Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
લોકોની શ્રેણિઓ પોતાના સ્થાન તરફ ગમન કરવા લાગી.
હવે કુલપતિએ પૂર્વે નહિ શીખવેલ એવી સર્વ ધનુર્વેદ વિગેરે કળાઓ કુમારને સારી રીતે શીખવી. ત્યાર પછી ઉજવલ વાદળાંઓથી છવાયેલા આકાશવાળો શરદકાળ આવ્યો. જેમાં ખીલેલા કમલવનમાં ચપળ હંસો મધુર રમણીય શબ્દ કરતા હતા. કોઈક સમયે કંદપુલ અને જળની શોધ કરવા માટે ગએલા તાપસીની પાછલ પાછળ કુમાર જતો હતો, ત્યારે કુલપતિએ રોકવા છતાં કુતૂહળથી ચંચળ થયો છતો વનના સીમાડે ગયો. મનોહર વનપ્રદેશ નીહાળતો હતો, ત્યારે અંજનગિરિ સરખો ઊંચો હાથી તેણે જોયો. સ્થિર અને સ્થૂલ સુંઢવાળા, શ્વેત દંકૂશળના અગ્રભાગથી વનખંડના વૃક્ષોને ભાંગી નાખતો, કુંભસ્થલમાંથી ઝરણાની જેમ ગળતા મદજળથી આકર્ષાયેલ ચપળ ભ્રમર શ્રેણીથી ઘેરાએલ સત્તાપા સાતે અંગોમાં પ્રતિક્તિ, કુંભસ્થળથી આકાશતલના વિભાગને જિતનાર, પ્રલયકાળમાં મેઘ સરખી ગંભીર શબ્દ-ગર્જનાથી દિશાઓના અંતને પૂરતો એવો હાથી કુમારને સન્મુખ આવતો દેખી રોષવાળી શીઘગતિથી પ્રત્યક્ષ ભયંકર જાણે યમરાજા ન હોય, તેવો હાથી સન્મુખ આવવા લાગ્યો. તેની સાથે ક્રીડા કરવાના કૌતુકથી કુમારે તલના ફોતરા જેટલો પણ પાછા હટટ્યા સિવાય ગોળાકાર ઉત્તરીય વસનો દડો બનાવીને તેની સન્મુખ ફેક્યો. હાથીએ પણ તે દડાને સૂંઢથી પકડીને આકાશમાં ઉછાળ્યો અને ક્રોધથી અંધ બની ગયો. આ અરણ્યના હાથીને દક્ષતાથી છેતરીને વસ ગ્રહણ કરી લીધું. લોભ પામ્યા વગર કુમાર તેને રમાડવા લાગ્યો. સૂંઢના અગ્રભાગનો સ્પર્શ કર્યો, એટલે તે વનતાથી વેગથી તેની સામે દોડ્યો, વળી કુમાર તેની આગળ દોડ્યો. એટલામાં હાથીનો પગ અલના પામ્યો એટલે કુમારે તેની પાછળ જઈ તેની પીઠ પર મુષ્ટિપ્રહાર માર્યો, જેથી તે હાથી ઉઝ ચીસ પાડવા લાગ્યો. હાથી બીજી દિશામાં જેવો ફરવા લાગ્યો, તે વખતે કુમારે બે પગની વચ્ચેથી હાથીના તલભાગને હથેળીથી પંપાળ્યો. આ પ્રમાણે કુંભારના ચક્રની જેમ ભમાડ્યો, એટલે તે ઘણો પરિશ્રમ પામ્યો અને થાકી ગયો. ત્યાર પછી તે પ્રદેશમાં ચરતા મૃગલાના ટોળાંને થંભાવી દે તેવું અતિ મધુર કાકલી સ્વરથી કુમારે ગીત ગાયું.એટલે હાથી સરવા નિશ્ચલ કાન કરીને ગીત શ્રવણ કરવા લાગ્યો. હાથી બીજા કશા તરફ નજર ન કરતો, સૂંઢ સ્થિર કરીને ચાલવાની ગતિ અટકાવીને જાણે ચિત્રામણમાં ચિતરેલો હોય તેવો ક્ષણવારમાં સ્થિર બની ગયો. ત્યાર પછી દંતશૂળ ઉપર ચરણકમલટેકાવીને સર્વ પ્રકારની હેરાનગતિ કરવાની બંધ કરીને કુમાર પીઠપ્રદેશ ઉપર મજબૂતાઈથી આરૂઢ થયો. કૌતુક પૂર્ણ કર્યા બાદ ધીમે ધીમે હાથી પરથી નીચે ઉતરીને આગળ ચાલવા લાગ્યો, પરંતુ અવળે માર્ગે ચાલવાથી દિશાચક્ર માલુમ ન પડવાથી મુંઝાઈ ગયો. પછી મંદ ગતિથી આમ-તેમ પરિભ્રમણ કરતા તે પ્રદેશમાં રહેલા એક પર્વતની ખીણમાંથી વહેતી એક નદીના કિનારે જીર્ણ પડી ગયેલા ઘરવાળું છતાં ખંડિત ભીંત માત્રથી ઓળખાતું એક નગર કુમારના જવામાં આવ્યું. જોતાં જોતાં કૂતુહલ ઉત્પન્ન થયું એટલે નિરીક્ષણ કરવા લાગ્યો તો ત્યાં અતિગુપ્ત એવું વાંસનું બનેલું પોલું ઝુંડ જોવામાં આવ્યું. બાજુમાં એક ખગરત્ન બહાર મૂકેલું હતું. કૌતુકથી તે ખગની પરીક્ષા કરવા માટે તે વાસની શ્રેણી કાપવા માટે વહન કર્યું. તરત જ વાંસનું ઝૂંડ નીચે પડ્યું અને તેની અંદરના ભાગમાં પૂર્ણચંદ્ર-મંડલ
