Book Title: Nighantu Shesh
Author(s): Punyavijay
Publisher: L D Indology Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/032753/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Laibai Dalpatbhai Series No. 18 AC. HEMACANDRASURI'S NIGHANTUSESA WITI VACANACARYA SRI Sr TVAL.. \BHAGAN'S COMMENTARY Edited by MUNIRAJA SRI PUNYAVIJAYAJI LALBHAI DALPATBHAI BHARATIYA SANSKRITI VIDYAMANDIRA AHMEDABAD-9 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Lalbhai Dalpatbhai Series General Editors: Dalsukh Malvania Ambalal P. Shah No. 18 AC. HEMACANDRASURI'S NIGHANTUSESA WITH VACANACARYA SRI SRIVALLABHAGANI'S COMMENTARY Edited by MUNIRAJA SRI PUNYAVIJAYAJI TRAU bhAI CS: ahamadAbAda LALBHAI DALPATBHAI BHARATIYA SANSKRITI VIDYAMANDIRA AHMEDABAD-9 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ First Edition : 500 copies June 1968 Printed by Svami Tribhuvandas, Ramananda Printing Press, Kankaria Road, Ahmedabad and Published by Nagin J. Shah, Acting Director, L. D. Institute of Indology, Ahmedabad-9 This Volume is published with the grant-in-aid from the Ministry of Education, Government of India, New Delhi Prioo Rupees 30/= Copies can be had of Gand L. D. Institute of Indology Ahmedabad-9. Gurjar Grantha Ratna Karyalaya Gandhi Road, Ahmedabad-1. Motilal Banarasidas Varanasi, Patna, Delhi. Munshi Ram Manoharalal Nai Sarak, Delhi. Mehar Chand Lachhamandas Delhi.-6. Chowkhamba Sanskrit Series Office Varanasi. Sarasvati Pustak Bhandar Hathikhana, Ratanpole, Ahmedabad-1. Oriental Book Centre Manek Chowk, Ahmedabad, Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandrasUriviracitaH nighaNTuzeSaH vAcanAcAryazrI-zrIvallabhagaNivinirmitayA TIkayA sametaH saMpAdaka munirAja zrI puNyavijayajI prakAzaka lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAmaMdira amadAvAda-9 . Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAlabhAI dalapatabhAI granthamAlA pradhAna saMpAdaka - dalasukha mAlavaNiyA, aMbAlAla pre. zAha mudritagranthAH [: 1. saptapadArthI - zivAdityakRta, jinavardhana- 8. nemiraMgaratnAkara chaMda - kavilAvaNyasUrikRtaTIkA saha 4-00 samayakRta 6-00 2,5.15. CATALOGUE OF SANSKRIT 9. THE NATYADARPANA OF RAAND PRAKRIT MANUSCRIPTS: MACANDRA & GUNACANDRA : Muni Shri Punyavijayaji's Colle A Critical Study : Dr. K. H. clion. Part I Rs. 50-00 Trivedi 30-00 Part II Rs. 40-00 10,14. vizeSAvazyakabhASya-svopajJavRtti Part III Rs. 30-0.) saha prathamabhAga, dvitIyabhAga 15-00,20-00 3. kAvyazikSA-vinayacaMdrasUrikRta 10-00 11. AKALANKA'S CRITICISM OF 4. yogazataka- AcArya haribhadrakRta svo DHARMAKIRTI's PHILOSOPHY pajJavRtti tathA brahmasiddhAntasamuccaya A Study 1 Dr. Nagin Shah 30-00 . ratnAkarAvatArikAMdyazlokazatArthIsaha 5-00 vAcakazrImANikyagaNi8-00 6, 16. ratnAkarAvatArikA - ratnaprabhasUrikRta zabdAnuzAsana - AcArya malayagiriprathama bhAga, dvitIya bhAga 8-00,10-00 viracita 30-00 7. gItagovindakAvyam - mahAkavizrI- 17. kalpalatAviveka-kalpapallavazeSajayadevaviracita, mAnAGkaTIkA saha 8-00 ajJAtakartRka 32-00 saMprati mudyamANagranthanAmAvali 1. ratnAkarAvatArikA bhA. 3- ratnaprabha- 8. CATALOGUE OF SANSKRIT AND ___ sUrikRta, TippaNa-paJjikA-gUrjara rAnuvAda saha PRAKRIT MANUSCRIPTS. Part IV 2. neminAhacariu - A. haribhadrasUri- 9. zAstravArtAsamuccaya (hindI-anuvAda saha) (dvitIya)kRta A. haribhadrasUrikRta 3. adhyAtmavindu-svopanavRtti saha - 10. vidyAnuzAsana - A0 malliSeNasUrikRta upAdhyAya harSavardhanakRta 11. tilakamaJjarIsAra-pallIvAla dhanapAlakRta 4. nyAyamaJjarIgranthimaGga-cakradharakRta 12. vizeSAvazyakabhASya bhA. 3-koTayArya vAdigaNikRtaTIkA saha-AcArya jinabhadragaNi 5. madanarekhA-AkhyAyikA - jinabhadrasUrikRta 13. bhAjyAvArtikaTIkAvivaraNapaJjikA paM. aniruddha 6. YOGABINDU OF HARIBHADRA 14. SOME ASPECTS OF RELIGION AND Text with English Translation, PHILOSOPHY OF INDIA Explanation 15. DICTIONARY OF PRAKRIT PROPER 7. YOGA DRSTISAMUCCAYA OF NAMES HARIBHADRA : Text with 16. SOME MISCELLANEOUS JAIN WORKS English Translation, Notes Etc. ON LOGIC AND METAPHYSICS Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PREFACE . The scientific literature written in Sanskrit and Prakrit has not been sufficiently explored. A considerable number of unpublished mss. pertaining to the scientific subjects like Ratnapariksa, Silpa; Ayurvedo, Ganita, Pranisastra, etc. are available to us. And it is our duty to bring them to light. We have taken a step in this direction by way of publishing the present work. The commentary on Ac. Hemacandra's Nighantusesakosa, by Sri Srivallabha Upadhyaya (17th Cent, V. S.), is published here for the first time. We must thank Rev. Muni Punyavijayaji for critically editing the text and the commentary with many important Appendices. His 'Editor's Note' is really illuminating. We are very grateful to Shri Bapalal G Vaidya for writing a learned introduction to this edition. My thanks are also due to Pt. Amratlal who read the proofs.. We must express our sincere thanks to the Ministry of Education, New Delhi. If it were not for the generous grant given to us by the said ministry under the scheme for publishing rare nianuscripts this edition of the so far unpublished text would not have come to light in this present form. We hope that this publication will be of very great value for the students of Ayurveda and Botany. L. D. Institute of Indology, Ahnedabad-9. 1-6-68 Nagin J. Shah Acting Director Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Editor's Note Five mss. have been used in the preparation of the critical edition of the text of the Nighantusesakosa of Ac. Hemacandra along with the commentary of Sri Srivallabha Upadhyaya. Out of these five mss. three mss contain simply the text of the Nighankusesa while the rest contain the commentary also. The description of these five mss. is given below in due order. 1. 5 ? This ms. contains the text of the Nighantusesa and also of the commentary thereon by Sri Srivallabha Upadhyaya. It has 76 folios, 75 lines per side of the folio and 43 to 48 letters per line. It is written on a very good paper with beautiful and uniform handwritipgs. It is the best of all mss. It is almost correct. Important notes are written at various places in its margin. At the end we find no mention of its age. But we infer that its age is very near to that of the actual composition of the text. That is, it is beyond doubt that it has been written in the second half of the 17th Cent. V. S. Its size is 101" x 41". 2. This ms. too contains both the Nighantusesa and its commentary. This ms, is incomplete and ends with the first half of the 16th verse occurring in the Second Kanda. It consists of 32 folios. The script not being uniform and orderly the lines in the sides of the folios vary from 13 to 17. Each line contains 50 to 56 letters The ms. is neither very corrupt nor very correct. At some places in the margin there occur useful notes. The size of the ms. is 10" x 4". 3. This is a plam-leaf ms. It belongs to Sanghavi Pala Jnana Bhandara of Palm Leaf MSS., Patan. It contains the text of the Nighantusesa only. It has been torn, It consists of 14 folios and therein occurs the text from the 34th verse of the First Kanda up to the 140th verse of the same Kanda. It seems to have been written in the second half of the fifteenth Cent. V. S. It is almost in good condition. It is mostly correct. Its script is not bad. 4. To This ms. belonging to c. Second half of the 16th Cent. V. S. contains the text of the Nighantusesa only. Its script is excellent and very neat. It has four folios; 21 lines per side and 85 to 89 letters per line. It is in good condition. It is correct. And in its margin there occur important notes. At all places where the list of the synonyms of a particular tree or plant or creeper ends we find the mention of its popular names current in those days. Its size is 12"x41'. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. tao This sign refers to the Nighantusesakosa printed as the pineth kosa in the Abhidhanasangraha part II published by the owners of the Nirnayasagara Press in V. S. 1952. As other old mss. were not available to the learued editor, this edition abounds in errors that have resulted from inisreadings of the script; at places the verses have been dropped and readings have become topsyturvy. The verses sixteen and a quarter that occur after the benedictory verse were not available to the editor. Hence he has kept that much blank space in his edition. In spite of all this we should acknowledge our indebtedness to and express our sense of gratitude towards the editor who made available this important text in those days. I have thoroughly utilized this edition. For that I am very thankful to the learned editor and also to the owners of the Nirnayasagar Press. I have critically edited the Nighantusesakosa along with its commentary on the basis of these five mss. 9 9, 9 and 5-these three mss. belong to my personal Collection of Mss. I have given in foot-notes all the useful notes that are found in the margin of these mss. After most of the portion of the text had been printed we obtained the go and go mss. Hence their variants, the useful notes and the popular names (given at the end of the list of the synonyms) are given in the relevant Appendices. The model ms. or mss. of the Nighantusesa kosa that Sri Srivallabha Upadhyaya utilised for the composition of the commentary are very different from the go and go mss. that we utilised for the preparation of this edition. The scholars will realise the fact when they study the variants noted down by us in the First Appendix. Again, the mss. utilised by Sri Srivallabha Upadhyaya give the readings which do not correspond to the quotations from the Dhanvantarinighantu which he himself has given in his commentary. On the other hand, the mss. of the Haimapighantusesakosa utilised by us give the readings tbat correspond with those quotations. I am not able to obtain the mss. of that group to which belonged the mss. utilised by Sri Srivallabha Upadhyaya for the composition of the commentary. Of course, I have obtained one ms. which gives readings that correspond, to a certain extent, to those on the basis of which Sri Srivallabha composed his Tika. (This ms. belongs to the Ac. Sri Veddhicandrasuriji Jnana Bhandara, preserved in the Hemacandra Jaina Jnana Bhandara, Patap. Ac. Viddhicandraji was a resident of Jesalmer and he belonged to Kharatara Gaccha.) From this it seems that afterwards the number of variants might have increased to a considerable extent on account of scriptological errors. The Age of Sri Srivallabha Upadhyaya was the age of political wars Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ and on that account he might not have been able to procure the old mss. Hence his commentary is based on whatever mss. he could obtain. Sri Srivallabha Upadhyaya has attempted to give popular name of each and every plant or tree or creeper or herb. We should not think that it is he who has made this attempt for the first time. This is evident from the go ms. of the Haimanighantusesakosa which belongs to the first half of the 6th Cent. V. S. and is utilised by us for noting different readings, useful notes and popular names that we have found in it. This ms. contains popular names of plants, etc. at those concerned places. (See Appendix 4). I have supplemented his attempt by writing foot-notes in the third Appendix. The entire credit of preparing this scientific supplement goes to that learned Vaidyaraja Bapalal G. of Surat, the renouned scholar of the science of Ayurveda and also of the science of Botany. He granted my request of making this Appendix very lucid and useful and gave his valuable time for dictating notes, in details, to Pt. Amratlal whom I sent to him to Surat. As a result of this I could give a valuable Appendix which will be very useful to the scholars of Ayurveda and Botany. In the second Appendix I have indicated the gender of words occurring in the Nighankusesakosa. While doing so, I have followed the suggestions available in the Nighantusesakosa and its commentary. I have not paid heed to the different genders mentioned in other kosas; nor have I noted these differences in the Appendix. After having gone through the commentary we can say that the mss. of the Nighntusesakosa which were before the commentator contained the disorderly and corrupt readings. Sometimes it has so happened that the commentary is not consistent with the readings of those mss. Again, there are cases where the commentator writes his commentary considering the incomplete reading to be complete. Let us note and study some such instances. v(erse) 79 (Second half): In the commentary there occurs the reading 'mahakacchah Sandilyah'. And the commentary follows this reading. But the mss. of the Nighantusesakosa give the reading mahakapitthah Sandilyah'. If we were to accept the reading accepted by the commentator then a quarter of a verse will lack one letter. And if we were to accept the other reading then the quarter will become complete and regular. Again, as a synonym of Bilva the word 'mabakapittha' seems to be more appropriate than the word 'mabakaccha'. The commentator might have before him the corrupt reading Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'mahakatthah'. After having corrected it into 'mahakacchah he seems to have commented on it. v. 94 (Second half): The mss. of the Nighantusesakosa and the ms. 9 9 of the commentary contain the reading "htra', while the ms. g ? of the commentary contains the reading 'vira' and the commentary too follows it. In the Dhanvantarinighantu the reading 'hira' occurs. But in the quotation from this Dhanvantarinighantu the commentator has changed 'hira' into 'vira'. v. 103 In this verse the halves are found in reverse order. v. 159 (Second half): The commentator notes the variant vasika with the remark 'eke'. But this reading is available in the mss. of the Nighantusesakosa belonging to different groups. Moreover, such variants are in umberable in the Nighantusesakosa. So, what is the use of noting one or two variants ? v. 160 (Second half): The verse occurring in the commentary and also the mss. of the Nighantusesakosa give the reading 'andakah' ('agnikah is our corrected reading), while the mss. of the commentary contain the explanation of agnikah. What could be the reason of this discrepancy? v. 167: The reading available to the commentator is darvi daruharidrayam', while the mss. of the Nighantusesa contain the reading daruharidrayan dardi'. Looking to the structure of the Nighantusesakosa we feel that the latter reading is more appropriate. v. 185. (Second half): The verse of the Nighantusesa kosa occurring in the commentary and the mss. of the Nighantusesakosa give the reading 'bhutakesy a pi' instead of 'bhutavesy a pi' ('bhutavesy api' is our corrected reading) while the commentary follows the reading 'bhutavesy api'. The quotation from the Dhanvantarinighantu, occurring in the g 9 ms, gives the reading bhutuvesi, while the same quotation occurring in the 9 3 ms. gives the reading bhutakesi, The Dhanvantarinighantu, the Amarakosa, etc. give the reading bhutavesi only. v. 193 (First half): The ms. I 9 (containing the commentary) and ms. g of the Nighantusesa give the reading 'manjirasimbika' and the commentary too follows it. On the other hand, the ms. 93 (containing tika) and ms. fao give the reading manjarisimbika and the commentary too follows this reading v. 345 (First half): The ms. of the commentary contains, at this place, the reading 'ajandi ca sksagandha syad antahkota puspy api', while the Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mss. of the Nighatusesakosa contain the reading 'ajandi sksagandha syad antahkotarapuspy api'. The latter one is correct. Even the Dhanvantarini. ghantu gives the reading 'antahkotara puspi'. The reading available to the commentator is 'antahkota puspr'. Hence he has to add 'ca' to complete the metre. But he would have made the reading consistent and correct by adding 'ra' instead of 'ca' if he had paid attention to the quotation taken from the Dhanvantarinigbantu. Here we have given only a few ipstances. From the Appendices scholars can get the complete idea of the variety of readings, recensions, etc. The works of the commentator Sri Srivallabhopadhyaya prove him to be an expert in the science of Lexicography. We know bim to be the author of the following works: (1) Haima-Abhidhanacintamai--Namamala-Tika (1661 V. S.) (2) Haima-Linganusasana-Svopajnavstti-Durgapadaprabodha (1661 V. S) (3) Haima-Namamalasilonccha. Tika (1654 V. S.) (4) Haima-Namamalasesasangraha-Tika (1654 V. S).. (5) Haima-Nighantusesa. Tika (Present work). (6) Vidvatprabodhakavya Savacurika (Sobhariksta Ekaksara. Dvya ksarapamamala-Dvyasrayakavya). (7) Vijayadevamabatmya Svopajna-Tippanirupa Avacuri Saba. (8) Sahasra dalakamalabaddha Arajinastotra Satika (9) Jayasagaropadhyayaksta.Ajitapathastuteh Tika (Mula-artha pari. haradvata Vyakhyantararupa) (10) 'Khacaranana Pasya Sakhe Khacara'- Kavya-Arthatrayi It is quite possible that he might have written other big or small works. Looking to the list of his works we arrive at the conclusion that most of them pertain to the subject of lexicon. He was a master in that field. Popular names mentioned by him are mostly from Rajasthani Language. This strongly suggests that he was a native of Rajasthan. But we cannot be definite so long as we do not come across an actual reference to that effect. Jaina monks wander from place to place and sometime, due to some special circumstances, stay for long at a particular place and adopt its language and customs. Hence it would be a baseless imagination to say, without an actual reference, that a particular monk was a native or resident of a particular place. 1. Figures in brackets indicate dates of composition. . Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Those who are interested in having a short life-ketch of Sri Srivallabha Upadhyaya are requested to refer to Kharataragacchiya Muni Sr Vinayasagaraji's introduction to 'Sabasradalakamalabaddha Arajinastotra Satika'. I thank Pt. Amratlal for correcting proofs with exactness and patience. I am very grateful to Shri Bapalal Vaidya wo has enabled me to prepare that valuable and useful Appendix No. 3. Agrin, it is he who has written, at my request, the learned introduction to this edition. This has, by far, enhanced the value of this edition. I record my heart-felt thanks to this learned scholar. Ahmedabad. 23-5 68 Muni Punyavijaya, Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ INTRODUCTION A well known verse declares that a physician without the know. ledge of nighantu, a scholar without the knowledge of vakarana (Grammar) and a soldier without weapons-all these three are being laughed at in the world'. From this we gather that the knowledge of nighantu is indispensable for a physician. But what is nighantu ? What is the meaning of the term nighantu ? From what root is the word nighantu derived ? While pondering over these questions we are reminded of a statement occurring in the Nirukta of Yaska. The statement is : 'why is nighantu so called ? It is so called because it is nigama ?' (nighantavah kasmat nigama ime bhavanti). That is, the term nighantu is based on the term nigama. The etymology of the term nigama is : nigudham artham gamayanti jnapayanti iti nigamah (That which brings out the extremely concealed or secret meaning of words is called nigama). Yaska wrote the Nirukta to point out the concealed or secret meaings of the Vedas. The etymological meaning of the term nirukta is : nigudhah arthah ucyante anena prakarena tan niruktam. (That which brings out the secret meanings in this manner is called Nirukta). Thus the words nigama and nirukta are synonymous. Sayana, the commentator of the Vedas has explained the term nirukta as follows: That which gives all the pos. sible meanings of each and every word is called nirukta. (ekaikasya padasya sambhavita artha yatra nihsesena ucyante tan niruktam). Vaska quotes Aupamanyu (the son of Upamanyu) while explaining the term nighantu. According to Aupamanyu the term nigantavah (leading to the secret meanings) has been transformed into 'nighantavah'. That is 'nighantavah' is simply a different form of 'nigantavah'. (te nigantava eva santo nigamanan nighantavah ucyanta ity au pamanyavah). Yaska's quotation of Aupamanyu proves that before Yaska there flourished some Aupamanyu who has written Nirukta. But no Nirukta other than that of Yaska is extant. Nigama, nirukta and nighantu are synonyms. Both the Nirukta and the Nighantu are the sciences that acquaint us with the secret meaning-the Nirukta throws light on the secret meanings of the Vedas while the Nighantu throws light on the secret meaning of the terms denoting different things of the vegetable kingdom. 1. nighanfuna vina vaidyo vidvan vyakaranam vina / Zyudham ca vind yoddha trayo hasasya bhajanam // Introduction to the Rajanighantu. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ As the meaning of the word 'nighantu' is not transparent, the word 'sangraha' gradually came to be employed in its place. 'Vyadisangraha' is an instance in point. This Vyadisangraha is a collection of nouns-a lexicon. In the Mahabhasya of Patanjali (1.1) there occurs a statementsangrahe etatpradhanyena pariksitam. While commenting on it Kaiyata obser. ves that by sangraha is here meant a particular work'. Nagesa, while explaining the words of Kaiyata, explicitly states that sangraha is a work of Vyali, the extent of which is one lac slokas 3. Afterwards such collec. tions of nours--lexicons were known by the term kosa. In the Vedas the term kosa has not been used in this sense. There it is employed in the sense of treasure-house, e. g. 'tasmim hiranmaye kose svargo jyotisa"vstah'. It seems that like the collections of Vedic nouns even the collections of the names of medicinal substances were came to be known by the term nighantu. Again, it is said that nighantu is that kind of work wherein synonyms are collected. 'ekarthavacinam paryayasabdanam sangho yatra prayena upadisyate tatra nighantusabdah prasiddhah' (Vacaspatyam, Vol. v). Thus nyms. In the Sabdakalpadruma etymology of the word nighantu is given. It is: nighantati sobhate iti (that which looks beautiful or shines is called nighantu). According to Ac. Hemacandra nighantu means a collection of nouns (namasangrahah iti hemacandrah). Srivallabhgani, the comme ntator of the presert work, Nigbantusesa, explains both the constituent terms of the title. While explaining the term nighantu he observes: nitaram ghant yante ekatra bhasyante sabda aneneti nighntuh, bhr-mp-ty-tsari. That is, that wbich fully explains, at one place, all the words is called nighantu. And he quotes the cominentator Vyadi-'arthan nighantayaty asman nighantuh pari. kirtitah pun-na pussakayoh sa syat. Further he states that the noun nighantu is akaranta also. And in support of this view he gives a quotation of Pt. Camunda, viz. yaduktam camunda panditena-iti varnanighanto'yam bijanari vacmi kincana, He explains the term sesa as follows : sis himsayam Sisyale vicitravana. spati-abhidhanajad yan himsyale anena iti va sesah. That is, the term sesa is derived from the root sis meaning to kill. That which kills or destroys the ignorance about the names of strange varied vegetables, plants, herbs, trees, etc. is called sesa. Ac. Heniacandra, who earned the title kalikalasarvajna due to his vast knowledge and deep scholarship, took up the difficult task of dispelling the darkness of ignorance pertaining to the names of vegetables, herbs, creepers, plants, trees, roots, etc. Before Ac. Hemacandra many Nighantus were composed. Among them the first and foremost is the 2. sangrahe granthavisese / 3. sangraho vyalikyto laksaslokasankhyo grantha iti prasiddhah | Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 'Dhanvantarinighantu'. But it is to be noted that this Dhanvantarini. ghantu is not the work of Adi Deva Dhanvantari. It seems to have been composed by a pupil of Dhanvantari. It is so because in the last verse of varga VI there occurs a statement to the effect that the Dravya. vali (another title of the Dhanvantarinig hantu)* has been preached by Dhanyantari and noted down by bis pupil. It is said that there were nine 'jewels' in the court of king Vikrama. Among these nine jewels' there was one physician named Dhanvantari. This Dhanvantari might have possibly composed the Dhanvantarinighantu. In the history of India there flourished so many persons bearing the same name Dhanvantari. Hence we can do nothing but simply imagine as to what Dhanvantari composed this Nigbantu. This Nighantu is known also by the name of "Gulucyadipighantu' because it begins with Guduci. Its author has composed it on the basis of many other Nighantus. He himself declares : 'The well is full of water. But the people fetch the water according to their own needs. Similarly, we have composed this Nighanku after having taken some portion from the endless ocean of Nighantu'.' This proves that before the composition of Dhanvantarinighantu there existed many other Nighantus. At present none of them is extant. The author of this 'Dravyavali' has declared that in the world the people will ridicule those physicians who have not studied the Dravyavali. This is so because the drugs of the physicians are mostly prepared from herbs. And how can a physician treat his patient if he does not possess the knowledge of herbs ? The drugs of the physicians are prepared on the basis of Nigbantu (tadb hesajam capi nighantumulam). After Dhanvantarinighantu in chronological order there comes the Madanapalapighantu. The author is king Madanapala. This is a small treatise. The author is a devotee of Lord Kssna and his adoration of Lord Krsna is really a piece of good literary work. After Madanapalanighantu there comes the Rajanighantu alias Abhidhanaculamani. Its author is Narahari Pandit. About his work be declares that without the study of the Rajanighantu the knowledge of a physician remains incomplete, (muhyaty avasyam anaveksya nighantum 4. dravyavalih samadista dhanvantarimukhodgata / 5. prayojanam yasya tu yavad eva tavat sa gyhnali yatha'mbukupat / tatha nighantambunidher anantad glhnamy aham kincid ihaikadesam // Narahari himself declares that he is a native of Kashmir. But Prof. H. H. Wilson considers bim to be a native of Daksinadesa and places him in the period between 12th and 13th Cent. v. S. Introduction to the Nighantu-adarsa (2nd Ed.) Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ etat). His claim is justified because this Nighanku is really the best of all the extant Nighantus. In it the author has treated of many novel herbs, plants etc. After the Rajapighantu in chronological order comes the Dravyagu. nasangraha of Cakrapani. This work is the result of the desire of the king to know from the royal physician the properties of the ever useful norel substances. And hence it treats more of merits and deme. rits of the various kitchen preparations-dishes than of those of the herbs, etc. After the Dravyagunasangraha there comes the Nighantu of Rajavallabha. It has no note-worthy special feature. After it there comes the Dravyagunasangraha of Bhavaprakasa and other Nighantus. The Kaiya. devanighantu is really good and useful, The Nighantusesa of Ac. Hemacandra, along with the commentary, is printed here for the first time. Most of the Nighankus give the classes or groups like Haritakyadi, Gulucyadi, Amradi, etc. But this classification has no scientific basis. The classification done by Caraka and Susruta is according to the principle of common function. The classes like Urdhyabhagahara, Sirovirecana, Vatasamsamana, Pittasamsamana, Kaphasamsamana, Madhuragana, Amla. gana, Layanagana etc. are formed on the basis of common functions. Even the class Dasen:ani (the name given by Caraka to a group or class of ten medicinal substances) is formed according to the same painciple. The classes recognised by Susruta are also based on this very principle. Vagbhata follows Caraka and hence he imitates Caraka in this matter. But he has left out the Dasemani of Caraka which is really very important. This classification or grouping which is based on the princple of common function could be regarded as scientific. But the groupings like Guducyadi, Haritakyadi, etc. given iu the Dhanvantarin. ighantu, Rajanighantu, Kaiyadevanigbantu and other later Nighantus could not be called scientific. Ac. Hemacandra has not accepted the classifications recognised by his ancient predecessors. He has divided his Nighaatu into six kandas, viz. Vsksa, Gulma, Lata, saka, Trna and Dhanya. This is the special feature of this Nighantu. This type of classification is not found in any other Nighantu. The Amarakosa has included all the different classes in only three kannas. The second kanda is devoted to the 'Vana usadhivarga' (a class of woodland herbs). But therein ove finds no system. Looking to all this we cannot but say that the classification done by Ac. Hemacandra Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 is really scientific. Now let us acquaint ourselves with some inte. rnal substance. The Amarakosa gives only two names of Asoka. The Nighantusesa begins with the treatment of Asoka and gives 16 synonyms wherein occur new names like pinda puspa, paulomi, rohinidrumah, alasah, etc. But neither the author of the Nighantusesa nor the commentator informs us of the source from which these new names have been taken. These names have enchanting attraction for all. The second word that is taken up here is Bakula. Amarasimha is satisfied with his scanty remark about Bakula viz.' atha kesare bakulah.' On the other hand, here we find ten names of Bakula. In the Nighntusesa there occurs guda puspa-one of the names of Bakula. But the commentator writes gulhapuspa instead of gulapuspa and explains it as that which has hidden flowers (gudhani guptani puspany asya). The remark that the fruit of Bakula tree is called parpata (phalam asya tu parpatam) seems to be illfounded and improper. In no other work we have come across this name of the fruit of Bakula tree. The third name taken up here is Tilaka. In the Amarakosa we find only three names of this particular tree viz, Tilakah, Ksurakah and Sriman, whereas here we have 8 names. The words like reci (recayaty avasyam reci), mukhamandana, citrakah occur among these 8 names. Next the word Kovidara is taken up. Amarasimha has given only four synonyms whereas here there occur thirteen synonyms. The author gives many synonyms because he wants, it seems, to acquaint the reader with the description of a particular t.ee. The Nighantus enumerate two types of synonyms-one descriptive or suggesting description and the other suggestive of medicinal properties. May be, the purpose of including many descriptive names in the list of synonyms is to create a picture of a particular tree before the mind's eye of the reader. While writing on Campaka the author of the Nighantusesa gives 12-13 names. Amara has given only three names. The names viz. Kancana, Hemapuspaka, Sat padatithih, Kusumendrah, Varalabdhah, Kumarivallabhah, Kusumarogyah, etc. given in the Sesa suggest the description of its charming flowers. Its name Kusumarogya is noteworthy. That its flowers is a seat of health (kusumesu arogyam asya) is quite a new piece of information that we find here for the first time. Here Nagakesara is treated of separately. Though Amara gives Campeya and Nagakesara separately, he mentions Campeya, Kesara, Kancanahvaya in the list of the synonyms of Nagakesara. Nighantusesa gives Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 12 names of Nagakesara. Amara has separately mentioned the phalt of Campaka. Here we do not find its separate mention. Here the puspacurna of Nagakesara is separately mentioned (tat puspacurnetu karikusumah pusparocanah, sloka 12). This is a characteristic feature of the Nighantusesa. Amara has given four names of Kutaja, The Nighantusesa gives 14 names, Over and above the mention of these fourteen names it makes distinction between its fruit and seed. It states that its fruit is called indrayava (Gujarati 'indrajava') while its seed is called bhadrayavahvaya (phalam tu tasya indrayavam, bijam bhadrayavahvayam). It is right that the fruit of Kutaja is called indrayava. As a matter of fact its fruit and seed are no two different things. Its fruit is of the form of a pod (siinga) and the seeds contained in this pod are indrajavas. Hence the distinction made here between the fruit and seed is misleading, In the Nighantusesa there occur thirteen names of Sirisa. In Amarakosa we have only three names, Among those thirteer names there is one viz, 'sankhiniphala.' This name is obscure. Such new names are many in this work. But we feel that there is no purpose behind giving such obscure new names. Drumotpala (sloka 26) is considered by the Nighantusesa to be different from Karnikara. According to Amara they are the synonyms. The Nighankusesa uses the word 'karni kara' for odourless garamala (TTT ) which has yellow flowers, while for fragrant garamala it employs the word 'drumotpala.' Though Amara gives 'Karnikara' as a synonym of 'drumot pala' he does not give 'aragvadha' as a synonym of 'drumotpala'. Amara has mentioned no distinction between odourous apd odcricss karnikara. The Nighantusesa has pointed out this distinction. It includes tte word "karnikara' in the synonyms of Aragvadha (sloka 97). The popular name (lokanama) 'kiramalau' seems to be the corrupt form of 'kstamala'. Even to-day in Maravada the name Kiramala is current for Garamala. A new name 'svarnase phalika' is found among the synonyms of Aragvadha, Though the name Rajavsksa has been used, in other works, for AragvadhaGaramala, the Nighantusesa employs it as a synonym of Caroli (Chirongia Sapida). Thus the Nighantus cannot avoid the temptation of adding more and more new names in the list of the synonyms of a particular word, It is noteworthy that the Nighantusesa considers Bijapuraka and Matulunga (sloka 53-54) to be different from one another. Most of the Nig. hantus wrougly consider them to be identical. Here the Bija pura is clearly differentiated from the matulunga. The commentator too points out the difference between the two by stating Malulungjam bijapuravicese". The name 'mahaphala' is very appropriate for it. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 Similarly, though Aralu and Tuntuka are two quite different trees, most of the authors of the Nighantus have considered them to be indent. ical and heace they regard these two words as synonyms. But the comm. entator Sri Srivallabhopadhyaya has clearly pointed out that they are two different trees. He states: "etasya loke 'aralu' iti prasiddhih etadbhedasya 'timtu' iti prasiddhih." This is a special feature of the present work. It has giveu rise to confusion by including the name 'vyaghra-grdhra. nakht in the list of the synonyms of the Bora (Badara-the jujube tree). Though 'Asana' and 'Bijaka' do not denote the same tree still they are regarded by the Nighatus as synonyms. But this work states that it is of two types "Sa tu dvidha' 101). These two types are Sikhigrivah' and "Gomutraka'. Thus the difference between the two is pointed out here. "Sagu' is mentioned here as a popular name (lokanama) of Asvokarna. But this is a mistake. As a matter of fact it should come under the head of Saka (saga) which immediately follows. Asvakarna is different from Saga. Three types of Lodhra are pointed out in the Nighantusesa. They are white, red and black Lodhras. Under the heading of panasa there occurs 'lakucah ksudrapanasah'. And under this there should be 'lakuce likuco granthimatphalak'. The bhasanama "katahara' for panasa, and 'badahara' for Lakuca are quite right. Even today in the Hindi language we have the uame Badahara for Lakuca. There is no mention of Rudraksa in the Amarakosa. In the Appendix to the Rajanighantu it cccurs but nothing new is found there. The Dhanvantarinigbantu also does not refer to it. But the present work gives 'mahamuni' as a synonym of Rudraska and further states 'sa tu caturmukho brahma, dvimukhas tu varargalah sanmukhas tu kartikeyah pancamukhas tu sankarah 1/142|| madhavas tu ekavadano vijayi sastradharanah/ Thus it mentions five kinds of it viz. ekamukha, dvimukha, caturmukha pahcamukha and satmukha. It mentions three types of Karanja, after Amarasimha. Mesasrngt-"loke tu 'med hasingt' iti prasiddhih". Mesasongi is a very obsco ure and dubious tree. The popular name 'medhasrngi' which was current in those days in Gujarat is also in use to-day. In Danga region this particular tree is known by this very name. And we consider this Med hasingi to be identical with Mesasingi of the Nighantus. Dalhanacarya, the commentator of Susruta, has called this Mesastngt as Med hassaga". lar type of Mesasrngi (mesasrngiviseso'yam). We should give thought to this sta. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 tement. Dalhana too considers Vgscikali to be a type of Mesastngt (mesasrngibhedak). Though it is ineiuded in gulmavarga, it could be considered to be a tree, The name Damti is even to-day prevalent for Danti (201). Can the plant like Apamarga be included in "Gulmakanda' ? The creeper like Jyotismati is included in 'Gulmakanda' (209). Even Rasna is included in Gulmakanda. It is stated that the name of Rasna current among the people is 'ratha'. The popular name 'vrihali' of Misi and Misreya reminds us of 'variyali' (afatet) of to-day. The physicians (vaidyas) of North India mean suva by misi, The third kanda is Lata kanda. Kalu which is found in the Himalayas is a plant. What is the reason of including it in the group of creepers ? Many plants and creepers like Malakangani are mentioned in the second Gulmakanda. Similarly, Ghodavaja, Kamala, etc. are mentioned in the Latakanda. Only very few creepes are found mentionid in the Latakanda. The fourth Kanda is sakakanda. Therein occur Suva, Lasana, Jiru, Dungali, etc. But Saptala, Prasarani, Bhtngaraja, etc. could never be included in the group of Saka (vegetables). We get no special information about Saptala. It is unknown. About Prasarani it is said that its leaves smell like excrements (vista). Can we prepare saka from its leaves ? Bengalis use this as vegetable. Could Bhangaraja (Bkangaro) be used for preparing saka ? Perhaps one may prepare saka of Bastagandha. The fifth Kanda is Trnakanda. The popular name 'juvari' of Yavanala attracts our attention. It is what we call 'juvard'. The Nighantusesa is completed in 401 verses. It is followed by 8 Appendices. The different readings of the Nighantusesa are noted down in the first Appendix. Hard labour and critical attitude of the learned editor are evident here. The second Appendix contains an index of words occurring in the text of the Nighantusesa. The gender of each word is indicated. The meanings of each and every word, that are pointed out by the comm.e. ptators, are also given along with a particular word. And the number of the verse in which a particular word occurs is also given. The popu. lar names current in those days are of utmost importance for a student of this subject. Sixty pages are devoted to this Appendix. The third Appendix contains an index of popular names given by the commentator. All the names are given along with their Sanskrit equivalents. The names, which I suggested, are given ip foot-notes. This appendix covers 28 pages. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 In the fourth Appendix popular names noted in the ms. of the Haimanighantusesakosa, written 150 years before the commentator, are compared with those given by the commentator himself. This Appendix makes it clear that the tradition of introducing Woodland herbs to the readers by popular names is very old. The fifth Appendix contains an index of the quotations cccurring in the commentary. The sixth Appendix contains an alphabetical index of the names of the authors that occur in the commentary. The seventh Appendix gives an index of the names of the works referred to by the commentator. The eighth Appendix gives the quotations of Dhanvantarinighantu as they occur in the Nighantusesatika and side by side the relevant slokas from the printed Dhanvantarinighantu. And wherever the difference in the readings is found it is marked by bold types. This Appendix should be studied critically. Let us compare some quotations of the Dhanvantaripighantu as they occur in the commentary with the relevant verses of the printed text of the Dhanvantarinighantu. nighaNTuzeSaTIkA dhanvantarIyanighaNTu nAlikero rasaphalaH satuGgaH kUrcakesaraH / nArikelo rasaphalaH sutuGgaH kUrcazekharaH / latAvRkSo dRDhaphalo lAjalI dAkSiNAtyakaH // tAlavRkSo dRDhaphalo lAGgalI dAkSiNAtyakaH / / patra-100 syAt pUgaphalamudvegaM Tesi ghoNTAphalaM matam / syAt pUgaphalamudvegaM sraMsi ghoNTAphalaM smRtam / cikkaNaM valkalaM cikkaM gavAM marakaraMca tat // cikaNa cikkaNA cikkA gurvAkaH khapuraM ca patra.101 tat // jyotiSmatI........ jyotiSkAyA'gnibhAsA ca lavaNoktA ca durjraa|| jyotiSkA cAgnibhAsA ca lavaNodA ca patra-116. vitunnakastvajjhaTA ca jhATA sA'malakIti vitunnabhUtA tamakaM bhUdhAtrI bhvaamlkypi|| c|| patra-118 haladI halanA shresstthaa..................| haladikA bhadralatA ................ / viSaghnI ca jayantI ca dIrgharaktA suraGgiNI // viSaghnI ca jayantI ca dIrgharaGgA tu rngginnii|| patra-119 surasA tulasI grAmyA tulasI bhumnyjrii| surasA tulasI prAmyA surabhI bahumaJjarI / ApItA rAkSasI..................... // apetarAkSasI gaurI...... patra-124 kaiDaryaH. ............. // chadinoM....... priyazAlazca pArvataH // patra-126 kaDayaH. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 17 RSyaproktA RkSagandhA .............. // vRSyA proktA vRssygndhaa.........| patra-114 spRkkA spRra brAhmaNI devI latA lakoyikA mrut| spRkkA'sRg brAhmaNI devI mAlAlI koTikA mtaa| pakamuSTiH .. ........... // paJcamuSTiH...... patra-94 kuliGgazRGgI vakrA c......ntaanggypi| kulIrabhRGgI cakrA ca mahAghoSA nvaangginii| candrA svAdu viSANI ca proktA ca nijmuurddhjaa|| candAspadA viSANI ca zRGgI vanajamUrdhajA // patra-108 vRkSakandA vidArI ca vRkSavallI biDAlikA // vidArikA patra-110 vRSyakandA vidArI ca vRSyavallI biDAlikA // siMhavRntA mAMsamASA patra-117 siMhavinnA mAMsamAsA pRznaparNI-kalazirdhAvanI guhA / pRSTiparNI-kalazI dhAvanI guhA / zRgAlabinnA dhRtilA prnnii-||sstr-111 zRgAlavinnA'bilA parNI ca - // After having examined these few instances we find that the comme. ntator of the Nighantusesa has made drastic changes in the readings of the Dhanvantarinighantu. The question naturally arises as to why he should make such changes. Could it be that he had before him some ms. belonging to a different group ? Or, could it be that these changes are the mistakes committed by the copyist? Under the heading of Nalikera' 'talavrksa' becomes 'latavsksa'. This is certainly a blunder committed by the copyist. Under the heading of Jyotismati' we find durdina' instead of 'durjara'. At this place too the copyist has committed a mistake. Under the heading of 'Paga' we have gavam madakaram' instead of 'gurvakah khapuram'. For this change the author-and not the copyist-seems to be responsible. The commentator of the Nigbanku seems to have given the meaning of 'gurvaka' in 'gavas madakaram' and to have altogether forgotten to give the meaning of 'khapura'. In the treatment of Tulasi 'apetaraksast' has become 'apita raksasi'. For this change the copyist should be held responsible. The learned author could not write 'chardano' instead of 'chardighna'. This mistake occurs in the treatment of Kaidarya. The pen of the copyist turns 'ursya prokta' and 'ursyagandha' into 'ryapro. kla' and '?ksagandha' respectively. Under the heading of 'Sprkka' 'malali kotika mata' has been turned into 'lata laikoyika marut'. Under the heading of Sungi the copyist has written "nijamurddhaja' instead of 'vanajamurdhaja,' In the treatmeut of Vrsyakanda whose rootsnot only the roots but the entire ereeper-are vrsya (vajikarana) the copyist writes 'orksakanda' and 'orksavalla' instead of 'ursyakanda' and 'ursyavalla. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 The author could not be held responsible for the change'simhavnta' from 'simhavinna'. Under the head of 'plsniparni' there occurs 'dhitila' instead of 'anghribala'. On page 150 we have 'hanji ca vardo barbarakas tatha' instead of 'phanji ca saiva brahmasuvarcala'. What a corruption ! Under the heading of 'kimsuka' we have 'ksira srestha' and 'Vitasoka' in place of 'ksarasrestha' and Again, under the heading of 'Saptaparna' the copyist makes a drastic change. He writes 'guccha puspa' for 'gudhapuspa'. Under the heading of Aragvadha we find 'karnivan sa ca revatah'; while it should be 'karnikaro'tha recanah'. Such instances are innumerable. Only few are pointed out here. We cannot expect the copyist to be the expert of the subject. Hence he has commi. make such mistakes. The learned editor Muni Shri Punyavijayaji has done a great service to the cause of this subject by preparing this valuable Appendix. From this we can have a clear idea of how the corruption of the words of the Nighantu has taken place. Many persons like us get confused when they are confronted with the new forms that the word has assumed. And there are innumerable words that have assumed new and strange forms. When candraspada' is changed into 'candrasvadu' it gives altogether a different meaning. By preparing this Appendix Muni Shri Punyavijayaji has done one important and great work. It has made me realize the fact that many corrupt forms and many meaningless names have found place in the Nighantus and their commentaries. It is not unknown to the scholars of this subject that the authors of the Nighantus and their commentators have made a jumble of terms denoting plants, creepers, trees, herbs, vegetables etc. The Nighantusesa is a work of that great veteran scholar Ac. Hema. candra who earned the title Kalikalasarvajna (the Omniscient of the Kali Age). Years ago it was printed, without the commentary, in the Nirnayasagara press, Bombay. It was not available in the market since long. Muni Shri Punya vijayaji has taken great pains in critically editing it along with the commentary which is printed here for the first time. He has greatly enhanced the value of this edition by the important appendices with which he has adorned it. Who else could have done such a scholarly work? We salute him who has made this unavailable work again available. This science of Nighantu seems to be like a wild jungle where the persons concerned have sown haphazardly what they liked. No one took the trouble of seeing and examining the plants, creepers, trees, vegetables, herbs etc., having entered the jungle. All of them have composed the Nighantus, sitting in easy chair. They have made so many unncessory additions and alterations as if to display their scholarship. This is the reason why we do not recognize so many plants, herbs, etc. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 mentioned by name in the Nighantus. The commentators have made the confusion worse confounded. The tradition of giving so many names of one herb or tree etc. has not helped us. Now we should determine only one meaning of a parti cular term after having examined and studied all the Nighantus and their commentaries. This will help us much. This will dispell the dark. ness prevailing in the jungle of the Nigantus. Let us study the eleven pames of Bala which is very useful : balayah sita paki syat bhadradanyodanahvaya vati vat yalakah (lika ?) vat ya puspika kharayastika 1/260|| kasthika samarahva ca samanga ca mahodari / The author of the Dhanvantarinighanku bas given pine names of Bala, that of the Rajanighantu ten, and that of the Nigbantusesa eleven'. The name 'samanga found in the Dhanvantarinighantu is changed into 'samanga' by the author of the Nighantusesa. None except the author of the Nighantusesa mentions the name 'mahodari.' We feel that the names like 'sita pak' 'odana paki' 'samarahva' 'mahodari' are meaningless. It is high time that we should retain only one scientific name of Bala. Of course, we should retain the reliable names current in different regions. It is really a matter of great pleasure that the work has been started in this direction. Otherwise, there would not be an end to such meaningless names. Under the prevailing conditions Bala is yet barren though it has eleven chidren. No word comes to its rescue. And in India the term Bala is used to denote different things. Time is ripe for us to come out of such condition. The popular names will be very useful to us. While writing on Bala Bha. Diksita gives its name Baliara popular in his days. On the other hand. the commentator of the Nighantusesa states that its popular name is "bala' (etasya loke 'bala' ity eva prasiddhih) Four-rather five-types of Bala are mentioned in the Nighankus. Some consider Atibala to be identical with Bala. For some Nagabala is nothing but Atibala. The Bala and Ksirabala from which the satapaki and sahasrapaki oils are prepared in Kerala are different from what we call Bala in Gujarat. While some use what we call Kha pata (Atibala) in Gujarat, having consi. dered it to be Bala. Tarkavacaspati Tajanatha Bhattacarya rightly observes : bahucchidram parityajya gunalesajgheksaya / parigthnantu ado vijna rjavo dambhavarjitah // Amara has written only this much: 'bala vatyalakah'. Amara has given very few synonyms. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 indradayo'pi yasyantan na yayuh sabdavaridheh / prakriyam tasya krtsnasya ksamo vaktum narah katham // We too agree with him. The Nighantusesa is really a useful addition to the Nighantus. One should study it critically. The study of the popular names occurring in it will be very useful and fruitful fo the students of this subject. The eight Appendices prepared by the learned editor Muni Shri Punyavi. research Scholar who has edited many important Sanskrit and Prakrit works. Gujarat is proud of him. Bapalal Vaidya. Surat 28-5-68. 8. Introduction to 'Rajanighantu-sahito Dhanvantariyanighantu' (Anan: dasrama Sanskrit Series). Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // bharham // nighaNTuzeSasya viSayAnukramaH / viSayaH pralokaH pRSTham viSayaH lokaH pRSTham maGgalAdi 2 raktakaNavIranAmAni 30 pU0 19 SaNNAM kANDAnAM nAmAni tamAlanAmAni azokanAmAni tamAlapatranAmAni 31 pU0 19 bakulanAmAni "sUkSmailAnAmAni 31-32 pU. 20 bakulaphalanAmAni dvi06 "sthUlailAnAmAni 32-33 pU0 tilakanAmAni 6-7 pU0 6 karpUranAmAni 33-34 kovidAra-kAJcanAranAmAni 7-8 7 kakkolakanAmAni 34-35 pU0 campakanAmAni lavaGganAmAni 35-36 nAgakesaranAmAni 10-11 9 nalikAnAmAni 36-37 nAgakesarapuSpacUrNanAmAni 12 pU0 9 bhatimukanAmAni 37-38 kadambanAmAni 12-13 pU. 9 "pippalanAmAni 38-39 dhUlIkadambanAmAni gardabhANDanAmAni 39-40 13 10 dhArAkadambanAmAni 41 parkaTIMnAmAni pU 14 pU0 nIpa[kadambavizeSa] nAmAni 14-15 pU010 vaTanAmAni 41-42 kuTajanAmAni 15-16 11 udumbaranAmAni 12.-43 kuTajaphalanAmAni kAkodumbarikAmAmAni 43-14 / 17 pU0 12 zirISanAmAni 17-18 rAjAdananAmAni 44-45 pU0 pATalI-pATalAnAmAni 19 "piyAlanAmAni 45-46 pU. *vetapATalAnAmAni 2014 AmrAtakanAmAni 46-47 agarunAmAni arkanAmAni malligandhAgarunAmAni 22 pra. 15 rAjArkanAmAni 48-49 kRSNAgarunAmAni 22 dvi0 15 "snuhInAmAni 49-50 pU0 zrIkhaNDa-candananAmAni 22.-23 karamardanAmAni 50-51 pU0 barbarakacandananAmAni 24 pU. 16 jambIranAmAni 51-52 'raktacandananAmAni 24-25 pU0 16 12karuNanAmAni *kucandananAmAni 25-26 pU0 17 bIjapUranAmAni 53-54 drumotpalanAmAni mAtuluGgI bIjapUravizeSanAmAni 55 nirgandhadramotpalanAmAni 27 pU0 17 amlIkAnAmAni punnAganAmAni 27-28 pU. 18 bhagastyanAmAni 28 18 vRkSAmlanAmAni 57 karavIranAmAni "bhamlavetasanAmAni 58-59 pU0 34 1 ratAMjaNI // 2 pataMga // 3 kaNayara / 4 elacI // 5 bRhadelA, kakolIphala // 6 kakola 7pIpala // 8 pIparI / 9 kAlumbarI // 10 caaru| 11 thoharI / / 9 12 krnnaa||13 tintiDIka 14 amlavetasavR kSaniryAsaH // 1 29 18 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nighaNTuzeSasya vissyaanukrmH| pralokaH pRSTham viSayaH viSayaH pralokaH pRSTham 102 107 108 hInottamAmlavetasanAmAni 59-60 pU0 35 / palAzanAmAni 91-92 pU0 52 kapitthanAmAni 60-61 35 dhavanAmAni 92-93 pU0 52 'azmantakanAmAni zrIparNInAmAni 93-95 nAraGganAmAni 63 saptacchadanAmAni khadiranAmAni 'AragvadhanAmAni 97-99 pU0 55 *vetakhadiranAmAni bIjakanAmAni 99-101 "viTakhadiranAmAni bIjakabhedanAmAni 101 zAlmalinAmAni 67-68 pra. 38 azvakarNanAmAni zAlmaliniryAsanAmAni 68 dvi0 39 10devasAlanAmAni 103 kuzAlmalinAmAni . 68 39 zAkanAmAni 104-5 zizapAnAmAni dharmaNanAmAni 105-6 ziMzapAvizeSanAmAni silhakanAmAni 4kuziMzapAnAmAni pU. 10 kolipatranAmAmi 107 badarInAmAni 70-71 mahApatranAmAni "zamInAmAni 72-73 saralanAmAni zamophalanAmAmi ca011 devadArunAmAni 108-10 pU0 "iGagudInAmAni madhUkanAmAni 110-11 guggulunAmAni 75-76 pU0 43 "jalamadhUkanAmAni 112 pAribhadra nAmAni tindukanAmAni 113 karIranAmAni tindukavizeSanAmAni , 114 rodhranAmAni 115 vikakata nAmAni pra064 bilvanAmAni 79-80 pU0 4, zvetalodhranAmAmi 115 harItakInAmAni 80-81 pU0 46 raktalodhranAmAni 116-17 pra. 64 bibhItakanAmAni 81-82 47 kRSNalodhranAmAni 117 dvi. 65 AmalakInAmAni 83 48 bhUrjanAmAni 117-18 pU0 65 araNinAmAni 12 leSmAtakanAmAni 84-85 pU0 18 118-1966 lakucanAmAni 120 pra0 67 bharalanAmAni 85-87 pU. 49 panasanAmAni . 