Book Title: Paumchariu Part 3
Author(s): Swayambhudev, H C Bhayani
Publisher: ZZZ Unknown
Catalog link: https://jainqq.org/explore/002525/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ सिंधी जैन ग्रन्थ मा ला ....*******[ ग्रन्थांक ३६ ]***** कविराज-स्वयम्भूदेव-रचित प उमचरिउ [अपभ्रंशभाषाग्रथित महाकाव्यात्मक जैन रामायण ] - [तृतीय भाग] .... ----- - - - -- SRI DALCHAND JT SINGHT TUITION Sो डालचन्द - SINGHI JAIN SERIES *** **************[NUMBER 36]******************** PAUMACARIU [A Jainistic Rāma-Epic in Apabhramsa] COMPOSED BY Kavirāja Svayambhudeva -- [THIRD PART] - Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कलकत्ता निवासी साधुचरित-श्रेष्ठिवर्य श्रीमद् डालचन्दजी सिंघी पुण्यस्मृतिनिमित्त प्रतिष्ठापित एवं प्रकाशित सिं घी. जैन ग्रन्थ मा ला जैन आगमिक, दार्शनिक, साहित्यिक, ऐतिहासिक, वैज्ञानिक, कथात्मक-इत्यादि विविधविषयगम्फित प्राकृत, संस्कृत, अपभ्रंश, प्राचीनगूर्जर, - राजस्थानी आदि नाना भाषानिबद्ध सार्वजनीन पुरातन वाङ्मय तथा नूतन संशोधनात्मक साहित्य प्रकाशिनी सर्वश्रेष्ठ जैन ग्रन्थावलि] प्रतिष्ठाता श्रीमद्-डालचन्दजी-सिंघीसत्पुत्र ख० दानशील - साहित्यरसिक - संस्कृतिप्रिय श्रीमद् बहादुर सिंहजी सिंघी HEART R R BARABIR SHERAJ SANGRE SRITTEET OBSEdean वाली बहादुर सिंहजी निधी प्रधान सम्पादक तथा संचालक आचार्य जिन वि जय मुनि अधिष्ठाता, सिंघी जैन शास्त्र शिक्षापीठ निवृत्त ऑनररि डायरेक्टर भारतीय विद्या भवन, बम्बई संरक्षक प्रकाशक श्री राजेन्द्र सिंह सिंघी तथा श्री नरेन्द्र सिंह सिंघी अधिष्ठाता, सिं घी जैन शा स्त्र शिक्षा पीठ भारतीय विद्या भवन, बम्बई जयन्तकृष्ण ह. दवे, ऑनररी डायरेक्टर, भारतीय विद्या भवन, चौपाटी रोड, बम्बई, नं. ७, द्वारा प्रकाशित तथा - लक्ष्मीबाई नारायण चौधरी, निर्णयसागर प्रेस, २६-२८ कोलभाट स्ट्रीट, बम्बई, न. र, द्वारा मुद्रित Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कविराज -स्वयम्भूदेव-विरचित पउ म चरिउ [अपभ्रंशभाषाग्रथित महाकाव्यात्मक जैन रामायण ] विविध पाठभेद, प्रस्तावना, विशिष्ट शब्दकोष, परिशिष्टादि समन्वित संपादनकर्ता डॉ: हरिवल्लभ चूमीलाल भायाणी, एम्. ए., पीएच्. डी. (प्राध्यापक, प्राकृत एवं गुजराती साहित्य, भारतीय विद्याभवन, बम्बई) बन तृतीय भाग (युद्ध काण्ड एवं उत्तर काण्ड) प्रकाशनकर्ता अधिष्ठाता, सिंघी जैन शास्त्र शिक्षा पीठ भारतीय विद्या भवन, बम्बई विक्रमाब्द २०१६] प्रथमावृत्ति, पंचशत प्रति [ख्रिस्ताब्द १९६० . अन्यांक ३६] . सर्वाधिकार सुरक्षित [मूल्य रु. १०/५० Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SINGHI JAIN SERIES A COLLECTION OF CRITICAL EDITIONS OF IMPORTANT JAIN CANONICAL, PHILOSOPHICAL, HISTORICAL, LITERARY, NARRATIVE AND OTHER WORKS IN PRAKRIT, SANSKRIT, APABHRAMSHA AND OLD RAJASTHANI. GUJARATI LANGUAGES, AND OF NEW STUDIES BY COMPETENT RESEARCH SCHOLARS ESTABLISHED IN THE SACRED MEMORY OF THE SAINT LIKE I-ATE SETH SRI DĀLCHANDJI SINGHI OF CALCUTTA BY HIS LATE DEVOTED SON DANASILA-SAHITYARASIKA-SANSKRITIPRIYA SRI BAHADUR SINGH SINGHI DIRECTOR AND GENERAL EDITOR ĀCHĀRYA JINA VIJAYA MUNI ADHIȘTHATĀ, SINGHI JAIN SASTRA SKSHĀ PĪTHA (Retired Honorary Director, Bharatiya Vidya Bhavan, Bombay.) PUBLISHED UNDER THE PATRONAGE OF ŚRI RAJENDRA SINGH SINGHI AND SRI NARENDRA SINGH SINGHI BY THE ADHISTHĀTĀ SINGHI JAIN SHASTRA SHIK'S HAPITH BHARATIYA VIDYA BHAVAN, BOMBAY Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PAUMACARIU OF KAVIRĀJA SVAYAMBHUDEVA (A pre-tenth century Jainist!c Rāma epic in Apabhramsa) Critically, edited for the first time with an elaborate Introduction, Index Verborum and Appendices. BY HARIVALLABH C. BHAYANI, M. A., Ph. D. (Professor of Prakrit and Gujarati, Bharatiya Vidya Bhavan) THIRD PART (YUDDHA KĀŅDA AND UTTARA KĀŅDA) PUBLISHED BY Adhişthatā, Singhi Jain Sastra Sikşapitha BHARATIYA VIDYA BHAVAN BOMBAY V. E. 2016] First Edition [A. -D. 1960 Vol. No. 10 ] * [Price Rs. 10/50 * Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ॥ सिंघीजैनग्रन्थमालासंस्थापकप्रशस्तिः ॥ अस्ति बङ्गाभिधे देशे सुप्रसिद्धा मनोरमा । मुर्शिदाबाद इत्याख्या पुरी वैभवशालिनी ॥ बहवो निवसन्त्यत्र जेना ऊकेशवंशजाः । धनाढ्या नृपसम्मान्या धर्मकर्मपरायणाः ॥ श्रीडालचन्द इत्यासीत् तेष्वेको बहुभाग्यवान् । साधुवत् सञ्चारेत्रो यः सिंघीकुलप्रभाकरः ॥ बाल्य एव गतो यश्च कर्तुं व्यापारविस्तृतिम् । कलिकातामहापुर्या मृतधर्मार्थनिश्चयः ।। कुशाग्रीयया सबुद्ध्या सद्वृत्त्या च सन्निष्ठया । उपाय॑ विपुलां लक्ष्मी कोट्यधिपोऽननिष्ट सः ॥ तस्य मन्नुकुमारीति सन्नारीकुलमण्डना । जाता पतिव्रता पत्नी शीलसौभाग्यभूषशा ॥ श्रीबहादुरसिंहाख्यो गुणवाँस्तनयस्तयोः । सञ्जातः सुकृती दानी धर्मप्रियश्च धीनिधिः ॥ प्राप्ता पुण्यवता तेन पत्नी तिलकसुन्दरी । यस्याः सौभाग्यचन्द्रेण भासितं तत्कुलाम्बरम् ॥ श्रीमान् राजेन्द्र सिंहोऽस्य ज्येष्ठपुत्रः सुशिक्षितः । यः सर्वकार्यदक्षत्वात् दक्षिणबाहुवतू पितुः ।। नरेन्द्र सिंह इत्याख्यस्तेजस्वी मध्यमः सुतः । सूनुर्वीरेन्द्रसिंहश्च कनिष्ठः सौम्यदर्शनः ॥ सन्ति त्रयोऽपि सत्पुत्रा आप्तभक्तिपरायणाः । विनीताः सरला भव्य पितुर्मार्गानुगामिनः ॥ अन्येऽपि बहवस्तस्याभवन् स्वस्रादिवान्धवाः । धनैर्जनैः समृद्धः सन् स राजेव व्यराजत ॥ ०० ०००Gmm १३ १५ 3 14.॥ सरस्वत्यां सदासक्तो भूत्वा लक्ष्मीप्रियोऽप्ययम् । तत्राप्यासीत् सदाचारी तच्चित्रं विदुषां खलु ॥ नाहकारो न दुर्भावो न विलासो न दुर्व्ययः । दृष्टः कदापि यद्गेहे सतां तद् विस्मयास्पदम् ॥ भक्तो गुरुजनानां स विनीतः सन्जनान् प्रति । बन्धुजनेऽनुरक्तोऽभूत् प्रीतः पोष्यगणेष्वपि ॥ देश-कालस्थितिज्ञोऽसौ विद्या-विज्ञानपूजकः । इतिहासादि-साहित्य-संस्कृति-सत्कलाप्रियः ॥ समुन्नत्यै समाजस्य धर्मस्योत्कर्षहेतवे । प्रचाराय च शिक्षाया दत्तं तेन धनं घनम् ॥ गत्वा सभा-सांमत्यादी भूत्वाऽध्यक्षपदान्वितः । दत्वा दानं यथायोग्यं प्रोत्साहिता कर्मठाः॥ गुवं धनेन देहेन ज्ञानेन शुभनिष्ठया। अकरोत् स यथाशक्ति सत्कर्माणि सदाशयः ॥ अथान्यदा प्रसङ्गेन स्वपितुः स्मृतिहेतवे । कर्तुं किञ्चिद् विशिष्टं स कार्य मनस्यचिन्तयत् ॥ पूज्यः पिता सदैवासीत् सम्यग्-ज्ञानरुचिः स्वयम् । तस्मात् तज्ज्ञानवृद्ध्यर्थ यतनीयं मयाऽप्यरम् ॥ विचार्यैवं स्वयं चित्ते पुनः प्राप्य सुसम्मतिम् । श्रद्धेयानां स्वमित्राणां विदुषां चापि तादृशाम् ॥ जैनज्ञानप्रसारार्थ स्थाने शान्ति निकेतने । सिंघीपदाङ्कितं जैन ज्ञान पीठ मतिष्ठिपत् ॥ श्रीजिनविजयः प्राज्ञो मुनिनाम्ना च विश्रुतः । स्वीकर्तुं प्रार्थितस्तेन तस्याधिष्ठायकं पदम् ॥ तस्य सौजन्य-सौहार्द स्थैयौदार्यादिसद्गुणैः । वशीभूय मुदा येन स्वीकृतं तत्पदं वरम् ॥ कवीन्द्रेण रवीन्द्रेण स्वीयपावनपाणिना । रस-नागा-चन्द्राब्दे तत्प्रतिष्ठा व्यधीयत ॥ प्रारब्धं मुनिना चापि कार्य तदुपयोगिकम् । पाठनं ज्ञानलिप्सूनां ग्रन्थानां प्रथनं तथा ॥ तस्यैव प्रेरणां प्राप्य श्रीसिंघीकुलकेतुना । स्वपितृश्रेयसे चैषा प्रारब्धा ग्रन्थमालिका ॥ उदारचेतसा तेन धर्मशीलेन दानिना । व्ययितं पुष्कलं द्रव्यं तत्तत्कार्यसुसिद्धये ॥ छात्राणां वृत्तिदानेन नैकेषां विदुषां तथा । ज्ञानाभ्यासाय निष्कामसाहाय्यं स प्रदत्तवान् ॥ जलवाय्वादिकानां तु प्रातिकूल्यादसौ मुनिः । कार्य त्रिवार्षिकं तत्र समाप्यान्यत्रावासितः ॥ तत्रापि सततं सर्व साहाय्यं तेन यच्छता । ग्रन्थमालाप्रकाशाय महोत्साहः प्रदर्शितः ॥ नन्द-निध्ये चन्द्राब्दे कृता पुनः सुयोजना । ग्रन्थावल्याः स्थिरत्वाय विस्तराय च नूतना ॥ ततो मुनेः परामर्शात् सिंघीवंशनभस्वता । भा वि द्याभव ना येयं ग्रन्थमाला समर्पिता ॥ आसीत्तस्य मनोवाञ्छाऽपूर्वग्रन्थप्रकाशने । तदर्थ व्ययितं तेन लक्षावधि हि रूप्यकम् ॥ . दुर्विलासाद् विधेर्हन्त ! दौर्भाग्याच्चात्मबन्धूनाम् । स्वल्पेनैवाथ कालेन स्वर्ग स सुकृती ययौ ॥ विधु-शून्य-ख-नेत्रा-ब्दे मासे आषाढसञ्ज्ञके । कलिकातानगयों स प्राप्तवान् परमां गतिम् ॥ पितृभक्कैश्च तत्पुत्रैः प्रेयसे पितुरात्मनः । तथैव प्रपितुः स्मृत्यै प्रकाश्यतेऽधुना त्वियम् ॥ सैषा ग्रन्थावलिः श्रेष्ठा प्रेष्ठा प्रज्ञावतां प्रथा । भूयाद् भूत्यै सतां सिंघीकुलकीर्तिप्रकाशिका ॥ विद्वज्जनकृताहादा सच्चिदानन्ददा सदा । चिरं नन्दत्वियं लोके श्रीसैंधी ग्रन्धमालिका ॥ GEEM MSCWW. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rnor 9 vo १४ १५ ॥सिंघीजैनग्रन्थमालासम्पादकप्रशस्तिः ॥ ccccccccce स्वस्ति श्रीमेदपाटाख्यो देशो भारतविश्रुतः । रूपाहेलीति सन्नाम्नी पुरिका यत्र सुस्थिता ॥ सदाचार-विचाराभ्यां प्राचीननृपतेः समः । श्रीमचतुरसिंहोऽत्र राठोडान्वयभूमिपः ॥ तत्र श्रीवृद्धिसिंहोऽभूद् राजपुत्रः प्रसिद्धिभाक् । क्षात्रधर्मधनो यश्च परमारकुलाग्रणीः ॥ मुञ्ज-भोजमुखा भूपा आता यस्मिन् महाकुले । किं वय॑ते कुलीनत्वं तत्कुलजातजन्मनः ॥ पत्नी राजकुमारीति तस्याभूद् गुणसंहितो । चातुर्य रूप-लावण्य-सुवाक् सौजन्यभूषिता ॥ क्षत्रियाणी प्रभापूर्णा शौर्योद्दीप्तमुखाकृतिम् । यां दृष्ट्वैव जनो मेने राजन्यकुलजा त्वियम् ॥ पुत्रः किसनसिंहाख्यो जातस्तयोरतिप्रियः । रणमल्ल इति चान्यद् यन्नाम जननीकृतम् ॥ श्रीदेवीहंसनामात्र राजपूज्यो यतीश्वरः । ज्योतिर्भेषज्यविद्यानां पारगामी जनप्रियः ॥ मागतो मरुदेशाद् यो भ्रमन् जनपदान बहून् । जातः श्रीवृद्धिसिंहस्य प्रीति-श्रद्धास्पदं परम् ॥ तेनाथाप्रतिमप्रेम स तत्सूनुः स्वसन्निधौ । रक्षितः शिक्षितः सम्यक्, कृतो जैनमतानुगः॥ दौर्भाग्यात् तच्छिशोर्बाल्ये गुरु-तातौ दिवंगतौ । विमूढः स्वगृहात् सोऽथ यदृच्छया विनिर्गतः ॥ तथा चभ्रान्त्वा नैकेषु देशेषु संसेव्य च बहून नरान् । दीक्षितो मुण्डितो भूत्वा जातो जैनमुनिस्ततः ॥ ज्ञातान्यनेकशास्त्राणि नानाधर्ममतानि च : मध्यस्थवृत्तिना तेन तत्त्वातत्वगवेषिणा ॥ अधीता विविधा भाषा भारतीया युरोपजाः । अनेका लिपयोऽप्येवं प्रत्र-नूतनकालिकाः ॥ येन प्रकाशिता नैके ग्रन्था विद्वत्प्रशंसिताः । लिखिता बहवो लेखा ऐतिह्यतथ्यगुम्फिताः ॥ बहुभिः सुविद्वद्भिस्तन्मण्डलैश्च स सत्कृतः । जिनविजयनाम्नाऽयं विख्यातः सर्वत्राभवद् ॥ तस्य तां विश्रुतिं ज्ञात्वा श्रीमद्गान्धीमहात्मना । आहूतः सादरं पुण्यपत्तनात् स्वयमन्यदा ॥ पुरे चाहम्मदाबादे राष्ट्रीयः शिक्षणालयः । विद्यापीठ इति ख्यात्या प्रतिष्ठितो यदाऽभवत् ॥ आचार्यत्वेन तन्त्रोचैनियक्तः स महात्मना । रस-मनि-निधीन्द्वब्दे पुरातत्वा ख्यमन्दिरे॥ वर्षाणामष्टकं यावत् सम्भूष्य तत् पदं ततः । गत्वा जर्मनराष्ट्रे स तत्संस्कृतिमधीतवान् ॥ तत आगत्य सल्लग्नो राष्ट्रकार्ये च सक्रियम् । कारावासोऽपि सम्प्राप्तो येन स्वातन्त्र्यसङ्गरे ॥ क्रमात् ततो विनिर्मुक्तः स्थितः शान्ति नि के त ने । विश्ववन्धकवीन्द्रश्रीरवीन्द्रनाथभूषिते ॥ सिंघीपदयुतं जैन ज्ञान पीठं तदाश्रितम् । स्थापितं तत्र सिंघीश्रीडालचन्दस्य सूनुना ॥ श्रीबहादुरसिंहेन दानवीरेण धीमता । स्मृत्यथ निजतातस्य जैनज्ञानप्रसारकम् ॥ प्रतिष्ठितश्च तस्यासौ पदेऽधिष्ठातृसझके । अध्यापयन् वरान् शिष्यान् ग्रन्थयन् जैनवाजायम् ॥ तस्यैव प्रेरणां प्राप्य श्रीसिंघीकुलकेतुना । स्वपितृश्रेयसे ह्येषा प्रारब्धा ग्रन्थमालिका ॥ अथैवं विगतं तस्य वर्षाणामष्टकं पुनः । ग्रन्थमालाविकासादिप्रवृत्तिषु प्रयस्थतः ॥ बाणे-रत्ने-नेवेन्द्वब्दे मुंबाईनगरी स्थितः । मुंशीति बिरुदख्यातः कन्हैयालाल-धीसखः ॥ प्रवृत्तो भारतीयानां विद्यानां पीठनिर्मितौ । कर्मनिष्ठस्य तस्याभूत् प्रयतः सफलोऽचिरात् ॥ विदुषां श्रीमतां योगात् पीठो जातः प्रतिष्ठितः । भारतीय पदोपेत विद्या भवन सज्ञया । आहूतः सहकार्यार्थं स मुनिस्तेन सुहृदा । ततःप्रभृति तत्रापि तत्कार्ये सुप्रवृत्तवान् ॥ तद्भवनेऽन्यदा तस्य सेवाऽधिका ह्यपेक्षिता । स्वीकृता च सद्भावेन साऽप्याचार्यपदाश्रिता ॥ नन्दे-निध्यङ्के-चन्द्राब्दे वैक्रमे विहिता पुनः । एतद्ग्रन्थावलीस्थैर्यकृते नूतनयोजना ॥ परामर्शात् ततस्तस्य श्रीसिंघीकुलभास्वता । भावि द्याभ व ना येयं ग्रन्थमाला समर्पिता ॥ प्रदत्ता दशसाहस्री पुनस्तस्योपदेशतः । स्वपितृस्मृतिमन्दिरकरणाय सुकीर्तिना ॥ दैवादल्पे गते काले सिंघीवर्यो दिवंगतः । यस्तस्य ज्ञानसेवायां साहाय्यमकरोत् महत् ॥ पितृकार्यप्रगत्यर्थ यत्नशीलैस्तदात्मजैः । राजेन्द्रसिंहमुख्यैश्च सत्कृतं तद्वचस्ततः ॥ पुण्यश्लोकपितुर्नाम्ना ग्रन्थागारकृते पुनः । बन्धुज्येष्ठो गुणश्रेष्ठो ह्यर्द्धलक्षं धनं ददौ ॥ ग्रन्थमालाप्रसिद्ध्यर्थ पितृवत् तस्य कांक्षितम् । श्रीसिंधीसत्पुत्रैः सर्वं तदगिराऽनुविधीयते ॥ विद्वजनकृताहादा सच्चिदानन्ददा सदा । चिरं नन्दस्वियं लोके जिन वि ज य भारती ॥ २३ MS ന ന m ന ന ന ന ur9. ന Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SINGHI JAIN SERIES * अद्यावधि मुद्रितग्रन्थ नामावलि १ मेरुतुझाचार्यरचित प्रबन्धचिन्तामणि २२ महेश्वरसूरिकृत नाणपंचमीकहा. (प्रा.) मूल संस्कृत ग्रन्थ. २३ श्रीभद्रबाहुआचार्यकृत भद्रबाहुसंहिता. २ पुरातनप्रबन्धसंग्रह बहुविध ऐतिह्यतथ्यपरिपूर्ण २४ जिनेश्वरसूरिकृत कथाकोषप्रकरण. (प्रा.) अनेक प्राचीन निबन्ध संचय. २५ उदयप्रभसूरिकृत धर्माभ्युदयमहाकाव्य. ३ राजशेखरसूरिरचित प्रबन्धकोश. २६ जयसिंहसूरिकृत धर्मोपदेशमाला. (प्रा.) १ जिनप्रभसूरिकृत विविधतीर्थकल्प. २७ कोऊलविरचित लीलावई कहा. (प्रा.) ५ मेघविजयोपाध्यायकृत देवानन्दमहाकाव्य. २८ जिनदत्ताख्यानद्वय. (प्रा.) ६ यशोविजयोपाध्यायकृत जैनतर्कभाषा. २९ खयंभूविरचित पउमचरिउ. भाग १ (अप०) ३० , , ७ हेमचन्द्राचार्यकृत प्रमाणमीमांसा. , २ , ३१ सिद्धिचन्द्रकृत काव्यप्रकाशखण्डन. ८ भट्टाकलङ्कदेवकृत अकलङ्कग्रन्थत्रयी. ३२ दामोदरण्डीडत कृत उक्तिब्यक्तिप्रकरण. ९ प्रबन्धचिन्तामणि-हिन्दी भाषांतर. ३३ भिन्न भिन्न विद्वत्कृत कुमारपालचरित्रसंग्रह. १० प्रभाचन्द्रसूरिरचित प्रभावकचरित. ३४ जिनपालोपाध्यायरचित खरतरगच्छ बृहद्गुर्वावलि. ११ सिद्धिचन्द्रोपाध्यायरचित भानुचन्द्रगणिचरित. ३५ उयोतनसूरिकृत कुवलयमाला कहा. (प्रा.) १२ यशोविजयोपाध्यायविरचित ज्ञानबिन्दुप्रकरण. ३६ गुणपालमुनिरचित जंबुचरियं. (प्रा.) १३ हरिषेणाचार्यकृत बृहत्कथाकोश. ३७ पूर्वाचार्यविरचित जयपायड-निमित्तशास्त्र. (प्रा.) १४ जैनपुस्तकप्रशस्तिसंग्रह, प्रथम भाग, ३८ भोजनृपतिरचित शृङ्गारमारी. (संस्कृत कथा) १५ हरिभद्रसूरिविरचित धूर्ताख्यान. (प्राकृत) ३९ धनसारगणीकृत-भर्तृहरशतकत्रयटीका. १६ दुर्गदेवकृत रिष्टसमुच्चय. (प्राकृत) ४० कौटल्यकृत अर्थशास्त्र - सटीक. (कतिपयअंश) १७ मेघविजयोपाध्यायकृत दिग्विजयमहाकाव्य. ४१ विज्ञप्तिलेखसंग्रह विज्ञप्तिमहालेख - विज्ञप्तित्रिवेणी १८ कवि अब्दुल रहमानकृत सन्देशरासक. (अपभ्रंश) आदि अनेक विज्ञप्तिलेख समुच्चय, १९ भर्तृहरिकृत शतकत्रयादि सुभाषितसंग्रह. ४२ महेन्द्रसूरिकृत नर्मदासुन्दरीक २० शान्त्याचार्यकृत न्यायावतारवार्तिक-वृत्ति. ४३ हेमचन्द्राचार्यकृत-छन्दोऽनुशास. २१ कवि धाहिलरचित पउमसिरीचरिउ. (अप०) । ४४ खयंभुकविरचित पउमचरिउ. भा०३ कथा.(प्रा० Shri Bahadur Singh Singhi Memoirs Dr. G. H. Bühler's Life of Hemachandrāchārya. Translated from German by Dr. Manilal Patel, Ph. D. 1 स्व. बाबू श्रीबहादुरसिंहजी सिंघी स्मृतिग्रन्थ [भारतीयविद्या भाग ३ ] सन १९४५. 2 Late Babu Shri Bahadur Singhji Singhi Memorial volume BHARATIYA VIDYA [Volume V1 A. D. 1945. 3 Literary Circle of Mahāmātya Vastupala and its Contribution to Sanskrit Literature. By Dr. Bhogilal J. Sandesara, M. A., Ph. D. (S.J.S.33.) 4-5 Studies in Indian Literary History. Two Volumes. By Prof. P. K. Gode, M. A. (S. J. S. No. 37-38.) * संप्रति मुद्यमाणग्रन्थनामावलि विविधगच्छीय पट्टावलिसंग्रह. | ६ रामचन्द्रकविरचित-मल्लिकामकरन्दादिनाटकसंग्रह २ जैनपुस्तकप्रशस्तिसंग्रह, भाग २. ७ तरुणप्राभाचार्यकृत षडावश्यकबालावबोधवृत्ति. '३ कीर्तिकौमुदी आदि वस्तुपालप्रशस्तिसंग्रह. ८ प्रद्युम्नसूरिकृत मूलशुद्धिप्रकरण-सटीक. ४ गुणचन्द्रविरचित मंत्रीकर्मचन्द्रवंशप्रबन्ध. ९ कुवलयमाला कथा, भाग २ ५ गुणप्रभाचार्यकृत विनयसूत्र. (बौद्धशास्त्र) } १० छन्दोऽनुशासन, भाग २ Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ मुनि श्री जिनविजयजी को जिनका समग्र जीवन सारखत यज्ञ एवं श्रम-यज्ञ के समन्वय का एक सुभग प्रतीक-सा रहा है सादर सस्नेह समर्पित हरिवल्लभ भायाणी Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Table of Contents Page GENERAL EDITORS FOREWORD ... ... ... 1-2 PREFACE ... ... ... ... ... ... 3-5 INTRODUCTION . 7-46 I. A brief outline of the narrative in Sandhis 57-90 7-17 II. Metres of Sandhis 57-90 ... ... ... ... 19-22 Appendix I: Corspectus of the metres of Sandhis 1-90 ... ... 23-27 Appendix II: Metres of Svayambhū’s Ritthaņemicariu ... ... ... ... ... 28–35 III. Miscellanea. 36-46 Find of another Tippana on the Paumacariu. Works ascribed to Svayambhū. Find of another MS. of the Svayam Bhücchandas. A stotra by Svaymbhū. Svayambhū’s date. Caturmukha and Svayambhū. Appendix III Text of the stotra of Svayambhū... 46 Text of the Paumacariu, Sandhis 57-90 १-२९२ Yuddha-kāņda (Sandhis 57-77 ) 9-90€ Sandhi 57 o 58 9 59 qu 60 61 २७ 62 89 X 66 67 :::::::::::::::::::: 68 69 70 w 71 NN 74 903 994 १२५ १३२ १४५ १५७ १६५ 75 76 77 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 2 ) Uttara-kāņda (Sandhis 78-90) Sandhi 78 79 १७७-२९२ १७७ १८७ १९४ 80 81 २०१ २१० 82 २१९ २२८ : ००० : २४२ २४९ : : 88 : 89 90 २६० २६९ २७६ २८३ २९३-३० ३०६-३२६ ३२७-३२८ . Appendix IV - Tippaņa for Sandhis 1-67(5) Sabdasūciņ Corrections and Alterations Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ General Editor's Foreword Parts One and Two of Svayambhūdeva's Paumacariu were published in 1953 as Volumes No. 34 and 35 respectively of the Singhi Jain Series. At that time it was expected that Part Three would be ready for publication in about two years' time. But it is after an interval of some seven years that I have been able to put this last part before the public. It is commonplace, but on that account not any less reassuring, to observe that successful completion of extensive and hard undertakings rests on the conjuction of numerous favourable factors, not a few of which habitually elude us or go beyond our control. I feel, therefore, a profound sense of satisfaction at seeing at last the full fructification of my long-cherished desire to put within the reach of a larger public, the pleasures and treasures of Paumacariu, the kāvyasūdāmani of Svayambhū. And even though the work of publication was spread over a period of about fifteen years, I consider myself, in view of my quite ripe age, to be in this regard more fortunate than the poet Svayambhū, who had to leave the composition of the Paumacariu unfinished, and whose son Tribhuvana took on himself to bring it to completion. In my foreword to the First Part, I have already referred in brief to the great literary, linguistic and culture-historical worth of the Paumacariu, to my long-standing interest in that work, and to the periodical efforts made to create conditions favouring its publication. The Singhi Jain Series, all through its existence, has been striving, among other things, to make available to the scholars and lovers of India's priceless past, some unique works of Prakrit and Apabhraṁsa literatures. And towards fulfilment of that end, the Series has brought out works like the Kathākosaprakarana, Dhārtākhyāna, Sandesarāsaka, Paumastricariu, Nānapañcamikahā), Nammayāsundarikahā, Lilāvaikahā, Kuvalayamālā-kahā, Uktivyakti-prakarana and Jambucariya - all of them enjoying singular distinction in more than one ways. Svayambhū's Apabhramśa Rāmāyaṇa too, in virtue of its several exclusive distinctions, goes to serve the same end. Svayambhū’s poetry has earned high encomiums for itself from his distinguished contemporaries and successors, as well as from modern lovers of Classical literature. His rich and vivid imagery, fluency of style and confident mâstery of poetic craftmanship are for anybody to perceive and appreciate. He would certainly appropriate a place of pride in any account of Classical Indian literature. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 PAUMACARIU OF SVAYAMBHU In fine, I offer my congratulations to my dear pupil and colleague Prof. H. C. Bhayani for bringing a long and arduous task to a successful end. He has fulfilled his assignment with creditable devotion and patience. Aside from preparing an authentic text of the epic, he has studied critically and exhaustively, several of its important aspects. Vastness of the work and considerations of time and space inevitably imposed limits on the number and extent of the aspects he studied, but even then in his introductions and glossaries to the different parts of the Paumacariu much valuable information has been extracted and systematically presented. In several ways he has specialized in Apabhram a studies and through his distinguished contributions to Middle Indo-Aryan and especially Apabhramśa scholarship he has earned a creditable status for himself. I could not but say these few words even at the cost of repeating what I said in my Foreword to the First Part. His keen and ever-ready cooperation has made it possible to present Paumacariu to the public in a form consistent with the scholarly standards of the Singhi Jain Series. My good wishes are always with him in all his prospective scholarly undertakings, and I pray that he may have a long and active life so that the scholarly world may see numerous such research works accomplished at his hands. The Ministry of Scientific Research and Cultural Affairs, Government of India, have contributed a share towards the cost of publication of this work. We are thankful to them for this appreciation of the work of the Singhi Jain Series and the Bharatiya Vidya Bhavan. 20 نید JINA VIJAYA MUNI Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PREFACE This third and last part of the Paumacariu (PC.), containing twentyone Sandhis of the Yuddha Kānda and thirteen Sandhis of the Uttara Kāṇda, completes the long-standing work of editing and publishing this earliest available and quite an outstanding Apabhraṁsa Purāņic epic. Even though it had started printing already in 1953 when the second part appeared, the printing was frequently held up for long stretches due to various causes. Any way, for me it is a matter of no small satisfaction that the work could be at long last completed, jananayaņānanda - janeriya?, āsīsæě savvahỏ keriye ' with the delighting blessings of all', to use Svayambhū's own words. Due to its early age and manifold importance PC. has aroused very keen interest in several scholars, as can be judged from their relevant writings. But several aspects of the work remain yet to be systematically exploited and explored, and some students are in fact currently occupied with a few of them. The quality and range of Svayambhū's poetry too cannot but charm an ever-widening circle of lovers of our classical literature. There remains now the most pleasant duty of acknowledging obiigations. Keen personal interest and invaluable guidance of Acharya Shri Jina-Vijayaji have been the prime inspiring factor in this undertaking from its start to finish. His vast knowledge of the rich documentary sources of Ancient and Medieval Indian culture, as also his great experience accumulated over a life-time that has been given to searching out, editing and interpreting those sources, was always readily available to me. Above all there was the highly inspiring example of his personal life, plain, straightforward, generous to a fault and dedicated to the cause of learning to such an extent that single-handed, it has achieved what would require work of several life-times. My multiple indebtedness to him cannot be recounted in full, let alone the question of repaying it. The one consolation I can 1. Besides the accounts, articles etc. of V. M. Kulkarni, Harivamsh Kochar, Rahul Sankrityayan, Bholashankara Vyas and others, there has appeared a Hindi translation of the first 57 Sandhis prepared by Devendrakumara Jain. The translation, however, unfortunately gives the impression of having been done in a hurry and with frequent misunderstanding and rough-handling. This observation applies also with equal force to the PC. text reproduced to accompany that translation. But despite these limitations the effort is to be commended for putting Svayambhū's work within the reach of a wider public, Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PAUMACARIU OF SVAYAMBHU take in this matter is that my labours could serve to realize Muniji's long-cherished desire to place Svayambhūs great work before the public. But public acknowledgement of indebtedness has always a formal ring about it, and due to my long association with Muniji and due to his personal interest in my work, I seem to have by now aequired something like a right, by constant use, over his affection and generosity. I can only earnestly wish that for many years to come he may continue to inspire, guide and bless us and offer at the shrine of Sarasvati the prize fruits of his life-long labours. Next I may take this opportunity to acknowledge the debt of my various predecessors in general in the field of Apabhramsa studies, and here special mention should be made of L. Alsdorf of Hamburg University. His masterly Harivamsa-Purāna is in several ways a pioneering work in Apabhramáa textual editing and text-based studies. The clear stamp of that work would be readily recognised on the method, form and character of text. editing and general studies presented in the Paumacariu. Of course nd presumptuous comparison is to be suspected in these words. I am only trying to say that I have greatly benefited by Alsdorf's method, insights and results as revealed by his adition of the Harivaṁsa portion of Puşpadanta's Mahāpurāņa. For the loan of Mss. and other materials used in editing the text, and for the printing of the book, my sincere thanks are due to the following persons and institutions : The Bhandarkar Oriental Research Institute, Poona and Dr. P. K. Gode, the learned and ever-helpful Superitntendent of the Mss. department; the Trustees of the Godikā Jain Temple Mss. Collection, Sanganer and Dr. Hiralal Jain, Director, Vaishali Institute of Prakrit and Jainology, Muzaffarpur; the Managing Committee and the Secretary of the Srī Digambar Atiśay Kșetra Sri Mahāvīrji, Jaipur; the trustees of the Digambar Jain Terahpanthi Bară Mandir Šāstra Bhaņdār, Jaipur; late Pandi Nathuram Premi, the then General Secretary of the Manikyacandra Digambar Jain Granthamala; the Trustees of the Ailaka Pannalal Sarasvati Bhaņdār, Bombay; the Manager and the workers of the Nirnayasagar Press, Bombay. Great credit goes to Sri Rajendra Singh Singhi and Śrī Narendra Singh Singhi for their continued patronage to the Singhi Jain Series, which has since long become indispensable to Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PREFACE all students of India's past. I cannot feel grateful for the inclusion of this, Third Part also in the Series for publication. To the Bharatiya Vidya Bhavan I owe so much that it would be futile to put it here in words. I have received unhampered research and other facilities throughout my association with it. But when we think of the inestimable and multiform contributions made and still being made by Dr. K. M. Munshi, the illustrious President of the Bhavan, through his vast number of creative, scholarly and critical-reflective writings, and through institutional activities, towards the cause of resuscitating and radiating the basic values of India's culture, Bhavan's encouragement to and manifold interest in the scholarly research is nothing to be wondered at. In giving voice here, however, to my sense of gratitude to the Bhavan, I feel the satisfaction of discharging a genuine.duty. Kartika Shuddha Pratipada V.S. 2017. Bombay. H.C. BHAYANI. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ INTRODUCTION 1. A BRIEF OUTLINE OF THE NARRATIVE IN SANDHIS LVII - XC YUDDHA - KANDA Sandhi LVII. Vibhīşaņa Insusted by Rāvaņa, Goes over to Rāma. On hearing the sound of Rāma's war-drums Vibhīşaņa met Rāvana and tried to persuade him to give up Sītā and save himself from sin, and all others from destruction. Rāvana first confessed he was a slave of his senses. But Indrajit flared up against Vibhīşaņa for intimidating them in Rāma's name. Vibhīşaņa persisted in the same vein. Now Rāvaņa too got wild. He ordered Vibhīpaņa to leave Lankā. Smarting under the insult Vibhişaņa along with his army, went over to Rāma. On Hanumat's advice, Rāma welcomed him and promised him the throne of Lankā. At that moment Bhāmandala too arrived along with his army, one thousand Akşauhiņi strong. Sandhi LVIII. Angada's Mission of Conciliation. Rāma in a final bid to save peace sent Angada to Rāvaņa with an appeal to return Sītā. But Lakşmaņa urged him to adopt an aggressive attitude. Accordingly Rāma, Lakşmaņa, Vibhīşaņa, Sugrīva, Hanumat and others sent provocative challanges to Rāvaņa through Angada. Angada approached Rāvana. The latter ridiculed Rāma's proposal. Indrajit supported him. Angada delivered the challanges and returned. Sandhi LIX. Description of Rāvana's Forces Poised for Battle. List of prominent warriors; parting scences; spirited vows. Hasta and Prahasta were appointed to command the army, four thousand Akşauhiņī strong. Sandhi LX. Description of Rāma's Forces Poised for Battle. List of prominent warriors; their strength, spirit and achievements; the army was two thousand Akşauhiņī strong. The heavenly nymphs, come there as spectators, argued as to which of the two sides would win. Sandhi LXI. Fall of Hasta and Prahasta in the First Day's Battle. The opposite armies joined in battle. In the first encounter Rāma's forces were compelled to retreat. But shortly they rallied, and forced the enemy ranks to disperse. Thereupon: Hasta and Prahasta rushed to the van, confronted Nala and Nīla and eventually got killed by them. At sunset the fighting stopped for the day. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PAUMACARIU OF SVAYAMBHO Sandhi LXII. High Morale of Rāvaņas Generals. Jāmbūvat reassembled Rāma's forces to form the impenetrable Lion Array ( siṁha-vyūha). Rāvana on his secret nightly inspection got a glimpse of the high morale of his loyal generals, whom he honoured with presents. Sandhi LXIII. The Second Day's Engagements. The next day hostilities were resumed. Santāpana, Prathita, Ākrosa, Durita and Vighna from Rāma's side fell.fighting. At the day's end Rāvaņa's side rejoiced. Rāma's side smarted under the setback. Sandhi LXIV-LXV. The Third Day's Engagements. Fighting between Śārdūla and Vajrodara, Bāhubali (and later Vijaya and Svayambhū) and Simhadamana, Samkrodha and Khavicārin, Vilāpin and Vidhi; Viśālatejas and, Sambhu, Hanumat and Mālin (and later, Vajrodara, Jambūmālin and Mahodara ) - the former from Rāma's side, the latter from Rāvana's. Eventually Hanumat was surrounded all at once by a host of Rāvana's warriors. Single-handed Hanumat repulsed their attack. Jāmbūvat and others rushed to his help. Kumbhakarna came out to counter their onslaught. He spread a reign of terror. All the chief warriors of Rāma fell upon him in concert. But with a magic missile, he put all the hostile forces to sleep. Sugrīva countered it with its anti-missile. Thereafter Vajraņās, Ghanavāhana and Indrajit respectively engaged Virādhita, Bhāmandala and Sugrīva. The latter two were discomfited. Fettered by means of the Serpent-Missile, they were captured alive. Kumbhakarna caught Hanumat, but Angada fell upon him and removed his clothes. Hanumat escaped. Vibhīşaņa informed Rāma about the capture of Sugrīva and Bhāmandala. Rāma used GarudaVidyā and effected their release. Sandhi LXVI. The Fourth Day's Battle : Lakşmaņa Struck with Sakti. Nala and Nila pressed hard on the enemy ranks. Each one from both the sides sought out his match and got engaged with him. Rāvana was engaged by Vibhīşaņa. Lakşmaņa caught Indrajit, while Rāma captured Kumbhakarņa. Finding himself in great difficulty, Rāvaņa threw a powerful Sakti on to Vibhīşaņa, but Lakşmaņa intervened, and was struck senseless. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 · Rama fell upon Ravana and worsted him six times over. At evening the hostilities ceased for the day. INTRODUCTION Sandhi LXVII. Rama's Grief. Ravana's Incorrigibility. Rama's grief and lament. The whole of the camp was aggrieved. Sītā too, when told about Lakṣmaṇa's condition, lamented. Rāvana was pained to learn Kumbhakarna captured. But this did not make him budge from his position. Within a day the fate of the battle would be decided, he thought. Rama was somehow consoled. He vowed to kill Ravana the very next day, if Lakṣmaṇa did not come round. Sugrīva organised the forces to form an impenetrable protective fortress around Lakṣmana's body. Sandhi LXVIII. The Story of Visalyä. At that juncture, Prince Praticandra from Devasangītapura arrived there and told Rāma to fetch the ablution waters of king Dronaghana's daughter Visalya and sprinkle Lakṣmaṇa with them. Once he himself, battered by an enemy and fallen within the precincts of Ayodhya, was revived and cured by Bharata by means of those magic waters. Bharata had learnt about them from Dronaghana during a raging epidemic, when the latter's city alone in the whole kingdom had remained unaffected. The story behind the wonderful properties of Visalya's waters was unfolded by a holy monk. In her previous birth Visalya was a Vidyadhara princess called Anangasarā. Punarvasu took her by force, but unable to counter the attack of the pursuing army, he dropped her in a wilderness and fled. She practised austerities for thousands of years. Once when she was being swallowed by a python, Saudāsa offered to kill the beast. But she stopped him, consistently with her vow of Ahimsa. Having died, she was reborn as Visalya, while Punarvasu was reborn Lakṣmaṇa. Sandhi LXIX. Visalya is Brought. Lakṣmaṇa Revives. Hanumat offered to fetch the healing waters before dawn. Sugrīva, and Bhāmaṇḍala became his assistants. They left by their aerial cars. Passing over the ocean, the mountains Malaya and Kişkindha, rivers from Kṛṣṇavenā to Narmada, and the Vindhyas, they reached Ayodhya and informed Bharata about Lakṣmaṇa's condition. Bharata's lament. The Royal harem and the people too were aggrieved. At Kaikeya's request, Dronaghana sent Visalya herself along with one thousand girls to Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 PAUMACARIU OF SVAYAMBHU Lakşmaņa. As the aerial car fetching her approached Lankā, the sakti left Laksmana and fled with a promise never to return. Višalyā's ablution waters revived and healed the whole of Rāma's army. Lakşmaņa's marriage with Višalyā. Sandhi LXX. Rāvana Seeks Conciliation, but in vain. On learning the news of Lakşmana's revival Mandodarī pressed Rāvaņa to compromise with Rāma. Ministers supported her proposal. Rāvaņa sent an envoy to Rāma with the offer of his abdication in lieu of Rāma's agreeing to give up Sītā. The offer was rejected. The envoy boasting about Răvaņa's strength was thrown out. Shaken by the report of Rāma's invincibility Răvaņa engaged himself in acquiring thu magic power Buhurūpiņā. He undertook an eight-days' meditation and ordered intensive religious activities thoughout Laňkā on the occasion of the Nandīśvara festival. Sandhi LXXI. The Nandiśvara Festival. Anga and Angada Undertake to Disturb Rāvana's Meditation. . The spring described. Rāvana followed by the people went to the Sāntinātha temple. Description of the worship. He sat in meditation for the acquisition of Bahurūpiņi. On receiving the news, Anga and Angada at the head of a battalion, entered Lankā, threatening and wrecking. An army of Yakşas, however, attacked them and pursued them in their retreat to Rāma's camp. Rāma denounced the Yakşas for supporting immoral acts of Rāvaņa. They apologized. Sandhi LXXII. Rāvana's Acquisition of the Magic Power Bah Anga, Angada and other chiefs reentered Lankā. Description of the glory of Lankā, of Rāvaņa's palace, queens. The chiefs harassed the meditating Rāvaņa and molested the queens. Queens' piteous appeals for protection failed to disturb Rāvana's concentration. Thereupon Bahurūpiņi was mastered. Rāvana consoled the queens and promised to avenge them. Sandhi LXXIII. Rāvana's Change of Heart." Description of Rāvana's luxurious bath, dinner. He visited Sītā and tried to persuade her to accept him. Sitā's firm refusal and swooning caused a change of heart in him. He decided to return Sītā to Rāma the next day immediately after he achieved victory over him. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ INTRODUCTION 11 Sandhi LXXIV. The Last Battle. Rāvaņa started for a final show-down with Rāma. Seeing ill-omens Mandodari tried to dissuade him, but to no avail. Description of Rāvaņa going to the battle-field. Lakşmaņa and others on the opposite side were all prepared. A very fierce fighting ensued. Descriptions of the dust raised, of the heroic deeds of the fighting warriors. Sandhi LXXV. The Fall of Rāvaņa. Mrga worsted Hanumat, Bhāmandala, Sugrīva and Vibhişaña in successive encounters. Rāma pushed back Mrga. Rāvana intervened. Their fighting continued incessantly for seven days, when Lakşmaņa interventd. Rāvana used Bahurupiņi which endlessly multiplied his form and renewed amputated limbs. After ten days' incessant battle Rāvana threw the most powerful Cakra at Lakşmeina. The Cakra, instead of killng, acknowledged him as its master. Struck with the same Cakra by Lakşmaņa, Rāvana fell dead. Sandhi LXXVI. Grief of Rāvana's Family. Laments of Vibhīşaņa, of Mandodarī and other queens, of Kumbhakarņa, Indrajit etc. Sandhi LXXVII. Rāvana's Cremation. Rāma consoled Vibhīşaņa. Funeral pyre was prepared. Rāyaṇa's body was laid thereon. The pyre was lighted. Description of the burning pyre. Rāvana's relatives performed obsequies. Rāma affirmed his trust in Vibhīşaņa. UTTARA-KANDA Sandhi LXXVIII. Reunion with Sītā. Triumhhal Entry into Lańkā. Departure for Ayodhyā. On hearing Monk Aprameyabala's impressive sermon on the all-devouring and inescapable Kāla, Indrajit, Ghanavāhana, Mrga, Kumbhakarņa, Mārīci, Mandodari and others took ordination. At the instance of Vibhīşaņa, Rāma met Şītā and received her with great feeling and admiration. Description of the triumphal entry into Lankā. Rāma sang a hymn at the Sāntinātha temple. Vibhişaņa was crowned king of Lankā. All the princesses Rāma and Lakşmaņa had acquired on their way from Ayodhyā came over to Lankā. Rāma spent there six years. Nārada gave the news of Rāma and Laksmana to suffering Sukośalā and going to Lanka conveyed to Rāma her Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 PAUMACARIU OF SVAYAMBHU grief due to long separation from him. Rāma decided to return to Ayodhyā at once. Vibhişaņa transformed Ayodhyā into a golden city. On their way to Ayodhyā Kāma showed to Sitā from their aerial car all the places below, rich in associations of their eventful past. Sandhi LXXIX. Return to Ayodhyā. Bharata renounces the world. Bharata gave a warm welcome to Rāma. Glorious entry into Ayodhyā. Reunion of Rāma and Lakşmaņa with their mothers. Once Bharata became disgusted with the ephemeral worldly pleasures and expressed his decision to rěnounce them. On Rāma's instruction the young ladies of the harem tried to allure Bharata to sensual pleasures, but he was unmoved. The Royal elephant Trijagadvibhūşaņa once ran amuck, but on seeing Bharata he recalled his previous birth and was pacified. But he gave up food and drink. This mystery of the strange behaviour of the elephant was solved by the monk Kulabhūşaņa by narrating to Rāma a previous birth of Bharata. Thereupon Bharata along with Kaikeyā and many others renounced the world. Rāma was crowned king. Sandhi LXXX. Satrughna's Conquest of Mathurā. Rāma honoured each of his associates with a share of his territories. Satrughna decided to win for himself Mathurā from king Madhu. He besieged the city. In the battle that ensued, Madhu's son Lavaṇamahārņava was killed, and Madhu too was fatally wounded by Satrughna, who now became the lord of Mathurā. Sandhi LXXXI. Sitā’s Exile. Birth of Lavana and Ankusa. Rāma satisfied Sītā's pregnancy-longing for performing a ceremonial worship of the Jina. In the meanwhile people's representatives approached Rāma and eomplained that loose women had been justifying their behaviour with the instance of Rāma's acceptance of Sītā even when she had been kept by Rāvaņa for a year. Rāma was shocked by this, but not to displease the people and giving consideration to inborn fickleness of women, he ordered his commander, inspite of Lakşmaņa's protests, to take away Sitā and abandon her in wilderness. Sītā, shattared with grief and . lonely, bewailed her tragic lot in the terrific wilderness. Vajrajangha, Rāma's sister's husband, happened to pass through that Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ INTRODUCTION region. He took Sītā with him and gave her shelter as to a sister. Sita gave birth to twins. They were named Lavaṇa and Ankusa. They grew up, strong and powerful. • Sandhi LXXXII. Exploits of Lavana and Ankuśa. Their Conflict with Rama and Lakṣmaṇa. 13 As king Prthu spurned Vajrajangha's proposal to give his daughters in marriage to Lavana and Ankuśa, Vajrajangha took an invasion against him. . He first defeated Pṛthu's ally Vyaghraratha. Later Prthu also surrendered and married his daughters to Lavana and Aikuśa. They conquered all those kings who had not so far yielded even to Rama's might. Thereafter being incited by Narada, who narrated to them their mother's tragic story, they decided to take revenge on Rama and invaded Ayodhya. Accepting their challange Rama and Lakṣmaṇa offered battle. In their combat with Lavana and Ankuśa respectively, Rāma and Lakṣmaṇa got into serious difficulties. At last Lakṣmaṇa released the Cakra,over and over again, against Ankusa, but every time it returned without harming the latter. Then Narada revealed to Rāma and Lakṣmaṇa the identity of the two princes. The hostilities ended. Sandhi. LXXXIII. Sitä's Ordeal and Renunciation. Lavana and Ankuśa were given a royal welcome to Ayodhya. Hanumat and others pressed Rama to accept Sita back. Vibhiṣaṇa called Trijatā to Ayodhya, for testifying to Sita's purity. On her advice Rama decided to hold an ordeal for Sita, who though unwilling, was persuaded by Vibhiṣaṇa and others to come to Ayodhya. Sită undertook to pass the fire-ordeal. Rāma got prepared a terrible fire. Sītā entered it fearlessly. Through her power of chastity the blazing pyre was transformed into a beautiful surging lake. Sita was seated in its midst on a divine throne. All those present there paid their homage to her. Rama offered ample apologies and readily declared his reacceptance of her. But Sita, disgusted with the world, took ordination from the monk Sarvabhuṣaṇa. Thereupon Rāma swooned. Reviving, he rushed to attack Sarvabhūṣaṇa. But as he approached the enlightened sage, his anger subsided. Sandhi LXXXIV. Accounts of Previous Births of the Principal Characters On Vibhiṣaṇa's request monk Sakalabhūṣaṇa narrated the previous births of Rāma, Lakṣmaṇa and all other chief personages. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 PAUMACARIU OF SVAYAMBHU Merchant Sāgaradatta in Ksemapuri promised to give his daughter Gunavatī in marriage to Nayadatta's elder son Dhanadatta. But his wife Ratnaprabhā wanted her to be given to Śrīkānta, who was wealthier. Coming to know this Dhanadatta's younger brother Vasudatta, on the-advice of his father's Brahmin friend Yajñabali, once attacked Śrīkānta. Both died fighting and were reborn as deers. Dhanadatta, feeling depressed due to these developments, left his home to see the world. Guņavati could not bring her mind to marry anybody else. She somehow developed an utter dislike for monks and religion. Having died, she was born as a female deer in the same place where those two deer lived. They fought with each other for her sake, died and thereafter passed through a series of animal births, cursed every time with the spirit of vengeance. Dhanadatta on his wanderings once accepted Aņuvgatas from a monk. After his death, he was reborn as a god and thence as a merchant's son named Padmaruci. Once he recited the Namaskāras to a dying bull, who was on that account reborn as prince Vrşabhadhvaja in the same city. Remembering his previous birth, he got a temple constructed on the very spot where he had died as a bull and got the dying scene painted on the walls. As Padmaruci happening to see it showed signs of interest, he was indentified as the benefactor of the previous birth. They became friends, did many pious deeds, died and were reborn as gods. Thence passing through a few more births, Padmaruci was born as Prince Śrīcandra. He practised numerous vows and austerities and was reborn as a god and finally as Dasaratha's son Rāma. Vrsabbadhvaja was reborn as Sugrīva. Srikānta wandering through nany births was reborn as prince Sambhu and similarly Vasudatta was reborn as his preceptor Śrībhūti. Gunavati due to the merits earned by hearing Namaskāras in her elephant birth, was reborn as Śrībhūti's daughter Vegavati. Sambhu killed Śrībhūti for refusing to give him Vegavatī, and thereafter raped her. She cursed that she would be the cause of his death. She became a nun, and after her death was reborn in Brahima Heaven. Sambhu went to hell, and thereafter wandered through many low births. Once in his birth as a Brahmin's son he became a monk, practised austerities and died with a longing to be born as a Vidyādhara. He was reborn as Rävaņa. - Sribhūti, in his birth as the Vidyādhara Punarvasu practised austerities and was reborn as Lakşmaņa. Gunavati's brother has been born ulti Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ INTRODUCTION 15 mately as Bhāmandala. Yajñabali has become Vibhīşaņa. Guņavatī has become Sitā. In her birth as Vegavatī, she first circulated a false charge about a monk, but later on, punished with a swelling face by the Sāsana-devatā, she owned up her falsehood; in consequence Sītā had to suffer false accusation. Vālin, in his previous birth as a deer had died while hearing sacred texts; in his birth as a Jain layman he led a very pious life; and in his birth as a prince practised many austerities. Hence he was born with extraordinary powers. Sandhi LXXXV. Previous Births of Lavana and Ankuśa. Kștāntavaktra's Renunciation. Sītā is Reborn as Indra. · Lavaņa and Ankuśâ in their previous birth as sons of a Brahmin offered food to a pious monk. Hence they passed through various high births and were now born as Sitā's sons. These accounts of various rebriths proved highly instructive to the audience. Rāma's commander Krtāntavaktra renounced the world with a promise to Rāma to enlighten him at proper time. Rāma, repenting his treatment of Sitā, went to her and paid his homage. All returned to Ayodhyā. Rama and Lakşmaņa missed Sītā very much. Sītā practised rigorous austerities. She died and was born as Indra in the sixteenth heaven. Sandhi LXXXVI. Svayamvara of the Princesses of Kāñcanasthāna. Fate of Bhāmaņdala and Hanumat. Lavaņa and Ankusa were chosen by the princesses Mandākini and Candrabhāgā in a Svayamvara. Feeling offended by this Lakşmaņa's sons were about to strike up a row, butotheir eight elder brothers dissuaded them. Feeling dejected, they renounced the world. Once in the rainy season; Bhāmaņdala was struck dead by lightning Hanumat once while returning from a pilgrimage saw a meteor fall and disappear, and being at once thrown into the mood of renunciation, he gave up the world, and his wives, along with Pavanañjaya and Añjanā followed. Hanumat practised austerities and attained omniscience. • Sandhi LXXXVII. Lakşmaņa's Death. Once Indra talked before the gods about the greai merits of the human birth which could lead to liberation. One god pointed Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 PAUMACARIU OF SVAYAMBHU out the infatuations the human beings were proñe to, citing Rāma as a good illustration. Indra explained that Rāma did not give up the world out of unbounding love for Lakşmaņa, who cannot endure separation from Rāma even for a moment. Two gods, out of curiosity, went to Rāma's "palace and loudly uttered the words. Alas, Rāma died, so as, to reach Lakşmaņa's ears. That very moment he fell dead. Taken aback, the repenting gods hurried back to the heaven. Laments of Laksmana's queens and mothers. Overwhelmed with the grief, Lavaņa and Ankusa renounced the world. Rāma's lament; uthe whole of Ayodhyā wept. Vidyādhara kings, on receiving the news, rushed to Ayodhyā. Vibhīşaņa tried to console Rāma. Sandhi LXXXVIII. Rāma's Loss of Reason and Renunciation. Due to great grief Rāma went out of his mind. Under the delusion that Lakṣmaṇa was alive, he daily bathed arid clothed and fed the corpse and carrying it on his shoulders he wandered for six months. Taking advantage of his plight, the sons of Indrajit and Sunda invaded Ayodhyā. But Jațāyin and Krtāntavaktra, born as gods, drove them away by creating a magic army. Then Kịtāntavaktra, with a view to cure Rāma, appeared before him as indulging in many an absurd &ctivity. Jațāyin too appeared, carrying a corpse on his shoulders. These opened Rāma's eyes. The two gods exhorted him. Being asked by Rāma, they revealed their identity. Rāma renounced the world. So did Satrughna, Vibhīşaņa, Sugrīva and others, including Rāma's mothers. Rāma practised austerities on the Koțiśilā. Sandhi LXXXIX. Rāma Attains Omniscience. Seeing Rāma practising austerities, Sitendra, out of attachment, tried to tempt him by assuming the form of Sītā and inviting him to share choice pleasures in her company. Ten thousand Vidyādhara damsels were also created to lure Rāma. But he remained steadfast in his meditation and conseqnently attained Kevala. Sitendra apologized, and thence went to hell to exhort Lakşmana. Sambuka, Rāvaņa and Lakşmaņa were suffering torments of hell and still fighting with each other. Sītendra exhorted them to give up anger. They were pacified. His effort to lift them from hell failed. He returned to Rāma after persuading Rāvana and Lakşmaņa to, accept Samyaktva. Rāma admonished him to give up attachment. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ INTRODUCTION Sandhi XC. Liberation of Rāma and Others. In reply to Sitendra's enquiry, Rāma narrated the destinies of Dasaratha, Lavaņa, Ankusa, Aparājitā and others. Bhāmaņdala had once created a magic city in order to help three monks stranded in wilderness during a rainy season. He also used to feed monks. As a reward for those good deeds, he was reborn in the Southern Kuru-land. Rāma also narrated the future births of Rāvāņa, Lakşmaņa and of Sītendra himself. The latter, after pilgrimage and a visit to Brāmaņdala, returned to his heaven. Lavana, Ankuśa, Indrajit, Ghanavāhana, Kumbhakarna and Rāma all attained Nirvāņa in due course. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Name 1. Helā ( Dvipadi) 2. Kämalekhă II METRES OF PAUMACARIU, SANDHIS 57,-90 • 4. Metres of the Kadavaka-commencing piece. Type . Rhymescheme No.of moras Gana-scheme Place of occurrence (Sandhi No. per Pāda with Kad, if any). Samā Dvipadi a,b 6+ - +4+u u + --, 59, 63, 85 6+ u-u+4+4+4 (u- avoided ) + -- 66 6+0 -0+ 4+4+4+u-u-70, 75 » Catuspadi a, b; c, d 9 4 (u-u avoided) + - - 81 (see remarks) ” a, b; c, d 12 6+4 (u - u avoided)+ uu 77 ." 16 6+4+4(u - u avoided )+2 72 3. Dvipadi 4. Sambhettikā 5. Apsarovilasita 6. Vadanaka (See remarks ) 7. Mātrā-Mañjari Dvibhangi of a c,e; f.9 a: 5+5+4+u Vişamā Pañca b, d: 4+4+uuu padi and a Samā Dvipadi c, e: 5+5+u-uu f, g: 3+3+4+4+4 (u-u avoided ) +B. Metres of the Yamakas or the Kadavaka-body (a.) The Principal Metres Samā Dvipadi a,b 15 4 + 4 + 4 + uuu 8. Pāranaka 60.9; 61.3; 62.2 - 5, 7, 9-13; 63.8, 9; 64.3, 5; 65, 10-13; 66.2, 12, 14; 68.1 - 7, 9-13; 71.3, 4, 12 – 14, 16; 17; 74.1, 4, 9 (11. 4, 8), 16, 18, 78.1 - 10, 12-20; 80. 1 - 7, 9, 10, 12, 13; 84:7, 23; 85.7; 87.7, 10, 11; 88.9, 10; 89.6; 90.1, 2, 8, 9, 10. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ No. P Name 9. Paddhaḍikā 10. Vadanaka 11.. Rayaḍā 12. Magadhapratyadhika 13. Mattamātanga 14. Aḍilla 33 Type 72 >> Sama Dvipadi "" 33 € Rhymescheme No. Pāda per Padá 16 (a) a, b "" "" "" "" "" 33 35 (Yamaka),, (b.) The Variation Meteres Non-repetitive Mātrā Metres. 16 4+4+4+u-u 6+4+4+uv "" 4+4+4+4 4+4+4+-- 6+4+4+2 Place of occurrence (Sandhi No. with Kad. if any). ( 58; 59.9; 60.2 (?),8 (11. 7, 8), 10-12; 61.1, 5, 7, 9-14; 63, 1-5, 7; 64.1; 2, 4-7, 9-15; 65, 1–9; 66-3, 7, 10, 11; 69; 71. 7, 8, 10; 72.1-14; 74.1 (11. 7, 8), 2, 5, 9 (ex. 11. 4, 8), 10-12, 14, 17; 75-1, 2, 4-9, 11-22; 79.14; 82.1-13, 15-19; 84-1, 13, 16; 85.3 4, 10; 86-1-4, 6, 8-14, 16-18; 88-2, 3, 6, 7, 8, 12, 13; 89.7, 9, 12; 90.4. 57.1, 2, 12; 60.8 (11. 1-6); 61. 2, 6, 8; 62-6, 8, 14; 63-6, 10-12; 66-1, 6, 9, 13; 67; 68.8; 70; 71-1, 2; 73-1, 2, 4-6, 81-4, 74-3, 6-8, 13, 15; 76; 77; 79-1-13; 81.1-8, 11-15; 83; 84.2-6, 8-12, 14, 15, 17 - 22; 24, 25; 85.1, 2, 5, 6, 8, 9, 11, 12, 86.19; 87-1-5, 12, 15; 88.1, 5, 11; 89.15, 8, 10, 11, 13; 90.3, 5-7, 11, 12. 59.4, 60.3 60.1 59.3, 60.4 €57.4, 6, 8, 10 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *No. 15. Utprahasini 16.⚫ Vilāsini 17. Helă 18. Utsäha 19. Dvipadi 20. Bhramarapada Name 21. Pramāņi (Nārāca) 22. Samāni (Tomara) 23. Dodhaka 24. Mātrāsamaka 25. Toṭaka 26. Manthana 27. Somarājī 28. Madanavatāra 29. Bhujangaprayāta 30. Candakala Dandaka 31. Kumāralalitā 32. Parivanditā (Svāgatā) "3 33 99 23 22 24 28 (see remarks) rhyme-scheme 28 of the Satpadi 11 در Type Rhymescheme No. of moras per Pada 33 "" 33 99 39 "3 "" "9 " ,, (b.) Repetitive Mātrā and Akşaragana Metres. Sama Dvipadi a, b 8 syl. four times - " 39 39 29 11 (c.) Samā Dvipadi " ,, 53 13 " " "3 99 unrhymed "" a, b 39 " 11 19 16 moras 12 syl. 10 moras 6 syl. 20 moras 93 12 syl. Uariable 7 syl. 11 Gaṇa-scheme 39 6+4+u-u 3+3+4+3+u 6+4+44+ - - 6+u-u+4+4+4+u-u,-60.7;86.15 10+8+10 4+4+uu+4+u-a- - 88.4 thrice ( uu)+ four times uu uu "3 33 uu -> 39 twice uu uu u u- "3 1 four times uu uu u II uu u uu III u uu uu "} "" Non-repetitive Akşaragana Metres. -u u Place of occurrence (Sandhi No. with Kad. if any). uuuuu+ any number of -u 60.6 57.3, 5, 7, 9, 11; 64.8; 75.3; 81.10; 86.7 66.5 86.5 uuuu - -u-uuuuu- 597;61.471.6, 11 (11.25-32); 73-7; 80.8; 82.14 59.2 59.8; 71.11 (11. 1-8); 71.5 59.6 75.10 66.4; 78.11 71.9 60.5; 66.8; 72-3 (11. 1-4); 81.9 59.1 59.10, 71-11 (11. 17-24); 80.11 71.15, 72.15, 73.3 (11. 5-8) 71.11 (11.9-16) 59.5 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PAUMACARIU 9, 14 79 64 C. Metres of the Ghattā or the Kadavaka-closing piece. 33. Simhavijrmbhita Antarasamā a, 6 6,13 63. Catuspadi 34. Manmathatilaka 7, 13 65, 66 35. Abhisārikā 8, 12 60 36. Ratnāvali 8,16 37. Ketakikusuma 85 38. Trivalītarangaka 9, 16 72 39. Kāminīhāsa 11, 12 62 40. Premavilāsa 11, 14 70 41. Kāñcanamālā 11, 15 42. Abhinavavasantasri 13,9 43. Bhramaravilāsa 13, 10 80 44. Sahakārakusumamañjari 13, 14 68, 82 45. Kāminīkrīdanaka "13, 15 46. Kāminikankanahasta 13, 16 57, 76, 86 47. Anangalalitā 14, 13 61 (ex, 1, 2), 67, 83, 84, 90 48. Manmathavilasita , 15, 13 69, 75, 78, 81, 87 49. Kuñjaravilasita Ardhasamā a, b; c, d 14, 12 Catuspadi 50. Pāraṇaka Sarvasamā 15 74 Catuspadi 51. Paddhadikā *59.88 52. Satpadī a,b,d,e; c, 6, 8, 13 61 (1, 2) (see remarks) 53. Chaddaņikā » 10, 8, 13 58 54. Rasanādāma , 12, 8. 13 71 Remarks-No. 4 is called Jaíbhittiã in the Mss, P, s. In the first Kadavaka the rhyme scheme is a, b, c, d and the refrain tēna těna těna citteṁ is repeated after each Pāda. For all the remaining Kadavakas the refrain is absent in the Mss. The rhyme a, b, c, d, is found in the head stanzas of Kad. 1 to 6 and 14 only. For the rest the scheme is 6, d. No. 6 also is said by the Mss. to be Jambhettiā. But in that case, the opening piece would consist of two stanzas or eight iines. Morastructure too has to be adjusted to suit the scheme of Jambhyttiā. It appears to me now more logical to look upon the commencing piece of Sandhi 72 rather as Vadanaka, and consequently the lines are to be read as sixteen-moraic instead of eight -- moraic as printed. The same remarks apply to the metre of the commencing piece of Sandhi 48 in supercession of what has been said on p. 18 of the introductica to Part II, No. 20 can also be looked upon as a Satpadi (as is suggested in the text by spacing) with the scheme 10, 8, 9. Similarly No. 52 can be taken to be the same as No. 47 with internal rhymes. 16 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ APPENDIX I Conspectus of all the Metres of PC. Sandhis I-XC I Metres of the Kaḍavaka-commencing piece. Type No. Name 1. Mañjari 2. Helā 3. Salabhañjikā 4. Kāmalekha 5. Dvipadi 6. Āranāla 7. Jambheṭṭikā (with internal rhymes) 8. Apsarovilasita 9. ค 10. Pāranaka 11. Vadanaka 12. Nidhyāyikä 13. Doha 14. Mātrā-Mañjarī Gandhodakadhārā 99 Sama Dvipadi E Paranaba Paddhaḍika (Paddhaḍia), Vadapaka 23 "" 23 Catuşpadi "2 35 "" "" 33 93 "" ور 33 "" Dvibhangi of an Antara Samā Pañcapadi and a Samā Dvipadi Their description is as follows: type Name Samă Dvipadi • 33 23 Rhyme No. of moras Occurrence scheme per pada a, b 21 22 24 27 28 a, b; d,e; c, f. 30 partly. a, b; c, d, partly b, d. a, b; c, d a, b; c, d 33 35 ور 99 33 b, d c, e; f, g Their places of occurrence are as follows: 15. Pāraṇaka-1 (1, 3), 5 (6), 6, (= No. 10) Cb, 33 II Metres of the Yamakas or the Main Body of the Kaḍavaka, A. The Principle Metres. "1 (12+8+ 10 or 10+8+12) 53 9 12 13 15 16 19 13,11 15, 11; 21 b (Sandhi No.) 19, 45 17, 25, 59, 63, 85 46 66 13, 40, 51, 70, 75 81 NGONN 77 shyme scheme No. of mosas per Pada 15 16 (end u uu u) 16 (end uu uu ) 3, 49 50 48, 72 52 54 74 9 (1, 11, 13, 14), 12, 15, 19, 23 (1, 10), 25 (8), 26 (16), 27 (1-8, 10-14), 29 (6), 30 (1, 3, 5, 6), 32 (7, 11), 33, 34 (1-2, 4-9, 11), 36, 39 (1-9, 11-12), 43 (1-3, 11, 13, 14, 16-19), 44 (14), 45 (5, 6, 10, 11), 47 (2), 53 (6), 54 (1-6, 12, 16), 60 (9), 61 (3), 62 (2-5, 7, 9-13), 63 (8, 9), 64 (3, 5), 65 (10-13), 66 (2, 12, 14), 68 (1-7, 9-13), 71 (3, 4, 12-14, 16, 17), 74 (1, 4, 9 11. 4, 8; 16, 18), 78 (1-10, 12-20), 80 (1-7, 9, 10, 12, 13), 84 (7, 23), 85 (7), 87 (7, 10, 11), 88 (9, 10), 89 (6), 90 (1, 2, 8-10). 16. Padahaḍika-1 (4-11, 13, 15, 16), 3 (13), 4, 7, 10, 13, 16, 18, 22, 23 (13), 24 (Paddhaḍia) (9, 10), 25 (2, 5, 9, 10, 17), 27 (15), 29 (9-11), 30 (8-11), 31 (3-10, 13-16), 32 (2, 6), 37, 39 (10), 40 (4, 13, 15, 18), 43 (4-10, 12, 15), 45 (1-3, 7, 13), 48, 49 (8), 51 (1, 3-10, 12-13, 15), 54 (7, Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 (= No. 11) 17. Vadanaka-1 (2, 12, 14), 2, 3 (2-12), 5 (1-5, 7-16), 8, 11, 14, 17 (1, 7, 9, 11, 13-15, 17, 18), 20, 21, 23 (2-7, 9, 11, 12, 14, 15), 24 (1, 3-8, 11-15), 25 (1, 3, 4, 6, 7, 11-16, 15-20), 26 (1-15, 17-20), 28, 29 (1 11. 1, 2, 12; 2-5; 7, 8), 30 (2, 4, 7), 31 (1, 2, 11, 12), 32 (1, 4, 5, 8-10, 1214), 34 (3, 10, 12, 13), 35, 38, 40 (5, 11, 14), 41, 42 (1-9, 12), 44 (1-4, 6-13, 15, 16), 45 (4, 12, 14, 15), 46 (9, 47 (1, 3-10), 49 (1-7, 9-20), 50, 52, 53 (2, 4, 5, 7-12), 54 (8, 10, 11, 15), 55 (1-4, 6-12), 56 (2, 13), 57 (1, 2, 12), 60 (8 11. 1-6), 61 (2, 6, 8), 62 (6, 8, 14), 63 (6, 10-12), 66 (1, 6, 9, 12), 67, 68 (8), 70, 71 (1, 2), 73 (1, 2, 4-6, 8-14), 74 (3, 6-8, 13, 15), 76, 77, 79 (1-13), 81 (1-8, 11-15), 83, 84 (2-6, 8-12, 14, 15, 17-22, 24, 25), 85 (1, 2, 5, 6, 8, 9, 11, 12), 86 (19), 87 (1-5, 12, 15), 88 (1, 5, 11),, 89 (1-5, 8, 10, 11, 13), 90 (3, 5-7, 11, 12). B. The Variation Metres. Non-repetitive Mātrā Metres. (a). Sama Dvipadi No. Name 18. Karimakarabhujā-I 19. 20. Vasudvipadi 21. (A variation of Pāraṇaka?) 9, 13-14), 56 (3-6, 8-12, 14-15), 58, 59(9), 60 (218 11. 7, 8; 10-12), 61 (1, 5, 7, 9-14), 63 (1-5, 7), 64 (1, 2, 4-7, 9-15), 65 (1–9) 66 (3, 7, 10, 11), 69, 71 (7, 8, 10), 72 (1-14), 74 ( 11. 7, 8; 2, 5, 9 ex. 11. 4, 8; 10-12, 14, 17), 75 (1, 2, 4-9, 11-22) 79 (14), 82 (1-13, 15-19), 84 (1, 13, 16), 85 (3, 4, 10), 86 (1-4, 6, 8-14, 1618), 88 (2, 3, 6, 7, 8, 12, 13) 89 (7, 9, 12), 90 (4). "3 -II 22. Rayaḍā 23. Magadhapratyadhikā 24. Mattamatanga 25. Aḍilla ( Nos. 11 & 17 with yamaka) 26. Utprahasini 27. Vilasini -I PAUMACARIU 28. Helä = No. 2) 29. Candralekha (?) -I (with internal rhymes & caesuras at 10, 18) 30. Candralekha (?) --II (with internal rhymes & caesuras at 10, 18) No. of moras per Pāda 8 (end uuuu) ,, (end uu uu ) 8(=3+5) 15 (4+4+4+ u− ; Jagana excluded) 16 (4+4+4+4) 16 (4+4+4+ --) 16 (6+4+4+2) 16 (6+4+2+uu uu) 16 (6+4+u-u-) 16 (3+3+4+3+u-) 22 24 (6+uuuu+4+uuuu + 4+ ~) Place of Occurrence 27 (9), 40 (8), 51 (14) 40 (7) 29(1 11. 3-11) 56 (7) 59 (4), 60 (3) 60 (1) 59 (3), 60 (4). 57 (4, 6, 8, 10) 60 (6) 17 (12), 23 (8), 40 (2), 42 (11), 46 (1-3, 5, 7-8), 55 (5), 57 (3, 5, 7, 9, 11), 64 (8), 75 (3), 81 (10), 86 (7). 60 (5) 40 (16) 24 ( = 6 + uuuu + 4 + uuuu 53 ( 1, 3) +4+-) Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ INTRODUCTION 25 31. Sālabhañjikā 24 ( = 3+3+4+4+4+ 42 (10) (= No. 3) 3+3) 32. Dvipadi ( – No. 5) 23 (6+4+4+4+4+4+-) 60 (7), 86 (15) 33. Bhramarapada 28 (6+4+4+4+4+4+-), 86 (5) (with internal rhymes) jagaņa excluded) at 10, 18) Vişamā Dvipadi 34. Sārdha-Paddhadikā (?) -I 8, 16 17 (8) (= Karimakarabhujā-I & Paddhadikā). 35. Sārdha Paddhaikā (?)-II 16, 8 40 (9) ( = Paddhadikā & Karimakarabhujā ) 36. Sārdha-Vadanaka (= Vadanaka & Karimakarabhujā II) 16, 8 40 (10) (6). Repetitive Mātrā Metres. No. Name No. of moras per Pada Place of occurrence 37. Manthāna 10 (= uu uu u twice 75 (10) 38. Madanāvatāra-I 20 (= uu u uu four times) 3(1), 9 (12), 24 (2), 46 ( 4, 6), 60(5), 66 (8), 72 ( 3 11. 1-4), 81 (9) 39. Mada nāvatāra-II 20 (= uu uu u four times) 46 (10), 71 (9) 40. Madanāvatāra-III 20 (= u uu uu . ) 59 (1) 41. Mātrāsamaka 16 ( uu uu ) 71 (5) (c.) Non-repetitive Akşaragaņa Metres. Samā Dvipadi. No Name Scheme Place of Occurrence 42. Kumāralalitā u-uuu - - 71 (11 1. 9-16) 43. Parivandită (= Svăgatā) - u-uuu - uu - - 59 (5) (d). Repetitive Akşaragana Metres. Samā Dvipadi Name Scheme 44. Pramāņi (= Nārāca) u-four times 17 (16), 32 (3), 40 (12), 44 (5), 45 (8), 53 (9 1. 4-7), 59 (7), 61 (4), 71 (6, 11 II. 25-32), 73 (7), 80(8), 82 (14, 45. Samāni ( = Tomara) - u four times 40 (6), 45 (9), 59 (2) 46. Somarāji u- - twice 66 ( 4 ), 78 (11) 47. Bhajañgaprayāta u - - four times 4013) 56 (1), 59 (10), 71 (11 11. 17–24), 80 (11). 48. Totaka uu - four times 59 (6) *49. Dodhaka - uu thrice i -- 59 (8), 71 (11 11. 1-8) No. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PAUMACARIU Place of Occurrence Visamā Dvipadi No. Name 50. Vilāsini -II and Pramăņi Dandaka Scheme odd Pada: - twice even : 1 - four times 40 (1) 51 (2) 40 (17) 51. Mixture of Jimūta uuuuuu+11 or 12 and Lilākara ragaņas 52. Mixture of Uddāma, uuuuuu +13, 14 or 15 Sankha and Samudra raganas 53. Candakāla uuuuu + any no. of (unrhymed) raganas 71(15), 72 (15), 7373 11. 5-8) III Metres of the Ghattā or the Kđļavaka-closing piece. Antarasamă Cat 63 6, 13 7, 13 65, 66 8, 12 60 54. Simhavijrmbhita 55, Manmathatilaka 56. Abhisārikā 57. Madanodaya 58. Ratnāvali 59. Madhukaravặnda 60. Ketakikusuma 8, 14 8, 16 9, 13 9, 14 25, 26, 53 77 7, 42, 54 22, 36, 38, 41, 42 (opening), 46, 85 72 9, 16 10, 13 16 5, 23, 24, 62 2, 55, 70 73 61. Trivalitarangaka 62. Navapuşpaṁdhaya 12. See f. n. 9, p. 20 63. Käminihăsa 64. Premavilása 65. Kāñcanamālā 66. Abhinavavasantasri 67. Bhramaravilāsa 68. Mukhapālanatilaka 69. Vasantalekhă 70. Madhurālāpinihasta 71. Anangalalitā 89 11, 12 11, 14 11, 15 13, 9 13, 10 13, 14 13, 15 13, 16 14, 13 1,8) 39, 45, 68, 82 8, 11, 19, 21 50, 79 6, 28, 51, 57, 76, 86 13, 44, 49, 56, 61 (except 1, 2), 67, 83, 84, 90 10 43, 69, 75, 78, 81, 87 64 72. Rājahamsa 15, 12 73. Manmathavilasita 15, 13 Ardhasamă Catuspadi 74. Kuñjaravilasita 14, 12 i Sarvasamă Catuspadi 75. Dhruvaka 76. Pāraṇaka 15 77. Paddhadik, 33 9, 18, 27, 48, 74 34, 35, 47, 59, 88 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ INTRODUCTION 27 Tati 15 (1, 2, 3) 14 61 (1, 2) Şatpadi 78. A Satpada Jāti 6, 6, 12 79. A Satpada Upajāti 8, 8, 12 80. A » 8, 8, 14 81. - 6, 8, 13 82. - 8, 6, 12 83. (Hariņipada) 9, 7, 12 84. (Skandhakasamal) 9, 7, 14 85. (Chaddaņikā) - 10, 8, 13 86. (Mauktikadāma) 12, 3, 12 87. (Rasanādāma) 12, 8, 13 88. (Upagandharva) 13, 7, 14 15 12 32 17, 20, 31, 37, 40, 52, 58 71 29, 30 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ APPENDIX II METRES OF SVAYAMBHU'S RITTHANEMICARIU * The 112 Sandhis of the Ritthaņemicariu, containing a grand total of 1937 Kadavakas, are distributed over four Kāņdas: Yādava (13), Kuru (19), Yuddha (60), Uttara (20). All the 112 Sandhis of the Riţthaņemicariu (further here shortened as Rc.) are not Svayambhū's work. After the completion of the ninetyninth Sandhi, the composition was intercepted by his death. His son Tribhuvana undertook to complete the work and composed the rest, viz., the portion covered by the Sandhis 100 to 112. Further, in the fifteenth century one Yasahkīrti Bhattāraka filled up a few gaps possibly due to missing folios on the MSS. of Rc. then available ) he found in the portion covered by the Sandhis 105 to 112. These interpolations (or substitutions) probably did not extend beyond a limited number of Kadavakas. Definite information on this point, however, can be derived only from a critical study of the text. The Rc. is unpublished so far. The present account is based on two MSS : 1. MS. No. 1117 of 1891-95 from the Government MSS. collection at the Bhandarkar Oriental Research Institute, Poona dated V. S. 1582. 2. A MS, from the Ailaka Pannalal Sarasvati Bhandar collection, Bombay, dated V.S. 1991; this being a recent copy of an older MS. dated V. s. 1582, Only an outline analysis is prepared for the present purpose. Individual details about these metres and especially the exact scheme of the tentatively identified Ghattās from the eight rehandled Sandhis can be derived only from a critical text. Information about all the metres of the Ritthaņemicariu, employed in the three sections of the Kadavaka, viz., the opening piece, the Yamakas or the main body and the Ghattā or the closing piece is tabulated below in that order. I. METRES OF THE KADAVAKA-OPENING PIECE. No. Name Occurs in No. of Moras Gana- Rhyme- Type Class Sandhi per Pāda Scheme scheme 1. Helā 17,31,60,103 22 6+u'uu u + 4 a/b Samā Dvipadi Khañjaka +u'uu u + -- 2. Dvipadi 43,74,88,105 6+u'uuu+4 " (Pk. Duvai) +4+4+ u'uu u + - 3. Aranāla 37 30 6+ u’uu u + - a/b with Samā 12 + u,'uuu + - internal Dvipadi Khañjaka /2+u,' uu u + rhyme before the cæsura 4. Mātră-cum- 62 Odd Pädas 1. Päda of Dvibhangi Mañjari of Mātrā: 15 Mātrā: of a Sirsaka Even 5+5+ 4+1; Pañca padi and a Pādas of 3&5 Pādas of cje, f/8 Samā Dvipadi Mātrā: 11 Mātrā: 5+5+ 28 * Reprinted with appropriate changes from Bharatiya Vidya, 18, 1-2, 1960, pp. 86-94. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ INTRODUCTION 29 Mañjarī:21 u'uuu + 1; 2&4 Padas: 4 +4+3; Mañjarī: 3+ 3+4+4+ 4+3 5. Dohā 107 Odd Pädas: 13 Odd Padas: b/d Antarasamā Dhruvā (Sk. Dvipathầka) Even: 116 +4 + uuu; , Catuspadi Even Padas: 6+4+u; 6. Gandhodaka- 16, 63, 64, 66 13 6+4+ uuu a/b,c/d Samā » dhårā Catuspadi 7. Pāranaka * 104 154 +4+4+uuu » » » 8. Jambhettikā 68,73 8 4+ -uu Samă Shorter Dvipadi Dvipadi Remarks-This shows that eighteen Sandhis in all out of a total of one hundred and twelve have the Kadavaka-opening piece. For Dohā and Mātrā see Jacobi, Sanatkumā. racaritą, 20-25, Alsdorf, Kumārapālapratibodha, 70-72, Bhayani, Sandesarāsaka, Introduction, 62-64, 66-68. Mañjari alone is used in Paumacariu 19, 45, while Mātrā combined with Manjari is used in Paumacariu 74. Aranäla also in the same form is found in Paumacariu 53 and Mahāpurāpa 16. It differs from one described by the Chandonušāsana, which does not include rhyme-distinguished internal caesuras and the form uvvu for the third caturmätra, among the characteristics of Āranāla. In the form in which it is found in the three epics, it is undistinguishable from a Şatpadi. Most of the Dvipadis, too, defined at Svayambhūcchandas 6, 163 ff can well pass of as Satpadis. II. METRES OF THE YAMAKAS OR THE MAIN BODY OF THE KADAVAKA. A. The Principle metres Paddhadia ( Paddhatikā), Vadanaka and Paranaka are the principle metres of the Apabhramsa epic. They are of the Samā Dvipadi type with the rhyme scheme a/b. They have the following schemes : 3. "See the discussion further below in this appendix. Paddhadia: 4 4 4 uuuu (16 moras per verse-line) Vadanaka : 6 4+ uu -tuu G » » » Pāraṇaka : 4 4 4 uuu (15 , „) Their places of occurrence in the Re, are as follows: Name Occurs in Sandbi 9. Vadanaka 1(4), 3(6), 5, 9 ( ex. 8, 14, 18), 12, 14 ( ex. 14), 15, 16 ( ex. 4, 6-10), 18 (ex. 9), 20, 23 (ex, 3), 26 (ex. 4), 29(ex. 7), 32, 34, 37 (ex. 1), 39, 41, 43 (ex. 3-6), 45, 47, 49, 51, 53 (ex. 6), 55 (ex. 3, 4, 5, 6, 17, 23, 24, 25, 27, 29), 58, 59, 61, 63, 64, 65 (ex. 10, 16-18), 66 (12, 14, 15, 21), 67, 69, 71 (1, 4, 8, 11, 13, 15, 17), 74, 76, 78, 80, 82, 84 (ex. 2), 86, 88 (ex. 4, 8), 90, 92 (ex 5, 9), 94 (ex. 12), 95 (3, lines 10-16) 96 (ex. 2, 10), 98, 99 (ex. part of 17), 100 (ex. 12–13), 102 (2), 103 (9, 10, 12, 13,915, 17, 18, 19, 21, 23–25), 104 (3, 5, 7, 9, 11, 12, 13, 18, 21, partly 22, 23), 105 (4, 6-16), 106 (1, 2, 4-8, 11, 14-16, 20-24), Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 10. Paddhadia (Paddhatika) 2 (ex. 1, 2, 10), 6, 8, 13 (ex. 2, 13), 22, 24, 27, 31, 35, 38, 42, 43 (3-6), 46, 48, 52 (ex. 5, 6, 12, 15), 54, 55 ( 4, 24, 27), 60, 62 (1-5), 65 (16-18), 66 (3-5, 8), 70, 71 (7, 18, 20), 72, 75 (ex. 5), 79, 83, 87 (1, 3, 5, 7, 9, 11, 13, 15, 17), 89 (ex. 4, 7, 9, 12, 13), 93, 97, 100 (12, 13), 101 (1, 4-7), 102 (3, 4, 12, 14, 16), 403 (11, 20, 22), 104 (8, 10, 15, 16, 19, 20, 22 last four lines, 24, 25), 105 (1-3), 106 (22, 23, 26, 28), 107 (8, 11), 108 (1-10, 13-15, 18-20), 109" (7, 9, 10, 13, 14), 110 (1, 3, 5, 6, 7 partly, 8-11), 111 (1, 2, 5, 11, 12, 14, 16, 18-22, 24, 25, 30, 31, 33-35), 112 (1-4, 6, 8-11, 13, 15, 16). à 107 (3-7, 9, 10), 108 (12, 16), 109 (2-4), 110(2, 12), 111 (3, 4, 6-8, 10, 15, 23, 26-29), 112 (17). 0 11. Pāraṇaka 1 (ex. 4, 12), 4, 7 (ex. 3, 6, 14), 10, 11, 14 (14), 16 (4, 6-10), 17 (2, 3), 19 (ex. 8), 21, 25, 28, 30 (ex. 11), 33, 36, 40, 44, 50, 52 (12), 55 (3, 25, 29), 56, 57, 62 (ex. 1-5), 66 (ex. 3-5, 8, 12, 14, 15, 21), 68, 71 (19), 73, 77, 81, 85, 91, 95 (ex. 2, part of 3, 11-12), 101 (2, 3, 8, 9, 12-18), 102 (1, 11, 13, 14, 15, 19), 102 (18), 103 (1, 2, 14, 16), 104 (14-17), 106 (10, 12, 13, 17, 21), 107 (2), 108 fz), 111 (17), 112 (7). Remarks: Vadanaka predominates over Paddhaḍia and Pāraṇaka. The latter two among themselves are equally favoured. i. The Sama Dvipadi type. Name 12. Candralekha-I 13. Karimakarabhujā 14. Adilla 15. Mattamatanga 16. Pādākulaka 17. Apsarā Vilasinī 18. 19. Avali PAUMACARIU 20. Rasaka 21. Magadhanarkuți Candralekha-II 22. 23. Utsahu B. The Variation metres. (a) Non-repetitive Mātrā Metres. Occurs in 7 (3), 71 (6) 52 (6), 71 (5), 109 (12) 104 (6) 103 (3) 103 (4) 94 (12, lines 9-10) 9 (8), 18 (9), 30 (11), 52 (5), 55 (6), 71 (2), 87 (6), 89 (13) 103 (7) 112 (5) 103 (6) 102 (6, 7) 102 (10) (1), 108 (11) No. of Moras per pada 8 8 16 16 16 16 16 20 2726 21 24 24 w Gana scheme 4+u-u 4+4 6+4+4+2 with yamaka 6+4+4+2 4+4+4+4, gana mostly avoided. 5+5+3+3 3+3+2+2+3+3, Caesura after the 8th mora. 6+uuuu+4+" uuuu+ 6+4+4+4+ uuu 6+uuuu+4+uuuu +-- 6+4+4+4+4+2 4+4+uluu u+ 4+uuuu+4 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24. Duvai (Dvipadi)" 25. Māgadhikā ii. The Visama Dvipadi type. 103 (5) 29. Gāthā 26. Candralekha--I+, 71 (9), 106 (19), Paddhadia 111 (S) 27. Paddhadia + 106 (25, 27) 30. Mālāgātha 31. 32. 33. Candralekh-I 28. Karimakarabhuja + 102 (17) Vadanaka 34. 'Pramāņi • iii. The Satpadi type. 35. 36. Samāni Pañcacamara 2 (1), 102 (10), 103 (8), 104 (2), 105 (5, two lines), 28 *106 (9) 37. Somarāji 38. Bhujangaprayata 39. Manthana INTRODUCTION four stanzas between 13 & 14 95 (2) 109 (6), 112 (12) 102 (8) 111 (32) 12 7 (6), 87 (14), 105 (5 partly), 106 (18), 107 (12), 109 (8) 6+uuuu+4+4+4 +uuuu+ 8 14, 16 : 4+4+u-u b: 6+4+u-u 6 8, 16 16, 8 8, 16 30, 27 2(2), 3(6), 53 (8), 71 (12), 87 (4) 37 (1), 107 (1) 2 (10), 65 (10), 71 (10), 87 (16), 95 (11-12), 109 (5) 12 (b) Repetitive Matra or Akṣaragana Metres. 8 syllables 1 (12), 7 (14, lines 5-11), 19 (8), 23 (4), 29 (7), 55 (17, 23) 87 (2), 92 (9), 96 (2), 94 (12, lines 5 to 8) 88 (4) 94, 27 a: 23 times 4+ -; 6th caturmatra is 33 35 a: 4+u-u b: 4+4+4+u-u a: 4+4+4+u-u b: 4+u-u 10, 8, 5 10, 8, 9 10, 8, 13 رو 23 10 moras a: 4+4 b: 6+4+uu - + uu a: 4+4 +4 +4 +4 + uuuu+4+ - b: 4+4 +4 +4 +4 +a+4+ -; the forms uuuu are forbidden for the odd Ganas u uu u b: 4+4 +4 +4 +4 + u+4+ - four times u six times u 31 four times u Twice u- four times u 5( (= uu uu u)+5(= uu uu u) Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 PAUMACARIU 40. Madanāvatāra--11 55'(5), 89 (4), 92 (5), 109 (1), 110 (4), 111 (13) 41. Madhukarī_I? 71 (16), 84 (2) 42. Mauktikadāma 106 (3), 112 (4) 43. Cāru 52(5), 87(8) 20 25 , 16 , four tim four times uu u uu five times uu u uu four times u-u 5(= uu uuu) + 51 = uuu-) four time uuuu u five times uu au u four times uuuu 44. Madanávatāra - I11 45. Madhukari-II 46. Acaladhrti 26(4), 89(9.12) 96(10), 71(14),75(5) 25 88(8), 89(7), 99(17, few 26 lines after the first) 71(3) 20 four times uuuuu. 47. Sarvalaghu (1) The Dandakas 48. Lilākara 49. Dhruva 50. ? 94(12, first four lines) 66 102(5) 81 » 7(14, first four lines) 102, 6+ twelve time uu uuu 6+ fifteen times uu uuu 6+ twelve times u uu u 51. ? 104(1) 64 , eight times (4 + uu uu) Non-repetitive Akşara-gana Metres. 52. Kumăralalitā 87(12) 7 syllables u-uuu -- 53. Sāriņi 87(10) 11 u uu uuu - u - - - (Variation 12) 54. Indravañśā 105(5, lines 3-6) 12 syllables u - - -uu-u-uu 55. Prth vi 9(14,18) 17 u uuu - u - /uuu - u. - - u - with yamaka at the pauses. III. METRES OF THE GHATTĂ OR CLOSING PIECE. A. The Antara-samă Catuspadi. No. of moras in Place of different pādas occurrence (Sandhi) Remarks 8, 12 60,61 (last but one Even pāda scheme: 3+54 Kadavaka) 8, 14 37, 80 8, 15 61(15) Odd pāda scheme: 4+ ut, uu 9, 10 13 Even pāda scheme: 4+ 4+2 9, 13 7,34,44,57,76,82,87,93 Odd pāda same as in 59 Even pāda ending in uu 1. According to Svayambhū and Hemacandra Madanāvatāra has four groups of five moras. The form of the five-moraic Gana is not specified in the definitions. But in the llustration they give, the five-moraic Gana has different structures. The basic unit of Svayambhū's Madanăvatāra illustration is uu u uu , while that of Hemacandra's is uu ut u. Consequently, to underline this distinction, the forms have been labelled with numbers. Similarly Madhukari is given by Hemacandra as a cover term for all the metre having five five-moraic ganas of any form. Meters of this type with basic units of differens forms have been distinguished here as Madhukari--I and Madhukari—II. 2. The term 'sarvalaghu' is found employed for the metre containing 16 shorts as welt as for one with 20 shorts. So it is a description rather than a designation. The former type is known as Acaladhỉti after Jayadeva. The latter I have been unable to find ilo Prakrit metrical works. Hence the general term sarvalaghu is adopted as a makeshift. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ INTRODUCTION 65. 66. 67. 70. 9, 14 28, 40, 45 Odd pāda same as in 59 11, 121, 25, 38, 75. 86 Odd pāda scheme: 6+ uu tu In 38 at times the end is a - 11, 14 12, 22, 59, 102 Odd päda as in 62 11, 15 Odd pāda as in 62 Even pāda ending in uuu 12, 14 63 13, 10 43 Odd pāda scheme: 6+4+3 13, 13 6,23 Odd pāda ending in - u (casually - - in 23); even pāda scheme: 6+4+uuu 13, 14 " 5, 11, 16, 27, 36, 62, 68, 73, Odd pāda scheme: 6+4 + uuu 85, 90, 94, 99 Even pāda; 4 + 4 + 4 + uu (Occasionally 13, i.e. ending ir - u) 13, 15 24, 67 13, 16 14, 19, 29, 35, 39, 41, 48, Odd pāda scheme: 6+4+ uuu . 58, 79 Even pāda scheme: 4+4+4 + uu uu 14, 139, 15, 42, 47, 49, 69, 72, 84, Odd păda: 4+4+4+2 91 (except 10), 96(?), 97(1) Even păda: 6 + 4+ uuu 15, 12 101 (13, 15, 16 ) 15, 13 .10, 18, 20, 31, 46, 64, 65, 66, Odd pāda :4+4+4+3 72,88,92,101 (except 13, 14, Even päda: 6+4+uuu 15, 16) 15, 16 101(14) B. The Ardha-samă Catruspadi. (Rhyme-scheme: a/b, cd ). 12, 14 56 C. The Sarva-samă Catuspadi (Rhyme-scheme: alb, c/d). 14 77 15 26, 98 Gaņa-scheme: 4+4+4+uuu 168, 17, 61, 100, 110 4 + 4 + 4 + uu uu D. Bhe Satpadī. (Rhyme-scheme: a/b, d/e, off). 6, 8, 12 54 8=4+ -uu 6, 8, 13 55, 91 (10) 12=4+4+4 8, 6, 1270 9, 7, 14 81, 83 9, 7, 15 95 10, 8, 134, 30, 52, 53, 74, 89 10=6+-uu,8-4+-uu 12,8 12 3,133, 50, 71 12=3+5+ uu uu Sandhi 33 has casually 12, 8, 13 also. 12, 8, 1321,51 12 = 6+4+2 74, 75. . 79. 80. 81. 82. 83. 84. 85. 86. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 PAUMACARIU The Ghattas of Sandhis 103 to 112 (except 110) appear to have been greatly interfered with. In view of a considerable degree of uncertainty about their structure, they have been excluded from the above classification. A highly tentative analysis of them is given below: 103: 8, 14 in the majority; 10, 12; 15, 13 (last but one); 15, 12 (= last) in stray Kaḍavakas 104: 11 or 12 (end-u), 12 (end ——), except in the 1. Kad., which seems to have 15, 12. U 105: 13, 9 (Kad. 1 to 4 ?); 9, 12 (Kad, 5, 10, 11 (?), 12, 13); 11, 12 (Kad. 6): 15, 12 (Kad. 7, 8, 9, 15, 16); 10, 8, 13 (Kad. 14). 106: 15, 13 (1, 2, 3, 4, 5, 6, 18); 9, 12 (8, 9, 12, 22, 27); 6, 6, 13 (10); 9, 7, 12 (11); 10, 8, 13 (13, 23-26); 9, 13 (1) (14-15); 15, 12 (16, 17, 19, 21); 6, 8, 13 (20). The text of Ghattas to Kad. 7, 28 seems to be corrupt. 107: 13, 11 (= Doha; Samdhi-opening stanza); 10, 8, 13, (Kad. 1); 10, 13 (Kad. 2); 15, 12 (Kad. 3, 4, 6, 9, 10); 9, 12 (Kad. 5, 7, 11, 12); 15, 15 (?) (Kaḍ. 8). 108: 15, 13 (Opening, Kad. 2-4); 9, 13 (Kad. 1, 5); 11 (1), 12 (Kad. 6-9, 16, 17); 16 all with the rhyme-scheme a/b, c/d (Kad. 10-15); 15, 12 (Kad. 19); 10, 8, 13 (Kad. 20). 109: 10, 8, 13 (Opening, Kad. 1, 4, 5, 8, 9); 19, 8, 12 (Kad. 2, 3, 7, 10, 11, 13, 14); 12, 8, 12 (Kad. 6); 6, 8, 13 (Kad. 12). 111: 10, 8, 12 (Opening Kad. 1, 16, 28, 30); 15, 13 (Kad. 2, 22, 23); 13, 16 (Kad. 3-11 13, 24, 25); 11, 16, (Kad. 12); 10 (?), 8, 12 (Kad. 14); 12 (?), 16 (Kad. 15); 14, 13 (Kad. 17, 19, 20); 14, 12 (Kad. 18) 11, 13 (Kad. 26). 10, 8, 13 (Kad. 27, 29); 6, 8, 12 (Kad. 31); 15, 12 (Kad. 32-34); Gathā (Kaḍ. 35); the text of Ghatta to 21 seems to be corrupt. 112: 15, 16 (Opening, Kad. 1-4, 6); 13, 16 (Kad. 5, 8, 9, 16); 14, 13 (Kad. 7, 13) 15 (2) or 13 (?), 16 (Kad. 10, 11, 12, 14); 10, 8, 13 (Kad. 17) A special observation is to be made concerning the Satpadi class of metre s Primarily, while discussing the metres and the metrical practice of Svayambhu's Paumacariu, attention was drawn in Part I to the problem of the Dvipadi Ghattă in the Apabhramsa epic. All prosodic authorities have consistently treated Dvipadi Ghattas too besides the Satpadi and Catuspadi types. But the actual practice of the Apabhramsa epic poets appeared on this point to be at variance with the theory, because Dvipadi Ghattas could not be identified from the works of Svay mbhū and Puspadanta, who are among the earlier and most representative of the epic poets. But it appears now that if we examine the structure of the Dvipada Dhruvakas as defined by Svayambhu (Svayambhucchandas 6, 163-203), many of them, in view of their caeasura-bound middle section of eight moras and their rhymemarked internal caesuras, are indistinguishable from Satpadas. Accordingly the metres of those Ghattas only which have the first, second, fourth and fifth sections of the same structure and containing 7, 8 or 9 moras would have to be identified as Satpadis. Others, even though they have an identical rhyme-scheme (viz. a/b, d/e, c/f) would have to be identified as Dvipadis. But matters are not that simple. In several cases actually occurring in the Apabhramsa epics, the first and fourth sections contain 6, 7 or 9 moras (or the third and fifth contain less than seven moras) with second and fifth containing 8. These cases can come neither under the Satpadi type nor under the Dvipadi. Perhaps they are to be looked upon as so many variations of the seventh type of Chaddania described at Svayambhue Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ INTRODUCTION 35 chandas, 8, 20–23. The problem remains to be investigated more thoroughly. For the time being the practice of calling all the Ghattā metres with the paymescheme a/b, d7e, c/f Şatpadis has been continued. If we consider the distribution of the above metres over the three sections of the Apabhramśa epic from the view.point of the classification in Gāthā, Galitaka, Khanjaka, Sirsaka and Apabhraíba sections as found, for example, in the manuals of Svayambhū and Hemacandra, we see that most of the metres figuring. in the Kadavaka-opening piece are found together in the Khañjaka or occasionally in the Sirsaka section. Further most of the variation metres are either from the Shorter' Dvipadi group, or Knañjakas, or from the Mātrā and Akşara-Gaņa mettes of the repetitive type (with a few non-repetitive type of Akşara-Gaņa mettes thrown in. Lastly for the metres of the Ghatta the manuals have a special sub-section in their Apabhramsa section. It seems that the Gathā and Galitaka classes of metres were exclusively for Prakrit composition, the Khasjaka and sirsaka classes were current in Prakrit as well as Apabhramba, while the metres of the Apabhramsa section were exclusive to that literature, Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ III Miscellanea Find of another Tippaña on the PC. The materials used to constitute the text of the Yuddha and Uttara Kāņda of Svayambhū’s Paumacariu are the same as used for the earlier Kåņdas—with only one exception. For the portion from Sandhi 67 to the end, a manuscript of the PaumacariyaPippana has been used. When I learnt about the existence of that manuscript, the text of Sandhis 37 to 66 was already printed. So the manuscript could be utilized only for the rest of the text. The description of the Ms. is as under: Paumacariya Tippana: No. 1399 (p. 249) in the Rājasthānke Jaina Sāstra Bhaņdārõ-ki Granth Sūcī, Part II, prepared by Kasturchand Kaslival (Jaipur). Wrapper No. 942. Belonging to the Mss. Collection of the Terahpantha Digambar Jain Badā Mandir of Jaipur. No. of folios-56, of which folios No. 5, 7, 17, 20, 21, 26, 28, 39, 42, 53 are missing, while only the first half of folios No. 10 and 13 is preserved. Size-11x 4 inches ; 9 to 11 lines per side ; 36 to 40 letters per line. Bold and neat hendwriting. Beginning: ॐनमः सर्वज्ञाय । खायंभुवं महावीरं प्रणिपत्य जगद्गुरुं । रामायणस्य वक्ष्यामि टिप्पणं Afterfona: End: sa raz zafat: T: HATHT 11 3 11 ll 33 11 Then in a different, irregular and uncouth hand : श्रीमूलसंघे नंद्याम्नाये सरखतीगच्छे श्रीकुंदकुंदाचा र्यान्वये भटारक श्रीपद्मनंदिदेवा तत्पटे भटारक श्रीशुभचंद्रदेवास्तत्पटे जिनचंद्रदेवास्तच्छिष्यमुनिश्रीरलalden regulatsieht es I ACTE Gatoratet sitta (?) (illegible) (illegible) opret (?) ges force......tere senin Some of the letters of the colophon are illegible because of the superimposed impression of the writing from some other Ms. folio transferred through contact. The Ms, does not give any date of composition or copying. Nor is mentioned the name of the ay chor. The major portion of the glosses is common between the Tippaņa in the manuscript P (called here PT.) and the present Tippaņa (called here JT.). But there are numerous omissions and extra glosses in JT. I have formed an impression that JT. is based on PT., but at present I am not in a position to point out ang definite evidence in support of this guess. The additional glosses of JT. are all noted down for Şandhis 67.6 to 90. The same for the earlier portion of the Paumacariu, viz., Sandhis 1 to 67.5 have been given at the end of the text in the form of an appendix (Appendix IV, p. 293-305). Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ INTRODUCTION JT, has proved valuable from several points of view. Aside from giving meanings of certain rare and otherwise obscure words, and removing textual obscurities or corruption of some of the glosses of PT., it also serves to some extent the purpose of an additional Ms. of PC., as it reproduces in original the words and expressions it translates. It would be readily seen that the MS. before the author of JT, and that before the author of PT. belonged to the same family. Even a casual glance at the appendix giving JT. glosses wquld suffice to reveal the very close correspondence between the reedings as found with JT. and PT. But that does not mean that the text before JT. was just another copy of P. Like PT., JT. too knows and occasionally records variants, only a part of which correspond to the readings of A. Works ascribed to Svayambhū Futher importance of JT. lies in the fact that at two places it casually gives some information about the author of PC. Explaining thc word punu in the opening stanza of the first Sandhi, the gloss says': punu- once more' i. e, after having composed a Sanskrit and Prakrit grammar, a manual of prosody, a double-meaning (dvisandhāna) Kāvya, and the Bhārata'. According to this statement, already before writing PC. Svayambhū had to his credit four works. Of these "the Bhārata' of the glossator is the same as the Harivansa-purāņu or Ritthanemicariu. The 'Chandas' can be easily identified with the Svayambhūcchandas. Regarding the dvisandhāna, we are not in a position to say whether it was the same as the Suddhayacariya referred to in the much-discussed stanza* found in the beginning of Svayambhū’s Ritthaņemicariu, Sandhi 100, or it was altogether a different work. Lastly there remains the Sanskrit-Prakrit grammar. The point of crediting Svayambhū with wriing a grammar has been already considered by me in the introduction to Part I (p. 29). Jain and Premi have expressed the view that Svayambhū might have been the author of a grammar. Jain is inclined to credit Svayambhū also with works on Rhetorics and Lexicography. The references on which these inferences are based are of quite a general nature, and it was possible to read too much into them. But now the statement of the author of JT. lends some strength to the inferences of Jain and Premi about Svayambhū’s "authorship of a grammar, and makes it likely that Tribhuvana's 1 पुणु -पुनः, संस्कृत प्राकृत व्याकरण-छन्दो-द्विसन्धान-भारत:सूत्रकानन्तरम् । 2 काऊण पोमचरियं सुद्धयचरियं च गुणगणग्धवियं । हरिवंसमोहहरणे सरस्सई सुढियदेह-व्व ॥ Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 PAUMACARIU allusion to Svayambhūvyākarana may have some specific reference. But even now, inspite of the express statements of the glossator, I find it difficult to quite dispel my scepticism about this matter. The reason is twofold. Firstly the glossator of J. is silent about Svayabhu's supposed works on Koşa and Alankara3. The possible alternative of these works being according to the glossator successors of the PC, is to be ruled out, because he (i. e. the glossator) informs us, in the gloss on one of the Prasasti stanzas at the end of Sandhi 834, that Mahakavi Svayambhu went to heaven after that much of PC. had been composed. This means that according to the glossa or PC. was the last work of Svayambhu, which death did not allow him to finish. Secondly, as this very statement of the glossator shows, the traditions about Svayambhu and his works reported by him are not quite reliable, for we have unimpeachable evidence to believe that Svayambhuchhandas containing actual quotations from the PC., and the Ritthanemicariu making a direct reference to the PC, were composed after the same. It cannot be, therefore, the last work of Svayambhū. On this point the glossator's report is in conflict with the actual facts. This would caution us against putting too much reliance on the statement listing Svayambhu's works. Some more definitive evidence is required before we can take Svayambhu's grammar for a positive fact. But the glossator's statement has certainly lifted it out of the realm of mere speculation. In this connection, however, the following Prasasti stanza, found at the beginning of Sandhi 67 of the Rc., appears to be significant: गति ताम्व कइमत्तकुंजरा लक्ख-लक्खण- विहीणा । जा सत्त - दीह-जीहं सयंभु-सीहं ण पेच्छति ॥ 'The proud poet-elephants, ignorant of of the Sastric subjects and expositions, roar only so long as they do not sight the Svayambhulion, with seven long tongues'. 'The seven tongues' can be taken to allude to Svayambhu's seven works. 1. Suddhayacariya, 2. Paumacariu, 3. Svayambhucchandas, 4. Riṭṭhanemicariu: these four are definite. If the dvisandhanakavya mentioned by the glossator in JT. is different from the Suddhayacariya it would be the fifth work. If we credit Svayambhu with the authorship of a grammar it would be the sixth. Some 3 Even if we take in the above citation to mean one of these, there would still be discrepancy of one. C 4 इति कृते रामचरिते स्वयंभुमहाकविर्देवलोकीबभूव । Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ INTRODUCTION 39 work on Kosa or Alamkāra or some stotra would be the seventh. Only some more reliable source of information can dispel the frog of speculation. Find of another MS. of the Svayambhūcchandhandas In the section on the Svuyambhūcchandas (Sc.) in the introduction to Part I, I had examined the question of the scope and contents of the lost portion of the Sc. and had come to the conclusion that it did contain a section on the Prakrit metres strictly so called. Happily this conclusion has been now borne out in full by the find of the fragments of a fresh MS. of the Sc. from a Tibetan monastery'. The script of of the Tibetan Ms. is Old Bengali and even though several folios are missing, it gives us a fair idea of the Pk. metres treated in the Sc. The Prakrit section has all its sub-divisions with which we are familiar from the prosodic manuals of Hemacandra and others, yiz., Gāthā, Galitaka, Kbañjaka and Sirşaka sections, besides the well known Varņavrtta. Illustrative citations are given from a host of Prakrit poets, most of them coming to our knowledge for the first time. There are citations from Pravarasena's Setubandha (3,9) and Harşa’s Ratnávali (1, 13-15). Several Gāthās known to us from collections like the Sattasaī and Vajjālagga are ascribed to specific authorse. Some doubts had been raised, in the introduction to Part I, about the authenticity of certain ascriptions of Sc. Certain 5 The Ms. has been utilized by Prof. H. D, Velankar in his new edition of the Sc. prepared for the Singhi Jain Series. 6 e. g. Sattasai 1, 75 (ua pommaräa-maragaa- etc.) is ascribed to Pälitta ( = Padalipta, the author of the lost Prakrit Kathā Tarangavai ); Sa. 2, 97 = Vajja. 476, paura-juāņo gāmo etc. ), to Bhogika; Vajjā 431 (Suhaa gaan tuha virahe etc.) to Candana; Līlāvai 1294 ( omitted in some Mss. of that work, and Mcited at Chandonuśāsana, I 10. 1), to Varmaputra (Vammautta ). Para nātmaprakāśa 2, 117 ( te-ccia suhaă etc.), to Vidagdha. The last-noted case is interesting also from another point of view. Sc. cites it with the specifically stated purpose of illustrating in Pk. prosody the non-position-making character of consonant clusters with a posterior --Hence the authenticity of the dr clusters of vodrahadraha in the stanza in question are beyond any doubt. This is further supported by Siddhahema 8, 2, 80 and Chandonušāsana 1, 7, 6 ( the Paryāya Tippaņaka on this cites the whole stanza). But the stanza as found cited in the Paramātmaprakāśa has the r-clusters assimilated. This means that either the scribes of the MSS. of the PP. affected that change or that the stanza was known to the author of the PP. in a changed form-in a form later than that known to Svayamohū. The second alternative suggested here would gain support from some other facts (frequency of the pleonastic suffix da, relatively late words -like jamala near', vari over, clearly derivative character of some stanzas, etc.) regarding the language and the text of the Paramātmaprakāśa. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 PAUMACARIU illustrative stanzas ascribed by the Ms. of the Sc. to Caturmukha were shown to be actual citations from one of Svayambhū's own works, viz., the PC. Two similar cases in further support of that point can be now cited with the help of the present part of the PC. The passage cited at Sc. I 156 and 157 under the names of Māuradeva and Rajjautta to illustrate a variety of the Dandaka called Caņdavāla are identical respectively with PC. 73 8 5-8 and 72 15 5-67. As the passages in question occur in the midst of a Kadavaka as its integral part, the possibility of their being outright borrowings on the part of Svayambhū appears very unlikely, and the ascriptions in the Sc. text as available to us at present (based on a single and late Ms.) are to be considered erroneous. Incidentally this brings the number of passages of the Sc, identified from the PC. to fourteen. A stotra by Svayambhū One more identification, though quite accidental, may be also noted here. Sc. 8, 41 cites a regular Kadavaka made up of 8 yamakas of Paddhaạikā closed with a Satpadi Ghattā to illustrate the Sandhi-opening Paddhaờikā and Chaddaņikā. Now along with the folios of Paumacariya-Tippana Ms. JT. (described at the start of the present section) there were found mixed up a few stray leaves of some other MSS. One of these stray leaves appears to have belonged to a MS. containing a collection of Jain stotras. The contents of that single leaf are as follows: 1. Last lines of a Padmāvatīdevī Stotra'. 2. Pārsvanāthastotra' or ' Yamaka-stotra' in Sanskrit by Padmaprabhadeva, possibly a disciple of Padmanandin. 3. An incomplete Jina-stotra in Apabhraṁsa. The third item in the above list of contents, viz., the Jina-stotra turns out to be identical with the illustration of the Sandhi-Paddhaờikā and Sandhi-Chaddaņikā cited at the Svayambhūcchandas 8, 41-45, except that the Sc. citation omits the opening stanza. The stray leaf contains the text of the stotra only up to the third line of the fourth Paddhadi stanza and so the sequel and colophon are missing. Both the versions are reproduced in Appendix III. As portions of the stotra are anonymously cited in the Sc., it is quite likely that Svayambhū himself was its author. 7 See, Bhayani H. C., 'Caturmukha, one of the earliest Apabhramấa epic poets'. Journal of the Oriental Institute, Baroda, 7, 3, 1958 p. 218. The paper considers Caturmukha's works as the probable source of some epic citations in the Ap. section of the Sc. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ INTRODUCTION Svayambhu's date In the discussion of Svayambhū’s date in Part I (pp. 7-9) of PC, the range between A. D. 677 and 960 could not be narrowed down in any definite manner for want of some positive clue. Such a clue is now fortunatey available from the text included in this Part. In the description of Hanumat's journey from Lankā to Ayodhyā ( 69.1 to 69.8), there is a reference to Seunadesa. 69 6 3 reads as follows: * , puņu sari Bhimarahi jal’oha-phāra / jā Seuņa-desaho amiya-dhāra // It means : Further (they saw) the river Bhimarathī, carrying a vast mass of waters; it was a veritable stream of nectar for the Seuņa-country' Now we know from a copper-plate grant of Seuņacandra II that Seuņacandra I, son of Drdhaprahāra (who was the founder of the Yādava dynasty of Devagiri), founded the city called 'Seuņapura' in Sindinera. BhagvanlalIndraji and other authorities place this Dşdhaprabära in the first half of the 9th cent A. D.: As the date of Seuņacandra II is 1069, and as he is seventh in line after Seuņacandra I, the latter is likely to have flourished in about A. D. 860, if we count 30 years on an average for each generation. This is further supported by the fact that making a similar calculation on the basis of the date of Vaddigato (c. A. D. 916), who is third from Seuņacandra I, we reach about A. D. 826. Accordingly if Seuņacandra I founded the Seuņapura (after which the region over which he ruled came to be known as Seuņadeśa') in, say, about A. D. 840, it coư d have become fairly well-known by about A. D. 860. In that cảse we can reasonably assign Svayambhū to a period approximately between A. D. 840–920. The latter half of the ninth century can be taken as his literarily active period. Half a century later appeared the poet Puşpadanta. Incidentally the abovề reference from the PC, throws some fresh light on the location of the Seuņadeśa. Bhagvanlal Indraji identified Sindinera (where 8 Ed. by Pandit Bhagvanlal Indraji in Indian Antiquary 12, 1883, pp. 119 ff. 9 op. cit., p. 126; The Struggle for Empire'=The History and culture of the Indian People, Vol. v.), 1957, Bombay, p. 185. 10 IA., 12, pp. 126; 128. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 PAUMACARIU in Seuņapura is said to have been situated) with modern Sinnar, about twenty miles south of Nasik. D. C: Ganguly says that Seuņadeśa' was situated on the confines of Daņdaka, and included Devagiri, modern Daulatābād, in the Aurangābād District."But according to Svayambhū the river Bhīmarathi i. e. Bhimā was like a stream of nectar to the Seunadeśa'. This means that the Seunadeśa should have been on the Bhimā river i. e. further south than has been so for understood. Does Svayambhū’s going out of the way in specially describing the river Bhīmarathi as 'a stream of nectar to the Seunadeśa' imply anything—say, for example, a close association of Svayambhū with the Seuņadesa or Seuņapura ? This is more than we can say. True, the Seuņas were vassals of the Rāştrakūtas of Mānyakheta and of the Cālukyas of Kalyāņa for more than three hundred years, 19 and some of the Rāştrakūta kings are known to have given patronage to Jainism. The great Apabhramśa poet Puşpadanta (mid-tenth century) had a Rāştrakūța minister for his patron. Even one of the Seuņa kings himself, viz., Seuņacandra III, was sympathetic towards Jainism, as is shown by his donation, in A. D. 1141, of three shops for maintaining the temple of Tirthamkara Candraprabha at Anjanerī, near Nasik. These facts may not be quite without significance. But in the absence of any more substantial data it would be unsafe to speculate any further in this matter. Part II of PC. has two passages, significant on account of their reference to various contemporary geographical place names. The first passage (Sandhi 45, Kadavaka 4) describes the famous products of various places that were available as commodities in the market of Lakşmīnagara or Srīnagara, the capital of the Vidyādhara king Hanumat in the Hanuruha Dvīpa. The plac's and products are tabulated below: 11 The Struggle for Empire', 185. 12 The Struggle for Empire', 185. 13 See the stone inscription from the Jain temple edited by Bhagvanlal Indraji at I A., 12, 1883, pp. 126-129. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Place Deulaväḍaya (Devakulapāṭaka) Cei (Cedi ?)14 Karahaḍaya (Karahāṭaka) Cittauḍa (Citrakūta; modern Chitor). Ramaura (Ramapura) Paithana (Pratisthana; modern Paithan) INTRODUCTION Aivaḍḍa (=Aṇahila-pattana, acc. to the gloss; modern Patan) Abbua (Arbuda; modern Abu) Kannadaya Karṇāṭaka) Harikelaya (= Vanga; modern Bengal)18 Vadḍāyara Vairāyara (Vajrākara) Simghala (Simhala; modern Ceylon) Nevāla (Nepāla) Sañjāņa (modern Sanjan) Vajjara Kekkāṇa (Kaykān) Pauṇāra Nandurabāra (= Nandurbar) Kañi (Kañci;modern Conjee varam) Cīņa (= China) Its famous product panna (betel leaf) phopphala (betel-nut) jāihulla cunna (chunam perfumed with jasmine?) kañcua (choli) gula (gul) sara (arrow?)15 bhujanga (paramour?) addha-vesa (?) 43 (v. 1. andhidesa, andhivesa) jovvana (= youth?) celaya (precious cloth) lavana (rock salt) vaira (diamond) mani (jewel) katthūrī (musk) mottiya-hara (pearl necklace) khara (donkey) haya (horse) käviṭṭhi ('scented powder', according to the gloss) vāņi (speech?) nayara (?) netta (fine fabric) The second passage (Sandhi 49, Kadavaka 8) names various places along with the beautiful parts of the body for which their ladies were famous. These are tabulated below: 14 The Apabhramsa adjective actually used is 'ceullau', which is taken to mean 'belonging to Cei.' 15 The gloss meanniglessly takes this to be 'a lake' or 'water'. 16 cf. 'Vangas tu Harikeliyah', Hemacandra's 'Abhidhānacintāmaṇi', 957. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 PAUMACARIU Place Part of the body Paukāra pāya-tala (sõles of feet) Simghala (Simhala; Ceylon) naha (nails) Cei"? (=Cedi?) anguliya (fingers) Golla (= Mahārāştra?) guppha (ankles), Māyandi ( = Mākandi) pottari-8 (calves) Siripavvaya ( = Śrīparvata) mandiya (knees) Nippāla ( = Nepāla) uru-jua (thighs) Karahādaya (Karahāțaka) kaļi (waist) Kañci (Kāñci) soņi (hips ) Gambhīra (Gambhīrā) ņāhiya (navel) Singāriya (v. I. sigāriya, sivāriya ?) putthi (back) Elaura ( = Elāpura; Ellora) thaņa (breasts) Majjhima-desa (= Madhyadeśa) vacahayala (chest). Pacchima-desa ( = Paschimadeśa) bhua-sihara ( shoulders) Vāramai ( = Dvārāvati; Dwarka) vāhula (arms) Sindhava ( = Sindhu; Sind) maņivandha (wrists) Kacchāyaṇa ( = Kaccha; Cutch) giva (neck) Goggada (v. I. Kokkaņiya) uţtha (lips) Kannāda ( Karņāțaka) dasaņa (teeth) Kārobaņa ( = Kāyāvarohaņa; Karvan) jiha (tongue) Tunga-visaya (for Tuņda-visaya i.e. Toņņaināļ or Toņdaman. dalam?) ņāsa (nose) Gambhira( Gambhīrā) loyaņa (eyes) Ujjeņi (Ujjayini; Ujjain ) bhauhā (eyebrows) Cittaūda ( = Citrakūța; Chitor) bhāla (forehead) Kāsi (Kāsī; Banaras) kavola (cheeks) Kaņņāujja (=Kāpyakubja; Kanouj) kaņņa (ears) Kāola (v. 1. Kāvila ?) kesa (hair) Dahiņa-desa ( = Dakşiņadeśa) viņaya (courteous manners ) The lists offer quite a tempting topic for investigation. But for fear of delaying the already over-delayed publication of the present volume, I leave them untouched. 17 The reading at 59 8 3 is to be corrected as Ceulliehi (A.'s reading) in the light of 45 4 2. 18 cf. Hemacandra's 'Parisiştaparvan', 8, 194. cf. Žonkani, potrī “ca!f; Marathi mādi 'lap'. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ INTRODUCTION 4.5 Svayambhu's Ritthanemicariu is likely to contain various clues and suggestions significant from the point of view of his date or personal account. For instance consider the following line describing Mount Urjayanta : As are past for Foint, we sa 3CEF-BiaT quatı (Rc. 95 11 1) These are quite obviously based on Sisupälävadha 4,20 which dercribes Mount Raivataka. The following passages are important for the consideration of Svayambhū's creed : (1). o ElEcTHMIR PER A TETORE ACT Fred Y5 I (71, 2 Ghattā) which directly alludes to the trinity and the ocean-churnig episode of the Hindu mythology. (2). In 67 i Ghattā, Janārdana (i, e. Krşņa), Sātyaki, Bībhatsa (i. e. Arjuna) and VỊkodara (i, e. Bhimasena) are compared to Paramātman, Pitămaha (i. e. Brahmā), Hari and Hara. (3) qual taka fere, for i go for at RRI (RC. 48 12 6) has a clear reference to the Digambara sect. Caturmukha and Svayambhū In the paper referred to in footnote 7, I have attempted to show Caturmukha's works on Rāmāyaṇa and Mahābhārata as the probable sources of some of the citations in the Svayambhūcchandas. This view can be further strengthened by a careful scanning of Svayambhū’s Ritthanemicariu for parallels. In a casual reading I have been able to spot a few more parallels. (1) Ko mahũ jiantahũ mei dhanu' (SC. IV 4) cited under the name of Caturmukha; and 'mahu marai puramjau, jai-vi dhanamjau, sahu govimdem nei dhanu' (RC. 30 i Ghattā b). (2) 'Nila ņa [d]īsai, paramappam jiha viņu ņāņem' (SC. VI 65); and “kaha va ņa dīsai, ņikkalu jiha viņu jāņem' (RC. 71 13 Ghattā e. f.) (3) kotthatthālēņa (koţtuggālēņa), saņņı havi dasāņaņa niggao' (SC. VI 68), and “Macchāhivai...kottuggālem ņīsariu' (RC. 29 4 Ghattā). (4) 'suvvai dūre samkhu, haņumanta na disai/saccai saa[da )-vūhe, ekkaraha paisai' (SC. VI. 155), and kaicindhu na dīsai rahu(? vu), para suvvai mahumahajalayarah/Saccai patthaviu (RC. 64 opening stanza). (5) The rhymie Ajjunu/kahim piņu (for 'puņu') of Sc. VI 5819 is found at RC. 51 20 Ghattā: 19 This passage has been considered in § 17 of my above-mentioned paper on Caturmukha. There I had suggested to amend 'kahim pişu' of the text. to 'kaheppinu' and had translated the passage accordingly. In the light of the RC. passage cited above we can now suggest 'kahim puņu' as a more probable emendation. The corresponding translation would be .but (he may be somewhere in heaven,' Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 PAUMACARIU dharau ko-vi chuďu ajju-vi Ajjunu • Dharmma-puttu mahu jāi kahim punu (6) The illustration at SC. VI 152* (which is preserved in a better form at Hemacandra's Chandonusāsana 6 21.2) contains the compound Kira-Kanna-Kalimge.' (corrupt for the Chandonusasana reading Krva-Kanna-Kalimga'). The same is found in RC. 26 6 1 b: thiya Kiva-Kanna-Kalimga-Jayaddhaha.' ef. also RC. 67 11 2 b: Bhurisava-Kalimga-Kiva-Kanndhi. In view of such matters one can easily see the great value of making Svayambhū's Mahābhārata epic available in print as early as possible. Appendix III (See p. 40) 1. An Apabhraṁśa Stotra by Svayambhū (?) found on a fragmentary MS. leaf from Jaipur. रिद्धिविद्धिवरमंगलु सुष्ठगुणगा(?)लु सुवकलत्तमणरंजणि । घरि होई सुसंपई गणहरु जंपइ विहनरोरुदुहखंडणि ॥छ। जिणणामें मयगलु मुवइ दप्पु केसरि वसि होइ ण डसइ सप्पु । जिणणामें डहइ ण धगधगंतु हुइवहु जालासइपजलंतु ॥ जिणणामें जलणिहि देइ थाहु आरणि चंडि णवि वह वाउ (?)। जिणणामें भरसइसंकलाई तुझेवि जंति खणि मोकलाई ॥ जिणणामें पीडइ गहु ण कोइ दुम्मइपिसाउ ओसरइ सोइ॥ जिणणामें दुरियह खयहु जंति परिपुण(ण्ण) मणोरह णिरु हवंति ॥ जिणणामें छिज्जइ मोहजालु उप्पजइ देवहं सामिसालु ॥ जिणणामें णासइ सयल वाहि गलगुंमगंड ण (Here the second side of the folio ends and the text remains incomplete) 2. The text of the above as found at Svayambhūcchandas 8, 41-45. (पद्धडिभा जहाः-) जिणणामे मअगल मुअइ दप्पु केसरि वस हो[इ] ण डसइ सप्पु ॥ जिणणामे डहइ ण धगधगन्त हुअवह जालासअपज्जलन्त ॥ ४१ ॥ जिणणामे जलणिहि देइ थाहु आरण्णे वण्णु ण वधइ वाहु॥ जिणणामे भवसअसंखलाई तुट्टन्ति होन्ति खण मोक्कलाई ॥ ४२ ॥ जिणणामे पीडइ गहु ण को वि. दुम्मइपिसाउ ओसरइ सो वि ॥ जिणणामे दुग्गअ खहिजन्ति (१) अणुदिण वरपुण्णइं उब्भवन्ति ॥ ४३ ।। जिणणामे छिन्देवि मोहजालु उप्पज्जइ देवल्सामिसालु ॥ जिणणामे कम्मई णिहलेवि मोक्खग्गे पइसिअ सुह लहेवि ॥ ४४ ॥ (छणिआ जहा-) जिणणामपवित्ते दिवसुव्वन्तें पाउ असेसु वि छैन । जं जं मणे भावइ तं सुह पावइ दीणु ण कासु वि किज्जइ ॥ Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ पउम चरि उ चतुर्थ- पञ्चम काण्ड रूप - तृतीय भाग - Sandhis 57 to 82 by Svayambhū The rest of Sandhis 83 to 90 (called Paumacariya-sesa ) by Tribhuvana. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कड़राय - सयम्भुएव - किउ पउम चरिउ. चउत्थं जुज्झकण्डं [ ५७. सत्तवण्णासमो संधि] हंसदी थिएँ राम-वलें खोहु जाउ णिसियर-सङ्कायहाँ। । झत्ति महीहर-सिहरु जिह णिवडिउँ हियउ दसाणण-रायों॥ [१] तूरहों सद्दु सुणेवि रउद्दहाँ खुहिय लङ्क णं वेल समुद्दों ॥ १ एहऍ काले अणेयइँ जाणउ मणेण विसण्णु विहीसणु राणउ ॥ २ 'णं कुल-सेलु समाहउ वजे पुरि णन्दन्ति णट्ट विणु कजें ॥ ३ ॥ कलें जि मेरउ ण किउ णिवारिउ एवहिँ दूसन्थर्वउ णिरारिउ ॥४ तो वि सणेहें परिहच्छाँवमि उप्पहें थियउ सुपन्थें लावमि ॥ ५ जइ कया वि उवसमइ दसाणणु पावें छाइउ पैर-महिलाणणु ॥ ६ एम वि जइ मह ण कियउ वुत्तर तो रिउ-साहणे मिलमि णिरुत्तउ॥७ अप्पाणु वि ण होइ संसारिउ परिहरिएंवर पारायारिउ ॥ ८ ॥ धत्ता॥ सुहि जें सूलु पंडिकूलँणउ परु जें सहोयर जो अणुअत्तइ । ओसहु दूरुप्पण्णउ वि वाहि सरीरहों कड्डेवि घत्तई' ॥ ९ __ 1.1 P वि थिए, A थिए. 2 P हिअवउ पडिउ, s हियवउ पडिउ. 3 A ध्रुवकं at the end. 4 P तेहए, s तेहइ. 5 A जाणउं. 6 PA राणउं. 7 PS दूसंथविउ. 8 A परिअच्छावमि. 9 PS A उप्पहि. 10A उवसमई. 11 A किष्ण पउत्तउ.12 PS ता. 13 A होमि. 14 PS परिहरिउ वि होइ परयरिउ. 15 P A पडिकूलणउं. 16 A अणुअत्तइं. 17 A दूरुप्पणउं. 18 A घत्तइं. [१] १ दुष्करम्. २ संबोधयामि. ३ परस्त्रीचौरः. ४ आत्मीयो एव न भवति बन्धुस्नेहवान्. ५ (P.'s reading) परिहारितोऽपि. ६ शत्रुः. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०२, १-११,३,१-७ [२] जो परतिय-परदद्याहिंसणु मणे परिचिन्तेवि एम विहीसणु ॥ १ अहिमुहु वलिउँ दसाणण-रायों णं गुण-णिवहु दोस-सङ्घायहाँ ॥२ 'भो भो भू-भूसण भड-भञ्जण खलहु मि खल सज्जपहु मि सज्जण ॥ ३ : रावण किण्ण गणहि महु वयण' किण्ण णियहि णन्दन्त संयण ॥ ४ किं स-गेहु णिय-णयरु ण इच्छहि किं वजासणि सिरण पडिच्छहि ॥ ५ किं देवावहि सेण्णु दिसा-वलि किं उरें धरहि जलणं-जालावलि ॥ ६ किं आरोडहि राहव-केसरि किं जाणन्तु खाहि विस-मञ्जरि ॥७ किं गिरि-समु वड्डत्तणु खण्डहि. किं चारित्तु सीलु वउ छण्डहि ॥ ८ 10 किं विहडन्तउ कज्जु ण सन्धहि तइयऍ णरऍ आई किं वन्धहि ॥ ९ एक्कु असु अण्णेक्कु अमेङ्गलु जाणइ देन्तह पर गुणु केवलु ॥ १० ॥ घत्ता ॥ भणइ दसाणणु 'भाइ सुणि जाणमि पेक्खमि णरयहाँ सङ्कमि । णवर सरीरें वसन्ताइँ पश्चिन्दिय "जिणेवि ण सक्कमि ॥११ [३] सो' जण-मण-णयणाहिरावणो पर-णरवर-हरिणाईरावणो ॥ १ दुद्धर-धरणिधर-धरावणो भड-थड-कडमदण-करावणो ॥२ दुजण-जण-मण-जज्जरावणो करिवर-कुम्भथल-कप्परावणो ॥ ३ धणय-पुरन्दर-थरहरावणो सरणाइय-भय-परिहरावणो ॥४ 20 दाणविन्द-दुद्दम-डैरावणो अमर-मणोहरे-वहुअ-रावणो ॥५ दाणे महाहयणे तुरावणो णिसुणिउ जं जम्पन्तु रावणो ॥६ ॥ धत्ता ॥ भणइ विहीसणु कुइय-मणु वयणु णिएवि दसाणण-केरउ ।' 'मरण-काले आसपणे थिएँ सबहों होई चित्तु विवरेरउ ॥ ७ 2. 1 PS जो. 2 PS चलिउ. 3 P खलहं, 8 खलह, A खलहुं. 4 A सुयणइं. 5 A. omits this line. 6 PS जलणि. 7 PS तइए. 8 PS किं आउ. 9 P णिवंधहिं, S णिवंधहि, वंधहिं. 10 P S वि जसु. 11 P S वि मंगलु. 12 P A जाणइं देंतहं. 13 P S णवरि. 14 P S धरेवि. 3. 1 P 8 °णाइरावणो. 2 P SA °स्थल'. 3 P S °वहुपरावणो. 4 PS दाण महायणित्तु. रावणो. 5 PS सुणेवि. 6 P S आसण्ण किए. 7 PS चित्तु होइ. [३] १ अभिरामः. २ एरावतः शकराजः (?). ३ पर्वतानां भृपतीनां वा उद्धारकः. ४ भयोत्पादकः. ५ (P.' s reading) मनोहरवधूनां प्रकर्षणानन्दकारकः । अमर-मनोहरवधूकानां रावणः प्रकंदकारकः. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ४, १-८; ५, १–७ ] पुणु वि गरुड संतोउ 'विहीसणें काइँ गरिन्दsप्पाणउँ 'सोसंहि जणय-विदेहि-धीय पेइ - सारिय एह ण सीय वेणें यि भल्ली एह ण "सीय सोय-संपत्ती एह ण सीय दाढ वर - सी हहों एह सीय जीह जमराय हों तं सुणेवि सत्तत्त-मद्दणो रयणासव-वंसोहिणन्दणो इन्दई णिय-मणे विरुद्धओ हुअहो व जालोलि भासुरो केसरि व उद्धसिय-कॅन्धरो 'तं विहीणा पइँ पजम्पियं जुज्झकण्डं - सत्तवण्णासमो संधि [३ [ ४ ] · काइँ णिवारिउ ण किउ विहीसणें ॥ १ एपि विसोसहि ॥ २ पइँ सयणहुँ भवित्ति पइसारिय ॥ ३ सहुँ हियएँ पट्टिय भैली ॥ ४ लङ्कहें वज्जासणि 'संपत्ती ॥ ५ गय- गण्डस्थल-वल-सी ॥ ६ केवल हाणि जैसुज्जम - रायहों ॥ ७ हि रामु पमायहि जुज्झु । णन्दउ लङ्क स-तोरणिय जाणइ सिविणी - रिद्धि जिह णं हुअ ण होइ ण होसइ तुज्झु' ॥ ८ ww ॥ घत्ता ॥ [५] स- पुरन्दर - विजयन्त-मद्दणो ॥ १ देहमुह - दिविसा हि णन्दणो ॥ २ जेण हर पहरेविरुद्धओ ॥ ३ हसणें व कुइओ वि भासुरो ॥ ४ पासो व उण्णइय-कं-धरो ॥ ५ दहमुहस्स ण कर्याइ जंपियं ॥ ६ ॥ घत्ता ॥ को सो लक्खणु को किर रामु । जइ तहाँ अप्पिय जणय-सुय तो हउँ ण वहमि इन्दइ णामु' ॥ ७ कोतुहुँ के वोलीविय 4. Ps संतविड. 2P पणु, पाणु. 3PS वि सोसहि, 4 सोसहिं. 4 A पइट्ठवि से सहि. 5 P सब्वहु, S सव्वहो, A सव्वहं. 6 Ps पइडी. 7 A व्व हलसीहहो. 8 P s सुइणा.° 9 P s A गहु अण्ण. 5. 1 Ps इंदई. 2 P s अइविरुद्ध उ. 34 हरि सनो. 4 A इ. 5P उद्धुसिय, 9 उड्डुसिय'. 6 A पाउसे. 7 PA कयाई. 8 P s वोल्लाविउ . 9 A ण वहमि हउं. [४] १ है विगतभीः. २ कदर्थयसि. ३ विषौषधीः. ४ भर्तुः रामस्योत्तमा, अथवा पतिः सारो यस्याः सा पतिसारिका. ५ वने स्थिता न मनोज्ञा. ६ काण्डविशेषः ७ नैषा श्रीः. ८ ते शोक-संपदेयम्. ९ संप्राप्ता. १० बहुलं प्रचुरं रसो रक्तमीहते यः. ११ यशस्योद्यमस्य राज्यस्य त्रयाणां हानिः १२ अनुनीयसि (?). [५] १ शत्रोः भावः शत्रुत्वं शत्रुत्वं विद्यते येषां ते शत्रुत्वमन्तः, तेषां 'दणो' दानवः, २ अभिवृद्धिकारकः. ३ दशमुख इव दृष्टिविष - सर्पः, तस्य नन्दनः पुत्रः ४ महादेवः शब्दे कुपितोऽपि भासुरो यथां गौरीरतिकाले. ५ ग्रीवा. ६ मेघो अन्नाशाद् भिन्न प्रहृष्टं कम आत्मानम् धरतीति उद्भिन्नकंधरो. 5 10 15 20 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०६१-९,७,१-७ [६] तं णिसुणेवि विहीसणु जम्पइ 'विरुवउ णिन्दिउ सीयहें जै पइ ॥१ पप्फुल्लिय-अरविन्द-प्पहरण दुद्धर-णरवरिन्द-दैप्प-हरणें ॥२ हुँदम-दाणव-विन्द-प्पहरणे “णीसरन्त-वलहद्दहों पहरणे ॥३ 5 अणुहरमाण-वाण-फरुसकहाँ जे भञ्जन्ति मडप्फरु सक्कों ॥४ "ते रणे जाएँ णिवारेंवि सँकहाँ तुम्हहुँ मझें सत्ति परिसंकहाँ ॥ ५ जेण सम्वु मुहें छुद्ध कियन्तहों मिलेंवि असेसेंहिँ काइँ कियं तहों ॥६ जेण खरहों सिरु खुडिउ जियन्तहों चउदह-सहसेंहिँ काइँ-कियं तहों ॥ ७ सो हरि सारहि जसु पंवराहउ दुजउ केण परजिउ राहउ ॥८ ॥घत्ता ॥ अण्णु वि हणुवहाँ काइँ किउ तुम्हहँ तणऍ पइट्ठउ जो वणे। दक्खवन्तु णिय-चिन्धाइँ जिह विय१ कण्णाडिहें जोधणें ॥९ [७] तं णिसुणेवि रूसिउ दसाणणो जो सयं सुरिन्दस्स हाणणो ॥ १ 15 करें समुक्खयं चन्दहासयं विष्फुरन्तमिव चन्दहासयं ॥२ 'मरु पाडमि महि-मण्डले सिरं मम णिन्दयरं पर-पसंसिरं ॥ ३ तहिँ अवसर कुइओ विहीसणो जो जण सुक्कुइओ विहीसणो ॥ ४ लइउ खम्भु मणि-रयण-भूसिओ दहवयणस्स जैसो व भू- सिओ ॥ ५ वे वि पधाइयं एकमेकहो जणु जम्पइ सिय ए-क्कमे कहो ॥६ ॥ घत्ता ॥ मण्ड धरन्त-धरन्ताहुँ स-तरु स-खग्ग विहीसण-रावण । णाइँ परोप्पर ओवडिय उद्ध-सोण्ड अइरावय-वारण ॥ ७ ॥ 6. 1 A विरुयउ. 2 P S णरवरविंदप्पहरणे. 3 P परसकहो. 4 A कयंतहो. 5 PS transpose this and the next Pada. G A कयं. 7 P s व्वणि, A व्वणु corrected as व्वणे. 8 PS वियड्ड, A विड्द. 9 A जोव्वणु, P S जोव्वणि. 7. 1 PS रोसिओ. 2 P संवुकुइओ, S सुंकुइओ. 3 A जमो. 4 P S धाइया. 5 P रावण, रावणा. [६] १ रामः. २ रणस्य विशेषणमिदम् । किंविशिष्टे रणे। अभिनव-प्रफुल्लारविन्दवदुज्वलानि नवनिशितानि प्रहरणानि प्रहरणे नियचरेण (?) तस्मिन् । ३ (P. 's reading) अभिमुख-प्रहरणं घातदानं यत्र रणे. ४ दुर्दमशत्रुवृन्दानां अपहरणं मारणं यत्र रणे तस्मिन्, ५ अभिमुखागच्छद्रामनायकाहरणे रणे. ६ निष्ठुरादित्यस्य. ७ तान् जयाशक्त्या. ८ यदि शक्यते. ९ ‘एसक्कहो' एषाकस्य (एतस्य ?)। अत्र ककारस्य वर्णागमः. १० प्रचुरा आहवा संग्रामा यस्य. [७] १ वधकः. २ मम निन्दाकारकम्. ३ विगतभयः. ४ यश इव गृहीतं भूमौ लोके स्थितं शुभ्रम्. ५ जनो ब्रवीति एकमेकस्मिन् क्रमे संग्रामलक्षणे कस्य श्री भविष्यति. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ८, १–९, ९, १ - ९ ] नरवइ धरिउ 'कडच्छऍ मस्तिहिं विहिँ भाइहिँ अंकों तणयहों तो वि ण थक्क अमरिस- कुद्धउ 'अरे खल खुद्द पिसुण अंकलङ्कहें भइ विहीणु 'जंग- अहिरामहों वरि णरिन्द मूढ अंवियप्पड एम भणेपिणु गंउ णिय-भवणहों तीसक्खोणीहिँ हरि- सेण्णहों सह विहीणीसरिङ जसु मुहु मइलेंवि रावणहाँ 'हंस दीव-तीरोवर-त्थयं सुहs सुहड - संखोह - भासुरं णिऍवि सेण्णु रवि-मण्डल -ग्गए दुणिवार व सणे ताव तेण वहु- पुण्णभाइणा दण्डपाणि पट्टविर महवलो पण विऊण विष्णविउ राहवो एक्कु वयणु पभणइ "विहीसणो जुज्झकण्डं - सत्तवण्णासमो संधि [५ #ण किउ णिवारिउ रावर्णेण परम-जिणिन्दहों इन्दु जिह [4] ३ " करें अवराहु भडारा 'मं तिहिँ | १ जो 'जीवियों सारु तर तणयहाँ ' ॥ २ जो चउ - जलहि-विहूसिय-कु-द्धउ मरु मरु णीसरु णीसंरु लंङ्कहें' ॥ ४ जइ अच्छमि तो दोहउ रामहों ॥ ५ जिह कहि तिह रक्खहि अप्पर' ॥ ६ णाइँ गइन्दु रम्भ-खम्भ-वणहो ॥ ७ णिग्गड णिद्दलन्तु हरिसें हो ॥ ८ • ॥ घत्ता ॥ सुहि सामन्त-मन्ति परियार [य] उ । रामहों संमुंहु णाइँ सिरियउ ॥ ९ [९] वर-तुरङ्ग-वर-करि-वंरत्थयं ॥ १ पडह - भेरि-संखोह -भासुरं ॥ २ देइ दिट्ठि हरि मण्डलग्गऍ ॥ ३ राहवो वि सं -सरे सँरासणें ॥ ४ स- विणण दहवयण - भाइणा जहिँ स-कण्डु पडिवक्ख-ह-वलो ॥ ६ जो "विर्मुक्क-सर- णिडुराहवो ॥ ७ 'तुम्ह भिक्षु एवहिँ विहीसणो ॥ ८ ५ ॥ घत्ता ॥ लज्ज विमाणु वि मणें परिचत्त । तेम विहीसणु तुम्हाँ भत्तउ' ॥ ९ 8. 1 4 खमि. 2 A. अण्णेक्कु वि तणयहुं. 8Ps अकलंकहो. 4 Ps लंकहो. 5 Ps जाणहि. 6 PSA हरिसे हो. 7 PSA ° परियरिउ 8Ps रामणहो. 9s समुहु, A समुहुं. 9. 1P सिरासणे, S सरासणो. 2 P समरे, s गहियं. 3s सरासणो. 4 P महव्वलो s महावलो. 5 Ps महचलो. 6 A विमुक्छु. 7 A भविउ. [८] मात्र प्राणानामपराधं कुरु. २ त्वदीयस्य जीवित [स्य ] यः सारः ३ कुस्थित ध्वजा यस्य. ४ लंकायाः ५ विकल्प - रहितं यथा भवति. ६ कदलीस्तम्भोपलक्षितवनस्य ७ लक्ष्मण कटकस्य. ८ हर्षेण 'हु' आकाशं निर्दलयन्. [९] १ हंसद्वीपतीरस्योपरिस्थकं स्थितं सैन्यम्. २ उत्तम - रणकम् ३ सुभटा रथास्तैर्भीष्मम्. ४ आदित्यमण्डलगते. ५ लक्ष्मणः खङ्गाग्रे. ६ ( P. 's reading ) वैरिशिरः खण्डनः ७ धनु ( नुरु ) पलक्षितः ८ पुण्यभाजिना. ९ दूतः १० महान् बलो बलिभद्रः. ११ विमुक्ताः 'सराः' वाणाः निष्ठुरा मारणात्मका आहवे येन सः १२ विधेर्यमस्येव स्वनः शब्दो यस्य सः 5 10 15 20 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 10 ६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ तं णिसुणेवि वयणु तहों जोहहों ते ते 'मिलिया रणे इ सुमन्तहों 'इच्छों वहाँ 'देव पत्ति जई एयहुँ तणउँ चारु को जाणइ पण मॅइसमुह 'ई' आवइ पत्तिय एवहिँ रावणु जिर्जइ 'किङ्कर बहुऍहिँ ऍहु जि' पहुच्चइ मिलिउ विहीसणु लङ्क पईसहों 20 दिज्जउ रज्जु विहीसणहों अहुँ का महाहवेण तं णिसुणेवि पचविडं मारुई 15 'देव देव देविन्दे - सासणं आर्ड विहीणु परम-सज्जणो सच्चवाइ जिण-धर्मं- वच्छलो मइँ समाणु एणासि जम्पियं जइ महु वुत्तर ण किड रोऍण तं णिसुष्पिणु राहण आउ विहीणु गह- सहि [ क० १०, १- ९, ११, १-७ [१०] जे जे के वि राथ रेज्जोहहों ॥ १ मंइकन्तेण वृत्तु सामन्तहों ॥ २ तो णणिसायरा पक्तिज्जइ ॥ ३ जेहिँ छलेण छलिय वर्णे जाणई' ॥ ४ एत्ति व परं - पुणेहिं आवइ ॥ ५ णिय-मणें सयल सङ्क वज्जिज्जइ ॥ ६ ताहं मि" साहणें ऍहु जि" पहुच्चइ ॥ ७ लग्गज कर लें सीय हलीसहों ॥। ८ ॥ घत्ता ॥ जेण वे वि जुज्झन्ति परोप्परु । परु जे परेण जाउ सय-सक' ॥ ९ [११] जो किर वैम्हु मयणु माँ - रुई ॥ १ सचं कलहें वि महु दसासणं ॥ २ विणयवन्तु दुण्णय - विसंज्जणो ॥ ३ सयल-काल-परिचत्त- वेंच्छलो ॥ ४ तं करेमि हलहरहों जंपियं ॥ ५ तो रिउ साहणें मिलमि रोऍणं' ॥ ६ ॥ घत्ता ॥ पेसिउ दण्डपाणि हक्कारउ । एयारहमु णाइँ अँङ्गारउ ॥ ७ 10. 1 P s कारणे मिलिया मंतहो. 2 SA देव. 3 P A तणउं. 4 P महु; s किं. 5 परिपुण्णेहिं, s परिपुण्णेहि 6 Ps भिजइ. 7Ps किं कर. 8Ps पहु रुच्चइ 9 P ताहं, A ताहिं . 10 Ps दसाणणे. 11 wanting in P. s. 11. 1Ps सुवि, पञ्चविउ 2 This Pada is wanting in A. 3Ps मारुइ. 4 A सच्च. 5 Ps जे (s. जि) कलहे वि दसाणणं. 6 Ps अण्णु. 7Ps विवज्जणो. 8Ps वयण'. 9A पडवण. 10 A हलहरसं. 11 s रावणं. 12 Ps एयारहसमु, A एयारहमुह. - [१०] १ राज्यसमूहस्य २ राममन्त्रिणा. ३ प्रतिपद्यध्वं यूयं. ४ ( P's reading) ददाति पत्नी सीता यदि. ५ जाम्बवन्त नामेदम्. ६ किं आपदा नौ (?) (ef. s's reading). ७ भेद्यते. ८ लङ्काप्रवेशवाञ्छ्कस्य रामस्य. [११] १ जल्पितः हनूमन्तः २ मदनस्योत्कृष्टो (?) मा लक्ष्मी -तस्या रुचिर्यस्य ३ देवेन्द्र हिंसकेन. ४ परित्यक्त-वाक्य(? क्)च्छलः. ५ रागेन. ६ मङ्गलः Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १२, १-९, १, १-९] जुज्झकण्ड-अट्ठवण्णासमो संधि [७ [१२] जय-जय-सवें मिलिउ विहीसणु विहि मि परोप्पर किउ संभासणु ॥१ भणइ रामु ‘णउ पइँ लज्जावभि 'णीसावण्ण लङ्क भुञ्जावमि ॥२ सिरु तोडमि रावणहों जियन्तों संपेसमि पाहुणउ कयन्तहाँ' ॥३ तेण वि वुत्तु 'भडारा राहव . सुहड-सीह णिबूढ-महाहव ॥ ४ जिह अरहन्त-णाई पर-लोयहों तिह तुहुँ सामिसालु इह-लोयहाँ ॥५ । एव जाम्ब पचवन्ति परोप्परु ताम 'विदेहहें णयण-सुहङ्करु ॥ ६ अक्खोहणि-सहांसु भामण्डलु णाइँ सुरहिँ समाणु औखण्डलु ॥७ आउ णहङ्गणे णाणा-जाणेहिँ मणि-मोत्तिय-पवाल-अपमाणेहिँ ॥ ८ । घत्ता ॥ मणे परितुढे राहवेण णरवइ-विन्दु सयलु ओसारेवि । अवरुण्डिउ पुप्फवइ-सुई सरहसु स इँ भु अ-जुअलु पसारेंवि ॥ ९ [५८. अट्ठवण्णासमो संधि ] भामण्डलें भीसणे मिलिए विहीसणे कुणय-कुबुद्धि-विवजियउ। अत्थोणे दसासहों लच्छि-णिवासहों अङ्गउ दूउ विसजियउ॥ 15 [१] वलए पभणिउँ जम्बवन्तु 'एत्तियहुँ मज्झें को वुद्धिवन्तु ॥१ किं गवउ गवक्खु सुसेणु तारु किं अञ्जणेउ रणे दुण्णिवारु ॥ २ किं णलु किं णीलु किमिन्दु कुन्दु किं अङ्गउ किं पिहुमइ महिन्दु ॥ ३ किं कुमुउ विराहिउ रयणकेसि किं भामण्डलु किं चन्दरासि ॥ ४ ॥ जं एव पपुच्छिउ राहवेण विण्णविउ णवेप्पिणु जम्बवेण ॥ ५ 'पेसणे सुसेणु विणए वि कुन्दु पञ्चङ्गे मन्तें मइसमुद्दु ॥ ६ अङ्गाय दूअत्तणे महत्थ णल-णील पयाणऍ सई समत्थ ॥ ७ महुमहणु हणुवु आहव-वमाले . सुग्गीउ तुहु मि पुणु विजय-कालें ॥८ ॥ घत्ता ॥ 25 तं णिसुणेवि रामें णिग्गय-णामें अङ्गाउ जोत्तिउ दूअ-भरें। 'भषु "किं वित्थारें समउ कुमारे अज वि रावण सन्धि करें"॥९ 12. 1A रामणहो. 2 A पाहुणउं. 3 P S कियंतहो. 4 PS जाव. 5 P विदेहिहे, s विदेहहि. 6 A आहंडलु. 7 A सु. 8 Wanting in A. 1.1 PS सत्थाणु. 2 A reads ध्रुवकं at the end of this line. 3 A पभणिउं. 4 PS मइंदु. 5 P विणएज, S विणयेण. 6 Wanting in A. [१२], समस्त. [१] १ संग्रामकाले कलकलावते. २ विख्यातः. ३ लक्ष्मणकुमारेण सह. है Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ हि तासु 5 अणु मि सन्देस वुच्चइ " लङ्केसेर चारु चारु जइ सच्च रयणासवों पुत्तु हउँ लग्गर कुठें लक्खणहों जाम एत्तिय वि तो वित थड वुद्धि तं णिसुर्णेवि भड - कडमद्दणेण 'दांढियउ जासु जसु वाहु-दण्ड सो दीण वयणु पहु चवई केव 10 ८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ 15 आऍहिँ आला वायर सुणन्तहुँ जं सन्धि ण इच्छिय दुद्धरेण हरि-यहिँ अमरिस-कुद्ध एण 'भणु " दहमुह - गवरें गिल्ले - गण्डे हत्थ - हत्थ - दारुण-विसाण णीवडेसइ तहिँ वलएव-सीहु कुन्देन्दु- कण्ण-सोमित्ति-वयणु 20 णल-णीलवियड - दाढा - करालु अङ्गङ्गय-तार-सुसेण णहरु सो व केसरि लीलऍ जें दलेसइ [२] वहु-दुण्णय-वम्तहाँ रावणासु ॥ १ को पर-तिय लेन्तों पुरिसयारु ॥ २ तो उ काइँ वैवहरेंवि जुत्तु ॥ ३ पइँ छम्मेंवि णियं वइदेहि ताम ॥ ४ अहिमाणु मुएप्पिप्पु करहि सन्धि" ॥ ५ भिच्छिउ रामु जणद्दणेण ॥ ६ जसु वलें एत्तिय णरवर पयण्ड ॥ ७ एकलेउ करें सन्धाणु देव ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ गलिय-पया हिँ सन्धि करतहुँ ॥ घत्ता ॥ णिवर्डेवि उप्परि कवि लेसइ - [ क० २, १–९, ३, १-९ [३] तं वज्जावत्त- धणुद्धरेण ॥ १ सन्देस दिष्णु विरुद्धएण ॥ २ किय-कुम्भर्येण्ण- उद्दण्ड- सोण्डें ॥ ३ सुयसारण- घण्टा - रुण्टमाणें ॥ ४ हणुवन्त-महन्त - ललन्त-जीहु ॥ ५ विष्कारिय- गवय - गवक्ख-णयणु ॥ ६ जम्वव-भामण्डल - केसरालु ॥ ७ साहण-णङ्गूलुग्गिण्ण-पहरु ॥ ८ [२] १ नीतः ( ता ). २ उदन्ता [दि] - निपातो यथा. [३] १ रामेण २ मन्त्रीनामेदम्. तुम्ह वाहिर हि । ऊदन्ताइ - णिवाउ जिह ॥ ९ 2. 1 Ps लंकेसर, 2s लिंतहो, 4 लिंतहं. 3 Ps पई (s इ) किउ अजुत्तु. 4 Ps था. 5 P s दिड्ढ (s °दु) हिअ ( sय ) उ जासु दिदु ( S°ढ ) वाहुदंड. 6 Ps पचंड. 7s केव, A केम. 8PS एक्केल. 9PS उदाए. 10 F णिवाउं. 1 31 P वज्जावत्तु, s वज्जावन्तु. 2Ps गिल्लि 3Ps कुभयण्णु. 4 Ps °सुंडे. 5Ps 'दारुणे. 6 Ps सुसारणि. 7PS लगिण्णपयरु. 8 A स्थलहु . णिसियर - करि-कुम्भत्थइँ । जाणइ - जम-मुत्ता हलइँ” ॥ ९ Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क. ४,-९,५,१-९] जुज्झकण्ड-अट्ठवण्णासमो संधि [९ [४] समरङ्गणे एक्के लक्खणेण सन्देसउ पेसिउ तक्खणेण ॥ १ .. 'भणु "जहिँ जे जहिँ में तुहुँ कुमुअ-सण्डु तहिँ तहिँ सो दिणयरु तेय-पिण्डु ॥२ जहिँ जहिं तुहुँ गिरिवर सिहर-खण्डु तहिँ तहिँ सो वासव-कुलिस-दण्डु ॥ ३ जहिँ जहिँ आसीविसु 'वि सफणिन्दु तहिँ तहिँ सो भीसणुं वर-खगिन्दु ॥ ४ ॥ जहिँ जहिं तुहुँ गलगज़िय-गइन्दु तहिँ तहिँ सो वहु-माया-मइन्दु ॥ ५ जहिँ तुहुँ हवि तहिँ जैलणिहि-णिहाउ जहिँ तुहुँ घेणु तहिँ सो पलय-वाउ ॥६ जहिँ तुहुँ उन्भडु तैहिँ सो विर्णासु जहिँ तुहुँ -सहु तहिँ सो समासु ॥७ जहिँ तुहुँ णिसि तहिँ सो पवर-दिवसु जहिँ तुहुँ तुरङ्गु तहिँ सो वि महिसु ॥८ ॥ घत्ता ।। जलें थलें पायालेंहिँ विसम-ख़यालेहिँ तुहुँ जर-पायवु जहिँ जे जहिँ । लग्गेसइ पित्त झत्ति पलित्तउ लक्क्षण-हुअवहु तहिँ जें तहि ॥९ एत्थन्तर रण-भर-भी'सणेण सन्देसउ दिण्णु विहीसणेण ॥ १ 'भणु “रावण जाइँ कियइँ छलाई दरिसावमि ताइँ महाफैलाइँ ॥२ 1s 'जे हत्थे कड्डिउ चन्दहासु जे हत्थें वइरिहिं 'किउ विणासु ॥ ३ जे हत्थे पंणहुँ दिण्णु दाणु जें हत्थें धणयहाँ मलिउ माणु ॥ ४ जे हत्थे साहुक्कारु लडु जे हत्थे सुरवइ समर वधु ॥५ जे हत्थे सइँ समलडु अङ्गु जे हत्थें वरुणहों कियउ भड् ॥ ६ जे हत्थे कड्डिय राम-घरिणि पञ्चाणणेण वणे जेम हरिणि ॥७ ॥ तहाँ हत्थों आइउ पलय-कालु म. उप्पाडेवउ जिह मुणालु" ॥ ८ ॥घत्ता ॥ अण्णु वि संविसेसर कहि सन्देसउ “पइँ पेसेंवि जम-सासणहों। राहव-संसग्गी पुरि आंवणी होसइ परऍ 'विहीसणहों"'॥९ 4. 1 PS सिंग. 2 A तुहुँ. 3 A omits the portion from भीसणु to तुहुँ (sixth line). 4 P S जहि जहि तुहु. 5 P S जहि. 6 PS जहि तुहु. 7 विसाणु. 8 P S जलथल. 9PS लक्खणु. 5. 14 भयभीसावणेण. 2 P छलई, s छलइ. 3 P महष्फलई, 8 महप्फलइ. 4 A repeats lines 3 and 4. 5 PS किम(sय)उ णासु. 6P S जेव करिणि. 7 PS संदेसउ. 8 PS कहमि विसेसउ. 9 P S पेसमि. 10 P कल्ले, S कलि. [४] १ वज्रम्. २ अग्निः. ३ समुद्र-संघातः. ४ मेघः. ५ धवश्च पलाशश्च तेषु स्थानेषु च शब्दस्तस्य समासे विनाशो त्यथा धवखदिरपलाशा इति. [५] १ याचकानाम्. २ वाधीना समस्ता वा रामस्य कल्ले भविष्यति. ३ विभीषणस्यैतत् संदेशकम्. पउ०च०२ Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १०] सयम्भुकिउ पउमचरिउ कि० ६,१-५७,१-९ [६] एत्थन्तरें दिण्णु स-मच्छरेण सन्देसउ 'किक्किन्धेसरेण ॥१ 'भणु "रावण कल्लऍ कवणु चोज्जु सुग्गीउ करेसइ समरें भोजु ॥२ दुप्पेक्ख-तिक्ख-णाराय-भत्तु कणिय-खुरुप्प-अग्गिाउ देन्तु ॥३ • मुक्केक-चक्क-चोप्पडय-धारु सर-झसर-सत्ति-सालणय-सारु ॥४ तीरिय-तोमर-तिम्मण-णिहाउ मोग्गर-मुसुण्ढि-गय-पत्त-साउ ॥ ५ सबल-हुलि-हल-करवाल-इक्खु फर-कणय-कोन्त-कल्लवण-तिक्खु ॥ ६ तं तेहउ भोज्जु अकायरेहिं भुञ्जेवउ परऍ णिसापरेहिँ ॥७ इन्दइ-घणवाहण-रावणेहिँ हत्या-पहत्थ-सुयसारणेहिँ ॥८ ॥त्ता॥ भुत्तोत्तर-कालेंहिँ रणउह-सौलहि दीहर-णि ऍ भुत्तऍहिँ । अच्छेवउ साहिँ विगय-पयाहिँ महु सर-सेजहिँ सुत्तहि ॥९ [७] पुणु पच्छले सुर-करि-कर-भुएण सन्देसउ दिइ मरु-सुएण ॥१ 15 'भणु इन्दइ "इच्छिउ देहि जुज्झु हणुवन्तु भिडेसइ परऍ तुझु ॥२ णिडुरिय-णयण-वयणुब्भडाहँ भञ्जन्तु मडप्फर रिउ-भडाहँ ॥ ३ अलि-चुम्विय-लम्विय-मुहवडाहँ असि-घाय देन्तु सिरे गय-घडाहँ ॥ ४ पडिकूल-पवर-पंवणुच्छडाहँ मोडन्तु दण्ड धुअ-धयवडाहँ ॥ ५ विहडप्फड-कडमद्दण-कराहँ भञ्जन्तु पसरु रुणे रहवराह ॥ ६ " दिढ गुड तोडन्तु तुरङ्गमाहँ पर-वलु वलि देन्तु विहङ्गमाहँ ॥७ दरिसन्तु चउद्दिसु भड-चियाइँ धूमन्तइँ जिह दुजण-मुहाइँ ॥४ ॥घत्ता ॥ इय लीलऍ साहणु रह गय-वाहणु जिह उववणु तिह णिवमि । जे पन्थें अक्खउ णिउ दुप्पेक्खउ तेण पाव प. पट्ठवमि ॥९ 6. 1 P °मुसंदि. 2 P S हत्थ. 3 P सालिहिं, 5 सालिहि, A सालहि. 4 P S "णिय, A निइए. 5 P S °सेज्जए. ___7. 1 Wanting in A. 2 PS देमि. 3 P समरि, S समरे. 4 P°णुब्भडाहुँ; s गुब्भडाहु and similarly in the following occurrences. 5 P 8 °णुब्भडाई (s हु). 6 A कडवंदण'. 7 P विहंगमाहुं, 8 विहंगमाहु, A विहंगमाहि. ४ P S इह. 9 A मक्खउं. 10 A मई, 8 पइ. [६] १ सुप्रीवेन. २ भग्गु प्रयसेनु प्रकर्षेण(?). ३ गदा-प्राप्त-खादः(?). ४ प्रभाते. ५ सर्वैः. [७] १ हनूमता. २ नीतः. ३ मार्गेण. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ८, १-९; ९, १–९ ] पुणु दिण्णु अभग्गमडप्फरेण 'भणु "एसइ अजर अलद्ध-थाहु पहरण-कर-णरवर-जलयरोहु उत्तुङ्ग-तुरङ्ग-तरंङ्ग-भङ्गु कोहरुरुह (१) -सुसुयर- पर्यंरु करवाल- पहर-परिहच्छ-मच्छु कुम्भयल - सिलायल - विसम तूं हु तेह भामण्डल - जलपवाहु www वुच्चइ णल-णीलेंहिं " अरे हत्थ - पहत्थों [4] सन्देसउ सीय-सहोवरेण ॥ १ कलऍ भामण्डल - - जलपवाहु ॥ २ 'धुय-धवल - छत्त- डिण्डीर - सोहु ॥ ३ पवणाहय धय- उँड्डिर- विहङ्गु ॥ ४ गज्जन्त-मत्त-मायङ्ग-मयरु ।। ५ णिवणक्क-ग्गाह-फरोह- कच्छु ॥ ६ सिय- चमर - वैलायावलि' - समूहु ॥ ७ रेल्लन्तु लङ्क पईसइ अथाहु" " ॥ ८ जुज्झकण्डं - अट्ठवण्णासमो संधि [११ ॥ धत्ता ॥ दूसम - सीलेंहिं पहरण - हत्थे हों [९] 'अङ्गय गम्पिणु एम भणें । जिह सक्कों तिह थाहु रणें " " ॥ ९ वायरणु जेम जं पुज्जणीउ वायरणु जेम आयम- णिहाणु वायरणु जेम अत्थुवहन्तु वायरणु जेम विग्गह- समाणु वायरणु जेम अवय- णिवाउ वायरणु जेम परलोय - करणु णिय - वइरु सरेवि जसाहिएण भणु " रावण जिह पइँ किउ अकज्ज चन्दोयरु मारेंवि लइउ रज्जु ॥ २ वायरणु जेम सं-विसज्जणीउ ॥ ३ वायर जेम आएस थाणु ॥ ४ वायरणु जेम गुण-विद्धि देन्तु ॥ ५ वायरणु जेम सन्धिजमाणु ॥ ६ वायरणु जेम किरिया - सहाउ ॥ ७ वायरणु जेम गण-लिङ्ग-सरणु ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ सन्देस दिणु विराहिएण ॥ • 6 तं रज्जु महार दिणु जेम खर दूसणहुँ । तिह धीरुँ म छड्डेहि अङ्गु समोड्डुहि मम णारीयहुँ भीसणहुँ” ” ॥ ९ गुण-गरुआरउ १ 8. 1 P A भामंडलु. 2 wanting in A. 3Ps उड्डिय°. 4 A°रुकह'. 5 Ps ° पवरु. 6PS ° परिहच्छु. 7 'लिसमूहु wanting in A. 8 wanting in A 9Ps भामंडलु; wanting in A. 10 P एसई. 9. 1 The portion from 4 b to 7 b is wanting in A. 2Ps विग्गगहु. 3 A चीरु or वीरु. 4 P च्छड्डूहि, च्छंडहि, A च्छड्डुहिं. 5s मग्ग, A यम. 6 P णारायहु, 8 णराय हु, A नरायहु. 7 PSA भीसणहु. [८] १ कच्छपः २ तटः ३ बलाकावली. ४ समुद्रः. ५ ( P's reading ) आगमनं [९] दूत- हेरिक-सहितो, अन्यत्र बिन्दु-द्वयं विसर्जनीय- युक्तम्. २ द्रव्यागमं, अन्यत्र प्रसिद्धागमम् . ३ चिह्नम्. 10 15 20 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ अवरों वि को वि जो जासु मल्लु समरङ्गणे जेण समाणु जासु भीसावणु रावणु राउ जेत्थु ' 'भो सयल-भुवण- एकल-मल जम-धणय- पुरन्दर - मइयवट्ट दुद्दम-दणुवइ - णिद्दलण-सील थिरे थोर-हत्थि - णिडुर-पवट्ठ दिवें दिवे किये - तइलोकॅक्क-सेव 10 विज्जाहर - सामिय चन्दङ्किय-णीमहुँ तं णिसुर्णेवि हसिउ दसाणणेण 15 के लक्खणु केण पमाणु सारु जो ण खलिउ देवेंहिँ दाणवेहिँ जइ होइ सन्धि गरुडोरगहुँ जइ होई सन्धि हुअवह-पैंया हुँ जइ होइ सन्धि ससि कॅञ्जयाहुँ 20 जइ होइ सन्धि खर- कुञ्जराहुँ जइ होइ सन्धि संवरि - दिणा हुँ ललियक्खर - अंत्थहुँ जइ सन्धि पहावइ A [१०] जो जसु उप्पर उबहई सलु ॥ १ सन्देस पेसिउ तेण तासु ॥ २ गउं अङ्गउ दूउ पइट्टु-तेत्थु ॥ ३ हरि-हर - चउराणण-हियय-सल्ल ॥ ४ णिल्लोट्टाविय - दुग्घोट्ट थट्टा ॥ ५ तियसिन्द-विन्द पक्कन्द-लील ॥ ६ कइलास- कोडि-कन्दर - हिट्ठ ॥ ७ सन्धाणु पयतें करहि देव ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ अम्वर गामिय लक्खण-रामहुँ [ क० १०, १–९, ११, १–९ • वन्दिण-विन्द - रिन्द-धुअ । धुर्ड अप्पिज्जउ जर्णय- सुअ' ॥ ९ [११] 'किं वुझिय सन्धि समासु केण ॥ १ किं वलु किं साहशु दुण्णिवारु ॥ २ तों व गणु किर माणवेहिं ॥ ३ सुर-कुलिस-णिहाय-महाणैगाँहुँ ॥ ४ पञ्चाणण-मत्त महागयाहुँ ॥ ५ दिणयर- करोह-चन्दुज्जयाहुँ ॥ ६ खयकाल-पहञ्जण-जलहरीहुँ ॥ ७ जइ होइ सन्धि वम्मह - जिणा हुँ । ८ ॥ घत्ता ॥ " अण्ड (१) र्णव- पणस -रायणहुँ । दूर-रत्थहुँ को वि घडावर तो रणे राहव-रावणहुँ' ॥ ९ 10. 1 Ps जो जसु करण परिवहह. 2 A सव्वछु. 3 A समरंगणु. 4 Ps ° दुग्धट्ट. 5 A दि. 6 P°हत्थ's ° हत्थु. 7 A कय 8PS 'णामहु, A नामहु. 9PS लहु. 10 A घणय .. 11. 1 Ps वुज्झिउ. 2PSA °रगाहु. 3 PSA जगाहु. 4 A होदि. 5 Ps ° कुंजराहु, A कुंजरा. 6 PS राहु, A हराहं 7PS 'जिणाहु, A जिणाहं. 8Ps अण्णउ, A क्षणउं. 9PS दुव्वणसरासणहुं (s हु ). 10 A यडावइ 11 P ° रामण, S रावणहु, & 'रावणहं. [११] १ लक्ष्मणः (?). २ वज्रः ३ पर्वतानाम् ४ अपाम्. ५ कमलानाम् . ६ गुद-हूलानाम् (?). ७ वायुः. ८ मेघानाम्. ९ रात्रेः १० गृहीतानां यथा ऊंकारा मुनी साधू (?). Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १२, १-१०, १३, १-९] जुज्झकण्डं-अट्ठवण्णासमो संधि [१३ [१२] तं णिसुणेवि समरें' अभङ्गएण पुणु पुणु वि पवोल्लिउ अङ्गएण १ 'भो रावण किं गलगज्जिएण णिप्फलेंण परक्कम-वजिएण ॥२ भणु सीय ण देन्तहाँ कवणु लाहु 'किं जो सो सजण-हियय-डाहु ॥ ३ किं जो सो सम्वुकुमार-णासु किं जो सो पर-गय-सूरहासु ॥४ । किं जो सो चन्दणहीसवञ्च किं जो सो खर-वल-वलि-विरञ्च ॥ ५ किं जो सो आसालन्तकालु किं जो सो विणिहय-कोहवाल ॥६ कि जो सो पवरुज्जीण-भङ्ग किं जो सो हेउ वलु चाउरङ्ग ॥ ७ किं जो सो उप्परि दिण्णु पाउ किं जो सो मोडिउँ घर-णिहाउ ॥८ किं जो सो एक्को घर-विभेउ किं जो सो कल्लएँ पाण-छेउ' ॥ ९ ॥ ॥घत्ता ॥ तं णिसुणेवि रावणु भय-भीसावणु अमरिस-कुद्धउ अङ्गन्यहों। उद्भूसिय-केसरु णहर-भयङ्करु जिह पञ्चमुहु महग्गेयहों॥१० [१३] 'महु अग्गएँ भड-चक्केहिँ काइँ सङ्कन्ति जासु रणे सुर-सयाइँ॥१ ॥ दाहिणे करें कड्डिएँ धन्दहासें मइँ सरिसु कवणु तिहुअणे असेसें ॥२ किं वरुणु पवणु वइसवणु खन्दु किं हरि हरु वम्भु फणिन्दु चन्दु ॥ ३ जं चुक्कइ हरु तं कलुंणु भाउ मं गउरिहें होसइ कहि मि घाउ ॥४ जं चुक्कइ वंम्भु महन्त-वुद्धि तं किर वम्भणे मारिऍ ण सुद्धि ॥ ५ जं चुक्कइ जमु जेण-सण्णिवाउ तं को किर एत्तिउ लेइ पाउ ॥ ६ ० जं चुक्कइ ससि सारङ्ग-धरणु तं किर रयणिहें उज्जोय-करण ॥ ७ जं तवइ भाणु ववगय-तमालु तं किर ऍहुँ पञ्चमु लोयपालु ॥८ ॥घत्ता॥ . दिट्ठऍ रहुणन्दणे स-धऍ स-सन्दणे जइ एक वि पउ ओसरमि । तो भय-भीसाण, (१) धगधगमाणहै (?) हुअवह-पुों पईसरमि' ॥ ९ 25 12. 1 A समर अहं गएण. 2 F S विफलेण. 3 P S A देंतहु. 4 A पर. 5 P "विरंभु, A विरिंच. 6 P S °रुज्जाणु भग्गु. 7 Ps वलु हउ, A हयवल. 8 A मोडिय.9 Ps उद्धूलिय. 10 A पंचाहुं. 11 P s महागयहो, A महग्गए. 13. 1 P s °वोक्केहि. 2 P S कड्डिय", A कट्टिए. 3 A °खंडु. 4 Ps करुणु. 5 Ps कहि वि, A कहिं मि. 6 P वम्हु, s वंम्हु. 7 P S भण. 8 P s पंचमु एहु. 9 PS °भीसाणहि. 10 P हुअवहे, हुयवहे. . .[१२] १ विभीषण-विमेदः. [१३] १ कार्तिकेयः. २ जनसंतापकारी अतीव पापी मन्त्रा. ३ मृगधारकः, Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [क०१४,१-९,१५,१-८ १४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [१४] तियसिन्द-विन्द-कन्दावणेण जं सन्धि न इच्छिय रावणेण ॥१ तं इन्दइ-मुहें णीसरिउ वक्कु ‘पर सन्धिहें कारणु अत्थि एकु ॥२ जइ मणे परियच्छेवि पउमणाहु आमेल्लइ सीयहें तणउ गाहु ॥ ३ 5 तो तहाँ ति-खण्ड महि एक्क-छत्त चउरद्ध णिहिउ रयणाई सत्त ॥ ४ सामन्त-मन्ति-पाइक्क-तन्तु रहवर-णरवर-गय-तुरय-वन्तु ॥ ५ अन्तेउरु परियणु पिण्डवासु स-कलत्तु स-वन्धउ हउ मि दासु ॥६ कुस-दीउ चीर-वाहणु असेसु वजरउ चीणु छोहारन्देसु ॥७ ववरउलु जवणु सुवण्ण-दीउँ वेलन्धरु हंसु सुवेल-दीउँ ॥८ ॥घत्ता ॥ अण्णइ मि पएसइँ लेउ असेस' गिरि वेयर्दु जाम्व धरैवि । रावणु मन्दोयरि सीय किसोयरि तिर्णिं वि वाहिराइँ करेंवि' ॥९ [१५] तं णिसुणेवि रोस-वसं-गएणणिब्भच्छिउ इन्दइ अङ्गएण ॥१ 15 'खल खुद्द पिसुण पर-णारि-ईह सय-खण्ड केव॑ तउ.ण गय जीह ॥ २ जसु तणिय घरिणि तासु ले ण देहि राहवें जियन्ते जम्मॅवि ण लेहि ॥ ३ जो रक्खइ पर-परिहव-सयाइँ सो णिय-कजें ओसरइ काइँ ॥४ जे दिण्ण विहीसण-हरि-वलेहिँ सुग्गीव-हणुव-भामण्डलेहिँ ॥ ५ सन्देसा ते वजरेवि तासु गउ अङ्गउ वल-लक्खणहँ पासु ॥ ६ 2. 'सो रावणु सन्धि ण करइ देव सहुँ सरेण अंमी-ईयारु जेम्व' ॥७ ॥ घत्ता ॥ तं णिसुणेवि कुद्धेहि जय-जस-लुद्धेहिँ कइकइ-अपरजिय-सुऍहि । वेहि मि वे चावइँ अतुल-पयावइँ अप्फालियइँ से इं भु ऍहिँ॥ ८ 14. 1 A सीयह तणउं. 2 A सावंत'; missing in s. 3 °असेसतंतु. 4 P °दीवु. 5Pg वेय. 6 A विण्णि . 15. 1 A सियलखंडु. 2 PS णियय".3 SA कजे. 4 P जें, जिं. 5 PS 'लक्खणहु. 6A समीईकारु. 7 PS विहि कुद्धेहिं (s °हि). 8 A अपराजिय. 9 सयं, A सइ. [१४] १ रामः. २ समूहम्. [१५] १ कामेन सह 'अमियारु' जिनः । अथवा, 'अमी' शब्दः स्वरेण सह यथा ईकारः संधिं न इच्छते. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १,१-१०,२,१-५] जुज्झकण्ड-एकुणसट्ठिमो संधि [१५ __[ ५९. एकुणसट्ठिमो संधि] दूआगमणे परोप्परु कुंद्ध जय-सिरि-रामालिङ्गण-लुद्धई। किय कलयलइँ समुन्भिय-चिन्ध रामण-राम-वलइँ सण्णद्धइँ ॥ . (ध्रुवकम् ) • [१] गएँ अङ्य-कुमारे उग्गिण्ण-चन्दहासो। सइँ सण्णहवि णिग्गओ सरहसो दसासो ॥ १ (हेलोदुवई) धुरे अङ्गलक्खो समारुह-चयणो धए वन्धुरो रक्खसो रत्त-णयणो ॥२ रहे रावणो दुण्णिवारो असंज्झे कयन्तु व खयकाल-मंचूण मज्झे ॥ ३ थिर-थोर-भुव-पञ्जरो वियड-वच्छो सु-भीसावणो भू-लया-भङ्गुरच्छो ॥ ४ ॥ महा-पलय-कालो व कहकहकहन्तो समुप्पाय-जलणो व धगधगधगन्तो ॥५ समालोवणे सैणि व मुह-विष्फुरन्तो फणिन्दो व फर-फार-फुक्कार देन्तो॥६ गइन्दो व मुक्कङ्कुसो गुलगुलन्तो मइन्दो व मेहागमे थरहरन्तो ॥ ७ समुद्दो व पक्खुहणे मजाय-चत्तो सुरिन्दो व वहु-रण-रसुभिण्ण-गत्तो॥८ णहें असणि-जलउ ब धुडुडुवन्तो महा-विजु-पुञ्जो व तडतडतडन्तो ॥ ९ ॥ (मयणावयारो णाम छन्दो) || घत्ता ॥ अमर-चरङ्गण-जण-जूरावणे सरहसे सण्णज्झन्तऍ रावणे । किङ्कर-साहणु कहि मि न मन्तउ णिग्गउ पुर-पओलि भेल्लन्तउ ॥ १० [२] के वि जय-जस-लुद्ध सण्णद्ध वद्ध-कोहा। के वि सुमित्त-पुत्त-सुकलत्त-चत्त-मोहा ॥ १ (हेलादुवई) के वि णीसंरन्ति वीर भूधर व तुङ्ग धीर ॥२ सायर व अप्पमाण कुञ्जर व दिण्ण-दाण ॥३ केसरि व उद्ध-केस चत्त-सव्व-जीवियास ॥४ 11.2A exchanges ध्रुवकं and हेलादुवई. 2 P S गय. 3 A धुंधुरो. 4 P दुन्निवारे, s दुण्णिवारे..5-A असज्झो. 6 A मग्झो. 7 A मुक्कार. 8 PS असिणिजाल. 9 missing in P S. 10 P पेल्लतउ, पिल्लंतउ. 2. 1 A reads हेला, s हेलादुवई in the beginning. 2 missing in Ps. 3 A सद्धि. 4 A णीसरंत. 20 .[१] १ रावणः (?). २ मृत्यूनाम् मध्ये. ३ विस्तीर्णः. ४ कल्पान्ताग्निरिव. ५ शनीश्वरः, [२१ पर्वत इव. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 १६] सयम्भुकिउ परमचरिउ [क.२,५-१०,३,१-१० के वि सामि-भत्ति-वन्त मच्छरग्गि-पजलन्त ॥ ५ के वि आहवे अभङ्ग कङ्कम-प्पसाहिबङ्ग ॥ ६ ' के वि सूर साहिमाणि सत्ति-सूल-चक्क-पाणि ॥ ७ के वि गीढ-वारुणत्थ तोण-वाण-चाव-हत्थ ॥८ कुद्ध जुद्ध-लुद्ध के वि णिग्गया सु-सण्णहेवि॥९ (तोमरो' णाम छन्दो) ॥ घत्ता ॥ को वि पधाइउ हणु-हणु-सहें परिहइ कवउ को वि आणन्दें । रण-रसियहाँ रोमञ्चुभिण्णहों उर सण्णाहु ण माइउ अण्णहों ॥ १० [३] पभणइ का वि कन्त 'करि-कुम्भे जेत्तडाइं। मुत्ताहलइँ लेवि महु देज तेत्तडाई ॥ १ (हेलीकुवई) का वि कन्त चिन्धइँ अप्पाइ का वि कन्त णिय-कन्तु पंसहइ ॥ २ का वि कन्त मुंह-पत्ति करावइ का वि कन्त दप्पणु दरिसावइ ॥ ३ B का वि कन्त पिय-णयण अञ्जइ का वि कन्त रण-तिलउ पउञ्जइ ॥ ४ का वि कन्त स-वियारउ जम्पइ का वि कन्त तम्बोलु समप्पइ ॥ ५ का वि कन्त विम्वाहर लग्गइ का वि कन्त आलिङ्गणु मग्गइ ॥ ६ का वि कन्त ण गणेइ णिवारिउ सुरयारम्भु करेइ णिरारिउ ॥७ का वि कन्त सिरे वन्धइ फुल्ल' वत्थई परिहावेइ अमुल्लइँ ॥ ८ " का वि कन्त आहरणइँ ढोयई का वि कन्त पर-मुहु जे पलोयइ ॥९ (मत्तमायङ्गो णाम छन्दो) ॥ घत्ता ॥ कहें वि अङ्ग रोसो जे" ण माइउ पिर्यं-रणवहुयऍ सहुँ ईसाइउ । 'जइ तुहुँ तहें अणुराइउ वट्टहि तो महु णह-वय देवि पयट्टहि ॥ १० 5 Ps मच्छिर. 6 PS कुंकुमप. 7 P लुद्धयुद्ध, S लुद्धजुद्ध. 8 P S तोमरणामछंद (s °दः). 9P8 इ. 3. 1 P s read हेलादुवई, A हेला in the beginning. 2 Ps मुत्ताहलाइ. 3 F S आणेजाहि. 4 P अप्पाहई. 5 P पसाहइं. 6 PS मुहयंति. 7 P करावइं. 8 Ps विवाहर. 9 P S A वत्थइ. 10 P S अमुल्लइ, A अमोल्लइ. 11 P ढोयई, A ढोइउ. 12 P S परमुहइ पजोयइ, A मुहं जे. 13 P S कह. 14 P S रोसहु. 15 P माइय, S माया. 16 A पिउ. 17 P ईसाइय, s ईसाइया, A इसाइउ. 18 P S वट्टइ. 19 P S पयट्टइ. २ गजारूढः (१). [३] १ आढवति. २ शृङ्गारयति. ३ (P's reading) मुख-कान्तिम् अनुरागादिकम्, Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ४, १–१०; ५, १–७] [ ४ ] tris को वि वीरु 'जइ चवहि एव भज्जे । www तो रिता देमि जा जुत्तुं सामि - कज्जे ' ॥ १ ( हेलादुबई ) को वि भणइ 'गय- गण्ड वलभ्गहूँ आणविँ मुत्ताहलइँ धयग्गहूँ' ॥ २ को वि भणइ 'र्ण विलेमि पसहणु जाम ण भञ्जमि राहव- साहणु ॥ ३ को वि भइ 'मुह-पंत्ति ण इच्छमि जाम ण सुहड-झंडक पडिच्छमि ॥ ४ को वि भइ 'ण. णिहालमि दप्पणु जाम्व ण रणें विणिवाइउ लक्खणु ॥ ५ को वि भइ 'यणइँ अञ्जमि जाम्व ण सुरवहु - जण मणु रञ्जमि' ॥ ६ को वि भणइ 'मुहें पणुं ण लायमि जाम्व ण रुण्ड - णिवहु णच्चावमि' ॥ ७ को वि भणइ 'णउ सुरउ समाणमि जाम्व ण भडहुँ कुल-क्खर आणमि ॥८ ॥ को वि भणइ 'धर्णे फुल्ल ण वैन्धमि जाव ण सैंरवर- धोरणि सन्धमि' ॥ ९ ( रयडा णोमं छन्दो) जुज्झकण्ड - एकुणसट्टिमो संधि [१७ ॥ घत्ता ॥ 15 को वि भणइ धणें " 'णउ आलिङ्गमि जाम्व ण "दन्ति दन्ते आलग्गमि' । को वि कैरइ णिवित्ति आहरणहों जाव ण दिण्ण सीय दहवयणहों ॥ १० is 'णाह णाह समरङ्गण-काले उत्थरन्त-वर-वीर-संमुद्दे मत्त-हत्थि - गलगज्जिय-सदे का विरि परिहासइ ऐमं काविणारि पडिवोहइ णीहं का विणारि पडिचुम्वणु देइ [५] 'गरुअ-पओहराऍ अच्चन्त - णेहिणीए । रणें पइसन्तु को वि सिक्खविउ रोहिणीए || १ ( हेला दुवई ) तूर - भेरि - दडि सङ्घ- वमाले ॥ २ सीह - णाय-र-णाय - उदे || ३ अभिडिज्ज पर राहवचन्दे ॥ ४ 'तेम जुज्झु णउ लज्जमि 'जेमं' ॥ ५ 'भग्गमाणे पइँ जीवमि णाहं' ॥ ६ को वि वीरु अवहेरि करेइ ॥ ७ 8 4. 1 P s read हेलादुबई, A हेला in the beginning. 2 A भई. 3 P तहे जे, s तहिजे. 4 Ps जुत्त. 54 दंड. 6 Ps आणवि, A आणई. 7 Psणउ 8Ps वित्ति 9 Pक, ''च्छडक्क. 10 Ps अंक्खिउ 11 A पण्ण. 12 P s वंधवि. 13 Ps रणे सरभोरणि संघवि. 14 Missing in P s. 15 A धणे णउ 16 Ps दंति दंति आलिं(s) गमि, 4 दंते. 17Ps करचि. 18 P s आहार हो. 5. 1 Ps read हेलादुवई, A हेला in the beginning. 2P ओहरीए, 3 पउहए. 3Ps समरंगणे. 4s समुद्दहो. 5s °रउद्दहु. 6 A अब्भिट्टेजे. 7 A एम्व. 8 8 जेवं, 4 जेम्व 9 P णारें, 5 णाहें. [५] १ ब्रवीति. पउ० च० ३ 5 20 • Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ 'कन्ते कन्ते मैइँ मण्डलएवी का वि णी णवकारु करेइ ww • ताम्व भयङ्करु विष्फुरियाणणु णिग्गड कुम्भयण्णु मर्णे कुइय 10 घरैणिद्धर - कुवंर - वज्जधरा जय- दुज्जय-दुद्धर- दुद्द रिसा दुरियाणण- दुस्सर दुविसहा सुअसारण-सुन्द- णिसुन्द-गया सिव- सम्भु सयम्भु - णिसुंम्व-विह्न 1" कडुआल कराल - तमाल-तमा जमणाय - समुग्गणिणाय-लुली मरङ्क - ससङ्क-मियङ्क - रवी 20 सीहणियम्व - पलम्व - भुवग्गल एवमाइ सण्णहॅवि विणिग्गय [६] 'णिग्गऍ कुम्भण्णें मारी इ-मलवन्ता । जम्वव-जम्वुमालि -वीभच्छ-वजणेत्ता ॥ १ ( हेलादुवई ) खल- खुद्द - विन्द खय कल-करा ॥ २ दुहउम्मुह-दुम्मुह-दुम्मरिसा ॥ ३ ससि-सूर - मकर-कुरूर - गहा ॥ ४ करि-कुम्भ-णि सुम्भ- वियम्भ भया ॥ ५ पिहुआसण- पिञ्जर-पिङ्ग वि हूँ ॥ ६ जमघण्ट - सिही- जमदण्ड-सम ॥ ७ हल-हाल- हलाउह-हेल-हुली ॥ ८ फणि-पण्य - णक्य- सक्क हवी ॥ ९ ( तोट्टको णाम छन्दो ) 28 डवित्थ - वित्थं - डम्वरा सिण्डि - पिण्ड - पण्डवा [ क०५, ८-१०, ६, १-१०; ७, १-३ "अज्ज वि कित्ति - वहुअ चुम्वेवी' ॥ ८ को वि वीरु - दिक्ख लएइ ॥ ९ ( परियन्दियं णाम छन्दो ) ॥ घत्तां ॥ पवर -विमाणु तिसूल-पहरणु । हयलें धूमकेउ णं उइयउ ॥ १० [७] 'धुन्धुद्धाम- धूम - धूमक्ख धूमवेया । डिण्डिम-डमर - डिण्डिरह - चंण्डि - चण्डवेया ॥ १ ( हेला दुबई ) ॥ घत्ता ॥ वीर गहीर - णिणाय महबल । पञ्चाणण-रह पञ्चाणण-धय ॥ १० 11 Ps कित्तििवहु (s °य ) रणे (s °णि ) परिचुंवे वी. 13 Ps रणे. 14 Ps कुइउ. · जमक्ख- डाहडम्वरा ॥ २ वितण्ड - तुण्ड- मण्डवा ॥ ३ 10PSA मह. नाहि. 6. 1 Ps read हेलादुवई, A हेला in the beginning. 2Ps मारिवि 3 Ps धरणीधर. 4 A दुद्धर 5Ps खयखग्ग. 6 Ps वियंभ 7A °णिसुंभ 8 P s °पिहू. 9P ममा, जमा. 10 A मयरक्क' 11 Ps पत्तय.. 12 P का वि 7. 1Ps read हेलादुबई, 4 हेला in the beginning. 2 P धुंव, 8 धूव° 3 A डिडिहर 4 missing in A. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २०७४-१०,८,१-१०] जुज्झकण्ड-एकुणसटिमो संधि [१९ पचण्ड-कुण्डमण्डला कवोल-कण-कुण्डला ॥४ भयाल-भोल-भुम्भला विसालचक्खु-कोहला ॥५ कियन्त-ढ-ढण्ढरा कवालचूल-सेहरा ॥६ चकोर-चार-चारणा 'सिलिन्ध-गन्धवारणा ॥७ पियक्क-णिक-सीहया णिरीह-विजुजीहया 10 सुमालि-मच-भीसणा दुरन्त-दुहरीसणा ॥९ (णाराउ णाम छन्दो) ॥ घत्ता॥ वजोयर-वियडोयर-घवल असणिणिघोस-हूल-हालाहाल । इय णरवइ सण्णद्ध समुण्णय वग्घ-महारह वग्ध-महाधय ॥ १० ॥ .[८] मेहुमह-अंकइत्ति-सर्दूल-सीहणाया। चञ्चल-चडुल-चवल-चल-चोल-भीमकाया ॥ १ (हेलादुवई) हत्थ-विहत्थ-पहत्थ-महत्था सुत्थ-सुहत्थ-सुमत्थ-पसत्था ॥ २ दारुण-रुद्द-रउद्द-णिघोरा हंस-पहंस-किरीडि-किसोरा ॥३ मन्दिर-मन्दर-मेरु-मयंत्था गन्धविमद्दण-रुच्छ-विहत्था ॥ ४ अण्ण-महण्णव-गण्ण-विगण्णा धोरिय-धीर-धुरन्धर-धण्णा ॥५ भीम-भयाणय-भीमणिणाया कद्दम-कोवं-कयम्व-कसाया ॥६ कञ्चण-कोच-विकोञ्च-पवित्ता कोमल-कोन्तल-चित्त-विचित्ता ॥७ माहव-माह-महोअर-मेहा पायव-वायव-वारुण-देहा ॥८ सीहविम्भिय-कुञ्जरलीला विब्भम-हंसविलास-सुसीली ॥९ . (दोद्धकं णाम छन्दो) ॥घत्ता ॥ मल्हण-लैंडहोल्हास-उल्हावण पत्त-पमत्त-सत्तुसन्तावण । एम्व णराहिव अण्ण वि णिग्गय हथि-महारह हथि-महाधय ॥ १० 28 5 Ps *मण्डवा. 6 A °वण्ण'. 7 A भुभुला. 8 s reads ववालधूलकेसरा extra after this. 9 Ps कवालधूल'. 10 PS सिलिम्ब°. 11 A मयंकनक. 12 A नहीर. 13 PSमञ्च'. 8. 1 Ps the हेलादुवई, A हेला in the beginning. 2 This portion is • missing in A. 3 PS °भयच्छा. 4 PS कच्छ'. 5A "मयच्छा. 6 PS °भयाणण.7 Ps कोय. 8 PS माहव'. 9A 'माससहोमर. 10 After this P s read सीयविभीयसु (PK)कुंजरलीला extra. 11 लडह. 12 SA 'मपत्र. 13 PS पत्त. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २०] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०९,१-१००,१-७ [९] सङ्घ-पसङ्ख-रत्त-भिण्णञ्जण-प्पहङ्गा । । पुक्खर-पुप्फचूड-घण्टाउह-प्पिहङ्गा ॥ १ (हेलादुवई) पुप्फासवाण-पुप्फक्खयरा फुल्लोअर-फुल्लन्धुअ-भमरा ॥२ 5 वम्मह-कुसुमाउह-कुसुमसरा मयरद्धय-मयरद्धयपसरा ॥ ३ मयणाणल-मयणारसि-सुसमा वरकामावत्थ-कामकुसुमा ॥४ मयणोदय-मयणोयर-अमया एए तुरङ्ग-रह तुरय-धया ॥ ५ अवरे वि के वि मिग-सम्वरेहिँ विस-मेस-महिस-खर-सूअरेहिँ ॥६ ससहर-सल्लंक्का-विसहरेहिँ सुंसुअर-मयर-मच्छोहरेहिं ।। ७ • अवरे वि के वि गिरि-रुक्ख-धरा हंवि-वारुण-वायव-बज-करा ॥ ८ ताणन्तरें भड-कडमद्दणाहुँ णीसरियउ दहमुह-र्णन्दाहुँ ॥९ ' (पद्धडिया'णाम छन्दो) ॥ धत्ता ॥ रहसुच्छलियहुँ रणे रसियट्टहुँ रक्खस-धयहुँ विमाणारूढहुँ । ॥ इन्दइ-घणवाहण-सुअ-सारहुँ पञ्च-अद्ध-कोडीउ कुमारहुँ ॥ १० [१०] गेय रण-भूमि जा[म] खश्चियइँ वाहणाई। थिउ वलु वित्थरेवि पञ्चास-जोयणाई ॥ १ (हेलादुवई) विमाणं विमाणेण छत्तेण छत्तं धयग्गं धयग्गेण चिन्धेण चिन्धं ॥ २ ७ गइन्दो गइन्देण सीहेण सीहो तुरङ्गो तुरङ्गेण वग्घेण वग्धो ॥ ३ जणाणन्दणो सन्दणो सन्दणेणं गरिन्दो णरिन्देण जोहेण जोहो ॥ ४ तिसलं तिसलेण खग्गेण खग्गं वले एवमण्णोण्ण-घट्रिजमाणे ॥५ कहिम्पि प्पएसे विसूरन्ति सूरा रणके चिरके चिरा वीर-लच्छी ॥ ६ कहिम्पि प्पएसे विमाणेहिँ 'धन्तं भडॉ सूरकन्तेहिं जाणन्ति अण्णं ॥ ७ 9. 1 P s read हेलादुवई, A हेला in the beginning. 2 P S रसरव. 3 PS संघहा (s°संहा)-उह पियंगा. 4 A °कामावत्त'. 5 P A °सल्लकइ. 6 A °कडवंदणहुं. 7 Ps °णंदणाहु, A ‘णंदणहु. 8 P S A °धयहु. 9 P S A °सारहु. 10 P पंचमअद्ध°, s पंचमद्ध., 11 PA कुमारहु, s कुमारहो. ___10. 1 Ps read हेलादुवई, A हेला in the beginning. 2 Ps दुक, A जा. 3 P3 वित्थरेण. 4 PS जोहा. 5 PS वलं. 6 PS °घट्टिजमाणो. 7A कहिंचि. 8 Ps भडो, 9 A सूरकोंतेहिं. [९] १ अग्निः. २ इंद्रजित् (?). [१०] १ अन्धकारम्. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १०, ८-१०,, १-१०] कहिम्पि प्पएसे सुपासैइअङ्गा सहस्साइँ चत्तारि अक्खोहणीहिं जुज्झकण्ड-सट्ठिमो संधि [२१ गइन्दाण कण्णेहिँ पावन्ति वायं ॥ ८ वले जत्थ तं वण्णिउं कस्स सत्ती ॥ ९ (भुअङ्गप्पयाओ णाम छन्दो) ॥ घत्ता ॥ हत्थ-पहत्थ ठवेप्पि अग्गएँ णं खय-कालु जगहों आरूसेंवि रावणु देइ दिढि णिय-खग्गएँ। थिउ सङ्गाम-भूमि स इँ भू सेंवि ॥ १० * [६०. सट्ठिमो संधि] पर-चलें दिट्टएँ राहववीरु पयट्टउ । , अइ-रण-रहसेंण ' उरें सण्णाहु विसदृउँ ॥ [१] 'सो राह। पहरण-हत्थाए दणुवइ-णिद्दलण-समत्थाए ॥ १ दीहर-मेहल-गुप्पन्ताए चन्दण-कम-खुप्पन्ताए ॥२ विच्छोइय-मणहर-कन्ताए किय-मायासुग्गीवन्ताए ॥३ रण-रहसुद्भूसिय-गत्ताए अप्फालिय-वज्जावत्ताए ॥४ आवीलिय-तोणा-जुयलाए किङ्किणि-ललन्त-चल-मुहलाए ॥ ५ कङ्कण-णिवद्ध-कर-कमलाए वित्थिण्णुण्णय-वच्छयलाए ॥ ६ कुण्डल-मण्डिय-गण्डयलाए चूडामणि-चुम्विय-भालाए ॥ ७ भासुल-फुलिआहल-वयणाए रत्तुप्पल-सण्णिह-णयणाए ॥८ जं सेण-सणद्धऍ दिट्ठाए तं लक्खणे वि आलुट्ठाए ॥ ९ (मागधप्रत्यधिका णाम छन्दो) पत्ता ॥ झत्ति पलित्तउ अणुहरमाणु हुआसहों। णाइँ समुद्विउ मत्थासूलु दसासहीं ॥ १० ॥ 10 A चारित्त. 11 P S भुयंगप्पयावो, A भुअंगप्रयाओ. 12 s ठवेविणु. 1.1 PS रइ. 2 A reads ध्रुवकं after this stanza. 3 F S सो राहव, A मल्लाहवे. 4 P 'कहमे. 5 PS A विच्छिण्णु. 6 P S आलुद्धाए, A यलुट्ठाए. 7 A माधवप्रव्यतिका नाम च्छंदः. [१] १ सो राघवः प्रहरणहस्तौ (स्तो)। मागधिकायामाकारस्यैकारो भवत्यग्रेप्येवम् । Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०२,१-९,३, १-९ सो वजयण्ण-आणन्दयरु कल्लाणमाल-दसण-पसरु । वणमालालिङ्गिय-वच्छयलु अरिदमण-णराहिव-सत्ति-धरु चन्दणहि-तणय-सिर-णिद्दलणु खर-दूसण-तिसिर-सिरन्तयरु सो लक्खणु पुलय-विसट्ट-तणु पुणु रावण-वलु णिज्झाइयउ सीहोयर-माण-सरट्ट-हरु ॥ १ विञ्झाहिव-विक्कम-मलण-करु ॥२ जियपउम-णाम-पङ्कय-भसलु ॥ ३ कुलभूसण-मुणि-उवसग्ग-हरु ॥४ सूरन्तय-सूरहास-हरणु ॥ ५ कोडिसिला-कोडि-णिहट्ठ-उरु ॥ ६ सण्णज्झइ अमरिस-कुइय-मणु ॥ ७ __णं सयलु जे दिहिहें माइयउ॥८ (पद्धडिया णाम छन्दो) 10 ॥ घत्ता ॥ जासु किसोअरें जगु जि गिरोमंउ जेत्तिउं। तासु विसालहुँ णयणहुँ तं वलु केत्तिउँ ॥ ९ [३] Is तहिँ तेहएँ अवसर ण किउँ खेउ सण्णज्झइ सरहसु अंञ्जणेउ ॥ १ जो रणे माहिन्दि-महिन्द-धरणु जो स-रिसि-कण्णउवसग्ग-हरणु ॥ २ जो आसालियाँ विणास-कालु जो वजाउह-वणे जलण-जालु ॥ ३ जो लङ्कासुन्दरि-थण-णिहट्ट जो णन्दणवण-मद्दण-पंवट्ट ॥४ जो णिसियर-साहण-सण्णिवाउ जो अक्खकुमार-कयन्तराउ ॥५ 10 जो 'तोयदवाहण-वल-विणासु जो खण्ड-खण्ड-किय-णांगवासु ॥६ जो विमुहिय-णिसियर-सामिसालु जो दहमुह-मन्दिर-पलयकालु ॥७ जो जस-लेहडु एक्कल्ल-वीरु सो मारुइ रोमश्चिय-सरीरु ॥ ८... (रयडा णाम छन्दो) ॥ घत्ता ॥ पुणु पुणु वग्गइ पेक्खेंवि रावण-साहणु । 'अजु सइच्छएँ करमि कयन्ताँ भोअणु' ॥९ 2. 1 A णिहिट'. 2 PS सहोयरो. 3 A रोसडं. 4 P जेत्तिअउं, s जेत्तियउ. P marginally records a variant for the first half of the Ghatta : जासु किसोयरि जगु जि गिरोसहु जित्तउ. 5 P केत्तिअउ, s कित्तियउ. 3. 1 A पवद्ध. 2 A किंकर. 3 PS कियंत. 4 P खंडइ खंड. 5 A रामण. 6 PS कियंतहो. [२] १ संवुकुमारस्य. २ सूरांतकः. ३ (P's reading ) अजमोदस्य मध्यबीजम्. [३] १ विलंघु(बु). २ हनूमंतः. ३ स्तनाभ्यां निघृष्ट-हृदयः.४ दक्षः. ५ घणवाहणः. ६ नागपासः. ७ भोजनं भाजनं वा. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ४, १९९५, १-९] एम भणेवि वीर- चूडामणि. तहिँ अवसरें सुग्गी विरुज्झइ सज्जियाइँ च हंस - विमाणइँ 'गयं -रयाइँ णं सिद्धहँ थाणहूँ मन्दर - सेल - सिहर-संच्छ्रायइँ अलि- मुहलिय-मुत्ताहल-दामइँ हरि-वलहद्द हुँ वे पट्टवियइँ जिणु जयकारेंवि चर्डिङ विहीसणु ww रउ परिट्ठिय णं धुर-धोरिय जुज्झकण्डं-सट्टिमो संधि [२३ एए णरवइ समुह दसासह [ ४ ] उमेरह विमाण थिउ पावणि ॥ ११ भामण्डलु सरोसु सण्णज्झइ ॥ २ 'जिणवर-भवणहाँ अणुहरमाणइँ ॥ ३ भङ्ग- जइँ णं कुसुमहीं वाणइँ ॥ ४ किङ्किणि घग्घर -घण्टा - णायइँ ॥ ५ विज्जु - मेह-रवि-ससिप-णामइँ ॥ ६ वे अपणों कारण ठवियइँ ॥ ७ जो भय-भीय जीव - मम्भीसणु ॥ ८ ( मत्तमायङ्गो णाम छन्दो ) 10 [५] १ 15 के वि सण्णद्ध समरङ्गणे दुज्जया के वि भामण्डला इच्च - चन्द - द्वया ॥ के वि सिरि-स-आवेरिय- कलस-द्वया के वि कारण्ड - करहंस - कोश्च द्वया ॥ २ के वि अलियल - मायङ्ग-सीहद्धया के विखर-तुरय-विसमेस - महिस-द्वया ॥ ३ के विसस-सरह - सारङ्ग - रिञ्छ- द्वया के वि अहि-उल-मय- मोर-गरुडद्धया ॥ ४ के वि सिव-साण-गोमाउ-पैमयं द्धया के वि घण-विज्जु-तरु-कमल- कुलिसद्धया ॥ ५ के वि सुंसुअर - करि-मयर-मच्छ-द्वया के वि णकोहर-ग्गाह - कुम्म द्धया ॥ ६ णील-ल-हुस - ₹ इमन्द - हत्थुब्भवा जम्वु जम्बुक्क - अम्भोहि-जव - जम्ववा ॥ ७ पत्थपित्थ- पत्थार-दप्पुद्धरा पिहुल-पिहूकाय भूभङ्ग- उब्भङ्गुरा ॥ ८ ( मयणावयारो णाम छन्दो) 0 ॥ घत्ता ॥ सेण्णहों भय-परिहरणहो । वि' समास वायरणहाँ ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ गय-सन्दर्णेहिं परिडिय । उवसग्ग समुट्ठिय ॥ ९ 4. 1 Ps पउमप्यहे. 2 This line is wanting in A 3s °जणइ. 4s अत्तणहो, A अत्ताणहों. 5 Ps °सीय° 6PS छग्विद्द. 5. 1 A ° आयरिय. 2 P पमह', sपमहय 3 Ps °रहुमंदहत्थु भया. 4 Ps जंवया. 5 P s पत्त°, A पच्छ॰. 6 Ps परिट्ठियां (s°इ ). 7 P परिट्टिभहं, 8 परिट्ठियह, [४] १ पद्मप्रभविमाने. २ हनूवंतः ३ गतपापानि . ४ द्वौ विमानौ विभीषणेन रामलक्ष्मणयोः. प्रेषितः, ५ अव्ययी - द्वंद्व तत्पुरुष- बहुव्रीहि- कर्मधारय - अलुक् षट्प्रकार-समासाः. [५] १ चित्रकः, व्याघ्रः २ शृगाल. ३ मर्कट. ४ हस्ती (?) - रथ (Tः). 5 25 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०६,१-९,७,१-७ [६] कुमुआवत्त-महिन्द-मण्डला सूरसमप्पह-भापमण्डला ॥ १ रईवद्धण-सङ्गामचञ्चला दिढरह-सबम्पिय-करामला ॥ २ मित्ताणुद्धर-वग्घसूअणा एए.णरवइ वग्घ-सन्दणा ॥ ३ 5 कुद्ध-दुट्ठ-दुप्पेक्ख-रउरवा अप्पडिहाय-समाहि-भइरवा ॥ ४ पियविग्गह-पञ्चमुह-कडियला विउल-वहल-मयरहर-करयला ॥ ५ पुण्णयन्द-चन्दासु-चन्दणा एए णरवइ सीह-सन्दणा ॥ ६ तिलय-तरङ्ग-सुसेण-मणहरा विजुकण्ण-सम्मेय-महिहरा ॥ ७ अङ्गङ्गय-काल-विकाल-सेहरा तरल-सील-वलि-वल-पओहरा ॥ ८ (उप्पहासिणी णाम छन्दो) ॥ घत्ता ॥ एए णरवइ सयल वि तुरय-महारह । णाइँ णिसिन्दहाँ कुद्धा कूर महागंह ॥ ९.". [७] चन्दमरीचि-चन्द-चन्दोअर-चन्दण-अहिअ-अहिमुहा गवय-गवक्ख-दुक्ख-दसणावलि-दामुद्दाम-दहिमुहा ॥ १ हेड-हिडिम्ब-चूड-चूडामणि-चूडावत्त-वत्तली कन्त-वसन्त-कोन्त-कोलाहल-कोमुइवयण-वासणी ॥२ कञ्जय-कुमुअ-कुन्द-इन्दाउह-इन्द-पडिन्द-सुन्दरा सल्ल-विसल्ल-मल्ल-हल्लिर-कल्लोलुल्लोल-कुवरा ॥३ धामिर-धूमलक्खि -धूमावलि-धूमावत्त-धूसरा दूसण-चन्दसेण-दूसासण-दूसल-दुरिय-दुक्करा ॥४ दुप्पिय-दुम्म॑रिक्ख-दुजोहण-तार-सुतार-तासणा हुल्लुर-ललिय-लुच्चउल्लूरण-तारावलि-गयासणा ॥५ ताराणिलय-तिलय-तिलयावलि-तिलयावत्त-भञ्जणा जरविहि-वजवाहु-मरुवाहु-सुवाहु-सुरिट्ठ-अञ्जणा ॥ ६ (दुवई-कडवयं णाम छन्दो) ॥ घत्ता ॥ एए णरवइ समर-सऍहिँ 'णिबढा। चलिय असेस वि पवर-विमाणारूढा ॥ ७ 6. 1 P रइवधण, s रइवंधण'. 2 P S 'कलयला. 3 PS °महीहरा. 4 P ओप्पहासिणी, A उपहणी. 5 P S °महारहा. 6 P S °महागहा. 7. 1 Ps °णदण'. 2 Ps हेडि'. 3 P °वेय', s वेड'. 4 P "दुमरिक', 8 घसमरिक 5 PS हुल्लर'. 6 PS लुंचु. [७] १ दत्तस्कन्धाः . Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०८, १-९,९,१-९] जुज्झकण्डं-सट्ठिमो संधि [२५ [८] रहवर-गयवरेहिँ एकेकेहि • तिहिँ तुरऍहिँ पञ्चहिँ पाइक्केहि ॥१ वुच्चइ पत्ति सेण तिहिँ पत्तिहिँ सेणामुहु तिहिँ सेणुप्पत्तिहिँ ॥२ गुम्मु 'ति-सेणामुह-अहिणाणेहिँ वाहिणि तीहिँ गुम्म-परिमाणेहि ॥ ३ तिहिँ वाहिणिहिँ अण्ण तिहिँ पिथणेहिँ तं चमु णामु पगांसि णिउणेहिँ ॥४ । तिहिँ चमूहिँ पभणन्ति अणिक्किणि दसहिँ अंणिकिणीहिँ अक्खोहणि ॥ ५ एवंऽक्खोहणीहिँ.वि सहासइँ जाइँ भुवणे णिय-णाम-पगासइँ ॥६ चउ कोडीउ सत्ततीस लक्ख चालीस सहस रह गयहुँ सङ्ख ॥ ७ सत्तासी लक्ख स-मच्छराहुँ वलें एकवीस कोडिउ णराहुँ॥८ ॥ घत्ता ॥ तेरह कोडिउ वारह लक्ख अहङ्गहुँ। बीस सहासइँ । इउ परिमाणु तुरङ्गहुँ ॥ ९ [९] संचलें राहव-साहणेण रोमञ्चुच्छलिय-पसाहणेण ॥१ आलाव हूअ हरिसिय-मणहों गयणगणे सुर-कामिणि-जणहों ॥२ । एक्कएँ पवुत्तु 'वलु कबणु थिरु जं सामि-कजे ण गणेइ सिरु ॥३ कवणहिँ वलें पवर-विमाणाइँ कञ्चणगिरि-अणुहरमाणाइँ ॥४ कवणहिँ पक्खरिय तुरङ्ग थड कवणहिँ मुक्कङ्कुस हत्थि-हड ॥ ५ कवहिँ सर-धोरणि दुबिसह कवर्णहिँ महिहर-सङ्कास-रह ॥ ६ कवणेहिँ सारहि सन्दण-कुसल कवणहिँ सेणावइ अतुल-वल ॥ ७ कवर्णहिँ पहरणइँ भयङ्करइँ कवणहिँ चिन्धाइँ णिरन्तरइँ॥८ ॥ घत्ता ॥ कवणु रणङ्गणें वाणहुँ साइउ देसइ । रावण-रामहुँ जयसिरि कवणु लएसई॥९ ____8. 1 P s तिसेण्णु णामु अहिहाणेहिं (है). 2 Ps पियणहि अण्ण तिहि, A अण्णु तिहिं पित्रणेहि. 3A चउ. 4 Ps पगासिय. 5 Pअणिकिहि, अण्णिविहि.A अणिक्विहिं. 6P अणिक्विहिणीहिं (°हि). 7 PS एव अ. 9.1 P कवणए, s कवणइ. 2 PS कवणए. 3 PS कवणइ. 4 P S भयंकराई (°F). 5 P णिरंतराइ. [८] * १ हस्ती, १ रथ, ३ असवार, ५ पाइक-एका पत्तिः । ३ पत्ति-सेणा । ३ [सेणा]-सेणा. मुखु । ३ सेनामुखि एकु गुल्मु । ३ गुल्मि एका वाहिणी । ३ वाहिणी एक पृतना । ३ पृतना-१ चमू। . ३ चमू-१ अस्नीका । १० अनीका एक [क्षोहिणी । एकत्र राम-बले ४ कोडिउ ३७ लक्ष ४० सहस्र गजा रथाश्च । २१ कोडि ८७ लक्षः मनुष्याः । १३ कोडि १२ लक्ष २० सहस्र अश्वानि । सर्वसेना एतत् प्रमाणम् । अक्षोहणी-प्रमाणम्-२१८७० गजसंयुते, २१८७० रथसंयुते, ६५६१० अश्वसंयुते, १०९३५० पाइके २१८७०० । वडी दूजी [अ]क्षोहिणी-(The figures that follow are confused) Jain Education internपउ०च०४ Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १०,१-९,११,१-९ [१०] अण्णेकऍ दीहर-णयणियाएँ पभणिउ पप्फुल्लिय-वयणियाएँ ॥१ 'हले वेणि मि अतुल-महावलाई वेण्णि मि परिवड्डिय-कलयलाई ॥२ वेणि मि कुरुडाइँ स-मच्छराइँ वेण्णि मि दारुण-पहरण-कराई ॥३ 5 वेणि मि सवडम्मुह किय-गमा वेणि मि पक्खरिय-तुरङ्गमाइँ ॥४ वेणि मि गलगज्जिय-गयघडाइँ वेण्णि मि पवणुचुअ-धयवडाइँ ।। ५ वेणि मि सञ्जोत्तिय-सन्दणाइँ वेणि मि सुर-णयणाणन्दणाइँ ॥६ वेणि मि सारहि-दुद्दरिसणाइँ वेणि मि सेणांवइ-भीसणाइँ ॥७ वेण्णि मि छत्तोह-णिरन्तराई वेण्णि मि भड-भिउडि-भयङ्कराइँ ॥ ॥ घत्ता॥ विणि मि सेण्णइँ अणुसरिसाइँ महाहवें ।.. विजउ ण जाणहुँ किं रावणे किं राहवें ॥९ [११] तं वयणु सुर्णेवि वहु-मच्छराएँ अण्णाएँ णिब्भच्छिय अच्छराएँ॥१ 15 'जहिँ रण-धुर-धोरिउ कुम्भयण्णु सहुँ भीमें भीमणिणाउ अण्णु ॥२ जहिँ मउ मारीचि सुमालि मालि जहिँ तोयदवाहणु जम्वुमालि ॥ ३ जहिँ अक्ककित्ति महु मेहणाउ जहिँ मयरु महोयरु भीमकाउ ॥४ जहिं हत्थु पहत्थें महत्थु वीरु जहिँ घुग्घुरु घुग्घुद्धाम धीरु ॥५ जहिँ सम्भु सयम्भु णिसुम्भु सुम्भु जाहिँ सुन्दु णिसुन्दु णिकुम्भु कुम्भु ॥ ६ "जहिँ सीहणियम्वु पलम्ववाहु जहिँ डिण्डिमु डम्वरु नक्कगाहु ॥७ जहिँ जमु जमघण्टु जमक्खु सीहु जहिँ मल्लवन्तु जहिँ विज्जुजीहु ।। ८ ॥ घत्ता ॥ जहिं सुउ सारणु वजोअरु हालाहलु । तहिँ रावण-वले कवणु गहणु राहव-वलु' ॥९ 10. 1 P variously विनि वि, वेनि चि, s consistently विण्णि वि, A variously वेण्णि or विण्णि, मि or वि. 2 P S °वलइ वलाई (s वालाइ). 3 A 'रमाइं. 4 PS सेण्णइ भइभीसणाई (S°इ). 5 PS अणुसरियाई. 11. 1 PS णिभच्छिय अच्छर अच्छराए. 2 PS मारिचि. 3 PS महत्थु महव्य. 4 PSA घुघुरघुघु. 5 PS सुंडणिसुंड. 6 P जमहंसु. 7 PS A जमक्ख. [१०] १ क्रूरानि. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १२, १-९, १, १-९] जुज्झकण्डं-एक्सट्ठिमो संधि [२७ . [१२] तं णिसुणेवि विप्फुरियाणणाएँ अण्णेक्कऍ वुत्तु वरङ्गणाएँ ॥१ . 'जहिँ राहउ विडसुग्गीव-महणु जहिँ गवउ गवक्खु विवक्ख-वहणु ॥२ जहिँ लक्खणु खर-दूसण-विणासु जहिँ भामण्डलु जयसिरि णिवासु॥३ जहिँ अङ्गउ अङ्गु सुसेणु तारु • जहिँ णीलु णहुसु णलु दुण्णिवारु ॥४ । जहिँ अहिमुह दहिमुहु मइसमुदु मइकन्तु विराहिउ कुमुउ कुन्दु ॥५ जहिँ जम्वउ जम्ववरयणकेसि जहिँ कोमुइ-चन्दणु-चन्दरासि ॥ ६ जहिँ मारुइ णन्दणवण-कयन्तु जहिं रम्भु महिन्दु विहीस-वन्तु ॥७ जहिँ सुहडु विहीसणु सूल-हत्थु सेणावइ सइँ सुग्गीउ जेत्थु ॥ ८ ॥घत्ता ॥ तं वलु हले सहि एत्तिउ एउ करेसइ । सवणु पाडेंवि ' लङ्क स ई भु जेसई' ॥ ९ [६१ एक्कसट्ठिमो संधि] जस-लुद्धइँ अमरिस-कुद्धइँ हय-तूरइँ किय-कलकलई। अग्भिट्टई रहस-विसई ताम्व राम्व-रामण-वलइँ॥1 [१] वइदेहिहें कारणे अतुल-वलइँ अभिट्टइँ रामण-राम-वलइँ ॥१ णं जुअ-खऍ महियल-गयणयलइँ सविमाणइँ विजुल-वेय-चलइँ॥२ पडु-पडह-भेरि-गम्भीर-सरइँ अवरोप्परु अहिणव-रोस-भरइँ ॥३ सिल-पाहण-तरु-गिरि-गहिय-करइँ सव्वल-हुँलि-हल-करवाल-धरइँ॥४ 20 उग्गासिय-भामिय-भीम-गयइँ ओरालि-गरुअ-गजन्त-गयइँ ॥५ पडिपेल्लिय-रह-हिंसन्त-हयइँ धुअ-धवल-छत्त-धूवन्त-धयइँ ॥६ साहीण-पाण-परिचत्त-भयइँ पम्मुक्क घाय-सङ्घाय-सयइँ ॥७ समुहेक्कमेक-सन्छुद्ध-पयइँ संयवार-चार-उग्घुट-जयइँ ॥८ ॥ पत्ता ॥ , स-पयावइँ कड्डिय-चावइँ सर-सन्धन्त मुअन्ता। णं घडियइँ विण्णि वि भिडियइँ पयइँ सुवन्त-तिङन्ताइँ ॥९ 12. 1 PS कुमउ. 2 A तंवोलु. 1. 1 P लाई राम रामण', S ताइ राम रावण'. 2 A reads ध्रुवकं ॥ at the end. 3 Ps . हुल. 4 P S ओरालिय.. 5 P S धुव. 6 P s °मुक्क'. '7 Ps उघहु, A उरघुट्ठ.,8 P SA तिदंताई. . [१] १ स्यादि-त्यादि के पद. wwwma Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a deऍ समरङ्गणे दारुणें को वि वीरु णासङ्कइ पाणहुँ को वि वीरु पडिपहरइ पर-वलें • को वि वीरु असहन्तु रणङ्गर्णे को विवरि करें धरेंवि पकडइ को वि सराह पss विमाणहाँ को वि धरिज्जइ वाहिँ एन्तउ को विदन्ति-दन्तेंहिँ आलग्गइ 10 २८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ 28 उ मा वि गुणवन्त मुज्जल- दण्ड-वलग्गाइँ 15 ण समिच्छिउ जेण पियहॅ तणेउ मुहपतिं ण इच्छिय जेण घरें चिरु जेण ण इच्छिउ दप्पणउ मुद्दे पण्णइँ जेण ण लावियइँ चिरु जेण ण सुरउ समाणियउ णिय-णारि ण इच्छिय आसि जेंण जो हूँ ण देतं णिय - पियाऍ 20 www. कुम्भु वियावि पाहुडुकन्त कहिंचि' घोर भण्डणं रिन्द-विन्द-दारणं सम्मा- दाण-रिण- भरियउ सो रणउहें सुहडु पच्चि [२] कुङ्कुम-केसुअ-अरविन्दारुणं ॥ १ पुणु पुणु अङ्गु समोडइ वाणहुँ ।। २ पुर धाइ पर देइ ण पुच्छलें ॥ ३ झम्प देइ -पर-रवर-संन्दणें ॥ ४ पहरें पहरें परिओसु पर्वडइ ॥ ५ णावर विज्जु - पुख णिय-थाणहों ॥ ६ णं गुरूहिँ रु रऍ पॅडन्त ॥ ७ करणु देवि कवि उवरि वलग्गइ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ [ ० २, १ - ९३, १९; ४, १–२ ॥ घत्ता जाइँ ताइँ कुन्दुज्जलइँ | को विलेइ भुताहल ॥ ९ [३] केण वि तोडियइँ धयग्गाइँ ॥ १ तें हिरें लइउ पसाहणउ ॥ २ किय तेण सुहड जेंवि समरें ॥ ३ रहें तेण णिहालिउ अप्पणउ ॥ ४ तेंड-इँ च्चावियइँ ॥ ५ - सहुँ माणियै ॥ ६ आलिङ्गिय गय घड वहुय तेंण ॥ ७ सो फाडि समरङ्गण-तियाऍ ॥ ८ अच्छिउ जो झूरन्तु चिरु । सामिहें अग्गऍ देवि सिरु ॥ ९ [x] सिरोह - देह-खण्डणं ॥ १ तुरङ्ग-मग्ग- वारणं ॥ २ 2. 1 Ps उ संकइ. 24° साहणे. 3s पयहइ 4s पवइ 5s देत हे. 3. 1 A तणउं. 2 A ते रुहिरे. 3 A पसाहणउं. 4 Ps मुहयंतिण इच्छिउ 5 PA अप्पण. 6 Ps. 7 P रणे चहुअउ s रणवहुअउ 8PS सइ. 9A माणियउं. 10 Ps देत, 4 12PS पणचि ( sय ) उ. 13 Ps विवि. देत. 11 P झुरंत, 4 जूरंतु. 41. P. 2 PS दारुणं. 3PS मत्त. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ०३ -१४; ५१-९ ] दिसग्ग- भग्ग- सन्दणं भिडन्तं - वीर - णिब्भरं• विमुक्क- चक्क - सव्वलं अय- घाय-जज्जरं मुअन्त-हक्क-डर्कयं लुणन्त-अंड-हडुयं पडन्त जोह - विम्भलं गलन्त-लोहिओहयं कहिं चि" आहया हया कहिं जि भासुरा सुरा कहिं चि" विद्धया धया तहिँ आहवें पढम-भिडन्तउ दिवें दिवें दुवियों माणण राहव वलु रावण-वलेण भग्गु कलि- परिणामें परम-धम्मु वियलिय -पहरणु णिय-मर्णे विसष्णु किड कलयलु कमल-दलक्खिएहिँ 'हेलें पेक्खु पेक्खु णासन्तु सिमिरु सु वि सीयालु महन्त - काउ सुट्ठ वि जोइङ्गणु तेयवन्तु सुविसुन्दर रासों कील सुवि भूगोयरु दुर्ज विवालाहि वड्डुउ सु 4 Ps वाहणं. 5s मुवंत 6 Ps 9 A °भेभलं. 10 A जि. 11 Ps रिणा. records 3 as a variant. [५] १ सरोवर झीलरा (?) जुज्झकण्ड - एक्सट्टिमो संधि [ २९ भमन्त-सुण्ण चरणं ॥ ३ चवन्त-गिट्ठरं खरं ॥ ४ तिसूल -सत्ति-सङ्कलं ॥ ५ पडन्त - वाहु-पञ्जरं ॥ ६ हन्त - एकमेक्कयं ॥ ॐ कुणन्त-खण्डखण्डयं ॥ ८ ललन्त-अन्त-चुम्भलं ॥ ९ मिलन्त - पक्खि - जूहयं ॥ १० महीयलं गया गया ॥ ११ पहार-दारुणारुणा ॥ १२ जसोह - भूरिणा धयी ॥ १३ ॥ घत्ता ॥ राह - साह भग्गु हि । पोढ - विलासिणि सुरंउ जिह ॥ १४ ॥ घत्ता ॥ किं पुज्जइ विज्जाहर हो । किं सरिस रयणाय रहो' ॥ ९ 5. 1 This pāda is not found in A. 2 P $ तिमिर (P रि ) णिखरु. 3PS पर A र. 4 A दुज्जड्. [4] णं दुग्ग-गम सुगइ-मग्गु ॥ १ णं घोराचरणें मणुअ- जम्मु ॥ २ भज्जन्तर पेक्खवि राम- सेण्णु ॥ ३ सुर-बहुअहिं रावण-पक्खिएहिं ॥ ४ णं रवि-यर- णियर हों रंयणि- तिमिरु ॥ ५. २० किं विसes के सरि-हर- घाउ ॥ ६ किं तेण तवणु जिज्जइ तवन्तु ॥ ७ किं पावइ वँर - मायङ्ग-लील ॥ ८ www ढक्कयं. 7PS कर्णत 8Ps 'हअड्डुअड्ड्यं, 4 भट्ट 12Ps माणिणि 13 Ps हियउ, P marginally 3 " td 25 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ३०] सयम्भुकिउ पउमचरिउ तोव तुरङ्गम-रह-गय-वाहणु णं उच्छलिउ खय- सायर - जलु उभय-कय-दण्डु धुर्य-धयवडु • जुत्त- तुरङ्गम-वाहिय- सन्दणु धाइय णरवर णरवर-विन्दहुँ रहियहुँ रहिय धयग्ग धयग्गहुँ धाणुकिहुँ भिडिय धाणुक्किय असिवर- हत्था असिवर - हत्थहुँ दुग्घोट्ट थट्ट-सङ्घट्टण अड्डाह अवसरें फिट्टऍ WW किये - कुरुड - भिउडि-भर्ड - भासुराइँ भिउडि-भ-भासुराइँ " उभय-चलइँ रुहिर-जलोल्लियाइँ एत्थन्तरे जण-मण- भाविणीउ 'हले वासर्वयत्ते वसन्तलेहें हलें कुसुम - मणोहरि हलें अण जो दीसइ रणउहें सुहडु एहु " सङ्घउ मिलेवि ऍहुँ मज्झु देहु अण्णेकऍ हरिसिय-गत्तियाऍ 'जो दन्ति-दन्तें आलग्गेवि हलें धावहि काइँ गहिलिऍ [६] १ कन्दलम्, सङ्ग्रामम्. [७] १ अगस्तित्रुक्षा हड्डु ( ? ) तर. [ क० ६, १-९, ७, १ [६] वलिउ पडीक राहव-साहणं ॥ १ आय- तूर- विहु किये कलयलु ॥ २ उद्धं-सोण्ड- उद्धङ्कर्स -गय- घडु ॥ ३ जाउ पडीवर भडकडमद्दणु ॥ ४ सीहुँ सीह इन्द्र गइन्दहुँ || ५ रह रहवरहुँ तुरङ्ग तुरङ्गहुँ ॥ ६ फार क्कियहुँ पवर फारक्किय ॥ ७ एम्ब हुअ 'किलिविण्डि समत्थहुँ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ पाडिये मुह-वड पडिय- गुड | वालालुश्चि कैरन्ति भड-९ [ ७ ] पहरन्ति परोप्परु णिट्टराई ॥ १ तमिच्छ वणइँ णं फुल्लियाइँ ॥ २ कलहन्ति गणें सुर- कामिणीउ ॥ ३ हलें कामसेणें हलें कामलेहें ॥ ४ चित्त वरङ्गर्णे हलें वरङ्गे ॥ ५ कण्णिय - खुरुप्प - कप्परिय- देहु ॥ ६ रणें अणु गवेवि तुम्हें लेहु' ७ भणि पप्फुल्लिय-वत्तियाऍ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ उसे भिन्दाविड अप्पणउ । ऍहु भत्तारु महु त्तर्णउ ॥ ९ 6. 1 A ताम. 2Ps किड, A कय 3PS धयधयवडु, A धुयबडु. 4 A सोंडु. 5P s उकुसु. 6 P transposes the pādas in this line 7 PS फाडिय 8s हाउह, 4 अंडा 9PS अवसरि, A अवसर. 10 Ps करंत. 7. 14 °ि 2Ps ° कुरुड 3A भय 4Ps तामिच्छ. 5Ps भामिणीड. 6 A वासायत्ते. 7 P s सव्वो वि. 8s यहु, A इमु. 9Ps गवेसइ. 10 P A पभणिडं. 11 A रिड. 12 A अप्पण. 13PSA काइ. 14 P तणउ, A तणउं. * ( Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०८,१-९,९,१-९,१०,.. जुज्झकण्डं-एक्कसटिमो संधि [ ३१ [८] जाम्व वोल्ल सुर-कामिणि-सन्थहाँ ताव वलेण समरे काकुत्थहों ॥२ भग्गु असेसु वि रावण-साहणु वियलिय-पहरणु गलिय-पसाहणु ॥२ विहुणियकर-मुहकायर-णरवरु वुण्ण-तुरङ्गमु मोडिय-रहवरु ॥३ चत्तछत्त-आमेल्लिय-धयवडु गरुय-घाय-कडुवावियं-गय-घडु॥४ . जं णासन्तु पदीसिउं पुर-वलु राहव-पक्खिएहिँ किउ कलयलु ॥ ५ . 'हले हले वारवार जं वण्णेहि जेण समाणु अण्णु णउ मण्णहि ॥ ६ तं वलु पेक्खु पेक्खु भजन्तउ _ उववणु दुवाएं छित्तउ ॥७ णं सज्जण-कुडुम्वु खल-सङ्गे गाइँ कुमुणिवर-चित्तु अणङ्गे ॥८ ॥ घत्ता ॥ रिउ-हरिण-जूहु हिण्डन्तउ पुण्णहिँ कह व समावडिउ । णासेम्पिणु कहिँ जाएसइ · राहव-सीहहाँ कमें पडिउ' ॥९ [९] एस्थन्तरें वलें मम्भीस देवि वित्थक्को हत्थ-पहत्थ वे वि॥१ णं पंलएँ समुद्विय चन्द-सूर णं राहु-केउ अच्चन्त-कूर ॥२ णं पलय-हुआसण पवण-चण्ड णं मत्त महग्गय गिल्ल-गण्ड ॥३ णं सीह समुद्भूसिय-सरीर णं खय-जलणिहि गम्भीर धीर ॥४ दुवार-वइरि-सङ्घारणेहिँ उत्थरियाणेऍहिँ पहरणेहिँ ॥५ अग्गेऍहिँ वारुण-वायवेहिँ सिल-पाहण-पवय-पायवेहिँ ॥६ जहिँ जहिँ भिडन्ति तहिँ मणे विसण्णु साहारु ण वन्धइ राम-सेण्णु ॥७ विहडप्फडु णासइ पाण लेवि तहिँ अवसर थिय णल-पील वे वि ॥८ ॥घत्ता ॥ णं पवर-गइन्दु गइन्दहों सीहहों सीहुं समावडिउ । णलु हत्थों णीलु पहत्थों सरहस-पहरणु अन्भिडिउ ॥९ [१०] णेल-हत्थ वे वि रणे ओवडिया वेण्णि वि गय-सन्दणेहिँ चडिया ॥१ वेण्णि वि अंभङ्ग-मायङ्ग-धया वेणि वि सुपसिद्ध लद्ध-विजया ॥२ 8. 1 A वण्णहिं. 2 PA मण्णहिं. 3 PS कहि मि. 4 A णासेइ. 9. 1 B ते स्थक्का, 5 ते थक्का. 2 P S A पलय. 3 P S सरहसु, A सहरिस, 10. 1 s. reads all the end syllables of the pādas here as short; so also P. except in lines 4 to 6; A reads them long except in lines 1, 2, and 8. 2 PS अहंग. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ३२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ वेण्ण वि भिउडी - भङ्गर-वयणा वेणि वि पचण्ड - कोवण्ड-धरा वेण वि धणु-विण्णाणन्त-गया वेण वि समरङ्गण दुविसहा • वेण्णि वि थिय अहिणव रहवरे हि वेण वि णीसन्दण पुणु वि किया www 10 एत्थन्तरें आयामिय- णलेण हय-तूर-पर-किय-कलयलेण हरिणिन्द - 'रुन्द - कडि - कडियलेण दिढ - कढण - वियड-वच्छत्थ लेण " छण-चन्द-रुन्द-मुह-मण्डलेण तोणीरहों रावण - किङ्करेण विउरुवण-सरु रणें दुण्णिवारु आमेलिजन्तु सहास - भेउ 20 ator विकरन्ति रणे णिक्कड पडिपहरें पहरें णिवडन्तऍ जलें थलें पाया हङ्गणे रिउ-जलहरु सर-धाराहरु तं हत्थों के वाण-जालु आयामेंवि णर्लेण दुर्दरिसणेण 28 धारा - तिमिरु व किरणायरेण दहिमुह-पुरें रिसि- कण्णोवसर्गे [११] १ विस्तीर्णः. [ क० १०, ३ - ९, ११, १–९; १२, १-४ वेणि वि गुञ्जाहल - सम-णयणा ॥ ३ वेणि वि अणबरय - विमुक्क-सरा ॥ ४ वेण्ण वि सयवारोच्छिण्ण-धया ॥ ५ वेण वि सयवार - हूय - विरहा ॥ ६ वेण्णि वि- पोमाइय सुरवरेहिं ॥ ७ वेण्णि वि विमाण वाहणेंहिँ थिया ॥ ८ ॥ घन्ता ॥ पहु- सम्माण- दाण-रिणहाँ । वेण वि णाम लेन्ति जिणों ॥ ९ [११] पय-भारक्कन्त - रसायलेण ॥ १ ओर सिय-स- दडि - काहलें ॥ २ सुन्दर-रङ्खोलिर-मेहलेण ॥ ३ पारोह -सोह - सम-भुअवलेण ॥ ४ घोलन्त - कण्णमणिकुण्डलेण ॥ ५ ags भड भिडि भयङ्करेण ॥ ६ गुण- सन्धिय- मेत्तर सय-पयारु ॥ ७ थोवन्तरे णवर अलद्ध छेउ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ वाण - णिवहु सन्दरिसियउ । ल - कुलपवऍ वैरिसियउ ॥ ९ [१२] 3 P णिक्खवउं, S णिक्खउ 4PS णाउ. 11. 1 A गुणसयमित्तउं गुणसयवयारु. 2PS आमि ( P° मे ) लिय जंतु. 3PS वरसियड (P°3). 12. 1 PSA दुरि 2PSA सरिणा पूरन्तु असेसु दियन्तरालु ॥ १ आरिसिङ सरेणाकरिसणेण ॥ २ मीत्यें जगु व सणिच्छरेण ॥ ३ हणुवेण व सायर - जलु ख-मगे ॥ ४ Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ॥ फै० १२,५-९, १३, १-९; १४, -५, जुज्झकण्डं-एक्कसटिमो संधि [३३ अण्णेकें वाणे छिण्णु चिन्धु अण्णेके रिउ वच्छयले विद्ध ॥५ विहलवलु महियले पडिउ हत्थु णं दहवयणहों जेवणउ हत्थु ॥ ६' एत्तहें वि वे वि रण-भर-समत्थ ओवडिय भिडिय णील-प्पहत्थ ।। ७ वेण्णि वि स-रोस वेण्णि वि पचण्ड वेण्णि वि गझोल्लिय-वाहुदण्ड ॥८ · ॥ धत्ता ॥ पञ्चारिउ णीलु पहत्थेंण. 'पहरु पहरु एक्कहों जणहाँ । जय-लच्छि देउ आलिङ्गणु जिम रामहों जिम रामणों ॥९ • [१३] एत्थन्तरें णीलें ण किउ खेउ णाराउ विसजिउ चण्ड-वेउ ॥१ गुण-धम्मामेल्लिउ चलिउ केम विन्धणेउ सहावें पिसुणु जेम्व ॥२ सो एन्तु पहत्थें कुद्धएण करिवर-सन्दणेण करि-द्धएण ॥ ३ छक्खण्डइँ किंउ छहिँ सरवरेहिँ णं महियलु आगमें मुणिवरेहिँ ॥४ चउषीस णवर णीलेण मुक्क एकेकहों वे वे वाण दुक्क ॥५ विहिँ करि कप्परिय समोत्थरन्त विहिँ सारहि विहिँ धय थरहरन्त ॥ ६ रहु एके एके कवउ छिण्णु धउ एके एके हियउ भिण्णु ॥७ विहिँ वाहु-दण्ड विहिँ विलुअ पाय एवं तहों मरणावत्थ जाय ॥ ८ ॥घत्ता॥ सिर-कम-करोरु छक्खण्डइँ जाउ सिलीमुंह-कप्परिउ । लक्खिजइ सुहडु पडन्तउ णं भूअहँ वलि विक्खैिरिउ ॥९ [१४] जं विणिहय हत्थ-पहत्थ वे वि थिउ रावणु मुहें कर-कमलु देवि ॥१ णं मत्त-महागउ गय-विसाणु णं वासरे तेयं-विहीणु भाणु ।। २ णं णी-ससि-सूरउ गयण-मग्गु णं इन्द-पडिन्द-विमुकु सग्गु ॥३ णं मुणिवरु इह-पर-लोय-चुक्कु णं कुकइ-कव्वु लक्खण-विमुक्कु॥४ थिउ वलु विणिरुज्जमु गलिय-गांउ राहव-वलु परिवद्धिय-पयावु ॥५ ॥ ॥ 3 s जीवण, जेवणउं'. 4 A उत्तहे. ___ 13 1 A विंधणउं. 2 A कइ. 3 P महिमले, S महिमले. 4 P S समोरसंत. 5A सिरु कमकरो. 6 PS सिलेम्मुह. 7 8 लजिजइ. 8 PS वि(s वि)करिउ. 14. 1 Fs करयलु करेकि 2 A जि णिरुजउ. 3 Ps 'गब्बु. 4 P पवड्डिय', s परिवडिय 5 PS °पयन्वु. [१३] १ विजयार्द्धन गंगासिंधुभ्यां यथा षखंडाः कृताः. पउ००५ Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ३४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १४, ६-९, १, १-९,२,१-२ एत्तहें स-पडह णीसह सङ्ख एत्तहें अप्फालिय तूर-लक्ख ॥