________________
શ્રી નવપદ પ્રકરણ ગ્રંથને ગુજરાતી ભાવાનુવાદ
દીક્ષા બાદ બંનેએ સામાયિકથી આરંભી અગિયાર અંગો સુધી શ્રુતને અભ્યાસ કર્યો. સમય જતાં ગીતાર્થ બનેલા જમાલિને ભગવાને આચાર્ય બનાવ્યું. એકવાર જમાલિએ ભગવાન મહાવીરને વંદન કરીને કહ્યું કે, આપની અનુજ્ઞા હોય તો હું પાંચસો સાધુઓની સાથે ગામ–નગર આદિમાં વિહાર કરવાને ઈચ્છું છું. આ સાંભળીને ભગવાન ભવિષ્યમાં થનારા દોષને જોવાથી મૌન રહ્યા. આથી જમાલિએ ફરી ભગવાનને કહ્યું. છતાં ભગવાન તરફથી કોઈ ઉત્તર ન મળ્યો. તેથી તેણે ભગવાનને વંદન કરીને બહુશાલક ઉદ્યાનમાંથી નીકળીને પાંચસો સાધુઓની સાથે એક ગામથી બીજે ગામ વિહાર કરવાનું શરૂ કર્યું. એકવાર તે શ્રાવસ્તીનગરીની બહાર હિંદુક ઉદ્યાનમાં રહેલા કેષ્ટક મંદિરમાં આવ્યું. ત્યાં તેને પ્રાંત આહાર વગેરેથી અત્યંત ગાઢ રોગ થયે. તેથી તેણે સાધુઓને બોલાવીને કહ્યું કે, દાહકવરે મારા શરીરને વિહળ કરી નાખ્યું છે. હું બેસવા માટે ક્ષણવાર પણ સમર્થ નથી. આથી જો તમે મારે યોગ્ય સંથારો પાથરો તે તેના ઉપર સૂઈને પીડાને દૂર કરું. શિષ્યએ તેમ કરવાને અમે ઈચ્છીએ છીએ એમ કહીને સંથારે પાથરવાનું શરૂ કર્યો. ગાઢવેદનાથી તેના શરીરમાં ઘણી જ પીડા થતી હતી. આથી તેણે ફરી કહ્યું કે, હે સાધુઓ! તમે સંથારો પાથર્યો કે નહિ? સાધુઓએ કહ્યું: સંથારે પાથરી દીધો છે. તેણે સંથારાને જે તે હજી સંથારો પથરાયો જ ન હતા. સંથારો નહિ પથરાયેલો જોઈને તેના ચિત્તમાં કોધ પ્રગટ થયે. આમ છતાં તે વખતે શરીરમાં પિડા હોવાથી તે કંઈ બોલે નહિ.
પાથરેલા પૂર્ણ સંથારામાં સૂઈને પીડાને દૂર કરી. ક્ષણ પછી શરીર સ્વસ્થ થતાં તેણે સાધુઓને બેલાવીને પૂછ્યું: હે સાધુઓ! સંથાર અર્થે પથરાયે હોવા છતાં પથરાઈ ગયો છે એમ તમોએ કેમ કહ્યું? સાધુઓએ કહ્યું: વનમાળે હે માને વિઝિટ રિમાને િનિરિક્રમા નિષિom =“કરવા માંડયું તે કર્યું કહેવાય, ચાલવા માંડ્યું તે ચાલ્યું કહેવાય, ઉદીરવા માંડયું તે ઉદીયું કહેવાય, અને નિર્જરવા માંડયું તે નિર્જયું કહેવાય ” ઈત્યાદિ જિનવચન પ્રમાણ હોવાથી કહ્યું છે. આ સાંભળીને જમાલિને ભવિતવ્યતાના કારણે તે ક્ષણે મિથ્યાત્વકર્મનો ઉદય થયે. આથી તે બેકઃ તે વિષે ભગવાન ભૂલ્યા છે. કારણ કે ક્રિયાકાલ અને સમાપ્તિકાળ અત્યંત ભિન્ન હોવાથી
પથરાતું” અને “પથરાયેલું ” એ બેનો એક કાળ નથી. આથી “ભગવાનનું વચન મિથ્યા છે” એવી પ્રતિજ્ઞા કરીએ છીએ. અહીં અનુમાનવાક્યનો પ્રયોગ આ પ્રમાણે છેભગવાનનું એ વચન મિથ્યા છે, કારણ કે પ્રત્યક્ષથી વિરુદ્ધ અર્થને કહેનારું છે, શબ્દ કર્ણને વિષય નથી એ પ્રતિજ્ઞાવચનની જેમ. અમેએ કહેલે હેતુ 'અસિદ્ધ નથી.
૧. અસિદ્ધ એટલે હેતુને પક્ષમાં અભાવ. જેમકે, રાદો ગુનઃ ચાક્ષુદવાત, અહીં ચાક્ષુષત્વ હેતુ પક્ષ શબ્દમાં નથી. કારણ કે શબ્દ ચાક્ષુષ પ્રત્યક્ષ નથી, કિંતુ શ્રાવણ પ્રત્યક્ષ છે પ્રસ્તુતમાં