120 dvi0 tR. 67 zigrunAmAni 87-88 50 panasaphalanAmAni 12. ca. 67 zvetazigrunAmAni 89 pU0 51 AmranAmAni 121-22 pU. 68 raktazigrunAmAni 89 pU0 51 AmravizeSanAmAni 122 68 tinizanAmAni 89-9. 51 kSudrAmranAmAni 123-24 pra. 68 1 AsadrA / / 2 bharaMju // 3 zAlmalivizeSa // 4 ziMzapAvizeSa // 5 khejaDI // 6 sAMgara // . hiMgoTu // 8 kAMka // 9 kirmaalu|| 10 sAgu // 11 arjuna // 12 mahADolu // 13 guMdI // Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . nighaNTuzeSasya viSayAnukramaH / pralokaH pRSTham 150 , 82 151-52 pU0 83 152-5484 155 pU0 85 155-56 pR0 85 156 m h m 159 157 158 pU0 87 159-60 pU0 87 160-61 pU0 88 161-62 pU0 89 162 163 viSayaH zlokaH pRSTham jambUnAmAni 124-25 pra0 69 jambUvizeSanAmAni 'madananAmAni 126-27. kubjakanAmAni . 128 pU0 niculanAmAni 128-29 vetasamAmAni 129-30 pU0 ambuvetasanAmAni 130-31 varuNanAmAni 131-32 aGkoThanAmAni 133 bhallAtakanAmAni 134-35 pU. 74 ariSTanAmAni 135-36 pU0 75 nibambanAmAni 136-37 *mahAnimbanAmAni pIlunAmAni 139-40 pU0 77 "giripIlunAmAni 139-40 pU0 77 pArApatanAmAni 140-41 pra. 78 mahApArApatanAmAni 111 dvitR. 78 rudrAkSanAmAni 141 ca0 78 caturmukharudrAkSanAmAni 142 pra. 79 dvimukharudrAkSanAmAni 142 dvi0 79 SaNmukharudrAkSanAmAni 142 tu0 79 paJcamukharudrAkSanAmAni 141 ca0 79 ekamukharudrAkSanAmAni 143 putrajIvanAmAni 143 karaJjanAmAni 144-45 pU0 SaDpranthikakarajjanAmAni 145 markaTIkarajjanAmAni 146 aGgAravallIkarajjanAmAni 146 'rohItakanAmAni 147 *kaTa phalanAmAni 148 dADimanAmAni 119 pU0 82 bhoDrapuSpanAmAni viSayaH dhAtakInAmAni sallakInAmAni eraNDanAmAni kimpAkanAmAni kAmpilyakanAmAni katakanAmAni kapAsInAmAni vanyakarpAsInAmAni vandAnAmAni vandAvizeSanAmAni ATarUSanAmAni tumburunAmAni kadalinAmAni tagaranAmAni "tUlanAmAni muSkakanAmAni vaMzanAmAni "gAGgerukInAmAni dAruharidrAnAmAni 'granthiparNanAmAni spRkkAnAmAni viDaGganAmAni indrAkSanAmAni Rddhi-siddhinAmAni padmakanAmAni kakuSThanAmAni parUSakanAmAni khajUranAmAni mahAkha'rikAnAmAni tADanAmAni nAlI keranAmAni pUganAmAni 164 167-68 pU0 92 168-69 170-71 172 . 174 175 176 177 178 178 179 179-80 pU0 99 180-81 pU0 100 . 1 mayaNahala // 2 ijara, vetesavizeSa // 3 bhIlAmA // 4 bakAyaNi // 5 akhoDa // 6 rohiiddu|| 7 kAyaphala // 8 araDUsA // 9 padmanasa // 10 gAMgeTI / / 11 thuunniiyu|| 12 pIka / Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 181 20.. pU0 1.1 182 . 25 nighaNTuzeSasya vissyaanukrmH| viSayaH pralokaH pRSTham viSayaH / pralokaH pRSTham pUgaphalanAmAni 181 pra0 10. haridrAnAmAni 213-14 pU0 118 cikkapUganAmAni pU. 100 prapunATanAmAni 214-15 pU0 119 hintAlanAmAni 181 muNDInAmAni 215-16 pU0 119 tAlInAmAni 182 mahAmuNDInAmAni 216-17 pU0 120 ketakanAmAni 1.1 'bAkucInAmAni 217-18 120 taNajAtinAmAni 183 101 rAsnAvAmAni 219 121 sinduvAra-nirguNDInAmAni 184 103 nAkulInAmAni 22. pU. 121 nIlanirguNDInAmAni 185 pU0 103 gandhanAkulInAmAni 220-21 pU0 122 zvetanirguNDInAmAni 185 104 kuTherakanAmAni 221-22 pra0 122 zephAlikAnAmAni 186 104 kuTherakavizeSanAmAni 222 dvi0 tR0 123 zuklazephAlikAnAmAni 187 pU0 104 kRSNakuTherakanAmAni 222-23. pU0 123 priyamunAmAni 187-88 104 tulasInAmAni 223-24 pU0 123 madhuyaSTInAmAni 189 106 phaNijjakanAmAni 224-25 pU0 124 azvagandhAnAmAni 190 106 trAyamANAnAmAni 225-26 124 meSazRGgInAmAni 191 pU0 107 'yavAsakanAmAni 227-28 125 meSazRGgIvizeSanAmAni 191-92 pU0107 kirAtatiktanAmAni 229 126 karkaTazRGgInAmAni 126 191.93 pU0 107 230 mirdigdhikAnAmAni 193-94 pU0 108 vAlakanAmAni 231 127 bRhannidigdhikAnAmAni 194-95 pU0 109 zaTInAmAni 232 128 vidArInAmAni 195-96 pU0 109 2elAvAlukanAmAni 233 128 kSIravidArInAmAni 196-97 110 kuDakumanAmAni 235-35 pU0 129 pRSNiparNInAmAni 198-99 pU0 110 jAtinAmAni 235-36 pU0 121 gokSuranAmAni 199-201 pU0 111 jAtikalikAnAmAni 236 dantInAmAni 201-2 pU0 112 __ jAtiphalanAmAni 237 130 nAgadantInAmAni 202-3 "yUthikAnAmAni 238-39 pra. 131 apAmArganAmAni 204-5 pItayUthikAnAmAni 239 dvi0 131 AIkanAmAni kundanAmAni 239-40 pU0 132 "punarnavAnAmAni 207-8 pra. 115 navamAlikAnAmAni 240-11 132 "punarnavAvizeSanAmAni 208 "mallikAnAmAni 242 133 jyotiSmatInAmAni 209 116 vArSikImallikAnAmAni 213 133 mASaparNInAmAni 210 116 "kumArInAmAni 244 134 mudraparNInAmAni 211 amilAtanAmAni 245 134 bhUmyAmalakInAmAni 212 saireyakanAmAni 216. pU0 135 1rIgaNI / / 2 vRddharIgaNI // 3 AjhAjhADA // 4 sATahaDA // 5 sATahaDI // 6 mAlakAMguNI // 7 haladra // 8 moDaNerI // 9 paabcii||10 dhamAmau // 11uplotth|| 12 elIyaDa // 13 jUhI // 14 suvrnnhii|| 15 kevaDI // 16 sevaMtrI / 113 113 114 115 118 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhattaraphalanAmAni 286 289 nighaNTuzeSasya viSayAnukramaH / biSayaH zlokaH pRSTham viSayaH __ zlokaH pRSTham raktasareyakanAmAni 246 tR. 135 zAlaparNInAmAni 273-74 pU0 149 pItasaireyakanAmAni 246 ca0 135 bhArgInAmAni 274-76 pU. 150 nIlasaireyakanAmAni 247 pU0 135 mAkulInAmAni 276-77 pU0 151 kiGkirAtanAmAni 247 136 tejasvinInAmAni 277-78 pU0 151 citrakanAmAni 218 136 misrayAnAmAmi 278-79 pU0 151 vAsantInAmAni 249 137 pathikAmAmAni 279-80 pU0 152 nIlonAmAni 250-51 pU. 130 "mAMsInAmAni 280-81 pU0 153 damananAmAni 251-52 pU0 138 gandhamAMsInAmAni 281-82 pU0 153 dhattUranAmAni 252-53 pU. 139 'murAnAmAni 282-83 pU0 154 253 139 "prapuNDarIkamAmAni 283-84 pU0 155 'zaGkhapuSpInAmAmi 154-55 pU. 139 'jatUkAnAmAni 284-85 pU0 155 karcuranAmAni 255 140 mAMsarohAnAmAni 285 156 ajamodAnAmAni 256-57 pU. 140 raktapAdInAmAni 156 yavAnInAmAni 257 141 raktapAdIvizeSanAmAni 287 156 sahadevAnAmAni 258 pU0 111 jalapippalInAmAni 157 zvetasahadevAnAmAni 258 tR. 142 "zivamallInAmAni 157 rakasahadevAnAmAni 258 ca0 142 ativiSAnAmAni 290 158 parpaTakanAmAni 259 pU. 142 medAnAmAni 291pU. 158 gojihvAnAmAni 259 142 mahAmedAnAmAni 291 581 balAnAmAni 260-61 pU0 143 gurujAmAmAni 292-93 160 mahAbalAnAmAni 261-63 143 pAThAnAmAni 294-95 pU0 161 musalInAmAni 264 144 zatAvarInAmAni 295-97 161 hiGagunAmAni 265 145 kaTukAnAmAni 298-99 162 hiGagupatInAmAni 266-67 pU0 145 kapikacchUnAmAni 300-1 163 kAkajaGkhAnAmAni 267-68 pU0 146 maJjiSThAnAmAni 302-3 pU. 164 kAkanAsAnAmAni 268-69 pU0 116 maricanAmAni 303-4 pU. 165 pASANamedanAmAni 269 147 pippalInAmAni ___304-5 pU0 165 hayuSAnAmAni 270 pra0 147 pippapala.mUlanAmAni ___305-6 pU0 166 vigandhahayuSAnAmAni . 270 dvi0 147 cavikAnAmAni __306 166 hayUSAvizeSanAmAni 270 148 12cavikAphalanAmAni 307pU0 ghaNTAravAnAmAni 271 148 girikarNInAmAni 167 zaNanAmAni 272 148 zvetagirikarNInAmAni 308 tri. 167 kusumbhanAmAni kRSNagirika nAmAni 308-9 pU0 167 1 zaMkhAhulI // 2 jvaasii|| 3 vohaalii||4 taaliisptr||5 chaDa // 6 ekAMgI // 7 pdm| 8 jaMtuvAra // 9 khayarI // 10 haMsapadI // 11 bUjha // 12 gajapIpalI // Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 173 nighaNTuzeSasya vissyaanukrmH| viSaya: zlokaH pRSThama viSayaH viSayaH pralokaH pRSTham indravAruNI 3.9-10 pU0 168 jalazevAlanAmAni 335 181 indravAruNIvizeSanAmAni 310-11 pU0 168 zatapuSpAnAmAni 336 182 bacAnAmAni . 311-12 pU0 169 'jIrakanAmAni 337 pU. 182 zvetavacAnAmAni 312169 kRSNajIrakanAmAni zauribAnAmAni 313-14 pra. 170 337-38 pU0 183 kRSNazArivAnAmAni 314 17. rasona-lazunanAmAni 338-39 pra. 183 mUrvAnAmAni 315-16 171 lazunavizeSanAmAni 339pU. 184 "lAgalInAmAni 171 palANDunAmAni 339-40 pra0184 guDUcImAmAni 318-19 172 nIlapalANDunAmAni 340 pU0184 "devatADanAmAni 320 173 "saptalAnAmAni 340-11 pU0 185 kozAtakInAmAni 321-22 prasAraNInAmAni 341-42 185 hastikozAtakInAmAni 323pU0 174 brAhmInAmAni 343 186 kSIriNInAmAni 323-24 174 sUraNakandanAmAni 344 pU. 186 zakhinInAmAni 325 175 vRddhadArakanAmAni 344-15 pU0186 "mAkhuparNInAmAni 175 suvarcalAnAmAni 345-46 pU0 185 "padminInAmAni 176 11bhRGgarAjanAmAni 346-47 pU0187 'kamalanAmAni 328-29 177 12kAsamardanAmAni 188 347 sitakamalanAmAni 330pra0 178 vAstukanAmAni 188 raktakamalanAmAni 330 dvi040 178 pAlaGkInAmAni kairaviNInAmAni 330 178 349pU0 188 1'jIvantInAmAni 349-50 pU0 189 utpalanAmAni 331 pU. 178 14amlaloNikAnAmAni 350-51 utpalavizeSanAmAni 178 189 nIlotpalanAmAni "taNDulIyanAmAni 179 33250 352 190 zamaThanAmAni rakotpalanAmAni 332di. 179 190 saugandhikanAmAmi sthalazamaThanAmAni 179 3324. 354 pU. 191 bIjakozanAmAni 332-33 pra0179 kAkamAcInAmAni 354 191 padmanAlanAmAni 333pU0 179 zrIhastinInAmAni 355 pU0 191 kilkanAmAni 33340 180 1"suniSaNNa nAmAni 355-56 pU0 191 navyadalanAmAni 180 mUlakanAmAni 356-57 pU0 192 padmakandanAmAni 344 pra. 18. 1 cANakyamUlakanAmAni 357-58 pU0 192 utpalakandanAmAni 333 dvi0 180 himalocInAmAni 358 192 padmabIjanAmAni 334 181 kalambInAmAni 359 pU0 193 vAriparNInAmAni 335 pU0 181 "kAravellanAmAni 359 193 1utplshaarivaa||2 candanazArivA // 3 polunii|| 4 rADAgArI / / 5 devadAlI // 6 uMdira. knii| 7poynnii||8 zveta kamala // 9 zvetajIrA // 10sAthari // 11 bhAMgarau // 12 kaasNddd|| 13 doDI // 14 bhAMbaunI 15 taMdulejA // 16 khaDakUtira // 17 bRhanmUlaka / / 18 kaarelii|| Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nighaNTuzeSasya viSayAnukramaH / 362 367 368 viSayaH zlokaH pRSTham paTolanAmAni 'karkoTanAmAni 361 pU. 194 kUSmANDanAmAni 361 tR0 194 kAliGgInAmAni 361 194 tumbInAmAni cibhiTInAmAni 363-64 pra. 195 cibhiTIpakvaphalanAmAni 364 dvi. 195 kUrcakanAmAni 364-65 195 puSkaramUlanAmAni 196 bastagandhAnAmAni 196 bimbInAmAni 197 rauhiSanAmAni 198 bhUstRNanAmAni 198 darbhanAmAni 199 chaalaamaani 199 ulapanAmAni 373 ikSunAmAni 200 ikSumedanAmAni 371 pU. 200 nalanAmAni 371-75 pU0 201 nalInAmAni zaranAmAni 202 mujanAmAni pU. 202 bAlatRNanAmAni 202 tRNanAmAni 378 pra0 203 ghAsanAmAni 378 dvi0 203 dUrvAnAmAni 378-79 pU. 203 zvetadUrvAnAmAni 379-80 pU0 204 gaNDadUrvAnAmAni 38. 204 mustAnAmAni 381 204 kuTannaTanAmAni 382-83 205 vIraNanAmAni pU0 206 vIraNamUlanAmAni 384 206 lAmajjakanAmAni 385 pU. 206 viSayaH dhAnyakArthikanAmAni bhAzuvIhinAmAni SaSTikanAmAni zAlinAmAni kalamanAmAni raktazAlinAmAni mahAzAlinAmAni yavanAmAni nIlayavanAmAni masUranAmAni kalAyanAmAni caNakanAmAni mASanAmAni mudganAmAni pItamudnAmAni kRSNamudganAmAni vanamudganAmAni "rAjamudnAmAni godhUmanAmAni vallanAmAni . kulatthanAmAni kulathikAnAmAni tUvarInAmAni kulmASanAmAni nIvAranAmAni zyAmAkanAmAni kaigunAmAni kRSNakajunAmAni ratakagunAmAni sitakaGagunAmAni pItakaGagumAmAni kodravanAmAni cInakanAmAni zlokaH pRSTham 386 pU0 208 386 tR0 208 208 387 pra0 209 dvi0 209 387 tR. 209 387 388 pra. 210 388 dvi0 210 388. tR. 210 388-89 pra0 210 389 dvi0 211 3.9 211 390 pU0 211 390 211 391 pU0 211 391-92 pra0 212 392- dvi0 212 tR0 212 392 213 pra0 213 dva0 213 393 pU0 200 394 395 39570 395 pra0 214 dvi0214 214 pra. 215 215 dvi0 215 tR. 215 215 pra.215 1 kakoDA // 2 gandhatRNa // 3 kAkarahUle // 4 uzIra // 5 moTha // Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka 400 400 400 pra. dva0 218 218 216 219 viSayaH 'yavanAlanAmAni zaNanAmAni atasInAmAni gavedhukAnAmAni vanyatilanAmAni aSaNDhatilanAmAni sarSapanAmAni zvetasarSapanAmAni rAjikAnAmAni nighaNTuzeSasya viSayAnukramaH / zlokaH pRSTham viSayaH 216 zamIdhAnyanAmAni 397 pra0 zUkadhAnyanAmAni 397 dvi0 216 / sasyazUkanAmAni 397 tR. 216 kaNizanAmAni 397 217 stambanAmAni 398 pra. 217 nAlanAmAni 397 dvi040 217 aphalanAlanAmAni 398 218 dhAnyatvagUnAmAni 399 217 busanAmAni 401 pra0 219 s 401 401 401 401 220 s 22 1 prathamaM pariziSTam 5 paJcamaM pariziSTam hemacandrIyanighaNTuzeSamUlagranthasya pAThamedAH nighaNTuzeSaTIkAyAM TIkAkRto dhRtAnAmavata 221 raNAnAmakArAdivarNakrameNAnukramaNikA 330 2 dvitIyaM pariziSTam 6 SaSThaM pariziSTam nighaNTuzeSAntargatAnAM zabdAnAM talliGga-tadartha- nighaNTuzeSaTIkAntanirdiSTAnAM pranthakRnmAnirdezapUrvakamakArAdivarNa krameNAnukramaNikA 235 mnAmakArAdikramaH 347 3 tRtIyaM pariziSTam 7 saptamaM pariziSTam nighaNTazeSaTIkAntanirdiSTAnAM granthanAmnAnighaNTuzeSaTIkAkRnnirdiSTalokabhASArUDha makArAdikramaH 348 nAmnAM saMskRtabhASArUDhAnyekAthikAni 295 . 8 aSTamaM pariziSTam 4 caturtha eriziSTam nighaNTuzeSaTIkAyAM TIkAkRtoddhRtAnAM dhanvanighaNTuzeSaTa kAkRnnirdiSTamUlazabda ntarinighaNTu lokAnAM AnandAzramapranthabhASArthAnAM mUlasUtrAtmaka-pu0 bhAdarzo- mAlAmudritadhanvantarinighaNTuzlokapAThena llikhitabhASArthaiH saha tulanA 323 saha tulanA 349 1 juvAra // 2 zyAmatila // 3 zvetatila // 4 kRSNasarSapa rAjasarSapa // Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTham paktiH bhuddhipatram / . azuddham -prakArAHparAH saTIkeni ghaNTa-paNikapuMklIba zuddham prakArAH parAsaTIke nighaNTu zIrSake pu-klIba "rabhuG "padi "padiAha ca chadam / bhAha ca[karavIro'zvahA svadhno hayamAro'zvamArakaH / ] chadam / [rAmaM tApasajaM vAso gopanaM vastramaMzukam // ] phalayU. -puSpI -jIvikA bhallukIvRkSaH "kahara' bhavane saMvartakaH 'baheDA' -puSpI -jivikA bhallakI vRkSaH bhu(ma)vane saMvartakaH baheDA' -svaga -tvaga -patro yugmapatro'bahu- -patro'yugmapatro bahu-zambI -zimbI patIsAla: pItasAlaH -mahA deva -mahA-devaindrumaH svarga indradrumaH svargatribu gulamAri gulmArikaiDaryA kaiDaryo ni ni.. -mAtA'Ta -mAtA''Ta -svAGgave maGgalaM -svA gavemaGgalaM' pItairakacAruca pItarakkAcAca Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nighaNTuzeSasya zuddhipatram / -keym| . 110 112 citra 114 115 121 -sUtraNe 131 142 147 147 119 159 161 -keyampRSNiparNI pRSNipA citroM varga 5 varga 1 kara -sUtreNa go "gauvalina dvopi- valina-dvipisitaH sitaiH varga 2 varga 1 -bhRcci -bhicci dIpamUlA dIrghamUlA -varNA'dharA -varNA gharAdvIpazatru dvipizatrunAmnA(?)rAsnA nAmnA kapikacchUrAtma- kapikacchavAmAtmacandrI tvaindrI vAnto bAnto [dhanva0varga2 lo03] . kAJcanI kSIrI kAJcanakSIrI padyanAlaM padmamAlaM zevalaM zevAlaM zaivala zevalaM kaNA''khyAtA kaNA khyAtA kuJcikA JcikA shriivraakH(shriivaarkH)| zrIvArakaH 163 168 169 175 180 181 " 183 183 191 'labuD labuG varga varga2 tuNDI tuNDA -kaTumbake 194 197 197 198 199 202 205 215 216 sArIvAnI rajo ikSukANDaH ityAhaH kuTumbake sArI vAnIrajo iSuH kANDaH ityAha ni0 umAya na. umA tu Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandrasUriviracitaH nighaNTuzeSaH vAcanAcAryazrIzrIvallabhagaNinirmitaTIkAsametaH / Page #37 -------------------------------------------------------------------------- _ Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // jayantu vItarAgAH // AcAryazrIhemacandrasUriviracitaH nighnnttshessH| vAcanAcAryazrI-zrIvallabhagaNivinirmitayA TIkayA sametaH / [prathamo vRkSakANDaH] // aiM namaH // zrIgurubhyo namaH // siddhaH zabdasamuccayaH zucitaro yasmAd bhavadvismayo, nissaMzItisuzAntisAtasahitaH zreyAMsi sa sAk kriyAt / yajjJAnAmbudasadrasena rasavAn khyAtazca vAnaspato, vargo valguguNo virAjati bhuvi zrIvardhamAno jinaH // 1 // 5 vAgdevatAM staumi sadA prasannA, sannA'tikujJAnabharAmudArAm / vidyArthinAM pAnakRte kRtArthI, pIyUSakumbhaM dadhatIM kareNa // 2 // yadvaktrodbhUtacaJcadvacanarasasudhAlolapo bhavyabhAvaH, sevAM kurvannivAsti pramukhamukhamiSAccandramAzcandrimADhayaH / dADhADagUDhapratijJAjitakavidhiSaNA bhUrikAlaM dharAyAM, . 10 nandantu zrIvarajJAnavimalaguravaH sudhyupAdhyAyamizrAH // 3 // nighaNTuzeSasya karomi TIkAM, kiMjJo'pyahaM svIyaguruprabhAvAt / zAstrANyanekAni vimRzya dRSTvA, cAharnizaM svIyasubudbhivRddhayai // 4 // iha hi caturudadhivalayitavasumatImaNDalamaNDanAyamAnasumAnaSaDdarzanavAdimadonmAdidviradaprakaTaghaTAgaJjanasiMhopamAna-mahanIyamahimazabdAnuzAsanA-'bhidhAnakoSasatya(?)sAhi- 15 tyAdyanekapavitrazAstravidhAnasAvadhAnatAvAptakavikulagarimaprAgbhArAH prathitAvitathAtmanInapaJcajanInasamIcInaguNagaNajanitasakalaprabalasujanasamAjacamatkArAH zrIpUrNatallagaNagaganAGgaNasamalaGkaraNasahasrakiraNazramaNagaNazirathUDAmaNikaraNizrIdevacandrasUricaraNakamalacaJcarIkaprakArAHparAjitAkharvapratijJAsuparvasUrayaH zrIhemacandrasUrayaH pracikraMsitazAstravidhAnasamaye pravarttamAnAH zreyaskAmyayA'bhIpsitaprazastadevanAnamaskArAcaraNAdimaGgalaM durapohapratyUhasandohavyapohanAya Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 saTIke nighaNTuzeSe [ zlo0 pracikIrSitanighaNTuzeSAkhyazAstrasamAptividhAnAya sAraziSTAcArasamAcaraNAya ca prathamapadyena pratipAdayanti sma / tadyathA vihitaikArtha-nAnArtha-dezyazabdasamuccayaH / nighaNTuzeSaM vakSye'haM natvA'hatpadapaGkajam // 1 // iti / 5 atrAhurapare-nanu prastutazAstrakaraNamavagaNayya kimarthamAdAvevocitadevatAnamaskriyA''viSkriyA / vighnopazamArthamiti cet, na, kiM namaskArAdeva vighnopazamaH ? utA'parasmAdapi / yadyAdyaH kalpastarhi kiM yatra yatra namaskArastatra tatra vighnopazamaH ? kiM vA yatra yatra vinopazamastatra tatra namaskAraH / tatra nA''dyo niravadyaH, kAdambaryAdau vidyamAne'pi namaskAre parisamAptyabhAvena tadanupalambhAt / abhidhAnakoSeSvevAyaM niyama iti cet, na, teSvapi 10 kutracinnamaskArapuraskAre'pyaparisamAptyupapatteH / dvitIyapakSo'pi sUkSmaH, mImAMsAbhASyAdau vighnopazamopalambhe'pi tatprArambhe namaskArAnAviSkArAt, tasya tu tatsamAptyaiva nirNItatvAt / kiJca-'namaskArAdeva' ityatraivakAro namaskAreNa samaM vighnopazamasyAnyayogaM vyavacchinatti, sa ca prAguktavyabhicArayuktyA na pramANakoTImATIkiSTa / nApyaparasmAda pIti pakSaH sUpapAdaH, sarvatrApi nizcayena tadupAdAnasyaiva vilokyamAnatvAt / yadvA 15 aparasmAdapi sAdhyasiddhau premNA tasyaivopAdAnaM bAlalIlAyitaM kalpayet / api ca-namaskArAdityatrApAdAnopAdAnaM vighnopazamaM prati namaskArasya nimittatvaM janakatvena vyaJjakatvena vA vyanakti ? / janakatvena cet , tarhi kiM nityo'nityo nityAnityo vA sa tajjanakatvena tavA'bhipretaH ? / nityazcet, na, nityasya janakatvA nupapattiH, zazvadekasvabhAvAt / pUrva pazcAcca atajjanakatve zAstrArambhe eva tajjanakatve 20 caikasvabhAvahAnyA nityo'pyanityatAM satyApayet, "apracyutA-'nutpanna-sthiraikarUpaM nityam" [ ] iti nityalakSaNAt / sahakArikAraNajanitasAhAyyAt tajjanako bhaviSyatIti cet, na, sahakArikAraNasya tatsAhAyyakAritvenAdyApyaprasiddhatvAt / prasiddhatve vA tatsAhAyyasya bhedA'bhedobhayabhettuM zakyatvAt / na ca namaskAro'nityaH, zAstrArambhe zAstrakArairavazyaM vidhIyata iti bhavatA'bhyupetatvAt / anityastajanaka iti cet, 25 na, anityaH kiM katipayakSaNAvasthAyI ? kSaNasthAyI vA / prAcye kriyArUpatvAnnamaskArasya tathAtvaM pratipattumazaktiH, kriyAyAH kSaNavinAzitvAt / dvitIye svotpattimAtravyagrasya kSaNikasya tajjananaM prati abhaviSNutaiva, svotpatteH prAk pazcAdutpattisamaye eva vA kSaNikaH kArya kuryAditi vikalpajAlena pratyavasthAtuM zakyatvAt / kathaM kSaNiko vA 1 'tpAda ni0 // Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamo vRkSakANDaH / namaskAraH kAlabhUyastvabhAvinI zAstrasamAptiM yAvat tiSThet ? tatpratyUhasandohaM vyapohecca ? / nApi nityAnityaH, parasparapakSopakSiptadUSaNagaNAvakIrNatvAt / taduktampratyekaM yo bhaved doSo dvayorbhAve kathaM na saH / [ ] iti / nApi vyaJjakatvena, tasya tadvayaJjakatvena tvayA'dyApyaprasAdhitatvAt / kiJca-5 namaskArAt kasya pratyUhasya vyapohaH ? kiM bhUtasya bhaviSyato vartamAnasya vA / na tAvadAdyavikalpadvayasya, tasyA'tItAnAgatatayA vyapohitumasamarthatvAt / vartamAnasya kiM sato'sato vA ? / na tAvat sataH, tasya bhogyatvenopaseduSaH paraHzatAbhirnamasyAbhirdurapohatvAt / asatastvasattvAdeva tadapohAnupapattiH / anyacca-yadi namaskAra eva pratyUhavyapohakaH syAt tadA pratyUhasandohadandahyamAno jano namaskAraistaM vyapAsya ko na svaM sukhA- 10 cekriyAt ? / tato vighnopazamArtha namaskAra iti yatkiJcidetat / atra pratividhIyate yadavAdi 'prastutazAstrakaraNamavagaNayya namaskArakaraNaM kimartham ?' ityAdi tadetat sarva tavA'prAmANikatAmeva pravINayati / na khalu prAmANikIbhUya kazcid vipazcicchAstrArambhasambhAvitaM namaskAraM tiraskurvIta, zAstrArambhe zAstrakAraistasyaiva prastutatvAt / yaccAvAci 'kiM namaskArAdeva vighnopazamaH ?' ityAdi tadapyasUpapAdam, yato nama- 15 skArAdeva na vayaM vighnopazamamabhidadhmahe, kintu tajanitanirmaladharmAdeva / sa cA'bhISTadevatApraNidhAnAdyanekasavivekavyApArasAdhyaH / ata eva yatra kApi vighnopazamastatrA'vazyaM mAnasapraNidhAnAdyutpannadharmasyaiva hetutvam, kAryavaiziSTayagamyatvAt kAraNavaiziSTayasya / yatra tu tatsadbhAve'pi vighnasadbhAvastatra dharmA-'dharmayoralpIyastva-balIyastve hetU, balIyasA'lpIyaso gharSaNAt / etena nityAnityAdyanalpavikalpajAlamapi prati- 20 kSiptamavaseyam / yataH--kriyArUpatvenAnityo'pi namaskAro dharmaM vinirmAya vinazyati, sa cAzeSavighnavighAtanighno bhavati / tathA ca pratipAdayAJcakAra zrIkandalIkAraH"sa hi dharmotpAdakastirayatyantarAyabIjam" [ ] iti / vyaJjakapakSasya tvasvIkAra eva parIhAraH / yadapyAcacakSe vicakSaNena 'namaskArAt kasya pratyUhasya vyapohaH ?' iti, tadapyalpIyaH, vartamAnasyaiva tasya dharmeNa tiraskaraNAt / 25 na ca vAcyam-kathaM vartamAnastiraskriyate ? iti, uddaNDapracaNDamudgaradaNDAdinA vidyamAnasyaiva ghaTAdevighaTanopapatteH / idameva ca dharmasyAlaGkarmINatvam, yadupetamapi pratyUhavyapohaM vidheyaH, pramANapratiSThitatvAt / tathAhi -vivAdAdhyasto namaskAraH zAstrArambhe'vazya vidheyaH, vighnopazamaphalatvAt, tripurAdimantrajApavadityalaM kucarcayA / prastutaM prastumaH Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4] saTIkeni ghaNTuzeSe [ zlo01___ tatra 'ahaM' hemacandrAcAryaH 'vakSye' kathayiSyAmi / "bRMgak vyaktAyAM vAci" AdAdiko'yam ubhayapadI ityasya vacAdeze siddham / kam ? 'nighaNTuzeSa' "ghaTi kyapi dyutau" iti kavikalpadrumadhAtupAThaH, nitarAM ghaNTyante- ekatra bhASyante zabdA aneneti nighaNTuH , "bhR-mR-tR-tsari-" [ haimoNAdisU0 716 ] iti bahuvacanAduH, 5 pulliGgaH / yad vaijayantI. nAmazAstre nighaNTurnA [ ] iti / vyADistu arthAn nighaNTayatyasmAnnighaNTuH parikIrtitaH / puM-napuMsakayoH sa syAt [ ] iti / 10 navayaM dhAturyutyarthe ukto dhAtupAThe tat kathaM paribhASaNArthaH ? ucyate kriyAvAcitvamAkhyAtuM prasiddho'rthaH pradarzitaH / prayogato'nye jJAtavyAH, anekArthA hi dhAtavaH // ityuktatvAd yukteyaM vyutpattiH / akArAnto'pi nighaNTazabdaH / taduktaM cAmuNDa15 paNDitenaiti varNanighaNTo'yaM bIjAnAM vacmi kiJcana / [ ] iti / taduktAdatiriktaH zeSaH praNigadyate / yadvA zinaSTi-viziSTakRSTijanAnAM prAcInanighaNTvaproktavanaspatinAmasamUheSu jJAnotpAdanaM karotIti zeSaH / "ziS hiMsAyAm " .. ziSyate-vicitravanaspatyabhidhAnajAiyaM hiMsyate aneneti vA zeSaH / nighaNTo:- svopajJa10 nAmasaMgrahasya zeSo nighaNTuzeSastam / kiM kRtvA ? natvA, kAya-vAG-manobhiH praNamyetyarthaH / kim ? 'arhatpadapaGkajam' arhatAM padapaGkajam arhatpadapaGkajam, tIrthakRccaraNakamalamityarthaH / kiMviziSTo'ham ? 'vihitaikArtha-nAnArtha-dezyazabdasamuccayaH' ekArthaH-abhidhAnacintAmaNinAmamAlAlakSaNaH, nAnArthaH ___"dhyAtvA'rhataH kRtaikArthazabdasandohasaMgrahaH / 25 ekasvarAdiSaTkANDyA kurve'nekArthasaGgraham // " haimAne0 kA. 1, zlo. 1] ityAdilakSaNaH, dezyazabdasamuccayaH-dezInAmamAlA, eSAM dvandve ekArthanAnArtha-dezyazabdasamuccayAH, tato vihitAH-vinirmitA ekArtha-nAnArtha-dezyazabda1. adA pu1 // 2. "nAmamAlAyAm" iti pu1 TippaNI // 3. viziSTavidvajjanAnAmityarthaH // Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4] prathamo vRksskaannddH| samuccayA yena sa vihitaikArtha-nAnArtha-dezyazabdasamuccayaH / etenedaM jJApitaM bhavatipUrvamapUrvAbhidhAnacintAmaNi-zeSasaGgraha-dezIzabdasaGgrahAn vidhAyAtha nighaNTuzeSa karomItyarthaH / iti prathamapadyArthaH // 1 // vRkSa-gulma-latA-zAka-tRNa-dhAnyakramAdiha / / SaT kANDAni pravakSyante saptamyuddezapUrvakam // 2 // vyAkhyA- 'iha' iti nighaNTuzeSe 'SaT kANDAni' SaT sargAH 'pravakSyante' pratipAdayiSyante / katham ? 'saptamyuddezapUrvakaM' saptamyA-vibhaktivizeSeNa uddeza:-kathanaM saptamyuddezaH, sa pUrvo yasya tat saptamyuddezapUrvakam, evaM yathA bhavati tathA / kasmAt ? . ityAha- 'vRkSa-gulma-latA-zAka-tRNa-dhAnyakramAt' vRkSAzca pratItAH gulmAzca sinduvArAdyAH latAzca guJjAdyAH zAkAzca zatapuSpamukhyAH tRNAzca rauhiSapramukhAH 10 dhAnyAni ca pATalAdIni vRkSa-gulma-latA-zAka-tRNa-dhAnyAni, teSAM vAcakAH zabdA . api vRkSa-gulma-latA-zAka-tRNa-dhAnyAni, vAcya-vAcakayorabhedopacArAt ; teSAM kramaHparipATI tasmAt tthaa| etAvatA vRkSakANDaM gulmakANDamityAyuktaM bhavatIti dvitIyapadyArthaH // 2 // azoke strIpriyaH zokanAzanaH syndno'lsH|| 15 vaculo madanAvAsaH strIpAdAhatidohadaH // 3 // hemapuSpaH karNapUraH kaGkellimadhumaNDanaH / piNDapuSpo latAvRkSaH paulomI-rohiNIdrumaH // 4 // _ "zuM gatau" na zavati azokaH, "bhIN-zali-" [ haimoNAdisU0 21] iti kaH; nAsti zoko'smAditi vA; "aznute azokaH" iti tu kSIrasvAmI, pRSoda- 30 rAditvAt sAdhuH, tatra / striyaH priyA yasya sa strIpriyaH; strINAM priyo yaH sa iti vA / zokaM nAzayati zokanAzanaH / "syandauG sravaNe" antasthIyopAntyo'yam , syandate syandanaH, "yvasi-rasi-" [ haimogAdisU0 269 ] ityanaH / "alI bhUSaNaparyApti-vAraNeSu" alati alasaH, "tapyaNi-" [ haimogAdisU0 569 ] ityasaH; na lasati vA / "vaja gatau" vajati vajulaH, "kumula-tumula-" [ haimoNAdisU0 35 487 ] ityule nipAtanAd vajeH svarAnno'ntaH" / madanaH- kandarpa Avasatyasminniti madanAvAsaH; madanasya AvAsaH- nivasanasthAnamiti vA / striyAH pAdaH-caraNaH strIpAdastena AhatiH-AhananaM saiva dohado yasyeti strIpAdAhatidohadaH / kamanIya Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saTIke nighaNTuzeSe [ zlo0 5kAminIbhujalatAvagRhana-pANiprahAra-kaTAkSavikSepAdibhyaH prasUna-pallavAdiprasavadarzanAdetasya maithunasaMjJeti jainAH // 3 // hemavarNAni puSpANyasya hemapuSpaH / karNau pUrayati karNapUraH / kaM-udakaM kelati-gacchati kaDkelliH, strIliGgaH / yadamarazeSaH- "striyAM tvazoke kakelliH" 5 [ ] pRSodarAditvAt sAdhuH / madhu-vasantaM maNDayati madhumaNDanaH / piNDAkArANi puSpANyasya piNDapuSpaH / latAkAro vRkSo latAvRkSaH; latA cAsau vRkSazceti vA latAkSaH / paulomyAH rohiNyAzca drumaH paulomIdrumaH rohiNITumaH / Aha ca -- azokaH zokanAzazca vicitraH karNapUrakaH / . vizoko raktako rAgI citraH stabakamaJjarI // kaGkellihemapuSpazca piNDapuSpo latAtaruH / ] iti / etasya loke 'azoka' iti prasiddhiH // 4 // bakule madirAgandhaH kRSNatvag madyadohadaH / vizArado guDapuSpaH "vakuG kauTilye" vaGkayate puSpairvakulaH, "sthA-vaGki-" [haimoNAdisU0 486 ] iti ulo na luk ca ; "ucyate vakulaH" iti kSIrasvAmI, pRSodarAditvAt sAdhuH, "kumula-tumula-" [ haimoNAdisU0 487 ] ityule vA nipAtyate, tatra / madirAvad gandho'sya madirAgandhaH / kRSNA tvak challI yasya sa kRSNatvak / 20 madyasya dohado'sya madyadohadaH / drAkSAkArANi drAkSAvanmRSTAni vA phalAnyasya drAkSAphalaH / gUDhAni-guptAni puSpANyasya gRDhapuSpaH / kesarAH santyasya kesaraH, abhrAditvAdaH / "ke-jale sarati kesaraH" ityapare / siMhasya kesarA iva kesarA asya siMhakesaraH, "uSTramukhAdayaH" [ siddha0 3.1.23 ] ityanena samAsaH // 5 // vizeSeNa zaradi bhavo vizAradaH, "bhartu-sandhyAderaNa" [ siddha 0 6.3.89 ] 25 ityaN / guDavad mRSTAni puSpANyasya guDapuSpaH / Aha ca bakula: zIdhugandhazca madyagandho vizAradaH / . madhugandho gUDhapuSpaH zivakesarakastathA // [ ] iti / 1. zivAke pu|| Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8] prathamo vRksskaannddH| etasya loke 'baiula' iti prasiddhiH / phalamasya tu parpaTam / 'tuH' punararthe / 'asya' bakulasya phalaM pRNAti parpaTam, "kapaTa-kIkaTAdayaH" [ haimoNAdisU0 144 ] ityaTe sAdhuH / tilake pUrNakazchannakusumo mukhamaNDanaH // 6 // citrakaH kSurako recI strInirIkSaNadohadaH / tilati- snihyati tilakaH, "dhU-dhUndi-" [ haimogAdisU0 29 ] iti kidakaH; "tilAbhapuSpastilakaH" iti kSIrasvAmI, tatra / pUryate sma pUrNaH, svArthike ke puurnnkH| channAni-guptAni kusumAnyasya chnnkusumH| mukhaM maNDayati mukhamaNDanaH, nandyAditvAdanaH // 6 // 10 "ciMgT cayane" cIyate citraH, "ci-midi-zaMsibhyaH kit" haimoNAdisU0 454] iti kit traH pratyayaH, citra eva citrakaH, svArthikaH kaH / kSurati-vilikhati kSurakaH; kSurasya tulyaH kSuraka iti vA paruSatvAt, "tasya tulye kaH saMjJA-pratikRtyoH" [ siddha0 7.1.108 ] iti kaH / "ricaN virecane ca" cakArAt samparcane, recayatyavazyaM recI, "Avazyake Nin" ( "Nin 15 cA''vazyakA-''dhamarye" siddha0 5.4.36) iti gin / strInirIkSaNe dohado'sya strInirIkSaNadohadaH / Aha ca tilakaH pUrNakaH zrImAn kSurakaH zatapuSpakaH / mukhamaNDanako recI viTazcitro vizeSakaH // ] iti / tilakaH paruSaH zrImAn kSurakazchainnapuSpakaH / [ ] ityaparaH / etasya loke 'tilaku' iti prasiddhiH / kovidAre bhadradAruH kAJcanAro yugacchadaH // 7 // tAmrapuSpazcamarikaH kuddAlaH kuNDalI kulI / kAJcano mAlukAparNaH kudAraH svalpakesaraH // 8 // . 1. "bakula' pu2|| 2. degnnapatrakaH pu2 // 20 25 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8] saTIke nighaNTuzeSe [ zlo09kanati-dIpyate kovidAraH, "kaneH kovida-" [ haimoNAdisU0 410] ityAraH pratyayo dhAtozca kovidetyAdezaH ; kuM-bhUmiM vidArayatIti vA, pRSodarAditvAt , tatra / bhadraM dAru asya bhadradAruH / "kanai dIpti-kAnti-gatiSu" kanati kAzcanAraH, "kaneH kovida-karbuda-kAJcanAdayazca" [haimoNAdisU0 410 ] iti AraH pratyayo 5 dhAtozca kAJcanetyAdezaH / yugarUpaM chadaM-patramasya yugacchadaH // 7 // tAmrANi puSpANyasya taamrpusspH| camaro'syAsti camarikaH, "ato'nekasvarAt" [ siddha0 7.2.6 ] iti kaH / kuM-bhUmiM dAlayati kuddAlaH, pRSodarAditvAt / kuNDalamastyasya kuNDalI, "zikhAdibhya in" [ siddha 0 7.2.4 ] itIn / kulamasyA stIti kulI / kAmyate kAJcanaH, "vidana-gagana-" [ haimoNAdisU0 275] ityane 10 nipAtyate / mAlukA-vanaspativizeSastasyA iva parNAnyasya mAlukAparNaH / kuM-pRthvI dArayati kudAraH / svalpAH kesarA asya svalpakesaraH / Aha ca kovidAre ca kuddAlaH kudAraH kuNDalI kulii| tAmrapuSpazcamariko mahAyamalapatrakaH // [ ] iti / yamalapatrakaH paryAyeNoktaH / etasya 'kAMcaNayaru' iti lokaprasiddhiH // 8 // campake kAJcano hemapuSpakaH SaTpadAtithiH / kusumendro varalabdhaH kumArIvallabhazcalaH // 9 // cAmpeyaH kusumArogyaH kalikAgandhaphalyapi / camyate-adyate bhRGgaizcampakaH, "kIcaka-'' [haimoNAdisU0 33 ] ityake nipAtyate, 20 cAmpako'pi, tatra / kAmyate kAJcanaH, "vidana-gagana-" [ haimoNAdisU0 275] ityane nipAtyate, pulliGgaH / hemavarga puSpamasya hemapuSpaH, svArthike ke hemapuSpakaH / SaTpadAH-bhramarA eva atithayo'sya SaTpadAtithiH; SaTpadAnAmatithiriva vA / kusumeSu-puSpeSu indra iva indraH kusumendrH| varaiH-zreSThairlabdhaH-prApto varalabdhaH / kumArINAM vallabhaH kumArIvallabhaH / calati calaH // 9 // 25 campAdeze bhavazvAmpeyaH, "bhave" [ siddha0 6.3.123 ] ityeyaN pratyayaH; "cap sAntvane" capyate iti vA, "gaya-hRdayAdayaH" [ haimoNAdisU0 370 ] ityaye nipAtyate / kusumeSu Arogyamasya kusumArogyaH / kalikAgandhAni phalAnyastya( ? ni santya )sya kalikAgandhaphalI / Aha ca - 15 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 prathamo vRksskaannddH| campakaH sukumArazca : surabhiH zItalazcalaH / cAmpeyo hemapuSpazca kAJcanaH SaTpadAtithiH // ] iti / etasya loke 'cAMpau' iti prasiddhiH / syAnnAgakesare nAgaH kesaro hemakesaraH // 10 // dIMsaho duSprarohazcAmpeyaH skandhabhUSaNaH / nAgapuSpaH kumbhaphalo hema-sarpa-dvipAhayaH // 11 // nAgapriyANi kesaravanti puSpANyasya nAgakesaraH, tatra / na ago nAgaH / yad vizva: mAgaH pannaga-mAtaGga-krUra-vAriSu toyade / nAgakesara-punnAga-nAgadantaka-mustake // ] iti / ke-jale sarati kesaraH, saptamyaluk; kesarAH santyasya vA, abhrAditvAdaH pratyayaH; "ki jJAne" ciketi kesara iti vA, "mI-jyaji-" [haimoNAdisU0 439] iti saraH, bAhulakAnna Satvam / hemavarNAH kesarA asya hemakesaraH // 10 // 15 ___ darvI-phaNAM sahati dIMsahaH / duSTaH praroho'sya duSparohaH / campAdeze bhavazvAmpeyaH / skandhaM bhUSayati skandhabhUSaNaH / nAgapriyANi puSpANyasya / nAgapuSpaH / kumbhAkArANi phalAnyasya kumbhaphalaH / hema-sarpa-dvipebhyaH AhvayaM iti yojyate, tato hemnaH-svargasya sarpasya dvipasya ca Ahvayo yasyeti hemAyaH sahayaH dvipAhayaH / Aha ca 20 nAgapuSpo mato nAgaH kaisaro nAgakesaraH / cAmpeyo nAgakiJjalkaH kanakaM hema kAJcanam // ] iti / etasya loke 'nAgakesara' iti prasiddhiH // 11 // tatpuSpacUrNe tu karikusumaH puSparocamaH / 'tatpuSpacUrNe' nAgakesarapuSpacUrNe 'tuH' punararthe kariNaH-hastinaH kusumaH-puSpa karikusumaH / kusumazabdaH puM-klIbaliGgaH / puSpasya rocanaH-dIpakaH puSparocanaH / Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10] saTIke nighaNTuzeSe [zlo012kadambe syAt pItadAruH prAvRSeNyo halipriyaH // 12 // hAridrakaH kAdambaryaH pulakI parvatAhavayaH / "kada vaiklavye " sautraH, kadyate kadambaH, "kaderNidvA"[ haimoNAdisU0 322] ityambaH; "abuG zabde " kutsitamambate vA kadambaH, tatra / pItavarNo dArurasya 5 pItadAruH, puM-klIbaliGgaH / prAvRSi bhavaH prAdRSeNyaH, "prAvRSa eNyaH" [siddha0 6.3. 92 ] iti eNyaH / halinaH priyo halipriyaH, surAdhivAsanAt // 12 // haridrAyA ayaM hAridraH, "tasyedam" [siddha 0 6.3.160] ityaNa, svArthike ke hAridrakaH / kAdambayA~-madirAyAM sAdhuH kAdambayaH, "tatra sAdhau" [siddha 07. 1.15] iti yaH; kAdambaryai hito vA, "tasmai hite" [siddha 07.1.35] iti 10 hite'rthe yaH / pulaka:-romAJco'styasya pulakI / parvatasya Ahvayo'sya parvatAhayaH / etasya loke 'kayaMba' iti presidbhiH / athAsya vizeSAH dhUlIkadambe tvambaSThaH suvAso vRttapuSpakaH // 13 // ___dhUlyAH kadambaH dhulIkadambaH, tatra / 'tuH' iti atra vizeSadyotakaH / "ama gatau bhajane zabde ca" amati ambaSThaH, "paSThaidhiThAdayaH" haimoNAdisU0 166] iti The 15 nipAtyate ; ambAyAM tiSThatIti vA, "sthA-pA-snA-traH kaH" [siddha05.1.142] iti kaH, "go-'mbA-''mba-' [siddha02.3.30] iti sthazabdasambandhinaH sakArasya Satvam, "DyApo bahulaM nAmni" [siddha 02.4.99] iti hasvazca / zobhano vAsaH-prativAso'sya suvaasH| vRttaM vartuM puSpamasya vRttapuSpaH, svArthike ke vRttapuSpakaH / yadAhadhUlIkadambo'nyaH suvAso vRttapuSpakaH / ] iti // 13 // dhArAkadambe tvaraNirvizvarUpa-mahaujasau / [dhAropalakSitaH-meghadhAropalakSitaH kadambaH dhArAkadambaH, tatra / ] "Rk gatau" iyarti araNiH, "R-ha-sR-" [ haimoNAdisU0 638] ityAdinA aNiH pratyayaH / vizve-jagati rUpamasya vizvarUpaH / mahad ojaH-balamasya asmAd vA mahaujAH / 25 nIpe tu dIpano dhUrto nttto dhUvArakaH zivaH // 14 // mahAkadambaH priyako ghaNTApuSpa-supuSpakau / 1. prasiddhaH pu2 // Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16] prathamo vRkSakANDaH / [11 nayati sukhaM nIpaH, " niyo vA" [haimoNAdisU0 302 ] iti kit paH viSaM dhUrtaH, "zI-rI-' [haimoNAdisU0 201] iti kit taH / nartayatIva nrtH| zItalatvAd dhunoti zopharoga dhUvArakaH, "mavAka zyAmAka-" [haimoNAdisU0 37] ityAke nipAtyate / zivaH upadravApahAritvAt; zete asmin anena vA zivaH, " zIDApo 5 hasvazca vA" [ haimoNAdisU0 506 ] iti vaH // 14 // mahAMzcAsau kadambazca mahAkadambaH / prINAti priyakaH, " kIcaka-pecaka-" [haimogAdisU0 33 ] ityake nipAtyate / ghaNTAkArANi puSpANyasya ghaNTApuSpaH / zobhanAni puSpANyasya supuSpaH , svArthike ke supuSpakaH / sAmAnyato vizeSatazca sarvANyetAni kadambanAmAni / loke tu 'kayaMba' iti presiddhiH / 10 kuTaje koTajaH kohI vatsako girimallikA // 15 // vRkSako mallikApuSpaH kaliGgaH pANDuradrumaH / indravRkSo yavaphalo dIptabhadroDumallikA // 16 // " kuTat kauTilye" kuTati kuTajaH, " kuTerajaH " [haimoNAdisU0 130 ] ityajaH, kuTAditvAd guNAbhAvaH , tatra / bAhulakAd guNe ca koTajaH / "kuhi 15 vismApane" kohate avazyaM kohI, "Nin cAvazyakA-" [ siddha0 5.4.36 ] iti Nin / "vaste tvacaM vatsakaH" iti kSIrasvAmI, " kIcaka-pecaka -" [haimoNAdisU0 33 ] ityake nipAtyate / giriNA mallyate-dhAryate girimallikA; girau mallikeva vA // 15 // __vRkSate-vRNoti vRkSakaH, "Naka-tRcau" [ siddha0 5.1.48 ] iti NakaH; 30 vRzcyate-chidyate vRkSaH, "Rji-riSi-" haimoNAdisU0 567] iti kit saH, svArthike ke vRkSakaH iti vA / mallikAyA iva puSpANyasya mallikApuSpaH / kaliGgAyati kaliGgaH, pRSodarAditvAt sAdhuH; "kali zabda-saMkhyAnayoH" kalyate kaliGga iti vA, "sphuli-kali-palyAdbhaya iGga" [ haimoNAdisU0 102 ] itIGgak; kaliGgadezajo vA [kAliGgaH], ata eva kAliGga kAliGgI ca / pANDuro 25 drumaH pANDuradrumaH / indrasya vRkSaH indravRkSaH, ata eva zakra ityasyA''khyA / yadamara:--- . . atha kuTajaH zakro vatsako girimallikA / [ kA 02 varga 4 zloka 66 ] iti / 1. prasiddhaH pu2 // Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11] saTIke nighaNTuzeSe [lo0 18yava iva phalamasya yavaphalaH / dIptaM bhadramasyA dIptabhadrA / uDUnAM mallikeva uDumallikA / Aha ca kuTajaH koTajaH kohI vatsako girimallikA / . kaliGgo mallikApuSpa indravRkSo'tha vRkSakaH // [ ] iti / etasya loke 'kuDau' iti prasiddhiH // 16 // phalaM tu tasyendrayavaM, bIjaM bhadrayavAhavayam / 'tasya' kuTajasya phalaM indrasya yavam indrayavam / bhadraM yavaM bhadrA yavA yasya taditi vA bhadrayavaM bIjaM kathyate / indrayavaM kuTajaphalam , bhadrayavaM tu kuTaja10 bIjamityarthaH / yadAhaphalAni tasyendrayavAH, bIjaM bhadrayavAstathA / .] iti / tathA phalAni tasyendrayavAH zakrAhvAH zakraliGgakAH / atha vatsakabIjAni proktA bhadrayavAstathA // ] iti / etayorloke 'indrayava, kuTajabIja' iti prasiddhiH / zirISe viSahA bhaNDI bhaNDIraH zakhinIphalaH // 17 // mUdupuSpaH zukapuSpaH zukavRkSaH zukapriyaH / / 20 kapItanaH karNapUro bhaNDilaH zyAmavalkalaH // 18 // zirasi iSyate zirISaH, pRSodarAditvAt sAdhuH; "zRz hiMsAyAm" zIryate vA saukumAryAt zirISaH, "R-ji-za-pRbhyaH kit" [ haimoNAdisU0 554 ] iti kidISaH, tatra / viSaM hanti viSahA, vip / "bhaDuG paribhASaNe, bhaNDate bhaNDI' ityeke peTuH" iti kSIrasvAmI / bhaNDyate bhaNDIraH, "jambIrA-''bhIra-" 25 [ haimogAdisU0 422 ] iti Ire nipAtyate / zajinyAH phalamiva phalamasya zavinIphalaH, "uSTramukhAdayaH" [siddha 03.1.23 ] iti samAsaH // 17 // mRdUni puSpANyasya mRdupuSpaH / zukasya puSpaH zukapuSpaH / puSpazabdaH puM-klIbaliGgaH / yaduvAca vAcaspatiH- "puSpo'strI" [ ] iti / Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19] prathamo vRkSakANDaH / [13 zukasya vRkSaH zukavakSaH / zukasya priyaH zukapriyaH / kapI tanoti kapItanaH, kapipriyatvAt , lihAditvAdac; kampate vA "vidana-gagana-" [haimoNAdisU0275 ] ityane nipAtyate / kargoM pUrayati karNapUraH / bhaNDyate bhaNDilaH, "bhaNDerna luk ca vA " [ haimogAdisU0 482 ] iti ilaH pratyayaH / zyAmaM valkalaM-tarutvam yasyeti zyAmavalkalaH / Aha ca zirISo mRdupuSpazca bhaNDIraH zaGkhinIphalaH / kapItanaH zukataruH zyAmavalkaH zukapriyaH // __] iti / etasya loke 'sirIsu' iti prasiddhiH // 18 // pATalyAM pATalA sthAlyamoghA toyaadhivaasinii| 10 vasanta-kAmayodUtI kumbhikA kAlavRntikA // 19 // - "paTa gatau" NyantaH, pATayati daurgandhyaM] pATaliH, "pATyaJjibhyAmaliH" [haimoNAdisU0 702] ityaliH, puM-strIliGgaH, tasyAm / "mRdi-kandi-" [haimoNAdisU0 465] ityale pATalA, tAmrapuSpatvAdvA / sthAlIva sthAlI, rasAdhAratvAt ; "Thala sthAne" sthalati vA sthAlI, "vA jvalAdi-" [siddha 05.1.62] iti NaH / kAcasthAlItyeke / 15 na moghA amoghA, bahuphalatvAt / toye adhivasatyavazyaM toyAdhivAsinI, "Nin cA''vazyakA-" [siddha 05.4.36] iti Nin / vasanta-kAmazabdayotIti yojyate, tato vasantasya kAmasya ca dUtIva vasantadUtI kAmadUtI / kumbhyAH-sthAlyAH pratikRtiH kumbhIkA, rasAdhAratvAditi; kAyati kumbhI, "kA-kusibhyAM kumbhaH'[haimoNAdisU0 337] iti kidumbhaH, gaurAditvAd GIH, svArthike ke "DyAdIdUtaH ke" [ siddha 0 3 // 2.4.104] iti have ca kumbhiketi bhavati / kAlaM vRntamasyAH kAlavRntA. svArthika ke kAlantikA, ata eva kAletyasyA AkhyA / yadAha ___ atha dvayoH / pATaliH pATalA'modhA kAlA sthAlI phaleruhA // kRSNavRntA kuberAkSI [amara0kA 02 varga4 zlo054.55] iti / 25 1 sthAlI moghA ni0 / "moghA strI pATalA kSe, moghaM triSu nirarthake // iti rudrAd moghA'pi" iti amarakozavyAkhyAsudhAyAM kA02 varga 4 zlo054 // 2 'eke' iti vyAkhyAsudhAkArAdayaH // Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saTIke nighaNTuzeSe [pralo0 20Aha ca pATaloktA tu kumbhIkA tAmrapuSpA'mbuvAsinI / .. sthAlI vasantadUtI syAdamoghA kAlavRntikA // ] iti / etasyA loke pADalA' iti prasiddhiH // 19 // anyasyAM tatra tu zvetapATalA kASThapATalA / zItalA zvetakumbhIkA kuberAkSI phaleruhA // 20 // 'tuH' atra vizeSe / zvetA pATalA zvetapATalA / kASThopalakSitA pATalA ____ kASThapATalA / zItamastyasyAH zItalA, sidhmAditvAd laH; zete vA "zIGastalak-" 10 [haimoNAdisU0 501] iti talak pratyayaH / zvetA cAsau kumbhIkA ca zvetakumbhIkA / kuberAkSI yakSAkSitulyaphalatvAt / phale rohati phaleruhA, sAGkuraphalatvAt, "nAmyupAntya-" [siddha 0 5.1.54] iti kaH saptamyalopazca / yadAha dvitIyA pATalA zvetA nirdiSTA kASThapATalA / sA caiva zvetakumbhI syAt kuberAkSI phaleruhA // 15 pATalI kRSNavRntA / ] iti / zvetapATalAnAmAni // 20 // agarAvagururlohaM vaMzikA vizvarUpakam / kRmijaM pravaraM rAjAhaM joGgakamanAryajam // 21 // "aga kuTilAyAM gatau" agatyanena agaruH, "kaTi-kuTyarte-" haimoNAdisU0 20 812] ityupalakSaNAdaruH pratyayaH; agaM ruNaddhIti vA pRSodarAditvAt sAdhuH, puM-klI baliGgaH, tatra / na guruH aguruH, puM-klIbaliGgaH / "ruhaM janmani" rohati loham, ra-layorakyAllatvam, puM-napuMsakaH / vaMzo'syA asti vaMzikA, "ato'nekasvarAt" [siddha 07.2.6] iti kaH, strI-klIbaliGgaH / "vaMzAbhaM vaMzakam" ityamaraTIkA, "tasya tulye kaH saMjJA-pratikRtyoH" [siddha 07.1.108] iti kH| vizvaM rUpayati 25 vizvarUpakam, puM-klIbaliGgaH / kRmibhirjanyate kRmijam, "kacit" [siddha 05.1 171] iti DaH / kRmijagdhamityapi / praviyate pravaram, "yuvarga-" [siddha 05. 3.28] ityalpratyayaH / rAjJo'haM rAjAham / joGgake girau bhavaM jauGgakam, "bhave" [siddha 06.3.123] ityagpratyayaH / anAryadeze jAtamanAyajam, "kacit" [siddha 0 5.1.171] iti DaH / Aha ca Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [15 23] prathamo vRksskaannddH| agaruH pravaraM lohaM kRmijagdhamanAryajam / kRSNAgaruH syAdagurujauGgaka vizvarUpakam // ] iti / etasya loke 'agara' iti prasiddhiH // 21 // __ malligandhe'tra maGgalyA mallyAH -mallikAkusumasya gandho yatra tad malligandham, tatra malligandhe 'atra' iti agarau maGgale sAdhurmaGgalyA, "tatra sAdhau" [ siddha 07.1.15 ] iti yaH, mallikApuSpagandhi aguru maGgalyAkhyamAkhyAyata ityarthaH / yadamaraH[kAlAgurva]guru syAt tu maGgalyA malligandhi yat / [kA0 2 varga 6 zlo0 127] iti / __ kRSNe tu kaaktunnddkH| 'tuH' punararthe / kRSNe agarau kAkasya tuNDa iva kAkatuNDaH, kRSNatvAt, svArthike ke kAkatuNDakaH / etasya loke 'kRSNAgaru' iti prasiddhiH / zrIkhaNDe syAnmalayajaM candanaM zvetacandanam // 22 // gozIrSakaM gandhasAraM bhadrazrIstailaparNikam / phalakI surabhiH sAraM mahAhaM rohaNodbhavam // 23 // zriyA-saugandhyalakSaNayA khaNDayatyanyagandhamiti zrIkhaNDam, tatra / malayAdrerjAtaM malayajam, " kvacit " [ siddha 05.1.171 ] iti DaH, puM-klIvaliGgaH / candyatehAdyate anena candanam, "yvasi-rasi-" haimogAdisU0 269] ityanaH; candatiAhlAdayati dIpyate vA candanam, ramyAditvAdanaTa, puM-klIbaliGgaH / zvetaM ca tat 20 candanaM ca zvetacandanam // 22 // " gozI! girirAkaro'styasya gozIrSam, abhrAditvAdaH, gozIrSagiribhavatvAt, svArthike ke gozIrSakam" [ ] iti kSIrasvAmI / gozIrSa girau bhavaM gauzIrSam, " bhave" [ siddha 06.3.123] ityaNa, klIbaliGgaH / yad gauDaH-"gauzIrSa tailaparNikam " [ ] iti klIbamAha / 25 amarastu " tailapaNika-gauzI| " [ kA0 2 varga 6 zlo0131 ] iti puMsyAha / aNpratyaye vRddhiH matvarthIye apratyaye vRddherabhAvaH, evaM zabdabhedo jJeyaH / gandhena , "tailapaNika-gozIrSe" iti klIbaliGgadyotako'pi pATho mudrite'marakoze dRzyate // Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16] 10 saTIke nighaNTuzeSa [zlo0 24sAraM gandhasAram, puM klIbaliGgaH / bhadrA zrIrasya bhadrazrIH / tailaparNiko giriH Akaro'styasya tailaparNikam, puM-klIbaliGgaH / phalakam-iSTasiddhirAvaraNaM vA, tadasyAstIti phalakI, "prekSAderin" [siddha 0 6.2.80] itIn / surabhiH gandhAtvAt rabhuG zabde" suSThu rambhate surabhiriti vA, "padi-paThi-" haimoNAdisU0 6 07] iti bahuvacanAdiH, 5 'AgamazAsanamanityam" iti [ "rabho'parokSA-zavi" siddha. 4. 4. 102 iti ] nAgamAmAvaH / sAraM gandhasAratvAt, padaikadeze padasamudAyopacArAt, yathA-"seno bhImasenaH, bhAmA satyabhAmA" iti nyAyAt / mahacca tadahaM ca mahArham / rohaNAcale udbhavaH-utpattiryasya taditi rohaNodbhavam, ata eva rohaNadrumaH / Aha ca candanaM gandhasAraM ca mahArha zvetacandanam / bhadrazrIkaM malayajaM gauzIrSa tailaparNikam // ] iti / etasya loke 'candana' iti prasiddhiH // 23 // atha barbarake zvetaM nirgandhaM barbarodbhavam / "barba gatau" babati babaram, "Rcchi-caTi-' haimoNAdisU0 397] ityaraH, 15 barbaradezotpannatvAdvA, svArthike ke barbarakam, tatra / zvetaM dhavalatvAt / nirgato gandho. 'smAt taditi nirgandham / barbaradeze udbhavaH-utpattiyasya tad barbarodbhavam, candana vizeSo'yam / loke tu etasya 'bAbarau' iti prasiddhiH / syAd raktacandane kSudracandanaM bhAskarapriyam // 24 // tAmrasAraM raktasAraM lohitaM haricandanam / 10 raktaM ca taccandanaM ca raktacandanam, tatra / kSudaM ca tat candanaM ca kSudracandanam / bhAskarasya priyaM bhAskarapriyam // 24 // tAneSu-aruNeSu sAraM tAmrasAram / rakteSu sAraM raktasAram / 'ruhaM janmani" latve rohati lohitam, "ha-zyA-ruhi-" [ haimoNAdisU0 210 ] itItaH, rakta tvIdvA / hareH-indrasya candanaM haricandanam, puM-klIbaliGgaH; hari-kapilaM vA, taccAti25 zItaM pItaM cAhuH / Aha ca raktacandanamapyanyallohitaM haricandanam / raktasAraM tAmrasAraM nirdizet kSudracandanam // ] iti / Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27] prathamo ghRkSakANDaH / etasya loke 'ratAMjaNI' iti prasiddhiH / kucandane tu patrAGgaM pataGgaM paTTaraJjanam // 25 // suraGgakaM raktakASThaM pattUraM tilaparNikA / ko candanaM kucandanam, tatra / patreSvaGgati patrAGgam / patati-yAti raGgo'sya pataGgaH, "pati-tami-" [ haimoNAdisU0 98 ] ityaGgaH / "apabhraMzo'yam" 5 ityeke / paTTasya raJjanaM paTTaraJjanam // 25 // zobhano raGgo'syeti suraGgam, ke suraGgakam / suraktakamityapi / raktaM ca tat kASThaM ca raktakASTham / "patla gatau" patyate patturam , "sindUra-karcura-pattUra-dhatturAdayaH" haimoNAdisU0 430 ] ityUre nipAtyate / tilasyeva parNAnyasyAstilaparNI, saiva tilaparNikA / "tilaparNI nadI Akaro asyA asti" ityapare Ucire / 10 Aha ca kucandanaM pataGgaM ca raktakASThaM suraktakam / pattUraM paTTarAgaM ca paTTaraJjanameva ca // ] iti / amaro'pyAha -- tilaparNI tu patrAGgaM raJjanaM raktacandanam / kucandanaM ca [ kA0 2 varga 6 zlo0 132 ] iti / patrAGganAmAni / loke tu 'pataMga' iti prasidbhiH / sarve ete candanavizeSAH / yadavAdi - sarvANyetAni tulyAni rasato vIryato'pi ca / gandhena ca vizeSaH syAt pUrva zreSThatamaM guNaiH // [ ] iti / atha drumotpale vyAdhaH parivyAdhaH sugandhikaH // 26 // drumajAni utpalAnIva puSpANyasya motpalaH, tatra / "vyadhaMca tADane" vidhyate ambhasA vyAdhaH, parividhyate parivyAdhaH / ubhayatra "tan-vyadhI-" [siddha 05.1. 25 64] iti NaH / zobhano gandho'styasya sugandhikaH, "ato'nekasvarAt" [siddha 0 7.2.6] iti kaH / etasya loke 'kaNayara' iti prasidbhiH // 26 // nirgandhe'smin karNikAro niSIdhaH pItapuSpakaH / 15 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 18] saToke nighaNTuzeSe [glo027__asmin nirgandhe drumotpale karNikAmiyati karNikAraH / niSidhyate ambhaseti niSIdhaH, pRSodarAditvAt / pItAni puSpANyasya pItapuSpaH, svAthike ke pItapuSpakaH / gandharahitakaNayaranAmAni // punnAge tu mahAnAgaH kesaro raktakesaraH // 27 // pUjitaH pumAn punnAgaH, sa iva prAdhAnyAt, [tatra / mahAnAga iva mahAnAgaH, sa iva prAdhAnyAt; mahAMzcAsau nAgazceti vA / prazastAH kesarAH santyasya kesaraH, abhrAditvAdaH / raktAH kesarA asya raktakesaraH // 27 // devAnAM vallabho , devavallabhaH, kumbhIko rasAdhAratvAt, anayo10 IndvaH / tuGgaH uccstrtvaat| "tamUc kAGkSAyAm" tAmyate vA tuGgaH, "kamitami-zamibhyo Dit" [ haimoNAdisU0 107 ] iti DiduGgaH / puruSanAmakaH puruSAkhyatvAt / yadavAdIndunA tuGgaH puSpakasaMjJaH syAt punnAgo raktakesaraH / punnAgaH puruSAzca keSAJcit padmakesaraH // 15 ] iti / amareNApi ___ punnAge puruSastuGgaH kesaro devavallabhaH // [kA0 2 varga 4 zlo0 25] iti / etasya loke 'punnAga' iti prasiddhiH / agastye tu bahusenaH zukanAzo munidrumaH // 28 // 20 agaM stamnAti agastyaH , "aga-pulAbhyAM stambherDit" haimoNAdisU0 363] iti Did yaH, tatra / bahvayaH senA asya bahusenaH / zukaM nAzayati zukanAzaH; zukasya nAzo'smAditi vA / munInAM drumo munidrumaH / Aha ca - agatyAhno baGga(!bahu)seno madhu zigrurmunidrumaH / ___] iti / 225 etasya loke 'agathiyau' iti prasiddhiH // 28 // karavore kaNavIraH zvetapuSpo'zvamArakaH / pratihAsaH zataprAso'zvarohaH kumudodbhavaH // 29 // 1 athAgastye baGgasenaH ni0 // 2 degrodhaH ku ni* // Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31] prathamo vRksskaannddH| [ 19 ___kirati-kSipati karavIraH, "jambIrA-''bhIra-" haimogAdisU0 422] itIre nipAtyate; kRNoti-hinasti karaH, sa vIra iva mArakatvAdvA karavIraH; karAH-kartAro vIrA atreti vA, tatra / kaNA vIrA iva asya kaNavIraH; "kaNa Artasvare" iti bopadevadhAtupAThokteH kaNanti kaNAH, kaNAH vIrA asmAditi vA / zvetAni puSpANyasya zvetapuSpaH / azvAn upabhukto mArayati azvamArakaH / pratIpaH-azvaghna- 5 tvAd hAsaH-vikAso'sya pratihAsaH / zataM-bahUni prAsAH kuntA iva puSpANyasya zatapAsaH / azvaM rohati avarohaH / kumudamiva udbhavo'sya kumudodbhavaH / Aha cazatakuntaH zvetapuSpaH pratihAso'zvarohakaH / ] iti / azvahA azvaghnaH zvetakundazca zvetakaNavIranAmAni // 29 // raktapuSpe'tra laguDacaNDAtazcaNDa-gulmako / 'atra' iti raktapuSpe kaNavIre "lage saGge" lagati laguDaH, "lageruDaH" haiMmoNAdisU0 177] ityuDaH pratyayaH / caNDamatati tIkSNatvAt caNDAtaH / caNDAtako'pi / caNDa iva caNDaH taikSNyAt / gulmaM kirati-kSipati gulmakaH, "kkacit" [siddha0 5.1.171] iti DaH / yadAha dvitIyo raktapuSpastu caNDAto laguDastathA / caNDAtako gulmakazca pracaNDaH karavIrakaH // gulmaharo'pi [ ] iti / raktakaNavIranAmAni / tamAle tu kAlaskandhastApiccho raJjano vasuH // 30 // 20 "tamUc kAGkhAyAm" tAmyati tamAlaH,"R-kR-mR-" haimoNAdisU0 475] ityAlaH, puM-klIbaliGgaH, tatra / kAlaH skandho'sya kAlaskandhaH / tApinazchAdayati tApicchaH, "kvacit" [siddha 05.1.171] iti DaH / pRSodarAditvAccAnusvArAgame tApiJcho'pi / raJjayati raJjanaH / vasati zyAmavarNo'tra vasuH, "bhR-mR-tR-tsari-"haimoNAdisU0 716] ityuH / etasya loke 'tamAla' iti prasidbhiH // 30 // tamAlapatre vaisvAkhyaM romasaM tAmasaM dalam / 1. kAlaskandhastamAle syAt tApi ni0 // 2. vastrAkhyaM ni0 // . 15 25 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20] saTIke nighaNTuzeSe [zlo0 31tamAlasya patraM tamAlapatram , tatra / vasvArasyaM vasunAmatvAt / romANi syati romasam / tamo'styasya tAmasam, zyAmatvAt , jyotsnAditvAdaN / dalam patrAkhyatvAt / yadAha--- tamAlapatraM patraM syAt palAzaM ca dalaM chadam / __] iti / tamAlapatranAmAni // sUkSmailAyAM candrabAlA drAviNI niSkuTistuTiH // 31 // kapotavarNikA tucchA koraGgI bahulA tulA / elayati- mukhadaurgandhyaM prerayati elA, sUkSmA cAsau elA ca sUkSmailA, 10 tasyAm / candrasya-kapUrasya bAlA-putrIva camatkArAditi candrabAlA / drAvayati-mukha daurgandhyamavazyamiti drAviNI, Avazyake Ninniti Nin / niSkrAntA kuTe:--kozAd niSkuTiH / "tuTat kalahe" tuTati tuTiH, "nAmyupAntya-" [siddha 05.1.54] iti kidiH, striilinggH| "truTat chedane" ropAntyo'yam, "nAmyupAntya-" [siddha05.1.54] iti kidipratyaye truTirityapi // 31 // 15 kapotasyeva varNo'syAH kapotavarNA, svArthike ke kaSotavarNikA / tucchA laghIyasItvAt / kurati-zabdAyate koraGgI, "zRGga-zAdiyaH" [haiMmoNAdisU0 96] iti ge nipAtyate, gaurAditvAd GIH / bahate bahulA, "sthA-vaGki-vaMhi-" haimoNAdisU0 486] iti ulo na lopazca; bahUni parNAni lAti vA / tolyate tulA, bhidAditvAt sAdhuH / Aha ca - sUkSmailA drAviDI tucchA koraGgI bahulA truTiH / elA kapotavarNA ca candrabAlA ca niSkuTiH // __] iti / sUkSmailAnAmAni / loke 'elacI' iti prasiddhiH / sthUlailAyAM bRhadelA patrailA tvaksugandhikA // 32 // 25 tridivodbhavA pRthvIkA kaNikA tripuTA puTA / 1. drAviDI ni0|| 2 bhadrelA ni0 // 20 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35] prathamo vRksskaannddH| [21 ___ sthUlA cAsau elA ca sthUlailA tasyAm / bRhatI cAsau elA ca bRhadelA / patropalakSitA elA patrailA / tvacA sugandhikA tvaksugandhikA // 32 // tridive-svarge udbhavaH-utpattiryasyAH sA tridivodbhavA / pRthvI pratikRtiH pRthvIkA bahuparNatvAt, "tasya tulye kaH saMjJA-pratikRtyoH' [siddha07.1.108] iti kaH / karNayati kaNikA, Nake Ap / trINi puTAnyasyAH tripuTA tryasriH / puTAni / santi asyAH puTA, abhrAditvAdaH / Aha ca -- bhadailA vRhadelA ca tridivA tripuTodbhavA / sthUlailA tvaksugandhA ca pRthvIkA dhAnyakA puTA // ] iti / bRhadelAnAmAni / loke tu 'kaGkolI elA' iti prasiddhiH / 10 kapUre syAda ghanasAro himAhavo himavAlukA // 33 // sitAbhraH zotalarajaH sphaTikazcandranAmakaH / kalpate karpUraH, puM-klIbaliGgaH, "mI-masi-" [ haimoNAdi sU0427] ityuraH, [tatra / ghanasyeva sAro'sya ghanasAraH / himasyA''hA'sya himAdaH, zItalAvAt / himAzItA cAsau vAlukA ca himavAlukA // 33 // 15 __ sitAbhrasadRzatvAt sitAbhraH, dantyAdiH / zItalaM rajo'sya zItalarajaH / sphaTika iva sphaTikaH, nirmalatvAt / candrasya nAma asya candranAmA, svArthika ke candranAmakaH, AhlAdakatvAt / candraparyAyA api] / Aha ca - karpUraH zItalarajaH sitAbhraH sphaTiko himaH / candrastuSArastuhinaH zazIndu-himavAlukAH // ] iti / karpUranAmAni / loke 'kapUra' iti prasiddhiH / .. kakkolake kaTuphalaM kolakaM mAdhavoSitam // 34 // kolaM kozaphalaM koraM mArIcaM dvIpamityapi / kacate-dIpyate kakolam, "piJchola-kallola-" [ haimoNAdi sU0495 ] ityole 25 nipAtyate; "kaki laulye, kakate'tra ke kolati-saMstyAyati vA" iti kSIrasvAmI 1 kapUre ghanasAraH syAd himA ni0 // 2 komakaM mAgadhotthitam ni0 // Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22] saTIke nighaNTuzeSe [ zlo0 35svArthika ke kakkolakama, tatra / kaTu-kSAraM phalamasya kaTuphalam / kolati-saMstyAyati kolam, svArthika ke kolakam / mAdhave uSyate sma mAdhavoSitam // 34 // ___ kolati kolam, ac / koze phalAnyasya kozaphalam / kolazabdasya ra-layoraikye koram / "mRt prANatyAge" mriyate anena mArIcam, "mriyaterIcaN" 5 [ haimoNAdisU0 118] itIcaNa, puM-klIbaliGgaH / dvIpamiva dvIpam / Aha ca kakkolakaM kRtaphalaM kolakaM kaTukAphalam / tailaM kaTuphalaM dvIpaM mArIcaM mAdhavoSitam // ] iti / etasya loke 'kaGkola' iti prasiddhiH / 10 lavaGge zikharaM divyaM bhRGgAraM vArijaM lavam // 35 // zrIpuSpaM zrayAhvayaM devapuSpaM candanapuSpakam / "lUgza chedane" lUyate lavaGgam, "pati-tami-" [ haimoNAdisU0 98] ityaGgaH, tatra / "zAkha vyAptau" zAkhati zikharam, "zAkheridetau cAtaH" [ haimoNAdi sU0 400] ityaraH, dhAtorAkArasya cekAraH; zikharAkAratvAdvA / divi bhavaM divyam, "dhuprAgapAguda15 pratIco yaH" [siddha 06.3.8] iti yaH / bhriyate bhRGgAram, "dvAra-zRGgAra-" [haimoNAdi. sU0411] ityAre nipAtyate / vAriNi-jale jAtaM vArijam, "kvacit" [siddha 05.1. 