६ एत्तहें वेलें हाहाकारु सुटु एत्तहें पुणु जयजय-सद्दु घुट्ट ॥७ एत्तहे वि गयणे अथमिउ मित्तु णं हत्थ-पहत्थहँ तर्णउ मित्तु ॥८ ॥घत्तॉ॥ . जुज्झन्त वेण्णि वि सेण्णइँ रयणिऍ णाई णिवारियई। भूऍहिँ स ई भू अ-सहासइँ रण भोयणे हकारियई ।। ९ [६२. बासट्ठिमो संधि] पाडिरे हत्थें पहत्थें वलइँ वे वि परियत्तई। णाइँ समत्तऍ कजें मिहुण. 'णिसुढिय-गत्तइँ ॥ [१]. गएँ रावणे णिय-मन्दिरें पइटें हरि-हलहरें रण-वाहिर णिविढें ॥१ तहिँ अवसर जर्ग-वित्थिण्ण-णामु जोक्कारिउ णल-णीलेहिँ रामु ॥२ तेण वि वहु-रयण-समुज्जलाइँ दिण्णइँ णीलहों मणि-कुण्डलाइँ॥३ इयरहों वि मउडु मणि-तेय-भिण्णु जो रामउरिहिँ जंकृखेण दिण्णु ॥ ४ 15 जं वे वि पपुन्जिय राहवेण पञ्चड वूहु किउ जम्बवेण ॥५ णर दाहिणेण हय उत्तरेण गय पुवें रह 'अवरतणेण ॥६ विरइयइँ विमाणइँ गयण-मगगें थिय हरि-हलहर सीहासणग्गें ॥७ 'देवहु मि अच्छेउ अभेउ वूहु "णं थिउ मिलेवि पञ्चमुहु जूहु ॥८ । घत्ता॥ 20 ताव रणङ्गण-मझें पुण पुणु सिव फेक्कारइ। 'रामण दुजउ राम'. णाइँ समांसऍ वारइ॥९ [२] कत्थ वि सिव का वि कलुणु लवइ 'रणु थोवउ जइ अण्णु वि हवई' ।।१ कत्थ वि सिव का वि समल्लियइ णं जोअइ 'को मुउ को जियई' ॥२ 6 A अस्थमिउं. 7 A तगउं. 1. 1 P णि सुट्टि, णिसुड्डिय', A सुढिय'. 2 A reads ध्रुवकं ॥ at the end. 3 PS बाहिरे सई(s°इ). 4 P S जगे. 5 S जक्खेहि. 6 P अवरत्तरेण, A °वरु उत्सरेण. 7 A transposes the padas in this line. 8 PS देवहु. 9 wanting in s. 10 A कियउ हयगयरहनरवरसमूहु. 11 A राउ. 12 PS समासइ, A समासई. . 2. 1A रवणु थोडउ. 25 जीयइ, wanting in A.. [१] १ शिथिलः. २ पश्चिमभागे.. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० २,३-९,३, १-९;४, १-३] । जुज्झकण्डं-घास हिमो संधि [ ३५ कत्थ वि सिव सुहडहों डीण सिरे विवरोक्खऍ अणुएँ भुत्ति करें ॥३ कत्थ वि सिव चुम्बइ मुह-कमलु णं पोढ-विलासिणि अहर-दलु ॥ ४ कत्थ वि सिव भडहों लेइ हियउ पुणु मेल्लइ 'मैरु अण्णहें हियउ' ॥५ कत्थ "वि रणें भूअहुँ कलहणउ 'सिरु तुज्झु कवन्धु महु त्तणउ' ॥६ अभिडइ अण्णु अण्णेण सहुँ 'ऍउ भडु आवग्गउ देहि महु' ॥७ अण्णे वुच्चइ 'खण्डु वि ण त छुडु एक्कु गासु महु होउ गई ॥८ ॥ घत्ता ॥ भूअहुँ भोअण-लील रामहों वयणु समुजलु । सीयहें मणे परिओसु णिसियर-वलहों अमङ्गलु ॥ ९ [३] जं णिसुणिउ हत्थु पहत्थु हेउ णल-णील-सरेंहिँ तम्वारु गउ ॥ १ तं पलय-काल ओर्वत्थियउ पुरे हाहाकारु समुत्थियउ॥२ णं पक्खिंउलेण विमुक्क रडिणं णिवडिय महिहर-सिहर तडि ॥३ तं णउ घरु जेत्थु ण रुवइ धण उभिय-कर धाहाविय-वयण ॥ ४ सो उ भडु जासु ण अङ्गे वणु सो णउ पहु जो उ विमण-मणु ॥ ५ ॥ सो णउ रहु जो ण कि कप्पियउ सो णउ हउ जो ण वि सर-भरिउ ॥६ सो ण वि गउ जासु ण असि-पहरु सो ण वि हरि जो अभग्ग-णहरु ॥७ जण एम कणत परिट्टियएँ दुक्खाउरें णिद्दा-वसिकियएँ॥८ ॥ धत्ता ॥ अद्धरत्ते पडिवणें विजाहर-परमेसरु। पुरै पच्छण्ण-सरीरु भमइ णाइँ जोगेसरु ॥९ [४] पप्फुल्लिय-कुवलय-दल-णयणु करवाल-भयङ्करु दहवयणु ॥१ आहिण्डइ रयणिहिँ घरेण घरु पेक्खहुँ को केहउ चवइ णरु ॥२ पइसइ अच्चन्त-मणोहर पवरइँ वर-कामिणि-रइहरई ॥ ३ ॥ 3 This line is not found in A, 4 P S 'कए. 5s अण्णुइ. 6P किरे. 7 This pāda is not found in A except the last two letters. 8 P S मेल्लए. 9 P भण्णए, अण्णइ. 10 P A इं, S इ. 11 A कलहणउं. 12 P तणउं, A त्तणउं. 3. 1 A मुउ. 2 PS णं उठ्ठियउ. 3 पुणु. 4 PS समुच्छलिउ. 5 PS संखउलेहिं (हि). 6 PS °यंत.7A ण वि. 8 A ण सरहं. 9A यई. 10s कियइ, A कियइं. 11 PS पडिवपणए. 12 A पुणु. 4. 1 PS °दलकोमल'. 2 P6 पेक्खहु, A पेक्खहं. [२] १ फिट्ट. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ३६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ जहिँ सुरयारम्भु णट्ट-सरिसु जिह ते तिह भू-भङ्गुर-वयणु जिह तं तिह आयड्डिय-णहरु जिह तं तिह गल-गम्भीर-सरु : जिह तं तिह करण-वन्ध-पउरु [क० ४,४-९,५,१-९,६,१-३ 'जिह तं तिह ति (?) वड्डिय-हरिसु ॥४ जिह तं तिह चल-चालिय-णयणु ॥५ जिह तं तिह उग्गामिय-पहरु ॥६ जिहें तं तिह दरिसिय अङ्गहरु ॥७ जिह तं तिह छन्द-सह-गहिरु ॥८ ॥ पत्ता ॥ णट्टों अणुहर्रमाणउ। परिणिन्दइ अपाणउ ॥९ पेक्खेंवि सुरयारम्भु सीय सैरेवि दसासु ॥ थोवन्तर जाव परिन्भमइ सहुँ कन्तऍ को वि वीरु चवइ ॥ १ 'सुन्दरि मिग-णयणे मराल-गइ तं पहु-पसाउ किं वीसरइ.॥२ तं पेसणु तं ओलग्गियउ 'त 'जीवियं-दाणु अमग्गियउ ॥ ३ तं उच्चासण-मणि-वेयडिउ तं मत्त-गइन्द-खन्धे चडिउ ॥४ तं मेहलु तं कण्ठाहरणु तं चेलिउं तं जें समालहणु ॥ ५ । तं फुल्लु सहत्थें तम्बोलु तं असणु सु-परिमल कच्चोल ॥६ तं चीरु भारु चामीयरहों अवर वि पसाय लङ्केसरहो ॥ ७ एयहुँ जसु एकु णं आवडइ सो सत्तमें णरयण्णवे पडइ ॥८ ॥ पत्ता ॥ तहाँ उवगारहों कन्तें णिकउ करमि महाहवें। " लांवमि वण्ण-विचित्त थरहरन्त सर राहवे ॥९ [६] तं णिसुणेवि गउ रावणु तेत्तहँ मन्दोअरि-जणेरु मउ जेत्तहें ॥ १ जाल-गवक्खऍ थिई एक्कन्तएँ जिसुउ चवन्तु सो वि सहुँ कन्तऍ ॥२ 'धणे विहाणे मइँ एउ करेवउ तं वड्डे फर-जूउ रमेवउ ॥३ 3 This pada is not found in A. 4 A अणुहरमाणउं. 5 P A अध्याणउं. . ____5. 1 This pāda is not found in A. 2 PS जीविउ. 3 ? यउं. 4 s चेलिउं. 5 d s सपरियलु. 6 PS इ णावडइ. 7 PS उअयारहो. 8 P S णिक्खउ. 9A लायमि. 10 A वणि'. . 6. 1 PS गउ. 2 PS णिसुणित सह चवंतु सो कंतए. 3 P करेवर्ड: has here all such forms with ब्व. 4 PS वडु फर, A वड्डफ्फरु. [४] १ उभयत्र करणभेदः. २ स्मरयित्वा. [५] १ जीवितदानम्. २ मणिजडितः. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ६,४-९,७,१-९;८, १-३] । दारुणु रण-कडित्तु मण्डेवउ चाउरङ्गु बलुचउ-धुर देवी पडिकत्तउ रहवर ताडेवा खग्ग-लट्ठि करें कैत्ति करेवी सुहड-कवन्धु लेक्खु पिण्डेवउ दण्डासहिड कियन्तुं पर-वलु जिणेवि" असेसु तं णिसुणेवि रावणु तुट्ठ-मणु पच्छण्णु परिदिउ पवर-भुउ 'कल्लएँ सोणिय-सम्मजणऍ रह-गय-वड्डिय-गन्धामलऍ णरवर-विहुरङ्ग-भङ्ग-करणे जयलच्छि-हरिद्द-विहूसियएँ परवल-जलोहे मेलावियएँ भूगोयरं-रुहिर-तोअ-भरिएँ जुज्झकण्डं-बासटिमो संधि [ ३७ जीविउ 'विसरिK ठेउँलु ठवेवउ ॥४. जाणइ खडिया-जुत्ति लएवी ॥५ हय-गय-जोह-छोह पाडेवा ॥६ 'जयसिरि-लीह दी, कड्डेवी ॥ ७ जीवगाहि रिउ-गहणु लएवउ ॥ ८ । ॥ घत्ता ॥ लुहउ लीह पिसुण-यणहाँ । अप्पेवउ दहवयणहों' ॥९ [७] सञ्चल्लिउ मारिच्चहाँ भवणु ॥ १ ॥ सहुँ कन्तऍ सो वि चवन्तु सुउ ॥२ पइसेवउ मइँ रण-मज्जणऍ ॥३ वर-असिवर-कङ्का-थामलऍ ॥ ४ जस-उव्वट्टणे वहु-मल-हरणे ॥ ५ समरङ्गणे कुण्ड-पदीसियऍ॥ ६ 18 पहरण-दवग्गि-सन्तावियएँ ॥७ असिधारा-णियरें पवित्थरिऍ॥८ ॥ घत्ता ॥ पहामि परऍ णीसङ्काउ । जम्मै वि अयस-कलङ्कउ' ॥९ [८] सुअ-सारणहँ घरइँ गउ रावणु ॥१ 'कल्लऍ चडमि कन्ते रण-सेजहें ॥२ चाउरङ्ग-साहण-चउपायहें ॥३ वइसेंवि करि-सिर-वी जेण ण ढुक्कइ कन्ते 'तं णिसुणेवि वयणु अदयावणु एके वुत्तु पुरउ णिय-भजहें भुअण-त्तयों मझें विक्खायहें 5A विसरिस. 6 A ठवलु. 7 P करेवउ, S करेन्वउ, A ठवेउ. 8 A एवी. 9 A खंडिया'. 10 P "दुत्ति. 11 P करेवी, S करेव्वी. 12 s करि, A कर कत्त. 13 PS पुणु वि. 14 A कयतुः 15 P लइउ, S लयउ, A जिणिवि. '7. 1 P S थावलए, A कंकच्छामलए. 2 P S °चिहुरंग?. 3 A मेल्ला. 4 PS भूगोयरे. 5 sणिवहे. 6P S पहावि. 8.1 तं णिसुणेपिणु देसाणणु. 2 पासहे. .[६]१ अद्वितीयम्. २ दायम्. ३ एकत्रकरणम्. [७] १ कंकया (१) स्थाने, २ प्रभाते. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ३८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ गयवर-गत्त-पईहर-गत्तहें हड्डु-रुण्ड-विच्छड्डत्थरियह जस-डाय-हस्थिणिया-रूढहें अण्णेकेण वुत्तु 'सुणु सुन्दरि । रहवर-गयवर-णरवर-वलियहें [क० ८, ४-९, ९, १-९,१०,१-५ अन्त-ललन्त-सुम्व-सञ्जुत्तहें ॥४ करि-कुम्भोवहाण-वित्थरिय ॥ ५ वारण-मत्तवारणालीढहें' ॥६ गुरु-णियम्। वियड-उरें. किसोअरि ॥ ७ धय-तोरणहें समर-वाहलियहें ॥ ८ ॥ पत्ता ॥ हणुहणुकारु करेवउ। मझिन्दुऍण रमेवउ' ॥९ असि-चोवाण लएवि कल्लऍ सुहड-सिरेहिँ [९] ॥ दुव्वार-वइरि-विणिवारणहुँ तं वयणु सुर्णेवि सुअ-सारणहुँ ॥१ स-कलत्तहाँ गहिय-पसाहणों गउ मन्दिरु तोयदवाहणहों ॥२ थिउ जाल-गवक्खऍ वइसरेंवि केसरि गिरि-गुह पइसरेवि ॥३ णिय-णन्दणु गलगजन्तु सुउ वयणुब्भडु रहसुभिण्ण-भुउ ॥४ "णिय लील कन्ते तउ दक्खवमि हउँ कल्लएँ रण-वसन्तु रवैमि ॥५ 6 रिउ-सोणिय-घुसिणे-चच्चियउ सजण-चच्चरि-परिअञ्चियउ॥६ जसु देमि विहजेवि सुरवरहुँ जम-वरुण-कुवेर-पुरन्दरहुँ॥७ रावण-मण-णयण-सुहावणिय दावमि दणु-दवणा-भञ्जणिय ॥८ ॥ घत्ता ॥ करि-कुम्भ-स्थल-वीढ़ें असि वार-त्ती सन्धमि । 2. लक्खण-राम-सरेहिँ घणे हिंदोला वन्धमि' ॥ ९ [१०] तं वयणु सुर्णेवि घणवाहणहाँ ___ दुज्जयों अणिट्ठिय-साहणहाँ ॥१. गउ रोवणु पर-मण-उद्दहणु जहिँ जम्बुमालि पइजारहणु ॥२ तेण वि गलगजिउ गेहिणिहें सीढेण व अग्गएँ सीहिणिहें ॥३ 28 'सुणु कन्तै कल्ले का करमि जिह खय-पाउसु तिह उत्थरमि ॥४ मजन्त-मत्त-मयगल-घणेहिँ दडि-ददुर-भेरी-वरहिणेहिँ ॥ ५ 3 PS मन्त. 4 PS सुंभु. 5A °णरवह लिहे. 6 PS A समरे. 7A वाहिलियहे. 9. 1 PS °गुहे. 2 P s रहसुच्छलिय'. & P S रममि. 4 s तिमिरु. 5 PS विहंजमि, 6 PS A भंजणिया, A 'हंजणिय. 7 P S करे. 8 PS 'स्थले. 9 Ps हिंदोलउ. 10. 1 PS रामणु. 2 P °उड्डहणु. 3 PSA काइ. [८] १ शरीरया. २ गंड्रक इव शिरोवष्टंभ. ३ पताकया. [९] १ सीता (?). Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १०, ६-८११, १-९, १२, १-८१ जुन्झकण्डं-बासटिमो संधि [३९ वन्दिणेंहिँ लवन्तेहिं 'वप्पिहेंहिँ पहरण-दुव्वाऍहिँ वहु-विहेंहिँ ॥ ६ रहवर-पवरब्भाडम्बरेंहिँ असिवर-विजलेंहिँ भयङ्कहिँ ॥७ ॥ घत्ता ॥ छत्त-वलीया-पन्ति 'धणु-सुरधणु दरिसन्तउ । वरिसमि सर-धारेहिँ पर-वले पलउ करन्त' ॥८ [११] तं णिसुणेवि गउ लकेसु तहिँ स-कलत्तउ इन्दइ-राउ जहि ॥१ तेण वि गलगजिउ णिय-भवणे णावइ खल-जलहरेण गयणें ॥२ 'हउँ कल्लएँ पलय-हुआसु घणे लग्गेसमि राहव-सेण्ण-वणें ॥३ पहरण-सिप्पीर-पहर-पउरें दुद्धर-णरवर-तरुवर-णियरें ॥४ भुवदण्ड-चण्ड-जालोलि-धरें करयल-पल्लव-णह-कुसुम-भरें ॥५ मणहर-कामिनि-लय-वेल्लहले छत्त-द्धय-सुक्क-रुक्ख-वहले ॥६ हय-गय-वणयर-णाणाविहऍ रिउ-पाण-समुड्डाविय-विहऍ ॥७ उत्तह-तुरङ्गम-हरिण-हरें हरि-हलहर-वर-पव्यय-सिहरें ॥८ ॥ घत्ता ॥ तहिँ हउँ पलय दवग्गि कल्लए वणे लग्गेसमि। पर-वल-काणणु सव्वु ____छारहों पुञ्ज करेसमि ॥९ [१२] तं वयणु सुणेवि सञ्चल्लु तहिँ भडु कुम्भयण्णु णिय-भवण जहि ॥१ तेण वि पवुत्तु 'हे हंसगइ कल्लएँ रण-णहयले भाणुवइ ॥२ 20 दुष्पेक्खु भयङ्कर दुप्पगउ सइँ होसमि जोइस-चक्कु हउँ ॥३ करिकुम्भ-कुम्भु कोवण्ड-धणु दुव्वार-वार-वारुव्वहणु ॥४ णरवर-णक्खत्तु गइन्द-गहु। भड-रुण्ड-खण्ड-रासी-णिवहु ॥ ५ अग्भिट्ट-जोह-सामन्त-दिणु सिरिदिट्ठ(?)-गयासणि-दड्ड-दिणु ॥६ साहण-उत्तर-दाहिण-अयणु 'अण्णण्ण-महारह-सङ्कमणु ॥७ । दहमुह-'विडप्प-आरुदु-मणु हरि-हलहर-चन्द-सूर-गहणु ।। ८ 4 A °दुवारेहिं. 5A °वलाहियवंति. 11. 2.1h PS पयर, A पहार'. 2 P चंडलालोलि., s चंडालोलि°. 3 P s सुक्ख'. 4 A सिरिगिरिवर. 12. 1 P दुप्पगडं. 2 PS आभिट्ट'. 3 PS समदिदि. 4 P S A साहणु. [१०] १ ववीहाभिः । [११] १ भस्म-समूहे (?) [१२] १ भानुमती-नामा तस्य राज्ञी. २ बाणाः. ३ कुंभमीनादि. ४ अयनष (१) द्वे ति (?) ५ संक्रांतिविशेषः. ६ राहुणा (?). Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ४०] सयम्भुकिउ पउमचरिउ क. १२,९,१३, १-१०,१४, १-२ ॥ घत्ता॥ रह गय घट्टन्तु हउँ पुणु कहि मि ण सण्ठमि । सव्वों पलउ करन्तु धूमकेउ जिह उट्टमि' ॥ ९ [१३] । भड-चोक्कउ णिसुणेवि दहवयणु हरिसिय-भुउ पप्फुल्लिय-र्णयणु ॥ १ अप्पउ सिङ्गारवि णीसरिउ लहु णिय-अन्तेउरें पइसरिउ ॥२ णेउर-झङ्कार-घोर-सरऍ कञ्ची-कलाव-रङ्खोलिरऍ ॥३ मणि-कडय-मउड-चूडाहरणे सिय-हार-फार-भारुव्वहणें ॥४ कुण्डल-केऊर-विहूसियएँ विब्भम-विलास-अहिविलसियएँ ॥५ ॥ ससि-मुहें मिग-णयणे हंस-गमणे णं भसलु पइट्ठउ भिसिणि-वणे ॥६ चुम्वन्तु वराणण-सयदलइँ कप्पूर-दूरगय-परिमलइँ ॥७ उक्कोवण-केसर-णियर-वसु गेण्हन्तउ रय-मयरन्द-रसु.॥८ पहुँ एमन्तेउरें परिभमिउ सुविहाणु भाणु ता उग्गमिउ ॥९ ॥ घत्ता ॥ हत्थ-पहत्थहुँ जुज्झें भड-मडएहिँ ण धाईउ । णाई पडीवउ कालु भोयण-कङ्खऍ आइउ ॥१० [१४] जेहिँ जेहिँ रयणिहिँ गलगजिउ जेहिँ जेहिँ णिय-कजु विवजिउ ॥१ जेहिँ जेहिं लङ्काहिउ इच्छिउ जेहिं जेहिँ रण-भारु पडिच्छिउ ॥२ " ताहँ ताहँ पप्फुल्लिय-चयणें पेसिय णिय पसाय दहवयणें ॥३ कासु वि कुण्डल-जुअलु णिउत्तउ कहाँ वि कडउ कण्ठउ कडिसुत्तउ ॥ ४ कहाँ वि मउडु कासु वि चूडामणि कों वि माल कासु वि इन्दाईणि ॥५ कहाँ वि गइन्दु तुरङ्गमु कासु वि थोडंउ कहों वि दिणार-सहासु वि ॥ ६ कहों वि भारु तुल कहाँ वि सुवण्णहों अण्णहों लक्ख कोडि पुणु अण्णहाँ॥७ ४ कहाँ वि फुल्लु तम्बोलु स-हत्थें कहाँ वि पसाहणु सहुँ वर-वत्थें ॥८ ॥घत ॥ जे पट्टविय पसाय ते णरवरेंहिँ पचण्डेंहिँ । णावि सिर-कसलाई लइय स ई भु अ-दण्डहिँ ॥९ . 5 PS गय हय.6 P घडंतु. 7 PS कह मिण संठवमि. 8 PS A सम्वहु.9 P S उटुवमि. 13. 1 P S 'वयणु. 2 PS 'रुग्घोसिरए. 3 A वहु एवं 4 Pणहे, s जहि. 5 PS धाइयउ. 6PS आयउ. 14. I wanting in A. 2 PS थोडं. 3 PS फुल्ल. 4 'P णावेषि, s णाविवि. 5 PS सयं, [१४] १ इन्द्रमणि आभरण. . Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कै० १, १ - १०; २, १-६ ] रवि-उग्ग में सण्णद्धइँ पडु-पडह-सङ्घ- भेरी-रवेण कोलाहल - काहल-णीसणेण घुम्मु-करड-टिविला-धरेण पडिढक्क-हुडुक्का - वजिरेण तण्डविय - कण्ण- विहुणिय- सिरेण पक्खरिय-तुरय-पवणुब्भडेण -मामेलिय- सन्दणेण वन्दिण - जयका रुग्घो सिरेण सो सरि रामणो समउ साहणेणं । रहे-गय-तुरय-जोह-पञ्चमुह-वाहणं ॥ १ • [ ६३. तिसट्टिमो संधि ] 'अहिणव- गहिय-पसाहणइँ । रोम- दसाणण - साहणइँ | [१] सहूँ से छण-चन्दु व सण सरहसु जम्बुमालि aणज्झइ म मरीचि अण्णु सण्णज्झइ जरु अहिमाण- खम्भु सण्णज्झइ चदुद्दामु अक्कु पर्विक्खें वि सण्णज्झन्ति वीर जुज्झकण्ड - तिसट्टिमो संघि ४१ [१] १ भ्रमरैः. [२] सेण्णज्झन्ति जाहे सण्णद्धए दसासे । खुहिय - महोहि व्व सुँ-समुट्ठिए विणासे ॥ १ प३० ब० ६ कंसाल-ताल- दडि - रउरवेण ॥ २ पञ्चविर्य-मउन्दा - भीसणेण ॥ ३ झल्लरि-रुञ्जा- डमरुअ-करेण ॥ ४ घुम्मन्त-मत्त गर्यं - गजिरेण ॥ ५ गुमुगुमुगुमन्त - इन्दिन्दिरेण ॥ ६ धूवंत-धवल - धुअं-धयवडेण ॥ ७ जम-वरुण कुवेर - विमद्दणेण ॥ ८ सुरवहुअ-सत्थ - परिओसिरेण ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ सहइ दसाणणु णीसरिउ । - यिरें परियरिउ ॥ १० तारा 1. 1Ps वे विराम'. 2 A reads हेला in the beginning. 3 P हय corrected as रह; न्य° 4 A reads ध्रुवकं at the end 5 Ps वड्डीअमुउंदा 6 4 हासणे. 7Ps घमुक्क 8Ps ° रवेण 9 missing in A. 10 Ps ° इंदीवरेण. 11 Ps वधूवडेण. 12Ps परितोसणेण 13PS सेण्णें. 2. 1 P s-read दुबई in the beginning. 2 A महोअहि. 3Ps समुट्ठिए. 4 Ps मारिचि. 5 Ps हाणु, A द्दाम 6 PS घुम्मुकु. 7 P पडिपेखेवि, s पडिपेक्खिवि, डिण्डिमु डामरु उड्डमरु मालि ॥ २ इन्दइ घणवाणु भाणुकण्णु ॥ ३ पञ्चमुहुणियम्बु सम्भु सम्भु ४ धूर्मंक्खु जयाणणु मयरु णक्कु ॥ ५ अङ्गङ्गय-गवय- गवक्ख धीर ॥ ६ V 3 10 15 20 25 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ४२ सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० २, ७-१०,३, १-१०,४,१ णल-णील-विराहिय-कुमुअ-कुन्द जम्वव सुसेण-दहिमुह-महिन्द ॥७ तारावइ-तार-तरङ्ग-रभ सोमित्ति-हणुव अहिमाण-खम्भ ॥८ अक्कोस-दुरिय-सन्ताव-पहिय णन्दण-भामण्डल राम-सहिय ॥ ९ ॥ घत्ता॥ सण्णद्धई एम राम-रावण-वलइँ। आलग्ग णं खय-काले उवहि-जलइँ ॥ १० [३] 'भिडिय. वे वि सेण्णइं जाउ जुज्झु घोरों। कुण्डल-कडय-मउड-णिवेडन्त-कणय-दोरो ॥१ 1" हणहणहणकारु महा-रउद्दु छणछणछणन्त-गुण-सिन्थ-सहु॥२ करकरयरन्त-कोदण्ड-पयरु थरथरहरन्त-णाराय-णियर ॥ ३ । खणखणखणन्त-तिक्खग्ग-खग्गु हिलिहिलिहिलन्त-हय-चञ्चलग्गु ॥४ गुलुगुलुगुलन्त-गयवर-विसालु हणुहणु-भणन्त-णरवर-वमालु ॥ ५ पुप्फस-वस-णिग्गन्तन्त-मालु धावन्त-कलेवर-सव-करालु॥६ 15 झलझलझलन्त-सोणिय-पवाहु छिजन्त-चलप-तुट्टन्त-वाहु ॥७ णिवडन्त-सीसु णचन्त-रुण्डु ओणल-तुरय-धय-छत्त-दण्डु ॥ ८ तहिँ तेहएँ रणे रण-भर-समत्थु राहव-किङ्कर वर-चाव-हत्थु ॥९ ॥ पत्ता ॥ सीहद्धउ धवेल-सीह-सन्दणे चडिउ । सहुँ मारिच्चे अभिडिउ ॥ १०.. सन्तावणु [४] वेण्णि वि सीह-सन्दणा वे वि सीह-चिन्धा। वेण्णि वि चाव-करयला वे वि जगें पसिद्धा ॥१ 8 P S °भंग. 9 P S अक्कोव. 10 wanting in P S A. 11 A उअहि. 3. 1 Ps read दुवई in the beginning. 2 PS घोरु. 3 A "णिवडंति, P S कडयडोरु. 4 P s mostly read this and the succeeding onomatopoetic words as ending in °उ. 5 P S °पिच्छ०. 6 PS करकरकरंतु. 7 P s थरथरथरंतु. 8 P S A खणखणखणंतु. 9 Ps भणंतु. 10 P पोप्फस, पप्फस. 11 PS सैंड. 12 PS दंड. 13 Ps वारणस्थु, 14 P चवल'; wanting in s. 15 PS सुहु, A सहु. [३] १ नामा शुभटुः ( सुभटः ).. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ४,२-१०५, १-१०] जुज्झकण्डं-तिसट्ठिमो संधि ४३ वेण्णि वि जस-लुद्ध विरुद्ध कुद्ध वेण्णि वि वंसुजल कुल-विसुद्ध ॥२ । वेण्णि वि सुरवंहु-आणन्द-जाणण वेणि वि सत्तुत्तम सत्तु-हणण ॥३ वेण्णि वि रण-धुर-धोरिय महन्त वेण्णि वि जिण-सासणे भत्तिवन्त ॥४ वेण्णि वि दुजय जय-सिरि-णिवास वैण्णि वि पणई-यण-पूरियास ॥५ वेण्णि वि णिसियर-णरवर-वरिठ्ठ वेणि वि रोहव-रावणहँ इट्ट ॥ ६ ॥ वेण्णि वि जुज्झन्ति सिलीमुहेहिँ णं गिरि अवरोप्पर सरि-मुहेहिँ ॥ ७ मारिच्चहों भय-भीसावणेण धणु 'छिण्णु णवर सन्तावणेण ॥८ तेण वि तहों चिर-पेसिय-सरेहिँ संसारु व परम-जिणेसरेहिँ ॥९ ॥ घत्ता ॥ विहिं मि रणे णिय-णिय-चावइँ चत्ता। सप्पुरिॐहिँ णं णिग्गुणइँ कलत्ताइँ ॥ १० [५] घत्तेवि धणुवराइँ लइओ गयासणीओ। णा कयन्त-दाढओ जग-विणासणीओ ॥१ णं पिसुण-मइउ दप्पुब्भडाउ णं असइउ पर-णर-लम्पडाउ ॥ २ णं कुगइउ भय-भीसावा णं दुम्महिलउ कलहण-मणाउ ॥३ णं दिविउ काल-सणिच्छराहँ णं कुहिणिउ दूसंवच्छराहँ ॥४ णं दित्तिउ पलय-दिवायराहँ णं वीचिउ खय-रयणायराहँ ॥५ तिह लउडिउ भिउडि-भयङ्कराहँ दासरहि-दसाणण-किङ्कराहँ ॥ ६ रेहन्ति करेंहिँ रयणुजलाउ णं मेह-णियम्बंहिँ विजुलाउ ॥७ मुच्चन्तिउ सट्टन्ति केम्व गह-घट्टणे गह-पन्तीउ जेम्व ॥८ णहें अमर-विमाणइँ सकियाइँ गय-घाय-दवग्गि-तिडिकियाइँ ॥९ ॥ घत्ता ॥ मारिच्चेण स-रेहु स-सारहि स-धउ हउ । सरवि हड्डहँ पोट्टलु णवर कउ ॥ १० ___ 4. 1,P S रावणराहवहं (s °ह), A रामणवरिट. 2 A वधंति. 3 P S धणु जीउ च्छिण्णु. 4 P 9 चत्तई (.s °इ). 5 P s कलत्तइ. 5. 1 PS धणुहराई. 2 P भीसावणउं. 3 PS °सणिच्छराहु. 4 A कुहिणिलं. 5 P दुट्ठसंमच्छराहुं, S दुटुसमच्छराहु. 6A भिडिउ. 7 PS मुंचंतिउ. 8 P हय corrected as गय. 9 P S तडक्किमाई. 10 P सरहुं. 11 PS हड्डइ. 12 P S तेण किउ. [४] १ याचकः. २ (P'. s reading ) प्रत्यंचा. [५] १ वेलउ. 25 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ४४ सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० ६, ५-१०,७,१-९ पाडिऍ राम-किङ्करें रावण-किङ्करेणं । सीहणियम्वु कोकिओ 'पहिय-णरवरेणं ॥१ 'मरु मरु जिह मणु सइयहें वञ्छहि तिह रहु वाहि वाहि किं अच्छहि ॥ २ 5 जाणइ-णयणाणन्द-जणेरा कुद्ध पाय तउ राहव-केरा' ॥३ एम भणेवि सरासणि पेसिय असइ व सु-पुरिसेण परिसेसिय ॥४ तेण वि सरॅहिँ णिवारिय एन्ती णं पर-तिय आलिङ्गणु देन्ती ॥५ पुणु आयावि मुक्क महा-सिल णं पर-णरहों पासें गयं कु-महिल ॥६ सीहणियम्वहाँ लग्ग उर-स्थलें णिवडिउ मुच्छा-वियलु रसायलें ॥ ७ 10 चेयण लहेंवि पडीवउ उद्विउ णहयलें धूमकेउ णं दुत्थिउँ ॥ ८ कोव-हुवासण-धगधगमाणे पाहणु जोयणेक्क-परिमाणे ॥९ ॥ घत्ता ॥ आमेल्लिउ गणिय-वेआऊरियउ। तें घाऍण पहिउ स-रहवर चूरियउ ॥ १० [७] पाडिऍ पहिय-णरवरे दणु-विमद्दण। जरु दहवयण-किङ्करो वैरिउ णन्दणेणं ॥ १ अभिट्ट जुज्झु जर-णन्दणाहँ अवरोप्परु वाहिय-सन्दणाहँ ॥२ सुरसुन्दरि-णयणाणन्दणाहँ विड-भड-थड-किय-कडमद्दणाहँ ॥ ३ " सामिय-पसाय-सय-रिण-मणाहँ वन्दिय-जण-अणिवारिय-धणाहँ ॥ ४ कामिणि-घण-थण-परिचड्डणाहँ ___ जयलच्छि वहुअ-अवरुण्डणाहँ ॥५ पडिवक्ख-मडप्फर-भञ्जणाहँ जयवन्तहँ अयस-विसजणाहँ ॥६ णिय-सयण-मणोरह-पूरणाहँ उग्गामिय-कोन्त-प्पहरणाहँ ॥ ७ विजाहर-करणेहिँ वावरेवि रुहिरारुणु दारुणु रणं करेवि ॥ ८ 25 चल-चंडुल-पवाहिय-सन्दणेण जर कह वि किलेसें णन्दणेण ॥९ ___6. 1 P S गच्छहिं (s हि ), A अच्छहिं. 2 P S पासु. 3 P 5 विहलु. 4 PS उडिउ. 5A आमेल्लियउ. 6 P राउ. 7. 1 PS धरिउ. 2 Instead of °ह, here and in the following lines, PS read हुँ or 'हु. 2 PS कडमद्दणाहु, A °कडवंदणाहं. 3 P S °परिणय'. s (य). 4 PS वंदिय. • 5 PS °विवजणाहुं. 6 P S जुज्झु देवि. 7 A कहेवि किलेसेहिं. [६] १ नामेणं रामकिंकरेण. [७] १ सीहनितंबकेन. २ रामकिंकरेण. ३ अतिशीघ्रम् . Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ७, १०, ८, १–१०, ९, १-७ ] णीसेसहुँ 'विणिवाइड ते रामण राम-भिच्च भिडिय णं सीह परोप्परु जणिय-कलि णं आसग्गीव-तिविट्ठ पर इन्द-पडिन्द विसुद्ध-मण अक्कोसें रोसें मुक्कु सरु मैउडगे लग्गु तहों सारणहाँ तेण वि पडिवक्ख-खयङ्करेंण दुबार - वइरि - ओसारणण अस सयवत्तु व " पडिए जर राहिवे भीम-पहरणाहं । रणु आलग्गु घोरु अक्कोस - सारणा हुं ॥ १ जुज्झकण्डं - तिसट्टिमो संधि ४५ ॥ घत्ता ॥ सुरहुँ णियन्तहुँ गयण-यलें । कोन्तेहि भिन्देवि वच्छ-यलें ॥ १० [2] णं मत्त महागय ओवडिय ॥२ णं भरह राहिव - बाहुबलि ॥ ३ णं विडसुग्गीव - राम पवर ॥ ४ णं ते विडीवा वे वि जण ॥ ५ णं जिणवरेण भव- गहण - डरु ॥ ६ णं कुम्भे वर वारणहों ॥ ७ रयणासव णन्दण - किङ्करेंण ॥ ८ ध आयामेष्पिणु सारणेण ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ [९] wwww जं अकोसु पाडिओ जय - सिरी - णिवासो । रहु दुरिएण वाहिओ सुंव- रहिवासो ॥ १ ते भिडिय परोप्प आहयणें णर-रुण्ड-हड्ड-विच्छड्डु-पहें हय-हय-भय-तट्ट-ट्ट-गमणें पडु-पडह-भेरि-गम्भीर - सरें धणुहर- टङ्कार-फार - वहिरें हि आहवें उत्थरिय पॅरिवद्धिय- कलयल-मुहेलु । खुडखुरुप्पें सिर-कमलु ॥ १० दुग्घोट्ट थट्ट - णिलोट्ट घण ॥ २ सन्दाणिय- भग्ग-तडत्ति रहें ॥ ३ - विन्दवन्दि बहु-विद्दवणें ॥ ४ तिक्खग्ग-खग्ग-उ - उग्गण करें ॥ ५ सुरवर-सुन्दरि - मङ्गल-गहिरें ॥ ६ दुप्पेच्छ अच्छि मच्छर- भरिय ॥ ७ 8P जं विणि 9P भिन्नेवि, भिण्णिवि. S 8. 1P पाडिय, पाडिए. 2PSA लग्ग. 3PS परिवडिय° 4 Ps सुहलु. 9. 1 P S`प्पडिउ. 2 PS ° सिरि° 3PS °णिवासु, हिवासु, A णराहिवासुं. 6 A °विंद, 7 A 'विहमणे. [८] १ रामकिंकरः २ रावणकिंकरः. वासुं. 4PS सुअ°. 5 Ps णरा 10 5 15 20 25 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ४६ सयम्भुकिउ पउमचरिउ [२०९,८-१०,१०,१-१०,११,१-४ रह रहहों देवि दुरिएण सुउ सबगिउ असि-पहसेहिँ लुउ ॥ ८ तेण कि खग्गे चलणेहिँ हउ णं सन्धि-विसऍपय-छेउ किउ ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ दुरियाहिबु. णिय-रहवरें ओणल्लियउ। दुवाऍण तरु जिह भजेवि घल्लियउ ॥ १० [१०] . दुरियाहिवें पलोट्टिए वे वि साणुराया। ' रावणराम-भिच्च उद्दाम-वग्घ-राया ॥ १ वे वि विरुद्ध कुद्ध वद्धाउस · वेणि वि उत्थरन्ति जिह पाउस ॥ २ 10 आमेल्लन्ति परोप्परु अत्थई दुद्धर-दणु-णिद्दलण-समत्थई ॥ ३ कु-कलत्ता इव चडुल-सहावइँ कामिणि-णह इव चीरण-भाव ॥४ दुजण-मुह इव विन्धण-सील िविस-हल इव मुच्छावण-लीलइँ॥ ५ छाइउ णह-यलु पहरण-जालें । णं अवुहत्तणु मोह-तमाले ॥ ६ आयामेंवि भुव-फलिह-पइग्में सरु अग्गेउ विसजिउ विग्घे ॥ ७ 1 वारुणु उद्दामें आमेल्लिउ वायवु विग्घयरेण पंघल्लिउ ॥ ८ पुणु उद्दामें मुक्कु महीहरु वाणर-वुक्करन्तु सय-कन्दरु ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ "तं विग्घेण विग्घु करेप्पिणु समर-मुहें। मुसुमूरवि जीविउ छुडु कैयन्त-मुहें ॥ १० [११] जं दारिय महाहवे वावरन्त सिग्धे। हय-सन्ताव-पहिय-अक्कोस-दुरिय-विग्घे ॥१ तं एवड्ड दुक्खु पेक्खेप्पिणु रवि अत्थमिउ णाई असहेप्पिणु ॥ २ अहवइ णह-पायवहाँ विसालहा सयल-दियन्तर-दीहर-डालहों ॥ ३ 25 उवदिस-रङ्खोलिर-उवसाहों सञ्झा पल्लव-णियर-सणाहहों ॥ ४ 8 P S 'पहरेण. 9 P S A दुरियाहिवो. ___10. 1 A °याहवे. 2 PS रामण. 3 A °राव. 4 P उथरंति, A ओत्थरंति. 5 PS सत्थइ. 6 P दुद्ददम°, S दुद्दम°. 7 P पईग्, s पईवें. 8 P परिमेल्लिड, S पमेल्लिउ. 9 P S वाणरु, A वारुण. 10 P S तें. 11 Ps कियंत. 11. 1.P S दारुण. 2 PS वावरंति. 3 A सिग्धं. 4 A विग्जं. 5 A पेक्खेविणु. [९] १ रामकिंकरेग. २ रावणकिंकरम्य. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ११, ५–१०; ६, १ - १० ] वहुव ( 2 ) - अब्भ-पत्त - सच्छायहा पसरिय-अन्धयार-भमर - उलहों सि - णारिऍ खुड्डेवि जस-लुद्धऍ वहल-तमालें जगु . अन्धारिउ Maa art of 'सुढिय-गत्तइँ रावण - घरें. राह-वलें को वि महावल पर वलु णिन्दइ को वि भइ 'महु तोयदवाहणु' को वि भणइ 'उपइँ जयकारमि को वि भणइ 'हउँ मरिचहुँ को वि भणइ 'महु मरइ महोअरू को वि भणेइ 'करीमि त पेसणु को वि भणइ 'हय-गय-रह-वाहणु ताम्व विहाणु भाणु णहें उग्गड "आहिण्डेंवि सम्पाइड [१२] · भणिउ को वि वीरु 'किं दुम्मणो सि देव । णिसियर - हरिण- जूहें पइसरमि सीहु जेम ॥ १ [११] विशथिली [] कृत ? जुज्झकण्ड - तिसट्टिमो संधि ४७ गह-णक्खत्त - कुसुम-सङ्घायहों ॥ ५ आयास- दुम र विउलहों ॥। ६ रवि-फलु गिलिउ णाइँ जियसद्धऍ ॥ ७ विहि मिलहँ णं जुज्झु णिवारिउ ॥ ८ णिय- णिय-आवासों परियत्तइँ ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ जय- तूरइँ अप्फालियइँ | मुइँ इँ सि-मलियइँ ॥ १० को वि भइ 'महु कलऍ इन्दई' ॥ २ को वि भणइ 'स-सूउ महु सारणु' ॥ ३ जाम ण कुम्भयण्णु रणें मारमि ॥ ४ भिडमि राहु जिह चन्दाइ हुँ' ॥ ५ छुहमि कयन्त-वयर्णे वज्जो अरु' ॥ ६ पेसमि जम्बुमालि जम- सासणु' ॥ ७ महु आवग्गउ रावण - साहणु' ॥ ८ यहि त गब्भु णं णिग्गउ ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ जगु सयरायरु सिग्घगइ । ाइँ सँ इं भुव णाहिवइ ॥ १० * 6 Ps°धव°, '7 A आयासमहोअरविउ 8Ps वलेहि . 9 A वल", 12. 1 Ps. 2 P s करेमि. 3 A तगडे भंगु. 4 Ps सयं. 5 10 15 20 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ५८ सयम्भुकिउ पउमचरिउ कि .१.१-९,२,१-6 [६१. चउसट्ठिमो संधि ] दणु-दारण-पहरण-हत्थई जयसिरि-गहण-समत्थई । रण-रस-रोमश्च-विसई वलइँ वे वि अभिट्टइँ॥ [१] 5 अभिट्टई वे वि स-वाहणाइँ वायरण-पयाइँ व साहणाइँ ॥१ जिह ताई तेम्व हैल-सङ्गहाइँ "जिह ताई तेम किय-विग्गहाई॥२ जिह ताई तेम सन्धिय-सराई जिह ताई तेम पच्चय-कराइँ॥ ३ जिह ताइँ तेम उँवसग्गिराइँ जिह ताइँ तेम्व जस-मग्गिराइँ॥४ जिह ताइँ तेम पर-लोप्पिराइँ वहु-एक-दु-वयण-पजम्पिराइँ ॥ ५ "जिह ताइँ तेम्व अत्थुजलाइँ परियाणिय-सयल-वलावलाइँ ॥६ जिह ताइँ तेम्व गासायराइँ जिह ताइँ तेम वहु-भासिराइँ ॥ ७ अण्णण्ण-सह-विण्णासिराइँ॥८ ॥ घत्ता ॥ जिह ताइँ तेम आयरियइँ वाइ-णिवायहुँ चरियइँ। 15 'दीहर-समास-अहियरण वलइँ णाई वायरणइँ ॥ ९ [२] तहिं तेहएँ रणे रयणीयरासु सहूलु वलिउ वजोअरासु ॥ १ ते भिडिय चण्ड-कोवण्ड-हत्थ सुर-समर-पवर-धुर-धर-समत्थ ॥२ पउ अग्गएँ देन्ति ण ओसरन्ति पहरन्ति ण पहरण वीसरन्ति ॥ ३ 20 दरिसन्ति मडप्फरु णेय पुट्टि जीविउ सिढिलन्ति ण चाव-मुट्ठि ॥ ४ मेल्लन्ति वाण ण मुअन्ति धीर परिहउ रक्खन्ति ण णिय-सरीरु ॥ ५ लग्गइ णाराउ ण कुलें कलङ्क सरु वङ्कइ वयणु ण होइ वकु ॥ ६ गुणु छिजइ सीसु ण दुण्णिवारु धउ पडइ ण हियउ ण पुरिसयारु ॥ ७ ओवुण्ण-तुरङ्गम-धुर-विसर्दु रहु भज्जइ भज्जइ णउ मरट्ट॥८ 1. 1 A reads ध्रुवकं at the end. 2 P वेण्णि वि साहणई, s विणि वि साहणाइ, A सवाहणई. 3 PS A पयाइ. 4 P S साहणई, s साहणाइ. 5 This pada is not found in A. 6. PS धाउणिवायह( इं) भरियई(s °इ). 2. 1 P अग्गिं, S अग्गि. 2 P S ऊसरंति. 3 P S उच्चुण्ण. [१] १ पुलकितानि. २ व्याकरणपदानि. लांगलम् , द्वि (१). ३ ककारादि-हकारपर्यंतो वर्णसमुदायः. ४ पक्षे, समासः. ५ क्रिया-अख्यात-पदं, युद्धानुष्ठानं वा. ६ प्र-परादि. ७ शस्त्रं, शब्दार्थ चिरा (?). ८ उभयत्र न्यासो. ९ दीर्घतरा सम्यक् निश्चिता या आसा(शा) तया अधिकरणोपायो बलयोः अन्यत्र हा (?)षा या वारा द्वंद्वानामधिकरणं व्याकरणं. [२] १ रामस्य. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०२,९३,१-९,४, जुज्झकण्ड-चउसट्ठिमो संधि [४९ ॥ घत्ता ॥ पडिवक्ख-पक्ख-पतिकूलहुँ वज्जोअर-सङ्कलहुँ । विहिँ को गरुआरउ किजइ एक्कु वि जिणइ ण जिजइ ॥ ९ एत्तहें वि भिउडि-भङ्गुर-वयण अन्भिट्ट वे वि वद्धामरिस हरिदमणे 'पहरु पहरु' भणेवि महि-मण्डले पाडिउ वाहुवलि पुणु चेयण लहेवि भयङ्करेंण पडिवारउ आहउ मोग्गरेण तहिँ तेहएँ काले समावडिय रणे परिसक्कन्ति भमन्ति किह ते वाहुवलिन्द-सीहदैमण ॥ १ . गिरिमलय-सुवेलसेल-सरिस ॥ २ सिरे मोग्गर-घाएं आहणेवि ॥ ३ तोसेण व परिवहन्त-कलि ॥ ४ आरुढ़ें राहव-किङ्करण ।। ५ ।। वच्छत्थलें णं इन्दीवरेण ॥ ६ . भड विजय-सयम्भु वे वि भिडिय ॥७ चल चञ्चल विजुल-पुञ्ज जिह ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ आयावि रावण-भिच्चेण णिय-कुल-णह-आइच्चेण । जैट्ठियऍ विजउ विणिभिण्णउँ पंडिउ णाइँ दुमु छिण्णउ ॥ ९ [४] रण विजउ सयम्भु वि णिहउ जं जें खवियारि-वीर-सङ्कोह तं जें ॥१ अभिट्ट परोप्पर पुलइअङ्गणं खर-णारायण रण अभङ्ग ॥ २ णं रावणिन्द विप्फरिय-तुण्ड णं गन्धहत्थि उद्दण्ड-सुण्ड ॥३ एत्थन्तरें सुरवरहु मि असक्कु सङ्कोहें मेलिउ पढमु चक्कु ॥ ४ ॥ गयणङ्गमें तं पजलन्तु जाइ अत्थइरिहें दिणयर-विम्वु णाइँ ॥ ५ खवियारि-णिवहों वच्छयले लग्गु जिह णलिणि-पत्तु तिह तहिँ जि भग्गु ॥६ तेण वि पडिवखहों चक्कु मुक्त सङ्कोहहाँ णं जमकरणु ढुक्क ॥ ७ सिरु खुडिउ मरालें जेम कमलु ण" इन्दिन्दिरु रुण्टन्त-मुहलु ॥ ८ 4 P S एक्कइ, A एहु वि. 3. rA भिडिउ. 2 A तिह. 3 PS °सीहदवण. 4 P S परिवहूंति, A परिवर्सेतु. 5 PS भइ रुटुं. 6 Ps'ओयउ.7 PS रामण°. 8A जट्रिए.9 P विणिविण्णउ, S चिण्णिविण्णउ, A विभिण्णउं. 4. 1 P सविभारि, A सवियार. 2 PS संखोह. 3 P S अहंग. 4 P A सुरवरहुं. 5 P संखोहे, s णं खोहिं. 6 P S A पढम. 7 P S णाइ, A नाइ. 8 P खविअरि, A खविआरि. 9 A तहिं. . 10 PS पडिर्चकहो. 11 Ps संखोहहो. 12 wanting in P s. 13 P S रुणुरुटुंत°. [३] १ सीहदवणेन. [४] १ खरदूसण. पउ०च०७ w Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ५०] सयम्भुकिउ पउमचरित [क० ४, ५,५, १-९६, १-८ ॥ घत्ता॥ सिरु गयउ कवन्धु जे भण्डइ मुंहु भड-वोर्क ण छण्डइ । णिय-सौमिहें पेसणु संरइ "विउणउ णं भड्डु पहरइ ।। ९ [५] वल-किङ्करु ज सङ्कोहु हउ धाविउ वितावि तं रणे अजउ ॥ १ 'कहिँ गच्छहि अच्छमि जाम हउँ रहु वाहें वाहें सवडम्मुहउ ॥२ सङ्कोहु जेम घाइउ छलेण तिह पहरु पहरु णिय-भुव-वलेण' ॥३ तं वयणु सुणेवि किर ओवंडइ विहि-राउ ताम्ब तहों अभिडइ ।। ४ ते विहि-वितावि आरुट्ठ-मणा . उत्थरिय स-मच्छर वे वि जणा ॥ ५ " णं पलय-काले पलयम्वुहरी जिहे ते तिह सैर-धारा-वयंरा ॥ ६ जिह ते तिह पॅरिचक्कलिय-धणु जिह ते तिह विजुजलिय-तणु ॥७ जिह ते तिह भीम-णिणाय-करी जिह ते तिह सूर-च्छाय-हरा ॥८ ॥घत्ता॥ विहि-राएं अमरिस-कुद्धऍण अहिणव-जयसिरि-लुद्धऍण । पाडिउ वितावि णाराऍण गिरि जिह वज्ज-णिहाऍण ॥९ [६] जं हउ वितावि तं ण किउ खेउ कोवग्गि-पलित्तु विसालतेउ ॥ १ विहि-रायहाँ भिडइ ण भिडइ जाम हक्कारिउ सम्भु-णिवेण ताम्व ॥२ ते वे वि परोप्पर अभिडन्ति णं गिरि स-परकम ओवडन्ति ॥ ३ . ॥ एत्थन्तरें 'सम्भु ण 'किउ खेउ उरें सत्तिएँ भिण्णु विसालतेउ ॥४ ओणल्लिउ महियले विगय-पाणु णिय-साहणु पेक्खेंवि लोहमाणु ॥ ५ सुग्गीउ पधाइउ विप्फुरन्तु , 'लइ वलहों वलहो' समु उत्थरन्तु ॥६ णं णिसियर-सेण्णहों मइयवट्ठ णं केसरि मिग-जूहों विसट्टु ॥ ७ णं तिहुयण-चक्कों काल-दण्डु णं.जलहर-विन्दहों पैलय-चण्डु ॥ ८ 14 PS भंडणि भिडइ. 15 P A मुहुँ. 16 A °वुक्क ण छट्टइ. 17 PS °सामिय. 18 A अणुसरइ. 19 This pāda is missing in P. 20 A विउउणउं. 21 A पहरई. 5. 1 P S संकोहु, A रणे कोहु. 2 PS कहें (s °हे) गच्छहे. 3 PS ऊवडइ. 4 PS तावि. 5 Ps °विताव आ(PH)विट्ठमण. 6 PS °वुहरु. 7 PS °वयरु. 8 PS कर. 9 PS सूरहो छाय? . 6.1 P सपरिक्कम. 2 P संमें, 5 सं. 3 P किउय, कियउ. 4 PS सिमिरहो. 5A कालहो चक्क. २ (P.s reading ) संग्रामे. [५] १ नाम. २ मेघाः. ३ बाणावली, जलधारा च. ४ प्रगुणीकृतम्. ५ बिद्यया,-विद्यु(ता) वा. [६] १ विलंबु. २ प्रलयवायुः. . Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०६,९,७,१-९,८,१-6] जुज्झकण्डं-चउसट्ठिमो संधि [५१ ॥घत्ता॥ विजाहर-वंस-पईबहों भिडमाणहों सुग्गीवहों। थिउ अन्तरें वाहिय-सन्दणु ताम पहञ्जण-णन्दणु ॥ ९ हणुवन्तें वुच्चइ 'माम माम तुहुँ अच्छहि जहिँ सोमित्ति-राम ॥१ । हउँ एक्कु पहुच्चमि णिसियराहुँ. जिह गरुडु असेसहुँ विसहराहुँ ॥२ जिह धूमकेउ जुर्ग णरवराहुँ। पलयाणलु जिह जर-तरुवराहुँ॥ ३ जिह पलय-पहञ्जणु जलहराहुँ सुर-कुलिस-दण्डु जिह गिरिवराहुँ ॥ ४ घेलु णं वणु भञ्जमि रसमसन्तु वंसुज्जल-मूल-तरुक्खणन्तु ॥ ५ रयणीयर-तरुवर णिद्दलन्तु भुव-दण्ड-चण्ड-डालाहणन्तु ॥६ सुललिय-करयल-पल्लव लुलन्तु णक्खावलि-कुसुम समुच्छलन्तु ॥ ७ धय-छत्तइँ पतइँ विक्खिरन्तु गरवर-सिर-फल-सहसइँ खुडन्तु ॥८ ॥ घत्ता ॥ गलगविजें अञ्जण-णन्दणु स-कवउ स-गउ स-सन्दणु । पर-चलें पइसरइ महबलु विज्झें जेम दावाणलु ॥ ९ [८] पढम-भिडन्तें तेण वाइणा वासुएव-चल-पक्खवाइणा ॥१ हयवरेण णवराहओ हओ गयवरेण जो आगओ गओ ॥ २ रहवरेण खय-सूरहो रहो धयवडेण जस-लुद्धओ धओ ॥३ जरवरेण वयणुब्भडो भडो पर-सिरेण पर-संसिरं सिरं ॥४ करयलेण सु-भयङ्करो करो भड-कमेण स-परक्कमो कमो ॥ ५ दारुणं कैयं एव सञ्जयं हड्ड-रुण्ड-विच्छड्डु-सञ्जयं ॥ ६ सुहड-सुहड-सन्दाणवन्तयं घोर-मारि-सन्दाणवन्तयं ॥ ७ जत्थ तत्थ अत्थमिय-सूरयं .णिसि-णहं व अत्थमिय-सूरयं ।। ८ • 7. 1 A has °ह (°ह ) everywhere. 2 P S जरु. 3 PS सुजलु मूलु. 4 Ps °चंड. 5 A पलया. 6 P °साहइ. 7 P S सकउ. 8 P S सहसंदणु. 8. PS पइसरंतेण. 2 P ° वलएव', 'वलयेव. 3 5 जमलुद्धवो. 4 wanting in s. 5 The portion beginning from this and ending with o in line 5 is wanting in s. 6 P भवरं सिरं. 7 A सुयरक्खमो. 8 P °विच्छिड्डू', °संकयजुयं. 9 Ps वंतई. [७] १ प्रलयकाल-वातः. २ बलमेव नन्दनवनम्. ३ हनूमंतः, 14j१ हनुमंतेण. २ प्रलयकालसूर्यः. ३ संग्राम. ४ संयुक्तं. ५ सुभटा, सद्घटाश्च रथाश्च. ६ 'संदा' रथाश्च, 'आणा' घोटकाश्च. ७ रौद्रमार्या संदानं रोधनं विद्यते यत्र. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 15 ५२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ छिण्ण-वाह- णिभिण्ण-वच्छयं 'णिरसि पाणि णीविक्कमं थियं जं हणुवह वलु आलग्गउ सवडेंम्मुहु वज्जिय-सङ्कउ 10 थक्कतें को िपवण- पुत्तु व वलु सामीरण देहि जुज्झु तुहुँ रामहों हउँ रामणहों दासु छुड ऐक्कु मै मइलउ 'णियय- वंसु तं णिसुर्णेवि उववण-मद्दणेण 'तुहुँ कवणु गहणु इँ दुज्जएण किं ण सुअउ खउ वज्जाउहासु अक्खों कयन्तु पट्टणहों केउ wwww 25 तं णिसुर्णेवि मालिं ण किउ खेउ " णं सुअणु अणेऍहिँ दुज्जणे हिँ रहु वाहि वाहि सवडम्मुहु हउँ पइँ घाएण जि मारमि हवेण विसर अट्ठ - उण मुक्क आयासे ण मन्ति ण धरणि-तीदें अग्गले पच्छलें अ-परिप्पमाण rafts मालि णिविसन्तरेण earts अहिमुहु पवण- जाउ एतडेण जि तुज्झु मरड्डु जाउ ॥ घत्ता ॥ लीलऍ जिम्व "तिम्व भग्गउ । एक मालि पर थक्कड़ ॥ ११ [९] 'किं काय रेहिँ सहुँ भिडेंवि जुत्तु ॥ १ इँ मुवि मल्ल को अण्णु तुज्झु ॥ २ जिह तुहुँ तिह हउ मि महि-पगासु ॥ ३ जसु रुन्चइ जय-सिरि होउ तासु' ॥ ४ दोच्छिउ पवणञ्जय - णन्दणेण ॥ ५ हवन्तकयन्तें कुद्धएण ॥ ६ उज्जाण भनु किङ्कर-विणासु ॥ ७ हउँ सो जें पडीवर अञ्जणे ॥ ८ ८ असिरहितं हस्तम् ९ निर्गतविक्रमम्. [९] १ निजवंशं यथा. क० ८, ९ - ११, ९, १–९, १०, १-८ काणणं व ओणल-वच्छयं ॥ ९ खीर - जलहि-सलिलं व मन्थियं ॥ १० ॥ घत्ता ॥ पहरु पहरु' लई आउछु । पहिलउ तेण ण पहर मिं ॥ ९ [१०] सर- जालें छाइउ अञ्जणे ॥ १ णं पाउसें दियरु णव-घणेहिं ॥ २ पसरन्त हणन्तं दियन्त ढुक्क ॥ ३ ण ण रहवरें हैंय - पंगीढें ॥ ४ जर जर जें दिट्ठि तर तउ जि वाण ॥ ५ रहुँ दिणु ताम्व वज्जोअरेण ॥ ६ 'कहिँ जाहि पाव खय- काल आउ ॥ ७ जं भग्गु भिडन्तें मालि-राउ ॥ ८ U 12 P A सवडम्मुहुं, s सवडम्मुह. 10 Ps णिच्छिण्ण: 11 P जें तें, s जं तें. 9.1 PS समु, 2P महिहे प', 5 महिहि प 3A एक्क. 4 PS ण. 5 A रुच्च उ. 6P होइ. 7 P s A मइ. 8 P s उज्जाणु भग्गु, A उज्जाणं गुभं 9 P परि पहरि, 9 पहरे पहरे. 10. 1 PS मालें. 2PS दियं ( P. अं त हणंत. 3 A भय' 4 P एगीटे. 5 Ps रणु. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०१०,९,११,१-९,१२,१ जुज्झकण्डं-चउसट्ठिमो संधि [५३ ॥ घत्ता ॥ हउँ वज्जोयर भड-मदणु तुहुँ पवणञ्जय-णन्दणु । अभिडहुँ वे वि भय-भासुर रणु पेक्खन्तु सुरासुर' ॥९ [११] ते विण्णि वि गलगजन्त एम्व मुक्कङ्कुस मत्त-गईन्द जेम्व ॥ १ अभिट्ट महाहवें अतुलं-मल्ल . पडिवक्ख-पक्ख-णिक्खन्त-सल्ल ॥२ अहिमाण-अणुभंड सुद्ध-वंस सङ्गाम-सऍहिँ लद्ध-प्पसंस ॥ ३ तो णवर समीरण-णन्दणेण खर-सूर-समप्पह-सन्दणेण ॥ ४ विहिँ सरेंहिँ सरासणु छिण्णु तासु णं हियां खुडिउ वज्जोयरासु ॥ ५ किर अवरु चाउ करें चडइ जाम्व सय-खण्ड-खण्डु रहु कियउ ताम्व ॥ ६: 10 जामण्ण-महारट्टे चडइ वीरु धणुहरु वि ताव किउ हय-सरीरु ॥ ७ तईयउ कोवण्डु ण लेइ जाम वीओ वि महारहु छिण्णु ताम ॥ ८ ॥ पत्ता ॥ तो वि णिसिर्यरु जुज्झ-पियारउ वि-रहु कियउ बे-वारउ । पुणु पैच्छलें वाणेहि सल्लिउ महिहरु जिह ओणल्लिउ ॥ ९ ॥ [१२] जं हउ वजोअरु भग्गु मालि तं स-रहसु धाइउ जम्बुमालि ॥ १ मन्दोअरि-णन्दणु दणु-विणासु ___ सउ सीहहुँ रहें सञ्जुत्तु तासु ॥ २ ते वियंड-दाढ ओरालि-वयण ___ उद्बुसिय-केस णिड्डरिय-णयण ॥ ३ कन्धर वलग्ग-लङ्गूल-दण्ड णह-णियर-भयङ्कर चलण-चण्ड ॥ ४ ॥ आऍहिँ करि-कुम्भ-वियारणेहिँ जसु उज्झइरहु पञ्चाणणेहिँ ॥ ५ सो जम्बुमालि मरु-णन्दणासु गिव्वारवण-वण-मद्दणासु ॥६ आलग्गु सु-करयलें करेंवि चाउ सु-कलत्तु जेम्व जं सु-प्पणाउ ॥ ७ ते आयामवि वहु-मच्छरेण णाराउ विसजिउ णिसियरेण ॥ ८ 6 PS कंडमद्दणु. 7 P अभिडहं, S अभिडह. 11. 1 P°गइंदु, S °गयंदु. 2 A अहिमाणि. 3 P खर° corrected as खय', खय. 4 PS जा अण्ण', A जामन्न. 5s भावं किउ, A ताव किउ. 6 P तइअउं. 7 P S वीयउ. 8 Ps णिसायरु. 9 °पियरउ. 10 P पच्छलिं, 5 पच्छलें. 12. 1 PS सहु, A सय. 2 A संजुत्त. 3 P विडिय, s भिडिय'. 4 P ओरालिय', 5 उरालिय. [११] १ आरोपित-सल्ल. २ प्रमाणसहित (?). ३ धनुष्यस्य विशेषणमेतद् (?). Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ५४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १२,९,१३, १-९,१४,१-९ ॥घत्ता ॥ जण-णयणाणन्द-जणेरउ धउ हणुवन्तहों केरउ । विन्धेप्पिणु महियलें पाडिउ णह-सिरि-हारु व तोडिउ ॥९ [१३] • जं छिण्णु महद्धउ दुद्धरेण तं पवण-सुएण धणुद्धरेण ॥ १ दो दीहर वर-णाराय मुक्क रिउ-रहवर-वीढासण्ण दुक्क ॥२ एकण कवउ एक्केण चाउ विद्धंसिउ णाइँ जिणेण पाउ ॥ ३ सण्णाहु अण्णु परिहेवि भडेण धणुहरु वि' लेवि विहडप्फडेण ॥ ४ हणुवन्तु विद्धु दीहर-सरेहिँ णं कोमल-दल-इन्दीवरेहिँ ॥ ५ "हणुवेण वि मेल्लिउ अद्धयन्दु । अइ-दीहरु णाई समास-दण्डु ॥ ६ उज्जोत्तिय तेण समत्थ सीह मत्तभ-कुम्भ-मुत्ताहलीह ॥ ७ । जगडन्त पहिण्डिय वलु असेसु ओहाइय हय-गय-णरवस्सु ॥८ ॥ पत्ता॥ उद्धृय-लङ्गल-पईहॅहिँ वल्लु खजन्तउ सीहिँ। " णासइ भय-वेविर-गत्तउ अवरोप्पर लोट्टन्तउ ॥९ [१४] . घलु सयलु वि किउ भय-विहलु जाम्व हणुवन्तु दसौणणे भिडिउ ताम ॥ १ पञ्चाणण-सन्दणु पमय-चिन्धु थिउ उड्डेवि रण-भर-धुरहें खन्धु ॥२ सो जुज्झमाणु जं दिहु तेण सण्णाहु लइउ लङ्काहिवेण ॥ ३ "रंण-रहसुच्छलियाँ उरें ण माइ । सुहि-सङ्गामें गरुअ-सणेहु णाई ॥ ४ पुणु दुक्खु दुक्खु आइडु अङ्गे सीसक्कु करेप्पिणु उत्तमङ्गे ॥ ५ आयामिउ धणुहरु लइउ वाणु पारद्धु समरु हणु- समाणु ॥ ६. तहिँ तेहऍ काले धणुद्धरेण रहु अन्तरे दिण्णु महोअरेण ॥ ७ हक्कारिउ मारुइ 'थाहि थाहि सवडम्मुहु रहवरु वाहि वाहि' ॥८ ॥ घत्त। ॥ तं सुणेवि महोअरु जेत्तहें रहवर वाहिउ तेत्तहें । उत्थरिय वे वि समरङ्गणे णं खय-मेह णहङ्गणे ॥९ 5 PS हणुवंतउ. 13. 1 A वलेवि. 2 P S जगु. 3 P S उद्धृय, A उद्धर्णत. 4 P S °णंगूल°. 5 s बहु. 14. 1 P A दसाणणि. 2 A रणे. 3 PS °च्छलियउ. 4 A °संभवे. 5 PS गुरु वि. 6 PS A इ. 7 P सुणिवि, s णिसुणि, A निसुणेवि. [१३] १ हस्ती. २ मुक्ताफलेच्छा, [१४] १ वानर. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १५, १–९, १, १-८ ] हवन्तें महो अरु भिडिउ जाम सोतेंवि रहवरें सयल सीह सहुँ तेण पराइड मलवन्तु हालाहल विज्जुलुं विज्ज़ुजीहु जमर्हण्टु जमाणणु कालदण्डु कुसुमाउहु अक्कु मयङ्कु सक्कु सुउ सारणु म मरिच्चि -राउ आऍहिँ लङ्काहिव किङ्करेहिं जें सबेंहिँ लइड अखतेंण आयामिय समरे पचण्डेहिं हणुवन्तु रणें गयणयले पर-वलु अणन्तु हणुवन्तु एकु आरोकर कोक्कर संमुहु थाई · • गय- घर्ड भड थड भञ्जन्तु जाइ एक रहु महाहवें रस-विस जुज्झकण्ड - पंचसट्टिमो संधि [५५ [१५] सो जम्बुमालि सम्पत्तु ताम्व ॥ १ उद्दण्ड चण्ड लङ्गूल- दीह ॥ २ धुन्धुरु धूमक्खु कयन्तदन्तु ॥ ३ भिण्णञ्ज पहु भुअ-फलिह- दीहु ॥ ४ विहि डिण्डिम डम्बरु डमरु चण्डु ॥ ५ खवियारि सम्भुं करि मयरणकु ॥ ६ are महो अरु भीमकाउ ॥ ७ ace हृणुवन्तु भयङ्करेहिँ ॥ ८ ६५. पंचसहि संधि ] परिवेढिज्जइ णिसियरेंहिँ । बाल-दिवायरु जलहरेंहिं' ॥ [१] ॥ धत्ता ॥ हणुवें हरिसिय-गत्र्त्तेण । वइरि से इं भु व दण्डेहिं ॥ ९ * -यो ण वि पहु जासु ण कवउ छिण्णु सो ण वि तुरङ्ग जसु गुड्डु ण तुट्टु विभासु छण्णु गत्तु विभाण मलिउ माणुसो ण वि धउ जासु ण लग्गु वाणु ॥ ५ सो ण वि गउ जासु ण कुम्भु भिण्णु ॥ ६ सो ण वि रहु जसु ण रह फुड ॥ ७ तं ण वि विमाणु जं सरु ण पत्तु ॥ ८ 11 गय - जूहों णाइँ मइन्दु थक्कु ॥ १ जहिँ जहिँ जें थट्टु तहिँ तहिँ जें धाइ ॥ २ सत्थलें लग्गु दवग्ग णाइँ ॥ ३ पैरिभमइ णाइँ वलें मझ्यवद्दु ॥ ४ 15. 1P 6 हणुवंतमहोयर भिडिय जाव. 2 Psणंगूल 3PS घुमुक्खकियंत°. 4 Ps विज्जुल, 4 लु. 5 A भिन्नंजणपहुं. 6 P जमदंडु, 8 जमदंडू. 7 PS डामरु डमर. 8 A संतु. 9PS मार 10 A भीमच्छु. 11 P अखत्तेंहिं. 12 P s समर. 13 Ps स. 1. 1 A reads ध्रुवकं at the end. 2 PA समुहुं. 3 A थाहूं. 4 This pāda is wanting in A, 5 P तननि. 6 Ps जहि. 5 10 15 20 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 ण ण . ५६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १,९; २, १-९,३, १-१ ॥पत्ता॥ जगडन्तु वलु मारुइ हिण्डइ जहिँ जे जहि । सङ्गाम-महि रुण्ड-णिरन्तर तहिँ जे तहिँ ॥९ [२] जं जिणेंवि ण सकिउ वर-भडेहिँ वेढाविउ मारुइ गय-घडेहिँ ॥ १ गिरि-सिहर-गहिर-कुम्भत्थलेहि अणवरय-गलिय-गण्डत्थलेहिँ ॥२ छप्पय-झङ्कार-मणोहरेहि घण्टा-टङ्कार-भयङ्करहिँ ॥ ३ । तण्डविय-कण्ण-उडुअ-करेहिँ मुक्ककासेहिँ मय-णिब्भरेहिँ ॥४ जं वेढिउ रण-मुहें पवण-जाउ तं धाइउं कइधय-भड-णिहाउ ॥ ५ 10 जहिँ जम्वउ णीलु सुसेणु हंसु गउ गवउ गवक्खु विसुद्ध-वंसु ॥ ६ सन्तासु विराहिउ सूरजोत्ति पीईङ्कर किङ्करु लच्छिभुत्ति ॥ ७ चन्दप्पहु चन्दमरीचि रम्भु सद्लु विउलु कुलपवणथम्भु ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ आऍहिँ भडेंहिँ मारुइ उवेड्डावियउ। णं णिय-गुणेंहिँ जीउ व भव मेल्लावियउ ॥ ९ [३] रण-रसिऍहिँ वेहाविद्धएहिँ पेल्लिउ पडिवक्खु कइद्धएहिँ ॥१ णासइ विहडप्फडु गलिय-खग्गु चूरन्तु परोप्परु चलण-मग्गु ॥२ भजन्तउ पेक्खेवि णियय-सेण्णु रावणु जयकारेंवि कुम्भयण्णु ॥ ३ 20 धाइउ भय-भीसणु भीम-काउणं राम-वलहाँ खय-कालु आउ॥४ परिसक्कइ रण-भूमिहें ण माइ गिरि मन्दरु थाणहाँ चलिउ णाई ॥५ जउ जउ जें स-मच्छरु देइ दिहि तउ तउ में पडइ णं पलय-विद्धिः ॥६ को वि वाएं कों वि भिउडिऍ पण? कों वि ठिउ अवठम् वि धरणि-व? ॥ ७ को वि कहँ वि कडच्छऍ णिरु 'णिलुकु को वि दूरहों जे पाहिँ विमुक्कु ॥ ८ ॥ घत्ता॥ सुग्गीव-वलें गरुअउ हुअउ हलफलउ । णं अग्गहरें हत्थि पइट्टउ राउलउ ॥ ९ 7 P हिहे. . 2. 1 A कण्णउ. 2 PS उद्धं. 3 A रणउहे. 4 PS आउ कइद्धय. 5 Ps पीयंकरू. 6 Ps चंदु.7 P मलहं, S मलह. 3. 1 PS A णाइ. 2 A °विहि. 3 P S 'वीट्ठ. 4 A कहो. 5 P s जरु, A निरु. 6 wanting in Ps. 7 PS मुक्कु. 8 P S हल्लोहलउ; P marginally gives हलप्फलड. 9 अंगरे. [३] १ लिहकिनः (१) Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २०११-९,५,१-९] जुज्झकण्ड-पंचसट्ठिमो संघि [५७ • [४] उव्वेढाविउ हणुवन्तु जेहिं • णउ सकिउ वयणु वि'णिऍवि तेहिं ॥१ परिचिन्तिउ 'लई आइउ विणासु किय(?) वलु जे करेसइ एक्कु गासु ॥२ तहिं अवसर धाइउ अमियविन्दु दहिमुहु माहिन्दु महिन्दु इन्दु ॥३ रइवद्धणु णन्दणु कुमुउ कुन्दु मइकन्तु महोवहि मइसमुदु ॥४ कोलाहलु तरलु तरङ्गु लारु . सुग्गीउ अङ्गु अङ्गयकुमार ॥५ सम्मेउ सेउ ससिमण्डलो वि चन्दाहु कन्दु भामण्डलो वि ॥ ६ पिहमइ वसन्तु वेलन्धरो वि वेलच्छ सुवेलु जयन्धरो वि॥७ आयामेंवि वइरिहि तणउ सेण्णु समकण्डिउ सबहिँ कुम्भयण्णु ॥८ ॥ घत्ता ॥ एक्कलऍण • तो वि चलन्ते सम्मुहेंण । वलु तासियंउ गय-जू हु व पश्चाणणेण ॥९ [५] जं खत्तु मुएवि कइद्धएहिँ समकण्डिउ वेहाविद्धएहिँ ॥१ तहिँ कइकसि-णयणाणन्देणेण रूसँवि रयणासव-णन्दणेण ॥२ ॥ दारुणु थम्भण-मोहण-समत्थु पम्मुक्कु दसणावरण-अत्थु ॥ ३ सोवाविउ साहणु सयलु तेण णं जगु अत्थन्तें दिणयरेण ॥४ को वि घुम्मइ को वि सरीरु वलइ कासु वि किवाणु करयलहों गलइ ॥५ घुरहुरइ को वि णिहाएँ भुत्तुं को वि गब्भन्तरें णरु णाई सुत्तुं ॥६ एत्थन्तरें किक्किन्धाहिवेण पडिवोहणत्थु पम्मुक्कु तेण ॥ ७ ॥ उम्मोहिउँ उहिउ वलु तुरन्तु 'कहिँ कुम्भयण्णु वलु वलु' भणन्तु ॥८ ॥ घत्ता ॥ सवर्डम्मुहउ णं उवहि-जलु पुणु वि पडीवउ धावियउ । महि रेल्लन्तु पराइयउ॥९ ..4.1 wanting in P.S. 2A सइ. 3 s किं. 4 P तालु. 5 A सुग्गउ. 6 Ps कुंदु. 7 PS सवेलु. 8 PS आएहिं (s यहि) मायामेवि वइरिसेण्णु. 9 Pणासिङ, s णासिउ...... 5. 1 Ps गंदणेहिं ( 5 °हि). 2 P पमुक्क, S पम्मुक्क, A पमुक्कु. 3 PS घुरहुरइ. 4 A भत्तु. 5 Ps को (क)ह गम्भमंतरे गाइ. 6 A सत्तु. 7 P आमुक्ख, s मामुक्छ. 8 A वण्णु. 9 Ps. सवडम्मुहु, A सवडम्मुहउं. [५] १ दृष्टि-आवरण. पउ००८ Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ५८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०६१-९,७,१-९ पर-वल णिएवि रणे उत्थरन्तु लङ्काहिवेण थरथरहरन्तु ॥ १ करें कड्डिउ णिम्मलु चन्दहासु उग्गमिउ गाई दिणयर-सहासु ॥२ रिउ-साहणे भिडई ण भिडइ जाम सोण्डीर वीर पर तिणि ताम्व ॥ ३ ; इन्दइ-घणवाहण-वजणक सिर-णमिय-कियञ्जलि-हत्थ थक्क ॥ ४ . 'अम्हेंहि जीवन्तेंहिँ किङ्करेहिँ तुहुँ अप्एणु पहरहि 'किं करेहिँ' ॥५ सामिउ सम्माणवि वद्ध-कोह तिण्णि मि समरङ्गणे भिडिय जोह ॥६ चण्डोअर-तणयहाँ वजणकु घणवाहणु भामण्डलहों थक्कु ॥७ इन्दइ सुग्गीवहाँ समुहु वलिउ णं मेरु महोअहि 'महहुँ चलिउ ॥८ ॥ घत्ता ॥ णरु णरवरहों तुरयहाँ तुरउ समावडिउ। रहु रहवरों गयों महगउ अभिडिउ ॥९ [७] संञ्जऍ जय-लच्छि-पसाहणेण तिहुअणकण्टय-गय-वाहणेण ॥१ 15 हक्कारिउ सुरवइ-मद्दणेण सुग्गीउ दस -णन्दणेण ॥२ 'खल खुद्द पिसुण कइ-केई राय लङ्काहिव-केरा कुद्ध पाय ॥ ३ जिह रावणु मेल्लेवि धरिउ रामु तिह पहरु पहरु तउ लुहमि णामु॥४ तं णिसुणेवि किक्किन्धेसरेण विजाहर-णर-परमेसरेण ॥ ५ णिन्भच्छिउ इन्दइ 'अरें कु-मल्ल को तुहुँ को रावणु कवणु(?)वोल्ल' ॥६ 20 दोच्छन्त परोप्परु भिडिय वे वि सुं-पंणामइँ चाव करेंहिँ लेवि ॥ ७ दीहर-णाराऍहिँ उत्थरन्त । णं पलय-जलय णव-जलुं मुअन्त ॥८ ॥ घत्ता । विहिं मिजणेहि छाइउ गयणु महासरेंहिँ। णव-गन्भिणेहिँ पाउस-कालें व जलहरहिं ॥ ९ 6. 1 F S समुत्थरंतु. 2 PS थरहरथरंतु, A थरथरहंतु. 3 P S णाइ, A नाइ. 4 A भिडड न भिडउ. 5 P जावं. 6 P तावं. 7 A पहरणु. 8 A वजकण्णु. 9 P S घणुवाहणु. 10 A wण्णु. 11 SA सहहु. 12 A महागउ. 7. 1 A तहिं अवस सिर गंदणेण कोक्किउ सुरवहसुउ महणेण. 2 P रामणु. 3 PS सुपणामइ, A सुपणावह. 4 A जल. 5 P वेहि, s वेहि. [६] १ किं हस्तैः. २ मंथने. [७] १ संग्रामे. २ त्रिभुवनकंटको नाम रावणस्य हस्ती संवाहनो यस्य. ३ पताका. ४ विख्यात (1). Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०८, १९९,१-१०] जुज्झकण्डं-पंचसट्ठिमो संधि [ ५९ [८] दुद्दम-दणुवइदारण-समत्थु • इन्दइणामेलिउ वारुणत्थु ॥१ अत्थक्कएँ सुर-धणु पायडन्तु गजन्त-जलउ तंडि-तडयडन्तु ॥२ अणवरउ णीर-धारउ मुअन्तु अहिणव-कलाव-केकार-देन्तु ॥ ३ तं पेक्खेंवि तारावइ पलित्तु धूमद्धउ णं मारुऍण छित्तु ॥ ४ । वायव-सरु सुग्गीवेण मुक्कु . णं पलय-कालु पर-बलहों ढुक्कु ॥५ वाओलि धूलि पाहण मुअन्तु धय-छत्तदण्ड-दण्डुडुवन्तु ॥ ६ दुग्घोट्ट-थट्ट लोट्टन्तु सव्व मोडन्तु महारह अतुल-गव्व ॥ ७ दुव्वाउ आउ जं वलं-विणासु तेण वि आमेल्लिउ णाग-वासु ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ सुग्गीउ रणे वेढिउ पवर-सरेण किह। - वलवन्तऍण णाणावरणे जीउ जिह ॥ ९ [९] किक्किन्ध-णराहिउ धरिउ जाम घणवाहण-भामण्डलहँ ताम ॥१ अभिट्ट परोप्परु जुज्झु घोरु 'सरि-सोत्त-सउत्तर-पहर-थोरु ॥२ छिजन्त-महग्गय-गरुअ-गत्तुं णिवडन्त-समुद्भुय-धवल-छत्तु ॥ ३ लोट्टन्त-महारह-हय-रहङ्गु घुम्मन्त-पडन्त-महातुरङ्गु ॥४ फुट्टन्त-कवउ तुट्टन्त-खग्गु णचन्त-कवन्धय-असि-करग्गु ॥५ आयावि रणे रोसिय-मणेण अग्गेउ मुक्कु घणवाहणेण ॥ ६ आमेल्लिउ आइउ धगधगन्तु अङ्गार-वरिसु णहें दक्खवन्तु ॥ ७ वारुणं विमुक्कु भामण्डलेण णं गिरिहें वज़ आखण्डलेण ॥८ उल्हाविउ जलणु जलेण जं जें सरु णाग-पासु पम्मुक्कु तं जें ॥९ ॥ घत्ता ॥ पुप्फवइ-सुउ दीहर-पवर-महासरेंहिँ। परिवेढियउ मलयधरेन्दु व विसहरेंहिँ ॥ १० ॥ 8. 1 PS,वाउलि. 2 PS 'दंडु. 3 A डुवंतु. 4 PS वले. 9. 1 P S A अभिट्ट. 2 A सरसुत्त. 3 P °सउत्तरे. 4 A गरुयत्त. 5 A छत्त. Similarly up to line 5, A has forms ending in °अ. 6 A तुरंग. 7 S तुटुंत. 8A वारुणो. 9 P मलयदु, s मलयगइंदु. [८] १ मेघ-बाणु. २ विद्युत् . ३° सुग्रीवः. ४ पवन. [९] १ नदीप्रवाह यथारोऽग्रेऽतीवबस्छोत्तरोत्तर (१). २ भामंडलः. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ६०] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १०,१-९,११,१-११ जं जिउ तारावइ पवर-भुउ तं भग्गु असेसु वि राम-वलु एत्तहें वि' ताम समावडिय पहरन्तहुँ वइरि-वियारण पुणु 'वाहाउ लग्ग किह हणुवन्तु लइउ रयणीयरेंण चरणेहिँ धरेंवि उच्चाइयउ पुणु लङ्का-णयरिहिँ उच्चलिउ [१०] अण्णु वि भामण्डलु जणय-सुउ ॥१ णं पवण-गलत्थिउ उवहि-जलु ॥२ मरुणन्दण-कुम्भयण्ण, भिडिय ॥३ "णिट्ठिय अणेय. पहरण. ॥ ४ उद्दण्ड-सोण्ड वेयण्ड जिहं ॥५ णं मेरु-महागिरि जिणवरेण ॥६ णं गिरि-सिहरेण चडावियउ ॥७ 'तारा-तणएण ताम खलिउ ॥८ । घत्ता ।। समर-सएहिँ अहङ्गऍण । रिउ विवत्थु किउ अङ्गऍण.॥९ धुत्तत्तणेण णीसङ्गु जिह [११] जं किउ 'विवत्थु रणे रयणियरु तं लग्गु हसेवऍ सुर-णियरु ॥१ 15 रावण-अन्तेउरु लज्जियउ थिउँ वङ्क-वयणु दिहि-वज्जियउ ॥२ सन्थवइ जाम्व णिय-परिहणउ मारुइ विमाणु गाउ अप्पणउ ॥३ तहिँ अवसर भड-भञ्जण-मणेण जयकारिउ रामु विहीसणेण ॥४ 'मइँ देव भिडन्तउ पेक्खु रणे जिह जलणु जलन्तउ सुक्क-वणे ॥५ जइ मइलमि वयणु ण पर-वलहों तो पइसमि धूमर्द्धऍ सलहों' ॥६ 20 गलगजेंवि एम "णिसायरेण किउ करें कोवण्डु अ-कायरेण ॥७ सण्णाहु लइउ रहवरें चडिउ रावण-णन्दणहों गम्पि भिडिउ ॥८ हक्कारइ पहरइ णिन्दइ वि पर्णवइ घणवाहणु इन्दइ वि ॥१, 'तुहुँ अम्हहँ वन्दण-जोग्गु किह तिहिँ सञ्झहिँ परम-जिणिन्दु जिह ॥ १० ॥ घत्ता ।। जो जणण-समु तहाँ किं पावें चिन्तिऍण । किर कवणु जसु जुज्झन्तहुँ सहुँ पित्तिऍण' ॥११ __10. 1 wanting in A. 2 P S ताव तामसि चडिय. 3 A मरुणंदणु कुंभयण्णु. 4 Ps पहरंतहु, A पहरंतउ. 5 Ps °वियारणाइ. 6 P णि?विय अणेयई पहरणाई, s णिविया भणेयइ पहरणाइ. 7 A मुह. 8 P S चलणेहिं (°हि).9 A सवर. 11. 1 A रावणु. 2 P S थिय. 3 P°पहिरणउं, 'पहिरणउ, A 'परिहणउं. 4 PA अप्पणउं. 5A राउ. 6 A धूवद्धय. 7 A घणगइ. [१०] १ बाहुयुद्धेन. २ हस्तीव. ३ श्रीवर्धमानेन मेरुः कंपं नीतः. ४ अंगदेन. [११] १ नमः. २ बध्नाति. ३ वलम्. ४ विभक्षणेन. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १०.१२,१-९, १३, १-९] जुज्झकण्ड-पंचसट्टिमो संधि [६१ [१२] रणु पित्तिएण सहुँ परिडेवि विण्णि वि कुमार गय ओसरेंवि ॥१ एके भामण्डलु धेरैवि णिउ अण्णेके 'तारा-पाणपिउ ॥२ कुढे लग्गेवि को वि ण सक्कियउ अम्बरें अमरेंहिँ कलयलु कियउ ॥३ तहिँ अवसरे आसक्रिय-मणेण वुच्चइ वलएउ विहीसणेण ॥४ । 'जइ विण्णि वि णिय परवइ प्रवर तो ण वि हउँ ण वि तुहुँ ण वि इयर ॥५ ण वि हय ण वि. गय रहवरेंहिँ सहुँ जं जाणहि तं चिन्तवहि लहु ॥६ तं णिसुणेवि 'वूढ-महाहवेण महलोयणु चिन्तिउ राहवेण ॥७ उवसग्ग-हरणे विण्णि मि जणाहुँ कुलभूसण-देसविहूसणाहुँ ॥८ ॥ घत्ता ॥ परितुट्ठऍण विज जिह वर-गेहिणिउँ । • जं (2) दिण्णियउ - गरुड-मिगाहिव-वाहिणि ॥९ [१३] सो गरुडु देउ झाइउ मणेण थरहरिउ णवर सहुँ आसणेण ॥१ किर अवहि पउछेवि सकियउ 'लइ वुज्झिउ रामें चिन्तिय ॥२ ।। पुणु चिन्तेंवि देउ समुष्टिपर लहु विजउ 'लेप्पिणु पट्टविउ ॥३ हरिवहिणि सत्त-सऍहिँ सहिय गारुडु ताहें वि ति-सऍहिँ अहिय ॥४ वे छत्तइँ ससि-सूर-प्पह. रयणाइँ तिण्णि रणे दूसह. ॥५ गय विज पत्त णारायणहों हल-मुसलइँ सीर-प्पहरणहों ॥६ चिन्तिय-मेत्तइँ सम्पाइयइँ मुक्कइँ पर-वलहों पधाइयइँ ।।७।। 'तहें गारुड-विजहें दंसणेण गय णाग-पास णावि खणेण ॥८ ॥ घत्ता ॥ भामण्डलेंण सुग्गीवेण वि गम्पि वलु। जोकारियर लाऍवि सिरे सइँ भु व-जुवलु ॥९ ___12.1 P SA सहु. 2 PS धरिवि, A धरवि. 3 A ओसंकिय?. 4A मुहलोयणु. 5A हरण. 6. जणेहिं..7 A सणेहिं. 8 विजउ, A विजिउ.9 P णेहिं णिउ with marginally noted गे° for णे', s जेहि णिउ, A गेहिणिउं. 10 A °वाहिणिलं. 13. 1 P S लेविणु. 2 P S हरिवाहिणि. 3 A सिंहासणी. 4 P S 'पहाइ. 5 Ps दूसहाई . (°इ). 6 तहिं. . [१२] १ सुग्रीवः. २ दृढतरसंग्रामेण. ३ विंतरदेवम्. ४ (P.' s reading ) स्नेहयुक्तः.५ सिंहवाहनी. [१३] १ विद्ये द्वे गृहीत्वा प्रेक्षि(षि)तः. २ सिंहवाहनी. ३-रामस्य. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ६२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १,१०,३,१-१ [६६. छासट्ठिमो संधि] जुज्झण-मण अरुणुग्गमें किय-कलंयलई। अभिट्टाइँ पुणु वि राम-रावण-वलइँ॥ [१] गयवर-तुरय-जोह-रह-सीह-विमाण-पवाहणाई। रण-तूरइँ हयाइँ किउ कलयलु भिडियइँ साहणाई ॥१ जाउ महाहवु वेहाविद्ध हुँ वलहुँ णिसायर-वाणर-चिन्धहुँ ॥२ दणु-विणिवारण-पहरण-हत्थहुँ अमर-वरङ्गण-गहण-समत्थहुँ ॥३ पंरिओसाविय-सुरवर-सत्थहुँ वद्धिय-जयसिरि-विक्कम-पन्थहुँ॥४ 10 गलगजन्त-मत्त-मायङ्गहुँ । पवण-गमण-पक्खरिय-तुरङ्गहुँ ॥५ दप्पुब्भडहुँ समुण्णय-माणहुँ घण्टा-घण-टङ्कार-विमाणहुँ,॥६ सगुड-सणाहहुँ सन्दण-वीढहुँ पुव्व-वइर-मच्छर-परिगीढहुँ ॥७ उद्धव-धवल-छत्त-धय-दण्डहुँ पवर-करप्फालिय-कोवण्डहुँ ॥८ मेल्लिय-एकमेक्क-सर-जालहुँ तिक्खुग्गामिय-कर-करवालहुँ ॥९ ॥घत्ता ॥ 'भिडे पढमयरें रंउ चलणाहउ लइय-छलु । णं उत्थियउँ सुअण-मुँह मइलन्तु खलु ॥१० [२] खुर-खर-छज्जमाणु ण णासइ भइयऍ हयवराहुं । णं आइउ णिवारओ 'णं हक्कारउ सुरवराहुं ॥१ णं पाय-पहारहों ओसरेंवि . धाइउ णिय-परिहउँ सम्भरेंवि ॥२ णं दुजणु सीस-वलग्गु किउणं उत्तk सव्वहुँ उअरि थिउ ॥३ सो ण वि रहु जेत्थु ण पइसरिउ सो वि गउ जो ण वि धूसरिउ ॥ ४ 1. 1 PS अभिट्टई. 2 P S 'रामण°. 3 A R°. 4 P S °वाहणाई (s °इ). 5 PS रणे. 6 A reads yazs at the end, while PS read gas in the beginning of this stanza. 7 missing in A. 8 A परिमो. 9 P S वट्टिय. 10 PS सणाउह. 11 PS उद्धय. 12 P भेडे, s भिडि. 13 P S उट्ठियउ. 14 P °सुहइं. 2.1 P खुजमाणु, सुजमाणु. 2 A नरवराह. 3 PSणं णं. 4 P S णिवार उ.5P 5 ग3. 6 A सुराह. 7 P SA °पहारहु. 8 PS परिभउ, A °परिहउं. 9 PS दुजण. 10 PS उत्तम. [१] १ संग्रामे. २ धूली. ३ चरणचप्पणमेव छल. . [२] १ (P'. s reading ) खन्यमानः. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० २, ५-१०, ३, १-१० ] सो विउ जो णं वि मैइलियड जउ रमइ दिट्ठित 'रय - जियरु वि के विधावन्ति भड जेत्त सन्देण दणु-मीसियइँ जे धणुहर गुण - गहिय सर तेहऍ समरें गय- "गिरिवरेंहिं जुज्झकण्ड - छासट्टिमो संधि [ ६३ सो ण वि धउ जो ण वि कैवलियउ ॥ ५ re as मणुसु ण स्यणिवरु ॥ ६ जेत्त हें गलगज्जइ हत्थि-हडें ॥ ७ सुन्वन्ति तुरङ्गम- हिंसियइँ ॥ ८ जेत्त हुँङ्कार अन्ति र ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ [३] 'गयर - गण्ड-सेल- सिहंग्ग - विणिग्गय णइ तुरैन्ति । उद्धुवै धवल - छत्त' डिण्डीरुपील - समुब्वर्हन्ति ॥ १ पवरोज्झर -सोणिय - जल-पवाह चक्कोहर - सन्दण-सुमार मत्तेभ- कुम्भ- भीसण- सिलोह तं इतरेवि के "विवादति के विश्य धूसर के वि रुहिर - लित्त " विलग्ग पडीवा दन्त-मुसलें कें "विणियय-विमाणों झम्प देन्ति तर्हि तेहऍ रणें सोणिय- जलेण रावणवण पडिपेल्लिय सूरह मि भजन्ति 'मई । तामसमुट्ठिय रुहिर गई ॥ १० 11 Ps मालि (s य° ) उ. 12 P मइर्लिंभउ, A कइलियड 13PS °हडा, A ° जड. 144 सं. 15 Ps हुंकारु. 16 P मुभत्ति, A मुयंत. 17 P सूरहं, s सूरह, A सूराहं. 18 PA महं. 19 PA हूं. 15 करि-मयर-तुरङ्गम-क-गाह ॥ २ करवाल-मच्छ-परिहच्छ-वीर ॥ ३ सिय- चमर - वलीया - पन्ति-सोह ॥ ४ वुडन्ति के वि के वि उच्चरन्ति ॥ ५ ॥ के "वि हस्थि- हडऍ विहुणेवि घित्त ॥ ६ णं धुत्त विलासिणि- सिहिर्णे-जुअलें ॥ ७ णहें णिवर्डेवि वइरिहिँ सिरइँ लेन्ति ॥ ८ रउ णासि सज्जणु जिह खलेण ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ किउ विवरांमुहु राम लु । दुब्वाएं उबहि-जलु ॥ १० . 3. 1ps read दुबई in the beginning. 24 एग 3PA तुरंतिया, 3 तरंति. 4 A अअ . 5 पील wanting in Ps. 6 P marginally corrects as समुब्वइंतिया, 4 समुब्वहंतिया 7s °ग्गाहु, A °ह. 8 A चकोरसद्दणं, 9 P °चार 10s वलीया', A°वलाय. 11s A कि वि. 12 A उडुंति. 13 A उहहंति 14s कि वि. 15 A अहर 16 P 6 सोसिड. 17 P A विवरामुहुः 18 4 पडिपेल्लियओ. 5 १ (१. reading) व्याप्तः ३ रज ( जो ) निःकर. ४ न ज्ञायते ५ राक्षसः ६ मति, ७ गजः एवं पर्वता. [३] १ गजा एव गंडसेला लघुपर्वताः. २ फेनु. 10 20 • Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ६४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ ,१-१५३५,-३ णिसियर-पवर-पहर-पडिपेल्लिएँ क्लें मम्भीस देवे । हत्थ-पहत्थ-सत्तु सेणावइ थिय णल-पील वे वि ॥१ समालग्ग सेण्णे' धय-च्छत्तै-वण्णे ॥२ जयासावगूढे विमाणेहिँ 'चूढे ॥३ चलच्चामरोहे पहुँकन्त-जोहे ॥४ कमुग्गिण्ण-सीहे णहुप्पील-दीहे ॥५ महाहत्थि-सण्डे समुद्दण्ड-सुण्डे ॥६ तुरङ्गोह-सोहे घणे सन्दणोहे ॥७ तहिं दुकमाणे वले अप्पमाणे ॥८ कइन्दद्धएहिं भिडन्तेहि तेहिं ॥९ दसासस्स सेण्णं कय वाण-छण्णं ॥ १०°. ण सो छत्त-दण्डो अछिण्णो अखण्डो॥ ११ ण तं सत्तु-चिन्धं" रणे जण्ण विद्धं ॥१२ ण सो मत्त-हत्थी वणो जस्स णत्थी ॥१३ ण तं हत्थि-गत्तं खयं जण्य त्तं ॥१४ ॥त्ता॥ सो णत्थि भडु जो दुक्कइ सवडम्मुँहउ । "सो रहु जे ण वि जो रणे ण किउ परम्मुहउ ॥ १५ . [५] 'वलें मम्भीस देवि रहु वाहिउ ताव दसाणणेणं । अहिणव-लच्छि-बहुव-पिण्डत्थण-परिचड्डण-मणेणं ॥ अग्गि व तरुवराहँ सीहो व कुञ्जराहं । भिडइ ण भिडइ जाम्व णल-णील-फरवराहं ॥२ ॥ ताम्ब विहीसणेण रहु दिण्णु अन्तराले । गलगजन्त ढुक्क मेह व्व वरिसयाले ॥ ३ 4.1 Pसण्णे. 2 s धया. 3A च्छत्ते. 4 PS विरूढे. 5 PS विमाणाहिरूदे. In A this pāda is given after line 5.7 P जोहो, s जोते. 8 A °सोहे. 9 A देहे. 10 Ps °सोंडे. 11 Ps गोहु, गोव'. 12 Ps °च्छिण्णं, A °च्छण्ण. 13 A विंध. 14 A मत्तं. 15 A जं न. 16 P सवडम्मुहुं, 5 सवडम्मुहु, A सवडम्मुहउं. 17 P सो णवि रहु. 18 :P s किउ ण. 19 परम्मुहउं. 5. Ps read gas in the beginning. 2 A 3 P overfart4 99.5.F जरवराहुं, 5 परवराहु. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ जुझंकण्ड-छासट्ठिमो संघि ६५ भीसण विसहर ब्व सङ्कल-वग्ध-चण्डा। ओरालन्त मत्त हथि व्व गिल्ल-गण्डा ॥४ वर-णल-दीह सी है व णिवद्ध-रोसी । अचल महीहर व्व जलैहि व्व गरुअ-घोसा ॥५ वेण्णि वि पवर-सैन्दणा वे वि चाव-हत्था । वेणि वि रक्खस-द्धया समर-भर-समत्था ॥६ वेणि वि महिहर व्व ण कयावि चल-सहावा । "वेणि वि सुद्ध-वंस वेण्णि वि महाणुभावा ॥७ वेणि वि धीर वीर विजु व्व वेय-चवला । वेण्णि वि वाल-कमल-सोमाल-चलण-जुवला ॥८... ॥ वेणि वि वियड-वच्छ थिर-थोर-वाहु-दण्डा। वेण्णि वि चत्त-जीवियासाहवे पचण्डा ॥९ . ॥घत्ता॥ तहिँ एक्कु पर एत्तिउ दोसु दसाणणहों। जं जणय-सुअ खणु वि ण फिट्टइ णिय-मणहों ॥ १० ॥ [६] अमरिस-कुद्धएण अमर-वरङ्गण-जूरावणेणं । णिब्भच्छिउ विहीसणो पढम-भिडन्तें रावणेणं ॥१ 'अरें खल दुबियड्ड कुल-फंसण मइँ लङ्काहिउ मुऍवि विहीसण ॥२ घाउ सामिसालु ओलग्गिउ महि-गोअर वैराउ एकङ्गिउ ॥३ ॥ उदुव-गुच्छ-दण्डु णह-दीहरु केसरि मुऍवि पसंसिउ मिगवरु ॥४ सव्वङ्गिाउ चामियर-पसाहणु मेरु मुएवि पसंसिउ 'पाहणु ॥५ तेय-रासि णहसिरि-आलिङ्गणु भाणु मुएवि धरिउ जोइङ्गणु ॥६ जलयर-जलकल्लोल-भयङ्कर जलहि मुएवि पसंसिउ सरवरु ॥७ । 'परउ धरेंवि सिव-सासउ वञ्चिउ जिणु परिहरेंवि कु-देवउ अश्चिउ ॥ ८ 25 6 PS चंड.. 7 Ps °गंड. 8 Wanting in A. 9 Ps ब्व णिवद्धरोस. 10 P.S जलहर. 11 The portion from °र संदणा up to बेण्णि वि in line 6 not found in A. 12 This pāda is not found in A. 13 P S °सा आहवे ___6. 1 Ps read दुवई in the beginning. 2 P समरंगणे जगे, जं समरंगणे जगे. ' 3 5 रामणेण, 4 PS दुवियड. 5 अ वराउ. 6 PS A °पुच्छ. 7 The portion from here up to gris.in line 7 is wanting in a. 8 The portion from here up to the end of this Kadavaka is wanting in a: पड००९ Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ६६ सयम्भुकिउ पउमचरिउ जासु ण केण विणावइ गाँउँ 20 12 वइरिहिँ मिलेंवि" तिह आहय 'सच में आसि तुहुँ देव-देव सच्च जि आसि तुहुँ वर - मइन्दु सच्चउ जें आसि तुहुँ मेरु चण्डु सच्च जि आसि रवि तेयवन्तु सच्चउ जि आसि जलणिहि पहाणु सच जि आसि सरु सार विन्दु सच्चर जि आसि तुहुँ गन्ध-हत्थि 15 गिरि-समु खण्डिड चारिन्तु जेण सच्चर जें मइँ लइ एवहिँ मि S www [ ७ ] 'तं णिसुर्णेवि सोण्डीर-वीरे (?)- सन्तावणें । णिग्भच्छिउ दसाणणो कुइय-मणेण विहीसणेणं ॥ १ १ रामः. २ अंकमाला १] १ महासरोवरः. [क० ६, ९-१०, ७, १-१०८, १ सो पहूँ हिउ विहोसण ' उ ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ "ज़िह उग्गामिङ खम्भु महु । परिसर साइड देहि "लहु' ॥ १० एवहिँ लहुआरउ कु-मुणि जेव ॥ २ www 9s नाउ 10 Ps पइ. 11 s राउ. 12 PS मिलिवि. 13 P marginally reads a variant जिह उग्गामिड रणउहे लइयहु खंभु महुं. 14 Pलहुं. 7. 1 The portion from the beginning up to एव in line 5. is wanting in A. P s read gas in the beginning. 2 The first pada is corrupt, as it 25 is defective by four moras. 3PS तुहु. 4 Ps एवहि. 5 PSA एवहि. 6 P 7 PS तयहुं (s ° हु) 8Ps खंभुष्पाडिअ ( s°य ) उ. 9 wanting in P s. 8. 1 P s read दुर्वइ in the beginning; A वशम्भुङ 2PSA एवहिँ वण्णाणणु हरिण -विन्दु ॥ ३ ^^^^ वहिँ णिग्गुणु पाहाण खण्डु ॥ ४ एवहिं जोइङ्गणु जिगिजिगन्तु ॥ ५ एवंहिँ वट्टहि गोप्पय-समाणु ॥ ६ AM वहिं पुणु तोय-तुसार विन्दु ॥ ७ एवहिँ त सरिस खरु वि णत्थि ॥ ८ किं कीरइ जीवन्तेण तेण ॥ ९ [4] 'तं णिसुणेवि वयणु दवयणें अमरिस- कुद्धएंणं । मेल्लि अद्धयन्दु समरङ्गणे जय-जस-लुद्धएंणं ॥ १ www ॥ धत्ता ॥ त खम्भु' उप्पाडियउ । केत्त जाहि अ-पाडियउ ॥ १० Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १०८, २-१२,९,] जुज्झकण्डं-छासहिमो संघि ६७ मुणिवरिन्दो व्व सरु मोक्ख-पय-कलओ । "तरु विसोसु च अइ-तिक्ख-पय-सञ्जुओ ॥ २ कव्व-वन्धो व बहु-वण्ण-वण्णब्भुओ। कुलवहू-चित्त मग्गो व सुदुजुओ ॥३ , मुच्चमाणेण कह कह विणउ भिण्णओ। तेण तस्स वि धओ णवर उच्छिण्णओ ॥ ४ रावणेण वि धणुं समर दोहाइयं । ताम्व तं दन्द-जुझं समोहाइयं ॥५ भिडिय मन्दोयरी-तणय-णारावणा । कुम्भयण्णाणिली राम-घणवाहणा ॥ ६ णील-सीहयडि-दुद्धरिस-वियडोअरा। 'केउ-भामण्डला काम-दिढरह वरा ॥७ कालि-वन्दणहरी कन्द-भिण्णञ्जणा । सम्भु-गल विग्घ-चन्दोयराणन्दणा ॥ ८ जम्वुमालिन्द धूमक्ख-कुन्दाहिवा। भासुरङ्गा भयङ्गय-महोयर णिवा ॥ ९ कुमुअ-महकाय सद्दल-जमघण्टया। रम्भ-विहि मालि-सुग्गीव अभिट्टया ॥ १० तार-मारिच्च सारण-सुसेणाहिवा। सुअ-पचण्डालि सञ्झच्छ-दहिमुह णिवा ॥ ११ ॥ घत्ता ॥ अण्णेकहुँ मि भुणेकेक-पहीणाहुँ। के सक्कियउ गण गणेप्पिणु राणाहुँ ॥ १२ [९] केणे वि को वि दोच्छिओ 'मरु सवडम्मुहु थाहि थाहि"। 25 केण वि को वि वुत्तु समरङ्गणे 'रहवर वाहि वाहि' ॥ १ 3 Thisvand the next line are wanting in a. 4 P 9 °उ. 5 P S मुक्कवाणेण. 6 PS रावण पि धणु. 7 P दंड', दंढद°, A देवजुझंत. 8 P S सीहयरि. 9 s दुइरिस'. 10 PS कोम. 11 PS कलियचंदण°. 12 Ps पर. 13 A तार°. 14 P साहण. 15 A हुं. 16 PS भवणे. 17 PS A ‘पहाणाहु. 18 P s किं, A के. 19 P S णाउ. 9. 1 Psread दुवई in the beginning. 2 P दोच्छउ. 3 P S सवडम्मुहूं. 4s थाहु थाहु, A थाहि. [८] १ हनूमंतः. २ हनूवंतः. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ६८ सयम्भुकिउ पउमचरिउ केण वि को वि महा-सर-जालें केण वि को विभिणु वच्छ-त्थले केण वि कहाँ विसरासणु ताडिउ केण वि कहाँ वि क णीवेंट्टिउ saण वि कहाँ वि महद्धउ पाडिउ "केण वि दन्तिदन्तु उप्पाडिउ केण वि झम्प दि रिउ - रहवरें केण वि" कहाँ विसीसु अच्छोडिउ www. 10 25 विम जीवि जैमहों 1s केण वि मेल्लिड अग्गेउ वाणु केण वि वाय झडझडझडन्तु केण वि भय-भीसणु कुलिस- दण्डु केण वि आसीवसु णाग- वासु तर्हि तेहऍ रणें कमलेक्खणासु " दुद्दरिसणु भीसणु रयणि-अत्थु ॥ घत्ता ॥ दिणु विवक्खों हियउ थिरु । पहरहों उरु सामियों" सिरु ॥ १० [१०]. 'केण वि कहों वि मुक्क पण्णत्ती णरवर पुज्जणिज्जा । के वि गुलगुलन्ति मायङ्गी केण वि सीह-विज्जा ॥ १ केण वि वारुणु गलगज्जमाणु ॥ २ केण वि कुल-पव्व धुडुवन्तु ॥ ३ किउ महिहरत्थु सय-खण्ड-खण्डु ॥ ४ hr वि गारुडु पण्णय-विणासु ॥ ५ इन्दइणा मेल्लिउ लक्खणासु ॥ ६ सोण्डीर-वीर - मोहण - समत्थु ॥ ७ णच्चन्त-पेय- वेयाल- मुहलु ॥ ८ णिसि - तिमिर - पडल-णासण-समत्थु ॥ ९ ॥ घन्ता ॥ कङ्काल- करालु तमाल- वहलु लक्खणेण पमेलिडं दिणयरत्थु दहमुह-सुऍण विलक्खण [ क० ९, २- १०:१०, १- १०, ११, १ छाइ जिह सु-की दुक्कालें ॥ २ पडिउ घुलेवि' को वि' महि-मण्डलें ॥ ३ णं हेट्ठा -मुँहु हियवउ पाडिउ ॥ ४ वलि जिह दस दिसेहिं आवट्टिउ ॥ ५ णं मउ "भाणु मडप्फरु साडिउ ॥ ६ णावइ जसु अपण भमाडिउ ॥ ७ गरुडें जिह भुअङ्ग - भुवणन्तरें ॥ ८ णं अवराह-रुक्ख - फलु तोडिउ ॥ ९ 'विरह कवि धरि दहमुह - णन्दणु णारायणेण । तोयदवाहणो वि वलएवें विष्फुरियाणणेण ॥ १ 11. 1 Ps read वाणु पेसियउ | गारुड - विज्जऍ तासियउ ॥ १० [११] 5 Ps सुक्कालु. 6 P भिन्नु, A दिण्णु. 7 PS घुलंतु. 8 P णवरि, S णवर. 9 PA हेट्ठामुहुं. 10 P Mafe, s fuafge. 11. 12 Lines 7.-9. are wanting in A. 13 P दि. 14 Ps कहि. 15 Ps °रुक्खु. 16 A जम्महो. 17 P s उरु पहरहों सा ( ' s भा) मियह. 101 Ps दुबई in the beginning. 2 Ps° खंड खंड, 4 ° खंडू खंडू. 3 A कालपासु 4 Ps वि मेल्लिउ. 5 A णागपासु. in the beginning. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २०११, २-१०, १२, १-१०] जुज्झकण्डं-छासट्ठिमो संधि ६९ एत्तहें वि हणुउ वहु-मच्छरेण किर आयामिजइ णिसियरेण ॥२ ताणन्तर रामें सरहिं छिगणु, जिउ कह वि किलेसें कुम्भयण्णु ॥ ३ पेक्खन्तहाँ तहाँ रावण-वलासु वन्धेवि अप्पिउ भामण्डलासु ॥ ४ अवरो वि को वि जो भिडिउ जासु परमप्पर व्व सो सिद्ध तासु ॥५ एत्तहे वि ताव भय-भीसणेण रावण-धणु छिण्णु विहीसणेण ॥ ६ । परियलिऍ-चावे सियं-प्राणणेण आमेल्लिउ सूलु दसाणणेण ॥७ सरवरेंहिँ त पि अक्खित्तु केम वलि भुक्खिएहिँ 'भूएहिँ जेम ॥ ८ रोसिउ दहगीउ वि लड्रय 'सत्ति णावइ दरिसावइ णियय सत्ति ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ दाहिणऍ करें रेहइ कइकसि-णन्दणहाँ।। सम्पाइय (?) गाइँ भवित्ति जणद्दणहाँ ॥ १० [१२] 'जा गजन्त-मत्त-मायङ्ग-कुम्भ-णिद्दलण-सीला।। दुद्धर-णरवरिन्द-दणुइन्द-विन्द-विद्दवण-लीला ॥ १ जा वइरि-णारि-रोवावणिय रह-तुरय-थट्ट-लोट्टावणिय ॥२ जा विजु जेम्व भीसावणिय जम-लोय-पन्थ-दरिसावणिय ॥३ जा दिण्णी वालि-तव-चरणे धरणेन्दें कविलासुद्धरणे ॥४ सा सत्ति सत्तु-सन्तासणहों किर मुअइ ण मुअइ विहीसणहों ॥५ तावहिँ खर-दूसण-महणेण -- रहु अन्तरे दिण्णु जणद्दणेण ॥ ६ 'अरें खल जीवन्तु ण जाहि महु जइ सत्ति सत्ति तो मेल्लि लहु' ॥७ तं णिसुणेवि रयणासव-सुऍण आमेल्लिय गजोल्लिय-भुऍण ॥ ८ विन्धन्तहुँ णल-णीलङ्गय? अवरहु मि असेसहुँ कइधयहुँ ॥९ ॥ घत्ता ॥ तो लक्षणहों पडिय उर-स्थलें सत्ति किह । - दिहि रावणहाँ रामों दुक्खुप्पत्ति जिह ॥ १० . 2 P S स्मण°. 3 s °सुवासु. 4 S A परियलिय. 5 A तिं. 6 P S उक्खित्त. 7 P भुखिएहि भूएहि, s मुक्खियेहि भुक्खेहि, 4 भुक्खिवएहि. 8 A भाइ णाई. 12. 1 Ps read दुवई in the beginning. 2 °दणुइंदविंद is not found in A. 3 Ps रोवावणिया and similarly the next three padas end in °या. 4 Ps. कालासु. 5 PS असेस', . असेसहु. 6 P कइद्धयहुँ, s कइयहु, A कइवयहुं. 7 A तो वि. 8A रामणहो. __ [११] १. शक्तीविद्या. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ७० सयम्भुकिउ पउमचरिउ 15 www रामण-राम- जुज्झु अब्भिट्टउ · अच्छर-जण-मण-णयणाणन्द हुँ सन्धिय-सर- वद्धिर्य - सिङ्गार हुँ वाणासणि-सञ्छाइय- गणहुँ तो एत्थन्तरें गय-सय-थामें पहिलउ रहवरु रासह-वाहणु 10 तइयउ तुङ्ग-तुरङ्गम-चञ्चलु पञ्चमु वर-सहूल - णिउत्तउ [१३] 'जं पाडिउ कुमारु महिमण्डले तं जीसंरियं णामु जिह कुञ्जरें मइन्दु तिह समरे सरहसु भिडिउ रामु ॥ १ सरहसु भिर- पुलय-विसदृउ ॥ २ अकालिय- सुर- दुन्दुहि-सद्द हुँ ॥ ३ www. www वारवार- जिण-णामुच्ची रहुँ ॥ ४ पहरे पहरें पष्फुल्लिय-वयहुं ॥ ५ किउ रिउ विरह छं-वार रामें ॥ ६ वीयउ सरहसु 'मरह-पवाहणु ॥ ७ चउथ घोरोरालिय-मयगलु ॥ ८ छउ केसरि-सय-सङ्खुत्तड ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ किङ्किणि-मुहल दुत्त जिह ww रह छह छह घणि तो वि' ण दिष्ण पुट्ठि वेण्ण व अवरोप्परु सामरिस वेण वि सुर - समर-सएहिँ थिर 20 वेण वि पहु कइ - णिसियर-धयहुँ जिइ ण जिज्जइ एक्को वि जणु विणिवारि रावण राहण वि तुहुँ महुण विहउँ तुज्झु अरि [१३] १ अष्टापदः. [०१२, १-१०११७, १०० चल-वाहण धुवै धवल धय । छवि रहेंवर णिष्फल गय (१) ॥ १० [१४] छत्तई वि' छिण्णइँ हलहरेण । विज्जाहरपुर- परमेसरेण ॥ १ वेण्णिविवरु साहसे सरिस ॥ २ वेण वि जिण णामें णमिय-सिर ॥ ३ जिह दिस-गय सेस - महग्गयहुँ ॥ ४ गउ ताम दिवायरु अत्थवणु ॥ ५ 'अन्धार का महाहर्वेण ॥ ६ लइ. णिय- णिय- णिलयहुँ जाहुँ वैरि' ॥ ७ ● 8PS सिंगारहु, A 13. 1 Ps read दुबई in the beginning. 2 A नीसरिउ नामु. 3PS कुंजर, A कुंजरु. 4 P $ जुज्झ. 5 PSA हु. 6 Ps°सरु. 7 P विधिय, s वंधिय° A लिंगारउ . 9PS चारहु, चारउ 10 Ps ° गयणहु, A ° गयणउं. 11. P° वयणहु, S हो, A वणउं. 12 P घुय, धुअ 13Ps दुपुत्तइ. 14 Ps रहवरवर, A रहधणु. 14. 1 P s read दुबई in the beginning. 24 छ छ. 3 Wanting in Ps 4 P $ A छत्तद्द. 5 Wanting in s 46 Wanting in A. 7Ps इ. SPs पोरिस . मत्त'. 9Ps 10 Ps अंधारें 11 Ps उवरि. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "ते वयणें रणु उवसङ्घरवि सीराउहो विपरियत्तु तहिँ • जुज्झकण्ड-सत्तसटिमो संधि ७१ गउ लङ्काहिउ कलयलु करवि ॥ ८ सत्तिएँ णिब्भिण्णु कुमारु जहि ॥ ९ ॥ पत्ता॥ सुरकरि-कर-पवरु ऍहिँ ॥ सिरु पहणन्तु से इंभु ऍहिँ ॥ १० ॥ तं णिऍवि वलु णिवडिउ महिहूिँ, ॥ [६७. सत्तसट्ठिमो संधि] लक्खणे सत्तिएँ विणिभिण्णऍ लङ्क पइट्ठऍ दहवयणे। णिय-सेण्णहाँ मुहइँ णियन्तउ रुअइ स-दुक्खउ रामु रणे ॥ [१] भिण्णु कुमारु दसाणण-सत्तिएँ पर-गन्थु व गमयत्तण-सत्तिएँ ॥ १ कुकइ व सुकइ-कच-सम्पत्तिएँ कुपुरिस-केण्णो इव पर-तत्तिएँ ॥२ सुअणो इव खल-वयण-पउत्तिएँ पर-समउ व्व जिणागम-जुत्तिएँ ॥३ जिण-मग्गो इव केवल-भुत्तिएँ विसयासत्तु मुणि व्व ति-गुत्तिएँ ॥४ संबो इव सव्वाएँ विहत्तिएँ छन्दो इव मणहर-गायत्तिएँ । ५ सेलु व वजासणिऍ पडन्तिएँ विञ्झो इव रेवाएँ वहन्तिऍ ॥ ६ मेहो इव विजुलऍ लवन्तिएँ जलणिहि व्य गङ्गाएँ मिलन्तिऍ॥७ ताम समर-दसणु अलहन्तिएँ णा दिवसु ओसारिउ रत्तिएँ ॥८ ॥घत्ता ॥ दहमुह-सिरछेउ ण दिट्ठउ हुवइ-णन्दणे विजउ ण वि । ..' सोमित्ति-सोय-सन्तत्तउ णं अस्थवणहों दुक्कु रवि ॥९ 15 12 Ps'ते. 13 P विणिभिन्नु, s विनिभिण्णु. 14 P S A जहि. 15 P °भुएहि, 8 °भुयेहि, धुऐहिं. 16 सयं. 1. 1 A लक्खणेण. 2 A सिरु पहणंतु सई भुएहिं. 3 A परमपंथु गवयतण°. 4 A सव्वो. 5A वहतिए. 6 P• °गाइत्तिए. , . ... . [१] पररचितशास्त्रमिव गमकत्वशक्त्या . २ कर्ण इव. ३ रामचंदे. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ७२ सयम्भुकिउ पउमचरिउ 5 दियरें ह- कुसुमें वे गलीणऍ सझा रक्खसि (१)व्व अल्लीणऍ कर्वे (?) सयण व सोआउण्णऍ • गऍ रावणे रण-रहसुभिण्णऍ णिसियर - जणवएँ दिहि- सम्पण्णऍ लक्खणे सत्तिएँ हऍ 'पडिवण्णऍ अलिउल-कज्जल- कुवलय-वण्णऍ कइधय-साहणें चिन्तावण्णऍ 10 ' हा लक्खण कुमार एक्कोअर |" हा माहव महुमह महुसूअण हा केसव अणन्त लच्छीहर हा गम्भीर - महाण - रुम्भण हा हा वज्जयण-मम्भीसण हा हा रुद्दभुत्ति-विणिवारण 20 'हा हा कविल-मरट्ट-विमद्दण हा अरिदमण-मडप्फर-भञ्जण हा महरिसि उवसग्ग-विणासण हा करवाल - रयण - उद्दालण हा खर दूसण- चर्मु-मुसुमरण 2" हा हा कोडिसिला - सञ्चालण रहुवइणन्दणु मुच्छियउ । सोमित्ति-सोय- परिणामेण जल-चन्दण-चमरुक्खेवेंहिँ दुक्खु दुक्खु उम्मुच्छियउ ॥ ९ [ ३ ] हा भद्दिय उविन्द दामोअर ॥ १ हा हरि क विहु णारायण ॥ २ हा गोविन्द जणदण महिहर ॥ ३ हा सीहोर-दप-णि सुम्भण ॥ ४ हा कल्लाणमाल- आसासण ॥ ५ हा हा वालिखिल्ल-साहारण ॥ ६ हा वणमाला - णयणाणन्दण ॥ ७ हा जियपोम-सोम-मणरञ्जण ॥ ८ हा आरण्ण-हत्थि सन्तावण ॥ ९ संम्बुकुमार - विणा सं- णिहालण ॥ १० हा सुग्गीव-मोहर - पूरण ॥ ११ 'हा मयरहरावत्तप्फालण ।। १२ [२] १ खीकृते. २ मृगकुल इव. [३] १ हे आतः. [६०२, १-१ ३, १-११ [२] 'दि णिसि वेइरिऍ व्व वोलीणऍ ॥ १ 'त मसि सञ्चएव विक्खिण्णऍ ॥ २ चक्क - जुवलें मिहुणे व्' परुणऍ ॥ ३ किये - कलयले जय - तूर-पदिण्णऍ ॥ ४ घरें घरें पुणु सोहलऍ रवण्णऍ ॥ ५ थिएँ णिच्चेयणें धरणि-पवण्णऍ ॥ ६ सुह-लखणें गुण- गण - सम्पण्णऍ ॥ ७ हरिण उले व्त्र सुड्डू आदण्णऍ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ 2. 1 PS दियर 2PSA व 3 Ps दिण, A दिणि. 4 PS रक्खसे व 5 Ps मलीनर, A अलियाणए. 6 PS णहे मसिवण्ण पुव्व विक्खिण्णए 7 A किंदुव. 8 A र.9s A गय. 10 P किए. 11] A जि. 12s संपण्णए. 3. 1 A डंभण. 2 Lines 7 to 9 are not found in a 3 This pāda is not found in 4. 4 Ps 'विलास' 5 Ps 'बल' 6 Ps हा हा मयरहरो उत्तारण. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०३, १३, ४,१-९,५,१-९] जुज्झकण्डं-सत्तसट्ठिमो संधि ७३ ॥ घत्ता॥ कहिँ तुहुँ कहिँ हउँ कहिँ पिययम कहिँ जणेरि कहिँ जणणु गछ । हय-विहि विच्छोउ करेप्पिणु कवण मणोरह पुण्ण तउ' ॥ १३ [४] हरि-गुण सम्भरन्तु विदाणेउ रुवइ स-दुक्खउ राहव-राणंउ ॥ १ । 'वरि पहरिउ पर-परंवर-चक्कएँ. वरि खय-कालु ढुक्कु अत्थक्कएँ ॥२ वरि तं कालकूडु विसु भक्खिउ वरि जम-सासणु णयणकडक्खिउ ॥ ३ वरि असि-पञ्जर थिउ थोवन्तर वरि सेविउ कयन्त-दन्तन्तरु ॥४ झम्प दिण्ण वरि जलणें जलन्तऍ वरि वगलामुहें भमिउ भमन्तएँ ।। ५ वरि वजासणि सिरण पडिच्छिय वरि ढुक्कन्ति भवित्ति समिच्छिय ॥ ६ ॥ वरि विसहिउ जम-महिस-झंडक्किउ भीसण-कालदिद्वि-अहि-डङ्किउ ॥७ वरि विसहिउ केसरि-णह-पञ्जर • वरि जोइउ कलि-कालु सणिच्छरु ॥८ ॥घत्ता ॥ वरि दन्ति-दन्त-मुसलग्गैहिँ विणिभिन्दाविउ अप्पणउ । वरि णरय-दुक्खु आयामिउ णउ विओउ भाइहे तणउ' ।। ९ [५] पक्कन्दन्तें राहवचन्दें मुक्त धाह सुग्गीव-णरिन्दे ॥१ मुक्क धाह भामण्डल-राएं मुक्क धाह पवणञ्जय-जाएं ॥२ मुक्क धाह चन्दोयर-पु.. अण्णु विहीसणेण दुक्खत्तें ॥३ मुक्क धाह अङ्गङ्गाय-वीरेंहिँ तार-सुसेणहिँ रणउहें धीरेहिँ ॥४ 20 मुक्त धाह गय-गवय-गवखेहिँ णन्दण-दुरियविग्ध-वेलखंहिँ ॥ ५ मुक्क धाहणल-णील-णरिन्देहिँ जम्वव-रम्भ-कुमुय-कुन्देन्देहिँ ॥ ६ मुक्त धाह माहिन्द-महिन्देहिँ दहिमुह-दढरह-सेउ-समुद्देहिँ ॥ ७ पिहुमइ-मइसायर-मइकन्तेहिँ मुक्क धाह सर्वेहि सामन्तेहिं ॥८ ॥घत्ता॥ '' रणे रामें कलुणु रुअन्तऍण सन्दीविउ सन्ताव-हवि । . सो णत्थि कइद्धय-साहणे जेण ण मुक्की धाह णवि ॥ ९ ____4. 1 A विद्दाणउं. 2 P A °राणउं. 3 P पहरिउं. 4 P 8 कालकुटु. 5 PS कियंत. 6 PS A जलण. 7 This pāda is not found in A. 8 P marginaly records a variant वलया'. 9 P विसहिअडं. 10 P°झडिक्विउ, A झडप्पिउ. 11 A °डंकिउं. 12 A अप्पणउं. . 13 P भायामियउ. 14 A तणउं. 5.1 P आकंदंते, s आकंदति. 2*P A दुक्खंत्तें. 3 P S गव'. 4 P A °देंदहि, s दैदहि. 5 PS सेय. 6 P रुति, 5 रुयंति. natपज० च०१० Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ७४ सयम्भुकिउ पउमचरिउ (क० ६,१-८७,१-९ __ [६] एहावत्थ जाम्ब 'हलहेइहें दुद्दम-दाणविन्द-वल-खेइहें ॥ १ 'दाणे महायणेहिँ परिछेइहें केण वि कहिउ ताम्व वइदेहिहें ॥२ उर-णियम्व-गरुअहें किस-देहिहें रामयन्द-मुह-दसण-णेहिहें ॥ ३ 5 'सीऍ सीऍ लइ अच्छइ काई सीऍ सीऍ लइ आहरणाई ॥४ सीऍ सीऍ अचहि णयणाई सीऍ सी' चउ प्रिय-वयणाई ॥ ५ सीऍ सीऍ करें वद्धावाणउ वलु लोहाविउ सुग्गीवाणउ ॥ ६ लइ दप्पणु जोवहि अप्पाणउ मुहु परिचुम्वहि दहवयोणउ ॥ ७ ॥ पत्ता ॥ रावण-सत्तिऍ विणिभिण्णउ दुक्कर जिअइ कुमारु रणे। परिहव-अहिमाण-विहूर्णउ लइ रामु वि मुअउँ जे गणे ॥ ८ [७] तं णिसुणेवि वइदेहि पमुच्छिय हरियन्दणेण सित्त उम्मुच्छिय ॥ १ चेयण लहेंवि रुवन्ति समुट्ठिय ___हा खल खुद्द पिसुण विहि दुत्थिय ॥२ 15 लक्खणु मरइ दसाणणु छुट्टइ हियउ केम तुज उडु ण फुट्टइ ॥ ३ छिण्ण-सीस हा दइव दुहावह कवण तुज्झ किर पुण्ण मणोरह ॥ ४ हा कैयन्त तउ कवण सुहच्छी जं रण्डत्तणु पाविय लच्छी ॥५ हा लक्खण पेसणहों णिउत्ती कहाँ छड्डिय जय-सिरि कुल-उत्ति ॥ ६ हा लक्खण पइँ विणु महि सुण्णी धाह मुरवि सरासइ रुण्णी ॥ ७ " हा लक्खण कल्लऍ पवरोहबु कहाँ एकल्लंउ मेल्लिउ राहउ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ णिय-बन्धव-सयण-विहूणिय दुह-भायण परिचत्त-सिय । मइँ जेही दुक्खहँ भायण तिहुअणे का वि म होज तिय ॥९ 6. 1 P °हेयहे, s °हेयहो. 2 PS महाइयणेहि, A महाहयणे. 3 P °मुहई(s ). दसणेहिहे (s हि). 4 P 8 लइ अंजहि. 5 Pणयणई.6 P S जंपहि. 7 P°वयणइं, 5 °वयणइ. 8 P वद्धावणउ, 5 वद्धावणउ, A वद्धावाणउं. 9A °वाणउं. 10 P A अप्पाणउं. 11 1A °णउं. 12A °भिण्णिउं. 13 P S जीवइ. 14 A °विहणउं, Tविहूणउं. 15 P मुमउं. 16 Pजे, S A जि. 7. 1 P S तुज्झु. 2 PS पूर. 3 PS कियंत. 4 P S पेसणह. 5A निवित्ति. 6 s जसिरि. 7 PS करेवि. 8 8 वराहउ, A अवराह उ, B अपराहउ. 9 P S एकेलउ. 10 PS होउ म का वि तिय. - [६] १ रामस्य, हलायुधस्य. २ दानसन्मानरहितायाः, वा दाने युद्धे परान् जयति यस्तस्य. ३ सुग्रीवस्य बलं पातितं. ४ Tपरिभताभिमानौ न जानाति स निकृष्टः अनु दीनत्वं. Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ । क०८, १-०; ९, १-९] जुज्झकण्डं-सत्तसट्ठिमो संधि ७५ [८] तहिँ अवसर सुर-मिग-सन्तावणु णिय-सामन्त गवेसइ रावणु ॥१ को मुउ को जीवइ को पडियउ को सङ्गामें कासु अन्भिडियउ॥ २ को मायङ्ग-दन्त-विणिभिण्णउ को करवाल-पहर-परिछिण्णउ ॥ ३ को णाराय-घाय-जजरियर को कण्णिय-खुरुप्प-कप्परियउ ॥ ४ केण वि वुत्तु 'भडारा रावण पवण-कुवेर-वरुण-जूरावण ॥ ५ अज वि कुम्भयण्णु णउ आवइ तोयदवाहणु सो वि चिरावइ ॥ ६ वत्त ण सुव्वइ इन्दइ-रायहाँ सीहणियम्वहाँ णउ महकायों ॥ ७ जम्बुमालि जमघण्टु ण दीसइ एक्कु वि णाहिँ सेण्णे 'किं 'सीसइ ॥८ ॥घत्ता ॥ लइ जेहिँ जेहिँ वग्गन्तउ ते ते विणिवाईय समरें। थिउ एवहिँ सूडिय-वक्खंउ जं जाणहि तं देव करें ॥९ [९] तं णिसुणेवि दसाणणु हल्लिउणं वच्छ-स्थलें सूलें सल्लिउँ ॥ १ थिउ हेट्ठामुहु रावण-राणंउ हिम-हउ सयवत्तु व विदाणंउ ॥ २ रुवइ स-दुक्खउ गग्गर-वयणंउ ___वाह-भरन्त-णिरन्तर-णयणंउ ॥ ३ 'हा हा कुम्भयण्ण एक्कोअर हा हा मय मारिच्च महोयर ॥४ हा इन्दइ हा तोयदवाहण हा जमहण्ट अणिट्ठिय-साहण ॥ ५ हा केसरिणियम्व दणु-दारण जम्वुमालि हा सुअ हा" सारण' ॥६ दुक्खु दुक्खु पुणु मण्ड णिवारिउ सोय-समुद्दों अप्पर तारिउ ॥ ७ 'तिक्ख-णहहों लङ्गल-पईहहों किर केत्तिय सहाय वणे सीहहों ॥८ ॥ घत्ता ॥ अच्छउ अच्छउ जो अच्छइ तो वि ण अप्पमि जणय-सुअ । किह बुच्चमि हउँ एकल्लउ जासु सहेजा वीस भुअ॥९ ॥ 8. 1 wanting in A. 2 A रणि भिण्णउं, B रिणिभिण्णउं. 3 A परिच्छिण्णउं. 4 P कापरियउ, A °कत्तरियड. 5 P जमहंटु (marginally °°), s जमहाइ. 6 PS एक्कोइ. 7 कि, A को. 8 विणिवारिय. 9 P °वक्खहिं, S °वक्खहि. 9. 1 P हल्लिडं. 2 P सल्लिउं. 3 P S रावणु. 4 A °राणउं. 5 P S हय. 6 A विदाणउं. 7 A °वयणउं. 8 P S °भरंतु. 9 PS °वयणउ, A °नयणउं. 10 SA सहोयर. 11 A अहिणिय 12 A साहरण, B साहारण. 13 PS मणु वि. 14 P S णंगूल'. 155 एक्केल्लउ. 16 P S वे वि. [८] १ के कथ्यते. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ७६ सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १०,१-९, ११, १-९, १२, १-२ [१०] जो तहिँ सारु कइद्धय-साहणे सो मइँ सत्तिएँ भिण्णु रणङ्गणें ॥१ एवहिँ एक्कु वहेवंउ राहउ कल्लएँ तहाँ वि महु वि पवरांहउ ॥ २ कल्लएँ तहों वि महु वि जाणिजइ एक्कमेक-णारायहिँ भिजइ ॥ ३ 5 कल्लएँ तहों वि महे वि एक्कन्तरु जिम्व तहाँ जिम्व महु भग्गु मडप्फर ॥४ कल्लऍ वद्धावणंउ तहेक्कहें जिम्व उज्झा-णयरिहें जिम्व लङ्कहें ॥ ५ कल्लएँ जिम्व मन्दोअरि रोवइ जिम्व जाणइ अप्पाणउ सोवइ ॥ ६ कल्लऍ णच्चउ गहिय-पसाहणु जिम्व महु जिम्ब तहाँ केरउ साहणु॥७ कल्लएँ हुअवह धगधगमाणहों जिम्ब सो जिम्व हउँ ढुक्कु मसाणहों ॥८ ॥ घत्ता ॥ जिम मइँ जिम्व तेण णिहाँलिउ खर-दूसण-सम्वुक्क-पहु । जिम मइँ जिम्ब तेणालिङ्गिय कल्लएँ रणे जयलच्छि -वह ॥९ [११] तो एत्थन्तरें राहव-वीरें धीरिउ अप्पउ चरम-संरीरें ॥१ 15 धीरिउ किकिन्धाहिव-राणउ धीरिउ जम्बवन्तु वहु-जाणउ ॥२ धीरिउ रावण-उववण-मद्दणु सुहडु पहक्षण-अञ्जण-णन्दणु ॥ ३ धीरिउ णलु णीलु वि भामण्डलु दिढर्रहु कुमुउँ कन्दु ससिमण्डलु ॥४ धीरिउ रयणकेसि रइवद्धणु अङ्गउ अङ्गु तरङ्गु विहीसणु ॥ ५ धीरिउ चन्दरासि भामण्डलु हसु वसन्तु सेउ वेलन्धरु ॥६ ॥ धीरिउ दहिमुहु कलुण-रसाहिउ गवउ गवक्रतुसुर्सणु विराहिउ ॥ ७ धीरिउ तरलु तारु तारामुहु कुन्दु महिन्दु इन्दु इन्दाउहु ॥८ ॥ घत्ता ॥ अण्णु वि जो कोइ रुवन्तउ सो साहारेंवि सक्कियउ । .. पर एकु दसासहों उप्परि - रोसु" ण धीरेंवि सक्कियउ ॥९ [१२] विरहाणल-जालोलि-पलितें अण्णु वि कोव-पहचण-छित्तें ॥ १ .. "रिउ रक्खिज्जइ जइ वि सुरिन्दें ॥२ 10. 1 PS एवहि, A एव्वहिं. 2 s वहिव्वउ. 3 P°हवु, A °हउं. 4 P S °णउं. 5 Ps जेम अउझ. 6 A °णउं. 7 A ढुक्क. 8 5 °लियउ. 11. 1 °वीरे. 2 A सरीरे. 3 A राणउं. 4 PS °जाणउं. 5 P S सणलु णीलु भामंडलु. - 6. A दढ'. 7 SA कुंदु. 8 P S अण्ण इ. 9 जो कोइ wanting in A. , 10 A एक्क. 11 PS उप्परे. 12 Ps रोसु धरेवि ण. ___ 12.1 A विरहाजलण. 2 The portion from जण to जइ वि in line 3 is wanting in s. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १२, ३-९; १३, १–९, १४, १-३ ] जइ वि जणद्दणेण महि-माणें जइ वि जमे कियन्ते धणएं जइ वि पहञ्जणेण जइ वरुणें पइसइ जइ विसरणु कलि-कालहों पइसइ जइ वि विवरें गिरिकन्दरें पेसमि सत्तु तो इस हत्थे कलऍ कुमारें अत्यन्तऍ तो अहम वलन्तऍ पइजारूढें राम कुल - दीवें मायालु वि' विउब्वि तक्खणें ww हय-गय-रह- पाक्क भयङ्करु उप्पर पवर-विमाहिं छण्ण सत्तपवर पाया हिडिड सहि सहास मत्त मायङ्गहुँ रहवरें रहवरें तुङ्ग-तुरङ्गहुँ विरइ एम वूहु णिच्छिद्दउ 6 भयगारउ दुष्पइसारउ हिवर सीय केरउ पुव्व - दिसाऍ विजेउ जस-लुद्धउ Maraऍ मारुइ तइयऍ दुम्मुहु छट्ठऍ मन्दहत्थु सत्तमें गउ जुज्झकण्ड-सत्तसट्टिमो संधि ७७ जइ वि तिलोयणेण वम्हाणें ॥ ३ खन्दै जइ वि तिक्खहों तणं ॥ ४ जइ वि मियङ्के अर्कै अरुणें ॥ ५ ल्हिक्कइ हें जलें थलें पायालहों ॥ ६ सप्प - कियन्तमित्त-दन्तंन्तरें ॥ ७ तो मायासुग्गीव पन्थें ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ णिविसु वि रावणु जिअइ जइ । हुववहें किक्किन्धाहिवई' ॥ ९ [१३] विरइड वलय- वू हु सुग्गीवें ॥ १ थिउ परिरक्ख करेविणु लक्खर्णे' ॥ २ • AAR णं जमकरण सुड्डु अइ-दुद्धरु ॥ ३ अब्भन्तरे मणि- रयण - रवण्णउ ॥ ४ अहिणव- समसरणु परिट्ठि ॥ ५ गयवरें गयवरें पवर-रेहलहुँ ॥ ६ तुरऍ तुरऍ णरवरहुँ अभङ्गहुँ ॥ ७ णं सु-कइन्द-कog घण- सद्दउ ॥ ८ !! घत्ता ॥ दुणिरिक्खु सव्वों जणहों । अचलु अभेउ दसाणणहों ॥ ९ [१४] पहिलऍ बारें सरहु स-रेह ॥ १ कुन्दु चत्थएँ पञ्च दहिमुहु ॥ २ उत्तर- चारें पहिलऍ अङ्ग ॥ ३ 3 A जणणे, हिमाणें. 4 Ps वरुणें. 5 PSA सह. 6 A अप्पउं. 13. 1 F s विउरुव्विउ, 4 वि विउच्चि उ. 2PSAB °णि 3 P marginally notes the following variant for this pāda : उब्भिय धवल च्छत्त च्छायंवरु । 4 s च्छिण्णउ. 5 P SA वष्ण. 6s A. हु. 14. 1A विजय 2 PS सरद्दुद्धउ, A रहव उ. [१२] १ पृथिव्यां पूज्यः २ कार्तिकेय Tकार्त्तिकेयुना. ३० हे सुग्रीव. [१३] १ रथांगानि 5 10 15 20 25 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ७८ सयम्भुकिउ पउमचरिउ atrऍ अङ्गदु त अऍ णन्देणु छट्टऍ चन्देसेणु फुरियाणणु पच्छिम चारें पहिलऍ ससिभुहु तइअऍ गवउ गवक्खु चंउत्थऍ 20 जो सव्यहुँ बुद्धिए बहुउ सो जम्बउ तरुवर-पहरणु दाहिण दिसऍ परिडिङ दुद्धरु " वीयऍ णलु वर- लउडि-भयङ्करु इऍ वारे विहीणु थक्कउ चरथ वा कुमुर जमु जेहउ पञ्चमे वारे सुसेणु समत्थउ छट्टऍ गिरि-किर्किन्ध-पुरेसरु " सत्तमें भामण्डल असि लितं एम कियइँ रणें दुप्पइसारइँ ww ते काले पडीवर्ड www पवरेहिँ स इं' भुव- दण्डहिँ भाइ-विओएं कलुण-सरु णं ऊसासु जणद्दणहों www [क० १४, ४-८; १५, १–९ चत्थे (?) कुमु पञ्चमे रइवद्धणु ॥ ४ सत्तमै चन्दासि दणु-दारणु ॥ ५ arrऍ सुहडु परिट्टि दिढरहु ॥ ६ पञ्च तारु विराहिङ छट्ठऍ ॥ ७ ॥ धत्ता ॥ जासु भयङ्करु रिच्छु धऍ । वारे परिडिङ सत्तमऍ ॥ ८ ww [१५] • 'वारें पहिलऍ णीलु धणुद्धरु ॥ १ कुलिस-विहत्थर पाँईं पुरन्दरु ॥ २ सूल - पाणि परिवज्जिय-सङ्कउं ॥ ३ तोणा - अलाबीलिय- देहैंउ ॥ ४ विष्फुरियाहरू कोन्त-विहृत्थउ ॥ ५ भीसण- भिण्डिमाल-पहरण करु ॥ ६ णावइ पलय - दवग्ग पत्ति ॥ ७ वूहों अट्ठावीस इ वारइँ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ रुवइ स- दुक्खंड दासरहि । पुणु पुणु अप्फालन्तु महि ॥ ९ [ ६८. अट्ठसट्टिमो संधि ] रणें राहवु रोवर जावेंहिं । पचिन्दु पराइ तावेंहिं ॥ 5PS चंदुसेण्णु, AB चंदुसेणु. 6 4 चंदससि. 3PS णंदउ. 4 P चउत्थए, s चउत्थइ. 7 P चउथए, S चउथइ. 8 PS उ, A द्धए. 15. 1P SABवारि. 2 PSA Bणाइ. 3P ° देहउं 4 PAB °किक्किंधु, s किंक्किंधु. 5 A भरण°. 6 A लेत्तउ 7 PSA तहि 8 A B 9 FSA सयं. 10 Ps अप्पालंतु. 1. 1PSAB कलणु. Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०१,७-१०:२.१-१०॥ र ।। जुज्झकण्डं-अट्ठसट्ठिमो संधि [१] आवीलिय-दिंढ-तोणा-जुअलु वहु-रणझणन्त-किङ्किणि-मुहलु ॥ १ मंण्डलिय-चण्ड-कोवण्ड-धरु पाणहर-पईहर-गहिय-सरु ॥२ परियड्डिय-रण-भर-पवर-धुरु वर-वइरि-पहर-कप्परिय-उरु ॥ ३ 'वेयण्ड-सोण्ड-भुवदण्ड-थिरु मोरङ्ग-छत्त-अणुसरिस-सिरु ॥४ गउ तेत्तहें जेत्तहें जणय-सुउ थिउ वूह-वारे करवाल-भुउ ॥ ५ 'अहाँ अहाँ भामण्डल भड-तिलय सम्माण-दाण-गुण-गण-णिलय ॥ ६ विजा-परमेसर भणमि पइँ तिहुँ मासहुँ अवसरु लडु मइँ ॥७ जइ दरिसावहि रहु-णन्दणहों तो जीविउ देमि जणदणहो ॥८ तं वयण सुर्णेवि असहन्तऍण णिउँ रामहों पासु तुरन्तऍण ॥९ ॥ घत्ता ॥ 'जोइहिँ वुच्चइ ससिमुहिहें वरहिण-कलाव-धम्मेल्लहें । जीवइ लक्खणु दासरहि पर ण्हवण-जलेण विसल्लहें ॥ १० ॥ ॥ सुणु देव देवसङ्गीय-पुरे , वहु-रिद्धि-विद्धि-जण-धण-पउरें ॥ १ ससिमण्डलु अत्थि णराहिवइ सुप्पह-महएवि मराल-गइ ॥२ पडिचन्दु तासु उप्पण्णु सुउ सो हउँ रोमञ्चुभिण्ण-भुउ ॥ ३ स-कलत्तउ केण वि कारणेण किर लीलऍ जामि णहङ्गणेण ॥४ मेहुणियहिँ तणउ वइरु सरेवि तो सहसविजउ थिउ उत्थरेंवि ॥५ स-कसाय वे वि णहें अभिडिय णं दिस-दुग्घोट्ट समावडिय ॥ ६ तें आयासेप्पिणु अभव-भव महु सत्ति विसजिय चण्ड-रव ॥ ७ विणिभिन्देवि पाडिउ ताएँ रणे उज्झहें वाहिरें उजाण-वणे ॥८ णिवडन्तउ भरहें लक्खियउ गन्धोवएण 'अब्भोक्खियउ ॥ ९ धत्ता ॥ तें अब्भोक्खण-वाणिऍण वलमणुअप्पाइउ मेरउ । आउ विसल्लु पुर्णण्णवउ णं णेहु विलासिणि-केरउ ॥ १० 2 PSA B °रणझणंतु. 3 PS 'चंडू. 4 A मोरग्ग. 5 PS णिय. 6A जोहिं. 2. 1 PA, तणउं. 2 PS A B °भिंदिवि. 3 P S A °हि. 4 P S वलु. 5 PS A B पुणु'. [१] , आरोपितमाकर्षितं वा. २ प्रतिपक्ष (?). ३ हस्ती. ४ कालक्षेपमकुर्वता. ५ भो राम. [२] १ मोक्षजन्मरामणि (?). २ सिंचित. ३ सं(स )चित्तो जातः. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ८० सयम्भुकिउ पउमचरिउ १-९,४,१-९,५,१-२ पुणु पुच्छिउ भरहणरिन्दु मइँ "एउ गन्ध-मलिलु कहिँ लडु पइँ" ॥१ तेण वि महु गुन्झु ण रक्खियउ सत्तुहण-चरिढ़े अक्खियउ ॥ २ "स-विसयहों अउज्झा-पट्टणहों। उप्पण्ण वाहि सव्वहाँ जणों ॥ ३ 5 उर-घाउ अरोर्चेउ दाहु जरु कल-सण्णिवार गहु छद्दि-करु ॥४ "सिरे सूलु कवाल-रोउ पवरु सप्पडिस (?) खासु सासु अवरु ॥५ तेहऍ कालें तहिँ एक्कु जणु स-कलत्तु स-पुत्तु स-बन्धुजणु ॥ ६ स-धउ स-वलु स-णयह स-परियणु परिजियइ 'सईत्तउ दोणघणु ॥ ७ जिह सुरवइ सव्व-वाहि-रहिउ सिरि-सम्पय-रिद्धि-विद्धि सहिउ ॥ ८ ॥ पत्ता ॥ तेण विसल्हे तणंउ जलु आणेप्पिणु उप्परि पित्तउ । पट्टणु पञ्चजीवियउ स-पउरु णं अमिएं सित्तउ" ॥९ [४] जं पञ्चजीविउ सयलु जणु तं भरहें पुच्छिउ दोणघणु ॥ १ । "अहाँ माम एउ कहिँ लडु जलु णाणाविह-गन्ध-रिद्धि-बहुलु ॥ २ पर-कज्जु जेम जं सीयलउ जिण-सुक्क-दाणु जिह णिम्मलउ ॥ ३ जिण-वयण जेम जं वाहिहरु सुहि-दसणु जिह आणन्द-यरु" ॥ ४ तं णिसुणेवि दोणु णराहिवइ पप्फुल्लिय-वयण-कमलु चवइ ॥ ५ "मैम दुहियहें अमर-मणोहरिहें इउ ण्हवणु विसला सुन्दरिहें ॥ ६ ॥ विणु भन्तिऍ अमियों अणुहरइ जसु लग्गइ तासु वाहि हरई" ॥ ७ तं णिसुणेवि भरहें पुजियउ णिय-णयरहों दोणु विसजियउ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ अप्पुणु गउ तं जिण-भवणु जं सासय-सोक्ख-णिहाणु । णावइ सग्गों उच्छलेवि महि-मण्डले पडिउ विमाणु ॥ ९ [५] तहिँ सिद्ध-कू. सुर-साराहाँ किय थुइ अरहन्त-भडाराहों ॥ १ तइलोक-चक्क-परमेसरहों अ-कसायों 'णिद्दवाहरहों ॥ २. 3. 1 P इउ, S यउ. 2 S A गंधु. 3 A °यउं. 4 P अरोच्चउ, S अरोद्धउ. 5P SA सिरि. 6 A B उप्प. 7 P S A तहि. 8 P सञ्चउ, A सद्धउ. 9 A B सउत्तउ. 10 A तणउं. 4. 1 A °कण्णु. 2 P S णिम्मलडं. 3 महु. 4 A °रिए. 5A विसजिउ. ___5. 1 PS °एक. 2 P णिइति?', 5 णिद्दिट्टा. ३] १ जेष्ठेन. २ स एव स्वस्थो जियति. ३ द्रोणमेघेन, [५] १ (P'. s reading) तृष्टानिःक्रांतो अधरो यस्य, अथ निद्रा तृष्णा था हरिता येन वा. Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ०५,३-१०; ६, १-१०;७, १-२] जुज्झकण्ड-अट्ठसट्ठिमो संधि [८१ सु-परिट्ठिय-थिर-सीहासणहों - आवन्धुर-चामर-वासणहों ॥ ३ धूवन्त-धवल-छत्त-त्तयों. . किय-चउविह-कम्म-कुल-क्खयहों ॥४ भामण्डल-मण्डिय-पच्छलहों। पहरण-रहियों 'जय-वच्छलहों ॥ ५ तइलोक-लच्छि-लच्छिय-उरहों परिपालिय-अजरामर-पुरहों ॥ ६ मोहन्धासुर-विणिभिन्दणों - उप्पत्ति-वेल्लि-परिछिन्दणहों ॥ ७ संसार-महदुम-पाडणंहो. . कन्दप्प-मडप्फर-साडणहाँ ॥ ८ इन्दिय उद्दहण-णिवन्धणहों णिद्दड्-दुकिय-कम्मेन्धणहों ॥ ९ ॥त्ता ॥ तहों सुरवर-परमेसरहों किय वन्दण भरह-णरिन्दें। गिरि-कइलास समोसरणे णं पढम-जिणिन्दहों इन्हें ॥ १० ॥ [६] जिणु वन्देवि घन्दिउ परम-रिसि जें दरिसिय-दसविह-धम्म-दिसि ॥१ जो दूसह परिसह-भर-सहणु जो पञ्च-महव्वय-णिव्वहणु ॥ २ जो तव-गुण-सञ्जम-णियम-धरु तिहिं गुत्तिहिँ गुत्तउ खंन्ति-यरु ॥ ३ जो तिहि सल्लेहिँ ण सल्लियउ जो सयल-कसायहिँ मेल्लियउ॥४ ॥ जो संसारोवहि-णिम्महणु . जो रुक्ख-मूले पाउस-सहणु ॥५ जो किडिकिडिजन्त-पुडिय-णयणु जो सिसिर-काले वाहिरे-सयणु ॥ ६ जो उण्हालएँ अत्तावणिउँ जो चन्दायणिउ अतोरणिउ ॥७ जो वसइ मसाणेहिँ भोसहिँ ... वीरासण-उकुंडुआसणेहिँ ॥ ८ जो मेरु-गिरि व धीरत्तणेण जो जलहि व गम्भीरत्तणेण ॥९ ॥ ॥ पत्ता ॥ सो मुणिवरु चउ-णाण-धरु पणवेप्पिणु भरहें वुच्चइ । "काइँ विसल्लएँ तउ कियउ जे माणुसु वाहिए मुच्चइ" ॥१० [७] तं वयणु सुणेप्पिणु भणइ रिसि णिय खयों जेण अण्णाण-णिसि ॥ १ ॥ "सुणु पुव्व-'विदेहे रिद्धि-पउरु णामेण पुण्डरिङ्किणि-णयरु ॥२ 3 P marginally notes a variant आपंडुर. 4A जिय. 5A वेत्ति. 6 Ps मडप्फरु, A B °मडप्फ. 7 P 8 °उडुदहण. 6. 1 S A वंदिय. 2 P S खत्ति. 3 A °णिउं. 4 PS °सणु, A B°सणे. 5 A °उच्छुडु'. 71PS सुणेविणु. 2 P विदेहें, 8 विदेहि, A °विवेहि. 3 P पुंडरिगिरि , s पुंडरिंगिरि . २ मनोज्ञाः. ३ विशेषण आसनं क्षेपनं.: जगतः. ५ (P.' s reading ) उडु = मनः, T रुद्दहणो मर्कटः. [७] १ नीता. Jain Education IntemNS० च०११ Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ८२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ . [क०७,३-९,८,१-९,९,१-४ तिहुअण-आणन्दु तित्थु णिवइ लीला-परमेसरु चकवइ ॥ ३ तहाँ सुय णामेणाणङ्गसर । उम्मिल्ल-पओहर कण्ण वरं ॥ ४ सोहग्ग-रासि लायण्ण-णिहि णं सरहस छण-जण-भवण-दिहि ॥ ५ णं सुललिय सरय-मियङ्क-पह णं विब्भम-कारिणि काम-कह ॥ ६ । णं मणहर चन्दण-रुक्ख-लय गन्भेसरि रूवड़ों पारु गय ॥७ णिरुवम-तणु अइसएण सहइ वम्मह-धाणुंकिय-लील वहइ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ भउह-चाव-लोयण-गुणहिँ जसु दिद्वि-सरासणि लावइ । तं माणुसु घुम्मावियउ दुक्कर णिय-जीविउ पावइ ॥ ९ [८] " तहिँ अवसरें महियलें पसरिय-जसु विज्जाहरु णामें पुण्णव्वसु ॥१ मणि-विमाणे धूवन्त-धयग्गएँ तहिं आरुहेवि आउ ओलागएँ ॥२ णिवडिय दिट्ठि ताव तहों तेत्तहें वसइ अणङ्गवाण सा जेत्तहें ॥३ . 'मुद्धयन्द-मुह मुद्धड वाली अहिणव-रम्भ-गम्भ-सोमाली ॥४ सहइ परिट्ठिय मन्दिरें मणहरें लच्छि व कमल-वणहों अब्भन्तरें ॥५ " मालइ-माला-मउय-करालऍ ण यणहिँ निक्षु अणङ्गसरालऍ ॥६ विणु चावें विणु विरइय-थाणे विणु गुणेहिँ विणु सर-सन्धाणे ॥७ विणु पहरणेहिँ तो वि जजरियउ ण गणइ किं पि पुणव्वसु जरियउ ॥ ८ ॥घत्ता॥ ..., लोयण-सर-पहराहऍण करवाल भयङ्करु दावेवि । पेक्खन्तहों सव्वहाँ जणहों णिय कण्ण विमाणे चडावेवि ॥९ [९] जं अहिणव-कोमल-कमल-करा वलिमण्ड' लेवि अणङ्गसरा ॥१ स-विमाणु पवण-मण-गमण-गउ देवहुँ दाणवहु मि रणे अजउ ॥२ तं चक्काहिवइ-लद्ध-पसरा विजाहर पहरण-गहिय-करा ॥ ३ 25 कोवग्गि-पलित्त-फुरिय-वयणा दट्ठाहर भू-भङ्गुर-णयणा ॥४ 4 P A °सरा. 5 P S °वरा. 6 A °धाणुहिय.7 A °गुणेण.. ___8. 1 PS A तहि. 2 P पुणुव्वसु, s पुण्णुव्वसु. 3 A जणेहिं. 4 P s °करायए. 5 A विद्ध. 6 P °सराए, s °सरायए. 7 P S A B करवाल. 9. 1 PS A B देवहु. २ उन्नतौ ऊर्वीभूती. ३ सानंदः. [८] १ पौर्णमास्यामुदय काले यो भासुरश्चन्द्रस्तन समानमुखः. २ अशुटिला, प्रांजला. ३.हस्तानि (8) Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०९, ६-९, १०, १-९,११, १-४] जुज्झकण्डं-अट्ठसट्टिमो संधि [८३ गजन्त पधाइय तक्खणेणणं स-जल जलय गयणङ्गणेण ॥ ५ . "खल खुद्द पाव दक्खवहि मुहु कहिँ कण्ण लएविणु जाइ तुहुँ".॥६ तं णिसुणेवि कोवाणल-जलिउ __णं सीहु गइन्द-थट्टे वलिउ ॥ ७ तें पढम-भिडन्तें भग्गु वलु णावइ अवसदें कव्व-दल ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ कह वि परोप्परु सन्थवेवि स-धयग्गु स-हेइ स-वाहणु। गिरिवरें जलहर-विन्दु जिह उत्थरिउ पडीवउ साहणु ॥९ [१०] कड्डिय-धणुहर-मेल्लिय-सरेंहिँ 'तिहुअणआणन्दहों किङ्करेहिँ ॥१ सव्वेंहिँ णिप्पसरु णिरत्थु किउ पाडिउ विमाणु परिछिण्णु धउ ॥२ ॥ णासविउ जं अरिवर-णिवहु तं विज सरेप्पिणु पण्णलहु ॥ ३ घत्तिय धरणियलें अणङ्गसरा णं सरय-मिय. जोण्ह वरा ॥ ४ सु पणडु पुणव्वसु गीढ-भउ णं हरिणु सरासणि-तासु गउ ॥५ अलहन्त वत्त कण्णहें तणिय किङ्कर वि पत्त पुरि अप्पणिय ॥ ६ अन्तेउरु लक्खिउ विमण-मासु णं 'तुहिण-छित्तुं सयवत्त-वणु ॥७ ॥ अत्थाणु वि सोह ण देइ किह जोव्वणु विणु काम-कहाएँ जिह ॥८ ॥घत्ता ॥ कहिउ णरिन्दों कङ्करहिँ “जलें थले गयणयले गविट्ठी। सिद्धि जेम णाणेण विणु तिह अम्हहिँ कण्ण ण दिट्ठी" ॥९ [११] एत्थन्तरें छण-मियङ्क-मुहिय तिहुअणआणन्द-राय-दुहिय ॥१ . पण्णलहुअ-विजऍ चित्त तहिँ 'सुण्णासणु भीसणु रण्णु जहिँ ॥२ जाहिँ दारिय-करि-कुम्भ-स्थलइँ उच्छलिय-धवल-मुत्ताहलइँ ॥३ दुप्पेक्ख-तिक्ख-णक्खकिय दीसन्ति सीह-परिसक्कियइँ ॥ ४ 2 P काहे वि, s कहि वि. 10. 1 8 कण्णहो, A कण्णहिं. 2 Ps किंकरे. 3 P विमणु. 4 च्छिण्णु. 5 P अम्हह. [९] १ सामग्री. . [१०] १ चक्रवर्तेः. २ त्रसितः. ३ तुसारेण कमलः. [११] १ ऊर्ध्वसंस्थान-खरूपविशेषणमिदं यथा शुक्लं शंखं प्रत्येति । Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 ८४ ] सयम्भुकिउ पउमचरिउ जहिँ दन्ति-दन्त-मुसलाहयइँ जहिं विस्रम-तडइँ महियले गयइँ सुव्वन्ति जेत्थु कइ-बुक्कियइँ वणवसह - जूह-मुह-टेक्कियइँ 20 हिँ तेहऍ वर्णे कामसर वङ्क-वलय- विभम-गुणेंहिँ तहिँ जलवाहिणि-तडें वइसरे वि ፡ हा ताय ताय मइँ सेन्धवहि हा भाइ भाइ मम्भीस करें हा विहा का कियन्त कि हा काइँ कियइँ मइँ दुकियइँ एहिँ आइज त मरणु 15 जें भव-संसार हों उत्तरमि सा एम भर्णेवि सण्णासें थिय वरसहुँ सहि सहास थिय व-मयलञ्छण-लेह जिह छुड छुडु तर्हि पवर-भुअङ्गर्मेण वोल्लिज्जेइ तो विज्जाहरेंण परमेसरि पभणइ सव्व-सह अक्खेजहि तायों एह विहि 21. तव चरणु णिरोसह उज्जविर्ड と [ ० ११५ - ९, १२, १–९, १३, १-५ दीसन्ति भग्ग पायज-सयइँ ॥ ५ वणमहिस- सिङ्ग जुबलुक्खयइँ ॥ ६ एकल-कोल - आरुक्कियइँ ॥ ७ वायस - रडियइँ सिव-फेक्कियइँ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ जल वाहिणि विउल विहावइ । सरि पोढ - विलासिणि णावई ॥ ९ [१२] धाहाविउ कुलहरु सम्भरेंवि ॥ १ हा माऍ माऍ सिरें करु थवहि ॥ २ गय वग्घ सिङ्घ ढुक्कन्त धरें ॥ ३ एउ वसणु काहूँ महु दक्खविउ ॥ ४ जं णिहि दावेंवि णयणहँ हियइँ ॥ ५ तो वरि मुइय जिणवरु सरणु ॥ ६ अजरामर - पुरवरु पइसरमि " ॥ ७ हत्थ - यह उवरि णिवित्ति किय ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ तव चरणें परिट्ठिय जावेंहिँ । ताहिं ॥ ९ 'सउदासें दी [१३] देहदु गिलिउ उर-जङ्गर्मेण ॥ १ " किं हम्मर अजगरु असिवरेंण ॥ २ " किं तवसिहिँ 'जुत्ती पाण-वह ॥ ३ तु दुहियऍ रक्खिय सील - णिहि ॥ ४ 'अजयर हों सरीरु समल्लविउ " ॥ ५ 11. 1P 12. 1P अव्वहि. 2 P एतडउ, s wanting 3 P सई, s सह. 13. 1 Ps वोलिजइ, A वोल्लिजाइ 2 PSA B ° सहा. 3s तवसहु. 4s अक्खेजहिं, 4 क्विजहिं. 5 Ps एम. 6P A तुहु. 7PS ° मिउ. Sाइ. 2s °याइ, B लक्खयइं. 3P Aढेकियइं, s ढेकियाइ. 48 वयण. २ क्षयं गतानि. [१२] १ नदी. २ आवासय, संबोधय ३ विद्याधरेण. [१३] १ सोहइ २ T अजगरा स्वशरीरं समर्पितं. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १३, ६-१०] जुज्झकण्डं-एकुणसत्तरीमो संधि [८५ सउदासें जं तहिँ लेक्खियउ तं सयलु णरिन्दहों अक्खियउ ॥ ६ तिहुअणआणन्दु पधाइयउ कलुणइ (?) कन्दन्तु पराइयड़ ॥ ७ सयणहुँ उप्पाइउ दाहु पर जिणु जय भणन्ति मुअऽणङ्गसर ॥ ८ णिय जेण सो वि तउ करेंवि मुउ दसरहहाँ पुत्तु 'सोमित्ति हुउ ॥ ९ ॥घत्ता ॥ एह वि मरेवि अणङ्गसर. उप्पण्ण विसल्ला-सुन्दरि । 'वल तहे तणेण जलेण पर स इँ भु व धुणन्तु उट्ठई हरि' ॥ १० 15 [६९. एक्कुणसत्तरीमो संधि] [१] विजाहर-वयण-रसायणेण आसासिउ वलहदु किह । 'णहें पडिवा-यन्दं दिट्ठऍण कहि मि ण माइउ उवहि जिह ॥ सरहसैंण पैरजिय-आहवेण . सामन्त पैजोइय राहवेण ॥ १. 'किं कहाँ वि अत्थि मणु सइय-अङ्गे जो एइ अणुर्द्वन्तऍ पयङ्गे ॥२ जो जणइ मणोरह महु मणासु जो जीविउ देइ जणद्दणासु' ॥३ तं वयणु सुर्णेवि मरु-णन्दणेण वुच्चइ रावण-वण-मद्दणेण ॥४ 'महु अत्थि देव मणु सइय-अङ्गे हउँ ऍमि अणुहन्तऍ पयङ्गे ॥५. हउँ जणमि मणोहर तुह मणासु हउँ जीविउ देमि जणणासु' ॥६ 'तारा-तणएण वि वुत्तु एव 'हउँ हणुवहाँ होमि सहाउ देव' ॥७ भामण्डलु पभणइ 'सुणु सुसामि हउँ विहिँ उत्तर-सक्खिणउ जामि ॥८ ॥ घत्ता ॥ ते जणय-पवण-सुग्गीव-सुय रामहों चलणेंहिँ पडिय किह । * कल्लाण-काले तित्थङ्करहों तिण्णि वि तिहुवण-इन्द जिह ॥ ९ 8 s तहि मिलहि वि सुरत्तु विसल्लासुंदरि हुय. 9 P S A B उठेइ. 1. 1 P s °वाणरसाहणे. 2 P S A णहि. 3 P S पवडिय°. 4 P मणु corrected as मुण. 5 P S सइवि. 6 S पटुंतए. 7 P S चलणिहि, A वलणिहिं. ३ मयणसरः. ४ लक्ष्मणः. ५ | राम. [१] १ चंद्रेण. २ जितसंग्रामेण. ३ 'T दृष्टः. ४ सूर्योदये, ५ सूर्योदयेण विना आगटामि ६ अंगदेन. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ८६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०२, १-९,३, १-९ [२] आरूढ विमाणेहिँ सुन्दरेहिँ 'अमरेहि व सव्व सुहङ्करेहि ॥ १ चुम्वणेहिँ व णाणाविह-सरेहिँ 'सिव-पर्यहिँ व मुत्तावलि-धरेहिँ ॥२ कामिणि-मुहॅहिँ व वणुजलेहिँ छिन्छइ- चित्तेहिँ व चञ्चलेहिँ ॥ ३ 5 महकइ-कव्वेहि व सुघडिएहिँ सुपुरिस-चरिएहि व पयडिएहिँ ॥ ४ 'थेरासणेहिँ व अलि-मुहलिएहिँ सइ-चारिहिं व अखलिएहिँ ॥५ णव-जोव्वर्णेहिँ व णह-गोयरेहिँ जिण-सिरेहिँ व भामण्डल-धरेहिँ ॥ ६ वयणेहि व हणुव-पसङ्गएहिँ पाहणेहिं व गमण-मणङ्गएहिँ॥७ थिय तेहिँ विमाणेहि मणिमएहिँ णं वर-फुल्लन्धुय पङ्कएहिँ ॥८ ॥घत्ता ॥ मण-गमणेहिँ गयणे पर्यट्टएहिँ लक्खिउ लवण-समुदु किह । महि-मडयों णहयल-रक्खसेण फाडिउ जठर-पएसु जिहं ॥ ९ [३] दीसइ रयणायरु रयण-वाहु विञ्झु व 'स-वारि छन्दु व से-गाहु ॥१ ॥ अत्थाहु सुहि व हत्थि व करालु भण्डारिउ व्व वहु-रयण-पालु ॥ २ सूहव-पुरिसो व्व सलोण-सीलु सुग्गीवु व पयडिय-इन्दणीलु ॥ ३ जिण-सुव-चक्कवइ व किय-वसेलु मझण्णु व उप्परे चडिय-वेलु ॥ ४ तवसि व परिपालिय-समय-सारु दुजण-पुरिसो व्व सहाव-खारु ॥५ णिद्धण-आलावु व अप्पमाणु जोइसु व मीण-कक्कडय-थाणु ॥६ " मह-कव्व-णिवन्धु व सद्द-गहिरु चामीयर-चसय व पीय-मइरु ॥७ "तं जलणिहि उल्लङ्घन्तएहिँ वोहित्थई दिलुइँ जन्तएहिँ ॥ ८ 'णीसीहवडइँ लम्विय-हला. महरिसि-चित्ताइँ व अविचलाइँ ।। ९ 2. 1 A अवरेहि. 2 only in T. PS A मि. 3 Ps A °पयहि. 4 wanting in Ps 5 P°मणंगमेहि, s “मणंगमेहि. 6 P S A गयणि. 7 P पयट्टेहि, s पट्टिवि, A पयट्टइहिं. 3. 1 PS °इंदलीलु. 2 PS मज्झाणु. 3 A °णिवण्णु. 4 PS वसइ य, A वसइ व. 5 P S A °मयरु, only T. मइरु. 6A भं. [२] १ देवसदृशैः. २ मोक्षपदमिव । सिद्धपरंपरा मुक्तावलीव. ३ पुंश्चली. ('r.' s reading) थियचित्तहि व्व = स्त्रीचित्त इव. ४ ब्रह्मणः कमलैरिव. ५ नखैर्विदारितैराकाशगामिमिश्च. ६ | जिनश्री इव भामंडलेन सह यथा. ७ पक्षे चिबुकस्थानं = थोढी ( Hindi ठोढ़ी). ८ भ्रमराः. [३] १ हस्तिबंधन-गर्ता-युक्तः, सजलश्च. २ '' गाथको नाम छंदो जलचराश्च. ३ वजन-हृदय इव. ४ हस्तो वोहित्थ-विशेषश्च (?). ५ उभयत्र श्रियं लाति गृह्णाति शी(श्री)लः. ६ । मध्याह्नमिव. ७ सुवर्णचषकवत् । चषको मद्य-भाजनं. ८ ' पीता मदिरा मद्यं यस्मिन् चंकषे (i. e. चषके) अन्यत्र पीताः स्वीकृता मदिरा येन । पूर्व-मथन-काले निर्गता सा. ९ सेवड-रहितानि (?). १० नागरितानि. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ३, १०;४, १-९,५,१-८] जुज्झकण्डं-एकुणसत्तरीमो संधि [४७ ॥ घत्ता ॥ अण्णु वि थोवन्तर जन्ताह तिहि मि णिहालिउ गिरि मलऊ। जो लवलि-वलहों चन्दण-सरहाँ दाहिण-पवणहाँ थामलउ ॥ १० [४] जहिँ जुवेइ-पऊरु-परजियाइँ रत्तुप्पल-कयलि-वणइँ थियाइँ ॥ १ कामिणि-गई-छाया-भंसियाइँ जहिं हंस-उलइँ आवासिया ॥२ कर-करयल-ओहामिय-मणाइँ जहिँ मालइ कङ्कोली-वणाइँ ॥३ जहिँ वयण-णयण-पह-घल्लियाइँ कमलिन्दीवरइँ समल्लिया ॥४ 'जहिँ महुर-वाणि अवहत्थियाइँ कोइल-कुलाइ कसणई थियाइँ ॥५ . भउहावलि-छाया-वकियाइँ जहिं णिम्व-दैलइँ कैडुयइँ कियाइँ ॥ ६ ॥ जहिँ चिहुर-भार-ओहामियाइँ . वरहिण-कुलाइँ रोवाविया ॥७ तं मलउ मुऍवि विहरन्ति जाव दाहिण-महुरऍ आसण्ण ताव ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ किकिन्ध-महागिरि लक्खियउ तुङ्ग-सिहरु कोड्डावणउ । छुडु "रमियहें पुहइ-विलासिणिहें उर-पएसु सोहावैणउ ॥ ९ [५] जहिँ इन्दणील-कर-भिजमाणु ससि थाइ जुण्ण-दप्पण-समाणु ॥ १ जहिँ पउमराय-कर-तेर-पिण्डु रत्तुप्पल-सण्णिहु होइ चण्डु ॥२ : जहिँ मरगय-खाणि वि विप्फुरन्ति ससि-विम्वु भिसिणि-पत्तु व करन्ति ॥३ . तं मेल्लेवि रहसुच्छलिय-गत्त णिविसद्धे सरि कावेरि पत्त ॥ ४ ० जा लइय विहछेवि णरवरेहिं महकव्व-कहा इव कइवरेहिँ ॥ ५ सामिय-आणा इव किङ्करेहिँ तित्थङ्कर-वाणि व गणहरेहिँ ॥६ सिव-सासय-मोत्ति व हेउएहिँ वर-सदुप्पत्ति व 'धाउँएहिँ ॥७. पुणु दिट्ठ महाणइ तुङ्गभद्द करि-मयर-मच्छ-ओहर-रउद्द ॥८ 4. 1 P जुबई. 2 P S °पउरु', A °एऊरु. 3 A गय?. 4 P °वलइ. 5 PS A जहि.6 Ps कसणइ, wanting in A. 7 PS A °दलइ. 8 P कडूभइ, 3 कडूयइ, A कंडुयई. 9 P कोडावणउ, A कोड्डावणउं. 10 P रमिअहे, s रमियहि, A रमिअहिं. 11 P णं सम्वणडं, s गं सज्वणउ, A सोहावणउं. 5. 1 Ps कोवेरी. 2 PSA विहंजिवि. 3 PS वाउएहिं (s हि). 4 PS °कच्छय, A °उहर. • [४] १T पादोरुभ्यां क्रमेण निर्जितानि. २ गतिशोभया. ३ ' उच्छूनं कर्नाटदेशे व्यवहारोऽये(यं). [५] १ (P. s. reading ) हेतुवादुभिः. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ८८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० ५,९;६, १-११७,१-६ ॥घत्ता ॥ असहन्तें वणदेव-पवण-झड दूसह-किरण-दिवायरहों। णं सज्झें सुट्ठ तिसाइऍण जीह पसारिय सायरहों ॥९ 5 पुणु दिट्ठ पवाहिणि किण्हवेण्ण किविणत्थ-पउत्ति व महि-णिसण्ण ॥ १ पुणु इन्दणील-कण्ठिय-'धरेण दक्खविय समुहहाँ आयरेण ॥२ पुणु सरि भीमरहि जलोह-फार जा सेउण-देसहाँ अमिय-धार ॥ ३ पुणु गोला-णइ मन्थर-पवाह सज्झेण पसारिय णाई वाह ॥ ४ पुणु वेण्णि-पउँण्हिउ वाहिणीउ णं कुडिल-सहावउ कामिणीउ ॥५ " पुणु तावि महाणइ सुप्पवाह सजण-मेत्ति व्व अलद्ध-थाह ॥ ६ थोवन्तराले पुणु विञ्झु थाइ 'सीमन्तउ पिहिमिहें तणउ णाइ ।। ७ सा णिन्दिय रोस-वसङ्गएहिँ॥ ८ 'किं विझहाँ पासिउ उवहि चारु जो स-विसु 'किविणु अञ्चन्त-खारु ॥९ तं णिसुणेवि सीय-सहोयरेण णिब्भच्छिय णहयल-गोयरेण ॥ १० ॥ धत्ता ॥ ___जं विञ्झु मुऍवि गय सायरहों मा रूसँहों रेवा-णइहें । णिल्लोणु मुअइ सलोणु सरइ णिय-सहाउ ऍउ तियमइहें ॥ ११ [७] सा णम्मय दुरन्तरेण चत्त पुणु उज्जयणि णिविसेण पत्त ॥१ 10 जहिँ जणवउ स-धणु महा-घणो ब्व रामोवरि वच्छलु लक्खणो व्व ॥२ गुणवन्तउ धणुहर-सङ्गहो व अमुणिय-कर-सिर-तणु वम्महो व्व॥ ३ स वि दुम्महिलं व उज्जेणि मुक्क पुणु पारियत्तु मालवउ ढुक्के ॥ ४. जो धेण्णालङ्किउ णरवइ व्व उच्छुहणु कुसुमसरु रेइबँइ व्व ॥ ५ तं मेल्लेवि जउणा-णइ पँवण्ण जा अलय-जलय-गवलालि-चण्ण ॥६ 5 A °इल. 6 A संझे. 7 Ps तिसाएण. 6. 1 P S कण्हवण्ण. 2 A °वरेण. 3 P S भीमरइ. 4 P S A संज्झेण. 5 P S पइण्हिउ, A यउण्हि. 6 PS रूसहि. __7. 1 PS दूरवरेण, A दूरंतरिण. 2 PS उज्जयणे, A उज्जोयणे. 3 P S महग्धणो. 4 Ps धणुवर. 5 P S सा विडमहिल. 6 A उजोणि. 7 PS पारियत्त, A परियत्त. 8 P मालवु, A मालव. 9 s दुक्कु 10 A रइवहु. २ दवाग्निः. [६] १ पर्वतेन. २ सीमांतः. ३ ' समुद्रो स विषोत्पत्तिस्थानं प्रसिद्धमिदं. ४ !' अधः प्रस्थापितसर्वखं [७] १ कृशत्वा. २ पुण्याधिक-जनश्च सस्यालंकृतश्च. ३ इक्षुधनं हे (?) इक्षुरेव व (2) नं द्रव्यं च. ४ पुष्पमाला. ५ काम. ६ प्राप्ताः. . Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ७, ७-५, ८, १-९:९, १-८] जुज्झकण्डं-एकुणसत्तरीमो संधि [८९ जा कसिण भुअङ्गिन विसों भरिय कज्जल-रेह व णं धरऍ धरिय ॥७ थोवन्तरें जल-णिम्मल-तरङ्ग ससि-सङ्ख-समप्पह दिट्ठ गङ्ग ॥८ ॥ घत्ता ॥ अम्हहँ विहिं ग़रुवउ कवणु जऍ जुज्झवि आएं मच्छरेण । हिमवन्तहों णं अवहरेवि णिय धय-वडाय रयणायरेण ॥ ९ [८] थोवन्तरें तिहि मि अउज्झ दिट्ठ पुणु सिद्धिपुरिहिँ सिद्धि व पइट ॥ १ जहिँ मिहुणइँ आरम्भिय-रयाइँ पन्थिय इव उच्चाइय-पयाइँ ॥२ पाहण इव अवरुण्डण-मणाइँ गिरिवर-गत्ता इव सव्वणाई॥३ अविचल-रजा इव सु-करणाइँ रिसिउल इव भाव-परायणा ॥४ धणुहर इव गुण-मेलिय-सराइँ • अहरत्ता इव पहराउरा ॥५ पुणु णरवइ मंदिरें गय तुरन्त मुणि-सुव्वय-जिण-मङ्गलइँ गन्त ॥६ संग्गावयार जम्माभिसेऍ णिक्खवणे णाणे णिव्याणच्छऍ ॥७ तित्थयर-परम-देवाहँ जाइँ पञ्च वि कल्लाण. होन्ति ताइँ ॥८ ॥ घत्ता ॥ 'महि मन्दरु सायरु जाव णहु । जाव दिसउ महणइ-जलइँ। तउ होन्तु ताव जिण-केरा पुण्ण-पवित्तइँ मङ्गलइँ' ॥९ [९] तें' मङ्गल-सदें पहु विउछु णं छण-मयलञ्छणु अर्द्ध-अडु ॥१ णं उअय-महीहरे तरुण-मित्तु णं माणस-सरु रवि-किरण-छित्तु ॥२ . णं वाल-लीलु केसरि-किसोरु णं सुरवइ सुर-बहु-चित्त-चोरु ॥३ उद्वन्ते वहु-मणि-गण-चियाइँ ___लक्खियइँ विमाणइँ खश्चियाइँ ॥ ४ णं णहयल-कमलइँ विहसियाँ सजण-वयणाइँ व पहसिया ॥५ णिक्कारणे जाइँ पप्फुल्लियाइँ _____ सु-कलत्तइँ णाइँ समल्लियाई ॥६ णिहिट्ट विमाणेहिँ तेहिँ वीर सम्बाहरणालकिय-सरीर ॥७ ॥ परिपुच्छिय. 'तुम्हें पयट्ट केत्थु किं मायापुरिस पढुक्क एत्थु ॥ ८ 11 P धरणिए. 8. 1 5 णं. 2 wanting in A. 3 s A जहि. 4 S A °रयाइ. 5 SA सुकरणाइ. 6 देंत. . 7 8 सग्गब्भयारे जम्माहिसेव,'A °जम्माहिसए. 8 णिव्वाणि एव. 9 s होंति, A होतु. 9. 1 s तं, A ते. 2 A मुद्ध मुद्र. 3 A गय. 4 s A लक्खियइ. 5 s A कमलइ. 38A याई.7 8 समुल्लियाइ. 8 5 सव्व. nternati० च० १२ Jain Education Internatione Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ९०] सयम्भुकिङ पउमचरिउ 10 · हेमन्त - गिम्ह पाउस-समय किं तिणि वि हरि-हर - चउवयण 5 वयणेण तेण भरहहाँ तणेण 'हउँ भामण्डलु हणुवन्तु एहु तिण्णि वि आइय कज्जेण जेण सीय कारणें रोसिय-मणाहँ लक्खणु सत्तिएँ विणिभिण्णु तेत्युं वयणु सुर्णेवि परिपालिएल णंचवण-कालें सग्गहों सुरिन्दु दुक्खाउरु धाहार्वणहिँ लग्गु तं 'हा पैइँ सोमित्ति मरन्तऍण " भत्तार- विहूणिय णारि जिह www हा भायर एक्कसि देहि वाय हा भायर महु सिरें पडिउ गयणु हा भायर वरहिण - महुर-वाणि 20 हा किं समुद्दे जल-विहु खुडु हा हि सुरवइ लच्छिऍ विमुक्कु हा किह दिणयरु कर-णियर- चत्तु हा चञ्चलिहूअउ केम मेरु ॥ घत्ता ॥ किं अवयवहिं अलङ्करिय | आएं वेसें अवयरिय' ॥ ९ [१०] वोल्लिज्जइ जणयहों णन्दणेण ॥ १ उहु अङ्ग रहसुच्छलिय-देहु ॥ २ अक्खमि किं बहु - वित्थरेण ॥ ३ Tags राहव-रावणाहँ ॥ ४ दुक्करु जीवइ तें आय एत्थु ' ॥ ५ णं कुलिस- समाहउ पडिउ सेलु ॥ ६ उम्मुच्छिउ कह वि कह वि णरिन्दु ॥ ७ पुण्ण-क्खऍ हरि व मुअन्तु सग्गु ॥ ८ [ क० ९, ९, १०, १–९; ११, १-८ ॥ घत्ता ॥ मरइ णिरुत्तउ दासरहि । अज्जु अणाही महि ॥ ९ [११] हा पइँ विणु जयसिंरि विहव जाय ॥१ हा हियउ फुड्डु दक्खवहि वयणु ॥ २ महु विडिओsसि दाहिणउ पाणि ॥ ३ हा किह दिदु कुम्मकडाहु फुड्डु ॥ ४ हा हि जमरायों मरणु ढुक्कु ॥ ५ हा किह अणङ्गु दोहग्गु पत्तु ॥ ६ हा म जाउ द्धिणु कुवेरु ॥ ७ ॥ घत्ता ॥ 25 हा निव्विसु किह धरणिन्दु थिउ णिप्पहु ससि सिहि सीयलर । टलट लिहूई म महि केम समीरणु णिच्चलउ ॥ ८ 101s A तिथु 28 वणह. 3s A पइ. i11s महुर. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १२, १-९:१३, १-९, १४,१] जुज्झकण्डं-एकुणसत्तरीमो संधि [९१ [१२] लब्भइ रयणायरे रयण-खाणि लब्भइ कोइल-कुले महुर-वाणि ॥१ लब्भइ चन्दणु गिरि-मलय-सिङ्गे लब्भइ सुहवत्तणु जुवइ-अङ्गे ॥२ लब्भइ धणु धणएं धरा-पवण्णु लब्भइ कञ्चण-पावएँ -सुवण्णु ॥३ लब्भइ पेसणे सामिय-पसाउ लब्भइ किऍ विणऍ जणाणुराउ ॥४ । लब्भइ सज्जणे गुण-दाण-कित्ति। सिय असिवरें गुरु-कुलें परम तित्तिं ॥५ लन्भइ वसियरणे कलत्त-रयणु महकव्व सुहासिउ सुकइ-वयणु ॥६ लब्भइ उवयार-मईऍ सु-मित्त । मंद।हिँ विलासिणि-चारु-चित्तु ॥७ लब्भइ पर-तीरें महग्घु भण्डु वर-वेल-मूले वेडुज-खण्डु ॥ ८ ॥ पत्ता॥ गएँ मोत्तिउँ सिङ्घल-दीवें मणि वइरागरहों वजु पउरु । आयइँ सव्वइँ लब्भन्ति जऍ णवर ण लब्भइ भाइ-वरु' ॥९ [१३] रोवन्तें दसरह-णन्दणेण धाहाविउ सन्चें परियणेण ॥१ दुक्खाउरु रोवइ सयलु लोर्ड णं चप्पेवि चप्पॅवि भरिउ सोउ ॥२ 15 रोवइ भिच्चयणु समुद्द-हत्थु णं कमल-सण्डु हिम-पवण-घत्थु ॥३ रोवइ अन्तेउरु सोय-पुण्णु णं छिज्जमाणु सङ्घ-उलु वुण्णु ॥४ रोवइ अवराइव राम-जणणि केकय दाइय-तरु-मूल-खणणि ॥५ रोवइ सुप्पह विच्छाय जाय रोवइ सुमित्त सोमित्ति-माय ॥६ 'हा पुत्त पुत्त केत्तहि गओऽसि किह सत्तिऍ वच्छ-त्थलें हओऽसि ॥७ ॥ हा पुत्त मरन्तु ण जोइओऽसि दइवेण केण विच्छोइओऽसि ॥८ . ॥ पत्ता॥ रोवन्तिऍ लक्खण-मायरिऍ सयलु लोउ रोवावियउ। कारुण्णएँ कव्व-कहाऍ जिह को अंसु मुआवियउ ॥९ [१४] परिहरेंवि सोउ भरहेसरेण ___ करवालु लइउ दाहिण-करेण ॥१ 12. 1 s सिरि. 2 A कित्ति. 3 s मइहि. 4 s महवेहि, A मद्दवाह. 5 s 'तीरि, A °ती. 6 8 °वेणु'. 7 s वेलुज', A वेड... 8 - मोत्तिउं. 9 A वइरागरहि. 13. 1 s रोवंतहे, A रोवंतहें. 2 8 A चप्पिवि. 3 A वि. Before the figure 13 ending the last Kadavaka's adds marginally the following passage: Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ९२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १४, २-९,१५, १-९ रण-भेरि समाहय दिण्ण सञ्ज साहणु सण्णडु अलंद्ध सङ्ख ॥२ रह जोत्तिय किय करि सारि-सज्ज पक्खरिय तुरङ्गम जय-जसज्ज ॥३ सरहसु सण्णज्झइ भरहु जाव भामण्डलेण विण्णत्तु ताव॑ ॥४ 'पइँ गऍण वि सिज्झइ णाहिँ कज्ज तं करि हरि जीवइ जेण अजु ॥५ । जइ दिण्णु विसल्लहे तणउ ण्हवणु तो अक्खहि सणु ण किउ कवणु॥६ तं वयणु सुणेप्पिणु भणइ राउ 'किं सलिलें सइँ जे विसल्ल जाउ' ॥७ पट्टविय महल्ला गय तुरन्त कउतिकमङ्गलु णिविसेण पत्त ॥८ ॥पत्ता ॥ विण्णविउ णवेप्पिणु दोणघणु 'जीविउ देव देहि हरिहें । ॥णीसरउ सत्ति वच्छत्थलहों जलेंण विसल्लासुन्दरिहें' ॥९ [१५] एत्तडिय वोल्ल पडिवण्ण जाव केका सम्पाविय तहिँ जि.ताव ॥१ पणवेप्पिणु भायरु वुत्तु तीऍ 'करें गमणु विसल्ला-सुन्दरिऍ ॥२ . जीवउ लक्खणु हम्मउ दसासु पूरन्तु मणोरह राहवासु ॥३ 15 आणन्दु पवडउ जाणईहे तणु तारउ दुक्ख-महाणईहें ॥४ अण्णु वि विसल्ल तहाँ पुग्व-दिण्ण लग्गउ कराले सम्भाव-भिण्ण' ॥५ तं वयणु सुणेवि परितुदु दोणु 'उडउ णारायणु अखय-तोणु' ॥६ पट्टविय विसल्ल-खणन्तरेण सहुँ कण्ण-सहासें उत्तरेण ॥७ गय जयकारेप्पिणु दोणमेहु केक्कइय पराइय पियय-गेहु ॥ ८ ॥ घत्ता॥ हणुवड्य-भामण्डल-भरह दिट्ठ विसल्ला-सुन्दरिऍ। णं मज्झ-पैदेसे पइट्ठियएँ चउ मयरहर वसुन्धरिए ॥९ पुणु सोमित्तिय संवरिवि सोउ रोवंतु णिवारिवि सयलु लोउ ॥ पुणु भणिय हलाउव-जणणि तेण धीरवहि अप्पु सामिणि मणेण ॥ सुनु माइग (?) तुय लक्खणु सुधण्णु जा सम महियलि अवरु ण उवण्णु ॥ जिणि पाण समप्पिय पहुहि कजि अरि उवरि परक्कमु अतुलु स जि ॥ वल सहु भासिज्जहि हणुव एव टुहु चि (?) भण धरिजइ देवदेव ॥ अणुचर-वड्डत्तणु हवइ एहु पहु-कजि समप्पइ णियय-देहु ॥ तुहु जुजहि अरि घण-पलयवाहु जिम होइ सत्तु जिणि सीयलाहु ॥ रहु-जणणि भणइ सुव काई किण्णु तिय-कारण लक्खणु सत्ति-भिन्नु ॥ किं उचरिउ वण्णउं रहु-समाणु किउ वंधव-मरणु असझठाण ॥ वतु (?) वज्झतनू जरि तण अहंग जोवण मह रूवें सडंग ॥ णउ पुञ्ज कुपुत्तुउ वणु (?) कोक्खि अप्पर पोसवइ कुलवल्लि सोक्खि ॥ 4. 1A तणउं. 2 A अक्खुवि. 3 SA संइ. 4 s°यलहो. 15. 1 A °तिण्ण. 2 S A दोणु. 3 °वगंगय . 4 s देसे, A पदेसि. 10 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०१६, १-९,१७,१-९] जुज्झकण्ड-एकुणसत्तरीमो संधि [९३ [१६] स वि णयणकडक्खिय दुजएहिँ सिय णावइ चउहु मि दिस-गएहिँ ॥१ ते पुलइय णव-णीलुप्पलच्छि ववसाउ करन्तहाँ कहाँ ण लच्छि ॥२ पुणु पोमाइउ लक्खणु कुमारु ' 'संसारहों लइ एत्तडउ' सारु ॥ ३ जइ जीविउ केव वि कह वि पत्तु तो धण्णउ जसु एहउ कलत्तु' ॥ ४ भामण्डलेण कोकावियाउँ लहु णियय-विमाणे चडावियाउ ॥ ५ । तिणि वि संचल्ल णहङ्गणेण गय लङ्क पराइय तक्खणेण ॥ ६ जिह जिह कण्णउ दुकन्ति ताउ तिह तिह विमलीहूयउ दिसाउ ॥ ७ रामेण वुत्त 'जम्बव विहाणु लइ अप्पउ दहमि हरिं समाणु ॥८ ॥घत्ता ॥ धीरिउ राहवु रिच्छद्धऍण 'जणिय विसल्लऍ विमल दिसि। " किं कहमि भडारा दासरहि तिहिँ पहरेंहिँ सम्भवइ णिसि ॥९ _ [१७] ण विहाणु ण भाणु मणोहरी, उहु तेउ विसल्ला-सुन्दरीहें' ॥१ वल-जम्वव वे वि चवन्ति जाव णीसरिय सरीरहों सत्ति ताव ॥२ पुण्णालि गाइँ पर-परवरांउ णं णम्मय विझ-महीहराउँ ।। ३ । णं सद्द-माल वर कइवरांउ णं दिव्व वाणि तित्थङ्कराउ ॥ ४ एत्थन्तरें अम्बरें धगधगन्ति पवणञ्जय-तणएं धरिय जन्ति ॥ ५ णं वेस वियडे णरवरेण णं पवर मह्मणइ सायरेण ॥ ६ पचविय वेवन्ति अमोह-सत्ति में धरै मं धरै मुऍ मुऍ दवत्ति ॥७ णउ दुट्ट-सवत्तिहें समुहु थामि ऍह अच्छउ हउँ णिय-णिलउ जामि ॥८॥ ॥ घत्ता ॥ असहन्तिहें हियय-विणिग्गयहें कवणु एत्थु अब्भुद्धरणु । सव्वहें भत्तारें घत्तियहें कुल-बहुअहें कुलहरु सरणु ॥ ९ 16. 1 s ते, A ति. 2s 'याउ. 3 A ज्झाउ. 4 A धारिंउ. 5 s A तिहि. 17. 1 s हरिहि, A हरीहि. 2 A °सुंदरीहि. 3 s A णाइ. 4 5 रहो. 5 s मा धरे, मा धरि, A धरि में धरि. 6 S असहंतिहि, A असहत्तिह. 7 घल्लियहि. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ९४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १८,१-११; १९,३-१ [१८] किंण मुंणिय पइँ महु तणिय थत्ति हउँ सा णामेणामोह-सत्ति ॥१ कइलासुद्धरणे भयावणासु धरणिन्दें दिण्णी रावणासु ॥२ सङ्गाम-काले लक्षणों मुक्त हरि-आणऍ विज्जु व गिरिहें ढुक्क ॥३ असहन्ति विसल्लहें तणउ तेउ णासमि लग्गी किं करहि खेउ ॥४ आयएँ अवलम्वेवि परम-धीरु अण्णहिँ जम्मन्तर घोर-वीरु ॥५ तव-चरणु णिरोसहु चिण्णु तावँ गय वरिसहुँ सहि सहास जाएँ' ॥६ हणुएण वुत्तु 'जइ सच्चु देहि तो मुंयमि पडीवी जइ ण एहि ॥ ७ विजएँ पभणिउ 'लइ दिण्णु दिण्णु णउ भिण्णमि जिह एवहिं विभिण्णु' ॥८ ॥ तं णिसुणेवि पवण-सुएण मुक्क विहडप्पड गय णिय-णिलउ ढुक्क ॥९ एत्तहे वि ताव सरहस पइट्ट स-वलेण वलेण विसल्ल दिह ॥ १० ॥ घत्ता ॥ सिउ सन्ति करन्ति हरन्ति दुहु सीयहें रामहों लक्खणहों। अत्थक्कएँ दुक भवित्ति जिह लङ्कहें रजहों रावणहों ॥ ११ [१९] सव्वङ्गिउ हरि परमेसरी' परिमट्ठ विसल्ला-सुन्दरीऍ ॥१ समलड्डु सुअन्धे चन्दणेण रामहों वि समप्पिर तक्खणेण ॥२ तेण वि पट्टविउ कइद्धयाहँ जम्वव-सुग्गीवङ्गङ्गयाह ॥३ भामण्डल-हणुव-विराहियहिँ णल-णीलहँ हरिस-पसाहियाहँ ॥४ 20 गय-गवय-गवक्खाणुद्धराहँ कुन्देन्दु-मइन्द-वसुन्धराहँ ॥५॥ अवरह मि चिन्ध-उवलक्खियाहँ सामन्तहँ रावण-पक्खियाहँ॥६ केसरिणियम्ब-सुय-सारणाहँ रविकण्णेन्दइ-घणवाहणाहँ ॥७ जमघण्ट-जमाण[णजममुहाँहँ धूमक्ख-दुराणण-दुम्मुहाहँ ॥ ८ ॥घत्ता॥ अवरह मि असेसहुँ णरवइहुँ दिण्णु विहछेवि गन्ध-जलु । अत्थक्कएँ जाउ पुणण्णवउ सयलु वि रामों तणउ वलु ॥ ९ __ 18. 1 PS पइ. 2 S A वरिसहु. 3 s मुयविं, A मुएमि. 4 5 विजइ, A विजाइ. 5 s एवहि, 6 मथक्क पढुक्क. 19. 1 s ते राम समप्पिउ. 2 8 A विराहिवाहं. 3 SA सामंतह. 4 5 जमइंटह जममुहसणिहाई, A जमाण. 5 A तणउं. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कं० २०, १–१०; २१, १–१४ ] जं राम- सेण्णु णिम्मल - जलेण तं वीरेंहिं वीर रसाहिएहिँ वजन्तेंहिं पडहेंहिं मद्दलेहिं गच्चतेहि खुज्जय- वामणेहिं गायन्तहिँ अहिणव- गायणेहिं सव्वेंहिँ उण्णिद्दाविउ अणन्तु विहसेप्पणु उच्च हलहरेण ता दुद्दम-दणु- णिद्दल - दप्प जममुहहों जाऍ णीसारिओऽसि सा कण्ण णिऍवि हरिसिय-मणासु 'किं चलण-तलग्गइँ कोमलाई किं ऊरु परोप्परु भिण्णे-तेय किं कणय-दोरु घोलड विसालु किं तिवलिड जढरें पधावियाउ किं रोमावलि घण कसण एह किं णव थण णं णं कणय-कलस किं आयम्विर कर-यल चलन्ति किं आणणु णं णं चन्द-विम्वु किं दसणावलिउ समुत्तियाउ - किं गण्डवास णं दन्ति-दाण किं भउ इमाउ परिड्डियाउ किं कण्ण कुण्डलाहरण एय किं भालउ णं णं ससहरडु जुज्झकण्ड - एकुणसत्तरीमो संधि [९५ [२०] संजीव संजीवणि-वलेण ॥ १. वग्गन्तेंहिँ पुलय-पसाहिएहिँ ॥ २ गिज्जतेंहिँ धवहिँ मङ्गलेहिँ ॥ ३ जजु - रियर पढन्तेंहिँ वम्भणेहिं ॥ ४ वायन्ते हि वीणा वायणेहिं ॥ ५ तं णिसुर्णेवि जोइय लक्खणण णं एक्कऍ सत्तिएँ परिहरिउ उ 'त्त रावणु' भणन्तु ॥ ६ 'किं खलेंण गवि णिसियरेण ॥ ७ जव वय विसलहें तउ वप्प ॥ ८ लङ्कहें विणासु पइसारिओऽसि ॥ ९ ww ॥ घत्ता ॥ तक्खण-मयणाअं ल्लियउ । पुणु अण्णेक्कऍ सल्लियउ ॥ १० [२१] उप्पण्ण भन्ति नारायणासु ॥ १ णं णं अहिणव- रत्तुप्पेलाइँ ॥ २ णं णं णव- रम्भा खम्भ एय ॥ ३ णं णं अहि रयण-णिहाण-पालु ॥ ४ णं णं कामउरिहें खाइयाँउ ॥ ५ णं णं मयणाणल-धूम-लेह ॥ ६ किं कर णं णं पारोह- सरिस ॥ ७ णं णं असोय-पल्लव ललन्ति ॥ ८ किं अहरउ णं णं पक्क-विम्वु ॥ ९ णं णं मल्लिय- कलियर इमाउ ॥ १० किं लोयण णं णं कामवाण ॥ ११ णं णं वम्मह धणुट्टियाउ ॥ १२ णं णं रवि-ससि विष्फुरिय-तेय ॥ १३ किं सिरु णं णं अलि-उल- णिवद्धु' ॥ १४ 20. 1s वावणेहि 2s जज्जरियड, 4 जज्जुरिज्जु 3s गायंतहि, A गायंतहिं. 4 A तणउं. 5 s A लंकहि. 6s हल्लियउ. • 211s तुपलाइ 24 भिण्णु. 3s 4 खाइआ उ. 4 A भउहउ. 3 10 18 20 26 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ९६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०२१, १५,२२,१-९,१,५-३ ॥घत्ता ॥ जाणेप्पिणु सव्वेंहिँ राणऍहिँ स्वासत्तउ महुमहणु । विण्णत्तु कियञ्जलि-हत्थऍहिँ 'करें कुमार पाणि-ग्गहणु' ॥१५ [२२] । ता जेम्ववन्ते पभणिउ कुमार 'फग्गुण-पञ्चमि तहिँ सुक्क-वारु ॥१ उत्तर-आसाढउ सिद्धि-जोग्गु अण्णु वि वदृइ थिरु कुम्भ-लग्गु ॥२ एयारसमउ गह-चकु अर्जु स-मणोहरु सयलु विवाह-कजु ॥३ आरोग्गिउँ सम्पय रिद्धि विद्धि अइरेण होइ सङ्गाम-सिद्धि ॥४ आयऍ अवसरें परिणेवि देव रिज्झह सुरवर-मिहणाइँ जेव' ॥५ ॥ तं सुणेवि सुमित्तिहें णन्दणेण किउ पाणि-गहणु जणदणेण ॥ ६ दहि-अक्खय-कलसहिं दप्पणे हिँ हवि-मण्डव-वेइय-मक्खणेहिँ ॥ ७ रगावलि-हरियन्दण-छडेहिँ कत्थइ स-विप्प-वन्दिण-णडेहिँ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ उच्छाहेंहिँ धवलेंहिँ मङ्गलॅहिँ सङ्केहिँ तुहिँ अइहवेहिँ । स ई भू सेंवि साहुक्कारियंउ णरवइ-सएहि(?) किय-उच्छवेंहिँ ॥ ९ [७०. सत्तरिमो संधि] उज्जीवियऍ कुमार किऍ पाणि-ग्गहणे भयावणु । तूरहँ सङ सुणेवि सूलेण व भिण्णु दसाणणु ॥ [१] ७॥ दुवई ॥ चन्द-विहङ्गमे समुड्डावियए (गर्य-) अन्धार-महुयरे।। तारा-कुसुम-णियरें परियलिऍ मोडिए रयणि-तरुवरे ॥१ परिभमन्ते पञ्चूस-महग्गएँ तरुण-दिवायर-मेट्ट-वलग्गएँ ॥२ ताव परजिय-सुर-सङ्घायहों केण वि कहिउ दसाणण-रायहाँ ॥३ 5 SA सव्वेहि. 22. 1 5 जंवव चवंति, A ता जंववंति. 2 5 एयारहमउ, एयारसमइ. 3 5 अजु, अणु. 4 5 मारेप्पिउ. 5 'तक्खणेहि. 6 5 साहुक्कारिओ, A साहुक्कारिउ. 7 Metre requires सय for "सएहि. 1. 1 SA किय. 2 S A तूरह. 3 8 गय?, A गये. Metrically redundant. 4 s अंधार ए. 5 s परियल्लिए, परिअलिए. 6 The portion from here up to the end of the next line is wanting in s. 7 A परिभमंति. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *. १, ४-६०; २, १-१०, ३, ६-३] जुज्झेकण्ड-सत्तरिमो संधि [९७ 'अहाँ अहाँ देव देष जग-केसरि आइय का वि विसल्ला-सुन्दरि ॥४ ताएँ जणदणु पच्चुज्जीविउ. णं घिय-धारहिँ सिहि संदीविउँ' ॥५ तं णिसुणेवि कल-कोइल-वाणी चिन्ताविय मन्दोयरि राणी ॥६ 'अज वि वुद्धि ा थाइ अयाणहों केवलि-भासिउ ढुक्कु पमाणों' ॥७ एम वियप्पें अमरोहावणु. पुणु सम्भावे पभणिउं रावणु ॥८ 'जे मुआ वि जीवन्ति, खणं खणे दुजय हरि-वल होन्ति रणङ्गण ॥९ ॥ घत्ता ॥ देहि दसाणण सीय अजं वि लङ्काउरि रिज्झउ । तोयदवाहण-वंसु मं राम-दवग्गिएँ डज्झउ॥१० [२] ॥ दुवई ॥ इत्वइ भाणुकण्णु घणवाहणु वन्धाविय अकजेणं । सयण-विहूणएण किं किजइ ऐवहिँ राय रजणं ॥१ किं उड्डिउ णिप्पक्खु विहङ्गमु किं णिव्विसु संडसउ भुअङ्गम् ॥२ किं वा तवउ णितेउ दिवायरु किं णिज्जलु उच्छल्लउ सायरु ॥३ गय-विसाणु किं गज्जउ कुञ्जत- किं करेउ हरि हय-णह-पञ्जरु॥४ किं विष्फरउ चन्दु गह-गहियउ किं पज्जलउ जलणु जल-सहियउ॥५ किं छजउ तरु पाडिय-डालउ किं सिज्झउ रिसि वय. अ-पालउ ॥ ६ किं करेहि तुहुँ सुदु वि भल्लउ वन्धव-सयण-हीण एक्केल्लउ ।।७ तो वरि वुद्धि महारी किजउ अज वि एह णारि अप्पिजउ ॥८ उब्वेढेवि जन्तु हरि-राहव __ मेल्लिजन्तु तुहारा वन्धव ॥९ ॥ घत्ता ॥ अन्ज वि एउ जें रजु रह-हय-गय-धय-दरिसावणु । ते जें सहोयर सव्व • तुहुँ सो जे पडीवउ रावणु' ॥१० [३] ॥ दुवई॥ मन्दोवरि-विणिग्गयालाव पसंसिय सयल-मन्तिहिं। . . केयइ-कुसुम-गन्ध परिचुम्विय णावइ भमर-पन्तिहिं ॥१ पाल-जुवाण-वुड्ड-सामन्तेंहिँ सव्वेंहिँ 'जय जय देवि' भणन्तेंहिँ ॥२ किय-कर-मजलि-णमिय-सिर-कमलेहिँ पुजिउ तं जि वयणु मइ-विमलेहि ॥ ३. 8 A संदीविडं. 9 A विअप्पें. 10 खणे. 2. 1S A एवहि. 2 s विष्फुरिउ. 3 A अप्पाललं. 4 5 उवेडेवि, A उवेढेवि. पउ० च०१३ m Animananmannanamam Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ९८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०३, ४-१०,४,1-1. 'चङ्गडे माएँ माएँ पइँ वुत्तउ अर्थसत्थे एउ विसु-णिरुत्तउ ॥४ अकुसलु कुसलेहिँ ण जुज्झेवउ राएं रज-कज्जु वुझेवउ ॥ ५ पर-वलु पवरु णिऍवि वञ्चेवउ अहवइ थोडउ तो जुझेवउ ॥ ६ समु साहणु सरिसउ जि समप्पउ अवरु पवरु पर-चक्किड चप्पइ ॥ ७ तें कजे जाणेवउ अवसरु सुइणए वि सङ्गामु असुन्दरु ॥८ करेंवि पयत्तु तन्तु रक्खेव्वउ मण्डल-कजु एउ लक्खेव्वउ ॥९ ॥ घत्ता॥ जं उव्वरियउ किं पितं सेण्णु जाव णावइ । ताव समप्पहि सीय - ऍहु सन्धिहें अवसरु वट्टई' ॥१० [४] ॥ दुवई ॥ तं परमत्थ-वयणु णिसुणेप्पिणु दहवयणेण चिन्तियं । 'वैरि मेहलि ण-इण्ण' णउ पुजिउ मन्तिहिँ तणंउ मन्तियं ॥१ पच्चासण्ण परिट्टिएँ पर-वले अवरोप्पर आयण्णिय-कलयलें ॥२ कवणु एत्थु किर सन्धिहें अवसरु उत्तिम-पुरिसों मरणु जें सुन्दर ॥ ३ ॥ सम्वु-कुमार-णिहणे खर-आहवें चन्दणहिहें कूवार-पराहवें ॥४ आसाली-विणासें वण-महणे किङ्कर-अक्ख-रक्खे-कडमद्दणे ॥५ मन्दिरं-भङ्गे विहीसण-णिग्गमें अङ्गऍ दूऍ उहय-वल-सङ्गमें ॥६ हत्थ-पहत्थ-णील-णल-विग्गहें इन्दइ-भाणुकण्ण-वन्दिग्गहें ॥७ तहिँ जि काले जंण किउ णिवारिउ तं किं एवहिँ थाइ णिरिउ ॥८ " तो इ तुहारी इच्छ ण भञ्जमि माणिणि' एह सन्धि पडिवजमि ॥९ . ॥ घत्ता ॥ जइ उव्वेढइ रामु णिहि-रयण' रज्जु लएप्पिणु । पइँ मइँ सीयाएवि तिण्णि वि वाहिर करेप्पिणु' ॥१० 3. 1 A चंगउं. 2 5 अरथे सत्थे एउ णिरुत्तउ, A अस्थि भत्थि. 3 कुसलेहि, A कुसुमेहि न. 4 s राय, A रज्जु. 5A संधिहु. 4. 1 A वर. 2 A तणउं. 3 SA संधिहि . 4 8 °णिहणि. 5 s चंदणदेहि, A चंदणिहेहि. 6 SA मंदिरे. 7s अंगमे. 8 SA °भाणुकण्णु. 9 s A तहि. 10 A वियारिउ. 11 SA - रयणइ. 12 s मुयेप्पिणु. [३] १ कटकाः. २ ' पृथ्वी. [४] १ T न दत्ता. २ T वनरक्षकाः ३ T हे स्त्री. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क.५, १-१०, ६, १-१.] जुज्झकण्डं-सत्तरिमो संधि [९९ [५] ॥ दुवई ॥ तं णिसुणेवि वयणु दहवयणहों णरवइ के वि जम्पिया। 'एक्कए महिलाएँ किं को वि ण इच्छइ महि समप्पिया' ॥१ के वि चवन्ति मन्ति परमत्थें 'सप्परिहवेंण काइँ किर अत्थें ॥ २ छलु में एकु पाइक्कहो मण्डणु पुत्तु कलत्तु मित्तु ओमण्डणु' ॥ ३ पभणइ मन्दोवरि 'को जाणइ जइ महि लेइ समप्पइ जाणइ ॥४ ता सामन्तउ दूउ.विसज्जहि सयलु वि देइ सन्धि पडिवजहि ॥ ५ जइ रामणु में मरइ सहुँ सर्यणेहिँ तो किर काइँ तेहिँ णिहि-रयणहिँ ६ एम भणेवि पेसिउ सामन्तउ जो सो परिमियत्थ-गुणवन्तउ ॥ ७ चडिउ महारहे हय कस-ताडिय महि खुप्पन्तेंहिँ चक्केहि फाडिय ॥ ८ ॥ णिय-णिसियर-वलेण परियरियउ वीयउ रावणु णं णीसरियउ ॥ ९ पत्ता॥ दूआगमणु णिएवि थिउ कइ-वलु उक्खय-पहरणु । किरण पडीवउ आउ सरहसु सपणहेवि दसाणणु ॥ १० [६] ॥ दुवई ॥ जम्पइ जम्बवन्तु ' रावणु रावण-दूउ दीसए'। ____ए आलाव जाव ताणन्तर सो में तहिं पईसए ॥१ तहिं पइसन्तें दहमुह-दृएं दिशु सेण्णु आसण्णीहूएं ॥ २ किङ्कर-कर-अप्फालिय तूरउ गोसायासु व उत्थिय-सूरउ ॥ ३ महरिसि-विन्दु व धम्म-परायणु पड्डय-वणु व 'सिलीमुह-भायणु ॥ ४ ॥ कामिणि-वयणु व फालिय-णेत्तर महकइ-कव्वु व लक्खण-चन्तउ ॥ ५ मीण-उलु व देहवयणासङ्किाउ णव-कन्दुटु व णील-णलकिउ ॥ ६ . णन्दण-वणु व कुन्द-वद्धारउ णिसि-णहयर्ख व स-इन्दु स-तारउ ॥७ पुणु अस्थाणु दिट्ठ उव्वयणउ सायर-महणु व पयडिय-रयणउ ॥ ८ खय-रवि-विम्वु व वड्डिय-तेयउ सइ-चित्तु व पर-णर-दुब्भेयउ ॥ ९ १ ॥घत्ता ॥ लक्खिय लक्खण-राम सव्वाहरणालङ्करियाँ ।। सग्गहों इन्द-पडिन्द वे वि णाइँ तहिँ अवयरिया ॥ १० 5. 1 एक्कएक. 2 महिलियए. 3 Wanting in s, A मित्तुं. 4 A मंडणु. 5 s सयणहि, A सयणहिं. 6 S A तेहि. 7 A किंतु. 8 s आयउ. 9 5 सण्णहिवि, A सणहिवि. ____6. 1 s A दीसइ. 2 A °वत्तउ. 3 A उव्वयणउं. 4 A रयणउं. 5 S A °रिय. [६] १T प्रमाताकाशम्. २ T वीर आदित्यश्च. ३ ' धम्मो धनुर्धर्म एव च. ४ T भ्रमरा बाणाध. ५१ रावणो द्रहमुखं च. ६ ' ऊर्ध्वमुखम्. ७ T दन्ता रमानि च. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १०१] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०७, १-१० .१-.. [७] ॥ दुवई ॥ तेहिँ वि वासुएव-बलएवहिँ पहरिसिएहिँ तक्खणे। हकारेवि पासु सम्माणेवि वइसारिउ वरासणे ॥ १ किय-विणएण कियत्थीहूएं सामु पउञ्जिउ दहमुह-दूएं ॥ २ "अहो अहाँ राम राम रामा-पिय सुरवर-समर-सएहिँ अकम्पिय ॥ ३ अहाँ अहाँ सयल-पिहिमि-परिपालण मायासुग्गीवन्त-णिहालण ॥४ अहाँ अहों दुद्दम-दणु-विद्दावण वइरि-वरङ्गण-जण-जूरावण ॥ ५ अहाँ अहों वज्जावत्त-धणुद्धर वाणर-विजाहर-परमेसर ॥ ६ सन्धि दसाणणेण सहुँ किजउ . इन्दइ-कुम्भयण्णु मेल्लिज्ज उ ॥ ७ ॥ लङ्क दु-भाय ति-खण्ड वसुन्धर छत्तइँ पीढइँ हय-गय-णरवर ॥ ८ णिहि-रयणइँ अद्धद्ध लइजउ सीयहें तणिय तत्ति छड्डिजउ' ॥९ ॥ घत्ता॥ पभणइ राहवचन्दु 'णिहि-रयण' हय-गय-रजू सव्वइँ सो जे लएउ अम्हहुँ पर सीयऍ कजू' ॥ १० . [८] ॥ दुवई ॥ तं णिसुणेवि वयणु काकुत्थों ईसीसि वि ण कम्पिओ। ___तिण-समु गणेवि सयलु अत्थाणु दसाणण-दूउ जैम्पिओ ॥१ 'अहाँ वलएव देव मा वोलहि कन्तहें तणिय वत्त आमेल्लहि ॥२ । लङ्काहिउ हेमन्तु में वीयउ जो णिविसु वि णउ होइ णिसीयउ॥३ " जो रत्तिदिउ परिकअणप्पणेदीसइ सुविणऍ असिवर-दप्पणे ॥४ जेण धणउ कियन्तु किउ णिप्पहु सहसकिरणु णलकुम्वरु सुरं-पहु ॥५ जेण वरुणु समरङ्गणे धरियउ अट्ठावउ पावउ उद्धरियउ॥६ तेण समउ जइ सन्धि ण इच्छहि तो अवज्झ जीवन्तु ण पेच्छहि ॥ ७. तं णिसुणेवि कुइउ भामण्डलु णं उद्विउ स-खग्गु आखण्डलु ॥८ " 'अरें खल खुद्द स-मउड स-कुण्डलु पाडमि सीसु जेम तालहों फलु ॥९ को तुहुँ कहाँ केरउ सो रावणु जं मुँहुमुहु जम्पहि अ-सुहावणु ॥१० ____7. 1 s तेहि, A तहिं. 8. 1 s A कंपिउ. 2 8 A जंपिउ. 3 s A कंतहि. 4 A सुरवहुं. 5A समउं. 6 A आईडलु. 14] १ द्वितीय हिमवंतः ( ? ). "२ र शत्रुबले स्वमादिषु (?) दृश्यते रावणः. ३ ' वारंवारम् Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क००, ११,९, १-१०,११,१-४] जुज्झकण्ड-सत्तरिमो संधि [१०१ ॥ घत्ता ॥ लक्खणु घोसइ एम • 'तउ रामहों केरी आणा । सिसु-पसु-तवसि-तिया? किं उत्तिमु गेण्हइ पाणा ॥ ११ [९] ॥ दुवई ॥ दुढे दुम्मुंहेण दुवियतें दूसीले अयाणेणं । ___ सईहाँ वाहिवन्त-पंडिसह-पढिय-पूसय-समाणेणं ॥१ एण हएण कवणु सुहड़त्तणु अयस-भारु केवल कुल-लञ्छणु ॥२ तं णिसुंणेवि पसमिउ कोवाणलु णिय-आसणे णिविट्ठ भामण्डलु ॥३ तेहऍ काले विलक्खीहूएं पभणिउ राहवु रामण-दूएं ॥४ 'चङ्गउ भिच्चु देव पइँ लद्धउ जिह सु-कन्वें अवसद्द णिवद्धउ ॥ ५ ॥ सिर-विहीणु णउ लग्गइ कण्णहुँ तिह अवियड्ड वियड्डहुँ अण्णहुँ ॥६ आएं होहि तुहु मि लहुयारउ लवण-रसेण समुहु व खारउ ॥७ अहवइ कल्ले जि आवइ पाविय रण्डउ जेम सव्व रोवाविय ॥८ एवहिँ गजहों काइँ अकारणे वलु वुझेसउ सइँ जें महारणें ॥९ ॥ पत्ता॥ जो एक्कएँ सत्तीऍ एही अवत्थ दरिसावइ । सो पहरण-लक्खेहिँ कइ "विहय जेव उड्डावइ ॥ १० [१०] ॥ दुवई ॥ तुम्ह सिरुप्पलाइँ तोडेप्पिणु पीढु रएवि तत्थेणं । • इन्दइ-भाणुकण्ण-घणवाहण मेलेसइ स-हत्थेणं ॥१ ॥ णिहऍ वासुएव-वलएवें - लेसइ सइँ जे सीय अवलेवें ॥२ अहवइ जइ वि आउ तहों झिजइ •तुम्हारिसेंहिँ तो वि णउ जिजइ ॥३ किं जोइज्जइ सीहु कुरॉहिँ किं वसिकिज्जइ गरुडु भुयङ्गेहिँ ॥ ४ 7 S आण, अ. 8 s A पाण. 9. 1 8 A दुहे. 2 A सग्गह. 3 s°पडिसहुटिय'. 4 s तं पिणसुणिवि, A तण्णिसुणिवि. 5s भासण, A आसणि. 6s एयहो. 7 S A सत्तिए. 8 s एहावत्थ. 10. 1 s तुम्हइ. 2 s A सइ. 3 s तुम्हारिसहि, A तुम्हारिसिहिं. [९] १ ' (P's reading) प्रतिशब्दोत्थितं शुकसदृशम्. २ T मस्तकपीडाकारी यः काव्ये प्रथितोऽपशब्दो विचक्षणानां कर्णेषु न लगति, न प्रतिभासते तथा दुर्विचक्षणोऽपि. ३ ' मर्कटा: सुग्रीवा यः. ४T पक्षिणो यथा. ww Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १०२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १०,५-१०,११,१-१०,१२, किं खजोऍहिं किउ रवि णिप्पहु किं वण-तिणहिँ धरिजइ हुयवहु ॥५ किं सरि-सोत्तहिं फुट्टइ सायरु किं करेहिँ छाइज्जइ ससहरु ॥६ किं चालिजइ विझु पुलिन्देहिँ हासउ तहाँ तुम्हेंहिँ कु-णरिन्देहिँ' ॥७ तं णिसुणेवि भडेंहिँ गलथलिउ टक्कर-पण्हिय-धाऍहिँ घलिउ ॥८ • गउ स-पराहवु लङ्क पराइउ कहिउ 'देव हॐ कह वि ण घाइउ ॥९ ॥ पत्ता॥ दुजय लक्खण-राम ण करन्ति सन्धि णउ वुत्तउ । जं जाणहि तं चिन्तें आयउ खय-कालु णिरुत्तउ ॥ १० ' [११] ॥॥ दुवई ॥ सम्वु-कुमारु जेहिँ विणिवाइउ घाइउ खरु वि दूसणो। जेहिं महण्णवो समुल्लविउ णक-माह-भीसणो ॥ १.. हत्थ-पहत्य जेहिं संघाइय इन्दइ-कुम्भयण्ण विणिवाइय ॥२ आणिय जेहिँ विसल्ला-सुन्दरि मुउ जीवाविउ लक्खण-केसरि ॥ ३ तेहिँ समाणु णउ सोहइ विग्गहु लहु वइदेहि देहि 'मुऍ सङ्गहुँ' ॥ ४ ॥ तं णिसुणेवि णरवइ चिन्ताविउ महणावत्थ समुह व पाविउ ॥ ५ 'होसइ केम कजु णउ जाणमि किं उक्खन्धे वन्धेवि आणमि ॥ ६ किं पाडमि समसुत्ती पर-वलें किं सर-धोरणि लायमि हरि-वलें ॥७ जइ वि स-साहणु स-मुहु समप्पमि तो वि ण रामहों गेहिणि अप्पमि ॥ ८ अत्थु उवाउ एकु जे साहमि वहुरूविणिय विज आराहमि ॥ ९ ॥ धत्ता ॥ पट्टणे घोसण देमि जीव अट्ट दिवस मम्भीसमि । अच्छमि झाणारूदु - वट्टइ सन्तिहरु पईसमि' ॥१० [१२] ॥ दुवई ॥ एम भणेवि तेण छुडु' जे च्छुडु माहहों तणऍ णिग्गमे । - घोसिय पुरे अमारि अहिणव-फग्गुण-णन्दीसरागमे ॥१ 4 A हासउं. 5 SA भडेहि. 6 SA घाएहि. 7 A वुत्तउं. 11. 1 देवि. 2 S अट्ट दिवस जीव, A जीभ भट्ठ दिवस. 3 s मंभीसिवि. 4 A वद्धइ. 5s संतिहरे पइसरमि. — 12. 1 A च्छुड माहहो. [१] १ ' हस्तैः. [१] १ T reads मुए संमुहु=अमिमुखं त्यज. २ T जीवान. ३ ' प्रस्तावं वर्तते. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ • १२, २-१०, १, -५] जुज्झकण्डं-एकहत्तरिमो संधि [१०३ 'अट्ठ दिवस जिण जयकारहों अट्ठ दिवस महिमउ णीसारहों ॥२ 'अट्ठ दिवस जिणं-भवर्णइँ सारहाँ अट्ठ दिवस जीवाइँ म मारहों ॥३ अट्ठ दिवस समरङ्गणु छड्डों अट्ट दिवस इन्दिय-दणु दण्डहों ॥४ अट्ठ दिवस उवास करेजों. अट्ठ दिवस मह-दाणइँ देजहों ॥ ५ अट्ट दिवस अप्पाउ भावहाँ एयारह गुण-थाण. दावहाँ ॥ ६ । अट्ठ दिवस गुण-वयंइँ पउहाँ सेजहों जजहाँ अणुहुञ्जेजहाँ ॥ ७ 'अट्ट दिवस पिय-वयंण भासह) "अणुवय-सिक्खायइँ पगासहाँ ॥ ८ अट्ठ दिवस आमेल्लो मच्छरु जाम्व एहु फग्गुण-णन्दीसरु ॥९ ॥त्ता ॥ पञ्चक्खाणु लएहु पडिकवणु Kणों मणु खश्चहों। " तोडेंवि तामरसाइँ • सई भु ऍहिँ भडारउ अञ्चहों ॥ १० m [७१. एकहत्तरिमो संधि] हरि-हलहर-गुण-गेहणेहिँ दूअहाँ वयणेहिँ पहु पहरेव्बउ परिहरइ । विजहें कारणे रावणु जग-जगडावणु सन्ति-जिणालउ पइसरह॥ [१] णन्दीसर-पइसारऍ 'सार' 'माहव-मासु णाई हक्कारऍ ॥१ । सासय-सुहु 'संपावणे पावणे दरिसाविय-पुष्फ-गुणें फग्गुणें ॥२ णव-फल-परिपक्काणणे काणणे कुसुमिएँ साहारऍ साहारऍ ॥३ "रिद्धिमायहें कोकणयहें कणयह हंसन्भंसिऍ कुवलऍ कु-वलऍ ॥४ महुअरें महु-मजन्तएँ जन्तएँ कोविल-कुले वासन्तएँ सन्तऍ ॥५ ॥ 2 s A णीसारहु. 3 This pada is wanting in s. 4 A जिणु. 5 5 इंदियइ दमेजहो. 6 A 896010r. 7 S A 0975. 8 Wanting in A. 9 This pāda is wanting in A. 10s वयणइ. 11 A has only पयासहो for the whole pada. 128 वयह.. 13 A आमेलहु. 14 s A सुणहु, A सुणेह. 15 S A खंचहु. 16 s भडारा, A भडारउं. 175 अंचहु, A अंचहुं. . 1. 1 S गणेहि. 2 8 °जूरावणु. 3 s °जिणालए. 4 Wanting in A, 5 This Pāda is Wanting in A. 6 s जाइ. 7 8 °सिव. 8 s°पिका. 9 8 रिद्धिगय कोकणयहि कणयहो, .. कोंकणयहे. 10 A °भूसिए..11 Wanting in S, A कुल. 12 s वासंतए. - [१२] १7 स्थापयथ. [१] १T प्रवेशे. २ T उत्तमे. ३ 7 संप्रापके. ४ T पविणे. ५ T दर्शितपुष्पगुणे फाल्गुनमासे. चई. Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (१०४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १, ६-१०, २, १-९;३, 1-६ कीर-चन्दे उद्वन्तऍ ठन्तऍ मलयाणिलें आवन्स वन्तऍ॥६ महुअरि पडिसल्लावऍ लावएँ जहिँ ण वि तिन्ति रेयहों तित्तिरंयहाँ॥ ७ णाउ ण णावइ किं सुऍ किंसुएँ जहिँ वसेण गयणाहहों णांहहाँ ॥८ तणु परितप्पई सीयहें सीयहों ॥९ ॥ चत्ता ।। अच्छउ कि सावण्णे केण वि अण्णे जहिँ अइमुत्तउ रइ करइ । तं जण-[मण-मज्जावणु सव्व-सुहावणु को महु-मासु ण सम्भरइ॥१० [२] कत्थइ अङ्गारय-सङ्कासउ रेहइ तम्बिरु फुल्लु पलासउ ॥ १ ॥णं दावाणलु आउ गवेसउ को मइँ दड्ढ ण दड्ड पएसउ ॥ २ कत्थवि माहवियएँ णिय-मन्दिरु एन्तु णिवारिउ तं इन्दिन्दिरु ॥ ३ 'ओसरु ओसरु तुहुँ अपवित्तउ अण्णएँ णव-पुप्फवइऍ छित्तउ' ॥ ४ कत्थइ चूअ-कुप्तुम-मञ्जरियउ गाई वसन्त-वडायउ धरियउ॥५ कत्थइ पवण-हयइँ पुण्णायइँ णं जगें उच्छलिय. पुण्णायइँ॥ ६ Is कत्थइ अहिणवाइँ भमर-उलइँ थियइँ वसन्त-सिरिहें णं कुरलइँ ॥७ फणसइँ अवुह-मुहा इव जड्डुइँ सिरिहलाई सिरि-हल इव वड्डइँ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ तेहएँ काले मणोहरे णव-णन्दीसरें लङ्क पुरन्दइ-पुरि व थिय । :: रयणियरेंहिँ गुरु-अत्तिऍ(?) अविचल-भत्तिएँ जिणहरें जिणहरें"पुज किय॥९ [३] घरे घरै महिमउ णीसारियउ घरै घरै पडिमउ अहिसारियउ॥१ घर घर तूरइँ अप्फालियई- णं सीह-उलइँ ओरालिय.॥२ घर घरै रवि-किरण-णिवारणइँ । उब्भियई विताण तोरण ॥ ३ 25 घरे घर मालउ गन्धुक्कडउ घरै घर णिवडिय चन्दण-छडउ ॥ ४ घरे घरे मोत्तिय-रङ्गावलिउ घर घर दवणुलउ णव-फैलिउ ॥ ५ घरे घरे अहिणव-पुष्फच्चणिय घरे घर चच्चरि कोड्डावणिय ॥ ६ 13. महवरी. 14 A रयहे. 15 s तहि तणु तथपइ. 16 Wanting in s. 2. 1 A ददु पएपउ. 2 माहविए, A माहवियए. 3 Aण. 4 s A तुहु. 5A अण्णपवण:. "6 s भूय. 7 A "चडायउ. 8 SA सिरिहि. 9 s A °लाइ. 10-11 The portion between 10 and 11 is wanting in A. 12 A पुजिय. 3.1 A°याउ. 2 A आउ. 3 °यइ, A °याई. 4 5 °याई, Aणाई. 5s तोरणइ, तोरणाई. 6 A हलिउ. 7 8 फुल्ल. .. Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 क० ३, ७-९, ४, १-९; ५,१-६] जुज्झकण्ड-एकहत्तरिमो संधि [१०५ घर घरै मिहुणइँ पारओसियई घर घरें मह-दाण' घोसियइँ ॥७ घरै घर भोयण-सामग्गिकिय घर घरे सिरि-देवय णाइँ थियः॥ ८ ॥ घत्ता ॥ करवि महोच्छउ पट्टणे दण-दलवणे सप्परिवारु णिराउहउ । अट्ठावय-कम्पावणु. सरहसु रावणु गउ सन्तिहरहों सम्मुहउ ॥ ९ । . . [४] कुसुमाउह-आउह सम-णयणे णीसरियऍ सरियऍ दहवयणें ॥१ मणहरणाहरणालङ्करिऍ स-पसाहण-साहण-परियरिऍ॥२ दप्पहरण-पहरण-वजियएँ तराउले राउले गज्जियएँ ॥३ जय-मङ्गले मङ्गले घोसियएँ रयणियर-णियरें परिओसियएँ ॥४ ० जणु णिग्गउ णिग्गउ णित्तुरउ । महिरक्खहाँ रक्खहाँ थिउ पुरउ ॥ ५ दप्प-रहिय पर-हिय के वि णर उववासिय वासिय धम्म-पर ॥ ६ दइ(श्य)-महियऍ महियऍ का वितिय कंजय-करि जय-करि णाइँ सिय ॥ ७ क वि राम राम-उल्लावयरि के वि वत्ती वत्ती दीवयरि ॥ ८ ॥ धत्ता ॥ वाल-मइन्दालोएं णावर-लोएं सन्ति-जिणालउ दिट्ट किह ।। णह-सरवर-आवासें ससहर-हंसें खुट्टेवि घत्तिउ कमलु जिह ॥९ [५] विमलं रवि-रासि-हरं सिहरं लक्खिजइ सन्ति-हरं तिहरं ॥ १ वुहृत्तण-जम्म-रणं मरणं वारेइ व कम्पवणं पवणं ॥ २ ॥ वीसमइ व रैम्भ-वणे भवणे पङ्गुरइ व 'कुसुम-वडं अवडं ॥ ३ भणइ वै अलिमा भमरे भमरे वडइ व (2) ससि-समयं स-मयं ॥४ तोडेइ व णह-यलयं अलयं आरुहइ व अक्क रहे "कर-हे ॥ ५ मइलेइ व उज्जलयं जलयं परिहेइ व "दिव्वलयं वलयं ॥ ६ 4. 14 रयणियरे. 2 s दइए हिअए हिय. 3 वलि. 4 5 पत्ती. 5 S खुट्टिवि, A खुंटेवि. 5. 1 A जसुम. 2 s कहइ. [५] Glosses in T:-१ जन्मसंग्रामम्. २ जातिजरामरणत्रयहरणम्. ३ कम्पकारिणं वायुम्. ४ कदलीवनम्. ५ गृहे. ६ पुष्पवटम्. ७ न विद्यतेऽन्यत्र बृहद् यस्माद् वटात्. ८ असत्यम्. ९ भ्रमरे हिण्डनशीले । अन्योऽपि हिण्डनशीलोऽसत्यो भवति. १० चन्द्र-समानकं निजमतम्. ममयं . ममयं' इति पाठे, ससिं किंविशिष्टं ? अमृतं; मा लक्ष्मीस्तन्मयं च. ११ नभस्तलम्. १२ अलमत्यर्थम्. १३ आदित्यरथे. १४ करैः किरणैिित करभस्तस्मिन्, १५ मेघाः. १६ दिशां वलयं समूहम्. १७ कङ्कणम्. . पउ० च०१४ Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १०६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० ५, ७-९;६, १-१८ छड्डेइ व अवणिलयं णिलयं हसइ व "रिमुक्कमल कमलं ॥ ७ जोएइ व "सव्व-सुहं "वसुहं धरइ व "अहिठाणं अहि-ठाणं ॥ ८ ॥ पत्ता॥ पुण्ण-पवित्तु विसालउ सन्ति-जिणालउ सव्वहाँ लोअहाँ सन्ति-करु । णवरेकहाँ वय-भङ्गहों पर-तिय-सङ्गहों लङ्काहिवहाँ असन्ति-करु ॥ ९ [६] दसाणणो 'समालयं पइट्टओ जिणालयं ॥ १ तओ कओ महोच्छवो विताग-वीण-मण्डवो ॥२ 'बिसारिया चरू 'वली णिवद्ध तोरणावली ॥३ " समुन्भिया महद्धया सियायवत्त चिन्धया ॥४ जिणाहिसेय-तूरयं समाहयं गहीरयं ॥५ मउन्द-णन्दि-मद्दला हुडुक-ढक्क-काहला ॥६ सरुञ्ज-भेरि-झल्लरी दडिक्क-पाणिकत्तरी ॥ ७ स-दहुरा-रवुक्कडा 'स-ताल-सज-संघडा ॥८ 15 डउण्ड-डक्क-टट्टरी झुणुक-भम्भ-झिङ्किरी ॥९ ववीस-वंस-कंसिया तिहा सरी समासिया ॥ १० पवीण वीण पाविया पडू झुणी सुहाविया ॥ ११ पसण्डि-दण्ड-डम्बरा अणेय सेय चामरा ॥ १२ सुराण जं णिवन्धणं कयं च तेहिँ पेसणं ॥ १३ 29 जमस्स सव्व-रक्खणं पहञ्जणेण पङ्गण ॥ १४ कयं अ-रेणु-मेत्तयं महाघणेहि सित्तयं ।। १५ वाँसईहिँ अच्चियं वरङ्गणाहिँ णच्चियं ॥ १६ सरस्सईए गोइयं पउञ्जिएहिँ वाइयं ॥ १७ .. गघित्ता ॥ 25 णरवइ भामरि देप्पिणु णाहु णवेप्पिणु एक खणन्तरु ए कुमणु । रावणहत्थउ वाऍवि मङ्गलु गाऍवि पुणु पारम्भइ जिण-ण्हवणु १८ 3 8 अवणियलं णियलं. 4 A अहिट्टाणु अहिठाणु. 5A हिय. 6. 1 A मंडलो. 2 s चरुं वली. 3 5 वली. 4 This pāda is massing in s. 58 ढक्करी. 6 S झुणक. 7 8 झंकरी, 8A तिदा. 9 S सयासिया. 10 S पावयाविया. 11 A पसुंडि'. 12 A जगस्स. 13 s वणस्सईहिं, A वणासइंहिं. 14 A सरस्सईहिं, S सरसइए. 15 s माइयं. 16 A आरंभइ. १८ अवनिं भूमि लाति अवनिलकम् ; णिलयं स्थाम । अथवा 'अवणियलं' भूमितलम् , 'णियलं' निर्गलम्. १९ सर्वत्रमुक्तमलं कमलं शुभ्रपद्मम्. २० सर्वानि सुखानि यस्याः. २१ भूमिम्. २२ पातालं सर्पस्थानम्. ६] १T उपशमस्थानम्. २ T प्रस्ताये वृत्ताः. ३ ' ओदन-सालणादि-नैवेद्यम्. ४ I खाद्यादयः. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०७, १-९,८,१-१२] जुज्झकण्डं-एक्कहत्तरिमो संधि [१०७ . आढत्तु सत्तु-सन्तावणेण: अहिसेउ जिणिन्दों रावणेण ॥ १ पहिलउ जि भूमि-पक्खालणेण पुणु मङ्गलग्गि-पज्जालणेण ॥ २ भुवणिन्द-विन्द-पडिवोहणेण अमिएण 'वसुन्धर-सोहणेण ॥ ३ वर-मेरु-पीढ-पक्खालणेण. जण्णोवईए रिव-चालणेण (१) ॥ ४ । कडयङ्गुलि-सेहर-वन्धणेण . 'कुसुमञ्जलि पडिमा-'थावणेण ॥ ५ महि-संसण-कलस-णिरोहणेण पुणरवि-पुष्फञ्जलि-घत्तणेण ॥ ६ अग्घेण अमर-आवाहणेण • णाणपविहेण अवयारणेण ॥ ७ जय-मङ्गल-कलसुक्खिप्पणेण जलधारोवरि-परिधिप्पणेण ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ अइरावय-मय-रिखें भसलाइखें किङ्कर-पवर-पराणिऍण । अहिसिञ्चिउ सुर-सारउ सन्ति भडारउ पुण्ण-पवित्तें पाणिऍण ॥९ [८] करि-मयर-करग्गप्फालिएण भिङ्गार-फार-संचालिएण ॥ १ महुअरि-उवगीय-वमालिएण अलि-वलय-मुहल-सम-लालिएण ॥२ ।। अह पर-दुक्खेण व सीयलेण - सज्जण-वयणेण व उजलेण ॥३ मलय-रुह-वणेण व सुरहिएण सइ-चित्तेण व मल-विरहिएण ॥४ अहिसिश्चिउ तेणामल-जलेण पुणु णव-घएण महु-पिङ्गलेण ॥५ पुणु सङ्क-कुन्द-जस-पण्डुरेण गङ्गा-तरङ्ग-उब्भङ्गुरेण ॥ ६ हिमगिरि-सिहरेण व साडिएण ससहर-विम्वेण व पाडिएण ॥७ मोत्तिय-हारेण व तुट्टएण सरयन्भ-उरेण वै फुट्टएण ॥ ८ खीरेण तेण सु-मणोहरेण पुणु सिसिर-पवाहें मन्थरेण ॥९ अविणय-पुरिसेण व थड्डएण णव-दुमेण व साहा-वद्धएण ॥१० पुणु पडिमुव्वत्तण-धोवणेण चुण्णेणं जलेण गन्धोवएण ॥११ ॥ घत्ता॥ कप्पूरायरु-वासिउँ घुसिणुम्मीसिउ तं गन्ध-जल स-णेउरहों। दिण्णु विहूवि राएं णं अणुराएं हियउ सव्वु अन्तेउरहों ॥ १२ 7. 1 A :इं६०. 2 अण्णोवइयं. 3 A °वद्धणेण. 4 This pāda is missing in A. 5 A °णिरावणेण. 6 A अग्गेण अगर'. 7 8 भसलसमिद्धे. 8 A रामवेण. ____8. 1 A "करग्गु'. 2 A हिमइरि . 3 A मयगन्भउडेण. 4 s फुट्टन्तएण. 5 s चुण्णाण. . 6 A °वासियउ, A °वासिउं. •7 A °यलु. [७] १T भूमिशोधनेन. २ T स्थापनम्. ३ T आह्वानम्. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 १०८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ दिव्वेण अणुलेवणेणं सुअन्धेण दिव्वेहिं णाणा-पंयारेहिं पुप्फेहिँ अइउत्तया सोय- पुण्णायणाएहिं कणियार करवीर-मन्दार-कुन्देहिं A णाणाविह मणिमइयहि अण किय जग - णाहों सिन्दूर- वन्धुकं - कोरण्ट-कुज्जेहिँ एवं च मालाहि अण्णण्ण-रूवाहिँ दमण 'मरुण पिक्का - तिसझेहिं ॥ ५ कण्णाडियाहिं व संर-सार-भूआहिँ ॥ ६ आही रियाहिं व 'वायाल - भसलाहिँ ' वर लाडियाहिं व 'मुह-वण्ण-कुसलाहिँ ॥७ मालविणियहिं व मज्झार छउ आहिं ॥ ८ सोरट्ठियाहिं व सव्वङ्ग-मउआहिँ मरहट्ठयाहिं व 'उद्दाम वायाहिँ गेय-झुणिहिं व अण्णाण - छायाहिँ ॥ ९ 15 पच्छा चरुएण मणोहरेण मुत्ता- नियरेण व पण्डुरेण वर - अमिय-रसेण व सुरहिएण तित्थयर- वरेण व सिद्धएण पुणु दीवहिं णाणाविहेहिं " सुहडेहिं' व 'वणिऍहिँ बलियएहिँ धूवेण विविह- गन्धडण पुणु फल- णिवण सुसोहिए [९] सिरिखण्ड - पूर्व कुङ्कुम-समिद्धेण ॥ १ रत्तप्पलिन्दीवरम्भोय - गुंफेहिं ॥ २ सयवत्तिया मालई - पारिजा एहिं ॥ ३ www www www विअइल्ल-चैरतिलय वलेहिं मन्देहिं ॥ ४ ॥ घत्ता ॥ C www किरणग्भइयहिँ चन्द-सूर - सारिच्छऍहिँ । "केवल-वाहों पुण्ण-सएहिँ व अक्खऍहिँ ॥ १० [१०] [ ० ९, १ - १०, १०, १-८ गङ्गा-चाहेण व दोहरेण ॥ १ सु-कलत्त मुद्देण व सु-महुरेण ॥ २ सुअणेण व सु सहिएण ॥ ३ सुरएण व 'तिम्मण- रिद्धएण ॥ ४ वरहिणेंहिँ व अइदीहर - सिहे हि ॥ ५ टिण्टाउत्तेहिं व जलियंएहिं ॥ ६ मयण व जिणवर दड्ढएण ॥ ७ कव्वेण व सव्व- रसाहिएण ॥ ८ www www 91s सुवंघेण 2s A पयारेहि 3SA लंदीवर. 4s पुष्फेहि, 4 ° पुप्फे हिं. 5 A एलंत '. 6s पारिज एहि, A ° पारिया एहि 7s कणिया ; wanting in A 84 वग° 9s बंधूक 10s महिव्व, आहिं व 11s 'झुणीहि व्व, 4 झुणीहिं व. 12 This pāda wanting - in A. 10. 14 सुमहुभरेण 2 s वरहिणिहि, 4 वयणेहि 3s °सिहेहि, 4 सिरोहि. sA 'हि. 5 s जललिए हि. [९]१ स्मर साराभिः ; उवमाला- साराभिश्व. २ T वाचाला विटास्त एव भसला अन्यत्र वाचाला भसला भ्रमरा यासु. ३ T मुखरा गोऽन्यत्रापि पुष्पाणि मुखे ( ? ). ४T उच्चैर्वचोभिरन्यत्र 'वाया' = 'वाका ' ‘वल्कला' इत्यर्थेऽथवा 'वाया' = 'व्राताः' समूहा इत्यर्थः . ५ सहशैः . [१०] १r व्यञ्जनानि स्त्रीमनश्च २ ॥ वनिताभिः व्रणरोहकैश्व. 4 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १०, ९-११, ११५, १-१६] जुज्झकण्डं- एकहत्तरिमो संधि [१०९ साहारेण व अइ-पकरण , तक्केण व साहा-मुक्कएण ॥ ९ पहु-अच्चण एम्ब करेइ जाम गयणगणे सुर वोल्लन्ति ताम्ब० ॥ १० ॥ घत्ता ॥ 'जइ वि सन्ति एहु घोसइ कलऍ होसइ तो वि राम-लक्खणहुँ जउ । इन्दिय वसि ण करन्तहुँ • सीय ण देन्तहुँ सिय-मङ्गलु कंल्लाणु कउ' ॥ ११ ॥ . . [११] लग्गु थुणेहुँ पयत्थ-विचित्तं 'णाय-णराण सुराण विचित्तं ॥ १ मोक्खपुरी-परिपालियं गत्तं . सन्ति-जिणं ससि-णिम्मल-वत्तं ॥२ सोम-सुहं परिपुण्ण-पवित्तं जस्स चिरं चरियं सु-पवित्तं ॥३ सिद्धि-वहूं-मुह-दसण-पत्तं सील-गुणव्यय-सञ्जम-पत्तं ॥४ । भांवलयामर-चामर-छत्तं दुन्दुहि-दिव्व-झुणी-पह-वत्तं ॥५ जस्स 'भवाहि-उलेसु 'खगत्तं . अट्ठ-सयं चिय लक्खण-गत्तं ॥ ६ 'चन्द-दिवायर-सण्णिह-छत्तं । चारु-असोय-महदुम-छत्तं ॥७ दण्डिय जेण मणिन्दिय-छत्तं णोमि जिणोत्तममम्बुज-णेत्तं ॥८ (दोधकं) 1 परं परमपारं सिवं सयल-सारं ॥९ जरा-मरण-णासं जय-स्सिरि-णिवासं ॥१० णिराहरण-सोहं सुरासुर-विवोह ॥ ११ "अयाणिय-पमाणं गुरुं णिरुवमाणं ॥१२ महा-कलुण-भावं "दिसायंड-सहावं ॥१३ णिराउह-करग्गं विणासिय-कुमग्गं ॥१४ हरं हुयवहं वा हरिं चउमुहं वा ॥ १५ ससिं दिणयरं वा पुरन्दर-वरं वा ॥१६ 6 s°हु, A °हं. 11. 1 8 A थुणेहु. 2 A °विचित्सें. 3 A विचित्ते. 4 A परिभाणियच्छत्तं. 5A मुहपरिपुण्णपवित्ते. 6s °वहुय. 7 This pāda is wanting in s. 8 णउमि. 9 A °सारं. 10 °विमोई. 11 A णिभव. 12 s 'करुण°. 13 A दिसायर. ३ ' उत्तमा फलं पक्वमेव सहकारं भण्यते. [११] १ ' स्तोत्रम्. २ 1 विशिष्टचित्तं यस्मात् श्रियं जगति (?). ३ ' संसारोत्तमकुले. ४ T ( reading सुहयत्तं ) सुभगत्वं, ५ ' चन्द्रादित्यवत् प्रकाशका गणधरदेवादयश्छात्रा यस्य तम्. ६ T . मनश्चेन्द्रियाणि च मनइन्द्रियषट् दण्डिता येन. ७ ' तं भट्टारकम्. ८ T न ज्ञातं प्रमाणं यस्य. ९ उपमारहितम्. १• गगनं वातो वा. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ११०] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [ क० ११, १७ - २४ १२ www " कला - भारी - हीणं पि मेरूहि धीरं ॥ १७ "विणिग्गन्ध-मम पि गन्धावयासं ॥ १८ अ-भूभङ्गुरत्थं पि हरि-सत्थं ॥ १९ "महापर्व - भीरुं पि एक्केल-वीरं " विमुत्तं पि मुत्तावली - सण्णिकासं महा - वीयरायं पिसीहासणत्थं "समाणङ्गधम्मं पि देवाहिदेवं जिईसा - विहीणं पि सर्व्वे सेवं ॥ २० " अणयिष्यमाणं पि सव्व - प्पसिद्धं " अणन्तं पि सन्तं अणेयत्तं विद्धं ॥ २१ मलुलित्त-गत्तं पि णिच्चाहिसेयं "अजड्डुं पि लोए गिराणेय - णेयं ॥ २२ सुरा - णाम-णासं पि णाणा-सुरेसं "जडा- जूड धारं पि दूरत्थ- केसं ॥ २३ "अमाया- विरूवं पि विक्खिण्ण-सीसं "सया आगमिलं पि णिच्चं अदीसं ॥ २४ १८. ( भुजंगप्रयातं ) १५ 14 A°भाव 15 s A एकल 16 A 'याराय° 17s मेरावधीरं, A मेरूहि धीरं. 18 A सन्बूह 19s अणेय, A अणाभ° 20 A भणेयं तसिद्धं 21 A सुराणंम ११ ॥ अतीव यः पापभीरुर्भवति स कथं एकलवीरो भवतीति । एकलवीरस्य भीरुशब्देनात्र विरोधोऽन्यत्र महापापभीरुमेकलबीरं च देवं. १२ ॥ कला स्तोकं मातृकलास्वरूपभागतो यो हीनः स कथं मेरुभ्योऽपि धीरोन्यत्र कलाभागः शरीरभागस्तेन रहितं मेरुधीरं च १३ " यो मुक्ताफलरहितो भवति स कथं मुक्तावली हारावली सदृशो भवति । अथवा मुक्तावलीनां सम्यक् निष्कासो निर्गमो यस्मादिति विरोधोऽन्यत्र विमुक्त शरीरादिपरिग्रहरहितं मुक्तावली सिद्धावली तया सदृशम् १४ यो विशेषेण ग्रन्थमार्गान्निष्कान्तो दरिद्रेति स कथं ग्रन्थस्य द्रव्यस्यावकाशं स्थानमिति विरोधोऽन्यत्रातीत-निर्गन्थ[ मार्ग ] मोक्षमार्गम् । ग्रन्थावकाशं आगमस्थानम् । सुगमं द्वयम्. १५ कर्मसमूहः १६ ॥ समानं सदृशो लोष्टकारोऽङ्गधर्मः शरीर संस्थानं यस्य स कथं देवाधिदेवोऽन्यत्र समानाधर्मः चक्षुषा तुल्यचक्षुः कर्णेन तुल्यकर्णः भ्रुवा भ्रूः नासिकापुटेन नासिके - त्यादिः, १७ यो जिगीषारहितस्तेन कथं सर्वलोकेषु कृता सेवाऽन्यत्र जिगीषारहितं सर्वलोकैरूढा कृता सेवा यस्य तम्. १८ " न ज्ञातं प्रमाणं यस्य स कथं सर्वप्रसिद्धम ( ? ) थवा न्यायो नीतिः प्रमीयते ज्ञायते येनेतीत्यु ( ? ) - पमानं ज्ञानं, न विद्यते न्यायप्रमाणो यस्य स कथं सर्वे प्रसिद्धमस्येति सर्वप्रसिद्धोऽन्यत्र [न]ज्ञातं लोकैः प्रमाणं ज्ञानं यस्य तमज्ञातप्रमाणं, सर्वं प्रसिद्धं यस्य सर्वेषु वा प्रसिद्धः १९ ॥ योऽनन्तः सर्वव्यापी भवति स कथमज्ञेयत्वविद्धः किं तर्हि सर्वैरपि ज्ञातो भवत्यन्यत्रानन्तरं (?) मरणहीनं सन्तं ज्ञानिनमनेकान्तालिङ्गि, तं च. २० r यो नित्यस्नानः स कथं मलों [4]लितशरीरोऽन्यत्र मलो मलनकं सुगन्धचूर्णमिति यावत्, तेनो[प] लिप्तं गात्रं निरन्तरं यस्य तत्तथाभूतं कृतस्त्रपनं च २१ T आनीयते परिछिद्यते येन तदानेयं ज्ञानं, नीयते परिछिद्यं ( द्य) ते यत्तन्नेयं वस्तु । आनेयनेयाभ्यां निष्क्रान्तो निराणेयनेय इति । यो अजाड्योऽपि विद्वान् स कथं निराणेयनेयो ज्ञानज्ञेयाभ्यां निष्क्रान्तो भवत्यन्यत्राजाब्यमतीव कर्मलघुत्वं यस्य तत्तथा निश्चिते ज्ञानज्ञेये यस्य तं निरायनेयम्. २२ ॥ यो मद्यस्य नामापि नाशयति स कथं नानामद्यानामिशोऽन्यत्र मद्यविनाशकं दूषकं नानादेवानामीशं च तं २३ " यो जटाजूटधारी स कथं दूरस्पकेशोऽन्यत्र जटाजूटधारिणं कथं तीर्थकराणामेक एव वालोत्पाटो भवति । ततः स्वयं जटा भवति । क = ब्रह्मा, अ = विष्णुः, ईश = शङ्करो, दूरस्थो ( ? स्थाः ) केशो ( ? केशा ) यस्य तं देवम् २४ T यः किल मायया विरूपो भवति नानारूपः स इतस्ततो विक्षिप्तमस्तको [ कथं ] भवति । अन्यत्र माया वञ्चना विरूपं नष्टरूपं न विद्यते येषां (?) मायाविरूपे यस्य तममायाविरूपम् । सर्वत्र विक्षिप्ता गणधरादयः शिष्या येन तम्. २५ T सर्वकालमागमनं समीपागमं विद्यते यस्य स कथं नित्यमदृश्योऽन्यत्र शोभनमागमं सिद्धान्तं विद्यते यस्य । नित्यं विनाशहीनं, जीवखरूपेण चादृश्यम्. Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ११, २५-३३; १२५, १-२] जुज्झकण्डं-एकहत्तरिमो संधि [१११ महा-गुरुं पि णिन्मर "अणिद्वियं पि दुम्मरं ॥ २५ “परं पि सव्व-वच्छलं श्वरं पि णिच्च-केवलं ॥ २६ पहुं पि णिप्परिग्गहं "हरं पि दुटु-णिग्गहं ॥ २७ सुहिं पि सुट्ठ-दूरयं अ-विग्गहं पि सूरयं ॥ २८ णिरक्खरं पि वुद्धयं "अमच्छरं पि कुद्धयं ।। २९ "महेसरं पि णिद्धणं "गयं पि मुक्क-वन्धणं ॥ ३० अरूवियं पि सुन्दरं "अ-वड्डियं पि दीहरं ॥ ३१ "अ-सारियं पि वित्थयं "थिरं पि णिच्च-पत्थयं ॥ ३२ (णाराचं") ॥ पत्ता॥ अग्गएँ थुर्णेवि जिणिन्दहों भुवणाणन्दहों महियले "जण्णु-जोत्तु करेंवि । णासग्गाणिय-लोअणु अणिमिस-जोअणु थिउ मणे अचलु झाणु धरेवि ॥ ३३ [१२] बहुरूविणि-विजासत्त-मणु 'णियमत्थु सुणेपिणु दहययणु ॥१ तो जाय वोल्ल वलें राहवहों सुग्गीवहाँ हणुवहाँ जम्बवहाँ ॥२ 15 22 A हरि. 23 s °थयं. 24 Wanting in A. 25 S A अग्गइ. 26 This Pida is wanting in A. 27 s जन्हुजुत्त. 28 s A °लोयणु. 29 s °लोयणु. 30 s अचले. २६ ' अतिगुरुतरो यः स कथं निर्भरो लघुरन्यत्र महता गुरुमाराध्यं, निर्भरमपरिग्रहम्. २७ 7 योऽनिष्ठितो मरणरहितः स कथं दुःखमरणोऽन्यत्रानिष्ठितं चल-समवसरणगामिनं दूरमरणं च. २८ ॥ यः परः शत्रुः स कथं सर्वेषां वत्सलोऽन्यत्र परं स्वामिनं सर्ववत्सलं करुणासहितम् । २९ यो वरः परिणीतो स वधूयुक्तो भवति, कथं केवल एकाकीत्यन्यत्र वरं प्रशस्तं, नित्यकेवलज्ञानिनं च. ३० प्रभुः स कथं परिग्रहरहितोऽन्यच प्रभुं समर्थ त्यक्तपरिग्रहं च. ३१ ' यो हरः शङ्करः स कथं दुष्टनिग्रहो भवति । दुष्टेभ्यो निग्रहो यस्येति । किल हरोऽन्येषां निग्रहं करोत्यन्यत्र हरं सासहर दुष्टनिग्रहं कर्महन्तारं च. ३२ T यः सुहृन्मित्रं स कथमतीव हृदय-दूरस्थोऽन्यत्र सुखिनं दूरगं मोक्षस्थं च. ३३ '' यो अविग्रहः शरीररहितः स कथं शूरश्चारु(र)भटोऽन्यत्राविग्रहं वैररहितं, अनन्तविज्ञानवीर्यसौख्यदर्शनेषु शूरम्. ३४ T योऽमच्छरः स कभं क्रुद्धोऽन्यत्रामत्सरः, कुः प्रथिवी तस्या ध्वजो भूतं च. ३५ 7 महा + ईश्वरम्. ३६ ? यो गजः स कथं बन्धरहितोऽत्र गज इति ग्रामगजस्य ग्रहणं, 'नारण्यस्यान्यत्यर्थ' आदिपाठात् गतं ज्ञानिनं कर्मबन्धनहीनं च. ३. T यो न वृद्धिं गतः स कथं दीघोऽन्यत्र नखकेशादिवृद्धिरहितं, दीर्घ = न कुजं वामनं च. ३८ ? योऽसारिनोऽचलितो स कथं उद्भो(?)ऽथवा सारं बलं सारमस्य संजातं सारितो, न सारितोऽसारितस्तमसारितमपि विशेषस्थितमन्यत्र अ = आत्मा, स एव सारः = असारः, असारोऽस्य संजातो = असारितः तं, विशेषेण समवसरणे स्थितं च. ३९ T यः स्थिरोऽचलः स कथं नित्यं प्रस्थितश्चलितोऽन्यत्र स्थितं गमनेच्छारहितं स च नित्यं प्रार्थनीयं वा, अथवा सर्वे नित्यं प्रस्थिता आगन्तुका यस्य, हे सुजना एव, तदेव ज्ञातं मया श्रीचन्दमुनिनेति. ४. T अष्टाङ्गं नमस्कारं कृत्वा. [१२] १ | नियमसहितः. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ११२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १२,३-१०; १३, १-९, १४, १-२ सोमित्तिहें अङ्गहों अङ्गयों स-गवक्खहाँ तह गषयहाँ गयों ॥३ तारही रम्भहों भामण्डलहों कुमुयहाँ कुन्दहों णीलहों णलहों ॥४ अवरहु मि असेसहुँ किङ्करहुँ एक्केण वुत्तु 'लइ किं करहुँ॥५ अट्टाहिऍ आहउ परिहरेंवि थिउ सन्ति-जिणालउ पइसरवि ॥६ 5 आराहइ लग्गइ एक्क-मणु रावण-अक्खोहणि दहवयण ॥७ तं Kणेवि विहीसणु विष्णवइ 'साहिय वहुरूविणि-विज जइ ॥ ८ तोण विहउँण वि तुहुँण वि य हरि वरि एहएँ अवसरे णिहउ अरि ॥९ ॥ घत्ता ।। चोर-जार-अहि-वइरहुँ हुअर्वह-डमरहुँ जो अवहेरि करेइ णरु । 10 सो अइरेण विणासइ वसणु पयासइ मूल-तलुक्खउ जेम तरु ॥१०॥ [१३] सक्केण विकिय अवहेरि चिरु जं वद्धावि वीसद्ध-सिरु.॥१ तं खउ अप्पाणहों आणियउ णित्तिहे अहियार ण जाणियउ' ॥२ तं णिसुणेवि सीराउहु भणइ 'जो रिउ पणमन्तउ आहणइ ॥ ३ 15 सो खत्तिय-कुर्ले कलङ्क करइ जो घ. पुणु तवसि ण परिहरइ ॥४ तहों किं पुच्छिजइ चारहडि वरि भिन्दइ णिय-सिरे 'छार-हडि ॥ ५ जेत्तिउ दणु दुजउ संभवइ तेत्तिउ पहरन्तहुँ जसु भमई' ॥६ तं णिसुणेवि कण्टइयङ्गऍहिँ रहु-तणउ वुत्तु अङ्गगऍहि ॥ ७ 'ता खोल्हुँ जाम झाणु दलिउ' मणु हरेंवि कुमार-सेण्णु चलिउ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ तं स-विमाणु स-वाहणु उक्खय-पहरणु णिऍवि कुमारहों तणउ वलु। णिसियर-णयरु पडोल्लिउ थिउ पच्चोल्लिउ महण-काले णं उवहि-जलु ॥९ ..१४] जमकरण-लील-दरिसन्तऍहिँ णयरब्भन्तरें पइसन्तऍहिँ ॥१ 25 कञ्चण-कवाड-फोडन्तऍहिँ सिय-तार-हार-तोडन्तऍहिँ ॥२ ____12. 1 तहं अंगंगयहो. 25 अट्टाहिएहि. 3 s °जिणालिं. 4 s रामण'. 5A णिसणेवि, S सुणिवि. 6 S A अवसरि.7 A चार. 8 8 अवरह. 9 A सवणु. 10 s जह व. 13. 18 वढाविउ. 2 A अहिवाउ, 3 After this Pada marginally adds तहो लीह वि तिहुवणिं को धरइ. 4 A परि. 5 S हणु. 6 S पहरंतहु, A पहरंतहं. 7 5 सु. 8 SA °इअं. 9 s खोहहं, A खोहउं. 10 A चलिउ. 11 s कुमारु. ' 14.1 s A °हि. २ " रावणरूपाणामेकाऽक्षोहिणी. [१३] १T छारहंडिका. २ 1 तावत् क्षोभयामि यावद् ध्यानाञ्चलति (A's reading ). . Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १४, ३-९,५५, ५-६] जुज्झकण्डं-एकहत्तरिमी साध [ ११३ मणि-कोट्टिम-खोणि-खणन्तहिँ 'अरें रावण रक्खु' भणन्तऍहिँ ॥ ३ अप्पंपरिहूअउ सव्वु जणु. साहारु ण वन्धइ तट्ठ-मणु ॥४ तहिँ अवसर मम्मीसन्तु मउ सण्णहेवि दसासों पासु गउ ॥५ थिउ अडेवि साणु अप्पणउ . किर्य-कालहों फेडिउँ जम्पणउ ॥६ 'मन्दोअरि अन्तरे ताम थिय 'किं रावण-घोसण ण वि सुइय ॥७ । "जं भावइ तं करन्तु अ-णउ • णन्दीसरु जाम ताम अभउ' ॥८ . ॥ घत्ता ॥ तं णिसुर्णेवि दूमिय-मणु आमेल्लिय-रणु मउ पर्यं? अप्पणउ घरु। पवियम्भिय अङ्गङ्गय मत्त महागय* *णाइँ पइट्ठा पउम सरु ॥९ पवर पवियम्भमाणेहिँ दोहिं पि सुग्गीव-पुत्तेहि अण्णाय-बन्तेहिँ उग्गिण्ण-खग्गेहिँ रेकॉरिओ रावणो ॥१ तह वि अमणों ण खोहं गओ सव्व-रायाहिरायस्स णिकम्पमाणस्स तइलोक-चक्केकवीरस्स संकारिणो ॥२ मलयगिरि-विञ्झ-सज्झत्थ-केलास-किकिन्ध-सम्मेयहेमिन्दकीलञ्जणुज्जेन्त-मेरूहिँ धीरत्तणं धारिणो ॥ ३ पवल-बहुरूविणी-दिव्वविजा-महाऊरिस-ज्झाणं-दावग्गिजालावली-जाय-जज्जल्लमाणङ्ग-चम्मत्थिणो ॥ ४ असुर-सुर-वन्दि -मुक्कञ्जणुम्मिस्स-थोरंसु-धारापुसिजन्त-णीलीकय-च्छत्त-चिन्ध-प्पडायालिणो" ॥ ५ धणय-जम-यन्द-सूरग्गि-खन्देन्द-देवाइ-चूडामणिन्दु प्पहा-वारि-धारा-समुद्भूय-पायारविन्दस्स से ॥६ 2 5 रक्ख. 3 s A अवसरि. 4 A अप्पणउं. 5 s किं. 6 s फेडमि. 7 A जंपणउं. 8 This 'line is missing in s. 9A अंतरि. 10 This pada is missing in s. 11A अणउं. 12 8 A आमि. 13 s पइट्ट. 14 This pada is missing in A. 15 SA णाइ. ____15. 1 S A, हि. 2 5 रेक्कारिउ, A रेकारिउ. 3 s अमणे णहो. 4 8 °तेल्लोक्क. 5s हेमंतकीलंजणु जेत्तमेह 6 s धीरत्तणुं, A धीरत्तणु. 7 A द्धोरिणो. 8 S A °ज्झाणु . 9 A °वम्मच्छिणो. 10 s °वंदिए कुंद. 11 SA °मिस्स. 12 s °पडायाचलिणो. 13 °इंद. 14 Missing in s. [१४] १ राक्षसः (s's reading ). २ अनयः. [१५] १ इंद्रशत्रोः. पउ० च०१५ Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ५,७-९१६,१-९,१७,१-५ ११४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ गर्मीय-उवसग्ग-विग्घे समारम्भिए [?] समुग्गिण्णणाणाउहं रुट्ठ-दहाहरं जक्ख-सेण्णं समुद्धाइयं ॥ ७ फरुस-वयणाहिँ हक्कार-डक्कार-फेक्कार-हुङ्कारभीसावणं पिच्छिऊणं पणट्ठा कइन्दद्धया (१) ॥ ८ ॥त्ता॥ भग्गु कुमारहुँ साहणु गलिय-पसाहणु . पच्छले लग्गज जक्ख-वलु। (ण) णव-पाउसे अइ-मन्दहों तारा-चन्दहों मेह-समूहु लाई स-जलु ॥९ [१६] तहिँ अवसरें' जणिय महाहवेण . जं अविउँ पुजिउ राहवेण ॥१ 10 तं जक्ख-सेण्णु सेण्णहों पचरु थिउ अग्गएँ खग्गुग्गिण्ण-करु ॥२ 'अरें जक्खहाँ रक्खहाँ किङ्करहों जिह सक्कों तिह रणे उत्थरहों ॥३ वलु वुझहों जुज्झहाँ आहयणे पेक्खन्तु सुरासुर थिय गयणें ॥ ४ ता अच्छहुँ रामण-रामहु मि समरङ्गणु अम्हहँ तुम्हहु मि' ॥५ तं णिसुणेवि दहमुह-वक्खिऍहिँ दोच्छिय सन्तिहरारक्खिऍहिँ ॥ ६ 15 ‘दुम्मणुसहों दुट्टहाँ दुम्मुहहों जं किय 'दोहाइं दहमुहहाँ ।। ७ तं सो जि भणेसँइ सव्वहु मि तुम्हहँ हार-वल-सुग्गीवहु मि' ॥८ ॥ घत्ता॥ तं णिसुणेवि आसङ्किय माण-कलङ्किय जक्ख परिट्टिय मुऍवि छलु । पुणु वि समुण्णय-खग्गा पच्छले लग्गा जाव पत्त रिउ राम-वलु ॥९ [१७] वलु 'गरहिउ रक्ख-पहाणऍहिँ वहु-भूय-भविस्सय-जाणऍहिँ ॥ १ 'अहो णर-परमेसर दासरहि ". जइ तुहु मि 'अणित्ति एम करहि ॥२ तो होसइ कहों परिहास पुणु णियमत्थु हणन्तहुँ कवणु गुणु' ॥ ३ तं सुर्णेवि वुत्तु णारायणेण 'ऍउवोल्लिउ कवणे कारणेण ॥ ४ । 5 अहो अहो जक्खहों 'दुच्चारियहों दुट्ठहों चोरहों परयारियों ॥ ५ . 15 s रारुव'. 16 A ‘समुहु. 17 S A णाइ. 16. 1 s A तहि अवसरि. 2 S अग्गिए, A अंघिउं. 3 5 गयणयणे. 4 s तो अच्छहु. 5 s°ह. 6 s °दोहायं. 7 S ज, A जि. 8 T has भलेसइ glossed with ज्ञास्यति. • 17. 1 S अणित्तिए ववहरहि. 2 °मत्थू, A °मत्थ. 3 A चारहो. [१६] १T रे रावणभृत्याः. २ T द्रोह्यानि. [१७] १ T निंदितः. २ T दुश्वारित्रस्य (2). Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | घत्ता ॥ क० १७,६-९; १, -201] जुज्झकण्डं-एकहत्तरिमो संधि [ ११५ साहेजउ देन्तहुँ कवणु गुणु- किं मइँ आरहें सन्ति पुणु ॥६ तं गरहिउ देवहुँ चित्ते थिङ सच्चउ अम्हेहिँ अजुत्तु किउ ॥ ७ सच्चउ विरुयारउ दहवयणु ण समप्पइ पर-कलत्त-रयणु ॥ ८ एम भणेवि स-विलक्वहिं. वुचइ जक्खेंहिँ 'हरि अवराहु एक्कु खमहि । अण्ण वार जइ आवहुँ मुहु दरिसावहुँ तो सई भु ऍहिँ सव्व दमहिं॥९ ... [७२. दुसत्तरिमो संधि] पुण वि पडीवऍहिँ जिणु जयकारेवि विक्कम-साहिँ । लङ्काहिँ गमणु किउ ___अङ्गङ्गय-पमुहे[हिँ] कुमारहि ॥ [१] ।। वैहाइ हिं उक्खय-खग्गेहिं । पवर-विमाणेहिं धवल-धयग्नेंहिं ॥१ पढम-विसन्तेहिं लङ्क णिहालिय। गाइँ विलासिणि कुसुमोमालिय ॥२ (जम्भेट्टिया) जाणं वि लचिजइ रवि-हएहिँ 'दहवत्त-तुरङ्गम-भय-गएहिँ ॥ ३ जहिँ मत्त-महागय-'मलहरेहिँ गजेवउ छण्डिउ जलहरेहि ॥४ जहिं पहरे पहरे ओसरइ दुरु वहु-सूरहुँ उवरि ण जाइ सूरु ॥५ जहिँ रामाणण-चन्देहिँ चन्दु । पीडिजइ किन्जइ तेय-मन्दु ॥६ जहिँ उण्हु ण णावइ अहिणवेण वहु-पुण्डरीय-किय-मण्डवेण ॥ ७ जहिँ पाउसु करि-कर-सीयरेहिँ उट्ठन्ति नइउ दाणोज्झरेहिँ ॥८ मणि-अवणिहें तुरय-खुरेहिँ पंसु वोल्लइ रविकन्त-पहाएँ हंसु ॥९ मोत्तिय-छलेण णक्खत्त-वन्दु वहु-पक्कन्ति-कन्तीऍ चन्दु ॥ १० ॥घत्ता ।। कि रवि रिक्ख ससि. अण्ण वि जे जियन्ति 'वावारें। णिप्पह वहु-पिसुण अवसें जन्ति सयण-उत्थारें ॥११ 25 4 5 देवहु, A देवह. 5 s A चित्ति. 6 8 सइ भुयंहि, A सइ भुएहि. 7 8 दमहो. __1. 1.जयकारिउ, A जयकारिवि. 25 लंकह. 3 °पमुह, A °पमुहं. 4 SA णाइ. 5s जंभिट्टिया, A जंभेट्ठिया. 6 5 उ. 7 8 दहवण्णतुरंगयवरधएहि. 8 s A हि. 9 A सूरु. 10s. वोलइ. 11 A °चंदु. 12 s रक्खसेहि. 13 S सयल. 14 8 उच्छारें, A उच्छारे. [१] १T गर्जिभिः. २ १ यत्र करि-सुंडा-दंडेन नद्या जलं गृहीत्वा सीत्कारेः (१) पाउषो (sic.) वर्षाकालं ( sic.) वर्तते. ३ यत्र लंकायां प्रविशति स सूर्यकान्त-प्रभया कृत्वा हंस आदित्यः. ४ ॥ गतिरागति(?)व्यापारण. ५ T उच्छत्तारेण (१) Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ११६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [२,०२,१-११,३,१-५ [२] दिगु स-मोत्तिउ रावण-पङ्गणु णाई स-तारउ सरय-णहङ्गणु ॥ १ वहु-मणि-कुट्टिमु वहु-रयणुजलु। णाई विसदृउ रयणायर-जलु॥२ चिन्ताविय 'केत्तहें पयइँ देहुँ मण-खोहु दसाराहाँ किह करेहुँ' ॥ ३ किर चन्दण-छड-मग्गेण जन्ति कद्दम-भइयऍ ण पईसरन्ति ॥४ किर फलिह-पहेण समुच्चलन्ति आयासासङ्कऍ पुणु वलन्ति ॥ ५ मरगय-विहुम-मेइणि णिएवि . पउ देन्ति ण 'किरणावलि' भणेवि ॥६ 10 पेक्खेंवि आलेक्खिम-सप्प-सयइँ 'खजेसहुँ' भणेवि ण दिन्ति पयइँ ॥७ पहें लग्ग णीलमणि-सार-भूएँ चिन्तविउ ‘पडेसहुँ अन्धकूऍ' ॥ ८ पुणु गय ससिकन्त-मणि-प्पहेण ओसरिय "विलेसहुँ किं दहेण ॥९ गय सूरकन्ति-कुट्टिम-पहेण सङ्किय 'डज्झेसहुँ हुअवहेण' ॥ १० ॥घत्ता ॥ दुक्ख-पइट्ठ तहिँ ससिकर-हणुवंङ्गङ्गाय-तारा । णाइँ विरुद्ध-मण जम-सणि-राहु-केउ-अङ्गारा ॥ ११ हसइ व रिउ-घर मुंह-वय-'वन्धुरु । विदुमयाहरु मोत्तिय-दन्तुरु ॥ १ छिवइ व मत्थए मेरु-महीहरु । 'तुज्झु वि मज्झु वि कवणु पईहरु ॥२ जं चन्दकन्त-सलिलाहिसित्तु अहिसेय-पणालु व फुसिय-चित्तु ॥ ३ जं विदुम-मरगय-कन्तियाहिँ थिउ गयणु व सुरधणु-पन्तियाहिँ ।।.४ जं इन्दणील-माला-मसीएँ आलिहइ व दिस-भित्तीऍ तीऍ ॥५ wwwwwwwwwwwwwwwww 2. 1 S A णाइ. 2 A समारउ. 3 A विसद्धउ. 4 S A °हु. 5 s कीरा'. 6s पेक्खिवि, A पेक्खवि. 7 8 A पहि. 8 A दुक्खे. 9S A °हणुवें. 10 s णाय, A णाइ. 3. 18 उवहसइ संझाराउ. 2 s सुहवंधुरु, A °वधुरु. 3 s मत्थउ. [२] १ ' द्रविख्या (ध्या )मि विलयामीत्यर्थः (१). २ T चंद्रकिरणनामा वालिपुत्रः. [३] १ | मनोज्ञः, Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ३, ६-११, ४, १-१] जुज्झकण्डें-दुसत्तरिमो संधि [११७ जैहिँ पोमराय-मणि गणु विहाइ थिउ अहिणव-सञ्झा-राउ गाई ॥६ जहिँ सूरकन्ति-खेइज्जमाणु. गउ उत्तरएसहाँ णाई भाणु ॥७ जहिँ चन्दकन्ति-मणि-चन्दियाउ णव-यन्दै-ब्भासें वन्दियाउ ॥८ 'अञ्चरिउ' कुमार चवन्ति एव 'वहु-चन्दीहूयउ गयणु केम ॥९ पेक्खेप्पिणु मुत्ताहल-णिहाय 'गिरि-णिज्झर' भणेवि धुवन्ति पाय ॥ १० ॥ ॥ घत्ता ॥ तं दहवयण-घर ते कुमार मणि-तोरण-दारहि । वर-वायरणु जिह' अ-वुह पइट्ठा पच्चाहारेंहिँ ॥ ११ [४] . पईठ कइद्धय भवणब्भन्तरे। णं पञ्चाणण गिरिवर-कन्दरे ॥१ पवर-महाणइ- णिवह वै सायरे । रवि-किरणा इव अत्थ-महीहरे ॥२ धावन्ति के वि ण करन्ति खेउ खम्भेहिँ घिडन्ति 'मेल्लन्ति वेउ ॥३ वहु-फलह-सिला-भित्तिहिँ भिडेवि संरुहिर-सिर परियत्तन्ति के वि ॥ ४ । के वि इन्दणील-णीलेहिँ जाय " 'केहि मि थिय तुम्हइँ एत्थु आय ॥५ जच्चन्ध-लील के वि दक्खवन्ति उट्ठन्ति पडन्ति सिलेंहिँ भिडन्ति ॥६ के वि सूरकन्त-कन्तीहिँ भिण्ण बहु सूरऍ मेल्लेवि' पुरेऽवइण्ण ॥ ७ के वि चन्दकन्त-कन्तेहिँ जाय मुह-यन्दहों उप्परि णांइँ आय ॥ ८ के वि पउमराय-कर-णियर-तम्व णं अहिणव-रण-लीलावलम्व ॥९ के वि आलेक्खिम-कुञ्जरहों त? के वि सीहहुँ के वि पण्णयहुँ गट्ठः ॥ १० ॥ पत्ता णिग्गय तहों घरहों पुणु वि पडीवा तेहिँ जि वाहिँ। उअय-महीहरहों रवि-यर णाइँ अणेयागाहिँ ॥११ 4 8 जहि, 4 जेहि. 5 s °पह तणु 6 s A णाइ. 7 A वंदियाउ. 8 s चंदियाउ. 9 s अच्छरिउ. 10 s दारि वि: 11 A पञ्चारहिं. 4. 1 S A पइट्ट. 2 इ. 3 s किह विवुह तुम्ह एत्थु हि जि आय. 4 A तुम्हइ. 5 s भिण्णु. 6s सूर व.7 s मिलेवि, A मिल्लिवि. 8 5 °वइण्णु. 9 s A णाइ. 10 S त?. २ T वंदियाउ (A.'s reading ) खंडानि (?). ३ आभासे = प्रतिभासेन. [४] १ वेगेन मिलितं (2). २ रुधिरयुक्तः. ३ धारकाः. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ११८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ ,१-१०, ६,१-६ तं दहमुह-घर मुऍवि विसालपुर गये परिओसें सन्ति-जिणालउ ॥१ तहिँ पइसन्तेहि दिदु स-णेउरु। . रामण-केरउ इट्ठन्तेउरु ॥२ चिहुरेहिँ सिहण्डि-ओलम्वु भाइ कुरुलेंहिँ इन्दिन्दिर-विन्दु णाई ॥३ भउहेंहिँ अणङ्ग-धMहर-लय ब्व णयणहिँ णीलुप्पल-काणणं व ॥ ४ मुह-विम्बंहिँ मयलञ्छण-वलं व — कल-वाणिहिँ कल कोइल-कुलं व ॥ ५ कोमल-बाहेहिँ लयाहरं व . पाणिहिँ रत्तुप्पल-सरवरं व ॥ ६ 10 णक्खेंहिँ केअइ-सूई-थलं व सिहिणेहिँ सुवण्ण-घड-मण्डलं व ॥ ७ सोहग्गें वम्मह-साहणं व रोमावलि-णाइणि-परियणं व ॥ ८ तिवलिहिँ अणङ्ग-पुरि -खाइयं व गुज्झेहिँ मयण-मजण-हर व ॥ ९ ऊरूहि तरुण-केली-वणं व चलणग्नेंहिँ पल्लव-काणणं व ॥ १० ॥ घत्ता ॥ 15 हंस-उलु व गइ(ए)हिँ कुञ्जर-जूहु व वर-लीलाहिं । चाव-बलु व गुणेहिँ छण-सास-विम्वु व सयल-कलाहिं ॥११ [६] 'अवि य णरिन्दहो वय-सय-चिण्णहो। काइँ करेसहुं झाणुत्तिण्णहो ॥ १ वरि 'अब्भासहुँ' एव भणन्तु व। थिउ रयणिहिँ णिय- हियएँ गुणन्तु व ॥२ सिर-णमणु जिणाहिव-वन्दणेण पिय-वन्धणु फुल्ल-णिवन्धणेण ॥ ३ भउहा-विक्खेवणु णचणेण लोअण-वियारु दप्पण-खणेण ॥४ णासउड-फुरणु फुल्लङ्घणेण परिउम्वणु वंसाऊरणेण ॥५ अहरङ्कणु वीडी-खण्डणेण पिय-कण्ठ-ग्गहणु सुहाँवणेण ॥ ६ . 5. 1 P S गउ. 2 P S A 'हि. 3 P S °दलंयु. 4 P S A णाइ. 5 Ps धणुलइवलं व. 6A पुर. 7 PS उरूएहि. 8 PS लीलहि.9 P°कलहि, s °कलेहि, A कलाहि. . 6. 1 PS °चित्तहो, A °विण्णहो. 2 A 'हियउ. 3 A ण णराहिव वहणेण. 4 P'S A विक्खेवणे. 5 P S वीडा. 6 s सुहावणेण. [६] १ रावणस्यान्तःपुरमिति जल्पद्देवपूजानुरक्तं स्थितम्. I' प्रभोर्ध्यानादुत्थितस्य सुरतगुण-निकायं किं करिष्यामीति यत् तत् कृत्यं तद् गुणदेव जिनपूजायां स्थितमन्दःपुरम्. २ ' सुरते किल राम(व)णस्य शिरोनमनं कर्तव्यं तजिनप्रणामेन गुणितमित्यादि. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ का क० ६, ७-११, ७, १४१४] जुज्झकण्डं-दुसत्तरिमो संधि [११९ अहिसेय-कलस-कण्ठ-गहेण . अवरुण्डणु थम्भालिङ्गणेण ॥७ पिय-फाडणु छेवाकड्गुण "कुरुमालणु वीणा-वायणेण ॥८ 'कर-घायणु झिन्दुर्व-घायणेण सिकारु कुसुम-आखचणेण ॥ ९ 'कम-घाय असोय-प्पहरणेण ॥ १० ॥ पत्ता ॥ कुङ्कुम-चन्दणइँ सेअ-फुडिङ्ग वि गरुआ भारा। किं पुणु कुण्डलई कडय-मउड-कडिसुत्ता हीरा ॥ ११ [७]. काउ वि देविउ काह वि णारिहिं। दिन्ति सु-पेसणु पेसणयांरिहि ॥१ 'हले ललियङ्गिए लइ णारङ्गई। जाइँ जिणिन्दहो अच्चण-जोग्गई ॥२ हले दालिमीऍ दालिमइँ देहि विजउरिऍ विजउराइँ लेहि ॥ ३ वहुफलिएँ सुअन्धइँ वहुफलाइँ रत्तुप्पलीऍ रत्तुपलाई ॥४ इन्दीवरीऍ इन्दीवराइँ सयवत्तिएँ सयवत्तइँ वराइँ ॥ ५ ॥ कुसुमिएँ कुसुमेहिँ अच्चण करेहि.. मणिदीविएँ मणि-दीवउ धरेहि ॥ ६ कप्पूरिऍ डहें कप्पूर-दालि विद्दुमिएँ चडावहि विहुमालि ॥ ७ मुत्तावलि लहु मुत्तावलीउ संचूरेवि छह रनावलीउ ॥८ मरगऍ मरगय-वेइहें चडेवि सम्मजणु करें कमलाइँ लेवि ॥ ९ हले लवलिऍ चन्दण-छडउ देहि गन्धावलि गन्धु लएवि एहि ॥१० कुङ्कुमलेहिए लइ घुसिण-सिप्पि आलावणि आलावेहि किं पि ॥ ११ । किण्णरिऍ तुरिउ किण्णरउ लेहि तिलयावलि तिलय-पया देहि ॥ १२ आयऍ लीलऍ अच्छन्ति जाव आसपणी कुमार ता ॥ १३ ॥ घत्ता ॥ रावण-जुर्वइ-यणु अङ्गङ्गाय णिएवि आसङ्किउँ । णं करि-करिणि-थड सीहालोयणे माण-कलङ्किउँ ।। १४ । 7 P झिंदुय, A रंदुव. 8 P SA असोयंप०. 9 P omits, S सई. 10 P S गरुअ. 11 A भारई. 12 Pहरा, A हारई. ___7. 1 P S A °हे. 2 PS रत्तुप्पलाए. 3 P S स्यवत्तिय, A missing. 4 P S 'विहि. 5 PS A °जुवई. 6 P S 'यउ. 7 PS °थट्ट. ३ ' छेदं वस्त्रविषये न तु अन्यत्र.• ४ 'T कंडुवणं वीणाविषये. ५ ' करघातं गिदुकेन. T पादप्रहार अशोकवृक्षस्य न तु अन्यत्र. ७ ' या(?)किल कुङ्कुमचदनादिविलेपनभारं न सहते तस्य कुण्डलकटकादिना किं प्रयोजनम्. Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १२०] सयम्भुकिउ पउमचारउ [35०८, १-११,९,१-८ [८] सन्ति-जिनालए भामरि देप्पिणु । सन्ति-जिणेन्दहोणवण करेप्पिणु ॥ १ पासु दसासहो ढुक्क कइद्धय णाई मइन्दहो मत्त महागय ॥२ उद्दालेंवि हत्यहाँ अक्ख-सुत्तु दससिरु सुग्गीव-सुएण वुत्तु ॥ ३ 'ऍह का राय आढत्तु डम्भु थिउ णिच्चलु णं पाहाण-खम्भु ॥४ तउ कवण धीरु को वाऽहिमाणु सा कवण विज इउ कवण झाणु ॥५ उप्पाइय लोयहुँ काइँ भन्ति पर-गारि लयन्तहों कवण सन्ति ॥ ६ 10 किं भाणुकण्ण-इन्दइ-दुहेण णउ वोल्लहि एक्केण वि मुहेण ॥ ७ किं लक्खण-रामहुँ ओसरेवि थिउ सन्तिहें भवणु पईसरेंवि' ॥ ८ णिब्भच्छेवि एम कइद्धएहिँ महएविउ वेहाविद्धएहिँ ।.९ आढत्त वन्धहुँ धरहुँ लेहुँ विच्छारहुँ दारहुँ हणहुँ णेहुँ ॥ १० ॥ घत्ता ॥ तहाँ अन्तेउरहों भउ उप्पण्णु भडेहिँ भिडन्तेहि । णं णलिणी-वणहों मत्त-गइन्दहिँ सरु पइसन्तेंहिँ ॥ ११ का वि वरङ्गण कड्डिय थाणहो। कुसुम-लया इव वर'-उजाणहो ॥१ सामल-देहिय हार-पयासिरि। स-वलायावलि णं पाउस-सिरि ॥२ के वि कड्डिय णेउर-चलवलन्ति सरवर-लच्छि व कमल-क्खलन्तिं ॥ ३ कवि कविय रसणा-दाम लेवि सु-णिहि व्व भुअङ्गमु वसिकरेवि ॥४ कवि कड्डिय तिवलिउ दक्खवन्ति कामाउरि-परिहउ पायडन्ति ॥ ५ कवि कड्डिय भजण-भयहाँ जन्ति किस-रोमावलि-खम्भुद्धरन्ति ॥ ६ कवि कड्डिय थण-यलसुबहन्ति लायण्ण-वारि-पूरे व तरन्ति ॥ ७ कवि कड्डिय कर-कमलइँ धुणन्ति छप्पय-रिञ्छोलि वं मुच्छलन्ति(१) ॥ ८ M 8. 1 PS A णाइ. 2 Ps का वि. 3 8 °हु, A °हुं. 4 P आढत्तहुं, 5 आढत्तहु. 5 PS हु, A हो. 6 P S णेहु, A लेहुं. 7 PA वणेहि, s वणेहि. 9. 1 P S लय. 2 PS के. 3 P S A कमलइ. 4 P उ, यउ. [९] १ ' वलाकापति. २ सुनिधीव (? धिरिव ). ३ ' खातिका. ४ ' उद्वहन्ता. Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ९, ९–११; १०, १११, ११, १-२ ] कवि कयि सव्वहुँ सरणु जन्ति कवि कड्डिय 'हा रावण' भणन्ति जाहँ गईन्द ताहँ विवक्खियहुँ का विनियम्विणि केस-विसन्धुल उभय-करयल दइयों अग्गऍ 'अहों दुद्दम - दाणव- दप्प-दलण जम-महिस- सिङ्गणिवली - हिड परमेसर किं ओहट्टामु किं अॅण्णें साहिउ चन्दहासु किं अण्णें वसिकिउ उद्ध-सोण्डु किं अणें भग्गु कियन्त-राज किं अण्णें गिरि कइलासु देव किं अण्णें णिज्जिउ सहसकिरणु • तो वि ण झाहों अचलु' णिराtिe जोग' व सिद्धि तिह तग्गय-मणु · जुज्झकण्डे - दुसप्तरिम संधि [ १२१ मुत्तावलिं पि कण्ठऍ धरन्ति ॥ ९ दीहर-भुव-पञ्जरें पइसरन्ति ॥ १० ॥ धत्ता ॥ वरहिण- हरिण - हंस- सेयणिज्जा । अवसें सूर ण होन्ति सहेजा ॥ ११ [१०] सिढिल-णियंसण । पगलिय- लोयण ॥ १ मुह-विच्छाइय । किं अण्णहों जि भुव इतुहुँ दह ॥ घत्ता ॥ अइ वराइय || २ 10 सुर-मउड- सिहामणि- लिहिय-चलण ॥ ३ सुरकरि-विसाण-मूरण-पट्टु ॥ ४ किं रामणु अण्णों कहाँ वि णामु ॥ ५ किं अण्णें धणयों किउ विणासु ॥ ६ वण-हत्थि तिजगभूसैंणु पचण्डु ॥ ७ किं अण्णहों व सुग्गीउ जाउ ॥ ८ हेलऍ जें तुलिङ झिन्दुवैउ जेव ॥ ९ फेडिउ लकुव्वर - सक्क- फुरणु ॥ १० वरुण-राहिव-धरण-समत्था । तो किं अम्हहुँ एह अवस्था' ॥ ११ [११] टालिज रण । . मेरु- समणउ ॥ १ · रामु व भज्जहों । थि पहु विज्जहों ॥ २ 5 P°वललं, 's वलिलिं. 6 P सगइंद, 8 सगयंद ' 7 'हरिण " wanting in A. 8Ps हं. 10. 1s अइव. 2 A ° चभवण 3s अण्णहो. 4 PSA भूसण. 5A किंदुवउं. 11. 1 A राणउं 24 अतुल 3A ° समाणउं. 4 P जोग्गि. ५ वान्धवाः. ६ विवेकिनो यथा राम (व)णे नाभूत् सहायः. [१०]१ अघातः २ बलम्. पर० च० १६ 5 15 20 25 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १२२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० ११,३-११, १२,-" संखुहिउ ण लङ्काहिवहाँ चित्तु तं अङ्गउ हुअवहु जिह पलित्तु ॥३ मन्दोयरि कड्डिय मच्छरेण कप्पदुम-साह व कुञ्जरेण ॥ ४ हरिणि व सीहेण विरुद्धएण ससि-पडिम व राहुं कुद्धएण ॥५ उरगिन्दि व गरुड-विहङ्गमेण लोगाणि व पवर-जिणागमेण ॥ ६ 5 परमेसरि तो वि ण भयहाँ जाइ णिकम्प परिट्ठिय धरणि णाइँ ॥ ७ 'रे रे जं किउ महु केस-गाहु अण्णु वि. महएविहुँ हियय-डाहु॥८ तं पाव फलेसइ परऍ पावु दहगीउ गिलेसइ वलु जे सावु ॥९ तं णिसुर्णेवि किय-कडमद्दणेणणिन्भच्छिय तारा-णन्दणेण ॥ १० ॥ पत्ता ॥ 'काइँ 'विहाणऍण अजु जि पिक्खन्तहों दहगीवहों। सहुँ अन्तेउरेंण पइँ महएवि करमि सुग्गीवहीं' ॥ ११ [१२] - एम भणेप्पिणु रिउ रेकारिउ। 'रक्खु दसाणण मइँ पञ्चारिउ ॥१ हउँ सो अङ्गउ तुहुँ लङ्केसरु । ऍह मन्दोयरि ऍहु सो अवसर' ॥२ जं एव वि खोहहों ण गउ राउ तं विजहें आसण-कम्पु जाउ ॥ ३ आइय अन्धारउ जउ करन्ति वहुरूविणि वहु-रूवइँ धरन्ति ॥४ थिय अग्गएँ सिद्धहाँ सिद्धि जेवँ 'किं पेसणु पहु' पभणन्ति एवं ॥५ 20 'किं दिजउ वसुमइ वसिकरेवि किं दिजउ दिस-करि-थट्ट(?) धरेवि ॥६ किं दिजउ फणि-मणि-रयणु लेवि किं दिजउ मन्दर दरमलेवि ॥७ किं दिजउ सुरणंन्दिणि दुहेवि... किं दिजउ जमु णियलेंहिँ छुहेवि ॥ ८ किं दिजउ वन्धेवि अमर-राउ किं कुसुमसराउहु रइ-सहाउ ॥९ किं दिजउ धणयहाँ तणिय रिद्धि किं दिजउ 'सव्वोवाय-सिद्धि ॥१० ॥ घत्ता॥ सहुँ देवासुरेंहिँ किं तइलोक्कु वि सेव करावमि । णवर णराहिवइ एकहाँ 'चक्कवइहें ण पहावमि' ॥ ११ 5 P marginally records जं खुहिउ. 6 P S A काइ. ___12 1 PS A मइ. 2 P S A °रूवइ. 3 P s °करे', A °रि. 4 P S °णंदणु. A °णिदिणि. [११] १ सर्वम्. २ प्रभाते. [१२] १ सर्वोपायसिद्धिः. २ चक्रवर्तिस्य न प्रभवामीति. Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १३, १-११, १४११-७] जुझकण्डं-दुसत्तरिमो संधि [१२३ [१३] तं णिसुणेप्पिणु सुर-सन्तावणु। पुण्ण-मणोरहु उहिउ रावणु ॥१ जा सन्तिहरहों. देइ ति-भामरि। मुक्क कुमार सा मन्दोवरि ॥२ अङ्गङ्गय णट्ठ पइट्ट सेण्णे सम्पत्त वत्त 'काकुत्थ-कण्णें ॥३ 'परमेसर सुर-सन्तावणासु परिपुण्ण मणोरह रामणासु ॥४ उप्पण्ण विज णिवू दु धीरे एवहिँ णिचिन्तु तियसहु मि चीरु ॥५ णउ जाणहुँ होसइ एउ केव लइ सीयहें छण्डहि तत्ति देव' ॥६ तं वयणु सुणेवि कुमारु कुइउ खय-काले दिवायरु णाइँ उइउ ॥ ७ ॥ 'णासहीं णासहाँ जइ णाहि सत्ति हउँ लक्खणु एक करेमि तत्ति ॥८ कहों तणिय विज कहो तणिय सत्ति कल्लएँ पेक्खेसहों तहाँ असन्ति ॥९ म. दसरह-णन्दणे किय-पइजें वित्थहें अत्याहें अलङ्घणिजे ॥१० ॥घत्ता ।। तोणा-जुयल-जलें धणु-वेला-कल्लोल-रउद्दे। वुड्डेवउ खलेंण - महु केरऍ णाराय-संमुद्दे ॥११ [१४] ताव णिसायर- णाहु स-विजउ । णं स-कलत्तउ सुरवइ विजउ ॥१ पेक्खइ दुम्मणु तोडिय-हारउ । णिय-अन्तेउरु णहु व अ-तारउ ॥२ तहों मझें महा-सिरि-माणणेण मन्दोयरि दिट्ठ दसाणणेण ॥३ छुडु छुडु आमेल्लिय अङ्गएण णं कमलिणि मत्त-महागएण ॥४ णं कुतवसि-वाणि जिणागमेण .णं णाइणि गरुड-विहङ्गमेण ॥५ णं पवर-महाडइ हुअवहेण ॥६ णं ससहर-पडिम महग्गहेण मम्भीसिय विजा-सङ्गहेण ॥७ __13. 1 PS A णिवूढ. 2 PS °वीरु. 3 P णिचित्तु. 4 P S A तियसहुं. 5 s वीरु. 6 PS ठंडह सीयहे. हि ). 7A संति. 8 P SA मइ. 9 P S A किए. 10 A वित्थहि. ll P corrects marginally as अब्वाहे, s अचाहे, A अत्थाहि. 12 P जुअलु, A °मयलु. 13 PS रउद्दे. 14.P S °समुद्दे 14.1 P A alles. 2 P $ A fotero. 25 [२३] १ रामचंद्रबले कर्णेन वा. Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 १२४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ 'एकेलउ जेहउ केण सहिउ कि जेहिं णियम्वणि एउ कम्मु जइ मणूस होन्ति तो काइँ एत्थु 10 जेर्ण मरट्टिऍण कल्लऍ तासु ध एम भणेपिणु जय-जय-स चलिउ सणउ णं रयणायरु दणु-विवणु । L स- रहसु रावणु ॥ १ उट्टिय-कलयलु । परिवडिय जलु ॥ २ 15 णवर पहुणो चलन्तस्स दिण्णा महाणन्द-भेरी मउन्दा दडी दहुरा । पडह टिविला ' ढढरी झल्लरी भम्भ भम्मीस कंसाल - कोलाहला ॥ ३ मुरव तिरिडिकिंया काहला ढड्डियां सङ्घ धुम्मुक्क ढक्का हुडुक्का वरा । तुणव पणवेक्कपाणिर्त्ति एवं च सिझेवि (?) सेसा उणा (१णो) केण ते वुझिया कहि मि चलियं चलन्तेण अन्तेउरं थोर- मुक्तावली - हार केऊर-कञ्ची-कलावेहिं गुप्त । वहल- सिरिखण्ड- कप्पूर- कत्थूरिया कुङ्कुमुप्पील- कालागरुम्मिरंस-चिक्खिलपन्थेसु खुप्पन्तयं ॥ ५ 20 धवल धय- तोरण-च्छत्त-चिन्ध-प्पडायावली - मण्डवब्भन्तरालिन्द - णीलन्धयारे विसूरन्तयं । मुहल-चल-उरुग्घाय - झङ्कार-वाहित मज्झाणुलग्गन्त-हंसेहिँ चुक्कन्त-हेलागईणिग्गमं ॥ ६ फलह - मणिकुट्टिमे भूमि-भाए वियहिँ " छाया-छलेणं (१) चुम्विजमाणाणणं 25 णवर पिसुणो जणो तं च मा पेच्छहीमीऍ" सङ्काऍ पायम्वुएहिं व छायन्तयं गलिय-मणि- मेहला -दाम-सडायमण्णोष्ण-लैंजाहिमाणेण मुच्चन्तयं । कसण-मणि खोणि- छायाहिँ रञ्जिजमाणं "व दट्ठूण वेवन्तयं । ८ [ क० १४, ८-११; १५, १-८ to वि बहुरुविण विज-सहिउ ॥ ८ लइ वहइ तो एत्तडउ जम्मु ॥ ९ ढुक्कन्ति परिडिउ नियमें जेथु ॥ १० ॥ घत्ता ॥ सीसें तुहाएँ - लाइ हत्था । पेक्खु काइँ दक्खवमि अवस्था' ॥ ११ [१५] 4. 3PSA जेहि 4 A ते. 5 P A हत्थ. 6 P A अवस्थ. 15. 1Ps उट्टिउ. 2Ps पट्टढड्डूरी 3Ps तिडिक्किया 4PSA ढड्डिया 5s त, A omits. 6 Ps सिजेवि 7 PSA 'मप्पील'; Svayambhūchchandas 'मुप्पील' 8 P SA 'मिस्स'; Svay. ch रुम्मीस 9PS अंकार, A झंकारर: 10 Ps वाहितयं. 11 Ps A °हि°. 12 The text here is metrically defective by one mora. 13 A वरि. 14 Ps ए संका पायग्गहि वं च्छायातयं. 15 Ps 'भजा° 16 Wanting in Ps Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १५,९-११, १, १०-९] जुज्झकण्डं-तिसत्तरिमो संघि [१२५ कहि मि णव-पाडली-पुप्फ-गन्धेण आयडिया छप्पया। णवर मुह-पाणि पायग-रत्तुष्पलामोय-मोहं गया ॥९ तहि मि चल-चामरुच्छोह-विच्छेव-छिप्पन्त-मुच्छाविया । सुरहि-सुहगान्धवारण मन्दाणुसीएण संजीविया ॥१० ॥घत्ता ॥ एम पइ8 घर जय-जय-सहें इन्द-विमद्दणु । वसुमइ वसिकरेंकि णा िस यं भु व णाहिव-णन्दणु ॥ ११ ॥ [७३. तिसत्तरिमो संधि ] तिहुवा-डामर-वीरु • मयरद्धय-सर-सण्णिह-णयणु । मङ्गल-तूर-रवेण मजाणउ पइसंह दहवयणु ॥ [१] पइसेंवि भवणु भिच्च अवयजिय णिय-णिय-णिलयों तुरिय विसज्जिय ॥१ कइवय-सेवहिँ सहिउँ दहम्मुह गउ मज्जण-भवणहाँ सवडम्मुहं ॥२ ओसारियइँ असेसाहरण. 'दुद्दिणे दिणयरेण णं किरण ॥३ लइय पोत्ति 'रिसहेण दया इव 'गुज्झावरणसील माया इव ॥४ । सह-सुत्त वायरण-कहा इव पल्लव-गहिय महा-वणराइ व ॥५ वर-वारङ्गणेहिँ सव्वनिउ विविहाभङ्गणेहिँ अब्भङ्गिउ ॥ ६ . गउ आयाम-भूमि रहसाहिउ तणु-संवाहणेहिँ संवाहिउ ॥७ ताव विमदिउ जाव पहग्गउ सव्वृङ्गिाउ पासेउ वलग्गउ ॥८ ॥ घत्ता ॥ छुडु उग्गयइँ सरीरें • पासेय-पुडिङ्गइँ णिम्मलइँ । णं तुट्टेण संमेण कड्डेवि दिण्णइँ मुत्ताहलइँ ॥९ 17 P S A °चमरु. 18 P A °सुह', wanting in s. 19 P S A णाइ . 1. 1 P.s मजण. 2 A पइ. 3 PS भिच्चु. 4 A तुरय. 5 P S सहियउ दहमुहु. 6 PS 'हं. 7 P उआरियइं, marginally corrected as उत्ता', S उवारियइ, A उसारियई. 8 Ps गहिर. 21१ अवलोकिताः. २ मेघावृते दिने. ३ ' यथा रिषभेण दया गृहीता, ४ ' गुह्यं हृदयस्थकार्य जघनं च, आवरणं तस्याच्छादनशीलाम्. ५ माता. ६ प्रभातो भवितः. ७ समुद्रण, Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 १२६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [२] ww णं करि करणि- करेहिँ ' विहट्टिउ ॥ १ णं कणियारि-कुसुम- 'थलि महुअरु ॥ २ दप्पण - सिरिहें व छया-णरवरु ॥ ३ पुव्व - दिसहें वॅ तरुण - दिवायरु ॥ ४ वइरि व भवि वन्धेवि साहिय ॥ ५ ड-कइ-वन्दिण-जय-जय-सर्दे ॥ ६ ள் फलिह-सिला-मणिय (?) थिउ छज्जई हिम- सिहरोल्लिऍ पं घणु गज्जइ ॥ ७ बहुल पक्खु पुण्णिवहें व उप्परि ॥ ८ 6 पण्डु-सिल' व काम-करि-केसरि ॥ घत्ता ॥ पुणु वारणेहिं उव्वट्टिउ गउ चामियर दोणि परमेसरु www वारिहें मज्झें पट्टु व कुञ्जरु 'सरसिहें मज्झें व पडिमा - ससहरु गन्धामलऍहिँ चिर पसाहिय पुणु उ ण्हवण-वी आणन्दें मङ्गल- कलर्स - कराउ णावइ सयल - दिसाउ [क० २,१- ९३, १-८ ढुक्कर णारि लङ्केसरहों । उण्णय - मेहाउ महीहरहों ।। ९ वर पहुणोऽहिसेयस्स पारम्भए " पवर- अहिसेय- तूरं समुप्फालियं कहि म सु-सरेहिं गायणेहिं झङ्कारियं मङ्गलं वन्दि - लोएण उच्चारियं ॥ ३ कहि मि वर-वंस - वीणा - पवीणा णरा गन्ति गन्धव्व विज्जाहरा किण्णरा ॥ ४ कहि म 'कलहोय - माणिक्क- सिप्पी - विहत्थेण 20 संकुन्दिओ (?) फन्द (?)- वन्दे आलिन्दओ ॥ ५ 21 कहि मि सिरिखण्ड-कप्पूर- कत्थूरिया - कुङ्कुमुप्पङ्क-पङ्केण एकेकमो आहओ ॥ ६ कहि म अहिसेय- सिङ्गबु धारा- शिवाय पवाहेण दूराहिं एक्केकमो "सिञ्चिओ ७ कहि मिड-छत्त-फम्फाव- वन्दे ह सोहग्ग-सूराणं णामावलि से" समुच्चारिया ८ • [३] हेम- कुम्भेहिँ उक्खित्त-सारम्भ ॥ १ वद्ध छेहिँ मल्लॅहिँ ओरालियं ॥ २ 2. 1P SA °हि. 2PSA चामीयर ° 3s रेसरु. 4 P मणइहे, s मणइहि, A मणियहि. 5 Ps °सिलहि, A सिलाह काम 6P पक्ख, s ° पक्खे. 7 A कलसु वराउ. [२] १ कटिनी. २ सरोवरमध्ये, T सरोवरनद्यादिभिः ३ सुर्वज्ञः. [३] १ सुवर्णम्. 3. 1PS पहुणे. 2 A विक्कारियं. 3 Ps संकुंदिउ, A संकुंद्धिउ, Svayambhūcchandas संकुट्टिओ. 4 P फेदविदेण, s फेंदवेंदेण, Svay. ch. वेट्ठविन्देण 5Ps आनंदउ, A आनंदिउ. 6 P सिरखंड, s सिरिखंड ° corrected to सिरखंड 7 Wanting in P s. 8PS याउ, A याहउ 9PS सिगंवु, 4 सुसुगंध. 10 Wanting in A. 11 Ps वाहेण. 12 PSA सिंचिड. 13 Ps, Svay ch. सूराइ. 14Ps सेस. www Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ६०३, ९१ ४, १-१०५, १-८ ] एवं जलवे सुर-जय-जय-सद्देण क वि' अहिसिञ्चइ कञ्चण-कुम्भे कवि रुपम-कल जल-गाहें. कवि मरगय- कलसेण उर-त्थलु कवि कुङ्कुम-कल सेणामम्वें आयऍ लीलऍ जयसिरि-माणणु विमल - सरीरु जाउ चक्केसरु दिइँ aणु-लुहणाइँ सु-सहइँ मेल्लिय पोत्ति जिंणेण व दुग्गैइ लेप्पणु सेयम्बरु वि" सहावइ (?) ww सोहइ धवलवडे सुर-सर-वाहेण · ॥ घत्ता ॥ पल्हत्थिय कलस गरेसरहों । अहिसेय- समऍ जिह जिणवरहों ॥ ९ • जुज्झकण्ड - तिसप्तरिम संधि [ १२७ •To गम्पिणु देव भवणु जिणु वन्देवि भोयण - भूमि पड्डु पहाण 'जवणि भमाडिय असइ व धुत्तेंहिँ गङ्ग व सयर-सुऍहिँ णिय-गाहिं दिण्णइँ रुप्पिम-कञ्चण थालइँ विस्थारि परियलु पहु केरउ सरवरो व्व सयवत्त-विसट्टउ उवर्हि व सिप्पि - सङ्घ- सन्दोहर [ ४ ] लच्छि पुरन्दरं व विमलम् ॥ १ खल- कुट्टणि वयणा इव लहइँ ॥ ७ मोआविय केसाइँ जलुग्गइँ ॥ ८ वेढिउ सीसु वइरि-पुरु णावइ ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ आवेढिउँ दससिर - सिरु पवरु । कइलासह तङ तुङ्ग-सिहरु ॥ १० पुणिर्व सैसिमिवं जोहा-वाहें ॥ २ लिणि व णलि - उडेण महीयलु ॥ ३ ww MA सझ व दिवसु दिवायर - विम्वें ॥ ४ जय जय सदें हाउ दसाणणु ॥ ५ णं उप्पण - णाणु तित्थङ्करु ॥ ६ [५] वार - वार अप्पाणडे णिन्देवि ॥ १ कञ्च वीढें परिडिङ राणउ ॥ २ अवुह मइ व वायरणहों सुतेंहिं ॥ ३ महकइ कित्ति व सीस-सहासेंहिं ॥ ४ सुरस-चित्त व विसालहूँ ।। ५ जरढाइच्चु व कन्ति-जणेरउ ॥ ६ • पट्टण - पइसारु व बहु-वर ॥ ७ वर - जुवइ यणु व कची-सोहउ ॥ ८ 15 Ps गुण्हावेण पण्हत्थिय. 4. 1 s हि. 2 P A पुरंदरव्व. s पुरंदरे व 3 P पुण्णिम'; wanting in s. 4s ससिबिंव. 5 Pवित, sवत 6Ps A णलिणिउड्डेण. 7 PSA विमलु. 8 PSA उप्पण्णु. 9 A णाउ. 10 Ps दुग्गइ, A दुयइ. 11 Ps स विहावद्द. 12 P आवेड्डिड. 13 A तणउं. 5, 1 A उं. 2 A गंधु तसरसुएहिं. 3 P° मासे हिं. 44 कंती. २ T आनन्द-राले (? वे ) ण. [४] १ जिबणार ( जे० ) मंदिरे (?). २ r तारुण्यादित्ये (इ)व दीप्तिजनकः (?). 5 10 18 20 25 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १२८] सयम्भुकिउ पउमचारैउ [क० ५.९, ६, ७-९,७,१-५ ॥ घत्ता ॥ १ दिजइ अमियाहारु वहु-खण्ड-पयारू सुहावणउ । णावइ भरहु विसालु अण्णण्ण-महारस-दावणंउ ॥ ९ [६] । 'धूमवत्ति परिपिऍवि पहाणउ भुछेवि अण्ण-वासें थिउ राणंज ॥१ मलयरहेण पसाहिउ अप्पउँ गन्धु लयन्तु णाइँ थिउ छप्पउ ॥ २ पुणु तम्बोलु दिण्णु चउरङ्गाउ णड-वेक्खणउँ णाई वहु-रङ्गउ ॥ ३ पुणु दिण्णइँ अम्वर अमोल्लइँ जिण-चषणाई व अब्भरुहुलइँ ॥ ४ वेङ्गि-विसय-मिहुणइँ सुअन्धइँ अहोरत्ताइँ व घडिया-वन्धइँ ॥५ " मुद्धङ्गण-चित्ताइँव मउअइँ दुटुकुर-दाणा व छउअइँ ॥६. दीहइँ दुजण-दुव्वयणाई व पिहुलइँ गङ्गा-णइ-पुलिणाई व ॥७ विरहिय व वहु-कामावत्थई वन्दिण-जण-बँन्दई व "णियत्थई ॥८ ॥ घत्ता ॥ लइयइँ आहरणाई विप्फुरिय-समुजल-मणि-गण। कसण-सरीरें थियाइँ गं वहुल-पक्खें तारायणइँ ॥९ [७] तओ 'तिलोयभूसणो सुरिन्द-दन्ति-दूसणो ॥१ पसाहिओ गइन्दओ णिवारियालि-विन्दओ ॥२ पलम्व-घण्ट-जोत्तओ वहन्त-दाण-सोत्तओं ॥३ पसण्ण-कण्ण-चामरो 'णिमीलियच्छि-उक्करो ॥ ४ मणोज-गेज-कण्ठओ भिसी-णिहट्ट-पट्टओ ॥ ५ ॥ वाल __ 5A सुढावणउं. 6 PA °दावणउं. 6. 1 P हाणउं, A पहाणउं. 2 P राणउं. 3 A अप्पउं. 4 PS लएंतु. 5 P°उं. 6 P SA णाइ. 7 P S A °इ. 8 P आसरहुल्लई, 8 आभरहुल्लइ, A अब्भरुहुल्लइ. 9 Ps विंगि, A वैगि. 10 PSA वि. 11 P मुद्धई गण, S मुद्धइ गण, A सु. 12 PS दुट्ठक्कर. 13 P 'दाणई, °दाणइ, A °दाणाइ. 14 s°विंदइ. 7. 1 P SA °उ. 2 P गइंदङ, s गयंदओ, A गइंदउ. 3 PS णिवालि'. 4 !' S °उ, A °उ. 5Ps कंठउ. A °घंटउ. - [६]१ कर्पूरागरुमिश्रितं पानीयं पीत्वा. २ उभयत्र श्लाघ्यानि. ३ नानाहराशिक्षाधुपयुक्तानि, प्रसिद्धमन्यत्र. ४ परिधानानि द्रव्यरहितानि च. [७] १ त्रिजगभूषणे गजे(?). २ 7 निर्मीलिताक्षिसमूहः. Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०७,६-१०, ८, १-९, ९, १-६] जुज्झकण्डं-तिसत्तरिमो संधि [१२९ विसाल-उद्ध-चिन्धओ पहु व्व पट्ट-वन्धओ ॥६ गिरि व्य तुङ्ग गत्तओं महण्णउ व्व मत्तओ ॥७ घणो ब्व भूरि-णीसणो जमो व्व सुदृ भीसणो ॥८ मणो व्व लोल-वेयओ' रवि व्व उग्ग-तेयओ ॥९ ॥ घत्ता ॥ सव्वाहरणु णरिन्दु तहिँ कसण-महग्गएँ चडिउ किह । उण्णय-मेह-णिसण्णु लक्खिजइ विजु-विलासु जिह ॥ १० [८] जय-जय-सद्दे सत्तु-खयाणणु सीयहें पासु पयट्टु दसाणणु ॥ १ वहुरूविणि-रूव भावन्तउ खण वासरु खण णिसि दावन्तउ ॥२ ।। खणे चन्दिम खणे मेहन्धारउ खणे वाओलि-धूलि-जलधारउ ॥ ३ खणे णिहाय-तडि-वडण-वमालिउँ ___ खणे गय-वग्ध-सिङ्घ-ओरालिउ ॥ ४ खणे पाउसु हेमन्तु उण्हालउँ खणे गयण-यलु सयलुं सम-जालउ ॥५ खणे महि-कम्पु महीहर-हल्लिउ खणे रयणायर-सलिलुच्छल्लिउ ॥ ६ । तं तेहउ णिएवि ससि-मुहियएँ तियड पपुच्छिय जणयहाँ दुहियएँ ॥७॥ 'एउ महन्तु काइँ अच्चरियंउ किं केण वि जगु उवसङ्घरियउ' ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ पभणइ तियडाएवि 'बहुरूविणि-रूवाविद्ध-तणु । आवइ लग्गउ एहुँ तर वयणु णिहालउ दहवयणु' ॥९ . [९] तं णिसुणेवि महासइ कम्पिय वाहु भरन्ति चक्खु दर जम्पिय ॥१ 'माएँ ण जाणहुँ काइँ करेसइ सीलु महारउ किं मइलेसई' ॥२ ताव सुरिन्द-विन्द-कन्दावणु कण्ठाहरण-विविह-के-दावणु ॥ ३ सीयहें पासु पढुक्किउ सरहसु णावइ वैम्महसरहें पुणव्वसु ॥४ णावइ दीह-समासु विहत्तिहें णावइ छन्दु देव-गाइत्तिहें ॥५ वोल्लाविय 'वोल्लहि परमेसरि होमि ण होमि दसाणण-केसरि ॥ ६ 8. 1 PS A °इ. 2 PS चंदिणे. 3 A °उ. 4 P °उं. 5 PS सयल. 6 R S °कंदु. 7 PS A भए. 8 P अच्छदिउं, S अच्छरियउ. 9 A पहु. 9. 1 A चाखं. 2 A मई लेसई. 3 PS °कंपावणु. 4 A °णु. 5 °गायतिहे, A जेव गायतिहे. [९] १ ईषत्. २ दश-मस्तक-दर्शकः. ३ अनंगसरायाः चक्रवत्तिः पुनर्वसुः. "पउ०च०१७ onarwwAAAAAAAAAAAA Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १३०] सयम्भुकिउ पउमारेर सुअउ ण सुअउ महारउ ढड्डसु एवहि किं करन्ति ते हरि-वल [क०९, ७-९, १०, १-११,११,१-८ दिदु ण दिदु विउव्वण-साहसु ॥७ णल-सुग्गीव-णील-भामण्डल ॥८ ॥ घत्ता । ते ते महु सव्व समावड़िय । सारङ्ग व सीहहों कमें पडिय ॥ ९ अण्ण वि जे जे दुट्ठ एवहिँ कहिँ णासन्ति . [१०] . सीमन्तिणि मयरहरुत्तिण्णहों लहमि लीह कइद्धय-सेण्णहाँ ॥१ रामु तुहारउ जम-पहें लायमि इन्दइ कुम्भकण्णु मेल्लावमि ॥२ जो विसल्लु किउ कह वि विसल्लएँ. सो वि भिडन्तु ण चुक्कइ कल्लएँ ॥३ " जीवियास तहुँ केरी छण्डहि चडु विमाणे अप्पाणउ मण्डहि ॥४ स-रयण स-णिहि पिहिमि परिपालहि जाहुँ मेरु जिणहर. णिहालहि ॥ ५ ___णन्दण-वणइँ मह-हुम महिहर ॥६ अह एत्तडउ कालु जं चुक्की तं मह वय-चारहडि गुरुक्की ॥७ जइ वि तिलोत्तिम रम्भाएवी जाण समिच्छइ सा ण लएवी ॥८ 15 वार-वार तें तइँ अब्भत्थमि दय करि अन्तेउरु अवहत्थमि ॥ ९ तुहुँ में एक महएविय वुच्चहि चामर-गोहिणीहिँ मा मुच्चहि ॥ १० ॥ घत्ता ॥ सुरवर सेव करन्तु घण छडउ दिन्तु पुरै पइसरहि । लक्खण-रामहुँ तत्ति दुव्बुद्धि व दूरे परिहरहि ॥ ११ [११] जाणेवि दुठ्ठ-कम्मु पारम्भिउ वहुरूविणि-वहु-रूव-वियम्भिउ ॥१ चिन्तिउ दसरह-णन्दण-पत्तिएँ 'लक्खण-राम जिणइ विणु भन्तिएँ ॥२ जासु इम इ एवड्डइँ चिन्ध." वहुरूविणि-वहु-रुवइँ सिद्धइँ ॥३ अण्ण ई सुरवर सेव करावियं वन्दि-विन्द कलुणइँ कन्दाविय ॥४ सो किं मइँ ण लेइ पिउ ण हणई' आसङ्केवि देवि पुणु पभणइ ॥ ५ . 'दहमुह भुवण-विणिग्गय-णामें खणु मि ण जियमि मरन्ते रामें ॥६ जेत्थु पईवु तेत्थु सिह णजइ जेथु अणङ्गु तेत्थु रइ जुज्जइ ॥७. जेत्थु सणेहु तेत्थु पणयञ्जलि जेत्थु पयङ्गु तेत्थु किरणावलि ॥ ८ .6 P S A °हि. 7 PS अण्णे. 8 A ति. 9 P SA कमि. ___ 10. 1 PS लइ लीह लुहहि. 2 A लीह स. 3 PS A °पहि: 4 PSA °आ°. 5 A °3. 6PS A इ. 11. 1 PS A जाणिवि. 2 PSA °इ. 3 P A ई. 4 PS A कराइय. 5 PBA सिहि. Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क.११,९, १२,१-९,१३,१. जुज्झकण्डं-तिसत्तरिमो संधि [१३१ ॥ धत्ता॥ जहिँ ससहरु सहि जोण्ह जहि परम-धम्मु तहिँ जीव-दय । जहिं राहवु तहिँ सीय' सा एम भणेप्पिणु मुच्छ गय ॥९ [१२] मुच्छ णिएप्पिणु बहुवइ घरिणिहें करि ओसरिउ व पासहों करिणिहें ॥१॥ 'धिद्धिगत्थु परयारु असारउ दुग्गइ-गमणु सुगइ-विणिवारउ ॥२ म. पावेण काइँ किउ एहउ. जे विच्छोइड मिहुणु स-णेहउँ ॥३ को वि ण मइँ सरिसउ विरुवारउ दूहउ दुम्मुहु दुक्किय-गारउ ॥४ दुजणु दुडु दुरासु दुलक्खणु कु-पुरिसु मन्द-भग्गु अ-वियक्खणु ॥५ दुग्णयवन्तु विणय-परिवजिउ दुच्चारित्तु कु-सीलु अ-लजिउ ॥ ६ ० णिद्दउ पर-कलत्त-सन्तावउ वरि जलयरु थलयरु वण-सावउ ॥ ७ वरि पसु वरि विहङ्गु किमि कीडउ णउ अम्हारिसु जग-परिपीडउ ॥८ ॥ घत्ता॥ वरि तिणु वरि पाणुि वरि लोह-पिण्डु वरि सुक्क-तरु । णउ णिग्गुणु वय-हीणु माणुसु उप्पण्णु महीहें भरु ॥९ [१३] अहों अहाँ 'दारा परिभव-गारा कयलि व सव्वाङ्गिउ णीसारा ॥१ चालणि व्व केवलं मल-गाहिणि सरि व कुडिल हेट्ठामुह-वाहिणि ॥२ पाउस-कुहिणि व दूसञ्चारिणि कुमुइणि व्व गहवइ-उवगारिणि ॥३ कमलिणि व्व पङ्केण ण मुच्चइ मणु दारेइ दार तें वुच्चइ ॥४ वेणिय वणेइ सरीरु समत्तउ गणिय गणेइ असेसु विढत्तंउ ॥५ दइयों दइउ लेइ तें दइया बरु तिविहेण तेण तियमइया ॥६ धणिय घेणेइ अप्पु अवयारें जार्य जाई "णीजन्ती जारें ॥७ 6 F SA हि. 12. 1 P मिहुण, 5 मयण. 2A °3. 3 P °ारउ, s °यारउ. 4 PA अविअ', अविल. 5 P SA °कलत्तु. 6 PS किम.7 PS A पाहणु. 8 P S A °हि. ___13. 1.P's °कारा. 2 Ps समंतउ. 3 s विहत्तउ. 4 A अधणाइ अप्पवियारे. 5 जाइ. 6 P जाय, 5 जाइय. [१३] परस्त्री. २ चालणीव. ३ ' कुमुदिनीव चंद्रः। गृहपतिः स्वगृहपतिर्वस्त्रवाहनादिकमन्यस्यापि प्राघूर्णकादेरुपभोग्यं भवति । नैव स्त्री । ४ T कईमेण. ५ ' वनितया(?) घायइ(2). ६ मणयति. ७ शुभाशुभं कर्म. ८ वैरिणी. ९ प्रीणयति पीडयति वा. १० जारेण नीयते... Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १३२] सयम्भुकिउ पउमचारैउ [क०१३,८-१,१४,१-९ कु वसुन्धरि तहिँ मारि कुमारी ण णरु तासु अरिते णारी ne ॥धत्ता ॥ .. वट्टइ" सुरवइ जेम वन्धेप्पिणु लक्खणु रामु रण। देमि, विहाणऍ सीय सच्चउ परिसुज्झमि जेमै जणे॥९ [१४] एम भणेप्पिणु गउ णिय-गेहहाँ अन्तेउराँ पवडिय-णेहहों ॥१ रायहंसु णं हंसी-जूहों -णं गयवरु गणियारि-समूहहाँ ॥२ णं 'मयलञ्छणु तारा-चन्दाँ णं धुंवगाउ णलिणि-मयरन्दों ॥३ पणइणीउ पणएं पणवन्तउ माणिणीउ सइँ सम्माणन्तउ ॥४ 10 रसणा-दामएहिँ वज्झन्तउ | लीला-कमलहिँ ताडिजन्तउ ॥५ एव परिहिउ णिसि-सम्भोगें सिङ्गारेण विविह-विणिउग्नें.॥ सीय वि णिय-जीवियहाँ अणिट्ठिय णं दससिरहों "सिरति समुट्ठिय ॥७ ताव णिहाय पडिय महि कम्पिय 'णट्ठ लङ्क' णहें देव पजम्पिय ॥८ ॥ घत्ता॥ 'दहमुह मूढउ काइँ पर-णारि रमन्तहों कवणु सुहु । णच्छहि सुरवइ जेव णिय-रज्जु स ई भु अन्तु तुहुँ ॥९ [७४. चउसत्तरिमो संधि दिवसयरें विउद्धे विउद्धाइँ रण-रसियह अमरिस-कुद्धा स-रहसइँ पवडिय-कलयलइँ” भिडियइँ राहव-रामण-वलइँ॥ 7 PS तहि, A वहे. 8 Pणं. 9 P णिर corrected as णिरइ, S रइ. 10 s अरित्ति, A अरत्तें. 11 A कल्लइ. 12 s जेण. 14. 1 PS °वतिउ. 2 S A °तिउ. 3 उग्गे, A पिउग्गें. 4 PS A इ. 5 Pणेच्छहि, SAणं अच्छइ. 1. 1 A विउठे विउहाई. 2 P रहसियई, इ रहसियइ. ११ कुत्सिता मारिः.. १२ ( P reading) तस्य नार्या स्मरणेन रतिर्भवति । अथः तस्य चानुरके रतिविषये वा न तृप्तिर्भवति. [१४] १ चन्द्रः. २ समूहस्य, ३ भ्रमरः. ४ शिरोतिः. Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०१, -९,२,१-३] जुज्झकण्डं-चउसत्तरिमो संघ [१३३ . [१] जाव रावणु जाइ णिय-गेहु । अन्तेउरु पइसरइ करइ रयणि सइँ भोग्गे आयरु । ता ताडिय चउ-पहरि . उअर्य-सिहर उहिउँ दिवायरु ॥ __(मत्ता छन्दु) . केसरि व्व णह-भासुर-कर-पसरन्तउ । पहरें पहरें णिसि-गय-घड ओसारन्तउँ ॥१ तहिँ अवसरे पक्खालिय-णयणु अत्थाणे परिट्ठिउँ दहवयणु ॥२ सामरिस-णिसायर-परियरिउ णं जमु.जमकरणालङ्करिउ ॥ ३ णं केसरि णहरारुण-गहिउ णं गहवइ तारायण-सहिउ ॥४ । णं दिणयह पसरिय-कर-णियरु णं विप्फालिय-जलु मयरहरु ॥ ५ णं सुरवइ सुर-परिवेड्डियउँ - . तोडन्तु करग्गें दाढियउ ॥६ रोसुग्गउ उम्मूलियउ हत्थु णिड्डरिय-णयणु सीहासणत्थु ॥७ 'सुय-भायर-परिभउ सम्भरेवि भउ जीविउ रजु वि परिहरेवि ॥८ ॥घत्ता॥ असहन्तु सुरासुर-उमर-कर जम-धणय-पुरन्दर-वरुण-धरु । सजण-दुजणहँ जणन्तु भउ फुरियाहरु आउह-साल गउ ॥ ९ [२] ताव हुई दुण्णिमित्ताई। उड्डाविउ उत्तरिउ आयवत्तु मोडिउ दु-वाऍण। 20 हाहा-रउ उद्वियउ छिण्ण कुहिणि घण-कसण-णाऍण ॥ णिऍवि ताइँ दु-णिमित्तइँ गय-सिर-पन्तिहिं । 'जाहि माय' मन्दोयरि वुच्चइ मन्तिहिं ॥१ 'मा गासउ सुन्दरु पुरिसरयणु जइ कह वि तुहारउ करइ वयणु ॥२ तो परिअच्छावहि वुद्धि देवि' आलावेंहि तेहिँ पयट्ट देवि ॥३ ॥ 3 P°रि, रे. 4 P SA पहरि. 5 P उभय° corrected as उयअ°, 5 उवय', P उया. 6 PS A उढियं. 7 Wanting in Ps. 8 PS भर्जतउ, A ओसारंभउ. 9 P पइटाउ. 10 A °उं. 11 A णिहरिय. 12 PS फुरिभाहर, A फुरिभाणणु.. 2. 1 8 हूवइ, A हूयई. 2 PS °त्ताई, A तइ. 3 Ps पुरुस'. १] १T सुत-भ्रातृ. [२j १ मार्यः. २ कृष्ण-सर्पण. ३ नु(न)तमस्तकपंक्तिभिः. Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १३४] सयम्भुकिउ पउमचारेउ [क०२, ४-८१३, १-१ "विहडप्फड पासु दसाणणासु हरि-भऍण करेणु व वारणासु ॥४ णं सइ-महएवि पुरन्दरासु णं रइ सरसुत्थ-धणुद्धरासु ॥५ पणवेप्पिणु कप्पिणु पणय-कोउँ दरिसन्ति अंसु-जलु थोदुं थोवु ॥६ पभणइ 'परमेसर काइँ मूदु मोहन्ध-कूवें किं देव छू? ॥७ ॥ पत्ता ॥ कु-सरीरहों कारणे जाणइहें मा णिवडहि णरय-महाणइहें । लेइ हि किमिच्छहि पुहइवइ किं होमि सुरङ्गण लच्छि रई॥८ [३] तं सुणेप्पिणु भणइ दहवयणु । 'किं रम्भ-तिलोत्तिमहिँ उव्वसीऍ अच्छरऍ लच्छिएँ। किं सीयऍ किं रइऍ पइँ वि काइँ कुवलय-दलच्छिऍ ॥ जाहि कन्ते हउँ लग्गउ वन्धु-पराहवे। थरहरन्ति सर-धोरणि लायमि राहवे ॥१ लक्खणे पुणु मि सत्ति संचारमि अङ्गङ्ग्य जमउरि पइसारमि ॥२ 15 पाडमि वाणर-वंस-पईवहाँ मत्थऍ वज-दण्डु सुग्गीवहीं ॥३ चन्दहासु चन्दोयर-णन्दणे वायवु वाउएव-सुय-सन्दणें ॥४ वारुणु भामण्डलें भय-भीसणे धगधगन्तु अंग्गेउ.विहीसणे ॥५ णागवासु माहिन्द-महिन्दहुँ वैइसवणत्थु कुमुअ-कुन्देन्दहुँ ॥६ मोडमि गवय-गवक्खहुँ चिन्ध णच्चावमि णल-णील-कवन्धइँ ॥७ ४ तार-सुसेण देमि वलि भूयहुँ अवर वि णेमि पासु जम-दूयहुँ ॥८ ८ । घत्ता ॥ जसु इन्दादेव वि आणकर दासि व्व कियञ्जलि स-धर धर । सो जइ आरूसमि दहवयणु तो हरि-वल सण्डं कवणु गहणु' ॥९ 4 PS °सुत्थु. 5 PS कोहु. 6 PS थोउ थोउ. 3. 1 PS A काइ. 2 PS A हउ. 3 P वित्ति. 4 PS दासी- व, A दास न्व, 5 P संढहुं, संढहु. ४ उत्सुका. ५ पूर्यताम्. ६ ब्रूहि. [३] १ वायव्यबाणम्. २ वारुणबाणम्. ३ अग्निबाणा. ४ वैश्रवणास्त्रं बाणम्. ५ इंद्रादेवा अपि । देवानां द्वंद्वे इत्याकारपूर्वः. Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ४, १–८, ५, १-७] "वाइ सुरवरहिँ खर- दूसण - तिसिर-वहें . [ ४ ] तेण वयणें कुइय महएवि । ते तुझु एवड्डु विक्कमु । किणे णाउ लक्खण-परक्कमु ॥ अण व बहु- दुक्ख जणेराइँ पइँ रावण काइँ ण दिट्ठाइँ जेण मण्ड पयाललङ्क उद्दालिय । दिण्ण तार सुग्गीबद्दों सिल संचालिय ॥ १ अज्ज वि अच्छन्ति महन्ताइँ tor tro- गील केण सहिय रहुवइहें निहालि केण मुहु अङ्गङ्गहिँ किर को गहणु मायासुग्गीव-विमद्दणहों णव- मालइ - माला-मउअ-भुअ पर-पक्खें' पसंसियऍ www जाला-सय-पज्जलिङ जुज्झकण्ड - चउसत्तरिमो संधि [ १३५ • [५] णियय पक्खों दिण्णें' अहिखेवें । 'जइ अण्णें केण वि वुत्तु एव तुहुँ इँ पणइणि पणएण चुक किण करम सन्धि तहिं जें कालें उज्जाण भङ्गे मन्दिर - विणा सें पढभिडें' हत्थ - पहत्थ-मरणें ~ एवहिं पुणु दुसन्थवउ कज्जु चरियइँ हणुवन्तों केराइँ ॥ २ हियवऍ सलइँ' व पइडाइँ ॥ ३ दुज्जण-वर्णं व्व दुहन्ताइँ ॥ ४ रणें हत्थ-पहत्थ जेहिँ ' वहिय ॥ ५ छ-व्वार विरहु जें कियर तुहुँ ॥ ६ कि तेहि मि महु केस-ग्गहणु ॥ ७ ॥ घत्ता ॥ [४] १ गर्व नीतः. २ न ज्ञातम्. [५] ११ निंन्दा रक्त-णे (वि) फुरियाँहरु मलिय - करुप्पलु । चलिय - गण्डु भू-भगुरु ताडिय - महियलु ॥ १ तो निरु पामि ताल - हलु जेम ॥ २ ओसरु पासों मा पुरउ ढुक्कं ॥ ३ • खर-दूषण-रणें हय - कोडवालें ॥ ४ रामागमें कोर-पवासें ॥ ५ इन्दइ- घणवाहणं - वन्दि-धरणें ॥ ६ ऐक्कन्तरु ताह मि महु मि अज्जु ॥ ७ णाव, s°णा इ. 4 A इं. 5PSA जेहि. पक्ख. 3 Wanting in A 4Ps सित्तउ. 4. 1Ps हेवा हिउ. 2 PSA ° इ. 3P 5. 1PSA दिण्ण अहिखे वि. 2 PSA 5 P विष्फुरिअहरु, विष्फुरियाहरु, 4 विफुरिअहरु 6s A कु. 7PSA डि. 8PSA णे, एत्तिय मेति विरहुणन्दणहों । अज्ज वि अप्पिज्जउ जणय-सुय' ॥ ८ 15 दस - सिरेहिँ दससिरु पलित्तउ । अहो व्व वाण छत्तं ॥ २ शीघ्रं संप्राप्तं वा ३ बिभीषणे गते. • संग्रामे. ५ संग्रामम्. to 5 20 .25 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १३६ ] सयम्मुकिउ पउमचरिउ [क०५,१६,१-१०७ एवहिँ तुह वयणहिँ विभव-जुअ जिम लक्खण-रामहिँ भग्गऍहिँ ॥ धत्ता॥ विहिँ गइहिँ सनप्पमि जणय-सुअ । जिम महुँ पाणेहि मि विणिग्गऍहिँ ॥८ एम भणेवि पहय रण-भेरि। तूरइँ अप्फालियइँ दिण्ण सञ्ज उब्भिय महद्धय । सज्जिय रह जुत्तं हय सारि-सज किय दन्ति दुजय ॥ मिलिउ सेण्णु किउ कलयलु रण-परिओसेण । णिरवसेसु जगु वहिरिउ तूर-णिघोसेंण ॥ १ ॥ वहुरूविणि-किय-मायाविग्गहु सजिउ तुरिउ गइन्द-महारहु ॥२ तुङ्ग-रहनु णहें जें ण माइउँ वीयउ मन्दरु णं उप्पाइउँ ॥ ३ तहिँ गयवर-सहासु जोत्तेप्पिणु दस सहास पय-रक्ख करेप्पिणु ॥४ जय-जय-सदें चडिउ दसाणणु णं गिरि-सिहरोवरि पश्चाणणु ॥५ दहहिं मुहेहिं भयङ्करु दहमुहूं भुवण-कोसु णं जलिउ दिसा-मुहुँ ॥६ । विविह-वाहु विविहुक्खय-पहरणु णाइँ विउव्वणे थिउ सुर-वारणु ॥७ दस-विह लोय-पाल मणे झाऍवि दइवें मुक्क णा. उप्पाऍवि ॥८ भुवण-भयङ्करु कहाँ वि ण भावइ दण्डु जमेण विसजिउ णावइ ॥९ ॥घत्ता ॥ धय-दण्डु समुब्भिउँ सेय-वडु णिज्जीवउ लङ्काहिव-सुहडे । . 'पुरे(?) सायरें रह-वोहित्थ-कउ परवले-परतीरों णाइँ गउ ॥१० [७] रहु णिरन्तरूँ भरिउ पहरणहुँ । सम्मइ सारथि किउ वहुरूविणि-विजा-विणिम्मिउ । कण्टइएं रावणेण उरें ण मन्तु सण्णाहु परिहिउ ॥ 9 P SA लक्खणु. 10 P A जिंम. 11 A. महुं. 6. 1 s दिण्णइ. 2 P S जोत्त. 3 P S A रहुंगु. 4 P °3. 5A °उ. 6 A. दहह मि.7 PM हुं. 8 P °हुं. 9 P SA णाइ. 10 ' पुरि. 11 P S A रहु. 12 PS परवलु. 13 P °तिरहे, तीरहु, A तीहे. 7. 1 PSA विजा. 2 P कंटइय, s कंटइयइ, 5 कंटयइं. 3 s माइ. [६] १ अंवारी. २ भुवनभंडागारा. ३ ऐरावणः. ४ ओतपटाः, ५ मरजीवा । "णिजावउ' पार निर्यामक. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ७, १–१०; ८, १ - ७] वाहु-दण्ड विहुणेपिणु रणें दुल्ललियऍणं । पहरणाइँ परिगीढइँ रहसुच्छलियऍणं ॥ १ पहिलऍ करें धणुहरु सरु वीयऍ उत्थऍप में अंड्डुउ अट्टम चित्तं दण्डु णवमऍ• हलु भीसणु भिण्डिमालु वारहमऍ पत्तु महन्तु को चउदहमऍ सोलहमऍ तिसूलु अइ. भीसणु अट्ठारहमऍ मोग्गरु दारुणु वीसमए मुसढि उग्गामिङ जुज्झकण्ड - चउसत्तरिमो संधि [ १३७ · ॥ घन्ता ॥ 10 वीहि मि" अ ( दण्डे ) हिं बी साउहेंहिं सहि" मि भिउडि-भयङ्कर-मुहेंहिं । भीसावणु रावणु जाउ किह पढम-वयणु खय-सूर-सम-पहु वीय वयणु धवलु धवलच्छ तय ब्रणु भुवर्ण- भयगारर्ड वयणु चत्थर्ड वुह मुह-भासुरु छट्ठर्ड सुकु सुक्क सङ्कास सत्तम कसणु सणिच्छर भीसणु . गयहुँ 'कयन्त गयासणि तइयऍ ॥ २ छड़ें" असि सत्तमें वसुणन्दउ ॥ ३ झसु दसमेयारसमऍ संव्वल ॥ ४ चक्कु अस' थक्कु तेरहमऍ ॥ ५ सत्ति भयङ्कर पण्णारहमऍ ॥ ६ सत्तारहमऍ कणउ दुद रिसणु ॥ ७ गुणवीस 'घणु घुसणारुणु ॥ ८ कालें काल-दण्डु णं भामिउ ॥ ९ सहुँ गहिँ कर्येन्तु विरुद्धु जिह ॥ १० [4] दहिँ कण्ठेहिँ दस जें कण्ठाइँ । दस-भाहिँ तिलय दस दहि मि कुण्डल - जुऍहिँ फुरिउ रयण-सङ्घाउ दसाणण- रोख व । अह थिओ स-तारायणु वहल - पओसु व ॥ १ दस - सिरेहिं दस मउड पजलिये । कण्ण-जुअल सुकउल (?) - मुहलिय ॥ 4PS लिए. 5 s °लिए. 6 PSA छट्ठि. 7 A सत्ति 10 Wanting in A. 11 This pāda is wanting in A विरुद्ध कयंतु. 8. 1 P 8 पज्जलिय. 2 P ° जुवल corrected as जुअल, s जुयल. 3P दसासण, दास. 4 P थिउ, s थिय, A थियो. 5A 'उं. 6 A वचलच्छउं 7 P भुक्षण, S वयण'. 8A भुयंगारउ. 9PS सुक्क. 10 P SA°रु.11 Ps 'डु. सिन्दूरारुणु सुरह मि दूसहु ॥ २ पुण्णम-यन्द - विम्व - सारिच्छउँ ॥ ३ अङ्गारारुणु मुक्कङ्गारउं ॥ ४ पञ्चमेण सइँ जें णं सुर-गुरु ॥ ५ दाव-वक्ख सुर-सन्तास ॥ ६ दन्तुरु वियर्डे - दाढु दुद्दरिसणु ॥ ७ [७] १ 'गयंत' अवसाने प्राप्ता । 'कयंत' इति पाठे कृतः अन्तः इत्यर्थः । २r प्रहरणविशेषौ . ३ मुद्गर आयुधः. • पउ० च० १८ 8Ps अलक्कु 9PS कुंतु. 12Ps दसिहि. 13 A 5 10 15 20 25 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १३८] सयम्भुकिउ पउर्मचरिउ अट्ठमु राहु-बयणु विकरालउ दसमऊ वयणु दसाणण-केरउ [क० ८, ८-१०; ९, १-१०; १०, णवमउ धूमकेउ धूमालउ ॥८ सव्व-जणहों भरा-दुक्ख-जणेरउ ॥९ ॥ घत्ता ॥ वहु-रूवउ वहु-सिरु वहु-वयणु बहुविह-कवोलु वहुविह-णयणु । वहु-कण्ठउ वहु-करु वि बहु-पउ णं णट्ट-पुरिसु रस-भाव-गउ ॥ १० तो णिएप्पिणु णिसियरिन्दस्स। . सीसइँ णयण' मुह पहरणाइँ रयणियर-भीसणु । आहरण वच्छ-यलु , राहवेण पुच्छिउ विहीसणु ॥ _ 'किं तिकूड-सेलोवरि दीसइ णव-घणु। 'देव देव णं णं ऍहु रहें थिउ रावणु' ॥१ 'किं गिरि-सिहर' णहें दीसिराइँ' 'णं णं आये दससिर-सिराइँ' ॥२ 'किं पलय-दिवायर-मण्डलाइँ' ‘णं णं आयइँ मणि-कुण्डलाई ॥३ 'किं कुवलयाइँ माणस-सरहाँ 'णं णं णयणइँ लड्डेसरहाँ ॥४ Is 'किं गिरि-कन्दरइँ भयाणणाइँ' 'णं णं दहवयण दसाणणाई' ॥५ 'किं सुर-चावइँ चावुत्त॑माई 'णं णं कण्ठाहरणइँ इमाई॥६ 'किं तारा-यणइँ तणुजलाई 'णं णं धवलइँ मुत्ताहलाई॥७ 'किं कसणु विहीसण गयण-यलु' "णं णं लङ्काहिव-वच्छयलु'॥८ 'किं 'दिस-वेयण्ड-सोण्ड-पयरो' ‘णं णं दहकन्धर-कर-णियरो' ॥९ ॥ धत्ता ॥ तं वयणु सुणेप्पिणु लक्खणेण लोयण' 'विरिलेवि तक्खणेण । अवलोइउ रावणु मच्छरण : णं रासि-गएण सणिच्छरेण ॥ १० [१०] करें करेप्पिणु सायरावत्तु । ___थिउ लक्खणु गरुड-रहें गारुडत्थु गारुड-महद्धउ । वलु वजावत्त-धरु सीह-चिन्धु वर-सीह-सन्दणु ॥ 12 P S A °सिर. 13 A विहु. 9.1 A सीसाइं. 2 PS रयणीयर, A कारणिपर". 3 P S A णहि. 4 S A दीसराई (S°इ). 5 P SA °इ. 6 P चावुत्ति', s चाउत्ति. 7 This pāda is wanting in A. ____10. 1 A दीह. [९] १ दिग्गज. २ विस्तार्य्यपि(?). Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १०, १-१०, ११, १-८] जुज्झकण्डं-चउसत्तरिमो संधि [१३९ गय-विहत्थु गय-रहवरु पमय-महद्धउ । __ विप्फुरन्तु किक्किन्धाहिउ सण्णद्धउ ॥१ अक्खोहणि-पञ्च-सऍहिँ समाणु सुग्गीवु णिऍवि सण्णज्झमाणु ॥२ भामण्डलु अक्खोहणि-सहासु • सणहेवि ढुक्कु लक्खणहों पासु ॥ ३ अङ्गङ्गय अक्खोहणि-सएण णल-णील ताहँ अद्धद्धएण ॥४ पडिवक्ख-लक्ख-संखोहणीहिँ - मारुइ चालीसक्खोहणीहिँ ॥५ तीसक्खोहणि-वलु अहिय-माणि रहें चडिउ विहीसणु सूल-पाणि ॥ ६ तीसहिँ दहिमुहुँ तीसहिँ महिन्दु वीसहिँ सुसेणु वीसहिँ जे कुन्दु ॥७ सोलहहिँ कुमुउ चउदहहिँ सङ्घ वारहहिँ गवउ अट्ठहिँ गवक्खु ॥८ चन्दोयर-सुउ सत्तहिँ सहाउ सुउ वालिहें तेहत्तरिहिँ आउ ॥९ ॥ ..॥ घत्ता ॥ सण्णहवि पासु दुक्कइँ वलहों अक्खोहणि-वीस-सयइँ वलहों । विरएवि वूहु संचल्लियइँ णं उवहि-मुहइँ उत्थल्लिय ि॥ १० [११] घुट्ट कलयलु दिण्ण रण-भेरि । चिन्धाइँ समुभियइँ लइय कवयं किय हेइ-सङ्गहँ । गय-घडउ पचोइयउ मुक्क तुरय वाहिय महारह ॥ राम-सेण्णु रण-रहसिउँ कहि मि ण माइउ । जगु गिलेवि णं पर-वलु गिलहुँ पधाईंउ ॥१ अभिट्ठ जुज्झु रोसिय-मणाहुँ रयणीयर-वाणर-लञ्छणाहुँ ॥२ ओरसिय-सङ्ख-सर्य-संघडाहुँ रणनहु-फेडाविय-मुहवडाहुँ ॥३ उद्धङ्कुस-धाइय-गय-घडाहु खर-पवणन्दोलिय-धयवडाहुँ ॥४ कम्पाविय-सयल-वसुन्धराहुँ रोसाविय-आसीविसहराहुँ॥५ मेल्लाविय-णयंण-हुवासणाहुँ संजलिय-दिसामुह-इन्धणाहुँ ॥ ६ जयलच्छि-बहुअ-गेण्हण-मणाहुँ जूराविय-सुरकामिणि-जणाहुँ ॥७ उग्गामिय:भामिय-असिवराहुँ णिव्वट्टिय-लोट्टिय-हयवराहुँ ॥८ 2 Ps सण्णज्झेवि, A सण्णहिवि. 3 s A अक्खोहिणि . 4 Ps °सखोह°, A °साखोह°. 5 PA_ हुं. 6 P S A हि. . __11. 1 PS A °इ. 2 A कवल.3 P °हे. 4 P S °सियउ. 5 Ps गिलइ. 6 P°इयड 7 A गय. 8 - मयण'. 9 P°हुं, A हु. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 10 20 १४०] सयम्भुकिउ पउमचरिउ णिद्दलिय - कुंम्भि कुम्भत्थला हुँ 25 भड-धड-गय-घडैहिँ भिडन्तऍहिँ 'रय - यिरु समुझित्ति किह ॥ घत्ता ॥ [ क० ११,९ - १०, १२, १-१०, १३, उच्छलिय-धवल-मुत्ताहलाहु ॥ ९ अह गरिन्द-कोवाणलेण उज्झन्ति । वह धूम - विच्छऍ धूमार्यन्ति ॥ १ अहवइ दी हर - धरणिन्द-णाले रण- मेsणि कण्णिय-सोहमाणें उच्छलिउ मन्दु मयरन्दु जाइँ उड्डुं वै समर-पड वा चुणु वारे व रणु विणं वि वलाहँ मइलेइ व वयणइँ णरवराहँ मज्जइ व मएण महा-गया हँ वीसमइ व छत्त-धऍहिँ चडेवि 15 रह-तुरयहिँ तुरिउ भिडन्तऍहिँ । णिय-कुलु मइलन्तु दु-पुत्तु जिह ॥ १० [१२] हरि-खुराहउ र समुच्छलिङ । गय-पय-भर- भारियऍ धरणाइँ णीसासु मेल्लिउ । अन्धयारु जीउ व्व मेल्लिउ अहव विमुच्छावियहें . जग-कमले दिसा मुह-दल-विसालें ॥ २ हरि-भर - ईखुर- विहडिज्जसाणें ॥ ३ - णिण व हों धरित्ति जाइ ॥ ४ णास व सो जें रहु तुरय-छण्णु ॥ ५ साइ देइ व वच्छ-त्थलाहँ ॥ ६ 10 "आइ व उप्परें रहवराहं ॥ ७ णञ्चइ व कण्ण-तालेहिं तावै ( ? हँ) ॥ ८ तव व गयणङ्गणे णिव्वडेवि ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ पसरन्तुट्ठन्तु महन्तु रउ लक्खिज्जइ कवि कव्वुर । महि-मड गिलन्तों स-रहसहों "णं केस भारु रण- रक्खसहों ॥। १० [१३] 'सो ण सन्दणुं सो ण मायडु | 'ण तुरङ्गमु ण वि य धउ णावत्तु जं उ कलङ्किङ । पर मिल आय हुँ चित्तु मइलेंविण सक्किउ ॥ 10 Ps कुंभ° 11 P ° घडेहि, s 'घडेहि. 12. 1P धूमावत्तिहें, S धूमावत्तिहि. 2P खुर', corrected as खुरहिं, s खुर° 3 Ps ° विहडिजमाणे. 4 A उड्ड. 5 Ps य. 6 Ps वाय° 7A चण्णु 8A च्ण्णु. 9PS विहि. 10 This pāda is wanting in P. 11 After this P marginally adds : अवरोपरो वुलहि सुहड जाव | 12 P 'दंतु, दुतु. 13 P कत्तुरउ. 14 This pada is wanting in A. 13. 1 These pādas are wanting in A, 2Ps णिम्मल. [११] १ धूलिसमूह. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १३, १-१०, १४, १-७] जुज्झकण्डं-चउसत्तरिमो संधि [१४१ जाउ सुटु समरङ्गणु दूसंचारउ । तहि मि के वि पहरन्ति स-साहुक्कारउ ॥ १ केहि मि करि-कुम्भई परमट्ठई णं सङ्गाम-सिरिहें थणवट्टई ॥२ केहि मि लइयइँ गर-सिर-पवर णं जयलच्छि -वरङ्गण-चमर ॥ ३ केहि मि हिय वला ' रिउ-छत्तइँ णं जयसिरि-लीला-सर्यवत्तइँ ॥४ केहि मि चक्खु-पसंरु अलहन्ते पहरिउ वालालुञ्चि करन्तेंहिँ ॥ ५ केण वि खग्ग-लट्ठि परियड्डिय रण-रक्खसहाँ जीह णं कड्डिय ॥६ केण वि करि-कुम्भत्थलु फाडिउ णं रण-भवण-वारु उग्घाडिउ ॥ ७ कत्थइ मुसुमूरिय असि-धारेंहिँ मोत्तिय-दन्तुरु हसियउ अहरहिँ ॥८ कत्थई रुहिर-पवाहिणि धावइ जाउ महाहउ पाउसु णावइ ॥ ९ ॥ ॥ घत्ता ॥ सोणिय-जल-पहरणनिगरऍहिँ वसुहन्तराल-णहयल-गऍहिँ । पजलइ वलइ धूमाइ रणु णं जुग-खय-काले काल-वयणु ॥ १० [१४] ताव रण-रउ भुवणु मइलन्तु । रवि-मण्डलु पइसरइ तहिँ मि सूर-कर-णियर-तत्तउ । पडिखलेंवि दिसामुहॅहिँ सुढिय-गत्तु णावइ णियत्तउ ॥ सुर-मुहाइँ अ-लहन्तउ थिउ हेट्ठामुहुँ । पलय-धूमकेउ व धूमन्त-दिसामुहुँ ॥ १ लक्खिजइ पल्लट्टन्तु रेणु रण-वसहहों णं रोमन्थ-फेणु ॥ २ ॥ सोमित्तिहें रामहो रावणासु णं सुरेंहिँ विसजिउ कुसुम-वासु ॥ ३ रणएविहें णं सुरवहु-जणेण धूमोहु दिण्णु णह-भायणेण ॥४ सर-णियर-णिरन्तर-जज्जरङ्ग णं धूलिहोवि णहु पडहुँ लग्गु ॥ ५ सयमेव सूर-कर-खेइउ व्व .तिसिउ व्व सु१ पासेइउ व्व ॥६ जलु पियइ व गय-मय-दहें अथाहे हाइ व" सोणिय-वाहिणि-पवाहें ॥ ७ ॥ 3 After this word P marginally adds दुस्सह. 4 P°उं. 5 P°रलं, A साहुंका. 6 P लइयए, S.लइयइ. 7 PS परवल°. 8 P पाडिउ. 14. 1 P णिअत्तउ, s णियंतउ, A णित्तउ. 2 P °सुहाइं. 3 P A हुँ. 4 PA रणु. 5 P S A हि. 6 PS णहे. 7 PS सरणियर, P marginally noting the reading सयमेव. 8 P SA °य. 9 Wanting in A. 10s °देहे. 11 P हाइउ, 8 पहायउ, ' [१३] १ नदी. [१४] १ संग्रामवृषभस्य वग्गोण(?ल)-फेणम्. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १४२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ सिञ्चइ व कुम्भि-कर-सीयरेहिँ णं सावराहु असिवर-कराहँ [क० १४,८-१०, १५,१-१० विजिजइ व्व चल-चामरेहिँ ॥ ८ कम-कमलेहि णिवंडइ णरवराहँ ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ मुअउ व पहरण-सय-सल्लियउ दड्डू व कोवग्गिहें थल्लियउ । सहसत्ति समुज्जलु जाउ रणु खल-विरहिउ णं सजण-वयणु ॥१० [१५] रऍ पणट्टएँ जाउ रणु घोरु । . राहव-रावण-वलहुँ . करण-वन्ध-सर-पहर-णिउणहुँ । अन्धार-विवज्जियउ सुरउ णाइँ अणुरत्त-मिहुणहुँ॥ रह रहाहँ णर णरहुँ तुरङ्गं तुरङ्गहुँ । भिडिय मत्त मायङ्ग मत्त-मायङ्गहुँ ॥१ को वि भडहों भडु भिडेवि ण इच्छइ सग्ग-गमणु सहुँ सुरेंहिँ पडिच्छइ ॥ २ को वि सराऊरिय-करु' धावइ रण-वहु-अवरुण्डन्तउ णावइ ॥३ कासु इ वाहु-दण्डु वाणग्नें णिउ मुअङ्गणं गरुड-विहङ्गे ॥४ 15 कासुई वाण णिरन्तर लग्गा पडिवं ण देवि" ण केण वि भग्गा ॥ ५ णिग्गुण जइ वि धम्म-परिचत्ता ते जि वन्धु जे अवसर पत्ता ॥६ णच्चइ कहि मि रुण्डु रण-भूमिहें" णीरि] हुई णिय-सिरण सु-सामिहें ॥ ७ कासु इ भडहाँ सीसु उत्थलियंउ गयणहाँ गम्पि पडीवउ वलियउ ॥ ८ धुअ-धवलायवत्ते" आलीणउ राहु-विम्वु ससि-विम्वे चडीणउ" ॥९ पत्ता॥ केण वि सिरु दिण्णु सामि-रिणों उरु वाणहुँ हियउँ सव्वु जिणहों । 'सउणहुँ सरीरु जीविउ जमहों अइ-चाएं णासु ण होइ कहाँ ॥ १० بریم می بیمه ای به سر 12 P S °सर'. ___ 15. 18 °3, A उं. 2 PS A णाइ. 3 s °हु, A °उं. 4 P S तुरंगु, A तुगु. 5 P SA मिडिवि. 6 P अच्छइ. 7 PS A कर. 8 PS दंड. 9 PS वि. 10 P S °वि. 11 P दिति, s देंति. 12 P वि. 13 P हिं, 8 °हि, A हो. 14 P S णिरिणु. 15 5 हूउ. 16 P °ल्लिअउ, s°ल्लियउ. 17 P S A °त्ति. 18 PA उं. 19 A °उं. 20 A उं. 21 P °जणहो. 22s A सउणहो. [१५] १ पक्षिनाम. २ अतित्यागेन. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०१६,१-८; १७, १-३] जुज्झकण्डं-चउसत्तरिमो संधि [१४३ [१६] को वि गयघड-वरविलासिणिऍ कुम्भयल-पओहरेंहिँ 'भिण्णु 'दन्ति-दन्तग्गें लग्गई। कर -छित्तुच्चाइयउ . को वि णाहि-उप्पर वलग्गई ॥ को वि सुटुं हेट्ठामुहुँ ठिउँ चिन्तन्तउ। . किण्ण मज्झु हय-दइवें दिण्णु 'सिर-त्तउ ॥ १।। जे णिरिणु होमि तीहि "मि जगहुँ सामिय-सरणाइय-सजणहुँ' ॥ २ को वि सामिहें अग्गएँ वावरइ • सिर-कमलेंहिँ पत्त-वाई करइ ॥ ३ केण वि असहाएं होन्तऍण चिन्तिउ रण-मुहें जुज्झन्तऍण ॥४ 'वे वाहउ तइयउ हियउ छुईं वइसारमि गय-घड-पीढे फु?' ॥ ५ ॥ कासु वि" स-वाहु असि-लट्ठि गय णं सोरग चन्दण-रुक्ख-लय ॥६ कत्थ ई अन्तेहिं गुप्पन्तु हर • सामिउ लेप्पिणु णिय सिमिरु गउँ ॥ ७ ॥ घत्ता ॥ "कत्थ इ गय-घड कोवारुहिय धाइय सुहडहाँ सवडम्मुहिय । सिरु धुणइ ण ढुक्कइ पासु किह पहिलारऍ रएँ णव-बहुअ जिह ॥ ८ 15 [१७] को वि मयगलु दन्त-मुसलेहि।। आरुहेवि मइन्दु जिह असिवरेण कुम्भ-यलु दारइ। कडेवि मुत्ताद्दलइँ करेंवि धूलि धवलेइ णावइ ॥ ___ को वि दन्त उप्पा.वि मत्त-गइन्दहों। मुअइ तं जें पहरणु अण्णहाँ गय-विन्दहों ॥ १ उद्दण्ड-सोण्ड-मण्डवें विशाले भिज्जन्त-दन्ति-गत्तन्तराले ॥२ करि-कण्ण-चमर-विजिजमाणु णं सुवइ को वि रण-वहु-समाणु ॥ ३ __ 16. 1 A °वय'. 2 A °दंतग्ग. 3 A घाएहिं. 4 A करिच्छित्तुन्वेइयउ. 5 A णाहिं . 6 P A ई. 7 P सुहड, A सुहडू. 8 P A. हुं. 9 wanting in s; A ठिउं. 10 P S तिण्ह वि. 11 F जणहं, s जणहु, A जणाहुँ. 12 Pणाहं, s °णाहु, A °णाहुं. 13 Ps °वाइ. 14 P A च्छु?, S च्छुडू. 15 P S फुदु, A फुटु. 16 A इ. 17 P A ई 18 PS घुलंतु, P marginally notes the reading गुप्पंतु. 19 Wanting in A. 20 The portion from here up to a in the third pāda is wanting in a. 17.1 is A गयंदहो. 2 P 8 मंडवविसालि, A मंडविविसाल. 3 Ps दंते, A दत्त. 4P SAलि. [१६] १ चैम्पितः. २ हस्तिदन्ताग्रे लग्नानि. ३ करेण स्पृष्टोक्षिप्तस्तदुपरि विलग्नो। अपरोऽपि यो कामी पुरुषो नायिकास्तनयुगलेन पीड्यते न स्पृष्टा (?) प्रेर्य्यते स सुरतार्था किलोपरि चटति । ४ मस्तकत्रयम्. ५ ससर्पा. Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १४४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १७,४-१०, १८, १-१० गय-मय-णइ-रुहिर-णइ-प्पवाह विहि वेणी-सङ्गमें दहें अथाहें ॥ ४ असि कड्डेवि फरु तप्पउ करेवि जुज्झण-मण वीर'तरन्ति के वि ॥५ करि-कुम्भन्दोलय-पायवीढ़े सोमालिय-णाडा-जुअल-गीढें ॥ ६ उभय-चलइँ पेक्खा-जणु करेवि अन्दोलिसू अन्दोलन्ति के वि ॥ ७ 5 रण-पिडि(?) रहवर-सारिउ करेवि गय-पासा पिहुँ पाडन्ति के वि ॥ ८ कत्थ इ सिव सुहडहाँ हियउ लेवि गय वेस व चाडु-सय करेवि ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ कत्थ इ भड्डु गय-घड-पेल्लियउ" भावि आयासहाँ मेल्लियउ । पल्लट्ठ पडीवउ असि धरेंवि णं सामिहें अवसरु सम्भरेवि ॥ १० [१८] तहिँ महाहवें अमिउ हणुवस्स। सुग्गीवों अइयकउ विजुदण्डु-णीलहों विरुद्रउ । जमघण्टु तार-सुअों मय-णरिन्दु जम्ववहाँ कुद्धउ ॥ सीहणाय-सीहोयर गवय-गवक्खहुँ । विजुदाढ-विजुप्पह सङ्ख-सुसङ्घहुँ ॥१ ताराणणु तारहों ओवडिउ कल्लोड तरङ्गहों अभिडिउ ॥ २ जालक्खु सुसेणहों उत्थरिउ चन्दमुंहें चन्दोयरु धरिउ ॥ ३ अभिङ कियन्तवत्तु णलहों णक्खत्तदर्वणु भामण्डलहों ॥४ सञ्झागलगजिउ दहिमुहहों। हयगीउ महिन्दहाँ अहिमुहहों ॥ ५ 20 घणघोसु पसन्नकित्ति णिवहाँ वजक्खु विहीसण-पत्थिवहाँ ॥ ६ पवि कुन्दह) कुमुअों सीहरहु सद्दलहों दुम्मुहु दुबिसहु ॥७ धूमाणणु कुर्द्ध अणुद्धरहों जालन्धर-राउ वसुन्धरहों ॥८. वियडोयरु णहुसाँ ओवडिउ "तडिकेसि रयणकेसिहे भिडिउ ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ 25 रणे एव णराहिव उत्थरिय स-रईस सामरिस रोस-भरिय । दणु-दारण-पहरण-संजुऍहिँ पहरन्त परोप्परु स इँ भु ऍहिँ ॥ १० 5 P °कुंभोदलए, s कुंभोदोलए, A कुंभंदोलए. 6 PS अंदोलिउ, 7 PS दोलाबत्तु. 8 A पहु. 9 P आसइ, A आयासहुं. ___18. 1 P तहि, s तहे, A तहा. 2 PS महाकाउ, P marginally noting a variant महतणु वि. 3 P S A तारा?. 4 P चंदमुहे, A चंदाणहि. 5 P वरिउ, S चरिज. 6 P°दमणु. 7 P मयंदहुँ, s मयंदहो. 8 P S अभिडिउ, A उवडिउ. 9 s पहरंति. [१७] १ T नद्याम्. २ रुधिरनदी. ३ हस्तिसुंड. Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १, १-१०,२, १-८] जुज्झकण्डं-पंचहत्तरिमो संधि [१४५ [७५. पंचहत्तरिमो संधि] जम-धणय-पुरन्दर-डामरहों 'स-उरग-जग-जगडावणों । जिह उत्तर-गउ दाहिण-गयहाँ भिडिउ रामु रणे रावणहाँ ॥ [१] ॥ दुवई ॥ तुङ्ग-तुरङ्ग- तिख-णक्खुक्खय-रय-कय-जलण-जालए। दुद्दम-दन्ति-दन्त- णिसुट्टिय-सिहि-सिंह-विर्जुमालए ॥१ दप्पुब्भड-भड-थड-संकडिल्लं हय-फेण-तरङ्गिणि-दुत्तरिलें ॥२ गय-मय-णइ-कद्दम-भग्ग-मग्गे करि-कण्ण-पवण-पेल्लिय-धयग्गें ॥३ चामीयर-चामर-दिण्ण-सोहे छत्तोह-पिहिय-दिणयर-करो ॥ ४ धय-दण्ड- सैण्ड-मण्डिय-दियन्तें णर-रुण्ड-खण्ड-खाइय-कियन्तें ॥ ५ हय-हिंसिय-भेसिय-रवि-तुरङ्गे . रह-चक्क-चारु-चूरिय-भुअङ्गे ॥ ६ रहसुद्ध-खन्धणच्चिय-कवन्ध कङ्काल-माल-किय-सेउ-वन्धे ॥७ सर-णियर-दिण्ण-भुवणन्तराले पडु-पडह-सङ्ख-झल्लरि-वैमाले ॥८ सुर-वहु-विमाणे छइयन्तरिक्खें दुव्विसमें दु-संचरें दुण्णिरिक्खें ॥ ९ ॥त्ता॥ तहिँ तेहऍ दारुणें आहयणे गैन्धवहुडुअ-धवल-धय । गजन्त-मत्त-मायङ्ग जिह भिडिय परोप्पर हणुव-मय ॥ १० [२] ॥ दुवई ॥ दुद्दम-देह दो वि दूरुज्झिय-धणुहर पवर-विक्कमा । जणिय-जणाणुराय जस-लालस स-रहस सुर-परकमा ॥ १ । पहरन्ति परोप्पर पहरणेहिँ 'दणु-इन्द-विन्द-दप्पहरणेहिँ ॥२ जल-थल-णह-यल-पच्छायणेहिँ तडि-तामस तवणुप्पायणेहिँ ॥ ३ गिरि-गारुड-पाहण-पायवेहि वारुण-अग्गेयहिँ वायवेहि ॥ ४ । तो अहिमुह-दैहिमुह-माउलेण उब्भिय-धुय-धयमालाउलेण ॥ ५ कञ्णगिरि-सरिस-महारहेण सुर-घाय-किणकिय-विग्गहेण ॥ ६ पज्जालिय-कोव-हुआसणेण आयड्डिय-ससर-सरासणेण ॥ ७ इन्दइ-कुमार-मायामहेण हणुवन्त-महद्धउ छिण्णु तेण ॥ ८ 1.1 A°डामरहो. 2 Wanting in A. 3 A तह. 4 PS म°. 5 P S A °क्ख°. 6 A जालयं. 7 PS 'सिहि. 8 P A °विज. 9 P S °संडमंड , A °संडदंड. 10 P S कंकोल.. 2. 1 P°यरेहि, s °वरेहि. 2 PS °दह°. [१] १ 'T ससर्पः. २ T जगत. ३ T समूहः. ४ शब्दकोलाहले. ५ वातोद्धता. [२] १ दानवेंद्रः. २ मएण. पउ० च०१९ Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १४६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० २,९-१०,३,१-१०, ४, १-३ तो रावण-उववण-मद्दणेण चल-गमणहों पवणहों णन्दणेण ॥९ ॥ घत्ता॥ स-तुरङ्गु स-सारहि स-धउ रहु हणेवि सरॅहिँ सय-खण्डु कउ । णह-लकण-करणेंहिँ उप्पऍवि अण्णहिँ सन्दणे चडिऊ मउ ॥ १० [३] ॥ दुवई ॥ रण-भर-धवल-धूलि-धूसरिय- धडाडोय-डम्वरो । पक्कल-चक्क-णेमि-णिग्योस-णिरन्तर-रहिरियम्वरो' ॥ १ सो वि पवण-पुत्तेण सन्दणो जणिय-वन्दि-चन्दाहिणन्दणो ॥२ महिहरो व्व तडि-वडण-ताडिओ दारुणद्धयन्देण पाडिओ ॥ ३ ॥ तो तहिं णिएऊण णिय-भडं भग्ग-रहवरं छिण्ण-धयवर्ड ॥४ दहमुहेण माया-विणिम्मिओं करि-विमुक सिकार-तिम्पिओ ॥ ५ संचरन्त-चामियर-चामरो साहिलास-परिओसियामरो ॥६ अच्छर-च्छवि-च्छोह-फसलिओ टणटणन्त-घण्टालि-मुहलिओ ॥ ७ कणय-किङ्किणी-जाल-भूसिओ रहवरो तुरन्तेण पेसिओ ॥८ 15 तो तहिं वलग्गो णिसायरो तोण-वाण-धणु-गुण-कियायरो ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ मन्दोयरि-वप्पें कुद्धऍण तिक्ख-खुरुप्पेंहिँ खण्डियउ । हणुवन्ते विहलीहूअऍण रहु दुपुत्तु इव छण्डियउ ॥ १० [४] 20 ॥ दुवई ॥ जं णिसियर-खुरुप्प-पहरोहिहउ हणुवन्त-सन्दणो। . तं कोवग्गि-जाल-मालावा)पलीविउ जणय-णन्दणो ॥ १ भामण्डलु मण्डल-धम्मपालु अक्खोहणि-दस-सय-सामिसालु ॥२ सोलह-आहरण-विहूसियङ्गु णं माणुस-वेसें थिउ अणङ्गु ॥ ३ 3 P S A रहो. 4 P S A °करणु. 3. 1 P S . 2 PS °सु. 3 P S A °रु. 4 A °वंदणो. 5 PS A °उ. 6S A °उ, P° 7 PS तिम्मिउ, A तिम्मउ. 8 s चामी'. 9 PS °सि. 10 P A °च्छिवि. 11 °भसलिउ s °भसलिओ, A T. °फसलिउ. 12 PS °धूसिउ, A °भूसिउ. 13 P S °प्पु. 14 P छड्डिअउं S च्छड्डियउ. 4. 1 PS राहउ. 2 P °लापली', 8 °लाए ली. 3 A °णइ. [३] १ आर्द्रः. २ ' आहतः. Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ४, ४-१०, ५, ५-१०,६,१] जुज्झकण्डं-पंचहत्तरिमो संधि [१४७ सिय-चामरु धरिय-सियायवत्तु वाहेंवि रहु कोवाईछ पत्तु ॥ ४ 'रयणीयर-लञ्छण थाहि थाहि वलु वलु उरि रहवरु वाह वाह ।। ५ पइँ मुऍवि महीयले मणुसु कवणु दहसीस-ससुरु सुर-मन्ति-दमणु' ॥ ६ तो एवं भणेवि भामण्डलेण रिउ छाइउ सहुँ रवि-मण्डलेण ॥ ७ सर-जालें जलहर-सण्णिहेपा विण्णाण-जाण-णाणाधिहेण ॥ ८ तो मऍण वि रोस वसंगएण वइदेहि-समाहउ सर-सएण ॥ ९ चित्ता॥ सण्णाहु छत्तु धयवर-तुय्य सारहि रह रणे जजरिउ । भामण्डलु अ-विणयवन्तु जिह पर एक्केल्लउ उव्वरिउ ॥ १० [५] ॥ दुवई ॥ ताव 'सुतार-तार-तारावइ तारावइ-समप्पहो । सुरवर-पवर-करि-करायार-कराहय-हय-महारहो ॥ १ सो जणय-तणय-मय-कय-वमाले सुग्गीउ परिट्ठिउ अन्तरालें ॥२ विञ्झु व जिह दाहिण-उत्तराहँ अभि? परोप्परु समरु ताहँ ॥३ रयणीयर-वाणर-लञ्छणाहँ धवलिय-णिय-कुलहँ अ-लञ्छणाहँ ॥ ४ ॥ विजाहर-पुर-परमेसराहँ एकेकम-छिण्ण-महारहाहँ ॥ ५ । सर-वडण-वियारिय-साहणाहँ जयसिरि-जय-दिण्ण-पसाहणाहँ ॥६ संचरइ कइद्धउ जहिँ जि जहिँ रिवु सरहिँ णिरुंम्भइ तहिँ में तहिँ ॥७ जहिँ जहिँ रहवरें आरुहइ गम्पि "इन्दइ-मायामहु हणइ तं पि ॥ ८ जं जं धणुहरु सुग्गीवु लेइ तं तं रयणीयरु खयहों णेइ ॥ ९ ॥ ॥घत्ता॥ किं एकहाँ किक्किन्धाहिवहाँ हियइच्छियउ ण संपडइ । धणुं सव्वहाँ लक्खण-विरहियहाँ लिइउ लइउ हत्थहों पडइ ॥ १० ॥ दुवई ॥ ताव विहीसणेण धूवन्त धयवडालिद्ध-णहयलों। - सूल-महाउहेण रहु वाहिउ वहुलुच्छलिय-कलयलों ॥१ 4 T notes a variant हयवाइत्तु. 5 P S दहमुहहो. 6 A दिणयर'. 5. 1 Ps.ई. 2 PS विंझ. 3 PS °दृ. 4 PS °हि, A °हे. 5 T notes the variants"णिसुंभइ = मारयति and णिरुत्तर = निराकृत्य. 6 PS °वइ. 6. 1 A 'तु. 2 PS °लं. [४] १ '' कोपाविद्धः; the variant हयवाइत्तु =हततूर्यः. २ भामंडल. [५] १ ' सुष्ठ तारे शुमे तारे ढोचने यस्याः सा सुतारा। सुतारा तारा च सुतारतारा। तस्याः पतिः सुग्रीवः. २ चंद्रः. ३ संग्राम कोलाहले. ४ मयः नाम्लो (ना). Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १४८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०६, २-१०;७, १-१० 'वलु वलु मय माम मणोहिराम सुर-समर-सहास-पयास-णाम ॥२ मइँ मुऍवि विहीसणु झडै-झडक्क को सहइ तुहारी णर-चडक' ॥ ३ तं णिसुणेवि मन्दोयरि-जणेरु णिक्कम्पु परिट्ठिउ णाइँ मेरु ॥४ 'ओसरु ओसरु मं पुरउ थाहि छल-विरहिउ रणु परिहरवि जाहि ॥ ५ 5 पारक्कएँ थक्कएँ हंस-दीवे गुणु जइ वि शाहि वीसद्ध-गीवें ॥ ६ तहिँ अवसरे किं तउ मुऍवि जुत्तु जइ सम्बउ रयणासवहाँ पुत्तु' ॥ ७ तो एवं भणेवि ववगय-भएण रह कवउ छत्तु छिजइ.मएण ॥८ किउ कलयलु णिसियर-साहणेण “वोल्लिजइ सुर-कामिणि-जणेण ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ 'मारुइ भामण्डलु पैमयवइ स-विहीसण विच्छाइयइँ । गय-पाएं वुड्डीहूयऍण मऍण जि कह व ण मारियई' ॥ १० [७] . .. ॥ दुवई ॥ तो खर-णहर पहर-धुव-केसर-केसरि-जुत्त-सन्दणो। धवल-महद्धओ समुद्धाइँउ दसरह-जे?-णन्दणो ॥१ 15 जस-धवल-धूलि-धूसरिय-अङ्गु धवलम्वरु धवलावर-तुरङ्गः ॥२ धवलाणणु धवल-पलम्व-वाहु धवलामल-कोमल-'कमलणाहु ॥ ३ धवलउ जें सहावें धवल-वंसु 'धवलच्छि -मरालिहें रायहंसु ॥ ४ धवलाहँ धवलु धवलायवत्त रहुणन्दणु दणु पहरन्तु पत्तु ॥५ हेलऍ में विणासिउ मय-मरट्ट रहु खश्चेवि पच्छामुहुँ पयट्टु ॥ ६ 20 तहिँ अवसरें सुर-संतावणेण रहु अन्तरे दिजइ रावणेण ॥ ७ वहुरूविणि-रूव-णिरूवियङ्गु गयदस-सय-संचालिय-रहनु ॥ ८ दस सहस परिट्ठिय गत्त-रक्ख सौरच्छ कराविय अग्गलक्ख ॥ ९ ॥ पत्ता ॥ णं अञ्जण-महिहर-तुहिण-गिरि बहु-कालहों एकहिँ 'घडिय । 23 कोवारुणे दारुणें आहयणे रामण-राम वे वि भिडिय ॥ १० . 3 P भडचडक्क, S झुड. 4 P रणसडक. 5 PS A °इ. 6 P विच्छाइय, S विच्छरिय. 7 PS मारिय. 7. 1 P केसरु. 2 A 'चाइड. 3 p °लंकरु. 4 PS हुँ 5 PSA तहि. 6 रूवि. 7 P विणिम्मिअं, 5 विणिम्मियं. 8 P S सो. 9 PS °अंगवक्ख. 10 P S A हि. 11 A 'घि'. [६] १ सुग्रीवः. [७] १ कमलमिव नाभिर्यस्य. २ पुरुषलक्ष्मीः . ३ P सारथि, ' सारथः (१). ४ '' घृष्टाधृष्टौ भूतः (? तौ). Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०८,१-१०, ९, १-१] जुज्झकण्डं-पंचहत्तरिमो संधि १४९ [८] ॥ दुवई ॥'जाणइ-जलंण-जाल-मालावलीविया वे वि दारुणा । कुद्ध-मयन्ध गन्ध-सिन्धुर व वलुद्धर राम-रामणा ॥ १ तो रण-भर-पवर-धुरन्धरेण . अप्फालिउ धणु दस-कन्धरेण ॥ २ णं गजिउ पलय-महाघणेणणं घोरिउ घोरु जमाणणेण ॥ ३ ॥ अप्पाणु घित्तु णं णहयलेण • णं विरसिउ विरसु रसायलेण ॥४ णं महियले णिवडिउ वज-घाउ चलें रामों कम्पु महन्तु जाउ ॥ ५ मय वियलिय मत्त-महागयाहँ • रह फुट्ट तुट्ट 'पग्गह हयाहँ ॥ ६ हल्लोहलिहूअ णरिन्द सव्व णिप्फन्द णिराउह गलिय-गव्व ॥ ७ धय-छत्तेहि कडयड-सद्दु घुट्ठ कायर वाणर थरहरिय सुट्ठ ॥ ८ ॥ वोल्लन्ति परोप्परु 'णट्ठ कजु संघार-कालु लएँ ढुक्कु अज्जु ॥९ ॥ घत्ता॥ एत्तहें रयणायरु दुप्पगमु एत्तहें दारुणु दहवयणु । एवहिँ जीवेवउँ कहि तणउ दिदु ण परियणु घर सयणु ॥१० [९] ॥ दुवई ॥ तो णग्गोह-रोह-पारोह-पईहर-वाहु-दण्डेणं । विडसुग्गीव-जीव-हरणेण रणे मत्तण्ड-चण्डैणं ॥ १ अप्फालिउ वजावत्तु चाउ तहों सहें कहों ण वि गयउ गाउ ॥ २ तहों सदें वहिरिउ णहु असेसु थिउ जगु में णाई मरणावसेसु ॥ ३ तहों सद्दे णं णायउलु तुटु कह कह वि ण कुम्म-कडाहु फुटु ॥ ४ 20 रसरसिय सुसाविय सायरा वि कम्पाविय चन्द-दिवायरा वि ॥ ५ डोल्लाविय कुलगिरि दिग्गया वि अग्रंपरिहूअ सुरिन्दया वि ॥ ६ दसकन्धर-रह-करि-णियरु रडिउ लङ्कहें पायारु दर्डत्ति पडिउ ॥ ७ छुह-धवलइँ णयणाणन्दिराइँ . पडियाइँ असेसइँ मन्दिराइँ॥८ कों वि पाणेहि मुक्त अणाहवो वि णरु कायर काह मि कहइ को वि ॥ ९ 25 8. 1 PS °जालमाला (s °ल° ) वि°, A जालाव. 2 P S A °ल. 3 PS °ह. 4 A उं. 5 PA नं. 9. 1 Pमत्तंग, S मत्तंपचंडेणं. 2 P SA णाइ. 3 P सुसायविय corrected to °विस, S सुसायरि. 4 S दवत्ति. 5 s°वे. 6 P S काहे वि. [८] १ सीता. २ सिंदूरारुणगजमिव. ३ ' दोरकं. [९] १ गईः. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 १५० ] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० ९, १०,१०,१-१८ ॥ घत्ता ॥ 'लहु णासहुँ लडेवि मयरहरु एत्थ वसन्तहँ णाहि 'धर । धणुहर-टङ्कारु जे पाणहरु जइ घइँ आइय राम-सर' ॥ १० [१०] ताव दसाणणेण अपमाणेहिँ बाणेहिँ छाइयं णहं। दसरह-णन्दणेण ते छिण्ण णहे चिय पडिय. 'पडिवहं ॥ १ तो हसिउ रामेण रामाहिरामेण ॥२ उच्छलिय-णामेण लद्धारिथामेण ॥ ३. 'धणुवेय-परिहीण . ओसरु पराहीण ॥४ जजाहि आवासु अण्णमउ गुरु-पासु ॥५ धणु-लक्खणं वुज्झु दिवसेहिँ पुणु जुज्झु ॥६ एण जि पयावेण दुण्णय-सहावेणे ॥७ संताविया देव काराविया सेव ॥८ अहवइ असाराहँ रणे चोर-जाराहँ ॥९ वियलन्ति सत्ताइँ ण वहन्ति गत्ताइँ॥ १० तो णिसियरिन्देण णिजिय-सुरिन्देण ॥ ११ जम-धणय-झुम्पेण कइलास-कम्पेण ॥ १२ सहसयर-धरणेण वर-वरुण-वरणेण ॥ १३ सुर-भवण-भीसेण वीसद्ध-सीसेण ॥ १४ कोवग्गि-दित्तेण वहणेक-चित्तेण ॥ १५ तम-पुञ्ज-देहेण णं पलय-मेहेण ॥१६ भू-भङ्गुरच्छेण मण-पर्वण-दच्छेण ॥ १७ ॥ घत्ता ॥ वीसहि मि करेंहिँ वीसाउहइँ एक-वार रणे मुक्काइँ । घरु किविणहों भामन्तु वैइ जिह रामहों पासु ण दुकाइँ ॥ १८ 7 PS A °ह. 8 P correctes to पई, s थइ. ___10. 1 PS णह, A तहि. 2 A ट्ठिययं जि. 3 P S रायाहिराए(s ये )ण. 4 PS transpose the padas in this line. 5 PS हवंति. 6 S P °धरणेण. 7 8 °परिअञ्छ. 8 PA मुक्कइं, 8 मुक्कइ. 9 P ' इव, S omits. 10 P S ढुक्कइ. २ भूमिः (१). [१०] १ र प्रतिपक्ष. २ बलेन. ३ पौरुषानि. ४ ' आच्छादकेन. ५ ' वधन. ६ ' लच्छेग (?). ७ ' भ्रमंतमिव (different reading ). Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ११, १-१०; १२, १-९] . जुज्झकण्डं-पंचहत्तरिमो संधि [१५१ [११] ॥ दुवई ॥ णवर दसाणणेण वामोहु तमोहुँ सरो विसजिओ । सो वि वलुंडुरेण रामेण पयंग-सरेण णिजिओं ॥१ रामणेण विसजिऊ कुलिस-दण्ड सॉ वि रामें किउ सय-खण्ड-खण्डु ॥ २ रामणेण समाहउ पायवेण सो वि भग्गु महत्थें वायवेण ॥३ ॥ रामणेण विसजिउ गिरि विचित्तुं पो वि रामें वलि जिह दिसहिँ चित्तु ॥ ४ अग्गेउ मुक्कु दस-कन्धरेण उल्हाघिन सो वि वारुण-सरेण ॥५ रामणेण विसज्जिउ पण्णयत्थु सों वि गारुड-वाणेहिँ किउ णिरत्थु ॥६ रामणेण 'गयाणण-सर विमुक्त ताह मि' पल-वाण-मइन्द ढुक्क ॥ ७ रामणेण विसजिउ सायरत्थु तं मन्दर-घाएं णिउ णिरत्थु ॥ ८ ॥ जं जं आमेल्लइ णिसियरिन्दु ...तं तं वि णिवारइ रामचन्दु ॥९ ॥ घत्ता ॥ रणे रामण-राम-सरेंहिँ वलइँ समर-भूमि मेल्लावियइँ । दुप्पुत्तहिँ जिह पहवन्तऍहिँ उहय-कुलइँ संतवियइँ ॥ १० [१२] ॥ दुवई ॥ विणि वि सुद्ध-वंस रयणासव-दसरह-जेट्ठ-णन्दणा । विणि वि दिण्ण-सङ्घ करि-केसरि-जोत्तिय-पवर-सन्दणा ॥ १ विहिँ हत्थेहिँ पहरइ रामचन्दु वीसहिँ भुव-दण्डैहिँ णिसियरिन्दु ॥२ अ-पवाण वाण राहवहों तो वि जजरिय लङ्क रयणायरो वि ॥ ३ छाइज्जइ गयणु चडन्तएहिँ अखलिय-सर-महि-णिवडन्तएहिं ॥४ 20 'वाएवउ. चत्तु पहाणेण रहु खञ्चिउ अदितिहे' णन्दणेण ॥ ५ दिस-करिहुँ असेसहुं गलिउ गाउ हल्लोहलिहूअउ जगु जे साउ ॥ ६ भिजन्ति वलइँ जलें जलयरा वि ण णट्ठ देव थलें थलयरा वि ॥ ७ सो ण वि गयवरु सो ण वि तुरङ्गु सो ण वि रहवर तण्ण वि रहनु ॥ ८ सो ण वि धउ तण्ण वि आयवत्तु जहिँ राम-सरहँ सउ सउ ण पत्तु ॥ ९ 23 ___ 11. 1 P वम्मेह, s वम्मोह. 2 P तम्मोहु. 3 P S A °उ. 4 P A वल', S वलुद्ध. 5 PSA °खंडु खंडु. 6 PS °णु सरु विमुकु. 7 S तासु इ. 8 Ps वलु. 9 PS °दु दुक्कु. 10 P omits this pada. 11 A संभा'. 12. 1 PS अदिहिहे. 2 P जलई, s जलइ. [११] १ ' गजमुखवाणाः . २ समुद्र (?). [१२] १ गमनक्रिया. २ । सूर्येण. ३ सर्वम्. 15 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १५२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ २,१०,१३,१-१०,१४,१-८ ॥ घत्ता ॥ गय सत्त दिवह जुज्झन्ताहुँ तो इण छेउ महाहवहाँ । लहु लक्खणु अन्तरें देवि रहु विजउ णाई थिउ राहवहाँ ॥ १० [१३] 5 ॥ दुवई ॥ 'वल मइँ किङ्करेण किं कीरइ जइ तुहुँ धरहि धणुहरं । __णिसियर-कुल-कियन्तु हउँ अच्छनि रावण वाहें रहवरं ॥१ दुम्मुह दुच्च रिय दुराय-राय तह राहव-केरा कुद्ध पाय ॥ २ वलु उरें कउ चुक्कहि महु जियन्तु वहु-कालें पावउ धउ कियन्तु ॥३ तो कोव-जलण-जालोलि-जलिउ.. "हणु हणु' भणन्तु लक्खणहों वलिउ॥४ 10 ते वासुएव-पडिवासुएव कुल-धवल धणुद्धर 'सावलेव ॥५ गय-गारुड-सन्दण कसण-देह उण्णइय णाई णहें पलय-मेह ॥ ६ णं सीह महीहर-मत्थयत्थ णं विझसम्झ उअयाचलत्थ ॥७ णं अञ्जण-महिहर विण्णिहूअ णं णर-णिहेण थिय काल-दूय ॥ ८ णं रवि-रत्तुप्पल-तोडणत्थ णं धरऍ पसारिय उहय हत्थ ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ लकेसर-लक्खण उत्थरिय पलय-जलय-गम्भीर-रव । वेयाल-सहास िणच्चियइँ 'जइ पर होसइ अज धव ॥ १० [१४] ॥ दुवई ॥ जं किउ राहवेण तं तुहु मि करेसहि भूमि-गोयरा'। दह-दाहिण-करेहिँ दह-वयणे दह कड्डिय महा-सरा ॥ १ पहिलेण पवरु णग्गोह-रुक्खु वीएण महग्गिरि दिण्ण-दुक्ख ॥२ जलु तइएं जलणु चउत्थएण पञ्चमण सीहु फणि छट्ठएण ॥ ३ सत्तमेण मत्त-मायङ्ग-लीलु अट्टमेंण णिसायरु विसम-सीलु ॥४ णवमेण महन्तु महन्धयारु दहमेण महोवहि-हत्थियारु ॥ ५ दस दिव्य महा-सर पलय-भाव दस दिसउ णिरुम् वि ठन्ति जाव ॥६ तो लक्खणु वुत्तु विहीसणेण "दिव्वत्थई लइयइँ रावणेण ॥ ७ एकेकु जे होइ अणेय-भाय एकेक्कु जे दरिसइ विविह माय ॥ ८ 3 5 दिवस. 4 PS A णाइ. 13. 1 P °ह, SA "हु. 2 A वराय. 3 P S A णाइ. 4 P S A °संझ. 14. 1 PS सत्त. 2 तमंध. 3 PS भेय. [१३] १ तृप्ति. २ साहंकार. [१४] १ विद्यामयी ( ? या) वाणाः. Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १५, ९-१०; १५, १-१०; १६, ६-६] जुज्झकण्डं-पंचहत्तरिमो संधि [१५३ एक्वेक्कु जें जगु जगवि समत्थु लइ एहए अवसर वाहि हत्थु ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ जइ आयइँ पइँ ण णिवारियइँ आयामेप्पिणु भुअ-जुअलु । तो ण वि हउँ ण वि तुहुँ रामु ण वि ण वि सुग्गीउ ण पमय-वलु' ॥ १० . [१५] ॥ दुवई ॥ तो लच्छीहरेण तरू डज्झइ हुअवह तुण्ड-कण्डेणं । माया:महिहरो वि मुसुमारेर दारुण-वज-दण्डेणं ॥ १ वायवेण विणासिउ वारुणत्थु • वारुणेण हुआसणु किउ णिरत्थु ॥ २ सरहेण सीहु गरुडेण णाउ पञ्चाणणेण गय(१) दिण्णु घाउ ॥ ३ णिसियरु णिरुद्ध णारायणेण तमु णासिउ दिणयर-पहरणेण ॥ ४ ॥ सोसिउ समुद्दु वडवाणलेण तहिँ अवसर आयउ णहयलेण ॥ ५ वर कण्णउ अट्ठमणोहराउ सुर-करि-कुम्भयल-पओहराउ ॥ ६ ससिवद्धण-विज्जाहर-सुआउ मालइ-माला-कोमल-भुआउ ॥ ७ 'वइदेहि-सयम्वरें वुत्तियाउ लच्छीहर तुह कुल-उत्तियाउ ॥ ८ जय णन्द वड्ड सिद्धत्थु होहि' तं णिसुणेवि हरिसिउ 'हरि-विरोहि ॥९ ।। त्तिा ॥ सिद्धत्थु अत्थु मणे सम्भरेवि मुक्कु णिसायर-णायगेंण । तमि (?) धरिउ कुमार एन्तु णहें 'अत्थें विग्ध-विणायगेण ॥ १० [१६] ॥ दुवई॥ जं जं किं पि पहरणं मुअइ णिसायर-वइ दसाणणो। तं तं सर-सएहिँ विणिवारइ अद्ध-वहें जे लक्षणों ॥१ तो तियस-विन्द-कन्दावणेण वहुरूविणि चिन्तिय रावणेण ॥२ 'दे दे आएसु' भणन्ति आय मुह-कुहरें विणिग्गय तहों वि वाय ॥ ३ 'जं अट्ठ दिवस आराहिया-सि . वहु-मन्तहिँ थोत्तेहिँ साहिया-सि ॥४ तें सहल मणोरह करहि अज्जु भू-गोयर-महिहरें होहि वज्जु ॥ ५ 23 दहवयणहों केरउ रूवु लेवि मायामउ रहवर होहि देवि' ॥६ 15. 1 PS°हु, A "हं. 2 F S तोय. 3 s कंडिण, A °कुंडेणं. 4 PS A °रि. 5 s°रि, A °र. 6 PS तउ.7 PS ताम. 16. 1 A °णे. 2 P °णे. 3 PS A 'हि. 4 SA °हर. २ वानराः. [१५] १ रावणः. २ '' नायकेन मुक्तः. ३ यथार्थ विघ्नविनाशकेन. [१६] १ रामलक्ष्मण-पर्वते. पउ०च०२० 20 ----- - -- -- --------- Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १५४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १६, ७-१०; १७, १-१०, १४, १-४ उत्थरिय विज सहुँ लक्खणेण दोहाविय तेण वि तक्खणेण ॥ ७ दरिसाविय विजऍ परम माय अत्थक्कऍ रावण वैणि जाय ॥ ८ ते पहय चयारि समोत्थरन्ति पडिपहय चयारि वि अट्ट होन्ति ॥९ ॥ घत्ता ॥ सोलह वत्तीस दूण-कण विविह-रूव-दरिसावणहुँ । वहुरूविणि विजऍ णिम्मविय रणें अक्खोहणि रावणहुँ ॥ १० [१७] ., ॥ दुवई ॥ जलै थलें गयणे छत्ते धऍ तोरणे पच्छऍ 'पुरे वि रावणो । तो लच्छीहरेण सरु मेल्लिउ माया-उवसमावणो ॥ १ 10 तहाँ सरहों पहावें विज पवर थिउ एक्कु दसाणणु होवि णवर ॥ २ उत्थरिउ अणन्तेहिँ सरवरेहिँ णाराऍदि दीहिँ तोमरेहिँ ॥ ३ वावल्लेहि भल्लैहिँ कण्णिएहिँ अवरहि मि असेसहिँ वण्णिएहिँ ॥४ सोमित्तिं तं सर-जालु छिण्णु रहु खण्डेवि पुणु वलि दिसहिँ दिण्णु ॥५ अण्णहिँ रहवरें आरुहइ जाव सिरु हणेवि खुरुप्पें छिण्णु ताव ॥ ६ 15 णं हंसें तोडिउ आरणालु। चलं जीहु वियड-दाढा-करालु ॥ ७ कहकहकहन्तु लल्लक-वयणु जालोलि फुलिङ्ग-मुअन्त-णयणु ॥८ उब्भड-भिउडी-भङ्गुरिय-भालु कम्पिर-कवोलु चल-दाढियालु ॥९ ॥ घत्ता। सिरु स-मउडु पट्ट-विहूसियउ सहइ फुरन्तेंहिँ कुण्डलेंहिँ। 20 णं मेरु-सिङ्गु सहुँ णिवडियउ चन्द-दिवायर-मण्डहिँ ॥ १० [१८] ॥ दुवई ॥ ताव समुग्गयाइँ रिउ-देहहों अण्णइँ वेण्णि सीसई । 'मरु मरु' 'पहरु पहरु' पभणन्त उब्भड-भिउडि-भीसई ॥१ ताइँ वि तोडियइँ स-कलयलाई णं दहवयणहों दुण्णय-फलाइँ ॥२ 25 तो णवरि चयारि समुट्ठियाइँ णं थल-कमलिणि-कमलइँ थियाइँ ॥३ पुणु अण्णइँ अढ समुग्गयाइँ णं फणसहों फणसइँ णिग्गयाइँ ॥४ 5s तो दरिसाविजइ. 6 P°उ, s °हो, A °हु. 17.15°ह, A °हं. 25 पर'. 3 PS °डिवि. 4 PS चलु, A वलु. 5A पुलिंग.65 कप्पिरि. 7 PS सिर. 8 P कोंडि°, A कोड. 9 A °सिंग. 10 P णिवडिउ, S णिवडिउ,A णिवडियउं. २ नतिष्टत (? नातिष्ठत् ? ), अविलंबेन. ३ एक अक्षोहणी-बल-प्रमाण-निर्मापिता. [१७] १ अग्रे. Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क.० १८, ५-१०; १९, १ - १०, २०, १-२ ] पुणु सोलह पुणु वत्तीस होन्ति सउ अट्ठावीस तक्खणेण. छप्पort विणि सहूँ कियाइँ पुणु पञ्च सयाइँ स-बारहाइँ पुणु चवी सोत्तर सिर- सहासु • सीसइँ छिन्दन्तों लक्खणंही रण दक्खन्तु वहु-रूवा www जिह सीसइँ तिह हय वाहु-दण्ड सय सहस लक्ख अ-परिप्पमाण गोहों णं पारोह छिण्ण सव्वङ्गुलि सव्व णहुज्जलङ्ग को वि करयलु सहइ स-मण्डलग्गु कवि सहइ सिलिम्मुह - सङ्गमेण महि-मण्डल मण्डि कर - सिरेंहिँ रण देक्य अच्चिय लक्खण ॥ घत्ता ॥ [१९] " तो जण-मण- पावणाणन्दणेन रिङ-सिरहूँ ताव विणिवाइयाँ हूँ || दुवई || जिह निट्टति णाहि रिउ सीसइँ तिह लक्खण - महासरा । 'दुकरु थत्ति एत्थु रणें होस' हें वोल्लन्ति सुरवरा ॥ १ पहरन्तें दसरह - णन्दणेण ॥ २ रण-भूमि जाव ण माइयाइँ ॥ ३ णं गरुडें विसहर कय दुखण्ड ॥ ४ एक्वेक्कऍ तहि मि अणेय वाण ॥ ५ जुज्झकण्डं - पंचहत्तरिमो संधि १५५ सडि सिर पुणु णीसरंति ॥ ५ पाडिज्जइ सीस हुँ लक्खणेण ॥ ६ छिors कुमारु जिह दुक्कियाइँ ॥ ७ कमलाइँ व तोडइ तुरिउ ताइँ ॥ ८ पाडइ वच्छ-स्थल - सिरि-णिवासु ॥ ९ विणडे विणडे वित्थर | रावंणु छन्दहों अणुहरइ ॥ १० सुर-कर-कर के वि पइण्ण ॥ ६ णं पञ्च-फणावलि थिय भुअङ्ग ॥ ७ णं तरुवर- पल्लउ लयों लग्गु ॥ ८ णं लइ भुअङ्ग भुअङ्गमेण ॥ ९ ॥ घन्ता ॥ छुड खुडिएहिँ स-कोमलेंहिं । णाइँ' स-णालेंहिँ उप्पलेंहिं ॥ १० ww [२०] ॥ दुवई ॥ गय दस दिवस विहि मि जुज्झन्तहँ' तो विण णिट्टियं रणं । माया- रावणेण वोल्लिज्जइ 'जइ जीवेण कारणं ॥ १ लङ्केसर महु एतडिय सत्ति' ॥ २ तो जं जाणहि तं करें दवत्ति [१८] १ लक्ष्मणः. [२०] १ 'बहुरूपिणी रावणेण सह जल्पति. 18. 1 A. 2 PA रुवई, S°रुवइ. 191 $ A ड़िंत 2 s नहि, 4 नाहिं. 3PA ° यई, S° यइ. 4 P यई, s A यइ. 5P 3 अप, A माणु. 6 Ps विप्पइण्ण 7 PSA इ. 20. 1P s *हे. 5 10 15 20 25 Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ०,३-१५%B२१,१-११ १५६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ स-विलक्खु रक्खु सयमेव थक्कु पेलयक-सम-प्पहु लेइउ चक्कु ॥३ परिरक्खणु जक्ख-सहासु जासु विसहर-णर-सुरवर-जंणिय-तासु ॥४ दुद्दरिसणु भीसणु णिसिय-धारु । मुत्ताहल-माला-मालियारु ॥५ स-कुसुम-चन्दण-चञ्चिक्कियंगु णिय-णासु णाई दरिसिउ रहङ्गु ॥ ६ तं णिऍवि णढ णहें सुरवरा वि ओसरेंवि दूरे थिय वाणरा वि ॥७ तो वुत्तु कुमार णिसियरिन्दु 'पइँ जेण पयावें धरिउ इन्दु ॥८ लइ तेण पयावें दुट्ठ-भाव मुऐ चक्कु चिरावहि काइँ पाव' ॥९ ॥ धत्ता ॥ दुव्वयणुद्दीविऍ' दहमुहॅण करें रहनु उग्गामियउँ । णहे तेण भमाडिज्जन्तऍण जगु में सव्वु णं भामियां ॥१० ॥ दुवई ॥ तो लच्छीहरेण छिण्णणहिँ समारम्भिउँ रहङ्गत्यं । । तीरिय-तोमरेहिँ णाराऍहिँ तहों वि वला समागयं ॥ १ 'रिउ-कर-विमुक्कु मण-पवण-वेउ घण-घोर-घोसु पलयग्गि-तेउ ॥२ 15 रणे धरेवि ण सकिउ लक्खणेण पहणन्ति असेस वि तक्खणेण ॥३ सुग्गीवु गएं राहउ हलेण सूलेण विहीसणु पच्चलेण ॥४ भामण्डलु पत्तल-असिवरेण हणुवन्तु महन्ते मोग्गरेण ॥ ५ अङ्गउ तिक्खेंण कुट्ठारएण णलु चकें वइरि-वियारणेण ॥ ६ जम्वउ झसेण फलिहेण णीलु कणएण विराहिउ विसम-सीलु ॥ ७ 2. कुन्तेण कुन्दु' दहिमुहु घणेण केण वि ण णिवारिउ पहरणेण ॥ ८ भञ्जन्तु असेसाउह-सयाइँ णं तुहिणु दहन्तु सरोरुहाइँ ॥९ परिभमि ति-वारउ तरल-तुङ्गणं मेरुहें पासेंहि भाणु-विम्वु ॥ १० ॥ घत्ता ॥ जं अण्ण-भवन्तरे अज्जियउं तं अप्पणहि(?) समावडिउ । 25 आणा-विहेउ सु-कलत्तु जिह चक्कु कुमारहों करें चडिउ ॥ ११ 2 P °णिय corrected as °णियर. 3 PS °सचंदण'. 4 P °चच्चिकिअंगु, 8 °चच्चियंगु. 5 P S A °इ. 6 A सरिवि. 7 Pए. 8 P दस. 9 A उं. 21. 1 A छिंद. 2 PS वलस्स मग्गयं. 3 Ps रे. 4 Ps वें. 5 P S गय, A गयं. 6 1 S कुठा. 7 P कुंतु दहमुह. 8 P डुहंतु, S A दहंतें. 9 SA सरु. 10 A °उं. 11 P अप्पणु to which goo is added marginally. २ प्रलयकालसूर्यवत्. ३ तीक्ष्ण, ४ मालासहित आरा यस्य. [२१] १ रामणहस्तविमुक्तः, २ कमलानि. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० २२, १-१०, १, ५-६] जुज्झकण्डं-छसत्तरिमो संधि [१५७ • [२२] ॥ दुवई ॥जं उप्पण्णु चक्कु सोमित्तिहें तं सुर-णियरु तोसिउ । दुन्दुहि दिण्णं मुक्क कुसुमञ्जलि साहुक्कारु घोसिउ ॥१ अहिणन्दिउ लक्खणु वाणरेहिँ 'जय णन्द वद्ध' मङ्गल-रवेहिँ ॥ २ चिन्तवइ विहीसणु जाय सङ्क 'लइ णडु कजु उच्छिण्ण लङ्क ॥ ३ । मुउ रावणु सन्तई तुट्ट.अजु • मन्दोयरि विहव विणटु रज्जु' ॥४ पभणइ कुमारु करें चित्तु धीरु छुडु सीय समप्पइ खमइ वीरु' ॥५ तो गहिय-चन्दहासाउहेण • हकारिउ लक्खणु दहमुहेण ॥ ६ 'लइ पहरु पहरु किं करहि खेउ तुहुँ एकें चकें 'सावलेउ ॥ ७ महु घ. पुणु आएं कवणु गणु किं सीहहाँ होइ सहाउ अण्णु' ॥ ८ ॥ तं णिसुणेवि विप्फुरियाहरेण मेलिउ रहनु लच्छीहरेण ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ 'उअयइरिहें णं अत्थइरि गउ सूर-विम्वु कर-मण्डियउ । स इँ भु ऍहिँ हणन्तों दहमुहहाँ मण्ड उर-स्थलु खण्डियउ॥ १० [७६. छसत्तरिमो संधि] णिहएँ दसाणणे. किउ सुरेंहिँ कलयलु भुवण-मणोरह-गारउ । लोअ-पाल सच्छन्द थिय दुन्दुहि पहय पणचिउ णारउ ।। [१] णिवड़िऍ रावणे तिहुअण-कण्टएँ कुल-मङ्गल-कलसें व्व विसट्टएँ ॥१ ० णह-सिरि-दप्पणे व्व विच्छुट्टएँ लच्छि -वरङ्गण-हारे व तुट्टएँ ॥२ पुहइ-विलासिणि-माणे व गलियएँ रणवहु-जोवणे व दरमलियएँ ॥३ दाहिण-दिस-गएँ व्व ओणल्लएँ • णीसारिऍ व सुरासुर-सल्लऍ ॥४ रण-देवय-णमंसिऍ व दिण्णएँ तोयदवाहण-वंसें व छिण्णएँ ॥५ चवण-पुरन्दरें व्व संकमिएँ कालहों दिणयरें व्व अत्थमिएँ ॥६ 22. 1. A °vण. 2 P 8 °गु. 3 P कु. 4 8 A चिंतइ वि. 5 The portion from here up to करे in line 5 is missing in s. 6 P A °न्न. 7 A सत्तइ. 8 PS पइ, A • घइ.9 A गुण्य. 1. 1 A णिहिए. 2 Ps णिच्छट्टए. 3 णवसिए. [२२] १ सगर्वः, २ 7 उदयगिरेः सकासादस्तगिरिमिव गतः, Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ७-६२,१-१३,-८ १५८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ लङ्काउरि-पायारें व पडियएँ तम-सङ्घाएँ व पुजेवि मुक्कएँ सीय-सयत्तण व्व णिचडियएँ ॥ ७ अञ्जण-सेलें व थाणहाँ चुक्कएँ ॥८ ॥ घत्ता ॥ चित्तइँ रण रयणीयर-णामहुँ । सुर-कुसुमइँ सिरें लक्खण-रामहुँ ॥९ तेणं पडन्तें पाडियइँ पाण महारहें महिहरहों अमरेंहिँ साहुक्कारिऍ हरि-वलें बिजए पघुट्टे समुट्ठिएँ कलयलें ॥१ तहिँ अवसरें मणि-गण-विप्फुरियहें उप्परें कैरु करेदि णिय-छुरियहें ॥२ अप्पउँ हणइ विहीसणु जाहिँ . मुच्छऍ णाइँ णिवारिउ तावेहिँ ॥३ 10 णिवडिउ धरणि-पट्टे णिच्चैयणु दुक्खु समुट्ठिउ पसरिय-वेयणु ॥४ चरण धरेवि रुएवऍ लग्गउ 'हा भायर मई मुऍवि कहिं गउ ॥५ हा हा भायर ण किउ णिवारिउ जण-विरुद्ध ववहरिउ णिरारिउ ॥६ हा भायर सरीर सुकुमारऍ केम वियारिउ चक्कहों धारऍ ॥७ हा भायर दुण्णिदएँ भुत्तउ सेज मुऍवि किं महियले सुत्तउ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ किं अवहेरि करेवि थिउ सीसे चडाविय चलण तुहारा । अच्छमि सुझुम्माहियउ हियउ फुट्ट आलिङ्गि भडारा' ॥९ [३] . रुअइ विहीसणु सोयकमियउ 'तुहुँ णत्थमिउ वंसु अत्थमियउ ॥१ 20 तुहुँण जिओऽसि सयलु जिउ तिहुअणु तुहुँण मुओऽसि मुअउ वन्दिय-जणु ॥२ तुहुँ पडि ओऽसि ण पडिउ पुरन्दरु मउडु ण भग्गु भग्गु गिरि-मन्दरु ॥ ३ दिट्टि ण ण णट्ट लङ्काउरि वाय ण ण णट्ट मन्दोयरि॥४ हारु ण तुटुं तुटु तारायणु । हियउ ण भिण्णु भिण्णु गयणङ्गणु ॥५ चक्क ण ढकढुक्क एक्वन्तर आउ ण खुट्ट खुट्ट रयणाय ॥६ 2 जीउ ण गउ गउ आसा-पोट्टलु तुहुँ ण सुत्तु सुत्तउ महि-मण्डलु ॥ ७ सीय ण आणिय आणिय जमउरि हरि-वल कुद्ध ण कुद्धा केसरि ॥ ८ 4 PM °र. 5 s तो पाण. 6 P S A °इ... 2. 1 P S A °य. 2 PS °णु. 3 P A °ई, 8 °इ. 4 Ps °वट्टि, A °पट्ट. 5 P चक्कए, '1 असि. 6 P सुटु, A सुट्ठउ°. 3. 1 P वंदिजणु, A वंदिजणु. 2 P°कंदरु. 3 P S A हु. 4 Ps कुछ कुद्ध णं [३] 1 वाचा. Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क ०३, ९, ४, १–९, ५, १–९ ] सुरवर- सण्ढ - वराइणा रावण पइँ सीण वि सयल - सुरासुर - दिण्ण-पसंसहों खल - खुद्द हुँ पिसुण हुँ दुवियहुँदुन्दुहि वज्जउ प्रज्जउ सायरु अज्जु मियङ्क होउ पहवन्तर अज्जु ध ध - रिद्धि णियच्छउ अज्जु जमहों णिव्वहउ जमत्तणु अञ्जु घणहँ पूरन्तु मणोरह 5 अज्जु पफुल फल वणास ताव दसाणणु आहयणें धाइ मन्दोयरि-मुहु दुम्मणु दुक्ख - महणवें घित्तउ मोकल-केसुं विसण्ठुल-गत्तउ उद्ध-हत्थु उद्धाहावन्तउ उर-हार- दोर - गुप्पन्तउ पीण-पओ हर भारक्कन्तउ णं कोइल-कुल कहि मि पयट्टउ कमल-वाणों' चुक्क कलुण- सरेण रसन्तु पधाइउ हय-गय-भड - रुहिरारुणिय रत्तउ परिर्हेवि परेवि २ I वराकाः. [४] १ गायन्तु. जुज्झकण्डं छसत्तरिमो संधि [१५९ ॥ घत्ता ॥ सयल-काल जे मिग सम्भूया । ते' वि अज्जु सच्छन्दीहूया ॥ ९ [ ४ ] अज्जु अमङ्गलु रक्खस - वंसों ॥। १ अज्जु मणोरह सुरवर सण्ढहुँ ॥ २ अज्जु तवउ सच्छन्दु दिवायरु || ३ वाउ वाउ जगें' अज्जु सइत्तउ ४ अजु जलन्तु जलणु जगे अच्छउ ॥ ५ अज्जु करेउ इन्दु इन्दत्तणु ॥ ६ अज्जु णिरग्गल होन्तु महागह ॥ ७ अज्जु 'गाउ मोकल सरासई' ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ पडिउ सुणेवि स-दोरु स-उरु | धावन्तु सयलु अन्तेउरु ॥ ९ [५] पिय-विओय-जालो लि - पलित्तउ ॥ १ विहडफडु णिवन्तुन्त ॥ २ अंसु-जलेण वसुह सिञ्चन्त ॥ ३ चन्दण- छड-कद्दमें खुप्पन्तउ ॥ ४ कज्जल-जल-मल - मइलिज्जन्तड ॥ ५ गणियारि-जह विच्छुट्टउ ॥ ६ र्ण" हंसिउलु महासर- मुक्कउ ॥ ७ णिविसें रण-धरित्ति सम्पाइ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ समर - वसुन्धर सोह ण पावइ । थिय रावण- अणुमरणें णावइ ॥ ९ 5 Ps तेण.. 4. 1Ps, A हो. 2PSA °गि. 3Ps हु.4Ps °लु. 5s अहो पप्फु. 6 Ps°ह. 5.1Ps पिउ. 2 SA A. 3 P 7s A हंस 8 परिहवेवि, S. थरिहरेवि. तउ. 43.5 P°डोर, s°दोरु. 64 हुं.. → 15 20 25 Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १६०] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० ६, १-१०,७,१-९ [६] दिड महाहवु विणिवाइय-भडु आमिस-सोणियरस-वस-वीसडु ॥१ हड्ड-रुण्ड-विच्छड्ड-भयङ्करु लोट्टाविय-धय-चिन्ध-णिरन्तरु ॥२ णच्चिय-उद्ध-कवन्ध-विसन्थुलु वायस-घोर-गिद्ध-सिव-सङ्कल ॥ ३ 5 कहि मि आयवत्तई ससि-धवलइँ णं रण-देवय-अच्चण-कमलई॥४ कहि मि तुरङ्ग वाण-विणिभिण्णा रण-देवयहें णाई वलि दिण्णा ॥ ५ कहि मि सरेहिँ धरिय णहें कुञ्जर जल-धारा-ऊरिय जलहर ॥ ६ कहि मि रहङ्ग-भग्ग थिय रहवर णं वजासणि-सूडिय महिहर ॥ ७ तहिँ दहवयणु दिट्ट वहु-वाहउ . कप्प-तरु व्व पलोट्टिय-साहउ ॥८ 10 रज-गयालण-खर व छिण्णउ लक्खण-चक्क रयण-विणिभिण्णउ ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ दह दियहाइँ स-रत्तिय जं जुज्झन्तु णिहएँ भुत्तउ । तेण चक्क सेजहिँ चडेवि रण-वहुअएँ समाणु णं सुत्तउ ॥ १० [७] 15 दिव पुणो वि णाहु पिय-णारिहिँ सुत्तु मत्त-हत्थि व गणियारिहिँ ॥ १ 'वाहिणिहिँ व सुक्कउ रयणायरु कमलिणिहिँ व अत्थवण-दिवायरु ॥२ कुमुइणिहि व्व जरढ-मयलञ्छणु विजुहि व्व छुडु छुडु वरिसिय-घणु ॥ ३ अमर-बहूहिँ व चवण-पुरन्दर गिम्भ-दिसाहिँ व अञ्जण-महिहरु ॥ ४ भमरावलिहि म्व सूडिय-तरुवरु कलहंसीहि म्व अ-जलु महा-सरु ॥ ५ 20 'कलयण्ठीहि म्व माहव-णिग्गमु णाइणिहिँ व हय-गरुड-भुयङ्गम् ॥ ६ 'वहुल-पओसु व तारा-पन्तिहिँ तेम दसास-पासु ढुक्कन्तिहिँ ॥ ७ दस-सिरु दस-सेहरु दस-मउडउ गिरि व स-कन्दरु स-तरु से-कूडउ ॥ ८ ॥घत्ता॥ णिऍवि अवत्थ दसाणणहाँ 'हा हा सामि' भणन्तु स-वेयणु । . 25 अन्तेउरु मुच्छा-विहलु णिवडिउ महिहिँ झत्ति णिच्चेयणु ॥९ 6. 1 Ps कंड. 2 P °ल, s °ला. 3 PS °थोर. 4 P S A °इ. 5 A °उं. 6 A °चकें सो विणि.7 P जुज्झंतए णि. 7. 1 P S A °हि. 2 P S A व. 3 P S म, A व. 4 PS विहंगमु. 5 A उं. [६] १ राज्यगजस्यालानस्तम्भः [७] १ नदीभिः. २ कोकिलाभिः वसन्तनिर्गमः. ३ गरुडेन हतं. ४ कृष्णपक्ष इव. ५ ' सशिखरः. ६T शीघ्रं. Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०८, १-१०,९,१-१०] जुज्झकण्डं-छसत्तरिमो संधि [१६१ [८] तारा-चक्कु व थाणहो चुका दुक्खु दुक्खु मुच्छएँ आमुक्कउ ॥ १ लग्ग रुएव्वऍ तहिँ मन्दोयरि उव्वसि रम्भ तिलोत्तिम-सुन्दरि ॥२ चन्दवयण सिरिकन्ताणुद्धरि कमलाणण गन्धारि वसुन्धरि ॥३ मालइ चम्पयमाल मणोहरि जयसिरि चन्दणलेह तणूअरि ॥४ लच्छि वसन्तलेह मिगलोयण जोयणगन्ध गोरि गोरोयण ॥ ५ रयणावलि मयणावलि सुप्पह कामलेह कामलय सयम्पह ॥ ६ सुहय वसन्ततिलय मलयावह कुङ्कुमलेह पउम पउमावइ ॥ ७ उप्पलमाल गुणावलि णिरुवम कित्ति वुद्धि जयलच्छि मणोरम ॥८ ॥ घत्ता ॥ आऍहिँ सोआऊरियहिँ अट्ठारहहि मि जुवइ-सहासेहिं । णव-घण-मालाडम्बरेंहिँ छाइउ विञ्झु जेम चउ-पासेंहि ॥९ [९] रोवइ लैङ्का-पुर-परमेसरि . 'हा रावण तिहुअण-जण-केसरि ॥१ पइँ विणु समर-तूरु कहाँ वजइ पइँ विणु वाल-कील कहाँ छजइ ॥२ ॥ पइँ विणु णव-गह-एक्कीकरणउ को परिहेसइ कण्ठाहरणउ ॥ ३ पइँ विणु को विविज्ज आराहइ पइँ विणु चन्दहासु को साहइ ॥४ को गन्धव्व-वावि आडोहइ कण्णहँ छ वि सहासु संखोहइ ॥५ पइँ विणु को कुवेरु भक्षेसइ तिजगविहूसणु कहाँ वसिहोसइ ॥६ पइँ विशु को जमु विणिवारेसई को कइलासुद्धरणु करेसइ ॥७ सहसकिरण-णलकुव्वर-सकहुँ को अरि होसइ ससि-वरुणक्कहुँ ॥ ८ को णिहाण-रयणइँ पालेसइ . को वहुरूविणि विज लएसइ ॥९ ॥ घत्ता ॥ सामिय पै. भविएण विणु पुप्फ-विमाणे चडेवि गुरु-भत्तिएँ । मेरु-सिहरें जिण-मन्दिरइँ को मंइँ सइ वन्दण-हत्तिएँ' ॥ १० ॥ 8. 1 PS 4 तहि. 2 P S °धरि. 3 P S सोआरिय'. 4 PS व. - 9. 1 A °उ. 2 5 को विजा. 3 A पावइ. 4 P S °हो. 5 P S A °णु. 6 PS A मइ. [९] १f मंदोदरी. २ T त्वया भव्येन विना. पउ०च०२१ Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 10 १६२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ पुणु वि पुणे वि गयणङ्गणगोयरि ' णन्दण-वर्णे दिज्जन्ति मणोहरि बुड्डुण-वाविहें थण-परिचड्डणु सैंयण-भवणे णह-नियर - वियारणु पणय - रोस - समए मय- वद्धर्णं सुमरमि दिज्जमाणु दणु-दावणि सुमरमि सामि कुमारहों केरउ सुमरामि सुर-रि-मॅय-मल - सामलु सुमरामि सइँ सुरयारुहण तो इ महारउ वज्जमउ पुणु वि पुणु वि मन्दोरि जम्पइ 15 जइ विणिरारिउ णिद्दऍ भुत्तउ सामिय को अवराहु महारउ तो इ अ-कारणें जे आरुडउ तहिँ अवसरें पर पेक्खवि आलिङ्गेपिणु सव्वाया में 20 का वि वरंसएण कवि हारें कवि उरें ताšवि लीला - कमलें घाइउ 'तुम्हहँ चक्क धार बहुअ तो किं महु पेक्खन्तियहें' 5 [१०] कलुर्णकन्दु करइ मन्दोयरि ॥ १ सुमरमि पारियाय तरु-मञ्जरि ॥ २ सुमरमि' ईसि ईसि अवरुण्डणु ॥ ३ सुमरमि लीला - पङ्कय-ताडणु ॥ ४ सुमुरमि रसणा-दाम- णिबन्धणु ॥ ५ धरणिन्दा केर चूडा मणि ॥ ६ वरहिण- पेहुण-कण्णेरड ॥ ७ हारें ठविजमाणु मुत्ताहलु ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ उर- झङ्कारविलासु ! हियउ ण वे दलु होइ णिरासु' ॥ ९ [ क० १०, १–९, ११, १–९ [११] 'उहें भडारा के त्ति सुप्पइ ॥ १ तो व सोहहि महियलें सुत्तउ ॥ २ सीय दूई गय सय चारउ ॥ ३ जेण परिडिङ 'पाराउड' ॥ ४ का वि करेइ अलीयइ ( ? ) साइउ || ५ का विणिवन्धइ रसणा-दामें ॥ ६ का वि सुअन्ध- कुसुम - पब्भारें ॥ ७ . पभणइ मउलिएण मुह-कमलें ॥ ८ - ॥ घन्ता ॥ जइ वि णिरारिउ पाणहँ रुच्चइ । हियऍ पट्ठी णिविसु ण मुच्चई' ॥ ९ 10. 1 s A °. 2 PS, APS वंधणु, A °वडणु. 4 P°ण्णें, s°ण्णेंदू. 5 s ° कर° 64 रव. 11. 1P दिइ, A दिए. 2PS, A. 3PA अलीअइ. 5 PA°हो, S °हि. [१०]१r वारंवारे २ ईषदीषत् ३ सय शय्या प्रति (?). ४ कुमारकस्य क्रीडा - मयूरपिच्छं. ५ गंधः. [११] १ पराङ्मुखः २ वरवस्त्रे, 4Ps धारा. Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १२, १-१०; १३, १-९] कवि केसावलि रेङ्खोलावड का व कुडल भउहावलि दावइ का विणिएइ दिट्ठिऍ सु-विसालऍ कवि अहिसिञ्चइ 'अविरत चाहें का विपियाणणे आणणु लोयइ कवि आलिङ्गइ. भुहँ विसालहिं www कवि परिमसइ अग्गच्हत्थयलें. कवि णिम्मल - कॅररुह पयडावइ का विपओहर-घड-जुअलेणं 'अज्जू महन्तु दिट्टु अच्चरियउ किह मुट्ठिऍ मेरु इ मुसुमूरिउ किह इन्धर्मेण देवइसाणरु किह पोट्टले विद्धु पहञ्जणु दियरु तेय - रासि कर दूसहु 'किह पडेण पच्छण्णु पहायउ किह परमाणुएण गहु छाइउ किह मसण तुलिङ भुवण- तउ · अवसरे के विणण सहसा जिह ण मरन्ति तिह तं एरिसें व सुवि इन्दइ- मुहउ मुच्छिय उ [१२] णं कसणाहि पन्ति खेलावइ ॥ १ हइ मयण धणु-लट्ठिऍ णावइ ॥ २ णं ढङ्कइ णीलुप्पल - मालऍ ॥ ३ पाउस - सिरि गिरि व्य जल-वाहें ॥ ४ णं कमलोवरि कमलु चडावइ ॥ ५ णं ओमालइ मालइ - मालहिं ॥ ६ छिंवइ णाइँ णव - लीला - कमलें ॥ ७ "णं द्रह-मुहहुँ' व दप्पणु दावइ ॥ ८ णं सिञ्चाइ लायण - जलेणं ॥ ९ जुज्झकण्ड - छसत्तरिमो संधि [ १६३ ॥ घन्ता ॥ इन्दइ- कुम्भयण्ण-आवासऍ । रावण-मरणु कहिउ परिहासऍ ॥ १० [१३] किह कमलेण कुलिस जज्जरियउ ॥ १ ॥ किह पायालु तिल पूरिउ ॥ २ किह चुलुपण सुसिउ रयणायरु ॥ ३ किह करेण ढकि मयलञ्छृणु ॥ ४ किह जोइङ्गणेण किउ णिप्पहु ॥ ५ किह सिव-पहु अण्णा णायउ ॥ ६ किह गोपऍ महि-मण्डलु माइ ॥ ७ मरणावत्थ कालु कह पत्तर' ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ · 12 1s लावइ, A लाइय. 2PA मालिहि. 4PSA°हु. 5Ps नियणयण'. रावण-तणयहुँ विक्कम-सारहुँ अद्ध-पञ्च कोडी कुमारहुँ ॥ ९ अहि, यहि. 3P मालेहिं 4 मालेहि, S • 13. 1 A दङ्गु. 2 P s A परि. 3 P S T ववएस. [१२] १ विस्तारयति. २ कृष्णसर्पपंक्तिरिव ३ अंशु (अश्रु ) प्रवाहेन प्रपातेन वा. ५ " रामणस्य दशान[ना]नामपि दर्पण दर्शापयति. [१३] १ कथं वस्त्रेण प्रभातो प्रच्छादितः. २ गोक्षुरमध्ये. ३ ( variant ) बुधोपदेशः; T व्यपदेशः. • ४T नख.. 5 10 20 25 Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १४, १-९,१५,१-९ १६४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [१४] णिवडिउ कुम्भयण्णु सहुँ पुत्तेहिँ णं मयलञ्णु सहुँ णक्खत्तेहिँ ॥ १ णं अमराहिउ सहियउ अमरेंहिँ सित्तु जलेण पविजिउ चमरॅहिँ ॥२ उद्विउ दुक्खु दुक्खु दुक्खाउरु सोयहाँ तणउ णाई पढमङ्कुरु ॥३ 5 लग्गु रुएवएँ 'हा हा भायरि हा हा 'हउ हरिणेहिँ व केसरि ॥४ हा विहि तुहु मि हूउ दालिदिउ हा सव्वं ण्हु तुहु मि किह छिदिउ ॥५ हा जम तुहु मि महाहवें घाइउ . हा रयणायर तुहु मि तिसाइउ ॥ ६ हा मरु तुहु मि णिवन्धणु पत्तउ हा रवि तुहु मि किरण-परिचत्तउ ॥७ हा दड्डो ऽसि तुहु मि धूमद्धय . णीसोहग्गु तुहु मि मयरद्धय ॥८ ॥घत्ता॥ हा अचलिन्द तुहु मि चलिउ तुहु मि पयावइ भुक्खऍ भग्गउ । पुण्ण-महक्खऍ पेक्खु किह वजमएँ वि खम्भै घुणु लग्गउ' ॥९ [१५] ताव स-वेयणु उहिउ इन्दइ अप्पउ हणइ घिवइ परिणिन्दइ ॥१ 15 "हा हा ताय ताय माणुण्णय सुरचर-समर-सहासहिँ दुजय ॥२ पइँ अत्यन्तऐण अत्थमियइँ वोल्लिय-हसिय-रमिय-परिभमियँइँ ॥ ३ सुत्त-विउद्ध-गमण-आगमण परिहिय-जिमिय-पसाहिय-ण्हवणइँ॥४ वण-कीला-जल-कीला-थाण पुत्तुच्छव-विवाह-वर-पाणइँ ॥ ५ गेय-पंणच्चियाइँ वर-वजइँ परियण-पिण्डवास-सियरज्जइँ॥६ " तोयदवाहणो वि स-कुमारउ मुच्छाविजइ सय-सय-वारउ ॥७ कन्दइ कणइ पवड्डिय-वेयणु , अविरल-वाहाऊरिय-लोयणु ॥८ ॥ घत्ता ॥ दुक्खु दसाणण-परियणहों सीयहें दिहि जउ लक्खण-रामहुँ । सुर वि स इं भु व गहुँ चलिय लङ्क पइट कइद्धय-णामहुँ ॥९ . 14. 1 PS A सहु. 2 A °उं. 3 P S A गाइ. 4 P हा हओसि, 5 हा हओ. 5 Ps सव्वळु, A सावळु. 6s दड्ढउ सि. 15. 1 P s °मेण. 2 P A °अइ, s यइ. 3 A °रय. 4 P गेयए, -गेयइ, A गियप. [१४] १ ' हतः. २ हे मेरो. [१५] १ शृंगारितनापितानि. Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०१,१-१२, २,१-४] जुज्झकण्ड-सत्तसत्तरिमो संधि [१६५ [ ७७. सत्तसत्तरिमो संधि] भाइ'विओएं जिह जिह करइ विहीसणु सोउँ । तिह तिह दुक्खेंण रुवइ स-हरि-वल-वाणर-लोउ ॥ दुम्मणु दुम्मण-वयणर्ड ___अंसु-जलोल्लिय-णयणउँ । ढुकु कइद्धय-सत्थउ जहिँ रावणु पेल्हत्थउ ॥१ तेण समाणु विणिग्गय-णाहिँ. दिनु दसाणणु लक्खण-रामेहिँ ॥ २ दिट्ठइँ स-मउड-सिरइँ पलोट्टई ___णाइँ स-केसराइँ कन्दोट्टई ॥ ३ । दिट्ठइँ भालयलइँ पायडियइँ अद्धयन्द-विम्वाइँ व पडियइँ ॥ ४ दिदुइँ मणि-कुण्डलइँ स-तेय. णं खय-रवि-मण्डलइँ अणेय. ॥ ५ ॥ दिवउ भउहउ.मिउडि-काल णं पलयग्गि-सिहउ धूमालउ ॥ ६ दिट्ठई दीह-विसालइ णेत्त मिहुणा इव आमरणासत्तइँ ॥ ७ - मुह-कुहर दट्ठोट्टइँ दिइँ जमकरणाइँ व जेमहाँ अणि?' ॥ ८ दिट्ठ महब्भुव भड-सन्दोहें णं पारोह मुकणग्गोहें ॥९ दिट्ठ उर-स्थलु फाडिउ चक्के • दिण-मज्झु अ(१) मज्झत्थें अकें ॥ १० ॥ अवणियलु व विझेण विहञ्जिउ णं विहिँ भाऍहि तिमिरु व पुञ्जिउ॥११ ॥ घत्ता ॥ पेक्वेवि रामेण समरङ्गणे रामण[ हो] मुहाइँ । आलिङ्गेप्पिणु धीरिउ 'रुवहि विहीसण काई ॥ १२ [२] 20 सो मुउ जो मय-मत्तउ जीव-दया-परिचत्तउ । वय-चारित्त-विहूणउ दाण-रणङ्गणे दीणउ ॥१ सरणाइय-वन्दिग्गहें गोग्गहें . सामिहें अवसर मित्त-परिग्गहें ॥२ णिय-परिहवें पर-विहुरे ण जुज्जइ तेहउ पुरिसु विहीसण रुज्जइ ॥ ३ अण्णु इ दुक्किय-कम्म-जणेरउ गरुअउ पाव-भारु जसु केरउ ॥४ 25 1.1 S0.. °विओभए. 2 sc. सोओ. 3 P SC. रुभइ. 4 sc. सह विवइ वाणरलोओ. । 5 PS दुम्मण. 6 A °उं. 7 P°3 8 P S A °हि. 9 P S A °इ. 10 P S °सत्तइ, A रसइं. 11 P 3 जगहो. 12 P S A विहि. 13 A समरंमण, 2. 1 2 °दयए, S °दए.. 2 P corrects इ as वि, s अण्णु इं, A अण्णइं. 3 A उं. 4 A गउआउ. 4 PS A सर्वसहे, T सव्वसह. F१] १. समूहः. २ रणे पतितः. ३ भूमितलं. Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १६६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० २,५-१०, ३, १-१० 'सव्वंसह वि सहेवि ण सक्का अहों अण्णाउ भणन्ति ण थक्कइ ॥५ वेवइ वाहिणि किं मइँ सोसहि धाहावई खज्जन्ती ओसहि ॥ ६ छिजमाण वणसइ उग्धोसई कइयहुँ मरणु णिरासहों होसइ ॥ ७ पवणु ण भिडइ भाणु कर खञ्चइ धणु राउल -चोरग्गिहुँ सञ्चइ ॥ ८ 5 विन्धइ कण्टेहिँ दुव्वयणेहि विस-रुक्खु व मण्णिजइ सयऎहिँ ॥९ ॥ घत्ता ॥ धम्म-विहूणउ" पाव-पिण्डु अणिहालिय-थामु। सो रोवेवउ जासु महिस-विस-मेसहिँ णामु ॥ १० [३] एयहाँ अखलिय-माणहों दिण्ण-णिरन्तर-दाणहाँ पूरिय-पणइणि-आसहों रोवहि का दसासों ॥१ रोवहि किं तिहुअण-वसियरणउ किय-णिसियर-वंस द्धरणउ ॥२ रोवहि किय-कुवेर-विभाडणु किय-जम-महिस-सिङ्ग-उप्पाडणु॥३ रोवहि किय-कइलासुद्धारणु सहसकिरण -णलकुबर-वारणु ॥ ४ 8 रोवहि किय-सुरवइ-भुव-वन्धणु किय-अइरावय-दप्प-णिसुम्भणु ॥ ५ रोवहि किय-दिणयर-रह-मोडणु किय-ससि-केसरि-केसर-तोडणु ॥ ६ रोवहि किय-फणिमणि-उद्दालणु किय-वरुणाहिमाण-संचालणु ॥ ७ रोवहि किह णिहि-रयणुप्पायणु किय-रयणियर-णियर-अप्पायणु ॥ ८ रोवहि किर्य-वहुरूविणि साहणु किय-दारुण-दूसह-समैरङ्गणु ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ थिय अजरामर सय-सय-वारउ भुवण-पसिद्धि परिट्ठिय जासु। रोवहि काइँ विहीसण तासु' ॥ १० 5 P सोहहि, A किमिइ सासहि. 6 PS हि. 7 P°हि. 8 यहु, s °यहो, A °हुं. 9 P राउलु, A रावल. 10 PS मे. 11 P° उं. 3. 1 Ps दिण्णु. 2 A दसासणहो. 3 P A °उं. 4 Ps °सु. 5A °5. 6 P 8 °णु. 7 PS °भुव. 8 PS किह. 9 PS सव. * The portion from जासु to णामेण पहु ( in 78 4 5 b) is not available from P for collation, because its folios 189-192 are missing. [२] १ ' पृथिवी. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०४, १-१४,५, १-५] जुज्झकण्ड-सत्तसत्तरिमो संधि [१६७ [४] तं णिसुणेवि पहाण भणइ विहीसण-राणउ । 'एत्तिउ रुअमि दसासहाँ भरिउ भुवण जं अयसहाँ॥ १ एण सरीरें अविषय-थाणे दिट्ठ-ण?-जल-विन्दु-समाणे ॥ २ सुरचावेण व अथिर-सहावें तडि-फुरणेण व तखण-भावें ॥ ३ ॥ रम्भा-गन्भेण व णीसारें पक्क-फलेण व सउणाहारें ॥ ४ 'सुण्ण-हरेण व चिहडिय-वन्धे पच्छहरेण व अइ-दुग्गन्धं ॥५ उक्करुडेण व कीडावासें अकुलीणेण व सुकिय-विणासें ॥ ६ परिवाहेण व किमि-कोट्ठारें असुझ्हें भुवणे भूमिहे भारें ॥७ अट्ठिय-पोट्टलेण वस-कुण्डे पूय-तलाएं आमिस-उण्डें ॥ ८ ॥ मल-कूडेण रुहिर-जल-वरणे 'लसि-विवरेणं 'घम-णिज्झरणें ॥९ कुहिय-करण्डएण घिणिवन्त चम्ममएण इमेण कु-जन्तें ॥ १० तउ ण चिण्णु मण-तुरउ ण खश्चिउ मोक्खु ण साहिउ णाहु ण अञ्चिउ॥११ वउ ण धरिउ मह ण किउ णिवारिउ अप्पर किउ तिण-समउ णिरारिउ'॥१२ तं णिसुणेवि विहीरइ हलहरु 'एहु' वट्टइ णिजावण-अवसरु' ॥ १३ ।। ॥ घत्ता ॥ एम भणेप्पिणु पुणु आएसु दिण्णु परिवारहों। . 'थट्ठ-सहाक्टू खलइँ व लहु कट्ट िणीसारहाँ' ॥१४ [५] लखें रामाएसें भड-णिवहेण असेसें। मेलावियइँ विचित्तइँ 'सिल्हय-चन्दण-'भित्तइँ ॥१ वव्वर-गोसिरीस-सिरिखण्डइँ देवदारु-कालागरु-खण्डइँ ॥२ लय कत्थूरी कप्पूरङ्ग' कङ्कोलेला-लवलि-लवङ्गइँ ॥३ एव सुअन्ध-महहुम-पमुहइँ णीसारेवि मसाणहों समुहइँ॥४ किङ्कर-वरेंहिँ तिलोयाणन्दों कहिउ णवेप्पिणु राहवचन्दहाँ ॥५ 4. 1 s A °3. 2 A °कु. 3 s A °हि. 4 °धरणे. 5A °विहरेण. 6s पेम्म', 'T घम्मो. 7 8 पहु. 8 5 थट्टइ दुसहावइ. 9 s A °इ. 5. 1 A गोसीरिस. 2 5 °लेएलाइ. 3 s A °इ. [४] 'T १ शून्यगृहमिव मि(इ)दं शरीरं. २ वेष्टन इव. ३ नगर-जल-प्रवाह इव. ४ गुह्यविवरेण [इ.व. ५ प्रस्वेदः. [५] १ reads सिण्हई-स्निग्धानि(?). २ इंधनावि. . Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 10 15 १६८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ 'मेलावियइँ भडारा कटुइँ कामिणि- जोव्वणइँ' व जण घट्टइँ वइरि-कुलाइँ' व उक्खय-मूलइँ तं सुवि विणिग्गय - णामें 20 जेण तुप्पिणु सो विहि-छन्देण उच्चाइएँ दसाणण भीसणु विविह-पयारउ केली-वण उच्छु-वण- समाणइँ धय थरहरिय मसाण भएण व तूरइँ हयइँ पुव्व वइरा इव चमर पाडियाइँ चित्ताइँ' व www फाडियाइँ दोहाइँ' व 'णेत्तइँ चूरियाइँ' खल-मुहइँ' व रयणइँ आएं मरणावत्थ-विहोएं णिउ मसाणु सुरवर-सन्तावणु www जो परिचडिड सो पुण्ण-क्खऍ अट्ठावय- कम्पावर्णे 'सालङ्कारु स-णेउरु [ क०५, ६- १०, ६, १–१०, ७, १ & 'दुकुर- दाणाइँ [व] कट्ठइँ ॥ ६ कुकुडुम्बा व थाणों भट्ठइँ ॥ ७ वाइ- पुरिस - चित्ताइँ व थूलइँ' ॥ ८ उच्चलावि राम रामें ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ किउ कलासु समुण्णई- भग्गउ | सामण्णहि मि तुलिज्जइ लग्गउ ॥ १० " ww [६] सो पर्वडिउ परियणै । उउ हाहाकार ॥ १ dm www खलइँ' व उद्धइँ थियइँ' विताणइँ ॥ २ पूरिय सङ्घ बन्धु दुक्खेणं व ॥ ३ वद्धइँ तोरणाइँ चोरा इव ॥ ४ घित्त पण्णइँ कु- कलत्ताइँ व ॥ ५ धरियइँ 'संगहणाइँ' व छत्तइँ ॥ ६ खुद्धेइँ सङ्घ-उलाइँ' व वयणइँ ॥ ७ कलुणक्कंन्दु करतें लोएं ॥ ८ विरइड सलु वइसारिउ रावणु ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ सयल-काल कामिणि-थण - वट्टे हँ । . पेक्खु केम पहु पेर्लिंड कडेंहिं ॥ १० [ ७ ] चियऍ चडाविऍ रावणें । मुच्छाव अन्तेउरु || १ 4 This pāda is wanting in A 5s इ. 6s थाणा 7s चाइ 8 sA°ए. 6. 1 A पवट्टिउ 2sA°इ. 3s खुदइ, A खुद्द 4s °णकं°, A णुकं° 5 A ° वहूं संताणु. 64 °ड्डियउ 7s मेल्लिउ. ३ वादी- पुरुष - चित्त इव. [६] r १ वस्त्रविशेषः २ पुंश्चल - स्त्री-पुरुष युगलानामिव. 7. 1 s °fax. 2 For this latter half a reads भीसणु विविहपयारउ उट्टिउ हाहायारउ (i. e. the same as 7761b ) and after this it reads the following extra Yamaka : सालंकारु सदोरु सणेवरु | मुच्छाविउ रामणअंते उरु. Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०७,२-११;८,१-१२] जुज्झकण्ड-सत्तसत्तरिमो संधि [१६९ वार-चार णिवडइ णिच्चेयणु वार-वार उभियइ स-वेयणु ॥२ वार-वार उम्मुहु धाहावइ छिजमाणु सजिणि-उलु णावइ ॥ ३ अन्तेउर-अणुमरणासङ्कएँ चिन्धइँ कम्पन्ति व अणुकम्पऍ ॥ ४ छत्त' एम भणन्ति वराया 'पइँ विणु कासु करेसहुँ छाया' ॥ ५ तूरहिँ एम णाइँ घोसिज्जइ. 'पइँ विणु कासु पासें वजिजई' ॥ ६ ॥ 'को जुप्पेसइ रण-भर-लुक्खेंहिँ एव णाइँ धाहाविउ सङ्केहि ॥ ७ तहिँ अवसरे तज्जोणि-विणासणु सीयासोउ व दिपणें हुआसणु ॥ ८ सहसा उप्पर चडेवि' ण सक्कई __कम्पइ तसइ ल्हसइ णं झुलुक्कइ ॥ ९ 'सगिरि-ससायर-महि-कम्पावणु मा पुणो वि जीवेसइ रावणु' ॥ १० ॥ घत्ता ॥ पुणु वि पडीवउ चिन्तइ एव णाइँ धूमद्धउ । 'काइँ दहेसमि "एयहाँ जो अयसेण जि दड्डउ' ॥ ११ [८] तहिँ अवसरें दुक्खाउरु लङ्काहिव-अन्तेउरु । मइलिय-वयण-सरोरुहु .णिउ सलिलहों सवडम्मुहु ॥ १. गयइँ कलत्तइँ जम्मन्तर व तूर-सहासइँ सुइणन्तरइँ व ॥२ सङ्ख णियन्त(?)रुऍवि सयणा इव किङ्कर लद्ध-फलइँ सउणा इव ॥ ३ वन्दिण दाण-भोगणवहा इव वन्धव णव-जोवण-दियहा इव ॥ ४ रयण-णिहाण-धरत्ति-तिखण्डइँ चमरइँ चिन्धइँ धयइँ स-दण्डइँ ॥ ५ लङ्काउरि-सीहासण-छत्तइँ छड्डेवि थियइँ णाइँ दु-कलत्तइँ ॥ ६ ॥ गय गय गय जि ण दिट्ठ पडीवा हय हय हय जि ण हूय स-जीवा ॥ ७ रह रह रह रहेवि थिय दूरें को दीसइ अत्थमिएं सूरें ॥८ तहिँ अवसर परितुद्र-पहिट्ठ एव चवन्ति व चन्दण-कट्टई॥९ 'जाहँ पसाय तहँ एकेण वि तुम्हावसरु ण सारिउ केण वि ॥ १० सामिय अम्हें जइ वि पइँ घट्टइँ गणियइँ जणहों मज्झें अइ कट्टई ॥११ 25 ॥ घत्ता ॥ जइ वि स-हत्थेंण ण किउ आसि गरुयउ सम्माणु। तो वि डहेबउ हुयवहें पइँ समाणु अप्पाणु' ॥ १२ . 3 s उजि. 4 SA °रु. 5A चिंत्तइं. 6 A °इ. 7s तज्जेणि. 8 दितु. 9 s A चडिवि.. 10 s A न. 11 s एयहु, ४ पियहो.. 8. 1 s prefixes दुबई. 23 °पवि. 3 A अम्ह. 4 A °वउ. 5A °वहेण. [७] १ कष्टानि (? काष्ठानि ). २ सापमिव. sion :०च०२२ Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 दस - दिसि वह मइलन्तु पधाइउ धूम-मझें धूम धावई पढम ( १ ) पएहिँ लग्गु अकुलीणु जे रवर- चूडामणि- चुम्बिय ते कम-कमल कन्ति-परियड्डा 'जं सुकलत्त- 'कलतेहिं र 1. सीहा सण - पलङ्केहिँ ठन्तर तं णियम् जलन विहंत्तिउ जं कइलास-कूर्ड अवरुण्डणु जं मोतियमालालङ्करियड १७० ] सयम्भुकिउ पउमचरिउ 'ताव णिरन्तरु णीलउ अन्धारिय-ह-मग्गउ 15 10 जं "रत्तिंदि असन्तेण व MAM 'जे भुवणा हिन्दोलणा सुर-सिन्धुर-कर- वन्धुरा 20 जे थिर थोर पलम्व पईहर जे वालत्तणें वालक्कीलऍ जे गन्धव्व-वावि-अ -आडुम्भण जे वसवण - रिद्धि-विभाडण जे जम दण्ड- चण्ड- उद्दालण जे 25 सहसयर - मडप्फर-भञ्जण [ ० ९, १- १२, १०, १–७ [९] उ धूमुप्पीलउ । रावण - अयसु वणिग्गर ॥ १ जिह अकुलीणउ कहि मिण माइउ || २ विज्जु-वलउ जलअन्तरें णावइ ॥ ३ व पच्छऍ उपरें चडिउ णिहीणु व ॥ ४ जहँ हिँ रवि-ससि पडिविधिय ॥ ५ सिहि-खलेण सुयणा इव दड्ढा ॥ ६ 'रह-गय-तुरय-विमाहिं जन्त ॥ ७ रसणा-किङ्किण-मुहलिजन्तउ ॥ ८ तक्ख छारों पुञ्जु परत्तिउ ॥ ९ जं कामिणि-पण-त्थण चडुणु ॥ १० 'णं गयणङ्गणु तारा- भरियउ ॥ ११ ॥ घत्ता ॥ सी-विरहाणल - जाल डेउ । तं पहु-हिय हुआ हैंउ ॥ १२ [१०] वइरि-समुह - विरोलणा । परियड्डिय-रण-भर-धुरा ॥ १ सुहि-मम्भीस वीस-पहरण-धर ॥ २ पण्णय- -मुहहिँ छुहन्तर लीलऍ ॥ ३ सुरसुन्दर वुह कणय- णिसुम्भण ॥ ४ तिजगविहू सण-गय-मय- साडण ॥ ५ स- वसुन्धर कइला सुच्चालण ॥ ६ लकुव्वर - गेहिणि-मण-रञ्जण ॥ ७ 6 9. 1s दुबई । ताव गिरंवर. 2 A जह. 3 s धायउ. 4 s जो. 5 A लड्उ. Before this pāda A has an extra pāda: तं सिहि-दुजगेण लहु खद्वउ. 7 A विहि°. 8s कूडू, A ° कूडु. 9 This pāda is wanting in A. 10 sA रत्ति ससीया. 12s ° लादढउ, 4 लड्डु 13s अलसंतें जयवंतें. 11 s A 14 A दड्ढ. ७ 10. 1 s reads दुबई in the beginning. 2s °. 3 A° बहु . ง [९] १ नितंबिनीभिः. V Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १०, ८-१०, ११, १-१०; १२४.१-६] जुज्झकण्डं-सत्तसत्तरिमो संधि [१७१ जे अमरिन्द-दप्प-ओहँट्टण वरुण-णराहिव-वल-दलवट्टण ॥८ जे वहुरूविणि-विजाराहण दूरोसारिय-वाणर-साहण ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ जे स-सुरासुर जग-जूरावण जिह जम-दूवा । ते णिविसद्धेण वीस' वि वाहु-दण्ड मसिहूया ॥ १० । [११] दसकन्धर-संदीवउ पाइँ णिएइ पडीवउ । किं दहगीवहाँ गीवउ णिजीवाउ सजीवउ ॥ १ सो जें जीउ कण्ठ-द्विउ णावइ णावइ दह-मुहेहिं वीहावइ ॥२ जेहउ वाल-भावे पढमुब्भवें णव-गह-कण्ठाहरण-समुब्भवे ॥ ३ जेहउ विज-सहस्साराहणे. जेहउ चन्दहास-असि-साहणे ॥४ जेहउ मन्दोयरि-पाणिग्गहें जेहउ सुरसुन्दरे-वन्दिग्गहें ।। ५ जेहउ कणय-धणय-ओसारणे जेहउ जम-गइन्द-विणिवारणे ॥ ६ जेहउ अट्ठावय-कम्पावणे जेहउ सहसकिरण-जूरावणे ॥ ७ जेहउ णलकुव्वर-वल-महणे जेहउ सक-सुहड-कडमद्दण ॥८ जेहउ वरुण-णराहिव-साहणे जेहउ वहुरूविणि-आराहणे ॥ ९ ॥ पत्ता॥ तेहउँ एवहि होइ ण होइ व किह मुह-राउ । आएं कोडेण हुअवहु णाई णिहालउ आउ ॥ १० [१२] 'क्यणु णियन्तु हुआसउ वडिउ जाल-सहासउ । लग्गु मुहॅहिँ विसत्थउ णाई विलासिणि-सत्थउ ॥ १ गउ सरहसु दहेवि दह वयण गहकल्लोलु व दस-ससि-गहणइँ ॥२ जा. वहल-तम्बोलायम्वइँ फग्गुण-तरुण-तरणि-पडिविम्बई ॥३ दसण-च्छवि-किय-विजु-विलास. मलयाणिल-सुअन्ध-णीसास.॥४ मुद्ध-पुरन्धि-पीय-अहर-दलइँ भोयण-खाण-पाण-रस-कुसलइँ ॥५ रऍ रणे दाणे वद्ध-अणुरायइँ जिय-सुर-'छाया-वडिय-छाय. ॥ ६ 4 s °अह°, A °उह°. 5 9 °णु. 6 s °दूया. 7 Wanting in s. 11. 1 SA'इ. 2 5A वि. 3 s °रि. 4 5 वणगयजमवि. 5A . . 12. 1 $ reads दुवई in the beginning. 2 S A °इ. 3 A °यलई. 4 s रणदाण. [१२] १ ९ माहात्म्य. Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १७२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० : ?, ७-१०; १३, १-१२, १४, १-३ तिहुयण-जण-संतावण-सीलइँ तियस-विन्द-कन्दावण-लीलइँ ॥७ कम्पाविय-दस-दिसिवह-मग्गइँ सयलागम-अवसांण-वलग्ग॥८ ताइँ मुहइँ अञ्चन्त-वियड्डइँ णिविसे सुण्णहराइँ व दड्डइँ ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ । जाइँ विसाल तरलइँ तारइँ मुद्ध-सहाव। विहि-परिणामेण णयणइँ ताइँ कियइँ मसिभावइँ ॥ १० [१३] 'जे कुण्डल-मणि-मण्डिया सयलागम-परिचड्डिया। ते कण्णाऽ'णल-घोलिया वल्लूरों व पओलिया ॥ १ " जाइ जिणिन्द-पाय-पणमिल्लइँ सेहर-मउड-पट्ट-सोहिल्लइँ ॥२ अञ्जण-गिरि-सिहरुण्णय-माणइँ सजल-बैलाहय-दुग्ग-समाण ॥ ३ कण्ण-कुण्डलुज्जल-गण्डयलइँ अमि-यन्द-रुन्द-भालयलई॥४ सयल-काल (?)रणे भिउडि-करालइँ भङ्गुर-कसण-लोल-भउहालइँ ॥५ जम-णाराय-पईहर-णयण दसणावलि-दहाहर-वयणइँ॥६ । ताइँ सिर सय-कुन्तल-केस. कियइँ खणन्तरेण मसि-सेसइँ ॥ ७ धुय-परिहउ परिपुण्ण-मणोरहु सव्व-भूउ समजाली(?)हुअवहु ॥८ जो सुरवरहँ आसि अवहरियउ सो रावणु तेउ व णीसरियउ ॥ ९ सीया-सावग्गि व णिव्वडियउ लक्खण-कोवग्गि व पायडियउ ॥ १० सेस-विसग्गि व दूरुच्छलियउ वसुमइ-हियय-पएसु व जलियउ ॥ ११ ॥घत्ता ॥ सुरवर-डामरु रावणु दड्डु जासु जगु कम्पइ । 'अण्णु कहिँ महुँ चुक्कई' एव गाइँ सिहि जम्पइ ॥ १२ [१४] 'रे रे जण णीसारउ विट्टलु खलु संसारउ । दरिसिय-णाणावत्थडे दुक्खावासु वि गत्थडे ॥ १ जहिं उद्धृन्ति महीहर वाएं तहिँ किं गहणु रेणु-संघाएं ॥२ जहिँ जलणेण जलन्ति जलाई वि तहिँ तिणो? किं चुक्कइ काइँ वि ॥ ३ 13. 1 s reads दुवई in the beginning. 2 3 °री. 3 SA इ. 4 A रुणिय. 5A अ. 6 30. °तासअरु. 7 se. मग्गइ. 8 SA णाइ. 50. पवणोइ. ... 14.15 °इ. 2 A °हि. 3 s A °इ. 4 s तिणाह.. [१३] ' १ अमिदग्धाः. २ प्रमाणानि. ३ मेघाः. ४ सा(शा)पामिः. Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १४, ४–१०; १५, १- १०; १८१ ] जहिँ कुलिसाइँ जन्तं सय- सक्करु होइ महण्णवो वि जहिँ 'निष्पर जहिँ अइरावणो विउम्मज्जइ जहिँ णित्ते तरणि णह-मण्डपु जहिँ वुड्डुइ अचलिन्दु समत्थउ कुम्मकडाह-लु वि जहिँ फुझ्इ जहिं पलय उणवन्त www ताव दसाणण-परियणु पइसइ. कमल - महासरेण कमलायर - तीरन्तरें थक्कॆवि' 'अहों विज्जाहर-वंस-पईवहाँ जम्वव-मइसमुद्द - मइकन्तहों रम्भ-विराहिय-तार- तरङ्गहों गवय- गवक्ख-सुसंङ्ख-रिन्दहाँ इन्दइ- कुम्भयण्ण लहु आणहाँ वित्तु सामन्तेंहिं " ore ण होइ एहु भल्लारउ' 'इन्दइ-राण' तो अम्हारज poor परक्कम वुझि जिर्णेवि वला वलवन्तहाँ जुज्झकण्डं - सत्तसत्तरिमो संधि १७३ तहँ कमलहुँ केत्तर मडप्फरु ॥ ४ तहिं पज्झर काइँ किर गोप्पउ ॥ ५ तहिँ किर काइँ सस गलगज्जइ ॥ ६ तहि किं करइ कति जोइङ्गणु ॥ ७ तहिँ किर कaणु सिद्धथ ॥ ८, तहिँ कुम्हार - घड किं छुट्टइ ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ 5 A उं. 6 °घडिउ 7sA°° 15. 1s A °क्विवि. 24°सुसेण वंतहिं. 7A उं. 8 sA ह. 9s डूइ. 16. 1 A f. रावंणु तिहुयण- वणगय अङ्कुसु । साण्णु काहूँ कि माणुसु' ॥ १० [१५] सोआउ हेडा | णावर चिन्ता - सायण ॥ १ पभइ रहुवइ णरवर कोक्कवि ॥ २ भामण्डल - सुसेण- सुग्गीवहों ॥ ३ दहिमुह-कुमुअ-कुन्द-हणुवन्तहों ॥ ४ चन्दकिरण- करणङ्गय अङ्गहों ॥ ५ - पीलों माहिन्द-महिन्दहों ॥ ६ लोयाचारु करहों सरें' हाणों ' ॥ ७ पञ्च- पयार-मन्त-मइर्वन्तेंहिं ॥ ८ सव्वहँ जणण- वइरु वड्डारउ' ॥ ९ www ॥ घत्ता ॥ सलिलु गिऍवि जइ कह वि 'वियईइ । खन्धावारु सव्वु दलवट्टइ ॥ १० .[१६] जयहुँ सुर-वलें जुज्झि । भग्गु मरड जयन्तों ॥ १ 8s A. 3s लइ. 4sA°हु. 5A सिरि. १४ १ पानीयरहितः २. मदं मुंचति, ३ सर्षपः. [.१५१ विघट्टते. [१६] १ r इंद्रपुत्रस्य. 6 safe, A 10 15 20 25 Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १७४] सयम्भुकिङ पउमचरिउ अणु विपवण- पुत्तु जस-लुद्धउ भामण्डलु सुग्गी सहत्थें to वि कुम्भणु किं धरियर्ड तहिँ अवसरें जं तेण वियम्भिउ s अण्णु विमारुइ आवइ पाविउ ते विणि अणिलाणल-सरिसा वद्धा किण्ण हुन्ति मणि उज्जल वृद्धा कव्वाला भडारा 10 15 20 आयहुँ हत्थे एउ ण जाणहुँ 'तं णिसुणेवि हली सें 'लक्खण-संमु किय-पेणु विणयवन्तु अच्चन्त-सणेहंउ जेण समाणु रोसु सो हम्मइ अव किं करन्ति ते कुद्धा उक्खय-दन्त मत्त मायङ्ग व हर पहर परिहीण मइन्द व लद्धाएस पधाइय किङ्कर पण ते असेस वि राणा लक्खण- रामहुँ' पासु पराणिय [ क० १६, २- १०, १७, १-९ सो विणा वासेहिं विद्धउ ॥ २ वद्ध ते वि तेण जिं दिव्वत्थें ॥ ३ जइयहुँ सण्णहेवि णीसरियउं ॥ ४ किor विलुसलुवि धम्भिउ ॥ ५ तारा - सुऍण दुक्खु छोडाविउ ॥ ६ केण पडिच्छय वृद्धामरिसा ॥ ७ वृद्धा म मुअन्ति किं मयगल ॥ ८ किण्ण हुँन्ति जणवऍ गुरुआरा ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ भाइ- वइरु परिअšवि भीसणु । काइँ करेसइ छेऍ विहीसणु ' ॥ १० www [ १७ ] बुच्च विहुणिय-सीसें । विess केम विहीणु ॥ १ अणु विखत्तिय - मग्गु ण एहउ ॥ २ 'असें हुँ अवसाणु ण गम्मइ ॥ ३ भग्ग-मडप्फर संसऍ छुद्धा ॥ ४ दादुपाडिय पवर भुवङ्ग व ॥ ५ उष्णइ भग्ग महीहर-विन्द व' ॥ ६ उक्खय-पहरण- णियर-भयङ्कर ॥ ७ दुम्मण दीण णिरुण्णय- माणा ॥ ८ सहुँ अन्तेउरेण सरे हाणिय ॥ ९ 24 उं. 3 A होति. 4s A च्छेइ. 17. 1 reads दुबई in the beginning. 2 A सणाहउ. 3 A सेसु. 48 सहु, A पहु. 5s°रु. 6 s°हु, A°हो. 7 After this pādas has the following extra passage :. दुम्मण पेच्छेवि रामें भाणिया । TS लङ्केसरु णियअवराहें वृद्धा सोहहि गयवरदंतइ करे कंकण चामीयरघडियइ सोहइ जलु वरवरणिहि वद्धउ सोहइ वह वद्धु मुणिचित्तु व रायप विमत्थइ कद्वउ जिह सइचित्तु सुकाहणिवद्धउ तुम्हई सोह दिंति वद्धाहिं ॥ raaहुवर जिह पेमणिव || सोह दिंति हीरामणिजडियइ ॥ सोet rog सुइयविद्वउ ॥ मुट्ठिहि कर असि दिप्पंतु व ॥ वरु सोहइ सेहरहं णिव ॥ भडु तिह सोहइ रामहि वडउ ॥ इय भणेवि परमें सम्मानिय ॥ Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ के० १७, १०, ५८, १-१०; १९, १-३] जुज्झकण्डं-सत्तसत्तरिमो संधि [१७५ ॥ पत्ता ॥ लोयाचारण पाणिउ दिण्णु दसाणण-वीरहाँ । अञ्जलि-उडेंहिँ व पर घिवन्ति लायण्णु सरीरहों ॥ १० । [१८] अह दहमुह पियइतिहें मुच्छावियएँ (?) धरित्तिहें। 'पञ्चुज्जीविय-अत्रे सलिलु घिवन्ति व मत्थएँ ॥१ अहवइ वसुमईऍ जं दिण्णउ सोक्खु असेसु वि आसि उछिण्णउ ॥२ तं पहु पच्छऍ मग्गिजन्त दिन्ति णाई वेवन्त-रुवन्तइँ॥३ पुणु वि पडीवई वुड्डइँ सरवरें। णं पाविट्ठ िणरयन्भन्तरें ॥४ । पुणु णीसरियइँ सरहों रउद्दों णं भवियइँ संसार-समुद्दहाँ ॥ ५ जलु' लायण्णु णा मेल्लन्ल. णं तिवलीउ तरङ्गहुँ देन्त ॥ ६ वड्डिम सरहों मरालहुँ थिर-गइ चक्कवाल-जुवलहुँ थण-सङ्गइ ॥७ मुह-अणुराउ रत्त-अरविन्दहुँ महु आलावउ महुअर-विन्दहुँ॥८ वत्त-सोह सयवत्त-सहासहुँ णयण-च्छवि कुवलयहुँ असेसहुँ ॥ ९ ।। घत्ता ।। णीरु तरेप्पिणु जुअइ-सहासइँ साइउ दिन्ति । पीलेंवि पीलेंवि" कलुणु महा-रसु णाई लइन्ति ॥ १० [१९] ताव विहीसण-णामें किय-दूरहों जि पणामें । लायण्णम्भ-महासरि धीरिय लङ्क-पुरेसरि ॥१ 'वाल-मराल-लील-गइ-गामिणि अज वि रज्जु तुहारउ सामिणि ॥२ सोहउ तं जें तुहारउ पेसणु छत्तइँ ताई तं जि सीहासणु ॥३ 8 s पहु, A सरि. 9 s A °ण्ण. 18. 1 A °अइ. 2 S A °हो. 3 A °वति. 4 A °उं. 5s उच्छिण्णओ, A उच्छिण्णउं. 6 SA °इ. 7 S जले. 8 A आलावणउं. 9 s A पीलिवि. 10 s पीलिवि, A उपीलिवि. 11 s लिंति, • 19. 1 s reads दुवई in the beginning. 2 s °षणुब्भ'. 3 A . [१७] १ Treads समुक्किय and glosses it as सम्यक्प्रकारेण कृतः. 1 2 T reads अवसेसहु and glosses it as अवशेषस्य. [१८] 1 १ पाश्चात्य (१). Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १७६] सयम्भुकिङ पउमचरिउ चमरइँ ताइँ ताइँ धय-दण्डइँ ते जि तुरङ्ग ते जि गय सन्दण ते जि असेस भिच्च हियइच्छा सा तुहुँ सा जें लङ्क परमेस रि • तं णिसुणेवि पवोलि रावणि 'लच्छि कुमारि व चञ्चल-चित्ती 10 पहु मइँ कलऍ सहुँ परिवारेंण 'तं णिसुर्णेवि णीसामेण साहुकार रावण एम भवि जयलच्छि णिवासहों परिहावियइँ 'दुकूलइँ वत्थइँ 1s परिहावियउ दसाणण-पत्तिउ उर- विहु समउ 'लय-मग्गे अङ्गुत्थलियड वन्तणि- सोहेंहिं (?) सहँ केरालिङ्गण-भावेंहिं मणि - कुण्डलइँ समउ तणु-तेऍहिँ 20 लुहिय हिय (?) तिलय सहुँ मानेंहिं एव विमुक्क णवरण मुक्कइँ [क० १९, ४ - १०:२०, १-१० रयण - णिहाणइँ' वसुह-ति-खण्डइँ ॥ ४ ते जि तुहारा सलं वि णन्दण ॥ ५ तेज राहिव आण - वडिच्छा ॥ ६ इन्दइ भुञ्जउ सयल वसुन्धरि' ॥ ७ विजाहर- कुमार- चूडामणि ॥ ८ किह भुमि जा ताएं भुत्ती ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ [१९] १ इन्द्रजित् [२०] १ पट्टवस्त्राणि २ कला. L स-स-परिवार करेar | पाणि - पत्ते आहारु लएवर' ॥ १० [२०] पुल वहन्ते रामेण । 'होहि भव-चूडामणि' ॥ १ सबइँ णियइँ पियय आवासों ॥ २ वायरणइँ व लद्ध- सद्दत्थइँ ॥ ३ सहु उहिँ विमुक पोत्तिउ ॥ ४ रसणा-दामइँ सहुँ सोहग्गे ॥ ५ चूडा-वन्ध समउ घर -मोहेंहिं ॥ ६ कण्ठा कण्ठ-ग्गहण -सहावहिं ॥ ७ वर- कण्णावयंस सहुँ गेऍ हिँ ॥ ८ चूडामणि पिय-पणय-पणामहिं ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ विसय- सुहेहिं समउ मणि- रयणहूँ । दिढइँ स ई भु एण गुरु-वयणइँ ॥ १० जुज्झकंडं समाप्तम् ॥ 4 sA°इ. 5s ° खंडइ, 4 ° खेडइ. 6 4 °य. 7 A च्छंजमि. 8 A एहु. 20. 1s reads दुबई in the beginning. 2s ° नाइ, A ° इ. 4 A केजरा° 5s °तेयहि, 4 °तेयहिं. 6s ° गेयहि, A गेहुं. 7SA माणि° 9 s. 10 Wanting in A. 3 sa 8 SA°इ. Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कइराय -सयम्भुएव - किउ पउमचरिउ पञ्चमं उत्तरकण्डं [७८. अट्ठसत्तरिमो संधि] रावणेण मरन्ते दिण्णु सुहु सुरहुँ दुक्खु वन्धव-जणहों। रामों कलत्तु लक्खणहों जउ अविचल रज्जु विहीसणहों ॥ [१] जससेसीहूअऍ दहवयणे पडिवण्णऍ दिणमणि अत्थवणें ॥१ छप्पण्ण-सएहिँ महा-रिसिहिँ तव-सूरहुँ णासिय-भव-णिसिहि ॥२ णामेण साहु अपमेयवलु . थिउ णन्दण-वणे मेरु व अचलु ॥ ३ ॥ उप्पण्णु णाणु तहाँ मुणिवरहों -एत्तहे वि परम-तित्थङ्करों ॥ ४ धण-कणय-रयण-कामिणि-पउरें अइसुन्दर सुन्दररयण-पुरे ॥५ जे वन्दणहत्तिऍ तेत्थु गय ते इह वि पराइय अमर-सय ॥ ६ एत्तहें रहु-तणउ स-साहणु वि एत्तहें इन्दइ घणवाहणु वि ॥ ७ सयलेहिँ वि वन्दणहत्ति किय रयणीयर पुणु वोल्लन्त थिय ॥८ ॥ घत्ता॥ 'तुम्हागमु उग्गमु केवलहाँ आणु एउ देवागमणु । गय-दिवसें भडारा होन्तु जइ तो मरन्तु किं दहवयणु' ॥९ [२] परमेंसरु केवल-णाण-णिहि णिसियरहँ विअक्खइ धम्म-विहि ॥ १ 20 "विसमहों दीहरहों अणिट्ठियहाँ तिहुयण-वम्मीय-परिट्ठियहों ॥ २ को काल-भुषङ्गहाँ उव्वरइ जो जगु जें सव्वु उवसङ्घरइ ॥ ३ 1. 1SA हि. 2 S T रमण'. 3 s A तित्थु. 4 सयले, A सयलेहि. 5 °ति' . 6 s हुंतु. 7 s°ति. 2. 1 s °वम्मीह°. 2.8 उच्च, A उव्वरइं. 3 s °संह'. [१] १ ' नामेदम् . [२] १T विषमस्य. २ वल्मीकः. पउ०च०२३ Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १७८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ ..[क० २,४-९,३,३-८४, १-२ तहाँ जहिँ जहिँ कहि मि दिहि रमइ तहिँ तहिँ णं मइयवट्ट भमइ ॥४ के वि गिलइ गिलेंवि के वि उग्गिलइ काहि(?) मि जम्भावसाणे मिलइ ॥५ के वि णरय-विलहिँ पइसेंवि गसइ काहि(?) वि अणुलग्गउ जे वसइ ॥६ के वि कड्डइ सग्गहों वरि चढेंवि के वि खयहों णेइ उप्परे पडेंवि ॥ ७ 5 के वि घारइ घोरएँ 'पाव-विसेंण' के वि भक्खड़ णाणाविह-मिसेंण ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ . तहों को वि ण चुक्कइ भुक्खियहाँ काल-भुअङ्गहों दूसहहों। जिण-वयण-रसायणु लहु पियहाँ जे अजरामरु पउ लहहों ॥ ९ [३] " जइ काल-भुअङ्गु ण उवडसइ तो किं सुरवइ सग्गहों खसंइ ॥ १ कहिँ रावणु सुरवर-डमर-कर दस-कन्धरु दस-मुह वीस-करु ॥२ वहुरूविणि जसु पेसणु करइ जसु णामें तिहुयणु थरहरइ ॥३ जसु चन्दु ण णहयले तवइ रवि जमु तलवरु वत्थई धुवइ हवि ॥४ जसु पङ्गणु वोहारइ पवणु कोसाणुपालु जसु वइसवणु ॥५ 15 घण छडउ देन्ति सरसइ झुणइ जर्स वणसई पुप्फच्चणु कुणइ ॥६ सा सम्पय गय कहिँ रावणहों कहिँ रावणु कहिँ सुहु' परियणहों ॥७ ॥ पत्ता॥ अम्ह वि तुम्ह वि अवरह मि सव्वइँ एकहिँ मिलियाइँ । पेक्खेसहुँ काल-भुअङ्गमण' अज व कल्ल व गिलियाइँ ॥ ८ [४] 20 सो काल-भुअङ्गमु दुब्बिसहो' अण्णु वि' विसमउ परिवार तहों ।। १ अच्छइ परिवेढिउ सप्पिणिहिँ विहिं ओसप्पिणि-अवसप्पिणिहिँ ॥२ 4 s गिलइ. 5A omits the rest of the line 5. 6 s °णि. 7 s च°. 8 s थोरइ, A घोरई. 9 A °रसेण. 3. 2 A षडइ. 3 5 उवहारइ. 4 दिति, A देत्ति. 5A वसुमइ. 6 5 A °हि. 7 सहु, A सुहुं. 8 A इ. 9 A °मसेण. 4. 1 s °हु, A °हुं. 2 s °हे, A °हुं. 3 s °हि, A °हो. 4 s A °हि. ३ पापविषेन. [३] १ वैश्वांद(न)रः. २ धनदः. [४] १T विषमः साहङ्कारः. Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ४, ३- ९ : ५, १-९ ] एकेक' 'तिणि तिंण्णि समय ताहँ' वि उप्पण्ण सट्ठि तय एक्केको' विष्णि कलत्ताइँ एकेकहों तहिँ छच्छङ्गरुह एक त विधवल - कसण एकेकहों तहिं "वि पाण-पियड • ऍहु" परियणु काल-भुअङ्गमहों अवरु गवि " सक्कियर | सो तेहउ तिहुअणें को विण वि जो ण वि आएं डङ्कियै ॥ ९ [५] तं णिसुर्णेवि कुण- रसब्भुइय मय-कुम्भयण्ण-मारिच्चि तिह सहसत्ति जाय सीलाहरण मन्दोयरि वय-गुण-वन्तियहें 'णिक्खन्त समउ अन्तेउरेंण पव्वइउ को वि पव्वइउ ण वि रवि उ विहीणु गयउ तहिँ' आहरण वत्थइँ ढोइयइँ www उत्तरकण्डं - अट्टसन्तरिम संधि [१७९ सु-दु-पढम - समुत्तर - णाम जय || ३ संवच्छर-णाम पसिद्धि गय ॥ ४ अयइँ णामेण पहुत्ताइँ ॥ ५ फग्गुण-अवसान' चेत्त-मुह ॥ ६ उप्पण्ण पुत्त दुइ दुइ जे जण ॥ ७ पण्णारह पण्णारह तियउ ॥ ८ ॥ घत्ता- ॥ इन्दइ- घणवाहण पव्वश्य ॥ १ अवर वि रिन्द अमरिन्द - हि ॥ २ आयास वास कर पीवरण ॥ ३ कन्ति पार्सेससिकन्तियहें ॥ ४ साहरणोत्तारिय- णेउरेंण ॥ ५ ण णाइँ णिहालउ आउ रवि ॥ ६ नन्दण-वर्णे जैणयों तणय जहिँ ॥ ७ वइदेहिऍ ताइँ ण जोइयइँ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ 'मलु केवलु आयइँ सव्वइ मि यि पहें मिलन्ति कुल बहुहें • जइ मणें मलिणु मणम्मणउ' । सीलु जि होइ पसाहणउ ॥ ९ 5s °हि, A°ए. 6s A ताह. 7s हि. 8PSA°णु. 9PSA °हि. 10 P एउ, 3 यउ. 11 Ps किं. 12 A खंडियउ. 5. 1P SA तहि. 24°उं. २ T षट् समयः . ३ । अत्र यथासङ्ख्येन त्रयः सुशब्दपूर्वास्त्रयो दुशब्दपूर्वा एवमेते षडपि दुः (?) खमाशब्दोत्तरस्तद् यथा । सुखमसुखमा । सुखमा । सुखमदुःखमा । दुःखमसुखमा । दुःखमा । दुःखमदुःखमा. ४ तदाह । प्रभग, विभव, शुक्ल, प्रमोद, प्रजापति, अंगिरा, श्रीमुख, भाव, युवा, धाता, ईश्वर, बहुधान्य, प्रमाथी, विक्रम, वृष, चित्रभानु, सुभानु, तारण, पार्थिव, व्यय, सर्वजित्, सर्वधारी, विरोधी, विकृति, खर, नंदन, विजय, जय, मन्मथ, दुर्मुख, हेमलंब, विलंबी, विकारी, सर्वधारी, प्लवंग, सुमिक्ष, शोभन, क्रोधी, विश्वावसु, पराभव, प्रलंब, कीलक, सौम्य, साधारण विरोध, परिधावी, प्रमादी, आनंद, राक्षस, नल, पिंगल, काल, सिद्धार्थ, रौद्र, दुर्मति, दुंदुभि, रुधिरोद्गारी, रक्ताक्ष, क्रोधन, क्षय । इत षष्टिपुत्र्यः ५ उत्तरदक्षिणायनौ. [५] १ वस्त्र. २ दीक्षिता. ३ सीता. 5 10 15 20 Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १८०] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०६, १-९,७,१-९ [६] जइ जामि आसि परिचत्त-भय तो सहुँ हणुवन्तें किण्ण गय ॥१ विणु णिय-भत्तारें जन्तियहें कुलहरु में पिसुणु कुलउत्तियहें ॥ २ पुरिसहुँ चित्तइँ आसीविसइँ अलहन्त वि उद्दिसन्ति मिसइँ ॥ ३ 5 वीसासु जन्ति णउ इयरहु मि सुय-देवर-भायर-पियरहु मि' ॥४ तं वयणु सुणेवि महासइहें गउ पासु विहीसणु रहुवइहें ॥ ५ "अहो अहाँ परमेसर दासरहि मच्छऍ लङ्काउरि पइसरहि ॥ ६ मिलि ताव भडारा जाणइहे तर दुत्तर-विरह-महाणइहें ॥ ७ चडु तिजगविहूसण-कुम्भयले मय-परिमल-मेलाविय-भसलें'॥८ ॥ घत्ता॥ तं णिसुणवि हलहरु चकहरु सीयहें पासे समुच्चलिय।' अहिसेय-समऍ सिरि-देवयहें दिग्गय विण्णि णाई' मिलिय ॥ ९ [७] वइदेहि दिट्ट हरि-हलहरेंहिँ णं चन्दलेह 'विहिँ जलहरेंहिँ ॥१ 15 णं सरय-लच्छि पङ्कय-सरेंहिँ णं पुण्णिम विहिँ पक्खन्तहिँ ॥२ णं सुर-सरि हिमगिरि-सायरहिँ णं णह-सिरि चन्द-दिवायरॅहिँ ॥ ३ परिपुण्ण मणोरह जाणइहें तरइ व लायण्ण-महाणइहें ॥ ४ णिय-णयण-सरासणि सन्धइ व पिउ पगुण-गुणेहिँ णिवन्धइ व ॥ ५ जस-कद्दमें णं जगु लिम्पइ व हरिसंसु-पवाहें सिप्पड व ॥ ६ 20 विजेइ व करयल-पल्लवेंहिँ अच्चेई व णह-कुसमेंहिँ णवेहिँ ॥ ७ पइसरइ व हियऍ हलाउहहों करइ व उज्जोउ दिसामुहहों ॥८ || घत्ता ॥ 'मेहलिऍ मिलन्तहाँ रहुवइहें 'सुहु उप्पण्ण जेत्तडउ । इन्दाँ इन्दत्तणु पत्तहों होज ण होज व तेत्तडउ ॥ ९ 6. 1 P S A °इ. 2 PS A दुत्तर. 7. 1 P S A हि. 2 P पुन्नए, S पुण्णइ. 3 A सिंचइ. 4 P अंचेइ. 5A उं. [६] १ नरप्रधान. [७] १ समुद्रयुग्मेण (१). २ : हर्षाचप्रवाहेन, ३ सीतायाः, Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ८, १–९; ९, १–९ ] स- कलत्तर लक्खणु पंणय-सिरु 'जं कि खर- दूसण - तिसिर- वहु जं सत्ति पडिच्छिय समर- मुहें. जं रणे उप्पण्णु चक्क - रयणु• तं देवि पसाएं तर तण हवाय सिक्खणण जिह सयल विणिय- णिय-वाहिँ थिय जय-मङ्गल तूरइँ ताडियेई पइसन्तहँ वल-णारायणहँ णं सुरहुँ घरन्त-घरंन्ताहुँ पइसन्तें वल-णारायण 'ऍहु सुन्दरि सोक्खुप्पायणहों ऍ लक्खणु लक्खण- लक्ख-धरु ऍहु भामण्डलु 'भा-भूस-भुङ ऍहु किन्धाहि दुहरिसु ऍहु अङ्ग जेण मणोहरिहें ऍहु सुरवइ-कर-कर-पवर-भुउ हुकुर विराहिडे णी णलु · तहिं का लङ्क पइसन्ताहोंसो अमराउरि भुञ्जता www. [८] १ सतीत्वेन २ जोकारं. [९] १ वार्ता परस्परं कथयति. • ५ सुग्रीवः चन्द्रसमानः, उत्तरकण्ड - अट्ठसत्तरिमो संधि [१८१ [4] पणइ जलहर - गम्भीर - गिरु ॥ १ जं हंसदीवें जिउ हंसरहु ॥ २ जं लग्ग विसल करम्बुरुहें ॥ ३ जं हिउ वलुद्धरु दहवयणु ॥ ४ कुल धवलिङ जाऍ संइत्तण' ॥ ५ सुग्गीव- पमुह - णरवरहिँ तिह ॥ ६ पर-पुर-पवेस - सामग्गि किय ॥ ७ 'रि-घरिणिहिँ चित्त पाडियाँ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ rea मणोरु आवडिउ । तुझेंवि सग्ग-खण्डु पडिउ ॥ ९ [९] 'चव चालिय णायरियाणर्णेण ॥ १ अहिराम राम रामायणों ॥ २ जूरावण - रावण- पलय-करु || ३ वइदेहि सहयरु जणय-सुउ ॥ ४ 'तारावइ तारावइ - सरिसु ॥ ५ केसग्गहु किउ मन्दोयरिहें ॥ ६ णन्दण-वण-मद्दणु पवण-सुउ ॥ ७ ऍहु व गवक्खु सङ्खु पवलु' ॥ ८ · ॥ घत्ता ॥ 8. 1 s A थिउ. 2 P ° आई, S°याइ, A °याई. 3 P°आइ, S °याइ, A आई. 4 Ps मोहु. 5 Ps. 91A. 2Ps संख. 3 P पसंतहो, S पईसंत हो. 4 PSA भुंजंतहो. परम रिद्धि जा हलहरहों । होज्ज ण होज्ज पुरन्दरहों ॥ ९ २ मनोज्ञः १३ स्त्रीजनस्य, ४ दीया भूषितभुजः. 5 10 15 20 Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १८२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ । [क० १०, १-९, ११, १-१३ [१०] पइसरइ रामु रावण-भवणु दक्खवइ णिवाणइँ सयलु जणु ॥ १ 'इह मेह-उलीहँ दिजइ छडउ इह सक्कु पसाहई गय-घडउ ॥२ किय अच्चण एत्थु वणस्सइए इह गाय()उ गेउ सरस्सइऍ॥ ३ 5 इह 'णिकर करइ आसि पवणु इह भण्डागारिउ वइसवणु ॥४ इह वत्थई 'सिहिण पडिच्छिंय. सुर-बन्दि-सयइँ इह अच्छियइँ ॥५ अणवसरु 'पियामह-हरि-हरहों अत्थाणु एत्थु दसकन्धरहों ॥६ आयरणु एत्थु जम-तलवरहों इह मेलउ-णाग-णरामरहों ॥ ७ इह णव-गह दमिय दसाणणण इह अच्छिउ सहुँ वणियायणेण” ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ पेक्खन्तु णिवाण. रावणों कहि मि ण रहुवइ रइ करइ । स-कलत्तु स-भाइ स-भिच्चयणु सन्ति-जिणीलउ पइंसरइ ॥९ [११] थुओ सन्ति-णाहो कयक्खावराहो ॥१ 15 हयाणङ्ग-सङ्गो पभा-भूसियङ्गो ॥२ दया-मूल-धम्मो पणट्ठ-कम्मो ॥ ३ तिलोयग्ग-गामी सुणासीर-सामी ॥४ महा-देव-देवो पहाणूढ-सेवो ॥ ५ . जरा-रोग-णासो असामण्ण-भासो ॥६ 20 समुप्पण्ण-णाणो कयङ्गि-प्पमाणो ॥७ ति-सेयायवत्तो महा-रिद्धि-पत्तो ॥ ८ अणन्तो महन्तो अ-कन्तो अ-चिन्तो ॥ ९ अ-डाहो अवाहो अ-लोहो अ-मोहो ॥ १० अ-कोहो अरोहो अ-जोहो अ-मोहो ॥ ११ 25 अ-दुक्खो अ-मुक्खो अ-माणो समाणो ॥ १२ अ-जाणो सजाणो अ-णाहो वि णाहो ॥ १३ ___10. 1 Ps °णइ, A °रइं. 2 P S °उ. 3 PS वणास. 4 P S चक्कारिउ एत्थु. 5 P 'चिअइ, 8 °च्चियइ. 6 PS °जणेण. 7 P SA °इ. 11. 1 p reads gat sifatuiet and s tant siaurat after 13 b. [१०] १ गीतं कृतं. २ वुहारणौ. ( Hindi बुहारना). ३ अग्निना. ४ ब्रह्मा. ५ वनिताजनेन. ६ शुभस्थानानि. [११] १ कृत इंद्रियाणामपराधस्य.. २ T इंद्रः. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ११, १४; १२, १-९, १३, १-९] उत्तरकण्डं-अट्ठसत्तरिमो संधि [१८३ ॥ घत्ता ॥ थुइ एम करेंवि किर वीसमइ ताव पडिच्छिय-पेसणेण । स-कलत्तु स-लक्खणु स-वलु वलु णिउ णिय-णिलउ विहीसणेण ॥ १४ [१२] सु-वियड्ड वियड्डाएवि लहु. वर-जुवइहुँ दसहिँ सहिँ सहुँ ॥१ दहि-दोव-जलक्खय-गहिय-कर. गय तहिँ जहिँ हलहर-चक्कहर ॥ २ आसीसहिँ सेसहिँ पणवणेहिँ जय-णन्द-वद्ध-वद्धावणेहिँ ॥ ३ उच्छाहेंहिँ धवलेंहिँ मङ्गलेंहिँ • पडु-पडहेहिँ सङ्कुहिँ मन्दलेंहिँ ॥४ कइ-कहऍहिँ णड-णहावऍहिँ गायण-वायण-फम्फावऍहिँ ॥५ णर-णायर-वम्भण-घोसणेहिँ अवरेहि मि चित्त-परिओसणेहिँ ॥ ६ ॥ मन्दिर पइसरइ विहीसणहाँ मजणउँ भरिउ रह-णन्दणहों ७ पुणु ण्हवणासणा-परिहावणेहिँ दसकण्ठ-कोस-दरिसावणेहिँ ८ ॥ घत्ता ॥ गउ दिवसु सब्बु पाहुण्णऍण लब्भइ तो वि पमाणु ण वि । 'सुहु' सुअउ सीय सहुँ रहु-सुऍण' एम भणेवि' णं लिहक्कु रवि ॥ ९ ॥ [१३] तो भणइ विहीसणु दासरहि अणुहुचि भडारा सयल महि ॥ १ सीयऽग्ग-महिसि 'तुहुँ रज-धरु सोमित्ति मन्ति हउँ आण-करु ॥२ रमणीय एह लङ्का-णयरि ऍहु तिजगविहूसणु पवर-करि ॥ ३ ऍह पुप्फ-विमाणु पहाणु घरे ऍउ चन्दहासु करवालु करें ॥ ४ सिंहासण-छत्तइँ चामर लइ उवसमन्तु रिउ-डामर ॥५ तं णिसुर्णेवि पभणइ दासरहि ____'अणुहुञ्जि विहीसणु तुहुँ जें महि ॥ ६ . अम्हहुँ घर भरहु जे रज-धरु जसु जणणिहें ताएं दिण्णु वरु ॥ ७ तुम्हहुँ घरे तुज्झु जे राय-सिय • सइ जासु वियड्डाएवि तिय ॥८ ॥ घत्ता॥ णहें सुरवर महियलें मेरु-गिरि जाव महा-जलु मयरहरें। परिभमइ कित्ति जगें जाव महु ताव विहीसण रज्जु करें ॥९ 12. 1 P °हुं. 2 PS A हि. 3 SA °उं. 4 P भणिउ. 5 Ps साउ. 6 PSA, पाहुण'. 7A सुहि. 8 P S A °हु. 9 P S A भणिवि. 13. 1 PSA तुहु. 28 A रज्ज. 3 PS A °इ. 25 [१२] १ विभीषणस्य राजी २ 'वकण्ण' पाठे 'प्रचकन्यः' 3 सर्वोन्मवेन Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १८४ ] सयम्भुकिउ पउमचरिउ अहिसेउ विहीसणे आढविड सुग्गीउ विराहिङ गीलु णलु अहि म तेहि सुह-दंसणहों 5 स व पट्टु हुणन्दण' 'जाउ वि माणियउ ण माणियउ णं सुर-वहुअउ सग्गों चुअउ कल्लाणमाल वणमाल तह कइपुङ्गम-दहिमुह-णन्दणिउ 10 www तहिँ काले सुकोसल-राणिय " रत्तिन्दिह' पह जोअन्तियहें 15 घर-पङ्गणे वायसुं कुलकुलइ रिसि णारउ ताव पराइयउ विविरु विमलु कडे वन्दन्तों त्थु ' तित्थ-सयइँ 20 पुणु तेत्थों" लङ्का-णयरि गाउ 'पडि पुव्व - विदेहु पराइयउ हु-विन्दइँ आयइँ अवरइ मि अच्छन्तहँ वल-णारायणहँ A. 6 Ps°इ. [१४] भामण्डल कुल 'लएवि थिउ ॥ १ दहिमुहु महिन्दु मारुइ पवलु ॥ २ पल्हत्थिय कलस विही सणहों ॥ ३ बहु दिवसेंहिं राम-जणणेण ॥ ४ ताउ वि ज्ञहिँ तुरिङ पराणियउ ॥ ५ सीहोर- वज्जयण्ण-सुअड़ ॥ ६ जियोमसोम जिण - पडिम जिह ॥ ७ ससिवद्धण-णयणाणन्दणिउ ॥ ८ इ ॥ घत्ता ॥ लक्खणु विसल वइदेहि वलु अच्छन्ति माऍ लुहि लोयणइँ [१५] [ क० १४, १–९, १५, १-९ सव्वइँ' तहिँ जें समागयइँ' । ww लङ्क रिस छ यइँ ॥ ९ ॥ चत्ता ॥ অ णन्दण-विओय विद्दाणियहें ॥ १ पन्थिय - पंउत्ति - पुच्छन्तियहें ॥ २ ன் भणइ 'माऍ रहुवइ मिलइ ॥ ३ थुर पुच्छिउ 'केत्तों' आइयड' ॥ ४ 'परमेसरि पुव्व - विदेहें गउ ॥ ५ सत्तरह वरिसइँ ववगइँ ॥ ६ जहिँ लक्खण च वइरि हउ ॥ ७ तेवीस हुँ वरिसहूँ आइयउ ॥ ८ 14. 1 P adds marginally after 4 a: सहु कन्हें रिउवलमहणेण. 2 P°द्दणेहि. 3 After 4 bp adds marginally : तहो चित्तु वियाणिउ वुहजणेहिं. 4 Ps तहि. 5 PSA °णीउ. 6 P आयाई, S आयाइ. 7PSA इ. 9Aग्ग. 8PA च्छ. 4 Ps किउ. 15. 1P दिउ, A हिहु. 2PS स. PS. लङ्कहिँ रज्जु करन्ताइँ | तर दक्खमि जियन्ताइँ' ॥ ९ 5 s तत्थु, [१४] १ ये स्त्री कदाचित् संभोगविषये न सन्मानिता सिंहोदरवज्रकर्णसुतादीनि २ वधूसमूहानि एतानि ३ षड् वर्षाणि गतानि. [१५] १ प्रयुक्तिः २ नारदेन. १ प्रकटं. ४१ पूर्वविदेह - वर्तमान. ५ " पुनः, 'पुणु' वा पाठे. Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १६, १-१०; १७, १–९ ] गउ लङ्क महा-रिसि मण-गमणु परिभमिर- भमर झङ्कार-वरें तरु-तीर-लयाहरें 'कुसुमहरें. तिहुवण- परिभरि पियारऍण 'किं कुसल कुमार विक्खणहों तेण वि जिय-सयल - महाहव हों. लहरेण वि अभुत्थाणु किउ तावसेण वृत्त 'तर माइयहें सा तुम्ह विओएं दुम्मणिय सुह कवि दिवसु ण जाणिय अच्छs कन्दन्ति स वेयणिय [१६] उम्माहिउ तं णिसुणेवि वलु 'अ मह- रिसि सुन्दरु कहिउ पइँ' तो दंसण-सह-तिसाइयहें णिय - जम्मभूमि जणणिऍ सहिय लइ जामि विहीसण णियय-घरु छब्वरिसहूँ एक्क-दिवस-समइँ लब्भइ पमाणु सायर-जलहों लब्भइ पमाणु लक्खण-सर हों लब्भइ पमाणु जिण भासियहुँ परिमाणु विहीण लहु ण वि [१६] १ निजवेगः. [१७] १ मुक्तिस्थानस्य ( 2 ) . पउ० च० २४ 2PSA इ. उत्तरकण्ड - अट्टसन्तरिम संधि [१८५ 'णिय- वेओहामिय-खर-पवणु ॥ १ णीलुप्पल - वहु-रय- गन्ध-भरें ॥ २ www. जहिँ अङ्ग कीos कमल- सरें ॥ ३ तहिं थाऍवि पुच्छिउ णारऍण ॥ ४ इदेहि रामहों लक्खणहों' ॥ ५ पसारि मन्दिरु राहवहाँ ॥ ६ 'आगमणु काहूँ" एत्ति 'चविउ ॥ ७ आयउ पासों अपराइयहें ॥ ८ अच्छा हरिणि व वैण्णाणणिय ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ पइँ वण- वासु पवण्णऍण । न्दिणि जिह विणु तण्णऍण' ॥ १० [ १७ ] M वोल्लइ मउलाविये मुह कमलु ॥ १ जइ अज्जु कल्लें उ दिट्ठ मइँ ॥ २ उड्डन्ति पाण अपराइयहें ॥ ३ समें वि होइ अइ दुलहिय ॥ ४ पइँ मुऍवि अण्णु को सहइ भरु ॥ ५ aarइँ सुरिन्द- सुहोवमइँ' ॥ ६ लब्भइ पमाणु वाणर-वलहों ॥ ७ लब्भइ पमाणु दिणयर-करहों ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ 16. 1 BS वेवो', A ° वेड. 2P ° वरि, S ववहिरि, 4 धरि. 3PSA°रि. 4 P s भरे. 5 PSA इ. 6 A °उं. 17. 1 PSA 3. वयणहुँ 'णिव्वुइ-गाराहुँ । णिरुवम-गुणहँ तुहाराहुँ' ॥ ९ २ जल्पितः. ३ ऊर्ध्वमुखी, ४ यथा गौः वत्सेन विना . 10 5 13 20 25 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १८,१-९,१९,१-९ १८६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [१८] तो भणइ विहीसणु पणय-सिरु थुइ-वयणे-सहासुग्गिष्ण-गिरु ॥१ 'जइ रहुवइ विजय-जत्त करहि तो सोलह वासर परिहरहि ॥२ हउँ जाव करेमि. पुणण्णविय उज्झाउरि सव्व सुवण्णमिय' ॥ ३ 5 वल-लक्खण एव परिदृविय अग्गएँ वद्धावा पट्टविय ॥ ४ पुणु पच्छऍ विज्जाहर-पवर णहयलु भरन्त णं अम्वुहर ॥ ५ ओवुट्ट तेहि कञ्चण-वरिसु किउ पुरवरु लङ्काउरि-सरिसु ॥ ६ घरे घरे णं णव-णिहि सङ्कमिय ॥ ७ पुरे घोसण तो वि परिब्भमइ 'सो लेउ लएवऍ जासु मई' ॥ ८ ॥ पत्ता ॥ तं पट्टणु कञ्चण-धण-पउरु वहइ पुरन्दरणयर-छवि। देन्तउ जे अत्थि पर सयलु जणु जसु दिजइ सो को वि ण वि ॥ ९ [१९] गउ लङ्क विहीसणु भिच्च-वलु सोलहमऍ दिवसें पयट्टु वलु ॥१ 15 स-विमाणु स-साहणु गयण-वहें दावन्तु णिवाण पिययमहें ॥२ 'ऍह सुन्दरि दीसइ मयरहरु ऍह मलय-धराहरु सुरहि-तरु ॥३ किक्किन्ध-महिन्द'-इन्दसईल इह तुलिय कुमार कोडि-सिल ॥४ हउँ लक्खणु एण पहेण गय एत्तहें खर-दूसण-तिसिर हय ॥ ५ इह सम्वु-कुमारहाँ खुडिउ सिरु इह फेडिउ रिसि-उवसग्गु चिरु ॥ ६ ॥ इह सो उद्देसु णियच्छियउ ,जियपोम-जणणु जहिँ अच्छियउ ॥ ७ ऍहु देसु असेसु वि(?) चारु-चरिउ अइवीर-णराहिउ जहिँ धरिउ ॥ ८ ॥ घत्ता । तं सुन्दरि एउ जियन्तउरु जहिँ वणमाल समावडिय। लक्खिजइ लक्खण-पायवहाँ अहिणव वेल्लि णाई चडिय ॥ ९ __18. 1 P S A °णु. 2 P S A °उ. 3 P S पुण्णणमिय, A पुणण्णमिय. 4 P ओवुद्ध, sओ, A रवठ्ठ. 5 The portion from तेहिं (6 a) up to घोसण (8a) is omitted in s. 6 P S °जण'. ____19. 1 P S °दहो इह. 2 PS A °सयल. 3 P'S A हि. 4 P A जहि, s जं. 5 PS A °इ. www.jainelibrary. Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० २०, १–९; १, १-८ ] रामउरि एह गुण-गारविंय. ऍहु अरुणु गामु कविलहों तणउ' ऍहु दीस सुन्दरि विञ्झइरि • वइदेहि एउ कुव्वर - णयरु ऍड दसउरु जहिँ लक्खणु भर्मिङ ऍह सा गम्भीर समावडिय उहु दीसह सव्व सुवण्ामउ धूवन्त-धवल-धयवड-पउरु • [ ७९. सीय रामहो लक्खणहों बुद्धिहें ववसायों 'विहि किर जम्म-भूमि जणणीऍ सम अणु विसिय हिरेंहिं" । पुरि वन्दिय सिरें "सइँ भुव' करेंवि" जणय-तणय - हरि- हलहरेंहिं * ॥ ९ Mo 20. 1 A. ●णि 7 P. वरेहिं. 1. 1 4 °उं. रामागमण भरहु णीसरियउ अणेत सत्तुहणुस वाहणु छत्त-विमाण-सहासइँ धरियइँ तूर हयइँ कोडि - परिमाणहिं tear रिवसे संब्भइ विडियं एकमेक्क - भिडमाणें हिं कण्णताल - हय-महुअर - विन्दहॉ हरि-वल स-महिल पुप्फ-विमाणहाँ उत्तरकण्ड - एकूणासीमो संधि [१८७ [२०] जा पूयण - जक्ख कारविय ॥ १ जहिँ गलथलाविर अप्पण' ॥ २ जहिँ 'वसिकिउ वालिखिल्लु वइरि ॥ ३ कल्लाणमाल जहिं जांउ णरु ॥ ४ सीहोयर -सीहु समरें दमिउ ॥ ५ जहिं महु कर- पलवें तुहुँ चडिय ॥ ६ णिम्मविउ विही सण णं णवउ ॥ ७ ww पिऍ पेक्खु अउज्झाउरिणयरु' ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ * एकूणासीमो संधि ] मुह-यन्द- णिहालउ भरहु गउ । णं पुण्ण-विहु सवडम्मुहउ' ॥ [१] 2 PA. 3 P S वसे. 8PS सिर, A सिरि. 2 A णियचडि 4PSA. 5 sA रु. 6PSA 9SA भु. 10 P करेहिं. 3 A विलि. 4PS ओवरिउ. * At the end of the, Sandhi: P जुज्झकंड समत्तं ॥ ज्येष्ट वदि १ सोमे; s जुज्झकंड सम्मत्तं ॥ छ ॥ ज्येष्ठ वदि १ सोमे; A बुज्झुकंड समाप्त ॥ ज्येष्ट वदि १ सोमे. [१] r विधिभिः (?) 20 हय-गय-रह- णरिन्द परियरियड ।। १ स-रहसु सालङ्कारु स- साहणु ॥ २ अम्वरें रवि-किरणइँ अन्तरिय हूँ || ३ दुहि दिण्ण गणें गाणेंहिं ॥ ४ रह-गय-तुर ऍहिँ मग्गु ण लब्भइ ॥ ५ पेवेलि जाय जम्पार्णेहिं ॥ ६ भरहाहि उत्तरिउ' गइन्दहों ॥ ७ अवर विणरवइ णिय- णियजाणहीं ॥८ 5 10 15 Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १८८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १, ९,२, १-९,३,१-८ ॥ घत्ता ॥ केकय-सुऍण णमन्तऍण सिरु रहुवइ-चलणन्तरें कियउ। दीसइ विहिँ रत्तुप्पलहँ णीलुप्पलु मज्झें णाई थियउ ॥९ [२] . . 5 जिह रामहों तिह णमिउ कुमारहों अन्तेउरहों 'पंघोलिर'हारहों ॥१ वलेण वलुद्धरेण हक्कारेंवि सरहस णिय-भुव-दण्ड पसारेवि ॥२ अवरुण्डिउ भायरु लहुवारउ .मत्थऍ चुम्विउ पुणु सर्य-वारउ ॥३ सय-वारउ उच्छङ्गे चडाविउ सय-वारउ भिच्चहुँदरिसाविउ ॥ ४ सय-वारउ दिण्णउ आसीसउ वरिस-सरिस-हरिसंसु-विमीसउ ॥ ५ ॥ 'भुञ्जि सहोयर रज्जु णिरङ्कसु णन्द वद्ध जय जीव चिराउसु ॥६ अच्छउ वीर-लच्छि भुव-दण्डएँ णिवसउ वसुह तुहारऍ खण्डएँ' ॥७ एम भणेवि पगासिय-णामें पुष्फ-विमाणे चडाविउ रामें ॥८ ॥ घत्ता ॥ भरह-णराहिवु दासरहि लक्खणु वइदेहि णिविट्ठाई। धम्मु पुण्णु ववसाउ 'सिय णं मिलेवि अउज्झ पइट्ठाइँ ॥९ [३] · तूरइँ हयइँ णिणदिय-ति-जय णन्द-सुणन्द-भद्द-जय-विजय.॥ १ मेह-मइन्द-समुद्द-णिघोसइँ णन्दिघोस-जयघोस-सुघोसइँ ॥२ सिव-संजीवण-जीवणिणदइँ वद्धण-वद्धमाण-माहेन्दइँ ॥ ३ 20 सुन्दर-सन्ति-सोम-सङ्गीय णन्दावत्त-कण्ण-रमणीयइँ ॥४ गहिर-पसण्णइँ पुण्ण-पवित्त .'अवराइँ वि वहुविह-वाइत्तइँ ॥५ झल्लरि-भम्भा-भेरि-वमालइँ मद्दल-णन्दि-मउन्दा-तालइँ॥ ६ करडा-करडई(?) मउन्दा-ढक्कइँ काहलु-टिविल-ढक्क-पडिढक्कइँ ॥ ७ 'ढड्डिय-पणव-तणव-दडि-ददर डमरुअ-गुञ्जा-रुञ्जा वन्धुर ॥८ 5 A दीसंति हि. 6 P S A °हि. 7 PS A 'इ. 8 P थिअउ, s यियउ, A ठियउ. 2. 1 P °पहोलिर', S वरहोलिर. 2 P °वराउ. 3 P °वाराउ. 4 P °लियउ. 5 PSA मिलिवि. 3. 1 P S A °इ. 2 P S णिग्यो . 3 P जस. 4 Ps स.. 5 P जंजीवणि, s संजीवणि, A °संजीवणु. 6 P s °माहि. 7 P °करणई, s °करणइ. 8 P दड्डिअ°, s दड्डिय. [२] १ ' प्रकर्षेण घुलायमानहारस्य. २ वर्षासदृश. ३ ' हर्षाश्रु. ४ श्रीसीता च. [३] १ क्रियार्थाऽपि (8) Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०३,९४,१-९,५,१-९] उत्तरकण्डं-एकूणासीमो संघि [१८९ ॥ पत्ता ॥ अट्ठारह अक्खोहणिउ रयणीयर-णयरहों आणियउ। अवरहुँ तूरहुँ तूरियहु कइ कोडिउ किं परियाणियउ ॥ ९ [४] जय-जय-कारु करन्तेंहिँ लोऍहिँ मङ्गल-धवलुच्छाह-पओऍहि ॥ १ । अइहव-सेसासीस-सहासेंहिं . तोरण-णिवह-छडा-विण्णा हिँ ॥२ दहि-दोवा-दप्पण-जल-कलसेंहिँ मोत्तिय-रङ्गावलि-णव-कणिसेंहिँ ॥३ वम्भण-वयणुग्घोसिय-वेऍहिँ . कण्डिय-'जजु-रिउ-सामा-भेऍहिँ ॥ ४ णड-कइ-कहय-छत्त-फम्फावेहि लविय-वत्तारुहण-विहाहिँ ॥५ भट्टैहिँ वयणुच्छाह पढन्तेहि वायालीस वि सर सुमरन्तेंहिँ ॥ ६ ॥ मल्लप्फोडण-सरेंहिँ विचित्तहिँ इन्दयाल-उप्पाइय-चित्तेहिँ ॥ ७ मन्द-फेन्द-वन्देहिँ कुद्दन्तेंहिँ डोम्वेहि वंसारुहणु करन्तेंहिँ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ पुरें पइसन्तहों राहवहाँ ण कला-विण्णाणइँ केवलइँ। ... दुन्दुहि ताडिय सुरहिँ णहें अच्छरेंहि मि गीयइँ मङ्गलइँ ॥९ ॥ [५] पुरे पइसन्तै राम-णारायणे 'जाय वोल्ल वर-णायरिया-यणे ॥१ 'ऍहु सो रामु जासु विहि वीयउ दीसइ णहणावन्तु स-सीयउ ॥२ ऍह सो लक्खण लक्खणवन्तउ जेण दसाणणु णिहउ भिडन्तउ॥३ ऍहु सो वहिणि विहीसण-राणउँ 'सुवइ विणयवन्तु वहुजाण ॥४ ॥ ऍहु सो सहि सुग्गीवु सुणिजइ गिरि-किक्किन्ध-णयरु जो भुञ्जइ ॥५ ऍहु सो विजाहरु भामण्डलु णं सुर-सामिसालु आहण्डलु ॥ ६ ऍहु सो सहि णामेण विराहिउ दूसणु जेण महाहवे साहिउ ॥ ७ ऍहु सो हणुउ जेण वणु भग्गउ । रामों दिण्णु रज्जु आवग्गउ ॥८ जाम णयरु णाम-ग्गहणालउ तिण्णि वि ताव पइट्टइँ राउलु ॥ ९ . 25 9 A उं. 10 P °आणिउं. 4. 1 P जुरिच्चसम', S जजरिच्चसमभेयहि, A °सेएहिं. 2 S लखिय', A लक्खिय°. 3 PS °तारारुहणु. 4 A °फिंद. 5 P कुदेंतेहिं, s कुंदेंतेहि, कुद्धत्तेहिं. 6 s ण. 5. 1 PS णहि (s °हे) हेमंतु. 2 A °उ. 3 P A °उं. 4 P जसु छजइ, जसु भुंजइ. 5 PS आखंडलु. 6 P S °णाउरु. . [४] १ प्रयोगैः. २ (P's reading ) चंद्र इव दृष्टः. [५] १7 नागरिकाजने वार्ता जाता. २ श्रूयते. ३ समस्तं स्वाधीनं वा. Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १९० ] सयम्भुकिउ पउमचरिउ वलु धवलउ हरि सामलउ णं हिमगिरि-णव- जलहरहँ 15 [६] 'साइड दिउ म साहारिय • तिणि वि गयइँ तेत्थु जहिँ 'कोसल 'पण्ह'- भरन्त- घण-त्थण- मण्डल ॥ १ जिणवर - पंडिम जेम जयकारिय ॥ २ 'जाव महा-समुद्द स-महीहर || ३ जव मेरु चन्द - दिवायर ॥ ४ ताऍ विदिण्णासीस मणोहर धरइ धरत्ति जाव सयरायर 5 जाव दिसा - गइन्द गह-मण्डलु 10 जाव वहन्ति महाण इ-वत्तइँ' तव पुत्त तुहुँ सय अणुहुञ्जहि लक्खणु होउ ति खण्ड- पहाण कड़कर के कय-सुप्पहउ मेरुहें जिण पडिमा जिह हर-लहरेंहिँ तेत्थु अच्छन्ते हिं भरों राय लच्छि माणन्तहाँ तिविह- सत्ति - चउ - विज्जावन्तहों 20 छग्गुण्णडे असेसु जुज्जन्तहों 'बुद्धि - महागुण- अट्ठ वहन्तहाँ वारह - मण्डल - चिन्त करन्तहों 2 एकहिँ दिवसें जाउ उम्माहउ ॥ धत्ता ॥ वइदेहि सुवण-वण्णु हरइ । अब्भन्तरें विज्जुल विप्फुरइ ॥ १० • [क०५, १०, ६, १९; ७, १–७ जाव सुरेंहिँ समाणु आहेण्डलु ॥ ५ जाव तवन्ति गणें णक्खत्तइँ ॥ ६ सीया एविहें पट्टु उञ्जहि ॥ ७ भरहु अउज्झा-मण्डले राणं ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ 6. 1 A पल्ह 2 P दिन्नउ, SA दिण्णुउ अहंडलु. 3P मनु, A मण्णु. 5PSA ° इ. 6s णिउं. 7 PA°उं. 8PA. 9 PSA . 7.14°उं. 2 This Pada is omitted in A. 3 PSA इ. [६] १ कोशल्या राम-माता. २ दुग्धेन स्तनमंडलानि ३ अंकमाला ४ मनो धीरिता माता. ५ महानदी प्रवाहमुखानि. ६ सुप्रभा शत्रुघ्न- माता. ७ त्रिभिः पद्मादिभिः. तिण्णि वि पुणु तिहिं' अहिणन्दियउ । सइँ इन्द- पडिन्देहिं वन्दियउ ॥ ९ [७] वह हिँ वासरेहिं गच्छन्तेंहिं ॥ १ 'तन्तावाय वे वि जाणन्तहों ॥ २ पञ्च-पारु मन्तु मन्तन्तहों ॥ ३ तह सत्तङ्गु रज्जु भुञ्जन्तहों ॥ ४ "दसमें भाएं पय पालन्तहों ॥ ५ अट्ठारह तित्थ हूँ" रक्खन्तहाँ ॥ ६ कमल-सण्डु थिउ णाइँ हिमाह ॥ ७ ww [७] १ तंतं निजदेशप्रतिपालनं, आवाउ परदेशोश्चाटनं. बलाबलौ । विपत्तेश्च प्रतीकारः पंचांगी मंत्र इष्यते ॥ . ३ दशांशेन. د 4PS आखंडलु, A २ सहायाः साधनोपाया देशकालौ Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०७,८८,१-९ उत्तरकण्ड-एकूणासीमो संधि [१९१ ॥ घत्ता ॥ 'ते रह ते गृय ते तुरय ते मिलिय स-किङ्कर भाइ-णर । ताउ 'जणेरिउ सो जि हउँ पर ताउ ण दीसइ एकु पर ॥८ . [८] जिह ण ताउ तिह हउ मि कालें पर 'वामोहिउ मोहण-जालें ॥१ ॥ रज्जु धिगत्थु धिगत्थई छत्त.. घरु परियणु धणु पुत्त-कलत्तइँ॥२ धण्णउ ताउ जेण परिहरियइँ दुग्गइ-गामियाइँ दुचरियइँ ॥३ हउँ पुणु कु-पुरिसु दुग्णय-वन्तउ अज्ज वि अच्छमि विसयासत्तउ' ॥४ मुणिहें पासें चिरु लइउ अवग्गहु 'रामागमणे होमि अ-परिग्गहु ॥ ५ जहिँ जे दिवसें तिण्णि वि णिविट्ठई जहिँ जे दिवसे णिय-णयरें पट्टई ॥ ६ ॥ तहिँ जे काले जं ण गउ तवोवणु मं वोल्लेसइ को इ अ-सज्जणु ॥७ "दुट्ट'-सहाउ कसाएं लइयंउ रामागमें जि भरहु पव्वइयउ" ॥८ ॥ घत्ता ॥ अग्ग-महिसि करें जणय-सुय मन्तित्तणु देवि जणदणहाँ। अप्पुणु पालहि सयल महि .हउँ रहुवइ जामि तवोवणहाँ ॥ ९ ॥ [९] ताएं कवणु सच्चु किर जम्पिउ तुम्हहँ वणु महु रज्जु समप्पिउ ॥१ तहाँ अविणयों सुद्धि पर मरणे अहवइ घोर-वीर-तव-चरणे ॥ २ तेण णिवित्ति भडारा रजहाँ एवहिँ जामि थामि पावजहों' ॥३ तो जिय-जाउहाण-सङ्गामें भरहु चवन्तु णिवारिउ रामें ॥४ ॥ 'अजु वि तुहुँ जे राउ ते किङ्कर ते गय ते तुरङ्ग ते रहवर ॥ ५ ते सामन्त अम्हें ते भायर सां समुद्द-परिअन्त-वसुन्धर ॥ ६ छत्तइँ ताइँ तं जे सिंहासणु तं चामीयर-चामर-वासणु ॥७ भामण्डलु सुग्गीवु विहीसणु · सयल वि तउ करन्ति घर पेसणु' ॥८ ॥घत्ता ॥ एव वि जं अवहेरि किय चल-वलय-मुहल-कल-णेउरहों। 'जिह सक्कों तिह पडिखलहों' आएसु दिण्णु अन्तेउरहों ॥ ९ 8. 1 PS वम्मो०. 2 PS A °इ. 3 A °उं. 4 P S A पासि. 5 PS A °हि. 6 PSA . पय?. 7 PS दु. 8 P S A °मि. 9 देहि. 10 PS A हउ. 9. 1 PS एमहि, A एवहि. 28 सामि जामि. 3 P S A अम्हि. ४ मातरः. [९] १ राक्षस रावणादिक. 25 Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १९२] सयम्भुकिउ पउमचरित ०,१-९,११,१-१० [१०] जं आएसु दिण्णु वर-विलयहुँ जाणइ-पमुहहुँ गुण-गण-णिलयहुँ ॥१ णह-मणि-किरण-करालिय-गयणहुँ रमणावासावासिय-मयणहुँ॥२ थण-गयउर-पेल्लाविय-जोहहुँ रूवोहामिय-सुरवहु-सोहहुँ॥३ । सयल-कला-कलावं-कल-कुसलहुँ मुह-मारुअ-मेलाविय-भसलहुँ ॥ ४ भउह-सरासण-लोयण-वाणहुँ केस-णिवन्धण-जिय-गिब्याणहुँ ॥ ५ विभाडिय-चम्मह-सोहग्गहुँ लावण्णम्भ-भरिय-पुरि-मग्गहुँ ॥ ६ तो कल्लाणमाल-वणमालहिँ गुणवइ-गुणमहग्ध-गुणमालहिँ ॥ ७ सल्ल-विसल्लासुन्दरि-सीयहिँ वजयण्ण-सीहोयर-धीयहिँ ॥८ ॥ घत्ता॥ वुच्चइ भरह-णराहिवइ 'सर-मज्झें तरन्त-तरन्ताई। देवर थोडी वार वरि _ अच्छहुँ जल-कील करन्ताई ॥९ [११] तं पडिवण्णु पइड महा-सरु जल-कीलहें वि अचलु परमेसरु ॥१ is लग्गउ सुन्दरीउ चउ-पासेंहिँ गाढालिङ्गण-चुम्वण-हासेंहिँ ॥२ हेला-हाव-भाव-विण्णासेंहिँ 'किलिकिञ्चिय-विच्छित्ति-विलासहिँ ॥ ३ मोहाविय-कोट्टमिय-वियारहिँ विब्भम-वर-विव्वोक्क-पयारेहिँ ॥४ तो वि ण खुहिउ भरहु सहसुटिउ अविचलु णं गिरि मेरु परिट्ठिउ ॥५ अच्छइ जाव तीरें सुह-दसणु ताव महा-गउ तिजगविहूसणु ॥ ६ 20 णिय-आलाण-खम्भु उप्पा.वि मन्दिर-सय अणेयइँ पाडेंवि ॥ ७ परिभमन्तु गउ तं जे महा-सरु भरहु णिएवि जाउ जाई-सरु ॥४ 'परम-मित्तु इहु अण्ण-भवन्तरें णिवसिय सग्गे वे वि वम्भोत्तरें ॥९ ॥त्ता॥ पुण्ण-पहावें सम्भविउ इहु णरवइ हउँ पुणु मत्त-गउ'। 25 कवलु ण लेइ ण पियइ जलु अत्थक्कएँ थिउ लेप्पमउ ॥ १० 10. 1 P 8 °हं, A °ह. PS °वासियवासा, ' °वासियसासय'. 3 A गयपेल्लावियउ. 4 P °कय°. 5 P S A मेल्ला. 6 P SA °हु. 7 P S लायण. 11. 1 PS 'कुट्टमिय', A °कुट्टिम्मि. 2 PS °क. 3 After this Ps read an extra Pada : जलकीलए (s °इ) जहि भरहु गरेसरु. 4 P S संभरमि.. [१०] १ कटीतटावासितनिश्चलमदनानां. २ समूह. । [११] १ विपरीतसूरतभेदैरिव. २. बलात्कारेण यत्सुरतं तदिव. ३ आकस्मिकम्वि. पुण्ण AAAAAN Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क. १,१-९, १३, १-९] उत्तरकण्ड-एक्कूणासीमो संधि [१९३ [१२] करि सम्भरइ भवन्तर जावहिँ पुप्फ-विमाणु चडेप्पिणु तावहिँ ॥१ लक्खण-राम पराइय भायर _णं 'सञ्चारिमै चन्द-दिवायर ॥२ णवर विसल्लासुन्दरि-वीयएँ • भरह-णराहिवो वि सहुँ सीयएँ ॥३ चडिउ महा-गएँ तिहुअणभूसणे सुरवर-णाहु णाइँ अइरावणे ॥ ४ । पुरे पइसन्तें जय-जय-सदें - वन्दिण-वम्भण-तूर-णिणदें ॥५ तो आलाण-खम्भे करें आलिउ अविरलालि-डिलोलि-वमालिट कवलु ण लेइ ण गेण्हइ पाणि कुञ्जर-चरिउ ण केण वि जाणिउ* ॥ ७ कहिउ करिल्लेहिं पङ्कयणाहहाँ 'दुक्कर जीविउ वारण-णाहों' ॥८ ॥ घत्ता ॥ तं गयवरचइयरु सुर्णेवि उप्पण्ण चिन्त वल-लक्खणहुँ । आयउ ताव समोसरणु कुलभूसण-देसविहूसणहुँ ॥९ [१३] रिसि-आगमणु सुर्णेवि 'परमन्तिऍ गउ रहु-णन्दणु वन्दणहत्तिएँ ॥१ गय सत्तुहण-भरह स-जणदण स-तुरङ्गम स-गइन्द स-सन्दण ॥२ ।। भामण्डल-सुग्गीव-विराहिय गवय-गवक्ख-सङ्ख रहसाहिय ॥ ३ स-विहीसण णल-णीलङ्गङ्गय तार-तरङ्ग-रम्भ-पवणञ्जय ॥४ कोसल-कइकइ-केकय-सुप्पह सन्तेउर वइदेहि विणिग्गय ॥ ५ साहुहुँ वन्दणहत्ति करेप्पिणु दस-पयारु जिण-धम्मु सुणेप्पिणु ॥६ पुच्छिउ जेट्ट-महारिसि रामें "ऍहु करि तिजगविहूसणु णामें ॥७ कवलु ण लेइ ण ढुक्कइ सलिलहों जेम महारिसिन्दु कलि-कलिलों ॥८ ॥ घत्ता ॥ कुञ्जर-भरत-भवन्तरई · अक्खियइँ असेसइँ मुणिवरण । केकइ-णन्दणु पव्वइउ सामन्त-सहासें उत्तरेण ॥ ९ mnnamon 12. 1 Pावहि, s जावेहि. 2 s°णे, A °ण. 3 s °य. 4 s A °उं. 5 P करिल्लेहि, s करिल्लिहि, करेल्लिहिं. 13. 1 PS A °इ. [१२] १ प्रचलमान. २ भ्रमरपंक्ति. [१३] १ अत्यादरेण. २ लक्ष्मणमाता. ३ अंतःपुरसहितं. ४ पातकस्य. पउ०च०२५ Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १९४] सयम्भुकिङ पउमचरिउ विक्कम-णय - विणय-पसाहिएण थि भरहु महारिसि - रूवु लेवि तहिं जुबइ- सऍहिँ सहुँ केकया वि • सो तिजगविहसणु मरेंवि गाउ' भराहिवो वि उप्पर्णं- णाणु अहिसित्तु रामु विज्जाहरेहिँ ल-णील-विही सण- अङ्गए हिँ चन्दोयरसुय-जम्वुण्णएहिं 10 15 कञ्चण-कलसेंहिँ अहिसेउ किउ । व पट्ट रहु-णन्दणहों लक्खणु चक्क-रण-सहिउ धर स-धर सई' भु अन्तु थिउ ॥ ९ * रहुवइ रज्जु करन्तु थिउ दिण्ण विहङ्गेवि सयल महि वसुमइति खण्ड-मण्डिय हरिहें ' ar-are-anus -पवरु ससि-फलिह-लिहि-जस - सासणहों 20 वेण भङ्गहों भड-चूडामणिहें' रहणेर - पुरु भामण्डल हों 'माहिन्दि महिन्दहों दुज्जयहों [ ८०. असीइमो संधि ] [१४] १ साधिकेन. [१] १ जीवनवृतिरूपं. [ १४ ] सामन्त-सहा 'साहिएण ॥ १ मणि रयणाहरणइँ परिहरेवि ॥ २ थिय केसुप्पाडु करेवि सा वि ॥ ३ वहुत्तरे सगे सुरिन्दु जाउ ॥ ४ वहु-दिवसेंहिँ गज लोगावसाणु ॥ ५ • भामण्डल - किक्किन्धेस रेहिं ॥ ६ दहिमुह-मंहिन्द-पवणङ्गएहिं ॥ ७ अवरेहि मि भर्डेहिँ सउण्णएहिं ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ MA a [ क० १४, १–९, १, १-६ 14. 1 P $ A °हि. 2 After this Pāda s marginally : वय पालेवि खीणु करेवि 3 PSA . 4A सहुं. 5 PS 6 PS काउ । सेच्छ (?) परिहरेवि महाणुभाउ . णु. 7PA सह, s सयं. 1. 1 P s°हु, A°हो. 2Ps हो. 3PSA ° हो. जस corrected as जय' 7 Ps° हो, A °हि. 8 P गउ भरहु तवोवणु । सामन्तहुँ' 'जीवणु ॥ [१] पायाललङ्क चन्दोयरिहें ॥ १ arita गिरि - किक्किन्ध-पुरु ॥ २ लङ्काउरि अचल विही सणहों ॥ ३ सिरिपव्वय-मण्डलु पावणिहें ॥ ४ कइ-दीव दिण्णु णीलों णलहों ॥ आइच-णयरु पवणञ्जयों ॥ ६ 4 Ps सपउरु पुरु. 5s वर. 6 P ° हे corrected a °हि, s A हि. 2 २ हनुमंत विशेषणं. ३ श्री पर्वतः । देस - नामेदं. C ४ महेंद्रपुरी. Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०१,७-१०२,१-९३," उत्तरकण्डं-असीइमो संधि [१९५ अवराह मि अवर. पट्टण 'घर-सिहर-रविन्दु-विहट्टणइँ ॥ ७ वलु जीवणु देइ विघोसइ वि 'जो णरवइ हूवउ होसइ वि ॥ ८ सो सयलु वि मइँ अब्भत्थियउ मा होउ को वि जगें दुत्थियउ ॥ ९ ॥घत्ता ॥ ‘णाएं भाएं दसमऍण पय परिपालेजहों। देवहँ सवणहँ वम्भणहँ मं पीड करेजों ' ॥ १० [२] पुणु पुणु अब्भत्थइ दासरहि । _ 'सो णरवइ जो पालेइ महि ॥१ अणुरत्तु पयएँ णय-विणय-परु सो अविचल रज्जु करेइ णरु ॥२ जो 'घ. पुणु देव-भोग हरइ वर-थावर-वित्ति-छेउ करइ ॥ ३ ॥ सो खयहाँ जाइ तिहिँ वासरेंहिँ । तिहिँ मासहिँ तिहिँ संवच्छरॅहिँ ॥४ जइ कह वि चुक्कु तहाँ अबसरहों तो अकुसलु अण्ण-भवन्तरहों' ॥ ५ सामन्त 'णिजन्तेवि राहवेण सत्तुहणु वुत्तु जीयाहवेण ॥ ६ 'ण पहुच्चइ काइँ एह पिहिमि सोमित्तिहें तुज्झु मज्झु तिहि मि ॥ ७ । पयडिजइ तो इ मझें जणहों लइ मण्डलु जं भावइ मणों ॥८ । ॥ धत्ता ॥ वुच्चइ सुप्पह-णन्दणेण तो वरि महरायहाँ तणिय 'जइ महु दय किजइ। . महुराउरि दिजई॥९ तो मणे चिन्ताविउ दासरहि 'दुग्गेज्झ महुर किह पइसरहि ॥ १ ॥ दुम्महु महु महु वि असज्झु रणे अज्जु वि रावणु णउ मुउ जें गणें ॥२ 'भय-भावि-भाणु-भा-भासुरेण जसु दिण्णु सूलु चमरासुरेण ॥ ३ सो महुर-णराहिउ केण जिउ फणवइहें फणामणि केण हिउ ॥४ तुहुँ अज्जु वि वालु कालु कवणु- तियसहु मि भयङ्करु होइ रणु ॥५ दुद्दम-दणु-देह-वियारणहुँ किह अङ्गु समोडहि पहरणहुँ' ॥६ 9 PS होइवि. 2. 1 P SA अणुरत्त पयह°, P मणुरत्त पयइ. 2 P S A °तिविः. 3 P notes a variant सीराउहेण. 4 P S A 'इ. 3. 1 A omits the portion °राहिउ to रणु (5 b). 2 P s °हु. ५ आदित्यचंद्रौ विघृष्टितानि (१): ६ श्रीरामः. ७ कथयति. ८ नीत्या, '' न्यायेन. ९ दशांशेन. [२] १ पुनः. २ T दोहलीभूमिदानं. ३ स्थापयित्वा. [३] १ क्षयकालोत्पन्नादित्यः. २ भावनेंद्रेण. . Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १९६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ '[क०३, ७-९,४, १-९,५, १-८ पणवेप्पिणु पभणइ सत्तुहणु 'हउँ देव णिरुत्तउ सत्तु-हणु ॥ ७ जइ महुर-णराहिउ णउ हणमि तो रहुवइ पइ, मि ण जय भणमि ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ पइसइ जइ वि सरणु जमों अहवह जम-वप्पहों। जीय-महाविसु अवहरमि महुराहिव-सप्पहों' ॥९ [४] गजन्तु णिवारिउ सुप्पहऍ 'किं पुत्त पइजा 'सम्पयएँ ॥१ वोल्लिजइ तं जं णिव्वहइ भड-वोकेहि सुहडु ण जउ लहइ ॥२ किं साहसु दिदु ण भायरहुँ . किउ विहिँ में विणासु णिसायरहुँ ॥ ३ " किण्ण मुणिउ णिरुवम-गुण-भरिउ अणरण्णाणन्तवीर-चरिउ ॥४ तउ दसरह-भरहहिँ घोरु किउ इक्खुक्क वंसु ऍहु एम थिउ ॥५ तुहुँ णवर करेसहि जम्पणउ तो वरि जसु रक्खिउ अप्पणउ ॥६ जइ महु उप्पण्णु मणोरहेंण जइ जणिउ जणेरें दसरहेण ॥ ७ तो पउ वि म देहि परम्मुहउ' पडिवक्खु जिणेसहि सम्मुहउ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ केउ-सुमालालङ्करिय महु-राय-णिवासिणि । पुत्त पयत्तें भुले तुहुँ तं महुर-विलासिणि' ॥ ९ [५] आसीस दिण्ण जं सुप्पहाएँ वद्धारिय-णिय-गुण-सम्पयाएँ ॥१ ॥ तो स-सरु सरासणु राहवेण दिजइ 'णिव्वूढ-महाहवेण ॥ २ लक्खणेण वि धणुहरु अप्पणेउ दससिर-सिर-कमलुक्कप्पणउ' ॥ ३ णामेण कियन्तवत्तुं पवलु सेणावइ दिण्णु समन्त-वलु ॥४ सामन्तहँ लक्खें परियरिउ सत्तुहणु अउज्झहें णीसरिउ ॥ ५ सु-णिमित्तइँ हूअइँ जन्ताहुँ सव्वइँ मिलन्ति सियवन्ताहुँ॥ ६ 25 उक्खन्धे दूरुज्झिय-सिवहाँ गउ उप्परें महुर-णराहिवहाँ ॥ ७ तो मन्तिहिँ पभणिउ सत्तुहणु 'जय णन्द वद्ध वहु-सत्तु-हणु ॥ ८ 3 A हत्तु.4 A भणिय. 5 P जीव. 4. 1 A सुप्पयए. 2 PS जे तं. 3 P S A ह. 4 . . 5 Ps 'रय.. 5. 1 A °उं. 2 PS °त्त. 3 A सोण्णावइ. 4 A महंत°. [४] १T सांप्रतं. २ मथुरा ध्वजामालाऽलंकृता । विलासिन्यपि पुष्पमालाऽलंकृता भवति. ३ मधुराजस्य वसतिर्मथुराऽन्यत्र आधुः कामो रागोऽनुरागस्तयोर्वसातर्विलासिनी, [५] १ दृढः निर्वाइकः संग्रामेण. . Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०५, ९; ६, १–९, ७, १-८ ] महु मत्तों प्रहुराहिवहों अज्जु भडारा छ- द्दिवस करें लग्गइ जाव पण सूलु तहों वयणेण तेण रहसुच्छलिउ पुरें' वेढिऍ वारइँ रुद्धाइँ कि कल तूर आहयइँ धयरट्ठ - महागइ - गामिणिहिँ दिढ - लोह - कवाडइँ फोडियैइँ र-णायामर - दप्प - हरणइँसिहि-जाला - माला-लीवियइँ सत्हणों पणमिय-सिरेंहिँ 'पट्टणें जिणवर धम्में जिह सत्तुहणागमें पेवणञ्जयहाँ उप्पण्णु रोसु रहवरें चडिउ किउ कलयल तूर - रेवम्भइ तेण वि ओहामिय- सन्दणहों धणु ताडिउ पाडिउ आहयणें तेण वि कियन्तवत्तहों तणउ तेंदूरु वरुज्झि-पाण-भय कण्णिय - खुरुप्प - कप्परिय- कवय (?) 5 A °णि. C ॥ घत्ता ॥ 6s जिउ भइउ. उत्तरकण्ड - असीइमो संधि [१९७ चर - पुरिस गविट्ठों | ' पट्टों ॥ ९ [६] लइ ताव महुर महराहिवहों' ॥ १ पडिवण्णऍ अद्ध-रत्ते चलिउ ॥ २ भय-विहलहुँ संसऍ छुद्धाइँ ॥ ३ विरसियइँ असङ्घ सङ्घ-सयइँ ॥ ४ परिगलिय-गब्भ-रिउ-कामिणिहिँ ॥ ५ घर - सिहर - सहासइँ मोडियइँ ॥ ६ लइयइँ सावरणइँ पहरणइँ ॥ ७ घरें घरें जोऍवि मणि-दीवियइँ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ 2 PSA इ. सामन्तेंहिं' सीसइ । महु कहि मि ण दीसइ' ॥ ९ [७] 6. 1 Ps परि, पुरि. याहूं. 5 PSA °हि. 7. 1Ps खंब्भइउ, A 5 Ps तें [७] १ वायुदेवोऽन्यविद्याधरजयनशीलस्य (?) २ शत्रुघ्नस्य मंत्री : ३ लवणमहार्णवस्य ४ धनुषं. महु-पुत्तों लवणमहण्णवों ॥ १ सण्णाहु लइउ पर-वले भिडिउ ॥ २ सरवरेंहिं' 'कियन्तवत्तु छइउ ॥ ३ धय-दण्डु छिण्णु 'महु-णन्दणहों ॥ ४ दुवाएं णं मेहागमणें ॥ ५ सहुँ चिन्धे छिण्णु सरासणउ ॥ ६ धणुवे-य-पर-पारु गय ॥ ७ लोट्टाविय - सारहि पहय-हय ॥ ८ 3 P ° आइ, S °याइ. 4P आइ, याह. 2 PSA °. 3PS वाहिय 4 A 3. 5 10 18 20 Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १९८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ ७,९,८,१-९,९,१-८ ॥ घत्ता ॥ विहि मि परोप्पर वि-रहु किउ थिय वे वि गइन्देहि । साहुक्कारिय गयण-यलें जम-धणय-सुरिन्देहि ॥ ९ [८] , 5 'पचोइया गइन्दया मिलावियालि-विन्दया ॥१ खयग्गि-पुञ्ज-दुस्सहा गिरि व्व तुङ्ग-विग्गहा ॥ २ 'वलाहय व्व गज्जिया जियारि सारि-सज्जया ॥३ मइल्ल-गिल्ल-गण्डया धुणन्त-पुच्छ-दण्डया ॥४ करग्गि-छित्त-अम्बरा कयम्वुवाह-डम्वरा ॥५ 10 स-ढक्क ढुक्क दुजया झणझणन्त-गेज्जया ॥६ "विवक्ख-तिक्ख-केण्टया टणट्टणन्त-घण्टया ॥७ विसाणं-मिण्ण-दिम्मुहा यजि-पुक्खर उहा ॥८. ॥ घत्ता ॥ ताव कियन्तवत्त-भडेण रिउ आहउ सत्तिएँ। पडणत्थवणइँ दावियइँ णं सूरहों रत्तिएँ ॥९ [९] जं लवणमहण्णउ णिहउ रणे तं महुर-णराहिउ कुइउ मणें ॥१ आरुहिउ महा-रहें 'जुप्पि हय उन्भविय-धवल-धूवन्त-धय ॥२ दुद्दम-णरिन्द-णिदारणहुँ रहु भरिउ अणन्तहुँ पहरणहुँ ॥ ३ 20 हय समर-भेरि अमरिस-चडिउ स-रहसु कियन्तवत्तहों भिडिउ ॥४ 'महु तणउ तणउँ जिह णिहउ रणे तिह पहरु पहरु दिदु होहि मणें ॥५ तहिँ अवसरे अन्तर थिउ स-धणु तइँ दसरह-णन्दणु सत्तुहणु ॥ ६ ते भिडिय परोप्पर कुइय-मण णं वे वि पुरन्दर-दहवयण ॥ ७ महि-कारणे परिवड्डन्त-कलिणं भरह-णराहिव-वाहुवलि ॥८ 8. 1 P s गिरिंद. 2 After this P s read an extra Pada : पहंतदाणणिज्झरा. 3 P S A °हु. 4 A झलझलंत°. 5 T notes variants चित्त and °कंडया. 6 PS विलास. 7 Ps °पुष्प'. 8 Ps पडणुढवणइं (s °इ). 9. 1 P जमिय, S जम्मि. 2 PS उट्ठावियवलधूवत्त. 3 PS A °हु. 4 A °3. 5 P SA हि. 6 A °ति. [८] १ प्रेरिताः. २ मेघ इव. ३ मदवंतौ. ४ हृदयसल्लीभूसौ. ५ (T.'s variant) तीक्ष्णबाणाः. ६ दंतपादहस्तायनाः. [९] १ जोत्रिता.. २ पुत्रः. Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०९,९,१०,१-९,११,१-८] उत्तरकण्डं-असीइमो संधि [१९९ ॥ पत्ता ॥ विहि मि फिरन्तर-वावरणे सर-जालु पहावइ। विझहों सज्झहों मझें थिउ घण-डम्बरु णावइ ॥९ [१०] अवरोप्परु वाणहिँ छाइयां अवरोप्परु कह वि ण घाइयउ ॥ १ । अवरोप्परु कवयई ताडियइँ अवरोप्परु चिन्धइँ फाडियइँ ॥२ अवरोप्परु छत्तइँ छिण्णाइँ अवरोप्परु अङ्गइँ भिण्णाइँ ॥ ३ . अवरोप्परु हयइँ सरासण. जल-थलइँ वि जाय 'स-व्वण ॥ ४ . अवरोप्पर सारहि गिट्ठविय स-तुरङ्गम जमउरि पट्टविय ॥५ . अवरोप्परु खण्डिय पवर रह थिय मत्त-गइन्दहि दुव्विसह ॥६ ते महुर-णराहिव-सत्तुहण णं णहयल-लवण स-घण घण ॥ ७ . णं केसरि गिरि-सिहरेंहिँ चडिय णं रावण-राम समावडिय ॥ ८ .... ॥ घत्ता ॥ वे वि स-पहरण सामरिस करिवहिँ वलग्गा । मलय-महिन्द-महीहरेंहिँ णं वर्ण-यव लग्गा ॥९ [११] समुद्धाइया सिन्धुरा जुद्ध-लुद्धा 'वलुत्ताल-दुक्काल-काल व्व कुद्धा ॥१ विमुक्कङ्कुसा उम्मुहा उद्ध-सोण्डा स-सिन्दूर-कुम्भत्थला गिल्ल-गण्डा ॥ २ मयम्भेहिँ सिप्पन्त-पाय-प्पएसा मिलन्तालि-माला-णिरन्धी-कयासा॥३' विसाणप्पहा-पण्डुरिजन्त-देहा वलायावली-दिण्ण-सोह ब्व मेहा ॥४॥ चलन्तेहिँ सञ्चालिओ सेस-णाओ भमन्तेहि पब्भामिओ भूमि-भाओ ॥५ गिरिन्दा समुद्दावलीभाव जाया गइन्देसु तेसुट्टिया वे वि राया ॥ ६ महा-भीसणा भू-लया-भङ्गुरच्छा • पमुक्केकमेकाउहा विजु-दच्छा ॥ ७ करिन्देण ओहामिओ वारणिन्दो कुमारेण ओहामिओ 'माहुरिन्दो ॥ ८ u . . 7. PS °जाल.. 8 P S A संज्झहो. - 10. 1PS A °अउ. 2 P °अउ, A°उ. 3 P SA "हि. 4 P S साहरण. 5A वलया 11. 1 PS A °उ. 2 P 8 A गयं'.. 3 P SA °मु. 4 PS A विज. [१०] १ 'व्रण'='घात' सहितानि. २ दवाग्निरिव. [११.] १ बलोद्धतौ; I' चलत्तालेति पाठे चलोद्धतौ इत्यर्थः. २ अंगारीकृताः दिशाः. ३ T प्रकर्षण भ्रामितः भूमिभानः. ४ ' भूलता. ५ मधुः. Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 • अवसार्णे कालु जं दुक्कियउ जं सूलु ण दाहिण - करें चडिउ तं परम-विसाउ जाउ महुहें' पञ्चेन्दिय दुद्दम दमिय ण वि मइँ' पावें' पावासत्तऍण " संजोउ सव्वु को कहों' तणउ वरि एवं सल्लेहणु करमि तो एम भवि णिग्गन्धु थिउ 20 २००] सयम्भुकिउ पउमचरिउ T -कतरि महुणा फग्गुण फुल्ल-पलासु जिह जे भवजगहों सुह-वसुहारा अरहन्तहुँ केरा सत्त सरा पुणु सिद्ध हुँ' केरा पञ्च सरा WW आयरियहुँ केरा सत्त सरा सत्तोवज्झाय - णमोकरणा इय' पञ्चतीस परमक्खरहूँ विस-विसम-विसय- णिद्धाडणइँ महु' सुह-गई' देन्तु' भणन्तु थिउ ॥ धत्ता ॥ 'ऐकु जि जीउ महु' त्तणउ रणु जें तवोवणु जिणु सरणु [१२] जं [क० ११, ९, १२, १ - ९; १३, १-८ रुहिरारुणु गरें । लक्खिज्जइ गिरिवरें ॥ ९ रहु सुर जिणेंवि ण सक्कियर ॥ १ जं पुत्तों - मरणु समावडिउ ॥ २ 'मइँ ण किय पुज तिहुअण-पहुहें ॥ ३ " धम्म-क्किय एक विण किय कवि ॥ ४ rs वन्दिय देव जियन्तऍण ॥ ५ णिष्फलु' जम्मु गउ महु' त्तणउ ॥ ६ वय पञ्च महा-दुद्धर धरमि' ॥ ७ सहूँ हत्थें सुप्पाडु किउ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ 'सबों परिहार | गयवरु सन्धारउ' ॥ ९ [१३] पुणु घोसिय पच णमोक्कारा ॥ १ जे सबह सोक्खहँ पढमयरा ॥ २ जे सासय- पुरवर - सिद्धियरा ॥ ३ जे परमाचार - - विचार -परा ॥ ४ व साहुहुँ भव-भय-परिहरणा ॥ ५ सुय- पारीवार- परम्परइँ ॥ ६ सिवउरि-कवाड - उग्घाडणइँ ॥ ७ कुञ्जरहों जें उप्परें कालु किउ' ॥ ८ 5s नारायण 6P ° कडित्तरिउ, S कडत्तरिउ. 5PSA कडु. 12. 1 Ps A°हो. 284 ° हो. 3PSA °इ. 4 Ps पावइ, A पावे. 4 A इद CP गउ णिष्फलु, A णिप्फलु वि. 7 A महुं तणड 8 Pएमहि, S येवहि, 4 एवहि. 9A महुं तणउं. 13.1PSA हो. 2PSA. 3PS करणा, A णमोकारकरण. 5 A वारवारस. 6PA महुँ. 7Ps सुहइ. 8 पभणंतु 9 After this P margi. nally and s read : संजायउ सणकुमारे अमरु | अच्छरकरचालिय चमरभरु ॥ २ अन्यत्सर्वं परद्रव्यं जानीहि. [१२] १ 'एगो मे सासदो अप्पा णाणदंसणलक्खणो' इत्यादि. Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क.१४,९१,१-१०७२, उत्तरकण्डं-एक्कासीइमो संधि [२०१ ॥ घत्ता ॥ कुसुमइँ सुरेहिँ विसज्जियइँ महुर स ई भु अन्तु थिउ किउ साहुक्कार। . सत्तुहणु कुमारु ॥९ 10 [८१. एक्कासीइमो संधि] वणु सेविउ सायरु लचियउ णिहउ दसाणणु रत्तऍण । अवसाण-काले पुणु राहवेण घल्लिय सीय विरत्तऍण ॥ [१] लोयहुँ छन्दॆण तेण तॆण तेणे चित्तें। राहव-चन्दॆण तेण तेण तेणे चित्तें ॥ पाण-पियल्लिया तेण तेण तेणं चित्तें। जिह वणे घल्लिया तेण तेण तेण चित्तें ॥ जंभेट्टिया ॥१ रामहों रामालिङ्गिय-गत्तहाँ अमिय-रसोवम-भोगासत्तहों ॥२ एक्कहिँ दिवसें मणोहर-गारी पासे परिट्ठिय सीय भडारी ॥ ३ जाणिय-णिरवसेस-परमत्थी पभणइ पणय-कियञ्जलि-हत्थी ॥४ 'णाह णाह जग-मोहण-सत्तिहिँ सुइणउ अज्जु दिशु म. रत्तिहिँ ॥ ५ ॥ पुर्फ-विमाणहों पडेंवि पहिडर्ड सरह-जुअलु महु वयणे पइट्ठउँ' ॥ ६ तो सजण-मण-णयणाणन्दें हसिउ स-विन्भमु राहवचन्दें ॥७ 'दुइ होसन्ति पुत्त परमेसरि परणर-वरणर-वारण-केसरि ॥८ णवर एक्कु महु हियएं चडियउ सुन्दरि सरह-जुअलु जं पडियः ॥ ९ । ॥घत्ता ।। तो अण्णेहिँ दिवसेंहिँ थोवऍहिँ सीयाइँ गुरुहाराई। 'सहि णीसरु' णं वण-देवयएँ पट्टवियइँ हक्काइँ ॥ १० [२] ॥ जम्भेट्टिया ॥ रहुवइ-घरिणिया जिह वणे करिणिया । __मल्हण-लीलिया कीलण-सीलिया ॥१ 10 PSA हि. - 1. 1 तेण wanting in P. 2 तेण wanting in Ps. 3 s A भि. 4 P "हे, S A °हि. 5 P 8 °हे, A °हि. 6 P पुष्प', S A पुष्फ. 7 P S °ट्ठिउ, A "उं. 8 A °उ.. 9 °एण. 10 A °उं. 11•s अण्णेक्कहि. 12 P थोवहि, s थोवहि. 13 P रई, s 'रइ. 2. 1 A. omits this name of the metre in this and all the subsequent Kadavakas. Jain Education Internपउ० च०२६ Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २०२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० २,२-१०;३, १-१. वलु वोल्लावइ णरवर-केसरि 'को दोहलउ अक्खु परमेसरि' ॥२ विहसिय 'वियसिय-पङ्कय-वयणी दन्त-दित्ति-उज्जोइय-गयणी ॥ ३ 'वल धवलामल-केवल-वाहहों। जाणमि पुज रयमि जिणणाहहों' ॥४ पिय-वयणेण तेण साणन्दे परम पुज किय राहव-चन्दें ॥ ५ । दिव्व-महिन्द-दुमय-णन्दण-वणे तरल-तमाल-बाल-ताली-घणे ॥ ६ चन्दण-वउल-तिलय-कुसुमाउले कल-कोइल-कुल-कलयल-सङ्घले ॥७ दाहिण-पवणन्दोलिय-तरुवरें भमिर-भमर-झङ्कार-मणोहरें ॥८ धय-तोरण-विमाण-किय-मण्डवें फेन्द-वन्द-सङ्कन्दिय-तण्डवें ॥९ णिन्द ॥ घत्ता ॥ तहिँ तेहएँ उववणे पइसरेवि जय-जय-सदें पुज किय । जिह जिणवर-धम्महों जीव-दय जाणइ रामहों पासें थिय ॥ १० [३] ॥ जम्भेट्टिया ॥ ताव विणीयहे फन्दइ सीयहे । दुक्खुक्कोयणु दाहिणु लोयणु ॥ १ 15 'फुरेंवि आसि पइँ पर-दुग्गेज्झहें तिणि मि णीसारियइँ अउज्झहें ॥२ थियइँ विदेसें देसु भमन्तइँ दुस्सह-दुक्ख-परम्पर-पत्तइँ ॥३ रण-रक्खसेण गिलेवि उग्गिलियइँ कह वि कह वि णिय-गोत्तहाँ मिलियइँ॥४ एवहिँ एउ ण जाणहुँ इक्खणु काइँ करेसइ फुरवि अ-लक्खणु' ॥५ तो एत्थन्तर साहुद्धारें आइय पय असेस कूवारें ॥६ 2. 'अहाँ रायाहिराय परमेसर णिम्मल-रहुकुल-णहयल-ससहर ॥ ७ दुद्दम-दणुअ-देह-मय-मद्दण तिहुअण-जण-मण-णयणाणन्दण ॥८ जइ अवराहु णाहिँ धर-धारा तो पट्टणु विण्णवइ भडारा ॥ ९ ॥ घत्ता॥ पर-पुरिसु रमेवि दुम्महिलउ देन्ति पडुत्तर पँइ-यणहों।.. "किं रामु ण भुञ्जइ जणय-सुअ वरिसु वसेंवि घरे रामणहों" ॥१० This Pada is wanting in A. 3 °महिंदोवय. 3. 1 s A °ण. 2 P फुरिवि, S A फुरवि. 3 s A °हो. 4 P s °हो, A °हि. -5A कहो वि कहो. 6 A वरिसद्ध. .. [२] १ ' विकशितपंकजवदना. [३] १ एष नेत्रः २ वृक्षशाखां करैः कृत्वा, ३ " प्रजा आगताः. ४ भजनस्य. Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ४, १-१०; ५, १–९] ॥ जम्भेडिया || 'पय-परिवारणं णं सिरें आहउ चिन्तइ मउलिय- वयण-सरोरुहु ' विणु पर- तत्तिएँ को विपा जीवइ लोउ सहावें दुष्परिपालउ भीम-भुअङ्ग भुअङ्गागारउ कइ सइ जइ णरवइ . णउ भावइ होइ हुआसणो व्व अविणीयउ चन्दु व 'दोस - गाहि खइ ख-त्थउ वाणु व लोह-फलु गुण-मुक्कर ॥ जम्भेट्टिया || अह खले - महिलहे को पत्तिज्जइ अण्णु uिes अण्णु वोल्लावइ हियवइ णिवसर विंसु हालाहलु महिलहें तण चरिउ को जाणइ चन्द कल व 'सव्वोवरि वङ्की उत्तरकण्डं - एक्कासीइमो संधि [ २०३ [ ४ ] मोर- घाणं । as कह विणिरङ्कुस होइ पय जो कलु देइ जलु दक्खवइ व-विलिय व चञ्चल-देही 'वाणिय-कल कर्वडङ्किय-माणी णिहि व पयतें परिरक्खेवी अप्पाणेण जे अप्पर वोहिउ रहुवइ - णाह ॥ १ वसुह लिहन्तु ठन्तु हेट्ठा-मुहु ॥ २ सइँ विणडु अण्णइँ उद्दीवइ ॥ ३ विसम-चित्तु पर- छिद्दे - णिहालउ ॥ ४ पगुण- गुणुज्झिर अवगुण - गारउ ॥ ५ अवसे किंपि कलङ्क लावइ ॥ ६ गिम्भु व अणिच्छिय-सीय ॥ ७ सूरु व कैर-चण्ड दूर-त्थउ ॥ ८ विन्धणसीलउ धम्महों चुक्कउ ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ तो हैस्थि-हडहें अणुहरइ । तासु जें जीविर्ड अवहरइ ॥ १० [५] णइ जिह कुडिल हे । जइ वि मरिज्जइ ॥ १ चिन्तर अण्णु अण्णु मर्णे भावइ ॥ २ अम वय दिट्ठि जमु केवलु ॥ ३ उभय-तडइँ जिह खणइ महा-णइ ॥ ४ 20 दोस - गाहिणि सइँ स - कलङ्की ॥ ५ गोरस - मैन्थ व कारिम-णेही ॥ ६ अडइ व 'गरुआसङ्का-थाणी ॥ ७ गुलहि खीर व कहाँ विण देवी' ॥ ८ 'वरि गय सीय म लोउ विरोहिउ ॥ ९s 2 s A f. 3 PSA f. 4 P s चि. 5 Ps लोहा °. 6 Ps 4. 1च्छंद. 7A ° उं. गुण 5. 1 A खेल. 2A °उं. 3 P°ल व्त्र, S ° लेव. 4A संथ. 5 P°लं. चंडकिय, $ व कवडणिय 7 P गुलस, SA गुलहि 5 6. 10 15 [४] १प्रयदुर्वाक्येन २ कवि - महासती - यतिपतिश्च राजानो न प्रतिभाति । एवमेव कलंकं वदति - ३ विनयरहितो लोको हुताशनस्तु • मेषवाहनः. ४ हिमं सीतादेवी च. ५ रात्रिगाही क्षयी गगनस्थश्व चंद्रो लोकः स्त्रीदोषग्राही क्षयी खस्थो भीतः ६ किरणप्रतापी भानुः, लोकस्तु दुर्वचनदायी. ७ हस्तिघटायै. [५] १ पुत्र- पितादेः, शंकरस्य च कविसमये. २ श्रेष्ठिनः ३ T अतीवशंकास्थानं. ४ गुडघृतसहितः . Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २०४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ ५,१०,६,१-१०,७,१-७ ॥ घत्ता ॥ णिय-णेह-णिवद्धउ आवडइ जइ वि महा-सइ महु मणहों। को फेडेंवि सक्कइ लञ्छणउ जं घर" णिवसिय रावणहों' ॥१० [६] 5 ॥ जम्भेट्टिया ॥ ताव जणदणु णाइँ हुआसणु। घिऍण व सित्तउ झत्ति पलित्तउ ॥ १ कड्डिउ सूरहासु करें णिम्मलु विजु-विलासु जलणु जालुजलु ॥२ 'दुजण-मइयवर्ल्ड हउँ अच्छमि जो जम्पई तहाँ पलउ समिच्छमि ।। ३ जं किउ खरहों महा-खल-खुद्दों : जं किउ रणे रावणहाँ रउद्दहों ॥४ ॥ तं करेमि दुजणहँ हयासहँ कुडिल-भुअङ्ग-अङ्ग-सङ्कासहँ ॥५ को घल्लावइ सीय महा-सइ णाम-ग्गहणे जाहें दुहु णासइ ॥६ जा सुरवरहिँ 'पइव्वय वुच्चइ जाहे पसाए वसुमइ पच्चई॥७ जाहे पहावें रहु-कुलु णन्दइ पलयों पिसुणु जाउं जो णिन्दइ ॥८ जाहें पाय-पंसु वि वन्दिजइ ताहे कलङ्कु केम लाइजइ ॥९ ॥ घत्ता ॥ जो रूसइ सीय-महासइहें सो मुहु अग्गएँ थाउ खलु । तहाँ पावहाँ विरसु रसन्ताहों खुडमि स-हत्थे सिर-कमलु ॥ १० [७] ॥ जम्भेट्टिया ॥धरिउ जणदणु रहुवइ-णाहणं । जउणा-वाहु व गङ्गा-वाहणं ॥ १ "जइ समुह णिय-समयहाँ चुक्का तो तहाँ को सवडम्मुह ढक्का ॥२ जइ वि 'डहन्ति णिमित्ते कन्दहँ तो वि ण रूसइ विञ्झु पुलिन्दहँ॥३ चन्दणु छिज्जइ भिजइ घासइ तो इण णियय-गन्धु तहाँ णासइ ॥४ दन्तु दलिज्जइ पावइ कप्पणु तो विःण मुअइ णियय-धवलत्तणु ॥ ५ 25 पय णरवइहिं णएण लएवी दुम्मुह जइ वि तो वि पालेवी ॥६ तो विण्णविउ कुमार राहवु 'अ) परमेसर परम-पराहवु ॥७ 8.PS वंधउ. 9 A °उं. 10 P S A घरि. 6. 1 P S A °इ. 2 PS °इ. 3 P marginally notes a variant दूसइ. 4s .जि, A जं. 5A विरसंताहो. 7. 1 A °वहु. 2 P गंगपवाहेणं, गंगावाहेणं. 3 PS हुडंति. 4 °ps तइ, A °ते. [६] १T पतिव्रता. [७] १ यतिनोऽणि नित्यं कंदमूलमुत्पाटयंति (?). Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०७, ८-१०,८, १-१०,९,१-४] उत्तरकण्डं-एक्कासीइमो संधि [२०५ जंजणवउ णिय-णाहु ण पुच्छइ लद्ध-पसरु राय-उलु दुगुञ्छइ ॥८ रहु-कउत्थ-अगरण्ण-विरामेंहिँ दसरह-भरह-णराहिव-राहिँ ॥ ९ ॥घत्ता ॥ इक्खुक्क-वंसें उप्पण्णऍहूिँ सव्वेहिँ पालिउ पुरु अचलु। तहों पर्य-उवयार-मह(महाँ लऽ भडारा परम-फलु' ॥ १० . . [८] ॥ जम्भेट्टिया ॥ हरि वुज्झाविउ केम वि रामेणं । हलु वि ण भावइ सीयहें णामेणं ॥१ 'एत्थु वच्छ अवहेरि करेवी जणय:तणय वणे कहि मि थवेवी ॥२ जीवउ मरउ काइँ किर तत्तिए किं दिणमणि सहुँ णिवसइ रत्तिएँ ॥ ३ ॥ मं रहु-कुले कलङ्कु उप्पजउ तिहुअणे अयस-पडहु मं वजउ' ॥४ जाउ णिरुत्तरु केइकइ-णन्दणु लहु सेणाणी ढोइउ सन्दणु ॥५ देवि चडाविय णिय-परिएसहाँ पेक्खन्तहाँ पुरवरहों असेसहों ॥ ६ धाहाविउ कोसलऍ सुमित्तएँ सुप्पहाएँ सोआउर-चित्तएँ ॥७ णायरिया-यणेण उक्कण्ठे 'केव विओइय दइवें दुढें ॥ ८ घरु विणट्ठ खल-पिसणहुँ छन्दै धि-धि अजुत्तु किउ राहवचन्दें ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ किं माणुस-ज़म्में लद्धऍण इट्ठ-विओय-परम्परेण । वरि जाय णारि वणे वेल्लडिय जा णवि मुच्चइ तरुवरण' ॥ १० [९] 20 ॥ जम्भेट्टिया ॥ ताव तुरङ्गेहिं णिउ रहु तेत्तहे । • वियण महाडइ दारुण जेत्तहे ॥१ जेत्थु सज्जजुणा धाइ-धव-धम्मणा ताल-हिन्ताल-ताली-तमाल अणा ॥२ चिश्चिणी चम्पयं चूअ-चवि-चन्दगा वंसु विसु वझुलं वउल-वड-वन्दणा ॥३ तिमिर-तरु तरल-तालूर-तामिच्छयं सिम्बली सल्लइ सेल्लु सत्तच्छयं ॥४ 2 5s जिं. 6 PS अणु. 7 P पई, S A पइ. • 8. 1 P S°धिवेवी. 2 P S A हु. 3 P°त्तिहे, s °त्तहि. 4 P °हे, S हो. 5 P धिद्धिअत्तु,S धिद्धियत्थु.. 9. 1 P S स. 2 P S °तासूर . 3 P S संव. २ अनंतरानंतरैः (?). ३ तस्य मजायारुपकारम्. [८] हलु-शब्दः सीतायाः (?): २ लक्ष्मणः. [९] १" वेडसं. २ ' अंजनं. Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २०६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०९,५-१०,१०, १-१०,११,१ णाग-पुण्णाग-णारङ्ग-णो मालियं कुन्द-कोरण्ट-कप्पूर-कक्कोलयं ॥५ : सरल-समि-सामरी-साल-सिणि-सीसवं पाडली फोफली केअई वाहवं ॥ ६ माहवी-मड्ड-मालूर-बहुमोक्खयं सिन्दि-सिन्दूर-मन्दार-महुरुक्खयं ॥७ णिम्व-कोसम्व-जम्वीर-जम्बू वरं खिजिणी.राइणी तोरणी तुम्बरं ॥८ 5 णालिकेरी करीरी करालणं . दाडिमी देवदारु-कयंवासणं ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ " . जं जेण जेम्व कम्मर्ड कियउ, तं तहों तेव समावडइ । किं रजहों टालेंवि जणय-सुअ दइवें णिजइ सं अडइ ॥ १० [१०] ॥ ॥ जम्भेट्टिया ॥ सइहें वि होन्तिहे लन्छणु लाइउ । सव्वहाँ विलसइ कम्मु पुराइउ ॥ १ जत्थ दंस-मसयं भयङ्करं । सीह-सरहयं णङ्क-सूयरं ।। २ णाय-णउलयं कायलोलुहं हत्थि-अजयरं दव-महीरुहं ॥ ३ दब्भ-सीर-कुस-कास-मुञ्जयं पवण-पडिय-तरु-पण्ण-पुञ्जयं ॥४ Is विडव-णिहस-चुण्णुग्ध-मच्छियं किमि-पिपीलि-उँदेहि-विच्छियं ॥५ 'हीर-खुण्ट-कण्टय-णिरन्तरं सिल-खडक्क पत्थर-णिसत्थरं ॥ ६ तहिँ महा-वने परम-दारुणे सीह-पहय-गय-सोणियारुणे ॥७ अच्छहल्ल-पइउल्ल-भीसणे सिव-सियाल-अलियल्लि-भी(?णी)सणे ॥८ मुक्क तेत्थु सूंएण जाणई 'महु ण दोसु रहुवइ जे जाणई ॥९ ॥घत्ता ।। वरि विसु हालाहउ भक्खियउ वरि जम-लोउ णिहालियउ । पर-पेसण-भाय] दुह-णिलउ - सेवा-धम्मु ण पालियउ ॥ १० [११] ॥ जम्भेट्टिया ॥ दुप्परिपालउ जीविय-संसउ । ___ आण-वडिच्छउ 'विकिय-मंसउ ॥१ 4 PS णे. 5 P s °द. 6 P S .7 Ps °सि. 8 PS °यं. 9 s °42. 10 A °म. 21 PS °°. 12 P S °वु. 13 P S °क. 14 P . ___10. 1 P S सूरयं. 2 P A पीप०. 3 PS °णा. 4 Ps °ण. 5 P S अथ'. [१०] १ काकोलूककम्. २ अग्निः. ३ ' कीटिका. ४ दीपकैः ( ' दीवकैः ). ५ पलसटा (8) ६ T वइहल (?). वृक्षविशेषः. ७ सारथिना. ८ सीता. [११] १T विक्रीतमस्तकम् ( ? ).. Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ११,२-१०, १२, १-७] उत्तरकण्डं-एक्कासीइमो संधि [२०७ सेवा-धम्मु होइ दुजाणउ पहु पेक्खेवउ वग्घ-समाणउ ॥ २ भोयणे सयणे मन्ते, एकन्तुएँ मण्डल-जोणि-महण्णव-चिन्तऍ ॥३. जहिँ अत्थाणु णिवन्धइ राणउ तहिँ पाइक्कु जई वि पोराणउ ॥४ णउ वइसणउ ण वड्डउ जीवणु ण करेवउ कयावि 'णिट्ठीवणु॥५ पाय-पसारणु हत्थप्फालणु उच्चालवणु समुच्च-णिहालणु ॥ ६ हसणु भसणु पर-आसण-पेल्लप्पु गत्त-भङ्गु मुह-जम्भा-मेल्लणु ॥ ७ णउ णियडएँ ण दूरे वइसेवउ रत्त-विरत्त-चित्तु जाणेवउ ॥ ८ अग्गल पच्छल परिहरिएवी जिह तूसइ तिह सेव करेवी ॥९ ॥ पत्ता ॥ पणवेप्पिणु वम्फइ वड्डिमहें सिरु विक्किणइ जिएवाहों। सोक्खहाँ अणुदिणु पेसणु करेंवि णवरि ण एक्क वि सेवाहों' ॥१० [१२] ॥ जम्भेट्टिया ॥ एम भणेप्पिणु रहु पल्लट्टिउ । समुहु अउज्झहें सूउ पयट्टिउ ॥ १ वार-चार तहे दिण्णु विसेसणु जामि माऍ महु एत्तिउ पेसणु ॥२ ।। जं असहेजी मुक्क वणन्तरें मुच्छउ एन्ति जन्ति तहिँ अवसरें ॥३ धाहाविउ उक्कण्ठुल-भावऍ 'कम्मु रउद्दु कियउ मइँ पावऍ ॥ ४ मञ्छुडु सारस-जुअलु विओइउ । चक्कवाय-मिहुणु वै विच्छोइउ ॥ ५ जम्महँ लग्गेवि दुक्खहँ भायण हा भामण्डल हा णारायण ॥ ६ हा सत्तुहण णाहिँ मम्भीसहि हा जणेरि हा जणण ण दीसहि ॥ ७ ॥ 11 : P S A °ति. 2 PS पहु. 3 s जो. 4 Ps °डे. 5 8 °°. 6 PS बंछ. 12. 1 P निंदितु, s निंदंतु for तहे दिण्णु. 2 After पेसणु P adds marginally the following lines, which excepting the first distich are also found in S: 'देइ संदेसउ सीया सूयहो वहुगुणजुत्तहो धम्मासत्तहो ॥ रह(हु) वइ रामहो एम कहेजसु मइ जिह मा जिणधम्मु चइज्जसु ॥ लोयालावणेण अवियारिउ' तेण हवेसइ वहु (उरु) संसारि (s र) उ॥ गउ पुरि (sरे) वलेण पिट्ट संदेसउ तेण वि तासु कहिउ सविसेस (उ)॥ तं सुणेवि ( णिसुणिवि) हलहरु मुच्छाविउ कहव किलेसें चेयण पाविउ ॥ 3 PS A °च्छि... 4 A वि. २ थुकुनम्. ३ T सेवकस्य. [१२] १.सीतया. Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २०८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १२,८-१०, १३, १-१०, १४, १-५ हा हय-विहि हउँ काइँ विओइय सिव-सियाल-सङ्कलह ढोइय ॥ ८ हा हय-विहि तुहुँ काइँ विरुद्धउ जेण रामु महु उप्परें कुद्धउ ॥ ९ . ॥घत्ता ॥ वरि तिण-सिह वरि वणे वेल्लडिय वरि सिल लोयहुँ पाण-पिय । दूहव-दुरास-दुह-भायणिय उ म. जेही का वि तिय ॥१० [१३] ॥ जम्भेट्टिया ॥ जलु थलु वणु तिणु भुवणु विचित्तउ । जंजि णिहालमि तं जि पलित्तउ ॥ १ भणु भणु भाणु भाणु भू-भावणु. जइ मइँ मणण समिच्छिउ रावणु ॥ २ " वणसइ तुहु मि ताव तैहिँ होन्ती जइयहुँ णिय णिसियरेंण रुवन्ती ॥ ३ णहयल तुहु मि होन्तु तहिँ अवसरे जइयहुँ जिउ जडाउ सङ्गर-बरें ॥४ जइयहुँ रयणकेसि दलवट्टिउ विजा-छेउ करेंवि आवट्टिउ ॥५ वसुमइ पैइ मि दिट्ठ तरुवर-घणे जइयहुँ णिवसियासि णन्दणवणे ॥ ६ अच्छिउ वरुणु पवणु सिहि भक्खरु केण वि वोल्लिउ ण वि धम्मक्खरु ॥ ७ 15 लोयहुँ कारणे दुप्परिणामें हउँ णिक्कारणे घल्लिय रामें ॥८ जइ मुय कह वि सइत्तण-धारी तो तुम्हइँ तिय-हच्च महारी' ॥९ ॥ घत्ता ॥ तं वयणु सुर्णेवि सीयहें तणउ देव-लोउ चिन्तावियउ । णं सइ-सावन्तर-भीयऍण वजजङ्घ मेलावियउ ॥ १० [१४] ॥ जम्भेट्टिया ॥ ताव णरिन्देण स-सुहड-विन्देंण । गयमारूढेण रणे 'णिव्वूढेण ॥१ दिट्ठ देवि रत्तुप्पल-चलणी णह-किरणुज्जोइय-सई-भुवणी ॥२ काय-कन्ति-उण्हविय-सुरिन्दी लोयाणन्द-रुन्द-मुह-यन्दी ॥ ३ 25 णयणोहामिय-वम्मह-वाणी पुच्छिय 'कासु धीय कहाँ राणी' ॥ ४ 'हउँ शिल्लक्खण 'णिज्जण-थामें 'लोयहाँ छन्दें घल्लिय रामें ॥५ .J13. 1 PS तह. 2 PS तइ. 3 PS °ताविउ. 14. 1 5 सइं. 2 PS णिच्छलरामें. [१३] १ Y आदित्यादित्य. २ | पृथ्वीविचारकः. ३ सूर्यः. ४ सतीशापभयेन. [१४] १ समर्थन. २ तापिता इंद्राणी. ३ ' reads सुरद्दी and renders it as सुराद्रिमेरोः. ४ ( reading of P S T ) छलरहितपांडुरेण. ५ लोकापवादेन. Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 क० १४, ६-१०,१५, १-१०] उत्तरकण्डं-एक्कासीइमो संधि [२०९ राम-णारि लक्खणु महु देवर भामण्डलु एकोयरु भायर ॥ ६ जणउ जणेरु विदेह जरी सुण्ह णरिन्दों दसरह-केरी' ॥ ७ पभणइ वज्जजङ्घ 'महि-पाला लक्खण-राम माएँ महु साला ॥ ८ तुहुँ पुणु धम्म-वहिणि हउँ भायरु' साहुक्कारिउ सुरेंहिँ गरेसरु ॥९ ॥ घत्ता ॥ लायण्णु णिऍवि सीयहें तणउ तिहुअणे कासु ण खुहिउ मणु । गिरि धीरें सायरु गहिरिमऍ वजजङ्घ पर एक्कु जणु ॥ १० [१५] ॥ जम्भेट्टिया ॥ मम्भीसेप्पिणु वय-गुण-थाणेणं । णिय परमेसरि सिविया-जाणेणं ॥१ पुण्डरीय-पुरकर पइसन्ते हट्ट-सोह णिम्मविय तुरन्तें ॥२ सस भणेवि पडहउ देवाविउ जणु आसङ्का-थाणु मुआविउ ॥ ३ तहिँ उप्पण्ण पुत्त लवणकुस लक्खण-लक्खकिय दीहाउस ॥ ४ सीयाएविहे णयण-सुहङ्कर पुव्व-दिसिहे णं चन्द-दिवायर ॥ ५ विद्धिं-गय सिक्खविय महत्थई वायरणाइ-अणेयइँ सत्थई ।६। 15 सयल-कला-कलाव-कवणीया मन्दर-मेरु णाई थिय वीया ॥७ तेहिं पहावें तहिँ रिउ थम्भिय रहुकुल-भवण-खम्भ णं उब्भिय ॥८ स-रहस सावलेव स-कियत्था लक्खण-रामहुँ समर-समत्था ॥९ । घत्ता ॥ रिउ लवणङ्कुहिँ णिरङ्कुहिँ दण्ड-सज्झु किउ णाइँ अहि। 20 चप्पेवि वप्पिक्की दासि जिह 'लइय स य म्भु व लेण महि ॥ १० . 3 P S A°इ. ___15. 1 जाणु. 2 P S °क°. 3 P मूया', S सूया . 4 s °विणय'. 5 P S A इ. 6 P 8 °य: 7 P वप्पक्की, 5 वप्पकी. ६ | दशरथ. [१५] १ कमनीका (2) मनोज्ञाः. २ विमलतीर्थंकरस्य मंदरमेरुनामानौ द्वौ गणधरौ तथैवैतौ द्वौ भ्रातरौ. पउ० ० २७ Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 णिऍवि जुवाण-भाव सयलामल-कुल-णहयल-मियङ्क रण-भर-धुर-घोरिय धीर - खन्ध धर-धारण दुद्धर-धर-धरिन्द परिरक्खिय - सामिय सरण- मित्त 10 भू-भूसण भुवणाभरण-भाव रामाहिराम रामाणुसरिस पैर-पवर - पुरञ्जय जणिय-तीस ' 15 २१०] सयम्भुकिउ पउमचरिउ 20 25 [ ८२. बासीमो संधि ] ससहर-चक्कङ्किणीमहुँ । सुरवर- डामर- डामरेंहिँ भिडियां आहवें वे वि जण लवणङ्कुस लक्खण- रामहुँ ॥ लवणङ्कुस पट्टविय महन्ता तेण तासु 'दे देहि अयम- तणिय वाल दू व दूमिरिन्दु 'कुल- सील- कित्ति-परिवज्जियाहँ' ग दूर दुरक्खर - दूमियङ्क लवणस मामों कहिउ तेव तं वयणु सुणेपिणु लइय खेरि उक्खन्धे उपरि चलिङ तासु माणुस - सें अवयव 'कि परिणाम जमल-मइ' ताव राहि वग्घरहु जलहर खीले वि सुक्कु जिह [१] कलि- कवलण कलिय- कला - कैलाव ॥ १ णं अँरि-करि-केसरि मुक्क-सङ्कः ॥ २ गुण-गण-गणालि णं 'सेउ-वन्ध ॥ ३ वन्दिय-जिणिन्द- चरणारविन्द ॥ ४ वन्दिग् गोग्गहें किय-परित ॥ ५ दस - दिसि - पत्त - णिग्गय-पयाव ॥ ६ जॅण-जाणइ-जणणहँ जणिय - हरिस ॥ ७ मुह-चन्द- चन्दिमा - धवलिया ॥ ८ ॥ घन्ता ॥ वे भायाइँ थिय कामहो । उप्पण्ण चिन्त मण मामहों ॥ ९ [२] पिहिमी - पुरवरें' 'पहु-पेहु पासु ॥ १ कमणीय - किसोर कणयमाल ॥ २ णं फुरिय-फणामणि थिउ फणिन्दु ॥ ३ को कण्णउ देइ अलज्जियाहँ" ॥ ४ णं दण्ड-घाय घाइउ-भुअङ्गु ॥ ५ 'पिहु-राएं दुहिय ण दिष्ण जेव ॥ ६ देवावि लहु सण्णा - भेरि ॥ ७ पिहिमी - पुरवर - परमेसरासु ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ पिहु-पक्खिर रण-महि मण्डेवि । थि अग्गऍ जुज्झु समोšवि ॥ ९ २ समूह. [१] १ यमः. ७ लोक - सीता-राम- त्रयाणां च. [२] १ पृथुनामराजा. [क० १, १९, २,१-९ 1. 1Ps मेहिं. 2Ps °याहवे विहिं (s ° हि ) वे वि. 3PS उरु. 4 Ps गणणइ. Ps. 6 PAणाइ, s इ. 7s °य. 8PS परिणाविय. 2. 1P sर. 2 P s fu°. 3 P°णेहिं, s हि. 4 Ps ° हो. 5 Ps संगाम'. ३ (v. 1. उरु ) गरिष्ट. ४ पानिबंध ५ रक्षा. ६ रामसदृश. ८ हर्षोत्पादकाः ९ शत्रुरपुरोपार्जको १० दिसाः .. २ राजपार्श्वे. ३ मनोज्ञ. ४ गृहीत कंदलं. Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०३,१-९,४, १-९,५, १-२] उत्तरकण्डं-बासीमो संधि [२११ [३] ते' वग्घमहारह-वजा अभिट्ट परोप्परु रणे अलङ्घ ॥ १ वहु दिवस करेप्पिणु संपहारु परियाणेवि पर-वल-परम-सारु ॥२ तो पुण्डरीय-पुर-पत्थिवेण सहूल-महारहु धरिउ तेण ॥ ३ तहिँ काले कुइउ पिहु पिहुल-काउ सामन्त-सयइँ मेलवेवि आउ ॥ ४ एत्तहें वि कुमारेंहिँ दुजएहिँ जयकारिय सीय रणुज्जएहिं ॥ ५ लवणकुस-णाम-प्रगासणेहिँ हत्थ-त्थिय-ससर-सरासणेहिँ ॥ ६ रण-रामालिनिय-विग्गहेहिँ पहरण-पडहत्थ-महारहेहिँ ॥ ७ 'वेढिजइ माएँ ण मामु जाव जाएवंउ अम्हहिँ तेत्थु ताव' ॥८ || घत्ता ॥ तो वोलाविय वे वि जण जणणिऍ हरिसंसु-विमीसएँ । 'स-गिरि स-सायर-सयल महि भुञ्जेज्जहु महु आसीसऍ' ॥९ [४] आसीस लऍवि विन्नि वि पयट्ट अलमल-वल-मयगल-मइयवदृ ॥ १ । गय तेत्तहें जेत्तहें रणु अलङ्घ जयकारिउ णरवइ वजजङ्क ॥२ 'अम्हेहिँ जीवन्तहिँ दुक्खु कवणु जहिँ अङ्कसु हुअवहु लवणु पवणु ॥ ३ का गणण तेत्थु विहि-पत्थिवेण अवरेण वि पवर-णराहिवेण' ॥४ पहु धीरेंवि भड-कड़मद्दणेहिँ दससन्दण-णन्दण-णन्दणेहिँ ॥५ रहु वाहिउ तूर. वाइयाइँ किउ कलयल सेण्णइँ धाइयाइँ ॥ ६ अभिट्टइँ वलइँ वलुद्धुराई अवरोप्परु चोइय-सिन्धुराइँ॥७ 20 सरवर-सङ्घाय-पवरिसिराइँ रय-रुहिर-महाणइ-हरिसिराइँ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ पिहु-पत्थिउ लवणवसेंहिं हेलऍ में परम्मुहु लग्गउ । णावइ झत्ति झडप्पियउ , विहिँ सीहहिं मत्त-महागउ ॥ ९ तहिँ अवसरे समर-णिरवसेहिँ पञ्चारिउ पिहु लवणकसेहि ॥ १ 'कुल-सील-विहूणहुँ ल्हसिय केम वलु वलु दूवागमें चविउ जेम' ॥२ 3. 1 Pवे. 2 °व. 4. 1 PS द्ध. 2 PS रसिया . 3 Ps °या. 5. 1 PS °आ. [३] १ भृताः. [४] १ अलं प्रचुरम्. Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २१२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० ५,३-९; ६, १-९; ७, १-३ पिहु-पत्थिउ चलणेहिँ पडिउ ताहँ 'रूसेवउ णउ अम्हारिसाहँ ॥३ लइ लवण तुहारी कणयमाल मयणङ्कुस तुहु मित्रङ्गमाल' ॥४ पइसारेंवि पुरवरें किउ विवाहु थिउ वज्जजङ्घ जय सिरि-सणाहु ॥५ तेण वि वत्तीस तणुभवाउ णिय-कण्णउँ दिण्ण स-विन्भमाउ ॥ ६ 5 सयलालङ्कारालतियाउ हल-कमल-कुलिस-कलसकिन्याउ ॥७ सामन्तहँ मिलिय अणेय लक्ख पाइक्कहँ वुज्झिय केण सङ्ख ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ जे अलमल-चल पवल-वल हरि-बल-वलेंहिँ ण साहिय । ते णरवइ लवणकुसेंहिँ . सर्वंसिकरेप्पिणु देस पसाहिय ॥ ९ [६] खस-सव्वर-वव्वर-टक्क-कीर कउवेर-कुरव-सोवीर धीर ॥ १ तुङ्गङ्ग-वङ्ग-कम्भोज-भोट्ट जालन्धर-जवणा-जाण-जह ॥२ कम्भीरोसीणर-कामरूव ताइय-पारस-काहार-सूव ॥ ३ णेपाल-वैट्टि-हिण्डिव-तिसिर केरल-कोहल-कइलास-चसिर ॥४ 15 गन्धार-मगह-मद्दाहिवा वि सक-सूरसेण-मरु-पत्थिवा वि ॥ ५ एय वि अवर वि किय वस विहेय पल्लट्ट पडीवा मेहिलेय ॥ ६ तं पुण्डरीय-पुरवरु पइट्ठ थुउ वजजङ्गु वइदेहि दिट्ठ । ७ तहिँ काले अकलि-कलियारएण पोमाइय वेण्णि वि णारएण ॥ ८ ॥ घत्ता॥ "मडु लएप्पिणु सयल महि किय दासि व पेसण-गारी । पर जीवन्तेहिँ हरि-वलेंहिँ णउ तुम्हहँ सिय वड्डारी' ॥९ [७] तं वयणु सुणेवि लवणकुसेण वोल्लिजइ परम-महाउसेण ॥ १ 'कहि कहि को हरि-वल एउ कवणु' तो कहा कुमारहों गयण-गमणु ॥ २ 25 ‘णामेण अत्थि इक्खाय-वंसु तहिँ दसरहु उत्तम-रायहंसु ॥ ३ 2 s °व. 3 Ps °हु. 4 P S दिण्णउ सविहवाउ. 5 PS °हि. 6 वसि. 6. 1 PS °ढक्क. 2 P S सोंडीर वीर. 3 PS °होज. 4 P 'घट्ट, घट्टि. - तिसिरा, s °तिसार. 6 PS मंड. . 7. 1 PS °त्ति. [५] १ (v. 1. सविहवाउ) T विभवें संयुक्ताः. २ प्रचुर. [६] १ बलात्. [७] १ नारदः. 509 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ७,४-९,८, १-९, ९, १-५] उत्तरकण्डं-बासीमो संधि [२१३ तहों णन्दण लक्खण-राम वे वि वण-वासहों घल्लिय तेण ते वि ॥ ४ गय दण्डारण्णु पइट्ट जीव, अवहरिय सीय रावणेण ताव ॥५ तेहि मि मेलाविउ पमय-सेण्ण हय भेरि पयाणउ णवर दिण्णु ।। ६ वेढिय लङ्काउरि हउ दसासु . पडिवलेंवि अउज्झहिँ किउ णिवासु ॥ ७ . जण-वय-वसेण संई सुद्ध-चित्त णिकारणे काणणे णेवि पित्त ॥ ८ ।। • ॥घत्ता ॥ वज्जजङ्गु तहिँ कहि मि गउ तें दिट्ट रुवन्ति वराइय । सस भणेवि सङ्गहिय घरें लवणङ्कुस पुत्त "वियाइय' ॥ ९ [८]. तं णिसुणेवि भणइ अणङ्गालवणु 'अम्हाण समाणु कुलीणु कवणु ॥ १ ॥ किउ जेण णवर जणणिहें मलित्तु तहुँ हउँ दवग्गि डहणेक-चित्तु ॥ २ वट्टइ जाणिजइ तहिं जें काले दुद्दरिसणें भीसणे भड-वमालें ॥ ३ जिम लक्खण-रामहुँ पलउ जाउ जिम अम्हहँ विहि मि विणासु आउ ॥४ कहाँ तणउ वप्पु कहों तणउ पुत्तु जो हणइ सो जिवइ रिउ णिरुत्तु ॥ ५ । जाणेवि कुमार-विक्कमु अलङ्घ सुटेरिउ रोसिउ वज्जजङ्घ ॥ ६ ॥ 'जो तुम्हहँ तिहि मि अणिट्ठ पाउ सो महु मिण भावइ पिसुण-भाउ' ॥७ परिपुच्छिउ णारउ परम-जोइ 'एत्थहों अउज्झ किं दूर होइ' ॥ ८ . ॥ घत्ता ॥ कहइ महा-रिसि गयण-गइ तहों लवणहों समरे समत्थहों । 'सउ सट्टत्तर जोयणहँ साकेय-महापुरि एत्थों ' ॥९ [९] वइदेहि णिवारइ देर रुवन्ति ते दुजय लक्खण-राम होन्ति ॥ १ हणुवन्तु जाहँ घरै करइ सेव आरुट्ठहाँ जसु देव वि अ-देव ॥२ सुग्गीउ विहीसणु भिच्च जाहँ ' को रणे धुर धरेवि समत्थु ताहँ ॥३ दसकन्धरु दुद्धरु णिहउ जेहिँ को पहरेवि सक्कइ समउ तेहिँ' ॥४ तं णिसुणेवि लवणङ्कुस पलित्त णं विण्णि हुआसण घिऍण सित्त ॥५ 2 PS. 3 Ps °हि. 4 PS सुविसुद्ध. 8. 1 P°ह. 2 P जे. 3 Ps. 4 P SA °णु. 5 P किहू. २ वानर. ३ सीता. ४ मा(? जा)ता. [८] १ कामखरूपी प्रथमपुत्रो लवणः. २ अतिशयेन, [९] १ ईप्रत्. २ फारक्कानि, Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 २१४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ 'किं अम्हह वलें सामन्त णत्थि किं अम्हहँ दिढइँ ण वारणाइँ किं अम्हाँ त ण होइ घाउ तो वुच्च मयणडुण जेण स्वाविय माय महु हय भेरि पयाण दिष्णु तेहिँ अग्गऍ दस सर्य कुट्ठारिया हँ 10 पण्णारह खेवणि- करयला हँ छव्वीसइँ कुसिय-विसोहिया हँ दस लक्ख गयहुँ मय- भिरा हुँ वत्तीस लक्ख फारक्कियाहुँ रण-रसिहँ रहसीऊरिया हुँ 15 णरवइहिँ फोडिदस किङ्करा हँ 25 स-रहसु लवणङ्कुसहँ' वलु णं खय-काले समुद्द-जलु 20 तो दप्पुद्धुरेंहिँ णिरङ्कुसेहिँ गउ झत्ति अउज्झाउरि पड्डु 'अहों रहुवइ अह लक्खण- कुमार परणारी हरण - दयावणेण इहु घँइँ पुणु णरवइ वज्जजङ्कु परमुत्तमं सत्तु महाणुभावु रण- रामालिङ्गण-रस-पसत्तु लणङ्कुस - मामु महा-पचण्डु 10. 1Ps सहस कुठा° 2 °णिज्झ 11. 1°. 2 PS. [क० ९, ६ - ९, १०, १- ९, ११, १किं अम्ह ण-विरह-तुरय-हत्थि ॥ ६ किं अम्हाँ करेंहिँ ण पहरणाइँ ॥ ७ सामण्ण-मरण को भयहों थाउ' ॥ ८ ॥ घत्ता 'एत्तडउ तावदरिसावमि । तहों तणिय माय. रोवावमि' ॥ ९ [१०] रण-रस-भरियहिं लवणङ्कसेहिं ॥ १ दस दारुण कुद्धल - धारियाहँ ॥ २ झसियहँ चवीस महा-वलाहँ ॥ ३ वत्तीस सहासइँ चक्कियाहँ ॥ ४ दस रहुँ अट्ठारह वराहूँ ॥ ५ चउसट्ठि पवर धाणुक्कियाहुँ ॥ ६ अक्खोहणि साहणें तुरियाहुँ ॥ ७ सावरणहँ वर-पहरण- कराह ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ पहें उप्प कह 'विण माइयउ । रेलन्तु अउज्झ पराइयउ ॥ ९ [११] पट्टविउ दूर लवणङ्कुसेहिँ ॥ १ स- जणद्दणु 'सीया- दइ दिनु ॥ २ वोल्लिज्जइ केन्ति वार-चार ॥ ३ तुम्हइँ' हेवाइय रावणेण ॥ ४ उवहि व अ-खोहु मेरु व अ-लङ्कु ॥ ५ सुर-भुवणन्तर- णिग्गय-पयावु ॥ ६ जसु तिण-समु पर धणु पर- कलत्तु ॥ सो तुम्हँ आइ काल-दण्डु ॥ ८ 3 s आसा. 4 Ps ° हो. 54 भि. [११] १ रामश्च. २ गर्व नीताः ३ इदानीम्, साम्प्रतम्. Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०११,९,१२,१-९,१३, १-९ उत्तरकण्ड-बासीमो संधि [२१५ ॥ घत्ता ॥ तें सहुँ काइँ.महाहवेण णिय-कोसु असेसु वि देप्पिणु । सुहु जीवहाँ उज्झाउरिहें लवणकुस-केर करेप्पिणु' ॥९ [१२] आसीविस-विसहर-विसम-चित्तु णारायणु हुअवहु जिह पलित्तु ॥ १ ॥ 'जा जाहि दूअ किं गजिएण जलएण व जल-परिवजिएण ॥२ को वजजङ्घ कोऽणगलवणु को अङ्कुसु तासु पयावु कवणु ॥ ३ जिह सक्कों तिह उत्थरहों तुम्हें गहियाउह थिय सण्णहवि अम्हें ॥४ गउ दूर तुरन्तु वहन्तु खेरि हय हरि-वल-वले सण्णाह-भेरि ॥ ५ सण्णडु रामु रामाहिरामु तइलोकब्भन्तर भमिउ णामु ॥६ सण्णडु पलय-कालाणुकारि लक्खणु सुह-लक्खण-लक्ख-धारि ॥७ सणद्ध णराहिव गिरवसेस वीसम्भर-गोयर खेयरेस ॥ ८ ॥ पत्ता ॥ हय-तूरइँ किय-कलयलई दारुण-रणभूमि-पयट्टइँ। लवणकुस-हरि-वल-बलइँ ___स-रहसइँ वे वि अभिट्टइँ ॥९ ।। [१३] अन्भिट्टइँ हरिस-पसाहणाई लवणकुस-हरि-वल-साहणाइँ ॥१ दुव्वार-वइरि-विणिवारणा धाइय-उद्धङ्कुस-वारणाइँ ॥ २ दृद्धर-पर-णर-दप्प-हेरणाइँ अवरोप्पर पेसिय-पहरणाइँ ॥ ३ जस-लुद्धइँ वड्डिय-विग्गहाइँ रण-रामालिङ्गिय-विग्गहाइँ॥४ हरि-खुर-खय-रय-कय-धूसराइँ आयामिय-भामिय-असिवराइँ ॥५ असि-किरण-करालिय-णहयलाइँ गय-मय-कद्दमिय-महीयलाई ॥ ६ रुहिर-णइ-पूर-पूरिय-पहाइँ खुर-खोणी-खुत्त-महारहाइँ ॥ ७ पय-भर-भारिय-वीसम्भराइँ पहरन्ति परोप्पर णिब्भराइँ॥८ ॥ घत्ता ॥ वजजङ्घ-रहुवइ-वलइँ दिट्टइँ सुरपुर-परिपालें। रण-भोय] भुञ्जन्तऍण वे मुहइँ कियइँ णं कालें ॥९ 12. 1.2 °विसहरु, S विहरण. 2 PS °णु. 3 P पलय 13. 1 Ps °धु. 2 P S °रि. 3 PS °ण. 4 P णाइ किय. ४ भण्डारम्. [१२] १ मेघेन. २ हत. ३ भूमिगोचराः. [१३] १ स्वीकृत, २ ' पृथ्वी. ३ इन्द्रेण. Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २१६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०१४, १-१३,१५,१-८ [१४] कहिं जि धाइया भडा मइन्द-विक्कमुभंडी ॥१ स-रोस-वावरन्तया परोप्परं हणन्तया ॥२ कहिं जि आगया गया पहार-संगया गया ॥३ 5 कहिं जे वाण-जजरा भमन्त मत्त कुञ्जरा ॥४ कहिं जें दन्ति दन्तया रसन्ति भग-दन्तया ॥५ कहिं जे ते सु-लोहिया गिरि व्व धाउ-लोहिया ॥ ६ कहिं जे आहया हया पडन्ति चिन्धया.धया ॥७ कहिं जें उद्ध-खण्डयं पणच्चियं कवन्धयं ॥८ " तओं तहिं महारणे भडेक्कमेक-दारुणे ॥९ गलत-सोणियारुणे विमुक्क-हक्क-दारुणे ॥ १० पिसाय-णाय-भीसणे अणेय-तूर-णीटाणे ॥ ९१ मिलन्त-ठन्त-वायसे "सिवा-णियन्त-फोप्फसे ॥ १२ ॥ घत्ता ॥ ताव वलुटुंरु वइरि-वलु जगडन्तु मझें सङ्गामहों । धाइउ अङ्कुसु लक्खणहों अभिट्ठ लवणु रणें रामहों ॥ १३ [१५] अल्भिह परोप्परु लवण-राम णं दइवें णिम्मिय विण्णि काम ॥ १ विण्णि वि भूगोयर-सार-भूय थिय विण्णि वि णाई कियन्त-दूय ॥२ 20 णं सग्गहाँ इन्द-पडिन्द पडिय विणि वि णिय-णिय-रहवरेंहिँ चडिय ३ विण्णि वि अप्फालिय-चण्ड-चाव विण्णि वि अवरोप्पर पलय-भाव ॥४ विण्णि वि दप्पुद्धर वद्ध-रोस विण्णि वि सुरसुन्दरि-जणिय-तोल ॥५ विण्णि वि रण-रामालिङ्गियङ्ग विण्णि वि दूरुज्झिय पिसुण-सङ्ग ॥ ६ विणि वि अवहत्थिय-मरण-सङ्क विण्णि वि पक्खालिय-पाव-पङ्क ॥ ७ ॥ घत्ता ॥ ताव रणगणे राहवहाँ आयावि विक्कम-सारें। सहुँ धय-धवल-महद्धऍण धणु पाडिउ लवण-कुमार ॥८ 14. 1 PS °व. 2 P°°. 3 Lines 5 and 6 omitted in s. 4 Ps खंधयं. 5 PS हो. 6 PS 'ति. 7 PS °पत्त. 8 PS °द्ध.. 15. 1 PS सरण. [१४] १ ' प्रहारसंगता गजाः. २ ' दमिताः. ३'' रक्तेन प्लाविताः. ४ सिवा मासमालोकयन्ति. Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १६, १-९, १७, १-९] उत्तरकण्डं-बासीमो संधि [२१७ [१६] रहु-णन्दण-णन्दण णन्दणेण धणु अवरु लइउ रिउ-मदणेण ॥१ ज' पलय-वालवमुहाणुकरणु जं विडसुग्गीवों पाण-हरणु ॥ २ सुग्गीवहाँ जेण सु-दिण्ण तार । जें रावणु भग्गु अणेय-वार ॥ ३ तं पवर सरासणु स-सरु लेवि किर विन्धइ आलंक्खिउ करेवि ॥४ रहु खण्डिउ सीयं-सुएण ताव परिओसिय सुर समरेक-भाव ॥५ हउ सारहि आहंय वर तुरङ्ग णं पारावारहों हिय तरङ्ग ॥ ६ पभणिउ अणङ्गलवणेण रामु 'तुहँ जइ उववासेंण हयउ खामु ॥ ७ तो 'वावरु सव्व-परक्कमेण जिय णिसियर एण जि विक्कमेण' ॥८ ॥ घत्ता ॥ वलेंण विलक्खिीहूंयऍण. सर-धोरणि मुक्क कुमारहों। वलेंवि पडीवी लग्ग करें णं कुल-बहु णिय-भत्तारहों ॥९ [१७] जिह मुक्त ण दुक्का कोइ वाणु तिह हलु तिह मोग्गरु तिह किवाणु ॥१ तिह मुसलु गयासणि तिह रहङ्गु तिह अवरु वि पहरणु रणे अहङ्गु ॥ २ ॥ लक्खणु वि ताव मेयणकसेणणं रुद्ध महा-गउ अङ्कसेण ॥ ३ आमेल्लइ पहरणु जं. जें जं जें लवणाणुउ छिन्दइ तं जें तं जें ॥४ धणु पाडिउ पाडिउ आयवत्तु हय हयवर सारहि धरणि पत्तु ॥ ५ गयणङ्गणे तो वोल्लन्ति देव "जिय वालेंहि लक्खण-राम केव' ॥६ हासं गउ सुरवर-पउर-विन्दु "हउ अण्णे केण वि णिसियरिन्दु ॥ ७ 20 खर-दूस] सम्वुकुमार जो वि अण्णेण जि केण वि णिहउ सो वि'॥८ ॥ घत्ता ॥ जगु जे विरत्तउ हरि-वलहँ सिसु-साहस-पवणुद्धअउ। गहु महियल पायालयलु सयलु वि लवणङ्कुसिहूअउ ॥ ९ ___16. 1 P जं पलयवालुप, A णं पलयवालुप. 2 PS मालि°. 3 P s 'या'. 4 PS गु. 5 s °हि. 6 P S°हूएण. 17. 1 P °क्क. 2 P S तुट्ट. 3 PS अण्णइ. 4 s°ण. 5 P 8 °ब. Ps °सु. [१६] १ रघुनंदनोऽ[न]रण्यः । तस्य नंदनो दशरथस्तस्य नंदनः रामः तेन. २ यं धनुषं प्रलयकालं सन्मुखं करोति (?). ३ T समुहस्य. ४ व्याप(? पा)रं कुरु. - [१७] १. चक्रः. २ 7 मदनरूपी द्वितीयपुत्रोंकुशनामा तेन. ३ लघुभ्राता. ४T हास्यं गतः, पउ० च०२८ rand Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ खरदू सण - रावण-घायणेण सय-सूर - समप्पहु णिसिय-धारु खय-जलण- जाल-माला - रउछु ' धवलुज्जलु हरि-करंयलें विहा आयामैवि मेलिउ लक्खणेण आसकिय सुर र जेऽणुरत्त ति पयाहिण णवरसहों देवि पडिवार्ड घत्तिउ लक्खणेण 10 २१८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ 20 हरि आमेल्लई अमरिसेंण वाहिर-विद्धु कत्तु जिह 15 तो सयल-काल-कलिआरएण 'हरि - वह एह कि कवण बुद्धि गुरु-हार वणन्तरें मुक्क देवि पहिलारउ एह अणलवणु वीय मयण एहु देव रिस-वय सुवि महा- वलेहिँ अवरुण्डिय चुम्विय विहिँ वि वे वि लवणङ्कुस लक्खण-राम मिलिय [१८]१ दशशत आरकयुत. [१९] १ आयुधानि युद्धक्रियाश्च. ' [१८] तो लइउ चक्कु णारायणेण ॥ १ दसकन्धर-दारेणु देससयारु ॥ २ कुण्डलें व ाइँ थिउ विसहरिन्दु ॥ ३ वर-कमलहों उपरि कमलु ाइँ ॥ ४ गउ फरहरन्तु - तक्खणेण ॥ ५ 'लइ एवहिँ सीया-सुय समत्त' ॥ ६ थि हरिहें पडीवर करें चडेवि ॥ ७ - पडिवारउ आइड तक्खणेण ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ वज्जजह्रु स इँ भु अ जुऍहिँ वार-वार पोमाइय [क० १८, १–९, १९, १–९ तहों वालों तण्ण पहावइ । परिभमेव पुणु पुणु आवइ ॥ ९ [१९] आन्दु पणचि णारएण ॥ १ णिय- पुत्तं वहेंवि कहिँ लहहाँ सुद्धि ॥ २ उप्पण्ण तणय तहें एथ वे वि ॥ ३ कुल- मण्डणु जयसिरि-वास-भवणु ॥ ४ हूँ हूँ पर तुहि केव' ॥ ५ परिचत्तइँ करणइँ हरि-वलेहिं ॥ ६ कम-कमलहँ णिवडिय ताम ते वि ॥ ७ चउ सायर एकहिँ णाइँ मिलिय ॥ ८ ・ ॥ घत्ता ॥ 18. 1 P s °रु°. 2 Ps°°.3P sa° 19. 1 Ps °ह. 2 Ps°तु. 3PSA ° हो. 4 Ps गु. अवरुण्डिe जाणइ - कन्तेण । 'महु मिलिय पुत्त पइँ होन्तेंण' ॥ ९ 4 Ps हरेहि . 5Ps° इ. 6 Ps मेलइ. Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १, १–१०; २, १–९] लवणङ्कुस कुमार वलहदें झल्लर-पडह-भेरि-दंड-हिं रामु अणङ्गलवणु रहें एक हिं वज्जजङ्घ थिउ दुद्दम चारणें जय-जयकार भड सङ्घाएं tras रहसें अ ण माइउ पेक्खवि ते कुमार पइसन्ता सीया - णन्दण-रूवालोयणे का वि देइ अहरुलऍ कज्जलु [ ८३ तेआसीम संधि ] लवणस पुरें पसारेंवि जिय-रयणियर- महाहवेंण । व देहि दुज्जस भीयऍण दिवु समोडुिंड राहवेंण ॥ [१] पुरें पइसारिय जय-जय- सद्दे ॥ १ वज्जन्तहिँ अवरेहिं अ-सहिं ॥ २ लक्नणु मयणङ्कुसु अण्णेक्कहिँ ॥ ३ वया यदु णाइँ गयणङ्गणे ॥ ४ 'राम हों. सुअ मेलाविय आएं' ॥ ५ एकमेक-चूरन्तु पधाइ ॥ ६ णारि ण वि गणन्ति 'पइ सन्ता ॥ ७ लाइ का वि अत्तर लोयणें ॥ ८ काऍ वि घत्ति पच्छऍ अंचल ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ कि लवण- दंसणेण । स सरें कुसुम सरासर्गेण ॥ १० [२] · विवरेरउ णायरिया- यणु जगें कामें को विण वद्धउ आयल करत तरुणी- यणें तहिँ तेहऍ पेमाणें विज्जाहर भामण्डल-णल-णीलङ्गङ्गय जे पैट्ठविय गाम-पुर-देसहुँ णाणा - जाण - विमाणेहिँ आइय दिड रामु सोमित्ति महाउसु सत्हणो विदिताह सुन्दर पुणरवि रामहों कि अहिवन्दण एत्तउ दोसु पर रहुवइहें म.पमा यहि लोयहुँ छन्देण [१ १ पतयो विद्यमानाः १ आरातिकं कामपीडा वा. 1. 1Ps दीड 2PA°डि. 3PS °लि. 2. 1 Ps °. 2 P उं. उत्तरकण्डं - तेआसीमो संधि [२१९ लवणङ्कुस पइसारिय पट्टणें ॥ १ लङ्काहिव किक्किन्ध पुरेसर ॥ २ जणय-कणय-मरुतणय समागय ॥ ३ गय हक्कारा ताहुँ असेसहुँ ॥ ४ णं जिण - जम्मणें' अमर पराइय ॥ ५ दिट्टु अणङ्गलवणु मयणङ्कुसु ॥ ६ एक्कहिँ मिलिय पञ्च णं मन्दर ॥ ७ 'धण्णउं तुहुँ जसु एहा णन्दण ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ जं परमेसरि णाहिँ घरें । आवि का वि परिक्ख करें' ॥ ९ २० लाक्षारसम् ३ परिधान वस्त्रम्. २ प्रघट्टके. ३ प्रेषिताः. ४ मा त्यज ( ? ). 15 20 25 Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २२०] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०३, १-९,४,१-९ तं णिसुणेवि चवइ रहणन्दणु 'जाणमि सीयहें तणउ सइत्तणु ॥ १ जाणमि जिह हरि-वंसुप्पण्णी जाणमि जिह वय गुण-संपण्णी ॥२ जाणमि जिह जिण-सासणे भत्ती जाणमि जिह महु सोक्खुप्पत्ती ॥ ३ । जो अणु-गुण-सिक्खा-वयं धारी जो संम्मत्त-रयण-मैणि-सारी ॥४ जाणमि जिह सायर-गम्भीरी जाणमि जिह सुर-महिहर-धीरी ॥५ जाणमि अङ्कस-लवण-जणेरी जाणमि जिह सुय जणयहों केरी ॥ ६ जाणमि सस भामण्डल-रायहाँ जाणमि सामिणि रजहाँ आयहाँ ॥ ७ जाणमि जिह अन्तेउर-सारी . जाणमि जिह महु पेसण-गारी ॥ ८ जाणा ॥ घत्ता ॥ मेल्लेप्पिणु णायर-लोऍण महु घरे उभा करेंवि कर। जो दुजसु उप्परें घित्तउ एउ ण जाणों एक्कु पर' ॥ ९ [४] तहिँ अवसर रयणासव-जाएं कोक्किय 'तियड विहीसण-राएं ॥१ 15 वोल्लाविय एत्तहे वि तुरन्तें लङ्कासुन्दरि तो हणुवन्तें ॥ २ विण्णि वि विण्णवन्ति पणमन्तिउ सीय-सइत्तणे गव्वु वहन्तिउ ॥ ३ 'देव देव जइ हुअवहु डज्झइ जइ मारुउ पड-पोट्टले वज्झइ ॥४ जइ पायाले णहङ्गणु लोदृइ कालन्तरण कालु जइ तिट्टई ॥ ५ जइ उप्पजइ मरणु कियन्तहाँ जइ णासइ सासणु अरहन्तहों ॥६ 20 जइ अँवरें उग्गमइ दिवायरु मेरु-सिहरे जइ णिवसइ सायरु ॥७ एउ असेसु वि सम्भाविजइ सीयहें सीलु ण पुणु मइलिजइ ॥१८ ॥ घत्ता ॥ जइ एव वि णउ पत्तिजहि तो परमेसर एउ करें। तुल-चाउल-विस-जल-जलणहँ पञ्चहँ एक्कु जि दिव्वु धरे' ॥ ९ 3. 1 PS जाणमि. 2 P s omit वय. 3 P संम०. 4 s omits भणि. - 5 Ps 'धा --6 P°हु corrected as °मि, °मि. 4. 1 Ps °णु. 2 s णि?इ. [३] १' कथयति. २ सम्यक्त्व. [४] १ तृजटा. २ कालान्तरे मध्ये यदि कालोत्पद्यते. ३ पश्चिमदिशायाम् . . Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०५, १-९;६, १-९;७, १-२] उत्तरकण्डं-तेआसीमो संधि [२२९ [५] तं णिसुणेवि रहुवइ.परिओसिउ 'एव होउ' हक्कारउ पेसिउ ॥१ गउ सुग्गीउ विहीसणु अङ्गउ चन्दोयर-णन्दणु पंवणङ्गउ ॥२ पेसिउ पुप्फ-विमाणु पयट्टउ • णं णहयल-सरें कमलु विसट्टउ ॥ ३ पुण्डरीय-पुरवरु सम्पाइय' दिट्ट देवि रहसेण ण माइय ॥४ 'णन्द वड्ड जय होहि चिराउंस विणि वि जाहें पुत्त लवणङ्कस ॥ ५ लक्खण-राम जेहिँ आयामिय सीहहिँ जिह गइन्द ओहामिय ॥ ६ रक्खिय णारएण समरङ्गण • तेहि मि ते पइसारिय पट्टणे ॥७ अम्हइँ आय तुम्हे-हक्कारा दिअहा होन्तु मणोरह-गारा ॥८ ॥ घत्ता ॥ चडु पुप्फ-विमाणे भडारिएँ मिलु पुत्तहँ पइ-देवरहँ। सहुँ अच्छहिँ' मझें परिट्ठिय पिहिमि जेम चउ-सायरहँ' ॥ ९ तं णिसुणेवि लवणकुस-मायएँ वुत्तु विहीसणु गग्गिर-वायएँ ॥१ 'णिटुर-हिययहों अ-लइय-णामहाँ जाणमि तत्ति ण किजइ रामहों ॥२ घल्लिय जेण रुवन्ति वणन्तरे डाइणि-रक्खस-भूय-भयङ्करें ॥ ३ जहिँ सर्ल-सीह-गय-गण्डा वव्वर-सवर-पुलिन्द-पयण्डा ॥ ४ जहिँ वहु तच्छ-रिच्छ-रुरु-सम्बर स-उरग-खग-मिग-विर्ग-सिव-सूयर ॥ ५ जहिँ माणुसु जीवन्तु वि लुच्चइ विहि कलि-कालु वि पाणहुँ मुच्चइ ॥ ६ तहिँ वणे घल्लाविय अण्णाणे एवहिँ किं तहाँ तणेण विमाणे ॥७ ॥ घत्ता ॥ जो तेणं डाहु उप्पाइयउ पिसुणालाव-मरीसिऍण । सो दुक्करु उल्हाविजइ मेह-सएण वि वरिसिऍण ॥ ८ • [७] जई वि ण कारणु राहव-चन्दें तो वि जामि लइ तुम्हहँ छन्दें' ॥१ एवं भणेवि देवि जय-सुन्दरि कम-कमलहिँ अच्चन्ति वसुन्धरि ॥२ 5. 1 PS A °ण. 2 P S °ले सर. 3 P S °र. 4 A अम्हि आय तुम्हह. 6 P सुहुँ, s सुंदु.. 7 P मि. 6. 1 PS °निग. 2 P S जहि. 3 P°हि°, s 'हि. [५] १ विराही. २ हनूमंतु.. [६] १ लुच्यते. २ विधिः. Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २२२] सयम्भुकिउ परमचरिउ [क०७, ३-९, ८, १-९,९, १-२ पुष्फ-विमाणे चडिय अणुराएं परिमिय विजाहर-सङ्घाएं ॥३ कोसल-णयरि पराइय जाहिँ दिणमणि गउ अत्थवणहों ताहिँ ॥ ४ जेथहाँ पिययमेण णिवासिय तहाँ उववणहाँ मज्झें आवासिय ॥५ . कह वि विहाणु भाणु णहें उग्गउ अहिमुहु सजण-लोउ समागउ ॥ ६ 5 दिण्णइँ तूर. मङ्गलु घोसिउ पट्टणु णिरवसेसु. परिओसिउ ॥ ७ सीय पैविट्ठ णिविट्ठ वरासणे सासण-देवय.णं जिण-सासणें ॥८ ॥ घत्ता ।। परमेसरि पढम-समागमें झत्ति गिहालिय हलहरेण । सिय-पक्खों दिवसें पहिल्लएँ चन्दलेह णं सायरेण ॥ ९ [८] कन्तहें तणिय कन्ति पेक्खेप्पिणु पभणइ पोमणाहु-विहसेप्पिणु ॥ १ 'जइ वि कुलुग्गयाउ णिरवजउ महिलउ होन्ति सुई णिल्लजउ ॥ २ दर-दाविय-कडक्ख-विक्खेवउ कुडिल-मइउ वड्डिय-अवलेवउ ॥ ३ वाहिर-धिट्ठउ गुण-परिहीणउ किह सय-खण्ड ण जन्ति णि हीणउ ॥ ४ 15 णउ गणन्ति णिय-कुलु मइलन्तउ तिहुअणे अयस-पडहु वजन्तउ ॥ ५ अङ्ग समोड्डेवि धिद्धिक्कारहों वयणु णिएन्ति केम भत्तारो' ॥६ सीय ण भीय संइत्तण-गव्वें वलेंवि पवोल्लिय मच्छर-गव्वें ॥७ 'पुरिस णिहीण होन्ति गुणवन्त वि तियहें ण पत्तिज्जन्ति मरन्त वि ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ खडु लक्कडु सलिलु वहन्तियहें पंउराणियहें कुलुग्गयहें । रयणायरु खारइँ देन्तउ " तो वि ण थकइ गम्मयहें ॥ ९ [९] साणु ण केण वि जणेण गणिजइ गङ्गा-णइहिं तं जि व्हाइज्जइ ॥ १ . ससि स-कलङ्कु तहिँ जि पह णिम्मल कालउ मेहु तहिँ जें तडि उज्जल ॥ २ 20 ''7. 1 Ps जत्थ. 2 Ps पइ°. 8. 1 P°द्ध, 8 °द्ध. 2 ' S 'डु. 3 Ps ति°. 4 P marginally 'गग्गरसद्दे' पाठे. [७] १ भवतां दाक्षिण्येन. [८] १ सतीत्वमहत्त्वेन. २ पवित्राभिः । चिरन्तनाभिर्वा. ३ नद्याम् (१). Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ९,३-९,१०,१-९, ११, १-४] उत्तरकण्डं-तेआसीमो संधि [२२३ उवलु अपुजु ण केण वि छिप्पइ तहिँ जि' पडिम चन्दणेण विलिप्पइ ॥ ३ धुजइ पाउ पड जइ लग्गइ कमल-माल पुणु जिणहों वलग्गइ ॥४ दीवउ होइ सहावें कालउ वट्टि-सिहऍ मण्डिजइ आलउ ॥ ५ णर-णारिहिँ एवडउ अन्तरु मरणे वि वेल्लि ण मेल्लइ तरुवरु ॥६ ऍह पइँ कवण वोल्ल पारम्भिय ___ सइ-वडाय मइँ अँजु समुन्भिय ॥ ७ तुहुँ पेक्खन्तु अच्छु 'वीसत्थउ डहउ जलणु जइ डहेवि समत्थउ ॥ ८ ॥धत्ता॥ किं किज्जइ अण्णे दिवें जण वि सुज्झई महु मणहों। जिह कणय-लोलि डाहुत्तर अच्छमि मज्झें हुआसणहों' ॥९ [१०] सीयहें वयणु सुणेवि जणु हरिसिउ उच्चारउ रोमञ्च पदरिसिउ ॥१ महुर-णराहिव-नस-लीह-लुहणे हरिसिउ लक्खणु सहुँ सत्तुहणें ॥२ तिणि वि विप्फुरन्त-मणि-कुण्डल हरिसिय जणय-कणय-भामण्डल ॥३ हरिसिय लवणकस दुस्सील वि हरिसिय वजजङ्घ-णल-णील वि ॥४ तार-तरडा-रम्भ-विससेण वि दहिमह-कमय-महिन्द-ससेण वि॥५ गवय-गवक्ख-सङ्घ-सकन्दणं चन्दरासि-चन्दोयर-णन्दणं ।। ६ लाहिव-सुग्गीवङ्गङ्गाय जम्बव-पवणञ्जय-पवणगय ॥ ७ लोयवाल-गिरि-णइउ समुद वि विसहरिन्द अमरिन्द णरिन्द वि ॥८ || घत्ता ॥ तइलोकन्भन्तर-वत्तिउ सयलु वि जणवउ हरिसियउ । पर हियवएँ कलुसु वहन्तउ रहुवइ एकु ण हरिसियउ ॥ ९ [११] सीयएँ जं जें वुत्तु अवलेवें तं जि समत्थिउ पुणु वलएवें ॥ १ कोक्किय खणय खणाविय खोणी हत्थ-सयाइँ तिण्णि चउ-कोणी ॥२ पूरिय खड-लक्कड 'विच्छड्डेहिँ कालागुरु-चन्दण-सिरिखण्डहिँ ॥ ३ 25 देवदारु-कप्पूर-सहासेहिँ कञ्चण-मञ्च रइय चउ-पासेंहिँ ॥४ 9. 1 । तहि पडिमा, S ताहि पडिम. 2 P अन्नई, 8 अण्णइ. 3 PS जे. 4 P S 'हो. - 10. 1 A सुस्सील'. 2 P घु. 3 P S °लु. 4 PS °णु. [९] १ पाषाणः. २ कथा. ३ सतीपताका. ४T अद्य सम्यगुद्धरामि. ५ विस्रब्धः [१०] १ ऊर्दाकारः. [११] १ गāण. २ गर्ता, T खड्डा. ३ काष्ठसमूहै: Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २२४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० ११,५-९, १२, १-९,१३, १-६ चडिये राय आया गिव्वाण वि इन्द-चन्द-रवि-हरि-वम्भाण वि ॥ ५ इन्धण-पुजे चडिय परमेसरि णं संठिय वय-सीलह उप्परि ॥ ६ 'अहो देवहाँ महु तणउ सइत्तणु जोएजहों रहुवइ-दुकृत्तणु ॥ ७ अहो वइसाणर तुहु मि डहेजहि जइ विरुआरी तो म खमेजहि ॥८ ॥ घत्ता ॥ किउ कलयलु दिण्णु हुआसणु महि ले जाय सम-जालडिय । सो णाहिँ को वि तहिँ अवसरे, जेण ण मुक्की धाहडिय ॥ ९ [१२] . . खड-लक्कड-विच्छड्डु-पलित्तएँ चाहाविउ कोसलऍ सुमित्तएँ ॥१ " धाहाविउ सोमित्ति-कुमारे 'अजु माय मुअ महु अवियारें' ॥२ धाहाविउ भामण्डल-जणऍहिँ धाहाविउ लवणकुस-तणऍहिँ ॥ ३ धाहाविउ लङ्कालङ्कारें धाहाविउ हणुवन्त-कुमारें ॥ ४ धाहाविउ सुग्गीव-णरिन्दें धाहाविउ महिन्द-माहिन्दे ॥ ५ धाहाविउ सव्वेंहिँ सामन्तेहि रामहो धिद्धिक्कार करन्तेंहिँ ॥ ६ । धाहाविउ वइदेहि-कएं विहिँ लङ्कासुन्दरि-तियडाएविहिँ ॥ ७ उद्ध-मुहेण पवड्डिय-सोएं धाहाविउ णायरिएं लोएं ॥८ ॥ घत्ता॥ 'णिगुरु णिरासु मायारउ दुक्किय-गारउ कूर-मइ । णउ जाणहुँ सीय वहेविण रामु लहेसइ कवण गई' ॥९ [१३] थिउ एत्थन्तरे कारणु भारिउ णिरवसेसु जगु धूमन्धारिउ ॥१ जालउ विप्फुरन्ति तहिँ अवसरें णं विजुलउ जलय-जालन्तरें ॥२ सीय सइत्तणेण णउ कम्पिय 'ढुकु ढुकु सिहि' एम पजम्पिय ॥३ "एहु देहु गुण-गहण-णिवासणु डहे डह जइ सच्चउ जे हुआसणु ॥४ 1 डहें डहें जइ जिण-सासणु छड्डिउ डहें डहें जइ णिय-गोत्तु ण मण्डिउ ॥ ५ डहें डहे जइ हउँ केण वि ऊणी डहें डहें जइ चारित्त-विह्वणी ॥ ६ दहि, 11. 1 A °या. 2 A य. 12. 1 P S A °उ. 2 P °कारेंहि, s केसहि. 3 P रेहि, s° रेहि. 4 P°दहि, 5 Ps °णलणीलमहिंदहिं (s हि). 6 P S A °कए. 7 P हिंवि, s हिवि. 8 7 दुरा. 13. 1 P जलण°, s°लयउ जल. [१२] १ सीतानिमित्ते. Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ५०, ७-१०,११,१-१०,१५,१] उत्तरकण्डं-आसीमो संधि [२२५ डहें डहें जइ भत्तारों दोही डहें डहें जइ परलोय-विरोही॥७ डहें डहें सयल-भुवण-सम्तावणु जइ मइँ मणण वि इच्छिउ रावणु' ॥ ८ तं एवड्ड धीरु को पावइ सिहि सीयलउ होइ ण पहावइ ॥९ ॥ घत्ता ॥ तहिँ अवसरे मणे परितुहउ कहइ पुरन्दरु सुर-यणहों। 'सिहि सङ्कइ डहेवि ण. सकइ पेक्खु पहाउ सइत्तणहाँ' ॥ १० .. [१४] ताम तरुण-तामरसेंहिँ छण्णउ. सो जै जलणु सरवर उप्पण्णउ ॥ १ सारस-हंस-कोश्च-कारण्डेंहिँ गुमुगुमन्त-छप्पय-विच्छंड्डहिं ॥२ जलु अत्थक्कएँ कहि मि ण माइउ मञ्च-सयइँ रेल्लन्तु पधाइउ ॥ ३ णासइ सव्वु लोउ सहुँ रामें सलिलु पवडिउँ सीयहें णामें ॥४ अण्णु वि सहसवचु उप्पण्णाउ दियवऍ आसणु णं अवइण्णउ ॥ ५ तासु मझें मणि-कणय-रवण्णउ दिव्वासणु समुच्चु उप्पण्णउ ॥ ६ तहिँ जाणइ जण-साहुक्कारिय सइँ सुरवर-वहूहिँ वइसारिय ॥ ७ तहिँ वेलहिँ सोहइ परमेसरि णं पच्चक्ख लच्छि कमलोवरि ॥८ आहय दुन्दुहि सुरवर-सत्थे मेल्लिउ कुसुम-वासु सइँ हत्थें ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ जय-जय-कारु पघुट्ठउ सुह-वयणावण्णण-भरिउँ । णाणाविह-तूरं-महा-रउ जाणइ-जसु वै पवित्थरिउ ॥ १० [१५] तो एत्थन्तरे णिरु दीहाउस सीयहें पासु ढुक्क लवणकस ॥ १ जिह ते तिह विण्णि वि हरि-हलहर तिह भामण्डल-णल-वेलन्धर ॥२ तिह सुग्गीव-णील-मइसायर तिह सुसेण-विससेण-जसायर ॥ ३ तिह स-विहीसण कुमुअङ्गङ्गय जणय-कणय-मारुइ-पवणञ्जय ॥४ तिह गय-गवय-गवक्ख-विराहिय वज्जजङ्घ-सत्तुहण गुणाहिय ॥ ५ तिह महिन्द-माहिन्दि स-दहिमुह तार-तरङ्ग रम्भ-पहु-दुम्मुह ॥ ६ तिह मइकन्त-वसन्त-रविप्पह चन्दमरीचि-हंस-पहु-दिढरह ॥७ चन्दरासि-सन्ताण णरेसर रयणकेसि-पीईङ्कर खेयर ॥ ८ 14. 1 P °3. 2 PS विच्छं. 3 PS ° पुणु. 4 P S पवंदिउ. 5 P देवए, देवई. 6 PS °यउ, A °य.7 Ps omit. 8 P वित्थरिमउ, s वित्थरियउ. 15. 1 PS °घु. 2 PS महिंदिमाहिंद. 3 Ps यं. [१४] १ तदनन्तरं नवकव(! म)लैराच्छादितः. पट०च०२९ Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २२६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०१५,९-१२,१६,१-८१७,१-१ तिह जम्वव-जम्ववि-इन्दाउह मन्दहत्य-ससिपह-तारामुह ॥९ तिह ससिवद्धण-सेय-समुद्द वि रइवद्धण-णन्दण-कुन्देद(?) वि ॥ १० लच्छिभुत्ति-कोलाहल-सरल वि णहुस-कियन्तंवत्त-चल-तरल वि ॥ ११ ॥ घत्ता ॥ . अवर वि एकेक्क-पहाणा उर-रोमञ्च-समुच्छलिय । अहिसेय-समऍ णं लच्छिहें सयल-दिसा-गइन्द मिलिय ॥ १२ [१६] . तो वोल्लिज्जइ राहव-चन्हें 'णिकारणे खल-पिरुणहँ छन्दें ॥१ जं अवियप्पें मइँ अवमाणिय ,अण्णु वि दुहु एवड्ड पराणिय ॥२ • तं परमेसरि महु मरुसेजहि एक्क-वार अवराहु खमेजहि ॥३. आउ जाहँ घर-वासु णिहालहि सयलु वि णिय-परियणु परिपालहि ॥४ पुप्फ-विमाणे चडहि सुर-सुन्दरें वन्दहि जिण-भक्गइँ गिरि-मन्दरें ॥५ उववण-णइउ महद्दह-सरवर खेत्तइँ कप्पदुम-कुलगिरिवरें ॥ ६ णन्दणवण-काणणइँ महायर जणवय-वेइ-दीव-रयणायर ॥ ७ ॥ घत्ता॥ मणे धरहि एउ महु वुत्तउ मच्छरु सयलु वि परिहरहि । सइ जिह सुरवइ-संसग्गिएँ 'णीसावण्णु रज्जु करहि' ॥ ८ [१७] तं णिसुर्णेवि परिचत्त-सणेहिएँ एव पजम्पिउ पुणु वइदेहिएँ ॥१ 20 'अहो राहव मं जाहि विसायहाँ ण वि तउ दोसु ण जण-सङ्घायहों ॥२ भव-भव-सऍहिँ विणासिय-धम्महाँ सव्वु दोसु ऍउ दुक्किय-कम्मों ॥३ को सक्कइ णासणहँ पुराइउ जं, अणुलग्गउ जीवहुँ आइउ ॥४ वल म. वहुविह-देस-णिउत्ती तुज्झु पसाएं वसुमइ भुत्ती ॥ ५ वहु-वारउ तम्बोलु समाणिउ इहलोइउ सुहु सयलु वि माणिउ ॥ ६ 28 वहु-वारउ पयडिय-वहु-भोग्गी पइँ सहुँ पुप्फ-विमाणे वलग्गी ॥७ वहु-वारउ भवणन्तरे हिण्डिउ अप्पर वहु-मण्डणेहिँ पमण्डिउ ॥८ एवहिँ तिह करेमि पुणु रहुवइ जिह णे होमि पडिवारी तियमइ ॥९ - 4 P S 'स्थि. 5 PS °उह. 6 4 °रे. 16. 1 P 575. 2 P omits this Pāda, 3 P 8 Oroflo. ' 17. 1 P S एमहि. [१६] १ समस्तम् . [१७] १ हे रामचन्द्र. २ पुनः सी न भवामि. Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १७, १०, १८, १-९, १९, १-११] उत्तरकण्डं-तेआसीमो संधि [२२७ ॥ घत्ता॥ मह विसय-सुहेहि पैजत्तउ छिन्दमि जाइ-जरा-मरणु । णिविण्णी भव-संसारहों लेमि अज्जु धुवु तव-चरणु' ॥१० [१८] एम ताऍ ऍउ वयणु चवेप्पिणु दाहिण-करण समुप्पाडेप्पिणु ॥१ णिय-सिर-चिहुर तिलोयाणन्दही पुरउ पघल्लिय राहव-चन्दहों ॥२ केस णिएवि सो वि मुच्छंगउ पर्डिऊणाइँ तरुवरु मरु-आहउ ॥ ३ महिहिं णिसण्णु सुट्ट णिच्चेयणु जाव कह वि किर होइ स-चेयणु ॥४ ताव णियन्तहँ जिण-पय-सेवहँ विजाहर भूगोयर-देवहँ ॥५ सीयऍ सील-तरण्डएँ थाऍवि लइय दिक्ख रिसि-आसमें जाऍवि ॥ ६ ॥ पासें सव्वभूसण-मुणिणाहों णिम्मल-केवल-णाण-सणाहहों ॥७ जाय तुरिउ तव-भूसिय-विग्गहु मुक्क-सब्ब-पर-वत्थु-परिग्गहु ॥ ८ ॥घत्ता ।। एत्थन्तरे वलु उम्मुच्छियउ जो रहु-कुल-आयास-रवि । तं आसणु जाव णिहालइ . जणय-तणय तहिँ ताव ण वि ॥ ९ ॥ [१९] पुणु सव्वाउ दिसाउ णियन्तउ उद्विउ 'केत्तहें सीय' भणन्तउ ॥१ केण वि स-विणएण तो सीसइ ‘पवरुज्जाणु एउ जं दीसइ ॥२ इह णिय-सुरेंहिँ सुसीलालतिय मुणि-पुङ्गवहाँ पासु दिक्खकिय ॥ ३ तं णिसुणेवि रहु-णन्दणु कुद्धउ जुअ-खएँ णाइँ कियन्तु विरुद्धउ ॥ ४ ॥ रत्त-णेत्तु भउहा-भङ्गुर-मुहु गउ तहों उज्जाणहों सवडंमुहु ॥ ५ गएँ आरूढउ मच्छर-भरियउ वहु-विजाहरेहिँ परियरियउ ॥ ६ उब्भिय-ससि-धवलायववारणु दाहिण-करें कय-सीर-प्पहरणु ॥७ 'जं किउ चिरु मायासुग्गीवहों • जं लक्खणेण समर दहगीवाँ ॥८ तं करेमि वड्डिय-अवलेवहँ वासव-पमुह-असेसहँ देवहँ' ॥९ सहुँ णिय-भिच्चेहिँ एव चवन्तउ तं महिन्द-णन्दणवणु पत्तउ ॥ १० पेक्वेवि णाणुप्पण्णु मुणिन्दहाँ वियलिउ मच्छरु सयलु णरिन्दहों ॥ ११ 18. 1 PS सहावहो. 19. 1 PS 'म'. 2 PS A इ. 3 Ps वि पह - ३ पूर्यताम् . [१८] १.तया. Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २२८] सयम्भुकिउ पउमचरिड [क० १९, १२,२०, १-१. ॥ घत्ता ॥ ओयरेवि महा-गय-खन्धहाँ पयहिण देवि स-गरवरण । कर मउलि करेंवि मुणि वन्दिउ णय-सिरेण सिरि-हलहरेण ॥ १२ [२०] 5 जिह तें तिह वन्दिउ साणन्देहिँ लक्खण-पमुह-असेस-णरिन्देहिँ ॥१ दिट्ट सीय तहिँ राहव-चन्दें णं तिहुअण-सिरि परम-जिणिन्दें ॥२ ससि-धवलम्वर-जुवलालकिय महि-णिविट्ठ छुडु छुडु दिक्खकिय ॥३ पुणु णिय-जस-भुवण-त्तय-धवलें सिर-सीहरोवारे-किय-कर-कमलें ॥४ पुच्छिउ वलेंण 'अणङ्ग-वियारा परम-धम्मु वजरहि भडारा' ॥५ ॥ तेण वि कहिउ सव्वु सडेवें भरहेसरहों जेव पुरएवें ॥६ तव-चरित्त-वय-दंसण-णाणइँ पञ्च वि गइउ जीव-गुणथाणइ ॥७ खम-दम-धम्माहम्म-पुराणइँ जग-जीवुच्छेआउँ-पमाणइँ॥ ८ समय-पल्ल-रयणायर-पुव्वई वन्ध-मोक्ख-लेसउँ वर-दव्वइँ ॥९ ॥ घत्ता ॥ 15 आयइँ अवरइँ वि असेसइँ कहियइँ मुणि-गण-सारऍण । परमागमें जिहै उद्दिट्टइँ आसि स य म्भु-भडारऍण ॥ १० इय पउमचरिय-सेसे सयम्भुएवस्स कह वि उव्वरिए । तिहुवण-सयम्भु-रईए समाणियं सीय-दीव-पव्वमिणं ॥१ वन्दइ-आसिय-तिहुअण-सयम्भु-कइ-कहिय-पोमचरियस्स । सेसे भुवण-पगासे तेआसीमो इमो सग्गो' ॥२ कइरायस्स विजय-सेसियस्स वित्थारिओ जसो भुवणे।। तिहुअण-सयम्भुणा पोमचरियसेसेण णिस्सेसो ॥३ [८४. चउरासीमो सन्धि] .... एत्थन्तर सयलविहूसणु पणवि वुत्तु विहीसणेण । 25 'कहें मुणिवर सीय महासइ किं कज्जे हिय रावणेण ॥ .. 20. 1 P परमाणं. 2 P 5 जीउच्छेउ. 3 P लेसाठ अणुव्वह. 4 P S जह, 5 वदें. 1. P 'रइय, s 'रई. 2 5 सं. ३ ' इति कृते रामचरिते वयंभु-महाकविर्देवलोकी बभूत. 1. 1 PS A °हि. Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०,१-९; २, १-९,३,१] उत्तरकण्ड-चउरासीमो संधि [२२९ " अण्णु वि जिय-रयणियराहवेण अण्णहिँ जम्मन्तरें राहवेण ॥१ कहें गुरु किउ सुकिउ काइँ एण एवड्ड पहुत्तणु पत्तु जेण ॥ २ अण्णु वि धारायर-वंस-सारु • परमागम-जलणिहि-विगय-पारु ॥ ३ दसान्धरु तरणि व दोस-चत्तु किह मूढउ पेक्खेंवि पर-कलत्तु ॥४ जो ण वि आयामिउ सुरवरेहिँ विसहर-विज्जाहर-णरवरेहिँ ॥५ सो दहमुहु कमल-दलक्खणेण किह रणे विणिवाइउ लक्खणेण ॥ ६ मेल्लेप्पिणु णिय-भायरु महन्तुं हउँ किह हरि-वलहँ सणेहवन्तु ॥ ७ किह भामण्डलु सुग्गीउ एहु रामोवरि वड्डिय-गरुअ-णेहु ॥ ८ ॥घत्ता॥ अण्णहिँ भवें जणयहाँ दुहिअऍ काइँ कियइँ गुरु-दुक्किय। जें जम्महों लग्गेवि दुस्सह. पत्त महन्त-दुक्ख-सयइँ' ॥९ [२] तं णिसुणेप्पिणु हय-मयरद्धउ कहइ सयलभूसणु धम्मद्धउ ॥ १ 'इह जम्बूदीवहाँ अब्भन्तरें भरह-खेत्ते दाहिण-कंउहन्तरें ॥२ खेमउरिहें जयदत्तु वणीसरु चाव-वडाउ णाइँ कोडीसरु ॥३ तहों सुणन्द पिय पीण-पओहर णं धणयहाँ धणएवि मणोहर ॥४ तहाँ धणदत्तु पुत्तु पहिलारउ पुणु वसुदत्तु वीउ दिहि-गारउ ॥ ५ तहों जण्णवलि-णाउ सुंहि दियवरु सायरदत्तु अवरु पुरें वणिवरु ॥६ रयणप्पह-पिय-गेहिणि-वन्तउ तहाँ गुणवइ सुअ सुउ गुणवन्तउ ॥ ७ विणि वि णव-जोव्वण-पायडियइँ सुरवर इव छुडु सग्गहों पडियइँ ॥८ एक-दिवसें परमुत्तम-सत्तें सावरदत्तु वुत्तु णयदत्तें ॥९ ॥ पत्ता ॥ "तरुणीयण-मण-धण-शेणों अहिणव-जोव्वण-धारोहों। तुह तणिय तणय धणदत्तों दिजउ सुयहों महाराहों" ॥ १० [३] तण्णिसुणेबि वड्डिय-अणुराएं दिण्ण वाय तहों गुणवइ-ताएं ॥१. 2 PS रामाउरि. 3 PS A °3. 4 Ps °हे. 2. 1 P S °u. 2 A °य. 3 PS र°. [१] १ राक्षस. . [२] १ दिशान्तरे. २ मित्रः. ॥ , वाचाबन्धः. Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २३०] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० ३,२-१३, ४,१-९ तो पुरै तहिँ में अवरु णिरु वहु-धणु वणि-तणुरुहु कुमारि-गेण्हण-मणु ॥२ सिरि-कन्तु व सिरिकन्तु पसिद्धउ वर-सिय-सम्पर-रिद्धि पसिद्धउ ॥३ तासु जणणि सुंय देवि समिच्छइ थोव-धणों चिर-वरहों न इच्छइ ॥४ एह वत्त णिसुणेवि वसुदत्तें पंढम-सहोयर-अणयाणन्तें ॥५ सुहि-जण्णवलि-दिण्ण-उवएसें परिहिय-णव- जलयासिय-वासें ॥ ६ फुरिय-दट्ट-ओट्ठभड-वयणे चलिय-गण्ड-भू-भङ्गुर-णयणें ॥ ७ णिरु-णीसई-चलण-संचारें सिहि-सिह-णिह-असिवर-फर-धारें ॥८ मन्दिरं-पासुजाणे पैमाइउ गम्पिणु रणि-समएँ सम्भाइउ ॥ ९ आयावि आहउ असि-घाएं “णाइँ महीहरु असंणि-णिहाएं ॥ १० 10 तेण वि दुण्णिरिक्ख-तिक्खग्गें ताडिउ णेन्दा-णन्दणु खग्गे ॥ ११ विणि वि वण- विणित्त रहिरोलिय णं फग्गुणे पलास पप्फुल्लिय ॥ १२ ॥ घत्ता ॥ तो ताव एव वहु-मच्छर जुज्झिय उज्झिय-मरण-भय । जा पाण विहि मि सम-धाऍहिँ विहुरे कु-भिच्च व मुऍवि गय ॥ १३ [४] पुणु उत्तुङ्ग-विसाल-पईहरें जाय वे वि मिग विझ-महीहरें ॥१ धणदत्तु वि गुणवइ अ-लहन्तउ भाइहें तणउ दुक्खु अ-सहन्त ॥२ मुऍवि णियय-घर सुटु रमाउलु गउ पुरवरहों देस-भमणाउलु ॥ ३ वाल वि णिय-मणे तहों अणुरत्ती सयलावर वर वरहँ विरत्ती ॥ ४ १० धणदत्तहाँ गमणे विच्छाइय जणणे अण्ण णिओयहाँ लाइय ॥५ छाइय अइ-रउद्द-परिणामें सिहि व पलिप्पइ साहुहुँ णामें ॥ ६ . णियवि मुणिन्द-रूवु उवहासइ कडुयक्खर-खर-वयणई भासइ ॥७ अक्कोसइ णिन्दइ णिब्भच्छइ जइण-धम्म सुइणे वि ण इच्छइ ।। ८ ॥ घत्ता ॥ वहु-कालें अट्ट झाणेण पुण्णाउस अवसाणे मय । उप्पण्ण तेत्थु पुणु काणणे जहिँ वसन्ति ते वे वि मय ॥९ । 3. 1 Ps °उद्ध. 2 P S अंजणसिद्ध°, A °णीद्ध. 3 Ps °हि°. 4 PS °रे. 5 28 °सि'. 4. 1 A °उं. 2 P S A °हि. २ विष्णुरिव. ३ पी(? पु)त्री. ४ ज्येष्टभ्रातुः अनाज्ञातेन. ५ कृष्णवस्त्रं परिहित्वा. ६ प्रमादी. ७ विद्युत्. ८ श्रीकान्तेन. ९ वसुदत्तु, १० विनिर्गत. [१] १ मृत. Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०५,१-९,६,१-१०] उत्तरकण्डं-चउरासीमो संघि [२११ मारुय-वाहण-हरिण-संमाणा विण्णि वि मिग पुण्णाउ-पमाणा ॥१ तहिँ वि ताहें कारणेण विरुज्झवि मरणु पत्त अवरोप्परु झुञ्ोविं ॥२ जाय महिस जम-महिस-भयङ्कर पुणु वराह अण्णोण्ण-खयङ्कर ॥ ३ पुणु अञ्जण-गिरि-गरुअ महागय कण्ण-पवण-उड्डाविय-छप्पय ॥ ४ । पुणु 'ईसाण-विसोरु-धुरन्धर उण्णय-कंउअ थोर-थिर-कन्धर ॥ ५ पुणु 'विसदंस घोर पुणु वाणर पुषु विग पुणु कसणुजल मिगवर ॥ ६ पुणु णाणाविह अवर वि थलयर पुणु कमेण णहयर पुणु जलयर ॥७ अइ-दूसह-दुक्खइँ विसहन्ता एकमेक-सामरिस-वहन्ता ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ भवे एव भमन्ति भयङ्करें पुव्व-वइर-सम्वन्ध-पर । तें कजें जगें रिण-वइरइँ जो ण कुणइ सं(?) वियड्ड पर ॥९ [६] तो धणदत्तु वि सुटुम्माहिउ मल-धूसरु तिस-भुक्खहिँ वाहिउ ॥१ देसें देसु असेसु भमन्तउ दूरागमण-परीसम-सन्तउ ॥ २ is पत्तु जिणालउ रयणिमुहन्तरें लग्गु चवेवऍ णिविसब्भन्तरें ॥३ "अहाँ अहाँ सुकिय-किय पव्वइयहों महु तिस-छुहै-महवाहिं लइयों ॥४ देहुँ कहि मि जइ अत्थि जलोसहु जं कारणु महन्त-परिओसहों" ॥५ विहसेंवि चवइ पहाण-मुणीसरु "सलिलु पिएवऍ को किर अवसरु ॥६ मूढ हियत्तणेण तउ सीसइ । जहिँ अन्धारऍ किं पि ण दीसइ ॥ ७ ॥ सूरत्थवृणहों लग्गेवि दिढ-मणु जहिँ भविय-यणु णं भुञ्जइ भोयणु ॥८ जहिँ पर-गोयरु अत्थि पहूअहँ पेय-महग्गह-डाइणि-भूअहँ ॥ ९ ।। ॥ पत्ता ॥ . अइ-पीडियह मि वर-वाहिएँ ण लइजइ ओसह वि जहिँ। इये सव्वरि-समऍ दुसश्चरें किह परिपिज्जइ सलिलु तहिँ ॥ १० ॥ 5. 1 P झिय, S A °ज्झिवि, 2 P झेवि corrected as झिय. 6. 1 P सुदु', 5 सद्ध. 2 PS °णु. 3 A °पिय°. 4 P S दुह. 5A °हे. 6 PS भवियणु णउ. 7 A इउ महु. [५] १ ईश्वरवृषमेव बलीवौं. २ कुकुद स्कंधः। टाठि (?). ३ बिराल. ४ मेटिह. (H. मेडिया). ५ स विचक्षणः: ' [६] खेददुर्बलः. २ कथयितुम्. ३ सुकृतं प्रियं रोषाम् . ४ रात्रि. Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २९] सयम्भुकिउ पउमञ्चरिउ [क.७१- ९१-९ [७] णहें णिऍवि सया रवि अत्थमि जो पालइ जीउ अणथमिउँ ॥१ सो पावइ मणहर देव-गइ सुहु भुञ्जइ होऍवि अमर-वइ ॥२ अणुअत्तवि उत्तमु कुलु लहइ पुणु अट्ठ वि कम्मइँ णिड्डहइ ॥ ३ 5 णिसि-भोज्जु ण छण्डिउ जेण पुणु तहाँ भवें भवें दुक्खु अणन्त-गुणु ॥४ अल्लल्ल-मंसु तें भक्खियर तें पिय मइरा मह चक्खियउ॥५ तें पञ्चवरइ मि खद्धाइँ ॥६ ते वयणु असच जम्पियर्ड तें अण्णहों तगउँ दन्नु हियउ ॥ ७ तें सुट्ट णिरन्तर हिंस किय पर-णारि वि तें णिरुत्तु लइय ॥८ ॥ घत्ता ॥ अहवइ किं वहुएं चविऍण एउ जे मूलु सर्बु वयहँ । में होन्तें होइ समीर्वउ मोक्खु वि भव्व-जीव-सयहँ" ॥९ [८] रिसि-वयणे विमुक्क-मिच्छत्तें लइयई अणुवयाइँ धणदत्तें ॥१ 15 गउ तेत्थहाँ वि गएण तमाले भवि महीयलें वहवें कालें ॥२ समजे समाहिएँ मरणु पवण्णउ पुणु सोहम्में देउ उप्पण्णउँ ॥३ तहिँ वे सायराइँ णिवसेविणु किं पि सेसे थिएँ पुण्णे चवेप्पिणु ॥ ४ . जाउ महा-पुर वहु-धण-जुत्तउ छत्तच्छाय-णरेसर-भत्तउ ॥ ५ पहु पिययम सिरिदत्तालङ्किय पर-पुरवर-णर-णियरासङ्किय ॥ ६ अधारिणि-मेरु-वणीसहँ तणुरुहु णामें पङ्कयरुइ पङ्कय-मुहु ॥७ एकहि दिणे स-तुरङ्गु पयट्टउ गो? पलोऍवि पडिपल्लट्टउ ॥ ८ ॥ पत्ता ॥ तावग्गएँ महिहें णिसण्ण तुहिणगिरिन्दु व णिरु धवलु । पुण्णाउसु पाणकन्तउ दीसइ एक्कु जुण्ण-धवलु ॥९ . ... 7. 1 P s °यउ. 2 5 °यउ. 3 PS मुंजेवि. 4 PS लिंव. 5 Pउं. 6 PA 3. 78°व. 8 P S °य. 8. 1 Pउ. 2 A °म्मेंदउ. 3 P A °3. 4 PS A °हि. 5 P 3 °उं. [८] १ अन्धकार. २ नामेदम्. ३ वृद्धवृषभः. Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०९,१-१०,१०, उत्तरकण्डं-चउरासीमो संधि [२३३ [९] तं गोइन्दु णिऍवि चडुलगहों मेरु-तणउ ओयरिउ तुरङ्गहों ॥ १ पासु पढुक्केवि तहों कण्णन्तरे दिण्ण पञ्च णमुंकार खणन्तरें ॥२ तहों फलेण जिण:- सासण -भत्तहों गन्भन्भन्तर तहाँ सिरिदत्तहाँ ॥३ जाउ पुत्तु परिवड्डिय-छायों वसहद्धउ तहों छत्तच्छायहाँ ॥४ । एकहिँ दिणे गन्दणवणु जन्तंड णिय चिरु मरण-भूमि सम्पत्तउ ॥५ थिउ णिञ्चलु जोयन्तु णिरन्तर सुभरिउ सयलु वि णियय - भवन्तरु॥६ दिसउ णिऍवि गउ परम-विसायहाँ पुणु उत्तरिउ अणोर्वम -गोयहाँ ॥ ७ "एत्थु आसि अणडुहु हउँ होन्तउ एत्थुपएसें" आसि" णिवसन्तउ ॥ ८ इह चरन्तु इह सलिलु पियन्त इह णिवडिउ चिरु पाणकन्तुउ ॥ ९ ॥ . ॥घत्ता ॥ तहिं काले कण्णे महु केरऍ जेण दिण्णु जवु जीव-हिउ । पेक्खेमि केणोवाएण(१)" एम सुइरु चिन्तन्तु थिउ ॥ १० [१०] पुणु सहसा उत्तुङ्गु विसालउ सेत्थु कराविउ परम - जिणालउ ॥ १ ॥ णियय-भवन्तरु पडें वि लिहावेवि वार-पएसें तासु वन्धावेवि ॥ २ थवेवि अणेय सुहड परिरक्खणु गउ राउलु कुमारु बहु - लक्खणु ॥३ एक्कहिं दिणे पउमरुइ महाइउ वन्दणहत्तिएँ जिणहरु आइउ ॥४ दि8 ताव पढे लिहिय-कहन्तर विम्भिउ जोवइ जाव णिरन्तर ॥ ५ तावारक्खिएहिँ दुव्वारहों कहिउ गम्पि तहाँ राय - कुमारहों ॥ ६ ॥ सो वि इट- सङ्गम - अणुराइउ झत्ति परम-जिण-भवणु पराइउ ॥ ७ दिड तेणं पडे वितुं णियन्तउ अचल-दिहि वर - विम्हय - वन्तउ ॥ ८ • ॥ घत्ता ॥ पुणु वसहद्धएण पपुच्छिउ णिय-सिय-वंसुद्धारणेण । "एहुँ पहुँ णिएवि तउ हूअउ कोऊहलु किं कारणेण" ॥९ 9. 1 P°3. 2 P उअ°, SA उ. 3 P S क, A °क्कि. 4 P s °व'. 5 A हि. 6. वि.• 7 P°उ. 8 P तहोत्तिम', Sणं उत्तिम. 9 P A °°, s°डू. 10 PA सि, 8 सें. 11 P णिविं, s व. 12 A उं. 13 P S सो पेक्खे (s क्खि ). 10. 1 P . 2 पहाइउ, s परायउ. 3 s दिट्ठ. 4 PS °3. 5A लिहिड. 6 PSA °डि. 7 PS चि. 82°चित्तठ. 9 Ps एह. 10 P. 11 PS कोउहल्ल. [९] १ भम्. २ पङ्कजरुचिः. ३ वृषभध्वजः. ४ राशः. ५ हस्तीतः. ६ वृषभः. ७ जाप्यम्, पड०२०३० Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २३४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० ११, १-१०, १२,१-९ [११] तं णिसुणेवि अक्खइ वणि-तणुरुहु "एत्थु पएसें एक मुउ अणडुहु ॥१ . तहों णवकार पञ्च मइँ दिण्णा जे पणतीसक्खर-सम्पुण्णा" ॥२ तं ऍउ सयलु वि णिऍवि चिराणउँ गउ विम्हग्रहों सरेवि कहाणउँ ॥ ३ 3 तो सिरिदत्ता-सुऍण सुवीरें रहसाऊरिय-सयल-सरीरें ॥४ "सो गोवइ हउँ" एव चवेप्पिणु कर-मउलजंलि तुरिउ करेप्पिणु ॥५ हार-कडय-कडिसुत्तेहिँ पुजिउ मुह व सु-सीसें कुमइ-क्विजिउ ॥ ६ : "ण वि तं करइ पियरुण वि मायरि ण वि कलत्तु ण वि पुत्तु ण भायरि ॥७ ण वि सस दुहिय ण मित्त ण किङ्कर. सहसणयण-पमुह वि ण वि सुरवर ॥ ८ "जं पइँ मैहु सुहि-इटु समारिउ णरय-तिरिय-गइ-गमणु-णिवारिउ ॥९. ॥ घत्ता ॥ जं दिण्णु समाहि-रसायणु तेत्थु 'विहुरे पइँ णिरुवमउ । तहों फलेंण णरिन्दहों णन्दणु पुणु एत्थु जे पुरे हूउँ हैउँ ॥ १० [१२] is जं उवलद्धडे मइँ मणुअत्तणु अण्णु वि एहु विहडउ वड्डत्तणु ॥१ । जं थुव्वमि - णरवर - सङ्घाएं तं सयलु वि ऍउ तुज्झु पसाएं ॥२ । लइ णीसेसु रज्जु सिंहासणु हउँ तउ दासु पडिच्छिय-पेसणु" ॥ ३ एवमाइ संभावि वणि -वर पुणु णिउ णिय-राउलु जण-मणहरु॥४ विण्णि वि जण णिविट्ठ एक्कासणे चन्दाइच्च णाइँ गयणङ्गणें ॥ ५ ॥ इन्द -पडिन्द व सुन्दर-देहा अवरोप्परु परिवड्डिय-णेहा॥ ६ विणि वि जण सम्मत्त-णिउत्ता सावय-वय-भर-धुर-संजुत्ता ।। ७. विहि वि करावियाइँ जिण-भवणइँ उण्णय -सिहरल्लड्डिय - गयण ॥८. ॥ पत्ता ॥ जिह सायर-सिरिमणि-रयणहिँ जिह कुलवहु गुणेहिँ वरहिँ। जिह सुकह सुहासिय-वयणेहिँ तिह महि भूसिय जिर्णहरेंहिँ ॥