171] iti DaH / lUyate lavam // 35 // zriyAH puSpaM zrIpuSpam / zriyA Ahvayo yasya tat zrayAyam / devaM-dyutimad devAnAM vA puSpaM devapuSpam / candanasya puSpam candanapuSpam, svArthike ke 30 candanapuSpakam / Aha ca--- lavaGgaM devakusumaM bhRGgAraM zikharaM lavam / divyaM candanapuSpaM ca zrIpuSpaM vArisambhavam // ] iti / etasya loke 'lavaGga' iti prasiddhiH / nalikAyAM kapotAMhinirmadhyA zuSirA naTI // 36 // ajanakezI dhamanI zUnyA vidrumavallyapi / 1 dhamanyaJjanakezI ca zU ni0 // Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [23 38] prathamo vRkSakANDaH / "Nala gandhe" nalati nalI, svArthika ke nalikA, tasyAm / kapotAhirivaM kapotAMhiH, nalikatvAt / nirgataM madhyamasyA nirmadhyA / zuSiH-chidramasyA asti / zuSirA, "madhvAdibhyo raH" [siddha 0 7.2.26] iti raH / naTati-nRtyati vAyunA naTI, nartakItvAt, ac, gaurAditvAd GIH // 36 // aJjanAbhAH kezA asyAH aJjanakezI / dhamanIva dhamanI, zauSiryAt / 5 zune hitA zUnyA, "zuno vazcodUt" [ siddha 0 7.1.33 ] iti yH| vidrumavallIva vidrumavallI nakhIyam / Aha ca nalikA vidrumalatA kapotacaraNA nalI / zuSirA dhamanI zUnyA nirmadhyA nartakI naTI // ] iti / 10 atimukte maNDakaH syAt puNDrako bhramarotsavaH // 37 // parAzrayaH saMvasantaH kAmuko mAdhavI latA / atikrAnto muktAn-viraktAn atimuktaH, tatra / maNDayati maNDakaH, NakaH / puNDradezodbhavatvAt puNDraH, svArthike ke puNDrakaH / bhramarANAmutsavo'smAditi 15 bhramarotsavaH // 37 // paraH-zreSThaH Azrayo'sya parAzrayaH, parairAzrIyate vA / zobhano vasanto'smAditi suvsntH| kamanazIlaH kAmukaH, "za-kama-" [ siddha 0 5.2.4 0 ] ityukaN / madhau-vasante bhavA mAdhavI, "bhartu-sandhyAderaN" [ siddha0 6.3.89 } ityam / lAti latA, " pRSi-raJji-" [ haimoNAdisU0 208 ] iti kidataH / 20 Aha ca atimuktaH puNDrakaH syAd vAsantI mAdhavI latA / [amara0 kA02 varga4 zlo072 ] iti / anyo'pyAha atimukto mAdhavI ca suvasantaH parAzrayaH / atimuktaH kAmukazca maNDako bhramarotsavaH // ] iti / 1 suvAsantI kA ni0 // Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24] saTIke nighaNTuzeSe [pralo0 38atimuktanAmAni / loke 'amItau' iti prasiddhaH / pippale bodhirazvatthaH zrIvRkSazcalapatrakaH // 38 // maGgalyaH kezavAvAsaH zyAmalo dviradAzanaH / " pala gatau" palati pippalaH, " pR-palibhyAM Tit pip ca pUrvasya" [ haimo5 NAdisU0 11 ] iti aH pratyayaH pip ca pUrvasya; pippalAni-dezyAM patrANi, tAni santyasya vA, abhrAditvAdaH / " api plavate" iti nairuktAH / " evamAdyAH prAkRtA api" iti dhanvantariH / yadAha prAyo janAH santi vanecarAdyA gopAdayaH prAkRtanAmatajjJAH / prayojanArthA vacanapravRttiryatastataH prAkRta ityadoSaH // ___] iti / rasa-vIrya-vipAkebhyo mUlAt puSpAt phalAd dalAt / AkArAd deza-kAlAdevanauSadhyarthamunnayet // . ] iti / 15 tatra / budhyate bodhiH, " kili-pili-" [haimoNAdi sU0 608 ] iti iH, bodhisattvAkhyaH sarvopakAritvAt tanuvRttatvAd guruparNatvAcca / azveSu tiSThati azvatthaH azvAzrayaH, pRSodarAditvAt sasya tatvam / zriyA yukto vRkSaH zrIvRkSaH / svalpavAte'pi calAni patrANyasya calapatraH, svArthike ke calapatrakaH // 38 // maGgale sAdhurmaGgalyaH, "tatra sAdhau" [ siddha 0 7.1.15 ] iti yaH / 20 kezavasya AvAsaH kezavaH Avasatyatreti vA kezavAvAsaH / ata eva kRssnnaavaasH| zyAmo varNo'styasya zyAmalaH, sidhmAditvAd laH / dviradasya azanaH- bhaktaM dviradAzanaH, puM-klIbaliGgaH / Aha ca pippalaH kezavAvAsazcalapatraH pavitrakaH / maGgalyaH zyAmalo'zvattho bodhivRkSo gajAzanaH // ] iti / etasya loke 'pIpala' iti prasiddhiH / Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamo vRksskaannddH| [25 gardabhANDe kandarAlazchAyAvRkSaH kamaNDaluH // 39 // plakSo vaTaH plavaH zuGgI supaacshcaarudrshnH| kapItanaH kapItaH syAt pItana-plavakAvapi // 40 // gardabha ivANDamasya gardabhANDaH; gardai-sazabdaM bhANDamasyeti vA, tatra / kandarAM lAti kandarAlaH, zoNAditvAt kandarAzabdasyAbantatvam / chAyAyuktazchAyAyA / vA vRkSaH chAyAvRkSaH / kaM-pAnIyamaniti-prANityasminniti kamaNDaluH, "gUhaluguggulu-kamaNDalavaH" [ haimoNAdisU0 824 ] iti Alupratyaye nipAtyate, nipAtanAcca kampUrvAdanite?'nto hasvazca pratyayAdeH, pulliGgaH // 39 // . plakSati-adho gacchati plakSaH; "pluSa dAhe" ploSatyazivamiti vA, "pluSeH plaS ca" [haimoNAdisU0 566] iti saH pratyayo dhAtozca plaS ityAdezaH / vaTati-veSTayati 10 mUlairbaTaH, ac , triliGgaH / ' pluG gatau' plavate azivamasmAditi plavaH / zAmyati zuGgI, " kami-tami-" [ haimogAdisU0 107 ] iti DiduGgaH, gaurAditvAd GIH / zobhanaM pArzvamasya supArzvaH / cAru-manoharaM darzanamasya cArudarzanaH / kaM pItayati kapItanaH; " iNka. gatau" kapIn eti vA, pRSodarAditvAt / kaM pItayati kapItaH, ac / kapItanazabdasambandhikakArasya pRSodarAditvAllope pItanaH; pItayati vA piitnH| 15 plavate vAtena plNbkH| Aha ca plakSaH kapItanaH zuGgI supArzvazcArudarzanaH / plavako gardabhANDazca kamaNDalurvaTaH plavaH // ] iti / amaro'pi gardabhANDe kandarAla-kapItana-supArzvakAH / [kA02 varga 4 zlo043 ] iti / gardabhANDanAmAni / loke tu -- pIparI' iti prasiddhiH // 40 // perkaTayAM parkaTI plakSaH satIdo lakSaNo jaTI / " pRcaip samparke " pRcyate parkaTI, " kapaTa-kIkaTAdayaH " [haimoNAdisU0 25 144 ] ityaTe nipAtyate, gaurAditvAd GIH / yat zAzvataH 1 karpaTI parkaTI plakSaH satIdo lakSaNe naTI ni0|| Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26] saTIke nighaNTuzeSe [zlo0 41vijJeyA parkaTI plakSaH plakSaH pippalapAdapaH / ] iti / tasyAm / parkaTAkhyaM phalamastyasya parkaTI, innanto'yam / yad vAcaspatiH"phalaM tvetasya parkaTam " [ ] iti / 5 plakSazabdasya sAdhanA atra pUrvavat / satI dayate-pAlayati stiidH| lakSa___ yati lakSaNaH / jaTAH santyasya jaTI, zikhAditvAdin / vaTe vaizravaNAvAso nyagrodho bahupAd dhruvaH // 41 // skandhajanmA raktaphalaH kSIrI zuGgI vnsptiH| vaTati-veSTayati mUlaiTaH, tatra / vaizravaNasya-dhanadasya AvAso vaishrvnnaavaasH| 10 nyag rohati nyagrodhaH, "vIrunnyagrodhau" [siddha 0 4.1.121] iti dhatve sAdhuH ; nyak-tiryagmANu mUlai ruNaddhi vA / bahavaH pAdAH-mUlAnyasya bahupAda, "susaGkhyAt" [siddha 0 7.3.150] iti pAdbhAvaH / "dhrut gati-sthairyayoH" dhruvati dhruvaH, "tudAdiviSi-" [haimoNAdisU0 5] iti kidaH pratyayaH // 41 // skandhAt-prakANDAd janmA'sya skandhajanmA / raktAni phalAnyasya raktaphalaH / . 15 kSIramastyasya kssiirii| zuGgIzabdasya sAdhanA prAgvat / vanasya patiH vanaspatiH, varcaskAditvAt sAdhuH / Aha ca vaTo raktaphalaH zuGgI nyagrodhaH skandhajo dhruvaH / - kSIrI vaizravaNAvAso bahupAdo vanaspatiH // [ ] iti / 30 nyagrodhanAmAni / loke'sya 'vaDu' iti prasiddhiH / udumbare jantuphalo yajJAGgo hemadugdhakaH // 42 // sadAphalo vasuvRkSaH zvetavalko mazakyapi / "undI (? undaip ) kledane" unatti udumbaraH, "tIvara-dhIvara-" [ haimoNAdisU0 441 ] iti varaTi nipAtyate, nipAtanAd underdhAtoH kidum cAntaH ; ullacito'25 mbara iti vA, pRSodarAditvAd utvam , tatra / mazakagarbhANi phalAnyasya jantuphalaH / ata eva kRmiphala iti paryAyeNoktaH / yajJa evAGgo'sya yajJAGgaH / hemavarNaM dugdhamasya hemadugdhaH, ke hemadugdhakaH // 42 // Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45) prathamo vRksskaannddH| [27 sadA phalati sadAphalaH / vasovRkSo vsukssH| zveto valkaH-challirasya zvetavalkaH / mazakAH santyasya mshkii| Aha ca kSIravRkSe hemadugdha udumbara-sadAphalau / apuSpa-phalasambaddho yajJAGgaH zvetavalkalaH // __] iti / indurapi jagAda udumbarastu yajJAGgaH sucakSuH zvetavalkalaH / hemadugdhaH kRmiphalaH kSIravRkSaH sakAJcanaH // iti / ___ ] iti / udumbaranAmAni / loke 'uMbarA' iti prasiddhiH / / kAkodumbarikAyAM tu phAlgunI phalguvATikA // 43 // phelgurAjI phalabhArI mlyuujghnephlaa| 20 "tasyedam" [siddha 06.3.160] ityaN / phalguzcAsau vATikA ca phalguvATikA // 4 // phalati phalguH," phali-valyamergaH " [ haimoNAdisU0 758 ] iti guH / ajati 15 AjiH, "pAdAcAtyajibhyAm" [ haimoNAdisU0 620] iti NidiH, "padaH pAdasyA''jyAti-gopahate" [siddha 0 3.2.95] iti nirdezAd GIbhAvAbhAvaH, DyAm AjI / phalAni bibharti phalabhArI, "karmaNo'N" [siddha 0 5.3.14] ityaNa , gaurAditvAd ddauH| "yuNi jugupsAyAm" malaM-zvitraM yAvayate malayUH, pRSodarAditvAt / jaghane-budhne phalAnyasyAH jaghanephalA, saptamyaluka / ete strIliGgAH / Aha ca kAkodumbarikA phalgurAjI [ca] phalguvATikA / phAlgunI phalabhArI ca malayUH zvitrabheSajam // ] iti / kAkodumbarikAnAmAni / loke 'kAlumbarI' iti prasiddhiH / rAjAdane tu rAjanyA kSIrikA priyadarzanaH // 44 // 25 kapipriyo dRDhaskandho madhu-rolaphalo nRpH| 1 phalArAjI phalabhArI phalayu ni0 // 2 degrAjaphalo ni0 // Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 045 28] saTIke nighaNTuzeSe . rAjJAm adanaM mRSTatvAd rAjAdanam , puM-klIbaliGgaH, tatra / rAjJe hitA rAjanyA, "tasmai hite " [siddha0 7.1.35] iti hite'rthe yaH / kSIramastyasyAH kSIrikA, kSIrasvAdutvAt , "ato'nekasvarAt ' [siddha 0 7.2.6] itIkaH / priyaM darzanamasya priyadarzanaH // 44 // 5 kapaH priyaH kapipriyaH / dRDhaH skandhaH-prakANDo'sya dRDhaskandhaH / [ 'madhu rAlaphalaH'] madhurAlAbhyAM phalamiti yojyate, tataH madhu-mRSTaM phalamasya madhuphalaH, rAlavaNaM phalamasya rAlaphalaH / nRpapriyatvAd nRpH| Aha ca ---- kSIrikoktA ca rAjanyA kSIrabhRd rUpako nRpaH / rAjAdano dRDhaskandhaH kapISTaH priyadarzanaH // ] iti / rAjAdananAmAni / loke tu 'rAyaNI' iti prasiddhiH / piyAle tu rAjavRkSo bahuvalko dhanuSpaTaH // 45 // sannakadruH kharaskandhazcArastApasavallabhaH / "pAM pAne" pIyate piyAlaH, "kuli-pili-vizi-viDi-mRNi-kuNi-pI-prIbhyaH kit" 15 haimoNAdisU0 476] ityAlaH pratyayaH, tatra / rAjJAM vRkSo rAjavRkSaH / bahavo valkA asya bahuvalkaH / dhanuSa iva paTaH-vistAro'sya dhanuSpaTaH // 45 // sannakaH-kharo druH skandho'sya sannakadruH / kharaH-kaThoraH skandho'sya kharaskandhaH / "cara bhakSaNe ca" cayate-adyate caraH, cara eva cAraH, prajJAditvAdaN / tApasAnAM vallabhaH tApasavallabhaH / Aha ca20 piyAlo'tha kharaskandhazcAro bahulavalkalaH / sannakadruzcApapaTo lalanastApasapriyaH // ] iti / cApapaTa iti paryAyeNoktaH / piyAlanAmAni / loke 'cAru' iti prasiddhiH / AmrAtake varSapAkI kapicUtaH kapipriyaH // 46 // kapItanaH piitnkstnukssiiro'mlpaattkH| zuGgI kapirasAThyazca dUSyaphalo bibhISaNaH // 47 // __ "ama zabda-bhaktyoH " amati AmrAtakaH, "zleSmAtakA-''mrAtaka-" [haimoNAdi varSapAkI / kapezcUtaH-AmraH kapicUtaH / kapeH priyaH kapipriyaH // 46 // Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 48] prathamo vRksskaannddH| [29 kapIstanoti kpiitnH| pItIkriyate anena pItayati vA pItanaH, svArthika ke pItanakaH / "kapItanazabdasya pItano'pabhraMze" ityeke / tanu-tucchaM kSIramasya tanukSIraH / amlaM pATayati amlapATakaH / paTadhAtu sArthazcaurAdikaH / zAmyati zuGgI, "kamitami-" [ haimoNAdisU0 107] iti DiduGgaH, gaurAditvAd GIH / yanmahezvaraH--- zuGgI vaTA-''mrAtakayoH karkaTyAmapi vizrutA / ] iti / kapirasena ADhayaH kpirsaaddhyH| dUSyaM phalamasya dRSyaphala: / bhISi bibhISayate vibhISaNaH, "nandyAdibhyo'naH' [siddha 0 5. 1. 52] ityanaH / Aha ca AmrAtakaH pItanakaH kapicUto'mlapATakaH / zuGgI kapirasADhyazca tanukSIraH kapipriyaH // [ ] iti / / AmrAtakanAmAni / loke 'ambADao' iti prasiddhiH // 47 // arke vikIraNo'rkAvo jmbhlaa-''sphott-visskiraaH| kSIrA-'rkaparNaH aya'te stUyate'rkaH / yadAha zrIdharaH-- "arkaH sUrye'rkapaNe ca" [ ] iti / mahezvaro'pi''arko'rkapaNe sphaTike" [ ] iti / tatra / vikirati puSpANi vikIraNaH, pRSodarAditvAt sAdhuH / arkaH-sUryastasya AhvA-nAma asya arkAhaH / tena bhAskaraH ravirityAdayo'pyavaseyAH / jambhaM lAti 20 jmbhlH| "sphuTat vikasane" AsphuTati puSpaiH AsphoTaH, Niti guNaH, ac ( gha) pratyayaH / vikirati viSkiraH, "vau viSkiro vA' [siddha 0 4. 4. 96] iti saDAgamaH / upalakSaNo'yam , tenAnyatrApi / 'kSIrA-'rkaparNaH' iti kSIrA-'rkayoH parNa iti sambadhyate, tena kSIraM parNe'sya kSIraparNaH, arkAbhAni parNAnyasya aprnnH| Aha ca arkaH sUryAhvayaH puSpI viSkiro'tha vikIraNaH / jambhalaH kSIraparNaH syAdAsphoTo bhAskaro raviH // ] iti / etasya loke 'Aku' iti prasiddhiH / tannAmAni Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *30] saTIke nighaNTuzeSe [zlo0 48 rAjArke tvalarko gaNarUpakaH // 48 // ekASThIlaH sadApuSpI mandArazca pratApasaH / rAjA cAsau arkazca rAjArkaH, zveto'yam , tatra / zuklo'rkaH alarkaH, pRSodarAditvAt sAdhuH; alati-bhUSayatIti vA, "niSka-turuSka-" haimoNAdisU0 26] 5 iti ke nipAtyate / yat zrIdharaH"alakoM dhavalArke syAt" [ . ] iti / gaNAH-bahavo rUpANyasya gaNarUpaH, svArthike ke gaNarUpakaH // 48 // eko'SThIla:-majjA'sya ekASThIlaH / sadA puSpANi santyasya sadApuSpI / mandAn iyarti mandAraH; mandA ArA asya vA / pratApaM syati pratApasaH, "ghoMca 10 antakarmaNi" ityasmAd DapratyayaH / Aha ca rAjArko vasukoDenyo'rko mandAro gaNarUpakaH / ekASThIlaH sadApuSpI sudhA- larkaH pratApasaH // ] iti.| etasya loke 'AkumandAru' iti prasiddhiH / yadamaraH13 arkAha-vasukA-''sphoTa-gaNarUpa-vikIraNAH // mandArazcArkaparNe'tra zukle'larka-pratApasau / [kA0 2 varga 4 zloM0 80-81 ] iti / snuhyAM vajro mahAvRkSo'sipatraH snuka sudhA guDA // 49 // samantadugdhA sIhuMNDo gaNDIro vajrakaNTakaH / 20 "SNuhauca udgiraNe" snuhyati [kSIraM] snuhiH, "nAmyupAntya-'' [haimoNAdisU0 609 ] iti kidiH; snuheti vaidyAH, tasyAm / vajra iva vajraH, bhedakatvAt / mahA~zcAsau vRkSazca mhaavRkssH| asiH khaDgastadAbhAni patrANyasya asipatraH / "snuk prasnavane" snauti kSIraM snuka snuko snukaH, "drAgAdayaH" haimoNAdisU0 870] iti kikpratyayAnto nipAtyate / suSTu dadhAti dhayanti enAM vA sudhA / "guG zabde' gavate gUyate 33 vA guDA, "ku-gu-hu-nI-" [ haimoNAdisU0 170] iti kit DaH; guDati-rakSati vA, "nAmyupAntya-" [siddha 0 5.1. 54] iti kaH / yacchAzvataH 1 puSpo ma ni0 // 2deg'jyo'rko pu 1 // 3 truTayAM vajro ni0 // 4 suk ni0 // 5 sehuNDaH zaNDerI cakrakaNTakaH ni0|| Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52] prathamo vRkSakANDaH / guDau golekSu-vikRtI snuhI-gulikayorguDA / ] iti // 49 // samantato dugdhamasyAH samantadugdhA, pRSodarAditvAt tkaarlopH| "huDuG saGghAte" sIti huNDate sIhuNDaH, siMhatuNDApabhraMzaH / yad mekhalA-- "kulizataruH sIhuNDaH' [ ] iti / guDati gaNDIraH, "jambIrA-''bhIra-" [ haimoNAdisU0 422] iti Ire nipAtyate; gaNDIn -granthIn Irayati vA / vajravad bhedakAni kaNTakAnyasya vjrknnttkH| Aha ca-- snuk sudhA ca mahAvRkSo guDA nistriMzapatrakaH / samantadugdhA gaNDIraH sIhuNDo vajrakaNTakaH // ] iti / etasyA loke 'thoharI' iti prasiddhiH / . karamarde karamendaH karAmlaka-suSeNako // 50 // . sthUlaparkaTa AvignaH kRSNapAkaphalo'pi ca / kareNa mRdyate karamardaH, tatra / kareNa mandaH karamandaH / kare amla iva karAmlaH , 15 svArthike ke kraamlkH| zobhanA senA'sya suSeNaH kapimukhAbhaH, "etyakaH" [siddha 0 2. 3. 26] iti Satvam , svArthike ke sussennkH||50|| sthUlaM parkaTaM-phalamasya sthUlaparkaTaH "ovijeti bhaya-calanayoH" udvijate'smAd Avigna:, "dina-nagna-" [ haimoNAdisU0 268] iti ne nipAtyate / kRSNaM pAke phalamasya kRSNapAkaphalaH / Aha ca karamardakamAvignaM suSeNaM pANimardakam / karAmla karamandaM ca kRSNapAkaphalaM matam // ] iti / sarve'pyete puM-klIbaliGgAH / karamardakanAmAni / loke 'karamadA' iti prasiddhiH / jambIre jambhalo jambho jambhIro dantaharSaNaH // 51 // 23 dantazaTho vaktrazodhI gambhIro rocano'pi ca / "jamU adane" jamyate jambIraH, "jambIrA-''bhIra-'' [haimoNAdisU0 422] iti Ire nipAtyate, tatra / "jabhuG gAtravinAme' jambhate jambhalaH, "muralorala-" [haimoNAdisU0 1degmadaH karAmraka ni0 // 2 sthalaparkeTa ni0 // 3 jambhIlo ni0 // 20 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 32] saTIke nighaNTuzeSe [ zlo0 52474] ityale nipAtyate; jambhAn-dantAn lAtyamlatvAdvA / jambhate jambhaH, ac, [paMklIbaliGgaH] "kR-za-pa-pUga-maJji-' haimoNAdisU0 418] iti bahuvacanAdIre jambhIraH, "jambhermohanArthasyaitAni rUpANi" iti kSIrasvAmI / dantAn harSayati dantaharSaNaH // 51 // dantAH zaThAH asmAditi dantazaThaH / vaktraM zodhayatyavazyaM vaktrazodhI, "Nin cA''vazyakA-" [siddha 0 5. 4. 36] iti Nin; vaktrasya zodho vaktrazodhaH sa vidyate asya vA / gacchati gambhIraH "jambIrA-''bhIra-' 'haimoNAdisU0 422] itIre nipAtyate / rocate rocanaH, "iGito vyaJjanAdyantAt" [siddha 0 5.2.44 ] ityanaH / Aha ca jambhIro jambhalo jambhaH prokto dantazaThastathA / jambIro vaktrazodhI ca rocano dantaharSaNaH // ] iti / etasya loke 'jambIra' iti prasiddhiH / __karuNe tu chAgalAkhyo mallikAkusumaH priyaH // 52 / / 15 "kRt vikSepe" kIryate karuNaH, "R-kR-vR-dha-dAribhya uNaH" [haimoNAdisU0 196] ityuNaH, tatra / chAgalasyAkhyA asya chaaglaakhyH| mallikAyA iva kusumamasya mallikAkusumaH / mallikApuSpo'pi / prINAti hRdayaM priyaH, "nAmyupAntya-" [siddha 0 5.1.54 ] iti kaH / etasya loke -- karaNA' iti prasiddhiH // 52 // bIjapUre bIjapUrNaH pUrakaH phalapUrakaH / supUrako mAtuluGgaH kesarAmlo'mlakesaraH // 53 // varAmlo bIjako luGgo rucako mdhykesrH| kRmighno gandhakusumaH kesarI zIdhupAdapaH // 54 // bIjaiH pUryate bIjapUraH, tatra / bIjaiH pUrNo biijpuurnnH| pUrayati pUrakaH / phalAni pUrayati phlpuurkH| sutarAM pUrayati supUrakaH / mA tolyate mAtuluGgaH, 25 "mAGastuleruGgaka ca" [haimoNAdisU0 106] iti uGgak pratyayaH / kesarA amlAH asya kesarAmlaH; kesarazcAsau amlazceti vA / amlAH kesarAH asya amlakesaraH // 53 // varazcAsau amlazca braamlH| bIjAH santyasya bIjaH, abhrAditvAdaH, svArthike ke biijkH| mAtuluGgazabdasya pRSodarAditvAd mAtuityetasya lope luGgaH / 1 sAdhupAdapaH ni0 // Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56] prathamo vRksskaannddH| . [33 rocayati rucakaH, "dhU-dhUndi-ruci-" [haimoNAdisU0 29] iti kidakaH / madhye kesarA asya madhyakesaraH / kRmIn hanti kRmighnaH / gandhAH-gandhavantaH kusumA asya gandhakusumaH / kesarAH santyasya kesarI / zIdhunaH pAdapaH shiidhupaadpH| Aha ca phalapUro bIjapUraH kesarI bIjapUrakaH / bIjakaH kesarAmlazca mAtuluGgastu pUrakaH / / ] iti / etasya loke 'bIjaurau' iti prasiddhiH // 54 // ___ mAtuluGgayAM vardhamAnA madhurA mdhukrkttii| - madhuvallI pItepuSpI devadUtI mahAphalA // 55 // . 'mAtuluGgayAM' bIjapUravizeSe / vardhate phalairdhamAnA / madhu vidyate asyA madhurA, 10 " madhvAdibhyo raH" [siddha 0 7.2.26] iti raH; mAdyatyanayA vA madhurA, " zvazura-kukundura-" haimoNAdisU0 426] ityure nipAtyate / yanmahezvaraH madhurA zatapuSpAyAM mizreyA-nAgarIbhidoH / madhukarkaTikA-medA-madhUlI-yaSTikAsu ca // ] iti / 15 madhunaH karkaTI iva madhukarkaTI / madhuno vallI madhuvallI / pItAni puSpANyasyAH pItapuSpI, "asatkANDa-prAnta-zataikAJcaH puSpAt" [ siddha0 2.4.56 ] iti GIH / devAnAM dUtIva devadUtI / mahAnti phalAnyasyA mahAphalA / Aha ca bIjapUrNo'paraH prokto madhurA mdhukrkttii| madhuvallI madhuparNI vardhamAnA. mahAphalA // 20 ] iti // 55 // amlIkAyAM cukrikA'mlA zuktikA cAmlikA'mblikA / cukrA ciJcA tintiDIkA tintilA guDapuSpikA / / 16 / / cukrikA iti kSIrasvAmI / amati amlA, "zA-mA-zyA-zakyambyamibhyo laH' [haimo- 35 1 pUtipuSpA ni0 // 2 mahAbalA ni0 // 3 amlikAyAM ni0 // 4degkAmlI vikAmlikA ni0 // 5 degDI gurupu ni0 // Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34] saTIke nighaNTuzeSe [ zlo0 57NAdisU0 462 ] iti laH; amlatvAdvA amlA / zuktam-amlavizeSaH tAnto'yam , sa vidyate'syAH zuktikA, "ato'nekasvarAt'' [ siddha 0 7.2.6] iti kH| amlaiva amlikA / amblA eva amblikA / " caki tRpti-pratIghAtayoH"cakate anayA cukrA, "caki-rami-vikaseruccAsya" [haimoNAdisU0 393 ] iti raH pratyayo'kArasya cokAraH; 5 cukraH-amlo rasaH, sa vidyate'syA vA, abhraaditvaadH| ciJcimAyate amlatvAnmukhaM yayA'sau cizcA, pRSodarAditvAt sAdhuH / "tima tIma STima STImac ArdrabhAve" timyati tintiDIkA, "sRNIkA-'stIka-pratIka-" [ haimoNAdisU0 50] itIke nipAtanAt timerdhAtostiD anto bhavati / kecit pUrvasya itvaM necchanti tanmate tintaDIkA / timyati tintiDA, "vihaDa-kahoDa-" [ haimoNAdisU0 172 ] iti aDe nipAtyate, 10 RphiDAditvAllatve tintilaa| guDa iva puSpANyasyA guDapuSpikA / Aha ca amlIkA cukrikA cukrA sA'mlA zuktA'tha zuktikA / ] iti / etasyA loke 'AMbilI' iti prasiddhiH // 56 // 15 vRkSAmle syAdamlavRkSastintiDIko mhiiruhH| zAkAmlamamlazAkaM cAmlapUro raktapUrakaH // 57 // vRkSazcAsau amlazca vRkSAmlaH, tatra / amlazcAsau vRkSazca amlvRkssH| tintiDIkazabdasya sAdhanA pUrvavat / mayAM rohati mahIruhaH / zAkaM ca tad amlaM ca zAkAmlam / amlaM ca tat zAkaM ca amlazAkam / amlasya pUro asya amla30 pUraH / raktaM pUrayati raktapUrakaH / Aha ca vRkSAmlaM tintiDIkaM ca zAkAmlaM raktapUrakam / amlavRkSo'mlazAkaM tadamlapUro mahIruhaH // ] iti / vRkSAmlanAmAni / loke 'tintiDIka' iti prasiddhiH // 57 // athAmlavetase bhImo bhedano raktapUrakaH / rudhirasrAvakazcukaM mAMsArirvAtikapriyaH // 58 / / 1 abhidhAnacintAmaNau amarakoze ca 'tintiDI' iti dRzyate // 25 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 61] prathamo vRksskaannddH| zAkhAmlo vetasAmlo'mlastintiDIko rasAmlakaH / amlazcAsau vetasazca amlavetasaH, tatra / bibhyati asmAditi bhImaH, "bhiyaH So'ntazca vA" haimoNAdisU0 344] iti kinmaH / bhedayati bhedanaH / raktaM pUrayati raktapUrakaH / rudhiraM srAvayati rudhirasrAvakaH / cakyate-tRSyate'nena cukam puM-klIbaliGgaH, "caki-rami-" haimoNAdisU0 393] iti raH, akArasya ca ukAraH / mAMsasya ari-5 mAMsAriH / vAtikAnAM priyo vAtikapriyaH // 58 // zAkhA amlA'sya zAkhAmlaH / vetasazcAsau amlazca vetsaamlH| amati amlaH, "zA-mA-zyA-zakyambyabibhyo laH" haimoNAdisU0 462] iti laH / tintiDIkazabdaH prAgvat / raso'mlo'sya rasAmlaH, svArthike ke rasAmlakaH / Aha ca amlo'mlavetaso bhImo rasAmlo bilvavetasaH / raktasrAvo vetasAmlaH zatavedhI ca vedhakaH // ] iti / etasya loke 'Amlavetasa' iti prasiddhiH / sa zahandrAvako hIno bAladrAvaka uttamaH // 19 // 'saH' amlavetasaH zaGkhAn drAvayati zaGkhadrAvakaH hInaH / bAlaM drAvayati bAla- 15 drAvakaH uttamaH, kathyate iti zeSaH // 59 // tAveva tu zatavedhi-sahasravedhinI kramAt / 'tuH' punararthe / 'tAveva' zaGkhadrAvaka-bAladrAvakAveva zataM-bahUn vidhyatyavazyaM zatavedhI, sahasraM vidhyatyavazyaM sahasravedhI, ubhayatra "Nin cA''vazyakA-" [siddha 0 5. 4. 36] iti Nin / 'kramAd' anukrameNa / Aha ca---- 20 sahasravedhI cukro'mlavetasaH zatavedhyapi / / [amara0 kA0 2 varga 4 zloka 141 ] iti / kapitthe vAnarAvAso gandhapatraH kapipriyaH // 60 // puSpaphalo dadhiphalo dadhittha-grAhi-manmathAH / / akSispando dantazaTho rAjAmrazcirapAkyapi // 61 // 25 1 "amlavetasavRkSaniryAso'mlavetasaH / " iti abhidhAnacintAmaNisvopajJavRttau // 2 lohadrAvaka ni0 // Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36] saTIke nighaNTuzeSe [ zlo0 62kapayo'smin tiSThanti kapitthaH kapipriyatvAt ; kapiriva tiSThatIti vA, pRSodarAditvAt sAdhuH, tatra / vAnarANAmAvAso vAnarAvAsaH / gandhayuktAni patrANyasya gandhapatraH / kapInA priyaH kapipriyaH // 60 // puSpANyeva phalamasya puSpaphalaH / dadhivadamlamadhuraM phalamasya dadhiphalaH / dani 5 tiSThati dadhitthaH, pRSodarAditvAt / gRhNAtIti grAhI, stambhakAritvAt, grahAditvAd Nin / mano manAti manmathaH, pRSodarAditvAt sAdhuH; mathati cittamiti vA "krami-mathibhyAM canmanau ca" haimoNAdisU 0 12] ityaH pratyayaH man ityAdezazcAsya / akSi spandate asmAditi akSispandaH / danteSu zaThaH amlatvAditi dantazaThaH / rAjA cAsau Amrazca raajaamrH| cireNa pAko'sya cirapAkI / Aha ca10 kapittho'tha dadhitthazca grAhI phalasugandhikaH / akSispando dadhiphalazcirapAkI kapipriyaH // __] iti / kapitthanAmAni / loke tu 'kauThI' iti prasiddhiH // 61 // azmantake sUkSmapatraH pASANAntaka indrakaH / amlapatrastAmrapuSpaH kuzalI yamalacchadaH // 62 // aznute azmantam, "sImanta-hemanta-" haimoNAdisU0 222] ityante nipAtyate, svArthika ke azmantakam, tatra / sUkSmANi patrANyasya sUkSmapatraH / pASANamantayati pASANAntakaH / indati indraH, "bhI-vRdhi-" haimoNAdisU0 387] iti raH, svArthike ke indrakaH / amlAni patrANyasya amlapatraH / tAmrANi raktatvAt puSpANyasya tAmrapuSpaH / 30 kuzalamastyasya kuzalI / yamalarUpaM chadamasya yamalacchadaH / Aha ca azmantaka indrakastu kuzalI cA'mlapatrakaH / 'lakSNatvag mAlukAparNaH smRto yamalapatrakaH / / ] iti / azmantakanAmAni / loke tu 'AsadrA' iti prasiddhiH // 62 // nAraGge nAgaraGgaH syAt tvaksugandho mukhapriyaH / airAvato yogasAro yossidvktraadhivaasnH||33|| 1 zlakSNapatraH ni0 // 2 degmrapatraH kudeg ni0 // 3 nAraGge syAnnAgaraGgastvaksudeg ni0 // 4 yogI takrAdhideg ni0|| * 15 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65] . prathamo vRkSakANDaH / nRNAti nAraGgaH, "sR-vR-nRbhyo Nit" [haimoNAdisU0 99] ityaGgaH; na Agacchati sahajo raGgo'sya vA, tatra / nAgasya-sindUrasyeva raGgaH-rAgo'sya nAgaraGgaH / tvacA sugandhaH tvaksugandhaH / mukhasya priyo mukhapriyaH / irAvatyAHvidyuta ivAyaM raktatvAd airAvataH, "tasyedam" [siddha 06.3.160] ityaN / yogena sAro yogasAraH / yoSidvaktramadhivAsayati yoSidvakrAdhivAsanaH / Aha ca -- nAraGgastvaksugandhaH syAnnAgaraGgo mukhapriyaH / sa cairAvatakaH prokto yoSidvaktrAdhivAsanaH // [ ] iti / nAraGgaH mukhavAsa iti / nAraGganAmAni / loke tu "nAriMgu' iti prasiddhiH // 63 // khadire syAd raktasAraH kaNTakI dantadhAvanaH / 10 gAyatrI bAlapatrazca jihmazalyaH kSitidrumaH // 64 // "khada hiMsAyAM ca" cakArAt sthairya, khadati khadiraH, "madi-mandi-" haimoNAdisU0412] iti iraH, tatra / raktazcAsau sArazca raktasAraH / kaNTakAH santyasya kaNTakI / dantasya dhAvano dntdhaavnH| gAyate-viprAn trAyate'vazyaM gAyatrI / bAlavat patrANyasya bAlapatraH, sUkSmaparNo hyasau / jilaM-varka zalyamasya 15 jihmazalyaH / kSitau drumaH kSitidrumaH / Aha ca . khadiro raktasArazca gAyatrI dantadhAvanaH / kaNTakI bAlapatrazca jihmazalyaH kSitidrumaH // 64 // ] iti / khadiranAmAni / site tu tatra kadaraH kaumukaH kujakaNTakaH / somavalko nemivRkSaH zyAmasAraH pathidrumaH // 65 // 'tuH' punararthe / 'site' dhavale 'tatra' iti khadire kaM dRNAti kaphaghnatvAt kdrH| kamanazIlaH kAmukaH, "zu-kama-" [siddha 05.2.40] ityukaN / kubjAH kaNTakA asya kubjakaNTakaH / somasyeva--candrasyeva valkamasya somavalkaH, kaNTakitvAt ; 35 1 calapatrazca bahuzalyaH kSitikSamaH ni0 // 2 kArmakaH ni0 // 3 *vetasAraH ni0 // 30 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 38] saTIke nighaNTuzeSe [pralo0 66"zuklatvaga vA" iti kSIrasvAmI / nemizcAsau vRkSazca nemikSaH / zyAmaH sAro'sya zyAmasAraH / pathidrumaH saptamyaluk / Aha ca . khadiraH zvetasAro'nyaH somavalkaH pathidrumaH / zyAmasAro nemivRkSaH kAmukaH kubjakaNTakaH // ] iti / zvetakhadiranAmAni // 65 // vikhadire tvarimedo godhAskandho'rimedakaH / ahimAro'rimaH pUtyarimedo mukhazodhanaH // 66 // _ viT-viSThA tadgandhaH khadiraH viTkhadiraH pUtikhadirAkhyaH, tatra / 10 ariH-dussaho medaH-srAvo'sya arimedaH / godheva skandho'sya godhAskandhaH / ari meda eva arimedakaH, svArthikaH kaH pratyayaH / ahIn mArayati ahimAraH / aririva mathnAti gandhena nakramiti arimaH, "kacit" [siddha 0 5. 1. 171] iti DaH / pUtizcAsau arimedazca pratyarimedaH / mukhasya zodhano mukhazodhanaH / Aha ca--- arimedo'rimedhazca godhAskandho'rimedakaH / ahimedo'himArazcArimaH pUtyarimedakaH // [ ] iti / etasya loke 'araMju' iti prasiddhiH // 66 // zAlmalau tRlinI mocA pinchilA cirajIvitA / kukkuTI pUraNI raktakusumA ghuNavallabhA // 67 / / kaNTakADhayA nalaphalI "zAG zlAghAyAm" RphiDAditvAd Dasya latve zAlate dairdhyAt zAlmaliH;"zala gatau" NyantaH, zAlayati vA, "mA-zAlibhyAmokuli-malI" [ haimoNAdisU0 703] iti maliH pratyayaH, puM-strIliGgaH, tasyAm / tUlamastyasyAH tUlinI / muJcati rasaM mocA, lihAditvAdac / picchA astyasyAH picchilA, "loma-picchAdeH zelam" 25 [siddha0 7. 2. 28] itIlaH / ciraM jivitamasyAzcirajIvitA, ata eva sthirAyuH sthirajIvikA ca / "kuki vRki AdAne' kukyate kukkuTI "narkuTa-kukkuTa-" [haimo 1 tvirimido ni0 // 2 virajAvitA ni0 // Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 69] prathamo vRkSakANDaH / NAdisU0 155] ityuTe nipAtyate; kukkuTIva vA / pUrayati pUraNI / raktAni kusumAnyasyAH raktakusumA / ghuNAnAM-jantuvizeSANAM vallabhA ghuNavallabhA // 67 // kaNTakairADhyA kaNTakADhayA / nalavat phalAnyasyAH nalaphalI / Aha ca zAlmalI raktapuSpA ca kukkuTI sthirajivikA / picchilA tUlinI mocA kaNTakADhayA ca pUraNI // mocanIti ca [ . ] iti / zAlmalinAmAni / loke tu 'sIbalI' iti prasiddhiH // picchA tu tasya veSTakaH / 'tasya' zAlmale: / piccheva picchA, AcAmavadaGgaliSaGgitvAtH pIyate vA picchA, "pI-pUGo hasvazca" [haimoNAdisU0 125] iti chak pratyayo dIrghasya 10 hUsvazca / veSTakaH niryAsaH, kathyate iti zeSaH / Aha ca zAlmalI veSTakaH picchA niryAsaH sa ca zAlmalaH / mocasrAvo mocaraso mocaniryAsakastathA // ] iti / kuzAlmalau zAlmaliko rocanaH kUTazAlmaliH // 68|| 15 kutsitaH zAlmaliH kuzAlmaliH, tatra / kutsitaH zAlmaliH zAlmalikaH / "zAlmaliprakAraH zAlmalikaH" ityapare / rocate rocanaH / kUTaH zAlmaliH kUTazAlmaliH, iha kUTazabdena kutsitatvaM dyotyate, durgAdehiM parasainyadalanArthaM sA kSipyate / zAlmalivizeSo'yam // 68 // ziMzapAyAM mahAzyAmA picchilA paannddurcchdaa| 20 kRSNasArA'GgAravarNA zaMsyate ziMzapA, "zaMseH za iccAtaH" [ haimoNAdisU0 306 ] ityanena "zaMsU stutau ca ityasmAdapaH pratyayastAlavyaH zakAro'ntAdezo'kArasya ca ikAro bhavati" tasyAm / mahatI cAsau zyAmA ca mahAzyAmA / picchA vidyate'syAH picchilA, "lomapicchAdeH zelam" [siddha 0 7. 2. 28] itIlaH / pANDurANi 25 1 kutsite zAlmalau prokto rocanaH ni0 // 2 zizipA ni0 // Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40] saTIke nighaNTuzeSe . [zlo069chadAnyasyAH pANDuracchadA / kRSNaH sAro'syAH kRSNasArA / aGgAravarNA aGgArAkRtiH / zizapAnAmAni / loke 'sIsama' iti prasidbhiH / agururenyA tu ziMzapA // 69 // 'tuH' punararthe / 'anyA' aparA ziMzapA na guruH aguruH, puM-klIbaliGgaH, 5 ucyate iti zeSaH / yanmahezvaraH - aguruH syAcchiMzapAyAM joGgake laghuni triSu / ] iti / tathA ca - . ziMzapA tu mahAzyAmA kRSNasAraH smRto'guruH / ] iti // 69 // kuziMzapA bhasmagarbhA kapilA bhasmapiGgalA / kutsitA ziMzapA kuziMzapA / bhasma garbhe'syAH bhsmgrbhaa| kapilA kapilavarNatvAt / "kabuG varNe" kavyate kabate vA kapilA, "sthaNDila-kapila.'' [haimo NAdisU0 484] iti sAdhuH / bhasma cAsau piGgalA ca bhasmapiGgalA / Aha ca15 kuziMzapA'nyA kapilA bhasmagarbhA vasAdanI / ] iti / ziMzapAvizeSo'yam / badayAM kuvalI koliH karkandhuH phalitacchadA // 70 // rASTravRddhikarI kolI sauvIrI vajrazalyikA / ghuTTA ghoNTA gopaghoNTA vyAghra-gRdhranakhItyapi // 7 // "bada sthairya' badati badarI, "Rcchi-caTi-''[ haimoNAdisU0 397] ityaraH, tasyAm kauti kuvalI, "korvA' [ haimoNAdisU0 469 ] iti kidalaH; kau-bhUmau valatIti vA, 1deg ralpA tu zizipA ni0 // 2 deg zizipA ni0 // 3 kuvaliH ni // . 4 phenilacchadA ni0 // 5. vajrazilpikA ni0|| 6 ghuTA ghoNTA kuhA ghoTTA ni0 // 20 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73] prathamo vRksskaannddH| [41 triliGgaH / kolati-saMstyAyati koliH, "kili-pili-" [haimoNAdisU0 608] ityAdizabdAd iH pratyayaH; strIliGgaH / karkasya andhuriva karkandhuH; karkaH lohito'ndhuriti vA karkandhuH puM-strIliGgaH / phalitaM chadamasyAH phalitacchadA // 70 // ___ rASTrasya vRddhikarI rASTravRddhikarI / ikArAntAt kolizabdAd DyAM kolI / suvIradeze bhavA sauvIrI, " bhave " [ siddha0 6,3.123 ] ityaN, "aNa-je-ye-" 5 [siddha 02.4.20] iti GIH / vajra iva zalyaM-kaNTakamasyA vajrazalyikA / ghuNati-vRttatvAd bhramati ghuTTA ghoNTA ca, ubhAvapi "ghaTA-ghATA-ghaNTAdayaH" [ haimoNAdisU0 141 ] iti Te nipAtyete / gopAnAM ghoNTA gopaghoNTA / ' vyAghra-gRdhranakhI' iti vyAghra-gRdhrazabdAbhyAM paro nakhazabdaH sambadhyate, tena vyAghrasyeva nakhA asyAH vyAghranakhI / evaM gRdhranakhI, kaNTakAnAM prAcuryAt / 10 yaduvAca candraH - badarI gopaghaNTA ca ghuTTA ghoNTA ca kokilA / snigdhacchadA kolaphalA rASTravRddhikarI tathA // ] iti / indurapyAha badarI snigdhapatrA ca rASTravRddhikarI tathA / phalaM tasyAH smRtaM kolaM kokilaM phenilaM kuham // lole sUkSmaphalaM tattu jJeyaM karkandhu kaNTukam / svAduH kanduH siJcatikA tacca kolaphalaM matam // [ ] iti / 30 etasyA loke 'bori' iti prasiddhiH // 71 // zamyAM saktuphalA lakSmIH zimbA tuGgA'gnipAdapaH / ajapriyA bhasmakASThA zaGkaraH zivakIlikA // 72 // zivAlomA''yataphalA loma-pAmavinAzinI / maGgalyA zucipatrA ca 1 zivA ni0 // 2 zivalomA ni0 // 15 15 . kA Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saTIke nighaNTuzeSe [ zlo0 73zAmyatyasyAM sasyaM zamI; "zamayati doSAn" iti kSIrasvAmI, zivAtvAt, gaurAditvAd GIH, tasyAm / saktavaH phalAnyasyAH saktuphalA / lakSmIriva lakSmIH ; lakSyate vA "lakSermo'ntazca" [haimoNAdisU0 715] iti IH / "zRdhUG zabdakutsAyAm" zardhate anayA zimbA, "DI-nI-bandhi-dhi-" [haimoNAdisU0 325] iti DidimbaH / 5 tuGgA uccastaratvAt / agneH pAdapo'gnipAdapaH / ajasya- chAgasya priyA ajapriyA / bhasmasamAnaM kASThamasyA : bhasmakASThA / zaM karoti zaGkaraH / zivasya kIlikeva zivakIlikA // 72 // zivahetutvAt zivAH zerate iva doSA aneneti vA, "zIGApo hasvazca vA" [haimoNAdisU0 506] iti vaH dIrghasya hUsvazca / na vidyante lomAnyasyA alomA, 10 kezahartRphalatvAt / AyatAni phalAnyasyA AyataphalA / 'loma-pAmavinAzinI' iti loma-pAmazabdAbhyAM vinAzinIti yojyate, lomnAM vinAzinI lomavinAzinI, pAmno vinAzinI pAmavinAzinI / maGgale sAdhurmaGgalyA, "tatra sAdhau" [siddha 0 7.1.15] iti yaH / zucIni patrANyasyAH zucipatrA / Aha cazamI saktuphalA tuGgA kezahartRphalA zivA / ] iti / etasyA loke 'khejaDI' iti prasiddhiH / phale tasyAstu saGgaram // 73 // 'tasyAH' zamyAH phale samyag garo'sya saGgaram saGgaraNaM vA / etasya loke 'sAMgarI' iti prasiddhiH // 73 // igudyAM tApasatarurmArjAraH kaiTakIlakaH / bindukastiktamajjA ca pUtipuSpa-phalo'pi ca // 7 // "igu gatau" iGgati iGgudI, "iGgayarbibhyAmudaH' [ haimoNAdisU0 242 ] ityudaH triliGgaH, tasyAm / tApasAnAM tarustApasataruH, tApasA hi araNye'syAstailamupayuJjate / mArTi mArjAraH, "agyaGgi-" [haimoNAdisU0 405] ityAraH / 25 kaTamatyarthaM kIlayati kttkiilkH| bindupratikRtibindukaH, "tasya tulye kaH saMjJApratikRtyoH" [ siddha 07.1.108 ] iti kaH / tiktA majjA'syAH tiktamajjA / 1 uccaistvAt pu 2 // 2 sAGgaraH ni0 // 3 kaNTakITakaH ni* // 20 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76] prathamo vRksskaannddH| [43 'pUtipuSpa-phalaH' iti pUtizabdAt puSpa-phalazabdau yojyete, pUtIni puSpANi phalAni cAsya pUtipuSpaH pUtiphalaH / Aha ca___ iGgudo bhallakI vRkSaH kaNTakastApasaMdrumaH / / ] iti / etasya loke 'hiMgoTu' iti prasidbhiH // 74 // guggulau tu puro durgo mahiSAkhyaH palaGkaSaH / jaTAyuH kAlaniryAso vAsavolUkanAmakaH // 7 // naktazcaraH zivadhUpaH kumbholUkhalakaM zivaH / "guG zabde" gUyate gugguluH 'gUhalu-guggulu-" [haimoNAdrisU0 824] iti AlupratyayAnto nipAtyate, puMlliGgaH, tatra / "purat agre" purati puraH, "nAmyupAntya-" 10 [ siddha 0 5.1.54 ] iti kaH / "piparti puraH" iti kSIrasvAmI, "RgupadhA-" [ ? ] iti kaH, "udoSThyapUrvasya" [pANini0 7.1.102] iti ud / duHkhena gamyate durgaH, "suga-durgamAdhAre' [siddha05.1.132] iti sAdhuH, ugragandhatvAt / mahiSasya AkhyA asya mhissaayH| palaM-mAMsaM kaSati palaGkaSaH, pRSodarAditvAnmo'ntaH / jaTAmeti jaTAyuH, "kR-vA-pA-ji-" [haimoNAdisU0 1] ityuNa / kAlo 15 niryAso'sya kAlaniryAsaH / vAsavolUkanAmakaH' iti vAsavolUkazabdAbhyAM paro nAmazabdaH sambadhyate, vAsavasya nAmAsya vAsavanAmakaH, ulUkasya nAmA'sya ulUkanAmakaH // 75 // ata eva naktaM carati nktnycrH| zivasya dhUpaH zivadhapaH / "kumbholUkhalAkArAd vRkSagulmAd niryAtIti kumbholUkhalakam" iti kSIrasvAmI, 30 klIbaliGgo'yam / yadamaraH-- kumbholUkhalakaM klIbe kauziko gugguluH puraH / kA02 varga 4 zloka 34] iti / zete zivaH, 'zIGapo hasvazca vA" haimoNAdisU0 506] iti vaH / Aha ca- 25 gugguluH kAlaniryAso jaTAyuH kauzikaH puraH / naktaJcaraH zivo durgo mahiSAkhyaH palaGkaSaH // ] iti / 1 degSAkSaH 50 ni0 // 2 deglakaH zivaH ni0 // Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44] saTIke nighaNTuzeSe [zlo076 pAribhadre nimbatarurmandAraH pArijAtakaH // 76 // pAri-prAptapAraM bhadramasya pAribhadraH, tatra / nimbataruH nimbotthaH / manyatestUyate devairmandAraH, "agyaGgi-" [haimoNAdisU0 405] ityAraH; [ mandamiyartIti vA] / 5 pAri-niSThAM prAptaM jAtamasya pArijAtakaH / yadAhuHpAribhadre nimbatarurmandAraH pArijAtakaH / [amara0 kA02 varga 4 zlo0 26] iti / tathA canimbotthaH sarvatobhadraH prabhadraH pAribhadrakaH / ] iti / pAribhadranAmAni // 76 // karIre syAt tIkSNasAraH zAkapuSpo mRdUphalaH / marujanmI gUDhapatro granthila-krakarAvapi // 77 // kirati-kSipati vAyuM karIraH, "ka-za-pR-pUg-maJji-" [haimoNAdisU0 428] tIkSNasAraH / zAkaM puSpANAmasya shaakpusspH| mRdUni phalAni asya mRduphalaH, pRSodarAditvAd dIrghaH / marau janmA'sya marujanmA / gUDhAni-guptAni patrANyasya gRDhapatraH / granthayaH santyasya granthilaH, sidhmAditvAllaH; granthIn lAti vA / 'ka' iti karoti krakaraH, tIkSNatvAt ; kramyate vA, "jaThara-krakara-' haimoNAdisU0 20 403] ityare nipAtyate / Aha ca karIraM gUDhapatraM ca zAkapuSpaM mRdUphalam / granthila tIkSNasAraM ca krakaraM tIkSNakaNTakaH // ] iti / etasya loke 'kahara' iti prasiddhiH // 77 // 25 vikaGkate sruvAvRkSo granthilaH svAdukaNTakaH / kiMGkaNiH kAkapAdazca vyAghrapAda gopakaNTakaH // 78 // 1degnmA tathA patro ni0 // 2 'kayara' pu 2 // 3 kekaNiH ni0 // 4 degpAdopakadeg ni0 // Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamo vRksskaannddH| [45 vikaGkate--prasarati vikaGkataH kakirgatyarthaH, 'sImanta-hemanta-" haimoNAdisU0 222] ityante nipAtyate, tatra / "suvA-suk. sA hi vaikaGkatI AmnAtA, tasyA vRkSaH granthIn lAti vA, "kvacit" [siddha0 5. 1. 171] iti DaH / svAdavaHmRSTAH kaNTakA asya svAdukaNTakaH / kaGkate-prasarati kiGkaNiH "kaGkericcAsya / vA" haimoNAdisU0 639] iti aNiH pratyayaH, dhAtorakArasya ca vikalpena ikAraH / kAkapAdAviva pAdo'sya kaakpaadH| vyAghrapAdAviva pAdo'sya vyAghrapAt, "uSTramukhAdayaH" [siddha 0 3.1.23] iti samAsaH / gopAnAM kaNTako gopakaNTakaH / Aha ca vikaGkataH pRthuphalo granthilaH svAdukaNTakaH / gopakaNTaH kAkapAdo vyAghrapAdo'tha kiGkaNI // ] iti / vikaGkatanAmAni / loke 'kAMka' iti prasiddhiH // 7 // bilve mahAphalaH zrayAhnaH zalATuH pUtimArutaH / mahAkacchaH [ca] zANDilyaH zailUSo nIlamallikA // 79 // 15 zrIvAsaH zrIphalo hRdyagandho maaluur-krkttau| bilati-bhinatti bilvaH, "nighRSI-' haimoNAdisU0 511] iti kid vaH, tatra / mahAnti phalAnyasya mahAphalaH / zriyA AhvA asya yAhaH / "zala gatau" zalati zalATuH, "zalerATuH" [haimoNAdisU0 763] ityAhuH pratyayaH / pUtirmAruto'sya pUtimArutaH / mahAMzcAsau kacchazca mahAkacchaH / zaNDilasyApatyaM zANDilya: 20 gargAditvAd yaJ, '' zANDilyapautraH zillUSajaH " ityAgamAt ; zANDilya iva vA, brAhmaNamAnyatvAt / zailUSa iva zailUSaH, nAnArUpaparivartanAdvA / nIlamallikeva nIlamallikA // 79 // zriyA vAsaH zrIvAsaH / zrIpradAni phalAnyasya shriiphlH| hRdyo gandho'sya hRdyagandhaH / malate-dadhAti malAn mAlUraH, "mahi-kaNi-caNyaNi-" [ haimoNAdisU0 25 1 'kAMkaI' iti pu 2 // 2 mahAkapitthaM zANDilyaH ni0 // Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46] saTIke nighaNTuzeSe . [zlo0 80428 ] iti NidUraH / karkiH sautro gatyarthaH, karkati karkaTaH, "divyavi." [ haimoNAdisU0 142 ] ityaTaH / Aha ca bilvaH zalATuH zANDilyo hRdyagandhaH sadAphalaH / zailuSaH zrIphalaH zrUyAhnaH karkaTaH pUtimArutaH // lakSmIphalo gandhagarbhaH satyakarmA varAruhA / vAtasAro hRSIkazca kaNTakADhyaH sitAnanaH // . ] iti / bilvanAmAni / loke 'bIlI' iti prasiddhiH / / harItakyAM jayA pathyA haimavatyabhayA'mRtA // 8 // 10 kAyasthA pUtanA cetakyavyathA zreyasI zivA / - harati rogAn harItakI, "ha-ruhi-piNDibhya ItakaH" [ haimoNAdisU0 79] itItakaH, strIliGgaH / harasya bhu (? bha) vane jAtA haritA ca svabhAvataH / sarvarogAMzca harate tenA''khyAtA harItakI // ] iti, tasyAm / jayati rogAn jayA / pathi sAdhuH pathyA, hitetyarthaH, " tatra sAdhau" [ siddha0 7. 1. 15 ] iti yaH / himavata iyaM haimavatI, " tasyedam" [siddha 0 6. 3. 160 ] ityaN / nAsti bhayamasyA abhayA / yadAha amlabhAvAjjayed vAtaM pittaM madhura-tiktataH / 30 karpha rUkSa-kaSAyatvAt tridoSanI tato'bhayA // [ ] iti / ata eva nAsti mRtamasyA asyAM vA amRtA // 80 // kAye tiSThati-niSphalA na bhavati kAyasthA, " sthA-pA-snA-traH kaH" [ siddha 0 5. 1. 142 ] iti kaH / vayaHsthetyeke / pUtaM karoti pUtanA, virecanItvAt / OM pRtanetyeke / " citiNa saMvedane " cetayate srotaHzuddheH cetakI, " kIcaka-pecaka-" [ haimoNAdisU0 33 ] ityake sAdhuH / na vyathayati avyathA / atizayena prazasyA zreyasI, " guNAGgAdveSTheyasU" [siddha 0 7. 3. 9 ] iti Iyasau " prazasyasya zraH" [ siddha 0 7. 4 34 ] iti zrAdezaH / zerate rogA anayA zivA, "zIGApo hasvazca vA" [ haimoNAdisU0 506 ] iti vaH dIrghasya hasvazca / Aha ca 15 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [47 prathamo vRksskaannddH| harItakyabhayA pathyA prapathyA pUtanA'mRtA / jayA'vyathA haimavatI kAyasthA cetakIti ca // ] iti / etasyA loke 'haraDaI' iti prasiddhiH / vibhItake bhUtavAso vAsanto'kSo bhettkH||81|| saMvartakaH karSaphalaH kelko hAryaH kalidrumaH / karSo dainyo madhubojo dharmadveSo vibhedakaH // 82 // bibheti asmAd bibhItakaH, "bhiyo dve ca" [haimoNAdisU 0 78] iti takak , triliGgaH, tatra / bhUtAnAM vAso bhUtavAsaH / vasante bhavo vAsantaH, bhartu-sandhyAderaN" [siddha 0 6.3.89] ityaN / akSNoti-vyApnoti akSaH, ac ; aznute vA "mA- 10 vA-vadyami-" haimoNAdisU0 564] iti sH| vahIM prApaNe" vahate baheTaH, 'kapaTakIkaTAdayaH" [haimoNAdisU0 144] ityaTe nipAtyate, svArthike ke baheTakaH // 81 // saMvRtyate anena saMvataH, svArthike ke saMvartakaH / karSa iva phalAnyasya krssphlH| akSasAmAnyAd akSakoM'pi bibhItake palacaturthabhAge ca vartate / "kali zabda-saMkhyAnayoH" kalyate kalkaH, "bhINa-zali-" haimoNAdisU0 21] iti kaH / 15 dainyahetutvAd dainyaH / madhu-mRSTaM bojamasya mdhubiijH| dharmasya dveSI dharmadveSI / bibheti asmAd bibhedakaH, 'kIcaka-pecaka-" [ haimoNAdisU0 33] ityake nipAtyane / ' 20 bibhItakaH karSaphalo vAsanto'kSaH kalidrumaH / saMvartako bhUtavAsaH karSoM hAryo bibhedakaH // ___] iti / 25 ahArya bahuvIryaM ca tumUlaM ca bibhedakam / ] iti / etasya loke 'baheDA' iti prasiddhiH // 82 // 1 kalibAsaH kalideg ni0 // 2 karSoM dotyo madhu ni0 // Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48] saTIke nighaNTuzeSe [zlo0 83AmalakyAM zivA dhAtrI vayaHsthA ssddrsaa'mRtaa| parvakITA tiSyaphalA mAkandI zrIphalA ca sA // 8 // A-samantAd malate-dhArayati guNAn AmalakI, 'kIcaka-pecaka-" [haimoNAdi sU0 33] ityake nipAtyate, triliGgo'yam, tasyAm / zerate guNA asyAM zivA, "zIGApo 5 hasvazca vA" haimoNAdisU0 506 ] iti vaH / dadhAti guNAn dhAtrI, tRjantAd GIH / vayaHsthA rasAyanatvAt / SaD rasAH santi atra ssddrsaa| nAsti mRtamasyA amRtA / parvaNi kITAH asyAH parvakITA / tiSyaM-maGgalyaM phalamastyasyAH tiSyaphalA, "nityamAmalake lakSmIH" iti / mAkandyAH phalaM mAkandI, abhedopacArAt , "doraprANinaH" [ siddha0 6.2.49] iti mayaT . "phale" [ siddha 0 6.2.58 ] iti 10 tasya lup , harItakyAditvAt strItvam, gaurAditvAd GIH / zrIpradaM phalamasyAH zrIphalA / Aha ca vayaHsthA''malakaM tiSyaM jAtIrasaphalaM zivam / dhAtrIphalaM zrIphalaM ca taccAmRtaphalaM smRtam // ] iti / 15 etasya loke 'AmalA' iti prasiddhiH // 83 // araNAvagnimanthaH syAt tarkArI vaijayantikA / jayA jayantI zrIparNI kaNikA gaNakArikA // 4 // tejomantho havirmandho nAdeyI vhnishodhnH| iyarti vahnirasmin araNiH, "R-ha-sR-" [haimoNAdisU0 638] ityaNiH, 20 puM-strIliGgaH, tatra / agniM mathnAti dIpanatvAd agnimnthH| tarkamiyarti tarkArI, ketutvAt / vijayate vijayantaH, tR-ji-bhU-vadi-" [ haimoNAdisU0 221] iti antaH, tasyeyaM vaijayantI, "tasyedam " [ siddha 0 6.3.160 ] ityaN , "aNajeye-" [ siddha 0 2.4.20 ] iti GIH, svArthika ke vaijayantikA / jayatIti jayA, ac, "tR-ji bhU-vadi-" [haimoNAdisU0 221 ] ityante jayantI, TittvAd GIH / zrIH parNe yasyAH 25 sA zrIparNI, klIbe'yamityanye / yadamaraH zrIparNamagnimanthaH syAt / [kA0 2 varga 4 zlo0 66] iti / kaNAH santyasyAH kaNikA, "ato'nekasvarAt" [ siddha 0 7.2.6 ] itIkaH / 1 parvakADhayA tiSya' ni0 // 2 degntI nAdeyI zrIparNI gaNikA ni0 // Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 prathamo vRksskaannddH| gaNaka-samUhamiyarti gaNakArI, svArthike ke gaNakArikAH "gaNaM-tarka karoti vA" ityanye // 84 // tejo madhnAti tejomanthaH / havirmathnAti havirmanthaH / nadyAM bhavA nAdeyI, 'nadyAde reyaNa" [siddha 0 6.3.2] ityeyaNa / varhi zodhayati vahnizodhanaH, dIpanatvAt / liGgasAkaryAd 'jayA' ityarddhana jayantaM 'zrIparNam' iti cArddhana jayaparNamAhuH, 5 tanna, vanauSadhivarge tasyA'nAdRtatvAt / Aha ca induH agnimantho'gnimathanastarkAryaraNiko jayaH / araNiH kaNikA saiva tapano vaijayantikaH // ] iti / candranandanastvAha agnimantho'gnimathanastarkArI vaijayantikA / vahnimantho'raNiH keturjayaH pAvakamanthanaH // tarkAryA vaijayantI ca vahninirmathanI jayA / araNikA jayantI ca vijayA ca jayAvahA // ] iti / etasyA loke 'araNI' iti prasiddhiH / aralau TuNTuko dIrghavRnto naTaH kuTanaTaH // 85 // syonAkaH zonako jambUH zukanAzaH kttmbhrH| mayUrajaGghaH kaTvaGgaH sallakaH priyajIvakaH // 86 // maNDUkapaNeH patrooM gopavRkSo munidrumaH / 'Rk gatau" iyarti araluH, 'gRhalu-guggulu-" [haimoNAdisU0824] iti Alupratyaye nipAtyate, tatra / TuNTubhiH-zimbibhiH kAyati TuNTukaH, "kvacit" [siddha 0 5. 1. 171.] iti DaH / dIrgha vRntamasya dIrghavantaH / naTati-nRtyati vAtena naTaH, ac / kuTan-vakrIbhavan naTati-spandate kuTannaTaH // 85 // ___ syonaM-mukham akati syonAkaH / "zuM gatau" zavati zonakaH, "kIcaka- 25 pecaka-" [haimoNAdisU0 33] ityakAnto nipAtyate / gauDAH "zoNakam" AhuH, 1 keturjayaH pu 2 // 2 aralau dundako dIrghavRntazcAtha kuTadeg ni0 // 3 zyonAkaH zISaNo jambuH zukanAsaH ni0 // Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 saTIke nighaNTuzeSe [zlo0 87"zoga varNe" ityasmAd NakaH / jAyate'syAM jambUH 'kami-janibhyAM bUH" [haimoNAdisU0 847] iti jambUH, strIliGgaH / zukasya nAzo'smAt shuknaashH| kaTaM bibharti kaTambharaH, "bhR-vR-ji-" [siddha 0 5.1.112] ityAdinA khaH / mayUrasya jova jaGghA'sya mayUrajaGghaH / kaTUnyaGgAnyasya raukSyAt kaTvaGgaH / salliH sautro gatyarthaH, sallati 5 sallakaH, "da-kR-na-"[ haimoNAdisU0 27] ityakaH / priyo jIvo'sya priyajIvaH, svArthika ke priyajIvakaH // 86 // maNDUka iva parNAnyasya mnndduukprnnH| patreSu UrNA'sya patrorNaH / gopAnAM vRkSo gopavRkSaH / munInAM drumaH munidrumaH / Aha ca syonAkaH zukanAzazca kaTvaGgo'tha kaTambharaH / mayUrajaGgho'ralukaH priyajIvaH kuTannaTaH // sa proktaH pRthuzimbizca TuNTuko dIrghavRntakaH / bhAlUkaH sallakaH phalguvRntako jambuko naTaH // [ ] iti / etasya loke 'aralU' iti prasiddhiH / etadbhedasya 'TIMTU' iti prasiddhiH / zigrau zobhAJjanastIkSNagarbho mUlakapallavaH // 87 // vidradhyarAtiko'kSIvo mukhabhaJjaH subhaJjanaH / daMzo'kSIbaH subhaGgI ca mocako madhugRJjanaH // 88 // "ziMgaT nizAtane" zinoti taidaNyAt ziH , "zigru-geru-namervAdayaH" 20 janaH; suSTu bhanakti mukhamiti vA, pRSodarAditvAt / tIkSNo garbho'sya tiikssnngrbhH| mUlaka iva pallavA asya mUlakapallavaH // 87 // vidradherarAtirvidradhyarAtiH svArthika ke vidrdhyraatikH| "SThivU kSivU nirasane" na kSIvante anena adRpyatvAd akssiivH| mukhaM bhanakti mukhabhajanaH / zobhanaM bhaJjana masya subhjnH| dazati daMzaH, ac / "kSIbRG made" na kSIbate akSIvaH / zobhano 25 bhaGgo'styasya subhaGgI / muJcati gandhaM mocakaH, NakaH pratyayaH / madhupradhAno gRJjano madhugRjanaH / Ahuzca 1deggandho mUdeg ni0 // 2 vidradhyarAtiH kAkSIvo mukhadeg ni0 // 3 dRzo'kSIvaH suraGgI ca ni0|| Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamo vRkSakANDaH / zigruH syAcchvetamaricaM mukhabhaJo'titIkSNakaH / zobhAJjanastIkSNagandhaH sutIkSNo dha( gha)napallavaH // zirharitazAko'nyo mato mUlakapallavaH / ghanacchadastIkSNagandhiH] subhaGgI dazanakSamaH / / tRtIyo madhuzigruH syAt [ ] iti / zigrunAmAni / loke 'ziraghU' iti prasiddhiH // 88 // zvete'tra zvetamaricaH 'atra' zvete zigrau zvetaM maricamasya shvetmricH| rakte tu mdhushigrukH| 'tuH' punararthe / rakte zigrau madhupradhAnaH zigruH madhuzigruH, svArthika ke madhu- 10 shigrukH| tinize citrakRd nemirvaJjulo rathasAdhakaH // 89 // dIrghavRkSazcakrakAro rathanAmA'timuktakaH / azmagarbhaH sarvasAraH kramasandhAraNo'pi ca // 9 // tanoti rathAdIn tinizaH, "tiniza-" haimoNAdisU0 537 ] iti ize nipAtyate; 15 "atikrAnto nizAH tinizaH, cirakAlikatvAt" iti kSIrasvAmI, tatra / citraM karoti citrakRta, laghutve'pi dADharya-dairdhyAbhyAmAzcaryakArI / nIyate nemiH, "nI-sA-vR-yu-zabali-dalibhyo miH" [haimoNAdisU0 687] iti miH / "rathacakrAnte namati nemiH" iti kSIrasvAmI / vanyate-arthyate vajulaH, "kumula-tumula-nicula-" haimoNAdisU0 487] ityule nipAtyate / rathaM sAdhayati rathasAdhakaH // 89 // dIrghazcAsau vRkSazca dIrghavRkSaH / cakraM karoti cakrakAraH, karmaNyaN / rathasya nAmA'sya rathanAmA / atimucyate sma atimuktaH, vistIrNatvAt, [ svArthike ke atimuktakaH ] / azma garbhe'sya ashmgrbhH| sarvazcAsau sArazca sarvasAraH / krama sandhArayati kramasandhAraNaH / Aha ca .1 "atra' zigrau zvete zvetAni maricatulyAni phalAnyasya zvetamaricaH" iti svopajJAbhidhAnacintAmaNivRttau // 2 tinize rathakRnnemi ni0|| 3 degzca kavaro ni0|| 20 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saTIke nighaNTuzeSe [pralo091tinizazcitrakRd nemiH syandano rathasAdhakaH / tathA'raNyo rathadruzcApyatimuktaH ] iti / tinizanAmAni // 9 // palAze kiMzukaH parNaH kharaparNastripatrakaH / trivRntAsyo raktapuSpaH kSIrazreSThaH samiddharaH // 9 // bIjasneho vAtapoSo yajJiyo brahmapAdapaH / prazastAni palAzAni santyasya palAzaH, abhrAditvAdaH, palaM-mAMsamaznute raktapuSpatvAditi vA, tatra / kiJcit zukaH-nIlaH kiMzukaH / parNAni santyasya parNaH, 10 abhrAditvAdaH / kharANi parNAnyasya kharaparNaH / [ trINi patrANyasya tripatrakaH ] / trINi vRntAni AsyamivAsyeti trintaasyH| raktAni puSpANyasya rktpusspH| kSI reNa zreSThaH kSIrazreSThaH / samidhaM dharati samidvaraH // 91 // ___- bIjeSu sneho'sya vIjasnehaH / vAtaM poSayati vAtapoSaH, ac / yajJamarhati yajJiyaH, "yajJAdiyaH" [ siddha 06.4.179] iti iyaH / brahmaNaH pAdapo brhmpaadpH| - 15 Aha ca kiMzuko vItazokazca raktapuSpo'tha yAjJikaH / kSIrazreSThaH palAzazca bIjasnehaH samiddharaH // trivRntAsyo brahmavRkSaH kharaparNastripatrakaH / / [ ] iti 20. candro'pi palAzaH kiMzukaH [parNaH] yajJiyo raktapuSpakaH / kSIrazreSTho vAtapoSo brahmavRkSaH samiddharaH // ] iti / palAzanAmAni / dhave bhArobaho gauraH zaMkaTAkhyo dhurandharaH // 12 // kulAvo nanditazcApi, sitaH kRSNazca sa dvidhA / 1 trivRntAkhyo raktapuSpo bIjasnehaH samiddharaH // 91 / / kSArazreSTho vAtapotho yajJiko brahma ni0 // 2 sakaTAkSo dhura * ni0 // 25 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 95 ] . prathamo vRkSakANDaH / dhunoti dhavaH, ac, tatra / bhAramudvahati bhArodvahaH / gauraH zvetavarNatvAt ; gUyate vA, "khura-kSura-" [ haimoNAdisU0 396 ] iti re nipAtyate / zakaTasya AkhyA'sya zakaTAkhyaH / ata eva dhuraM dhArayati dhurandharaH, "dhArerdharca" [ siddha0 5. 1. 113] iti khaH pratyayo dhar ityayamAdezazca // 92 // kulamavati kulAvaH / nando jAto'syeti nanditaH, tArakAditvAditaH / / zvetaH kAlazcAyaM 'dvidhA' dviprakAraH / Aha cadhavo nanditaruauraH zakaTAkhyo dhurandharaH / ] iti / etasya loke 'dhava' iti prasiddhiH / zrIpayAM kAzmarI kRSNavRntikA madhuparNikA // 93 // 10 gaMmbhArI sarvatobhadrA kaijalA bhdrprnnikaa| vihArI kumudA hIrA mahAkumbhI ca kazmarI // 14 // nityabhadrA mahAbhadrA kAzmaryo madhumatyapi / zrIyuktAni parNAnyasyAH zrIparNI, "pAka-karNa-parNa-vAlAntAt" [siddha 02. 4.55 ] iti GIH, tasyAm / "kAzRG dIptau" tAlavyAntaH, kAzate kAzmarI, kRzyati- 15 tanUkaroti vA, "jaThara-" [haimoNAdisU0 403] ityare nipAtyate / kRSNaM vRntamasyAH kRSNantikA / madhUni-mRSTAni parNAnyasyAH madhuparNI, "pAka-karNa-parNa-vAlAntAt" [siddha0 2.4.55] iti GIH, svArthike ke madhuparNikA // 93 // "gameH-caratvAd bhAro'sya gambhArI" iti kssiirsvaamii| sarvato bhadrANyasyAH sarvatobhadrA / kajjalA zyAmavRntatvAt / bhradrANi parNAnyasyAH bhadraparNI, svArthike ke 30 bhdrpnnikaa| viharatyavazyaM vihArI, "Nin cAvazyakA-' [siddha 0 5.4.36] iti Nin / kau pRthivyAM modate kumudA, mUlavibhujAditvAt kaH / "hinoti hIrA, "khura-kSura-" [ haimogAdisU0 396] iti ra nipAtyate / mahAkumbhIva mhaakumbhii| kazati-dIpyate kazmarI, "jaThara-" [ haimoNAdisU0 403 ] ityare nipAtyate // 94 // . 1. "kaM-jalaM bibharti 'DubhRJ dhAraNa-poSaNayoH' 'karmaNyaNa' [pA03. 2. 1] pRSodarAditvAd gatvam / kambhArI itypi|" ityamarakozavyAkhyAsudhATIkAyAm / / 2. kaTaphalA ni0||3. vihIrA kumudA hArI mahA ni0|| 4 degdA vIrA pu 2 / pu 2 Adarza etatpAThAnusAriNyeva vyAkhyA vartate / dRzyatAM TippaNI 6 // 5 madhupayapi ni0 // 6 "vizeSeNa Irayati vorayate vA vIrA; ajati-kSipati vA "Rjyaji." [ haimogAdisU0 388 ] iti kiti re 'vo'bhaavH|" iti pu 2 Adarza vyAkhyA / / Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saTIke nighaNTuzeSe [ zlo0 95nityaM bhadramasyAH nityabhadrA / mahatI cAsau bhadrA ca mahAbhadrA / kAzatedIpyate kAzmayaH; kRzyati--tanUkaroti vA, "zikyA-''syA-''Dhya-" [haimoNAdisU0 364] iti ye nipAtyate / madhu vidyate parNeSvasyAH madhumatI / Aha ca kAzmayaH kAzmarI 'hIrA kazmarI madhuparNyapi / zrIparNI sarvatobhadrA gambhArI kRSNavRntikA // ] iti / zrIparNInAmAni / loke 'sivanI' iti prasiddhiH / saptacchade zuktiparNo gucchapuSpaH suparNakaH // 15 // sthUlaparNo dIrghavRkSaH zAradI viSamacchadaH / madagandhirvizAlatvag gajadviTa zAlmalIdalaH // 16 // ziroruMga devaviTapI sumano grahanAzanaH / sapta cchadAnyasya saptacchadaH, tatra / zuktyAkArANi parNAnyasya zuktiparNaH / guccha iva puSpANyasya gucchapuSpaH / zobhanAni parNAnyasya suparNaH, svArthike ke suparNakaH // 95 // 15 sthUlAni parNAnyasya sthUlaparNaH / dIrghazcAsau vRkSazca dIrghavRkSaH / zaradiRtuvizeSe bhavA zAradI, "bhave" [ siddha 0 6.3.123 ] ityaN / yad maGkhaH triSvadhRSTe nave zuddhe zArado'pi zaradbhave / astrI saMvatsare saptapaNe ca zAradI punaH // lAGgalI 20 iti striyAmAha / amarastu saptaparNo vizAlatvak zArado viSamacchadaH / - [ kA0 2 varga 4 zlo0 23 ] iti puMsyAha / viSamANi cchadAnyasya viSamacchadaH / madasyeva gandho'sya madagandhiH, pRSodarAditvAditvam / vizAlA tvagasya vizAlatvak / gajaM dveSTi gaja25 dviT / zAlmalyA iva dalAnyasya zAlmalIdalaH // 16 // 1 vIrA pu 2 // 2 gandhapuSpaH savarNakaH ni0 // 3 dIpavRkSaH zArado viSa ni0 // 4 rurgehaviTapaH ni0 // Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamo vRksskaannddH| . ziro rujati ziroruk / devAnAM viTapI devaviTapI / suSTu manyate sumanaH, ac / grahAn nAzayati grahanAzanaH / Aha ca saptaparNaH zuktiparNazchatraparNaH suparNakaH / saptacchado gucchapuSpastathA zAlmaliparNakaH // ___] iti / punarAhuH saptaparNo bRhattvaka ca saptAhvo muSkapuSpakaH / saptacchadaH saptapatro yugmapatro'bahucchadaH // [ ] iti / saptaparNanAmAni / loke tu 'sotavanau' iti prasiddhiH / Aragvadhe kRtamAlaH karNikAraH suparNakaH // 17 // pItapuSpo dIrghaphalaH shaimyaakshcturngglH| vyAdhihA''revatazzUlI pragraho raajpaadpH||98|| ArogyazimbikA karNI svarNazephAliketyapi / A-samantAd raGgati-zaGkate asmAd AragvadhaH, "AragervadhaH" [haimoNA- 15 disU0 254 ] iti vadhaH pratyayaH; AraJjayanti ArajaH-malAH teSAM vadho'treti vA; "AsamantAd rujAM vadho'tra" iti kSIrasvAmI, tatra / kRtam-atIsAraM malate-dhArayati kRtamAlaH; kRtA mAlA'syeti vA / uttambhita iva sakarNikatvAt karNikAmiyarti krnnikaarH| zobhanAni parNAnyasya suparNaH, ke suparNakaH // 9 // pItAni puSpANyasya piitpusspH| dIrgha phalamasya diirghphlH| zamI-zambimakati 20 zamyAkaH; zAmyatyaneneti vA, "mavAka-zyAmAka-" [haimoNAdisU0 37] ityAke nipAtyate / catasraH aGgulayo'sya caturaGgulaH, "bahuvrIhe: kASThe TaH" [ siddha 0 7.3. 125] iti TaH samAsAntaH / vyAdhiM hatavAn vyAdhihA, nAntaH, "kip" [ siddha 0 5.1.148] iti kvip / ArevatyAM bhavaH ArevataH, "bhave" [siddha06.3.123] ityaN |aarevnte-yaanti jvarA aneneti vA, "ha-pR-bhU-mR-zI-" [ haimoNAdisU0 207] 25 ityAdi bahuvacanAdataH / cUlA vidyate asya cuulii| pragRhyate'sau anena vA pragrahaH / rAjA cAsau pAdapazca rAjapAdapaH // 98 // 1 "sAdaDiu sattAlU" iti pu 2 TippaNI // 2 suvarNakaH ni0 // 3 zampAka deg ni0 // 4 taH sthUlaH pra0 ni0|| Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saTIka nighaNTuzeSa [zlo. 99ArogyakArizimbirasyA ArogyazimbiH, svArthike ke ArogyazimbikA / O karNikAro rAjavRkSaH pragrahaH kRtamAlakaH / ArogyazambI zamyAko vyAdhighAtopaghAtakaH / Aragvadho dIrghaphalo vyAghAtazcaturaGgalaH / ArevatastathA karNI karNIvAn sa ca revataH / / ] iti / kRtamAlanAmAni / loke tu 'kiramAlau' iti prasiddhiH / bIjake priyakaH zArigauro bandhUkapuSpakaH // 99 // . kRSNasoM maidAsarjaH kalyANaH pIvaro'sanaH / mahAsAlaH pItasAlo jIvakaH priyasAlakaH // 10 // sugandhirnIlaniryAsastiSyaH pussyo'lkpriyH| " vIMka prajana-kAntyasana-khAdaneSu ca" veti vIyate vA vIjaH "viyo jak" [haimoNAdisU0 227] iti jak; "bIjAH santyasya vA bIjaH, svArthike ke 15 bIjakaH" iti nighaNTuH / Aha ca saMjJayA bIjako jJeyo bIjapUrastathA'sanaH / [ ] iti, tatra / kAmyatvAt priyakaH; prINAti vA, "kIcaka-pecaka-" [haimoNAdisU0 33] ityakAnto nipAtyate / zRNAti zIryate vA zAriH, "kR-za-kuTi-" [ haimoNAdisU0 20 619] iti NidiH / gUyate gauraH, "khura-kSura-" [haimoNAdisU0 396] iti renipAtyate / bandhUkasyeva raktAni puSpANyasya bandhUkapuSpaH, svArthika ke bandhakapuSpakaH // 99 // kRSNaH sa|'sya kRSNasarjaH / madamAsRjati madAsarjaH / kalyANahetutvAt kalyANaH, "kali zabda-saMkhyAnayoH" kalyate vA "kalyANa-paryANAdayaH" [haimoNAdisU0 193] iti Ne nipAtyate / "pyaiG vRddhau" pyAyate pIvaraH, pIyate raso'sya 25 vA, "tIvara-dhIvara-" [haimoNAdisU0 444 ] iti varaTi nipAtyate / "asUca kSepe" asyati asanaH, "yvasi-rasi-ruci-" [haimoNAdisU0 269] iti anaH, [puM-klIba 1. zauri' ni0 // 2 mahAsarjaH ni0 // 3 mahAzAlaH pItazAlo jIvakaH priyazAlakaH mi0 // . Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102] prathamo vRksskaannddH| liGgaH ] / mahAzcAsau sAlazca mhaasaalH| pItavarNaH sAlaH patIsAlaH / jIvayati jIvakaH, NakaH / priyazcAsau sAlazca priyasAlaH, ke priyasAlakaH // 100 // __zobhano gandho'sya sugandhiH , "su-pUtyut-surabhergandhAdida guNe' [ siddha0 7. 3.144 ] iti samAsAnta it / nIlo niryAso'sya niilniryaasH| tveSanti puSyanti ca kAryANi atra tiSyaH puSyaH, ubhAvapi "kupya-bhidyodhya-sidhya-tiSya-puSya-" [ siddha 0 / 5.1.39] iti kyabantau nipaatyete| alakAnAM priyaH alkpriyH| Aha ca bIjakastvasanaH kAmyaH zAriH kRSNo'lakapriyaH / tiSyaH puSyaH pItasAlaH priyakaH priyasAlakaH // sugandhirnIlaniryAsastathA bandhUkapuSpakaH / sa syAt priyakasAlazca mahAsarjazca nAmataH // 10 ] iti / bIjakanAmAni / etasya loke 'bIau' iti prasiddhiH / ___ sa tu dvidhA zikhigrIvaH zreSTho gomUtrako'dhamaH // 1.01 // 'saH' bIjako 'dvidhA' dviprakAraH / zikhigrIva iva zikhigrIvaH 'zreSThaH' uttamaH / gomUtrapratikRtirgomUtrakaH, "tasya tulye kaH saMjJA-pratikRtyoH" [siddha 07.1.108 ] 15 iti kaH, adhamaH // 101 // azvakarNe dIrghapatraH kaSAyI sasyasaMvaraH / sajjakA sarjakaH zUraH kArzaH zAlo latAtaruH // 102 // azvasya karNa iva karNaH-patraM yasya sa azvakarNaH, tatra, "uSTramukhAdayaH" [siddha0 : 3.1.23 ] iti samAsaH / dIrghAgi patrANyasya diirghptrH| kaSAyo'styasya kssaayii| 30 sasyaM-phalaM saMvRNoti ssysNvrH| sajjati-visarpati sajjakaH, NakaH / sRjati-visapati sarjakaH, NakaH / "zUri vIraNi vikrAntau" zUrayate zUraH, ac; "zuM gatau" zavati vA, "ci-ji-zu-si-" [ haimoNAdisU0 392 ] iti raH / "kRzyate kArza:" iti kSIrasvAmI / zyati zAlaH, "zA-mA-zyA-zakyambyamibhyo la:' haimoNAdisU0 462 ] iti laH, tAlavyAdirayam / "sala gatau" dantyAdiH, salyate sAla: 25 ityapi / latA cAsau taruzca latAtaruH / yadamaraH 10 gandhakaH ni0 // 2 kavAyaH ni0 // 3 kAryazAlo ni0 // Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saTIke nighaNTuzeSe [pralo0 103sAle tu sarja-kArzA-'zvakarNakAH sasyasaMvaraH / [kA02 varga 4 lo044 ] iti / anyo'pyAha sarjakazcAzvakarNazca kaSAyI dIrghapatrakaH / ... sasyasaMvaraNaH zUraH sajjakaH zAla ucyate // __]iti / bhazvakarNanAmAni / loke tu 'sAgu' iti prasiddhiH // 102 // devesAlaH zakratarunaMdIso'rjunAhvayaH / arjunaH kakubhaH sevyaH sarpaNo dhUrtapAdapaH // 103 // 10 devAnAM sAlo devasAlaH / zakrasya taruH zakrataruH / ata eva indrdruH| nadhAH sa| nadIsarjaH / arjunasya Ahvayo'sya arjunaahyH| aya'te "yamyaji-" [haimoNAdisU0 288 ] ityAdinA ne arjunaH, zauklyAdvA / kakubhaH santyasya kakubhaH, digvyApakatvAt; "kaki laulye" kakate vA "kakerubhaH" [ haimogAdisU0 333 ] ityubhaH; ke skubhnAtIti vA pRSodarAditvAt sAdhuH / "kaM skubhnAtItyahRyA byAkhyA" 15 iti kSIrasvAmI / seNyaH sevanIyatvAt / "sRplaM gatau" sarpati srpnnH| dhUrtazcAsau pAdapazca dhUrtapAdapaH / yadamaraH nadIsoM vIratarurindradruH kakubho'rjunaH / [kA0 2 varga 4 zlo0 45] iti / 20 kakubhastvarjunaH pArtho nadIsoM dhanaJjayaH / AzIphalacitrayogI vIto vIrAntakastathA // __] iti / etasya loke 'arjuna' iti prasiddhiH // 103 // zAke kolaphalo dvAradAruyogI halImakaH / gandhasAraH sthirasAraH sthirako dhruvako dhavaH // 104 // abhraMliho mahApatro bailesAro balapradaH / 1 arjune kakubhaH sevyaH suvarNo dhUrtapAdapaH / devazAkaH zaktarunaMdIso'rjunAbhidhaH ||1.3||ni0 // 2 dhruvasAdhanaH ni0 // 3 balasAro ni0|| Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106] prathamo vRkSakANDaH / zakyate'nena zAkaH, tatra / kolAkAraM phalamasya kolphlH| dvArasya dAruridAruH / yunaktItyevaMzIlo yogI, "yuja-bhuja-" [siddha 0 5.2.50 ] iti ghinaN / "makuG maNDane" halinaM maGkate halImakaH, pRSodarAditvAt sAdhuH / gandhena sAro gandhasAraH / sthiraH sAro'sya sthirasAraH / tiSThati sthiraH, "zuSISi-" [haimoNAdisU0 416 ] iti kidiraH, svArthike ke sthirakaH / "dhut gati-sthairyayoH" dhruvati / dhruvakaH, "dhU-dhUndi-" [ haimoNAdisU 0 29] iti kidakaH / dhruvati dhruvaH, "tudAdiviSi-" [haimoNAdisU0 5] iti kidaH // 104 // abhraM leDhi abhraMlihaH, "vahA-'bhrAllihaH"[ siddha 0 5.1.123 ] iti khaz / mahAnti patrANyasya mahApatraH / balesAraH atra saptamyalopaH / balaM pradadAti balapadaH, " kvacit " [siddha 05.1.171 ] iti DaH / zAkanAmAni / 10 dharmaNe tu dhanurvRkSo gotrapuSpo rujAsahaH // 105 // mahAbalo mahAvRkSo rAjAhvo dhanvanaH 'phlH| svAduphalo mRtyuphalaH sAravRkSaH sutejanaH // 106 // "dhRG vidhvaMse' iti bopadevaH, dharate kapha-pittAdIn dharmaNaH, "cikkaNakukkaNa-" haimoNAdisU0 190] ityaNe nipAtyate / dharmaNaH sarpabhede'pi dharmaNaH pAdapAntare / iti vizvalocanaH / [ trisvarakANDa zlo0 58 ] / tatra / dhanurAkAro dhanuSo vA vRkSo dhanurvRkSaH / gotraM-bhUrakSakaM puSpamasya gotrapuSpaH / rujAM sahati rujAsahaH // 105 // mahad balamasya mahAbalaH / mahAMzcAsau vRkSazca mahAvRkSaH / rAjJaH AhvA asya 30 raajaahH| 'dhanvanaH phalaH' iti dhanvazaSdAt phalamiti sambadhyate, tena dhanvAkAraM phalamasya dhanvaphalaH / dhanvano'pi / yadAha-- dhanvano gotraviTapI dharmaNo gotrapuSpakaH / ] iti / svAdUni phalAnyasya svAduphalaH / mRtyupradaM phalamasya mRtyuphalaH / sArazcAsau vRkSazca 35 saarvRkssH| "tijaN nizAne" sutarAM tejayati sutejanaH / etasya loke 'dhamaNau' iti prasiddhiH // 106 // .. 15 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saTIke nighaNTuzeSe [pralo0 107silhake tu siddhavRkSaH .. "silat uJche" dantyAdiH, silati silhaH, "bahulam " [ siddha 05.1.2] iti haH; silaM jahAti vA, "kacit " [ siddha 05.1.171 ] iti DaH, svArthike ke silhakaH, tatra / sidhyati sma siddhaH, sa cAsau vRkSazca siddhavRkSaH ; siddhAnAM vRkSo 5 vA / Aha casilhakaH kapijo dhUmrasturuSkaH piNDitaH kapiH / ] iti / silhakanAmAni / kolipatre tu jornnH| 10 koli:-badarI, tatpatrANIva patrANyasya kolipatraH, tatra / "jRS sRSc jarasi" jIryati joraNaH, "cikkaNa-kukkaNa-" [haimoNAdisU0 190 ] ityaNe nipAtyate / mahApatre tvigudI syAd viSazaGkuH palAzakaH // 107 // __mahAnti patrANyasya mahApatraH, tatra / " igu gatau" iGgati iGgadI, " iGgaya__ bibhyAmudaH " [ haimoNAdisU0 242] ityudaH, [ triliGgaH ] / viSasya zaGkuriva 15 viSazaGkaH / " pala gatau" palati palAzaH, " palerAzaH " [haimoNAdisU0 533 ] ityAzaH, svArthike ke palAzakaH // 107|| - sarale tu siddhadArurnameruH khalipAdapaH / " sR gatau" sarati saralaH, " mRdi-kandi-" [ haimoNAdisU 0 465] ityalaH, tatra / siddhAnAM dAruH siddhadAruH, puM-klIbaliGgaH / namati nameruH, " mayi prati20 dAne " na mayate vA nameruH, " zigru-geru-namervAdayaH " [ haimoNAdisU0 811 ] iti namarnapUrvasya mayatervA eccAntaH, ruH pratyayaH / khalinAM pAdapaH khalI cAsau pAdapazceti vA khalipAdapaH / Aha ca saralaH pUtikASThaM ca bIja-pItagurucchritaH / dIpavRkSaH snigdhadAruH prokto mArIcapatrakaH // 5 ] iti / etasya loke 'sairalau' iti prasiddhiH / 1. tvagAdI ni0 // 2 'kuMduru' iti pu 2 TippaNI // Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110] prathamo vRksskaannddH| [61 devadAruNi devAvaM pavanAriH palAzikaH // 108 // pAribhadro drukilimaM kilimaM devavallabhaH / dAru ca snehaviddhaM ca devendra-svargato drumaH // 109 / / pIta-pUti-mahA-deva-bhadrendrAt kASTha-dAruNI / devAnAM dAru devadAru, tatra / devAnAmAhvA-nAmA'sya devAham / pavanasya , ariH pavanAriH / palAzAni-patrANi santyasya palAzikaH, "ato'nekasvarAt" [ siddha 0 7. 2. 6 ] itIkaH // 108 // ___pAri-niSThAM prApta bhadramasya pAribhadraH / drau-skandhe kilimaM-niryAso'sya drukilimam / kilimamastyasya kilimam , abhrAditvAdaH; padaikadezatvAdvA bhImavat ; " kilat zvaitya-krIDanayoH " kilatyanena vA " vayima-khacimAdayaH" [ haimo- 10 NAdisU0 350.] itIme sAdhuH / ubhAvapi klIbaliGgau / devAnAM vallabho devavallabhaH / devadArvekadeze dAru, yathA bhImo bhImasenaH / snehena viddhaM snehaviddham / ' devendra-svargato drumaH ' iti deva-indra-svargebhyaH pratyekaM drumazabdaH sambadhyate, tena devadrumaH idrandrumaH svargadrumazca // 109 // 'pIta-pUti-mahA-deva-bhadrendrAt kASTha-dAruNI' iti pItAdibhyaH pratyekaM 'kASTha- 1. dAruNI' iti zabdau sambadhyete, tena pItakASThaM, pItadAru, pUti-ugragandhaM kASThamasya pUtikASTham , evaM pUtidAru , mahAkASThaM mahAdAru, devakASThaM devadAru, bhadrakASThaM bhadradAru, indrakASThaM indradAru / sarve'pyete puM-klIbaliGgAH / yadAha devadAru smRtaM dAru surAhna kilimaM ca tat / snehaviddhaM mahAdAru bhadradAvindradAru ca // devakASThaM bhadrakASThaM pUtikASThaM ca dAru ca / suradAvindravRkSazca tathaivAmaradAru ca // ] iti / amaro'pi zakrapAdapaH pAribhadrakaH / bhadradAru drukilimaM pUtidAru ca dAru ca // [ kA0 2 varga 4 zlo0 53 } iti / Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 saTIke nighaNTuzeSe [ zlo0 110devadArunAmAni / madhUke madhuzAkaH syAnmAdhavo madhuko madhuH // 110 // madhvaSThIlo madhuSThIlo madhukASTho mdhusrvH| rodha koSa-madhu guDAt puSpo golaphalo'pi ca // 111 // 5 madayati madhUkaH, " zambUka-zAbhbUka-" [ haimoNAdisU0 61 ] ityUke nipAtyate, tatra / madhupradhAnaH zAkaH madhuzAkaH / mA-mAdhuryazrIH tasyA dhavo mAdhavaH madhureva vA, prajJA ditvAdaN / madayati madhukaH, " kaJcukAMzuka-" [haimoNAdisU0 57] ityuke nipAtyate; madhupratikRtimadhuka iti vA, " tasya tulye kaH saMjJA-pratikRtyoH" [ siddha0 7. 1. 108] iti kaH; madhureva vA svArthikaH kaH / manyate madhuH, 10 " mani-janibhyAM dha-tau ca" [ haimogAdisU0 721 ] ityuH, puMlliGgaH // 110 // madhu-mAdhuryamaSThIle-garbhe asya madhvaSThIlaH / pRSodarAditvAdakAralope madhuSThIlaH, "SThivU kSivU nirasane" "SThivU-klamu-" [ siddha0 4. 2. 110] iti dIrdhe; madhu SThIvati iti vA, " bhillA-'cchabhalla-" [ haimoNAdisU0 464 ] iti le nipAtyate / madhupradhAnaH kASTho madhukASThaH / madhu sravati madhusravaH / - rodha-koSa15 madhu-guDAt puSpaH' iti rodhra-koSa-madhu-guDAd ityatra samAhAradvandvaH, rodhAdibhyaH puSpam iti puro yojyate, tena rodhrapuSpaH, koSe puSpANyasya koSapuSpaH, madhupuSpaH, guDavanmadhuraM puSpamasya guDapuSpaH / golAni-vatulAni phalAnyasya golaphalaH / yadAha madhUko madhuvRkSazca madhuSThIlo madhusravaH / guDapuSpo rodhrapuSpo vanaprastho'tha mAdhavaH // ] iti / madhUkanAmAni / loke tu 'mahUDau' iti prasiddhiH // 111 // jalaje'smin madhUlaH syAda vArijo diirghptrkH| nIravRkSo gairikAkhyo hasvapuSpa-phalo'pi ca // 112 // asmin jalaje madhUke madhu lAti madhUlaH, pRSodarAditvAt sAdhuH / vArito jAto 23 vaarijH| dIrghANi patrANyasya dIrghapatraH, ke dIrghapatrakaH / nIrasya vRkSo niirvRkssH| gairika ityAkhyA asya gairikArakhyaH / 'hasvapuSpa-phalaH' iti isvazabdAt puSpa-phale 1 degd girijo dIrghapatrakaH / tIravRkSo gaurazAlo hrasva ni0 // 20 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [63 114] prathamo vRksskaannddH| iti yojyate, tena hUsvANi puSpANi phalAni cAsya hUsvapuSpaH isvaphalaH / Aha ca-- madhUko'nyo madhUlastu jalajo dIrghapatrakaH / hUsvapuSpa-phalaH svAdugairikAkhyo madhUlakaH // [ ] iti / etasya loke 'mahADolu' iti prasiddhiH // 112 // tinduke sphUrjanastuSTaH kAlaskandho virUpakaH / niHsyandanaH kAlasAro rovaNo nIlasArakaH // 113 // timyati- ArdIbhavati tindukaH, "kaJcukAMzuka-'' haimoNAdisU0 57] ityuke nipAtyate, tatra / "TvosphUrjA vajranirghoSe" sphUrjati sphUrjanaH, nandyAditvAdanaH / tuSyati sma tuSTaH / kAlaH skandho'sya kAlaskandhaH / virUpayati virUpakaH / niHsyandate 10 niHsyndnH| kAlaH sAraH-majjA'sya kAlasAraH / rAvayati rAvaNaH / nIlaH sAraH-majjA'sya nIlasAraH, ke nIlasArakaH / [ Aha ca--] tinduko nIlasArazca kAlaskandhaH zizUtsakaH / sphUrjakaH sphUrjanastuSTaH syandano rAvaNo ravaH // ] iti / 15 tindukanAmAni / loke 'TIDU' iti prasiddhiH // 113 // dvitIye tinduke kaoNkatindurmarkaTatindukaH / kAkendukaH kAkapIluH kupIla kulakAvapi // 114 // 'dvitIye' bhinne tinduke kAkavargastinduH kAkatinduH / markaTavargastindukaH markaTatindukaH / kAkavargastinduH kAkenduH, pRSodarAditvAt sAdhuH, ke 20 kAkendukaH / evaM kaakpiilH| kutsitaH pIluH kupIlaH / "laka AsvAdane" kutsitairlakyate kulakaH, kolati vA, "dhU-dhUndi-'' [ haimoNAdisU0 29 ] iti kidakaH / Aha ca-- tinduko'nyo dvitIyastu sphUrjakaH kAkatindukaH / kAkendukazca vikhyAtaH kupIluH kAkapIlakaH // 25 ] iti / 1 sphUrjakastudeg ni0 // 2 drAvaNo ni0 // 3 kAlastindu ni0 // .. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ___ saTIke nighaNTuzeSe [pralo0 115etasya loke 'kAkaTIMDU' iti prasiddhiH // 114 // roghra lodhraH ruNaddhi vraNaM rodhaH, "bhI-vRdhi-rudhi-" [haimoNAdisU0 387 ] iti raH, tatra / slayoraikyAd lodhraH, pratIto'yam / site tatra zAbareH sthUlavalkalaH / utsAdano mahAro]staruH zabarapAdapaH // 115 // 'tatra' iti rodhe 'site' zvete zabarANAmayaM vRkSaH zAbaraH, "tasyedam" [siddha0 6. 3. 160 ] ityaN / sthUlo valkalo'sya sthUlavalkalaH / utsAdyate utsAdana:, utsAdayati vA / mahAMzcAsau rodhazca mahArodhaH / tarati taruH, "bhR-mR-tR-tsari-" 1 [ haimoNAdisU0 716 ] ityuH / zabarANAM pAdapaH shbrpaadpH| Aha ca rodhro lodhraH zAbarakazcillakastilvakastaraH / tirITaH kAlahInazca cillI zabarapAdapaH // ] iti / zvetalodhranAmAni // 115 // rakte tu paTTikA tilvaH paTTI lAkSAprasAdanaH / tirITo mAjenazcillI kAnInaH kramukaH zazaH // 116 // sthUlapatro bRhatpatraH 'tuH' punararthe / rakte lodhe paTTI eva paTTikA, svArthikaH kaH / tilati-snihyatyaGgamanena tilvaH, "prahvA-''hvA." [ haimoNAdisU0 514 ] iti ve nipAtyate / paTati 20 paTTI, "ghaTA-ghATA-" [ haimoNAdisU0 141] iti Te nipAtyate, gaurAditvAd DIH; paTTo'syAstIti paTTI / "paTTikArodho'yam" iti kSIrasvAmI / yadamaraHkramukaH paTTikAkhyaH syAt paTTI lAkSAprasAdanaH / [ kA0 2 varga 4 zlo0 41] iti / 1 rastanuvalkalaH ni0 // 2 degdhro'nambhaH zadeg ni0 // 3 zizuH // 116 // sthUlavalko bR0 ni0|| Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118] prathamo vRksskaannddH| lAkSAM prasAdayati lAkSAprasAdanaH / tirayati rogAMstirITa:; tarati vA, " tR-kR-kRpi-" [ haimoNAdisU0 151] ityAdinA kidITaH / mArTi-udvartayatyaGgamanena mArjanaH / cillati-vAtena zithilIbhavati cillI, ac / kanyAyA apatyamiva kAnInaH, "kanyA-triveNyAH kAnIna-trivaNaM ca" [siddha 06.1.62] iti sAdhuH / yadAha rodhastirITa: kAnInastilvakaH santatodbhavaH / ] iti / krAmati kramukaH, "krameH kRm ca vA" [ haimoNAdisU0 53 ] ityukaH / "zaza plutagatau" zazati zazaH // 116 // kramukaH paTTikA rodhro gAlavaH sthUlavalkalaH / jIrNabudhno bRhattvakastaraH zAbarapAdapaH // anyo'pyAha rodhraH zAbarakaH zvetatvagatIsArabheSajam / / dvitIyaH paTTikA rodho bRhatpatrastirITakaH // uttAlakastilvakazca paTTI lAkSAprasAdanaH / ] iti / munilodhranAmAnyamUni / kRSNalodhe tu gAlavaH / 20 gAlayati-srAvayatyakSi gAlavaH, " kairava-bhairava-" [ haimoNAdisU0 519] ityave nipAtyate / bhUrje bhUjo bahupuTo mRdutvakko mRducchadaH // 17 // rekhApatrachatrapatro bahutvak-carmiNAvapi / / " bhRz bharjane ca" "vAdeH " [siddha 0 4. 2. 105 ] iti hUsve 25 bhRNAti bhUjaH, " uTajAdayaH " [ haimoNAdisU0 134 ] iti aje nipAtyate; 1. bahupaTo mRduvalko mRdu deg ni0|| Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66] saTIka nighaNTuzeSe [zlo0 118"UrjaN bala-prANayoH" bhuvi Urjayati iti vA, tatra / bhuvi jAto bhUjaH, "kvacit" [ siddha 0 5. 1. 171 ] iti DaH / bahUni puTAnyasya bahupuTaH / mRdvayastvaco'sya mRdutvaka, svArthike ke mRdutvakaH / mRdUni chadAnyasya mRducchadaH // 117 // rekhAyuktAni patrANyasya rekhApatraH / chatrAkArANi patrANyasya chatrapatraH / 5 bahvayastvaco'sya bahutvak / cama-tvacA'syAstIti carmI, zikhAditvAdin / AhuzcabhUrje bhUjo bahupuTo bahutvako mRducchadaH / [ ] iti / amaro'pyAha" bhUrje carmi-mRdutvacau" [ kA0 2 varga 4 zlo0 46 ] iti / bhUrjanAmAni / zleSmAtake bhRtavRkSaH picchilo dvijakutsitaH // 118 // vasantakusumaH zeluH phalelurlekhazATakaH / . viSaghAtI bahuvAraH zIta udadAlake seluH // 119 // zliSyati kapho'smAt zleSmAtakaH, "zleSmAtakA-" [haimoNAdisU0 83] 15 ityAtake nipAtyate; zleSmANamatatIti vA, NakaH pratyayaH, tatra / bhUtAnAM vRkSo bhUtavRkSaH / picchA'styasya picchilaH, "loma-picchAdeH zelam" [ siddha0 7. 2. 28] itIlaH / dvijAnAM kutsito dvijakutsitaH // 118 // vasantasya kusuma iva vsntkusumH| zerate'smin zeluH, "zIGo luH" 10 / Alupratyaye nipAtyate / lekhaM zATayati lekhazATakaH / viSasya ghAtI vissghaatii| bahu vRNoti zrotAMsi bhuvaarH| zItavIryatvAt zItaH, zyAyate sma vA zItaH, ktaH pratyayaH, "zyaH zIrdravamUrti-" [ siddha 0 4.1. 97 ] iti zIrAdezaH; zete anena OM vA, "zI-rI-" [ haimoNAdisU0 201] iti kit taH / uddAlayatyaGgam uddAlakaH, sparzena sphoTakAritvAt / "silat uJche' dantyAdirayam, silati selu:, "bhR-mR-tatsari-" [ haimoNAdisU0 716 ] ityAdibahuvacanAduH / AhenduH.. 1. kastathA ni0|| Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 120 ] prathamo vRksskaannddH| zeluH zleSmAtakaH zIto vasantakusumastathA / . uddAlakaH kandurakaH zelluko bhUtavRkSakaH // picchila: zapitaH selustathA sa dvijakutsitaH / lekhazATo bahuvAraH [. ] iti / anyo'pi zleSmAtakaH kabudAruH picchilo lekhazATakaH / zeluH selurbahuvAraH zaipito dvijakutsitaH // ] iti / etasya loke gUdI' iti prasidbhiH // 119 // laikuce likuco granthimatphalaH "laSI kAntau" laSyate lakucaH, "laSerucaH kazca" [haimoNAdisU0119] iti ucaH antyasya ca kaH ; "lakyate-AsvAdyate lakucaH" iti kSIrasvAmI , tatra / pRSodarAditvAdantyAkSarasya itve likucH| granthimanti phalAnyasya granthimatphalaH / Aha calakucaH kSudrapanaso niculo pranthimatphalaH / / iti / etasya loke 'vaDahara' iti prasiddhiH / panase DahuH / lakucaH kSudrapanasaH "panI stutau" panyate panasaH, "tapyaNi-panyalI-'' [ haimoNAdisU0 569 ] 30 ityasaH; 'phanasa" iti durgaH , tatra / dahyate DahuH, pRSodarAditvAt / lakuca iti tasya tu nyujakaM phalam // 120 // 'tasya' panasasya phalaM "ubjat Arjave" nyujati nyujam , ac , svArthi / ke nyubjakam // 120 // 1 zapito bahukutsitaH pu 2 // 2 bakule kaNTakI granthiphalAmbupanasAmehuH / lakucaH kSudrapanasastanu syAt kubjakaM phalam // 120 // ni0|| 5 . Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68] saTIke nighaNTuzeSe [ zlo0 121Ane rasAlo mAkandaH kAmAGgaH pikabAndhavaH / vanapuSpotsavacUtaH parapuSTamadotsavaH // 121 // madhudUto madhuphalaH suphalo madirAsakhaH / ghasantapAdapaH 5 amyate-abhilaSyate AmraH, "ci-ji-zu-si-mi-tamyamiH" haimoNAdisU0 392] iti ro dIrghazca, tatra / rasaM malati-dadhAti rasAlaH / "kaduGkraduG kladuG vaiklavye" mA kandate mAkandaH, ajantaH / kAmasya aGgaH kaamaanggH| pikAnAM bAndhavaH pikabAndhavaH / vane puSpairutsavo'smAd vnpusspotsvH| zcotati *rasaM cUtaH, "cUSa pAne, cUSyata iti [ cUtaH 7" iti zrIbhoja uvAca, "puta-pitta-" [haimoNAdisU0 204 ] iti 10 te nipAtyate / parapuSTasya madotsavAvasmAt parapuSTamadotsavaH // 121 // madhoH-vasantasya dUta iva mdhudtH| madhUni-mRSTAni phalAnyasya madhuphalaH / zobhanAni phalAnyasya suphalaH / madirAyAH sakhA iva madirAsakhaH, "rAjansakheH' [siddha 0 7.3.106] ityaT smaasaantH| vasantasya pAdapo vasanta paadpH| Aha ca15 - AmracUto rasAlazca sa ceSTo madirAsakhaH / kAmAGgaH sahakArazca parapuSTamadotsavaH // ] iti / etasya loke 'AMbau' iti prasiddhiH / asau tu sahakAro'tisaurabhaH // 122 // 20 'tu' punaH 'asau' AmraH atisaurabhaH sahakArayati-melayati strI-puMsau sahakAraH, surAsakhatvAdvA, ucyate iti zeSaH // 122 // kSudrAne syAt kRmitaruAkSAvRkSo jatudrumaH / sukozako ghanaskandhaH kozAmbuzca suraktakaH // 123 // TaGko nIlakapittho'nyo rAjaputro nRpAtmajaH / 25 kSudrazcAsau Amrazca kSudrAmraH, tatra / kRmINAM taruH kRmitaruH / lAkSAvarNo vRkSo laakssaavRkssH| evaM jatudrumaH / zobhanaH kozo'sya sukozaH, ke sukozakaH / 1 degdodbhavaH ni0 // 2 kezAmbuzca suraktasaH ni0 // Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 125] prathamo vRksskaannddH| [ 69 . ghanaH skandho'sya ghanaskandhaH / koze-madhye'mbu asya kozAmbuH / sutarAM raktaH suraktaH, ke suraktakaH // 123 // "TakuN bandhane" TaGkayate TaGkaH, puM-klIbaliGgaH / yad gauDa: javAyAM strI pumAn khaDgakoze pASANadAraNe / khanitre TaGkaNe nIlakapitthe TaGkamastriyAm // ] iti / nIlazcAsau kapitthazca nIlakapitthaH / 'anyaH' aparaH rAjJaH putro rAjaputraH / evaM nRpaatmjH| Aha ca kSudrAmra uktakozazca lAkSAvRkSaH suraktakaH / jatuvRkSo ghanaskandhaH kRmivRkSaH sukozakaH // 10 10 rAjAmrAtaka AmlAto manmathodbhavanastathA / Tako nIlakapittho'nyo rAjaputro nRpAtmajaH // ] iti / etasya loke 'rAjAmra' iti prasiddhiH / jambvAM mahAphalA rAjajambUrnIlAmdhujacchadA // 124 // 15 sugandhipatrA jAyate asyAM jambUH, "kami-janibhyAM bUH" [ haimoNAdisU0847] iti bUH, nIlAmbujamiva cchadAnyasyAH nIlAmbujacchadA // 124 // sugandhIni patrANyasyAH sugandhipatrA / yadAha 20 jambUH surabhipatrA ca rAjajambUmahAphA / sUkSmapatrA kSudrajambU deyI bhUmijambukA // ] iti / "sUkSmapatrAdyAzcatvAro nAgaraGgArthAH' iti gauDaH / jambUnAmAni / loke 'jAMbU' iti prasiddhiH / 1. degmbukacchadA ni0 // 25 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70] saTIke nighaNTuzeSe [pralo0 125sA'nyA tu kAkajambU: kujambukA / uzIrapatrA nAdeyI vaidezI kAkavallabhA // 125 / / 'tuH' punararthe / 'sA' jambUranyA kAkasya jambUH kAkajambUH / kutsitA jambUH kujambUH, svArthike ke kujambukA, "DyAdIdUtaH ke" [siddha 0 2. 4. 104] iti hasvaH / uzIrasyeva patrANyasyA uzIrapatrA / nAdeyI nadIjAtA / videze bhavA vaidezI / kAkasya vallabhA kAkavallabhA / Aha cakAkajambUrmeghavarNA nAdeyI vizado'lpakaH / ] iti / tasyA vizeSo'yam // 125 // maMdane zvasano rAThaH zalyako viSanAzanaH / karahATo marubakaH piNDI piNDItakaH phalaH // 126 // sUryaputraH karkaTako viSagandho viSodaraH / / matsyAntakaphalo rAjaputrakaH kaphavardhanaH // 127 // madadhAturharSa-glapanArtho ghaTAdiH, madayati madanaH, nandyAditvAdanaH, tatra / 15 "[ana] zvasak prANane" zvasatyanena zvasanaH, "yvasi-rasi-' haimoNAdisU0 269] ityAdizabdAd anaH / rAti rAThaH, "paSTaidhiThAdayaH" [ haimoNAdisU0 166] iti The nipAtyate / "zalyamasyAsti iti zalyaH" iti kSIrasvAmI ; "zala gatau" zalati vA "sthA-chA-mA-" haimoNAdisU0 357] iti yaH, svArthike ke zalyakaH / viSaM nAzayati viSanAzanaH / karaM hanti duHsparzatvAt karahATaH, "kapaTa-kIkaTA2) dayaH" haimoNAdisU0 144] iti aTe nipAtyate; "haya harya klAntau ca" cakA rAd gatau, karaM hayatIti vA karmaNyaNa / mriyante anena viSapuSpatvAditi marubakaH, mA rauti vA, "kIcaka-pecaka-" haimoNAdisU0 33] ityake nipAtyate; marau baka iva sIdatIti vA / piNDamasyAsti piNDI / piNDImitaH-prAptaH piNDItaH, ke piNDItakaH, piNDyate vA "ha ruhi-piNDibhya ItakaH" haimoNAdisU0 79] 25 iti "piDuG saGghAte' ityasmAd ItakaH pratyayaH / phalati phalaH phalamasyAsti vA. abhrAditvAdaH // 126 // 1. madane chardano rAThaH ni0 // 2. tra-karkaTako ni0 // Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 129] prathamo vRksskaannddH| [71 sUryasya putraH sUryaputraH / "karka hAse" sautro'yam , karkati karkaTaH, "divyavi" gndhH| viSamudare'sya vissodrH| matsyAntakaM phalamasya matsyAntakaphalaH / rAjJaH putro rAjaputraH, ke rAjaputrakaH / karpha vardhayati kaphavardhanaH / Aha ca madanaH zalyako rAThaH piNDI piNDItakaH phalaH / taskaraH karahATazca chardano viSapuSpakaH // ] iti / madananAmAni / loke'sya 'mayaNahala' iti prasiddhiH // 127 // kubjake kAmukaH zyAmasAraH phullo nimidrumaH / "kuG zabde" kavate kubjaH, "kuvaH kub-kunau ca" [ haimoNAdisU0 129] 11) iti jakpratyayo asya ca kub ityAdezaH, svArthike ke kubjakaH, tatra / kamanazIla: kAmukaH, "za-kama-" [ siddha0 5.2.40 ] ityukaN / zyAmaH sAraH-majjA'sya zyAmasAraH / phullati-vikasati phullH| namatIva nimiH, "krami-tami-stambhericca namestu vA" [ haimoNAdisU0 613] iti kidiH pratyayo'kArasya ca ikAraH, sa cAsau drumazca nimidrumaH / kubjakanAmAni / loke 'kubau' iti prsiddhiH| 15 nicule tu nadIkAnto'mbujo hijala ijalaH // 128 // gandhapuSpo gucchaphalo'mbujAtaH kacchapAlyapi / "NijaeNkI zauce ca" cakArAt poSaNe, nenekti niculaH, "kumula-tumula-nicula-" [ haimoNAdisU0 487 ] ityule nipAtyate; niculyate ambuneti vA, "nAmyupAntya-" [siddha 0 5.1.54 ] iti kaH, tatra / nadyAH kAnto ndiikaantH| ambuni 20 jAto ambujaH / hinoti hijjalaH, eti ijjalaH, ubhAvapi "muralorala-" haimoNAdisU0 474 ] ityale nipAtyate / "hitajalApabhraMzo hijjalaH" iti kSIrasvAmI, jalavetasavizeSatvAdasya // 128 // gandhayuktaM puSpamasya gandhapuSpaH / gucchAkAraM phalamasya gucchphlH| ambuni jAyate ambujAtaH / kacchaM pAlayati kacchapAlI / Aha ca 1 degphalo'nuvAkaH kacchakolyapi ni0 // Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saTIke nighaNTuzeSe [pralo0 129ijjalo hijjalo gucchaphalaH syAt kacchaketikA / ] iti / - etasya loke 'ijara' iti prasiddhiH / vetase vidulaH zIto nadIkUlapriyo rathaH // 129 // . abhrapuSpaH patramAlI vAnIro vajulo'pi ca / ___"vIMk prajanAdiSu' vaiti-ambho'nuvartate vetasaH, "tasaH" [haimoNAdisU0 580] iti tasaH pratyayaH; "tasU dasUc upakSaye" vitasyate vA pRSodarAditvAt sAdhuH, puM-strIliGgaH, tatra / "vidu avayave" vindati vidulaH, 'sthA vaki-" [haimoNAdisU0 486 ] ityulo na luk ca; "dulaN kSepe" vidolyate vegeneti vA, 10 'nAmyupAntya-" [ siddha0 5.1.54 ] iti kaH / zIto'nuSNavIryeNa dAhazamanAt / nadIkUla priyamasya nadIkUlapriyaH / ramante'smin rathaH, "nI-nU-rami-" [ haimoNAdisU0 227 ] iti kit thaH // 129 // abhrANIva puSpANyasya abhrpusspH| patrANi malate dhArayatItyevaMzIlaH patramAlI / vanati-bhajatyambu vAnIraH, vanyate vA, vani-vapibhyAM "Nit [ haimo15 NAdisU0 421 ] iti Nid IraH / "vaja gatau" vajati vajulaH, "kumulatumula-" [ haimoNAdisU0 487 ] ityule nipAtyate / Aha ca atha vetase // rathA-'bhrapuSpa-vidula-zIta-vAnIra-vaJjulAH / [amara0 kA0 2 varga 4 zlo0 29-30 ] iti / vetasanAmAni / syAdambuvetase bhIru deyI bAlabhIrukaH // 130 // vidulo maJjarI namraH parivyAdho nikuJjakaH / ___'ambuvetase' jalavetase bibhetItyevaMzIlo bhIruH, "bhiyo ru-ruka-lukam" [siddha 0 / 5.2.76 ] iti ruH / nadyAM bhavA nAdeyI, "nadyAdereyaN" [ siddha 0 6.3.2 ] 25 ityeyaN / bAla iva bhIrukaH bAlabhIrukaH // 130 // Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132] prathamo vRksskaannddH| [73 vidula iti prAgvat / maJjiH sautro dhvanyarthaH, maJjati manjarI, "Rcchi-caTivaTi" hemoNAdisU0 397] ityaraH / namanazIlo namraH, "smyajasa-hiMsa-" [siddha 0 5.2. 79] iti raH / parividhyate ambhasA parivyAdhaH / nitarAM kUyate nikunjaH, "kuvaH kub- kunau ca" [ haimoNAdisU0 129 ] iti jakpratyayaH kun ityAdezazca, ke nikunjakaH / Aha ca nAdeyo meghapuSpo'nyastoyakAmo nikuJjakaH / jalaukAH saMvRto'mbhojo niculo jalavetasaH // 1 iti / jalavetaso'yam / candrAdhAstvavibhAgenA''huH vetaso vidulo namro vaJjulo dIrghapatrakaH / nAdeyI gandhapatrazca jalaukAH saMvRtastathA // nadIkUlapriyastvanyaH suzIto meghapuSpakaH / jalajAtastoyakAmo vidulo jalavetasaH // ] iti / niculAdyAH sarve' yete vetasavizeSAH / varuNe gandhavRkSaH syAt tiktazAkaH kumArakaH // 131 // zvetapuSpaH zvetaphalastamAlo mArutApahaH / zIdhuvRkSaH zvetavRkSaH seturaimarikAripuH // 132 // "vRz varaNe" vRNoti varuNaH, karNikAvRkSatvAt , "R-kR-vR-'' [ haimoNAdisU0 196 ] ityAdinA uNaH pratyayaH / tR-ka-za-pa-bhR-vR-zru-za-ru-ruhi-" [haimoNAdisU0 20 187] ityAdinA aNpratyaye varaNo'pi, tatra / gandhayukto vRkSo gndhvRkssH| tiktarasaH zAkaH tiktazAkaH, zAkamadhye pAThAt / kumArapratikRtiH kumArakaH, "tasya tulye kaH saMjJA-pratikRtyoH" [siddha 0 5. 1. 54 ] iti kaH, nityaM taruNatvAt ; kAmyate kumAraH, "kamerata ucca" haimoNAdisU0 409 ] ityAraH akArasya ca ukAraH, svArthike ke kumAraka iti vA // 131 // 1 sAdhuvRkSaH ni0|| Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74] saTIke nighaNTuzeSe - [pralo0 133zvetAni puSpANyasya zvetapuSpaH / zvetAni phalAnyasya zvetaphalaH / "tamUc kAGkSAyAm" tAmyati tamAlaH, "R-kR-mR-vR-tani-tami-' haimoNAdisU0 475] ityAlaH, [ puM-klIbaliGgaH ] / mArutaM-vAyumapahanti mArutApahaH / zIdhoH vRkSaH shiidhukssH| zvetazcAsau vRkSazca zvetavRkSaH / setumattvAt setuH, paryante rakSAhetutvAt ; "piMgaT , bandhane'' sinoti vA setuH, "kR-si-kami" [ haimoNAdisU0 773] iti tun / azmarikA-mUtrabandhanaM tasyA ripuH azmarikAripuH, azmarIharatvAt / Aha ca varuNaH zvetapuSpazca tiktazAkaH kumArakaH / setudrumaH zIdhuvRkSastamAlo mArutApahaH // ] iti / 10 varuNanAmAni / loke'pi 'varuNA' iti prasiddhiH // 132 // akoThe syAt pItasAro dIrghakIlo nikocakaH / akollakastAmraphalo recako gandhapuSpakaH // 133 // aGkayatekIlakailakSyate akoThaH, "paSTaidhiThAdayaH" [haimoNAdisU0 166] iti The nipAtyate, tatra / pItaH sAraH-majjA'sya pItasAraH / dIrghA kIlA asya 15 dIrghakIlaH / "kuMcaca kauTilyA-'lpIbhAvayoH" nikuJcyate asmAt kaNTakitvAd nikocakaH, Nake pRSodarAditvAt sAdhuH / aGkayate - kIlakailakSyate akollaH, "piJchola-kallolaM-" [haimoNAdisU0 495 ] ityole nipAtyate, svArthike ke aGkollakaH / prAkRte'pi aGkollaH / tAmrANi phalAnyasya tAmraphalaH / recako virecakatvAt / gandhayuktAni puSpANyasya gandhapuSpaH, svArthike ke gandhapuSpakaH / Aha ca-- aGkoTho'Gkollako recI nirdiSTo dIrghakIlakaH / pItasArastAmraphalo gandhapuSpo nikocakaH // ] iti / akoThanAmAni / loke 'AMkulu' iti prasiddhiH // 133 // bhallAtake vIrataruraruSko'ruSkaro vraNaH / bhautiko bhUtaruD bhUrisnehaH zophakaro dhanuH // 134 // agnimukhI bahupatro bhallI sUryA-'gnisaMjJakaH / 35 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamo vRksskaannddH| [75 _ "bhalli paribhASaNa-hiMsA-dAneSu" bhallate. bhallAtakaH, "caNDi-bhallibhyAmAtakaH" haimoNAdisU0 82] ityAtakaH / "bhalla iva atati-vRNoti bhallAtakaH" ityamare [kA0 2 vaga 4 zloka 42 ] triliGgaH, tatra / vizeSeNa Irayati vIraH, sa cAsau taruzca vIrataruH ; vIrANAM taruriti vA, duHzakatvAt / arUMSisphoTairRNAn karoti aruSkaH, "kvacit" [siddha 0 5.1.171] iti DaH, "saGkhyA-'hardivA-vibhA-nizA-" [siddha 0 5.1.102] iti Te pratyaye aruSkaraH, ubhayatra "samAse'samastasya" [siddha 0 2.3.13.] iti Satvam / "vaNaN gAtravicUrNane" vraNayati vraNaH, ac / bhUtairnivRtto bhautikaH, "nivRtte" [siddha 0 6.4.105] itIkaN / ata eva bhUtebhyo rohati bhUtaruT , kip / bhUriH-pracuraH sneho'sya bhUrisnehaH / zophaM karoti zophakaraH / dhanuriva dhanuH, vakratvAt ; dhanyate vA 10 dhanuH, "bhR-mR-tR-tsari-" haimoNAdisU0 716] ityuH // 134 // .. agnivanmukhamasyA dAhakatvAd agnimukhI / bahUni patrANyasya bahupatraH / bhallIva bhallI bhedakatvAt ; "bhalli paribhASaNAdau" aci pratyaye GyAM ca bhllii| 'sUryA-'gnisaMjJakaH' iti sUryasaMjJaH, tApakatvAt ; agnisaMjJaH, dAhakatvAt / evamanye'pi / Aha ca bhallAtakaH smRto'ruSko dahanastapano'gnikaH / aruSkaro vIratarubhallI cAgnimukhI dhanuH // [ ] iti / bhallAtakanAmAni / loke 'bhIlAmA' iti prasiddhiH / ariSTe syAt kRSNabIjo rakSAbIjo'rthasAdhanaH // 135 // 20 zubhanAmA zItaphenaH phenilo garbhapAtanaH / kRSNabIjaH / rakSAkAri bIjamasya rakSAbIjaH / artha sAdhayati artha zubhasya nAmAsya zubhanAmA / zItAH phenAH asya zItaphenaH / phenAH 35 santyasya phenilaH, "prajJA-parNodaka-phenAllelau" [siddha 0 7.2.22] iti ilaH pratyayaH / garbha pAtayati garbhapAtanaH / yadAha candraH 1 "vIravRkSo'ruSkaro'gnimukhI bhallAtakI trivu // 42 // " ityamare kA0 2 varga 4 // 2 kRSNavarNo raktabIjodeg ni0 // 3 pItaphenaH ni0|| Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 ] saTIke nighaNTuzeSa [pralo0 136ariSTakastu maGgalyaH kRSNabIjo'rthasAdhanaH / rakSAbIjaH zItaphenaH phenilo garbhapAtanaH // [ ] iti / ariSTakanAmAni / loke 'arIThA' iti prasiddhiH / nimbe tu sarvatobhadraH pAribhadraH sutiktakaH // 136 // picumando yavaneSTaH zakreSTaH zukamAlakaH / ariSTo higuniryAso netA niyamano'pi ca // 137 // nayati rogAn upazamaM nimbaH, "DI-nI-bandi-" [haimoNAdisU0 325] iti DidimbaH; nimbyate-sicyate vA, tatra / sarvato bhadramasmAt sarvatobhadraH / pAri10 niSThAM prAptaM bhadramasya paaribhdrH| sutarAM tiktaH sutiktaH, ke sutiktakaH // 136 // picuM-tUlaM mandayati picumndH| "aromazatvAt , "picumardaH" ityeke / "yavanAnAmiSTo yavaneSTaH" iti saushrutH| zakrasya iSTaH zakraSTaH / zukairmAlyate veSTayate zukamAlakaH / candranandanastu zukamAlamAha / etasyaikadeze mAlako'pi / "riSa hiMsAyAM" na riSyate arissttH| hiGgugandhiniryAso'sya higuniryaasH| 15 "hiGguniryAsazabdo'yaM nimbe hiGgurase'pi ca / " iti zAzvataH [zloka0 373 ] iti / nayati rogAnupazamamiti netaa| niyamyante rogA anena niyamanaH, "karaNA-''dhAre" [ siddha 0 5.3. 129] ityanaT / Aha ca nimbo niyamano netA picumandaH sutiktakaH / ariSTaH sarvatobhadraH subhadraH pAribhadrakaH // ] iti / etasya loke 'nIMba' iti prasiddhiH // 137 // 1 zukeSTaH ni0|| 2 "picumandaH; arogakRttvAd apicamantyenamiti vA "kusuda-" [haimoNAdisU0 244] iti nipAtyate" ityabhidhAnacintAmaNisvopajJaTIkAyAm // 3 eke amarAdayaH / tathAhi-"ariSTaH sarvatobhadra-hiGguniryAsa-mAlakAH / picumardazca nimbe" [amara0 kA0 2 varga 4 lo0 62] iti // . 3 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 139] [77 * mahAnimbe nimbarakaH kAmuko viSamuSTikaH / ramyakaH kSIbako vaikA'kSipIluH kezamuSTikaH // 138 // mahAMzcAsau nimbazca mahAnimbaH, tatra / nimbavad rakyate-AsvAdyate nimbarakaH / kamanazIlaH kaamukH| viSasya muSTiriva viSamuSTiH, ke vissmussttikH| ramayati ramyaH, "bhavya-geya-janya-ramya-" [siddha 0 5.1.7] iti sAdhuH, svArthike / ke ramyakaH / "kSIvRG made" kSIvate kSIbakaH / [vRjyate vRkkA, "niSka-turuSka-" [ haimoNAdisU0 26 ] iti ke nipAtyate ] / akSiNa pIluH akssipiiluH| kezAnAM muSTiH kezamuSTiH, ke keshmussttikH| Aha ca mahAnimbaH smRtodrekaH kAmuko viSamuSTikaH / kezamuSTirnimbarako ramyakaH kSIba eva ca // 10 ] iti / etasya loke 'bakAyaNi' iti prasiddhiH // 138 // pIlo sraMsI sahasrAGgI zIta: karabhavallabhaH / gulamAriguMDaphalazca pIyate mAdhuryAt pIluH, "pIGaH kit" [haimoNAdisU0 821] iti luH; 15, pIDyate iti vA, "kevayu bhuraNyu-" [haimoNAdisU0 746 ] iti upratyaye nipAtyate, puMlliGgaH, tatra / 'saMsUG pramAde" sraMsate saMsayate vetyevaMzIlaH sraMsI, "ajAteH zIle" [ siddha 0 5. 1. 154] iti Nin / sahasramaGgAni santyasya sahasrAGgI / zItaphalaikadezaH zItaH, zItalavIryatvAdvA / karabhANAM vallabhaH krbhvllbhH| gulmasya ariH gulmaariH| guDavanmadhurANi phalAnyasya guddphlH| Aha ca- 20 . pIluH zItaphalaH usI dhArI guDaphalo'pi ca / virecanaphala: zAkhI zyAmaH karabhavallabhaH // ] iti / pIlunAmAni / loke 'pIlU' 'veNu' iti vA prasiddhiH / tasmiMstu girisambhave // 139 // 1 nimbakazca kArmuko ni0 // 2 vRkSo'kSi deg ni0|| 3 deg sAGgaH zItaH ni0 // Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78] saTIke nighaNTuzeSe [zlo0 140 akSoTaH karparAlazca phalasneho guhaashryH| 'tuH' punaH 'tasmin ' pIlau 'girisambhave' girijAte // 139 // "akSau vyAptau ca" akSNoti akSoTaH; aznAti vA, "kapoTa-vakoTA-'kSoTa-" [ haimoNAdisU0 161] ityoTe nipAtyate / kapa re alati-dIpyate karparAlaH / "knd| rA'syAsti kandarAM lAti vA kandarAlaH, kandarAveSTanAt" ityapare / phale sneho'sya phalasnehaH / guhAyAmAzrayo'sya guhAzrayaH / Aha ca akSoTaH pArvatIyazca phalasneho guhAzrayaH / kIreSTaH kandarAlazca svAdumajjo mRducchadaH // etasya loke 'akhoDa' iti prasiddhiH / 10 pArApate tu sArAmlaH kRtamAlaH parAvataH // 140 // ArevataH sAraphala: pAramApatati pArApataH, lihAditvAdac , tatra / sAraH-majjA amlo'sya sArAmlaH / kRtA mAlA'sya kRtamAlaH / "pRz pAlana-pUraNayoH" "vAde:-" [siddha 04.2.105 ] iti hasve pRNAti parAvataH, "puta-pitta-" [haimoNAdisU0 15 204 ] iti te nipAtyate // 140 // ArevatyAM bhavaH ArevataH; "revaG gatau" Arevante jvarA anena vA / sAraM phalamasya saarphlH| mahApArAvato?te) mahAn / kapotANDatulyaphalaH . 20 mahAMzcAsau pArAvatazca mahApArAvataH, tatra / mahApArAvataikadeze mahAn , yathA seno bhImasenaH / kapotANDatulyAni phalAni asya kpotaannddtulyphlH| rudrAkSe tu mahAmuniH // 14 // rudrasya akSi rudrAkSaH, "sakthyakSNaH-" [ siddha 07.3.126] ityaT (iti TaH) samAsAntaH, tatra / manyate muniH, "manerudetau cAsya vA" [ haimoNAdisU0 612] 35 iti i: akArasya ca ukAraH, mahAMzcAsau munizca mahAmuniH // 141 // 1 guhAzayaH ni. // 2 pArAvAre tu sArAmlo raktamAlaH ni0||..... Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamo vRkSakANDaH / 7i9 sa tu caturmukho brahmA 'saH' rudrAkSaH caturmukho brahmocyate / dvimukhastu varArgalaH / 'tuH' punararthe / varA argalA asya varArgalo dvimukhaH procyate / SaNmukhastu kArtikeyaH 'tuH' punararthe / SaNmukhaH kArtikeya ucyate / paJcamukhastu zaGkaraH // 142 // 'tu' punaH paJcamukhI rudrAkSaH zaGkara ucyate // 142 // ___mAdhavastvekavadano vijayI zastradhAraNaH / 'tu' punaH ekavadano mA-lakSmIstasyA dhavo mAdhavaH / vijayo'styasya 10 vijayI / zastraM dhArayati shstrdhaarnnH| rudrAkSanAmAni / putraJjIve tvakSaphalaH kumAra-jIvanAmakaH // 143 // putraM jIvati putraJjIvaH, pRSodarAditvAnmo'ntaH, tatra / akSavat phalAnyasya akSaphalaH / 'kumArajIvanAmakaH' iti kumAra-jIvAbhyAM puro nAmeti zabdaH sambadhyate, tena kumAranAmakaH jIvanAmakazca / putrajIvanAmAni // 143 // 15 karabje syAnnaktamAlaH puutikshciribilvkH| karajaH zlIpadArizca prakIrNaH kalinAzakaH // 144 // pUtikaraJjo gaurazca sumanA ghRtprnnkH| .. kara jayati karaJjaH, "kvacit" [ siddha 0 5.1.171 ] iti De pRSodarAditvAt sAdhuH; karoti vA "kRgo'JjaH" [ haimoNAdisU0 136 ] ityaJjaH, tatra / naktaM-rAtrau 20 Alam-anartho'smAd naktamAlaH, bhUtAzrayatvAt / raktamAlaH ityeke / pUtiko durgandhaH / ciriNaM bilati-bhinatti ciribilvaH, "ni-ghR-SI-" [ haimoNAdisU0 511] iti kidvaH, svArthika ke ciribilvakaH / karaM jayati karajaH, "kvacit" [ siddha 0 5.1.171 ] iti DaH; kIryate vA "uTajAdayaH" [haimoNAdisU0 134 ] ityaje nipAtyate / lIpadasya ariH shliipdaariH| prakIryate prakIrNaH, ktapratyayaH / kaliM 25 1. * zcirabi deg ni0 // 2 prakIryaH kalinAzanaH ni0 // 3 eke kssiirsvaamyaadyH| "raktamAla iti svAmI" iti vyAkhyAsudhAyAm // 4 kIDInagarau pu 2 TippaNI // Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saTIke nighaNTuzeSe [zlo0 155nAzayati kalinAzakaH / ata eva kalimArakaH // 144 // pUtiH- durgandhaH sa cAsau karaJjazca puutikrnyjH| gauraH zvetatvAt / suSThu mano'sya sumanAH / ghRtavanti parNAnyasya ghRtaparNaH, ke ghRtaparNakaH / yad induH karaJjo naktamAlazca pUtikazciribilvakaH / ghRtaparNaH karajo'nyaH prakIryo gaura eva ca // pUtikaraJjaH sumanAstathA kalahanAzanaH / ] iti / anyo'pi ciribilvo naktamAlaH karajazca karaJjake // prakIryaH pUtikarajaH pUtikaH kalimArakaH / [amara0 kA0 2 varga 4 zlo0 47-48 ] iti / karaJjanAmAni / loke 'karaJjyau' iti prasiddhiH / bhedAstvasya trayastatra SaDgrenthe hastivAraNI // 14 // 'asya' karaJjasya trayo bhedAH / 'tatra' bhedatrike SaD granthayo'sya SaDgranthaH, 15 pRSodarAditvAt sAdhuH, tasmin / hastinaM vArayati hastivAraNI // 145 // markaTayAM tu kRtamAlaH udakIyaH prakIryakaH / mardayati aGgapATanAda markaTI, "kapaTa-" [ haimoNAdisU0 144 ] ityaTe nipA- . tyate; markiH sautraH, markati vA markaTI, "divyavi-" [ haimoNAdisU0 142 ] ityaTaH, strIliGgaH, tasyAm / kRtam Alam-anartho'nena kRtmaalH| utkIryate udakIyaH, 20 pRSodarAditvAt / prakIryate prakIryaH, ke prkiirykH| aGgAravallyAM zAGgasthA kAsanI karatAlikA // 146 // aGgAra iva vallayo'sya aGgAravallI, tasyAm / zAGgai tiSThati zArGgasthA, "sthApA-snA-tra:-" [siddha 0 5.1.142 ] iti kaH / kAsaM hanti kaasnii| karaM tADayati karatAlI, Da-layoraikyAt, [svArthike ke karatAlikA ] / Aha ca 1 * pranthA hastivAruNI mi0 // Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148] prathamo vRkSakANDaH / udakIyastRtIyo'nyaH SaDgrantho hastivAraNI / aGgAravallI zAGgesthA kAka(? sannI karatAlikA // [ ] iti / karaJjabhedA amI // 146 // rohItake rohitako rohI dADimapuSpakaH / roheDakaH sadApuSpo rocanaH plIharaktahA // 147 // piNDibhya ItakaH" [ haimoNAdisU0 79 ] itItakaH, tatra / "hR-zyA-ruhi-zoNi-palibhya itaH" [ haimoNAdisU0 210 ] itIte pratyaye rohitaH, svArthika ke rohitakaH / rohayatyavazyaM rohI, "Nin cAvazyakA-" [siddha 0 5. 4. 36 ] iti Nin / 10 dADimapuSpANIva puSpANyasya dADimapuSpaH, "uSTramukhAdayaH" [siddha0 3.1.23 ] iti samAsaH, svArthike ke dADimapuSpakaH / rohati roheDaH, "vihaDa-kahoDa-" haimoNAdisU0 172] ityaDe nipAtyate, ke roheDakaH / sadA puSpANyasya sadApuSpaH / rocayati rocanaH / plIha-rakte hanti plIharaktahA / 'plIhahA raktahA' ityapare / Aha ca rohitako rocanakaH plIhaghno raktapuSpakaH / . ] iti / etasya loke rohIDau' iti prasiddhiH // 147 // / kaTphale tu somavalkaH kaiDaryA gopabhadrikA / kumbhI kumudikA bhadrA zrIparNI bhadravatyapi // 148 // kaTati-AvRNoti kaSAyatvAt vipi kaT , idRk phalamasya kaTphalaH, tatra / somasyeva valkamasya somvlkH| kaM-rasamITTe-stauti kaiDaryaH, "zikyA-''syA-''vya-" [haimoNAdisU0 364 ] iti ye nipAtyate ; "avibhAvitaprakRti-pratyayArtho'yaM vA" iti kSIrasvAmI / dvayarthe kaiDaryaH kaTphalo madanaphalaM ca / gopAnAM bhadrikeva gopa 25 bhadrikA / kumbhI rasAdhAratvAt / kumudapratikRtiH kumudikA kau modate vA / bhadra 1 rohaDakaH ni0 // 2 rocanA ni0 // Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 saTIka nighaNTuzeSe [glo0 149masyAsti bhadrA, abhrAditvAdaH / zrIyuktAni parNAnyasyAH zrIparNI, suparNatvAt, "pAkakarNa-parNa-" [ siddha0 2.4.55 ] iti GIH / bhadramastyasyA bhadravatI, "tadasyAstyasminniti matuH" [ siddha0 7.2.1] iti matuH / Aha ca kaTphalaH somavalkazca zrIparNI kumudA tathA / mahAkaSAyogragandhiH kSipragarbhaH pracetanaH // mahAkumbhI ca kumbhIkA bhadrA bhadravatIti ca / ] iti / etasya loke 'kAyaphala' iti prasiddhiH // 148 // dADime kuTimaH kIravallabhaH phalaSANDavaH / karako raktabIjazca dAlyate-bhedyate dADimaH, " vayima-khacimAdayaH" [ haimoNAdisU0 350 ] itIme nipAtyate, tatra / " kuTTaN kutsane ca" cakArAt chedane, kuTTyate kuTTimaH, "kuTTi-veSTi-" [ haimoNAdisU0 349 ] iti imaH pratyayaH / kIrANAM-zukAnAM vallabhaH kIravallabhaH / phalaM pANDava ivAsya phalapANDavaH / kirati kaNAn karakaH, 15 " dR-kR-na-sR-" [ haimoNAdisU0 27 ] ityAdinA akaH, puMlliGgaH / raktAni bIjAni asya raktabIjaH / Aha ca dADimo dAlimaH sAraH kuTTimaH phalaSANDavaH / svAdvamlo raktabIjazca karakaH zukavallabhaH / ] iti / 20 etasya loke 'dADimasAra' iti prasiddhiH / athauDpuSpe japA javA // 149 // oDradeze bhavam auDram , "bhave" [ siddha0 6. 3. 123 ] ityaNa, tacca tat puSpaM ca auDrapuSpam, tatra / japatIva japA, ac / japAditvAd vatve javA // 149 // dhAtakyAM syAda dhAtupuSpI brhipusspygnipusspikaa| tAmrapuSpI subhikSA ca kuJjarA madyapAcanI // 150 // 1. dantabIjazca ni0 // 2. dhAtakyAM tu dhAtupuSpI bahupuSpyagnipuSpikA / tAmraparNI subhikSA ni0 // 25 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152] prathamo vRksskaannddH| .. dadhAti dhAtakI, 'leSmAtaka-" [ haimoNAdisU0 83 ] ityAtake nipAtyate, tatra / dhAtuvad raktAni puSpANyasyA dhAtupuSpI, " asatkANDa-prAnta-zataikAzcaH puSpAt" [ siddha 0 2. 4. 56 ] iti GIH / barhiriva-vahniriva puSpANyasyA barhipuSpI / agniriva puSpANyasyA agnipuSpI, "asatkANDa-prAnta-zataikAJcaH puSpAt" [ siddha0 2. 4. 56 ] iti GIH, svArthike ke agnipuSpikA / tAmravarNAni puSpANyasyAH / tAmrapuSpI, prAgvad GIH / mubhikSA sulabhA / kau-pRthivyAM jIryati kujarA, pRSodarAditvAt / madyasya pAcanI madyapAcanI / Aha ca dhAtakI tAmrapuSpI ca kuJjarA madyapAcanI / pArvatIyA subhikSA ca vahnipuSpI ca zabditA // ] iti / 10 etasya loke 'dhAhuDI' iti prasidbhiH // 150 // sallakyAM vallakI hAdA suvahA suravA rasA / azvamUtrI kundurukI gajabhakSA maheraNA // 15 // gandhavIrA gandhakArI surbhirvnkrnnikaa| salliH sautraH, sallati sallakI, "da-kR-na-sR--" [ haimoNAdisU0 27] ityAdi- 15 nA akaH; satkRtya lakyate-svAdyate gajairiti vA, tasyAm / "valla saMvaraNe" vallate vallakI, " dR-kR-na-sR-" .[ haimoNAdisU0 27 ] ityakaH / hAdA santyasyAM hAdA, abhrAditvAdaH / suSTu vahati suvahA, ac / "suSTu sravati susravA" iti vaidyaaH| rasyate-AsvAdyate gajaiH rasA / azvasya mUtramasyA azvamUtrI / kuM-pRthvIM yati kunduruH, " zigru-geru-namervAdayaH" [ haimoNAdisU0 811] iti rupratyaye nipAtyate, 30 svArthike ke kundurukI / gajairbhakSyate gajabhakSA / mahad IraNamasyA maheraNA // 151 // gandhena vIrA gandhavIrA / gandhaM karoti gandhakArI / "rabhuG zabde" suSTu rambhate surabhiH, "padi-paThi" [ haimoNAdisU0 607] iti bahuvacanAdiH, " AgamazAsanamanityam" iti nyAyAd nAgamAbhAvaH / vanasya karNikeva vanakarNikA / Aha ca 1. azvamUrtiH kundarukI gajabhakSyA ni0 // Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saTIke nighaNTuzeSe [zlo0 152sallakI vallakI hAdA surabhiH susravA rasA / / azvamUtrI kundurukI gajabhakSA maheraNA // [ ] iti / etasyA loke 'sAlari' iti prasiddhiH / eraNDe taruNazcitro dIrghadaNDo vyaDambaraH // 152 // paJcAGgalo vardhamAna AmaNDo rucako rucuH / vyAghrapuccho vyAghratalazcaJcuruttAnapatrakaH // 153 // gandharvahastakazcaJcuraMdaNDo hstiprnnkH| urubUko hastikarNaH, zuklo raktazca sa dvidhA // 14 // 10 . Irayati vAyum eraNDaH, "picaNDairaNDa-" [ haimoNAdisU0176 ] ityaNDe nipAtyate, tatra / "tR plavana-taraNayoH" tarati taruNaH, "yamyaji-" [ haimoNAdisU0 288 ] ityunaH / "ciMgT cayane" cIyate citraH, "ci-mi-di-" [ haimoNAdisU0 454 ] iti kit traH / dIrgho daNDo'sya dIrghadaNDaH / "aDa 15 nipAtyate // 152 // paJca amulyo'sya paJcAGgulaH, aGgulIsadRzapaJcapatrAvayavatvAt , "bahuvrIheH kASThe TaH" [siddha 0 7.3.125.] iti TaH samAsAntaH / vardhate vrdhmaanH| "maDuN bhUSAyAm" AmaNDayati AmaNDaH, ac / AraNDa ityeke, dIrghadaNDatvAt / rocate rucakaH, dhru-dhUndi-ruci-" [ haimoNAdisU0 29] iti kidkH| [rucuH], "pR-kA vyAghrapucchaH / vyAghrasyeva talo'sya vyAghratalaH / "caJcU gatau" caJcati caJcuH, "bhR-mR-tR--sari-" [ haimoNAdisU0 716] ityuH / cuJcurityanye / uttAnaM patramasya uttAnapatraH, ke uttAnapatrakaH // 153 // gandharvasyeva hasto'sya gandharvahastaH, svArthike ke gandharvahastakaH / caJcuro 25 daNDo'sya caJcuradaNDaH / hastinaH parNa iva hastiparNaH, ke hastiparNakaH / uru vAti uruvUkaH, "zambUka-zAmbUka-" [haimoNAdisU0 61 ] ityUke nipAtyate / hastinaH karNa iva hastikarNaH, [ svArthike ke hastikarNakaH] / 'saH' eraNDaH zuklo raktazca dvidhA / Aha ca 1. vyaDambakaH ni // 2 deg rAdaNDo ni0 // Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 156] prathamo vRksskaannddH| eraNDastaruNaH zuklazcitro gandharvahastakaH / paJcAGgulo vardhamAna AraNDo dIrghadaNDakaH // rakto'paro hastikarNaH karNo vyAghratalo rucuH / uruvUko hastiparNazcaJcuruttAnapatrakaH // ] iti / etasya loke 'eraMDa' iti prasiddhiH // 154 // kimpAke tu mahAkAlaH kAkaH kaakmrdkH| kutsitaH-prANaharaH pAkaH-pariNAmo'sya viSavRkSatvAt kimpAkaH, tatra / mehAMzcAsau kAlazca mahAkAlaH / "arda gati-yAcanayoH" kAkam ardati kAkadaH, pRSodarAditvAt / kAkaM mardayati kAkamardakaH / / kompilyake tu kapilo raktAGgo raktacUrNakaH // 15 // candrAyo recainakaH karkazAhnaH pa~TodakaH / / kampiladeze bhavaH kAmpilyaH, bhave'rthe yaN , svArthike ke kAmpilyakaH, tatra / "kavRD varNe" kavate kapilaH, "sthaNDila-kapila-" [ haimoNAdisU0 484 ] itIle nipAtyate; kapilavarNatvAd vA / raktamaGgamasya raktAGgaH / raktaM cUrNamasya rakta- 15 cUrNaH, [svArthika ] ke raktacUrNakaH // 155 // candrasya Ahvayo'sya candrAyaH, tena candraH, hrAdanatvAt / recayati recanaH, svArthike ke recnkH| karkaza ityAhvA'sya kkeshaahH| paTe udakamasya paTodakaH / yadAha kAmpilyako'tha raktAGgo recI recanakastathA / rajano lohitAGgazca karkazo raktacUrNakaH // __] iti / indurapikarkazAkhyaH karambhaH syAt sa kAmpilyaH paTodakaH / .. ] iti / etasya loke 'kaMpIlau' iti prasiddhiH / 1 "mahAn kAlaH-mRtyurasmAd mahAkAlaH" ityabhidhAnacintAmaNisvopajJaTIkAyAm // 2 kampillaMke tu kAmpillo raktA ni0 // 3 rocanakaH ni0|| 4 paTodayaH ni0 // 20 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ___ saTIke nighaNTuzeSe [zlo0 156katake chedanIyo'mbuprasAdanaphalaH kataH // 156 / / "kita nivAse' ketati zaitalyamatra katakaH, Nake pRSodarAditvAt sAdhuH, tatra / chedyate malamanena chedanIyaH, karaNe'pyanIyaH / ambunaH prasAdanaM phalamasya ambuprasAdanaphalaH / ketatyatra kataH, pRSodarAditvAt sAdhuH / Aha ca katakazchedanIyazca kataH kR(ka)taphalaM matam / ambuprasAdanaphalaM lakSNaM netravikArahRt // ] iti / etasya loke 'katakaphala' iti prasiddhiH // 156 // kAsyAM tu samudrAntA badarI tuNDikeryapi / 10 "DuiMg karaNe" karoti karpAsI, "kR-kuribhyAM pAsaH" [haimoNAdisU0 583 ] iti pAsaH; "kalyate karpAsI" iti kSIrasvAmI, tasyAm / samudre anto yasyAH sA samudrAntA / "samudraH-kaNTakaiH kRtarakSo'nto'syAH samudrAntA; dUprasarAd vA" iti kSIrasvAmI / "bada sthairye' badati badarI, "Rcchi-caTi-" [haimoNAdisU0 397 ] ityaraH, gaurAditvAd ngiiH| yad mahezvaraH badarI koli-karpAsyoH phale syAd badaraM tayoH / elApaNyAM tu badarA viSNukAntauSadhAvapi // ] iti / "badarANIva phalAni santyasyAH badarI" ityamaraTIkA / yanmAlAkarpAso badaraH prokto bAradaraH picuzcahA / ] iti / "tuNDikAna-nAlAdIn Irayati kaNTakairvA tuNDikerI" iti kSIrasvAmI / "tuDuGa toDane" tuNDyate vA tuNDikerI, "zaterAdayaH" [ haimoNAdisU0 432 ] iti kere pratyaye nipAtyate / etasyA loke 'vamanI' iti prasiddhiH / sA tu vanyA bhAradvAjI bhadrA candanabIjikA // 157 // 25 'tuH' punararthe / 'sA' karpAsI vane bhavA vanyA, "bhave" [ siddha0 6. 3. 123] iti yaH / bhAradvAjasyeyaM bhAradvAjI, "tasyedam" [siddha 0 6. 3. 160 ] ityaN , "aNajeye-'' [siddha 0 2. 4. 20 ] iti GIH / "bhAradvAjasRSTA" ityAgamaH / bhandate 1 kArpAsyAM ni0 // 2 degn nAvAdIn pu 1 / degn tAlAvAdIn pu 2 / mUlagatastu pAThaH pu 1 pratau TippitaH pAThaH // 15 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160] prathamo vRksskaannddH| bhadrA, "bhandervA" [ haimoNAdisU0 391] iti ro na lopazca / candanabIjapratikRtiH candanabIjikA, "tasya tulye kaH saMjJA-pratikRtyoH' [ siddha 0 7.1. 108 ] iti kaH // 157 // vandAyAM syAt teTaruhA zekharI pAdarohaNI / vRkSAdanI vRkSaruhA jayantI kAmapAdapaH // 158 / / vandyate vandA, bhidAditvAdaG, tasyAm / taTe rohati taTaruhA, "nAmyupAntya-" [ siddha0 5. 1. 54 ] iti kaH / zekharo'styasya zekharI / pAde rohati pAdarohaNI, anaT / janmanA vRkSamatti vRkSAdanI, anaT / vRkSe rohati vRkSaruhA / jayati jayantI, "tR-ji-bhU-vadi-" [ haimoNAdisU0 221] iti TidantaH / kAmasya pAdapaH kAmapAdapaH / Aha ca -- vandAkA syAd vRkSaruhA zekharI kAmavRkSakaH / vRkSAdanI taTaruhA kAminyadhriprarohaNI / / . [ ] iti / etasyA loke 'kAmavRkSA vaindA vA' iti prasidbhiH // 158 // sa tu kSIravRkSabhavo nandImukho jayadrumaH / 'tuH' punararthe / 'saH' vandAvRkSaH kSIravRkSe bhavati kSIravRkSabhavaH / nandI mukhe'sya nandImukhaH / jayasya drumo jayadramaH / vandAbhedo'yam / ATarUSe vRSo vAsA vAsikA vAjidantakaH // 159 // bhiSagmAtA siMhamukhaH siMhikA siMhaparNikA / A-samantAd aTati ATarUSaH, "koradUSA-''TarUSa-" [haimoNAdisU0 561] 20 ityUSe nipAtyate; "rUSaNa rUkSaNa-vyAptyoH " aTan rUSayatIti aTarUSaH, pRSodarAditvAdityapi, tatra / "vRSU secane" varSati madhu vRSaH, "nAmyupAntya-" [ siddha 0 5. 1. 54] iti kaH, puMsyayam , striyAmityapare / vAti-gacchati zleSmA anayA vAsA, strIliGgo'yam , "mA-vA-vadi-" [ haimoNAdisU0 564] iti saH, 1 taruruhA zauravaryadarohiNI / vRkSAdanI vRkSabhakSyA jayadeg ni0 // 2 rudrAkSAdInAM vandA, vaTAdInAmapi pura ttippnnii|| 3 "rUSaNU rUkSaN vyAptau" adeg pu2 // 15 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saTIke nighaNTuzeSe [ zlo0 160dantyAnto'yam / "uzyate-kAmyate vAzeti tAlavyAntaH" ityamaraH / vAsaiva vAsikA / "uzyate-kAmyate vAzikA" ityeke, tAlavyamadhyo'yam / vAjinaH-azvasyeva dantA asya vAjidantakaH // 159 // bhiSajAM-vaidyAnAM mAteva bhiSagmAtA / siMhasyeva mukhamasya siMhamukhaH / hinasti 5 rogAn siMhaH, svArthike ke siMhikA / siMha iva parNAnyasyAH siMhaparNI, ke siMhaparNikA / Ahuzca vaidyamAtR-siMhacau tu vAzikA / vRSo'TarUSaH siMhAsyo vAsikA vAjidantakaH // [ amara0kA0 2 varga 4 zlo0103 ] iti / 10 anyo'pi vAsikA siMhakarNI ca vRSo vAsA ca siMhikA / ATarUSaH siMhamukhI bhiSagmAtA'TarUSakaH // ] iti / ATarUSanAmAni / loke 'araDUsA' iti prasiddhiH / tumburau sAnujaH sauraH 'sAraso vanajo'gnikaH // 160 // tIkSNavalkastIkSNaphalastIkSNapatro mhaamuniH| "tubu ardane" tumbati tumburuH, "tumberuruH" haimoNAdisU0 817] iti uruH, tatra / sAnau jAtaH sAnujaH, "kvacit" [ siddha0 5. 1. 171] iti DaH / sUrasyAyaM sauraH, "tasyedam" [siddha0 6. 3. 160 ] ityaN / sarasi bhavaH sArasaH, 30 "bhave" [siddha 0 6. 3. 123 ] ityaN / vane jAto vanajaH, "kkacit" [siddha 5.1. 171] iti DaH / agniriva agnikaH, "tasya tulye kaH saMjJA-pratikRtyoH" [siddha 0 7. 1. 108 ] iti kaH // 160 // tIkSNaM valkamasya tiikssnnvlkH| tIkSNAni phalAnyasya tIkSNaphalaH / tIkSNAni patrANyasya tIkSNapatraH / mahAMzcAsau munizca mahAmuniH / Aha ca 1 saurabho vanajo'ndhakaH ni0 // 2 vanajo'ndakaH pu 1 pu 2 // Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162] prathamo vRksskaannddH| tumburuH sArasaH sauro vanajaH sAnujo'gnikaH / tIkSNavalkastIkSNaphalastIkSNapatro mahAmuniH // ] iti / loke etasya 'tumburu' iti prasiddhiH / kadalyAM tu hastiviSA rambhA mocAMzumatphalA // 161 // kASThIlA vAraNabusA syAt kolIrasa ityapi / kadiH sautraH, kadyate kadalI, "mRdi-kandi-" [ haimoNAdisU0 465 ] ityalaH; kena- vAyunA dalyate vA, strIliGgaH, tasyAm / "ke dalamasyAstIti vA, innanto'yam" ityamaraTIkA ityapi / hastinAM viSamiva hastiviSA / ramante asyAM rambhA, "ga-da-rami-" [ haimoNAdisU0 327] iti bhaH; "rabhuG zabde" rambhante iti vA / 10 muJcati tvacaM mocA / aMzumanti phalAnyasyA aMzumatphalA bhAnuphalAkhyA // 161 // ISad aSThIlamasyAH kASThIlA, "alpe" [siddha0 3. 2. 