९ __11. 1 A °उ°. 2 P S °उं. 3 P S A विं. 4 Ps °यु. 5 P सुट्ट, 3 सुहु. 6 P साहु', 5 महु. 7 Ps °रयणु. 8 P S A °रि. 9 P A °. 10 PS हूयड. 11Rs omit हउं. 12. 1 Ps °3. 2 P °cपु. 3 A °5. 4 A °रु. 5 P 3 बहुगुणेहिं. 6 A जिणभवणेहिं [११] १ वृषभः. २ आपदि. Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क.१३,१-११७११ उत्तरकण्डं-चउरासीमो संधि [२३५ [१३] वहु-काले सल्लेहणे मरेवि • ईसाण-सग्गे सुर जाय वे वि ॥ १ रयणायराइँ तहिँ दुइ गमेवि पंउमप्पहु सुरवरु पुणु चवेवि ॥ २ हुउ अवरविदेहें जयइरि-सिहर सु-मणोहरें चन्दावत्त-णयरें ॥ ३ णन्दीसरपहु-कणयप्पहाहँ.. सुउ णयणाणन्दणु णामु ताहँ ॥४ तहिँ रज्जु अमर-लीलऍ करेवि तव-चरणु चरेप्पिणु पुणु मरेवि ॥५ माहिन्द-सग्गें गिव्वाणु जाउ सोयरइँ सत्त णिवसेवि आउ ॥६ मेरुहे पुन्वें खेमारीहें णिय-विहि-ओहामिय-सुरपुरीहें ॥७ पउमावइ-गन्भे गुणाहिगुत्तु णरवइहें विमलवाहणहों पुत्तु ॥ ८ मुहयन्द-रुन्दु सिरिचन्द-णामु थिउ माणुस-वेसें णाई कामु ॥९ वहु-कालु करेवि मणोजु-रज्जु पुणु चिन्तिउ मणे परलोय-कन्जु ॥१० ॥ चत्ता॥ णिय-पुत्तहों पशु णिवन्धेवि दिहिकन्तहों सुन्दरैमइहें । तव-चरणु लइउ सिरिचन्देण पासें समाहिगुत्त-जइहें ॥ ११ [१४] सो सिरिचन्दे-साहु अ-परिग्गहु घण-मलकञ्चुअ-भूसिय-विग्गहु ॥ १ णिरु णिरुवम-रयणं-त्तय-मण्डणु पञ्चेन्दिय-दुद्दम-दणु-दण्डणु ॥२ पञ्च-महावय-भारुद्धारणु मास-पक्ख - छट्टम - पारणु ॥ ३ कन्दर-पुलिगुजाण - णिवासणु राग-दोस -भय - मोह-विणासणु ॥४ एकु चित्तु सुंह-भावण-भावणु किय - सासण वच्छल्ल - पहावणु ॥ ५ ॥ वहु-कालें अवसाणु पवण्णउँ गम्पिणु वम्भलोऍ उप्पण्णउँ ॥ ६ सुरवर - णाहु विमाणे विसालऍ मणि-मुत्ताहल - विदुम - मालऍ ॥७ .. ॥घत्ता ॥ तहिँ तियसाहिव-सिय माणेवि दस - सायरेंहिँ गएहिँ चुउ । उप्पण्णु एत्थु एह राहउ दसरह-रायहाँ पढम-सुउ ॥ ८ . 25 - 13 1 Ps °ण. 2 PS A °उ. 3 A °उ°. 4 P मुयदतुंदु, मुहयंदतुंदु, A मुहयंद, चंदु. 5A पुणु. 6 P सुंदरमयहो, S सुरसुंदरहो. 7 PS सिरचं सिरिचंदणेण• 8 P°तुजइहोः ___ 14. 1 P S रिसिचंदु. 2 PS °णु. 3 A णिरु सुह. 4 P °उ. [१३] १. पद्मरुचिश्रेष्ठिपुत्रः देवो भूत्वा. २ विजयार्धगिरि. Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २३६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०१५, १-11,१६,१-९ [१५] चिर-तव - चरण - पहावें आयहों विक्कम - रूव-विहूई:सहायहों ॥१ इय-भुवण - त्तऍ को उवमिज्जइ जासु सहस-णयणु वि णउ पुजइ ॥२ जो चिरु वसहमहद्धउ होन्तउ जो ईसाणे सुरत्तणु पत्तउ ॥ ३ । दुइ सायरइँ वसेप्पिणु आयउ काले सो ताररावइ जायउ ॥ ४ सुउ सूररयहाँ खेयर-णेसर गिरि-किकिन्ध-णयर -परमेसरु ।। ५ ऍहु सुग्गीवु जगत्तय-पायडु वालि-काटुंउ वाणर-धयवडु ॥ ६ सिरिकन्तु विगुरु-दुक्ख-णिवासहिँ परिभमन्तु बहु-जोणि - सहासहिं ॥७ णयरें मुणालकुण्डे रिउ-मद्दहों . हेमवइहें वइकण्ठ - णरिन्दहों ॥ ८ " जाउ सम्भु-णामें वर-णन्दणु सुरहँ मि दुजउ णयणाणन्दणु ॥९ वसुदत्तु वि जम्मन्तर - लखेहि उप्पजन्तु कमेण असङ्केहि ॥ १० ॥ घत्ता ॥ सिरिभूइ - णामु तेत्थु जे पुरे णिय-जस - भुवणुज्जालियों । हुउ सम्भुहें परम- पुरोहिउ सरसइ - णामें भज्ज तहों ॥ ११ [१६] गुणवइ वि अणेय-भवेहिँ आय पुणु करिणि अमरसरि-तीरें जाय ॥१ एक्कहिँ दिणे पङ्कप्पड़े खुत्त पाणाउल मउलीहूअ-णेत्त ॥२ पेक्खेंवि तरङ्गजव-खेयरेण णवकार पञ्च तहिँ दिण्ण तेण ॥ ३ पुणु सिरिभूइहें उप्पण्ण दुहिय वेयवइ णामु छण- यन्द - मुहिय ॥४ 20 णं का वि देवि पच्छण्ण आय सा मग्गिय सम्भु जणिय-राय ॥ ५ सिरिभूइ पजम्पिउ "कणय-वण्ण किह मिच्छादिट्ठि, देमि कण्ण" ॥ ६ तो तेण वि सुट्ट विरुद्धएण गिट्टविउ पुरोहिउ कुद्धएण ॥ ७ जिण-धम्में सुरवरु संग्गे जाउ जरढारुण-छवि सच्छाय-छाउ ॥८ ॥ घत्ता ॥ तो वेयवइहें णरणाहण जे सयलुत्तम-मण्डणउँ । वलिमण्डऍ ण समिच्छन्तिहे किउ तहें सीलहों खण्डणउँ ॥९ 15. 1 Ps णवि. 2 P S खयरणरेसरु. 3 P S A °हि, 4 P S रि. 5 g°ति. 62°म्मेण'. 16. 1 The portion from °यवइ to कण (6 a) is wanting in A. 21 छाय'. 3 A जे. 4 P A °उ. [१६] १ गङ्गायाः, २ खं(?)भूना राज्ञा. ३ प्रथमवर्गे. ४ बालादित्य (?). Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क.१७,१-९,१८, उत्तरकण्डं-चउरासीमो संधि [२३७ [१७] जं चारित्तु विणासि राएं जणणु विवाइउ गरुअ-कसाएं ॥ १ . णं 'सरसइ -सुअ झत्ति पलित्ती जलण-तिडिक्क पलाले व पित्ती ॥२ वेविरङ्गि आयम्विर - णयणी. पभणइ दर - फुरियाहर - वयणी ॥ ३ "रे णिसंस कप्पुरिस अ-लज्जिय खल वराय दुग्गइ - गम - सजिय ॥ ४ । जं पइँ महु जणेरु सङ्घारेंवि• हउँ परिहुत्त वला तहों हारेंवि ॥ ५ तं तउ गरुअ-कम्म-संचरणेहों झेसमि वाहि व कारणु मरणहों" ॥६ एव भणेवि णरवइहें णिलुक्केंदि कह वि कह वि जिण-भवणु पटुक्केवि ॥ ७ हरिकन्तियहें पासु णिक्खन्ती वम्भ-लोउ वहु-कालें पत्ती ॥८ ॥ घत्ता ॥ सम्भु वि सिय-सयण-विमुक्कउ जिणवर-वयण - परम्मुहउँ । मिच्छाहिलाणु मणे मूढउ. वहु-दिवसेंहिँ दुंग्गइहें गउ ॥ ९ [१८] तहिँ महन्त -दुक्खइँ पावेप्पिणु तिरिय -गइ वि णीसेस भमेप्पिणु ॥१ पुणु सावित्ति-गब्में पङ्कय - मुहु जाउ कुसद्धय - विष्पहों तणुरुहु ॥२ ।। णामु पहासकुन्दु सुपसिद्धउ दुल्लह-वोहि-रयण - सुसमिद्धउ ॥३ दिक्खङ्किउ चउ - णाण- सणाहहाँ पासे विचित्तसेण - मुणिणाहहाँ ॥४ तवु करन्तु परमागम - जुत्तिएँ एक-दिवसें गउ वन्दणहत्तिएँ ॥५ सम्मेइरिहें परायउ जाहिँ कणयप्पहु विज्जाहरु ताहिँ ॥ ६ गयणगणें लक्खिज्जइ जन्तउ जो सुरवइहें वि सियऍ महन्तउ ॥७ ४ तं णिएवि परिचिन्तिउ साहुहुँ मयरकेउ- मयलञ्छण-राहुहुँ॥८ "होउ ताव महु सासय-सोक्खें विल्व- विवजिएण तें मोक्खें ॥९ ॥ घत्ता ॥ दूसहहों जिणागम-कहियों अस्थि किं पि जइ तवहाँ फलु।। • तो एहउ अण्ण-भवन्तरे होउ पहुत्तणु महु सयलु" ॥ १० ॥ 17. 1 PS °ल. 2 P °रंमि, A रंगे. 3 Ps परिहूय वाल परिहारे (s रि) वि. 4 , 3. 5 PS A °हि. 18. 1PS कुयुद्धय. 2 P S A °म. 3 A सिए वह. 4 A साहु. 5 P राहहुं, राहहु, A राहु[१७] १ वेदवती. २ कम्पायमान. ३ रे आचारभ्रष्ट. ४ बलाद् भुक्ता, नाशयित्वा वा (2) [१८] १ पूर्यताम्. Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २३८] सयम्मुकिउ पउमचरिउ [क० १९, १-९,२०, १-6 [१९] इय णियाण-दूसिय-तव-चिणउ परम-समाहिएँ मरणु पवण्णउँ ॥ १ सग्गे सणकुमार उप्पजेंवि तहिँ सायरइँ सत्त सुहु भुजेवि ॥२ चवेंवि जाउ सुउ जय-सिरि-माणणु कइकसि-रयणासवहुँ दसाणणु ॥ ३ 5 "णिय-जस-भूसण-भूसिय-तिहुअणु कम्पाविय-विसहर-णर-सुरयणु ॥४ तोयदवाहण-वंसुद्धारणु सहरणयण विणिवन्धण-कारणु ॥ ५ जो सम्भू 'सिरिभूइ-विवाइउ पुणु सोहम्न-सग्गु सम्पाइउ ॥ ६ . चर्वेवि परिहापुरें उप्पजेवि खयरु पुणव्वसु तवु आवजेवि ॥ ७ ... तइयां तियसावासु चडेप्पिणु सत्त समुद्दोवमइँ गमेप्पिणु ॥ ८. ॥घत्ता ॥ सो जायउ गम्भे सुमित्तिहें दससन्दणं-णरवइहें सुउ । एउ लक्खणु लक्खणवन्तउ. चकाहिवु राहव-अणुउ ॥ ९ [२०] जो गुणवइहें आसि गुणवन्तउ भायरु लहुउ पगुण-गुण-वन्तउ ॥१ ॥ भवें परिभमेवि चारु-मुह-मण्डलु सो उप्पण्णु एहु भामण्डलु ॥२ जो जण्णवलि आसि गुण- भूसणु सो तुहुँ ऍहु संजाउ विहीसणु ॥३. तें सयले वि रामहों अणुरत्ता पुन्व- भवन्तर - णेह -णिउत्ता ॥४। जी चिरु हुन्ती गुणवइ वणि-सुय भवें परिभवि कमेण दियहरे हुय । ५ सिरिभूइहें सुअ रूव-रवण्णी जा चिरु' वम्भ-कप्पें उप्पण्णी ॥ ६ ॥ तहिँ तेरह पल्लई णिवसेप्पिणु धुणं - पुछे थिएँ सेसे चवेप्पिणुं ॥७ "ऍह सा जाय सीय जणयहाँ सुय णिरु महुरालाविणि णं परहुय ॥ ८ 19. 1 A दूणियाण. 2 P °चिन्नउ, A विसउ. 3 P A °उं. 4 PS A °रि. 5A omits lines 4 and 5. 6 PS पइ°. 20. 1 P S 'लु. 2 A omits this line. 3 Ps °वि. 4 Ps °मि. 5 Ps "रि. 6 A °पवण्णी. 7 P s सुरु. 8 P S तहिं (s हि) सुरसुह अमाण (s यमाणु) भुंजेप्पिणु. 9A पुणु भुजे. 10 P SA थियसेसि. 11 For the passage एह सा (line 7 ) to पत्ती ( line 9 ) Ps read as follows (orthographic variants of s are ignored): [१९] १ प्रो( ? पुरो )हित. २ सनत्कुमारवर्गे. २0१ वेदवती ब्राह्मणपुत्री. Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० २०, ९-११, २१, १-८, २२, १-२] उत्तरकण्डं-चउरासीमो संधि [२३९ चिर वेयर्वइ णेह - सम्वन्धे हिय दसकन्धरेण कामन्धे ९ जं मुणि पुव्व-जम्में णिन्दन्ती तं" इह दुहइँ महन्तइँ पत्ती ॥ १० ॥त्ता ॥ सिरिभूइ.काले सुअ-कारणे जं हउ सम्भु-णरेसरण। । तें लङ्केसरु चिरु हिंसणु विणिवाइउ लच्छीहरण' ॥ ११ --[२१] गुरु-वयणेहिँ तेहिँ गजोल्लिउ. पुणु वि विहीसणु एम पवोल्लिउ ॥ १ 'कहें के कम्में जणण विणीयहें' सइहें वि लञ्छणु लाइउ सीयहें' ॥ २ तं णिसुणेवि वयणु मुणि-पुङ्गमु अक्खइ णाण-महाणइ-सङ्गम् ॥३ 'मुणि सुअरिसणु आसि विहरन्तउ मण्डलि-णामु गामु संपत्तउ ॥४ . थिउ णन्दणवणे णिरु जिम्मल-मणु तं वन्देप्पिणु गउ सयलु वि जणु ॥५ मुणिवरो वि लहु-वहिणिऍ संवणऍ सइ महसइऍ समउ सुअरिसणऍ॥६ किं पि चवन्तु णिऍवि वेअवइएँ कहिउ असेसहँ लोयहँ कुमइऍ ॥७ ॥ घत्ता ॥ किं चोजु एउजं 'णाऍहिँ दूसिजइ घरु 'हरिहिँ वणु।। राउल-णिहाउ दुग्धरिणिहिँ पिसुण-सहासें साहु-जणु ॥८ [२२] "तुम्हहिँ भणहु चारु धम्मद्धउ णिजिय-पञ्चेन्दिय-मयरद्धउ ॥ १ म. पुणु ऍहु सयमेव परिक्खिउ सहुँ महिलऍ एअन्ते परिट्ठिउ" ॥२ हुय सुय जणयहो बहुगुणवंतहो सीया नाम विदेहाकंतहो ॥ रोमएवपिययम सीलंकिय सइ इंदहो विणयविहूसिय ॥ जेत्थु काले सो सुरु विवुहालउ वेयवई चरु चइवि विसालउ ॥ तेस्थु काले कुंडलमंडियपहु मरिवि सरिवि जिणवरपयपयतुहु ॥ विपिण वि जुयपय गभि णिसण्णा देवि विदेहहिं कंचणवण्णा ॥ भाइभइणिजुवलउ संजायउ गं तियसहो सुरमिहुणु समायउ ॥ भामंडलु सिरिसीयाणामउं गुणरयणायरु वंच्छियकामउं ॥ वेयवई ( इहि) णेहहो संबंधे हिय दसकंधरेण कामंधे ॥ जं जिंदिय मुणि आसि महंता तं इह णाणाविह दुह पत्ता ॥ 12 वेयरई. 18 Aणेइ. 14 A °म्मि. 15 ते. 21. 1 8 A हो. 2 P °हिं, S A °हि. 3 A चाउलणिहउ, 22.1 P SA°इ. . [२] अर्जिकायाः. २ सुदर्शन(? ना) नाम्ना. ३ स्त्रीभिः (?). ४ मर्कटैः. ५ राजगृहसदृशम्, Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २४०] सयम्भुकिउ पउमचरिउ . [क० २२, ३-९,२३,-" एम ताएँ तेव-णियम-सणाहों लोएँ अणायर किउ मुणि-णाहहाँ ॥३ सो वि करेवि अवग्गहु थक्कउ “जा ण फिट्ट संवाउ गुरुक्कउ ॥ ४ ता णिवित्ति महु सयलाहारहों" जाणवि णिच्छउ हय-संसारहों ॥५ सासण-देवयाएँ अत्थक्कएँ मुहु सूणाविउ गरुआसङ्कएँ ॥६ ताएँ वि एउ वुत्तु "अहों लोयों णिय-मणु मा सन्देहहों, ढोयहाँ ॥ ७ जं मइँ कहिउ सव्वु तं अलियां अजुनि पार असेसु वि फलियउ" ॥८ ॥धत्ता ॥ . . जं भाइ-जुअलुतं णिन्दियउ . पुव-भवन्तरें खल-मइएँ। "संवाउ एत्थ उवद्ध जणहों मझें तें जाणइऍ' ॥९ [२३] पंडिभणइ विहीसणु विमल-मइ कहि वालि-भवन्तर परम-जई' ॥१ तो कहइ भडारउ गहिर-गिरु 'विन्दारण्ण-स्थलें विउले चिरु ॥२ हीणङ्गु भमन्तु वि एक मउ सो रिसि-सज्झाउ सुणेवि मउ ॥३ पुणु जाउ कणय -धण-कण-पउरें अइरावऍ खेत्ते दित्ति-णयरें ॥४ " सावयहाँ विहिय - णामों सु-भुंउ सिवमइहें गन्भे महदत्तुं सुउ ॥५ तहिँ पालेंवि पश्चाणुव्व तिण्णि गुणव्यय (चउ) सिक्खावयइँ॥६ जिणवर - पुज्जउ ण्हवणउ करेंवि बहु - काले सण्णासैंण मरेंवि ॥ ७ ईसाण- सग्गें वर-देवु हुउ विहिँ रयणायरेहिँ गएहिँ चुउ ॥ ८ इह पुव्व-विदेहब्भन्तरऍ विजयावइ -पुरे णियडन्तरएँ ॥९ ॥ णामेण मत्तकोइलविउलु वर-गामु रहङ्गि व धण-बहुलु ॥ १० ॥ घत्ता ॥ तहिँ कन्तसोउ वर-राणउ रयणावइ पिय हंस- गइ । तहुँ वीहि मि सुप्पहु णामण गन्दणु जाउ (2) विमल-मइ ॥ ११ 1 Ps °व. 2 Ps लोइयवायरु. 3 4 लोइ°. PS °च्छि'. 4 Ps °देवाइय. 5. गउ'. 6 P अलि उं. 7 P°3. 23. 1 PS परि०. 2 PS A 'रु. 3 Ps omit, A विउ. 4 P s °णामयहो. 5s T. 6PS त. [२२] १ (v. 1.) लोकापवाद. २ स मुनिः. ३ अपवादः. ४ शीघेण. ५ मिथ्यादोषोद्भावनम्. [२३] १ मृगः. २ मृतः. Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ६० २४, १–११; २५, १–९ ] तेण जुवाण भाउ पावतें सम्मत्तोरु भारु पवहन्तें णिरुणिरुवम-गुण-गण-संजुत्तें. ससहर-सणिहेण जस-वन्तें दुल्लह-तव- णिहाणु उवलद्ध बहु- संवच्छर सहसेंहिं विगऍहि. आऊरिउँ सुह-झाणु पहाण ता अवसाण-काल तहाँ आइउ एक-रण-तणु सुरवरु जायउ तर्हि तेतीस जलहि परिमाणइँ सो अमरु चवेपि एत्थहों अखलिय-पयावु सुह- दंसणु • जो णिग्गन्धु मुऍवि सामण्णहों जो णिविसन्तरें पहिमि कमेप्पिशु जेण समरे सहुँ पुष्क - विमाणें दाहिण - भुऍण भुवण - सन्तावणु पच्छऍ ससिकिरण मुएप्पिणु लइय दिक्ख भव- गहण - विरतें दिणुं सिलोवरि परमत्तावणु पुणु वि मडप्फरु भग्गु खणन्तरें • [२५] १ स्त्रियौ. पड० च० ३१ उप्पर्ण - णाणु सो मुणिवरु www झाऍवि स य म्भु भडारउ • उत्तरकण्ड - चउरासीमो संधि [ २४१ [ २४ ] णिय-मर्णे जइण-धम्मु भावन्ते ॥ १ दिणें दिणें जिणु ति-कालु पणवन्तें ॥ २ कन्तसोय - रयणावइ -पुतें ॥ ३ तण ते ओहामिय- रइकन्तें ॥ ४ णाणाविह-लद्धीहिं समिद्ध ॥ ५ दुन्दर - विसय-महारिहिँ हिऍहिँ ॥ ६ किर उपज्जइ केवल-णाण ॥ ७ पुणु सव्वत्थ-सिद्धि संपाइ ॥ ८ सूर- कोडि छाया - संछायउ ॥ ९ भुवि सोक्खइँ अमिय- समाणइँ ॥ १० ॥ घत्ता ॥ जाउ वालि इह खयर-पहु । चरम सरीरु समरें अइ-दूसहु ( ? ) ॥ ११ [ २५ ] ण वि जयकार करइ जगें अण्णहों ॥ १ एइ सयल - जिणहरइँ णवेष्पिणु ॥ २ अणु चन्दहासेण किवाणें ॥ ३ हेलाऍ जें उच्चाइ रावणु ॥ ४ राय लच्छि सुग्गीवहों देष्पिणु ॥ ५ गिरि - कलासु चडेवि पयते ॥ ६ 24. 1Ps. 2 P A वो. 7Ps कु. 8 A. विणु. 9A °उ. 25. 1 Ps धुव. 2 P दिन, 8 दिण्ण. 3Ps परसंतावणु. 4PSA ण्णु. जन्त रोसाविउ रावणु ॥ ७ को उवमिज्जइ तहों भुवणन्तरें ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ अट्ठ- दुट्ठ-कम्मारि - खउ । सिद्धि - खेत्त - वर णयरु गउ' ॥ ९ - * 3 p. 4A उं. 5 Ps. 6PS णु. 5 10 15 20 25 Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २४२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ इय उमचरिय-सेसे सयम्भुएवस्स कह वि उवरिए। तिहुयण -सयम्भु-रइए सपरियण - हलीस-भव-कहणं ॥ इय रामएव- चरिए वन्दई-आसिय-सयम्भु-सुअ-रइए । वुहयण-मण-सुह - जणणो चउरासीमो इमो सग्गो ॥ [८५. पंचासीनो संधि] पुणु वि विहीसणेण पुच्छिन्नइ 'मयण - वियारा । सीया-णन्दणहँ कहि जम्मन्तरइँ भडारा॥ [१] ॥ हेला ॥ तं णिसुणेवि वयणु जग-भवण-भूसणेणं । ॥ वुच्चइ मुणिवरिन्देण सयलभूसणेणं ॥१॥ 'सुणि अक्खमि परिओसिय-सुरवर जगें पसिद्धे' कायन्दी-पुरवरें ॥२ वामएव-विप्पहों विक्खायहाँ सम्मलीऍ घरिणीऍ सहायहाँ ॥ ३ सुय वसुएव-सुएव वियक्खण वियसिय विमल-जमल कमलेक्षण ॥४ ताहँ 'पियउ दुइ णिम्मल-चित्तउ विसय-पियङ्गु-णाम-संजुत्तउ ॥५ ॥ एक्कहिँ दिणे 'मयणाय-मइन्दहाँ अण्ण-दाणु सिरितिलय-मुणिन्दहों ॥६ विहि मि जणेहिँ तेहिँ गुरुऐन्तिएं(?) दिण्णु समुज्जल-अविचल-भत्तिएँ ॥७ वहु-कालें अवसाणु पवण्णा उत्तरकुरुहें गम्पि उप्पण्णा ॥८ . तहि मि तिणि पल्लइँ णिवसेप्पिणु नणे चिन्तविय भोग भुञ्जेप्पिणु ॥९ पुणु ईसाण-सगें हुअ सुरवर पलय -समुग्गय णं रवि-ससहर ॥ १० ॥ घत्ता ॥ विहिँ रयणायरेंहिँ अइकन्तेहिं सम्मय-भरिया । चवण करेवि पुणु तहे कायन्दिहें अवरारिया ॥११ 1A कव्व. 2 P S वंदे. 3 P°णे, A यणो. 1. P SA °द्वि. 2 P SA . 3 s भत्तिए. ३ मदनाग कन्दर्पगज-सिंहस्य. ४ आगते सति. [१] १ काकन्दीपुरे. २ भार्ये द्वे. ५ भोगभूमि. ६ सम्यक्त्वं सन्मतिश्च, Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ०.२,१-११%,३,१-९] उत्तरकण्ड-पंचासीमो संधि [२४३ [२] ॥ हेला ॥ रइवद्धण-णरिन्दहो पर-परायणासु । ससि-णिम्मल-जसासु सिव-सोक्ख-भायणासु ॥१ जाय वे वि जिणवर-पय-सेविहें णन्दण सुअरिसणा-महएविहें ॥ २ तहिँ पहिलारउ णामु पियङ्कर तणु तणुअउ पुणु अणुउ हियङ्करु ॥ ३ । सोहइ दित्तिएँ णाइँ दिणेसर.... _णाइँ भरह-पहु-वाहुवलीसर ॥४ वहु-कालें तव-चरणु लएप्पिणु सेण्णासेण सरीरु मुएप्पिणु ॥५ हुव गेवज-णिवासिय सुरवर स-मउड दिव्व-कडय-कुण्डल-धर ॥ ६ . दुइ-रयणी-सरीर-उध्वहिया अणिमाइहिँ गुणेहिँ सइँ 'सहिया ॥७ सूरप्पहें विमाणे वित्थिण्णएँ णाणाविह-मणि-गणहिँ रवण्णएँ ॥८ ॥ तहिँ इच्छियइँ सुहइँ माणेप्पिणु सायराइँ चउवीस गमेप्पिणु ॥९ चवेंवि जाय पुणुं अरि-करि-अङ्कुस सीयहें णन्दण इह लवणङ्कुस' ।। १० ॥ घत्ता ॥ तं तेहउ वयणु णिसुणेप्पिणु परम- मुणिन्दहों। हुउ विम्भउ गरुउ विजाहर-सुरवर-विन्दहाँ ॥ ११ [३] ॥ हेला ॥ आणेवि पुन्व-वइर-सम्वन्धु विहि मि ताहूँ। ... सीयहें कारणेण सोमित्ति-रावणाहँ ॥ १ अण्णु वि वहु-दुक्ख-णिरन्तराई अ-पमाणइँ सुर्णेवि भवन्तराई ॥ २ दहमुह-भायर-जाणइ-वलाहँ सुग्गीव-वालि-भामण्डलाह ॥३ ॥ के वि आसकिय गय भयों के वि के वि थिय णिय-मणे मच्छरु मुएवि॥४ . के वि थिय चिन्ता-सायरें 'विसेवि के वि हुव मह-दुक्ख 'विउद्ध के वि ॥५ के वि सयलु परिग्गहु परिहरेवि • अत्थक्कऍ-थिय पावज लेवि ॥ ६ अण्णेक के वि थिय वउ धरेवि सम्मत्त-महब्भरे खन्धु देवि ॥ ७ भूगोयर-खयर-सुरासुरेहिँ सयलेहि मि मुणिहिँ णामिय-सिरेहिँ ॥८ 23 णीसेस-जीव-भम्भीसणासु . किउ साहुक्कारु विहीसणासु ॥ ९ 2. 1 A जिय. 2 PS उच्चाहिय. 3 A omits. 4 P S साहिय. 5 P इय corrected as इह; A इय. 6 PS गुरु... [२] १ शत्रुभिः अजेयस्य. २ सुदर्शनादेव्याः. • [३] १ सीता रामः तयोर्भवानि. २ प्रविश्य. ३ विक्रेध्य (?). ४ वेगेन. Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 २४४ ] सयम्भुकिउ पउमचरिउ 'भो भो गुण-उवहि अम्हेंहिँ' ऍउ चरिङ 20 www 'परमेसर सधर-धरित्ति- पाल सुपयाम-गाम-पट्टण - णिउत्त माणिय पवर - पीवर - थणाउ " अच्छिउ विउलेंहिँ जण - मणहरे हिँ आरूढु तुरय-गय-रहवरेहिं देव त्इँ परिहियाइँ णिरुवम - णच्चियइँ पलोइयाइँ अर्जुहुत्तु सयलु इहलोय-सोक्खु 15 मे पुत्तु विवाइड देवि जुज्झु एवहिं दासरहि मुक-परिग्गहर [ ४ ] ॥ हेला ॥ तो एत्थन्तरे तिलोयग्ग- पत्त-णामो । वृत्त कियन्तवत्तेणं' सरसैण राम ॥ १ || हेला ॥ लब्भइ जग असेसु दुलहु णवर एक्कु 2 तें जें लहु हत्थुत्थलहि इय-यहिँ जण जणियाणन्दे 'वच्छ वच्छ पावज लएप्पिणु " किह चरियऍ पर-हरेंहिं' भमेसहि 25 कि दूसह परिसह वि सहे सहि 3. 1P SA हि. 4. 1Ps. 5. 1Ps रिंद . [४] १ मम पुत्रो मृतः ॥ घत्ता ॥ [क० ३,१०, ४, १-११५, १०६ पइँ होन्तें विषय- सहावें । आणि मुणिहिँ पसाएं' ॥ १० मइँ तुज्झु पसाएं सामिसाल ॥ २ रयणायर देस अणेय भुत्त ॥ ३ सुरवहु - रूवोहामिय-धणाउ ॥ ४ गिव्वाण -विमाणेंहिँ वर - घरेहिँ ॥ ५ की लिउ वण- सरि-सर-लयहरेहिँ ॥ ६ इच्छऍ अङ्गाइँ पसाहियाइँ ॥ ७ बहु-भय-गेय- वज्जइँ सुआइँ ॥ ८ जम्महों विणलक्खि कहि मि दुक्खु ॥ ९ णिय - सत्तिएँ पेसणु कियउ तुज्झ ॥ १० ॥ घत्ता ॥ उवढुक्कइ जाव ण मरणउँ । वर ताम लेमि तव चरणउ ॥ ११ [५] किय- णरवरिन्दे - सेव । पावज्ज- रयणु देव ॥ १ मइँ परलोय - कङ्क्ष' मोक्कलहि' ॥ २ तु कितवतु वद्दे ॥ ३ सव्व-सङ्ग परिचाउ करेष्पिणु ॥ ४ पाणि-पत्ते भोयणु भुञ्जेसहि ॥ ५ अङ्ग महा-मल-पडलु धरे सहि ॥ ६ 2PS इच्छिय. 3 P णचणइ, S णञ्चयइ. 4 Ps अण. 5 °उं. 2PA हिं. 3 Psg. 4 P राहें, s°रह. Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ०५,०-१२, ६, 1-1०,७,१]. उत्तरकण्डं-पंचासीमो संधि [२४५ किह धरणियल-सयणे सोवेसहि काणणे वियणे घोरें णिसि णिसहि ॥ ७ किह दुक्कर-उववास. करेसाई पक्खु मासु छम्मास गमेसहि' ॥८ रुक्ख-मूलें आयावणु देसहि तुहिण - कणावलि देहे धरेसहि' ॥९ तो सेणाणि भणडू 'सुह-भायणु जो छड्डुमि तुह णेह-रसायणु ॥१० जो लच्छीहरु उज्झै वि सकमि सो किं अवरइँ सहेवि ण सक्कमि ॥ ११ । ॥ घत्ता ॥ मिचु-सुराउहेंण 'देहे-इरि जाव णिहम्मई। ताव खणेण वरि अजरामर-देसहों गम्मइ ॥ १२ ॥ हेला ॥ कालेण वि णरिन्द वड्डिय-महन्त-सोउ । होसइ तुह समाणु अवरेंहिँ वि सहुँ विओउ ॥ १ तइयहुँ दुक्कर जीविउ छुट्टइ वहु-दुक्खेंहिँ महु हियवउँ फुट्टइ ॥२ . तें कजें ण वि वारिउ थक्कमि चउ-गइ-काणणे भौवि ण सक्कमि ॥३ तं णिसुणेवि वलु दुम्मण-वयणउँ वोल्लइ अंसु-जलोल्लिय-णयणउँ ॥ ४ 'तुहुँ स-कियत्थउ जो इउ वुझेंवि महु-सम सिय जर-तिणमिव उज्झवि॥५ ।। घोरु वीर तव-चरणु समिच्छहि इय जम्में जइ मोक्खु ण पेच्छहि ॥६ अवसरु परियाणेवि संखेवें सम्बोहेवउ हउँ पइँ देवें ॥ ७ जइ जाणहि उवयारु णिरुत्तउँ सम्भरेज तो ऍउ जं वुत्त' ॥८ सो विसरहसु स-विणउ पणवेप्पिणु 'एम करेमि देव' पभणेप्पिणु ॥९ ॥घत्ता॥ धन्देवि मुणि-पवर 'दिक्खहें पसाउ' पभणन्तउ । खणे कियन्तवयणु वहु-णरहिँ समउ णिक्खन्तउ ॥ १० 25 । हेला ॥ सहसा हुउ महरिसी भव-भव-सयाहँ भीउ । सीलाहरण-भूसिउ 'करयलुत्तरीउ ॥ १ 5. P रहि, s इ. 6. PS °सु 7 PS A 'हि. 8 PS A °झि. 9 s वुत्तु. 10 P सुराउहिवजेण. 11 P A "इं. 6. 1 A 3. 2 P . [५] १ वज्रेण देव (१ ह ) एवं पर्चतः. [७] १ हस्तप्रावरणम्. Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २४६ ] संयम्भुकिउ पउमचरिउ क०७, २-११;4,1-10 तो मुणि अहिणन्देवि अमर-सय णिय-णिय-भवणहँ सहसत्ति गय ॥२ सीराउहो वि संचल्लु तहिँ सा अच्छइ सीयाएकि जहिँ ॥ ३ दीसइ अज्जिय-गण-परियरिय ध्रुव-तार व तारालङ्करिय॥४ णं समय-लच्छि विमलम्बरिय णं सासण-देवय अवयरिय ॥ ५ । पेक्झेवि पुणु थिउ आसण्णु वलु णं सरय-जलय-मालहें 'अचलु ॥ ६ चिन्तन्तु परिहिउ एक्कु खणु दर-वाह-भरिय-अविचल-णयणु ॥ ७ 'जा चिरु घण-रवहाँ वि तसइ मणे सोबई हिय-इच्छिय-वर-सवणे ॥ ८ सा वणयर-सद्द-भयाउलएँ वहु हीर-खुण्ट-कुस-सङ्कुलएँ ॥ ९ वर-काणणे पगुण गुणन्भहियकिह रयणि गमेसइ भय-रहिय ॥ १० ॥ घत्ता ॥ जम्पिय-यिय-वयण अणुकूल मणोज महासइ । सुह-उप्पायणिय कहिँ लब्भइ एरिस तियमइ ॥ ११ [८] 'धि मइँ कियउ असुन्दरं जगहुँ कारणेणं । । जं घल्लावियासि पिय वणे अकारणेणं' ॥१ चिन्तेंवि एव सीय अहिणन्दिय णं जिण-पडिम सुरिन्दें वन्दिय ॥२ जिंह तें तेम सुमित्तिहें जाएं तिह वर-विजाहर-सङ्घाएं ॥३ 'तुहुँ स-कियत्थ जाएँ सुपसिद्धउ जिणवर-वयणामिउ उवलद्धउ ॥ ४ जा वन्दणिय जाय णीसेसहुँ वाल-जुवाण-जरकियवेसहुँ ॥ ५ ॥ कन्त-जणेर-कुलइँ अप्पउ जणु पइँ उज्जालिउ सयलु वि तिहुयणु ॥६ पुणु णीसल्लु करेवि महव्वल जाणइ अहिणन्देवि गय हरि-चल ॥७ लवणकुस-कुमार विच्छाया णे रवि-ससहर णिप्पह जाया ॥८ गय णर-णरवरिन्द-विजाहर । सुन्दर-कडय-मउड-कुण्डल-धर ॥९ ॥ घत्ता । 25 दसरह-राय-सुय णरवर-लक्खेंहिँ परियरिय। इन्द-पडिन्द जिह तिह उज्झाउरि पइसरिय ॥ १० .. 7. 1 PS °मालाहे, A °मालेहिं. 2 Ps कुंट'. 3 A °णे. 4 PS हु, A °हुँ. 5 F S A 'हि. 8. 1 P द्धि, धिद्वि. 2 P किओ, 8 किउ. 3A °रु. 4 वयणे. 5 PS °य. 6 P A . [७] २ पर्वतः. ३ खुंटका दर्भाणि. ४ प्रकृष्टगुणेन युक्ता. [८] १ धिग् धिग्. २ प्रेतवने । रे प्रिया वने च. ३ नमस्कृता. Sam Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०९, १-१०,१०,१-१०] उत्तरकण्डं-पंचासीमो संधि [२४७ ॥ हेला ॥ एत्थन्तरे पिएवि वलएउ पइसरन्तो। रिसह-जिणिन्द-पढम-'णन्दणहों अणुहरन्तो ॥१ णाणा-रस-सम्पुण्ण-णिरन्तरु . णायरिया-यणु चवइ परोप्परु ॥ २ 'ऍहु सो वलु णिय-भुअ-वल-वीयउ दीसइ गिम्भु जेम णिस्सीयउ ॥ ३ सोह ण पावइ उत्तम-सत्तउ णं जिण-धम्मु दया-परिचत्तउ ॥४ णं जोण्हएँ आमेलिउ ससहरु गं दित्तिएँ दूरुज्झिउ दिणयरु ॥ ५ ऍहु सो में विणिवा रावणु लक्खणु लक्खण-लक्खकिय-तणु ॥ ६ इय वेण्णि वि जण ते लवणङ्कस सीया-णन्दण करि व णिरङ्कस ॥७ तरणि-तेय णिव्वूढ-महाहव जेहिं परजिय लक्खण-राहव ॥८ ॥ ऍहु सो वज्जजङ्गु वल-सालउ पुण्डरीय-पुरवर-परिपालउ ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ ऍहु सो सत्तुहणु सत्तुहणु समरें अणिवारिउ । णन्दणु सुप्पहहें जें महु महुराहिउ मारिउ ॥ १० [१०] ॥ हेला ॥ ऍहु सो जणय-णन्दणो जयसिरी-णिवासो । ____ रहणेउर-पुराहिवो तिहुअणे' पयासो ॥ १ ऍहु सो सुग्गीवु 'चराहिमाणु पमयद्धय-विजाहर-पहाणु ॥२ किक्किन्ध-णराहिवु वालि-भाइ तारावइ तारा-वइ व भाइ ॥३ ऍहु सो मारुइ अक्खय-विणासु जे दिण्णु पाउ सिरे रावणासु ॥४ लङ्केसु विहीसणु विणय-वन्तु ॥ ५ ऍह सो णलु घाइउ जेण हत्थु ऍह णीलु विवाइड जें पहत्थु ॥६ ऍह सो अङ्गउ थिर-थोर-वाहु जें किउ मन्दोयरि-केस-गाह ॥७ ऍहु सो पवणञ्जउ सुहड-पवरु . परिपालइ जो आइच्च-णयरु ॥८ ऍह सो महिन्दु अञ्जणहें ताउ - मणवेय-महाएविऍ सहाउ ॥ ९ आयऊ सहि तिण्णि वि जणिउ ताउ अवराइय-कइकय -सुप्पहाउ ॥१० 9. 1 PS °वाइउ. 10. 1 Ps °ण. 2 A वि.. 3 PS ए(s य)हु सो नीलु विहउ. 4 PS सह. 5s केकय. . [९] १ भरतचक्रवर्तिनः.. [१०] १ श्रेष्ठाभिमानः. २ चन्द्र इव. ३ जनन्यो रामादीनाम्. ४ 7 लक्ष्मणजनन्या द्वे नामनी कइकइ.सुमित्रेति । भरतस्य तु कैकयेति जननी. • Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २४८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १०,११११,१- १२,१-५ ॥ घत्ता ॥ पुण्णघणहों तणय सा एह विसल्ला-सुन्दरि । सत्ति-हउँ (?) जाएँ रणे परिरक्खिउ लक्खण-केसरि' ॥ ११ [११] । ॥हेला ॥ णायरिया-यणासु आलाव एव जावं । लक्खण-पउमणाह राउले पट्ट तावं ॥१ सुरसरि-जउण-पवाह व सायरें ससि-दिवसयर व अत्थ-धराहरें ॥२ केसरि व्व गिरि-कुहरब्भन्तरें सहत्थ व वायरण-कहन्तरें ॥ ३ चिन्तइ वलु पिय-सोयब्भइयउपेक्खु के सीयएँ तवु लइयउ ॥४ " हउँ भत्तारु जणद्दणु देवरु जणउ जणणु भामण्डलु भायर ॥ ५ णन्दण दुइ वि एय लवणकुस । अवराइय सासु दीहाउस ॥ ६ इह महि एउ रज्जु ऍउ पट्टणु ऍउ घर ऍहु अवरु वि वर्धव-जणु ॥ ७ इय पुण्णिम-ससि-सण्णिह-छत्तइँ कह सव्वइ मि झत्ति परिचत्तई॥८ सुरवरह मि असक्कु किउ साहसु वहु-कालहों वि थविउ महियले जसु ॥९ 15 एवहिँ उन्भासिय-परिवायहों होन्तु मणोरह पैय-सङ्घायहों' ॥१० ॥ घत्ता ॥ लक्खणु चिन्तवइ सीया-गुण-गण-मण-रञ्जिउ । 'हउँ विणु जाणइऍ हुउ अजु जणेरि-विवजिउ' ॥ ११ [१२] 'तो एत्तहे वि ताव पइ-पुत्त-मोह-चत्ता . तियसं-भूइ-णिन्दिया अई-महन्त-सत्ता ॥१ जा पाउस-सिरि व्व सु-पओहर आसि तियस-जुवइहिं वि मणोहर ॥२ सा तवेण परिसोसिय जाणइ णं दिवसयरें गिम्भे महा-णइ ॥३ दुप्परिणाम दूरे परिसेसिय घेण-मलोह-कञ्चऍण विहूसिय ॥४ 3 परमागम-जुत्तिएँ किय-पारण वसिकिय पञ्चेन्द्रिय-वर-वारण ॥५ 6. PS सत्तिए हउ, A सत्तिहेउ. 11. 1 Ps °णुसु. 2 8 केंव. 3 s °य, A °भ. 4 Ps इय. - 12. 14 ता. [११] १ अस्तपर्वते. २ उद्भाषितपरिवादस्य. ३ प्रजायाः. [१२] १ सीतार्जिका. २ निबिडलमलौघा. Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १२, ६-१२; १, १-५] उत्तरकण्डं-छायासीमो संधि [२४९ रहिर-मंस-परिवजियं-देही जीविऍ जणहों जणिय-सन्देही ॥६ पायड-अस्थि-णिवह सिर-जाली फरुसाइण सव्वङ्ग-कराली ॥ ७ घोरु वीरु तव-चरणु करेप्पिणु ____ हायणा वासट्टि गमेप्पिणु ॥ ८ दिण तेत्तीस समाहि लहेप्पिणु थिय इन्दहों इन्दत्तणु लेप्पिणु ॥ ९ तियसावासें गम्पि सोलहम' वर-विमाणे सूरप्पह-णामएँ ॥ १० कञ्चण-सिहरि-सिहर-सङ्कासऍ. विविह-रयण-पह-किय-'विमलासऍ ११ ॥ छत्ता ॥ हरि-रामुज्झियंउ अवरु वि जो दिक्ख लएसइ । सग्ग-मोक्ख-सुहइँ सो सव्वइँ स इँ भु ओसइ ॥ १२ इय पोमचरिय-सेसे सयम्भुएवस्स कह वि उव्वरिए । तिहुयण-सयम्भु-रइए सीया-सण्णास-पव्वमिणं ॥ वन्दइ-आसिय-महकइ-सयम्भु-लहु-अङ्गजाय-विणिवद्धे । सिरि-पोमचरिय-सेसे पञ्चासीमो इमो सग्गो ॥ [८६. छायासीमो संधि] उवलखूण इन्दत्तणेण सीय-पहुत्तणु किं वणिजइ। तिहि मिजगैहिँ जंणिरुवमउ जइ परतं जि तासु उवमिजइ ॥ध्रुवकम्॥ [१] तो उत्तमङ्गे लाइय-करेण पणिउ गोत्तमु मगहेसरेण ॥१ 'परमेसर णिरु-थिरै-थोर-गत्ते णिक्खन्ते सु-सत्ते कियन्तवत्त ॥२ वोलीणऍ सासऍ सुह-णिहाणे . वइदेही-सण्णासण-विहाणें ॥३ कन्तुज्झिउ एवहिँ दणु-विमहु कहि काइँ करेसइ रामचन्दु ॥४ किं लक्खणु काइँ समीर-तण किं भामण्डलु किं जणउ कणउ ॥५ ___12. 2 P - जणिय जणहो. 3 PS सिरि. 4 PS वरिसहि(s हि) तहिं (s हि)... 5 PS सो वि. Puspika-1 A °हि. 1. 1 is ढे. 2 A °3. 3 Ps °°, A °य°. 4 Ps सिसुत्ते, A सुसत्ति. 5 Ps °यमद्दु. 6 P A °3. 7 P°उं. [१२] ३ वपुःनसा. ४ रूक्षचौ . ५ निर्मलदिग्मुखानि. ६ सुराम (?) प्रस्तुते, अन्यत्र पासुदेवेन कलत्रेण च रहितः. [१] १ ('.].) बालकत्वे. Jain Education Inter पु ल च०३२ Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २५० | सयम्भुकिङ पउमचरिउ किं लवणु कहूँ अङ्कुसु कुमारु किं पवणञ्जर दहिमुहु महिन्दु किं ण णील वि सत्तुहणु अङ्गु अविणारायण-तणय काइँ • गउ गव चन्दकरु दुम्मुहो वि www किं अवइयं विमल - मइ काइँ करेसइ 'दोण- सुय 10 इय वयहिँ मुणि-जण-मणहरेण आयण्णहि सेणिय दिढ-मणाहँ दस - दिसिं - परिभमिय-महाजसाहँ सुरवर-जण-णयण-मणोहराह कचणणों कञ्चणरहेण 'महु घरिणि जयद्दह जगे पसिद्ध दुइ दुहियउ ताहें वियक्खणड मन्दाइणि - णामें तहिँ 'महन्त 15 20 ऍड परियाणवि सहसति तेहिं परिपेसिय अङ्कुस लवण वे वि णं पचलिय अट्ठ वि दिस- करिन्द 25 अण्णेक तणय साहण- समाण [क० १, ६-११, २१- ९३, १-४ किं लेङ्काहिवु सुग्गीड़ तारु ॥ ६ चन्दोयरि जम्वु इन्दु कुन्दु ॥ ७ पिहुमइ सुसेणु अङ्ग तरङ्गु ॥ ८ to विवि अ-सयाइँ ॥ ९ अवरु वि किङ्करु जो वलहों को वि ॥ १० ॥ घत्ता ॥, TTE सयम्वर- कारण तुम्हहिँ विणु सोहन्ति ण वि किं सुमित्त सुप्पह गुण-सारा । ऍउ सलु वि वज्जरहि भडारा' ॥ ११ [२] वुच्चइ पच्छिम - जिण - गणहरेण ॥ १ वहु-दिवसेंहिँ रात्र लक्तणाहँ ॥ २ अमुणिय- पमाण-कय- साहसाह ॥ ३ मुसुमूरिय-अरिवर- पुरवराहँ ॥ ४ पट्टविउ लेहु कञ्चण- रहेण ॥ ५ सुर-सरि व सुवाणिय कुल-विसुद्ध ॥ ६ अहिणव- जोव्वणउ स - लक्खणाउं ॥ ७ लहु चन्दभाय पुणु रूववन्त ॥ ८ ॥ धत्ता ॥ मिलिय सयल महि - गोयर खेयर । इन्द-पडिन्द - रहिय णं सुरवर ॥ ९ [ ३ ] सरहसेंहिं राम-चकेसरेहिं ॥ १ हरि - णन्दण अड्ड कुमार जे वि ॥ २ णं वसु णं अट्ठ वि विसहरिन्द ॥ ३ पट्ठवियाहु-सय-प्पमाण ॥ ४ 8 P SA दु. 9 P° यई, S इ. 2. 1 Ps सु. 2 P marginally notes a variant सयंपह, A सयद्दह . 3A o. 4 p. २ विभीषणः ३ विसल्ला. [२] १ स्थानातू. २ " सुजला सुवचना च. ३ ज्येष्ठा. [३] १ वस्वष्ट परसमये [इ]ति कथयति. Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ३,५–९; ४, १-१०; ५, १-२ ] अवर वि कुमार दिढ़- कढिण-देह स- विमाण पयट्ट ङ्गणेण णं जुग-खऍ हुअवहु चन्द-सूर जोयन्तं चउद्दिसु महि समत्त • छत्त - चिन्ध - सिग्गिरि - गियरु णं विवाह मण्डवु विठ्ठलु तोहें पेक्खवि आगमणु ताहँ वेय-निवासिय साणुराय सहुँ तेहिँ मिलेंवि कञ्चणरहासु जहिँ गाढ णिविड वहु मञ्च वद्ध जहिं णरवर पडिय बहु-वियार खणें लेन्ति अणेयइँ भूसणाइँ जहिँ सुब्बइ वीणा-वेणु-सहु महरु के वि गायन्ति गेउ तहिं ते कुमार सयल वि पइट्ठ - णिय- रूवो हामिय-मयण माणुस - वेसें धरणि यलें तो रुव-पसण्ण णिरुवम-सोहग्गउ मणि-विमल कयासों णव-कमल-दलच्छिउ स-विसेसें 'भलिब उत्तरकण्ड - छायासीमो संधि [२५१ अवरोप्यरु परिर्वड्डिय-सणे ॥ ५ परिवेदिय - विज्जाहर - गणेण ॥ ६ सणि-कण -- गुरु-राहु कूर ॥ ७ तं ञ्चथाणु aण पत्त ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ दीसइ पुरें कुमार - सङ्घाएं । णिम्मिड लवणसहँ विहाएं ॥ ९ [ ४ ] दससुन्दण-णन्दण- णन्दणाहं ॥ १ अहिमुह विज्जाहर सयल आय ॥ २ गय समुह सयम्वर- मण्डवासु ॥ ३ णावर सक्कई- कय कव्व-वन्ध ॥ ४ खणें गलें वन्धन्ति मुयन्ति हार ॥ ५ च - दिसु जोयन्ति नियंसणाइँ ॥ ६ पडु-पडह-मुरव-रुञ्जा- णिणहु ॥ ७ अइ सु-सरु सुहावर्डे विविह-भेउ ॥ ८ णाणा- मणिमय-मञ्चहिँ णिविट्ठ ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ 3. 1P $ परिवेदिय 4. 1r has सकयकवि. 5. 1P ° उं. 2 P उं, s°ओ. 3 Ps. ing in P A. 6 PSA इ. सोलह-आहरणालङ्करिया । अमर कुमार णाइँ अवयरिया ॥ १० [५] वेण्णि विकण्णउ' करिणि वेलग्गड णियय- णिवासहों सरसई-लच्छिउ दुइ भलि 2s °ति. 3 Ps° सग्गिरि° 2 A णिया . 3 p. - साह | जण-मण- विन्धणउ ॥ १ सुह-दिणें णिग्गयउँ । 26 इँ समाय ॥ २ लिय । म 4 A 3. 4Ps लु. 5 This Pada is miss २ बुधः. ३ शुक्रः (?). ४ मंगल ( ? ). [४] १ (T's variant ) संस्कृतकविः. [५] १ हस्तिन्याः चटितायै ( ? ). २ सवितर्केण मदनेन. ३ शोभितः (?). 10 15 20 25 Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २५२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०५,३-८,६,१-११ गुण-गण-पडिहत्थिउ वर-वण-लच्छिउ णं संचल्लियउ॥३ थिय चउहु मि पासहिँ मञ्च-सहासहिँ वर जोयन्तियउ। मोहण-लय-मायउ एक्कहिँ आयउ णं मोहन्तियउ ॥४ णं सुकइ-णिवद्धउ कहउ रसडउ मणे पइसन्तियउ। 5 सोहग्ग-विसेसें तें ववएसें णं णासन्तियउ ॥५ अइ-विसम-विसाढउ विसहर-दाढउ णं मारन्तियउ। णं रणे दुकन्तिउ मग्गण-पन्तिउ. . विरहु करन्तियउ॥६ णं गिम्भे फुरन्तिउ दिणयर-दित्तिउ सन्तावन्तियउ। णं आउह-धारउ दिण्ण-पहारउ मुच्छावन्तियउ ॥७ ॥ घत्ता ॥ अग्गएँ करिणि-समारुहिय धाई सयल दरिसावइ णरवर। . णावइ चारु वसन्त-सिरि विहिँ फुल्लन्धुअ-पन्तिहिँ तरुवर ।।८ [६] जोयवि भू-गोयर चत्त केव खम-दऍहिँ कुगइ-गइ-मग्गु जेव ॥ १ 15 पुण मेल्लिय विज्जाहर-णरिन्द णं गङ्गा-जउणेहिँ वह-गिरिन्द ॥२ अवरे वि परिहरेंवि गयाउ तेत्थु ते सीया-णन्दण वे वि जेत्थु ॥३ जहिँ छत्त-सण्ड-मण्डवु महन्तु सुर-मणि-कर-णियरन्धार-वन्तु ॥ ४ रविकन्त-पहुज्जोइय-दियन्तु अवरहि मि मणिहिँ मह-सोह दिन्तु ॥५ पेडेंवि लवणङ्कस 'तुरिउ सव्वु गउ परिगलेवि चिरु रूव-गव्वु ॥ ६ 20 जेट्टोवरि पुणु मन्दाइणीऍ परिचित्त माल गय-गामिणीऍ ॥ ७ अङ्कुसहाँ चन्दभायाएँ तेव परिओसिय णहयले सयल देव ॥ ८ किउ कलयलु तूर. आहयाइँ विच्छायइँ जायइँ वर-सयाइँ ॥९ णं णिहि-चुक्कइँ वाइय-कुलाइ चिन्तन्ति गमण-हिययाउलाई ॥१० ॥ घत्ता ॥ . 25 'किं विणिभिन्दहुँ महि गयणु किं सायर 'गिरि-विवर पैईसहुँ । धीसोहग्ग-भग्ग-रहिय जाहुँ तेत्थु जहिँ जणेण ण दीसहुँ' ॥११ 7 Ps °धण'. 8 PS धाइय. 6. 1 P °दमएहिं, 5 °दमइहि. 2 Ps भाए वि तेव. 3 P S परिज, A परिउ'. 4 P वरे, °वरि. 5 P S A पइ. 6A णी. ४ वचनेन (?). ५ भ्रमराः, [६] १ समूह. २ ' सुरवइमणि=इन्द्रनीलमणिः. ३ शीघ्रम्. ४ निधानोत्पाटनधातुवादविवरप्रवेशकारिणः. Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ७, १–९; ८, १–९] ताव दुण्णिवारारिमद्दणा. 'तिसयं- तीस-वीस - प्पमाणया मुवि वाल विक्कम - गुरुक्कया • सणियं दुअन्तेर्हि सेण्णयं फणि-उलं व अचंत-कूरयं समर - रस- दिढावद्ध-परियरं रह-विमाण - हय-गय-निरन्तरं जाव चलइ किर भीसणाउहं ताव ते अहिं वितहिँ धरणियय-भायरेंहिँ सहुँ उत्तरकण्डे - छायासीमो संधि [२५३ [७] मर्णे विरुद्ध सोमित्ति - णन्दणा ॥ १ पलय-काल-रूवाणुमाणया ॥ २ सयल अवर वर पासें दुक्कया ॥ ३ घण - उलं व ह लें णिसण्णयं ॥ ४ दिण्ण-घोर-गम्भीर-तूरयं ॥ ५ पाउसम्वरं णं सधणुहरं ॥ ६ विविह- चिन्ध - छाइय- दियन्तरं ॥ ७ विहि मि राम- णन्दणहँ सम्मुहं ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ 'अह अह भायरों म करहों कोहु जो 'जाय - दिनों लग्गेवि सणेहु आयहँ पर कष्णह कारणेण गुण-विय संयण-खम-णासणेण कलहन्ति ए वि पर जेव राय तुम्हेंहिं पुणु सयलइँ अइ समत्थ लज्जिज्जइ अण्णु वि राहवासु सुट्ट वि मय-मत्तउ मिलिय-भिनु 7. 1. A विसुद्ध 24 तियस° S° दि. 6 P°धरं, A यरं. लच्छीहर-महएवी जाऍहिँ । णं तइलोक्क चक्कु ' दिसणाऍहिँ ॥ ९ [८] www मं वड्डारहों' रहु-कुलें विरोहु ॥ १ सो वल-लक्खणहँ म खयहाँ हु ॥ २ अवरोपरु का महा-रणेण ॥ ३ तिहुअणें धिक्कार- पगासणेण ॥ ४ कु पुरिसवण्णाण - कला - अणाय ॥ ५ गुणवन्त वियाणिय- अत्थसत्थ ॥ ६. हि वयणु सिहुँ गम्पि तासु ॥ ७ किं णिय करु परिचप्पड़ मैयङ्गु' ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ इय पिय वयहि अवरेंहि मि' ते' उवसामिय माण-समुण्णय । णं वर-गुरु-मन्तक्खरै हिँ किय गइ मुंह- णिवद्ध वहु पण्णय ॥ ९ 3P सन्नियं, s सण्णियं 4Fs °यलं. 5 P° सदिढ, 4PS व. 5 Ps omit 8. 1°P SA°हु. 24 वर. 3 PS ° सयक्खविणासणेण. these 6P : निंमुह वहु, s° निम्मुह वहु . [७] १.३५० तीनि सै चासु. २ शनिचंद्रौ द्वादशराशौ यप्पा ( था ? ) भवति (?). ३ r दिग्गजै:. [2] १ " य जन्मदिनप्रभृतिस्य ( ? ). २ (P's reading ) शतसंख्या ( ? ). २ T कलाविज्ञान - अनज्ञात (? अज्ञात ). ३ सुंडि. ४ हस्ती. 5 10 15 23 Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ पुणु ते अवलोऍवि वार- वार वहु-बन्दिण- वन्देहिँ थुव्वमाण णिसुर्णेवि गिज्जन्तइँ मङ्गलाइँ • पेक्खेष्पिणु सिय- सम्पय-विहोउ अप्पा परिणिन्दन्ति केव 'अम्हइँ तिखण्ड - महिवइहें पुत्त वहु-गुण वहु-साहण 'बहु-सहाय ण वि जाणहुँ हीण गुणेण केण 10 २५४] सयम्भुकिङ पउमचरिउ 25 अव काइँ विसूरिऍण जीवों मर्णेण समिच्छियउ वरि तुरिङ गम्प तव चरणु लेहुँ 1. ऍउ चिन्तेंवि अवहत्थिय-भयासु विष्णविउ णवेष्पिणु 'णिसुणि ताय अम्हइँ संसार - महासमुद्दे दुग्गइ-गम-खारीपार-णीरें मिच्छत्त-गय- वायन्त- चाऍ बर- विविह-वाहि- कलोल -जुत्तें मय-माण-विडल - पायाल- विवरें मह-मोहुब्भड -चल- फेण- सोहे " परिभमिय सुंइरु अ-लहन्त-धम्मु 28 raft एण कलेवरेंण जिण - पावज्ज- तरण्डऍण [९] सहुँ कहिँ लवणडुस कुमार ॥ १ - दिस - जण - पोमाइज्जमाण ॥ २ तूरइँ गहिराइँ स- काहलाइँ ॥ ३ वर - आणवडिच्छउ सयलु लोउ ॥ ४ 'हरि - दंसणे सुर तव हीण जेव ॥ ५ लायण्ण-रूवं- जोच्वण-णित ॥ ६ सु-पयाव अतुल-भुय-वल-सहाय ॥ ७ एकहों विण घत्तिय माल जेण ॥ ८. ॥ घत्ता ॥ [ क० ९, १९, १०, १-११ लब्भइ सयलु वि चिरु कय- पुण्णेंहिँ । किं संपss किऍहिँ 'सुण्णेहिं ॥ ९ [१०] जें सिद्धि-वहुअ - करयल धरेहुँ' ॥ १ पुणु गय वलेवि लक्खणहों पासु ॥ २ 'पज्जत विसय- सुहेहिँ राय ॥ ३ दुट्ठट्ठ-कम्म- जलयर- रउद्दे ॥ ४ भय-काम-कोह- इन्दिय - गहीरें ॥ ५ जर मरण-जाइ-वेला - णिहाऍ ॥ ६ "परिभ्रमणाणन्तावत्तइत्तें ॥ ७ अलियागम' -सयल - कुदीव-पियरें ॥ ८ सुविओय-सोय- वडवाणलोहें ॥ ९. कह कह विलहु पुणु मणुअ - जम्मु ॥ १० ॥ घत्ता ॥ कहिँ वित्थि जम- डामरु । जाहुँ" देसु जहिँ जणु अजरामरु' ॥ ११ www 3P किं एहिं, S किं एह. 9. 1PS 'च्छिउ. 2 PA°3. 10. 1P जिं, s जिह, 2 Ps°ल. 3 p. 4 P अहियागमे, s अहियागये. 5Ps 'भड. 6 P S°. 7 P कहे, SA कहि. 8 s णाहि जर 9P8A. [९] १ इंद्रदर्शने अल्पतपोधनेनोत्पन्नसुर इव. दुर्जनैः (?). [१०] १ पूर्यताम् २ T अपर्यंर्तजले. ३ मिध्यात्ववादैः. ३ पैशुन्यताभिः ४ आवागमणं, ५ दीर्घकालम् - २ बहुभ्रातरः बहुभृत्याश्च. Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ११, १-१०, १२, ६-१० ] tray सुप' लक्खणेण परचुम्वेंवि मत्थऍ वार वार 'इहे सिय इहे सम्प्रय एउ रज्जु कुल - जायउ आयड़ मायरीउ पासाय एय अइ- सोहमाण आयइँ अवराइँ 'वि परिहरेवि हउँ तुम्ह णेह-वन्धर्णे णिउत्तु 'पडिवुत्तु कुमारेंहिँ 'काइँ एण मोक्कलि ताय मा होउ विग्घु • एम भणेपिणु स-रहसैंहिँ पासें महब्वल- मुणिवरहँ एत्तर्हे व ताम भामण्डलासु रहणेर-पुर-परमेसरासु कामिणि- मुह-पङ्कय-महुअरासु मन्दरणियम्व - कीलण -मणासु सिरिमालिणि-भज्जालङ्कियासु आहरण- विहूसिय- अवयवासु एक्कहिँ दिणें 'सिहि-उल-कय-वमालु कसणुज्जल-णव-घण-पिहिय-गयणु trata -थोर - खर-णीर-धारु • तेत्थु काले भामण्डलों मत्थऍ पड़िय तडत्ति तैडि उत्तरकण्डं - छायासीमो संधि [२५५ [११] अवलोऍवि पुणु पुणु तक्खणेण ॥ १ गग्गर - गिरेण पभणिय कुमार ॥ २ ऍहु सुर -तिय- समुपययणु मणोज्जु ॥ ३ आयउ सव्वह मि महत्तरीउ ॥ ४ कञ्चण- गिरिवर- सिहराणुमाण ॥ ५ किह वर्णे विसेसहँ दिक्ख लेवि ॥ ६ किं परिसेसेंवि सव्वहु मि जुत्तु ॥ ७ वहुए णिरत्यें जम्पिएण ॥ ८ सिज्झउ तव चरणं णिहाणु सिग्घु' ॥ ९ 10 ॥ घत्ता ॥ गम्पिणु महिन्दोधुय (?) णन्दण-वर्णे | लइय दिक्ख णीसेसहुँ तक्खणें ॥ १० [१२] ७ विवो हामिय- आखण्डलासु ॥ १ णिणासिय सत्तु-णरेसरासु ॥ २ वर-भोगासत्तों मणहरासु ॥ ३ णिविसु वि अ- मुक्कु मुद्धङ्गणासु ॥ ४ मयगलहों व सु-मयङ्कियासु ॥ ५ अच्छन्तों सुर-लीलाऍ तासु ॥ ६ सम्पाइड वासारतु कालु ॥ ७ पयडिय - सुरचाउ अदि-तैवणु ॥ ८ चल - विज्जुल -कय- कुहन्धयारु ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ मन्दिर - सत्तम भूमि सेल-सिहरें णं पहरणु 11. 1 A इय 2PA°ए. 3Ps मु. 4PS परि 12. 1 A णिण्णामिय. 2PS भय. 3 A °C. [११] १ सुकोशलादयरागतः - (?). [१२] १ मेरुकटिनीषु २ मदेनालंकृतः ३ मयूरकुळः. विद्युत्. ८ वज्रः. कहों । सक्कों ॥। १० 5 Ps. 6 Ps°हो. ४ वर्षाकाले ५ सूर्यः ६ दिशाः 15 20 25 Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २५६] सयम्भुकिङ पउमचरिउ 10 विडिउ णिहाउ 5 जं उत्तम गय तुरिय राम-लक्खणहों वत्त तेहि मि पण 'रण-सय-समत्थु • लवणङ्कुस सत्तुहणेण सहिय 'हा माम माम गुण- रयण-खाणि 'एत्तिय - कालहों सिहि-महुर-वाय * सुणावि जण वितुरिउ आउ तहों पुणु पुच्छिज्जइ दुक्खु काइँ [१३] तं पाहिँ मेल्लिउ जणय- जाउ ॥ १ 'भामण्डल - कह कालहों समत्त ' ॥ २ अम्हहँ णिवडिउ दाहिण हत्थु ' ॥ ३ णिसुविणु सोय - गण गहिय ॥ ४ कहिँ उ मुवि यरुआहिमाणि ॥ ५ हा मुय अम्हारिय अज्जु भाय ' ॥ ६ लहु-भायरेण कणएं सहाउ ॥ ७ तो वण्णिज्जइ जइ बहु-मुहाइँ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ मे(१मि)लेंवि असेसहिँ वन्धर्वेहिं सोयामणि- संचूरिय-काय हो । सहसा लोयाचारु किउ तो बहु-दिवसेंहिँ मावि स जाउ 15 परियरियर बहु - खेयर - जणेण उ वन्दण-हत्तिऍ तुरिङ मेरु पेक्खन्तु देस- देसन्तरा इँ कुल- गिरि - सिर- सरवर - जिणवराइँ गुह्-कूडइँ खेत्तइँ काणणाइँ सव्वइँ पिय-घरिणिहिं दक्खवन्तु केरु-रहसुद्धसिय-समत्त-गत्तु पवर - विमाणों ओयरेंवि णिम्मल-भत्तिएँ जिण-भवणें [१३] १ विद्युत्. [१४] १ हनुमंतु सपुत्रः. दिण्णु सलिल भामण्डल - रायहों ॥ ९ 3 p. 13. 1PSA गि. 2 PA. 6 A only गरु. 7 Sixth line is missing in A तुस्sि is missing in A. 14. 1 A मारुइ. [ क० १३, १–९, १४, १-९ [१४] स- विमाणु कण्णकुण्डल- पुराउ ॥ १ अन्तेउर-सहिउ णहङ्गणेण ॥ २ णं क्खिणजक्खहिँ सहुँ कुवेरु ॥ ३ वेड- उभय-सेढिहिँ पुराइँ ॥ ४ वावि कप्पहुम-लयहराइँ ॥ ५ विणि वि कुरु-भूमि उववणाइँ ॥ ६ विहसन्तु खणे खणें पुणु रमन्तु ॥ ७ मगहर - गिरि-मन्दर-सिहरु पत्तु ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ करेंवि पाणि तुरियस-कन्तें । थुइ पारम्भिय पुणु हणुवन्तें ॥ ९ 2 P° मंत्त', 'समंत' 3PSA उ 4PS सुवि 5 A सोयगण. 8 The portion up to २ प्रचुरः. Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १५, १-९,१६,१-६] उत्तरकण्ड-छायासीमो संधि [२५७ [१५] 'जय जय जिणवरिन्द धरणिन्द-णरिन्द-सुरिन्द-वन्दिया जय जय चन्द-खन्द-वर-विन्तर-वहु-विन्दाहिणन्दिया ॥१ जय जय वम्भ-सम्भु-मण-भञ्जण-भयरद्धय-विणासणा जय जय सयल-समग्ग-दुब्भेय-पयासिय-चारु-सासणा ॥ २ जय जय सुटु-पुट-दुईट्ठ-कम्म-दिढ-वन्ध-तोडणा जय जयं कोह-लोह-अण्णाण-माण-दुम-पन्ति-मोडणा ॥३ जय जय भव-जीव संसार-समुद्दहाँ तुरिउ तारणा जय जय हय-तिसल्ल जय जाइ-जरा-मरणइँ निवारणा ॥४ जय जय सयल-विमल-केवल-णाणुजल-दिव्व-लोयणा जय जय भव-भवन्तरावज्जिय-दुरिय-मलोह-चोयणा ॥५ जय जय तिजय-कमल-वय-दय-णय-णिरुवम-गुण-गणालया जय जय विसय-विगय जय जय दस-विह-धम्माणुवालया ॥६ 'तुहुँ सव्वण्हु सब्ब-णिरवेक्खु णिरञ्जणु णिक्कलो परो तुहुँ णिरवयवु सुहुमु परमप्पउ परमु लहु परंपरो ॥७ तुहुँ णिल्लेउ अ-गुरु परमाणुउ अक्खउ वीयरायओ तुहुँ गइ मइ जणेरु सस मायरि भायरि सुहि सहायओ' ॥८ ॥घत्ता ॥ एवं विविह-थोत्तेहिँ थुर्णेवि [पुणु ]पुणु जिणवरु पुजेंवि अञ्चेवि । पवण-पुत्तु पल्लट्ठ णहें मन्दर-गिरि-सिहरइँ परिअञ्चेवि ॥९ 20 [१६] तहों हणवहाँ णयणाणन्दणासु जिण-वन्दण-अणुराइय-मणासु॥१ णिय-लीलऍ एन्तहाँ भरह-खेत्तु परिगलिउ दिवसु अत्थमिउ मित्तु ॥२ अणुरत्त सञ्झ णं वेस आय णं रक्खसि रत्तारत्त जाय ॥ ३ वहलन्धयार पुणु ढुक्क राइ मसि-खप्परु विहिउ समर्थ (१)णाइँ॥४ 25 तहिँ काले हणुउ तणु-पह-जियकु सुरदुन्दुहि-सेले स-सेण्णु थक्कु ॥ ५ जोअइ कसणुजलु जाव गयणु ससि-विरहिउ णिद्दीवउ व भवणु ॥ ६. 15. ! PS A °भु. 2 A वययणदय . 3 This Pada is missing in A. 4s लरहु, A रहुं. 52 सहायरु, S सहोयरु. . 16. 1 PS पत्तउ. 2 A.समच्छु. [१५] १ कार्तिकेय. २ र पातकसमूहः. ३ छेदकः. ४ लक्ष्मी. ५ मार्गः. [१६] १ रक्तस्य विषये अनुरक्ता । अथ रुधिरेणालिप्ता रक्ता. २ सुरदुंदुही-पर्वते. lion neपउ००३३ Jain Education Inters Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 २५८] सयम्भुकिङ पउमचरिउ तहिँ ताव णिच्छिय णिरु गुरुक्क सव्वों वि जहाँ सज्झसु करन्ति गह-तारा-रिक्खहिँ पह हरन्ति सावन्तरें अ-मुणिय- पमाण 10 दिवसेंहिं मण मूढहुँ आरिसाहुँ 1 ल्हिकन्तहँ गिरिवर- कन्दरे वि च - दिसहिं भवन्तहँ अम्बरे वि आएँहिँ अवरेहिं ण मुअइ मित्तु जोव्वणु वैर- कुञ्जर- कण्ण-चवलु सम्पय दप्पण छाया-समाण 1, सरयब्भय छाहि-संच्छाउ अत्थु तु मुट्ठि व णिरु णीसारु देहु चिन्तिणिय-मणें सुन्दरेण तं तिल - मित्तु वि किंपि ण वि 20 णहयलहों पडन्ति समुज्ज लुक्क ॥ ७ णं विज्जुल - लेह परिप्फुरन्ति ॥ ८ पलयाणल-जालहें अणुहरन्ति ॥ ९ 'अत्थकए णिऍवि विलीयमाण ॥ १० ॥ घन्ता ॥ एउ जाणन्तु वि पेक्खु किह इय गिरिवरें* सूरुग्गमणे चिन्तन्तों हियवऍ तासु एव उग्गमि दिवायरु हें विहाइ [ क० १६, ७-११; १७, १-९, १८, १-५ ॥ घत्ता ॥ अच्छमि छाइड मोहण - जालें । कल्ले जि' दिक्ख लेमि किं कालें ॥ ९ [१८] गय रयणि कमेण कु-बुद्धि जेव । १ पावज्ज - णिहालउ आउ णाइँ ॥ २ उच्छेवि पिय-महिला-णिहाउ सन्ताणें ठवेवि णियङ्गजाउ ॥ ३ णीसरेंवि विमाणहों अणिल-पुत्तु णर-जाणु चडिउ मणि- गण - णिउत्तु ॥ ४ 25 गउ णरवर - सहिउ जिणिन्द-भवणु चारण- रिसि लक्खि धम्मरयणु ॥ ५ 5ps 'धिद्धिगत्थु संसार- णिवासु । जासु ण दीसइ भुवर्णे विणासु ॥ ११ [ १७ ] एह जे अवत्थ अम्हारिसाहुँ ॥ १ मसहँ असिवर-पञ्जरे वि ॥ २ कन्त सायरें मन्दरे वि ॥ ३ w तो वरि पर- लोयहों दिष्णुं चित्तु ॥ ४ जीविउ 'तणग्ग- जल- विन्दु-तरलु ॥ ५ सिमरु - - दीव - सिहाणुमाण || ६ तिण- जलिय - जलण - समु सयण- सत्थु ॥ ७ जल-रेह व दिट्ठ-पणहु हु ॥ ८ '17. 1P लु, A ल्हु° 2 P धण्णु, S धणु. 3 P तुसे, तुसि. 4 P s°रु. गमेण, A ग्गगणे. 6 Ps omit. 18. 1Ps सुहाइ. ३ उल्कापातम्. ४ शीघ्रम्. [१७] १. ई[ह]ग्विधानाम् २ मृत्युः ३ ॥ तृणाग्र. [१८] १ सिविका. ४ सदृशः. Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १८,६-१२; १९,१-१२] उत्तरकण्डं-छायासीमो संधि [२५९ परियश्चेवि जिण-वन्दण करेवि पुणु 'दु-विहु परिग्गहु परिहोवि ॥ ६ पण्णासहिँ सत्त-सऍहिँ सहाउ खयरहँ दिक्खङ्किउ साणुराउ ॥ ७ वन्धुमइहें पासे सु-पउमराय दिक्खङ्किय पहु-सुग्गीव-जाय ॥ ८ साणङ्गकुसुम तिह खरहों धीष तिह सिरिमालिणि णल-सुय विणीय ॥९ तिह लङ्कासुन्दरि गुणहँ रासि जा परिणिय लङ्काउरिहि आसि ॥ १० । अवरउ वि मणोहर तियउ-ताव णिक्खन्तउ अट्ठ सहास जाव ॥ ११ ॥घत्ता ॥ इय एकक पहाणयउ सिरिसइलहों अइ-पाण-पियारिउँ । अण्णउ पुणु किं जाणियउ जाउ तेत्थु पव्वइयउ णारिउ ॥ १२ [१९] वैत्त सुणेवि रोवइ मरु-अञ्जण 'हा हणुवन्त राम-मण-रञ्जण ॥ १ हा हा उहय-वंस-'संवद्धण हा वरुणाहिव-सुय-सय-वन्धण ॥२ हा महिन्द-माहिन्दि-परायण हा हा आसाली-विणिवायण ॥ ३ हा हा वजाउह-दरिसिय-वह लङ्कासुन्दरि-किय-पाणिग्गह ॥ ४ हा गिव्वाणरवण-वण-चूरण अक्खकुमार-सवल-मुसुमूरण ॥ ५ हा घणवाहण-रण-ओसारण हा विजा-लङ्गुल-पहारण ॥ ६ हा हा णाग-पास-वहु-तोडण हा हा रावण-मन्दिर-मोडण ॥७ हा हा लङ्का-पउलि-णिलोट्टण हा हा वज्जोयर-दलवट्टण ॥ ८ हा लक्खण-विसल्ल-मेलावण सय-वारउ जूराविय-रावण ॥ ९ अम्हहुँ विहि मि पुत्त ण कहन्तउ किह एकलउ जि णिक्खन्तउ' ॥ १० 20 एव भगोवि सुय-सोयब्भइय जिणहरु गम्पि ताई पव्वइयइँ ॥ ११ ॥ घत्ता ॥ सो वि मयरद्धउ वीसमउ मारुइ घोर-वीर-तव-तत्तउ। वहु-दिवसेंहिँ केवलु लहेवि जेत्थु स य म्भु-देउ तहिँ पत्तउ ॥ १२ -rrrrrord 2 The portion from विणीय up to तियउ (in 11 a) is missing in A. 3 P°रिय. 19. 1 A वि. 2 P S A °दि. 3 PS °द, A हंदि. 4 PS °णे, 5 P A : 6 P°उ जे, s°ओ जि. 7 Ps रु. 8 5 °रु. ०२ बाह्याभ्यन्तरः. ३ हनूमंतस्य. [१९] 37 वृद्धिकारकः. Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २६०] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १,१-९,२,३-३ कइरालस्स विजयसेसियस्स वित्थारिओ जसो भुवणे । तिहुयण-सयम्भुणा पोमचरिय-सेशेण णिस्सेसो॥ इय पोमचरिय-सेसे सयम्भुएवस्स कह वि उव्यरिए। तिहुयण-सयम्भु-रइए मारुइ-णिव्याण-पव्वमिणं ॥ वन्दइ-आसिय-तिहुयण-सयम्भु-परिरइय-रामचरियस्स । सेसम्मि जग-पसिद्धे छायासीमो इम्रो रहग्गो । [८७. सत्तासीमो संधि] वहु-दिवसेंहिँ ते लक्खण-सुअ वि दुद्धरु दूसहु तवु करेंवि । जिह हणुउ तेम धुय-कम्म-रय थिय सिव-सासऍ पइसरेंवि ॥ ध्रुवकम् ॥ [१] तो इय वत्त सुणेवि रिउ-मद्दे विहसेंवि वोल्लिज्जइ वलहदें ॥१ 'लहवि एय वर-भोय मणोहर हयवर गयवर रहवर णरवर ॥२ वहु-सीमन्तिणीउ सुहि-सयण' धण-कलहोय-धण्ण-मणि-रयण ॥३ ण वि माणन्ति कमल-सण्णिह-मुह णारायण-पवणञ्जय-तणुरुह ॥ ४ 15 मैहु ण मुणन्तहाँ भव-भय-लइया पेक्खु केव सयल वि पव्वइया ॥५ मंछुडु ते वाएं उट्ठद्धा अहवइ कहि मि "पिसाएं लद्धा ॥ ६ जिम वामोहिय जिम उम्माहिय कुसलु ण अस्थि 'वेज ण वि वाइय ॥ ७ तें कजें विहोय परिसेसवि गय तवेण अप्पाणउँ भूसॅवि' ॥ ८ ॥ घत्ता॥ धवलङ्गहों सिव-सुह-भायणहों जिणवर-वंस-समुन्भवहाँ। राहवहाँ वि जहिँ जड-मइ हवई तहिं अण्णहों ण वि होइ कहाँ ॥ ९ [२] अण्णहिँ दिणे सुरवरहँ वरिट्ठउ सहसणयणु णिय-सहऍ णिविट्ठउ ॥१ णं सुरगिरि सेस-इरि-सहायउ दिणयर-कोडि-तेय-सच्छायउ॥२ 25 वर-सीहासण-सिहरारुहियउ 'णव-तिय-अच्छर-कोडिहिँ सहियउ ॥३ Puspika : 1 PA °उ, s °उ. ___ 1. 1 P S A °सिवि, 2 PA महुं. 3 P A °ई, s यं. 4 P वाम्मोइय, वामोइय. .5 PS उमोइय. 6 A°ल. 7 विजि, A विज. 8 P S °उं. [१] १ सुवर्णः. २ नाऽनुभवतः. ३ वातेन गृहीता. ४ पिशाचेन. ५ मंत्रवादिनः. ६ विभूति. [२] १ अपरपर्वतैः सह. २ ' सप्तविंशति कोटयः. Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० २,४–१०, ३, १-८; ४, १–५ ] विविहाहरण- फुरन्त-संरीरङ मह- रिद्धिऍ सत्तिएँ संम्पुण्पाउ लोयवाल- मुहँ सुह-पवरहँ 'जासु पसाएं ऍड इन्दत्तणु जें संसार - घोर - रिवु एक्के जो भव - सायर- दुइँ शिवारइ उप्पण्णहा जसु मन्दर - सिहरें तं पण 'सइँ सव्वायरेंण जो सरायर हिम मुएप्पिणु जासु णामु सिंवु सम्भु जिणेसरु जिणु जिणिन्दु काले अरु सङ्करु विहु सयम्भु सम्मु सयम्पहु सूरि णाण- लोयणु तिहुयण-गुरु मुहु सोक्खु रिवेक्खु परम्परु अ-गुरुं अ-लहुड णिरञ्जणु णिक्कलु जीवु अणाइ-हिणु भव- सायरें केम' वि मणुयय-जम्मे उप्पज्जइ. मिच्छातवेंण जाउ हीणामरु मह- रिद्धियों वि सुरहों सु-बल्लह दुक्खु दुक्खु सो धम्महों लग्गइ • 2. 1• A गरुय वीरु. 2 P3. जो, s जो हेलइ. 7 A तियसेहिं वि. 3. 1Ps, A°रूप 4, 1 A कम्मु. 2 s दोहि . • उत्तरकण्ड- सत्तासीमो संधि [२६१ गिरि व धीरु' जलहि व गम्भीरउ ॥ ४ उत्तम-वल-रूवेण पसण्णउ ॥ ५ वोल्लइ सम असेसहँ अमरहँ ॥ ६ लब्भइ देवत्तणु सिद्धत्तणु ॥ ७ विणिहउ णाण - समुज्जल-चक्कें ॥ ८ भविय -लोड हेलाऍ जि तारइ ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ इाहिँ सुर-र-विसहरेंहिँ तहाँ अणुदिणु रिसह भडारा हों ३ सदा. तियसेन्देहि अहिसेउ किउ to इच्छहों भव- मरण-खउ ॥ १० [३] थि भुवण-तंय - सिहरें चडेपणु ॥ १ देव-देव महए महेसरु ॥ २ थाणु हिरण्rior तित्थङ्करु || ३ भयउ अरुहु अरहन्तु जयप्पहु ॥ ४ केवलि रु विहु हरु जग- गुरु ॥ ५ परमप्पर परमाणु परमपरु ।। ६ जग-मङ्गलु णिरवयवु सु-णिम्मलु ॥ ७ ॥ घत्ता ॥ जो संव्वइ भुवण-यलें । भत्तिएँ लग्गहों पय-जुवलें ॥ ८ 3 PA °. 2A अगुरुउलहुउ. [ ४ ] कम्म-वसेण धम्म मुझइ चवेंवि होइवि पडिवउ णरु || ३ होइ परतें वोहि अइ- दुल्लह ॥ ४ अण्णा 25 पुणु किर कहिँ लग्गइ ॥ ५ 4PS एक्के. 5 Ps°रु. 6 P हेल भमन्तु दुहारें ॥ १ वर तहि मि मोहिज्जइ ॥ २ 10 15 20 Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २६२] सयम्भुकिङ पउमचरिउ अह देवो वि होवि पडिवर णरु अों देवों कइयहँ मणुअत्तर्णे अट्ठ-दु-कम्मार हणेसहुँ एक्के सुरेण वुत्तु तो सुरवइ • मणुअत्तर्णे पुणु सव्वहँ मुज्झइ अहवइ जइ ण वि मणें परिअच्छहि चवेंवि 'म्ह णामों सुर-लोयहों 5 10 20 विहसेवि वुत्तु 'सन्दर्णेण संसारे सह- णिवन्धु दिदु लच्छीहरु कसणुज्जल- देहउ एक्कु विणिविसु विओउ ण इच्छइ एत्ति जाणमि हाँ अहाँ देवहाँ Is ण वि जीवइ णिरुत्तु दामोयरु किह वीसर विविह उवयारा कह वीसरजं अउज्झ मुएवडे किह वीसरज रउछु महारण कि बीसर समरे पहरेवड "किह बीसरउ स-रोसु भिडेवउ ॥ घत्ता ॥ [क० ४, ६ - १३, ५, १-१० रुवि होवि पुणु पडिव सुरवरु ॥ ६ वोहि लहेसहुँ, जिणवर- सासणें ॥ ७ अविचल सिद्धाउ पावेसहुँ' ॥ ८ 'सग्गे वसन्तहँ अम्हहँ इय मइ ॥ ९ कोह-लोह - मय-माहिँ रुज्झइ ॥ १० तो किं पउमणाहु ण नियच्छहि ॥ ११ किह आसत्तउ मणुअ-विहोयहों' ॥ १२ [५] रामो र परिवडिय - हउ ॥ १ उवगरेहुँ पाणेहिं विवञ्छइ ॥ २ मरणों णामेण जि वलएवहों ॥ ३ रामु अ तें म सहोयरु ॥ ४ जे चिन्तविय - मणोरह-गारा ॥ ५ समउ सयले वण-वासें भमेव ॥ ६ 'स-तिसिरं-खर- दूसण-सङ्घारणु ॥ ७ इन्दs विरहु करेवि धरेव ॥ ८ लङ्केसर - सिर- कमल खुडेवर ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ अवर वि उवयार जणद्दणहों किह रहुवइ मर्णे वीसरइ । तें अच्छइ पडिउवयार-मइ हवसंग किं करइ' ॥ १० [४] १ पञ्चमवर्गात् २ इन्द्रेण. [५] १ त्रिसरः. 'जीव - निहाय - णिरुन्धणहँ । मझें असेसहँ वन्धहँ ॥ १३ 3PS हो. 4 Ps मोह° 5Ps°माणें. 6 P सकं, s स. 7Ps हु. 5. 1Ps वि पाणेहिं. 24°उ. 3PSतं. 4 p. 5 Ps°ल. 6 A ससिमिर. 7 This pāda is wanting in P. 8 This pāda is wanting in s. Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ६, १-९; ७, १-८; ८, १-२ ] [६] आयण्णेंवि इय वयणइँ चवन्तु जयकारेंवि वासवु चारु-वेस तर्हि वर 'स-विभम विष्णि देव 'वलु मुय सुणेवि सणेहवन्तु किह रूअइ पजम्पइ काइँ वयंणु मुहु सोएं केउ होइ तासु एउ वयणु पजम्पेंवि श्यणचूलुं अणु वि जाणेंवि असणं- मित्तु ॥ १ गय यि - णिय- णिलयहँ सुर असेस ॥ २ पचलिय लक्खणहों विणासु जेव ॥ ३ पेक्खहुँ सो काइँ करइ अणन्तु ॥ ४ आरूसइ कहाँ कहिँ कुणइ गमणु ॥ ५ केरिस दुक्खु अन्तेउरासु' ॥ ६ वि णामें अमियचूलु ॥ ७ to विणि वि कय- णिच्छय गय तुरन्त णिविसेण अउज्झा-णयरि पत्त ॥ ८ जं हलहर - मरण- सह णिसुउ 'हा काइँ जाउ फुडु राहवहाँ' सहुँ वायऍ जीविउ णिग्गयड वर - जयरुवखम्भासियउ अ-मिलिय- लोयणु थड्ड-तणु तं पेक्खवि सुरवर वे वि जण अइलज्जिय पच्छाताव- कय ॥ घन्ता ॥ मायाम वलएवह भवणें देवहिं कलणु सर्दु गरुड | कि 'जुवइ-वि-धाहा - गहिरु 'हा हा राहवचन्दु मुउ' ॥ ९ तो पास ढुक्क आउल-मणाहँ कवि पणइणि पणएं भणइ एव सुरवर - मायऍ विउरुव्वियउ आढत्तु पणय-कुवियइँ करेंवि 6. 1P आसणु मुवंतु, S आसण्णु. 5 PS°g. 7. 1P एव, S-येव. 2s सं. · उत्तरकण्डं सत्तासीमो संधि [२६३ [७] १ भुवर्णः २ स्त्रीभिः . [७] तं भणइ विसण्णु सुमित्ति-सुख ॥ १ लहु अ चवन्त एव तहों ॥ २ हरि देहों णं रूसेंवि गयउ ॥ ३ सीहास वित्थण्णऍ थियउ ॥ ४ लेप्पड णाइँ थिउ महुमहणु ॥ ५ अप्पर णिन्दन्ति विसण्ण-मण ॥ ६ सोहम्म - सग्गु सहसत्ति गय ॥ ७ ॥ घत्ता ॥ 'परियाणवि हरि - गेहि णिहिं । सव्वेंहिं सुड्डु सोहिणिहिं ॥ ८ 3 Ps विच्छि. 4 A पच्छत्ताव. 5 PT मे° [६] १ (P's reading ) अन्यदपि आसनं मुञ्चन्तं वासवं ज्ञात्वा. •३ स्त्रीसमूहैः. [4] सत्तरह सहस - वरङ्गणाहँ ॥ १ 'रोसावि कवणें अक्खु देव ॥ २ 2 PSA हि. 3P सद्द. 4Ps किउ गरुभउ. २ सविस्मय. 5 to 15 20 25 Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २६४ ] सयम्भुकिउ पउमचरिउ जो कु-मइऍ किउ अवराहु तुज्झु सन्भावें अग्गऍ का वि ण्डइ कवि मणहरु वीणा वज्जु वाइ कवि आलिङ्गइ णिग्भर-सणेह 5. कवि कुसुमइँ सीसें समुद्धरेवि कवि मुहु जोऍवि मलियङ्गवङ' 10 तो ऍह वत्तणिसुणेविणु रामु लक्खणु कुमारु जहिँ तहँ पइडु 'सव्वरें (?) विरामें' ससि-वयण- छाउ काकुत्थु पचिन्तइ रणे दुसज्झ 13 तें कर्जे ण वि आयउ वि गणइ सिरें चुम्वेंवि भणिउ 'सुन्दरच्छ कहें काइँ थियउ कमउ णाइँ' अवलोइड पुणु सलु वि सरीरु 20 अण्णा वि र वहु-विहर जिह किविण- लोऍ सिय- सम्पयड उ सोआउरु रहु-तणउ' तं भाउ णिएवि स - णेउरेंण 25 ' हा णाह आउ सइँ दासरहि C 8, 1 P° हैं, S°हि. 9. 1s संव 6 P. 7 A 3. 10. 1 P A. जिह तरुवरु छण मूलें तिह महिहें पडिउ णिच्चेयण । मरु-हार-णीर-चन्दण-जलै हिँ [क० ८, ३-१, ९, १–९, १०, १-३ सो सयलु वि एक्कसि खमहि मज्झु ' ॥ ३ कवि दइयों चल-लेहिं पडइ ॥ ४ कवि विविह-भेर गन्धव्वु गाइ ॥ ५ चुम्बइ कवोल सोमाल-देह ॥ ६ तोसावइ सिरें सेहरिकरेवि ॥ ७ उट्ठा किय-कर- साह-भङ्गु ॥ ८ 3 ॥ घत्ता ॥ 2 [८] १ अङ्गुल्यास्फोटनेन. [९] १ प्रभाते. २ राम्रः. [१०] १ अंसुप्रवाहैः आच्छादितमुखः. जुअहँ जाउ जाउ कियउ । सव्वउ गयउ णिरत्थिय ॥ ९ [९] सहसत्ति आउ ज णाय - णामु ॥ १ बहु-पियहँ मज्झें जिय-भाउ दिन | २ ॥ णिरु णिच्चलु सिरि-परिहरियै काउ ॥ ३ 'मंछुडु लच्छीहरु कुइउ मज्झ ॥ ४ वि काइँ वि अभुत्थाणु 'कुणई' ॥ ५ किं महु आलावु ण देहि वच्छ ॥ ६ परियाणिउँ चिण्हेंहिँ मुअउ भाइ ॥ ७ मुच्छाविउ खर्णे वलएव वीरु ॥ ८ ॥ धत्ता ॥ 2 PSA सि. s राम. 3 PS 3. हु कह कह वि स चेयणउ ॥ ९ [ १ ] बहु-वाह - पहिय दीणाणणउ ॥ १ धाहावि हरि - अन्तेउरेंण ॥ २ किं सीहासणहों ण ओयरहि ॥ ३ 3 ▲ I. 4 sचि, वि. 4 P करई, s करइ. २ रामः. 5PA उं. Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०१०,४-९,११,१-९,१२,' उत्तरकण्डं-सत्तासीमो संधि [२६५ हा णाहत्थाणु समागयहँ सम्माणु करहि णरवर-सयहूँ ॥४ हा णाह पसण्ण-चितुं हवहि णिय-पियउ रुअन्तिउ संथवहि' ॥५ एत्थन्तरें तिणि वि आइयउ सुप्पह-सुमित्ति-अवराइयउ॥ ६ 'हा लक्खण पुत्त' भणन्तिय अप्पउ करयतेहिं हणन्तियउ ॥ ७ तिह आउ खणद्धे सत्तुहषु णिवडिउ हरि-चलणहिं विमण-मणु ॥ ८ ॥ ॥ घत्ता ॥ 'हा हा.भायरि णिय-मायरिउ धीरहि सोयाउण्णियउ। पइँ विणु धुवु.जायउ अजु महु दिसउ असेसउ सुणियउ' ॥ ९ [११] तो हरि-मायरि सुमित्ति रुअइ गुण सुमरेंवि गरुअ धाह मुअइ ॥ १ ॥ 'हा पुत्त पुत्त कहिँ गयउ तुहुँ हा थिउ विच्छायउ काइँ मुहु ॥ २ हा मइँ अस्थाणे-णिअच्छियउ एवहिँ जे चवन्तउ अच्छियउ ॥ ३ हा काइँ जाउ ऍउ अच्छरिउ जें महु णिल्लक्खण णामु किउ ॥ ४ हा पुत्त पुत्त सीयाहवहाँ किं मणे णिविण्णउँ राहवहाँ ॥ ५ एकेल्लउ छड्डेवि जेण गउ हा पुत्त अजुत्तउ एउ तउ' ॥६ एत्थन्तरें सुणेवि महाउसहिँ असहन्तेंहिँ दुहु लवणङ्कसहि ॥७ परियाणेवि जीविउ देहुँ चलु जयकारेंवि रामहों पय-जुअलु ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ गम्पिणु जिणहरु जहिँ अमियसरु णिवसइ मुणि भव-भय-हरणु । कइवय-कुमार-णरवरेंहिँ सहुँ वीहि मि लइयउ तव-चरणु ॥ ९ 20 [१२] लच्छीहर-मरणउ एकत्तहिँ लवणङ्कस-विओउ अण्णेत्तीहं ॥ १ . एक्केण जि खणेण मुच्छिजइ विहिँ दुहेहिँ पुणु किं पुच्छिजइ ॥२ भाइ णिऍवि परियड्डिय-'मलहरु पुणु वि पुणु वि धाहावइ हलहरु ॥ ३ 'हा-लक्खण लक्खण-लक्खकिय पेक्खु केम महु सुअ दिक्खकिय ॥४ 25 पइँ विणु को महु सहुँ गमु सन्धइ को सीहोयरु समरें णिवन्धइ ॥५ 2 Ps °r. 3 A °उं. 4 s अंधारउ. 5 P सुन्निअउं. __11. 1 P थियउ, s थिअउ. 2 A अच्च. 3 Ps सीराउहहो. 4 P °उं. 5 P s °ह. 64 लइउ तवच्चरणु. 12. 1 P A उ. 2 P एक्कु तहे. 3 Ps खणे खणे 4 P मुच्छिअई, s मुच्छियई. 5 P वि, s वि किं. 6 P मुच्छिअई, s पुच्छियइ. 7 A पारिअद्दिय. [१२] १ शोकः. Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S २६६ ] सयम्भुकिउ पउमचरिउ पइँ विणु को महु पेसणु सारइ पइँ विणु वालिखिल को धीरइ पइँ विणु को भञ्ज धरणीधरु 20 सत्तिउ अरिदमण-राहिवहाँ पइँ विणु लक्खण खेमञ्जलिहें हा लक्खण पइँ विणु गुणहरा हँ पइँ' विणु अ-किलेसें भुवणें कासु 10 पइँ विणु को हेलऍ गरुअ-धीरु पइँ विणु संदरिसिय' वहु-वियारु पइँ विणु को जीविउ हरइ ताहँ पइँ विणु को धीरइ पमय-सत्थु पइँ विणु लङ्काणयरिहें समीवें पइँ विणु को इन्दर धरइ भाइ पइँ विणु को आवइ किय-विसल पइँ विणु उप्पज्जइ कहाँ रहङ्ग पइँ विणु कियन्तु को रावणासु 15 हा तवों विगय महु पुत्त वे वि हा मुऍ मच्छरु लहु पालिऍल 25 हा किं महु उवरि' पण हु इहें चकें जें हउ वइरि-चक्कु उवसग्गु हरइ को गुणिवराहं ॥ १ करें लग्गइ असिवरु सूरहासु ॥ २ विणिवायइ सम्वुकुमारु वीरु || ३ को परियाणइ चन्दणहि चारु ॥ ४ तीहि मि तिसिरय-खर- दूसणाहँ ॥ ५ को कोडि - सिलुद्धरणहुँ समत्थु ॥ ६ को जिus हंसरह हंस-दीवें ॥ ७ को रावण - सत्तिऍ समुहु थाइ ॥ ८ दिवसयरें अणुट्ठन्तऍ विसल ॥ ९ को दरिसइ बहुरुविण भङ्ग ॥ १० को सिय- दायारु विही सणासु ॥ ११ ॥ घत्ता ॥ पइँ विणुमणि महु भाइगर को मेलावइ पिय-घरिणि । पालेसइ णिरु णिरुवद्दविय 8 post ॥ घत्ता ॥ पञ्च पडिच्छेवि स समरें । कहाँ लग्गइ जियपउभ करें ॥ ९ [१३] [क० १२, ६- ९, १३, १–१२, १४, १-४ वज्जयण्णु णरवरु साहारइ ॥ ६ को तं रुदभुति विणिवारइ ॥ ७ धरइ अणन्तवीरु को दुद्धरु ॥ ८ ܘܝܕ को ति खण्ड-मण्डिय धरणि ॥ १२ [ २४ ] लच्छीहर 'गम्पिणु आउ लेवि ॥ १ वह अणगार- मुणिन्द वेल || २ हा जणु संथवहि रुवन्तु एहु ॥ ३ सो विसहहि के कियन्त- चक्कु ॥ ४ 13. 1PSAइ. 14.1Ps. [१३] १ चरित्रम् २ सुग्रीवादिकम् ३ अन्यस्य कस्यागच्छति. विसल्ल्या. ५ चक्रम्. [१४] १ गत्वा. २ इला=पृथ्वी. 2Ps लीलड्. 3 A दरिसिय कोहु. 2Ps य. ४ कृतो विसल्लो यया Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १४, ५-९; १५, १-८, १६, १-८] उत्तरकण्डं-सत्तासीमो संधि [२६७ हा काइँ करमि संचरमि केत्थु ण वि तं पएसु सुह लहमि जेत्थु ॥५ णिड्डहइ जेम भायर विओड़ तिह ण वि विसु विसमु ण पिसुणु लोउ॥६ ण वि गिम्ह-याले खर-दिणयरो वि ण वि पन्जालिउ वइसाणरो वि ॥ ७ हा उज्झाउरि-पायारु खसिउ इक्खुक्क-वंस-मयरहरु सुसिउ' ॥८ ॥ पत्ता ॥ : पुणु आलिङ्गइ चुम्बइ पुसइ अङ्के थवेप्पिणु पुणु रुवइ । जीविऍग वि मुक्कउ महुमहणु रामु सणेहें ण वि मुबइ ॥९ . . [१५] लक्खण-गुण-गण मणे सुमरन्तें दसरह जेट्ठ-सुएण रुवन्ते ॥ १ रुण्णु अउज्झा-जणेण असेसें अवराइऍ सुप्पहऍ विसेसें ॥२ रुण्णु सल्लसुन्दरिऍ विसालऍ रुण्णु विसल्लएँ तिह गुणमालऍ ॥ ३ रुण्णु रयणचूल' वणमालएँ तिह कल्लाणमाल-णामालऍ ॥ ४ रुण्णु सच्चसिरि-जयसिरि-सोमेंहिँ दहिमुह-सुअ-गुणवइ-जियपोमेहि ॥ ५ रुण्णु कमलोयण-ससिमुहियहिँ ससिवद्धण-सीहोयर-दुहियहिँ ॥६ रुण्णु अणेयहिं वन्धव-सयहिँ खणे खणे विहिहें दिण्ण-दुव्वयणहिँ ॥ ७ 15 ॥ घत्ता ॥ जसु सोएं मुक्कल मुक्क-सर सइँ जय-सिरि लच्छि वि रुवइ । तहें उज्झाउरिहें कमागऍहिँ को वि ण गरुअ धाह मुअइ॥८ [१६] तो दस-दिसु पसरिय एह वत्त सहसा विजाहरवरह पत्त ॥१ सयल वि स-कलत्त स-पुत्त आय सुग्गीव-विहीसण-सीहणाय ॥२ ससिवद्धण-तार-तरङ्ग-जणय स-विराहिय गवय-गवक्ख-कणय ॥३ कोलाहल-इन्द-महिन्द-कुन्द दहिमुह-सुसेण-जम्बव-समुद ॥४ ससिकर-णल-णील-पसण्णकित्ति मय-सङ्ख-रम्भ-दिवसयर-जोत्ति ॥ ५ सयल वि अंसुअ-जल-भरिय-णयण तुहिणाहय-कमल-विवण्ण-णयण ॥ ६ वलएवहाँ चलणहिँ पडिय केवं तइलोक-गुरुहें गिव्वाण जेव॑ ॥ ७ ॥घत्ता ॥ अवलोइउ पुणु असहन्तऍहिँ चक्काहिउ सम्पत्तु खउ । विगय-प्पहु दर-ओणल्ल-सिरु णं किउ केण वि लेप्पमउ ॥ ८ 25 3Pमुवइ. ___ 15, 1 Ps दितु. 16. 1 A.विजाहर आय. 2 A गय. 3 PS अंतुजल'. Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २६८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०१७, १-९,१८,१-१० [१७] तं णिऍवि सुमित्ता-तणउ तेहिं धाहाविउ वर-विज्जाहरेहिँ ॥१ 'हा हा कालहों णिहाण-पाल अइ-दूरीहूअउ सामिसाल ॥२ हा हा कहे पेसणु किं पि णाह हा अज्जु जाय अम्हइँ अणाह ॥३ 5 हा हा जण-मण-जणियाणुराय कहें को पेसेसइ वहु-पसाय ॥ ४ हा हा सामिय जय-सिरि-णिवास पइँ विणु ण वि राहव जीवियास ॥५ हा हा सामिय सव्वोवयारि हा हा 'मयरहरावत्त-धारि ॥६ हा सामिय तुह दय-रिणु इमेण परिसुज्झइ ण वि एके' भवेण ॥७ तें कजें किं ऍउ जुत्तु तुज्झु .जे मुऍवि जाहि ण कहन्तु गुज्झु॥ ॥घत्ता ॥ तें कलुणारावें णरवरहँ दस-दिसि कण्णउँ सुरवर वि । वणसइउ णइउ मह-जलहि गिरि रोवाविय वर विसहर वि ॥९ [१८] अप्पउ सन्थविउ विहीसणेण पुणु पणिउ राहवचन्दु तेण ॥१ 5 'परिसेसहि देव महन्तु सोउ कासु ण भुवणन्तर हुउ विओउ ॥२ ण वि एकहाँ एयहाँ 'अन्तकरणु सव्वहाँ वि जणहाँ जर-जम्म-मरणु ॥३ जीवहाँ भव-गहणे ण का वि भन्ति चञ्चलइँ सरीरइँ होन्ति जन्ति ॥४ उप्पत्ति जेव तिह धुवु विणासु किं रोवहि कारणे लक्खणासु ॥५ कइड वि अम्हेहिँ तुम्हेहिँ एव पहु गमणु करेवउ एण जेव ॥ ६ 20 जइ जीव-रासि आवइ ण जाइ तो मेइणि-मण्डले केत्थु माइ॥ ७ जइ मरणु णाहिँ भो रामयन्द तो कहिँ गय कुलयर जिणवरिन्द ॥८ कहिँ भरह-पमुह चक्कवइ पवर कहिँ रुद्द-कण्ह-वलएव अवर ॥ ९ ॥घत्ता ॥ एउ जाणेवि सयलागम-कुसल वयणु महारउ मण धरहि । झायहि स य म्भु तइलोक-गुरु दुहु दु-कलत्तु व परिहरहि ॥१० इय पोमचरिय-सेसे तिहुअण-सयम्भु-रइए सयम्भुएवस्स कह वि उव्वरिए । हरि-मरणं णाम पव्वमिणं ॥ 2 P A °उं. 3 P°हरेहि, S हरेहि. 17. 1 A एक्केण. - 18. 1 P °हं. [१७] १ समुद्रावर्तधनुष्यधारकः. [१८] १ यमः. Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क. १, १-१२, २, १-२] वन्दइ-आसिय-कइरायपोमचरियस्स सेसे . तिहुअण-सयम्भु णवरं पउमरियस्स चूलामणिन्व उत्तरकण्डं-अट्ठासीमो संधि [२६९ तणय-तिहुअण-सयम्भु-णिम्मविए सत्तासीमो इमो सग्गो॥ एक्को कइराय-चक्किणुप्पण्णो । सेसं कयं जेण ॥ [-८८. अट्ठासीमो संधि] तहिं अवसर सिरसा पणवन्तेहि वलु विण्णविउ सयल-सामन्तहिं । 'परमेसर उवसोह समारहों लच्छीहर-कुमारु संकारहों"॥ध्रुवकं॥ [१] पभणइ सीराउहु इय वयणेहिं 'डज्झहों तुम्हेंहिँ सहुँ णिय-सयणेहिँ ॥१ डन्झउ माय-वृप्यु तुम्हारउ होउ चिराउसु भाइ महारउ ॥ २ ॥ उहि जाहुँ लक्खण लहु तेत्तहें खल-वयणइँ सुव्वन्ति ण जेत्तहे' ॥३ एवं चवि चुम्वेवि आलावेवि वासुएउ णिय-खन्थें चडावेवि ॥४ गउ वलएउ अण्णु थाणन्तरु पर्छ तुरन्तु पवर-मजणहरु ॥५ 'भाइ विउज्झहि केत्तिउ सोवहि ण्हाण-वेल परिल्हसिय ण जोयहि' ॥६ पुणु पीढोवरि थवेवि 'णवम्हेंहिँ अहिसिञ्चइ वर-कञ्चण-कुम्भहिँ ॥ ७ ॥ पुणु भूसइ मणि-रयणाहरणेहिँ ससहर-तवण-तेय-अवहरणेहिं ॥८ पुणु वोल्लइ 'समाणु सूयारहों 'भोयण-विहि लहु करहों कुमारहो' ॥९ तेण वि वित्थारिउ हरि-परियलु देइ पिण्ड मुहें मणे मोहिउ वलु ॥१० ण वि अहिलसइण पेक्खइ लक्खणु जिण-वयणु व अ-भव्वु अ-वियक्खणु॥११ ॥घता ॥ 20 तहों आयइँ अवर. वि करन्तहाँ णिय-खन्धे हरि-मडउ वहन्तहाँ। भाइ-विओय-जाय-अइ-खामहों. अद्धु वरिसु वोलीणउँ रामाँ ॥ १२ [२] तो ताव एउ वइयरु सुणेवि लच्छीहर-मरणउँ मणे मुणेवि ॥ १ खर-दूसण-रावण सम्भरेवि सम्वुक-वइरु णिय-मणे धरेवि ॥२ . 1. 1°P s °मं°. 2 P °हुं, S A "हु. 3 P S A हु. 4 P S होइ. 5 P S जाहु, A जाहं. 6 P S A°टु, 7 P°भवणु, 8 °वणु. 8 P°उं. 2. 1 P A उ. [१] १. नवकलश (?). . २ सहितः. ३ स्वर्णल्याली. Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ हॅ वजमालि-रयणक्ख- पमुह 'मरु छिन्दहुँ अज्जु कुमार-सीसु "जं लड्ड खग्गु चिरु सूरहासु जं खर- दूसण- तिसरयहँ मरणु 10 २७०] सयम्भुकिङ पउमचरिउ परियार्णेवि रहुवइ सोय - गहिउ सामरिस- खयर - णरवर- णिउत्त 25 तो सुर्णेवि आय 'रिवु राहवेण रहें चडेंवि थविउ उच्छङ्गे' भाइ एत्थन्तरें जे माहिन्द पत्त ते तख आसण-कम्प होवि 15 गुण सुमरेंवि सामि भत्ति-वन्त "विउरुव्विड सुरवर- वलु अणन्तु तं पेक्खवि हरि-वल रिवु पणट्ठ वोल रयणक्खु स वजमालि अम्हहिं सयल वि गलियाहिमाण किह गम्प सुह- दंसणासु 20 लङ्क जं वहु-ठाहिँ अहँ अणुदिणु तं सलु विमेले विणिय- बुद्धिऍ [ क० २,३ - ९,३, १-११; ४, १ णीसेस सेण-वावार - रहिउ ॥ ३ आइय वहु इन्दइ- सुन्द-पुत ॥ ४ वलय कियन्त- धणु- भीम-पमुह ॥ ५ बहु- कालहों संभाइउ हवीसु ॥ ६ जं सम्बुकुमारहों किड विणासु ॥ ७ किउ अक्खय-रावण-पाण•हरणु ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ एम भवि इन्दिय दुब्भेयहाँ भव-विरत णर-णियरालङ्किय दिण्णु अणन्तरु वइरु महा-रिणु । फेडहुँ अज्जु सब्बुं सहुँ विद्धिऍ ॥ ९ [३] आयामि वज्जावत्तु तेण ॥ १ जोइय पडिवक्ख जमेण जाइँ ॥ ३ सुर जाय जडाइ-कियन्तवत्त ॥ ३ अवहिऍ परियार्णेवि आय वे वि ॥ ४ सम्पाइय उज्झाउरि तुरन्त ॥ ५ 'मरु वलहों वलहों ढुक्कहों' भणन्तु ॥ ६ लङ्घन्ति दिसउ णं हरिण तट्ठ ॥ ७ 'दुहु को वण पावइ किय-दुवालि ॥ ८ णिल्लज दुट्ठ दुज्जण अयाण ॥ ९ पेक्सहुँ वय विही सणासु' ॥ १० ॥ घत्ता ॥ गम्पिणु पासें मुणिहें रइवेयहों । ते सुन्दिन्दइ- सुय दिक्खयि ॥ ११ [ ४ ] . तो रि-भऍ विगयऍ सयलें' गुण- रयण- सायरेणं सेणाणिय-सुरेण राम-वोहण कियायरेणं ॥ १ 2 Ps° व्व. 3 PS सुद्धि. 3. 1 P°उं. 2 P उच्चंगे, s उच्चगे. 3 r सासण°, PSAT कंप. 4PSA क्ख. 4. 1P सय. [२] १ लक्ष्मीधरं ४ प्रमुखेति नामेदम्. ३ T खरपुत्रः. [३] १ शत्रवः, २ चतुर्थस्वर्गे, ३ T आसनकंपयुक्तः ४ विकुर्वणा कृतः ( ? ) मुक्त्वाऽन्यत्र संपूर्ण - सर्व्व- सैन्यादिव्यापाररहित इत्यर्थः, २ नियुक्तः. Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०४, १-१०,५,१-५] उत्तरकण्डं-अट्ठासीमो संधि [२७१ णिम्मिंउ सिञ्चिजमाणु सलिलेण सुक्क-रुक्खो सम्पसे वसन्त-मासें विरहि व्व सुटु सुक्खो ॥२ 'ओलग्गिउ कु-पहु णाइँ णिप्फलु अदिण्ण-छाओ किविणु व सइँ .पत्त-फुल्ल-परिचत्तु समल-काओ ॥ ३ वसह-कलेवर-जुअम्मि हलु थवेवि ण-किय-खेवो वाहइ 'पक्खिरइ वीउ सिलवट्टे वीय-देवो ॥४ रोवइ पाहाणे. कमल-उप्पल-णिहाउ पवरो पविरोलइ मन्धणीऍ पाणिउ कियन्त-अमरो ॥ ५ पुणु पीलइ वालुआएँ घाणउँ जडाइ-णामो अत्थ-विरुद्धाइँ ताइँ अवरइ मि णिऍवि रामो ॥ ६ पभणइ 'भो भो अयाण तुहुँ मूढ णिय-मणेणं किं सलिलहाँ करहि हाणि जर-रुक्ख-सिञ्चणेणं ॥ ७ मायासहि पियर मडय-जुअले य वीय-सीरे ण वि लोणिउँ होइ परिमन्थिए वि णीरे (?)॥ ८ वालुअ-परिपीलणेण तेल्लोवलद्धि कत्तो इच्छिय-फलु किं वि णत्थि आयासु पर महन्तो' ॥९ ॥ घत्ता ॥ तो वुच्चइ कियन्त-गिव्वाणे 'तुहु मि एउ परिवजिउ पाणें । - वहहि सरीरु जेण अविसिट्ठउ कहें फलु काइँ ऐत्थु पइँ दिट्टउ' ॥ १० [५] तं णिसुणेवि वयणु णीसामें हरि अवरुण्डेंवि वुच्चइ रामें ॥१ 'किं सिरि-णिलउ कुमार दुगुच्छहि जण मुणहि तो 'सेरउ अच्छहि ॥ २ केत्तिउ चवहि अणि? अमङ्गल दोमु पढुक्कई तउ पर केवलु' ॥ ३ जम्पइ जाव वयणु इउ हलहरु. ताव लएविणु सुहड-कलेवरु ॥४ आउ जडाइ वहन्तउ खन्धे वुत्तु वलेण भाइ-सोअन्धे ।। ५ 2 A दुक्खो. 3 PS.पहाणे. 4 P A °उं. 5 Ps करें. 6 P °क्खें, s °क्खे. 7 PS णासहि. 8 P°उं. 9*P एउ, s यउ. . 5. 1,P S पढुकं. [४] १ वियोनी इव उत्कृष्टशुष्कः. २ सेवितो कुश्चिन् ( ? ) नृपतिः निष्फलो भवति. ३ वृषभौ पुगे योक्त्रितौ. ४ विस्तरति. ५ पाषाणे कमलसमूहूं रोपति. ६ कृतान्तवक्त्रवरदेवः, ७ ' मा वेदं कुरुष्व. ८ बीजहलो. ९ खेदा. [५] १ मौनेन. Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २७२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० ५, ६-१०,६,१-१२, ७, १-२ णेह-वसेण विवज्जिय-रजें ऍहु णर-देहु वहहि किं कजें ॥६ तेण चविउ 'मइँ किर किं पुच्छहि अप्पाणई किर काइँ ण पेच्छहि ॥ ७ जिह हउँ तेम तुहु मि मण मूढउ अच्छहि खन्धे कलेवर-वृंढउ ॥ ८ 'पइँ पेक्खेप्पिणु महु अणुरूवउ मण परिअडिउ णेहु गरूअउ ॥९ ॥ घत्ता ॥ भो भो मइँ-पमुहहुँ चिरु जायहँ तुहुँ राण सव्वहु मि पिसायहुँ । आउ दुइ वि मह-मोह-ब्भन्ता हिण्डहुँ गहिलउ लोउ करन्ता'॥१० इय वयणेहिँ हलि-वले-पउम-णामु अइलजिउ सिढिलिय-मोहु रामु ॥१ " सहसा हुउ वियसिय-कमल-णयणु परिचिन्तहुँ लग्गु जिणिन्द-वयणु ॥ २ जं दुक्किय-कम्मइँ खयहाँ णेइ जं अविचल-सासय-सुहइँ देइ ॥३ 'हउँ णेह-वसङ्गउ पेक्खु केव जाणन्तो वि अच्छमि मुक्नु जेम ॥४ धण्णउ तिहुअणे अणरण्ण-राउ जो छिन्देवि मोहु मुणिन्दु जाउ ॥ ५ धण्णउ दसरहु चिरु जासु झत्ति कञ्चइ पेक्खेप्पिणु हुअ विरत्ति ॥ ६ is धण्णर्ड भरहु वि 0 चत्तु रज्जु वोहण वि किउ परलोय-कन्जु ॥७ धण्णउँ सेणाणि कियन्तवत्तु जे मुंणेवि अणागय(?) लइउ तत्तु ॥ ८ धण्णी सीय विहय-कुगइ-पन्थं ण वि दिट्ट जाएँ एही अवत्थ"॥९ धण्णउँ हणुवन्तु वि जो गरूवे ण वि णिवडिउँ इय-मोइन्ध-कूवें ॥ १० धण्णा लवणकुस हरि-सुआ वि जे दिक्खालङ्किय णव-जुवा वि॥ ११ ॥घत्ता ।। हउँ घई पुणु पाँएण 'गएण वि अण्णु वि लच्छीहरण मएण वि । करमि काइँ वि अप्प-हियत्तणु कहाँ णिय-कजे ण होइ वढंत्तणु'॥१२ 20 पुणु पुणु रहुकुल-गयणयल-चन्दु परिचिन्तइ हियवएँ रामचन्दु ॥१ 25 'लन्भन्ति कलत्तइँ मणहराइँ छत्तइँ लब्भन्ति स-चामराइँ ॥२ । 2 P S °3. 3 A °छूढउ. 4 P°उं. 5 P हिंडह, 5 हिंड, A हिंडह. 6 PS गहिल्लउ. C. 1 PS °लु. 2 P °मु. 3 PS °लु. 4 PS छिंदिवि, A छंडिवि. P उं. 6A गोदु', PS वोदु. 7 PS वि पुणु कियंतु. 8 P S A मुणि'. 9 Ps °थु. 10 P s °टु. 11 P8 °थु. 12 A पडिउ. 138 पावेण. 14 P वड्ड, वड. २ त्वया अवलोक्य मह्यं अनुरूपो जातः. (१). ३ द्वौ अहं त्वं महामो भ्रान्ता भ्रमतौ प्रथिलौ भवतः. [६] १ यौवनेन, I' तारुण्येन. २ अनागतम्. ३ इदानोम्. ४ यौवनावस्थया, ' युवावस्थायाम्. ५ मुग्धत्वम्. Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १५, ७-१०,८, १-९; ९, १-३]. उत्तरकण्डं-अट्रासीमो संधि [२७३ लब्भइ बहु-वन्धव सण-सत्थु लब्भइ 'अणाय-परिमाणु अत्थु ॥ ३ लब्भन्ति हत्थि रह तुरय.पवर अइ-दुल्लहु वोहि-णिहाणु णवर' ॥४ परियाणेवि वलु पडिवुद्ध एव णिय-रिद्धि वे वि दरिसन्ति देव ॥ ५ सुरवहु-सङ्गीउ सुअन्ध-पवणुः जम्पाण-विमाणेहिँ छण्णु गयणु ॥ ६ 'अहो रहुवइ किं गय-दिण-सुहेण' तेण वि पवुत्तु वियसिय-मुहेण ॥ ७ । 'चिरु पुण्ण-विहूणों मझु एत्थु मणे मूढों णि विसु वि सोक्खु केत्थु ॥ ८ इय मणुय-जम्में पर कुसलु ताहँ जिण-सासणे अविचल भत्ति जाहँ ॥९ ॥घत्ता॥ अण्णु वि णिसुणहों कहमि विसेसें. ताहँ कुसलु ते मुक्त किलेसें । चत्त परिग्गह वयहिं अलविय जे जिण-पाय-मूलें दिक्खकिय ॥१०॥ [८] पुणरवि एव वुत्तु 'काकुत्थे के तुम्हे अक्खहाँ परमत्थें ॥ १ के कजें इय रिद्धि पगासिय रिवु-साहणहों पयत्ति विणासिय' ॥२ सरहसु एकु पजम्पिउ सुरवरु 'किं सामिय वीसरियउ णहयरु ॥ ३ तुज्झु पइट्ठहों चिरु दण्डय-वणे जो अल्लीणु महारिसि-दसणे ॥४ तुहं घरिणिऍ जो लालिउ तालिउ णियय-सरीरुब्भवु जिह पालिउ ॥ ५ सीयाहरणे समुडेवि गयणहों जो अन्भिडिउ आसि दहवयणहाँ॥६ जासु मरन्तहाँ सुह वड्डारिय पइँ णवकार पञ्च उच्चारिय ॥ ७ तुज्झु पसाएं रिद्धि-पसण्णउँ सुरु माहेन्द-सग्गे उप्पण्णंउ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ जो अञ्चन्त आसि उवयारिउ भव-सायरें पडन्तु उद्धारिउ । हउँ सो देउँ जडाइ महाइउ 'पडिउवयारु करेवऍ आइउ' ॥९ [९] तो ताव कियन्त-देउ चवइ 'किं मइँ वीसरिउ णराहिवइ ॥१ जो सेणावइ तउ होन्तु चिरु लल्लक्क-महारण-सऍहिँ थिरु ॥२ जो पेसिउ पइँ सहुँ भायरहों सत्तुहणहों समरें कियायरहों ॥ ३ . 7. 1.A अणेय'. 2 PS णिव'. 8. 1 P तुम्हेइं, ते तुम्हेइ. 2 PS तुह, A दुह. 3 A उं. 4 P उप्पसण्णउं, A उप्फ ण्ण उं. 5 P A देव. [७] १ अज्ञातप्रमाणम्. [८] १रामेण. २ वपुत्र इव. ३ उपकारः कृतो यस्य मम. पउ०० ३५ Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ,४-१४,१०,१-९,११, २७४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ । जे वेढेंवि महुर पलम्ब-भुउ हउ लवण-महण्णउ महुहें सुउ ॥ ४ जसु केवलि-पासें णिरन्तरइँ आयण्णेवि तुम्ह-भवन्सर. ॥५ परियाणेवि चउ-गइ-भवण-डरु सहसा वइराउ जाउ पवरु ॥६ जो पइँ पभणिउ “अवसरु मुवि वोहिजहि पइँ आयरु कुणेवि" ॥ ७ 5 सो हउँ किय-घोर-तवच्चरणु माहिन्दे जाउ सुरु दिव्व-तणु ॥ ८ अवहिएँ परियाणेवि हरि-मरणु अण्णु वि उद्धाइउ वइरिगणु ॥९ इह आयउ अक्खहि किं करमि तउ सव्व-पयारें उवगरमि' ॥ १० तें वयणु सुणेप्पिणु चवइ वलु 'हउँ वोहिउ भग्गु अराइ-बलु ॥ ११ अप्पउ दरिसिउ रिद्धीऍ सहुँ ण पहुच्चइ एण जे काइँ महु ॥ १२ " इय वयणेहिँ ते परितुट्ठ मणे गय सग्गहाँ सुरवर वे वि खणे ॥ १३ ॥ घत्ता ॥ पुणु परिहरेंवि सोउँ सोवें अट्ठमु वासुएउ वलएवें । णिय-खन्धों महियले ओयारिउ सरऊ-सरिहें तीरें संकारिउ ॥ १४ [१०] 15 तं डहॅवि सहत्थे महुमहणु पुणु पभणिउ रामें सत्तुहणु ॥१ 'लइ वच्छ सहोयर रज्जु करें रहु-कुल-सिरि-णव-वहु धरहि करें ॥२ हउँ सयलु परिग्गहु परिहरवि तवु लेमि तवोवणु पइसरवि' ॥३ तं सुणेवि चवइ महुराहिवइ 'जा तुम्हहँ गइ सा महु वि गइ' ॥४ परियाणेवि णिच्छउ तहाँ तणउ अवलोइउ सुउ लवणहों तणउँ ॥५ २० तहों सिरे विणिवद्धु पटु पवरु सहसत्ति समप्पिउ रज-भरु ॥६ गम्पिणु विणिहय-चउगइ-णिसिहें सुव्वयहाँ पासें चारण-रिसिहें ॥ ७ परिसेसेवि मोहु गुणभइउ उत्पण्ण-वोहि वलु पव्वइउ ॥८. ॥ घत्ता ॥ तो गिव्वाणेहिँ दुन्दुहि ताडिय कुसुम-विढि गयण-यलहों पाडिय । 25 सुरहि-गन्ध-मारुउ खणे आ(?)इउ तूर-महारउ जगें ण माइउ ॥९ . [११] - मेल्लेंवि राय-लच्छि वियसिय-मुहु णिय-सन्ताण ठवेंवि णिय-तणुरुहु ॥१ 9. 1 1 °उं. 2 P सायरु, A आयर. 3 PS माहिंदु. 4 A सो. 10. 1 Ps क. PS सुणिवि, A णिसुणिवि. 3 Pउं. 4 PS "हि°. [९] १ हतः. 201 १ गत्वा. Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ११, २-१०, १२, १-९, १३, १-२] उत्तरकण्डं-अट्ठासीमो संधि [२७५ सत्तुहणु वि स-भिक्षु रिसि जायउ वजजङ्घ णिय-भज-सहायउँ.॥२ लङ्कहें णिय-पऍ थवेविं सु-भूसणु . सहुँ तियडऍ पव्वइउ विहीसणु ॥३ णिय-पउ अङ्गय-तणयहाँ देप्पिणु सुग्गीवु वि थिउ दिक्ख लएप्पिणु ॥ ४ तिह णल-णील सेउ ससिवद्धणु तारु तरङ्गु रम्भु रइवद्धणु ॥ ५ गवउ गवक्खु सङ्गु गउ दहिमुहु इन्दु महिन्दु विराहिउ दुम्मुहु ॥ ६ जम्वउ रयणकेसि महुसाररु अङ्गउ अङ्गु सुवेलु गुणायरु ॥७ जणउ कणउ ससिकिरणु जयन्धरु कुन्दु पसण्णकित्ति वेलन्धरु ॥८ इय अवर वि जिण-मुण सुमरेन्ता सोलह सहस पहुहुँ णिक्खन्ता ॥ ९ ॥ घत्ताना ॥ हरि-वल-मायरि-सुप्पह-पमुहहुँ सुग्गइ-गमण-परिट्ठिय-समुहहुँ । पव्वइयइँ जगें णाम-पगासइँ जुवइहिँ सत्ततीस सहास. ॥ १० [१२] सो राम-महारिसि विगय-णेहु छणदिण-ससहर-कर-धवल-देहु ॥१ उद्धरिय-महन्वय-गरुअ-भारु मय-वइरि-णिवारणु पहय-मारु ॥ २ वारह-विह-दुद्धर-तव-णिउत्तु परिसह-परिसहणु ति-गुत्ति-गुत्तु ॥ ३ गिरि-सिहर परिहिउ एक्क-झाणु सव्वरि-उप्पाइय-अवहि-णाणु ॥ ४ परियाणिय-हरि-उप्पत्ति-थाणु सुमरिय-भव-भय-कय-गुण-णिहाणु ॥५ विहडिय-दिढ-दुक्किय-कम्म-पासु अइकन्त-पवर-छट्टोववासु ॥ ६ विहरन्तु पत्तु धण-कणय-पवरु सन्दणथलि-णामु पइट्ट णयरु ॥७ तहिँ पाराविउ णामिय-सिरेंण भत्तिएँ पडिणन्दि-णरेसरेण ॥८ ॥ धत्ता ॥ तहाँ सुर-दुन्दुहि साहुक्कारउ गन्ध-वाउ वसु-वरिसु अपारउ । कुसुमञ्जलिऐं समई वित्थरियइँ अत्थक्कएँ पञ्च वि अच्छरियइँ॥९ [१३] पुणु पहुहें अणेय. वयइँ देवि तं सन्दणथलि-पट्टणु एवि (2) ॥ १ विहरइ महियले बलु-मुंणिवरिन्दु णं आसि पहिल्लउ जिण-वरिन्दु ॥२ 11. ! A °उं. 2 PS ‘णु. 12. 1 P . 13. 1 A महि महियले. 2 A मुणिंदु. 20 25 [११] १ त्रिजटाभगिनीसह. [१२] १ वेगेन । आकस्मिकम्. Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २७६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १३,३-१०; १, ३-४ तव-चरणु चरइ अइ-घोरु वीरु सहसउणु पवड्डइ हियएँ धीरु ॥३ गय-मासाहारिउ मयवइ व्व सव्वोवरि, सीयल उंडुवइ व्व ॥४ रस-रहिउ हीण-णट्टावउ व्व पर-भवण-णिवासिट पैण्णउ व्व ॥ ५ "मोक्खहाँ अइ-उज्जउ 'लोद्धउ व्व पयलिय-मय-विन्दु महागउ व्व ॥ ६ वहु-दिणेहि भमेवि महियलु असेसु सम्पाइउ कोडि-सिला-पएसु ॥ ७ मुणिवरहँ कोडि जहिँ आसि सिद्ध जा तित्थ-भूमि तिहुअणे पसिद्ध ॥८ उद्धरिय-भुऍहिँ जा लक्खणेण तहें देवि ति-भामरि तक्खणेण ॥ ९ ॥ धत्ता ॥ उर्वरि चडेवि पलम्विय-वाहउणं तरुवर गिरि-सिहरे स-साहउँ । सुग्गीवाइ-मुणिन्द-गणेसरु थिउ झायन्तु स य म्भु-जिणेसरु ॥१० इय पोमचरिय-सेसे सयम्भुएवस्स कह वि उंबरिए । तिहुअण-सयम्भु-रइए राहव-णिक्खमण-पवमिणं ॥ वन्दइ-आसिय-कइराय-चक्कवइ-लहु-अङ्गजाय-वजरिए । रामायणस्स सेसे अट्ठासीमो इमो सग्गो । [८९, णवासीमो संधि] वायरण-दढ-क्खन्धो आगम-अङ्गो पमाण-वियड-पओ। तिहुअण-सयम्भु-धवलो जिण-तित्थे वहउ कव्व-भरं ॥ न 20 तो अवहिए जाणेवि तेत्थु राहउ मुणि थियउ । अचुय-सग्गहों सीएन्दु तक्खणे आइयउ ॥ ध्रुवकं ॥ [१] णियय-भवन्तराई सुमरेप्पिणु जिण-धम्मों वि पहाउ मुणेप्पिणु ॥१ चिन्तइ तक्खणे अञ्चुअ-सुरवइ 'ऍहु सो मइँ मणे जाणिउ रहुवइ ॥२ - जो अणुअत्तणे कन्तु महारउ जसु चक्कवइ भाइ लहुआरउ ॥ ३ सो गउ णरयहाँ णेहें छइयंउ एहु वि तहों विओऍ पब्वइयउ ॥४ 3 P A °ह, s°हो. 4 P उअरे, उअरि. 5 P °3. Puspika : 1 sĀ °वण. 1. 1 P S A °उ. 2 P छइड, 8 छायउ, A खइयउ. 3 F S A पव्वइउ. [१३] १ रिषिभिः सह (?). २ चंद्र इव. ३ सर्प इव. ४ वेज्झकस्य (?). ५ लुब्धकबाण इव. Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १० ३, ५-१२, २, १-९, ३, १-३] उत्तरकण्डं-णवासीमो संधि [२७७ खवय सेढि आरूढहाँ आयहाँ तिह करेमि इह झाण-सहायहीं ॥५ जिह मणु टलइ ण होइ पहाण, धवलुजल-वर-केवल-णाणउँ ॥६ जिह वइमाणिउ जायइ सुरवर मित्त मणि? मज्झ 'मणि-गण-धरु ॥७ पुणु ते सहुँ भमेवि अहिणन्देनि सव्वइँ जिण-भवणइँ जगें वन्देवि ॥ ८ पञ्च वि मन्दर णवेवि 'सुरोहएँ जामि दीवु णन्दीसरु सोहएँ ॥ ९ पुत्तु सुमित्तहे णरयहो.होत्तउ आणेवि लद्ध-वोहि-सम्मत्तउ ॥ १० पुणु तइलोक-चक-जस-भामें. जम्पमि सुह-दुक्खइँ सहुँ रामें' ॥११ ॥ घत्ता ॥ चिन्तन्तु एम सो देउ आउ,णहन्तरण । तं कोडि-सिला यलु पत्तु "णिविसब्भन्तरेण ॥ १२ [२] पुणु चउ-पासिङ तहिँ विणु खेवें कउ उज्जाणु सयम्पह-देवें ॥१ जं णवल्ल-पल्लव-सोहिल्लउ जं अल्लल्ल-फुल्ल-रिद्धिल्लउ ॥२ जं वहु-कोमल-कोम्पल-फल-दल जं कल-कोइल-कुल-किय-कलयलु ॥ ३ जं सीयल-मलयाणिल-चालिउ जं चल-महुलिह-वलय-वमालिउ ॥ ४ ॥ जं साहार-णियर-मञ्जरियउ जं कुसुम-रय-पुञ्ज-पिञ्जरियउ ॥५ जं 'सुय-सयइँ(?)सु-किंसुअ-भरियउ जं वहुविह-विहङ्ग-संचरियउ ॥ ६ जं दस-दिसि-वह-पसरिय-परिमलु तरु-पन्भारन्धारिय-महियलु ॥ ७ जं सुरपुर-उजाण-समाण मन्दर-णन्दण-वण-अणुमाणउँ ॥८ ॥ घत्ता ॥ तहिँ वियणे महावणे रम्म मन्थरु णा गउ । सुरु 'जाणइ-रूवु धरेवि रामहों पासु गउ ॥ ९ [३] पुणु णियडन्तरें लीलऍ जाऍवि एवं पवोल्लइ अग्गएँ थाऍवि ॥१ 'विरह-वसङ्गइयऍ सुमरन्तिऍ सग्ग-पएस असेसु भमन्तिएँ ॥२ णिय-पुण्णेहिँ गरुएहिं मणिट्ठउ वहु-कालहों केम वि तुहुँ दिट्ठउ ॥ ३ 4 P A °उं. •5 P °गण° corrected as °गुण , A °गणहर. 6 A °उं. 7A भातहो. 8 A सुहुं. 9 A रामहो. 10 P s णिव.. 2. 1 P °अउं. 2 P A उ. 3. 1 Ps °गए अइ. [१] १ (P.'s reading) बहुगुणरत्नधारकः, बहुरत्नधारकः. २ सुराणामोघो यस्यां शोभायाम्. [२] १. शुकशतरुतशब्दः. २'" गज इव. ३ सीसारूपं कृत्वा, तात.' 25 Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २७८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०३,४-८, ४, १-९,५,१-५ णिविसु वि सहेवि ण सक्कमि राहव दे 'साइउ णिव्बूढ-महाहव ॥४ पिय-महुरालावहिं सम्माणहि किं तवेण महु जोवणु-माणहि ॥५ णिच्चलु पाहाणु व किं अच्छहि सवडम्मुहु स-विआरु णियच्छहि ॥ ६ लइउ पिसाएं जेम अलजिउ कालु म खेवहि वत्थ-विवजिउ ॥ ७ ॥ घत्ता ॥ . सो लोयाहाणउ एह सच्चउ पइँ कियउ.. सुन्दरु णन्दन्तउ जेम 'जो णिय-णिग्गयउ ॥८ [४] हउँ सा सीय तुहुँ जें सो रहुवइ एह जे पिहिमि ते जि इय णरवइ ॥१ 10 सा जि अउज्झा-णयरि पसिद्धी धण-कण-जण-मणि-रयण-समिद्धी ॥२ राउलु तं जें ते जि हय-गय-वर पुप्फ-विमाणु तं जें ते रहवर ॥ ३ एउ मइ-पमुह सव्वु अन्तेउरु अवइण्णउ मयरथ णं पुरु॥४ भुञ्जहि काम-भोय हियइच्छिय छैडहि 'लच्छीहर-दुक्खु च्चिय ॥५ . अण्णु वि 'पउम होन्ति अइ-दूसह चउ कसाय वावीस परीसह ॥ ६ । 15 पञ्च वि इन्दिय सत्त महब्भय को विसहइ पुणु अट्ठ महा-मय ॥ ७ जिण-तवचरणु जाइ कहाँ छेयहाँ भज्जेवउ कालेण वि एयहाँ ।। ८ ॥ घत्ता ॥ तो वरि एवहिँ जे ण लग्गु हासउ दिणेहिँ पर । सञ्जम-भण्डणें पइसेवि भग्ग अणेय णर ॥ ९ [५] महु कारण पइँ आसि चडन्तइँ चावइँ सायर-वजावत्तइँ ॥१ मह कारणे साहसगइ मारिउ किक्किन्धेसरुणिरु उवयारिउ ॥२ महु कारणे मारुइ पट्टवियउ तें वज्जाउहु रण णिद्ववियउ॥३ मह कारणे कोडि-सिलुच्चाइय अण्णु वि आसाली विणिवाइय ॥४ 15 महु कारण भग्गउ णन्दण-वणु घाइउ अक्ख-कुमारु स-साहणु ॥ ५ . 2 The portion from जेम up to जेम ( line 8 c ) is omitted in A. 3 Pउं. -4 PS A णिए. 4. 1 P A °उं. 2 P छं'. 3 P चिय, s विय, A च्छिय. 4 P S A °हि. 5 PS A° णि. [३] १ आलिङ्गनम्. २ तदत्र कथा । दक्षिणापथे गिरिकूटग्रामे प्रधानपुत्रः (T पटकिलस्य पुत्रः) सुंदरनामा । स चिरपत्नी परित्यज्य निज-मामपुत्री-निमित्ते वृक्षशाखामालम्ब्य मृतस्तथा त्वमप्युभयभ्रष्टो भविष्यसीति. ३ निजेभ्यो निर्गतः. .. [४] १ लक्ष्मणदुःखम्. २ ' हे राम. ३ प्रमाणं कस्य जातः. ४ संग्रामे. Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ५, ६-९; ६, १–१०, ७, १-८ ] महु कारणें रयणारु लडि परिपेसिउ अङ्ग महु कारण इन्दर वन्धेवि रणें वाविड महु कारण लङ्का-गाहु तें मइँ हुँ राहूवनन्द तर पेक्खन्तों ववणु गइय तयहुँ विहरन्ती गुण- भरिया पुणु तेहि वोल्लिउ "दय करहि जें सो भत्तारु तुरिउ वरहुँ तो एत्थन्तरे सुरवइ-कियउ दस-सय-सङ्घउ वरं भामिणिउ tors मणहरु गायन्तियउ अण्णउ चउदिसेंहिं णंडन्तियउ कुङ्कुम-चच्चिक्क करन्तियज जं केम वि दुरिय-खयङ्करासु तं माह-मासें सिय-पक्खें पवरें तो विअन्ति ( म्भि ? उ णिम्मल-झाणु थिलि रामु मुणिन्दु - घी- कम्म जिणियावसाणु खणें केवल चक्खु जाउ सयलु सहसा च देव - णिकाउ आउ • किथं भत्तिएँ वन्दण 'जाणवज्ज तो ताव 'सम्पह-णामु एव णविउत्तम सो भइ एव उत्तरकण्ड - णवासीमो संधि [२७९ [७] १. अनवद्या या. जिउ हंसरहु सेउ आसङ्घि ॥ ६ मारि हत्थ - हत्थ महारणें ॥ ७ नारायणु सत्तिऍ भिन्दाविउ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ विणिवाइड समरें | अविचल रज्जु करें ॥ ९ [६] जइय हुँ सहसा हउँ पव्वइय ॥ १ विजाहर कण्णेहिं अवयरिया ॥ २ दरिसावहि अम्हहुँ दासरहि ॥ ३ पइँ - मुंह गम्प कील करहुँ" ॥ ४ णाणालङ्कार - विहूसियउ ॥ ५ पत्तं स-विलास कामिणिउ ॥ ६ tore वीउ वायन्तियउ ॥ ७ स- कडक्ख दिट्टि पडन्तियउ ॥ ८ tors aणहरु दरिसन्तियउ ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ 6. 1P कंतेहिं, s° कंतिहि. 2 P समुहउं, s सहुमुहउ 3 Ps मण. 5 AT. 6 P. २ सीतेन्द्रः. हय-परिसह वरि । णावइ मेरु- गिरि ॥ १० [७] मणु टलिउ ण राहव - मुणिवरासु ॥ १ वारसि-दिणें णिसिहें उत्थ-पहरें ॥ २ उपणु समुज्जलु परम-णाणु ॥ ३ गोपय समु लोयालोय-जुअलु ॥ ४ अइ-गरुअ-विहूइऍ अमर-राउ ॥ ५ वर केवल - णाणुष्पत्ति-पुज्ज सीएन्दु केवलचण करेवि ॥ ७ 'मइँ तुम्हें अण्णाणेण देव ॥ ८ ६ 7. 1 The portion from चउ° up to सयलु ( line 4 a) is omitted in A. 2 A 3. 4 Ps एत्तउ. 5 10 15 20 25 Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २८०] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०७,९,८,१-१३:९, १-२ ॥ घत्ता ॥ 'जो अविणय-वन्ते सुट्ट गुरु अवराह किय । ते सयल खमेजहि सिग्घु तिहुअण-जण-णमिय' ॥ ९ [८] 5 अप्पाणउ गरहेवि सय-वारउ कह वि खमावि रामु भडारउ ॥ १ पुणु पुणु वन्दण-हत्ति करेप्पिणु सोमित्तिहे गुण-गण सुभरेप्पिणु ॥२ पडिवोहणहिँ 'पयट्टु सयम्पहु लङ्कुवि पढम-णरउ रयणप्पहु ॥ ३ पुणु अइकवि पुढवि-सक्करपहु सम्पाइउ खणेण वालुयपहु ॥४ तेत्थु को वि कणु जिह कण्डिजइ कों वि पुणु रुक्खु जेव खण्डिजइ ॥ ५ 10 को वि सरसुच्छ जेम पीलिजइ तिलु तिलु करवत्तेहिँ कप्पिज्जइ ॥६ को विवलि जिह दस-दिसु घल्लिजइ कों वि मयगल-दन्ते हिँ पेल्लिजइ ॥ ७ कों वि पिट्टिजइ वज्झइ मुच्चइ कों वि लो हिजइ रुज्झइ लुञ्चइ ॥ ८ को वि पुणु डज्झइ रज्झइ सिज्झइ कों वि णरु छिजइ छजइ विज्झइ ॥९ कों वि मारिजइ खजइ पिजइ कों वि चूरिजइ पुणु मूरिजई ॥ १० , को वि पउलिज्जइ को वलि दिजइ को वि दलिज्जइ को वि मलिज्जई ॥११ को वि कणइ कन्दइ धाहावइ को वि पुव्व-रिउ णिऍवि पधावइ ॥ १२ ॥ घत्ता॥ तहिँ 'सम्वुके हम्मन्तु घोरारुण-णयणु । गय-पाणि-सवन्त-सरीरु दीसइ दहवयणु ॥ १३ [९] पुणु सम्वुकुमारहों समउ तेण वोल्लिजइ झत्ति सुराहिवेण ॥१ 'रे रे खल-भावण असुर पाव आढत्तु काइँ ऍउ दुट्ठ-भाव ॥२ 8. 1 P °उं. 2 Ps कहि. 2 P marginally reads the following passage after this : कहि सो लक्खणु जो चिरु देवरु । जेण सचक्के मारिउ दससिरु ॥ पभणइ वलु अइ भोयासत्तउ । वालुप्पहणरयहं सो पत्तउ ॥ तं णिसुणेविणु हियए धरेप्पिणु। 3 PS A °दंति. 4 } S को°. 5 P S सु. 6 After this P S read : को वि हम्मइ पुणु तेह कढिज्जइ । को वि ताविजइ को वि ताडिजइ । को वि चूरिजइ को वि पाडिजइ । '7 After this P s read को वि धरिजइ सूले भरिजइ । को वि णरु केण वि हक्कारिजइ ॥ को वि मोडिज्जइ को वि तोडिज्जइ । को वि पीसिजइ को वि छोडिजइ॥ 8 PS A °णु. ८] १ प्रवृत्तः सीतेन्द्रः. २ 'संवुकें दीसइ' इति सम्बधः । सम्बुकुमारेण सुरकुमारभतेन नरकं गत्वा हन्यमानो रामणनारको दृश्यत इत्यर्थः (?). . Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ID क० ९,३-१२,१०, १-९,११,१j उत्तरकण्डं-णवासीमो संघि [२८१ अन्ज वि दुरास उवंसमु ण होइ दुहु पत्त अण्णु जि णाई कोइ ॥ ३ कूरत्तणु मुऍ करें विमल चित्तु', तं णिसुणेवि णं अमिएण सित्तु ॥ ४ उवसम-भावहाँ सम्वुक्कु ढुक्कु पुणु पुणु वि पवोहइ सीय-सक्कु ॥ ५ तो णवरि विमाणोवरि णिएवि लक्खण रावण पुच्छन्ति वे वि ॥६ 'को तुहुँ के कजें एत्थु आउ' विहसेप्पिणु अक्खइ अमर-राउ ॥ ७ 'हउँ सा चिरु होन्ती.जय-धीय जा रावण पइँ अवहरेंवि णीय ॥ ८ जा 'मत्ते सार रामा-यणासुः जा जम-दिहि व णिसियर-जणासु ॥ ९ तव-चरण-पहावें जाय इन्दु अण्णु वि दिक्खङ्किउ रामचन्दु ॥ १० तहों कोडि-सिलायलें णाणु जाउ हउँ युणु तुम्हहँ वोहणहँ आउ ॥ ११ ॥घत्ता ॥ महु कारणे विहि मि जणेहिँ जाइँ महन्ताई। भव-सायरें कोह-वसेण दुक्खइँ पत्ताइँ ॥ १२ [१०] कोहु मूलु सव्वहुँ वि अणत्थहुँ __ कोहु मूलु संसारावत्थहुँ ॥१ कोहु विणास-करणु दय-धम्महाँ कोहु जे मूलु घोर-दुक्कामहों ॥ २ ॥ कोहु में मूलु जग-त्तय-मरणहों कोहु जे मूलु णरय-पइसरणहों ॥३ कोहु जें वइरिउ सव्वहाँ जीवहीं तें कजें अहो हरि-दहगीवों ॥४ कोहु विसजहों बिसम-सहावहाँ अवरोप्परु मित्तत्तणु भावहाँ' ॥५ तण्णिसुणेवि इय वयणाणन्तरे तिणि वि ते उवसमिय खणन्तरें ॥६ 'किं दय-धम्म ण किय दिहि तइयहुँ आसि लडु मणुअत्तणु जइयहुँ ॥ ७ ॥ हा हा काइँ पाउ किउ वड्डउ जें सम्पाइय दुहु एवडउ ॥ ८ ॥पता ॥ तुहुँ पर धण्ण जिय-लोयएँ जे छण्डिय कु-मइ जिण-चयणामय परिपीबउ जाउ सुराहिवई' ॥९ [११] तो परिवड्डिय मणे कारुण्णे वासवेण 'दुव्बङ्गुरे-वण्णें ॥१ 9. 1 A उं. 2 PS A °रिवि. 3 s मत्ति, A मंति. __10. 4 P 8 A °हु. 2 PS ते विनि (°णि) वि. 3 A हो हो. 4 PSA इ. 5A वड्ढउं. 6 PA . ___11. 1P °कुरु', s °कु. [२] १ या मी मनुष्येषु स्त्रीषु मध्ये सारभूता सीता. [११] पाण्डुरेण. 'पउ० च० ३६ Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 २८२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ सद्द - परम्पराएँ मम्भीसिय 'लइ वट्टइ एत्थ उद्धारमि विणि वि जण सहसा सोलहम एवं भणेवि लेई किर जावहिँ जलणें तुप्पु जेम तिह ताविय सव्वोवायहिं भग्गाणन्दे अह जहिँ जेण जेव पावेव तं समत्थु को विणिवारेवऍ पुणु वहु- दुक्खाणल-सन्तत्ता 10 25 'उवसु दयावर' किं पि जेंविण पावहुँ ह www ते विपत्तु 'जइ करहों' वयणु 1" जं परमुत्तमु तिहुअणें पसिद्धु जं कम्म महणु कलाण-तत्तु जं कहि परम - तित्थङ्करेहिँ जं सुन्दरु कालें वोहि देइ इय-वयहिँ दूरुज्झिय भएहिँ 20 'सीया - हरि वि स सङ्क तेत्थु समसरणन्भन्तरें पइसरेवि वोलहुँ लग्गु 'महु होहि . तिह करें परिछिन्दमि (?) [क० ११, २- ११, १२, १–९, १३, 'एहु एहु' आलाव पभासिय ॥ २ दुग्गइ-दुत्तर - ते डिणि तारमि ॥ ३ सग्गु पराणमि अच्चुअ- णाम' ॥ ४ लोणिर्ड जेम विलेवि गय तावहिं ॥ ५ अइ-दुगेज्झ दपण छाय व थिय ॥ ६ केम वि लेवि ण सक्किय इन्हें ॥ ७ सुहु व दुहु व तिहुअणें भुञ्जेव ॥ ८ कासु सत्तिरिरक्ख करेवऍ ॥ ९ वे वि चवन्ति एव वेवन्ता ॥ १० ॥ घन्ता ॥ कहें गिव्वाण-इ | भीसण रय- गई' ॥ ११ [१२] तो लेहु तुरिउ सम्मत्त रयणु ॥ १ अइ-दुलहु पुण्ण-पवितु सुद्धु ॥ २ दुणेउ अभव्वहँ भव-भयन्तु ॥ ३ परिपुजिउ सुर-र-विसहरेहिं ॥ ४ सासय-सिव थाणु पहाणु णेइ' ॥ ५ सम्मत्त विहि मं पडिवण्णु तेहिं ॥ ६ वलएउ स - केवल - णाणु जेत् ॥ ७ भत्ति पुणु पुणु वन्दण करेवि ॥ ८ ॥ घता ॥ परमेसर-सरणु । जेम जंरा-मरणु ॥ ९ [१३] सूरहुँ सूरु गुणड्डु गुणडुहुँ ॥ १ तुहुँ पर एक वियहु वियहुँ 2 PA उं. 34 उं. 4Ps लेवि. से वि विणि.. 8PS, A इ. 9A रि. 12. 1 Ps A हु. 2PS जाइजरा.. २ नदी. [१२] १ विनाशः. 5 s उं. 6 Ps व. 7Ps को दिवाण, २ अङ्गीकृतम्. ३ सीतेन्द्रः. ४ निन्दापरायणः. A Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १३, २-८]. उत्तरकण्डं-णवडमो संधि [२८३ णाण-'मेसवाहणेण भयावणु जेण दट्ठ भव-चउगइ-काणणु ॥२ उत्तम-लेस-तिसूलें दुद्धरु - में किउ मोह-वइरि 'सय-सक्कर ॥ ३ दिढ-महन्त-वइरग्गहों पासिउ जेण णेह-णामु वि णिण्णासिउ ॥४ अण्णु वि एउ काइँ तउ जुत्तउ सिव-पउ एके जइ वि विढत्तउ ॥ ५ तो वि किं मइँ मुऍवि जोइज्जइ आवमि जेम हउ मि तह किजई' ॥ ६ ॥ पभणइ मुणिवरिन्दु 'सुणे सुन्दर दूरे पमायहि राउ पुरन्दरै ।।७।। जिणेंहिँ पगासिंउ मोक्खु 'विरायहाँ कम्म-वन्धु दिनु होइ स-रायहाँ' ॥८ ॥ घत्ता ॥ इय-वयणेहिँ विमल-मणेण अञ्जलि-उड-जुऍहिँ । सीएन्हें राम-मुणिन्दु णमिउँ स य म्भु ऍ हिँ ॥ इय-पोमचरिय-सेसे तिहुअण-सयम्भु-रइए इय एत्थ महाकव्वे रामायणस्स सेसे सयम्भुएवस्स कह वि उव्वरिए । वल-णाणुप्पत्ति-पव्वमिणं ॥ वन्दइ-आसिय-सयम्भु-तणय-कए । एसो सग्गो णवासीमो ॥ [९०. णवइमो संधि] तिहुअण-सयम्भु-धवलस्स को गुणे वण्णिउं 'जए तरइ । वालेणं वि जेण सयम्भु-कव्व-भारो समुव्बूढो ॥ पुर्णरवि सुरवइ आहासइ 'जो तव-सञ्जम-णियम-जुउ । परमेसर कहें सङ्खवेण दसरह-राण केत्थु हुउँ ॥ध्रुवकं ॥ 13. 1 P°3. 2 PA हउं, 3 हउ मि जेम. 3 P°s corrected as र, S 'रु. 4 After this P marginally and s read the following passage : मोक्खु होइ भवसुहह विरत्तह । सुपर( S परम )विवेयणाणु चिंतंतहं ॥ सव्वसंगपरिचाउ करंतहं । सिवपउ होइ अप्पु झार्यतह ॥ रयणत्तउ णिम्मलु धारंतई । सेसकसायरायणिहणंतहं (s सेस भावणियंवहिजाणंतहं). After this P further reads : बज्झब्भंतरसुद्धिकरंतहं । धम्मसुक्कज्झाणइं झायंतहं । संवरपुवकम्मणिहणंतह । सिवसुहु होइ एम णिवच्छ...5 P A °उं. ___ 1. 1 PS गुणो. 2 P S वोलीण. 3 P°उं. 4 P S भउ. - [१३] १ अग्निना.. २ शुक्ललश्यात्रिशूलेन. ३ शतखण्डः. ४ ' वैराग्यात्. [१] १ जगति. Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २८४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १, १-९, २, १-९, ३, १-२ [१] अण्णु वि पइँ लक्खिय सुद्ध-मइ कहें लवणकुसह,मि कवण गइ ॥१ का जणयहाँ कणयहाँ केकयहें का अवराइय, सु-सुप्पहहें ॥ २ का लक्खण-मायहें केकय का भामण्डलहों चारु-मइहे' ॥३ ' अक्खइ केवलि सुर-णमिय-पउ दसरहु तेरहमउ सग्गु गउ ॥ ४ परमाउ वीस सायरइँ जहिँ जणउ वि कणउ वि उप्पष्णु तहि ॥५ परिमाणु जेत्थु आहुट्ठ कर अवर वि अणेय तहिं जाय र ॥ ६ अवराइय-केकय-सुप्पहउ कइकइ-सहियउ परिसह-सहउ ॥ ७ अण्णउँ वि घोर-तव-तत्तियउ सव्वउ देवत्तणु पत्तियउ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ जे पुव्व-जम्में तउ णन्दण विण्णि वि तिहुवर्णेक्क-विजइ । लवणकुस-णामालकिय तहुँ होसइ पञ्चमिय गइ ।। ९ [२] णन्दण-वण-भूसिय-कन्दरहों दाहिण-दिसाऍ गिरि-मन्दरहाँ ॥१ कुरु-भूमिहे भामण्डलु वि हुउ पल्ल-त्तय-आउपमाण-जुउ ॥२ पुच्छिउ सुरवइणे 'केण फलॅण' आयण्णहि तं पि वुत्त वलेण ॥३ उज्झहें चिरु कुलवइ पवर-भुउ 'मयरिऍ मणि?-'मेहलिय-जुउ ॥ ४ वजय-णामङ्किउ तहु तणउँ णिय-धण-सम्पत्तिऍ जिग-धणउँ ॥५ णिवासिय सीय मुणेवि खणे सो चिन्तावियउ स-सोउ मणे ॥ ६ सा दिवहिँ गुणहिँ अलङ्करिय सोमाल-देह अइ-सुन्दरिय ॥ ७ वर-रूवें सिरि-देवयहें णिह काऽवत्थ पेक्खु वणे पत्त किह ॥८ ॥ वत्ता ॥ वइराउ तं जे ते भावि पुत्त-कलत्तइँ परिहरेंवि । 'दुइ-मुणिहें पासें तवु लइयउ मुणि-सुवय-जिणु मणे धरेंवि ॥९ [३] तासु असोय-तिलय दुइ णन्दण जणण-णेह-किय-गुरु-अक्कदण॥१ सहुँ कन्तेहि वइराएं लइया ते वि दुइ-मुणिहें पासें पव्वइया ॥२ 2. 1 PS °णा. 2 PS A 'हि. 3 P. 4 PS वरु. 3. 1 PS °गरु. 2 PS कंतें. [२] १ मगरीस्त्रीयुक्तः. २ T भार्यया. ३ कुलपतेः कुटुम्बिन्याः पुत्रः. ४ वनप्रेक्षिता यस्मिन् प्रस्तावे; T has णिण्णासियसिय rendered as लक्ष्मीनि शितः. ५ द्रुतिनामा मुनिः. Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ३, ३-८; ४, १–८, ५, १-५ ] उत्तरकण्डं - णवइमो संधि [ २८५ 'वहु-दिवसहिँ त घोरु करन्ता तम्वचूड- पुरवरु गय अत्तिएँ तावग्गऍ वालुय - रयणायरु तवण-त-वालुअ- 'विहालउ. परमागम - जुत्तिएँ विहरन्ता ॥ ३ तिणि वि गय जिण-वन्दण - हन्तिऍ ॥ ४ दीसइ रंउ व दुग्गम-दुत्तरु ॥ ५ म सरसों णाइँ विसाल ॥ ६ सो कह कह वि दुक्खु आसङ्घिउ सिद्धेहिँ भव-संसारु व लङ्घिउ || ७ ॥ घत्ता ॥ ते तिणि वि' जण मुणि-पुङ्गव वज्जय- असोय-तिलएसैर तो 'घण-घेण- घोरोरालि दिन्तु अइ-धवल चलाया पन्ति-दाढु ओसारिय-सूयव- कुरङ्गु 'हरिवर-वरहिण-रव- रुखमाणु जल-पूरिय- तडिणि- पवाह-चलणु पचलन्त-महद्दह- 'रुन्द-वयणु चल - विज्जु-ललाविय दीह-जीहु तं पेक्खवि णिरु आसण्णर्ड वर्ड - पायव-मूले 'सु- वित्थऍ णिण्णासिय-दुट्ठट्ठ-मय । जोयणाइँ पञ्चास गय ॥ ८ [३] १ समूहस्थान. [ ४.] १ मेघसिंहः. पादौ यस्य. ३ विस्तीर्ण. [ ४ ] सुरधणु-पईह - ङ्गूलवन्तु ॥ १ जलधारा -धोरण- केसरादु ॥ २ णिहारिय- गिम्भ-महा-मय ॥ ३ फुलन्त - णी - हरैहिँ समाणु ॥ ४ वावी - तलाय - सर-नियर-सवणु ॥ ५ दुत्तार - खड्ड - विच्छिड्डु-णयणु ॥ ६ सम्पाइ उ वासारत्त-सीहु ॥ ७ ॥ धत्ता ॥ [५] af अवसरें सिरिमलिणि-कन्तें उज्झाउरि गयणङ्गणें जन्तें ॥ १ जणयहां णन्दणेण विक्खाएं पेक्खवि चिन्ति विषय - सहाएं ।। २ ऍउ महन्तु अच्चरिउ मणोहर कहिँ वालय- समुद्दु कहिँ मुणिवर ॥ ३ कहिँ भव-पहु कहिँ सिद्ध-भडारा कहिँ अ- णिउणु कहिँ गुण-गरुआरा ॥ ४ कहि देसि कर्हि वर - णिहि रयणइँ कहिं दुज्जणु कहिँ सुन्दर वयणइँ ॥ ५ विणें महा-वर्णे भय- रहिय । तिण्णि वि जोगु लएवि थिय ॥ ८ 3 The portion from बहु° to अत्तिए ( line 4 a ) is omitted in A. दुसमदुरुत्तरु. 5 Ps. 6 Psमि. 4. 1.Ps हरि 2 PS ओ. 3PS णीव. ° 4PA 3. 5 A वे. रथडए. २ 'गुरुहराट' शब्द: लोके. ३ मण्डूक. ७ वर्षाकाल ra सिंहः ४ शब्दः . 4 A णरउ 6PS सुवि ५ नदीप्रवाहः 5 10 15 20 25 Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २८६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० ५, ६-९, ६, १-९,७,१-८ कहिँ दुग्गन्ध-रेण्णु कहिँ महुयर कहिँ मह-णरय-भूमि कहिँ सुरवर ॥