136 ] ityanena ISadarthe vartamAnasya kuzabdasya kAdezaH / kASThIrA ityapare / vAraNAnAM-hastinAM busaHghAsaH vAraNabusA / vAraNavizeSetyeke / kolyA rasa iva rasaH-svAdo'sya koliirsH| Aha ca 15 kadalI sukumArA ca rambhA bhAnuphalA matA / kASThIrasazca nissArA mocA hastibusA tathA // ] iti / amaro'pyAhakadalI vAraNabusA rambhA mocAMzumatphalA / 30 kASThIlA [ kA0 2 varga 4 zlo0113 ] iti / kadalInAmAni / loke 'keli' iti prasiddhiH / tagare kAlAnusArya cakrAkhyo nahuSo nRpaH // 162 // "tagu gatau" taGgayate tagaraH, "jaThara-krakara" [haimoNAdisU0 403 ] ityare nipAtyate, tatra / kAle anusriyate kAlAnusAryam ; kAlamanusarati zItoSNAbhyAmiti vA / vakra ityAkhyA'sya vakrAkhyaH / tena kuTila: jihma ityAdayo'vaseyAH / 1 degvuzA syAt kAlIdeg ni0|| 2 nissAro pu 2 // 3 cakrAkhyo madhuro nRpaH ni0|| 12 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saTIke nighaNTuzeSe [zlo0 163"NahIca bandhane" nahyati vyAdhiM nahuSaH, "R-pR-nahi-" [ haimoNAdisU0 557 ] ityuSaH / nRn pAti nRpaH / Aha ca tagaraM kuTilaM vakra dInaM jilaM nataM zivam / kAlAnusArthamanRju kuJcitaM nahuSaM nRpam // ] iti / puM-klIvaliGgA ete / loke'pyetasya 'tagara' ityeva prasiddhiH // 162 // tUle nUdaM brahmadAru brahmaNyaM brahmakASThakam / brahmaniSThaM ca yUpaM ca kramukaM brahmacAri ca // 163 // "tUla niSkarSe' tUlyate tUlam, tUlIti gauDaH, tatra / "Nudat preraNe" nudyate 10 nUdam, pRSodarAditvAt / brahmaNo dAru brahmadAru / brahmaNi-vaidike sAdhu brahmaNyam "tatra sAdhau" [ siddha 0 7.1.15] iti yaH / brahmaNaH-vaidikasya kASThaM brahmakASTham, svArthike ke brahmakASThakam / brahmaNo niSThA'tra brahmaniSTham / yUpapratikRtitvAd yUpam / krAmati kramukam , "krameH kRm ca vA" [haimoNAdisU0 53] ityukaH / brahma caratItyevaMzIlaM brahmacAri / Aha ca15 tUlaM nUdaM ca yUpaM ca kramukaM brahmakASThakam / brahmadAru brahmaniSThaM brahmaNyaM brahmacAri ca // ] iti / anyo'pyAha nUdastu yUpaH kramuko brahmaNyo brahmadAru ca // tUlaM ca [amara0 kA0 2 varga 4 zlo0 41-42] iti / etasya loke 'padmanasa' iti prasiddhiH // 163 // muSkake mUSako ghaNTA jhATalo mokss-mushckau| pATaliTrelihaH kSArazreSThaH, kRSNaH sitazca saH // 164 // muSNAti rogAn kSAratvAt muSkaH, "vici-puSi-" [haimoNAdisU0 22 ] 25 iti kit kaH, svArthika ke muSkakaH, tatra / "mUSa steye" mUSati mUSakaH, NakaH pratyayaH / hanyate ghaNTA, "ghaTA-ghATA-ghaNTAdayaH" [ haimoNAdisU0 141] iti Te nipAtyate / jhATa saGghAtaM lAti jhATalaH, "kacit " [siddha 0 5. 1. 171] iti 1 mokSako ghaNTA krandAlo mokSa ni0|| Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 prathamo vRksskaannddH| GaH / mokSati- kSipati mokSaH; muJcati vA, "mA-vA-vadi-" [haimoNAdisU0 564 ] iti saH / muJcati munyckH| pArTa-vistAraM lAti pATaliH, "nAmyupAntya-" [ haimoNAdisU0 609] iti bahuvacanAt kidiH / gobhirlihyate golihaH, golIDho'pi / kSArazcAsau zreSThazca kssaarshresstthH| kRSNo'yaM zvetazca / Aha ca muSkako mokSako ghaNTA mUSako muJcakastathA / kSArazreSTho golihazca dvividhaH zveta-kRSNakaH // ] iti / etasya loke 'moSau' iti prasiddhiH // 164 // vaMze yavaphalo veNuH zataparvA tRnndhvjH| maskarastvacisArastvaksAra-kAra-tejanAH // 16 // vamati vaMzaH, "pA-dA-vami-" [haimoNAdisU 0 527 ] iti zaH; "vanyate vaMzaH" iti kSIrasvAmI, tatra / yavAkAraM phalamasya yavaphalaH / ajantyanena veNuH, puMlliGgaH, "aji-sthA-" [haimoNAdisU0 768 ] iti NuH / zataM-bahUni parvANyasya zataparvA / tRNAnAM dhvaja iva tRnndhvjH| mAkriyate-pratiSidhyate anena maskaraH, varcaskAditvAt sAdhuH / tvaci sarati tvacisAraH, "sR sthire" [pANini0 15 3.3.12] iti ghaJ , "tatpuruSe kRti" [ siddha 03.2.20] "bahulam" [siddha0 5. 1. 2.] iti saptamyA aluk , lope tvaksAraH / karma iyarti kaarH| tejayati tejnH| Aha ca vaMzo veNuryavaphalaH karmArastRNaketukaH / tvaksAraH zataparvA ca maskaraH kIcakastathA // 20 ] iti / etasya loke 'vAMsu' iti prasiddhiH // 165 // gAGgerukyAM vizvadevA jhaSA svagavedhukA / khajAriSTA nAgabalA kharagandhaniketyapi // 166 // gAGgamIrayati pavitratvAd gAGgerukI, "kaJcukAMzuka-'' [haimoNAdisU0 57] 25 ityuke nipAtyate, tasyAm / vizve dIvyati vizvadevA / jhaSati-hinasti gandhena jhapA, ac / hasvA-laghvI, gavi-jale edhate gavedhuH, "bhR-mR tR-tsari-" [haimoNAdisU0 716] iti bahuvacanAduH, svArthike ke gavedhukA, gUyate gavedhukA iti vA, "guGa 1 vizvadevadevA hrasvAGgavedhukA / khaNDAriSTA nAgabalA svarabandhaniketyapi // 166 // ni0 // 2 hrasvA gavedhukA pu 1 pu 2 // Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saTIke nighaNTuzeSe [zlo0 167Idhukadhukau" [ haimoNAdisU0 74 ] ityanena edhukapratyayaH, havA cAsau gavedhukA ca isvgvedhukaa| "khaju gativaikalye" khaJjatyanayA khabjA / na riSyate anayA ariSTA / nAgAnAM balakRd nAgabalA / kharaH-kaThoro duHsahatvAd gandho'styasyAH [1 kharagandhA, saiva kharagandhanA, svArthike ke kharagandhi(ndhani)kA / Aha ca gAGgerukI nAgabalA kharagandhanikA rasA / vizvadevA tathA'riSTA khaJjA hasvagavedhukA // ] iti / etasyA loke 'gAMgeTI' iti prasiddhiH // 166 // dArvI dAruharidrAyoM haridvaH kaNTakerukA / pItadrumaH pItadAruH pItanaM pItacandanam // 167 // parjanI ca kaNTakinI kAlIyakaH pacampacA / dRNAti dAvIM, "kR-vA-pA-ji-" [ haimoNAdisU0 1] iti uNa, gaurAditvAd GIH / dAruharidrA piNDaharidrAto'nyA, tasyAm / hariH-pIto druH-skandho'sya hriduH| kaNTakAn Irte kaNTakeruH, "bhR-mR-tR-tsari-" [ haimoNAdisU0 716 ] iti 15 bahuvacanAduH, ke kaNTakerukA / pItazcAsau drumazca pItadrumaH / pItaM dAru asya piitdaaruH| pItayati pItanam / pItaM ca taccandanaM ca pItacandanam // 167 // piparti rogebhyaH parjanI, "vidana-gagana-"[ haimoNAdisU0 275 ] ityane nipAtyate / kaNTakAH santyasyAH kaNTakinI / kAlayati doSAn kAlIyaH, "gaya hRdayAdayaH" [haimoNAdisU0 310] ityaye nipAtyate, svArthike ke kAlIyakaH / 20 atyarthaM pacati pacampacA / Aha ca haridrA pItikA piNDA rajanI raJjanI nizA / gaurI varNavatI pItA haritA varavarNinI // anyA dAruharidrA'pi haridruH pItacandanam / nirdiSTA vai kaNTakinI sa ca kAleyakaH smRtaH // kAlIyako dArunizA dAvI-pItadru-pItikAH / kaTaGkaTerI parjanyA pItadAruH pacampacA // ] iti / etasyA loke 'dAruhaladra' iti prasiddhiH / 1 'yAM pItA kaTeGkaTerikA / ni0 // 2 parjanI karkaTakinI kAleyakaH paca0 ni.|| Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 171] prathamo vRksskaannddH| granthipaNe zliSTaparNa vikIrNa zIrNaromakam // 168 / / heritaM kukuraM puSpaM zukagucchaM zukaJchadam / sthoNeyakaM vahnicUDamArAmaM granthikA'pi ca // 169 // granthipradhAnAni parNAnyasya granthiparNam / granthIn piparti vA granthimattvAt , "iNurvi-zA-veNi-" [haimoNAdisU0 182] iti NaH, tatra / zliSTAni parNAnyasya zliSTaparNam / vikIryate vikIrNam / zIrNAni romANyasya zIrNaromakam // 168 // ___ harati hiyate anena vA haritam , "ha-zyA-ruhi-" haimoNAdisU0 210] iti itaH / "kuki vRki AdAne" kokate kukuram , "zvazura-kukundura-" haimoNAdisU0 426] ityure nipAtyate / puSpyati puSpam , ac / zukasyeva guccho'sya zukaguccham / zukasyeva chadAnyasya zukacchadam / sthUNAyA idaM sthauNeyam , "tasyedam" [siddha 0 6. 3. 160] ityeyaNa , svArthike ke sthauNeyakam / vahniriva cUDA asya vahnicUDam / Aramantyatra ArAmam / "prathuG kauTilye" granthyate granthiH, "padi-paThi-" [haimoNAdisU0 607 ] iti iH, svArthike ke granthikA / "granthi iti klIbe" ityanye / pranthiratrAsti granthikA, vrIhyAditvAdikaH, striyAm / klIbe'pyayam / yadAha--- granthikaM pippalImUlaM granthiparNakabheSaje / ] iti / Aha ca sthauNeyakaM vahnicUDaM zukagucchaM zukacchadam / vikIrNaM zukabaha ca haritaM zIrNaromakam // ] iti / etasya loke 'thUNIyau' iti prasiddhiH // 169 // spRkkAyAM brAhmaNI paGkamuSTikA pizunA vadhUH / samudrAntA marunmAlA nirmAlyA devaputrikA // 170 // leDoyikA koTivarSA devI paGkajamuSTikA / gomI svarNalatendrANI marud mAlA latA laghuH // 171 // / 1 kukuraM ca tathA gucchaM zukapuSpaM zukacchadam / sthauNeyakaM vahnicUDA sugandha pranthikAvapi // 169 // ni0 // 2 laGkAtikA ni0 // 3 maranmAlA ni0 // 15 07 25 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saTIke nighaNTuzeSe . [zlo0172__spRzati gandhaiH spRkkA, "niSka-turuSka-" [ haimoNAdisU0 26] iti ke nipAtyate, tasyAm / brahmaNo'patyamiva brAhmaNI, "Gaso'patye" [siddha0 6 1.28] ityaN , "aNajeye-" [ siddha0 2.4.20] iti GIH / paGkasya muSTiH paGkamuSTiH, ke paGkamuSTikA / "pizat avayave" piMzati pizunA, gandhasUcanAt , "pizi-mithikSudhibhyaH kit" [haimoNAdisU0 290 ] iti kidunaH / "vadhUH AzAvadhUtvAt" iti kSIrasvAmI; uhyate vadhUriti vA, "vahe ca" [ haimoNAdisU0 832] iti UH dhazcAntAdezaH / samudre anto yasyAH sA samudrAntA / marutsahitA mAlA'syAH marunmAlA / nirgataM mAlyamasyAH nirmAlyA / devAnAM putrI devaputrI, ke devaputrikA // 17 // 10 "veMg tantusantAne" laGkAyAmUyate laGkoyikA, NakaH pratyayaH / koTibhirva pati madhu koTivarSA / dIvyati devI; devaputryA ekadezo vA devI, yathA satyA satyabhAmetyAdivat / paGkajaM muSTirasyAH paGkajamuSTiH, ke paGkajamuSTikA / gAvaH santyasya gomI, "goH" [siddha 0 7.2.50] iti min / svarNasya latA svarNa___ latA / indrANI devaputrItvAt / mriyate marut, mArutAkhyAtvAt , "mra ut" 15 [haimoNAdisU0 889] iti ut; malyate-dhAryate mAlA; mIyate iti vA "zA-mA-zyA-" [ haimoNAdisU0462] iti laH, "mAruta-sragAkhye dve saMjJe ete" ityaparairuktatvAt / "lAMk dAnA-''dAnayoH" lAti lAyate vA latA, " pRSi-raJji-" [haimoNAdisU0 208] iti kidataH / "laghuG gatau" laGghate laghuH, "ravi-laci liGgernaluk ca" [haimoNAdisU0 740] iti uH nakArasya ca lopaH / indrAdyA 20 AhuH spRkkA mAlA paGkamuSTirnIlA devI latA guruH / devaputrI ca loyI sItA paGkajamuSTikA // srag mArutA koTivarSA nirmAlyA sA vadhUH smRtA // ] iti / 25 . dhanvantarirapyAha spRkkA spRg brAhmaNI devI latA lakoyikA marut / paGkamuSTidevaputrI nirmAlyA pizunA vadhUH // .. ] iti / . . Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamo vRksskaannddH| spRkkAnAmAni / loke 'pIka' iti prasiddhiH // 171 // viDaGge keralA-'moghA tnnddulshcitrtnnddulaa| bhasmakaH kRmihA jantughAtako mRgagAminI // 172 // "viD Akroze" viDati viDaGgam, "viDi-vili-" [haimoNAdisU0 101 ] iti kidaGgaH; vilaGgati vA, Da-layoraikyamatra, puM-klIbaliGgo'yam , striyAM nighaNTuH, / tatra / kirati-kSipati keralA, "muralorala-virala-kerala-" [ haimoNAdisU0 474 ] ityale nipAtyate / na moghA amoghA / "taDuG tADane" taNDyate taNDulaH, "hRSivRti-caTi-paTi-" [ haimoNAdisU0 485] ityulaH / citrAstaNDulA asyAH citra bhasmakaM bhasmalagne(roge)syAd viDaGga-kaladhautayoH / [vizvalocana katRtIya zlo0 129] iti / - kRmIn hanti kRmihA / ata eva jantUn ghAtayati jntughaatkH| mRgaM gacchatItyevaMzIlA mRgagAminI / Aha ca- atho vellamamoghA citrataNDulA / 15 [amara0 kA0 2 varga 4 zlo0 106 ] iti / dhanvantarirapi viDaGgA jantuhantrI ca kRmighnI citrataNDulA / taNDulaH kRmihA'moghA keralA mRgagAminI // .] iti / 20 etasya loke 'viDaMga' iti prasiddhiH // 172 // indrAkSe RSabho vIraH zrImAn vRSabhanAmakaH / dharvaho gopatiH zRGgI bandhuraH pRthivIpatiH // 173 // indravad akSANyasmAd indrAkSaH; indravad akSNoti vA, tatra / "RSait gatau" RSati RSabhaH, "RSi-vRSi-lusibhyaH kit" [haimoNAdisU0 331 ] iti 25 1 tandulaH kRSNatandulaH / vellakaH kRmihA ni0 // 2 dhUdhuro godeg ni0 // Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saTIke nighaNTuzeSe . [zlo0 174kidabhaH / vizeSeNa Irayati vIraH / zrIvidyate'sya zrImAn / vRSabhasya nAmAnyasya vRSabhanAmakaH, tena vRSAdayo'pi / dhuraM vahati pUrvahaH / gavAM patiH gopatiH / zRGgANi santi asya zRGgI / badhnAti bandhuraH, "vAzyasi-" [ haimoNAdisU0 423 ] ityuraH / pRthivyAH patiH pRthivIpatiH / Aha ca RSabho dhUvaho dhIro mAtRko vRSabho vRSaH / viSANI kakudIndrAkSo bandhuro gopatiH smRtaH // ] iti / etasya loke 'RSabhu' iti prasiddhiH // 173 // Rddhau siddhiyugaM yogyaM rathAGga maGgalaM vasu / 10 , RSisRSTA sukhaM lakSmIvRddherapyAhvayA amI // 174 // "RdhauTa vRddhau" Rdhnoti RddhiH, ktipratyayaH / sidhyati asyAH siddhiH, ktipratyayAntaH / yujyate anena yugam, "varSAdayaH klIbe" [ siddha0 5.3.29 ] iti sAdhuH / yojanIya yogyam, "zaktAhe kRtyAzca" [siddha 0 5.4.35] iti dhyaN / yoge sAdhu vA, "tatra sAdhau' [ siddha 0 7.1.15 ] iti yaH / rathasya aGgaM rathAGgam / 15 "magu gatau" maGgati maGgalam, "mRdi-kandi-" [haimoNAdisU0 465 ] ityalaH / vasatyatra vasu, "bhR-mR-tR-tsari" [ haimoNAdisU0 716 ] ityuH / RSibhiH sRSTA RSisRSTA / sukhayati sukham / lakSyate lakSmIH , "lakSermo'ntazca" [ haimoNAdisU0 715 ] iti iiH| 'vRddherapyAhvayA amI' 'vRddhaH' oSadhavizeSasyApi RddhayAdIni nAmAni jJeyAni / Aha ca RddhirvaddhiH sukhaM siddhI rathAGgaM maGgalaM vasu / RSisRSTA yuga yogya lakSmIH sarvajanapriyA // ] iti / Rddhi-vRddhayornAmAni / anayoloMke 'Rddhi vRddhi' iti prasidbhiH // 174 // padmake mAlakaH potaraktazcAruzca suprbhH| . 25. surabhiH zItavIryazca pATalaH pItavarNakaH // 17 // 1 0laM tathA / RSisRSTasukhaM ni0 // 2 pIto raktazcarusaruzyavaH / sumanaH zIta0 ni0|| Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamo vRksskaannddH| . padmapratikRtiH padmakaH, "tasya tulye kaH saMjJA-pratikRtyoH" [ siddha 0 5.1. 54.] iti kaH, tatra / malate-dadhAti mAlakaH, NakaH pratyayaH / pItazcAsau raktazca pItaraktaH / carati mano'tra cAruH, "mi-vahi." [ haimoNAdisU0 726 ] iti jiMduH / zobhanA prabhA'sya suprabhaH / surabhate surabhiH, "padi-paThi-" [ haimoNAdisU0 607] iti bahuvacanAdiH / zItaM vIryamasya zItavIryaH / pATayati pATalaH, "mRdi- 5 kandi-" [ haimoNAdisU0 465 ] ityalaH / pItaM varNamasya pItavarNaH, svArthike ke pItavarNakaH / Aha capadmakaM malayazcAruH pItaraktazca suprabhaH / ] iti / etasya loke 'padamAku' iti prasiddhiH // 175 // kaGkaSThe syAt kAkakuSThaH pulakaH kAkapAlakaH / - recanaH zodhano hAso viDaGgo raGgadAyakaH // 176 / / kam ityavyayaM kutsAyAm , kutsitaM kuSThamasya kaSThaH, tatra / kAkAnAM kuSThamasmAt kAkakuSThaH / "pula mahattve" polati pulakaH, "dhU-dhUndi-ruci-tili-puli-" [ haimoNAdisU0 29 ] iti kidakaH / kAkAnAM pAlakaH kAkapAlakaH / recayati 15 recanaH, virecakatvAt / zodhati zodhanaH / "tusa hasa hasa rasa zabde" hasyate haasH| 'viDa Akroze' veDati viDaGgaH, "viDi-vili-" [ haimoNAdisU0 101 ] iti kidaGgaH / raGgasya dAyako raGgadAyakaH / Aha ca-- kaGkuSTa kAkakuSTaM tu viDaGgaM raGgadAyakam / recakaM pulakaM hAsaM zodhanaM kAkapAlakam // ] iti / evamete puM-klIbaliGgAH / etasya loke'pi 'kamuSTha' ityeva prasiddhiH // 176 // parUSake syAdalpAsthi paruSo nIlaparNakaH / parAparaH paruzceruH parimaNDala ityapi // 177 // 1. paroparaH parazcaiSa pari0 ni0|| 13 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saTIke nighaNTuzeSe [pralo0 178-- "pRz pAlana-pUraNayoH" pRNAti parUSaH, "khali phali-" [ haimoNAdisU0 560 ityUSaH, svArthike ke parUSakaH, tatra / alpamasthi asya alpAsthi / pRNAti paruSaH, "R-pR-nahi-" [ haimoNAdisU0 557 ] ityAdinA uSaH / nIlAni parNAnyasya nIlaparNaH, ke nIlaparNakaH / paramApipati parAparaH / "pRz pAlana5 pUraNayoH" pRNAti paruH, "rudyati-jani-" [ haimoNAdisU0 997] ityus / "ciMgaTa cayane" cIyate ceruH, "zigru-geru-namervAdayaH" [ haimoNAdisU0 811] iti rau nipAtyate / pari-sarvatobhAve maNDalamasya parimaNDalaH parimaNDayati vA, "mRdi-kandi-kundi-maNDi-" [haimoNAdisU0 465 ] ityalaH / Aha ca parUSakaH paruH prokto nIlaparNaH parAparaH / 10 parimaNDalamalpAsthi paruSaM cApi nAmataH // ] iti / etasya loke 'phalUhA' iti prasiddhiH // 177 // kharjUre tvagrajaH piNDI niHzreNiH svAdumastakaH / "kharja mArjane ca" cakArAd vyathane, kharjati kharjUraH, "mI-masi-pazi-" 15 [ haimoNAdisU0 427] ityUraH, tatra / [agre jAyate agrjH|] piNDamastyasya pinnddii| niSkrAntA zreNe:- tarusamUhAd niHzreNiH, uccaviTapitvAt / yadAha niHzreNiradhirohiNyAM kharjurIpAdape'pi ca / [ vizvalocane NatRtIye zlo061 ] iti / strIliGgaH / svAdu-mRSTaM mastakamasya svAdumastakaH / Aha ca kharjUrI tu kharaskandhA kaSAyA madhurA'grajA / duSpradharSA durArohA niHzreNiH svAdumastakA // ] iti / mahAkharjUrikeyam / khajUrikAyAM syAda bhUmikhajUrI kokaparkaTI // 178 // 1. tvagrujaH ni0 // 2 degdape striyAm vizvalocane // 3 kAkakarkaTI ni0 // Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180] prathamo vRksskaannddH| - 'kharjU rikAyAM' khajUrIvizeSe 'syAda' bhaved bhUmeH khajUrI bhUmikharjUrI / kAkaiH pRcyate kAkapaTI, "kapaTa-kIkaTAdayaH" [ haimoNAdisU0144 ] ityaTe nipAtyate / piNDakhajUrikeyam / Aha ca madanapAla:-- bRhatkhajUrikA zreNI suphalA dvIpasambhavA / 10 anyA skandhaphalA svAdvI durArohA mRducchadA / bhUmikhajUrikA kAkaparkaTI ] iti / anayorloke 'mahAkhajUri' 'piMDakhajUri' iti prasiddhiH // 178 // tele tAlo lekhyapatrastRNarAjo dhvajadrumaH / tailati-pratiSThate bahumUlatvAt talaH, ac , tatra / prajJAdyaNi tAlaH / / lekhyAni patrANyasya lekhyapatraH / tRNAnAM rAjA tRNarAjaH, tRNadrumamadhye mukhyatvAt , "rAjan-sakheH" [ siddha 0 7. 3. 106 ] ityaT samAsAntaH / dhvaja iva drumeSu dhvajadrumaH / Aha ca- tAlo dhvajadrumaH pA(? prAM)zurdIrghaskandho durAruhaH / 15 tRNarAjo dIrghatarurlekhyapatro drumezvaraH // ] iti / etasya loke 'tADa' iti prasiddhiH / aSTavidho'yam / yadAha tAlazcASTavidho jJeyo hRdyaH kuSThakRmipraNut / pittA'srano rucisvAdu vAtajid bRMhaNo guruH // 20 ityetasya guNAH / nAlikere rasaphalo lAgalI kUrcakesaraH // 179 // dAkSiNAtyo dRDhaphalo nAlikelo latAtaruH / 1. tAle talo lekhyadeg ni0 // 2 "talati-pratibimbati bahurUpatvAt talaH" ityabhidhAnacintAmaNisvopajJaTIkAyAm // 3. nArikero latA0 ni0 // Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100] saTIke nighaNTuzeSe [zlo0 18. nAlikAn-nAlayuktAn puSpAdIn Irayati nAlikeraH; nalati vA, "zaterAdayaH" [ haimoNAdisU0 432 ] iti kere nipAtyate, puM-strIliGgaH, tatra / rasamayaM phalamasya rsphlH| halAkArapatrazAkhatvAda lAgalI / kUrce kesarANyasya kUrcakesaraH // 179 // dakSiNasyAM dizi bhavo dAkSiNAtyaH, "dakSiNA-pazcAtpurasastyaN " [siddha 0 5 6. 3. 13 ] iti tyaN / dRDhAni phalAnyasya dRDhaphalaH / nAlikera ityasya latve naalikelH| latA cAsau taruzca latAtaruH / Aha ca-- nAlikero rasaphalaH satuGgaH kUrcakesaraH / latAvRkSo dRDhaphalo lAGgalI dAkSiNAtyakaH // ] iti 10 etasya loke 'nAlera' iti prasiddhiH / pUMge kramuka-gUvAka-khapurA nIlavalkalaH // 180 // ghoNTA " pUgz pavane" punAti pUgaH, " pU-mudibhyAM kit" [haimoNAdisU0 93], iti kid gaH, tatra / kAmati kramukaH, "krameH kRm ca vA" [haimoNAdisU0 53]. 15 ityukaH / "guMt purISotsarge" guvatyanena sraMsakatvAd gUvAkaH, "mavAka-zyAmAka-" [haimoNAdisU0 37] ityAke nipAtyate / "purat agragamane" khe purati khapuraH / "khAni pRNAti khapuraH" iti kSIrasvAmI / puMlliGgaH / yad gauDaHkhapuro lasake bhadramustake kramuke'pi ca / ] iti / 30 nIlaM valkalamasya nIlavalkalaH // 180 // "ghuN ghUrNat bhramaNe" ghuNati ghoNTA, "ghaTA-ghATA-' [ haimoNAdisU0 141] iti Te nipAtyate / etasya loke 'sopArI' iti prasiddhiH / ___ asya phalamudvegaM . 'asya' pUgasya phalaM udgato vego'sya udvegam, [saMsakatvAt / _ cikke tatra tu cikkaNam / 1. pUge gUvAkaH kramukaH pUgI ca nIlavalkalaH // 180 // etasya phaladeg ni0 // 2. cikaNe tatra cikaNam ni0 // Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13] prathamo vRkSakANDaH / 'tatra' iti pUge 'tuH' iti punararthe, cinoti cikam , "niSka-turuSka" [haimoNAdisU0 26] iti ke nipAtyate ; "cikkaN vyathane" iti kauzikaH, cikkayati vA cikkam, ac, tasmin / cinoti cikkaNam , "cikkaNa-kukkaNa-" [haimoNAdisU0 190] ityaNe nipAtyate / dhanvantaristu sAmAnyenA''ha- - syAt pUgaphalamudvegaM saMsi ghoNTAphalaM matam / cikkaNaM valkalaM cikaM gavAM madakaraM ca tat // ] iti / pUgaphalanAmAnyamUni / loke 'phophalu' iti prasiddhiH / hintAle tu tRNarAjo rAjavRkSo latAGkuraH // 181 // hinoti-vardhate hintAlaH, "cAtvAla-kaGkAla-hintAla-" [haimoNAdisU0 480] 10 ityAle nipAtyate, ttr| tRNAnAM rAjA tRnnraajH| vRkSANAM rAjA rAjavRkSaH, rAjadantAditvAt pUrvanipAtaH / latAyA aGkura iva ltaangkurH| etasya loke 'hintAla' ityeva prasiddhiH // 181 // - tAlyAM tu mRtyupuSpA syAdekapatraphalA'pi ca / tADyate tAlI, RphiDAditvAd latvam ; tADI ityapi, tasyAm / mRtyu- 15 pradAni puSpANyasyA mRtyupuSpA / ekaM patraM phalaM cAsyAH ekapatraphalA / ___ketake tu rajaHpuSpo jambUlaH krakacacchadaH // 182 // "kita nivAse" ketati vane ketakaH, NakaH pratyayaH, puM-klIbaliGgo'yam / yad vAcaspatiH- "ketakastu dvayoH" [ ] iti / rajoyuktAni puSpANyasya rajaHpuSpaH / jAyate jambUlaH, "dukUla-kukUla-" [ haimogAdisU0 491] 20 ityUle nipAtyate / krakacAkArANi chadAnyasya krakacacchadaH // 182 // khajUra-tAla-kharjUrI-tAlI-hintAla-ketakAH / kramuko nAlikerazca 'syuretAstRNajAtayaH // 183 // kharjUraH - bRhatkhaghurAkhyaH, tAlaH -- lekhyapatraH, khajUrI - piNDakharjUrikA, atrAnukramavyatyayazchandobhaGgabhayAditi, evamanyatrApi, tAlI-mRtyupuSpA, hintAlaH 1 syurete tRNapAdapAH ni0 / amare'pi tRNadrumatvenaivollekhaH // Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 saTIke nighaNTuzeSe [zlo0 184-85. tRNarAjaH, ketaka:-krakacacchadaH, eSAM dvandvaH / kramukaH- pUgaH / nAlikeraH pratItaH / etAH tRNajAtayaH 'syuH' iti bhavanti, tRNapradhAnavRkSatvAditi / Aha ca ete ca hintAlasahitAstrayaH // kharjUraH ketakI tAlI kharjUrI ca tRNadrumAH / [ amara0 kA 02 varga 5 zlo0169-70] // 183 // / // iti zrImabRhatkharataragacche zrIjinarAjasUriziSyazrIjayasAgaramaho pAdhyAyapaTTAnukramavAcanAcAryadhuryazrIbhAnumerugaNiziSyasamastaprazastagranthAvalivicakSaNazrIjJAnavimalopAdhyAyaziSya vAcanAcAryazrIzrIvallabhagaNiviracitAyAM zrIhemacandrAcAryakRtanighaNTuzeSaTIkAyAM vRkSakANDaH 10 prathamaH samAptaH // 1 // Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ __ [ dvitIyo gulmakANDaH ] ||arhm // atha dvitIyaM gulmakANDaM vyAkhyAyate sinduvAre ce nirguNDI sinduko nIlasindukaH / zItasahendrasurasAvindrANI sinduvArikA // 184 // syandate sinduvAraH, "dvAra-zRGgAra-" [haimoNAdisU0 411] ityAre nipAtyate ; "syandaM vRNoti sinduvAraH, pRSodarAditvAt" iti kSIrasvAmI, tatra / niSkrAntA guNDAd-veSTanAd nirgunnddii| nirgunntthiitypi| "syandauG sravaNe" antasthIyamadhyo'yam , nipAtyate, svArthike ke sindukaH / nIlazcAsau sindukazca niilsindukH| zItaM 10 sahate zItasahaH / indrasya surasaH-divya ityarthaH indrasurasaH / ata eva indro'pi aniti anayA indrANI / sinduM vRNoti sinduvArikA, Nake Ap / Aha ca-- sinduvAraH zvetapuSpaH sindukaH sinduvArikA / / nIlapuSpaH zItasaho nirguNDI nIlasindukaH // ] iti / anyo'pi atha sindukaH / sinduvArendrasurasau nirguNDIndrANiketyapi // amara0 kA0 2 va0 4. zlo0 68] iti / etasya loke 'nirguNDI' iti prasidbhiH // 184 // sA nIlA vanazephAlo supuSpA niilmnyjrii| 'sA' nirguNDI 'nIlA' nIlavarNA vanasya zephAlI vanazephAlI / zobhanAni puSpANyasyAH supuSpA / nIlavarNA maJjaryo'syA nIlamaJjarI / 1 tu ni0 // 2 nIlasandhikaH / zItasahA ca surasA cendrANI sinduvArakaH ||184||ni0|| Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104] saTIke nighaNTuzeSe [zlo0 185zvetA tu zvetasurasA golomI bhUtavezyapi // 185 // 'tuH' punararthe / 'zvetA' zvetavarNA zvetaH zobhanazca raso'syAH zvetasurasA / goriva lomAnyasyA golomI, golomazatvAt, pRSodarAditvAt sAdhuH / gobhirkhayate vA golomI, "rukma-grISma" [haimoNAdisU0 346 ] iti mAnto nipAtyate / 5 bhUtAni vizati-AhlAdayati bhUtavezI / Aha ca- . zephAlikA'nyA nirguNDI vanaukA nIlamaJjarI / zuklA'nyA zvetasurasA bhUtavezI ca kathyate // ] iti / dvitIyA nirguNDIyam // 185 // zephAlikAyAM suvahA nirguNDI nIlikA ca sA / surasA raktavRntA ca zvitraghnI puSpavarSiNI // 186 // zerate zephAH, 'rI-zIbhyAM phaH' [haimoNAdisU0 314] iti phaH, te alayo'syAH zephAlikA, tasyAm / suSTu vahatyAmodaM muvahA / nirguNDayati nirguNDI, "guDaN veSTane" / nIlikA nIlavarNA / zobhano raso'syAH surasA / raktaM vRntamasyAH raktavRntA / 15 zvitraM-kuSThaM hanti zvitraghnI / puSpANAM varSaH puSpavarSaH, * sa vidyate'syAH puSpavarSiNI // 186 // sA tu zuklA bhUtavezI satyanAmA bahukSamA / 'sA' zephAlikA zuklA bhUtAni vizati-AhlAdayati bhuutveshii| satyaM nAma asyAH satyanAmA / bahu kSamate bahukSamA / -25 priyaGgo priyakaH kaGguH priyavallI priyA latA // 187 // viSvaksenA gandhaphalI kArambhA phalinI phalo / gundrA govandanI zyAmA yoSAhA varNabhedinI // 188 // 1 golomA ni0 // 2 bhUtakezyapi pu / pu 2 ni0 / yadyapi TIkAdarzayoH mUlapAThe 'bhUtakezI' iti pATho vartate, kiJca vyAkhyA tu 'bhUtavezI' pAThAnusAriNI varttate / amarAdiSvapi "sitA'sau zvetasurasA bhUtavezI" [kA0 2 varga 4 zlo0 72] ityAdau 'bhUtavezI' nAmaiva dRzyate // / 3 bhUtakezI pu 2 // 4 nAlikA sutA / surasA ni0 // 5 bhUtakezI satyanAmnI baha ni0|| 6 parNa. medanI ni0|| Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188] dvitIyo gulmakANDaH / 105 "prIMgaz tRpti-kAntyoH" prINAti iti priyaGgaH, strIliGgaH, "prI-kai-pai-nIleramuk" [haimoNAdisU0 761] ityaGguk, tatra / prINAti priyakaH, "kIcaka-pecaka-" [haimoNAdisU0 33] ityake nipAtyate / "kai zabde" kAyate kaGgaH, "-prI-kai-pai-nIleramuka" [haimoNAdisU0 761] ityaGguk / priyA cAsau vallI ca priyvllii| prINAti priyA. "nAmyupAntya-" [siddha 05.1.54] iti kaH / lAyate latA, "pRSi-raJji-" 5 [haimoNAdisU0 208] iti "lAMk AdAne" ityasmAt kid ataH // 187 // viSUcI senA'syAH viSvaksenA; viSvak sinoti-sarvato badhnAti vA "servA" [haimoNAdisU0 262] iti vikalpena kid naH pratyayaH / gandhapradhAnA phalI gndhphlii| ISad rambhA kArambhA, "alpe" [siddha 03.2.136] ityanena ISadarthe kAdezaH / phalati-vizIryate phalinI, "zyA-kaThi-khali-" [haimoNAdisU0 282] 10 iti bahuvacanAdinaH / phalati phalI, ac , gaurAditvAd GIH / guNDyate-krIDyate gundrA, "khura-kSura-" [haimoNAdisU0 396] iti re pratyaye nipAtyate / gavi-bhUmau vandyate govandanI / industu "gauH vandanI" iti bhinatti / yadAha vandanI puSpazobhanA / gandhapriyaGguH kArambhA latA gauvarNabhedinI // [ ] iti / "zyAmA varNena gaurazyAmavarNA" iti kSIrasvAmI / yoSA-strI tasyAH AhvA asyA yoSAhA / varNa bhinattItyevaMzIlA varNabhedinI, "ajAteH zIle" [siddha 0 5.1.154] iti Nin / Aha cazyAmA tu mahilAhvayA / 20 latA govandanI gundrA priyaGgaH phalinI phalI // viSvaksenA gandhaphalI kArambhA priyakazca sau / [amara0 kA0 2 varga 4 zlo0 55-56] iti / tathA ca priyaGguH priyavallI ca phalinI kaGgunI priyA / vRttA govandanI zyAmA kArambhA varNabhedinI // ] iti / etasyA loke 'priyaMgu' iti prasiddhiH // 188 // 1 amare tu 'saH' iti pAThaH / / 20 25 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 saTIke nighaNTuzeSe [ zlo0 189madhuyaSTayAM yaSTImadhustallakSaNaM madhuravA / klItakaM ca norajA'sau madhuparNI madhUlikA // 189 // madhuno yaSTI madhuyaSTI, tasyAm / yaSTIrUpaM madhu yaSTImadhuH / tallakSayati tallakSaNam / madhu sravati madhusravA / klIbatvaM takati-pratihanti vRSyatvAt klItakam . pRSodarA5 ditvAt sAdhuH; klItakasaMjJaM vA, klIbaliGgaH, sthalajeyam / nIre jAtA nIrajA / 'asau' iti mdhuyssttii| madhUni parNAnyasyAH madhuparNI, " pAka-karNa-parNa-'' [siddha 0 2.4.55] iti GIH / madhulikA mAdhuryAt / Aha ca madhuyaSTI ca yaSTI ca yaSTImadhu madhusravA / yaSTImadhUkaM madhukaM yaSTayA madhuyaSTikA // tallakSaNaM klItanaM ca klItakaM klItakA ca sA / sthalajA jalajA'nyA ca madhuparNI madhUlikA // ] iti / . madhuyaSTInAmAni / loke 'jeThImadhu' iti prasiddhiH // 189 // azvagandhAyAM turagI kacukA'zvAvarohakaH / 15 azvakando bahugandhA putradA lokakarNyapi // 190 / / azvasyeva gandho'syAH azvagandhA, tasyAm / turo gacchati turagI, "nAmno gamaH-" [siddha 05.1.131] iti DaH / yadAha zrIdharaH-- turagI tvazvagandhAyAM turago haya-cittayoH / / [ vizvalocana gatRtIye zlo0 40 ] iti / 20 "kaci bandhane" kacyate kaJcukA, "kaJcukAMzuka-" [haimoNAdisU0 57] ityuke nipAtyate / azvaiH avaruhyate azvAvarohaH, svArthike ke azvAvarohakaH / azvasya kandaH ashvkndH| bahurgandho'syA bahugandhA / putraM dadAti putradA / "karNaNa bhede" lokaM karNayati lokakarNI, vAtahantrItvAt / Aha ca azvagandhA vAjigandhA kumbhako'zvAvarohakaH / varAhakarNI turagI balyA vAjIkarI matA // __] iti / 1 turaGgo kambukA ni0 // 2 kolakarNyapi ni0 // 25 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 107 107 10 10 193] .... dvitIyo gulmakANDaH / etasyA loke 'AsagaMdhi' iti prasiddhiH // 190 // meSazRGgayAmajazRGgI vartikA sarpadaMSTrikA / ... meSasyeva zRGgANyasyAH meSazRGgI, tasyAm / ajasyeva zRGgANyasyA ajazRGgI / varttate vartayati vA vartikA, NakaH pratyayaH / sarpasyeva daMSTrA asyAH sarpadaMSTrA, svArthi ke sarpadaMSTrikA / Aha ca madanapAla:meSazRGgI meNDhavallI sarpadaMSTrA'jazRGgikA / / ] iti / meSazRGgInAmAni / loke tu 'mIDhAsiMgI' iti prasiddhiH / saiva syAda dakSiNAvartA vRzcikAlI viSANikA // 19 // uSTra-dhUmakapuSpA ca kAlI ca viSaghAtanI / 'eva' iti nizcayArthe / 'sA' meSazRGgI 'syAd' bhaved dakSiNA AvartA asyA dakSiNAvartA; dakSiNasyAM dizi Avartate iti vA / vRzcikAlamiva vRzcikAlI, 'alam' iti vRzcikakaNTaka ucyate / viSANAni santyasyAH viSANikA, zRGgItvAt // 191 // 'uSTra-dhUmakapuSpA' iti uSTra-dhUmazabdAbhyAM paraH puSpazabdaH sambadhyate, tena Tb uSTrapuSpA dhUmapuSpA ca / kAlI kAlavarNatvAt / viSaM ghAtayati viSaghAtanI, anaT / Aha ca__anyA tu dakSiNAvartA vRzcikAlI viSANikA / ] iti / dhanvantarirapyAha 20 ajazRGgI meSazRGgI sarpadaMSTrA ca vartikA / dvitIyA dakSiNAvartA vRzcikAlI viSANikA // . ] iti / meSazRGgIvizeSo'yam / karkaTazRGgayAM tu zRGgI natAGgI zizirephalA // 192 // karkaTAhA mahAghoSA vakrA maJjIrazimbikA / 1 'kAlA videg ni0 // 2 degpucchA ca ni0 // 3 zRGgI tu karkaTaGgayAM natAdeg ni0 // 4 maJjarizideg ni0|| 25 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 saTIke nighaNTuzeSe [pralo0 193 karkaTazabdena jalacarajIvavizeSaH, tadAkArANi zRGgANyasyAH karkaTazRGgI, tasyAm / zRNAti zRGgI, "zRGga-zAdiyaH" haimoNAdisU0 96] iti ge nipAtyate / natamaGgamasyA natAGgI / zizire phalAnyasyAH zizirephalA, pRSodarAditvAt saptamyalopaH // 192 // yanmahezvaraH smRtA karkaTazRGgayAM ca mahAghoSA manISibhiH / vakrA kuTilA / maJjIra iva zimbirasyA [maJjIrazimbiH, svAthike ke mabjI10 razimbikA / Aha ca zRGgI karkaTazRGgI ca kulIrA karkaTAyA / / candrA svAdu viSANI ca proktA ca nijamUrddhajA / ] iti / 15 karkaTazRGgInAmAni / loke tu 'kAkaDAsiMgI' iti prasiddhiH / nirdigdhikAyAM kaNTAlI duHsparzA kaNTakArikA // 193 // vyAghI kSudrA duSpavarSA dhAvanI hempusspikaa| "nirdihyate nirdigdhA, svArthika ke nirdigdhikA, tasyAm / kaNTairalatidIpyate kaNTAlI / duSTaH sparzo'syAH duHsprshaa| kaNTakAn iyarti kaNTakArI, ke 20 kaNTakArikA // 193 // vyAghrIva vyAghrI, duHsparzatvAt / [ kSuNattyaGga kssudraa| ] "dhRSaNa zaktibandhe" dharSaNaM dharSaH, duSTaH pradharSo'syA dusspvrssaa| dhAvyate dhAvanI, "anaT" [ siddha05.3.124] ityanaT / hemavarNAni puSpANyasyA hemapuSpI, ke hemapuSpikA / Aha ca kaNTakArI ca duHsparzA kSudrA vyAghrI nirdigdhikA / kaNTAlikA kaNTakinI dhAvanI duSpradharSaNI // ] iti / 1 maJjarI iva zimbirasyA maJjarIzimbikA pu 1 // Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196] dvitIyo gulmkaannddH| 109 asyA loke 'rIMgaNI' iti prasiddhiH / bRhatyAM kSudrA bhaNTAkI vArtAkI rASTrikA kulI // 194 // vizaMdA siMhyanAkrAntA mahoTikA mahatyapi / kaNTakabAhulyAd bRhatI, tasyAm / kSuNatti kSudrA hiMsrA, "Rjyaji-" [haimoNAdisU0 388] iti kid raH ; kSudravArtAkyekadeze vA kSudrA, yathA satyA 5 satyabhAmA / "bhaTa bhRtau" bhaTati bhaNTAkI, vartate vArtAkI, ubhAvapi "mavAkazyAmAka-vArtAka-" [haimoNAdisU0 37] ityAke nipAtyete / "bhaNTAkI kaNTakArthA vA" ityprH| rASTramastyasyA rASTrikA, " ato'nekasvarAt" [siddha 07.2.6] itIkaH / kolati kulI, "nAmyupAntya-" [siddha 0 5.1.54] iti kaH // 194 // vizadA zvetA / hinasti siMhI, pRSodarAditvAt / na AkrAntA anA- 10 krAntA / mahoTiketyayamavyutpannaH zabdaH / mahatI vRddhA / Aha ca bRhatI siMhyanAkrAntA vArtAkI rASTrikA kulI / vizadA sthUlabhaNTAkI mahatI tu mahoTikA / / ] iti / . bhAguristu dvayovRhatItvaM manyate / yat zAzvataH - 15 kSudrAyAM kSudravArtAkyAM bRhatI chandasi kacit / [zlo0 420] iti / etasyA loke 'vRddharIMgaNI' 'DolharI' iti prasiddhiH / vidAryAM tu svAdukandA puSpakandA zRgAlikA // 195 // vRkSAdanI carmakA kUSmANDI cA'zvavallabhA / viDAlikA vRkSaparNI vidArayati vidArI, ac, gaurAditvAd GIH; "vidArya bhakSyate vidArI" iti kSIrasvAmI, pRSodarAditvAt , tasyAm / svAduH--mRSTaH kando'syAH svAdukandA / puSpAkAraH kando'syAH puSpakandA / sRjati rasaM zRgAlI, "cAtvAla-kaGkAla-" [haimoNAdisU0 480] ityAle nipAtyate, ke zRgAlikA // 195 // 25 vRkSamatti vRkSAdanI; anaT / cama kaSati carmakaSA / kuSNAti kuSyate vA kUSmANDI, "picaNDairaNDa-" [ haimoNAdisU0 176] ityaNDe nipAtyate / azvAnAM 1 kSudrabhaNTAkI ni0 / / 2 vizadaH ni0 // 3deg SA bhUkUSmANDayazva deg ni0 // 20 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 10 saTIke nighaNduzeSe zlo0 196vallabhA azvavallabhA / "viDa Akroze' veDati viDyate vA viDAlI , "kulipili-" [haimoNAdisU0 476] iti kidAlaH, ke viDAlikA / vRkSa iva parNAnyasyA vRkSaparNI / Aha ca vidArikA matA zuklA svAdukandA sRgAlikA / vRkSakandA vidArI ca vRkSavallI viDAlikA // ] iti / etasyA loke 'vidAri' iti prasiddhiH / ____mahAzvetA'parA tu sA // 196 // kSIrazuklA kSIrakandA kSIravallI payasvinI / RkSagandhekSugandhekSuvallI kSIravidArikA // 197 // 'tuH' punararthe / 'sA' vidArI 'aparA' anyA mahatI cAsau zvetA ca mahAzvetA // 196 // kSIraNa zuklA kSIrazuklA / kSIrapradhAnaH kando'syAH kSIrakandA / kSIrasya vallI kSIravallI / payo'styasyAH payasvinI / RkSAn gandhayati-ardayati RkSa15 gandhA / ikSoriva gandho'syAH ikSugandhA mAdhuryAt / ikSollIva ikSuvallI / kSIrapradhAnA vidArI kSIravidArI, svArthike ke kSIravidArikA / Aha ca-- anyA kSIravidArI syAd RkSagandhekSuvallyapi / kSIrakandA kSIrayuktA kSIravallI payasvinI // . ] iti / 20 kSIravidArikeyam // 197 // aiSNiparNI pRthakparNI lAgalI kroSTupucchikA / zRgAlavinnA kalazidhRtilA dhAvanI guhA / / 198 // siMhapucchI citraparNyahiparNI tilaparNyapi / / pRSNiriva parNAnyasyAH pRSNipaNI sUkSmaparNA vA, yadAha --"pRSNi(zniH)ralpa 35 tanau" [amara0 kA0 2 varga 6 zlo0 48 ], tasyAm / pRthak parNAnyasyAH 1 RSyaga' ni0 // 2 pRznipI ni0 / haimoNAdau 'pRSNi'zabdaH svIkRto'sti / pANinyuNAdau amarAdau ca 'pRzni'zabdaH svIkRto'sti // Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 200] dvitIyo gulmkaannddH| 111 pRthakpaNI / "lagu gatau" laGgati lAgalI, "nahi-laGgerdIrghazca" [ haimoNAdisU0 466] ityAlaH / kroSToriva pucchamasyAH kropTupucchI, ke kroSTupucchikA / ata eva kroSTubhirvinnA datteva kroSTuvinnA ityapi / zRgAlairvinnA-datteva zRgAlavinnA / kalaziH gagarIva / dhRtilatvAd dhRti lAti dhRtilA, "kvacit' [ siddha0 5. 1. 171 ] iti ddNH| dhAvati-prasarati dhAvanI, "yvasi-rasi-" [ haimoNAdisU0 261] / ityAdivacanAdanaH / 'guhaug saMvaraNe" gRhati rasaM guhA, "tudAdi-viSi-guhibhyaH kit" [ haimoNAdisU0 5] iti kidaH // 198 // / siMhasyeva pucchamasyAH siMhapucchI / lokoktyA siMhapucchakaH / citrANi parNAnyasyAH citraparNI / ahe:-budhnAdArabhya parNAnyasyAH aNhiprnnii| tilavat snigdhAni parNAnyasyAH tilaparNI / Aha ca - pRSNi(?zni)parNI pRthakparNI citrapaNyahiparNikA // kroSTuvinnA siMhapucchI kalazirdhAvanI guhA / / [amara0 kA0 2 varga 4 zlo0 92-93 ] iti / tathA ca pRSNi(ni)parNI pRthakparNI kalazirdhAvanI guhA / zRgAlavinnA dhRtilA parNI kroSTukapucchikA // brahmapargIti vikhyAtA vRSNitvA [d] viSNuparNikA / ] iti / pRSNiparNInAmAni / '* loke tu 'pIThavanI' iti prasiddhiH / gokSure sthalazRGgATa-vanazRGgATa-gokhurAH // 199 // kaNTI ghaDaGgo gokaNTastrikaNTastrikakaNTakaH / ikSugandhA vyAladaMSTraH zvadaMSTraH svAdukaNTakaH // 20 // palaGkaSA kaNTaphala: baDanto bhUkSuraH kSuraH / gAH kSurati-vyathayati gokSuraH, tatra / sthalasya zRGgATaH sthalazRGgamaTati vA sthlshRnggaattH| vanasya zRGgATo vnshRnggaattH| gavAM khuro vedhakatvAd gokhurH||199|| 25 1. pu 2 pratiH * phullikA cihaM yAbadeva likhitA vartate / agre'pUrNeti / 2 SaDaGgo gokaNTastrikaNTastu trikastrikaH / ni0 // 3 SaDaGgastUkSuraH ni0 // 20 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 saTIke nighaNTuzeSe . [ zlo0 201____ kaNTAH santyasya kaNTI / SaD aGgAnyasya SaDaGgaH / gavAM kaNTo gokaNTaH / trayaH kaNTA asya trikaNTaH / trikaM kaNTakAnAmasya trikakaNTakaH / ikSorgandha iva gandho'syAH ikSugandhA / vyAlasyeva daMSTrA'sya vyAladaMSTraH / zuno daMSTreva hiMsratvAt zvadaMSTraH / svAdavaH-mRSTAH kaNTakA asya svAdukaNTakaH // 200 // palaM -mAMsaM kaSati palaGkaSA / kaNTapradhAnaM phalamasya kaNTaphalaH / SaD antA yasya sa SaDantaH / bhuvaH kSura iva bhUkSuraH / kSurati kssurH| Aha ca gokSuraH syAd gokSurako bhakSaTaH svAdukaNTakaH / gokaNTako bhakSaTakaH SaDantaH kSurakaH kSuraH // gokaNTo gokhuraH kaNTI SaDaGgastrikaTastrikaH / trikaNTakaH kaNTaphala: zvadaMSTro vyAladaMSTrakaH // ] iti / gokSuranAmAni / loke 'gokharU' iti prasidbhiH / dantyAM zIghropazalyopacitrodumbaraparNikA // 201 // makUlako rAmadUtI nikumbho ghuNavallabhA / dantAbhAtvAd dantI, dAmyantyanayA vA doSAH "damyami-" [ haimoNAdisU0 200 ] iti taH, tasyAm / zyAyate zIghrA, "khura-kSura-" [ haimoNAdisU0 396] iti re nipAtyate / upazalati upazalyA, "sthA-chA-mA-sA-" [ haimoNAdisU0 357] iti yaH / upa-samIpe citrANyasyAH upcitraa| udumbara iva parNAnyasyA udumbaraparNI, ke udumbaraparNikA // 201 // 20 "makuG maNDane" maGkate citratvAd makUlaH, "dukUla-kukUla-" [haimoNAdisU0 491] ityUle nipAtyate, svArthike ke mkuulkH| rAmasya dUtIva rAmadUtI / niyataH kumbho nikumbhaH / ghuNAnAM vallabhA ghuNavallabhA / Aha ca dantI zIghrA nikumbhA syAdupacitrA makUlakaH / tathodumbaraparNI ce vizalyA ca ghuNapriyA // ] iti / dantInAmAni / loke tu 'dAMtI' iti prasiddhiH / 1 zIghrA vizalyA ca citra * ni0 // Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 205] dvitIyo gulmakANDaH / nAgadantyAM hastidantI vAruNI gajacibhiTI / / 202 // mRgAdanI mRgervArumaMgAkSI tu gajasphuTA / zvetapuSpI madhupuSpI parvaputrI viSauSadhI // 203 // __nAgasya dantI nAgadantI, tasyAm / hastino dantI hastidantI / varuNasyeyaM vAruNI, "tasyedam" [ siddha0 6. 3. 160] ityaN / gajasya cirbhiTIva 5 gajacibhiMTI // 202 // mRgairadyate mRgAdanI, "anaT" [siddha 05. 1.124 ] ityanaT / mRgasya IrvAruriva mRgervAruH / mRgamakSNoti mRgaakssii| gajAnAM sphuTA gajasphuTA / zvetAni puSpANyasyAH zvetapuSpI / madhUni puSpANyasyAH madhupuSpI, "asatkANDaprAnta-" [siddha0 2. 4. 56] iti GIH / parvANAM putrIva parvaputrI / viSasya oSadhI 10 viSauSadhI / dantIvizeSo'yam // 203 // apAmArge tvadhAzailyA kiNihI kharamaJjarI / dhAmArgavaH zaikhariko vaziraH kapipippalI // 204 // kapivallI markaTikA zikharyAghATa-durghaho / pratyakapuSpI patrapuSpI kezavallI mayUrakaH // 20 // 15 apakRSTaH A-samantAnmArgo'sya apAmArgaH, tatra / adhaH zalyamasyA adhaHzalyA / kiNino jihIte-yAti kiNihI, sparzAt kiNotpAdanAt / kharA maJjaryo'sya kharamaJjarI / dhAma iyarti dhAmArgavaH, "kairava-bhairava-" [haimoNAdisU0 519 ] ityave nipAtyate / "adharma mArga vAti na dhAma arkati veti [adhAmArgavaH], pRSodarAditvAt" iti kSIrasvAmIti / ayamapi dvayarthe adhA- 20 mArgavo'pAmArgaH kozAtakI ca / zikhare bhavaH zaikharikaH, "bhave" [ siddha0. 6.3. 123 ] iti ikaN / "vazak kAntau" uzyate vaziraH, madhyatAlavyaH, "sthavira-piThira-" [haimoNAdisU0 417] itIre nipaatyte| kapInAM pippalI kapipippalI // 204 // kapInAM vallI kapivallI / markiH sautraH, makati markaTI, "divyavi." [haimoNAdisU0 142] ityaTaH, svArthike ke markaTikA; markaTAH santyasyAmiti 35 1 0NI cApi cideg ni0 // 2 0kSI bhujagasphaTA / *vetapuSpA madhupuSpA parvapuSpA viSauSadhiH // 203 // ni0 // 30zalyaH ni0 // Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 saTIke nighaNTuzeSe [zlo0 206vA, teSAM priyatvAt, "ato'nekasvarAt" [ siddha 0 7.2.6] itIkaH / zikharo'styasya zikharI / AghaTante kapayo'tra AghATaH / duHkhena gRhyate durgrahaH; duSTo graho'sya vA / pratyaJci puSpANyasyAH pratyakpuSpI / pratyakparNyapi / patrANyeva puSpANyasya patrapuSpI / kezAnAM vallI kezavallI / kezaparNyapi / 5 mayUrapratikRtirmayUrakaH, "tasya tulye kaH saMjJA-pratikRtyoH' [ siddha 0 7.1.108 ] iti kaH / Aha ca apAmArgazca zikharI pratyakpuSpI mayUrakaH / adhaHzalyA'tha kiNihI durgrahaH kharamaJjarI // sa evoktaH zaikhariko markaTI duratigrahaH / patraSuSpI ca vaziraH kuTo markaTapippalI // [ dhanva0 varga 5 zlo0 260-61 ] iti / tathA ca apAmArgaH zaikhariko dhAmArgava-mayUrako // pratyakparNI kIzaparNI] kiNihI kharamaJjarI / [amara0 kA0 2 varga 4 zlo0 88-89] iti / apAmArganAmAni / loke tu 'AjhAjhADA' iti prasiddhiH // 205 // AIke tu zRGgaberaM kaTubhaGgaM kaTUtkaTam / zuNThI mahauSadhaM vizvA nAgaraM vizvabheSajam // 206 // "arda gati-yAcanayoH" arthate Ardram , "ci-ji-zu-si-" [haimoNAdisU0 20 392 ] iti ro dIrghazca, Ardrameva Ardrakama , puM-klIbaliGgaH, tatra / zRNAti rasanAM zRGgaberam , "zaterAdayaH" [haimoNAdisU0 432] iti kere nipAtyate / kaTuHkSAraH bhaGgo'sya tat kaTubhaGgam / kaTuSu utkaTam kaTUtkaTam / zuNThati-zuSyati zuNThiH, "kili-pili-" [haimoNAdisU0 608 ] iti iH, GyAM zuNThI / mahacca tadauSadhaM ca mahauSadham / "vizaMt pravezane" vizati doSAn vizvA, strI-klIbaliGgaH, 5.) "nighRSi-" [ haimoNAdisU0 511 ] iti kid vaH / .nagarAkhye deze bhavaM nAgarama "bhave" [ siddha0 6. 3. 123] ityaNa ; "gRt nigaraNe" na na girati kaphamiti vA, nakhAditvAt sAdhuH, pRSodarAditvAd dIrghaH / vizvasya bheSajaM vizvabheSajam, anekadoSajittvAt / Aha ca Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 ] ____ 115 115 zuNThI, mahauSadhaM vizvA nAgaraM vizvabheSajam / vizvauSadhaM zRGgaberaM kaTubhaGgaM tathA''rdakam // [dhanva0 varga0 2 zlo0 82 ] iti / punarnavAyaryA vRzcI ca dIrghapatraH zilATakaH / vizAkhaH kSudravarSAbhUH kaTillaH prAvRSAyaNI // 207 // zophaghnI ca punarnaveva punarnavA, vizeSatvAt / "otscot chedane" dantyopAntyo'yam "sasya za-pau" [siddha0 1.3. 61] iti ze "graha-vasca-" [ siddha0 4. 1. 84 ] iti yvRti vRzcati vRzcI / dIrghANi patrANyasya dIrghapatraH / zilAmaTati zilATakaH / 10 vizAkhati-vyApnoti vizAkhaH, ac / kSudrazcAsau varSAbhUzca kSudravarSAbhUH / kaTati-gacchati kaTillaH, "bhillA-'cchabhalla" [ haimoNAdisU0 464 ] iti le nipAtyate / prAvRSi bhavA prAvRSAyaNI // 207 // zophaM hanti zophannI, Tak / Aha ca punarnavA vizAkhazca kaTillaH zazilATakaH / vRzcI ca kSudravarSAmUrdIgha patra: kaTillakaH // [dhanva0 varga 1 zlo0 274] iti / tathA cA'maraH punarnavA tu zophanI [ kA0 2 varga 4 zlo0 149 ] iti / punanevAnAmAni / loke tu 'sATahaDA' iti prasiddhiH / / aparA tveSA bairA mnnddlptrkH| zvetamUlA mahAvarSAbhUvarSoM keturityapi // 208 // 'tuH' punararthe / 'eSA' punarnavA 'aparA' anyA kRntati krUrA, "kRteH krU-kRcchrau ca" [ haimoNAdisU0 395 ) iti sUtreNa "kRtait chedane" ityasmAd raH pratyayo'sya 35 mUlamasyAH zvetamUlA / mahatAM cAsau varSAbhUzca mahAvarSAbhUH / varSANAM keturiva vrssaaketuH| Aha ca 1 vRzvIro dIrghapatrA zilATikA ni0 // 2 karamaNDadeg ni0 // 3 deg varSaketu * ni0 // Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 saTIke nighaNTuzeSe [pralo0 209punarnavA'parA krUraH sadyomaNDalapatrakaH / zvetamUlo varSAketurbhahAvarSAbhUrucyate // __ [dhanva0 barga 1 zlo0 276] iti / etasyA loke 'sATahaDI' iti prasiddhiH // 208 // jyotiSmatyAM svarNalatA durmadA lavaNA'gnibhA / pArAvatapadI paNyA jyotiSkA kaTabhItyapi // 209 // jyotirvidyate'syAH jyotiSmatI, tasyAm / svarNasya lateva svarNalatA / duSTo mado'syAH durmadA / lunAti jADyaM lavaNA, nandyAditvAdanaH / agnivad bhA dIptirasyAH agnibhA / pArAvatasyeva padA asyAH pArAvatapadI / ata eva pArA10 vatAMhiH / paNe sAdhuH paNyA; "stutyA" iti kSIrasvAmI / dyotate jyotiH, "dhuterAdezca jaH" [haimoNAdisU0 991 ] itIs , tadeva jyotiSkA / "kaTatiAvRNoti kaTabhI" iti kSIrasvAmI, "ka-za-ga-zali-" [haimoNAdisU0 329] ityabhaH / Aha ca jyotiSmatI tu kaTabhI syAt suvarNalateti ca / 15 jyotiSkA cAgnibhA sA ca lavaNodA ca durdinA // [dhanva0 barga 1 zlo0 267 ] iti / dvayarthe pArAvatapadI-kAkajaGghA jyotiSmatI ca / amaro'pyAhapArAvatAMhiH kaTabhI paNyA jyotiSmatI latA / [kA0 2 varga 4 zlo0 150 ] iti / jyotiSmatInAmAni / loke tu 'mAlakAMguNI' iti prasiddhiH // 209 // mauSapAmAmASA mAMsamASA mahAsahA / / azvapucchI siMhavRntA kAmbojI kRSNavRntikA // 210 // mASa iva parNAnyasyA mASaparNI, tasyAm / AdrI cAsau mASA ca ArdramASA / 25 mAMsopalakSitA mASA mAMsamASA / mahAsaheti mudgapAH sahAyA bhinneyam / azva 1 degtA kaGgunI lava ni: // 2 mASapaNyAM sUryaparNI pANDuzcApi mahAsahA / azvapucchA ni0 // Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 211] dvitIyo gulmkaannddH| pucchAkRtitvAd azvapucchI / siMhAkAraM vRntamasyAH siMhahantA / kambojadeze bhavA kAmbojI / kRSNaM vRntamasyAH kRSNantikA / Aha ca -- mASaparNI tu kAmbojI kRSNavRntA mahAsahA / ArdramASA siMhavRntA mAMsamASA'zvapucchikA // [dhanva0 varga 1 zlo0 136 ] iti / mASaparNInAmAni / loke tu 'mASavanI' iti prasiddhiH // 210 // mudgapA kAkamudrA varNA mArjAragandhikA / zimbI kSudrasahA hAsA raGgaNI zUrpaparNikA // 211 / / mudgasyeva parNAnyasyAH mudgaparNI, tasyAm / kAkasyeva mudrA'syAH kAkamudrA / yadAha 10 mudgaparNI tu kAkaimudrA sahetyapi / [amara0 kA0 2 varga 4 zlo0 113 ] iti / varNyate varNA / mArjArasyeva gandho'syA mArjAragandhikA / zinoti zimbiH, "chavi-chivi-" [ haimoMNAdisU0 706] iti vau nipAtyate, GayAM zimbI / sahate sahA, kSudrA cAsau sahA ca kSudrasahA / hasyate hAsA / raGgatyavazya raGgaNI / 15 zUrpa iva parNAnyasyAH zUrpaparNI, ke zUryaparNikA / Aha ca--- mudgaparNI kSudrasahA zimbI mArjAragandhikA / vanajA raGgaNI hAsA zUrpaparNI budhaiH smRtA // [ dhanva0 varga 1 zloka 138 ] iti / tathA ca mudgaparNI kSudrasahA zUrpaparNI ku( ? tu ) raGgaNI / vanajA riGgaNI zimbI siMhI mArjAragandhikA // ] iti / mudgaparNInAmAni / loke tu 'mudagavanI' iti prasidbhiH // 211 // 1degmudgA vanyA mArjAragandhikA / zivA kSudrasahA hrAso raGgaNo sUryaparNikA // 211 // ni0|| 2 vyAkhyAsudhAyAM 'kAkamudgA' iti pAThAnusAreNa "ISat kam 'ISadarthe' [pA. 6.3.105] iti koH kAdezaH, kAkena-ISajjalena mudaM gacchati 'gamazca' [pA0 3. 2. 47] iti DaH / yadvA kAkA mudgAH-harSaprAptA yasyAm / " iti vyAkhyAnaM vartate / / 20 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 saTIke nighaNTuzeSe [pralo0 212bhUmyAmalakyomAmalA bahupatrI vitunnakaH / tAmalakyajjhaTA'jjhATA tAlikA ca tamAlinI // 212 // bhUmerAmalakI bhUmyAmalakI, tasyAm / Amalate AmalA, AmalakItvAt / bahUni patrANyasyA bhuptrii| vitudyate vitunnaH ke vitunnakaH / tAmyati tAma5 lakI, "kIcaka-pecaka-" [ haimoNAdisU0 33 ] ityake nipAtyate / at-Azcarya kArI jhaTA-saGghAto'syA ajjhaTA / "AzcayakArisaGghAtA" iti kSIrasvAmI / atAzcarye, adbhutavad jhATaH-saGghAto'styasyA ajjhATA, abhrAditvAdaH / tADayati mAlAstAlI, Da-layoraikyAt , svArthika ke tAlikA / tamAlAH santyasyAH tmaalinii| Aha ca tAmalakyuttamA tAlI tamAlaM tu tamAlinI / vitunnakastvajjhaTA ca jhATA sA''malakIti ca // 1 [dhanva varga 3 zlo0 84 ] iti / bhUmyAmalakInAmAni / loke tu 'bhuiMAmalI' iti prasiddhiH // 212 // haridrAyAM varNavatI kAzcanI vrvrnninii| 15 nizAkhyA rajanigaurI pItikA mehaghAtinI // 213 // vezyA viTapriyA piGgA haritA ca tringgnnii| hari-pItavarNaM drAti-gacchati haridrA, tasyAm / varNo vidyate'syA vrnnvtii| kAJcanavarNatvAt kAJcanI. varNena pIteyam / varo varNo'styasyA varavarNinI / nizAyA AkhyA asyA nizAkhyA, rAtriparyAyetyarthaH / "raJjI rAge" rajya te anayA 20 rajaniH, "rajeH kit" [haimoNAdisU0 681] iti kidaniH / gaurI varNena / pIto varNo'styasyAH pItikA, "ato'nekasvarAt" [ siddha 0 7. 2. 6 ] itIkaH / ___vezyeva vezyA / ata eva viTAnAM priyA viTapriyA / piGgA haritA ca varNena / taraGgAH santyasyAM taraGgiNI / Aha ca25 haridrA pItikA piGgA rajanI raJjanI nizA / gaurI varNavatI pItA haritA varavarNinI // 2 "atha vitunnakaH // jhaTA'malA'jjhaTA tAlI zivA tAmalakIti ca / "ityamaraH [kA02 varga zlo0 126-27] // 3 yA pItA tathA haTTavilAsinI / ni0 // 4-5 piNDA pratau pAThaH // Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216] dvitIyo gulmakANDaH / 119 haladI halanA zreSThA jJeyA vargavilAsinI / viSaghnI ca jayantI ca dIrgharaktA suraGgiNI // [dhanva0 varga 1 zlo0 54-55 ] iti / haridrAnAmAni / loke tu 'haladra' iti prasiddhiH / prepunATe tu dadrughnazcakrahazcakramardakaH // 214 // meSAkSo meSakusumaH padmATeDagajAvapi / prapuNati prapunAti vA prapunATaH, "kapATa-" [ haimoNAdisU0148] ityATe nipAtyate, tatra / dadu hanti dadrughnaH / cakrANi-dadrumaNDalAni hanti cakrahaH, "kvacit" [ siddha 05. 1.171] iti DaH / cakrANi mRdgAti cakramardakaH // 214 // meSavad akSINyasya meSAkSaH uraNAkSaH / meSAkArANi kusumAnyasya meSa- 10 kusumaH / padmavad ATayati padmATaH / eDavanmeSAkRtitvAd gajyate-zabdyate eddgjH| Ahuzca cakramardaH smRtazcakrI prapunATazca nAmataH / / 15 20 ] iti / tathA ca cakramardastveDagajo meSAkSA'NDagajaH smRtaH / prapunATaH prapunaTazcakrI tvA''vartakaH sa ca // [ dhanva0 varga 4 zlo0 5 ] iti / [prapunATanAmAni] / etasya loke 'pamADa' iti prasiddhiH / muNDayAM muNDanikA bhikSuH zrAvaNI jIvabodhanI // 215 // zravaNA zravaNazIrSA pravrajitA tapasvinI / muNDyate muNDI, tasyAm / muNDanaM vidyate'syAH muNDanikA, "ato'nekasvarAt" [ siddha 0 7. 2 6 ] itIkaH / bhikSaNazIlA bhikSuH, "san bhikSA-'' [siddha 0 5. 2. 33 ] ityuH / zravaNAnAmiyaM zrAvaNI, "tasyedam" [ siddha 0 6. 3.160 ] 3. ityag / jIvAn bodhayati jIvabodhanI // 215 / / 1 prapunnATe ni0 // 2 deg3cakrAkazcakra nideg // Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 120 saTIke nighaNTuzeSe [glo0 216zrUyate zravaNA, "tR-kR-za-" [haimoNAdisU0 187] ityaNaH / zravaNAnAM zIrSamiva zravaNazIrSA / pratriyate (! pravrajyate) pravrajitA / tapo vidyate'syAH tpsvinii| Aha ca zrAvaNI syAnmuNDanikA bhikSuH zravaNazIrSikA zravaNAhvA pravrajitA parivrAjI tapodhanA // [dhanva0 varga 1 zlo0 159] zrAvaNI zrAvitA pUrva gAlavena mahAtmanA / AtreyasyaiSikA coktA chinnagranthanikA ca sA / ] iti / muNDInAmAni / loke tu 'moDatherI' iti prasidbhiH / mahAzrAvaNikAyAM tu vyathA kadambapuSpikA // 216 // granthikA locanIyA ca chinnagranthanikA'pi ca / mahatI cAsau zrAvaNikA ca mahAzrAvaNikA, tasyAm / vyathate iti vyathA / kadambasyeva puSpANyasyAH kadambapuSpI, ke kadambapuSpikA // 216 // 15 granthiratrAsti granthikA, vrIhyAditvAdikaH / locyate iti locanIyA / chinnA cAsau granthanikA ca chinnagranthanikA / Aha ca mahAzrAvaNyathA'nyA tu locanIyA tathA'parA / kadambapuSpikA coktA chinnagranthanikA ca sA / 1 [dhanva0 varga 1 zlo0 160 ] iti / etasyA loke 'mahAmuNDI' iti prasiddhiH / bAkucyAM syAt kAlameSI durgandhA kuSThanAzanI // 217 / / pUtiparNI momarAjI suvallI somavallikA / avalgujaH kRSNaphalIndulekhA pUtiphalyapi // 218 / / "vAtaM saGkocayati" iti vacanAd bAkucI, pRSodarAditvAt , tasyAm / kAlena 25 miSyate-zadyate (! zabdyate) kAlameSI, kRSNaphalatvAt / duSTo gandho'syA durgandhA / kuSTaM nAzayati kuSThanAzanI // 217 // . pUtIni parNAnyasthAH pUtiparNI, "pAka-karNa-parNa-'' [siddha 0 2.4.55] iti GIH / somena AhlAdanena rAjate somraajii| zobhanA valI suvllii| somasya 1 tvavyathA ni0 // 2 lobhanIyA ni0 // 3 kRSNaphalA durlekhA ni0 / / 20 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyo gulmkaannddH|| vallikA somapallikA / avalgoH-aramyAjjAto avalgujaH / kRSNAni phalAnyasyAH kRSNaphalI / indorlekheva indulekhA / pUtiH phaleSu asyAH pUtiphalI, "pAka-karNa 10 yadAha avalgujaH somarAjI suvalliH somavallikA // kAlameSI kRSNaphalA bAkucI pUtiphalyapi / [amara0 kA0 2 varga 4 zlo0 95-96 ] iti / tathA ca-- bAkucI somarAjI ca somavallI suvallyapi / avalgujaH kRSNaphalI saiva pUtiphalI matA // candralekhendulekhA ca zazilekhA ca sA matA / pUtiparNI kAlameSI durgandhA kuSThanAzanI // [dhanva0 varga 1 zlo0 165-66 ] iti / bAkucInAmAni / loke tu 'bAbacI' iti prasiddhiH // 218 // rAsnAyAM zreyasI rasyA rasanA'tirasA rsaa| 15 elAparNI gandhamUlA suvahA mArutApahA // 219 // rasatyanayA rasyate vA rAsnA, "raservA" [haimoNAdisU0 260] iti vikalpena Nit naH, tasyAm / zreyasI zreSThA / rasyate iti rasyA / rasyate rasanA / rasama karNa-parNa" [siddha 0 2. 4. 55] iti GIH / gandho mUle'syA gandhamUlA / 20 suSTu vahati suvahA / mArutamapahanti mArutApahA / Aha ca rAsnA yuktarasA rasyA zreyasI rasanA rasA / sugandhamUlA'tirasA saiva yuktarasA smRtA // [ dhanva0 varga 1 zlo0 270 ] iti / rAsnAnAmAni / loke tu 'rATha' iti prasiddhiH // 219 // nAkulyAM sarpagandhA sugandhA cIritapatrikA / 1 degndhA tu sugandhA vAripatrakA ni0 // Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 . saTIke nighaNTuzeSe [zlo0 220___ nakulAnAmiyaM nAkulI, priyatvAt , "tasyedam " [siddha 06.3. 160] ityaN , tasyAm / sarpa iva gandho'syAH sarpagandhA / zobhano gandho'syAH sugandhA / cIritAni patrANyasyAH cIritapatrikA / yadAha nAkulI surasA nAgasugandhA gandhanAkulI // nakuleSTA bhujaGgAkSI chatrAkI suvahA ca sA / [amara0 kA02 varga 4 zlo0 114-15] iti / nAkulInAmAni / loke tu 'naulI' iti prasiddhiH / gandhanAkulikAyAM tu sarpAkSI viSamardanI // 230 // mahAsugandhA suvahA chatrAkI nakulapriyA / 10 gandhopalakSitA nAkulikA gandhanAkulikA, tasyAm / sarpasyeva akSINyasyAH sarpAkSI / viSaM mRdnAti viSamardanI // 220 // mahatI cAso sugandhA ca mhaasugndhaa| suSThu vahati suvahA / chatramakatiyAti chatrAkI chatrAbhapatrA / nakulAnAM priyA nakulapriyA / Aha ca sarpAkSI nakuleSTA ca chatrAkI viSamardanI // ___ [ dhanva0 varga 4 zlo0 105 ] iti / kuTherake svarjakaH syAt kSudrapatraH kaiThiJjaraH // 221 // vaikuNThastIkSNagandhazca 20 kuThiH sautraH, kuNThati kuTheraH, "ku-gu-pati-kathi-" [ haimoNAdisU0 431] iti kid eraH pratyayaH, svArthike ke kuTherakaH, tatra / arjayati arjakaH, NakaH / kSudrANi patrANyasya kSudrapatraH / kaThinaM jArayati kaThiJjaraH, pRSodarAditvAt // 221 // vikuNThAyA ayaM vaikuNThaH, "tasyedam " [ siddha 0 6.3. 160] ityaN / tIkSNo gandho'sya tIkSNagandhaH / 1 degsA rAsnA sugadeg iti amarakoze pAThaH // 2 viSamardinI ni0 // 3 kuThiJjaraH ni0 // Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224] dvitIyo gulmakANDaH / 123 vttptrkH| parNAso bilvagandhazca 'dvitIyaH' aparaH kuTherakaH vaTapatrANIva patrANyasya [vaTapatraH, ke] vaTapatrakaH / parNaiH asati-dIpyate prnnaasH| bilva iva gandho'sya bilvagandhaH / . sa tu kRSNaH kerAlakaH // 22 // kaulatAlaH kRSNamallI mAlukaH kRSNamAlukaH / 'tuH' punararthe / 'saH' kuTherakaH kRSNaH' zyAmaH karoti karAlaH , "R-kR-mR-" [ haimoNAdisU0 475] ityAlaH, svArthike ke karAlakaH // 222 // kAlaM tADagrati kAlatAlaH, RphiDAditvAllatvam / kRSNA cAsau mallI ca tyate / kRSNazcAsau mAlukazca kRssnnmaalukH| Aha ca kuTherakastu vaikuNThaH kSudrapatro'rjakaH sitH| vaTapatraH kuThero'nyaH parNAso bilvagandhakaH / / kuTherakastRtIyo'nyo mAlukaH kRSNamAlukaH / kRSNArjakaH kAlatAlaH karAlaH kRSNamallikaH // 15 [ dhanva0 varga0 4 zlo0 54, 56 ] iti / trayo'pi kuTherakabhedAH / eSAM loke 'AjaU' iti prasiddhiH / tulasyAM surasA''pItA rAkSasI bahumaJjarI // 223 // grAmyA gaurI zakrapatnI bhUtanI devdundubhiH| 'tulaNa unmAne" tolyate tulasI, "phanasa-" [ haimoNAdisU0 573 ] 20 ityase nipAtyate / zobhano raso'syAH surasA / ApIyate raso'syAH ApItA / rakSasAmiyaM rAkSasI / bahvayaH maJjaryo'syAH bahumajarI // 223 // grAme bhavA grAmyA, "bhave" [ siddha 0 6.3. 123 ] iti yaH; grAme sAdhvI vA, 'tatra sAdhau" [siddha 0 7.1.15] iti yaH / gUyate gaurI, "khura-kSura-" [haimogAdisU0 396] iti re nipAtyate / zakrasya patnIva zakrapatnI / bhUtAni hanti 25 bhuutnii| devAnAM dundubhiriva devadundubhiH / Aha ca 1 sarAlakaH ni0 // 2 kAkatAlaH ni0 // 3 sA pretarAkSasI ni0 // 4 yasyA gaurI ni0 / Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 saTIke nighaNTuzeSe [pralo. 2 ApItA rAkSasI gaurI bhUtaghnI devadundubhiH // dhanva0 varga0 4 zlo0 50 ] iti / ___ tulasInAmAni / loke tu 'tulachI'' iti prasiddhiH / phaNijjake maricakaH kharapatro'lpapatrakaH // 224 // marUbako marubako jambhIro mArutaH phaNI / phaNAbhavarNatvAd dezyaH phaNijjakaH, tatra / mriyate anena maricaH, "mR-trapibhyAmicaH" [ haimoNAdisU0 117] iti icaH pratyayaH, svArthike ke maricakA / kharANi patrANyasya kharapatraH / alpaM-tucchaM patramasya alpapatraH, ke alpapatrakaH // 224 // 10 marau baka iva marUbakaH, pRSodarAditvAd dIrghaH; pakSe marubakaH / "jamU adane" jamyate jambhIraH, "jambhIrA-''bhIra-" [ haimoNAdisU0 422] ittIre nipAtyate / jambIro'pi / marudeva mArutaH, prajJAditvAdaN / phaNAH santyasya phaNI / 'Aha ca jambIraH kharapatrazca phaNI coktaH phaNijjakaH / marUbako marubako marunmaricakastathA // [dhanva0 varga 4 zloka0 52] iti / zrIyamANAyAM trAyantI kRtatrANA'drisAnujA // 225 / / vArSikaM badarA ghRSTiArAhI balabhadrikA / 30 trAyate trAyamANA, tasyAm / "Atmanepadamanityam" iti nyAyAt zatRpratyaye trAyantI / kRtaM trANamanayA kRttraannaa| adisAno jAtA adrisAnujA // 225 // varSAsu bhavaM vArSikam / 'bada sthairya' badati badarA. "Rcchi-caTi-vaTi-" [haimoNAdisU0 397] ityaraH / ghRSyate'nayA ghRSTiH, "striyAM ktiH" [ siddha0 5.3.91] iti ktiH / varAhasyeyaM vArAhI, "tasyedam" [ siddha 0 6.3. 160 ] iyaNa / 10 jjake prasthapuSpaH kharapatro'trapatrakaH ni0|| 2 trAyantI trAyamANAyAM kRtatrANAzighrasAnujA ni // 3 degvA "sutrANA ni0 // Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228] dvitIyo mulmakANDaH / balena bhadramasyAH balabhadrA, svArthike ke balabhadrikA / balena dIvyati buladevA / juhvatyanayA juhUH, "didyuddadRd-" [siddha 0 5.2. 83] iti kipi sAdhuH / trAyate sma trANA, "R-hI-vA-" [ siddha0 4.2. 76 ] iti tasya natvam / viSvaksenasya priyA viSvaksenapriyA / Aha ca trAyamANA kRtatrANA trAyantI trAyamANikA / " balabhadrA baladevA vArSikaM girisAnujA / [dhanva0 varga 1 zlo0 254 ] iti / trAyamANAnAmAni / loke tu 'trAyamANa' iti prasidbhiH // 226 // yavAsake dhanvayAso yAso dhanvayavAsakaH / / vIramUlo dIrghamUlo bAlapatro marudbhavaH // 227 // adhikaNTakaH kunAzastAmrabhUlI pratodanI / duHsparzA kacchurA'nantA mamudrAntA durAlamA / / 228 // "yuk mizraNe" yauti yabAsaH, "yu-balibhyAmAsaH" [haimoNAdisU0 574 ] ityAsaH, svArthike ke yavAsakaH, tatra / dhanvayAso marUdbhavatvAt / yAti-prasarati yavAsako dhnvyvaaskH| vIraM mUlamasya vIramUlaH / dIrgha mUlamasya diirghmuulH| bAla iva patrANyasya baalptrH| maruSu udbhavati marudbhavaH // 227 // adhikAni kaNTakAnyasya adhikaNTakaH / kuM-pRthvI nAzayati kunAzaH, duHsprshaa| kacchurogaM rAti-dadAti kacchurA, pRSodarAditvAt / nAsti anto'syA ?'. anantA / ata eva samudrAntA ca, dUravyApteH / kRcchrega labhyate-spRzyate duraalbhaa| Aha ca-- yAso yavAsako'nantA bAlapatro'dhikaNTakaH / vIramUlaH samudrAntA dIrghamUlo marUdbhavaH // dhanvayAso durAlambhA tAmramUlI ca kacchurA / durAlabhA ca duHsparzA yAso dhanvayavAsakaH / / . [ dhanva0 varga 1 zlo0 22, 20 ] iti / 1 dUramUlo ni0 // 2 kunAzako'dhiSTakaNTastAnamUlI pracodanaH / duHsparzaH kadeg niH|| Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 . saTIke nighaNTuzeSe [zlo0 229[yavAsakanAmAni] / etasya loke 'javAsau' iti prasiddhiH / dhanvantaristu bhedamAha-dhanvayAsa ityAdikasya loke 'dhamAsau' iti prasiddhiriti // 228 // kirAtatikte kairAto rAmasenaH kirAtakaH / _anAryatiktako haimo bhUnimbaH kANDatiktakaH // 229 // 5 kirAtadeze bhavastikto rasaH kirAtatiktaH, tatra / kirAtadeze bhavaH kairaatH| rAmA senA'sya rAmasenaH / kirati rogAn kirAtaH. "kR-vR-kalyali-" [ haimoNAdisU0 209 ] ityAtak , svArthike ke kiraatkH| anAryasya tiktaH anAryatiktaH, ke anAryatiktakaH / himasyAyaM haimaH, "tasyedam" [ siddha0 6.3.160 ] ityaN . zItalatvAt / bhuvi nimba iva bhuunimbH| kANDaH-kutsitazcAsau tiktazca 10 kANDatiktaH, ke kANDatiktakaH / Aha ca - kirAtatiktako haimaH kANDatiktaH kirAtakaH / bhUnimbo'nAryatiktazca kairAto rAmasenakaH // . kaiDaryaH picumandazca nimbo riSTo varatvacaH / chardano hiGguniryAsaH priyamAlazca parvataH // nepAlaH kathitazcAnyo jAtyazcaiSa jvarAntakaH / nADItikto'tiktazca nidrAriH sannipAtahA // [dhanva0 varga 1 zlo0 33-35 ] iti / kirAtanAmAni / loke tu 'kirAyatA' iti prasiddhiH // 229 // kuSThe tu pAkalaM rAmaM vAnIraM vApyamutpalam / 0 vAnIraja pAribhavyaM kauravyaM vyAdhinAmakam // 330 // kuSNAti kuSTham, "kuServA" [haimoNAdisU0 164 ] iti vikalpena kit ThaH, puM-klIbaliGgaH, tatra / pAkalaM vyAdhitvAt ; pAkaM lAti vA, "kvacit" [ siddha 0 5. 1. 171] iti DaH / ramate rAmam, " vA jvalAdi-" [siddha 0 5.1. 62 ] : iti NaH, kliiblinggH| "vana sambhaktau" vanyate vAnIram, "vani-vapibhyAM Nit" 2. [haimoNAdisU0 421] iti NidIraH / vApyAM bhavaM vApyam, "bhave" [siddha 0 6. 3. 123 1 iti yaH / vyApyamityeke / utpalaM dAhahRttvAt, utpalapuSpatvAdvA / 1 rajaM vApibhAvyaM kauravaM ni0 // Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 231] dvitIyo gulmkaannddH| 127 vAnIre jAtaM vAnIrajam / pAriSu-toyAzayeSu bhavati pAribhavyam , "bhavya-geya-" [siddha 0 5. 1. 7] iti sAdhuH / kurau bhavaM kauravyam, pRSodarAditvAt / vyAdhernAmAsya vyAdhinAmakam / yadamaraH vyAdhiH kuSThaM pAribhavyaM vyApyaM pAkalamutpalam / vApyaM vAnIrajaM rAmaM kauberaM pAribhavyakam // kA0 2 varga 4 zlo0 126] iti / tathA ca kuSThaM rogo gado vyAdhirutpalaM pAkalaM rujA / kuSThanAmAni / loke tu 'upaloTha' iti prasiddhiH // 230 // 10 hIberodIcya vajrANi piGgamAcamanaM kaMcam // 23 // "vADraG AplAve' vADate vAlama , RphiDAditvAd Dasya laH; valati vA, "vA jvalAdi-" [siddha 0 5.1.62] iti NaH, svArthike ke vAlakam , puM-klIbaliGgaH, tatra / / 'jala kezAkhyam' iti jala-kezayorAkhyA-nAmA'sya jalAkhyaM kezAkhyaM ca, tena / nIraM vArItyAdi, keza ityAdi / barhate-vardhate bahiSTham , "paThedhiThAdayaH" [ haimoNAdisU0 166] iti The nipAtyate / dIrghANi romANyasya dIrgharomakam / jihetIva hIberam , "zaterAdayaH" [haimoNAdisU0 432 ] iti kere nipAtyate / udIci bhavaM udIcyam / "vaja gatau" vajati vajram , "bhI-vRdhi-'' [haimoNAdisU0 387] iti raH, puM-klIbaliGgaH / pIyate piGgam , "sphuli-kali-" haimoNAdisU0 102] itIGgak / 30 "camU adane" Acamyate Acamanam / "kaci bandhane" kacate kacam , ac / AhAmaraH vAlaM hIbera-barhiSThodIcyaM kezA-'mbunAma ca / [ kA0 2 varga 4 zlo0 122 ] iti / tathA ca--- 5 vAlakaM vAri toyaM ca hIberaM jalamambu ca / kezaM vajramudIcyaM ca piGgamAcamanaM kacam // [ dhanva0 varga 1 zlo0 47 ] iti / 1 rucam ni0 // Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * saTIka nighaNTuzeSe [glo0 232hIberanAmAni / loke tu 'vAlau' iti prasidbhiH // 231 // zaTayAM palAzaH SaDgranthA gandholI himajA vdhuuH| karcuraH suvratA gandhamUlI pRthupalAzikA // 232 // "zaTa rujA-vizaraNa-gatyavasAdaneSu' zaTati zaTI, aci GIH / kecit 5 SaTIti mUrdhanyAdimAhuH, zaDhItyapi, tasyAm / palAzAH santyasya palAzaH, abhrAditvAdaH / SaD granthayo'syAH SaDgranthA / gandhayati-ardayati gandholI, "piJcholakallola-" [ haimoNAdisU0 495 ] ityole nipAtyate / hime jAtA himajA / uhyate vadhUH, "vaherdha ca" [haimoNAdisU0 832 ] ityUH / karoti karcuraH, "sindUra karcura-" [haimoNAdisU0 430 ] ityUre nipAtyate / zobhano(? naM) vrato(tama)'syAH 10 mutratA / gandhayuktaM mUlamasyAH gandhamUlI / pRthvI cAsau palAzikA ca pRthupalAzikA / Aha ca zaTI paTI palAzaH syAt jJeyA pRthupalAzikA / sugandhamUlA gandholI SaDgranthA suvratA vadhUH // . [ dhanva0 varga 1 zlo0 61 ] iti / 15 zaTInAmAni / loke tu 'zaDhi' iti prasiddhiH // 232 // elAvAluke tvaileyaM vAlukaM harivAlukam / sugamdhyAlukamelvaoNlaM durvarNa prasaraM dRDham // 233 // elAvad valate elAvAlukam , "kaJcukAMzuka-" [ haimoNAdisU0 57 ]ityuke sAdhuH, tatra / elAyA idam aileyam, "tasyedam-" [siddha 0 6.3. 160] ityeyaN / 30 klate vaoNlakam , "kaJcukAMzuka-'' [ haimoNAdisU0 57] ityuke sAdhuH / hari-piGgaM vAlukaM harivAlukam / zobhanI gandho'syeti sugandhi, "su-pUtyutsurabhergandhAdid guNe" [siddha 0 7.3. 144] iti samAsAnta it / "Rk gatau" iyarti Alu, "kaM prApaNe ca" Rcchati vA "R-tR-za-" [haimoNAdisU0 727] iti NiduH rakArasya latvaM ca, svArthike ke Alukam / pRSodarAditvAd dIrdhe AlUkamapi / elAvad valate 35 elvAlam , pRSodarAditvAt / duSTo varNo'sya durvarNam / prasarati-vardhate prasaram / dRDhaM sthiram / Aha ca elAvAlukamAlUkaM vAlukaM harivAlukam / 1 gandhAlI ni0 // 2 degthuphalA * ni0 // 3 deglvAla duni0 // Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236] dvitIyo gulmakANDaH / 129 elvAlakaM kapitthaM ca durvarNaM prasaraM dRDham // [dhanva0 varga 3 zlo0 76] iti / etasya loke 'elIyau' iti prasiddhiH // 233 // kuGkame raktaparyAyaM saGkocapizunaM varam / dhIraM kusumbhaM ghusaNaM pItaM vAlhIka-pItane // 234 // kazmIrajaM vahnizikhaM varNa lohitacandanam / "kuki vRki AdAne" kukyate kuGkumam , "kunduma-linduma-" [haimoNAdisU0 352 ] ityume nipAtyate, klIbaliGgo'yam / vAcaspatistu 'nidAghe'pi kuGkumaH sukhaH syAt" iti puMsyAha, tatra / raktaparyAyaM raktArakhyam / saGkocasya pizunaMsUcakaM saGkocapizunam / saGkocaM pizunaM ceti dve nAmnI ityanye / viyate varam , 10 "yuvarNa-" [siddha 0 5.3. 28] ityal / dhIraM sthirarAgam , dhIyate dhIram, "iNdhAgbhyAM vA" [ haimoNAdisU0 389] iti kit raH / "kusac zleghe" dantyAntaH, kusyate kusumbham , "kA-kusibhyAM kumbhaH" [ haimoNAdisU0 337] iti kidumbhaH / ghuSyate anenAGgaM dhuMSate-kAntiM karoti vA ghusRNam , "bhrUNa-tRNa-" [haimoNAdisU0 186] iti Ne nipAtyate / dezyAmapyayam / pIyate sma pItam , pItayati vA / vA- 15 lhIkeSu jAtaM vAlhIkam , "kopAntyAt-" [siddha0 6.3. 56] ityaN / vAlhikamapi / pItayatyaGgaM pItanam // 234 // kazmIreSu jAtaM kazmIrajam / vaDheriva zikhA-kesaro'sya vahnizikham / varNyate varNam , al pratyayaH; biyate vA, "iNurvizA-veNi-" [haimoNAdisU0 182 ] iti NaH, klIbaliGgaH / varNyamapi / lohitaM candanamiva lohitacandanam / Aha ca- 30 kuGkama rudhiraM raktamasRgasraM ca pItakam / kAzmIraM cAru vAlhIkaM saGkocaM pizunaM varam // . . . [dhanva0 varga 3 zlo0 12 ] iti / [kuGkumanAmAni / ] etasya loke 'kesara' 'kuGkuma' iti vA prasiddhiH / jAtyAM tu rajaniH puSpA mAlatI tailabhAvinI // 235 // 25 priyaMvadA hRdyagandhA manojJA sumanA ltaa| 1degnaM zukam / horaM ni0 // 2 varaM loMdeg ni0 // 17 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 saTIke nighaNTuzeSe [ zlo0 236 tasyAm / rajyati rajaniH, "rajeH kit" [ haimoNAdisU0 681 ] iti kidaniH / puSpati puSpA / mAlayatyAmodairmAlatI, "puta-pitta-" [ haimogAdisU0 204] iti . te nipAtyate / tailaM bhAvayati tailabhAvinI // 235 // 5 priyaM vadati priyaMvadA / hRdyo gandho'syA hRdyagandhA / [manojJA] manoharA / suSThu manyate sumanA / lAti lAyate vA latA, "pRSi raJji-" [haimoNAdisU0 208] jAtI manojJA sumanA rAjaputrI priyaMvadA / mAlatI hRdyagandhA ca vetikA tailabhAvinI / / [dhanva0 varga 5 zlo0 137 ] iti / jAtInAmAni / loke tu 'jAi' iti prasiddhiH / tasyAstu kalikAyAM syAt paraMtrI saumanasAyanI // 236 // 'tuH' punararthe / 'tasyAH' jAtyAH kalikAyAM syAt patati patnI, "nIdAv." [siddha 0 5.2.88] iti traTa / sumanasAmiyaM saumanasAyanI // 236 // 15 jAtIphale jAtikozaM zAlUkaM mAlatIphalam / majjasAraM jAtisUtaM zauNDaM saumanasaM puTam // 237 // jAtyAH phalaM jAtIphalam , GyAM prayogadarzanAt, tiganto'pyayam iti uyuktA iti na sidhyati, tatra / jAtiphalamityapi / jAtIlatAyAH kozaM jAtikozam . - jAtisasyAkhyam / jaatiritypi| "zala gatau" zalati zAlUkam , "zalyalerNit" 20 [haimoNAdisU0 59] ityUkaH / mAlalyAH phalaM mAlatIphalam / majjani sAro'sya majja sAram / jAtyAH sUtaM jAtisUtam / zauNDa iva zauNDam , madakartRtvAt / sumanasAM-devAnAmidaM saumanasam, "tasyedam" [siddha 0 6. 3.160] ityaN / "puTa luTat saMzleSaNe" puTati puTam , "nAmyupAntya-'' [siddha0 5.1.54 ] iti kaH, puM-klIbaliGgaH / Aha ca jAtIphalaM jAtisasya zAlUkaM mAlatIphalam / majjAsAraM jAtisUtaM puTaM saumanasaM phalam // 25 etasya loke 'jAiphala' iti prasiddhiH // 237 // Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 239] dvitoyo gulmkaannddH| yUthikAyAM bAlapuSpI mAgadhI gndhyuuthikaa| guNojjvalA puNyagandhA cArumoTA shikhnnddinii||238|| ambaSThA gaNikA yUyate-mizrIkriyate yUthI , 'patha-yUtha-" [haimoNAdisU0 231 ] iti the nipAtyate, ke yUyikA, yUthaH-jAlakamastyasyAM vA, "ato'nekasvarAt" [siddha 0 7. / 2. 6] itIkaH, tasyAm / bAlAni puSpANyasyA bAlapuSpI, "asatkANDaprAnta-" [siddha0 2. 4. 56 ] iti GIH / magadhadeze bhavA mAgadhI, "bhave" [ siddha 0 6. 3. 123 ] ityaNa, "aNajeye." [siddha 0 2. 4. 20] iti DIH / gandhasya yUthikA gandhayathikA / guNairujjvalA guNojjvalA / puNyo gandho'syAH puNyagandhA / cArumA pradhAnagandhazrIH tAmaTati cArumoTA, pRSodarAditvAt / zikhaNDAH 10 santyasyAM zikhaNDinI // 238 // ambe tiSThati ambaSThA, "sthA-pA-snA-traH kaH" [ siddha0 5. 1. 142] iti kaH pratyayaH, go-'mbA-'mba-savya-" [ siddha0 2. 3. 30 ] ityAdinA Satvam / gaNayati gaNikA, Nake Ap , cittAkarSaNAt / Aha ca- / yUthikA bAlapuSpI ca puNyagandhA guNojjvalA / gaNikA cArumoTA ca zikhaNDI dhanva0 varga 5 zlo0 148 ] iti / etasyA loke 'jUhI' iti prasiddhiH / sA tu pItA syAddhamapuSpikA / 'sA' yUthikA 'pItA' pItavarNA hemavarNaM puSpamasyA hemapuSpI, "asatkANDa- 20 prAntazataikAJcaH puSpAt" [ siddha0 2. 4. 56 ] iti GIH, svArthike ke hemapuSpikA / Aha ca svarNayUthikA // yUthazAlinI [ dhanva0 varga 5 zlo0 148-49 ] iti / etasyA loke 'suvarNajUhI' iti prasiddhiH / iha prastAvAt zaGkhayUthikA'pi 25 jJeyA / Aha ca proktA'nyA zaGkhadhavalA nAmataH zaGkhayUthikA / [dhanva0 varga 5 zlo0 149 ] iti / Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 saTIke nighaNTuzeSe [pralo0 239kunde mAdhyaH sadApuSpI makarando manoharaH // 239 / / aTTahAso bhRGgamitraM zAlyodenopamazca saH / kundyati kundam , pRSodarAditvAt ; kunda iti mAlA, tatra / mAghe mAsi bhavo mAdhyaH, "bhave" [ siddha0 6. 3. 123 ] iti yaH / sadA puSpANyasyAH 5 sadApuSpI / maGkayate-maNDyate anena makarandaH, "kumuda-" [ haimoNAdisU0 244 ] iti ude [pratyayAdeH atve] nipAtyate / mano harati manoharaH // 239 // aTTahAsa iva aTTahAsaH, zvetatvAt / bhRGgasya mitraM bhRGgamitram / zAlyodanenopamA'sya zAlyodanopamaH / Aha ca kundaH sumakarandazca zvetapuSpo manoharaH / aTTATTahAso bhRGgastu zuklazAlyodanopamaH // [dhanva0 varga 5 zlo0 150 ] iti / etasya loke 'kunda' iti prasiddhiH / syAnavamAlikAyAM tu nemAlI vanamAlinI // 24 // saptalA sukumArA'tisurabhiH zazigandhikA / kAntA vibhAvarI grISmA praiSmikA zikhariNyapi // 241 // navA stutyA mAlA'syA navamAlikA, tasyAm / nemasya AlirasyA nemaalii| vane mAlate ityevaMzIlA vanamAlinI // 240 // sapta-mano buddhimindriyANi ca lAti saptalAH sapati-samavaiti vA, "muralorala-" [ haimoNAdisU0 474 ] ityale nipAtyate / sutarAM kAmyate sukumArA, 3.) " kamerata ucca" [haimoNAdisU0 409] ityAraH / atisurabhiH, atisau 15 kamanIyatvAt / vibhAtIti vani pratyaye GyAM ca vibhAvarI / "grasUG glasUG adane" grasate grISmA, "rukma-grISma-" [haimoNAdisU0 346 ] iti me nipAtyate; 25 iti ikaN pratyayaH / zikharamastyasyAH zikhariNI / Aha ca-- suratiH zizugandhikA ni0 // Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 133 243 ] dvitIyo gulmkaannddH| grISmA'tisurabhiH kAntA sugandhA vanamAlinI / sukumArA zikhariNI nemAlI navamAlikA // [ dhanva0 varga 5 zlo0 140 ] iti / . etasyA loke 'nImAlI' iti prasiddhiH // 241 // mallikAyAM zItabhIrurmadayantI pramodanI / NAdisU0 607 ] iti iH, svArthike ke mallikAH "dR-ka-nR-' [ haimoNAdisU0 27] ityako vA , tasyAm / zItAd bhIruH zItabhIruH, grISmakatvAt / madayati madayantI, zatRpratyayaH / pramodyate'nayA pramodanI, anaT / aSTau padAnyasyA aSTApadI, 10 "nAmni" [ siddha 0 3.2.75 ] iti dIrghaH / tRNazUle-gulme sAdhu tRNazUlyam / goriva akSINyasyA gavAkSI / bhuvi padamasyA bhUpadI / Aha ca--- mallikA zItabhIruzca madayantI pramodanI / madanIyA gavAkSI ca bhUpadyaSTApadI tathA // [dhanva0 varga 5 zloka 134 ] iti / Aha ca(? tathA) tRNamUlyaM tu mallikA // bhUpadI zItabhIruzca [ amara0 kA0 2 varga 4 zlo0 69-70 ] iti / mallikAnAmAni / loke tu 'kevaDI' iti prasiddhiH // 242 // 3c suvarSA tripuTA vyasrA surUpA muktabandhanI // 243 // varSAsu bhavA vArSikI, "varSAkAlebhyaH" [ siddha 0 6.3.80 ] itIkaNa , tasyAm / SaTpadAnAnandayati SaTpadAnandA / zrIvidyate'syAH zrImatI / zobhano bhago'syAH subhgaa| prINAti priyA, "nAmyupAntya-" [siddha 5.1.54 ] iti 25 kaH / zobhano varSo'syAH suvarSA / trINi puTAnyasyAH tripuTA / trayaH asrAH 1 mudrite'mare 'tRNazUnya' iti pATho dRzyate // Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saTIke nighaNTuzeSe [zlo0 244asyAH tryasrA / zobhanaM rUpamasyAH surUpA / muktaM bandhanamasyAH muktabandhanI / Aha ca vArSikI tripuTA tryamrA surUpA subhagA priyA / zrImatI SaTpadAnandA suvarSA muktabandhanI // [ dhanva0 varga 5 zloka 136 ] iti / * mallikAvizeSo'yam // 243 // kumAryA kaNikA cArukesarA bhRGgasammatA / taraNI rAmataraNI gandhADhayA kanyakA sahA // 244 // kuM-bhUmiM mArayati kumArI kutsito mAro'syA iti vA, tasyAm / kubjakastaraNI vallI kumAryalikulapriyA / ] iti / rAmA cAsau taraNI ca rAmataraNI / gandhena ADhayA gandhADhayA / 13 kanati-dIpyate kanyA, "sthA-chA-mA-" [ haimoNAdisU0 357 ] iti yaH, ke kanyakAH kumArIparyAyA vA / sahate parimalaM sahA, ac / Aha ca taraNI rAmataraNI varNinI cArukesarA / ramyA kumArI gandhADhyA dvirephagaNasammatA // [dhanva0 varga 5 zloka 145] iti / 110 etasyA loke 'sevaMtrI' iti prasiddhiH // 244 // amilAte syAdamlAto'parimlAno mahAsahA / raktapuSpaH kurabakaH pItapuSpaH kuraNTakaH // 245 // iti te nipAtyate, tatra / na mlAyati amlAtaH, "puta-pitta-" [ haimoNAdisU0 204 ] 35 iti te nipAtyate / na parimlAyate aparimlAnaH / mahatI cAsau sahA ca mahA sahA / raktAni puSpANyasya raktapuSpaH / [ ko rUyate- aryate kuravakaH, "ko ruruNTi-raNTibhyaH" haimoNAdisU0 28 iti akaH pratyayaH / ] pItAni puSpANyasya Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyo gulmkaannddH| 135 piitpusspH| "raNTiH prANaharaNe" sautraH, ko raNTati kuraNTakaH, "ko ru-ruNTiraNTibhyaH" [ haimoNAdisU0 28 ] ityakaH pratyayaH / "ko ramyate kuraNTakaH" iti kSIrasvAmI / kuraNDako'pi / Aha ca amilAto'parimlAnastathaivA'mlAtakaH smRtaH / raktapuSpaH kurabakaH pItapuSpaH kuraNTakaH // ] iti / etasya 'vAnau' iti prasiddhiH // 245 // saireyekaH sahacaro jhiNTI sahAcarazca sH| 'saH' amilAtaH sIre bhavaH saireyaH, "bhave" [ siddha0 6. 3. 123 ] ityeyaNa, svArthika ke saireyakaH / saha carati sahacaraH / 'jhim' iti raTatIti jhiNTI, 10 pRSodarAditvAt / saha Acarati sahAcaraH / Aha ca saireyakaH sahacaraH saireyazca sahAcaraH / [ dhanva0 varga 1 0 278 ] iti / / sa tu raktaH kurabakaH syAt pItastu kuraNTakaH // 246 // nIla Artagalo dAsI bANa odanapAkyapi / 'tuH' punararthe / 'saH' sahacaraH 'raktaH' raktavarNaH kau rUyate-aryate kurabakaH, "ko ru-ruNTi-raNTibhyaH" [ haimoNAdisU0 28 ] iti akaH pratyayaH / 'tuH' punararthe / 'pItaH' pItavarNaH 'syAd' bhavet kuraNTakaH, etasya sAdhanA pUrvavat // 246 // ___'nIlaH' nIlavarNaH ArtaH-kSINo galati ArtagalaH / dasyati-kSIyate dAsI, gaurAditvAd GIH / "vaNa zabde" vaNyate bANaH, ghaJ pratyayaH, dviliGgaH / 2) odanasyeva pAko'syA odanapAkI, "pAka-karga-pa" [ siddha0 2.4.55 ] iti GIH / Aha ca pIto rakto'tha nIlazca kusumaistaM vibhAvayet // pItaH kuraNTako jJeyo raktaH kurabakaH smRtaH / nIla Artagalo dAsI bANa odanapAkyapi // [ dhanva0 varga 1 zlo0 278-79 ] iti / 1 amare tu 'sairIyaka' ityapi dRzyate // Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 saTIke nighaNTuzeSe [glo0 247tathA ca amarasiMhaH-- sahA kumArI taraNiramlAnastu mahAsahA // tatra zoNe kurabakastatra pIte kuraNTakaH / nIlI jhiNTI dvayorbANA dAsI cA''rtagalazca sA // . saireyakastu jhiNTI syAt [tasmin kuravako'ruNe / pItA kuraNTako jhiNTI ] tasmin sahacarI dvayoH // [kA0 2 varga 4 zlo0 73-75 ] iti / etasya loke "kaMTAselau" iti prasiddhiH / kiGkirAte kiGkirATaH pItabhadraH pralobhyapi // 24 // 1 . kutsitaM kirati kiGkirAtaH, "kR-vR-kalyali" [ haimoNAdisU0 209] ityA taka; kiJcit kirAtaH-kho vA, tatra / "kiro lazca vA" [ haimoNAdisU0 147 ] iti kidATe pratyaye kiGkirATaH / pItazcAsau bhadrazca pItabhadraH / pralubhyatItyevaM zIlaH pralobhI, "ajAteH zIle" [ siddha 0 5.1.154 ] iti Nin // 247 // citrake vallarI vyAlaH pAThIno dAruNaH kuTaH / 15 jyotiSko jaraNo'gnyAkhyo valina dvIpi-pAThinaH // 248 // cetati cit , citaH-jantUn trAyate citraH, "kvacit" [ siddha0 5.1. "171 ] iti DaH, svArthika ke citrakaH, tatra / "vali valli saMvaraNe" vallate vallarI, "jaThara-krakara-" [ haimoNAdisU0 403 ] ityare nipAtyate / vizeSeNa A-samantAd aDati lAti vA vyAlaH, atra Dasya latvamaikyAt / paThati pAThInaH, 20 "paTherNit" [ haimoNAdisU0 287 ] iti NidInaH / "dRz vidAraNe" Nau dArayati dAruNaH, "R-kR-va-dhR-dAri ya uNaH" [ haimoNAdisU0 196 ] iti unnH| "kuTat kauTilye" kuTati kuTaH, "nAmyupAntya" [ siddha 0 5.1.54 ] iti kaH / jyotireva jyotisskH| jIryate anena jaraNaH / agnerAkhyA'sya agnyAkhyaH / vali:-tvaksaGkoco'styasya valinaH, anggaaditvaannH| dvIpo'styasya dvIpI / pATho25 'syAstIti pAThI / Aha ca citrako dahano vyAlaH pAThIno dAruNo'gnikaH / . . jyotiSko vallarI vahniH pAThI pAlI kuTaH zikhI // [ dhanva0 varga 2 zlo0 80 ] iti / Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 137 25 // dvitIyo gulmkaannddH| etasya loke 'citraka' iti prasiddhiH // 248 // vAsantyAM syAt prahasantI suvasantA vasantajA / sevyA'libAndhavA zItasaMvAsA zIkarA ca sA // 249 // vasante bhavA vAsantI, "bhartu-sandhyAderaN" [siddha 0 6.3.89 ] ityaN / vasante puSpati vA, Rtvag , "agoye-" [siddha 0 2.4.20 ] iti GIH, tasyAm / / prahasati prahasantI, shtRprtyyH| zobhano vasanto'syAH suvasantA / vasante jAtA vasantajA, "kacid" [ siddha 0 5.1.171 ] iti DaH / sevyA sevanIyA / alInAM-bhramarANAM bAndhavA alibAndhavA / zIte saMvAso'syAH zItasaMvAsA / zIkate-siJcatIva zIkarA, "Rcchi-caTi-vaTi-" [ haimoNAdisU0 397 ] ityaraiH / Aha ca ____10 vAsantI prahasantI ca suvasantA vasantajA / zIkarA zItasaMvAsA sevyA bhramarabAndhavA // [dhanva0 varga 5 zlo0 139 ] iti / [ vAsantInAmAni ] // 249 // nIlyAM zrIphalikA kolI dolA melA vishodhnii| 15 tUNI tutthA bhAravAhI rajanI madhupaNikA // 250 // droNI klItakikA grAmyA nIlakezI mahArasA / "NIla varge" nIlati nIlI, "nIlAt prANyauSadhyoH" [ siddha 0 2.4.27] iti GIH, tasyAm / zrIpradhAnAni phalAnyasyAH zrIphalI, svAthike ke zrIphalikA ramyaphalA / kAlI varNena / dolyate dolA, melyate melA, ubhayatra "bhISi-bhUSi-" 20 [ siddha 0 5.3.109 ] iti bahuvacanAdaG / vizodhyate vizodhanI / "tUNaN saGkocane" tUNyate tUNI; "tuk vRttyAdiSu" ityasmAt " sthA-kSutorUcca" [ haimoNAdisU0' 185] iti Ne pratyaye UkAre antAdeze ca vA tUNI / tudyate tutthA, "nI-nu-rami-" [ haimoNAdisU0 227 ] iti sUtreNa "tudIt vyathane" ityasmAt kit thaH pratyayaH / bhAraM vahati bhAravAhI, karmaNyaN / raJjayati-nIlIka- 25 roti rajanI / madhUni parNAnyasyAH madhuparNI, "pAka-karNa-parNa-" [ siddha0 2. 4.55 ] iti GIH, ke madhupaNikA // 250 // 1 sItaplAvasA ni0 // 2 kAlA ni0 amare ca // 3 tucchA ni0 // Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 138 saTIke nighaNTuzeSe [zlo0 251dravatyasyAH sparzAjjano droNI, "drorvA" [ haimogAdisU0 184 ] iti NaH pratyayaH, gaurAditvAd GIH / klItarka-vinimayo'styasyAH klItakikA, "ato'nekasvarAt" [siddha0 7.2.6 ] itIkaH / grAme bhavA grAmyA, "bhave" [ siddha0 6.3.123 ] iti yaH / grAmINeyetyapi / nIlAH kezA asyA nIlakezI / 5 mahAn raso'syA mahArasA / Aha ca nIlinI nIlikA kAlI grAmyA tUNI vizodhanI / tutthA zrIphalikA melA bhAravAhI ca raJjanI // [dhanva0 varga 1 zlo0 232 ] iti / tathA ca nIlI kAlI klItakikA grAmINA madhuparNikA / rajanI zrIphalI tutthA droNI dolA ca nIlinI / / [ amara0 kA0 2 varga 4 zlo0 94-95 ] iti / , nIlInAmAni / loke tu 'gulI' iti prasiddhiH / . damane syAd brahmajaTA munirdAntarSiputrako // 251 // gandhotkaTaH puNDarIkaH pANDurAgastapasvyapi / dAmyati damayati vA damanaH, tatra / brahmaNo jaTeva brahmajaTA / muniH, RSiputratvAt / damyate dAntaH, veTtvAt ktayorneT / RSINAM putraH RSiputraH, ke RSiputrakaH // 251 // gandhena utkaTaH gandhotkaTaH / "puNat zubhe" puNati puNDarIkA; "puDu 30 pramardane" puNDyate vA, "sugIkA-'stIka-" [ haimoNAdisU0 50 ] itIke nipAtyate / pANDuramaGgamasya pANDurAjaH / tapasvI munitvAt / Aha ca damano madAnto damo dAnto munisuto muniH / gandhotkaTo damanako vinItaH kulaputraphaH // __] iti / tathA ca - damanakaM pANDurAGgaM dAntaM gandhotkaraM munim / puNDarIkaM brahmajaTamRSiputraM tapasvinam // { dhanva0 varga 3 zlo0 64 ] iti / Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyo gulmkaannddH| 139 etasya loke 'damanau' iti prasiddhiH / dhatUre dhUrta-dhuttUrau kitavo devatA zaThaH // 252 // ghaNTApuSpastalaphalo mAtulaH kanakAhvayaH / unmatto madanazca dhayati dadhAti vA dhAtUn dhatturaH, "sindUra-karcura-" [ haimoNAdisU0 430] 5 ityUre nipAtyate, tatra / "dhurvai hiMsAyAm" dhUrvati dhUrtaH, "zI-rI-" [haimoNAdisU0201] iti kit tH| dhunoti dhuttaraH, "sindUra-" [ haimoNAdisU0 430] ityUre nipAtyate / "kita nivAse" ityasya "kiti-kuDi-" / haimoNAdisU0 518] iti kidave kitvH| dIvyati devaH, deva eva devatA, "devAt tal" [ siddha 0 7.2.162 ] iti tal / "zaTha kaitave ca" zaThati zaThaH // 252 / / 10 ghaNTAkArANi puSpANyasya ghnnttaapusspH| tale phalAnyasya tlphlH| mA'sti tulA'sya mAtulaH, "a-mA-no-nAH pratiSedhe" ityuktatvAt / kanakasya Ahvayo'sya kanakAhayaH / unmattaH, unmAdakatvAt / madayati madanaH / Aha ca dhattUrakaH smRto dhUrto devatA kitavaH zaThaH / unmattako madanakatarustalaphalastathA // 15 [dhanva0 varga 4 zlo0 7 ] iti / etasya loke 'dhattUrau' iti prasiddhiH / asya phalaM mAtulaputrakam // 253 / / 'asya' iti dhatturasya phalaM mAtulasya putrakamiva mAtulaputrakam / yato dhanvatariH "mAtulaM dhattUraM mAtulaputrakaM ca tatphalam" Aha / yadamaraH- 30 asya phale mAtulaputrakaH // [ kA0 2 varga 4 zlo0 78 ] iti // 253 // zavapuSpyAM kSIrapuSpI zivA brAhmI kirITinI / madhupuSpI madhugandhA zaGkhAhnaH zaGkhamAlinI // 25 // dhUsaracchadanA zvetapuSpI vanavilAsinI / zaGkhavarNaM puSpamasyAH zaGkhapuSpI, "asatkANDa-prAnta-" [ siddha 0 2.4.56 ] 25 iti GIH, tasyAm / kSAravarNaM puSpamasyAH kSIrapuSpI / zivA nirupadravA / brahmaNa . iyam brAhmI / kirITo'styasyAH kirITinI / madhUni puSpANyasyAH madhupuSpI / Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 salIke timraNTujhe [glo0 255madhuna iva gandho'syA madhugandhA / zaGkhasya AhvA'syAH zaGkhAhA / zaGkhacad mAlatezobhate ityevaMzIlA zaGkhamAlinI // 254 // __ dhuusr|nni chadanAni asyAH dhUsaracchadanA / zvetAni puSpANyasyAH zvetapuSpI / vane vilasati ityevaMzIlA banavilAsinI / Aha ca zaGkhapuSpI kambupuSpI zaGkhAhA zaGkhamAlinI / kirITI zaGkhakusumA medhyA vanavilAsinI // [ dhanva0 varga 4 zlo0 113 ] iti / etasyA loke 'zaMkhAhUlI' iti prasiddhiH / kacUre drAviDaH kAlyo vedhAgyo gandhamUlakaH // 255 / / 10 kRntati tvagdoSaM karaH, "sindUra-karnUra-" [ haimoNAdisU0 430 ] ityUre nipAtyate, tatra / drAvayati drAviDaH, "vihaDa-kahoDa-" [haimoNAdisU0 172 ] ityaDe nipAtyate / "kalyakArI kAlyaH" iti kSIrasvAmI / vedhe agryaH-zreSTho vedhAgyaH / gandhayuktaM mUlamasya gandhamUlaH, gandho mUle asyeti vA, ke gandhamUlakaH / Aha tra ka--rako gandhamUlo drAviDaH kAlya eva ca / vedhamukhyo durlabhazca kasyacit sammatA zaTI / [dhanva0 varga 3 zlo0 94 ] iti / amaro'pi ___ karcurako drAviDakaH kAlyako vedhamukhyakaH / [ kA0 2 varga 4 zlo0 135] iti / etasya loke 'kacUra' iti prasiddhiH // 255 // ajamodAyAM tu mocA mayUro locamastakaH / kharAzvA kAravI bastagandhA hastimayUrakaH // 256 / dIpyo vallI brahmadarbho locamarkaTa ityapi / ajavanmodaH-gandho'syAH ajamodA, tasyAm / muJcati mocA, lihAdi25 tvAdac / mInAti agnimAnya mayUraH, "mI-masi-" [ haimoNAdisU0 427 ] ityUraH / locyate lucyate kA mastako'sya barbarAkAratvAd locamastakaH / kharamaznute kharAzcA, 20 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyo gulmkaannddH| "laTi-khaTi-" [ haimoNAdisU0 505] iti vaH / kAroriyaM kAravI, karmaNyetyarthaH, "tasyedam" [siddha 06.3.160] ityag / bastasyeva gandho'syA bastagandhA / hastinaM mInAti hastimayUrakaH, ."mI-masi-" haimoNAdisU0 427] ityUre svArthika ke ca sAdhuH // 256 // dIpyate dIpyaH agnidIpanaH / vallIva vllii| brahmadarbha iva brahmadarbhaH, tadA- 5 bhatvAt / locyate lucyate vA markaTo'nena locmrkttH| Aha ca-- ajamodA bastamodA dIpyako locamastakaH / kharAzvA kAravI vallI mocA hastimayUrakaH // [dhanva0 varga 2 zlo0 98 ] iti / candro'pyAha ajamodA brahmakuzA kharAzvA locamarkaTaH / ] iti / etasyA loke "ajamoda" iti prasiddhiH / doSaduSTo yavo yavAnI, "yava-yavanA-'raNya-himAd doSa lipyuru-mahattve" [siddha 0 2. 4. 65] iti GIH An cAntaH, tasyAm / ugro gandho'syAH upagandhA / yacchatyagnimAnyaM yamAnI, "vidana-gagana-" [haimoNAdisU0 275] ityane nipAtyate / yavasa ityAyo'syAH yavasAhayA / Aha ca yavAnI dIpako dIpyo yavasAhvA yavAnikA / dhanva0 varga 2 zlo0 91 ] iti / etasyA loke 'yavAni' iti prasiddhiH // 257 // sahadevAyAM tu daNDotpalA govandanI saha dIvyati sahadevA, ajAditvAdAp , tasyAm / daNDAkArANi utpalA- 25 nyasyA daNDotpalA / gavi-bhUmau vandyate govandanI / ca saa| 1 0devyAM tathA daNDo0 ni0 // Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saTIke nighaNTuzeSe [ zlo0 658gandhavarNA sitaH puSpaiH 'caH' punaH 'sA' sahadevA 'sitaiH puSpaiH' iti zvetakusumaiH gandhena vaya'te gandhavarNA, ucyate iti zeSaH / / vizvadevA tu sA'ruNaiH // 25 // 5 'tuH punararthe / 'sA' sahadevA 'aruNaiH' iti raktaiH puSpaiH vizve dIvyati vizvadevA ucyate / etasyAH 'sahadevI' iti prasiddhiH // 258 // .. parpaTake varatikto rejako rajanAmakaH / "pRz pAlana-pUraNayoH" pRNAti parpaTaH, "kapaTa-kIkaTAdayaH" haimoNAdisU0 144] ityaTe nipAtyate, svArthike ke parpaTakaH, tatra / viyate varaH, varazcAsau 10 tiktazca vrtiktH| dve nAmnI ityapare / rajati rajakaH, "nRt-khan-raJjaH zilpinyakaT" [siddha 0 5.1.65] ityakaT / rajasya nAmA'sya rajanAmakaH, atra rajazabdo'kArAntaH / tena reNuH pAMsurityAdIni / Aha ca parpaTaH syAt parpaTako varatiktazca nAmataH / / rajo reNuzca pAMsuzca kavacazcamakaNTakaH // [dhanva0 varga 1 zlo0 45] kalyANakazca vijJeyaH parpaTo nAmabhirbudhaiH / ekapuSpo'tisArazca carako jvaranAzanaH // [ ] iti / etasya loke 'pItapApaDA' iti prasiddhiH / .. 30 gojihvAyAM zRGgaberI dArvikA bhUmikAlikA // 259 // gojihA gojihvAbhapatrA, tasyAm / "zRz hiMsAyAm" zRNAti rogAn zRGgaberI, "zaterAdayaH" [ haimoNAdisU0 432] iti kere nipAtyate; zRGgopalakSitaM beraM-deho'syA iti vA / dArayati rogAn dArvI, iNAti vA, "kR-vA-pA-ji-" [haimoNAdisU0 1] ityuNa , gaurAditvAd GIH, svArthike ke dArvikA / bhUmau kAlikeva bhUmikA25 likA / Aha ca-- gojihvA gojikA gobhI dArvikA kharaparNanI / ] iti / 1 rajaH kavacanAmakaH ni0 // Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2631 dvitIyo gulmkaannddH| 143 etasyA loke 'gobhI' iti prasidbhiH // 259 // balAyAM zItapAkI syAd bhaMdrAdanyodanAhvayA / vATI vATayAlakaH(1 likA) vATayapuSpikA kharayaSTikA // 260 // kASThikA samarAhvA ca samAGgA ca mhodrii| "bala prANana-dhAnyAvarodhayoH" balantyanayA balA, balakRttvAt , tasyAm / zItena , pAko'syAH zItapAkI, "pAka-karNa-parNa-" [siddha 0 2.4.55 ] iti GIH / bhadramadanamasyA bhadrAdanI / odanasya Ahvayo'syAH odanAhayA / "vaTa veSTane" vaTyate vATI / vaTati vaTyate vA vATyAlI, "cAtvAla-kaGkAla-" [ haimoNAdisU0 480] ityAle nipAtyate, [ ke vATayAlikA] / yaccandranandanaH-- balA bhadraudanI hRdyA tathA vATyAlakaH 10 ] iti / vATaya-veSTanIyaM puSpamasyAH vATyapuSpikA / kharA yaSTirasyAH kharayaSTikA // 26 // kASThamastyasyAH kASThikA, "ato'nekasvarAt" [ siddha0 7. 2. 6 ] itIkaH / samara ityAhvA'syAH smraahaa| samamaGgamasyAH samAGgA / mahad udaraM-madhya- 1: masyAH mahodarI / Aha ca balA bhadAdanI vATI samAGgA kharayaSTikA / mahAsamAGgaudanikA zItapAkyodanAhvayA // [dhanva0 varga 1 zlo0 280 ] iti / etasyA loke 'balA' ityeva prsiddhiH| mahAbalAyAM balikA puSpikA pItapuSpikA // 26 // devasahA sahadevA'tibalA vATayapuSpikA / RSyaproktA RkSagandhA kaGkatA varSepuSpikA // 262 // vATayAyanI bhUribalA tiSyA vIryA bRhadvalA / mahAgandhA gandhavallI maGgalyA ca prasAdhanI / / 263 // 1 bhadrodanyodanAhvayA / vATyAlakastathA vATya ni0 // 2 bAhyapuSpikA ni0 // 3 RSya 21, Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saTIke nighaNTuzeSe [zlo0 364mahatI cAsau balA ca mahAbalA, tasyAm / balA eva balikA / puSpANi santyasyAH puSpikA, "ato'nekasvarAt" [siddha 07.2.6] itIkaH / pItA cAsau puSpikA ca pItapuSpikA // 261 // devAn sahate devasahA / saha dIvyati sahadevA / atiriktaM balamasyAH 5 atibalA / vATayaM-veSTanIyaM puSpamasyAH vATyapuSpI, ke vATayapuSpikA / RSyaiH mRgaiH proktA Rssymoktaa| RkSasya iva gandho'syAH RkSagandhA / "kaMkuG gatau" kaGkate kaGkatA, "-pR-bhU-mU-zI-" [ haimoNAdisU0 207 ] ityAdinA / kidataH / varSe puSpyati varSapuSpikA // 262 // ___ vATyamayate vATayAyanI / bhUri balamasyAH bhUribalA / tiSyA maGgalyA / / 10 vIre sAdhvI vIryA, "tatra sAdhau" [ siddha 0 7. 1. 15] iti yH| bRhad bala masyA bRhadvalA / bRhatphalA ityeke / mahAn gandho'syA mahAgandhA / gandhasya vallI gndhvllii| maGgale sAdhurmaGgalyA, "tatra sAdhau" [ siddha 0 7.1. 15 ] iti yaH / prasAdhyati prasAdhanI / Aha ca mahAbalA varSapuSpI tathA vATyAyanI smRtA / sahadevI devasahA pItapuSpI bRhatphalA / balikA'tibalA jJeyA vATyapuSpI ca kaGkatA / RSyaproktA RkSagandhA saiva bhUribalA matA // [ dhanva0 varga 1 zlo0 282, 286 ] iti / etad balAtritayaM jJeyam / yadavAdyetasya guNAdhikAre20 . vAta-pittApahaM grAhi balyaM vRSyaM balAtrayam // dhanva0 varga 1 zlo0 287 ] iti // 263 // musalyAM tu tAlamUlI durnaamaarirmhaavRssaa| vRSyaMkandA tAlaparNI sumUlA baladA zivA // 264 // 'musac khaNDane" dantyAntaH, musyati musalI, "tRpi-vapi-" haimoNAdisU0 25 468] iti kidalaH, tasyAm / tAla iva mUlo'syAH taalmuulii| duSTo nAmaH- namanamasyA durnAmA AbantaH, arzoruka, tasyA ariH- nAzanAd durnaamaariH| mahatI vRSA mahASA / vRSyaH kando'syA vRSyakandA / tAle parNAnyasyAH 1 hAviSA ni0 // Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 267] dvitIyo gulmakANDaH / tAlapaNI, "pAka-karNa-parNa-" [ siddha 0 2. 4.55 ] iti ngiiH| zobhano mUlo'syAH sumUlA / balaM dadAti baladA / zivA nirupadravA / Aha ca-. musalI khalinI tAlapatrI kAJcanapuSpikA / mahAvRSyA vRSyakandA kharjUrI tAlamUlikA // [ ] iti / etasyA loke 'musalI' iti prasiddhiH // 264 // hiGgau jatuka-vAlhIkA-'gUDhagandhAni rAmaTham / sahasravedhi bhUtaghnaM jaraNaM sUpadhUpanam // 265 // "hiMTa gati-vRddhayoH" hinoti nAsAM hiGgaH, puM-klIbaliGgaH, "herhin ca" [ haimoNAdisU0 760 ] iti guH, tatra / jAyate jatukam, "kaJcukAMzuka-" [haimoNAdi- 10 sU0 57] ityuke nipAtyate / vAlhIke-udIcyadeze bhavaM vAlhIkam , "kopAntyAt" [ siddha 06.3.56 ] ityaN / agUDhaH-agupto gandho'sya agUDhagandham / ramaTheudIcyadeze bhavaM rAmaTham , "bhave' [ siddha 0 6.3.123 ] ityaN / sahasraM-bahu vedhayati sahasravedhi / bhUtAn hanti bhUtaghnam / jIryate'nena jaraNam , klIbaliGgaH / sUpasya-ahitasya dhUpanaM sUpadhUpanam / Aha ca hiGgu rAmaThamatyugraM jantughnaM bhUtanAzanam / agUDhagandhaM vAlhIkaM jaraNaM sUpadhUpanam // [dhanva0 varga 2 zlo036 ] iti / etasya loke 'hiGgu' iti prasiddhiH // 265 // himupatryAM pRthuH pRthvI dIrghikA vAripatrikA / jatukA rAmaThI vaMzapatrI piNDA zivATikA // 266 / / kAravI kebarI tanvI bASpikA bilviketyapi / hiGgoH patrI. hiDapatrI, tasyAm / prathate pRthuH, "rabhi-prathibhyAmRcca rasya" [ haimoNAdisU0 730] iti sUtreNa " prathiS prakhyAne " ityasmAt kiduH pratyayo rephasya ca RkAraH, "svarAdutaH-' [siddha 02.4.35] iti yA pRthvI / dIpikA 25 1 karavI tanvI ni0 // 15 90. Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saTIke nighaNTuzeSe [267pralambatvAt / vAri-vAlakaM tadiva patrANyasyAH vAripatrI, ke vAripatrikA / jatukA prAgvat / rAmaThItyatra "aNajeye-" [ siddha 0 2.4.20 ] iti GIH / vaMzapatrI vaMzapatrAkArA / piNDA piNDatvAt / zivamaTati zivATikA / / 266 // __ kAroriyaM kAravI saMskarvI, "tasyedam" [ siddha 0 6.3.160 ] ityaN / 5 kabaryAkRtitvAt kabarI / barbarI ca pAThabhedaH / tanvI sUkSmatvAt / "bASpaM sravati * vASpikA" iti kSIrasvAmI / bilvIva bilvikA / Aha ca-..... himupatrI tu kAravI pRthvIkA pRthukA pRthuH / bASpikA dIrghikA tanvI bilvikA dArupatrikA // nADI hiGgupalAzA ca jatukA rAmaThI rasA / 10 1 [dhanva0 varga 2 zlo0 38,40] iti / etasyA loke 'hiMguutrI' iti prasiddhiH / / kAkaz2avAyAM tu dAsI lomahInA pracIvalA // 267 // nadIkAntA nadyAkhyA ca pArApatapadItyapi / 15 kAkasyeva jaGghA asyAH kAkajaGgA, tasyAm / "dAsRg dAne" dantyAntaH, ___ dAsate dAsI, ac , gaurAditvAd GIH / lomabhihIMnA lomahInA / ata eva lomazA / "ciMgaT cayane" pracinoti pracIbalA, "tulvalelvalAdayaH" [ haimoNAdisU0 500 ] iti bale nipAtyate // 267 // ___ nadyAM kAntA nadIkAntA / nadItyAkhyA asyAH ndyaakhyaa| pArApata iva 30 padAnyasyAH pArApatapadI / Aha ca kAkajacA dhvAGkajaGghA madadhvAGkSA sulomazA / pArApatapadI dAsI nadIkAntA pracIbalA // [ dhanva0 varga 4 zlo0 23 ] iti / etasyA loke 'kAlaughADau' iti prasiddhiH / kAkanAsAyAM suraGgA vAyasI vAyasAGgikA // 268 // vAruNI taskarA snAyuH kAkatuNDaphalA ca sA / Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270] dvitIyo gulmkaannddH| 147 . kAkasyeva nAsA'syAH kAkanAsA, tasyAm / zobhano raGgo'syAH suraGgA / vAyasasyeyaM vAyasI, " tasyedam" [ siddha 0 6.3.160 ] ityaNa, tadAbhatvAt / vAyasasyevAGgabhAsArUpaM phalamasyAH vAyasAGgI, svArthike ke vAyasAGgikA // 268 // . varuNasyeyaM vAruNI, "tasyedam" [ siddha06.3.160 ] ityaN / taskara iva taskarA / snAyati-veSTayati snAyuH, "kR-vA-pA-ji-" [ haimoNAdisU0 1] / ityuN / kAkatuNDamiva phalamasyAH kAkatuNDaphalA / Aha ca kAkanAsA dhvAznAsA kAkatuNDaphalA ca sA / suraGgA taskarA snAyuGkituNDaphalA matA // 1 [dhanva0 varga 4 zlo0 25 ] iti / etasyA loke 'kAyaNI' iti prasiddhiH / pASANabhede vRSabhaH zilAbhiccitraparNakaH // 269 // pASANo bhidyate'nena pASANabhedaH, tatra / varSati vRSabhaH, "RSi-vRSi-" [ haimoNAdisU0 331 ] iti kidabhaH / zilAM bhinatti zilAbhit / citrANi parNAnyasya citraparNakaH / Aha capASANabhedako'zmanaH zilAbhedo'zmabhedakaH / 15 sa caivopalabhedazca nagavidhvaMsako'zmabhit // [dhanva0 varga 2 zlo0 157 ] iti / etasya loke 'pASANabheda' ityeva prasiddhiH // 269 // hayuSAyAM visragandhA "haya klAntau ca" hayati hayuSA, "R-pa-nahi-hani-" [ haimoNAdisU0 557] 30 ityAdinA uSaH pratyayaH, tasyAm / visro gandho'syA visragandhA / vigandhA vapuSA ca sA / 'ca' punaH 'sA' hayuSA 'vigandhA' gandharahitA "TuvapI bIjasantAne" upyate vapuSA, "R-pR-nahi-hani-" [ haimoNAdisU0 557] ityuSaH / anayoloke 'hauMsi' iti prasiddhiH / dhanvantaristu abhedena Aha 25 hayuSA vapuSA visrA vinagandhA vigandhikA / aparA [ dhanva0 varga 2 zlo0 9] iti / 1 0Namede nagabhicchilAmRrica ni0 // 2 vapuSA matsyagandhinI ni0 // Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saTIle niSaTuzeSe [270sAnyA'zvasthaphalA dhvAGkSanAsikA kacchunAzanI // 270 // ... 'sA' iti hayuSA 'anyA' aparA azvatthAkArANi phalAnyasyA ashvtthphlaa| bhvAGgasyeva nAsikA'syA dhvAkSanAsikA / kacchaM nAzayati kacchunAzanI / bhAha ca- . anyA'zvatthaphalA kacchUTanI dhvAsanAsikA / [dhanva0 varga 2 zlo0 9] iti / yuSAbhedo'yam // 270 // ghaNTAravAyAM syAnmAlyapuSpikA zaNaghaNTikA / alpaghaNTA bRhatpuSpI zaNapuSpI mahAzaNaH // 271 // 10 ghaNTeva kho'syAH ghaNTAravA, tasyAm / mAlyamiva puSpANyasyA mAlyapuSpI, ke mAlyapuSpikA / zaNAkArA ghaNTikeva zaNaghaNTikA / alpA cAsau ghaNTA ca alpaghaNTA / bRhanti puSpANyasyAH bRhatpuSpI, " asatkANDa-prAnta-" [ siddha 0 2.4.56 ] iti GIH / zaNasyeva puSpANyasyAH zaNapuSpI, "asatkANDa-prAnta-" [ siddha 0 2.4.56 ] iti GIH / mahAMzcAsau zaNazca mahAzaNaH / Aha ca15 zaNapuSpI bRhatpuSpI sa coktaH zaNaghaNTakaH / mahAzaNo mAlyapuSpI vAmanI kaTutiktakA // [dhanva0 varga 1 zlo0 200 ] iti / zaNapuSpInAmAni / loke tu 'ghUgharu' 'zeNahalI' iti vA prasiddhiH // 271 // zaNe tu kiGkaNI jAlI jntutnturmhaashnnH| 20 zIghraprarohI balavAn supuSpaH kSetramaNDanaH // 272 // "zaN zraNa madane" iti kavikalpadrumadhAtupAThokteH zaNayati zaNaH, tatra / kaGkate-yAti kiGkaNiH, "kaGkericcAsya vA" [ haimoNAdisU0 639 ] iti aNiH, thAtorakArasya cekAraH, vikalpena DyAM kiGkaNI / jAlamastyasyA jAlI / jantumayAstantavo'sya jantutantuH / dve nAmnI ityeke / mahAMzcAsau zaNazca mahA25 shnnH| zIghraM prarohati avazyaM zIghraprarohI, "Nin cAvazyakA-" [ siddha 0 5.4. 36 ] iti Nin / balaM vidyate'sya balavAn / zobhanAni puSpANyasya supuSpaH / kSetraM maNDayati kSetramaNDanaH / Aha ca Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 141 - 274] dvitIyo gulmakANDaH / zaNe tu kiGkaNI jAlI [ ] iti / [ zaNanAmAni / etasya loke 'zaNa' iti prasiddhiH ] // 272 // kusumbhe'gnizikha-mahArajane kamalattoram / "kusuc zleSe" kusyati kusumbham , "kA-kusibhyAM kumbhaH" [ haimoNAdisU0337 ] iti kidumbhaH; sumbhiH sautraH, ko sumbhyate-nikuTayate vA [kusumbhaH ], puM-klIvaliGgaH, tatra / agneriva zikhA'sya agnizikham / rajyate'nena rajanam , "tudAdi-jivaraJji-" haimoNAdisU0 273] iti kidanaH, mahacca tad rajanaM ca mahArajanam , klIbaliGgaH / kamalebhya uttaraM-pradhAnaM kamalottaram , varNAdhikyAt / Aha cAmaraH atha kamalottaram / syAt kusumbhaM vahnizikhaM mahArajanamityapi // 10 [kA0 2 varga 9 zlo0 106 ] iti / etasya loke 'kusuMbhau' iti prasiddhiH / zAlapaNyA dIrghamUlA triparNI pItanI dhruvA // 273 // vidArigandhA'tiguhA sthirI zUnyAMzumatyapi / - zAlasyeva parNAnyasyAH zAlaparNI, "pAka-karNa-parNa-" [siddha 0 2. 4. 55] 15 iti DIH, tasyAm / dIrgho mUlo'syAH dIrghamalA / trINi parNAnyasyAH triprnnii| pItayati pItanI , "dhaMt gati-sthairyayoH" dhruvati dhruvA, ac // 273 // vidAryA gandho'syA vidArigandhA / "guhauga saMvaraNe" atyartha gRhati atiguhA, " nAmyupAntya-" [siddha0 5. 1. 54] iti kaH / tiSThati sthirA, "zuSISi-" [ haimoNAdisU0 416 ] iti kidiraH / zune hitA zUnyA "zuno 3) vazcodUt" [ siddha 0 7. 1. 33] iti yaH / aMzavaH santyasyA aMzumatI, dIrghamUlatvAt / Aha ca zAlaparNI sthirA saumyA triparNyatiguhA dhruvA // vidArigandhAMzumatI dIghamUlA ca pItanI / sarvAnukAriNI tancI dIrghaparNI ca parNikA / 25 [dhanva0 varga 1 zloka 87, 88, 91] iti / etasyA loke 'sAvanIla' iti prasiddhiH / 1 sthirA bhaumAMzu' ni0 // Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [274 150 saTIke nighaNTuzeSe bhAgyo barbarakaH padmA verdako'GgAravallikA // 274 // gardabhazAka brAhmaNyau hajI brAhmaNayaSTikA / AvartakyA carmaragA vibhANDI pIThikA latA // 27 // raktapuSpI bindukinI syAnmahAjAlinI ca saa| "bhRjjati bhArgI" iti kSIrasvAmI; "bhRgujA" ityeke, tasyAm / "vRNoti varvaraH" iti kSIrasvAmI, "barba gatau, barbaraH" ityanye, "Rcchi-caTi-vaTi-" [ haimoNAdisU0 397 ] ityaraH, svArthike ke barbarakaH / padmA padmAbhapuSpA / "vRkuTa varaNe" vRNoti vardaH, "zA-zapi-mani-kanibhyo daH" [ haimoNAdisU0 237] iti bahuvacanAd daH, svArthike ke vardakaH / aGgArAbhA vallyo'syA aGgAra10 vallI, svArthike ke aGgAravallikA // 274 // gardabhAnAM zAka iva gardabhazAkaH, gardabhAnAM upabhogyatvAt / brAhmaNI pavitratvAt / hanti roga habjI, "uTajAdayaH" [ haimoNAdisU0 134 ] ityaje nipAtyate / brAhmaNAnAM yaSTikA brAhmaNayaSTikA / Avartake sAdhvI AvartakyA, "tatra sAdhau" [ siddha 0 7. 1. 15] iti yaH / carmeva raGgo'syAH crmrgaa| vibhA15 yuktAnyaNDAnyasyA vibhANDI / pITho'styasyAH pIThikA / lAti latA, "pRSiraJji-"[ haimoNAdisU0 208 ] iti kidataH // 275 // raktAni puSpANyasyA raktapuSpI, "asatkANDa-prAnta-" [ siddha 0 2. 4. 56 ] iti GIH / bindukAH santyasyAH bindukinI / mahAjAlo'styasyAH mahAjAlinI / Aha ca bhArgI gardabhazAkazca padmA brAhmaNayaSTikA / aGgAravallI haJjI ca vo barbarakastathA // zukramAtA ca kAsanI bhRgujA bhArgavaparNinI / [ dhanva0 varga 1 zloka 68-69 ] iti / tathA ca25 haJjikA brAhmaNI pamA bhArgI brAhmaNayaSTikA // aGgAravallI vAleyazAka-varvara-vardakAH / [ amara0 kA0 2 varga 4 zlo0 89-90 ] iti / etasyA loke 'bhADaMgi' iti prasiddhiH / 1 vandako ni0 // 2 picchikA ni0 // 20 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 249] dvitIyo gulmakANDaH / nAkulyAM syAdakSipIDo netrapIDA visarpaNI // 276 / / zaGkhinI iMDhapAdA ca yavatiktA yshskrii| - nakulasyeyaM nAkulI, "tasyedam" [ siddha0 6. 3. 160 ] ityaN ; na Akulayati vA, nakhAditvAt sAdhuH, tasyAm / akSNaH pIDA asyAH akSipIDA / evaM netrapIDA / "sRplaM gatau" visarpati visarpaNI, anaT // 276 // zaGkho vidyate'syAH zaGkhinI / dRDhaH pAdo mUle'syAH dRDhapAdA / yavAH tiktA asyAH yavatiktA / yazaH karoti yazaskarI / Aha ca yavatiktA zaGkhinI ca dRDhapAdA visarpaNI / nAkulI cAkSipiNDA ca citramAlA yazaskarI / / [dhanva0 varga 1 zlo0 256] iti / etasyA loke 'javAsI' iti prasiddhiH / .. tejasvinyAM pArijAtA zItA'zvaghnI mahaujasI // 277 / / tejovatI tejanI ca tejohA valkaleti ca / tejo vidyate'syAH tejasvinI , tasyAm / pAriNaH-pAravato'bdherjAtA pArijAtA / zyAyate sma zItA, "zyaH zIva-mUrti-" [siddha 0 4.1.97] iti zIrA- 15 dezaH / azvaM hanti azvaghnI, "acitte Tak" [ siddha 0 5.1. 83] iti Tak / mahad ojo'syA mahaujasI // 277 // tejo vidyate'syAH tejovatI / tejayati tejanI / "hRG AhvAne" tejaHzabdena hUyate tejohA / "vali valli saMvaraNe" valate valkalA, "vali-puSeH kalak" [ haimoNAdisU0 496] iti kit kalaH pratyayaH / Aha ca-- azvaghnI valkalA zItA pArijAtA mahaujasI / (dhanva0 varga 1 zlo0 256] iti / etasyA loke 'tejavatI' iti prasiddhiH / misrayAyo tAlaparNI chatrA zItazivo misiH // 278 // ... zAleyo madhurikA ca zAlInastAlakarNyapi / 1 degDA netramUlA visadeg ni0 // 2 vRddhapAdA ca yavatiktA''yasozvarA ni0 // 3 pItAzvanA ni0 // 4 deglkaletyapi ni0 // Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saTIka nighaNTuzeSe [279 masyati-pariNamati mistreyA, "gaya-hRdayAdayaH" [ haimoNAdisU0 370 ] ityaye nipAtyate, tasyAm / tAla iva parNAnyasyA tAlaparNI, "pAka-karNa-parNa-" [siddha 0 2.4. 55] iti GIH / chatrAbhapatratvAt chtraa| zItaM zinoti zItazivaH, "prahvAhva-" [ haimoNAdisU0 514 ] iti ve nipAtyate / "miza maza roSe ca" 5 mizyate misiH, "nAmyupAntya-" [ haimoNAdisU0 609 ] iti kiH, "pRSodarAditvAd dantyaH sakAraH / "masyati-pariNamate misiH" iti kSIrasvAmI // 278 // zAlAyAM bhavaH zAleyaH, guptatvAt , "bhave"[siddha 0 6. 3. 123] ityeyaNa, zAlate iti vA, "gaya-hRdayAdayaH" [ haimoNAdisU0 370] ityaye nipAtyate / gadhu vidyate'tra madhurA, "madhvAdibhyo raH" [siddha0 7.2. 26] iti raH; mAdyatyanayA 10 vA, "zvazura-kukundura-" [ haimoNAdisU0 426 ] ityure nipAtyate, svArthika ke madhu rikA / zAlApravezanamarhati zAlInaH, "zAlIna-kaupIna-" [siddha 0 6.4. 185] iti nipAtyate / tAla iva karNaH-patramasyAH tAlakarNI, "pAka-karNa-parNa-" [siddha 0 2.4.55] iti GIH / Aha ca-. misrayA tAlakI ca tAlaparNI misistathA / zAleyaH sa ca zAlIno nAmnA zItazivo mataH // [dhanva0 varga 2 zlo0 4 ] iti / etasyA loke 'trIhAlI' iti prasiddhiH / / pathikAyAM tu tulasI tAlapatrI lavaGgakam // 279 / / kendapatrI tvacaM patrI tlptrkmunduraa| 30 patho'styasyAH pathikA, 'ato'nekasvarAt" [siddha 0 7.2. 6] itIkaH, tasyAm / "tulaNa unmAne" tolyate tulasI, "phanasa-" [haimoNAdisU0 573 ] iti nipaatyte| tAla iva patrANyasyAstAlapatrI * lavaGgapratikRti lavaGgakam , "tasya tulye kaH saMjJA-pratikRtyoH " [siddha 0 7.1. 108] iti kaH // 279 // kandAkArANi patrANyasyAH kandapatrI / tvacati-vRNoti tvacam , ac / 25 patati patrI, "nI-dAv-" [ siddha 0 5.2. 88 ] iti braT / tala iva patramasya talapatram , ke talapatrakam / "udaip kledane" unatti undurA, "vAzyasi-vAsi-" haimoNAdisU0 423] ityuraH / Aha ca1 kandapatratvacaM patrA'malapatrakamuttarA ni0 // Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282] dvitIyo gulmkaannddH| tAlIsakaM tu tAlIsaM patraM tAlIsapatrakam / tadvadAmalakIpatraM pattrADhacaM ca sukhAdanam // [dhanva0 varga 2 zlo0 53 ] iti / pathikA tulasI patrI kAlapatrI tvacaM tathA / lavaGgapatrI kandA syAdundurA nalapatrakam // ] iti / etasya loke 'tAlIsapatra' iti prasiddhiH / anye tu bhedaM manyante / Aha ca tAlIsapatraM tAlIsaM dhAtrIparNaM zukodaram / aparaM pathikApatraM patrADhacaM tulasI chadam // ] iti / 10 mAMsyAM pezI kRSNajaTA naladA jaTilA jaTA // 28 // tapasvinyAmiSI hiMsA kravyAdI pizitA ca saa| "samAMsatvAd mAMsI" iti kSIrasvAmI, tasyAm / "pizaMt avayave" piMzati peziH, "kili-pili-" [haimoNAdisU0 608] iti iH, GyAM peshii| kRSNA jaTA asyAH kRSNajaTA / nalaM yati naladA, "Ato Do-" [ siddha 0 5.1.76 ] 15 iti DaH / jaTAH santyasyAH jaTilA, "kAlA-jaTA-ghATAt kSepe" [siddha 0 7.2.23] itIlaH / abhrAditvAdapratyaye jaTA // 280 // ata eva tapo vidyate asyAH tapasvinI, "as-tapo-mAyA-medhA-" [siddha 0 7.2.47] iti vin pratyayaH / mAMsayuktatvAd AmiSI; amyate vA AmiSI, "ami-mRbhyAM Nit" [haimoNAdisU0 549 ] itISaH / hiMsrA, hiMsakatvAt / kravyamatti 20 kravyAdI / piMzati pizitA, "kuzi-pizi-" [ haimoNAdisU0 212] iti kiditH| Aha ca-- mAMsI kRSNajaTA hiMsrA naladA jaTilA''miSI / jaTA ca pizitA meSI kravyAdI ca tapasvinI // [ dhanva0 varga 3 zlo0 45] iti / etasyA loke 'chaDa' iti prasiddhiH / gandhamAMsyAM punaH kezI bhUtakezI pizAcikA // 28 // sulomazA bhUtajaTA pUtanA keshiketypi| gandhopalakSitA mAMsI gandhamAMsI, tasyAm / kezI kezAkAratvAt / klizyati vA kezI, "klizaH ke ca" [ haimogAdisU0 530 ] iti zaH / 30 20 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / 154 [ zlo0 282bhUtopalakSitA kezI bhUtakezI / pizAcAH santyasyAM pizAcikA, "ato'nekasvarAt" [siddha 0 7.2.6] itIkaH // 281 // sutarAM lomAni zyati sulomazA / bhUta iva bhUtAnAM vA jaTA asyA bhUtajaTA / "pUgz pavane" pUyate pUtanA, "pR-pUbhyAM kit " [haimoNAdisU0 293] iti 5 kit tanaH / kezAH santyasyAM kezikA, "ato'nekasvarAt ' [siddha 0 7.2.6] itIkaH / Aha ca dvitIyA gandhamAMsI ca kezI bhUtajaTA smRtA / paizAcI pUtanA kezI bhUtakezI sulomazA // [dhanva0 varga 3 zlo0 47 ] iti / 10 mAMsIbhedo'yam / kRSNeyam / Aha ca mAMsI jaTA bhUtakezI kravyAdA naladA zivA / kRSNA'nyA pUtanA kezI gandhamAMsI pizAcikA // ] iti / murAyAM surabhidaityA gandhADhyA gandhamAdanI // 282 // bhUrigandhA gandhavatI kuTI gandhakuTI ca saa| "murat veSTane" murati murA, daityAkhyatvAt , "nAmyupAntya-" [ siddha0 5.1. 54 ] iti kaH, tasyAm / sutarAM rabhate surabhiH, "padi-paThi-" [ haimoNAdisU0 607] ityAdinA i: / daitye sAdhuH daityA / yad vizvaHdaityo'sure murAyAM tu daityA caNDauSadhAvapi / ] iti / bAhulakAd hasvAbhAvaH, TitvAd GIH // 282 // bhUriH-pracuro gandho'syAH bhUrigandhA / gandho vidyate'syAM gandhavatI / "kuTat kauTilye" kuTati kuTI, gaurAditvAd GIH / gandhasya kuTI-ghaTI gandhakuTI / 25 Aha ca murA gandhavatI daityA gandhADhyA gandhamAdanI / surabhirbhUrigandhA ca kuTI gandhakuTI smRtA // [ dhanva0 varga 3 zlo0 67 ] iti / etasyA loke 'ekAMgI' iti prasiddhiH / Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 155 285 ] dvitIyo gulmakANDaH / . prapuNDarIke pauNDaya sAnujaM pauNDarIyakam // 283 // --prapauNDarIkaM cakSuSyaM satpuSpaM sAnumAnakam / prakarSeNa puNati puNDyate vA prapuNDarIkam , "sRNIkA-'stIka-" [ haimoNAdisU0 50 ] itIke nipAtyate, * tatra / puNDarIkazabdasyaikadezAnukArAd lope puNDarIkasyedaM pauNDaryam , dAhahRttvAt / sAnau jAtaM sAnujam , "kvacit' [ siddha 0 5.1.171] 5 iti DaH / puNDarIkasyedaM pauNDarIyam , ke pauNDarIyakam // 283 // ____ prakarSeNa puNDarIkasyedaM prapauNDarIkam , dAhahRtvAt , "tasyedam" [siddha 0 6.3.160 ] ityaN / cakSuSe hitaM cakSuSyam , "prANyaGga-" [siddha 0 7.1,37] iti yaH / santi puSpANyasya satpuSpam / sAnau mAnyate sAnumAnam , ke sAnumAnakam / Aha ca prapauNDarIkaM cakSuSyaM pauNDayaM puNDarIyakam / pauNDarIkaM zatapuSpaM supuSpaM sAnumAnakam // [dhanva0 varga 3 zlo0 92 ] iti / etasya loke 'padma' iti prasiddhiH / "sthalapamam" iti gauddH| jatUkAyAM tu jatukA jatukRccakravartanI // 284 // jantukA jatukArI ca saMsparzA jananI jnii| jatu karoti jatUkA, "kvacit" [ siddha 0 5.1.171 ] iti DaH, pRSodarAditvAd dIrghaH, tasyAm / jAyate'syAH jatu, "mani-janibhyAM dha-tau ca" [ haimoNAdisU0 721] ityuH takArazca, jatveva jatukA / jatu karoti jatukRt / cakreNa vartate cakravartanI // 284 // // jAyate jantuH, "kRsi-kamyami-" [ haimoNAdisU0 773 ] iti tun , svArthike ke jantukA / jatu karoti jatukArI, karmaNyaN / saGgataH sparzo'syAH sNsprshaa| jAyate'syAM jananI, "karaNA''dhAre" [ siddha 0 5.3.129] ityanaTa / jAyate'syAM janI, gaurAditvAd GIH / Aha ca jantuvArA jantukRSNA jatukA rajanI smRtA / jananI caiva saMsparzA jatukA cakravartanI // [ dhanva0 varga 4 zlo0 88] iti / etasyA loke 'jaMtuvAra' iti prasiddhiH / Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [zlo0 285mAMsarohAyAM vikasA vRntA carmakazA rahA // 285 // mAMse rohaH-praroho'syAH mAMsarohA, tasyAm / vikasati vikasA / vRNoti vRntA, "puta-pitta-" [ haimoNAdisU0 204 ] iti te nipAtyate / carmakazeva carma 5 Aha ca-- mAMsarohiNyatiruhA vRntA carmakazA kazA / vikasA mAMsarohA ca ruhA raktA prakIrtitA // [ dhanva0 varga 4 zlo0 94 ] iti / etasyA loke 'rohA' iti prasiddhiH // 285 // 10 raktapAdyAM namaskArI smaanggaa'nyjlikaarikaa| gaNDakAlI zamIpatrA rAsnA khadirikA ca sA // 286 // raktaH pAdo'syAH raktapAdI, tasyAm / namaskaroti namaskArI / samAnyagAnyasyAH samAGgA / aJjaliM kArayati abjalikArikA, aJjalitapatratvAt, Nake Ap / gaNDeSu-granthiSu kAlI gnnddkaalii| zamyAkArANi patrANyasyAH shmiiptraa| 15 rasatyanayA rAsnA, "raservA" [ haimoNAdisU0 260 ] iti vikalpena Nid naH / "khada hiMsAyAm" khadati khadirI, "madi-mandi-" [ haimoNAdisU0 412 ] iti iraH, gaurAditvAd GIH, svArthike ke khadirikA / Aha ca-- raktapAdI zamIpatrA samAGgA'JjalikArikA / namaskArI gaNDakAlI nAmnA(? rAsnA) khadirikA matA // [dhanva0 varga 4 zlo0 109 ] iti / etasyA loke 'khayarI' iti prasidviH // 286 // tavizeSastripAdI syAt supAdI hNspaadikaa| viSagranthihaMsapadI ghRtamaNDalako'pi ca // 287|| tasyAH-raktapAdyA vizeSastadvizeSaH 'syAd' bhavet trayaH pAdA asyAstripAdI / 25 zobhanAH pAdA asyAH supAdI / haMsa iva pAdA asyA haMsapAdI, ke haMsapAdikA / viSayukto granthirasyA viSagranthiH / haMsa iva padamasyA haMsapadI / ghRtasya maNDalakaH ghRtmnnddlkH| Aha ca 1 vRttA carmakaSA ruhA ni0 // 2 degmaNDalikA'pi ni0 // Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 157 289] dvitIyo gulmkaannddH| raktapAdyaparA proktA viSagranthistripAdyapi / haMsapAdI haMsapadI ghRtamaNDalakazca sA // [dhanva0 varga 4 zlo0 111] iti / etasyA loke 'haMsapadI' iti prasiddhiH // 287 // matsyAdanI matsyagandhA lAgalI toyapippalI // 28 // jalasya pippalI jalapippalI, tasyAm / zaradi-RtuvizeSa bhavA zAradI, "bhartu-sandhyAderaN" [siddha 0 6. 