६ दूर-भव्वु कहिँ कहिँ सु-पहाण तव-चरित्त-वय:दसण-णाण ॥७ अह जाणिय-कङ्कालासण्णा महु पुण्णोदएण सम्पण्णा' ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ ऍउ भामण्डलेंण वियप्पेंवि अच्चासण्णउ पय-पउरु । वर-विजा-वलेंण स-देसउ किउ मायामउ परम-पुरु ॥ ९ [६] णिम्मियाइँ विउलइँ अ-पमाणइँ थामें थामें भणहर-उज्जाण ॥१ थामें थामें धण-कण-जुअ-णयर गोहइँ गोहण-गोरस-पउरई॥२ " थामें थामें जिणहर-देवउलइँ डिम्भइँ णाइँ महच्छुह-बहुलइँ ॥३ थामें थामें वहु-गाम पुरोवम थामें थामें आराम मणोरम ॥४ थामें थामें पोक्खरणिउ सरवर वावी-कूव-तलाय लयाहर ॥५ थामें थामें णिम्मल णिरु णीरइँ महिय- ससाह-सिसिर-धिय-खीर ॥ ६ . थामें थामें सालिउ फल-सारउ इक्खु-महारसु अइ-गुलियारउ ॥ ७ थामें जण-णयणाणन्दणु भविय-लोउ जिणवर-कय-वन्दणु ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ तं करेंवि एव णिविसद्धेण चरिया-गये खम-दम-दरिसि । सद्धाइ-गुणालङ्करिऍण तें भुञ्जाविय परम रिसि ॥९ [७] 20. जिह ते तिह अवर वि वहु-देसहिँ दुग्गम-दीव-समुदुद्देसहिँ ॥ १ भरह-पमुह-खेत्तेहिं गिरि-विवरेंहिँ काणणेहिँ जिण-तित्थेहि पवरेंहिँ ॥२ णिजण-णिप्पाणिय-दुपवेसेंहिँ मुणि पाराविय विसम-पवेसेंहि ॥३ तेण फलेण मरेवि स-कन्तउ उत्तम-भोग-भूमि सम्पत्तउ ॥४ तहिँ अच्छइ जण-णयण-मणोहरु तुह केरउ चिर-पढम-सहोयरु ॥५ - 'दण्ड-सट्ठि-सय-तणु-परिमाणउँ तिण्णि-पल्ल-परमाउ-समाणउँ ॥६ तण्णिसुणेवि वयणु सिय-इन्दे(?) पुणु वि पपुच्छिउ गुरु-आणन्दें ॥७ 'णारायणु दस-कन्धरु दुम्मइ वेण्णि वि जण सम्पाइय- दुग्गइ ॥ ८ - 5. 1 PS °रण्णे, A °श्यणु. 6. 1 PS मे. 7. 1 PS °वरेहिं. 2 A संकं. 3 P S °पवर. 4 PA उं. 5A सियदेवें. [५] १ के पानीयं तस्य कालः वर्षाकाल:. : [६] १T महत् क्षुधा; बुभुक्षा । छुधा चूर्णं वा. २ स-'मलाई' लोके. [७] १T कोशत्रयशरीरप्रमाणम्. .२ तृतीयनरके. Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०७,९,८,१-९,९,१ उत्तरकण्डं-णवइमो संघि [२८७ ॥ पत्ता ॥ दुरियहाँ अवसाणे विणिग्गेवि कहें कि होसइ महुमहणु । को हउ मि भडारा होसमि को होएसइ दहवयणु' ॥९ [८] तं णिसुणेवि केवल-णाण धरु पभणइ सीराउहु मुणि-पवरु ॥१ 'आयण्णहि पुठवें सुरगिरिहे. जग-पायड-विजयावइ-पुरिहें ॥२ सम्मत्त-धीर-अवलंम्बियहाँ . होसन्ति सुणन्द-कुडुम्वियहाँ ॥३ रोहिणिहें गन्भे दिढ:कढिण-भुअ तो अरुहदास-रिसिदास सुअ॥४ वहु-कालें वय-गुण-णियम-धर होसन्ति सुराल' पुणु अमर ॥ ५ तेत्थहाँ चवेवि णिम्मल-विउले होसन्ति पडीवा तहिँ जे कुलें ॥६ दरिसाविय-चउविह-दाण-गुणु हरि-खेत्ते वे वि होसन्ति पुणु ॥७ तेत्थों वि पीय-जिण-धम्म-रस होसन्ति सणय-कुमार तियस ॥ ८ ॥घत्ता ॥ सायरइँ सत्त सुहु भुजेवि चवणु करेप्पिणु सुरपुरिहें। होसन्ति पडीवा वेण्णि वि ताहें जें विजयावइ-पुरिहें ॥९ [९] जस-धणहों कुमार-कित्ति-पहुहें गन्भन्भन्तरें लच्छी-बहुहें ॥१ होसन्ति मणिट्ट पहाण सुय जयकन्त-जयप्पह-णाम-जुअ॥२ तहिँ धरेवि घोर-तव-भार-धुर सत्तमएँ सगर्गे होसन्ति सुर ॥३ तहि काले सयल-णिहि-रयणवइ तुहुँ भरहें हवेसहि चक्कवड ॥४ लन्तव-सग्गहों चवेवि विवुह होसन्ति वे वि तउ अङ्गरुह ॥ ५ णामें 'इन्दरहम्भोयरह तियसहँ वि रणङ्गणे दुव्विसह ॥६ रयणस्थलें जयरें रजु करेंवि पच्छऍ पुणु दुद्धरु तउ चरेंवि ॥ ७ पावेंवि समाहि तुहुँ विमल-मणु होएसहि वेर्जयन्ते 'सुमणु ॥ ८ इन्दरहु वि जो चिरु दहवयषु जें वसिकिउ णीसेसु वि भवणु ॥९ ॥घत्ता ॥ सो मणुअत्तणे देवत्तणेहिं कइहि मि भवेहि भवेवि णरु । अट्ठविह-कम्म-विणिवारणु होसइ काले तित्थयरु ॥ १० 8. 1 PS पुव्वेहि. 2 Ps °अवलोइयहो. 3 A सिरि . 4 Ps °r°. 9. 1 P °वइहे, 8 वइहि. 2 PS A °हि. 3-4 P S °रुह. 5 P वयि', 8 वय. 6PS जो वि. [4] १ भोगभूमि. २ ' इन्द्र भविष्यन्ति. [९] १.इन्द्ररथाम्भोजरथनामानौ. २ T देवः ॥ mann Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २८८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०१०,१-८११,१-९, १२, 1- [१०] अहमिन्द-महासुहु अणुहवि वर-वइजयन्त-मग्गहों चवेंवि ॥१ पुणु गणहरु होसहि तासु तुहुँ तहिँ काले लहेसहि मोक्ख-सुहु ॥२ अम्भोयरहो वि जो आसि हरि णामेण जि जसु कम्पन्ति अरि ॥३ । सो भवि चारु जम्मन्तर भाविय-जिणधम्म-णिरन्तरइँ ॥४ पुव्वविदेहे पुक्खर-दीवें वरें होसइ सयवत्तज्झय-णयरें ॥ ५ भरहेसर-सण्णिहु चक्कहरु पुणु होसइ तित्थहों तित्थयरु ॥ ६ णाण-मरुड्डाविय-कम्म-रउ जाएसइ वर-णिव्वाण-पउ ।। ७ घत्ता ॥ वोलीणेहिँ सत्तेहिँ वरिसेंहिँ गमणु करेसमि हउ मि तहिँ । भरहेस-पमुह वहु-मुणिवर अविचल-सुहु णिवसन्ति जहि ॥८ [११] सु-णेवि भविस्स-काल-भव-वइयरु पुणु पुणु पणवेवि हलहरु मुणिवरु ॥१ अप्पउ सो सीएन्दु पणिन्दइ गरहइ मणु जिण-भवण. वन्दइ ॥ २ ॥तित्थङ्कर-तव-चरणुदेसइँ केवल-णाणुग्गमण-पएसइँ॥३ दिव्व-ज्झुणि-णिव्वाण-णिवेसइँ अञ्चेवि पुजेवि णवि असेस. ॥४ सुट्ट विसाल तुङ्ग सक्कन्दर खणे परिअञ्चेवि पञ्चवि मन्दर ॥ ५ पुणु गम्पिणु णन्दीसर-दीवहाँ थुइ करेवि तइलोक-पईवहों ॥६ कुरु-भूमिहें चिरु भाइ गवेसेवि भामण्डलु स-कन्तु संसिवि ॥ ७ 20 गउ राहव-गुण-गण-अणुराइउ सरहसु अच्चुअ-सग्गु पराइउ ॥ ८ || घत्ता ॥ तहिं सुह-भावण-संजुत्तर अमर-सहासेंहिँ परियरिउ । णिय-लीलऍ सीया सुरवइ . 'सइँ अच्छरहि रमन्तु थिउ ॥९ [१२] 23 लवणक्स वि वे वि वहु-दिवसेंहिँ णाणुप्पण्ण-णमिय वर-तियसेहिँ ॥१ कय-कम्म-क्खय णाणा-तरुवरें गय णिव्वाणों पावा-महिहरें ॥ २ वहु-कालें पुणु इन्दइ-मुणिवरु णिय-तणु तेओहामिय-दिणयरु ॥३ . देउल-वीढिआएँ वर-सत्तउ णाणुप्पाऍवि णिव्वुइ पत्तउ ॥४ 10. 1 A °भय. 2 PS पर. . 11. 1 PS A विवि. 2 मि, A omits पंच वि. ____12. 1 PS °तियसेसहिं. 2 P विढि, s विड्डि. [११] १ उत्तमस्थानानि. [१२] १ तिरस्कृत. २ उत्तमसम्बंधः (?). Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १२,५-८,५०१-६] उत्तरकण्ड-णवासीमो संधि [२८९ जिह सो तिह अफ़्रान्स-सुह-थाणहा गउ घणवाहणो वि णिव्वाणहाँ ॥५ जसु केरउँ अज वि अहिणन्दई लोउ मेहरहु तित्थु पवन्दइ ॥६ कुम्भयण्णु पुणु सासय-सोक्खहाँ सो वि वडहें खेड्हें गउ मोक्खहाँ ॥७ ॥घत्ता ॥ गउ रहुवइ कइहि मि दिवसेंहिं तिहुअण-मङ्गलगा हो । अजरामर-पुरस्परिपालहों पासु स य म्भु-भडाराहाँ ॥ ८ इय पोमचरिष-सेसे सयम्भुएवस्स कह वि उव्वरिए । तिहुअण-सयम्भु-रइए .राहव-णिव्वाण-पव्वमिणं ॥ वन्दइ-आसिय-तिहुयण-सयम्भु-परिविरइयम्मि मह-कव्वे । पोमचरियस्स सेसे संपुण्णो णवइमो सग्गो॥ ॥ पोमचरियं समत्तं ॥ [प्रशस्तिगाथाः] सिरि-विजाहर-कण्डे संधीओ होन्ति वीस परिमाणा । उज्झा-कण्डम्मि तहा वावीस मुणेह गणणाए ॥ १ चउदह सुन्दर-कण्डे एक्काहिय-वीस जुज्झ-कण्डे य । उत्तर-कण्डे तेरह सन्धीओ णवइ सव्वाउ ॥२ तिहुअण-सयम्भु णवरं एक्को कइराय-चक्किणुप्पण्णो । पउमचरियस्स चूलामणि व्व सेसं कयं जेण ॥ ३ कइरायस्स विजय-सेसि यस्स वित्थारिओ जसो भुवणे । तिहुअण-सयम्भुणा पोमचरिय-सेसेण णिस्सेसो ॥४ तिहुअण-सयम्भु-धवलस्स को गुणे वण्णिउं जए तरइ । वालेण वि जेण सयम्भु-कव्व-भारो समुव्वूढो ॥५ . वायरण-दढ-क्खन्धो आगम-अङ्गो पमाण-वियड-पओ। तिहुंअण-सयम्भु-धवलो जिण-तित्थे वहउ कव्व-भरं ॥६ 3 A °3. 4s 'हिं, A वहेडखडहे. 5 PS °ह. 6 P A °रहो 7 PS A°लाहो. 8P गउ पासु, 8 गठ पासे. .. .Prasasti. 1 PA °ण. 25 °से. 3 A °ससेसि ३ मेघवाहनः . Jain Education Intern o o 3 Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २९०] सयम्भुकिउ पउमचरिउ. [प्र०७-१९ चउमुह-सयम्भुएवाण वाणियत्थं अचक्खमाणेण . तिहुअण-सयम्भु-रइयं पञ्चमिचरियं महंच्छरियं ॥७ सव्वे वि सुआ पञ्जर-सुअ ध पढियक्खराइँ सिक्खन्ति । कइरायस्स सुओ पुण सुय ब्व सुइ-गब्भ-संभूओ॥ ८. तिहुअण-सयम्भु जइ ण होन्तु' (?) णन्दणो सिरि-सयम्भुदेवस्स । . कव्वं कुलं कवित्तं तो पच्छा को समुद्धरइ॥ जइ ण हुउ छन्दचूडामणिस्स तिहुअण-सयम्भु लहु-तणओ। तो पद्धडिया-कव्वं सिरि-पञ्चमि को समारेउ ॥ १० सव्वो वि जणो गेण्हइ णिय-तांय-विढत्त-दव्व-सन्ताणं । तिहुअण-सयम्भुणा पुणु गहियं सुकइत्त-सन्ताणं ॥ ११ तिहुअण-सयम्भुमेकं मोत्तूण सयम्भु-कव्व-मयरहरो। को तरइ गन्तुमन्तं मझे निस्सेस-सीसाणं ॥ १२ इय चारु पोमचरियं सयम्भुएवेण रइयं (यम ?) समत्तं । तिहुअण-सयम्भुणा तं समाणियं परिसमत्तमिणं ॥ १३ 'चेष्टितमयनं चरितं करणं चारित्रमित्यमी यच्छब्दाः । पर्याया रामायणमित्युक्तं तेन चेष्टितं रामस्य ॥ १४ वाच यति श्रुणोति जनस्तस्यायुर्वृद्धिमीयते पुण्यं च । आकृष्ट-खड्ग-हस्तो रिपुरपि न करोति वैरमुपशममेति ॥ १५ माउर-सुअ-सिरिकइराय-तणय-कये-पोमधरिय-अवसेसं । संपुण्णं संपुण्णं वन्दइओ लहइ संपुण्णं ॥ १६ गोइन्द-मयण-सुयणन्त-विरइयं वन्दइ-पढम-तणयस्स । वच्छल्लदाएँ तिहुअण-सयम्भुणा रइयं (?) महप्पयं ॥ १७ वन्दइय-णाग-सिरिपाल-पहुइ-भव्वयण-गण-समूहस्स। आरोगत्त-समिद्धी सन्ति-सुहं होउ सवस्स ॥ १८ सत्त-महासग्गङ्गी ति-रयण-भूसा सु-रामकह-कण्णा । तिहुअण-सयम्भु-जणिया परिणउ वन्दइय-मण-तणयं" ॥ १९ * 4 s हुतु. 5A बोधयति. 6 A श्रीकृष्ण'. 7A मोवर. 8 A. omits. 9A लहुउ. 10 A °ससिद्धी. 11 A °तणउ. Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ पउमचरिउ' तृतीय भाग परिशिष्टम् । Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ APPENDIX IV · Noteworthyglosses etc. from the anonymous __Paumacariyu-Tippana • (for Pc. Sandhi 1 to 67.5.) [For the description of the Tippana Ms. see under the section Miscellanea' in the Introduction. I and II here mean the respective PC. Parts published earlier. P., S., A. stand for the three PC. Mss.] ॐ नमः सर्वज्ञाय ॥ खयम्भुवं महावीरं प्रणिपत्य जगद्गुरुम् । रामायणस्य वक्ष्यामि टिप्पणं मति-शक्तितः॥ - पढमो संधि १ गुरु परमेट्टि वृषभनाथ । अथवा गुरवश्च ते पञ्चपरमेष्ठिनश्च तेऽर्हत्सिद्धाचार्योपाध्यायसाधवस्तत्र । तिहुयण-लग्गण-खम्भ इति पाठः । पुणु पुनः, संस्कृतप्राकृत-व्याकरण-छन्दो-द्विसन्धान-भारत-सूत्रकानन्तरम् । आरिसु चिरन्तन-महामुनि-प्रणीतरामायण-शास्त्रम्। पर-गुरु-परमेट्ठि नत्वेति पूर्व-नमस्कारादुपरि चतुर्विंशति-परम-जिनान्नमस्कृत्य । २.८ अराएं अरातीन् (तिना ? ). २.११ छिब्बिर ( A.'s reading ) छिव्विरा । २.११ पविरल सान्तरम् । २.१२ णिम्मलु परदारादि-दोष-रहितमपशब्दादि-दोषव्यक्तं च । २.१० पुण्णं धर्मार्थ-काम-मोक्ष-परिपूर्णम् । ३.३ पञ्चाहार अपश्लेषिकः । वैषयिकः । अभिव्यापकः । अपचारिक । सामीप्यक। ३.४ सत्त विहत्तियाउ कर्तरि कारकेति प्रथमा । कर्मणि द्वितीया । करणे तृतीया । सम्प्रदाने चतुर्थी । अपादाने पञ्चमी । सम्बन्धे षष्ठी। अधिकरणे सप्तमी । ३.४ छव्विह समास कर्मधारय । द्विगु ।' तत्पुरुष । बहुव्रीहि । द्वन्दु । अव्ययीभाव । ३.५ छकारय कर्ता । कर्मु । करणु । सम्प्रदान । अपादान अधिकरणु । इति कारक ६। ३.५ दस ल( 1 b यार संज्ञा । परिभाषा । विधि । नियम । प्रतिषेध । अधिकार । अतिदेसु । अनुवाद । विकल्प । निफरत । लता सूत्रेति । ३.५ वीसोवसग्ग प्र-पराप-समन्वव-निर्दुरभि-व्यधि-सूदतिनिप्रति-पर्यपयः । उप आदिति विंशतिरेष सखे उपसर्गगणः कथितः कविना ॥ व्याख्या- परा अप सम् अन् (i. e. अनु) अव निर् दुर् अभि वि अधि अएि(?)सु उत् अति नि] प्रति परि उप [आ] २०। ३.६ बलावल धाउ णिवायगणु 'बलावल' वृत्ति, 'धाउ'-भुवादि । अदादि । दिवादि । खादि । चुरादि । रुधादि । तनादि । क्रियादि । एवं धातु । [ 'णिवाय-गणु' ] निपात-गण । ३.७ सव्वु सर्वम् । ३.८ पिंगल-पत्थार पिङ्गल-च्छन्दः-प्रस्तारः । ३.९ रयडा राडा। ३.१० छुडु उवरि । ५.८ पुरवइ व श्रेष्ठिभिः । ६.२ तिणयणु ईश्वरः । ६.५ खारणीरु क्षारं पउँ० च० ३८ Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २९४ सयम्भुकिउ पउमचरिउ जलमन्यत्र क्षारमनिष्ठं नीरयति ददातीति । ६.७ सक्कु सक्यत इति । तरुस्तारक-रावणादिभिरभिभवनीयो, राजा पुनर्न केनापि अभिभूयते । ७.२ चउकल्लाण गर्भावतरणजन्माभिषेकनिष्क्रमणज्ञानोत्पत्तयः । ७.९ सम्भरहि आराधय( 2 a )सि । ९.३ अट्टविह परमगुणरिद्धि अष्ट महाप्रातिहार्याणि । तद्यथा-छत्रत्रयं त्रिदशदुन्दुभिपुष्पवृष्टिभाषाप्रभावलयविष्टरचामरं च । अशोकवृक्षश्चेति । ९६ परंपर आराध्यानामप्याराध्यः। १०.६ उव्वहंति उच्चावयन्ति । झल्लरिमज्झाणुमाणु टिविलामध्यसदृशः । ११.६ छव्धिह कुलपव्वय समीपपर्वताः । हिमवान् महाहिमवान् । निषधनीलरुक्मिशिखरिनामपर्वताः। ११.७ कणय-सेलु मेरोः । ११.७ सहसिक-मूलु तया भूम्या द्व(?)तते शैलः । कोऽर्थः । सहस्रमेकं भूमौ निमग्नः । १२.१ सुइवन्तो अवधि-ज्ञानयुक्तः। १३.३ मरुएवि मरुदेवी । १३.३ महिसी प्रधान-राज्ञी १३.८ कन्दोट्ट नीलोत्पल । १५.२ पईहरच्छि दीर्घचक्षुः ॥ विईओ संधि - १. पुण्णपवित्तु पूर्वजन्मोपार्जित-तीर्थंकर-नाम-पुण्येन पवित्रोऽथवा पूर्ण सर्वपुरुषार्थ-परिपूर्णम् । सहसा उत्पत्त्यनंतरम् । १.४ अहिट्ठिय सर्वकालं द्रव्यरूपेण ये स्थिताः सिंहाकारास्तेभ्यः । २.५ परियंचिय प्रदक्षिणीकृताः। २.७ उवसोवणि उत्कृष्ट-निद्रा । ३.१ अंकि उच्छोली। ३.२ तं प्रसिद्धम् । ३.३ सणवाहिं नवति-योजन-सहितैः ।। ३.८ सुरवरसारउ इंद्राराधनीयः । ६.२ वजसह वज्रसूचिका । ६.८ तरणि आदित्यः। ७.३ पंगुत्तइ प्रकर्षेण गुप्तानि । ७.३ दावइ ( ढोरइ) पशवः । ७.८ रिसहु वृषभः । कोऽर्थः । वृषभो धर्मस्तेन भाति शोभते । ८.२ भुक्खावारें बुभुक्षामरणेन । बुभुक्षासमयेन वा । ८.४ खाणें तांबूलादिके। ९.३ सवसत्तहियत्तणु सर्वजीवहितत्वम् । १०.२ धिद्धिगत्थु धिक् २ निंद्यमस्तु । निंदाभर्सनयोधिक् । ११.४ नमह नमःशब्दमुच्चारयता । अथवा अत्रार्थशब्दो (?) भरतराज्यदानानंतरे । १२.१ अविउलु अव्याकुलचित्तो निराश्रयो वा। १३.२ कवडकूड मायाबहुत्वमथवा 'कवडं' माया । 'कूडं' असत्यम् । १३.४ ण तो सिग्द्य (सद्यः?) अथवा शीघ्रम् । १७.३ जलवास पुष्पांजलिः। १७.९ चाहिउ ( for वन्दिउ ? ) दृष्टः ॥ तईओ संधि - - १. गयसंतो गतश्रमोऽथवा गतं ज्ञाने खांतं मनो यस्य स गतखतः। १.४ कुडंगेहिं केदारैः । १.६ खजूरि पिंडखजूरी । १.९ मालूर कपित्थ । १.९ सिरि (-in सिरिसामली to be divided as सिरि-सामली ) बिल्व । १.११ भूय ( for भुव ) विभीतकः । १.१२ अवरहि मि जाईहि अपर-पुष्प-जाति । १.१३ मोरउ पिच्छछत्रम् । ३.११ परसमाणु सिद्धस्वरूपः । ५.२ (१) तरच्छ ताक्षः । ५.४ सारंग चा तकः । ५.४ पवंग मर्कटः। ५.५ गयगंडा गजाकार-गंडः।। Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ५. ९ हावो मुखविकारः गजा गंडका वा । ५.९ विब्भमो भ्रूविकारः । ५. ९ भावो चित्तसंभवः । ५.९ संखोडिहिं आद्याभिः । ६. ९ फंफावेहिं पठतिहिं प्रोत्साहनैः पठ्यमानैः । • ७.२ मणुसोत्तरेत्यादि मानुषोत्तरपर्वत-शिखरं प्राप्ताः । ७.४ विउच्चण विकुर्वणायुक्तः । ७.५ वेसें प्रमाणेन । ७.९ गोत्त इंद्र- सामानिकत्रायत्रिंश- भवनवासि - व्यंतरादि । ७.१० णञ्जइ यथा ज्ञायते ८.१ उत्तिण उत्तरित । ८.४ रोहण क्षेत्रम् (?) । ८. १० पवहन्तएण अग्रे प्रवर्द्धमानेन । ९.१० Reading उद्देसें व्याजेन । १३.३ दह पंचास पञ्च शतानि । • उत्थो संधि १.१ पुण्णजयासहि पूर्णा जयस्याशा येषु तानि । २.८ वीर वीर्य । २.९ v. 1. ३. ९ v. 1. विरिक्की (for गुरुक्की ) -वंटिता (2) 1 ५.६ मुसंडि वज्रमुष्टिः । १०.९ ओहट्टिउ अपसृतः । १०.९ v. 1. झुलुक्कए लया । १३.७ वञ्जरिउ कथित । १४.७ तिहुयणजणारि त्रिषु जाति-जरा- मृत्यु- म....जनस्य तस्यारयः । 'तिहुयणजणेरि' च पाठः । खंतिपधरियउ क्षमाधारकः । ३. v. 1. परिच्छिया । 2.५ पर प्रभाते । इति पाठे विश्रब्ध. इत्यर्थः । ४.५ ईहा (1) अभिलाषुकः । आगच्छन्त्या । अन्यथा । राज्ये । णवर साम्प्रतम् । टिप्पण ● पञ्चमो संधि २.१ वेत्तालए अस्तमनकाले मुहूर्त्तद्वयेन ... ९.५ मागहभासए मागधीभाषया । ११.२ v. 1 परियत्तिय । १२.३ [ णिडयगाय ] भ्रमररहितानि । छट्टो संधि ५.७ [ करंचि ] यई पुष्पितानि । ६. २ कुहिणिउ मार्गाः । पूत्कारः । ७.५ दिय ब्राह्मणाः । ७.९ पई हो प्रदीपस्य । फुसिता अतिक्रमिताश्च ९.९ मरिसाविय क्षमां कारिताः । उदधिवः । १०.७ v. 1. तक्कडेण चपलसमर्थेन । १०.८ तर जर तत्र यत्र । जइ यतिः । ११.१ विहाइयउ रुष्टः । ११.३ खुद्दु उपद्रवकारी लघुर्वा । मायापमय मायाप्रपञ्च (?)। १२.९ सेरउ स्थिर आलस्य (?) वा । १३.९ संतिहरु कल्याणगृह । १५.४ इसीसि स्तोकस्तोकम् । ९६.४ v . णामालउ नाम्ना पुरुषाभिधानामालयः स्थानम् । मकारस्य वकारः प्राकृते कचिदन्यत्र नावा काष्ठतरंडकानाम् । १६.५ v 1. गिरयदलु धूलीरहितपुट: । 'णिरयउल्लु' पाठान्तरे चौरकुलमित्यर्थः । ६.९ वुक्कारु ९.५ अइकमिउ १०.४ उवहिरउ सत्तमो संधि २.८ v. ]. पुणो ण सत्थ पुनः न स्वस्थः । ' विसत्थ ' २. ९ सपसाहण सुप्रसाधन । ३.४ उरुवु समूहम् । ४.७ वंसयरु वंशतरुः । ९.२ v. 1 एंतिउ १०. ५. 1. महुह, मधुप्रभापर्वतः । ११.८ सीसे Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २९६ सयम्भुकिउ पउमचरिउ अट्ठमो संधि २.१ v. 1. जिल्लाडिहिं ललाटैः । २.३ कप्यु दण्डः । गारहिं गर्वैः । v. 1. आण गणंति वि ण आज्ञा न गणयत्यपि । २.४ V. 1. णिदालिहिं आज्ञा । ४.२ पइट्ठा प्रस्थिताश्चलिता इत्यर्थः । ४.९ णीसावण्णा द्वितीयप्रभुरहिता । ५.१ v. 1. पउहत्थिय भृताः । ५.३ तणुहेइ तनुप्रहरणः । v. 1. कुजारि (cf. A.'s reading) वृक्षारि। ५.५ णइरिउ नैर्ऋत्यः । ५.६ करि मयरासणु मकरवाहनं कृत्वा । ५.९ विसासणु बलीवारूढः । ५.११ पुलउगयई पुलवेनोच्छ्सितानि । ०८.५ गोहिं (?) सभायाः। ८.६ चारित्त उपशमः । ८.७ वरुणहों जलस्य ।.. ९.५ ओणल्ल अवष्टम्भितः। ११.१ v. 1. धारायराः (cf. A.'s reading) रात्रिचराः। ११.९ v. 1. अवससइ उद्वेगं करोति । १२.२ v. 1. फंफय वामनाः । कइविंदहिं कविसमूहः । नवमो संधि २.५ केण ण च(व)रिय सर्वैरपि याचिता । ३.१ दइएं भर्ना । v. 1. वियसिकिय विकशित्वा । ३.२ अटुंगणिमित्तई अंगं सरं वंजणलक्खणं च, छिण्णं च हिउव(?) भौमं सिमिणंतरिक्खं । एदे णिमित्ते हिदयम्मि किञ्चा, जाणंति लोयस्स सुहासुहाई ॥ ३.४ डमर भयं । ६.३ v. 1. विस्सावसु विश्वावसुः कैकसविद्याधरस्य पिता । ७.४ विप्पयइ पक्षिपुत्रकाः । प्रजाः, पुत्रका वा । ७.९ भाणुसुइ कुम्भकर्णः । ९.४ v.]. अणिउणहो अनृ(नि)पुणस्य । ९.६ वियंभियओ विकुर्वितः । ९.९ v. 1. रुंजेवि अभ्यन्तरे उरुं गभीरं निनादं गर्जयित्वा । गजेवि तडतडशब्देनातीव गर्जनं कृत्वा । वासारत्तु वर्षाकालः । १०.७ छारहडि छारहंडिका । १०.९ जहेत्यादि यथा पापात्मा-अग्रे धर्मविचारः कृतः। ११.२ रावणउ रावणस्येव रमणीयम् । १२.६ v. 1. थिरजोवणइं स्थिरावलोकनानि । १४.४ रस्सि किरणाः । दसमो संधि १.७ v. 1. एंतिउ पुनर्व्याघुट्य । १.८ कउह दिशाः । २.३ [मुणिउ] पयाउ प्रजायाः प्रतापं ज्ञात्वा । २.५ दसावासु णियंतु गुड्डरावासं कटकमालोकयन्तः । २.६ v. . समहरेण । २.८ णमुकु नमस्कृतः (१)। ३.५ सिहिण स्तनौ। ३.७ ४.l. सेयवंधु वारयपालीत्यर्थः । ६.३ v. 1. इत्थियाउ भार्याः । ८.१ v. 1. परयाएं पर्यायेन । v. 1. वियडिवण्णु । एगारहमो संधि . १.७ or १.८ कियई (?) अत्र 'किय' कृत । इंकारश्च पदपूरणं । २.९ एयई एतानि । राजअनुच्छाया' इति लक्षणात् (?)। ३.५ सीयरेण सीत्कारेण । ११.१ जमकरणु मृत्युः । १२.६ उद्धायउ अतीव वेगेन । १४.४ कीररिंछोलिउ शुकपङ्क्तयः । १४.६ v. 1. गल्लोल्ड कपोलौ ।' Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २९७ टिप्पण बारहमो संधि ६.१ अण्णमणु विषाणचित्तः। ६.४ सयणकिय खजनक्रिया । ७.९ v. 1. समरंउ ( for म मरउ )-पृथ्वी रजः समं जातम् (?) । ८.८ v. 1. सुवचि ( of. A.'s reading ) शोभनगिरा। ९.१० पुण्णालि पुंश्चली। १०.१ गरुडपरायणिय गरुडतर्जनी । तेरहमो संधि १.४ V. 1. पुत्तु ( for वत्तु in महायवत्तु )-यानपात्रम् । ३.२ किलित्त आर्दीभूतः। ३.४ "तम्वु आरक्तः । ३.५ पङ्गुत्त झंपितः । ३.६ v. 1. अहिगिलियगइंदपसूयसासु सर्ये प्रस्ता गजेन्द्रास्तेभ्यः प्रसूत उत्पन्नः श्वासो यस्मिन् पर्वते । ४.३ सिद्धउ श्रीध्वजः । ४.१० सायर समुद्र । लक्ष्म्याकरश्च । ५.८ वलाय बकानि । ५.१० v. 1. मेल्लावियई मोचापितः । ६.३ गिरीत्यादि गिरिडिम्भस्य कटिसरं त्रुटितम्। ६.७ कुंचिय संपुटित । ७.४ रंखोलिरेण भासुरेण विलसता वा । ७.८ परित्त रक्षाम् । ७.१० v. 1. पञ्चुद्धरिउ प्रत्युद्धरितम् । ८.४ झड झम्पा लुश्चनं वा। ९.१० V. 1. पलोट्टिएण प्रवृत्तेन । १०.५ v. 1. तं साहु णवेप्पिणु तं वालिमुनि नत्वा । 'तीसाह' इति पाठे त्रिंशदिनानीत्यर्थः। ११.७ खल खुद्द पिसुण ( v. 1.) परचिट्ठ दुर्जनाः, निकृष्टा नीचा वा, दोषभाषकाः, अतीवधृष्टाः । १२.१ v. 1. समग्गु समस्तः । १२.२ साहिय साधिकः । १२.६ वरिसग्गवत्थ उपरिवर्गवस्त्राः । चउद्दहमो संधि १.३ v. 1. भोइ ( for दूउ; of. A.'s reading होइ ) भोक्ता. As folio No. 7 is missing we have a gap in the Gloss extending from here up to Sandhi 16, Kadavaka 1, line 7. सोलहमो संधि From the Sanskrit passage given in the footnote on p. 128 of Part One, the explanation of terms अरिषड्वर्ग and अष्टादश तीर्थ is found in the gloss. The portion preceding it is lost with the missing folio. १.९ v. 1. पसाहणि ( for ए साहणे; the same is noted at the énd of the passage on p. 128 ) शृङ्गारिते । ( [अष्टाङ्गानि ते in the above-men. tioned passage is thus corrupt ). ५.७ मन्त्रमध्ये किं मन्नं विशिष्टं सारं मन्त्रं बलदं तम् । ७.८ v. 1. अवमाणमि अवमानयामि । ९.९ कपिणु कल्पित्वा । १५.७ v. 1. आरणिहिं तिहिं आ समन्ततो हातैस्त्रिभिः । Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २९८ सयम्भुकिउ पउमचरिउ ___ सत्तरहमो संधि २.२ हेइ प्रहरण। १२.१ v. 1. पहरे समिल्लिएवि प्रहारे दत्तेऽपि । १२.६ वाहिरंतर शरीरबहिर्भागः । १२.८ हरि व विष्णुरिव बलिबन्धनकालें । १२.१० फग्गुणि णाई सहसकिरणु फाल्गुनमासे शीतपटलं भेदित्वा आदित्यो रक्तच्छविः प्रतिभामते । १४.४ वलिउ व्याधुटितः । १४.८ आलीविउ प्रचालितः। १५.८ v. 1. खगउले पक्षिकुले । १६.१ उद्भिण्ण प्रकटम् । . १६.८ पंतिणो शृङ्गारितौ पत्रावलीवन्तौ वा। १६.९ सुरवइ लंकाहिवेत्यादि इन्द्रावणयोर्यदुत्तमं प्रचुरं भवभ्रमणं तदेव भवनं गृहं तत्र । १७.४ अंसुएण वस्त्रेण ( the gloss वरत्र, Part I, p. 145, is a mistake). अट्ठारहमो संधि ३.७ लइ वट्टइ पूर्यते । पर्यालोचनेन प्रस्तावं पूर्यते । ४.३ दूसावासु गुड्डरावासम् । ४.५ णन्दीसराहे नन्दीश्वरदिने । ५.४ जलद्द जलार्द्रवस्त्राणि । ८.५ पवर प्रधान पुरुषः । १०.३ v.1. ण इट्ट। १०.४ म होसइ मा कदाचिद् भविष्यति । एगुणवीसमो संधि ___४.७ सुचवि सुवचनवान् । 'सुय वि' इति पाठे श्रुतेऽपि। ५.२ भत्तारु भणेसई etc. पवनञ्जयो यदा दोषवती भणिष्यति तदिवसे दोषो भविष्यति । १०.५ वाहंभ अश्रुजलम् । १४. v. 1. वे पच्चक्खाणउ (ef. P's reading )—द्विविध सन्या... [As folios No. 20 and 21 are missing, there is a gap in the Gloss extending from here up to Sandhi 23, Kadavaka 10, line 57.. तेवीसमो संधि १२.२ v. 1. मुकु कुमारि व त्यक्ता विद्या यथा न शोभते । 'मुक्क कुमारि व' केचित् पठन्ति । तत्र विदग्धस्त्रीः। १३.५ जलपओह जलस्य प्रकृष्टा ओघाः । १३.६ v. 1. समुल्लसंति उच्छलन्ती। १३.६ वोल उपर्युपरिसंभवनम् । १५.४ तिमुंडं मनोवचनकायाः (?)। १५.५ v. 1. अण्ण धवल धवल अन्ये राजानो निश्चिता धवला इव धवलाः। १५.७ विजय नामेदम् । चउवीसमो संधि १.२ मुरव मृदङ्ग । १.३ सुइ आचारोपासकाध्ययनादि । १.१० v. 1. उवहाणउं गंडुकम्। २.३ संगीयं समुदायः। २.५ v. ]. घोणउल्लोल etc. चतुर्दिक्षु भूमि ऊर्ध्वं गच्छन् जनसमुदायकोलाहलप्रतिध्वनिः। २.६ गुंदल etc. युद्ध-उद्दाम-उच्छलतू-प्रचुर-उपर्युपर्याश्चर्य येषां ते सुभटसङ्घाताः। ४.१ etc. अन्ज वि तावत् ।। ४.६ v. 1. लोउ (of. P.'s reading ) लोचः। ४.७ आयामिय केनाक्रम्यते । Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ टिप्पण २९९ ६.६ परयारिय परस्त्रीगमन । भिक्षार्थं परगृहद्वारगमनश्च । १०.९ v. 1. दुइ मुणि द्युतिनामा मुनिस्तस्य पार्थे । . ११.६ जडहारिय शिरे जटाभारधारिणः । वृक्षभक्षकाः । ११.७ धाडीसर तीर्थयात्रागामिनः । छलप्रहारिणः । ११.२ v. 1. मणिवत्थ कंवली । 'मयवस्थ' पाठे मृगचर्म । १२.३ मूल दीर्घजटाः। १२.६ v. 1. आवइयउ आपतिताः। १३.७ णाव कुडउ नमुक्करोति कुटजवृक्षम् । ‘णावई' न आगच्छति । १४.३ v. 1. सवंदणं स्तुति.। वनपक्षे च वन्दननामवृक्षाः। ससावयं सश्रावकम् । वनपक्षे पशवश्च । १३.४ I. सवाणयं बाणाः काण्डाः । वृक्षविशेषाश्च । १५.८ v. 1. हडहडपुट्टसीसु। . पञ्चवीसमो संधि २.८ Like P. and S., T. also appears to have read two lines o a Dohā between lines 8 and 9, for like P. it gives the gloss v.l. f0172 निसृतः। ३.१० ओरगाए स्थानरचनायाः (!)। ४.४ v. 1. धूअंतई उडुंतानि । ४.७ पचलंतउ प्रकर्षेण चलन्तः। ६.८ हक्कडकलल्लक हुडुक्काडक्कयोरतीवरौद्रशब्दः (१). ६.९ v. I. सीरि हलः । १०.९ कलाए ( the gloss at II 36 is to be corrected accordingly). ११.२ V. 1. वुल्लु ( for अण्णु ? )-भोजनम् । १२.४ v. 1. मुहरसयविउ मुखेन रसमाकर्णिते ( ? रस आकर्षितो) यस्य । मुखरसाद् यो वा । १५.५ णिसुंभिउ मारितः।। १५.६ रसंतु शब्दायमानः । १८.८ v. 1. गंधउ गन्धर्वः। २०.३ अत्यंतउ अस्तंगतः ।। छन्वीसमो संधि ____४.२ v. 1. तावे लित्तउ। ४.२ v. I. चत्तउ ( cf. A.'s reading )मद्यकोसकः (१)। ९.७ णडु जह (v. 1.)--नृत्यकारी यथा । १०.४ v. 1. मंथरु नातिदीर्घम् । ११.८ v. 1. फुलंधुव भ्रमर इव । १२.४ पियासणु मिष्टान्नम् । १५.९ हार अङ्गहारः । सूर्यपक्षे (2) थालं भुखमण्डलम् । १७.२ पट्टई जलसारणी इक्षुपक्षे । १७.३ डालई अञ्चलानि वस्त्र पक्षे । १७.४ चारण नग्नाचार्याः । १५.७ v. 1. महव्वलवलु निद्राबलम् । सत्तवीसमो संधि १.५ v. 1. मुहु (cf. S.'s reading ) वारंवारम् । २.१ सिरिवच्छे लक्ष्मणेन । ४.२ v. 1. अभयघण लघुमेघाः । ५.५ घण नृ(नि)बिड । ८.९ v. 1. विगंयगउ (of. P,'s reading) विगतगर्वः । १२.३ मोक्ख देशत्यागः कर्माभावश्च द्वाभ्यां त्यक्तम् । १३.२ णिम्माणु गौरवहीनं नरक्षेत्रप्रमाणं च । .अट्ठावीसमो संधि . ४.५ v. 1. पराइउ । ४.९ v. 1. णिविसहो अद्धे क्षणमात्रेण । ६.३ ससंकउ सम्यक् क्रमः परिपाटी संक्रमः । सह संक्रमेण वर्तते 'ससंकउ' । अन्यत्र सह संक्रमण Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ३०० सम्भुकि पउमचरिउ संक्रान्त्या वर्तते 'ससंकउ' । पुनः 'ससंकउ' नगरपक्षे सह शङ्कया वर्तते 'ससंकउ,' अकस्मादुत्पन्नत्वात्, अथवा सह संक्रमेण मार्गेण वर्तते 'समंकउ' । अन्यत्र 'सं' सुखं तदर्थं 'क' पानीयं 'संकं', सह संकेन वर्तते सहांतकं (?) 'ससंकउं' । 'क'शब्दो जलपर्यायः अकारान्तः । १२.९ . 1. जगसूहउ जगत्सौभाग्यः । गुणतीसमो संधि २.८ v. 1. उक्कमिउ उदूवात : (१) । ५.२ परिवायणु निवडणकं जल्पनं वा । १०.९ v. 1. गुणियउ ( cf. P.'s reading ) – अभ्यस्तः । ११.३* हवि अग्निः । ११.३ अपरायणासु न परे जना लोका यस्य । नाभिभवनीयस्य चा । तीसमो संधि २.३ हरिणक्खरहिं पाण्डुराक्षरैर्हरिताक्षरैर्वा । हरिणवसतिस्थानैश्च 'लंपिक्कु (?) व' व्याधो यथा । ५.१ वेल्लहले ललितगर्भेश्वरे बिल्वीफले च । [As folio No. 26 is missing, there is a gap in the Gloss extending from here up to the end of Sandhi 32. ] तेत्तीस संधि २.७ v. ६.४ v. 1. धरति । पचेडिवि (cf. A's 1. उववाएवी महादेवी उपवाचित्वा (?). ३.६ आलवाल अटमटान्यायो वृक्षमूलजला स्थानकं च । ६. १ v. 1. दुब्बहइ दुःखेन जियंतिहिं (cf. S. 's reading )—तुलाभिः । ९.१० v. 1 reading )—अभिभूय । v. 1. अवरत्तएण पश्चात्तापेन । चउतीसमो संधि १.२. v. 1. उववासपोसहवयं वंछिए उपवासप्रोषधं व्रतं गृह्यते । २.६ कुंटमंट ५.६ पंकए पद्मे पापे च । ८.८ उम्महइ निराकरोति । ११.४. 1. घणघणतंदुलेहि धनधान्यतन्दुलैः । कुब्ज:, हस्तबद्धः । २. ७ काणीण कन्याजातः । ७.९ v. 1. महइ वाञ्छति । 'वह' वा धरतीत्यर्थः । ११.२ v. 1. गोलड गावः । [ As folio No. 28 is missing, there is a gap in the Gloss extending from here up to Sandhi 37, Kadavaka 3, line 2] सततीसमो संधि ३. २ V. 1. लंवंति केस लम्बकेशाः । ३.९ पलउ भञ्जनम् । जरण (cf. A's reading ) -- परिणाम: । 'चरणु' वा पाठे भक्षण इत्यर्थः । agaraat संधि १.५ ४. 1. उच्चारिउ कथितः । जानुभ्यामित्यर्थः । ४.३v.1. १७.७ जण्हुवजोत्तेहि जानुयुगलाभ्याम् । Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ टिप्पण एगुणचालीसमो संधि ३.९ अत्र कथा । उत्तरमथुरामां श्रावको जिनदासस्तेन मुनिभक्त ( ? ) नामा ब्रह्मचारी विद्यां याचितस्तेन च कामरूपिणीविद्या दत्ता । ततो जिनदासो यस्मिन् दिने यद्रूपं ग्रहीस्यति (?) तस्मिन् दिने न तद्रूपं पुनः गृह्णीयास्त्वमिति । एवमेकदा जिनदासो निजभार्यागुणमत्या सह अटव्यां क्रीडितुं गतः तत्र सरलतरा [णि] सुवृक्षाग्रे फलान्यालोक्य याचितस्तया । जिनदासेन च तस्याश्चक्षुषी वस्त्रेण बद्ध्वा मर्कटरूपेणानीय दत्तानि । तया मृष्टानि झात्वा पुनराग्रहेण याचितः स मावत् तथा पुनर्वृक्षभारूढस्तावद् विद्यया मर्कट एव कृत इति । ४.५ मिय आरोपित । ६.५ सिक्किरिउ वर्धते पुष्यप्रदेशः । चालीसमो संधि Opening Stanza, सम्मय शोभनमतम् ( P's gloss also, given at 1 146 as on a word in 1 1, is to be connected here ).) अथवा १.१ 'गयंगसं' इति गतशरीरसुखम् । चारु रुचा शोभनदीत्या कृत्वा रुचा अन्तरङ्गभक्त्या वन्दे । णएण वंदे नीत्या आगमोक्तविधिना वन्दे । सासं अहिंसकं । अत्र कियती वाऽक्षरावृत्तिर्यथा 'तंसंतं तसंतं । गयंग गयंग । संघीअधीसं संधी अधीसं ' इत्यादि । (The text of the gloss on I 146, last two lines, is to be corrected as here ). १.२ असाहणं मण्डनरहितम् । २.६ गए गजे सति । २.६ आहए पातिते सति तुरङ्गमे । २.७ 'रुहिर' etc. - रुधिरबिन्दुमण्डिते । सायरे etc. - समुद्र इव सुरमथिते तथा.... . स्थिते सति । २.८ v. 1. विच्छिड्ड । १६.४ v. 1. धुव हस्तिषु रथेषु निश्चलाः । १६.५ चवल वक्रग्रीवा धावनशीलाश्च । चडुल अस्थिरक्षुराः । · ३०१ एकचालीस संधि १.९ v. 1 पई संतें भाएण । ५. ९ . . दुक्खच्छइ दुःखं तिष्ठति । ११.११. 1. सीमंतं मर्यादावसानं (न) करैति । 'सयल' वा । १६.८ सिण्डिहिं नृसमूहैः । १७.५v. 1. अउ आदर्श: । बयालीस संधि २.९ v. 1. सेजए ( cf. A's reading ) - लीलया । ३.४ णियलीलए सरा(खैरा) गमनेन । ४.४ v 1. सुवउ । ६.७ मणि रत्नप्रभा चेंद्रग्रीवा । पश्चात्यभागः (?) । ९.४ v. 1. सैवासउ म इन्द्रः । १२. १ v. 1. वाइ वापी । १२. ११ ताडिय विस्तारिता चालीसमो संघि Opening Stanza. v. 1. सहीरण आत्मनो धीरणम् । ४. ४ विसंथुल शिथिलाङ्गः । ५.४ सिद्ध प्रमणाबाधितम् । ६.१ अणिट्टिय असङ्ख्यात । ६.४ अर्द्ध अध्वनि । १४.९ धरमि उद्धरमि । १५.६ कंकाले कं जलं तस्य काले, वर्षांकाले । पउ० च० ३९ Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ३०२ सयम्भुकिउ पउमचरिउ पञ्चचालीसमो संधि २.३ v. 1. सज्झे साध्ये । २.८ v. 1. मज्झारणुउ मध्ये क्षामः । २.९ v. 1. उवएसु उपदेशो मन्त्रः। ४.९ v. 1. अइवडउ श्रीमदणहिलबत्तनस्य नामेदम् । १०.५ v. 1. इंदु चन्द्रः। १०.१० v. 1. छुलुच्छुलु शीघ्र, उत्तावलकम् । १२.१४ रिह लेखा। छायालीसमो संधि १.१ ५. 1. खइयाय ( ef. S.'s reading ) खचिते । ५:२ वाइणा वातस्यापत्येन । तमालयं अन्धकारगृहम् । ६.२ जुए युग्मे । ७.७ वहलपत्तलो घनपर्णः । सत्तचालीसमो संधि १.९ भुव etc. भूर्य, हस्ताश्च । णेत्त नेत्र, बस्त्रविशेष नयनश्च (?) । सुत्त सूत्र, यज्ञोपवीतश्च (!)। ४.४ v. 1. हरिहरु स्वर्गः । ४.५ पुण्णाय पुरुषे सर्प च । खरहितः प्रसिद्धवचनं पक्षे (१)। ११.८ v. 1. संवउरु (ef. P.'s reading.). एकुणपण्णासमो संधि ४.८ सर गुणा बाणाश्च । ८.५ v. 1. णयपालएण नयपालदेशानाम् । १०.१ तियडइ तृ(त्रि)जटायैः । ११.१ धयरडगइ हंसगतिना (१). ११.७ गंमीरउ महत् । ११.८ रंखोलिर झात्कारः । ११.९ कंची चीर (?). १२.२ v. 1. हिम्मयलंछण मदकलङ्करहिता (?). १२.७ सेरी स्थिर । १३.११ v. 1. जूडि ( ef. P.'s reading )—केशजूडिका। १४.७ v. 1. अहिसारइ (cf. P.'s reading)—स्थापयति । १६.९ v. 1. भीसाणहं भीष्माणाम् । १७.२ णियाणे वि निदानेऽपि । १८.६ v. 1. कुसामउ (for कुदेवउ; cf. P.'s reading) कुसमयैः (१). पण्णासपो संधि २.२ v. 1. णिरु णंदणु माया इव अतीव पुत्रो मातरं यथा स्मरति । सिहि मयूरः । २.३ पहु प्रभुः। ४.७ v. 1. पञ्चायारु प्रत्याख्यान इव । ५.१ v. 1. गुणग्धविउ ( ef. P.'s reading )—गुणैः भरितः। ६.९ v.1. पवंधहो ( for 'पवश्चहो ? )-विस्तारस्य । ७.९ v. 1. मोक्खसुहासेहिं मोक्षसुखासीनैरितिभाषितम् । ७.१० v. 1. सव्वु ( for चउ; cf. P's reading)-अहोरात्रि । ८.१० सुहासय शोभनहृदयानि । ९.६ v. 1. मेहली सीता। १०.५ कंचीदामु वस्त्रमाला । १०.६ हलीसमणोहरि सीता। ११.१३ v. 1. धूयवत्ति वघारितानि । सोवीरिहिं काञ्जिकैः। The Gloss figures in II 11 13b are to be adjusted according to this. १२.१०. v. 1. हत्थासोयणउ of. P.'s reading. The gloss is same as in P. १३.३ वासाणि व मार्ग इव (2). Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ३०३ टिप्पण एक्कवण्णासमो संधि २.३ v. 1. अइमुत्तमा अत्युत्तमा (?). २.६ वया वचा। ३.३ रसंतु आरटन्तः। ३.७ V. 1. गम्मय ( for णिम्मउरु ? )--नर्मदा। ४.३ उब्भिण्ण उत्पन्न । ४.४ चंचरिय भ्रमरः । ४.७ अलि तेजः (१)। ४.८ v. 1. वित्थिण्ण विस्तीर्णः । ४.९ समग्गु समानः । ६.९ दलणिवेसु दलानि पदानि पत्राणि च । ७.९ v. 1. तमिरात्रि । . ८.७ वहुखम बहु भूमिं प्रविष्टोऽन्यत्र बहुक्षान्तिः । ११.३ परिकसवद्ध सन्नाहकृतः। ११.७ v. 1. उब्भिण्णकरवाल उद्बुषितहस्तरो पाणः । १२.५ पहंजणेहिं वातवलयभिः (१)। १५.१ v. 1. विणकु The reading and its gloss here correspond to those in P. दुवण्णासमो संधि २.१०. ण विहावमि न पश्यामि । २.१० दलु निर्णयः । ८.१० v. .. छायाविक्खणउं ( of P's reading ). ९.१०. v. 1. जीवभयाणवसरइ (of A.'s reading)-जीवितव्यभयणेवसराणि (?)। १०.१० v. 1. ससणुद्धय (of P.'s reading)—वातोद्भुतैः । . . तिवण्णासमो संधि १.३ v. 1. संसारएं सा-रते, अथवा 'संसा' प्रशंसां रदति, अथवा 'संसा' पुखलक्ष्मी रदति 'संसारदे' । 'रद' विलेखने धातुः । १.५ गरवरसंदण नरवरमर्दकाः । १.७ v. 1. अवराहउ अपराभवः । [पराभव]रहितः । १.९ v. 1. उव्वडइ (cf. P's reading ). ३.५ आमेल्लिय गृहीताः। ५.६ चाल चत्वारिंशत् । ७.३ v. 1. अणिहियगव्वें अनस्थित (?)गर्वेण । ७.६ गयरुप्पें गजा(दा)रूपेण । - चउवण्णासमो संधि ६.१० v. 1. परिरक्खइ सर्वत्ररक्षां करोति । ७.२ कुवलय गदहूल (?). ७.१०पर किन्तु । ८.६ मेलावकें मेलापकेन। ८.९ v. 1. एहए अस्मिन्नपि जन्मनि । अण्णभवंतरे अंतरे अस्मिन् जन्मान्तरेण विना। १०.५ वेत्तासण स(श)राव । वेत्रासनो वा । ११.७ v.1. आयहु (of P's reading) एतानि ( ? ) कलवितैः पीडितैर्जीवः । १२.१ साउ सर्वम् । १२.७ मइलसमुअलेहिं उच्चनीचैभिः(?) । १६.२ वोहि ज्ञानानुप्रेक्षा। पश्चवण्णासमो संधि . .Opening Stanza : दुवक्खी द्विपक्षे जातः। २.३ वाल विवेक (?)। ५.३ सकुसुमं मृहप्राकारसहितम् । ५.४ तवंग उपरितनभूमावस्थानपट्टमण्डपिका । .. छप्पण्णासमो संधि • ३.९ v. 1. आहवइ ( for अप्पाहइ) आढवति । ४.४ पवलयमालारंखोलिर Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ३०४ सयम्भुकिउ पउमचरिउ प्रवाललता-आन्दोलिता । ५.१ v. 1. गजो (?) शब्दितः (?). ५.३ फार वितीर्ण । १२.९ डीणु उड्डित्वा । सत्तवण्णासमो संधि १.३ कुलसेलु कुलपर्वतः । १.८ v. 1. परिहरिएवउ P's reading and gloss correspond. ३.१ [हि]रावणो अभिरामकः । . 1. हरिणाएरावणो हरिणामेरावतः शक्रराजः। ३.४ परिहरावणो मोचकः ।। ३.५ v. 1. मणोहरवहुपरावणो मनोहरवधूनां प्रकर्षेणानन्दकारकः (of. P.'s reading and gloss ). 'बहुयरावणो' इति पाठे अमरमनोहरवधुकानां रावणः प्रक्रन्दकारक। ३.६ तुरावणो प्रेरकः । ४.१ v.1. विहीसणो हे विगतभीस्तथा हे इस णोऽस्माकम् । ४.२ v. 1. विसोसहिं (of. P.'s reading and gloss ) कदर्थयसि। ४.५ Between the glosses on कंधरो ( lime 5 ) and on जंपियं ( line 6), T has 'णायउ' ज्ञातः and गहिरणायउ' गम्भीरशब्दः Possibly these suggest an extra Yamaka. between lines 5 and 6, not read by PSA. The fact that the Kadavaka-body here unusually contains six lines only, instead of eight or even seven may go to support this surmise, ६.१ विरुयउ अशोभनं कृतं त्वया। ६.२ दुद्धर etc. T. has P.'s reading and gloss. ६.८ पवराहउ प्रवरा आहवाः सङ्घनमा यस्य । अथवा प्रवराः श्रेष्ठा विटसुग्रीवादयो हता येन। ७.४ जो जणे संकुइउ यो लोकमध्ये पूर्व संकुपितः । ७.४ विहीसणो विगतभीर्भयरहितःस्वनः शब्दो यस्य। ९.१ ३. वरत्थयं उत्तमप्रहरणकम् । ९.२ सुहडसुहड सुभटाः । रथाः। भासुरं भीष्मम् । संखोहभासुरं पटहमेरीशङ्खौघानां शब्दमाहात्म्यं सुष्ठ राभि(ति) ददाति भासुरं। ९.३ ४. 'रिउमंडलगए' इति पाठे रिपुमंग(ड)लगते इत्यर्थः । १०.३ देइ ददाति पत्नी सीतां यदि ( The foot-note under 10-2 is to be corrected as P. देइ.). १०.७ a. V. 1. पहु रुच्चइ (ef. P.'s reading)प्रभुरुच्यते भण्यते । अट्ठवण्णासमो संघि ६.५ v. 1. मुसंढिगय वज्रमुष्ठिगदाः। ६.७ . V. 1. समायरेहि आदरयुक्तैः । ९.३ b. v. 1. विंदूय परे सविसजणीउ दूतहेरिकसहितोऽन्यत्र बिन्दुद्वयं । ११.९ ४. v.1. हत्थहुं (The Gloss corresponds to that in P. for ऊंकार; T. reads अकार ). ११.९ ०. v. ]. अण्णउ दुव्वयणं (of. P.'s reading)-अकाररूपवर्जितं द्विवचनानाम् । v.]. सरासणहं खरसंज्ञकानाम् । १२.५ ए. 1. वलिविरिंच बलिदानम् । १५.८ कइकइअवरजिय(सुअ) बलिभद्रः । लक्ष्मणः । ___ एकसहिमो संधि ४.१३ जसोहभूरिणा यशौघभूरिणां शत्रूणाम् । ७.२ v. 1. तापिच्छं (=P's Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ३०५ टिप्पण reading)-[ग]स्थिवृक्ष । हड्डतरु इत्यर्थः । १२.३ धारा रात्रि.। १३.६ करि etc. हस्ती रटन्तः सम् कर्परितः । बासाहमा सधि १०.२ v..1. उड्डहणु (=P.'s reading ) उपतापकः। १२.६ v. 1. समदिट्टि (=P's reading) समविषमक्रूरादयो दृष्टयः । १२.७ अयणु अयनषट्केति । तिसहिमो संधि १.४ रुंजा शब्दायमान। ३.६ कलेवरं रुण्डम् । ७.३ विड शुक्रः ( ? ). [The folio No. 39 is missing. The gap in the Gloss extends up to Sandhi 66.] सत्तसहिमो संधि १.७ लवंतिए स्फुरन्त्या । [ Useful materials from this Pippana for the rest of the PC. will be found under the designation T among the glosses reproduced in the footnotes to the text-portion]. Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ शब्दसूचिः Abbreviations : D-Desināmamāla of Hemåcandra. f.—feminine gender. gl.-gloss in Ms. P. or T. G..-Gujarati. H.-Hindi. Hc.-Hemacandra's Prakrit Grammar (= Siddhahema, Chapter VIII). m.-masculine gender. M.-Marathi. n.-neuter gender. ND.--Turner's Nepali Dictionary. nom. prop.-nomen proprium. op. st.-opening stanza. PSM.-Paiasaddamahamnavo of H. Sheth. Sk.-Sanskrit. ref.---referring to. Part I--word-index of the first Part of the Paumacariu. Part II-word-index of the Second Part of the Paumacariu. A query (?) indicates doubtfulness of form or sense. ✓-verbal root. Reverting to the practice adopted in Part I, q has been placed between the vowels and consonants in the alphabetical order. अइरावण 57 3 1 ऐरावत | अणुअप्पाइय 68 1 10 अन्वाप्यायित अइहव 69 22 9, 79 4 2 अविधवा replenished अग्गले 64 105 in front IV अणुण 57 4 8 अनु + नीभग्गहर 65 3 9 [अग्रगृह ] front yard | अणुसरिस 60 10 9, 68 1 4 [ अनुसदृश ] (or= अग्रहार ?). योग्य ( PSM) अग्गिमय 58 6 3 सूपमुद्गादि (cf. 34 | अत्थक्कऍ 65 82, 67 4 2, 69 18 11, 133) ___79 11 10 all of a sudden अङ्गहर 62 4 7 अङ्गहार, gl. करणमेद | अत्यन्तय 67 12 9 dying अङ्गुस्थलिय 77 20 6 finger-ring अन्दोलिय 74 17 7 [आन्दोलिका ] आन्दोलन भच्छहल्ल 81 10 8 bear (D. 1 37 | अप्पंपरिहअ 759 6 confused as to अच्छभल्ल) one's own and enemy's flanks. अच्छोडिय 66 9 9 आस्फालित अप्पाण 57 18 आत्मीय भजडू 71 11 22 (१) अजड, (२) अजाज्य ] अप्पायण 77 3 8 आप्यायन अट्ठ-उण 64 10 3 अष्ट-गुण /अप्पाह 59 3 2 teach ( PSM ) (gl. अडु 61 4 8, 61 6 9 crosswise, | आढम 'begin' does not fit the sideways ( PSM; G. आडं) ___context) / अड्ड71 14 6 station (ref. army) अप्पुणु 68 4 9 स्वयम् स्थापय् (cf. PSM अड्डिय आरोपित) अब्भय 719 10, 80 7 3, 86 19 11, अड्डयं 74 7 3 gl. takes this to be | अब्भइयय 85 11 4 अतिशय, अभ्यधिक a sort of weapon (प्रहरणविशेष), | अब्भरुहुल्लई (v. 1. आभ, आसर°) 73 6 4 . but it may mean shield (cf. | gl. उभयत्र श्लाघ्यानि (?) ___PSM अड्डण 'shield') अभिट्ट 61 op. st., 62 12 6, 63 72, अणयाणन्त 84 3 5 अजानत् 64 1 1 joined in battle अणिट्ठिय 78 22 अनिष्ट V अभिड 59 5 4, 6199, 62 2 7. V अणुअत्त 57 19 अनु + वर्त ____64 5 4, 64 6 3 fight, Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ शब्दसूचि मन्भिड 74 5 6 सङ्ग्राम आढविय 78 14 1 आरब्ध भष्भोक्खण 68 2 10 अभ्युक्षण आणन्दयर 602 1 आनन्दकर मन्मोक्खियय 68 2 9 अभ्युक्षित, gl. सिञ्चित | आण-वडिच्छा 77 19 6 obedient ममी-ईयार 58 15 7 the vowel i of ami | आदण्ण 67 2 8 व्याकुल अरित्त 73 138 अरित्व . आभङ्गण 73 16 अभ्यङ्गन अलमल 82 4 1,82 59 दुर्दान्त (quali- | आमेल 58 14 3, मुच् , त्यज्; आमेल्लिय fying बल strength'); gl. प्रचुर 61 11 8, 61 8 4, 63 6 10 मुक्त (ef. D. 1 25 अलमल-दुर्दान्त-वृषभ) Vारणाल 75 177 कमल (D. 1 67 ) मलयं 71 55gl. अलम् . आरुक्किय 68 117 grunting (ref. मलियल्ल 6053,81 10 8 ध्याघ्र (of. boar) D. 1 24 अरिअल्ली, 1 56 अलिअल्ली); आरोक्क 65 12 check the advance gl. चित्रकः, व्याघ्रः (ef. रोक I) अलिमा 71 5 4 gl. असत्यम् Vआरोड 5727 आक्रम् attack अल्लल° 84 7 6 आर्द्रा °आलण° 7669 आलान अल्लीण 6622 प्राप्त .. आलिय 79 12 6 tied (cf. PSM आलइय= अवयजिय 73 1 1 gl. अवलोकित आलगित, यथास्थानस्थित and आलाअवज्झ 70 87 अयोध्या णिय-बद्ध) भवड 71 5 3 gl. न विद्यतेऽन्यत्र बृहद् | आलेविखम 72 27, 72 4 10 आलेखित-रूप __यस्माद् वटात् (?) भावग्गय 62 27, 63 12 8,79 58 भवरतण 62 16 [=अपरत्व] gl. पश्चिमभागे. ___entirely, आवग्गी 58 59 gl. स्वाधीना अवरुण्डण 6375 आलिङ्गक समस्ता वा अवरुण्डिय 57 12 9 आलिङ्गित | Vावट्ट 70 3 10 विलयं प्राप्; अवट्टिउ 66 अवहेरि 59 57,7112 10 अवधीरणा । 95, 81 13 5 विलयं प्रापितम् , विनाशितम् अविणीयय 81 4 7 (१) अविनीत, (२) /आवड 62 5 8, 81 5 10 [आपत् ] अवि-नीत. भास् ; आवडिय 78 89 भावित असणि-जलय 59 1 9 [अशनि-जलद ] आविद्ध 73 8 9 व्याप्त (cf. D. 1 63 प्रलय-मेघ ( PSM) आविद्ध-प्रेरित) अहिराण 57 3 1 अभिरामक [gl. अभिराम]- आवन्धुर 68 53 [आबन्धुर ]gl. मनोज्ञ मामल्लियय 69 20 10 उत्कण्ठित (मयणा- आवीलिय 60 1 5, 67 15 4, 68 1 1 अल्लियय love-sick; ef. PSM आयलया; [आपीडित ?] (ref. quiver ) fasten, D175 आ put on भायलउ 83 2 1 gl. आरार्तिकं कामपीडा आसनिय 68 10 3, 89 5 6, 9037 वा (see आअल्लियय) संभावित, आश्रित Vआयाम 61 11 1, 61 12 2, 63 8 9, भासीविसहर 74 11 5 [आशीविषधर] 63 107, 64 3 9, 64 12 8, 64 आशीविष । . 13 9, exert force (Pc. I) आहयण 63 9 2, 66 6 1,74 13 1 सङ्ग्राम माखञ्चण 02 69plucking V आहिण्ड 62 4 2, 63 12 10 भ्रम् . भाजाण (?) 82 6 2 देशविशेष आहिन्दोलण '77 10 1 causing to आबुम्मण 77 10 4 causing turbulence | undulate Vाडोह 76 9 5 cause turbulence आहीरिया 71 9 7 damsel from the by wading through. Abhira country Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ३०८ सयम्भुकिउ पउमचरिउ माहुट्ठ 86 3 4, 90 1 6 अर्धचतुर्थ उद्दहण 62 10 2, 68 59 (V. 1. उड्डहण) इण्ण (in ण-इण्ण) 70 4 1 दत्त चोर [ D. 1 *rQ1 उहण]. At 68 इन्दाइणि 62 14 5gl. इद्रमणि-आभरण 59 P.s. read उडुदहण and gl. in P. 'इन्दिन्दिर 63 1 6, 64 4 8, 712 3 bee gives उडु-मनः; gl. in T. wrongly. ईसाइय 59 3 10 ईर्ष्यायित रुद्दहणोन्मर्कटः, Vउहाल 728.3 snatch, उद्दालिय 7441 उक्कण्ठल 81 12 4 उत्कण्ठ, उत्सुक | °उद्देहि' 81 10 5 [उपदेहिका ] termite उक्कप्पणय 8053 उत्कर्तन उकरुड 77 4 6 [ उत्कर ] dung-heap (G. उधेई, उधई). उद्बुसिय 64 12 3, उद्धसिय 58 12 10, (G. ऊकरडो) 60 1 4 पुलकित ( see Part II) उकोयण 81 3 1 see उक्कोवण उप्पङ्क 73 3 6 बहुल (D. 1 130) उक्कोवण 62 13 8 [उत्कोपन] उद्दीपन । °उप्पित्थ° 60 5 8 nom. prop. (ef. उक्खन्ध 70 116,8057 invasion | D. 1 129 उप्पित्थ कुपित) उग्गामिय' 61 1 5 raised उप्पील' 66 3 1, 66 4 5, 72 155, 'उग्गिण्ण° 58 3 8, 59 1 1, 63 9 4 उक्षिप्त | | उप्पीलय 77.5-1 समूह, सङ्घात उग्घाय 72 156 समूह Vउम्मज 77 14 6gl. मदं मुच् उचल्लाविय 77 59 was caused to be | उम्माहय 7977 uneasiness due to carried (of. Marathi उचलणे | intense longing carry) उम्मिल्ल 687 4 gl. उन्नत, ऊर्वीभूत उच्चारय 83 10 1 उच्चतरक (gl. ऊर्धाकार) उच्चट्टिय 73 2 1 [उद्वतित ] shampooed उचालण 77 106 carrier with frangrant unguents उज्जोत्तिय 64 13 7 forced to unyoke Vउवर 66 3 5 escape, be saved 'उज्झर 66 3 2, 72 1 8 निर्झर उब्भड 58 4 7 उद्धत , उठुद्ध 87 1 6 नियश्रित, गृहीत subjected, | उलुह 81 10 3 उलूक (ef. D. 1 109 possessed उलुहंत काक derived from उलूकान्त Vag 64 14 2 offer, present (cf. l 'destroyer of owls') समोड) (G. ओडवू) 'उल्लाव 71 4 8 [उल्लाप] आलाप उड्डुमर 63 2 2 nom. prop. । उल्लरण 60 7 5 nom. prop. (cf. Hc. °उण्ड 77 4 8 lump ___4 116 उल्लूर-त्रुट) उण्णिहाविय 69 20 6 made to dispel उल्हावण 59 8 10 nom. prop. (ef. ___उल्हाव Part I) sleep (i. e. swoon ), brought tr) 'उल्हास 59 8 10 [उल्लास] nom. prop. consciousness. उव 69 208 पश्य उत्तर-सक्खिणय 69 1 8 [उत्तरसाक्षिन्] Vउवडस783 assistant उवहाण 62 8 5 [उपधान ] pillow (gl. उत्ताल 80 11 1 उद्धत गंडक इव शिरोवष्टंभ) /उत्थर 62 10 4,64 14 9, 63 102, उह 69 102, 69 17 1,78 207 65 6 1 आक्रम् ; उत्थरन्त 59 53, yonder one (H. वह, G. ओ) उत्थरिय 619 5, 63 9 7 (see Part उदन्ताइ-णिवाय 58 2 9 [ उदन्तादि-निपात ] I उत्थर) ocurrence of words ending in उत्थार 72 1 11 आक्रमण | एकन्तर 7457,gl. 76 3 6 सङ्ग्राम Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ शब्दसूचि एकपाणि 72 15 4 [एकपाणि ] वायविशेष कञ्चोल 62 5 6 bowl (cf. G. कचोळु) °एकमेक 80 117 एकैक कंजय 71 4 7 lotus एकलय 58 2 8 एकाकिन् । कडच्छ (f.) 57 8 1 कटाक्ष • एकेकम 73 3 6,7; 7555 अन्योन्य (D. कडन्तरिय 80 11 9 विदारित (D. 2 20) ___1145 एकेकम) कडमद्दण 57 3 2, 5876,77 118 विनाश; ओणल्ल 63 38, 64 8 9, 76 1 4, 87 58 2 6,5999,63 7 3 विनाशक 16 8 अवनत, म्लान exhausted, 'कडित्त 62 6 4 a technical term drooping: ओणल्लिय 64 65, 64 of a gambling game called 119, ओणल्लियय 63 9 10 andhikā (see aft) भोरसिय 61 11 2 उद्रसित कडुआल 59 67 nom. prop. (of. D. भोराल् 66 5 4 grunt; भोरालिय 71 3 21.2 57 कडुआल घण्टा) ____66 13 8, 73 3 2 गर्जित | कडुवाविय 61 8 4 पीडित (see Part ओराल 61 1 5, 64 12 1, 738 3.90/ I कडुआविय) ___4 1 गर्जना, सिंहनाद °कणय 58 6 6 बाण ओलग्ग 68 8 2 सेवा कणय 86 3 7 [कनक] gl. बुध भोलग्गिय 66 6 3, 88 4 3 सेवित कपणाडिया 71 9 6 damsel from ओलग्गियय (n.) 62 53 सेवा Karņāțaka ओलम्ब 72 5 3 [ अवलम्ब ] कलाप कण्डिय 79 4 4 काण्डिका ? Vओवर 64 5 4, 64 6 3 [अवपत् ] | कण्णेऊरय 76 107 कर्णपूर fall upon, attack; ओवडिय 61 | कत्ति 62 67 a cowrie used in the 10 1, 61 12 7, 63 8 2 fell gambling game called andhiki upon each other (cf. D 2 1 कत्ता=अन्धिकाछूतकपर्दिका) भोवस्थियय 62 3 2 उपस्थित | कं-दावण 73 9 3gl. मस्तकदर्शक मोबुट्ट 78 18 6 [ अववृष्ट ] showered कन्दोह 77 1 3 नील-कमल (D.29). मोषुण्ण° 64 2 8 exhausted (see | कप्परिय° 61 7 6, 61 13 6, 9; 80 7 8 अण्ण) कप्परियय 68 13, 67 8 4 कृत्त मोहह 72 10 5 क्षीण कप्परावण 57 33 कर्तनकारक मोहवण 77 108 reducer कप्पियय 623 6 कृत्त ओहर 58 8 5, 59 9 7, 60 5 6 | कप्पुरिस 85 17 4 कापुरुष जलजंतुविशेष (see Part I). कम 61 8 9, 61 13 9 चरण मोहाइय 64 13 8 [अवधावित or अपभावित] / कम्भीर° 82 6 3 कश्मीर put to run or overpowered करकरयरन्त 63 3 3 creaking कइउ 87 18 6 कदाचित् करड (f.) 63 1 4, (n.) 79 37, कउम84 55 ककुद करडा 7937 वाद्यविशेष कयसि 78 117? करसाह-भङ्ग 87 8 8 [करशाखा-भा ]gl. कक्षा 62 74 फलविशेष ? अङ्गुल्यास्फोटन कङ्काल° 90 5 8• gl. वर्षाकाल (कं पानीयं कर-ह 71 5 5 gl. करैः किरणै ति करभः. तस्य कालः). करिल्ल 79 12 8 हस्तिपक कधी 73 5 8 (१) काञ्ची, (२) ferrule, | कलहण° 63 5 3 quarrelsome • metal ring ? (of. D. 2 1 कंची | कलहणर्य 62 2 6 कलहक्रिया मुसलमुखे लोहरलयं, Telugu Kalicu' ) | कलिल 79 13 8 गहन पर Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ३१० gar 5866 [af. PSM कल्लविअ = आर्द्रित; G. कालवूहुँ mix with a liquid; Tamil kala ‘mix', kalavai' 'mixture.'] sort of savoury food | additive in the daily dish. कलुणइ 68 13 7 pathetically कवणीय 81 15 7 कमनीय for 66 12 4 कैलास सयम्भुकिउ पमचरिउ कहकहकहत 59 15 roaring with kakahaha sound (ref. pralaya) काल 81 10 3 काक (D. 258; cf. Marathi कावळा ) कालेअर 87 3 3 deity at Kalinjara ? काहार 82 6 3 देशविशेष 6542, 71 14 6 किल (ef. Part I) किडिकिडिजन्त° 68 66 cf. Part I (Perhaps some meaning like ‘tardily moving' fits better ) Part 72 7 12 वाद्यविशेष ? किलिकिञ्चिय° 79 11 3 रमण; gl. विपरीत सुरतभेद (Hc. 4168 किलिकिंच= रम् ) किलिविण्डि° (f.) 61 68gl. कन्दल, सङ्ग्राम कु 73 13 8 पृथ्वी कुहारियय 82 102 कुठारधारिन् कुछ 5824 पृष्ठ कुल 82 10 2 कुद्दाल कुमुणिवर 61 68 कुमुनि कुम्हार 77 149 कुम्भकार ( H. कुम्हार ) कुरल (for कुरुल) 7127 कुटिल - केश कुरव 82 6 1 देशविशेष कुरुड 60 10 3 निर्दय ( D. 263 ); gl. क्रूर; 617 1 कठोर कुमाण 72 68gl. कंडुवण ( i e. कडूयन ) stroking. कुरुल 72 5 3 कुटिल-केश कुरूर 59 64 nom. prop. V कुलकुल 78 15 3 caw (G. कळकळवुं ) कुसि (f.) 82104 [ कुशिका ] a digging iron implement ( cf. G. कोश ) कुहिणि 6354, 73 133 रथ्या केक्कार 6583 के कारव ° केर 82 119 सेवा केसुभ° 6121 किंशुक ( G. केसू) कोक्क 6361, 6491, 77 151, 8341 call कोक्काविय 69 16 5 called ( causative ) को 79 114 सुरत- विशेष ( Hc. 4 168 कोट्टुम=रम्; and PSM कोड्डम, कोड्डुमिय, which may be corrupt readings) कोट्टवाल 58 126, 7454 दुर्गपाल कोड्ड 77 11 10 कुतूहल कोहल 5975 [ कुतूहल ] 'nom. prop. 'कोम्पल' 89 2,3 कुड्मल (cf. G. कूँपळ f. ) कोहल 8264 देशविशेष 'खञ्च 70 12 10 curb, pull back; खञ्च 59 10 1 curbed खड° 83 11 3, 83 12 1 तृण (D. 267; G. खड ) 'खडक्क 81 10 6 rock ( G. खडक m. ) खड्ड° 90 4 6 गर्ता (G. खाड f. ) खडिया - जुत्ति 626 5 a technical term in the gambling game called amdhikā (see कत्ति ) ( cf. the term खडुं करवुं used in the present day game of चोपा as current in Gujarat etc.) खणखणखणन्त 6334 clanging खस्थय 81 4 8 (9) [ ख- स्थ]gl. गगनस्थ, ( २ ) gl. भीत ख-मग्ग 61 12 4 [ ख-मार्ग ] आकाशमार्ग खयाल 58 49 पर्वत - गत ( see Part I ) खस 783 1 swerve, 87 148 be dislodged खील 82 29 [ कीळ ] nail to a place, confine (cf. G. खीलो nail; freezing the free movement of commodity by cornering it) Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ शब्दसूचि Vखुड 647 8 खण्ड dut off, chop off; | गिल° 58 3 3, 61 9 3, 66 5 4 आई खुडिय 57 67,638 10, 69 4 | गीढ 59 2 8 गृहीत 8 खण्डित गुजा 79 3 8 वाद्यविशेष खुड्डु 63 117 pluck (ref. fruit) | गुड 587 7, 65 1 7 अश्वसन्नाह; 61 6 खुण्ट 81 10 6, 85 7 9. stump 9 करिसन्नाह । (H. खूटा) • . गुप्पन्तय 60 1 2 72 155, '74 167 खुत्त 82 13 7 निमग्न .. ___becoming entangled in (cf. खप्पन्तय 60 12,7058; 7654,72 2010 5, 23 67, MP. 724 10) 15 5 getting stuck up | गुप्फ 7192 ग्रथन खुरुप्प 58 6 3, 61 76,63 8 10 क्षुरप्र| गुमुगुमुगुमन्त° 63 1 6 humming खेरि 82 27, 82 12 5 क्षार hostile | गुरुमत्ति (for गुरुअन्ति?) 71 2 9, __malice gl. कन्दल (i. e. कलह) | गुरुएन्ति 85 17 great eagerness खेव 69 18 4 विलम्ब (Old G. खेव) (?) (cf. परमन्ति ) खेवणि 82 10 3 [क्षेपनी] sort of | गुरुएन्ति 85 1 7 see गुरुअत्ति implement , गुरु-हार 82 19 3 pregnant गयासणि 74 72 गदा (see Part II) गुलगुलन्त 59 1 7, 66 10 1 grunting गग्गर 67 93 गद्गद (ref. elephant) गोल्लिय 61 12 8, 66 12 8, 84 211 | गुलियारय 9067 मधुरतर रोमाञ्चित गणियारि 73 14 2, 76 5 6 करिणी गुलुगुलगुलन्त 63 3 5 giving a prolonगण (f.) 66 8 12, 75 22 8 गणना ___ged grunting (ref. elephant) गेज 73 7 5 ग्रैवेयक गमयत्तण 67 11 गमकत्व गोस 706 3 प्रभात (D. 296) गम 60 10 4 march गलगजिय° 59 5 4 grunting (ref. घई 71 13 4, 74 5 3, 75 9 10, 75 22 _elephant) 8, 802 3, 88 6 12 indeclinable गलस्थिय 65 102 प्रेरित, क्षिप्त particle, generally signifying गलथल्लिय 70 10 8 गलहस्तित caught an alternative position, a by the nape counterposition or a modifiगलथल्लादिय 78 20 2 caused to be a cation to a position previously thrown out stated; glossed with शीघ्रम् , ईदानीम् गलीण 6721 गलित or साम्प्रतम् ; He.84 424 takes it गहकल्लोल 77 12 2 ग्रहवैरिन् , राहु to be safa 'expletive'. Actually गहण 62 6 8 a technical term of a ___it has the force of पुणु = पुनः or gambling game (see कत्ति) supplements it. गहिल्लिय 61 7-9 उन्मत्ता (G. घेली) घग्घर 60 4 5 क्षुद्रघंटिका गाउ (v. 1. गवु) 61 14 5 गर्वः घवल 59 7 10 nom. prop. (cf. गिरोमय 60 29 (v.1. गिरोसह) tiny | He 8 4 422 घंघलझकट कलह ) seedvessel; •gl. on v. 1. अजमोदस्य घडिया-वन्ध 73 6 5 (१) घटिका-बन्ध.1 मध्यबीजम्. Possibly made up of गिरि (२) folded ? (of. G. घडिबंध?) seed-vessel' (D.6 148)+ओम | Vत्त 57 1 9, 63 51 क्षिप . (अवम ) tiny (PSM ) :( cf. G. गर | घस्थ 62 13 3 ग्रस्त 'flesh of the fruit')... घल्लियय 63 9 10 क्षिप्त Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ३१२ सयम्भुकिउ पउमचरिउ घाणय 88 4 6:[घातनक ] oilpress | °चीर 72 13 5 विदारक (G. चीर, 'to (G. घाणो). tear'); ficut 63 10 4 tearing घार 78 2 8 induce a toxic swoon | चुक्क 58 13 4, 5 etc. (Hc. 4 177 Vघड (for भिड ?) 72 4 3 bump भ्रश) escape unharmed; °चुक into? 61 14.4 भ्रष्ट घिणिवन्त 77 4 10 जुगुप्सा जनक °चुण्णुग्ध 81 10.5 gl. अग्नि °घुग्घ° 60 11 5 nom. prop. (cf. 'चुम्भल 61 4 9 शेखर (see part PSM grą=#fqaer and G. nom. I चुन्भल; and M. चुंबळ 'a ring prop. घूघो) . put under a load upon the घुग्घुर 60 11 5 nom. prop. (ef. D. 2 | head') . . 109 घुग्घुरी = मण्डूक) चोज 58 6 2 आश्चर्य (D. 3 14 ) घुम्मुक 63 1 4 sounding | | °चोप्पडय 58 6 4 fatty substance ghummukka? (cf. cf. graza Part i. e. oil or ghee. (cf. Hc. 4 191 II and घुमघुमिय PSM) चोप्पड-म्रक्ष ) घोरिय 73 8 3 snored चोल 57 8 1 nom. prop. (of. D. 3 Vघुरहुर 65 5 6 snore ____ 18 चोल वामन) Vघुल 66 9 3 घूर्ण घोलन्त 61 11 5 घूर्णमान °चोवाण 62 8 9 the stick for hitting चउ-धुर 62 6 5 a. technical term of the playing ball (called gedi in ___Hindi, Guj. etc.) the gambling game called! andhika ( see कत्ति) °च्छोह 753 7 क्षेप चक्खियय 84 75 आस्वादित छइय° 75 1 9, 80 7 3, छइयय 89 1 चङ्गय 66 6 3, 70 3 4 सुन्दर ___4 छादित चच्चरि 6296, 71 3 6 चर्चरी छउअ 7198,736 6 कृश (D. 3 25) चच्चिक्क 89 6 9 विलेपन छड 76 5 4, छडय 73 10 11, छडा 'चञ्चिक्किय 75 20 6 विभूषित 79 4 2 floor-plaster °चडक 75 6 3 विनाश ? Vछडु 5899 मुच चडीण 74 159 आरूढ छणछणछणन्त 63 3 2 twanging (ref. चडूण 77 9 10 मर्दन ___bow-string) चण्ड 695 2 चन्द्र 1/छम्म 58 2 4 (from छम) वञ्च, छलय् चन्दिम 73 8 3 चन्द्रिका छह 78 14 9 षट्र चन्दुजय 58 11 6 कमल day-lotus छार 62 119, 71 13 5 [क्षार] ashes Vचप्प 69 13 2, 81 15 10 press, छिञ्छइ° 69 2 3 पुंश्चली crush, occupy with force छित्त 65 8 4, छित्तय 61 8 7 स्पृष्ट Vचलवल 72 9 3 tinker V छिन् 72 3 2 स्पृश् Vचव 58 2 8, 59 4 1, 62 5 1, 69 छुडु 64 9 4 (with म) lest (In 17 2 speak; चवन्त° 61 4 4 many of the occurences of मञ्छुडु चव 78 8 1 वार्ता talk in Part I & II this is the sense च-सद्द 58 4 7 the word caa and hence its derivation from चाउल° 83 4 9 तण्डुल ( D. 3 8). मं=म plus छुडु is now quite clear. चिक्खिल्ल 72 15 5 कर्दम (M. चिखल) Its connection with •मंक्षु first Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ शब्दसूचि suggested by Alsdorf is to be | जोकारिय 62 1 2, जोकारियय 65 139 given up) जयकारित hailed - छुड 75 22 5 यदि | जोत्त 74 6 4 [योक्त्रय् ] yoke; छुडु 69 4 9,73 19, 74°16 5 शीघ्रम् जोत्तिय 58 19 योजित छुडुछुड 72 14 4 hastily, just then झड 69 5 9gust छुद्ध 63 10 10 क्षिप्त झड 756 3 प्रहार Vछुह 63 126 क्षिप् झडक्क (f.) 59 4 4 प्रहार छेव° 726 8 [छेदं । प्रान्त झडक्क (f.)75 6 3 शीघ्रपात 'छोह 62 6 6 [क्षोभ ] a technical | झडक्किय 67 4 7 onslaught term of agambing game (see | झडझडझडन्त 66 10 3 lashing कत्ति) झम्प 61 2 4, 66 3 8 jump Vजगड 64 13 8, 65 19,75 14 9, 'झम्प 75 10 12 आच्छादक 82 14 13 युध् झलझलझलन्त 63 37 gushing जगडावण 71 op. st., 75 op. st. पीडक | 'असर 58 6 4 आयुधविशेष जट्ठिय 64 3 9 यष्टिका झसिय 82 10 3 टङ्क-धर (ef. D. 3 60 जजु 69 20 4 यजुसू झस-टङ्कच्छिन्न) जट्ट 82 62 देशविशेष "झितिरी 71 69 वायविशेष जड 71 2 8 जड, स्थूल (of. G. जाडं झिन्दुभ 62 8 9 कन्दुक thick, fat) झिन्दुवय 72 102 कन्दुक जण्णु-जोस 71 11 33 जानुयुगल (see | झुणुक 71 69 वाद्यविशेष Part I जुग्ण-जोत्त) Vझुलुक्क 77 7 9 burn (ef. G. झळकवू जमकरण 64 4 7, 67 13 3, 71 14 1 to shine brightly) मृत्यु टक्क 82 6 1 देशविशेष जम्पणय 71 14 6 वदन टक्कर 70 10 28 knock or bump जम्पाण 79 1 6, 88 7 6 वाहनविशेष ___dealt with body-part (ef. G. H. जवणि (f.) 73 5 3 invitation for | टक्कर ) dinner ?gl. जेवनार ( =R. dinner) टट्टरी (v. 1. ढक्करी)7169 वाद्यविशेष मंदिरे (?) Vटल 89 16 नश् जससेसीहूअय 78 1 1 यशःशेषीभूत टलटलिहूई 69 11 8 became unsteady, जाई-सर 79 11 8 जातिस्मर remem- wobling. ___brance of the past existence टालिय 72 11 1 dislodged Vलिगिजिग् 6675glitter टिण्टाउत्त 71 10 6 officer in charge जीवण 80 op. st.; 80 1 8 जीवनवृत्ति of gambling houses (D. 4 3 टेंटा land for subsistence द्यूतस्थान; D. 1 16 आउत्त-ग्राम-महत्तर जूरावण 59 1 10, 66 6 1, 77 10 10 (=आयुक्तक) ) खेदयितु, पीडक टिविल 79 37, टिविला 63 1 4, 72 जेत्तब्य 59 3 1 यावत् as many ___153 वायविशेष जेवणय 61 12 6 [जेमनक] right ठउल 62 6 4 gl. दाय a stake in the (hand) (i. e. the hand used | | gambling game called andhika in eating; G. जमणो) (see कत्ति) Vजोम 80-68 योतय् डउण्ड 7169 वाद्यविशेष Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ३१४ सयम्भुकिउ पउमचरिउ . 'डक 61 4 7 battley cry (ef. 25 6 8) | णवम्ह 88 1 7 नवाम्भर 'डक 71 6 9 वाद्यविशेष णं णं 79 9 2 etc. ननु ( Part I) Vडक 674 7,78 49 bite णा 73 13 8 → डमर 71 12 10 rebellion गाडयं 74 17 6 rope (G. नाडु) 'डमर 74 19 भय गियत्थ 73 6 8 (१) निरर्थ, (२) परिहित 'डर 638 6, 8896 भय "णिक 59 7 8 rom. prop. (v. 1. नक) 'डरावण 57 3 5gl. भयोत्पादक णिक्कय 61 109 [निष्क्रय ] repayment डविस्थ 597 2 nom. prop. ___of debt . Vडह 67 12 9 दह। णिक्य 78 10 4 सुनिर्मल ( PSM णिक) डामर 73 op. st., 75 op. st, भयङ्कर cleaned by sweeping away डामर 86 10 11 भय । dirt डाल 63 11 3, 64 7 6 शाखा णिक्खन्त 64 11 2 निखात, gl, आरोपित "डिण्डिरह 59 7 1 (A.'s variant /णिजन्त् 8026 नियन्त्र डिण्डिहर is preferable) nom. णिज्जीवय 74 6 10 diver (gl. renders prop. (ef. D. 4 7 डिंडी-सूचीसंघटित- ___ it with मरजीवा=G. diver for वस्त्रखण्ड) pearls'). (v. 1. णिज्जावय=gl. निर्यामक 'डिण्डीर 58 8 3, 66 3 1 फेन helmsman) 'डिथ 5972 nom. prop. णिज्झाइयय 6028 दृष्ट डीण 62 2 3 jumped on ? (of. D./णिव 5879 विनाश ____4 10 डीण अवतीर्ण) णिट्ठिय 65 10 4 नष्ट डोम्व 79 4 8 श्वपच (D. 4 11 डुम्ब; . | णिरिय° 587 3, 64 12 3, 74 1 7 डोम) भयोत्पादक ढङ्ख 59 7 6 nom. prop. (cf. PSM णिवाहर (V. 1. P. निद्दतिटहर, णिहिट्ठाहर) ढंख ढंक-काक) 68 5 2? (Gl. in Ms. P. ढड्डडरी 72 15 3 वाद्यविशेष paraphrases: तृष्ठा निःक्रांतो (i. e. ढड्डस 73 97 साहस wonderful feat __ तृष्णानिष्कान्तो ? ) अधरो यस्य, अथ निद्रा (H. ढाढस m. =धैर्य, दृढता, साहस; G. . तृष्णा वा हरिता येन वा ढाढस f=धैर्य ) णिन्दयर 57 7 3 निन्दक हड्डिय 79 38, ढडिया 72 15 4 वाद्यविशेष णिब्भच्छिय 6579,66 6 1 denounced ढण्ढर 597 6 nom. prop. (cf. D. 4 णिरारिउ 57 1 4, 59 37, 76 11 2 16 ढंढर-पिशाच) ___ अतिशयम् °ढेक्किय 68 11 8 bellowing (ref. णिरुत्तड 57 1 7 निश्चितम् bull) (Hc. 4 99 ढिक्क गर्छ ) णिरोसह 68 13 5 [ = निरावसथ ] गृहवासVढोय 59 3 9 [ ढौ कय् ] bring forth, रहित ? |/णिलुक्क 65 3 8,84 17 7 hide णयणकडाक्खिय 69 16 1 looked at | जिल्लोड 63 92 पतित sideways ( Part II ) णिलोट्टावियं 58 105 पातित णड 81 102 न्य जिल्लोण 69 6 11 [निर्लवण] (1) saltless, मट्ट 62 4 4, 9 [नाट्य ] dance (2) without beauty, ugly:' णन्दिणि 78 16 1 [नन्दिनी ] गो . °णिवली 72 104gl. आघान " offer Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ शब्दसूचि ३१५ णिवाण 78 10 1, 9 gl. शुभस्थान | तम्वार 62 3 1 मृत्यु, विनाश memorable plates 'तरण्डय 83 18 6, 86 10 11 नौका 'णिसत्थर 81 10 6 स्त्रस्तर, शय्या (2) तलवर 78 107 नगरारक्षक "णिमुढिय 62op.st.,63 119 शिथिलीकृत; ताइय 82 6 3 [ताजिक ] देशविशेष gl. शिथिल. °तिय° 57 2 1, 58 22, 67 79 स्त्री 'णिसुम्भण 77 104 विनाशक तियक्ख 67 12 4 व्यक्ष i. e. त्र्यंबक णिहट्ट 58 107,602 8,72 10 4, 60 तियमइ 69 6 11,83 179,857 11; 3 4 [ निघृष्ट ] मृदित (D. 4 34 णिग्घट्ट | तियमइया 73 13 6 स्त्री कुशल is different) तिय-हच्च 81 139 स्त्री-हत्या 'णिहस 81 10 5 घर्षण तिङन्त 6119 णिहालय 77 11 10, 785 6 [निभालक] - तिडिक्क (f.) 84 17 2 स्कुलिङ्ग दर्शक तिडिक्किय 63 59 (V. 1. तडक्किय) चमत्कृत "णिहि (f.) 68 13 4 निधि suddenly scared ‘णीम 90 4 4 नीप तिम्मण 48 6 5 sort of curry (?); at णीवष्टिय 66 9.5 ? (Gf. PSM. वट्टिय; G. ! 71 10 4 one of the two arzý grind) meanings is the same as the णीसाम 77 20 1, 88 5 1 [*निःशाम ] preceding, and gl. renders विनाशक it with व्यञ्जन (see Part II णीसावण्ण 57 12 2gl. समस्त तिम्मण); the second meaning at णीसीह-वड 69 3 9 (corrupt for | 71 10 4 is स्त्री-मनस् णीसियवड) [निःसितपट] without sail Vणे 58 2 1 take [नी; H. G. ले; M. तिरिडिकिया 72 15 4 वाद्यविशेष ने; ND. linu]. तिसिर 82 6 4 देशविशेष गेत 77 66 [नेत्र ] वस्त्रविशेष तिहासरी (?) 716 10 वाद्यविशेष Vण्हाण 77 15 7, 77 17 9 स्ना तीर 75 17 3 शस्त्रविशेष तजोणि 77 78 [तयोनि ] gl. काष्ठ तीरिय 5865,75 21 1 बाणविशेष तस्पडन्त 658 2 emitting crackling तुङ्ग 82 61 देशविशेष __sound (ref. lightning) तुणव 72 154 वाद्यविशेष तडतडतडन्त 59 1 9 intensively तुप्प 89 11 6 घृत (cf. D. 522 तुप्प3 emitting crackling sound ( ref. | म्रक्षित, स्निग्ध; M. तूप 'ghee ) lightning) वह 58 87gl. तट तणव 79 3 8 वाद्यविशेष तेत्तडय 59 3 1 तावत् so many तण्डविय' 63 1,6, 65 2 4 विस्तारित तोरणिय 68 6 7 practising the pena(Part I) nce called तोरण (?) तण्णय 78 16 10 [ तर्णक ]gl. वत्स थक्कय 64 8 11, 6491 stood तत्ति 707 9 चिन्ता | थट्ट 58 10 5,61 69,63 9 2,65 13, तप्पय 74 17 5 raft, boat (cf. G.त्रापो) 6587, 6897 घटा row तमाल 63 10 6, 63 118, 66 108थड 609 5, 63 73, 72 7 14,74 11 .848 2gl. अन्धकार | 10 घटा, पति तम्मिच्छ (प.. तामिच्छ ) 61 7-2 तापिच्छ । थप्ति 69 18 1, 75 19 1 स्थान, स्थिति Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ३१६ सयम्भुकि पंजमचरिउ थरहरन्त 59 1 7, 81 13 6 fiuttering. | °दोब 78 12 2, दोवा 79 4 3 दुर्वा trembling | धगधगधगन्त 59 15, 65 97 blazing थरथरहरन्त 65 6 1 flashing (ref, hot, raging (ref. fire) . sword) धण 59 49, 59 4 10, 62 3 4, 62 66 थाणु 87 3 3 स्थाणु, शङ्कर 3, 72014 11 प्रिया थामलय 62 7 4,69 3 10 स्थान धणिय 73 137"प्रिया °थावर° 80 2 3 [स्थावर ] gl. दोहलीभूमि | धणेइ 73 13 7 gl. प्रीणयति पीडयति वा as much land as can be sown | धन्त 59 107 ध्वान्त " by two ploughs धम्मेल्ल 68 1 10 धम्मिल्ल थेरासण 69 2 5 कमल (D. 5 29) धर 75 9 10 (derived from Vध्रा 'be : थोडय 62 14 6? ___satisfied') सुख (gl. wrongly दडि 59 52, 61 112, 62 10 5,793 equates with धरा, as its rend8; दडी 72 15 3 वाद्यविशेष ering : indicates ) दडिक्क 71 67 वाद्यविशेष धरत्ति 79 6 4 धरित्री ददर 62 10 5, 79 3 8 [द१र] वाद्यविशेष धव 75 13 3, 75 13 10, gl. तृप्ति (Gf. दरमल 72 127 crush; दरमलियय G. धरवतृप्ति) 76 1 3 crushed धाहर 62 13 10 [ध्रातः ] satisfied दलवट्टण 77 10 8 crusher, destroyer | णुक्किय 6167 धानुष्किक दवणा-भक्षणिय 62 9 8 [= दमनकभञ्जनिका ] धामिर 6074 nom. prop. a game connected with the धारायर 84 1 3 निशाचर spring festival धाह 67 5 1 cry for help ( Part I) दवत्ति 69 177 द्रुतम् धाहाविय 62 3 4 eried for help दाढिय (pl.)58 2 7, दाढिया 75 179 (Part I) श्मश्रु (D. 2 101) धीर 58 99,72 13 5 धैर्य 'दालि 72 7 7 small block-like piece? धुद्धवन्त 66 10 3 roaring (of. Ho. (ef. Sk. दल) ____84 396 (7) धुद्धअइ and G. धूधकारो) दावणि 76 10 6 [ दामन्+इन् ? ] बन्धक धुबुद्धवन्त 59 19 thundering. (see दिणार 62 14 6 दीनार धु वन्त) दिवेदिवें 61 4 14 daily ( Part I दिउ) धुन्धु 597 1 nom. prop. दिहि 65 112 धृति धुम्मुक्क 72 15 4 वाद्यविशेष दुअं 86 7 4 द्रुतम् दुग्धोट्ट 58 10 5, 61 6 9, 63 9 2, 65 | धुवगाय 73 14 3 भ्रमर (D. 5 57 धुभगाय) Vधूलिहो 74 14 5 धूलीभू 87,68 2 6 (= द्विप) गज दृटुकुर:73 6 6 दुष्ठकुर a bad master धूमवत्ति 73 6 1 gl. कर्पूरागरुमिश्रितं पानीयम् दुप्पगउ (v. 1. दुप्पगउं) 62 123 [*दुष्प्र धोरिय 60 11 2 धौरेय गमम् ] दुर्गमम् ध्रुव 84 25 5 [ ध्रुवा ] nom. prop. 'दुवालि 88 3 8 mischief ? ध्रुव-तार 85 74 ध्रुवतारा pole star दूण 75 16 10 द्विगुण पइउल्लं (v.1. वइहल्ल) 81 10 8 gl. दूसन्थवय 57 1 4 gl. दुष्कर; 74 5 7 वृक्षविशेष (?) (ef. D.7 51 वइवलय Vदोच्छ-जुगुप्स्, निन्दा दोच्छन्त 6577; दुन्दुभसर्प) दोच्छिय 64 9 5, 66 9 1 पइग्य 63 107 प्रदीर्घ Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ पइज 67 13 1; पइजा 62 102 प्रतिज्ञा V पड़सर 6293 enter पह64 139 प्रदीर्घ शब्दसूचि 716 17 प्रयोजक ( ? ) पराणिय 83 8 9 gl. V पउल 898 11 पचू (c. 84 90 ) पोलिय 77 13 1, पक्क ( see फल ) पय- रक्ख 7464 पदरक्षक पक्कन्द° 58 106 क्रन्दन - पक्कन्दन्त 675 1 आक्रन्दमान पक्कल° 75 3 1 दृढ (cf. PSM. पक्कल = समर्थ ) पक्खरिय 6095, 63 1 7 सन्नाहित (D. 6 10 पक्खरा = तुरगसन्नाह ) V पक्खिर 8844 प्रकीर् पगढ 64 104 प्रगृहीत पल्लिय 63 108 प्रक्षिप्त V पजुर 76 59 प्रा+ to cover oneself with चव ); V पचव 57 126 वद् ( see पचविय 57 11 1 69 17 7 उक्तवत् ; पचविय 63 1 3 भाषित, नादित पच्चविr see पचविय · 58 7 1, 61 2 3, 64 10 5, 64 11 9, 68 5 5 पृष्ठ, पृष्ठतः, पश्चात् पच्छहर 77 4 5 latrine, gl. वेष्ट. At 54 11 8 gl. equates पच्छाहर with वेढाकार, which seems to be a corrupt reading for वेष्टागार (or · विष्टागार ? ). ( cf. D. 6 22 पडोहर backyard, and the words पलोहड, परोहड in PSM ). पजोइय 69 1 1 दृष्ट looked at राज्झर 77 145 flow • पडत्थ 8237gl. मृत ३१७ पडि 78 158 ( v, 1. पुणु ) [ प्रति ] back, again पडिकत्तय 62 66 a technical term of a gambling game called aundhikā ( see कत्ति ) पडिकूलणय 57 19 प्रतिकूलकारिन् (gl. शत्रु ). पडिवारय 83 17 9again; 643 6 in return पहित्थिय 8653 परिपूर्ण मडीवय 62 14 10, 6498, 6559 again, towards ( Part I ) पडोल्लिय 71 13 9 highly agitated (cf. डोल Part I ) पणव 79 38 वाद्यविशेष पण 5947, 6135 [ पर्णं ] betel-leaf ( G. H. पान ) पञ्चल 75 21 4 ह्ढ ( cf. D. 669 पच्चल = समर्थ ) मयवइ 756 10 वानरपति; gl. सुग्रीव Vपमाय 57 48 ( ? ) पच्चारिय 61 12 8, 72 12 1 challenged पच्चाहार 72 3 11 [पश्चाद्गृह ] backdoor ? ( cf. पच्छहर ) पचोलि 71 13 9 पत्युत ( ? ) ( cf. पचेलिउ Part I ) परत्तिय 77 9 9 (cf. 17 14 1 ° वण्णुपरतर ) प्राप्त, कृत reduced to (cf. परत्तिवि= भस्मीकृत्य Mahāpurāna 65 24 1 ) परऍ 5867, 62 79, 72 11 9 प्रभाते; 5859 कल्ये tomorrow पण्ह 79 61 प्रनव ( G. पानो ) पत्तल 75 21 5 तीक्ष्ण (D. 6 14 ) पत्त-वाड 74 16 3 fence (?) (cf. H. पतवार ?) पमय 6055, 64 142, 75 14 10, 82 76 परमन्तिऍ 79 131gl. अत्यादरेण ( see गुरुअत्ति ) V परिअच्छ 87 4 11; परियच्छ 58 14 3 ज्ञा ( PSM ) V परिभच्छाव 74 23 दर्शय्, परिअन्त' 7996 पर्यन्त ज्ञापयू परियच्छ 58 143 see परिअच्छ परियल 73 56, 88110 स्थाल, भाण्ड ( D6 12 परिअली ) परिकअप 7084? परिगीढ 65 17 परिगृहीत Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ३१८ सयम्भुकिउ पउमचरित परिचक्कलिय' 64 57 made into a / पारक्य 75 6 6 पर, शत्रु ___circle; gl. प्रगुणीकृत पाराउट्रय 76 11 4g'. पराङ्मुख (Part I) परिचडुण 63 7 5 परिमर्दक; 66 5 1, पारायारिय 57 1 8 पारदारिक ___76 103 परिमर्दन पासेइ° 59 10 8 प्रस्विन्न परिचड्डिय 77 6 10 परिभृदित पालेय 73°1 8 प्रस्वेद परिचड़िय 77 13 1 आखादित (cf. HC. पाहण" 61 1-4, 61 9 6, 63 69 ___4 110 चड्ड=भुज) __ पाषाण । Vपरिचप्प 86 88 press पियइत्ति 77 18 1 प्रियाँ परिल्हसिय 88 1 6 स्रस्त, व्यतीत | पियल्लिया 81 1 1 प्रिया परिवाह 77 4 7 city drain °पिड 74 17 8 शारेपट्ट, शारिफलक ( At vपरिसक्क 64 3 8, 65 3 5 move 4 5 9 A's reading fag is to be परिहच्छ° 58 8 6, 66 3 3 चपल ( D.6 preferred to the accepted fac 76 पटु, दक्ष and PSM. परिहत्थ and the glossary is to be erroneously interpreted as corrected accordingly ) जलजलन्तु-विशेष are same as this) पिण्ड 62 6 8 एकत्रीकृ . V परिहच्छाव (v. 1. परिअच्छाव ) 57 1 5 पिण्डवास 58 14 6, 76 15 6 सेवक gl. संबोधय् (cf. D. 6 19 पडिहत्थ= पिहु 74 17 8 पृथक् (?) प्रतिवचन) | पुडिय° 68 66 -पुटित ] संपुटित V परिहास 59 55 (प्रतिभाष्) speak पलय-चण्ड 64 68 gl. प्रलयवायु पुडिङ्ग (for फुडिङ्ग ?) 73 1 9 [स्फुलिङ्ग] पलोट्टिय 63 10 1 पातित ____ कण (of. फुडिङ्ग) पल्हत्थय 77 1 1 gl. पतित पुणण्णवय 68 2 10; 78 18 3 (f.) पल्हत्थिय 73 3 9, 78 14 3 पर्यस्तित ____fresh, renoviated, rejuvinated overturned i. e. emptied पुण्णालि 69 17 3 पुंश्चली पवट 58 10 7 प्रद्विष्ट (?) ( Is this | पुप्फस° 63 3 6 (cf. PSM फुप्फुस, same.as the following?) फिप्फिस, फेप्फस, G. फेफसुं) lung पवट्ठ 603 4 gl. दक्ष पूसय 70 9 1 शुक (D. 6 80) V पविरोल 88 4 5 मथ् पेल्लावेल्लि 79 1 6 (from Pk. पेल्ल -आपेल्ल; पवोल्लिय° 77 19 8 spoke Sk. प्रेर्) pushing and counterपसंडि 71 6 12 सुवर्ण (D. 6 10) pushing from all sides 'पहंस 59 8 3 [प्रभ्रंश] nom. prop. पेसण 62 5 3 सेवा पहिण्डिय 64 13 8 wandered | पेहुण 76 107 पिच्छ ( D.6 58): पहुग्गड 73 1 8 gl. प्रभातो भवितः (sic.). पोट्टल 63 5 10, 76 37,834 4 . dawning of the day [ Sk. प्रगे; bundle (G. पोटलं Pk. पगे; Old G. प्रहि; mod. G. पहो; पोत्ति 73 1 4, 73 4 8, 77 20 4 स्नानशाटी plus उद्गमः] (G. पोतियु, पोतडी). V पहुच्च 64 72 suffice (cf. G. पहोंचवू पोमाइय 61 107, 69 16 3, 82 6 8; reach) पोमाइयय 82 199 श्लाधित (Part II) पाण-वह (f.) 68 13 3 [प्राणवध] हिंसा | पफर 62 6-3 स्फरक shield पाणिकत्तरी 71 67 वाद्यविशेष फम्फाव 73 38, 79 4 5; फम्फावय. पाणि-वह (f.) 68 13 3 प्राणिवध ___78 135 बन्दिविशेष । . Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ शब्दसूचि फर 58 66, 58 8 6, 59 1 6, 74 17 5 | भाइ-णर 79 7 8 brother ? (of. ___shield . 612) 'फसलिम 75 37 कृतविभूष (D. 6 83; भायण (f.) 677 9 भाजन also फसलाणिअ; ef. D. 6 87 फसल= भावण 81 13 2 भ्रामक 1. सार variegated and 2. स्थासक) /भिड 587 2, 61 4 4, 61 4 14, फंसण 66 6 2 पसिन । 61 6 7,61 12 17,63 3 1,63 8 2, फारक्किय 61 6 7, 82 10 6. [स्फारकिक] | 63 12 5 be engaged in battle warriors fighting with the (Part I) spharaka weapon (see PSM | भिड 72 4 4 knock against फारक) भिड 65 1 10 संग्राम फिट 84 22 4, फिट्टय 61 6 9 नष्ट भिण्डिमाल 74 75 भिन्दिपाल फुडिङ्ग 726 11 लव? | °भित्त 77 5 1 piece (of wood ); gl. फुल्लन्धु 59 9 2 nom. prop. (of. | इन्धन ( PSM. भित्तय piece, part, Part I s. v.) _half) फुल्लन्थुअ 86 5 8, पुक्लन्धुय° 69 2 8 | | भीसाण° 58 13 9 भीषण भ्रमर ( D. 685) भिसिण° 62 13 6 [=बिसिनी] कमलिनी 1/फेक्कार 62 1 9 howl (ref. jackal) | भिसी 73 7 5 बृसी फेक्किय 68 11 8 howl (ref. jackal) | भम्भल 59 7 5 nom. prop. (see फन्द (v. 1. फेंद) 73 3 5 (In the Part I s. v.) light of 79 4 8, 81 2 9 the | °भूसं 78 9 4 भूषा reading fe is to be preferred; | भेल्लन्तय 59 1 10 breaking, bursting see फेन्द) (of. PSM भिल्लिअ; Guj. गढ भेळ्यो फेन्द° 79 4 8,812 9, 73 3 5 (to | broke open the fortress in be corrected as the dancer battle) फोप्फस 82 14 12 lung (see पुफस) भोज 58 6 2 भोज dinner भइय (f.) 6624 भय °भोदृ 82 62 देशविशेष भयउ 87 3 4 भगवान् भोल° 597 5 nom. prop. (cf. PSM भयाल 697 5 nom. prop. भड-बोक्क 80 4 2 boast of bravery भोल-सरलचित्त) (भड from भट, plus वोक; cf. Ho. मइयवट्ट 58 105, 64 67, 65 1 3, 4 98 बुक्क गर्ज; PSM बुक्का, बुक्कार-गर्जना; __78 2 4,81 6 3,82 4 1 विनाशक, मर्दक बुकिअ गर्जित) मउन्द, मउन्दा 63 1 3, 71 66,72 15 V भण्ड 64 4 9 fight 3,79 3 6 वाद्यविशेष भण्डण 61 4 1,89 49gl. सङ्ग्राम मयङ्ग 86 8 8 मातङ्ग भम्भीस 72 153 वाद्यविशेष मज्जाणय 73 op. st. मज्जनगृह भरह 73 59 भरत-नाट्य मज्झार 7198 मध्य (D. 6 121 भल्ल 57 4 4 भद्र, भज्झआर) भवित्ति 57 4 3, 67 4 6 [भवित्री] evil मछुडु 81 12 5, 87 1 6, 879 4 lest __destiny i. e. death . मडप्फर 57 6 4, 5873, 58 8 1, 63 -भसल 60 2 3, 62 13 6 भ्रमर; भसलाइद्ध 76, 64 2 4,6696,77 107 दर्प 717 9 मसल+आदिग्ध] भ्रस्रव्याप्त । मड्ड 8269 बलात् Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ३२० सयम्भुकिउ पउमचरिउ मण्ड 5777, 5938, 67 9 7, 74 4 1, | Vमुसुमूर-भञ्ज ( He. 4 106); मुसुमूरिय ____75 22 10 बलात् 74 13 8, 75*15 1 मुसुमूरण 67 3 मत्त 8999 मर्त्य 11 ( Part I) 'मत्तवारण 62 8 6 [मत्तवारण] veranda, | मुह-पत्सि 59 33, 59 4 4, 61 3 3 pavilion [मुखपनी ] पत्रवल्लौ ornamental मन्दल 78 12 4 मृदङ्ग । designs drawn on the face Vमम्भीस 71 14 5 अभयवचनं दा | मुहवड 7411 3 मुखपट veil • comfort, allay fear ( Pat I) |V मूर 89 8 10 भञ्ज (Hc. 4 106); मम्मीस 619 1, 66 4 1.6651.68 मूरण 72104 भञ्जन । 12 3,77 10 2 अभयवचन ( Part I) V मेल्ल 62 2 5,64 2 5,88 11 1 'मम्भीसण 60 4 8 comforter, pacifier मुच् ( He. 4 91) मरट्ट 60 2 1, 64 2 8, 64 10 8, 77 मेरय 57 1 4, 68 2 10 मदीय मेसवाहण 89 13 2 [ मेषवाहन]gl. अग्नि 16 1 गर्व; मरट्टिय 72 14 11 गर्वित मेहलि 78 79; मेहलिय 902 4 gl. भार्या मरहट्ठिया 71 9 9 damsel from (H. मेहरी) Mahārāştra | मेहुणिय 68 2 5 मातुलात्मजा (D. 6 148) Vमरुस 83 16 3 मर्श Vमोक्कल्लि 8552, 86 11 9 send, मलण° 6022 मर्दन ___ permit ( PSM; G. मोकलq send) मलणकर 6022 मर्दनकर मोहाविय 79 11 4 मोट्टायित; gl. बलात्कारेण "मलहर 72 1 4 तुमुलध्वनि (D. 6 यत् सुरतं तद् । 1 20), gl. गर्जि; 87 12 3 gl. शोक | V मोड 587 5, 58 12 8 भञ्ज; मोडन्त (Part II) 65 87; मोडिय 6183 मलित्त 82 82 [मलित्व] कलङ्क म्व 76 7 5 इव मल्हण 59 8 10 nom. prop. (cf. मल्ह | रय 80 8 8 [रद ] दन्त Part II) | रङ्खोलाव 76 12 1 make to dangle मल्हण° 81 2 1 sportive joyful | (Hc. 4 48 रंखोल=दोलय् ) __movement (Part II) रङ्खोलिर° 61 11 3, 63 11 4, रहोलिरय 62 13 3 dangling (Part I) महाडय 84 104,88 89 [महाहत महाधक रडि 6233 ery महिय° 90661 मथित ] diluted curds | माम 64 7 1, 68 4 2, 82 2 6 मातुल, रणउह 58 6 9, 61 3 9 रणमुख battle front श्वशुर (of. D. 6 112 मामा मातुलानी; | रणझणन्त° 68 1 1 jingling G. मामो-मातुल) रण्ण 68 11 2 अरण्य (G. रान f.) मालविणिया 71 9 8 damsel fronm रत्तिन्दिहु 78 15 2 रात्रिंदिवम् Mälava रमाउल 84 4 3 [रमाकुल ] रमणीय माहव° 767 6 [माधव] वसन्त रवण्ण 6625 रमणीय मित्तु 86 17 4 मृत्यु रावण 57 3 5 रजक मुड 68 8 4 gl. अकुटिला, प्राञ्जला रावणहत्थय 71 6 18 चाद्यविशेष (G. मुद्धयन्द° 68 8 4 gl. पौर्णमास्यामुदयकाले रावणहत्थो) यो भासुरश्चन्द्रः 'रिउ 7944 ऋच मुसण्ढि 74 7 9; 'मुसुण्डि (v. 1. एसंढि) रिय 69 20 4 ऋचा 58 6 5 आयुधविशेष । रिच्छ° 60 5 4 ऋक्ष (G. हीछ) Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ शब्दसूचि ३२१ (D.77) • रिछोलि 72 98,79 12 6 पति | 'लाडिया 7197 dansel from Lata Vलाव 61 3 5, 62 5 9 employ, रिवू 71742 apply (causative of a; with रुच्छ (v. 1. कच्छ) 59 8 4 nom. | ___sense contamination from लाग्) prop. 'लीह 62 6 7 रेखा °रुञ्ज 71 67; "रुजा 68 1 4, 79 3 8,Vलुक्क 86 17 3 hide (Hc. 4 55) 86 4 7 वाद्यविशेष (of. Ho 4 57 रुंज) लुच्चय 607 5 nom. prop. रुञ्जमाण 90 4 4 गर्जत् ( ef. He. 4 57)| Vलुल 64 7 7 roll रुजा see रुञ्ज लुली 59 6 8 nom. prop. रुण्टन्त 6448; रुण्टमाण 5834/लुह 62 6 9, 65 7 4, 78 159 ___humming ( ef. He. 4 57) wipe ( Hc. 4 105) रुन्द 61 11 3, 5, 77 13 4 विस्तीर्ण लेक्ख 62 68 [लेख्य] a technical रुप्पिम 73 4 2, 73 55 रौप्य term in the gambling diceरेकारिय 72 12 1; रेकारिय 71 15 1 game called अन्धिका (see कत्ति) आक्षिप्त [रे+कारित-] (cf. D. रेंकिअ= लेहड 60 3 8 लम्पट greedy (D. 7 आक्षिप्त ] 25; of. D. 1 172 ओलेहड-अन्यासक्त, / रेल्ल 588 8, 65 5 9,82 10 9 flood | तृष्णापर) लइ 74 2 8, 75 14 9, 752 2, 3, 7, लोट्टन्त 65 87, 65 9 4; लोट्टन्तय 64 88 10 2, 89 11 3 ( particle | 13 9 rolling with the meaning shades of | लोट्टमाण 646 5 retreating granting, offering, appealing, | लोहाविय 80 7 8 पातित inviting) come on, look up लोणिय 88 4 8,89 115 नवनीत (G. ले) लोलि 83 99 coil' - Or 'earलए 75 8 9 (see लइ) look ! have ornament' ? (cf. Vलुल् and G. ___the joy of it! लोळियुं 'sort of earring') लय 77 5 3 गृहीत ल्हसिय 82 5 2 [ ह्रसित ] स्रस्त (of. He. लक्कड ( for लक्कुड ?) 83 11 3, 83 12 4 197) 1 "काष्ठ (G. लाकड; f. Sk. लकुट../ल्हिक्क 67 12 6 hide (Hc. 4 55) लगुड stick) लिहक्क 78 12 9 गत disappeared लङ्खिय 79 4 5 pole-dancer ( PSM (PSM ; cf. He. 4 258 लिहक्क नष्ट) ___ लंख, लेखग) वइ75 10 18 व्रतिन् 'लच्छियं 68 5 6 लक्षित वइसणय 81 115 seat °लडह 59 8 10 nom. prop. ( ef. D. Vवइसर 62. 9 3, 68 12 1 उपविश् 7 17 लडह-रय, विदग्ध) (Part I) ललन्त 58 3 5, 60 1 5, 61 4 9 वइसार 74 16 5 उपवेशय् ( Part I) dangling वयर 64 5 6 प्रकर लल्लक 75 17 8, 88 92 आह्वाननाद वगलामुह 67 4 5 (= वडवामुख) वडवानल (Part II) (ef. PSM. वलयामुह) लसि-विवर 77 4 9 (?) ol. गुह्यविवर | °वच्छ 64 8 9 वृक्ष (cf. D. 7 18 लसइ-काम and | Vवज्जर 58 15 6.83 20 5 कथ् लसुअ-तैल । (Hc. 4 2) Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ सयम्भुकिउ पउमचरिउ वजासणि 57 2 5 57.4 5, 67 1 6 [वज्रा- | 'वरण 77 4 9 embankment शनि] वज्रामि lightning bolt (see | वराइण 76 3 9 वरीक. PSM S. v. असणि) वराहव (?)72 14 6 राहु वह 70 11 10, 72 14 9, 73 13 9, | वरि 7827 उपरि ( ef. M. वर) 774 13. 8283,89 11 3 निश्चितम् /वलग्ग 61 2 8 [उपलग्न. अवलम] आरुह . वय 73 57 (१) वर्मन् , (२) bowl __ अवलग (He..4 206) वलग्ग 59 4 2, (G. वाटको) ___613 1,64 12 3; वलग्गय 73 1 8 अवलग्न वट्टि (v. 1. घट्ट, घट्टि) 82 6 4 देशविशेष(?)| वलन्त 67 12 9 ज्वलत् .. वडहें खेड्डुहें 90 12 7 (corrupt for पिढर- वला 74 184, 75 21 1, 77 16 1 बलात् खंडऍ? cf. पीढ़रखंड at Vimalasāri's वलिमण्डएँ 68 9 1, 84 16 9 बलात्कारेण Parwmacariya 77 64 and पिठरक्षत | (Part I वलिवण्ड) at Ravisena's Padmapurana | वल्लरय 77 13 1 खाद्यविशेष ? 80 140) बवीस 71 6 10 वाद्यविशेष वडु 62 6 3, वड्डय 61 59, 67 14 8, 81 वाइ 64 8 1 [वाति ] वायुपुत्र हनुमत् 11 5 महत् (D. 7 29; H. बडा, वाइयं 86 6 10.gl. निधानोत्पाटनधातुG. वर्ल्ड) वादविवरप्रवेशकारिणः वड्डत्तण 57 2 8 महत्त्व वाइय 87 17gl. मन्त्रवादिन् वडारय 77 15 9 महत्तर वाओलि 65 8 6, 73 8 3 [वातावली] वड्डिम 77 18 7 महत्ता __ वातालि, झंझावात वढत्तण 88 6 12 gl. मुग्धत्व (of. Hc. | वायाल° 7197 (१) वाचाल, (२) विट ___48 4 422, 4, 15 वढ-मूढ) वाणियकल 81 5 7 [वाणिजकला] वणिविद्या 'वत्तारुहण 79 4 5 [वरत्रारोहक ? ] rope वार 62 12 4 gl. बाण. dancer ? वालव 82 16 2 [ वाडव ] अग्नि वह्याउस 63 10 2 बद्धाक्रोश or बदकूर्च ? वालालुञ्चि 61 69, 74 13 5 केशाकेशि (PSM. आउस आक्रुश् ; D. 165 | वालाहिय 61 5 9 lake, pond; gl. आउस कूर्च) सरोवर झीलरा (H. झीलर small वन्तणि 77 206? pond ) ( ef. D.7 39 वाहली लघुजलवप्प 69 20 8, 80 3 9, 82 85, 88 1 2 | प्रवाह; PSM वाहलिया; G. वहेळो) पितृ, तात (D. 6 88 बप्प) Vवावर 63 7 8, 66 3 5, 74 1 6 fight; वप्पिक्की 81 15 10 पैतृकी (He. 4 395 __ वावरन्त 63 11 1 fightings (6) बप्पीकी; G. बापीकी) वावल्ल 75+17 4 आयुधविशेष वप्पिह 62 10 6 चातक (D. बप्पीह 6 90; / वासण 68 53 gl. विशेषेण क्षेपनं H. पपीहा, G. बपैयो) 'वाहलिय 62 8 8 play ground (ef. °वमाल 58 1 8, 59 52; वमालि (f.), PSM वाहियाली 'riding.ground') *738 4 कोलाहल; gl. कलकल | वाहित 72 15 6 व्याहृत (Part I) वाहिर-धिद्वय 83 8 4 [बहिष्ट] shamelessly 'वमाल 63 3 5 समूह bold in public वमालिय 79 12 6 व्याप्त वाहिर-विद्ध (?) 82 18 9 (Possibly Vवम्फ (v. I. वंछ) 81 11 10 काङ्क्ष corrupt for वाहिरचिट्ठ: see वाहिर (He. 4 192) । घिठ्ठय) वम्हाण 67 12 3 ब्रह्मन् | वाहिवन्त (for वाहिरन्त ?) 70 9 1 व्याहरत् Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ शब्दसूचि ३२३ विउणय 64 4 9, 75 18 10 द्विगुण /विरिल्ल 74 9 10 विस्तारय् ( PSM) विउरुव्वण 61 11.1 a magic arrow | विरुवय 57 6 1 कुत्सित bad ( Part II (cf. Jain Sk. विकुर्वण वैक्रियशक्तियुक्त विरुअय ) possessing magic power of | विरुयारय 71 16 8; विरुवारय 73 12 4 production) . कुत्सितकारक or कुत्सिततर (see विरुवय) /वियह 77 15 10 turn hostile, be | °विरोलण 77 10 1 churner ___enraged; gl. विघट् , . 'विलय 79 10 1 वनिता वियाइय 8279°( from वि + जन् ) जात | विवरामुह 663 10 पराङ्मुख (G. faire 'give birth'-restricted विवरेरय 57 3 7 विपरीत ___to animals) विवरोक्खऍ 622 3 परोक्षे at the back, /विक्खिर् 64 7 8 scatter; विक्खिरिय | secretly 61 13 9 scattered विव्वोक 79 11 4 बिब्बोक विग 83 6 5, 84 5 6 वृक विसदेस 84 5 6 [वृषदंश ] बिडाल - 'विच्छडु 62 8 5, 63 9 3, 64 8 6,74 | विसट्ट 6002, 60 2 7,61 op. st., 64 12 1, 76.62 समूह ( D. 7 32) op. st; 64 2 8 विकसित, विघटित 'विच्छिड्ड (for / विच्छड्ड?) 90 4 6 समूह विसट्ट 64 6 6 विसृष्ट (see विच्छड्ड) विसन्थुल 76 6 3 [ विसंष्ठुल ] विह्वल विच्छोय 67 3 3 13 वियोग; विच्छोइय 60 विसरिस 62 6 4 [विसदृश ] अद्वितीय 1 3, 69 13 8 विरहित (cf. Old V विसूर 59 10 6, 72 15 6 खिद् G. वछोहो=विरह)! (Hc. 4 132) विट्टल 77 14 1 filthy ? ( see II s. V. | विसोसु 66 8 2 ? घिणि and विट्टल) विहट्टिय 73 2 1 stroked (?) विडप्प 62 12 8. राहु ( D. 7 65) विहडय 84 12 1? /विणिग्ग 90 7 9 gl. विनिर्गम् विहडप्फड° 587 6, 64 132, 65 32, विणित्त 84 3 12 विनिर्गत 61 9 8, 69 18 9, 74 2 4, 76 52 /विणिभिन्द् 6872 8 विनिर्भिद् व्याकुल, शीघ्र विण्णिहू 75 13 8 द्विर्भूत विहलवल 61 12 6 विह्वल, व्याकुल वितण्टि° 597 3 nom. prop. (=वितर्दिन विहाण 62 6 3 morning (Part I i. e. हिंसक) विहाणय) वित्थक्क 61 9 1 विष्ठित took position | विहि (f.) 68 13 4 विधि ___as opponents ( PSM ) . विहीसण 57 4 1 [वि-भीषण ] gl. विगत भीः विन्धहे (for वित्थऍ ?) 72 13 10 विस्तृते । विहुर 84 11 10 [विधुर] gl. आपद् विहाणय 67 4 1, 67 92, 78 15 1 आर्त | विहोय 86 9 4, 87 1 8 विभव; gl. विन्धणय 61 13.2 वेधनशील fula ( Part I) विभाडण 77 3 3 विनाश; 77 10 5 वीडी 72 6 6 betel [वीटिका] roll . विनाशक; विन्भाडिय 79 10 6 (of. D. (G. बीडी) 770 विप्फाडिअ-नाशित) °वीसड 76 6 1 विस्र stinking with. विमल 78 15 5gl. प्रकट वीसम्भर 82 12 8, 82 13 8 [विश्वम्भरा] भू विम्भल 61 4 9 विह्वल वुक्करन्त 63 10 9 गर्जत् (ref. monkey) °विरञ्च 58 12 5 विरजन i. e. विनाश (?) वुक्किय 68 11 7 गर्जित (ref. monkey) विरहि 8812वृक्षविशेष? (He. 4 98 बुक्क गर्छ ) Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ३२४ सम्भुकि पमचरिउ बुड्ड 663 5 (Hc. 4 101 ) वुड 76 103 मजन वुण्ण° 6183, 6673, 6913 4 त्रस्त (D. 794 ) बूहि 7428 ब्रूहि as 6254 खचित ( cf. Hc4 89 वेड ) वेयण्ड 65 10 5, 68 14, 7499 गज वेङ्गि - विसय 7365 वेङ्गीविषय वेणी 7417 4 प्रवाह age 81 12 10, 81 8 10 a poor creeper (G. वेलडी ) 77 14 8 मस्जू वोहार 78 35 sweep (cf. H. बुहारना ) date 62 116 सुन्दर हाविद्ध 72 11; वेहाविद्धय 6531, 65 5 1, 66 1 1, 7289 कोपाविष्ट (Part I) boast वोक 62 13 1, 6449 ( see भड - वोक्क ) | वोह 8867 तरुण (gl. यौवन, तारुण्य ) (D.7 80 वोद्रह=तरुण; Hc. 8280 ) वोलीण 66 2 1 अतिक्रान्त Vवोल 7219 आक्रम् attack वोल (f.) 6181, 65 76, 69 15 1, 7951 talk वोहित्थ 69 38, 74 6 10 ( वहित्र influenced by वो of वोढ) नौका (D. 6 96) 69 12, 5 स्वकीय ( ? ) सत्य 6837gl. स्वस्थ; 76 4 4 मुदित [D. 85 सइत्त = मुदित ] सहूँ 87210 सदा • सरणिज 729 11 स्वजन; gl. बान्धव . संकार 88 op. st. संस्कार; संकारिय 889 14 संस्कारित, दग्ध संकुन्दिअ (V. 1. संकुंद्धिअ, संकुट्टिम ) 73 3 5 ( ? ); सङ्कन्दिअ at 81 2 9; कुदन्त (V. 1. बुंदे, कुद्धत्त) at 79 48; used in connection with the activity of sort of dancers called फेन्द. सङ्घ 7473 gl takes this to be a sort of weapon ( प्रहरणविशेष ), but it can be the conch generaly kept by all leading warriors of old tionship सक 32 65 [ शक ] देशविशेष सकियत्थ 81 159, 8584 कृतार्थ कोमल 75 19 10 सुकोमल सङ्कन्दण 87 4 13 [ संक्रन्दन ] इन्द्र सदिय° 8129 see संकुन्दिअ संगहण 7766gl. पुंश्चल स्त्री-पुरुष युगल सङ्घट्टण 61 69 संमर्दन सच्च 69 187 [सेत्य ] promise सञ्चल 6091 संचलित सञ्चारम° 79 12 2 mobile सञ्जय 6486 संयुग सञ्जत्ति 60 106 (संयोक्त्रित) tethered सह 57 15 स्नेह सण्ड° 8664 [ षण्ड ] समूह सन्तिहर 70 11 10, 7139 शान्तिगृह सन्धारय 80 129 [ संस्तारक ] दर्भशय्या सन्दावन्वत 64 87 ( १ ) स्यन्दनवत् (२) रोधनयुक्त ° सयत्तण 7617 [ सय = स्व +त्तण ] rela - समल्लविय 68 13 5 समर्पित सप्पडिसय 6835 characterized by a throat [cf. D. 617 पडिसाओ = घर्घर कण्ठः ] सम 7319gl. समुद्र समकण्डिय 65 5 1 attacked with arrows in a concert समोहर 69223 अति-मनोहर समलड 58 5 6 समालब्ध anointed with unguents V समल्लिय [सम् + आ + ली] 6222 hide समसुत्ती 70 11 7 [ समष्टि ] universal sleep? समुक्खय 57 7 2 समुद्गामित समुद्धूसिय° 619 4 अत्यन्त पुलकित ( see Part II उद्धूसिय ) Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ शब्दसूचि ३२५ समुप्पाय° 59 1 5 [ समुत्पात ] gl. कल्पान्त । साह° 90 6 6 gl. मलाई लोके (G. मलाइ समुह 6059,61 1 8 संमुख | cream) (see साहा) Vसमोड ( for समोड) 61 22 offer | साहणं 58 3 8, 5879 [साधन ] सैन्य (see समोड) साहा 71 8 10; 71 10 9 (१) शाखा; Vसमोड 58 9,9, 80 3 6, 82 2 9, (२) cream of curds (D. 8 51 83 8 6 make ready, offer ( see साह-दधिसर) (see साह) Part II ); समोड्डिय 83 op. st. साहिमाणि 5927 साभिमान समोत्थरन्त 61 13 6 attacking ( Part सिय 76 156 श्री Iसमुत्थर] .. . 'सिग्गिरि° 86 3 9 पताका (Old G. सिकिरि) 'सिन्थ' 63 3 2 bow-string (cf. समोहाइय 66 8 5 संमुखागत ___PSM. सित्थ) सर° 71 9 6 (१) स्वर, (२) उपमाला सिप्पि° 73 5 8 (१) शुक्ति, (२) (?) (D. 8 2 सरा-माला; G. सर string °सिप्पीर' 62 11 4 straw of garland or necklace ) सिमिर 61 5 5, 74 16 7 [शिविर ] सैन्य सल 65 11 6, 77 63 चिता सिरत्ति 73 14 7 [शिरस्+आति] शिरोवेदना सवडम्मुह 60 10 4, 64 8 11, 64 4 8, सिल्हय° 77 5 गन्धद्रव्यविशेष 65 59, 66 4 15; सवडम्मुहय 64 52 सिसिर 7189,906 6 [शिशिर ] दधि संमुख सिहिण 66 37,7257 स्तन सन्च° 81 5 5 (१) सर्व, (२) [शर्व]gl. सीय 76 1 7 श्री शङ्कर सील 69 3 3 [श्रील ] श्रीयुक्त सवण्ह 76 14 5 सर्वज्ञ सीसक्क 64 14 5 शिरस्त्राण सम्वर 82 6 1 [शबर] देशविशेष सुक्कुइम 57 7 4? सव्वल 58 6 6,61 1 4, 61 4 5 सुढिय 74 14 1 श्रान्त (D. 8 36) sort of lance सुणासीर° 78 11 4 [ सुनासीर ] इन्द्र सुण्णहर 77 12 9 gl. प्रमाण (?) सव्वंसह 77 2 5 [.सर्वसहा ] gl. पृथ्वी सुण्णासण 68 11 2 gl. ऊर्ध्वसंस्थानं (?) सहेज्ज 6799 सहाय "सुम्ब 62 8 4 [शुम्ब] chord or संवाय-84 22 4, 9 [संवाद] अपवाद . string woven from Sumba साइय 6099, 66 6 10, 77 18 10, . grass 79 6 2, 89 3 4 आलिङ्गन (G. सुवन्त° 61 1 9 सुबन्त सांई f.) सुहच्छी 67 7 5 सुखासिका साडण 68 5 8, 77 10 5 destroyer सुंसुअर 59 97, 60 5 6; °सुंसुयर' 588 सारच्छ 7579 सारथ्य . 5, सुंसुमार 66 3 3 शिशुमार crcodile °सारि 74 17 8 piece at a draughts संसआर Part I: Buddhist like dice game Hybrid Sanskrit Dictionary 8. v. suśumāra ) सारि 74 6 1 गजपर्याण ( Part I ) सुडिय 67 8 9 chopped off'; 7675 सालणय 58 6 4 dried and fried | shorn off; 76 6 7 cudgelled (EC. pickles (Part I)", सूड भन्न; G. सूडवू beat with a club साव 58 69, 72_11_9 (rhyme- | सूणापिय 84 22 6 caused to swell ___secure) सर्व सूर 73 3 8 शौर्य (ef. G. शूर) Jain Education Internपउ० च० ४२ Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ३२६ सूत्र 82 6 देशविशेष से 71 156, 73 3 8 तस्य सेउण देस 6963 देशविशेष सेय-वड 746 10 श्वेतपट sail सेर अच्छहि 885 2 मौनं भजस्व °सेस 79 4 2 निर्माल्य ( Part I ) सोयामणि 86139 सौदामिनी सोमाल° 6658 सुकुमार सोमालिय° 74 176gl. हस्तिशुण्डा सोरडिया 7198 damsel from Saurāṣṭra सोहलय 67 2 5 उत्सव ( Old G. सोहलो ) °° (f.) 614 7 challange हट्ट -सोह 81 152 आपणशोभा सयम्भुकिउ पउमचरिउ लोह लिहू (य) 75 87, 75 13 6 व्याकुलीभूत ( cf. Hc. 4396 इल्लोहल ) हवि 58 46, 5998, 6759, 78 34 अनि हाणण 577 1 घातक हाल 59 68 nom. prop. हिण्डन्तय 6189 roaming eिfusa 8264 देशविशेष हिन्दोला 6299 swing | हिलिहिलिहिलन्त 6334 neighing हिंस (हेषु) neigh; हिंसन्त 61 1 6; हिंसिय 66 28 हीर 81 106, 85 79 सूचीमुखाभं दार्वादि वस्तु (D. 870 ) हड्ड 61 4 8, 63 5 10, 6393, 64 हुडक 7166, हुडेका 63:15, 72 15 86, 76 6 2 अस्थि 3 वाद्य विशेष हत्थियार 75 14 5 weapon (G. हथियार ) V हत्थुत्थल 85 5 2 permit with the gesture of hand ( Part II ) हरिवर 9044gl. मण्डूक 'हल 69 3 9 anchor हुलि° 5866, 61 14 आयुधविशेष हुली 5968 nom. prop. (cf. Hc. 4 143 हुल=क्षिप् ) ° (v. 1. हुल्लर ) 6075 nom. prop. 'हूल' 597 10 nom. prop. हेड' (v. 1. हेडि ) 6072 nom. prop. हल 64 1 2 हल् consonant हलष्फलय 6539 प्रक्षोभ ( cf. D. 859 | हेल 5968 nom. prop. हल्लम्फलिअ = शीघ्र, आकुलत्व ) हल्लिय 6791 ( D. 862; G. हलवुं, हालवु ) वाइय 744 1 82 114 (gl. गर्व नीतः ) accustomed to ( Part I, II ) Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page Line 8 34-35 HARLA2222 11 12 12 14 17 21 23 23 26 26 29 32 " "" " "" ३ ४ ६. " "3 ८ ९ ११ १२ १३. १७ ލ १८ १९ 1287 30 37 9 23 28 28 1 23 32 २८ ५ 40 illustration 43 metres 44 (erd) different 47 well २९ "" 49 in १३ सत्तुत्तमद्दणो १४ हाणणो ४ "देव पत्ति जइ ४. Corrections and Alterations १५ कलहॅवि २३ २८ २५ S Correction Every warrior sought out his match from the opposite side and Trivmphal Complained shattered deer "" Bhāmandala. Variable rnyme moras Viṣamā (cancel the whole line) "" २५ - ६ - चक्कोहरुरह ८ थिर-थोरभडवो हि १५ 1 A 'चक्केहिँ गय- गण्ड-वलग्गइँ 15 A धण गउ डवित्थ- डित्थ -हालाद्दल 2.P ( णिवडेसइ "" " " आसीविसु तुहुँ फणिन्दु 2. PS विस ) देइ Page Line २० २३ २५ २८ २९ ލ ३० ३५ ३७ ३९ ३९ ४० ४१ ४६ ४७ ५० در ५१ ५३ " ५४ ६१ ६६ ७२ ८० ८१ ८३. ८४ ८६ " ८६ " Correction <- All forms with final "हिँ to be read as ऍहिं - कलहंस १६ १८ तुरङ्ग थड २३ सम्माण दाण ११ - भूरिणाऽरिणी 11 A धया २८ १४ २० २२ २ ९ २ १९ २४ १ ३ १४ " 22 २२ १२ ८ १ १० ७ ९ णिङ्कुराइँ अद्धरतें १२ णिसुणे वि विजुलै हिँ धर्णे १२ रह हय गय जा . ૮ ११ विसल्ल १८ विसालहीँ - सच्छा यहाँ सरइ ( ? ) Metre requires- कुर्खेण and -लुइँ गलगजैवि ९ किङ्क रॅहिँ इस वि तो णिसियरु गिव्वाणरवण ओहाइय राहण Metre requires and राउं -लक्खणें अ तोरणिउ जलेण shift [ १ ]' after line 11 पयऍि - रक्खसैंण Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 225 106 328 सयम्भुकिउ पउमचरिउ Page Line ... Correction Page Line ... Correction 88 16-17 Put the lines into | 209 * 11. पइसन्तें jnverted comas. 214 कोडि दस 7 सिद्ध व 216 अभिट्ट ,, महक 18 The first verse-line last Kadavaka S is short by two 4 चप्पउ *nforas 101 14 वुझेसउ (?) | 233 29 वसहद्धऍण 102 21 Metre requires जिव 102 18 स-मुहु appears to be a mistake for स-रहु | 238 7 सम्भु सिरिभूइ विवाइउ | 240 9 उवलद्धउ 104 15 कुरुल. 9-1. Read 25 एकु मणु these as 109 ऍहु single verse-lines 6 किय कालहों , 10 वरिन्देणं . 123 25 व राहवेण 243 2-3 Read these as single 4 छाया verse-lines 1 दुललिऍण 17-18 ताहं, -रावणाहं __2 लिऍण 13 कऍ थिय 26 4 A°लियएण. 5 PA 245 24 महरिसि लियएण ___25 -भूसिओ 141 25 अथाह 247 2 एत्यन्त 14 संताविय 253 _5 र्दु तेहि 164 12 वजमए 257 19 एवं 19 -सिय 18 ऍउ 168 9 उच्चाइए 259 23 सौं 171 22 मुहेहि रुवन्तु 178 18 मि (?) 3. महामोह. 21 Shift the figure 20 99 The last verse-line one line up is short by one mora 180 24 पत्ताहाँ 181 किउ लक्खणण __ 20 सिरेण, °सरेण 187 22 पेलावेल्लि 288 13 सुर्णेवि 192 * 25 A word of two mora | 289 1 -थाणहाँ is missing from the | 301 7 ज्ञात्वा last verse-line / , 10 at I 258 -