3.89] ityaN , "aNajeye-" [siddha 0 2.4.20] iti GIH / zakulAdanI, matsyabhakSaNAt / ata eva matsyAdanI / matsyasyeva gandho'syA matsyagandhA / lAgalI halAkAratvAt / toyasya pippalI toyapippalI / ambu- 10 pippalyapi / Aha ca jalapippalyabhihitA zAradI toyapippalI / matsyAdanI matsyagandhA lAGgalI shkulaadnii| [dhanva0 varga 4 zlo0 64 ] iti / etasyA loke 'jalapiMpalI' iti prasiddhiH // 288 // zivamallyAM pAzupataH suvrato vasuko bukaH / kulapuSpaH kiNvamUlaH pANDurAGgaH priyaH kulaH // 289 / / zivapriyA mallI zivamallI / uktaM ca bukaM bilvaM sadhuttUraM sumanA pATalA tathA / padmamutpala-gosUryamaSTau puSpANi zaGkare // ] iti / tasyAm / pazupateH priyo'yaM pAzupataH, "tasyedam" [ siddha 0 6.3.160] ityaN / zobhano vrato'sya suvrtH| vaste-chAdayati vasuH, "bhR-mR-tR-tsari-" [haimoNAdisU0 716] ityuH, svArthike ke vasukaH / "vasati vasukaH" ityapare, "kaJcukAMzuka-" [ haimoNAdisU0 57 ] ityuke nipAtyate / "vAMk gati-gandhanayoH" 25 vAti bukaH, "kaJcukAMzuka-" [ haimoNAdisU0 57 ] ityuke nipAtanAt sAdhuH / "vekaH" iti prAcyAH procuH / kule puSpati kulapuSpaH / kiNvaM mUle'sya kiNva 1 pANDurogapriyaH ni0 // 20 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 saTIka nighaNTuzeSe - [pralo0 290mUlaH / pANDuramaGgamasya paanndduraanggH| prINAti priyaH, "nAmyupAntya-" [siddha 0 5.1.54 ] iti kaH / "kula bandhu-santAnayoH" kolati "kulaH, "nAmyupAntya-" [siddha 0 5.1.54 ] iti kaH / Aha ca buko vasuka ityuktaH zivAGkaH zivazekharaH / mahApAzupatazcaiva suvrataH zivamallikA / / [dhanva0 varga 4 zlo0 19 ] iti / etasya loke 'bUa' iti prasidbhiH // 289 // ativiSAyAM tu vizvA bhaGgarA zvetakandikA / upaviSA zyAmakandA zRGgI prativiSA viSA // 290 // atikrAntA viSAd ativiSA, tasyAm / "vizaMt pravezane" vizati antaH vizvA, "nighRSi-" [ haimoNAdisU0 511] iti kid vaH / bhajyate ityevaMzIlA bhaGgarA, "bhaJji-bhAsi-mido ghuraH" [siddha 0 5. 2.74] iti ghuraH / zvetaH kando'syAH zvetakandA, svArthika ke shvetkndikaa| upa-samIpe viSamasyA upaviSA / zyAmaH kando'syAH zyAmakandA / "zRGgayuktatvAt zRGgI" iti kSIrasvAmI / "zRNAti rogAn zRGgI" 15 ityapare, "zRGga-zAGgAdayaH" [ haimoNAdisU0 96 ] iti ge nipAtyate, gaurAditvAd GIH / pratIpA viSasya prativiSA, agadatvAt / veveSTi viSA / Aha ca ativiSA zuklakandA jJeyA vizvA ca bhaGgurA / zyAmakandA prativiSA zRGgI copaviSA viSA // [dhanva0 varga 1 zlo0 10 ] iti / 20 etasyA loke 'ativisu' iti prasiddhiH // 290 // medAyAM syAnmaNicchidrA madhurA zAlaparNyapi / maNInAM chidramasyA maNicchidrA / madhu vidyate asyA madhurA, "madhvAdibhyo ra." [siddha 0 7.2.26 ] iti raH; mAdyati anayA vA, * "zvazura-kukundura-" [haimo25 NAdisU0 426 ] ityure nipAtyate / zAla iva parNAnyasyAH zAlaparNI, "pAkakarNa-parNa-" [ siddha 0 2.4.55] iti GIH / mahAmedAyAM tu vasucchidrA devamaNirvasuH // 29 // // ityAcAryazrIhemacandraviracite nighaNTuzeSe dvitIyo gulmakANDaH // 2 // 1 viSA'ruNA ni0|| Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 291 ] dvitIyo gulmkaannddH| 159 ___ mahatI cAsau medA ca mahAmedA, tasyAm / vasUnAM chidramasyA vasucchidrA / devazcAsau maNizca devamaNiH / vasati vasuH, "bhR-mR-tR-tsari-" [ haimoNAdisU. 716 ] ityuH / Aha ca medA jJeyA maNicchidrA mAlyavarNA'dharA'pi ca / mahAmedA devamaNirvasucchidrA prakIrtitA // [dhanva0 varga0 1 zlo0 127] iti / medAvizeSo'yam / anayorloke 'meda' iti prasidbhiH // 291 // // iti zrImabRhatkharataragacche zrIjinarAjasUriziSyazrIjayasAgara mahopAdhyAyapaTTAnukramAyAtavAcanAcArya zrIbhAnumerugaNiziSyasamasta- prazastagranthAvali vicakSaNazrIjJAnavimalopAdhyAyaziSyavAcanAcAryazrIzrIvallabhagaNiviracitAyAM zrIhemacandrAcAryakRtanighaNTuzeSaTIkAyAM gulmakANDo dvitIyaH samAptaH // 2 // . 15 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [tRtIyo latAkANDaH] // arham // atha tRtIyaM latAkANDaM vyAkhyAyate - guJjAyAM kRSNalA kAkacizcikA kAkanindikA / kAkAdanI kAkanakhI raktikA kAkanantikA // 292 // kAkapIluzcakrazalyA durmeSA tAmrikoccaTA / cUDAmaNinumodgho ca zItapAkI zikhaNDinI // 293 // "kSIja kUja guja guju avyakte zabde" guJjati zimbyAM gubjA, tasyAm / kRSNaM prAnte lAti kRSNalA / kAkaparNA ciJcI-prAnto'syAH kAkaciJcI, svA10 thike ke kAkaciJcikA / kAka iva nindyate zyAmavarNena kAkanindikA / kAkairadyate kAkAdanI / kAkasyeva nakho'syAH kAkanakhI / rakto varNo'styasyA raktikA, "ato'nekasvarAt" [siddha 0 7.2.6 ] itIkaH / kAkAn antayati kAkanantikA, pRSodarAditvAt // 292 // kAkAnAM pIluriva kAkapIluH / cakrAkAraM zalyamasyAH ckrshlyaa| duSTo 15 meSo'syA durmeSA / tAmro varNo'styasyAH tAmrikA, "ato'nekasvarAt" [siddha 0 7.2.6] itIkaH / "caT ca bhede" uccaTati uccaTA / cUDAyAM maNiH cUDAmaNiH / drumeSu udghA drumodghA / zItena pAko'syAH zItapAkI, "pAka-karNa-parNa-" [siddha 0 2. 4-55] iti ngiiH| zikhaNDo'styasyAH zikhaNDinI / Aha ca kAkAdanI kAkapIluH kAkazimbizca raktikA / cakrazalyA dhvAnakhI drumodghA kAkanantikA // cUDAmaNiH zItapAkI zikhaNDA kRSNalA matA / uccaTA tAmrikA guJjA caTakI kAkasAhvayA] // [ dhanva0 varga 4 zlo0 27,29 ] iti / etasyA loke 'ciNauThI' iti prasidbhiH // 293 // 1 0?maughA ca zatapAkI ni0 // Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 297 tRtIyo ltaakaannddH| pAThAyAM zreyasI pApacelikA 'viddhakarNikA / vRkatiktA vainatiktA prAcInA sthApanI vRkI // 294 // ekASThIlA rasA'mbaSThA'mbaSThakI vRkdntikaa| pAThyate pAThA, tasyAm / atizayena prazasyA zreyasI, "guNAGgAdveSTheyasU' [ siddha0 7.3.9 ] iti Iyasau pratyaye "prazasyasya zraH" [ siddha0 7.4.34 ] 5 iti zrAdezaH / pApA cAsau celI ca pApacelI, vRkItvAt , "nindhaM kutsanairapApAthaiH" [ siddha 0 3.1.100 ] iti samAsaH, svArthika ke paapcelikaa| bichau karNI yayA sA viddhakarNI, zAstre zrUyamANatvAt , svArthike ke viddhakarNikA / vRka iva tiktarasA vRkatiktA / vane tiktarasA banatiktA / prAci bhavA maaciinaa| sthApyate sthApanI, bastikopayogyA / "kuki vRki AdAne" varkate 10 vRkI, 'nAmyupAntya-" [ siddha 0 5.1.54 ] iti kaH / vRNAtIti vA, "vicipuSi-" [ haimoNAdisU0 22 ] iti kit kaH // 29 // ekaH aSThIla: majjA asyA ekaasstthiilaa| rasyate rsaa| amati ambaSThA / "paSThaidhiThAdayaH" [ haimoNAdisU0 166 ] iti The nipAtyate, "kIcaka-pecaka-" [ haimoNAdisU0 33.] ityake nipAtanAd ambsstthkii| vRkasya iva dantA asyA vRkadantI 15 ke vRkdntikaa| Aha ca pAThA'mbaSThA'mbaSThakI ca prAcInA paapcelikaa| vRkatiktA vanatiktA pApikA sthApanI vRkI // [dhanva0 varga 1 zlo0 70 ] iti / etasyA loke 'pATha' iti prasiddhiH / zatAvayA~ bahusutA pIvarIndIvarI varI // 295 // zatamUlI zatapadI zatavIryA madhusravA / nArAyaNI dvIzatrurvIpikA'bhIrupatrikA // 296 // mahApuruSadattordhvakaNTakA varakaNTakA / sahasrabIryA tuGginyabhIruH saMvaraNItyapi // 297 // 25 zatena AvRNoti zatAvarI, tasyAm / bahudhA suvati bahusutA, "musi-tanituserdIrghazca vA" [ haimoNAdisU0 203 ] iti kit taH pratyayaH / pIyate pIvarI, 1 vRddhakarNikA ni0 // 2 varatiktA ni0 // 3 zatamUlA ni0 // 4 dvipizatrudeg ni0 / / 20 21 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 saTIke nighaNTuzeSe [*lo0 298"tIvara-dhIvara-" [ haimoNAdisU0 444 ] iti varaTi nipAtyate / "pyaiG vRddhau" pyAyate vA pIvarI, "dhyA-pyordhI pI ca" [haimoNAdisU0 908 ] iti kanip pratyayaH pI ityAdezazca / indIvarI, utpalapuSpatvAt / vRNoti varI // 295 // zataM-bahUni mUlAnyasyAH zatamUlI / zataM-bahUni padAnyasyAH zatapadI / 5 zataM-bahu vIryamasyAH zatavIryA / madhu sravati madhusavA / nArAyaNasyeyaM nArAyaNI viSNujAtA, "tasyedam" [ siddha 0 6.3.160 ] ityag / dvIpinaH zatruriva dvIpizatruH / dvIpo vidyate'syA dvIpikA / na bhIrUNi patrANyasyAH abhIrupatrI, svArthika ke abhIrupatrikA // 296 // mahApuruSeNa dattA mhaapurussdttaa| UdhaM kaNTakAnyasyA UrdhvakaNTakA / 11) varAH kaNTakA asyA varakaNTakA / sahasraM-bahu vIryamasyA sahasravIryA / tuGgo vidyate'syAH tuGginI / na bhIruH abhIruH sthirptraa| saMbiyate saMvaraNI / Aha ca zatAvarI zatapadI pIvarIndIvarI vrii| RkSaproktA dvIpizatrurdIpikA varakaNTakA // sahasra vIyo'bhIruzca tuGginI bahupatrikA / mahApuruSadattA ca zatAvayUkaNTakA // [ dhanva0 varga 1 zlo0 291, 293 ] iti / etasyA loke 'zatAvarI' iti prasiddhiH // 297 // kaTukAyAM matsyapittA rohiNI kaTurohiNI / azokarohiNI kRSNabhedA tilakarohiNI // 298 // 20 keTambarA kANDaruhA rAsnA tiktkrohinnii| tiktA'riSTA kaTumatsyA cakrAGgI zakulAdanI // 299 // kaTati kaTuH, "bhR-mR-tR-ssari-" [ haimoNAdisU0 716 ] ityuH, svArthike ke kaTukA, tasyAm / matsyapittAsvAdA matsyAnAM pittaM-jIvitaM vA matsyapittA / roha yatyaGgaM rohinnii| kaTuzcAsau rohiNI ca kaTurohiNI / nAsti zoko'syA 25 azokA, sA cAsau rohiNI ca azokarohiNI / zokarohiNItyapi / kRSNo bhedaH chedo'syAH kRSNabhedA / tilakaM rohayati tilakarohiNI // 298 // kaTati--AvRNoti galaM kaTambarA, "jaThara-kara-" [haimoNAdisU0 403 ] ityare nipAtyate / kANDe rohati kANDaruhA, "nAmyupAntya-" [siddha0 5.1.54 ] 1 kaTambharA ni0 // . 15 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 301 ] tRtIyo ltaakaannddH| iti kaH / rasati rAsnA, "raservA" [ haimoNAdisU0 260 ] iti naH / tiktakasya rohiNI tiktakarohiNI / tejayati tiktA, "puta-pitta-" [ haimoNAdisU0 204 ] iti te nipAtyate / na riSyate- na hiMsyate ariSTA, "zI-rI-" [ haimoNAdisU0 201] iti bahuvacanAt kit taH / kaTuzabdasAdhanA'traiva prAguktA / matsyA matsyapittatvAt / cakrAkAramaGgamasyAH cakrAGgI / zakulairadyate zakulAdanI / Aha ca kaTukA matsyazakulA matsyapittA ca rohiNI / kRSNabhedA candraruhA nAmnA(? rAsnA) kaTukarohiNI // azokA rohiNI tiktA cakrAGgI zakulAdanI / kaTurohiNyariSTA ca proktA tiktakarohiNI // [ dhanva0 varga 1 zlo0 37-38 ] iti / etasyA loke 'kaDU' iti prasiddhiH // 299 / / kapikacchUrAtmaguptA kaNDurA durabhigrahA / ajahA markaTI vyaNDA kacchurA kapikacchurA // 30 // RSyaproktA zUkazimbiAGgalI prAvRSAyaNI / 'RSabhI vahniparyAyA kapiromA durAlabhA // 301 // 15 kapIn kaSati kapikacchaH, strIliGgaH, "kaSeNrDa-chau ca SaH" [haimoNAdisU0 831] iti, "kaSa hiMsAyAm" ityasmAd UH pratyayaH SakArasya ca chAdezaH, tasyAm / AtmanA guptA sparzAviSayatvAd AtmaguptA / kaNDUM rAti kaNDurA, "kvacit" [siddha 05.1.171] iti De pRSodarAditvAd hasve ca sAdhuH / duHkhena abhigRhyate durabhigrahA / na jahAti zUkAn ajahA / markaTIva markaTI, kapiromaphalatvAt / 2) vigato'NDo'syA vyaNDA / "na vigatANDA avyaNDA" iti kSIrasvAmI / kacchUrastyasyAH kacchurA, "kacchvA DuraH" [ siddha 0 7.2.39] iti DuraH / kapInAM kacchurA kapikacchurA // 300 // RSyaiH-mRgaiH proktA-darzitA RSyamoktA / "RSibhiraproktA vA, heyatvAt" ityeke / zUkapradhAnA-sakaNTakA zimbirasyAH shuukshimbiH| lAGgalIva lAgalI, 25 halAkAratvAt / prAvRSi bhavA prAdRSAyaNI / "RSat gatau" RSati RSabhI, "RSi vRSi-'' [ haimoNAdisU0 331] iti kidabhaH / yadAha 1 kacchA mahyaguptA ni0 // 2 AryabhI ni0 // Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saTIka nighaNTuzeSe [glo0 302RSabhI tu zUkazimbyAm [ ] iti / vahnaH paryAyo'syA vhnipryaayaa| kapInAM romeva romAsyAH kapiromA / RSyaproktA svayaMguptA kapikacchUzca kaNDurA / AtmaguptA durAlambhA lAgalI durabhigrahA // avyaNDA vRSabhI guptA kaNDUrA zUkazimbikA / kapiromaphalA caiva samAnA suviSAyaNI // jJeyA jAGgalikA saiva sA'jahA prAvRSAyaNI // [ ] iti / etasyA loke 'kauMchi' iti prasiddhiH // 301 // maJjiSThAyAM raktayaSTiH samaGgA viksaa'runnaa| bhaNDIrI manjukA bhaNDI meniryojanavallikA // 302 // kAlameSI kAlagoSThI maNDUkaparNikA'pi ca / maJjau-manojJe varNe tiSThati maJjiSThA, "go-'mbA-'mba-" [ siddha0 2.3.30] 15 iti Satvam , pRSodarAditvAdukArasya itvam / "majiriti ikArAnto'yam" ityapare / raktA yaSTirasyAH rktyssttiH| samantAd aGgati-gacchati samagA / vikasati dUraM viksaa| aruNA raktatvAt ; iyarti aryate vA, "R-kR-vR-dhR-dAribhya uNaH" ityuNaH / "bhaDuG paribhASaNe" bhaNDyate bhaNDIrI, "jambIrA-'bhIra-" [haimoNAdisU0 196 ] itIre nipAtyate / maJjuvarNatvAd maJjukA / bhaNDyate bhaNDI / "maji dhvanau" sautraH, 20 maJjati majiH , "padi-paThi-paci-" [ haimoNAdisU0 607 ] iti AdizabdAdiH / yojanasya vallikA yojanaballikA, dUraprasaretyarthaH // 302 // - kAle miSyate-jhaTyate kAlameSI, ghaJ pratyayaH / kAlasya goSThI kAlagoSThI / __maNDUka iva parNAnyasyA maNDUkaparNI, svArthike ke mnndduukprnnikaa| Aha ca maJjiSThA kAlameSI ca samaGgA vikasA'ruNA / 25 maJjulA raktayaSTizca bhaNDI yojanavallyapi // [dhanva0 varga 1 zlo0 17] iti / AhenduH vikasA kAlameSI ca kAlagoSThI ca jiGgikA / 1 jiGgo yojanavallyapi ni0 // Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 305] tRtIyo latAkANDaH / raktA bhaNDIrikA ca [ ] iti / etasyA loke 'majIThi' iti prasiddhiH / marice malinaM kRSNaM vellaja dhArmapattanam // 303 // yavaneSTaM zirovRttamUSaNaM kolakaM ca tat / mriyate jihvA anena maricam, "mR-pibhyAmicaH' [haimoNAdisU0 117] itIcaH, 5 tatra / malinaM varNena / kRSNaM varNena; karSati taikSNyAdvA "ghR-vI-hvA-" [haimoNAdisU0 183] iti kid NaH / velle-vellAtaTe jAyate vellajam / "villAkhyaH zAkhI" ityeke / dharmapattane bhavaM dhArmapattanam, "bhave" [siddha 0 6.3.123] ityaN // 303 // yavanAnAmiSTaM-priyaM yavaneSTam / yavanapriyamapi / zirasi vRttaM vRttAkAraM zirovRttam / USati-rujati USaNam / kolati-saMstyAyati kolakam / Aha ca- 10 maricaM malinaM zyAmaM vellanaM kRSNamUSaNam / yavaneSTa zirovRttaM kolakaM dhArmapattanam // [dhanva0 varga 2 zlo0 88 ] iti / etasya loke 'mirI' iti prasiddhiH / pippalyAM capalA kRSNA vaidehI mAgadhI kaNA // 304 // 15 zauNDI zyAmoSaNA kolopakulyA kRSNataNDulA / palati AturaM pippalI, "pR-palibhyAM Tit pip ca pUrvasya" [ haimoNAdisU0 11] iti aH pratyayaH, tasyAm / "capa sAntvane" capati capalA, "mRdi-kandi-" [haimoNAdisU0 465] ityAdinA alaH / karSati [karpha ] kRSNA taikSNyAt, "ghRvI-hA-" [ haimoNAdisU0 183] iti kid NaH; zyAmatvAdvA / videhadeze bhavA vaidehI, 20 "bhave" [ siddha 06.3.123] ityaN / magadhadeze bhavA mAgadhI, "bhave' [siddha06. 3.123] ityaN / kaNAH santyasyAH kaNA, abhrAditvAdaH // 304 // zauNDIva zauNDI, zaktatvAt / zyAmA varNena; "zyaiG gatau" zyAyate vA, "vilibhili-"haimoNAdisU0 340 ] iti kinmaH / uSati-rujati uSaNA paJcamasvarAdiH / oSaNA'pi, trayodazasvarAdirayam / "kula saMstyAne" kolati kolA / upako- 25 lati-saMstyAyati upakulyA, "kuleDU ca vA" [ haimoNAdisU0362 ] ityanena "kula bandhu-saMstyAnayoH" ityasmAt kid yaH prtyyH| kRSNAH taNDulA asyAH kRSNataNDulA / 1 degvRntamUSaNaM ni0 // Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saTIke nighaNTuzeSe [pralo0 305Aha ca pippalI mAgadhI kRSNA capalA tIkSNataNDulA / upakulyA kaNA zyAmA kolA zauNDI tathoSaNA // [dhanva0 varga 2 zlo0 73 ] iti / 5 induzcapippalI taNDulaphalA vaidehI kRSNataNDulA / ] iti / etasyA loke 'pIpali' iti prasiddhiH / tanmUlaM granthikaM sarvagranthikaM cttkaashirH||30|| 10 sumUlakaM kolamUlaM kaTugrandhikamoSaNam / 'tanmUlaM' pippalImUlaM granthipratikRti granthikam, "tasya tulye kaH saMjJA-pratikRtyoH-" [siddha 07.1.108] iti kaH / sarve granthayo'tra sarvagranthikam / caTakAzirorUpatvAt cttkaashirH||305|| zobhano mUlo'sya sumUlam, svArthike ke sumUlakam / kolAyAH mUlaM ko15 lamUlam, pRSodarAditvAd hasvaH / kaTu ca tad granthikaM ca kaTugranthikam / "uSa dAhe" sautraH, oSati oSaNam , nandyAditvAdanaH / Aha ca mUlaM ca pippalImUlaM granthikaM caTakAziraH / kolamUlaM kaTugranthi sarvagranthikamUlakam // [dhanva0 varga 2 zlo0 75 ] iti / 20 etasya loke 'pIpalImUla' iti prasiddhiH / / cavikAryoM punazcavyaM cavanaM kolavallyapi // 306 // cyavyate cavikA, tasyAm, "zikyA-''syADya-' haimoNAdisU0364] iti ye nipAtanAt cavyam , cyavate vA cavyam , strI-klIbaliGgo'yam / anaTi cavanam / kolasya-saMstyAnasya vallI kolavallI / Aha ca25 . cavikA kolavallI ca cavyaM cavanameva ca / [dhanva0 varga 2 zlo0 76 ] iti / etasyA loke 'cavika' iti prasiddhiH // 306 // 1 abhidhAnacintAmaNau tatsvopajJaTIkAyAM ca 'caTikAziraH' iti dRzyate // 2 samUlakaM ni. // 3 kamUSaNam niH // 4 0yAM tathA cavyaM cavanaM kAla ni0 // Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 309] __ tRtIyo ltaakaannddH| 167 tatphale vaziro hastipippalI zreyasItyapi / tasyAH-cavikAyAH phalaM tatphalam, tatra / "vazak kAntau" uzyate vaziraH, puMlliGgaH, 'klIbo'yam', ityapare, "sthavira-piThira-" [ haimoNAdisU0417] itIre nipAtyate / hastinaH pippalI hastipippalI / atizayena prazasyA zreyasI, [ siddha 0 7. 4. 34 ] "guNAGgAdvaSThe yasU" [siddha 07.3.9] iti Iyasau "prazasyasya zraH" 5 [siddha 0 7. 4.34 ] iti zrAdeza; Aha catasyAH phalaM vinirdiSTaM zreyasI hastipippalI / [dhanva0 varga 2 zlo0 78 ] iti / etasyA loke 'gajapIpalI' iti prsidbhiH| candranandanastu sAmAnyenA''hacavyA kolA'tha cavikA zreyasI gajapippalI / . 10 cyavanaM kolavallI tu cavyaM kuJjarapippalI // [ ] iti / syAd girikAMmAsphotA viSNukAntA'parAjitA // 307 // giriH-azmeva karNo'syAH girikI, "pAka-karNa-parNa-" [ siddha 02.4.55.] iti GIH, tasyAm / 'A-samantAt sphuTati AsphotA, pRSodarAditvAt takAraH / 15 viSNunA kramyate viSNukAntA / ata eva rakSAhetutvAd aparAjitA apratihatA / etasyA loke 'giraNaI' iti prasiddhiH // 307 // sA tu zvetA zvetanAmA kaTabhI zvetanAmikA / zvetasyandA'zvakhurazca 'tuH' atra punararthe / 'sA' girikarNikA 'zvetA' nirmalA / zveta iti nAma 2) asyAH zvetanAmA / "kaTe varSA-''varaNayoH" kaTati kaTabhI, 'ku-za-ga-zali-" [ haimoNAdisU0 329 ] ityAdinA'bhaH / zvetanAmaiva zvetanAmikA / zvetaH syando'syAH zvetasyandA / azvakhura iva azvakhuraH / etasyA loke 'zvetagiraNaI' iti prasidbhiH / kRSNA svavyaktagandhikA // 308 // nIlasyandA nIlapuSpI mahAzvetA gavAdanI / 'tuH' punararthe / kRSNA girikarNI avyakto gandho'syAH avyaktagandhikA // 308 // nIlaH syando'syAH nIlasyandA / nIlavarNAni puSpANyasyAH nIlapuSpI / 1 giripAmarasphotA ni0 // 2 zvetapuSpikA ni0 // 3 degtA'GgavandanA ni0 // Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 saTIke nighaNTuzeSe [ zlo0 309mahatI cAsau zvetA ca mhaashvetaa| gAvo'dantyasyAM gavAdanI, anaTi "svare vA'nakSe" [siddha 0 1.2.29 ] ityavAdezaH / ___etasyA loke 'kAlI giraNaI' iti prasiddhiH / Aha ca azvakhuraH zvetapuSpI zvetA ca girikarNikA / kaTabhI zvetanAmA ca zvetasyandA'parAjitA // nIlapuSpI mahAzvetA girikarNI gavAdanI / vezI cAtyugragandhA ca nIlasyandA prakIrtitA // [dhanva0 varga 4 zloka 84-85] iti / etAni sarvANi "syAd girikAmAsphotA" [ zlo0 307 ] ityAdyArabhya 10 girikarNInAmAni jJeyAni / syAdindravAruNyAM caindrI viSAdanI gavAdanI // 309 // indrervAruH kSudraphalA goDumbA ca gavAkSyapi / indravad ajhaivRNoti indravAruNI, "R-kR-vR-" [ haimoNAdisU0 196 ] ___ ityAdinA uNaH, pRSodarAditvAd dIrghaH, tasyAm / indrasyeyam aindrI / viSo'dyate15 'nayA viSAdanI / gAvo'dantyasyAM gavAdanI, "karaNA-''dhAre [siddha 0 5.3.129] ityanaT , "svare vA'nakSe" [siddha0 1.2.29] ityavAdezaH // 309 // - indrasya ervAruriva indairvAruH / kSudrANi phalAnyasyAH kSudraphalA / gAvo'danti goDumbA, "tumba-stambAdayaH" [ haimoNAdisU0 320 ] iti vAnto nipAtyate / ___ gorakSIva gavAkSaH, "akSNo'prANyaGge' [siddha 0 7.3.85] ityat samAsAntaH / "gori 20 vAkSyasyAH" ityanye, "sakthyakSNaH svAGge" [ siddha 0 7.3.126 ] iti TaH pratyayaH, [ "aNatreye-'' siddha 0 2.4.20 iti GyAM gavAkSI ] / Aha ca aindrIndravAruNIndrAhvA indrairvArurviSAdanI / gavAdanI kSudraphalA vizAlAkSI gavAkSyapi // [dhanva0 varga 1 zlo0 248 ] iti / etasyA loke 'indravAruNI' iti prasiddhiH / dvitIyendravAruNyAM tu citraphalA mahAphalA // 310 // AtmarakSA vizAlA ca pusI tumbasItyapi / 'tuH' punararthe / dvitIyendravAruNyAM citrANi phalAnyasyAH citraphalA / mahAnti phalAnyasyAH mahAphalA // 310 // 1 deg ruNI tvaindrI ni0 // 2 godgubA ca ni0 // 25 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312] tRtIyo ltaakaannddH| AtmAnaM rakSati AtmarakSA / vizAlA mahAphalatvAt / "trapauSi lajAyAm" trapate iva trapusI, "traperusaH" [ haimoNAdisU0578 ] ityusaH, vidhAnasAmarthyAt SatvAbhAvaH / 'tubu ardane" tumbyate'nayA tumbasI, "phanasa-tAmarasAdayaH" [haimoNAdisU0 573 ] ityase nipAtyate / Aha ca anyendravAruNI proktA vizAlA tu mahAphalA / AtmarakSA citraphalA tumbasI trapusI ca sA // zvetapuSpA mRgAkSI ca mRgervAruma'gAdanI / hastidantI nAgadantI vAruNI gajacirbhiTI / [ dhanva0 varga 1 zlo0 250, 252 ] iti / vacAyAmugragandhogrA jaTilA zataparvikA // 31 // ikSukarNikA golomI lomazA bhUtanAzanI / vaktyanayA vacA, vAkpATavakRt , bhidAditvAdaG, tasyAm / ugro gandho'syA ugragandhA / ucyate'nayA oSati-dahati jihvAmiti vA ugrA, "khura-kSura-" [haimo. NAdisU0 396] iti re nipAtyate / jaTAH santyasyA jaTilA, "kAlA-jaTA-ghATAt kSepe" [siddha 0 7.2.23] itIlaH / zataM-bahUni parvANyasyAH zataparvikA // 311 // 15 ikSuriva karNaH-patramasyA ikSukarNI, "pAka-karNa-parNa-" [siddha 0 2.4.55] iti GIH, ke ikSukaNikA / goriva lomAnyasyAH golomI, pRSodarAditvAt / lomAni zyati lomazA / bhUtAni nAzayati bhUtanAzanI / / etasyA loke 'vaja' iti prasiddhiH / anyA zvetavacA medhyA SaDgranthA haimavatyapi // 312 // 30 'anyA' aparA zvetA cAsau vacA ca zvetavacA / medhAyAM sAdhvI medhyA, "tatra sAdhau" [siddha 0 7.1.15] iti yaH / SaD granthayaH-parvANyasyAH ssddgrnthaa| himavata iyaM haimavatI, "tasyedam" [siddha 0 6.3.160] ityaN / zvetavaceyam / Aha ca vacogragandhA golomI SaDyanthA jaTilA tathA / jaTilA zataparvA'nyA lomazA haimavatyapi // [ dhanva0 varga 2 zlo0 6 ] iti // 312 // 1 sUtanAzanI ni0|| 25 Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 saTIke nighaNTuzeSe [313zArivAyAM gopakanyA gopavallI pratAnikA / gopyAsphotA latA zvetA zAradI kASThazArivA // 313 // nAgajihvA zIryanttanayA doSA zArivA, "kairava-bhairava-" [ haimoNAdisU0 519 ] ityave 5 nipAtyate, tasyAm / gopAnAM kanyeva gopakanyA / gopAnAM vallI gopavallI / pratAno vidyate'syAH pratAnikA / "gupU rakSaNe" gopAyati gopii| AsphuTati AsphotA, pRSodarAditvAt tkaarH| lAti lAyate vA latA, "puta-pitta-" [haimoNAdisU0204 ] iti te nipAtyate / zvetate zvetA shuklaa| zaradi bhavA zAradI / kASThasya zArivA kASThazArivA // 313 // 10 nAgasya jihvA nAgajihvA / Aha ca zArivA zAradI gopI gopavallI pratAnikA / gopakanyA latA sItA zvetoktA kASThazArivA // [ dhanva0 varga 1 zlo0 161 ] iti / tathA ca15 zArivA phaNijihvA ca gopyAsphotA'tha candanA / ] iti / utpalazArivAnAma / bhadravallI kRSNavallI candanotpalazArivA // 314 // 20 'sA' utpalazArivA 'kRSNA' zyAmavarNatvAd bhandate bhadrA, "bhandervA' haimoNAdisU0 391] iti ro nalopazca / candanasya zArivA [candanazArivA] / bhadrA cAsau vallI ca bhdrvllii| kRSNA cAsau vallI ca kRSNavallI / "caMdu dIptyAlAdanayoH" candati candanA, "yvasi-rasi-" [ haimoNAdisU0 269 ] ityanaH / utpalAbhapatrA utpalazArivA / Aha ca 25 bhadrA candanagopI ca candanA kRSNavallyapi // [ dhanva0 varga1 zlo0 162 ] iti / etasyA loke 'candanazArivA' iti prasiddhiH // 314 // Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 171 317]. tRtIyo latAkANDaH / mUrvAyAM moraTA devI madhuzreNI mdhuulikaa| devazreNI madhurasA gokarNI tejanI sravA // 315 // dhanu:zreNI cApaguNA pIlunI tiktavalkalA / pIluparNI snigdhaparNI pRthaktvag madhumatyapi // 316 // mUrvati-badhnAti marvA / ata eva asyA vikAro mauvIM, tasyAm / murati- 5 saMveSTayati moraTA, "kapaTa-kIkaTAdayaH" [ haimoNAdisU0 144 ] ityaTe nipAtyate / dIvyati devI, gaurAditvAd GIH / madhUnAM shrennii-pngktirmdhushrennii| madhUlikA mAdhuryAt / devAnAM zreNI devshrennii| madhuH-madhuro raso'syA madhurasA / gokarNAbhapatratvAd gokarNI, "pAka-karNa-parNa-" [ siddha 0 2.4.55 ] iti GIH / "tejayatyagniM tejanI" iti kSIrasvAmI / sravati rasaM savA, ac / "mavA" ityeke||315|| 10 dhanuSaH zreNI asyA dhnuHshrennii| cApasya guNaH-maurvyAkhyo'syAH cApaguNA / "pIla pratiSTambhe" pIlyate'nayA pIlunI, "pizi-mithi-kSudhibhyaH kit" [haimo 20 pIloriva parNAnyasyAH pIlupI, snigdhAni parNAnyasyAH snigdhaparNI, ubhayatra "pAka-karNa-parNa-" [ siddha 0 2.4.55 ] iti GIH / pRthak tvag vidyate'syAH 15 pRthktvm| madhu vidyate'syAH madhumatI / Aha ca mUrvA madhurasA devI pRthaktvag pIluparNyapi / devazreNI svAdurasA snigdhaparNI ca moraTA // [dhanva0 varga 1 zlo0 13 ] iti / tathA cenduH snigdhacchadA madhuzreNI pRthaktvag rasavAhinI / devazreNI madhumatI subhaGgI dvijamekhalA // AtolanI yogavahA moraTA ca madhusravA / sukhoSitA snigdhapI gokarNI sA madhUlikA / pIlupI karmakarI tathA madhumatIti ca / ] iti / etasyA loke 'pIlaunI' iti prasiddhiH // 316 // lAGgalyAM halinI nandA vizalyA grbhpaatnii| anantA'gnimukhI sairI duSpuSpI kalikArikA // 317 // 1 mizikhA zakrapuSpikA kali ni // 25 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 saTIka nighaNTuzeSe [glo0 318laGgati lAgalI, "nahi-laGgerdIrghazca" [ haimoNAdisU0 466 ] ityalaH; lAGgala iva bhedanAd vA, tasyAm / halo vidyate'syAH halinI / nandati nandA / vigataM zalyamasyA drAvakatvAd vizalyA; "zala gatau" vizalati vA, "sthA-chA-mA-" [ haimo NAdisU0356 ] iti yaH / garbha pAtayati grbhpaatnii| nAsti anto'syA 5 anantA / agneriva mukhamasyA agnimukhI soDhumazakyatvAt / agnizikhetyeke / yadAha syAllAGgalikyagnizikhA [ amara0 kA0 2 varga 4 zlo0 118 ] iti / sIrasya-halasya iyaM sairI, bhedanAt , "tasyedam" [ siddha 0 6.3.160 ] ityaN / duSTAni puSpANyasyAH duSpuSpI / kaliM-kalahaM karoti kalikArI, svArthike ke kalikArikA / Aha ca -- 10 kalikArI tu halinI vizalyA grbhpaatnii| lAGgalyagnimukhI sairI dIptA'nantendrapuSpikA // [dhanva0 varga 4 zlo0 9] iti / etasyA loke 'rADAgArI' iti prasiddhiH // 317 // guDUcyAmamRtA somavallI vatsAdanI dhraa| chinnodbhavA chinnaruhA viSannI devanirmitA // 318 // vizalyA kuNDalI lambA tantrikA cakralakSaNA / devyanantA madhuparNI jIvantyamRtavallyapi // 319 // guDati -rakSati [karpha] guDUcI, "guDerUcaT" [ haimoNAdisU0 120 ] ityUcad , tasyAm / nAsti mRtamasyA amRtA / somasya vallI somavallI / vatsAnAmadanaM 29 vatsAdanI / dharati rasaM dharA, ac / chinnA satI udbhavati-prakaTIbhavati chinno dbhavA / chinnA satI rohati chinnaruhA, "nAmyupAntya-" [siddha 0 5.1.54 ] iti kaH / viSaM hanti viSanI, "acitte Tak" [siddha 0 5.1.83 ] iti Tak / devairnirmitA devnirmitaa||318|| vigataM zalyamasyA vizalyA / "kuDuG dAhe" kuNDate kuNDalI, "mRdi-kandi-" 25 [haimoNAdisU0 465 ] ityalaH, gaurAditvAd GIH / "labuD avasraMsane ca" cakA rAcchabde, lambate lambA / tantrayate-dhArayatyAyustantrikA, Nake Ap / cakrairlakSyate cakralakSaNA / dIvyati devI / nAsti anto'syA anntaa| madhUni parNA 1 lI channA tadeg ni0 // Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 321] tRtIyo ltaakaannddH| 173 nyasyAH madhuparNI / jIvanAd jIvantI, "hahi nandi-jIvi-prANibhyaSTidAziSi" [haimoNAdisU0 220 ] iti AziSi TidantaH / amRtasya vallI amRtavallI / Aha ca guDucyamRtavallI ca chinnA chinnaruhA'mRtA / chinnodbhavA'mRtalatA dharA vatsAdanI smRtA / / saivoktA somavallI ca kuNDalI cakralakSaNA / jIvantI madhuparNI ca tantrikA devanirmitA // vayasthA kuNDalI saumyA vizalyA'mRtasambhavA / piNDA'mRtA bahucchinnA sA coktA kandarohiNI / / rasAyanI kRttaruhA svaradA jvaranAzanI / [dhanva0 varga 1 zlo0 1-4 ] madhuparNI dAhaharA bhiSajAM ca niveditA / dvitIyA svarNajIvantI tailaparNI ca kathyate // ghuNapriyA'tisAranI [ ] iti / etasyA loke 'guDUcI' ityeva prasiddhiH // 319 // devatADe devatAlI vRttakozo garAgarI / 15 jImUtakastAlakazca veNyAviSaghAtinI // 320 // devAnAM tADo devatADaH, tatra / devAnAM tAlI devatAlI / vRttaH kozo'sya vRttkoshH| garaM-viSam Agirati garAgarI, mUSakaviSannatvAt , striilinggH| jIvati jImUtaH "jIvermazca" [ haimoNAdisU0 216 ] ityUtaH mazcAntAdezaH, svArthike ke jImUtakaH / tADyate tADaH, RphiDAditvAllatve tAlaH, svArthike ke 20 tAlakaH / veNIva veNI / AkhuviSaM ghAtayati AkhuviSaghAtinI / Aha ca jImUtako devatADo vRttakozo garAgarI / proktA''khuviSahA veNI devatADI ca tADakaH // dhanva0 varga 1 zlo0 173 ] iti / etasya loke 'devadAlI' iti prasiddhiH // 320 // kozAtakyAM kRSNacchatrA jAlI ghoSA sutiktikA / mRdaGgaphalikA kSveDA ghaNTAlI kRtavedhanA // 321 // 1 devadAlI vRttakozA ni0 // 2 kRtacchatrA ni0 // 3 raktavedhanA ni0 // Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 saTIke nighaNTuzeSe [zlo0 322* dhAmArgavaH pItapuSpo mahAjAlI mahAphalI / karkoTakI kozaphalo rAjakozAtakIti ca // 322 / / "ata sAtatyagamane" kozamatati-gacchati kozAtakI, gaurAditvAd GIH, tasyAm / kRSNaM chatramasyAH kRSNacchatrA / jAlo'syAsti jAlI / "ghuSa zabde" 5 ghoSati ghossaa| sutarAM tiktA sutiktA, ke sutiktikA / mRdaGgAkArANi phalAnyasyA mRdaGgaphalI, ke mRdaGgaphalikA / zveDate zveDA / ghaNTAmalati ghaNTAlI / kRtaM vedhanamanayA kRtavedhanA // 321 // dhAma iyarti dhAmArgavaH, "kairava-bhairava-" [ haimoNAdisU0 519 ] ityave nipAtyate / pItAni puSpANyasya pItapuSpaH / mahAMzcAsau jAlI ca mahAjAlI 10 jalavitAnaH / mahAnti phalAnyasyA mahAphalI, "asam-bhakhA-'jinaika-zaNa-piNDAt phalAt" [ siddha0 2.4.57 ] iti GIH / karoti karkoTaH, "kapoTa-bakoTa-" [ haimoNAdisU0 161 ] ityoTe nipAtyate, ke karkoTakI / koze-madhye phalAnyasya koshphlH| rAjJI cAsau kozAtakI ca rAjakozAtakI / Aha ca kozAtakI kRtacchidrA jAlinI kRtavedhanA / / kSveDA sutiktA ghaNTAlI mRdaGgaphalikA matA // [dhanva0 varga 1 zlo0 192 ] iti / tathA ca-- dhAmArgavaH kozaphalo rAjakozAtakI tathA / karkoTakI pItapuSpI mahAjAlI tathocyate // [dhanva0 varga 1 zlo0 189 ] iti / etasyA loke 'kaDUI' 'visAlI' 'ghIMsoDI' iti prasiddhiH // 322 // hastikozAtakI tvaibhI vizAlA krkttcchdaa| hastinaH kozAtakI hastikozAtakI / 'tuH' iti punararthe'tra / ibhasyeyaM aibhI, "tasyedam" [ siddha 0 6.3.160 ] ityaN / vizAlA vistIrNA / karkaTa25 syeva cchado'syAH krkettcchdaa| kSIriNyAM syAt paTuparNI dharSaNI pItadugdhikA // 323 // phenakSIrA hemakSIrA pItakSIrA kriissinnii| hemAhvayA hemazikhA haimavatI himAvatI // 324 // 1 mahAjalA mahAphalA ni0 // 2 degphalA rAjadeg ni0 // Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatIyo ltaakaannddH| 226] kSIramastyasyAH kSIriNI, tasyAm / paTUni parNAnyasyAH paTuparNI / dhRSyate anayA dharSaNI, "karaNA''dhAre" [ siddha 05.3.129 ] ityanaT / pItaM dugdhamasyAH pItadugdhA, svArthike ke pItadugdhikA // 323 // phenayuktaM kSIramasyAH phenakSIrA / hemavarNaM . kSIramasyAH hemakSIrA / pItaM kSIramasyAH piitkssiiraa| karISAH sannyasyAH karISiNI / hemnaH- Ahvayo'syA , hemAhvayA / hemnaH zikhA'syAH hemazikhA / himavata iyaM haimavatI, "tasyedam" [siddha 06.3.160] ityag / himo vidyate'syAH himAvatI, "anajirAdibahusvarazarAdInAM matau" [ siddha 03.2.78] iti matau pratyaye dIrghaH / Aha ca kSIriNI kAJcanI kSIrI paTuparNI ca dharSaNI / tiktadugdhA haimavatI hemadugdhA himAvatI // svarNakSIrI svarNadugdhA suvargakSIrikA'pi ca / himAhvA kanakakSIrI hemakSIrA ca kAJcanI // dhinva0 varga 1 zlo0 240,242 ] iti etasyA loke 'kSIriNI' 'svarNakSIriNI' ca prasiddhiH // 324 // zavinyAM syAd dhanaharI taskarI corpusspikaa| 15 kezinI granthikA caNDA zvetabudhnA nizAcarI // 325 // zaGkho'styasyAH zaGkhinI, zauklyAta, tasyAm / dhanaM harati dhanaharI / ata eva taskarI / corasya puSpaM corapuSpI, dhanaharItvAt, rAtrau vikAsAd vA, ke corapuSpikA / kezAH santyasyAH kezinI / granthiratrAsti granthikA, vriihyaaditvaadikH| camati atIva dhanaM caNDA, "paJcamAd DaH"[ haimoNAdisU0 168] iti DaH; caNDate 30 vA / zveto budhno'syAH zvetabudhnA / nizAyAM carati nizAcarI, rAtrau vikAsAt / Aha ca candranandano'tra - 25 tathA nizAcarI ca syAt kezinI granthiketyapi // ] iti / zaGkhinInAmAni // 325 // AkhupayA puSpazreNI 'nyagrodhI zambarI vRssaa| citropacitrA reNDA ca pratyakzreNI dravantyapi // 326 // 1 nyagrodhA ni0 // 2 raNDAkhyuH pradeg ni0 // Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saTIke nighaNTuzeSe lo0 327AkhukarNAbhapatratvAd AkhuparNI, "pAka-karNa-parNa-" [ siddha0 2.4.55 ] iti GIH / AkhoH karNa iva karNaH- patraM yasyAH sA AkhukarNItyapi, "pAka-karNa-" [ siddha0 2.4.55 ] iti GIH, tasyAm / puSpANAM zreNI asyAH puSpazreNI / nyag rohati ruNaddhi vA bahumUlatvAt nyagrodhI, lihAditvAdaci "vIrunnyagrodhau" 5 [siddha 04.1.121 ] iti sAdhuH / zaM vRNoti zambarI, ac, gaurAditvAd GIH / varSati vRSA, "nAmyupAntya-" [ siddha 0 5.1.54 ] iti kaH / "vRNoti vA" iti kSIrasvAmI, pRSodarAditvAt sAdhuH / vRSaparNItyapi / citrA anekavarNapatrA / upa-samIpe citrANyasyA upacitrA / ramyate ramate vA raNDA, "paJcamAd DaH" [ haimo 15 10 kshrennii| dravati dravantI, zatRpratyayaH / Aha ca dravantI zambarI citrA nyagrodhI mUSakAhvayA / pratyakzreNI vRSA raNDA putrazreNyAkhuparNikA / / [ dhanva0 varga 1 zlo0 229 ] iti / tathA ca-- citropacitrA nyagrodhI dravantI zambarI vRSA // pratyakzreNI sutazreNI caNDA mUSakaparNyapi / [ amara0 kA0 2 varga :4 zlo0 87-88] iti / etasyA loke "uMdirakanI' iti prasiddhiH // 326 // padminyAM tu mahAvallI bizinI bizavatyapi / 30 palAzinI nAlIkinI nalinI puTakinyapi // 327 // padmamastyasyAH padminI, "man-mA-'bjAdernAmni" [siddha 0 7.2.67 ] iti in pratyayaH, tasyAm / mahatI cAsau vallI ca mahAvallI / bizamastyasyAH bizinI / bizaM vidyate'syAH bizavatI / palAzAH santyasyAM palAzinI / nAlIka mastyasyA nAlIkinI / nalinamastyasyA nlinii| puTakamastyasyAH puttkinii| 25 sarve'pyete "man-mA-'bjAdernAmni" [ siddha 0 7.2.67 ] iti inpratyaye sAdhavaH / Aha ca padminI syAt puTakinI nalinI ca kumudvtii| [dhanva0 varga 4 zlo0 157 ] iti / Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 207 329 tRtIyo latAkANDaH / etasyA loke 'poyaNi' iti prasiddhiH // 327 // kamale nalinaM padmamaravindaM kuzezayam / paraM zata-sahasrAbhyAM patraM rAjIva-puSkare // 328 // bisaprasUtaM nAlIkaM tAmarasaM mahotpalam / tajjalAt sarasaH paGkAt parai ruD-ruha-janma-jaiH // 329 // kAmyate zriyA kamalam, "mRdi-kandi-" [ haimoNAdisU0 465 ] ityalaH; kam- ambhaH alati bhUSayati vA; kena zirasA malyate-dhAryate iti vA, tatra / ''Nala gandhe" nalati nalinam, "zyA-kaThi-khali nali-" [ haimoNAdisU0 282 ] ityAdinA inaH / padyate bhRGgaiH padmam , "artIri-" [ haimoNAdisU0 338 ] iti maH / ete puM-klIbaliGgAH / arAn vindati aravindam , "ni-gavAde mni" [siddha 0 10 5.1.61 ] iti zaH / kuze-jale zete kuzezayam , "zaya-vAsi-vAseSvakAlAt" [siddha0 3.2.25 ] iti saptamyalup / zata-sahasrazabdAbhyAM paraM patram , zata-sahasre bahUpalakSaNam , zataM sahasraM ca patrANyasya zatrapatram sahasrapatram / rAjyaH-rekhAH santyasya rAjIvam , maNyAditvAd vaH / "puSaMc puSTau" puNyati jale puSkaram , "sU-puSibhyAM kit" [ haimoNAdisU0 436 ] iti kit karaH // 328 // bisAt prasUtaM bisaprasUtam / bisaprasUnamapi / 'Nala gandhe" nalati nAlIkam , puM-klIbaliGgaH, "sRNIkA-'stIka-" [haimoNAdisU0 50 ] itIke nipAtyate / "tamUca kAGkhAyAm" tamyate tAmarasam , "phanasa-tAmarasAdayaH" [haimoNAdisU0 573 ] ityase nipAtyate; tAmaH-saprakarSoM raso'syeti vA, tAmaH prakarSArthaH, tAratamyavat ; tAmyadbhiH-bhRGgairasyate vaa| mahacca tadutpalaM ca mahotpalam / 'tat' 30 iti kamalam jalazabdAt saraHzabdAt paGkazabdAcca parai ruDAdibhirucyate ityarthaH / jalaruT jalaruhaM jalajanma jalajam , saroruT saroruhaM sarojanma sarojam, paGkaruTa paGkaruhaM paGkajamma paGkajam / yaugikatvAd vAriruD-vArija-sarasIruhAdayo'vaseyAH / Aha ca kamalaM zvetamambhojaM sArasaM sarasIruham / sahasrapatraM zrIgehaM zatapatraM kuzezayam // . paGkeruhaM tAmarasaM rAjIvaM puSkaraM kuham / abjamambhoruhaM padma puNDarIkaM ca paGkajam / / 15 25 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 saTIke nighaNTuzeSe [glo0 330nalaM saroja nalinamaravindaM mahotpalam / ] iti / etasya loke 'zvetakamala' iti prasiddhiH // 329 // puNDarIkaM sitAmbhoja "puNat zubhe" puNati puNDarIkam , puNDate vA, "sRNIkA-'stIka-" [ haimoNAdisU0 50] itIke nipAtyate / sitaM-zvetamambhojaM sitAmbhojam / atha raktasaroruhe / raktotpalaM kokanadaM raktaM ca tat saroruhaM ca raktasaroruham , tatra / raktaM-zoNamutpalaM raktotpa10 lam / kokaiH-cakravAkairnadati kokanadam / "kokAH- cakrAhvA nadantyasmin" iti kssiirsvaamii| AhuzcaraktAbje raktakumude budhaiH kokanadaM smRtam / [ zAzvata0 zlo0 540 ] iti / ___ kairaviNyAM kumudratI // 330 // 15 kairavANi santyasyAM kairaviNI, tatra / kumudAni santyasyAM kumudvatI, "naDa kumuda-" [ siddha0 6.2.74 ] iti Did matuH pratyayaH; vyaJjanAntAt kumucchabdAdvA "tadasyAtyasminniti matuH" [ siddha 07.2.1 ] iti matuH / kumudinItyapi // 330 // utpale syAt kuvalayaM kuvelaM kuvalaM kuvam / utpibati utpalam , puM-klIbaliGgaH, "muralorala-" [ haimoNAdisU0 474 ] ityale 20 nipAtyate; utpalatIti vA, tatra / kau valati-prANiti kuvalayam, "ku-gu-vali-" [haimo ko velati kuvelam / "kuG zabde" kavate bhRGgArAvaiH kuvalam , puM-klIbaliGgaH, "korvA" [ haimoNAdisU0 469 ] iti kidalaH; ko valatIti vA / "vAMka gati-gandhanayoH" kutsitaM vAtIti kuvam , "kacit" [siddha0 5.1.171] iti 25 DaH / asya vizeSAnAha zvete tu tatra kumudaM kairavaM gardabhAhvayam // 331 // 'tatra' utpale zvete kAmyate kumudam , puM-klIbaliGgaH, "kumuda-" [ haimoNAdisU0 244 ] ityude nipAtyate; ko mokte iti vA / kumuda ityapi / karoti Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 333] tRtIyo ltaakaannddH| sukhaM kairavam "kairava-bhairava-" [haimoNAdisU0 519 ] ityave nipAtyate; ke rautizabdAyate keravaH-haMsaH, tasyedaM priyamiti vA / gardabhasyA''hayo'sya gardabhA nIle tu syAdindIvaraM 'tuH' atra punararthe / nIle utpale indati zriyA indIvaram , "tIvara-dhIvara-" 5 [ haimoNAdisU0 444 ] iti varaTi nipAtyate / hallakaM rktsndhyke| halati-ghUrNate hallakam . "kIcaka-pecaka-" [ haimoNAdisU0 33 ] ityakAnto nipAtyate / raktAn sandhIn akati-yAti prApnoti raktasandhyakam , raktaM sandhyeva saugandhike tu kahAraM 20 itIkaN / kalyate kahAram , "dvAra-zRGgAra-" [ haimoNAdisU0 411 ] ityAre nipAtyate; ke hlAdate vA, pRSodarAditvAt sAdhuH / zAradaM zuklaM caitat / bIjakoze varATakaH // 332 // 15 karNikA bIjAnAM-padmAkSanAmnAM kozo bIjakozaH, tatra / varamaTati varATakaH / yat zAzvataHbIjakoze sarojasya kaparde ca varATakaH / [ zlo0 180 ] iti // 332 // asatyapi karNabhavatve rUDhatvAt karNe bhavA karNikA, "karNa-lalATAta-" [ siddha0 6.3.141 ] iti kal / padmanAle tu mRNAlaM tantulaM bisam / padmasya nAlaM padmanAlam , tatra / "mRNat hiMsAyAm" mRNyate adyate mRNAlam , triliGgaH, "kuli-pili-" [haimoNAdisU0 476 ] iti kidAlaH; mRdamAlIyate vA, 25 "kvacit" [ siddha 0 5 1.171 ] iti De pRSodarAditvAt sAdhuH / tantUn lAti tantulam , "kvacit" [siddha 0 5.1.171] iti DaH / "vIMka prajanAdiSu" veti bisam , "paTi-vIbhyAm-" [ haimoNAdisU0 579 ] iti DisaH; visyate-preryate vA / sm| Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 15 180 saTIke nighaNTuzeSa [pralo0 333Aha ca bisaM mRNAlaM bisinI mRNAlA syAnmRNAlikA / mRNAlaM padyanAlaM tu tantulaM nalinIruham // [dhanva0 varga 4 zlo0 161 ] iti / etasya loke 'bisu' iti prasiddhiH / kiJjalke kesaraM kiJcid jalati kijalkam ; kiM-kutsitaM jIyate vA, "niSka-turuSka-" [ haimoNAdisU0 26 ] iti ke nipAtyate, tatra / ke sarati, kesaram / puM-klIbaliGgAvetau / Aha ca padmakesaramApItaM kiJjalkaM kiJjameva ca / makarandaM tathA tuGgaM gauraM kAJcanameva ca // [dhanva0 varga 4 zlo0 165 ] iti / etasya loke 'kesara' iti prasiddhiH / navyadale saMvartikA bhavet // 333 // navyadalaM-padmAdInAM navodbhinna dalaM sairayantrakAkhyam , tatra / saMvartayativeSTayati saMvartikA, Nake Ap , 'bhaved' iti syAt // 333 // kande pAne karahATa-ziphe kanati-dIpyate kandaH, "zA-zapi-" haimoNAdisU0 237] iti daH, kanyate-anviSyate vA, puM-klIbaliGgaH, tatra / padmasyAyaM pAnaH, "tasyedam" [siddha 0 20 6.3.160] ityaN , tatra 'pAjhe' padmasambandhini / kaM rahayanti karAhAH-pamAdayo jalotthAH, tAn aTati-prApnoti karahATaH; kIryate vA, "kapATa-virATa-" [ haimoNAdisU0 148 ] ityATe nipAtyate / zinoti-dArayati mAM ziphA, tAlavyAdiH, "zaphakapha-ziphA-zophAdayaH' [ haimoNAdisU0 316] iti phapratyaye nipAtyate / zAlUkamautpale / 25 "zala gatau" zalati zAlUkam , "zalyaNerNit" [haimoNAdisU0 59] ityUkaH / utpalAnAmidamautpalam-utpalasambandhi, tatra / Aha ca padmamUlaM tu zAlUkaM zakalaM karahATakam / zAlInaM padmakandaM tu jalAlUkaM nigadyate // [dhanva0 varga 4 zlo0 163 ] iti / 30 . anayoloMke 'padmamUla' iti prasiddhiH / 1 'zarayantrikAkhyam' iti abhidhAnacintAmaNisvopajJaTIkAyAm // Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 335 ] tRtIyo ltaakaannddH| 181 padmabIje tu padmAkhyaM padmakarkaTiketyapi // 334 // pamAnAM bIjaM padmabIjam , tatra / padmamityAkhyA'sya padmAkhyam / padmAnAM karkaTI padmakarkaTI, svArthika ke padmakarkaTikA / Aha ca --- - padmabIjaM tu gAloDyaM padmAhaM padmakarkaTI / [dhanva0 varga 4 zlo0 159 ] iti / etasya loke 'gaMTha' iti prasiddhiH // 334 // vAripAM tu pAnIyA pRSThagA kumbhikA htthH| vAri piparti vAripI, "cikkaNa-kukkaNa-" [ haimoNAdisU0190] ityaNe nipAtyate, tasyAm / pIyate pAnIyA / pRSThaM gacchati pRSThagA / kumbho'styasyAH kumbhikA, "ato'nekasvarAt" [siddha0 7.2.6] itIkaH / / "kumbhIko vAriparNaH syAt" / [ ] ityeke / "haTha balAtkAre" haThati haThaH, ac / yadAha-- "haTho'mbuparyo prasabhe" [ haimAnekA0 zlo0 124 ] iti / 'UMgA' nAma zAkam / 'zUSA' ityeke / jalazUke jalanIlI nIlI zaivAla-zaivale // 335 // // ityAcAryazrIhemacandraviracite nighaNTuzeSe . tRtIyo latAkANDaH // jalasya zUkamiva jalazUkam , puM-klIbaliGgaH, tatra / jalaM nIlayati jalanIlI, aN pratyayaH ; "NIla varNe" nIlati nIlI, ac , gaurAditvAd GIH; nIlavarNA vA / zete ambhasi zaivAlam zaivalam , "zIGastalak-pAla-vAlaN-valaN-valAH" [haimo- 20 NAdisU0 501] ityanena vAlaNU-valaNpratyayau / zevAlamiti tu zepAletyasya japAditvAd vatve sAdhu / zevalaM zepAlaM zaivalaM ca nIlikAkhyeyam // 335 // // iti zrImaddhRhatkharataragacche zrIjinarAjasUriziSyazrIjayasAgaramahopAdhyAyapaTTAnukramavAcanAcAryadhuryazrIbhAnumerugaNiziSyasamastaprazastagranthAvalIvicakSaNazrIjJAnavimalopAdhyAyaziSya vAcanAcAryazrIzrIvallabhagaNiviracitAyAM zrIhemacandrAcAryakRtanighaNTuzeSaTIkAyAM latAkANDaH . tRtIyaH samAptaH // 3 // 15 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ caturthaH zAkakANDaH] // arham // atha caturthaM prastAvaprAptaM zAkakANDaM vyAkriyate zatapuSpAyAM tu ghoSA zatAhA mAdhavI misiH| aticchatrA chatrapuSpyavAkpuSpA kAravI sahA // 336 // zataM-bahUni puSpANyasyAH zatapuSpA, "asatkANDa-prAnta-zataikA'JcaH puSpAt" [siddha 0 2.4.56] iti aJco vajenAd GIna bhavati, tasyAm / ghoSati ghoSA / zatamityAhvA'syAH zatAhA / madhuna iyaM mAdhavI, "tasyedam" [siddha 0 6.3. 160 ] ityaN / "miza maza roSe ca" tAlavyAntAvimau, mizyate misiH, "nAmyupAntya-"[ haimoNAdisU0 609] iti kidiH, pRSodarAditvAd dantyaH sakAraH, 10 strIliGgaH / chatramatikrAntA aticchatrA / zatacchatrA'pi / chatrAkArANi puSpA NyasyAH chatrapuSpI, "asatkANDa-prAnta-" [siddha 0 2.4.56 ] iti DIH / avAJci-adhomukhAni puSpANyasyAH avAkpuSpA, "asatkANDa-prAnta-zataikA'JcaH puSpAt" [siddha0 2.4.56 ] iti sUtreNa aJco varjanAd GyabhAvaH / Abanta evAyam / kAroriyaM kAravI karmaNyA, "tasyedam" [siddha 0 6.3. 160] 15 ityaN / sahate sahA / Aha ca zatapuSpA misi!SA ziphakA mAdhavI ziphA / . aticchatrA tvavAkpuSpA zatAhvA kAravI smRtA // [ dhanva0 varga 2 zlo0 1 ] iti / tathA ca25. zatapuSpA zatacchatrA['ticchatrA] madhurA misiH| avAkpuSpA kAravI ca [amara0 kA0 2 varga 4 zlo0 152 ] iti / etasyA loke 'soA' iti prasiddhiH // 336 // . jIrake tu kaNA'jAjI jaraNaH knnjiirkH| 1 miSiH ni0 // 2 degpuSpA'vAkpu ni0 // Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 339] 10 caturthaH zAkakANDaH / 183 jayati mandAgnitvaM jIraH "ci-ji-zusi-" [haimoNAdisU0 392] iti ro dIrghatvaM ca, svArthike ke jIrakaH, puM-klIbaliGgaH, tatra / kaNAH santyasyAM kaNA, strIliGgo'yam / ajaM-svAbhAvikaM mandAgnitvamajati-kSipati ajAjI, lihAditvAdaci ajervI na bhavati, strIliGgaH / jIryate anena jaraNaH, puMlliGgaH / kaNopalakSito jIrakaH kaNajIrakaH / Aha ca__ zuklA'jAjI kaNA''khyAtA dIrghakaH kaNajIrakaH / / ] iti / etasya loke 'zvetajIrA' iti prasiddhiH / kRSNe'smin kAravI pRthvI sugandhA suSavI pRthuH // 337 // kuMzcI kAlopakAlopakucikotkucikA'pi ca / 'kRSNe' zyAme 'asmin' jIrake kAroriya kAravI, "tasyedam" [ siddha0 6.3.160 ] ityaN / pRthvI bRhatkaNA / zobhano gandho'syAH sugandhA / suSThu . suvati suSavI,aci gaurAditvAd GIH / pRthuH bRhatkaNatvAt // 337 // "kuJca ca kauTilyA-'lpIbhAvayoH" kuJcati kunycii| kAlA varNena / upakAlayati upakAlA / upakuJcati-alpIkaroti upakuJcikA / utkuzcati utku- 15 kuzcikA / Aha ca kuJcikA copakuJcI ca kAlikA copakAlikA / suSavI kuJcikA kuJcI pRthvI kRSNe ca jIrake / [dhanva0 varga 2 zlo059 ] iti / etasya loke 'kAlau jIrau'. iti prasiddhiH / rasone lazuno mlecchakando'riSTo mahauSadham // 338 // mahAkandaH 25 Uno'mlena raseneti rasonastena kiirtitH| ] iti / tatra / laNyate-abhilaSyate lazunaH, "laSeH za ca" [haimoNAdisU0 289 ] ityunaH pratyayaH tAlavyaH zakArazcAntAdezaH / [ghu-klIbaliGgAvetau / ] mlecchAnAM priyaH kando mlecchakandaH / na riSyate arissttH| mahauSadhaM rogajittvAt // 338 // 1 tuSavI ni0 // 2 upakuJcI kuJcikA ca kAlopakuJcikA'pi ca ni0 // .. Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 saTIke nighaNTuzeSa [glo0 339mahAMzcAsau kandazca mhaakndH| Aha ca atha mahauSadham / lazunaM gRJjanAriSTa-mahAkanda-rasonakAH // [ amara0 kA0 2 varga 4 zlo0 148 ] iti / etasya loke 'lhasaNu' iti prasiddhiH / aparo'pyeSa gRcano diirghptrkH| 'aparaH' anyaH 'eSaH' rasonaH gRJjyate-kutsitaH zabdyate gRJjanaH, puM-klIbaliGgaH / dIrgha patramasya dIrghapatraH, ke dIrghapatrakaH / palANDau yavaneSTaH syAt sukando 'vaktradUSaNaH // 339 // 10 haraNaH piparti dhAtUna palANDuH, "kevayu-bhuraNyu-" [haimoNAdisU0746] iti upratyaye nipAtyate; "pala gatau" palati vA palANDuH, "pali-mRbhyAmANDu-kaNDuko" [haimoNAdisU0767] ityANDuH pratyayaH, tatra / yavanAnAm iSTo yavaneSTaH / zobhanaH kando'sya sukandaH / vaktraM dUSayati vaktradUSaNaH // 339 // harati haraNaH / Ahuzca___palANDuryavaneSTazca sukando mukhadUSaNaH / haraNaH [ dhanva0 varga 4 zlo071 ] iti / etasya loke 'DUMgalI' iti prasiddhiH / / ____ sa tu harito latArko durdumo'pi ca / ___ 'tuH' punararthe / 'saH' palANDuH 'haritaH' nIlaH latArko latArkAkhyaH / duSTo drumo duImaH, apavitratvAt / Aha ca--. anyaH palANDustu latArko durdumazca saH / [dhanva0 varga 4 zlo0 71] iti / suzrutastvAha lazuno dIrghapatrazca picchAgandho mahauSadham / pharaNyazca palANDuzca lavatarkA parArikA / gRJjanaM yavaneSTazca palANDordaza jAtayaH // ] iti / 1 vaktrabhUSaNaH ni0 // 2 karaNaH ni0|| 35 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 342] - caturthaH zAkakANDaH / 185 saptalAyAM bahuphenA sAtalA vimelA matA // 340 // sArI marAlikA dIptA phenA carmakasA yvaa| sapati-samavaiti saptalA, "muralorala-" [haimoNAdisU0 474 ] ityale nipAtyate, tasyAm / bahavaH phenAbhA bindavo'syAH bahuphenA / sAtaM sukhaM lAti sAtalA, "kacit' [siddha 0 5.1.171] iti ddH| vigato malo'syA vimalA // 340 // 5 ___ sArayati saarii| marAlikA(? lI)-haMsI, saiva marAlikA / ata eva dIptA / phenAbhA bindavaH santyasyAM phenaa| carmaNi kasA asyAH carmakasA / yUyate yavA / Aha ca-- sAtalA saptalA sArI vipulA vimalA'malA / bahuphenA carmakasA phenA dIptA rasAlikA // [dhanva0 varga 1 zlo0 238 ] iti / etasyA loke 'sAthari' iti prasiddhiH / prasAraNyAM cArupI bhadraparNI pratAnikA // 341 // bhadrabalA bhadralatA bhadrakAlI mhaablaa| sAraNA saraNA suprasarA rAjabalA ca sA // 342 // 15 prasAryate'nayA prasAraNI, "karaNA-''dhAre" [ siddha 0 5.3.129 ] ityanaTa, tasyAm / cArUNi parNAnyasyAH cArupI / bhadrANi parNAnyasyAH bhadraparNI / pratAno'styasyAH pratAnikA, "ato'nekasvarAt" [ siddha 0 7.2.6 ] itIkaH // 341 // bhadraM balamasyA bhadrabalA / [ bhadrA cAsau latA ca ] bhadralatA / bhadrA cAsau kAlI ca bhdrkaalii| mahadvalamasyA mahAbalA / sArayati saarnnaa| saratIva ambhaH 20 saGkocAd nivartate gamanayA saraNA / "saraNI' iti yuktaH pAThaH' iti kssiirsvaamii| zobhanaH prasaro'syAH suprasarA / rAjarUpA-mukhyA balA-balakRd rAjabalA / Aha ca prasAraNI suprasarA saraNI sAraNI ca sA / cArupI rAjabalA bhadraparNI pratAnikA // [ dhanva0 varga 1 zlo0 289 ] iti / 25 etasyA loke 'prasAraNI' iti prasiddhiH // 342 // -- 1 bindulAmalI ni0 // 2 carmAkasA ni0 // 3 sAraNI suprasArA ca rAjabalA ca sA'pi ca ni0|| 24 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 saTIke nighaNTuzeSe [zlo0 343brAmyAM vayAsthA matsyAkSI brAhmaNI somvllrii| . sarasvatI satyavatI susvarA brahmacAriNI // 343 // brAhmIva brAhmI, pAvanatvAt , tasyAm / vayasi tiSThati vayaHsthA, "sthApA-snA-tra:-" [siddha0 5.1 142 ] iti kaH, vayasaH sthairyakRt / matsyAkSI 5 matsyAkSipuSpI / brahmaNa iyaM brAhmaNI, "tasyedam" [siddha 0 6.3.160 ] ityaN / somasya vallarI somavallarI / saraH-prasaraNamastyasyAH srsvtii| satyamastyasyAH satyavatI / zobhanaH svaro'syAH susvarA, "osva zabdopatApayoH" suSTha sutarAM vA svarati susvarA iti vA / brahma caratItyevaMzIlA brahmacAriNI / Aha cabrAhmI sarasvatI somA satyAhA brahmacAriNI / ] iti / etasyA loke 'brAhmI' iti prasiddhiH // 343 // sUraNe kaNDuraH kandorNAghAtI citradaNDakaH / sUyate-preryate sUraNaH, "cikkaNa-kukkaNa-" [haimoNAdisU0 190 ] ityaNe nipA15 tyate, tatra / kaNDUM rAti kaNDuraH, pRSodarAditvAt sAdhuH / kandyate-iSTayate kandaH, (puM-lIbaliGgaH] / arzI ghAtayati ajhaighAtI / citro daNDo'sya citradaNDaH, svArthike ke citradaNDakaH / etasya loke 'sUraNakanda' iti prasiddhiH / vRddhadArake tvAvegI jIrNavolaka-juGgako // 344 // ajANDI ca RkSagandhA syAdantAkoTapuSpyapi / 20 ... vRddha-vRddhatvaM dArayati vRddhadArakaH ; vRddhaM dArakIkurute iti vA, pRSodarAdi* tvAt , tatra / A-samantAd vego'styasyA AvegI, vRddhatvAt , udvejako vA / jIrNA vAlA asya jIrNavAlaH, sthArthike ke jIrNavAlakaH / "yugu jugu vugu varjane" cavargIyAdirayam , juGgati juGgaH, ac, sthAthike ke juGgakaH // 344 // ajasyeva aNDAni-asthInyasyAH ajaannddii| chagalANDItyapi / RkSavad 3 gandhayati RkSagandhA / "vRkSagandhA" iti ca pAThabhedaH" iti kSIrasvAmI / antaHkoTe puSpANyasyAH antaHkoTapuSpI / Aha ca- 1 vAlukadeg ni0 // 2 ajANTI RkSagandhA syAdantakoTakapuSpyapi ni0 // Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 347] caturthaH shaakkaannddH| 187 vRddhadAraka AvegI juGgako jIrNavAlakaH / antaHkoTarapuSpI syAdajANDI chagalANDyapi // [dhanva0 varga 4 zlo0 107 ] iti / etasya loke 'vRddhArA' iti prasiddhiH / suvarcalAyAM maNDUkI badarA''dityavallabhA // 34 // maNDUkaparNyabhaktA''dityavallI sukhodbhavA / suSTha varcate suvarcalA, "muralorala-" [ haimoNAdisU0 474 ] ityale nipAtyate; suSTu varcate suvarcaH-agnidIpanam , tallAtIti vA, tasyAm / maNDati maNDyate vA maNDUkI, "mR-manyaJji-" [haimoNAdisU0 58 ] ityUkaH, gaurAditvAd GIH / "bada sthairye' badati badarA, "Rcchi-caTi-vaTi-" [haimoNAdisU0 397 ] ityaraH / 10 Adityasya vallabhA AdityavallabhA // 345 // . ___ maNDUka iva parNAnyasyA maNDUkaparNI, "pAka-karNa-parNa-" [ siddha 02.4.55] iti ngiiH| arkasya bhaktA arkabhaktA / AdityapriyA vallI AdityavallI / sukhamudbhavati asyAH sukhodbhavA / Aha casuvarcalA''dityakAntA sUryabhaktA sukhodbhavA / 15 maNDUkaparNI maNDUkI badarA''dityavallyapi // [ dhanva0 varga 4 zlo0 98 ] iti / etasyA loke 'sUcali' iti prasiddhiH / bhRGgarAje bhRGgarajo bhRGgAraH kezaraJjanaH // 346 // 'aGgArako bhekarajo bhRGgo mArkava itypi| bhRGgavad rAjate bhRGgarAjaH, tatra / bhRGgavad raJjayati-kRSNIkaroti bhRGgarajaH, aci pratyaye pRSodarAditvAnnalopaH / bhRGgAn iyarti bhRnggaarH| kezAn raJjayati kezaraJjanaH // 346 // aGgati aGgArakaH "agyaGgi-" [haimoNAdisU0 405] iti Are svArthike ke ca sAdhuH / bhekavad raJjayati bhekarajaH, aci pratyaye pRSodarAditvAt sAdhuH / 25 bhRGgarAjaikadeze bhRGgaH, yathA satyA satyabhAmetyAdivat ; bibharti vA bhRGgaH, "bhR-vRbhyAM no'ntazca" [ haimoNAdisU094 ) iti gaH / markati - sampRcyate mArkavaH "kairava-bhairava-" [ haimoNAdisU0519] ityave nipAtyate / Aha ca 1 sukhodbhidA ni0 // 2 amArako ni0 // Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saTIke nighaNTuzeSe . [zlo0 347bhRGgarAjo bhRGgarajo mArkavo bhRGga eva ca / aGgArako bhekarajo bhRGgAraH kezaraJjanaH // [dhanva0 varga 4 zlo0 11 ] iti / etasya loke 'bhAMgarau' iti prasiddhiH / kAsamadaM tvarimardaH kAlaM 'kanaka-karkazau // 347 // kAsaM mardayati kAsamardaH, tatra / arIn mardayati arimardaH / kAlaM vaNana / kanati-dIpyate kanakaH / karka zyati karkazaH / Aha ca kAsamardo'rimardazca kAsAriH karkazastathA / kAlaM kanaka ityuktaH sa ca syAt kAsamardakaH // [ dhanva0 varga 4 zlo0 118 ] iti / etasya loke 'kAsaMdau' iti prasiddhiH // 347 // vAstuke tu zAkajyeSThaH pravAla kssaarptrkH| zAkavIro vIrazAkastAmrapuSpaH prasAdakaH // 348 // vasantyasmin guNA iti vAstukam, "kaJcukAMzuka-" [ haimoNAdisU057 ] 15 ityuke nipAtanAt sAdhuH, tatra / zAkeSu jyeSThaH zAkajyeSThaH / pravalati pravAlaH, "vA jvalAdi-" [ siddha 05.1.62] iti nnH| kSAraM patramasya kSArapatraH, ke kSArapatrakaH / zAkAnAM madhye vIra iva pradhAnatvAt shaakviirH| vIrazcAsau zAkazca vIrazAkaH / tAmrANi puSpANyasya tAmrapuSpaH / prasAdayati prasAdakaH / Aha ca vAstukaH kSArapatraH syAcchAkavIraH prasAdakaH / 20 . .. ] iti / " etasya loke 'vathuA' iti prasiddhiH // 348 // pAlaGkayAyAM tu pAlakyA kSurikA mdhusuudnii| pAlayati pAlanyA, "zikyA-''syA-''dhya-" [haimoNAdisU0364.] iti ye nipAtyate, tsyaam| pAlake sAdhuH pAlakyA. "tatra sAdhau" [siddha 0 7.1.15] 2) iti yaH, pAlyate iti vA, "zikyA-''syA-''Dhya-" [haimoNAdisU0 364 ] iti ye nipAtanAt sAdhuH / kSurati kSurI, ke kSurikAH kSurikeva vA kSurikA / madhu - mAdhurya sUdate madhusUdanI / Aha ca-- 1 katakakarkazaH niH // 2 zAkazreSThaH ni0 // Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 351] 189 caturthaH zAkakANDaH / pAlaGkayA vAstukAkArA kSurikA cIritacchadA / [ ] iti / etasyA loke 'palAMka' iti prasiddhiH / jIvantyAM syAjjIvanIyA jIvanI jIvavardhanI // 349 // maGgalyanAmadheyA ca zAkazreSThA yshskrii| jIvatAditi jIvantI, "ruhi-nandi-" [ haimoNAdisU0220] iti TidantaH, "karaNA''dhAre" [ siddha 05.3.129 ] ityanaT / jIvasya vardhanI jIvavardhanI // 349 // maGgalyamiti nAmadheyamasyA mngglynaamdheyaa| zAkamadhye zreSThA zAkazreThA / yazaH karoti yazaskarI / Aha ca 10 jIvantI jIvanIyA ca jIvanI jIvavardhanI / maGgalyanAmadheyA ca zAkazreSThA yazaskarI // [dhanva0 varga 1 zlo0 140 ] iti / etasyA loke 'doDI' iti prasiddhiH / syAdamlaloNikAyAM tu cAGgerI cukrikA rasA // 350 // 15 ambaSThA'mboTikA dantazaThA lolaa'mllolikaa| narendramAlA kSudrAmlI catuSparNI ca loNikA // 351 // amlena lunAti amlaloNikA, pRSodarAditvAt sAdhuH, tasyAm / cAGgaM-dantapaTutvamIrayati caanggerii| cukrante-vyathante'syAH cukrikA, Nake Ap / rasyateAsvAdyate rasA // 350 // 20 ambe tiSThati ambaSThA, "go-'mbA-'mba-savyA-upa-dvi-tri" [ siddha 02.3.30 ] ityAdinA sthazabdasambandhinaH sakArasya So bhavati, "sthA-pA-snA-traH kaH" [siddha0 4.1.142] iti kaH pratyayaH / ambamaTati amboTikA, pRSodarAditvAt sAdhuH / amlena lolA amlalolA, ke amlalolikA / [. . . . .] narendramAlA / kSudrA 35 cAsau amlI ca kSudrAmlI / catvAri parNAnyasyAH catuSparNI / lunAti loNikA, pRSodarAditvAt / Aha ca 1 ambaSThA'mlolikA dantazaThATolAmlaTolakaH / narendramAtA ni0 // Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saTIke nighaNTuzeSe [pralo0 352kSudrAmlikA tu cAGgerI loNikA cA'mlaloNikA / lolA loDA catuSparNI saiva dantazaThA matA // [ dhanva0 varga 5 zlo0 36 ] iti / tathA ca--- cAGgerI cukrikA dantazaThA'mbaSThA'mlaloNikA / [amara0kA02 varga4 zlo0140] iti / etasyA loke 'AMbautrI' iti prasiddhiH // 351 // taNDulIye meghanAdastaNDulI tnnddulerkH| gaNDIrako raktakANDo viSahAryalpamAriSaH // 352 // 10 taNDulebhyo hitastaNDulIyaH, "havirannabhedApUpAdeyoM vA" [siddha 07.1.29] itIyaH; tADayati doSAn iti vA, "gaya-hRdayAdayaH" [haimoNAdisU0370 ] ityaye nipAtyate, tatra / meghasyeva nAdo'smAt meghanAdaH / taNDulAH santyasya taNDulI / taNDulAn Irayati drAvakatvAt taNDuleraH, svArthike ke taNDulerakaH / gaNDI-pranthim Irayati gaNDIraH, svArthike ke gnnddiirkH| raktaH kANDo'sya rktkaannddH| viSaM 15 harati viSahArI / alpaM mRNAti-hinasti alpamAriSaH, "ami-mRbhyAM Nit" [ haimoNAdisU0 549] iti iSaH / Aha ca taNDulIyaka uddiSTazcaNDAlA taNDulerakaH / gaNDIrastaNDulI bIjo meghanAdo ghanasvanaH / / dhanva0 varga 4 zlo0 116 ] iti / 20 etasya loke 'taNDulejA' iti prasidriH / // 352 // zamaThe tu toyvRttirgnnddiirstoymbjrii| samaSThilA zoSaharI jalApAmArga olakaH // 353 // .. zAmyati zamaThaH, "mR-ja-za-kamyami-rami-rapibhyo'ThaH" [ haimoNAdisU0167] iti bahuvacanAd aThaH pratyayaH, tatra / toye- pAnIye vRttiH-vartanamasya toyavRttiH / 25 gaNDIn-granthIn Irayati gnnddiirH| toyasya maJjarI toyamabjarI / samyagasthIni lAti samaSThilA sANDatvAt, pRSodarAditvAt sAdhuH / samaSThilAnAma zAkam / yanmAlA__ "gaNDIro nAma samaSThilA" [ ] iti / 1 mArgatulyakaH ni0 // Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 356 ] caturthaH shaakkaannddH| zoSaM harati zoSaharI / jale jalasya vA apAmArga iva jalApAmArgaH / "ula dAhe" sautraH, olati olaH, ke olakaH, trayodazasvarAdirayam // 353 // anyastu sthalagaNDIraH krburssttkkdeshjH| 'tuH' punararthe / 'anyaH' aparaH sthalasya gaNDIraH sthalagaNDIraH / karburo varNena / Takkadeze jAtaH ttkkdeshjH| kAMkamAcyAM tu kAmAcI kAkasAhrA' ca vAyasI // 354 // kAkavad macate-varNena sampRcyate kAkamAcI, tasyAm / pRSodarAditvAnmadhyakakAralope kAmAcI / kAkasa ityAhvA'syAH kAkasAhA / vAyasavarNatvAd vAyasI / Aha ca kAkamAcI dhvAzramAcI kAkasAhvA ca vAyasI / kaTvI kaTuphalA caiva rasAyanavarA smRtA // - [ dhanva0 varga 4 zlo0 21 ] iti / etasyA loke 'kamAI' iti prasiddhiH // 354 // zrIhastinyAM tu bhUraNDI kuraNDI kAsmarIripuH / hastinI - hastikarNapatrA, zrIyuktA hastinI zrIhastinI, tasyAm / bhuvi rohati 15 bhUraNDI "picaNDairaNDa-" [ haimoNAdisU0 176 ] ityaNDe nipAtyate / ko rohati kuraNDI, "picaNDairaNDa-" [ haimoNAdisU0 176 ] ityaNDe nipAtyate / / kAsmaryA ripuH kaasmriiripuH| zrIhastinInAmAni / suniSaNNe sUcipatraH svastikaH zitivArakaH // 35 // "zrIvarAkaH(? zrIvAraka)zitivaro vitunnaH kukkuTaH shitiH|| 30 suSTu sutarAM vA niSIdati sma suniSaNNaH, tatra / sUcyAkArANi patrANyasya sUcipatraH / svasti kAyati svstikH| zitiM vArayati zitivArakaH // 355 // zriyaM vRNIte zrIvarAkaH ( ? shriivaarkH)| zitiM vRNoti shitivrH| vitudyate sma vitunnH| "kuki vRki AdAne" kukyate kukkuTaH, "narkuTa-kukkuTa-" [ haimoNAdisU0 155 ] ityuTe nipAtyate / zyAyate zyati vA shitiH| Aha ca- 25 zitivAraH sUcipatraH zailyAca( ? sUcyAhvaH) suniSaNNakaH / zrIvAsakaH zitivaraH svastikaH kaTukaH( ? kukkuTaH ) zikhI // [ dhanva0 varga 1 zlo0 155 ] iti / 1 0hvA vRSAyaNI ni0 // 2 bhUruNDI kuruNDI ni0 // 3 zirivArakaH ni0 // 4 zrIvArakaH ziti ni|| Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 saTIke nighaNTuzeSe . [ zlo0 356etasya loke 'SaDakUtira' iti prasiddhiH / mUlake tu mahAkando ruciSyo hstidntkH||356|| bastikA nIlakaNThazca sekimo hriprnnkH| "mUla pratiSThAyAM' mUlati mUlam , mUyate vA "zuka-zI-mUbhyaH kit" [ haimo5 NAdisU0 463 ] iti killaH, tadeva mUlakam , puM-klIbaliGgaH, tatra / mahAMzcAsau kandazca mhaakndH| rocate ruciSyaH, "ruci-bhujibhyAM kiSyaH" [ haimoNAdisU0 384 ] iti kidiSyaH / hastidantapratikRti hastidantakam . puM-klIbaliGgaH // 356 // ___ bastapratikRti bastikA / nIlaH kaNTho'sya niilknntthH| sekena nirvRttaH sekimaH, "bhAvAdimaH' [siddha 0 6.4.21 ] itImaH / hari-nIlaM parNamasya hari10 parNaH, svArthike ke hriprnnkH| Aha ca mUlakaM hariparNaM ca bastikA kSArameva ca / nIlakandaM mahAkandaM ruciSyaM hastidantakam // dhanva0 varga 4 zlo0 33 ] iti / etasya loke 'mUlA' iti prasiddhiH / cANakyamUlake zAlAmarkaTo marusambhavaH // 357 / / viSNugupta-mato 'mizro vAleyo markaTo'pi ca / cANakyasya mUlakaM cANakyamUlakam , tatra / zAlAyA markaTa iva shaalaamkttH| marau sambhavati marusambhavaH // 357|| - viSNuguptamataH" iti viSNuzabdAd gupta-matazabdau yojyete, tena viSNuguptaH 20 viSNumataH / "mizraNa samparcane" mizyate mizraH / valate vAleyaH, "gaya-hRda yAdayaH" [ haimoNAdisU0 370 ] iti sAdhuH / markaH sautro gatyarthaH, markati markaTaH, "divyavi-" [ haimoNAdisU0 142 ] ityaTaH / Aha ca cANakyamUlakaM cAnyaM vAleyaM marusambhavam / zAlAmarkaTamizraM ca viSNuguptamanantakam / / [dhanva0 varga 4 zlo0 35 ] iti / bRhanmUlako'yam / hilamocyAM zavadharA jalabrAhmI ca mocikA // 358 // 1 bustikA ni* // 2 'sekinam' ityabhidhAnacintAmaNau svopajJaTIkAyAM ca // 3 degmizraH sthAlayo ni0 // 15 Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 ] caturthaH shaakkaannddH| 193 hilAd-vIryAd mocayati hilamocI, tasyAm / zaGkha dharati zaGkhadharA / jalasya brAhmI jalabrAhmI / mocayati mocikA // 358 // kalambyAM tu zataparvA 'kaDambI vAyasI ca saa| kalambate'syAH kalambI, tasyAm / zataM-bahUni parvANyasyAH zataparvA / "kaDa made" kaDati kaDambI, "kR-kaDi-kaTi-vaTerambaH" [ haimoNAdisU0 321 ] itymbH| 5 vAyasI varNena / kAravelle tu suSavI kaTillo mRduparNakaH // 359 // ___ "vella gatau" kAreNa vellati kAravellaH, tatra / suSTu sUyate suSavI, ac / kaTiM lAti kaTillaH, [ pRSodarAditvAt dvitvam ]; kaTati-AvRNoti vA, "bhillA-'cchabhalla-" [haimoNAdisU0 464 ] iti le nipAtyate / mRdUni 10 parNAnyasya mRduparNaH, ke mRduparNakaH / yadAha atha kAravellaH kaTillakaH // suSavI ca . [ amara0 kA0 2 varga 4 zlo0 154-55 ] iti / tathA ca kAravellaM kaTillaM syAdunakANDaM sukANDakam / kArevallI vArivallI bRhadvallyaparA smRtA // ] iti / etasya loke 'kArelI' iti prasiddhiH // 359 // paTole tu pANDuphalaH kulakaH krkshcchdH| 20 rAjIphalaH kaphaharo rAjamAnyo'mRtAphalaH // 360 // "paTa gatau" paTati iti paTolaH; "paTayati saralatvAt" iti kSIrasvAmI, * "kaTi-paTi-" [haimoNAdisU0 493 ] ityolaH, puM-strIliGgaH, tatra / pANDUni phalAnyasya pANDuphalaH / kolati-saMstyAyati kulakaH, "dhU-dhUndi-ruci-tili-puli-kuli-" [ haimoNAdisU0 29 ] ityAdinA kidakaH / karkazAni chadAnyasya karkazacchadaH / rAjyAkAraM 25 phalamasya rAjIphalaH / karpha harati kaphaharaH / rAjJAM mAnyo rAjamAnyaH / amRtAni phalAnyasya amRtAphalaH, pRSodarAditvAd dIrghaH / Aha ca 1 kelambUrvAyasI ni0 // 2 kAravellyAM tu ni0 // 3 rAjimAnamRtA ni0 // 15 25 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 saTIke nighaNTuzeSe [pralo0 361paTolaH kulakaH proktaH pANDuraH karkazacchadaH / rAjIphalaH pANDuphalo rAjamAnyo'mRtAphalaH // [ dhanva0 varga 1 zlo0 49 ] iti / etasya loke 'paTola' iti prasidbhiH // 360 // karkoTe tu kilAsaghnastiktapatraH sugandhakaH / karoti kilAsahiMsAM karkoTaH, "kapoTa-bakoTa-" [ haimoNAdisU0 161 ] ityoTe nipAtyate, tatra / kilAsaM hanti kilAsaghnaH / tiktaM patramasya tiktptrH| suSThu gandhayati sugandhakaH, NakapratyayaH / etasya loke 'kaMkoDA' iti prasiddhiH / . 10 kUSmANDake tu kAruH "kuSaz niSkarSe" kuSyate kUSmANDaH, "picaNDairaNDa-" [ haimoNAdisU0 176 ] ityaNDe nipAtyate, ke kUSmANDakaH; koH uSmaNA anitIti vA, kutsita uSmA aNDeSubIjeSvasya vA, pittakAritvAt , tatra / karkiH sautraH, karkati karkAraH, puMlliGgaH, "karkerAruH" [ haimoNAdisU0 813 ] ityAruH, ukArAntaH; "karoti tRptiM karkaH, iyarti aruH 15 "sadyati-" [ haimoNAdisU0 997 ] ityus pratyayaH, bastizodhanaH saratvAt , karkazvAsAvaruzceti vA, usantoyam" ityapare / kAliGgayAM bahuputrikA // 361 // AliGgayate vA, tasyAm / bahavaH putrA asyAH bahuputrI, ke bahuputrikA // 361 // tumbyAM piNDaphalekSvAkustiktabIjA mhaaphlaa| alAbUH kSatriyavarA kaTukAlAvunI ca sA // 362 // tAmyati tumbI , "tumba-stambAdayaH" [ haimoNAdisU0 320 ] iti bAnto. nipAtyate, tasyAm / piNDAkArANi phalAnyasyAH pinnddphlaa| iSyate ikSvAkuH, "iSeH svAkuk" [ haimoNAdisU0 757 ] ityanena "iSat icchAyAm" ityasmAt 25 kit svAkuH pratyayaH / tiktAni bIjAnyasyAH tiktbiijaa| mahAnti phalAnyasyAH mahAphalA / "labuD avasraMsane" na lambate alAbUH, kAkvA'tra naJ , "no lamberna luk ca" [ haimoNAdisU0 838 ] iti NidUH, strI-klIbaliGgaH / kSatriyairbiyate kSatriyavarA / kaTukA cAsau alAbunI ca kaTukAlAbunI / Aha ca Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 365] caturthaH shaakkaannddH| kaTukAlAbunI tumbI lambA piNDaphalA tathA / ikSvAkuH kSatriyavarA tiktabIjA mahAphalA // [dhanva0 varga 1 zlo0 170 ] iti / etasyA loke 'babiNi' iti prasiddhiH // 362 // ciTiyA~ pusI vAlayeArADapatrikA) UrvAruH karkaTI mUtraphalA rAjAdanI latA // 363 // chardanI ca vipANDuzca ciriH sautraH svAdau / ciriNoti cibhiTI , "cireriTo bha ca" [ haimoNAdisU0 149 ] iti iTaH pratyayo bhakArazcAntAdezaH, tasyAm / "trapauSi lajjAyAm" trapate iva trapusI, "traperusaH" [ haimoNAdisU0 578 ] ityusaH / valati 10 vAluGkI, kaJcukAMzuka-" [ haimoNAdisU0 57 ] ityuke nipAtyate / Urvatihinastyatim ervAruH,puM-strIliGgaH, 'urverAderUdetau ca" [ haimoNAdisU0 814] iti "urvai hiMsAyAm" ityasmAdAruH pratyayaH Adezca ekArAdezaH / vyADAkArANi patrANyasyAH vyaaddptrikaa| Urvati UrvAruH, "urverAderUdetau ca" [ haimoNAdisU0 814 ] iti AruH AderUkArAdezazca / karkati karkaTI, "divyavi-" [ haimoNAdisU0 142 ] 15 ityaTaH; hrasvaH karkaH karkaTI iti vA, grAmaTIvat / mUtrayutaM phalamasyAH mUtraphalA / rAjJAmadanaM raajaadnii| lAti lAyate vA latA, 'pRSi-raJji-" [ haimoNAdisU0 208 ] iti kidataH // 363 // charyate chrdnii| viziSTaH pANDuvarNo'syAH vipANDuH / Aha ca___ kaTukaM trapusaM proktaM vipaannddurhstiprnnnii|| chardApanI mUtraphalA latA karkaTikA'pi ca // ] iti / etasyA loke 'cIbhaDI' iti prasiddhiH / .. tasyAH pakvaphalaM sphuttii| 'tasyAH' cirbhiTyAH pakvaM phalaM pakvaphalaM "sphuTat vikasane" sphuTati sphuTI / 25 kUrcake zRGgakaH sajoM dIrghAyuH kUrcazIrSakaH // 364 // maGgalyanAmadheyazca jIvakaH priyajIvakaH / hrasvAGgako madhurakaH prANakazcirajIvyapi // 365 // 20 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saTIke nighaNTuzeje [zlo0 366kIryate kUrcaH, "kUrca-cUrcAdayaH" [ haimoNAdisU0 113 ] iti caTpratyaye nipAtyate, svArthike ke kUrcakaH, tatra / zRGgapratikRtiH zRGgakaH, "tasya tulye kaH saMjJA-pratikRtyoH" [siddha 07.1.108] iti kaH / sRjati rasaM sarjaH / dIrghamAyurasmAd dIrghAyuH / kUrcaH zIrDasya kUrcazIrSaH, svArthike ke kUrcazIrSakaH // 364 // maGgalyaM nAmadheyamasya mngglynaamdheyH| jIvayati jIvakaH, NakaH, priya 5 madhu vidyate'sya madhuraH, "madhvAdibhyo raH" [siddha 0 7.2.26 ] iti raH, svArthike ke madhurakaH / prANiti prANakaH / ciraM jIvatIti cirajIvI / Aha ca jIvakaH zRGgakaH sarjo dIrghAyuH kUrcazIrSakaH / hasvAGgo madhuraH svAduH prANakazcirajIvyapi // [ dhanva0 varga 1 zlo0 123 ] iti / etasya loke 'jIvaka' iti prasiddhiH // 365 // puSkaramUle syAnmUlaM vIraM puSkaranAmakam / pauSkaraM puSkarajaTA kAzmIraM padmavarNakam // 366 // 15 puSkarasya mUlaM puSkaramUlam , tatra / "mUla pratiSThAyAm " mUlati mUlam / mUyate vA, "zuka-zI-mUbhyaH kit" [ haimoNAdisU0 463 ] iti kid laH / vizeSeNa Irayati-prerayati vIram / puSkara iti nAmA'sya puSkaranAmakam / puSkarasyedaM pauSkaram , "tasyedam" [ siddha 0 6.3.160 ] ityaN / puSkarasya jaTA puSkara jttaa| kazmIradeze bhavaM kAzmIram , "bhave" [ siddha06.3.123 ] ityaN / padmavad 20 varNo'sya padmavarNam , ke padmavarNakam / Aha ca -- mUlaM puSkaramUlaM ca pauSkaraM puSkarAhvayam / / kAzmIra puSkarajaTA vIraM tat padmavarNakam // [dhanva0 varga 1 zlo0 66 ] iti / etasya loke 'puSkaramUla' iti prasidbhiH // 366 // 25 bestagandhAyAM sugandhA kharapuSpI zakambharA / kavarI barbarI tuGgI pUtimayUra ityapi // 367 // bassasyeva gandho'syA bastagandhA, tasyAm / zobhano gandho'syAH sugandhA, abhrAditvAdaH; [suSTu] gandhayati vA / kharANi puSpANyasyAH khrpusspii| zakaM 1 mastugandhAyAM tu gandhA ni0 // 2 karbarI barbarI cuGgI ni0 / / Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368] caturthaH shaakkaannddH| 197 bharati zakambharA, bAhulakAnmo'ntaH / kUyate kabarI, "Rcchi-caTi-vaTi-" [ haimoNAdisU0 397] ityaraH; kabarIva vA / ata eva barbarI-kuTila-hasvakezAbhA / "tamuc kAGkSAyAm" tAmyati tuGgI, "kami-tami-zamibhyo Dit" [ haimoNAdisU0 107 ] iti DiduGgaH / pUtizcAsau mayUrazca pUtimayUraH / Aha ca ajagandhA kharapuSpI bastagandhA sugandhikA / kabarI barbarI gandhA tuGgI pUtimayUrakaH / / [dhanva0 varga 1 zlo0 100 ] iti / etasyA loke 'jahAri' iti prasiddhiH // 367 // bimbyAM raktaphalA golhA pravAlaphalaghoSikA / oSThopamaphalA tuNDo tuNDikA pIluparNyapi // 368 // . . 10 // ityAcAryazrIhemacandraviracite nighaNTuzeSe caturthaH zAkakANDaH // badhnAti bimbI, "DI-nI-bandhi-'' [ haimoNAdisU0 325 ] iti DidimbaH, tasyAm / raktaM phalamasyAH rktphlaa| golaM jahAti golhA, pRSodarAditvAt sAdhuH / pravAlaphalaM ghoSati pravAlaphalaghoSikA / oSThopamAni phalAnyasyA oSThoSamaphalA / 15 "tuNat kauTilye" tuNyate tuNDI, "ku-gu-hu-nI-kuNi-tuNi-" [haimoNAdisU0 170] ityAdinA kid DaH pratyayaH / tuNDamastyasyAstuNDikA, "ato'nekasvarAd" [siddha 0 7.2.6) iti ikaH; tuNDayeva vA / pIloriva parNAnyasyAH pIlupI / Aha ca bimbI raktaphalA tuNDI tuNDakeraphalA ca sA / oSThopamaphalA golhA pIlupI ca tuNDikA // [dhanva0 varga 1 zlo0 202] iti / etasyA loke 'golha' iti prasiddhiH / 'TiDUrI' iti dezAntare prasiddhiH // 368 // // iti zrImabRhatkharataragacche zrIjinarAjasUriziSyazrIjayasAgaramahopAdhyAyapaTTAnukramAyAtavAcanAcAryadhuryazrIbhAnumerugaNiziSyasamastaprazastagranthAvalIvicakSaNazrIjJAnavimalopAdhyAyaziSya- 25 vAcanAcAryazrIzrIvallabhagaNiviracitAyAM zrIhemacandrAcAryakRtanighaNTuzeSaTIkAyAM zAkakANDazcaturthaH samAptaH // 4 // Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ paJcamastRNakANDaH] atha prakramAgataM tRNakANDaM pratanyate'rauhiSe zyAmakaM pauraM pUtIkaM bhUri kattRNam / saugandhikaM devajagdhaM zakalaM dhyAma-pudgale // 369 // yatra tatra rohati rauhiSam , "ruhervRddhizca" [ haimoNAdisU0 548 ] iti iSaH vRddhizca, puM-klIbaliGgaH, tatra / zyAmakaM zyAmavarNatvAt / pure bhavaM pauram , "bhave" [ siddha0 6.3.123 ] ityaN / punAtIti pUtIkam , "sRNIkA-'stIka-" [ haimoNAdisU0 50] itIke nipAtyate / bhavati bhUri, "bhU-sU-kuzi-" [ haimoNAdisU0 693] iti kid riH / kutsitaM tRNaM kattaNam ,. asAratvAt , 10 "tRNe jAtau" [ siddha 0 3.2.132 ] iti koH kadAdezaH / sugandhaH prayojanamasya saugandhikam , "prayojanam" [ siddha 0 6.4.117 ] itIkaN / devairjagdhamiva antaHzuSiratvAd devajagdham / "zaklaMTa zaktau" zaknoti zakalam , "mRdi-kandi-" [ haimoNAdisU0 465 ] ityAdinA alaH pratyayaH / dhyAyate pazubhiAmam , "vili-bhili-" [ haimoNAdisU0 340 ] iti kinmaH; dhUsaravarNa vA / pUyate punAti 15 vA pudgalam , "muralorala-" [ haimoNAdisU0 474] iti ale nipAtyate / Aha ca kattaNaM zakalaM bhUri pUtIkaM rauhiSaM matam / dhyAmakaM zyAmakaM pauraM pudgalaM devajagdhakam // [dhanva0 varga 1 zlo0 80 ] iti / etasya loke 'rohIsa' iti prasiddhiH // 369 // 3) bhUstRNe rauhiSaM chatro'ticchatrazca kuTumbakaH / pUtIkaM bhUri pAlaghnaM mAlAtRNa-sugandhike // 370 // bhuvastRNaH bhUstRNaH, pAraskarAditvAt suT ; bhUravyayaM vA, tatra / rohati rauhiSam / chtraakaarstRnnvishessshchtrH| atikraantshchtrmticchtrH| chatrAticchatrami 1 rohiSaM kAmakaM pauraM bhUtikaM bhUtikatRNam / stogandhikaM dhikaM devajagdhaM zakalipudgale // ni0 // 2 bhUstRNaM rohitaM chatrAticchatraka-kaTumbake / bhUtIkaM bhUtikatRNaM mAlA ni0 // Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372] paJcamastRNakANDaH / 199 tyeke| "kuTat kauTilye" kuTati kuTumbaH, "kuTayundi-curi-" [ haimoNAdisU0 326] ityAdinA kidumbaH pratyayaH, svArthike ke kuttumbkH| punAti pUyate vA pUtIkam , "sRNIkA-'stIka-" [ haimoNAdisU0 50 ] itIke nipAtyate / bhavati bhUri, "bhU-sUkuzi-"[ haimoNAdisU0 693] iti kid riH / "pAruSyAt pAlaM hanti pAlaghnam" iti kSIrasvAmI / mAlArUpANi tRNAnyasya mAlAtRNam / zobhano gandho'styasya / sugandhi, ke sugandhikam / Aha ca bhUstRNo rauhiSo bhUriH pUtIko'tha kuTumbakaH / mAlAtRNazca pAlaghnaM chatrakachatrasaMjJakaH / / [ dhanva0 varga 4 zlo0 47 ] iti / etasya loke 'gandhatRNa' iti prasidbhiH // 370 // darbha dabhraH kharo bahirvIraH sUcI kuthaH kushH| sIrI vAnIrajo gundraH pavitra-kutukAvapi // 37 // dRNAti pAruSyAd darbhaH, "gR-da-rami-" [ haimoNAdisU0 327 ] iti bhaH, dRbhyate'sAviti vA, tatra / pRSodarAditvAd dabhraH, "khura-kSura-" [ haimoNAdisU0 . 396 ] iti re nipaatnaadvaa| kharaH paruSatvAt / "bRhu zabde ca" bRMhati bahiH, puM-klIba- 15 liGgaH, "baMhi-buhernaluka ca" [ haimoNAdisU0 990] iti is / vizeSeNa Irayati vIraH / sUcIva sUcI, agre taideNyAt / "kunthaz saMkleze" kuthnAti kuthaH, "nAmyupAntya-" [siddha 0 5.1.54 ] iti kaH / ko zete kuzaH, "kacit" [ siddha 0 5.1.171 ] iti DaH, puM-klIbaliGgaH / sIro'styasya sIrI, halAkArAgratvAt / vAnIre jAto vAnIrajaH, "kvacit" [ siddha 0 5.1.171] iti DaH / guNairdoSA 30 drAnti asmin gundraH, pRSodarAditvAt / pUyate'nena pavitram , "RSi-nAmnoH karaNe" [ siddha0 5.2.86 ] itItraH / ku:-bhUmistudyate'nena kutukaH ; kutsitaM tanyate vA, "niSka-turuSka-" [ haimoNAdisU0 26] iti ke nipAtyate / Aha ca mRdudarbhaH kuzo barhiH sUcI vIrastu patrakaH / kharo'nyaH pRthulaH sIrI gundrAhvo nIrajo niziH // [dhanva0 varga 4 zlo0 133] iti / etasya loke 'DAbha' iti prasiddhiH // 371 // kAze syaadikssugndhekssukaanndd-shyaamlpusspkaaH| vAyasekSuH poTagalaH kAsekSuH kokilAkSakaH // 372 // 1 bahirvA rAstavIkudhaH kuzaH / sArIvAnI rajo gundrA pavitrA kutasAvapi // ni0 // 2 0NDazcAmarapuSpakaH ni0 // 3 degkinAM kSakaH ni0|| Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 saTIke nighaNTuzeSa [zlo0 373"kAzRG dIptau" kAzate kAzaH, puM-klIbaliGgaH, [ tatra ] / ikSoriva gandho'sya ikSugandhaH / ikSoriva kANDo'sya ikssukaannddH| zyAmalaM puSpamasya zyAmalapuSpaH, ke shyaamlpusspkH| vAyasa iva ikSuH vaaysekssuH| poTena-saMzleSaNa galati pottglH| kAzazcAsau ikSuzca kaasekssuH| kokilasyeva akSi asya koki: lAkSaH, ke kokilAkSakaH / Aha ca kAzaH kANDekSuruddiSTaH kAkekSurvAyasekSukaH / ikSvAraka ikSukANDaH sa caivekSurakaH smRtaH // _ [dhanva0 varga 4 zlo0 130 ] iti / etasya loke 'kAsu' iti prasiddhiH // 372 // 10 'ulape balvajA vAlaH kezI dRDhalatA'pi ca / valati ulapaH, "viziSTapolapa-" [ haimoNAdisU0 307 ] ityape nipAtyate, tatra / valanti balvajAH, puMsi bahuvacanAntaH, "baleo'ntazca vA" [ haimoNAdisU0 133 ] ityajaH / valati vAlA, "vA jvalAdi-" [ siddha 0 5.1.62 ] iti - NaH / kezAH santyasya kezI / dRDhA latA dRddhltaa| 15 iMkSI rasAlo gaNDIrI gaNDakI khaDgapatrakaH // 373 // "iSat icchAyAm" iSyate ikSuH, puMlliGgaH, "masjISyazibhyaH suk" [ haimoNAdisU0 826 ] iti kit supratyayaH, tatra / rasamalati AlAti vA rasAlaH / gaNDIn Irayati gaNDIrI / gaNDakAH santyasya gaNDakI / khaDgAkArANi patrANyasya khaDgapatraH, ke khddgptrkH| 20 etasya loke 'gAMDau' 'selaDI' iti vA prasidbhiH // 373 // tasyaikAdaza bhedAH syuH punndduu-kaantaarkaadyH| 'tasya' ikSoH 'bhedAH' jAtayaH ekaadsh| puNati puNDyate vA puNDraH, "khura-kSura-" . [haimoNAdisU0 396] iti re nipAtyate / kaumyate kAntAraH, "dvAra-zRGgAra-" - [ haimoNAdisU0 411] ityAre nipAtyate, [ ke kAntArakaH ] / AdizabdAt 25 koSakArAdyAH / yaduvAca vAcaspatiH 1 ulapavalvajo bAlakezI ni0 // 2 IkSa rasAlo ni0 // 3 kSudrapatrakaH ni. // 4 "athekSuH syAd rasAlo'sipatrakaH' [ abhi. kA.4 zlo. 260] ityatra 'asipatraka' iti nAmApi dRzyate // 5 "kAmyate kAntAraH, kAntaM USamiyartIti vA, kAntA ArA:-bhAgA asyeti vA / " ityabhidhAnacintAmaNisvoSajJaTIkAyAm / / Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamastuNakANDaH / 201 puNDrekSau puNDUkaH sevyaH pauNDUko'tiraso madhuH / zvetakANDo bhIrukastu harito madhuro mahAn // zUnyezvarastu kAntAraH koSakArastu vaMzakaH / zatadhorastvISatkSAraH pItacchAyo'tha tApasaH // sitanIlo'tha nepAlo vaMzaprAyo mahAjalaH / anvarthastu dIrghapatro dIrghaparvA kaSAyavAn // kASThekSustu svailpakANDo ghanagranthirvanodbhavaH / nIlaghorastu suraso nIla-pItalarAjivAn // anUpasambhavaH prAyaH khainaTI tvikSuvAlikA / karaGkazAliH zAkekSuH sUcipatro guDekSukaH // ] iti / nale naDaH zUnyamadhyo dhamano nartako naTaH // 374 // auraNyanalako randhrI poTagalo bibhiissnnH| nalati-ardayati nalaH, tatra, Da-layoraikye naDaH, puM-klIbaliGgau / zUnyo madhye shuunymdhyH| dhamiH sautraH, dhamatyantaHzuSiratvAd dhamanaH / nRtyatIva nartakaH, NakaH / 15 naTati naTaH // 374 // AraNyazcAsau nalakazca AraNyanalakaH / randhramastyasya randhrI / poTena-saMzleSeNa galati pottglH| bhISi, bibhISayate vibhISaNaH, "nandyAdibhyo'naH" [ siddha 0 5.1.52 ] ityanaH / Aha ca nalo naDo naTazcaiva sa ca poTamalaH smRtaH / dhamanI nartako randhrI zUnyamadhyo bibhISaNaH // dhanva0 varga 4 zlo0 141 ] iti / etasya loke 'nalu' iti prasiddhiH / 1 'hrasvakANDo' iti abhidhAnacintAmaNisvopajJaTIkAyAM vAcaspatyuddharaNe patra 482 // 2 "kharvaTI" iti abhi0svopajJaTIkAyAM vAcaspatyuddharaNe patra 482 // 3 "guDekSaSaH'' iti abhidhAna svopajJaTIkAyAM vAcaspatyuddharaNe patra 482 // 4 gamano ni0 // 5 araNya ni0 // Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 . saTIke nighaNTuzeSe nelI tu grAmanalikA nAkulI lekhakAvitA // 375 // gaurAditvAd GyAM nalI / 'tuH' punararthe / grAmasya nalikA grAmanalikA / nakulAnAmiyaM nAkulI, "tasyedam" [ siddha 0 6.3.160 ] ityaN ; na Akulayati vA, nakhAditvAnno'dabhAvaH / lekhakairavitA-rakSitA lekhakAvitA // 375 // zare tu muJjo bANAkhyaH sthUladarbhaH pitAmahaH / gundrastejanako bhadramuJjo yAjanakaH kSuraH // 376 // zRNAti pAruSyAt zaraH, ac , tatra / muJjati-zabdAyate vAyunA mujH| bANasya AkhyA asya baannaakhyH| sthUlazcAsau darbhazca sthUladarbhaH / pitaamhH| guNairdoSA drAntyasmin gundraH, pRSodarAditvAt / "gundro darbhavizeSaH 10 rUDhaH" iti kSIrasvAmI / yadAhuH darbhANAM sthAne zaraiH prastaritavyam / yadamarazcagundrastejanakaH zaraH [ kA0 2 varga 4 zlo0 162 ] iti / tejayati-zinoti tejanaH, svArthike ke tejanakaH / bhadrazcAsau munazca 15 bhdrmurujH| yAjanako yajJiyatvAt / kSurati kssurH| Aha ca zaro bANa ikSukANDaH ikSvaTaH sAyakaH kSuraH / sthUlo'nya ikSuraH prokta ikSvArazca pitAmahaH // [dhanva0 varga 4 zlo0 135 ] iti / etasya loke 'zarakaDa' iti prasidbhiH // 376 // 20 muJjastu yajJiyo medhyo dRDhatvaga brhmmekhlH| 'tuH' punararthe / yajJAya hito yajJiyo muJjo medhyaH, pavitratvAt / dRDhA tvagasya dRDhatvak / brahmaNo mekhaleva brahmamekhalaH / atha bAlatRNe zaSpaM zukaM zAlikamaGgulam // 377 // bAla-navaM tRNaM bAlatRNam , tatra / "zaSa hiMsAyAm" zaSyate zaSpam , 25 "zalU zAtane" zIyate vA zaSpam , "zadi-bAdhi-Sani-hanaH S ca" [ haimoNA 1 nalinuma mi0 // 2 lekhakAJcitA ni0 // 3 guJjastajanako ni0 // 4 'nakakSuraH ni0 // Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 379 ] paJcamastRNakANDaH / . 203 disU0 299 ] iti paH pratyayaH SazcAntAdezaH, puM-klIbaliGgaH / "zuka gatau" zokati zukam , "nAmyupAntya-" [ siddha0 5.1.54 ] iti kaH; zavati vA, "vici-puSi-" [ haimoNAdisU0 22 ] iti kit kaH / zAlikam / "agu gatau" aGgati aGgalam , "RSi-vRSi-" [ haimoNAdisU0 331] iti bahuvacanAdulaH // 377 // tRNe syAdarjunaM taratyambhasi tRNam , hRdyate-adyate pazubhiriti vA, puM-klIbaliGgaH, "bhrUNatRNa-" [ haimoNAdisU0 186 ] iti Ne nipAtyate, tatra / ayaMte arjunam , "yamyaji-zakyarji-" [ haimoNAdisU0 186 ] ityunH| 'sarvaM ca tRNamarjunam" iti bhaaguriH| ghAse yavasaM caariritypi| ghasyate--adyate pazubhirghAsaH, ghaJ pratyayaH, tatra / yUyate yavasam , "vahiyubhyAM vA" [ haimoNAdisU0 571 ] iti asaH, klIbaliGgo'yam / vAcaspatistu--"athA'strI yavaso ghAsaH" iti puMsyapyAha / "cara bhakSaNe ca" caryate pazubhiriti cAriH, "kR-za-kuTi-grahi-khanyaNi-" [ haimoNAdisU0 619 ] ityAdinA nnidiH| dUrvAyAM tu zataparvA bhArgavI vijayA jayA // 378 // maGgalyA zAhalA'nantA'marI pratAnikA rhaa| dUrvyate-hiMsyate pazubhiriti durvA; dUre vAti vA, pRSodarAditvAt sAdhuH, tasyAm / zataM bahUni-parvANyasyAH zataparvA / bhRgoriyaM bhArgavI, "tasyedam" [ siddha0 6.3.160 ] ityaN / vijayate vijayA / jayati jayA // 378 // 30 maGgale sAdhuH maGgalyA, "tatra sAdhau" [siddha 0 7.1.15 ] iti yaH / zAdAH santyasyAH zAvalA, "naDa-zAdAd valaH" [ siddha0 6. 2. 75 ] iti valaH / nAsti anto'syA anantA, dUraprasaraNAt / na mriyate amarI / pratAno'styasyAH pratAnikA / rohati mUle ruhA, "nAmyupAntya-" [siddha0 5.1.54 ] iti kaH / Aha ca 25 nIlI dUrvA smRtA zasyA zAvalaM haritaM tathA / 1 tRNyate-adyate pazubhiriti vA" iti abhidhAnacintAmaNisvopajJaTIkAyAm // 15 Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 saTIke nighaNTuzeSe [zlo0 379__ zataparvA zItavIryA zItavallyasitA latA // [dhanva0 varga 4 zlo0 143 ] iti / etasyA loke 'droa' iti prasidbhiH / nIlIyam / [saMhasravIryA zyAmAGgI haritA haritAlpapi] // 379 // zvetadUrvA tu golomI zItavIryA sitA ltaa| [ sahasraM vIryANi asyAH sahasravIryA / zyAmamaGgaM asyAH zyAmAgI / haritA nIlavarNatvAt / haritAM nIlatvamalati haritAlI // 379 // ] zvetA dUrvA zvetadUrvA / 'tuH' punararthe / goriva lomAnyasyA golomI / ___ zItaM vIryamasyAH zItavIryA / sitA zuklA / lAti lAyate vA latA, "pRSi-raJji-" 10 [ haimoNAdisU0 208 ] iti kidataH / Aha ca-. zvetadUrvA tu golomI zvetadaNDI sitA latA / sahasravIryA'nantA ca durmarA bhArgavI ruhA // [dhanva0 varga 4 zlo0 144 ] iti / etasyA loke 'zvetadUrvA' iti prasiddhiH / gaNDadUrvAyAM gaNDAlI vAruNI zakulAkSakaH // 380 // - zvetadUrvAvizeSo'yam / gaNDaiH-granthibhiralyate gaNDAlI / / . . . . . . . . . vAruNI / ] zakulasyeva akSi asya zakulAkSaH, matsyAkSitulyagranthiH, svArthike ke zakulAkSakaH / Aha ca gaNDadUrvA tu gaNDAlI tIvrA matsyAkSikA'pi ca / vallI nADI kalAyazca dhAraNI zakulAkSikA // [dhanva0 varga 4 zlo0 145 ] iti // 380 // mustAyoM mustako bhadramustA raajksherukH| musto varAho gAGgeyaH kuruvindo'mbudAhvayA // 381 // musyati-khaNDayati rogAn mustA, triliGgaH, "zI-rI-" [haimoNAdisU0 201] 35 iti kit taH, tatra / musta eva mustakaH / bhadrA cAsau mustA ca bhadramustA / 1 zlo0 379 zlokasyottarArdha tadvayAkhyA cApi TIkAdazaiM nAsti / / 2 zatavIryA ni0 // 3 'yAM bhadrako bhadra ni0 // 4 "rukaH / gundrI varoho ni // Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 353] paJcamastuNakANDaH / 205 rAjA cAsau kazeruzca rAjakazeruH, svArthike ke rAjakazerukaH / mustaH puMsi / viyate vRNoti vA varAhaH, "vR-kaTi-zamibhya AhaH" [ haimoNAdisU0 591 ] ityAhaH / gaGgAyA apatyamiva gAGgeyaH, zubhrAditvAdeyaN / klIbe'pyanye / kurUn dezaM vindati kuruvindaH / ambudasyA''hayo'syA ambudAhayA / Aha ca-- mustamambudharo megho ghano rAjakazerukaH / bhadramusto varAhoSTro(?'bdo) gAGgeyaH kuruvindakaH // [dhanva0 varga 1 zlo0 40 ] iti / etasyA loke 'motha' iti prasiddhiH // 381 // kuTannaTe tu kaivartImustakaM jIvitAhvayam / kANDIrakaM jIrNabudhnaM gonadai gopuraM plavam // 382 // zatapuSpaM dozapuraM vAneyaM paripelavam / jalamustA mustakAbhaM zevAladalasambhavam // 383 // kuTan-vakrIbhavan naTati-spandate kuTanaTaH, tatra / 'tuH' atra vizeSArthe'vyayam / kaivA mustakaM kaivartImustakam / jIvitasya Ahvayo'sya jIvitAhayam / kANDImIrayati kANDIrakam / jIrNa budhnamasya jIrNabudhnam / gavi nardatIva gonardam / 15 ata eva gAH piparti gopuram , gupyate vA, "zvazura-" [ haimoNAdisU0 426 ] . ityure nipAtyate / plavate laghutvAt plavam , ac // 382 // zataM-bahUni puSpANyasya zatapuSpam / dazapure bhavaM dAzapuram ; dAzAn piparti vA, "zvazura-" [ haimoNAdisU0 426 ] ityure sAdhuH / vane bhavaM vAneyam , "bhave" [ siddha 06.3.123 ] ityeyaN / "pela gatau" pari-sAmastyena pelati 1) paripelavam , "vaDi-vaTi-pela-caNi-paNi-palli-valleravaH" [ haimoNAdisU0 515] ityavaH / jalasya mustA jalamustA / mustakasya AbhA'sya mustakAbham / zevAladle sambhavati zevAladalasambhavam / Aha ca--- paripelaM plavaM vanyaM gopuraM syAt kuTannaTam / .. zatapuSpaM dAzapuraM gonardai jIrNabudhnakam // [ dhanva0 varga 3 zlo0 55 ] iti / 1 gopuraplavam ni0 // 2 dArapurai ni0 // 25 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 . saTIke nighaNTuzeSe [ zlo0 384etasya loke 'kAkarahUle' iti prasiddhiH // 383 // vIraNe tu vIrataraM vIrabhadraM sumUlakam / vIrayate vIraNam , anaT , tatra / atizayena vIraM vIrataram / vIraM ca tad bhadraM ca vIrabhadram / zobhanaM mUlamasya sumUlam , ke sumUlakam / mUle'syozIramabhayaM samagandhi raNapriyam // 384 // 'asya' vIraNasya mUle / uzyate-kAmyate iti uzIrama, 'si-vazi-" [ haimoNAdisU0 419] iti kidIraH, [puM-klIbaliGgaH] / nAsti bhayamasmAdabhayam , rogahRttvAt / samo gandho'styasya samagandhi / raNasya priyaM raNapriyam ; raNaH priyo'syeti vA / Aha ca sAmAnyena dhanvantariH uzIraM ca mRNAlaM syAdabhayaM samagandhikam / raNapriyaM vIrataraM vIraM vIraNamUlakam // [dhanva0 varga 3 zlo0 14 ] iti / amarastu pRthagAhasyAd vIraNaM vIrataraM mUle'syozIramastriyAm / abhayam kA0 2 varga 4 zlo0 164] iti / etasya loke 'usIra' iti prasiddhiH // 384 // lAmajake tu naladamamRNAlaM leyaM lghu| iSTakApathakaM zIghraM dIrghamUlaM jalAzayam // 385 // // ityAcAryazrIhemacandraviracite nighaNTuzeSe 20 paJcamastRNakANDaH // 5 // lAti doSAn lA, majjA-sAro'sya lAmajjakam , tatra / nalaM dyati naladam , apAruSyAt; nalati vA / ata eva amRNAlam-ahiMsram / lIyate lym| "laghu guNena" iti kSIrasvAmI; "laGghate laghu" ityapare, "ravi-laci-" [ haimo NAdisU0 740 ] ityAdinA uH pratyayaH nakArasya ca lopaH / iSTaM kApathamasya, 25 adhovAtakRttvAditi iSTakApatham , svArthike ke iSTakApathakam / zIghraM laghutvAt / dIrgha mUlamasya dIrghamUlam / jale Azete jalAzayam ; zItavIryatvAdvA / Aha ca-- 1 lavaM ni0 // Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 385 ] 207 paJcamastRNakANDaH lAmajjakaM sunAlaM syAdamRNAlaM layaM laghu / iSTakApathakaM zItavIryaM mUlaM jalAzayam // [ dhanva0 varga 3 zlo0 86 ] iti / amaro'pyAha naladaM sevyamamRNAlaM jalAzayam // lAmajjakaM laghu layamavadAheSTakApathe / [ kA0 2 varga 4 zlo0 164-65 ] iti / etasya loke 'lAvaMjau' iti prasiddhiH // 385 // iti zrImabRhatkharataragacche zrIjinarAjasUriziSyazrIjayasAgaramahopAdhyAyapaTTAnukramAyAtavAcanAcAryadhuryazrIbhAnumerugaNiziSyasamastaprazastagranthAvalIvicakSaNazrIjJAnavimalopAdhyAyaziSyavAcanAcAryazrIzrIvallabhagaNiviracitAyAM zrIhemacandrAcAryakRtanighaNTuzeSaTIkAyAM tRNakANDaH paJcamaH smaaptH||5|| Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ SaSTho dhAnyakANDaH ] athAvasarAgataM dhAnyakANDaM SaSThaM vitriyateatha dhAnye sasya sItyaM vrIhi-stambakarI api / dhanyate dhAnyam , dhyaNa ; "DudhAMgk dhAraNe" dhIyate vA dhAnyam , "dhAg5 rAji-za-rami-" [haimoNAdisU0 379 ] ityAdinA anyaH vrIhyAdiH / yadAhuH vrIhiryavo masUro godhUmo mudga-mASa-tila-caNakAH / aNavaH priyaGgu-kodrava-mayuSThakAH zAlirADhakyaH // 'dvau ca kulAya-kulatthau zaNasaptadazAni dhAnyAni / ' ] iti / 10 "ghasak svapne" sasyate sukhamanena sasyam , "sthA-chA-mA-" [ haimoNAdisU0 357] iti yaH / sItayA saGgataM sItyam , "sItayA saGgate" [siddha 0 7.1.27 ] iti yH| vrIyate-yAcyate vrIhiH / "vINAti vrIhiH" iti kSIrasvAmI, "triyo hik" [ haimoNAdisU0 710 ] iti kid hiH / stambaM karoti stambakariH, puMlliGgAvimo, "zakRtstambAd vatsa-bIhau kRgaH" [ siddha 0 5.1.100 ] iti iH / 15 Azau syAt pATalo vrIhiH aznute azyate vA AzuH, [ puMlliGgaH ], "kR-vA-pA-ji-" [ haimoNAdisU0 1] ityuNaH zIghrapAkatvAdvA / yad durga:AzvAkhyA zAli-zIghrayoH [ ] iti / pATalacchAyaH pATalaH, pATayati vA pATalaH, 'mRdi kandi-" [haimoNAdisU0 20 465 ] ityalaH / "trI bharaNe" vINAti vrIhiH SaSTikAdidhAnyavizeSaH / yadAhaAzubhahiH pATalaH syAt [ ] iti / garbhapAkini SaSTikaH // 386 / / 1 kica kulAya abhidhAnacintAmaNisvopajJaTIkAryA uddharaNe // Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 387 ] SaSTho dhAnyakANDaH / 209 garbhe pacyate svayamevetyevaMzIlo garbhapAkI, Nini pratyaye nyaGkAditvAt sAdhuH, tatra / SaSTirAtreNa pacyate SaSTikaH, "yava-yavaka-SaSTikAd yaH" [siddha0 7.1.81] ityatra SaSTiketi nirdezAt sAdhuH / Aha caSaSTikaH kaGgukaH pIta-pramodaka-mukundakAH / ] iti // 386 // zAlau tu kalamAdyAH syuH zalati zAliH, puMlliGgaH, "kami-vami-" [ haimoNAdisU0 618 ] iti NidiH / kalamaH Ayo yeSAM te kalamAdyAH / kalame tu kalAmakaH / kaDati-mAdyati anena kaDamaH, latve kalamaH, "sR-pa-prathi-" [ haimoNAdisU0 10 347] ityamaH, tatra / kalAM-kalanAmamati kalAmakaH / lohite raktazAliH syAt lohito varNena / raktazcAsau zAlizca raktazAliH / mahAzAlau sugandhikaH // 387 // mahAMzcAsau zAlizca mahAzAliH, tatra / zobhano gandho'sya sugandhiH, "su- 15 pUtyutsurabheH-'' [siddha 7.3.144] iti it samAsAntaH, svArthike ke sugandhikaH / ete sarve'pi zAlivizeSAH / Aha ca raktazAlilohitaH syAd garuDaH zakunAhataH / puNDarIko mahAzAliH kalamastu kalAmakaH // raktazAlidIrghazUkaH puNDro mahiSamastakaH / - 20 pUrNacandro mahAzAliH puNDarIko pramodanaH // puSpANDakaH zItabhIruH kAJcanaH zakunAhRtaH / pANDurgauraH zArivAkhyo rodhrapuSpaH sugandhikaH / / hAyano dIrghanAlazca ] iti // 387 // 25 27 .. Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 saTIke nighaNTuzeSa [ zlo0 388yave hayapriyestIkSNazUkaH "yuk mizraNe" yUyate yavaH, "yuvarNa-" [siddha 0 5.3.28] ityal, tatra / hyAnAM priyo hayapriyaH / tIkSNaH zUkaH-kiMzArurasya tIkSNazUkaH / Aha cayave ca tIkSNazUko....niHzUko'tiyavo'paraH / ] iti / etasya loke 'yava' iti prasiddhiH / tokmastvasau harit / 'asau' yavaH 'harid' nIlaH tujyate tokmaH, "rukma-grISma-" [ haimoNAdisU0 346] iti me nipAtyate / 10 maGgalyake masUraH syAt maGgale sAdhurmaGgalyaH, "tatra sAdhau" [siddha0 7.1.15] iti yaH, svArthike ke maGgalyakaH, tatra / masyati-pariNamate masUraH, puM-strIliGgaH, "mI-masi-" [ haimoNAdisU0 427 ] ityUraH / Aha camasUrikA masUrI syAnmaGgalyA pANDurA'parA / [ ] iti / etasya loke 'masUra' iti prasiddhiH / kalAye tu satInakaH // 388 // hareNuH khaNDikazca "kali zabda-saMkhyAnayoH" kalyate kalAyaH, "kuli-luli-kali-kaSibhyaH kAyaH" 47 [ haimoNAdisU0 372 ] iti kidAyaH; kalam-atIsAramayate vA, kaM lAtIti vA, tatra / sIdantyanena satInaH, "dina-nagna-" [ haimoNAdisU0 268 ] iti ne nipAtyate, svArthike ke satInakaH / satIno'pi // 388 // hiyate hareNuH, puMlliGgaH, "kR-hR-bhU-" [ haimoNAdisU0 772 ] ityeNuH / khaNDyate khaNDikaH, "kuzika-' [ haimoNAdisU0 45 ] itIke nipAtyate / Aha cakalAyaH khaNDikaH proktastripuTaH kSudrakhaNDikaH / ] iti / 1 yastAya'zakastokyastuso harit ni0 // 2 ke syAnmasaraH niH|| 25 Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 391 ] SaSTho dhAnyakANDaH / 211 etasya loke 'kalAyarA' iti prasiddhiH / atha caNake harimanthakaH / "caNa zabde" caNati dalyamAnaH caNakaH, 'dR-ka-na-[ hai moNAdisU0 27 ] ityakaH, tatra / haribhirmathyate harimanthakaH / Aha cacaNako harimanthaH syAd vAjimantho'zvajIvakaH / ] iti / etasya loke 'ciNA' iti prasiddhiH / mASe tu madano nendI vRSyo bIjavaro balI // 389 // mIyate mASaH, puM-klIbaliGgaH, "vR-kR-tR-mIG-mAbhyaH SaH" [ haimoNAdisU0 540 ] iti SaH, tatra / madayati vRSyatvAd madanaH / nandayatyavazyaM nandI / vRSAya- 10 maithunAya hito vRSyaH, "prANyaGga-ratha-" [ siddha 0 7 1.37 ] iti yaH, vRSyate tailAdineti "kR-vRSi-" [ siddha0 5.1.42 ] iti kyap vA / bIjeSu varo bIjavaraH, bIjaM-zukraM vRNoti vA / balaM-reto'styatra balI / etasya loke "uDada' iti prasiddhiH // 389 // ___ mudre tu prathano lobhyo balATo harito hariH / 15 modate anena mudgaH, "pU-mudibhyAM kit" [ haimoNAdisU0 93 ] iti kid gaH, tatra / prathate prathanaH / "lubhac gAyeM" gAya'm-abhikAGkSA, lubhyate lobhyaH / balamaTati blaattH| haritaH-nIlaH / hariH haridvarNatvAt , puMlliGgaH / etasya loke 'muMga' iti prasiddhiH / pIte'smin vasu-khaNDIra-pravela-jaya-zAradAH // 390 // 20 'asmin' mudne pItavarNe vasati citte vasuH, puMlliGgaH, "bhR-mR-ta-sari-" [ haimoNAdisU0 716 ] ityuH / khaiNDyate khaNDIraH, "jambIrA-''bhIra-" [ haimoNAdisU0 422 ] itIre nipAtyate / pravelatyanena pravelaH / jayatyanena jyH| zaradi bhavaH zAradaH, "bhartu-sandhyAderaNa" [ siddha0 6.3. 89 ] ityaN // 390 // __ kRSNe pravara-vAsantau hrimnthj-shimbikau|| 1 "ndI sarI bIja ni. / / 2 praghano lobhyo valATo ni0 // 3 "khanyate khaNDIraH" iti abhiyAna svopajJaTIkAyAm // 4 degsanta-harimanthaja-zimbikAH ni0 // 25 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 saTIke nighaNTuzeSe [ zlo0 391kRSNe mudne prakriyate pravaraH / vasante bhavo vAsantaH, "bhave" [ siddha0 6.3.123 ] ityaN / harimanthAjjAyate harimanthajaH / [ zimbA'styasya zimbikaH, vrIhyAditvAdikaH; zimbibhiH kAyati vA / ] vanamudge tuvaraka-nigUDhaka kulImakAH // 391 // khaNDI ca vanasya mudgo vanamudgaH, tatra / tuvaraH-kaSAyaH, sa eva tuvarakaH / nigUhati sma nigRddhkH| kau loyate kulImakaH, 'kIcaka-pecaka-" [ haimoNAdisU0 33 ] ityakAnto nipAtyate // 391 // khaNDamastyasya khaNDI / Aha ca10 mudgo valATo maGgalyo haritaH zArado'paraH / pItaH praceto vasuko mAdhavaH pravaro'sitaH // 15 . vanamudgastuvarako rAjamudgastu maNDakaH / ] iti / - ete mudgavizeSAH / rAjamudge tu makuSThaka-mayuSThako / - mudgAnAM rAjA pradhAnatvAd rAjamudgaH, rAjadantAditvAt pUrvanipAtaH, tatra / "makuG maNDane" mayate anena makuSThaH, mIyate'sau mayuSThaH, "paSTaidhiThAdayaH" [ haimoNAdisU0 166 ] iti The nipAtyete ubhau, [ svArthike ke makuSThakaH, mayuSThakaH] / Aha ca20 makuSThako mayuSThaH syAnniSa(?SpA)vo vallakaH smRtaH / ] iti / etasya loke 'moTha' iti prasiddhiH / godhUme sumanaH gudhyati-pariveSTayati godhUmaH, "kuthi-gudherUmaH" [ haimoNAdisU0 353 ] 25 iti UmaH; gAM dhunAti vA, "vili-bhili-" [ haimoNAdisU0 340] ityAdinA 1 'kulInakAH' abhidhAnacintAmaNau tatsvopajJaTIkAyAM ca // 2 khaNDiko ni0 // Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 393 ] SaSTho dhaanykaannddH| 213 "dhUgaz kampane" ityasmAt kinmaH pratyayaH, tatra / suSThu manyate sumanaH, ac / Aha ca 10 godhUmaH sumanaH kSudro madhUlI tu pishiitikaa| nandImukho'lpagodhUmo loke sA pIsikocyate // ] iti / . 5 etasya loke 'gohUM' iti prasiddhiH / valle niSpAvaH zvetazimbikaH // 392 // "vali valli saMvaraNe" vallate vallaH, tatra / niSpUyate niSpAvaH, "nirabheH pU-lvaH' [ siddha 0 5.3.21 ] iti ghaJ / zvetA zimbirasya shvetshimbikH| 'sitazimbiko'pi // 392 // kulatthe tu kAlavRntaH livantaH kule tiSThati kulatthaH, pRSodarAditvAt sAdhuH, tatra / kAlaM vRntamasya kaalvRntH| Aha cakulatthazcakrikazcakraH kulAlI ] iti / 15 etasya loke 'kulathI' iti prasiddhiH / ___tAmravRntA kulsthikaa| tAnaM vRntamasyAH tAmrasantA / hrasvaH kulathaH kulatthikA / etasya vizeSo'yam / ADhakyAM tUvarI varNA 20 ADhaukate ADhakI, "kIcaka-pecaka-" [ haimoNAdisU0 33 ] ityake nipAtyate, tasyAm / tUyate tUvarI, "nI-mI-ku-tu-cerdIrghazca" [ haimoNAdisU0 543 ] iti varaT pratyayaH dIrghazca hasvasya / varNyate varNA / / etasyA loke 'tUMari' iti prasiddhiH / 1 vaH zitivimbikaH ni0 // 2 'zitazimbikaH' abhidhaancintaamnnau| "zitA zimbirasya zitazimbikaH" iti svopjnyvRttau|| Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 saTIke nighaNTuzeSe [pralo0 393 syAt 'kulmASe tu yAvakaH // 393 // kolati kulmASaH, "kulezca mASak" [ haimoNAdisU0 563 ] ityanena "kula bandhu-saMstyAnayoH" ityasmAt kid mASaH pratyayaH, tatra / kulmAso'pi / yautyambhasA yAvakaH, NakaH, arddhasvinno mASAdiH / "dhAnyavizeSaH" ityanye // 393 // 5 nIvAre tu vanavrIhiH niyatairbiyate nIvAraH, 'vyutpannatvAt , "neSuH" [ siddha0 5.3.74 ] iti ghan, tatra / vanasya vrIhirvanavrIhiH / Aha canIvArazcandrikA boDI munivrIhirmunipriyaH / ] iti / 10 etasya loke 'nIvAra' iti prasiddhiH / zyAmAka-zyAmako samau / zyAyate zyAmAkaH-jaghanyo vrIhiH, "mavAka-zyAmAka-" [ haimoNAdisU0 37 ] ityAke nipAtyate / "kIcaka-pecaka-" [ haimoNAdisU0 33 ] ityake nipA tanAt zyAmakaH / 15 kaGgau tu kaGgunI kaGguH priyaGguH pItataNDulA // 394 // ita Arabhya sarve kaGguvizeSA jJeyAH / kAyati kaGgaH, "prI-kai-pai-nIleraoNk" [ haimoNAdisU0 761 ] iti kidaGgaH, tatra / "kage rage lage saGge" kagati kAnI, "dina-nagna-" [ haimoNAdisU0 268 ] iti ne nipAtyate / kutsitaM amati-gacchati kaGgaH, "phali-valyamerguH" [ haimoNAdisU0 758 ] iti guH / 20 "prIMgz tRpti-kAntyoH" prINAti priyaGgaH, "prI-kai-pai nIleraoNk" [haimoNAdisU0 761] ityaGguk / pItAstaNDulA asyAH pItataNDulA / ete strIliGgAH // 394 // 1 'kulmAsastu yAvakaH' iti dantyasakAramayaH paattho'bhidhaancintaamnnau| svopajJavRttau "kolati kulmAsaH, 'kulezca mAsakU' [ haimoNAdisU0 563 ] / kulena masyati-pariNamate vA, pRSodarAditvAt / kulmASo'pi / '' ityevaM vyAkhyAtamasti / etenopalakSaNenaitad jJAyate yad AcAryasya 'mASak pratyayava 'mAsa'pratyayo'pyabhimato'stIti // 2 "munyanatvAt" ityabhidhAnacintAmaNisvopajJaTIkAyAm // Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 215 zlo0 396 ] SaSThA dhaanykaannddH| 215 . sA kRSNA madhukA 'sA' kaGguH kRSNavarNA manyate-kalyate madhukA, ''kaJcukAMzuka-" [ haimoNAdisU0 57 ] ityuke nipAtanAt sAdhuH / raktA zodhikA raktavarNA kaGguH zodhayati zodhikA / muMsaTI sitaa| 'sitA' zvetA kaGguH musyate-khaNDyate musaTI, "kapaTa-" [ haimogAdisU0 144 ] ityaTe nipAtyate / pItA mAdhavI pItavarNA kaGguH madhuna iveyaM tadvarNatvAd mAdhavI, "tasyedam" [ siddha0 10 6.3.160 ] ityaN / ' athoddAle kodravaH koradUSakaH // 395 // ___ uddAlyate uddAlaH, tatra / kena-ambhasA unatti-klidyate kodravaH, "kairava-bhairava-" [ haimoNAdisU0 519 ] ityave nipAtyate; kena udrauti vaa| "kurat zabde" kurantyanena koradUSaH, "koradUSA ''TarUSa-" [ haimoNAdisU0 561 ] ityUSe nipAtyate; koraM- 15 bhaktaM dUSayati vA, svArthe ke koradUSakaH // 395 // cInake tu kAkakaGguH cIyate cInaH, "dina-nagna-" [ haimoNAdisU0 268 ] iti ne nipAtyate, ke cInakaH, tatra / kAkapriyA kaGguH kaakkngguH| Aha ca pItataNDulikA kaGguH priyaGguH kukkarI matA / sitakaGgustu musalI raktakamustu zodhikA // cInakaH kAkakaGguH syAt zyAmAkastRNabIjakaH / rAlAdayaH kaGgubhedAH kodravaH koradUSakaH // anyo dvitIyo vikhyAta uddAlo vanakodravaH / ] iti / 1 zodhitA n0|| 2 muzaTI ni0 // 20 35 Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 saTIke nighaNTuzeSe [ zlo0 396yavanAle tu yonalaH / jUrNAhayo devadhAnyaM jonnAlA bIjapuSpikA // 396 // yavasyeva nAlamasya yavanAlaH, tatra / yUyate yonalaH, "muralorala-" [ haimoNAdisU0 474 ] ityale nipAtyate / "jUraici jarAyAm" jUryate jUrNA, "DIya5 zvyaiditaH-' [ siddha 0 4.4.61 ] iti kte'niTtvam , jUrNa ityAhvayo'sya jUrNA vyH| devapriyaM dhAnyaM devadhAnyam / junad nAlamasyA jonnAlA, pRSodarAditvAt / bIjAkAraM puSpamasyA bIjapuSpikA / etasya loke 'juvAri' iti prasiddhiH // 396 // zaNe bhaGgA mAtulAnI syAt zaNati zaNam , tatra / bhajyate bhaGgA / mA tolyate mAtulAnI, "mumu10 cAna-" [ haimoNAdisU0 278 ] ityAne nipAtyate; mAyAH-zriyastulayA anitIti vA / Aha cazaNaH prokto mAtulAnI jantutanturmahAzaNaH / ] iti / etasya loke 'saNa' iti prasiddhiH / ___ umA tu kssumaa'tsii| avyate umA, "avehrasvazca-" [ haimoNAdisU0 342 ] iti kiti me saadhuH| kSautyanayA bhuktayA kSumA, "kSu-hinyAM vA" [ haimoNAdisU0 341 ] iti kinmaH / atatyanayA atasI, "tapyaNi-" [ haimoNAdisU0 569 ] ityasaH, na tasyatIti vA / Aha ca20 atasI masRNA nIlapuSpI celurumA kSumA / ] iti| etasyA loke 'alasI' iti prasiddhiH / gavedhukAyAM gavedhuH gUyate gavedhukA- [munyannam ], "guGa Idhuka-edhukau" [ haimoNAdisU0 74 ] 25 ityanena edhukaH pratyayaH, tasyAm / [ gavA-ambhasA edhate gavedhuH, strIliGgaH, ] 1 jorNAlA ni0|| Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 398 ] SaSTho dhAnyakANDaH / "bhR-mU-tU-rasari-" [ haimoNAdisU0 716 ] iti bahuvacanAduH / gavIdhukA'pi / Ah cagavedhukA karSaNI syAd gojihvA karSikA matA / . ] iti / etasyA loke 'gararI' iti prasiddhiH / vanyatile tu jatilaH // 397 // . vanyaH-vanajastilo vanyatilaH, tatra / jIryate jatilaH, "sthaNDila-kapila" [ haimoNAdisU0 484 ] itIle nipAtyate / araNyajastilo'yam // 397 // SaNDhatile tilapiJjastilapejaH SaNDaH-niSphalastilaH SaNDatilaH, tatra / niSphalastilaH tilpijH| 10 tilapejaH, "niSphale tilAt piJja-pejau" [ siddha 0 7.2.154 ] iti tilazabdAd niSphale vartamAnAt piJja peja ityetau prtyyau| "piJja-pejazabdau niSphalArthAviti tilaviSayau" iti cAndrAH / Aha ca tilapUtastilaphalastilapiJjo'paraH sitaH / yastilo vanajAtaH syAt [. ] iti / etayoloMke 'zyAmatila' 'zvetatila' iti prsiddhiH|| atha srsspe| kadambakastantubhaH sarati sarSapaH, "sarteH SapaH" [ haimoNAdisU0 313 ] iti SapaH pratyayaH, tatra / kutsitamambate-zabdAyate kadambakaH / totubhyate tantubhaH, pRSodarAditvAt 20 sAdhuH / Aha ca--- sarSapaH kaTukaH sneho bhUtanno rAjikAphalaH / tantubho'nyaH samuddiSTaH siddhArthaH zvetasarSapaH // ] iti / . Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 saTIke nighaNTuzeSe [pralo0 398... - etasya loke 'sarasava' iti prasiddhiH / atha siddhArthaH zvetasarSapaH // 398 // siddhaprayojano rakSonnatvAt siddhaarthH| zvetazcAsau sarSapazca shvetsrsspH||398|| rAjikAyAM tIkSNagandhA kSutAbhijananaH kSavaH / asurI kRSNikA kRSNasarSapo rAjasarSapaH // 399 // rAjate rAjikA, Nake Apa, tasyAm / tIkSNo gandho'syAH tIkSNagandhA / kSutamabhijanayati kSutAbhijananaH / kSautyanena kssvH| asyate-kSipyate zAkAdinA [ ? zAkAdau ] asurI, "vAzyasi-" [ haimoNAdisU0 423 ] ityuraH, asurastrIva vA / kRSNaiva kRSNikA; varNena karSati kRSNA, "ghR-vI-hvA-" [ haimoNAdisU0 183 ] 10 iti kiNNaH, svArthike ke kRSNikA iti vA / kRSNazcAsau sarSapazca kRSNasarSapaH / sarSapANAM rAjA rAjasarSapaH, rAjadantAditvAt pUrvanipAtaH / Aha ca rAjakSavaka ityanyo rAjikA kRSNasarSapaH / kSutAbhijananazcaiva sa cokto rAjasarSapaH // [ dhanva0 varga 4 zlo0 43 ] iti / / etasyA loke 'rAI' iti prasiddhiH / "asurI bhinnA" iti [ ? anye ] __ manyante / yadAha asurI rAjikA rAjI kRSNikA raktasarSapaH / tIkSNagandhA cAtitIkSNA kSurakaH kSuvakaH kSavaH // . [dhanva0 varga 4 zlo0 60 ] iti / 30 .. etasyAzca loke 'asurI' iti prasiddhiH // 399 // ... 'moSAdayaH zamIdhAnyaM mASa AdiryeSAM mudgAdInAM te mASAdayaH / zamI-zimbA tatpradhAnaM dhAnyaM shmiidhaanym| zUkadhAnyaM yvaadyH| 1 mASAdi tu zamI ni0 // Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 401 SaSThI dhaanykaannddH| 219 zUkapradhAnaM dhAnyaM zUkadhAnyam / yava AdiryeSAM godhUmAdInAM te yvaadyH| syAt sasyazUke kiMzAruH zavati zUkam , puM-klIbaliGgaH, "ghu-yu-hi-" [ haimoNAdisU0 24 ] iti kaH pratyayo dIrghatvaM ca, sasyasya zUkaM sasyazUkam , tatra / kutsitaM zRNAti kiMzAruH, puMlliGgaH, "kimaH zrI Nit" [ haimoNAdisU0 725 ] ityuH / etasya 5 loke 'UMbI' iti prasiddhiH / kaNize sasyazIrSakam // 40 // __"kaNa zabde" kaNati vAtena kaNizam , puM-klIbaliGgaH, "kuli-kani-kaNi-" [ haimoNAdisU 0 535] iti kid izaH, tatra / kenezamapi / sasyamayaM zIrSamiva sasyazIrSakam , sasyamaJjarItyarthaH / loke 'kaNasaDA' iti, 'pradhAna sirA' ityarthaH // 400 // 10 stambe tu guccho dhAnyAdeH __ stabhnAti stambaH, "tumba-stamba-" [ haimoNAdisU0 320 ] iti bAnto nipAtyate, tatra / dhAnyAderyaH stambaH sa nAlaM gudhyati anena gucchaH, "gulaJchapilipiJcaidhicchAdayaH" [ haimoNAdisU0 126 ] iti chapratyaye nipAtyate / ucyate iti zeSaH / ____15 etasya loke 'guMchau' iti prasiddhiH / nAle kANDaH "Nala gandhe" nalati nAlam , arthAd gucchasya, triliGgaH, jvalAditvAd NaH, tatra / kaNati-bhajyamAnaH zabdAyate kANDaH, puM-klIbaliGgaH, "kaNyaNi-" [ haimoNAdisU0 169 ] iti Nid DaH / etasya loke 'nAla' iti prasiddhiH, 'dhAnanA 30 kaNasaDA' ityarthaH / aphale vih| syAt palAla: [ 'aphale' phalarahite 'tu' punaH 'iha' nAle ] "pala gatau" palyate palAlaH, "R-kR-mR-" [ haimoNAdisU0475 ] ityAlaH, puN-kliiblinggH| palo'pi / etasya loke 25 'parAla' iti prasiddhiH / dhAnyatvaci tuSaH 1 abhidhAnacintAmaNisvopajJavRttau 'kanizamapi' iti pAThaH // Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saTIke vimome [4] etasya loke 'tusa' iti prasiddhiH / . buse kaDagaraH // 40 // // ityAcAryazrIhemacandraviracite nighaNTuzeSe // iti zrIhemacandrAcAryaviracito nighaNTuzeSaH smaaptH|| busyate-utsRjyate busaH, sthAditvAt kaH, puM-klIbaliGgaH, tatra / kaDantimAdyantyanena pazavaH kaDaGgaraH, "kaDerevarA-" [ haimoNAdisU0 445 ] ityaGgaraH / etasya loke 'bhusa' 'DhUMDhA' vA iti prasiddhiH // 401 // 10 // iti zrImabRhatkharataragacche zrIjinarAjasUriziSyazrIjayasAgaramaho pAdhyAyapaTTAnukramAyAtavAcanAcAryadhuryazrIbhAnumerugaNiziSyasamastaprazastagranthAvalIvicakSaNazrIjJAnavimalopAdhyAyaziSyavAcanAcAryazrIzrIvallabhagaNiviracitAyAM zrIhemacandrAcAryakRtanighaNTuzeSaTIkAyAM dhAnyakANDaH SaSThaH samAptaH // 6 // tatsamAptau ca samApteyaM nighaNTuzeSaTIkA // // granthAgram- 3500 // Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaM pariziSTam / hemacandrIyanighaNTuzeSamUlagranthasya paatthbhedaaH| saGketAH pu 1- saTIkasya nighaNTuzeSasya 76 patrAtmikA munizrIpuNyavijayasya sampUrNA pratiH / pU 2- saTIkasya nighaNTuzeSasya 32 patrAtmikA munizrIpuNyavijayasya apUrNA pratiH / pu0- nighaNTuzeSamUlamAtrasya TippaNIyutA catuSpavAtmikA munizrIpuNyavijayasya pratiH / saM0- aNahillapurapattanasaGghavIpATakAntargatatADapatrIyajJAnabhaNDArasatkA nighaNTuzeSamUlamAtrasya patra 4taH 14 patraparyantA truTitA'pUrNA tADapatrIyA pratiH / ni0- nirNayasAgaramudraNAlayAdhipatimudritAbhidhAnasaGgrahadvitIyabhAgAntarmudrito. hemacandrIyo nighaNTuzeSaH / pupA0- pu. Adarza mArjanollikhitaM pAThAntaram / TI0- TIkAkRtA TokAyAM nirdiSTaH pAThabhedaH / (pU0)- zlokasya pUrvArddham / (u0)- zlokasyottarArddham / - zloka 4(u0) piNDapuSpo sthAne piNDIpuSpo pu0 // 5(pU0) -dohadaH sthAne -dohRdaH pu0|| 10 (pU0) kusumArogyaH sthAne kusumAre'sya pu0|| 11 (pU.) dIMsaho sthAne dArUsaho pu0 // 13(pU0) kAdambaryaH sthAne kadambaryaH pu0 // 18(u0) kapItanaH sthAne kapItakaH pupaa0|| 19 pU0) sthAlyamoghA sthAne sthAlImoghA pu0 / moghAzabdo amarakozavyAkhyAsudhAyAmAdRto'sti // 20(pU0) zvetapATalA sthAne pravetA pATalA pu0 ni0 // 21 (pU.) vaMzikA sthAne vaMzikaM ni0 / (u0) jauGgakamanAyajam sthAne jogakamanAyajam pu. yogajamanAryakam ni0 // 25(pU.) patrAGgaM pataGgaM sthAne pattaGgaM patrAGgaM pu0 patrAnaM pattaGgaM ni0 // 26(u0) sugandhikaH sthAne sugandhakaH ni0 // 28(u0) agastye tu bahusenaH sthAne athAgastye baGgasenaH ni0 / atra bahusenaHzabdopari tApasa iti TippaNI pu0 / zukanAzo sthAne zukanAso ni0 // 29(u0) -'zvarohaH sthAne azvarodhaH ni0 // 30(u0) tamAle tu kAlaskandhastApi- sthAne kAlaskandhastamAle syAt tApini0 // 31(pU0) vasvAkhyaM sthAne vastrAkhyaM pu0ni0 / romasaM sthAne romaza pu0ni0 / (u0) drAviNI sthAne drAviDI ni0 // 32(u0) patrelA sthAne bhadrelA ni0 // 33(u0) karpUre syAd ghanasAro sthAne karpUre ghanasAraH syAd ni0 / himavAlukA sthAne himavAlukaH pu0ni0 // 34(u0) kakkolake sthAne kolake ni. / : Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 prathamaM pariziSTam / mAdhavoSitaM sthAne mAgadhotthitam saM0pu0ni0 // 35(pU.) dvIpa- sthAne DIpasaM0 / (u0) vArijaMpadopari karijaM pupA0 // 36(pU0) zrIpuSpaM dhyAhvayaM sthAne strIpuSpaM scyAhvayaM saM0 / (u0) kapotAMhni- sthAne kapotAghri- ni0 // 37(pU0) aJjanakezI dhamanI sthAne dhamanyaJjanakezI ca ni0 / (u0) maNDakA sthAne muNDakaH saM0 pu0 // 38(u0) pippale sthAne piSpale pu0 // 40 (pU0) plakSo vaTaH plavaH zuGgI sthAne plakSe vaTaplavaH zuGgI ni0 plakSo vaTaplakSaH zuGgI saM0 plakSe vaTaplivastuGgI pu0 / (u0) kapItanaH kapItaH sthAne kapItane kapItaH pu0 kapItane kapInaH sN0ni0|| 41 (pU.) paTyAM parkaTI sthAne parkaTau parkaTaM pu0 parkaTau parTakI saM0 karpaTI parkaTI ni / satIdo sthAne satITo saM0 / lakSaNo jaTI sthAne lakSaNe naTI ni0 // 43(u0) phAlgunI phalguvATikA sthAne phAlgunI-phalgu-vATikAH saM0 // 44(pU0) phalgurAjI phalabhArI malayU- sthAne phalArAjI phalabhArI phalayUni0 // 45(pU0) madhu-rAlaphalo sthAne madhu-rAjaphalo ni0 // 46(pU0)-skandhazcArasthAne skandhavAra- pu0 / (u0)kapicUtaH sthAne kapibhUtaH saM0 // 47(pU0) -'mla pATakaH sthAne -'mrapATakaH saM0 pu. ni. (u0) zuGgI sthAne zRGgI saM0 pu0 // 48(pU0) -''sphoTa-viSkirAH sthAne-''phota-vicchUrAH pu0 -''sphota-vitsu(cchu)rAH saM0 // 49(pU0) sadApuSpI sthAne sadApuSpo niH| (u.) snahyAM sthAne traTayAM ni0|-'siptrH sthAne -'siputraH saM0 / snuka sthAne suk pu0 ni0 / guDA sthAne guDaH pu0 // 50 (pU0) sIhuNDo gaNDIro vajrakaNTakaH sthAne sIhuNDaH gaNDerI vakrakaNTakaH saM0 sIhuNDaH zaNDerI vajrakaNTakaH pu0 sehuNDaH zaNDerI cakrakaNTakaH ni0 / (u0 karamandaH sthAne karamadaH ni0| karAmlaka- sthAne karAmraka- saM0 pu0 ni0|| 51(pU0) sthUlaparkaTasthAne sthalaparkaTa- pu0 sthalaparkeTa- ni0 sthalaparTaka- saM0 / AvignaH sthAne AvighnaH pu0 / (u0) jambhIro sthAne z2ambhIlo saM0 pu0 ni0 // 52 (pU0) dantazaTho vaktrazodhI sthAne vaktrazodhI dantazaTho ni0 / (u0) -kusumaH priyaH sthAne -kusumapriyA saM0 // 54 (u0) zodhupAdapaH sthAne sIdhupAdapaH pu. sAdhupAdapaH saM0 ni0|| 55(pU0) mAtuluGgayAM sthAne mAtuliGgayAM pu0 / madhukarkaTI sthAne madhukukkuTI saM0 pu0 / (u0) pItapuSpI sthAne pUtipuSpI saM0 pu0 pUtipuSpA ni0 / mahAphalA sthAne mahAbalA ni0 // 56(pU0) amlIkA- sthAne amlikA- ni0 / zuktikA cAmlikA'mblikA sthAne zuktikA''mlI cikAmlikA saM0 pu0 ni0 / (u0) tintilA guDapu- sthAne tintiDI gurupu- ni0 // 59 (u0) bAladrAvaka sthAne vAladrAvaka saM0 pu. lohadrAvaka ni0 // 61(u0) akSispando sthAne akSisyando saM0 ni0 // 62 (pU0) sUkSmapatraH sthAne zlakSNapatraH saM0 pu0 ni0| (u0) -stAmrapuSpaH sthAne -stAmrapatraH ni0|| 63 (pU.) nAraGge nAgaraGgaH syAt tva- sthAne nAraGge syAnnAgaraastva- saM0 pu. ni0 / (u0) yoSidvaktrAdhi- sthAne yogI takrAdhi- saM0 pu0 ni0 // 64 (pU0)-dhAvanaH sthAne dhAvanam pu0 / (u0) bAlapatrazca jihmazalyaH kSitidrumaH sthAne vAlapatrazca jihvAzalyaM kSitikSamaH saM0 pu0 calapatrazca bahuzalyaH kSitikSamaH ni0 // 65 (pU0) kAmukaH sthAne kArmukaH saM0 pu0 kArmakaH ni0 / zyAmasAraH sthAne pravetasAraH ni0 // 66 (pU0) tvarimedosthAne tvirimido ni0 // 67 pU0) cirajIvitA Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hemacandrIyanighaNTuzeSamUlagranthasya pAThamedAH / 223 sthAne virajAvitA ni0 // 68 (u0) kuzAlmalau zAlmaliko sthAne kutsite zAlmalau prokto ni0 // 69 (pU0) ziMzapAyAM sthAne zizipAyAM ni0 / (u0) aguru- sthAne agaru- saM0 / -ranyA tu zizapA sthAne -ralpA tu zizipA ni0 // 70 (pU0) kuzizapA sthAne kuzizipA ni0 / (u0) kuvalI sthAne kuvaliH ni0 kavalI pu0 / koliH sthAne keliH saM0 / phalitacchadA sthAne phenilacchadA saM0 pu. ni. / / 71 (pU.) vajrazalyikA sthAne vajrazilpikA pu0 ni0 / (u0) ghuTTA sthAne ghuTA pu0 ni0 / gopaghoNTA sthAne kuhA ghoTTA ni0 // 72 (pU0) saktuphalA sthAne zakuphalA saM0 pu0 / zimbA sthAne zimyA pu. zivA ni0 / / 73 (pU.) zivA'lomA sthAne zivalomA ni0 / vinAzinI sthAne vinAzanI pu0 / (u0) saGgaram sthAne saGgaraH saM0 sAGgaraH ni0 // 74 (pU.) kaTakIlakaH sthAne kaNTakIlakaH saM0 pu. kaNTakITakaHni0 / (u0) binduka sthAne viduka- pu0 / / 75(pU0) mahiSAkhyaH sthAne mahiSAkSaH pu0 ni0 mahiSAkSyaH sN0| (u0 naktaJcaraH sthAne naktacaraH pu0| -khalakaM sthAne -khalakaH ni0 / 77(pU0) zAkapuSpo mRdUphalaH sthAne zAkrapuSpo mRduphalaH ni0 / (u0) -janmAgUDhapatro sthAne janmA tathA patro ni0 / / 78(u0) kiGkaNiH sthAne kiGkiNiH saM0 kevaNiH ni0 / -pAdgopa- sthAne -pAdopa- ni0 // 79 (pU0) zalATuH sthAne zalApuH saM0 / (u0) mahAkapitthaH sthAne mahAkapitthaM ni0|| 80(pU0) hRdyagandho sthAne hRdyaH gandho saM0 / / 82(pU0) kalko hAryaH sthAne kalivAsaH ni0| (u0) dainyo sthAne daityo pu0 divyo saM. dotyo ni / bibhedakaH sthAne vibhedakaH saM0 pu0 // 83(u0) parvakITA sthAne parvakADhayA ni0 // 84 (pU0) tarkArI sthAne takArI saM0 / (u0) gaNakArikA sthAne gaNikArikA saM0 pu0 ni0|| 85(u0) TuNTuko sthAne DuNDuko saM0 dundako ni0 / dIrghavRnto naTaH kuTa- sthAne dIrghavRntazcAtha kuTa- ni. dIrghavRndo naTaH kuTa- saM0 // 86(pU0) syonAkaH sthAne zyonAkaH ni0 zonAkaH saM0 / zonako jambUH zukanAzaH sthAne zoSaNo jambuH zukanAsaH ni0 // 87(pU0) patrorNo sthAne patto? saM0 pattUNo pu0 / (u0) -stIkSNagarbho sthAne -stIkSNagandho saM0 pu0 ni0 / / 88 (pU0) viddhya rAtiko'kSIvo sthAne vidradhyarAtiHkAkSIvo ni0 vidradhyarAtiH kAGkIvo pu0 vidradhyarAtikAkSIvo saM0 / (u0)daMzo-sthAne dRzo- ni0 / subhaGgI sthAne suraGgI saM0 pu0 ni0 // 89(u0) citrakRd sthAne rathakRd ni0 // 90 pU0) -zcakrakAro sthAne- zcakrakaro saM0 pu0 -zca kavaro ni0 // 91(u0) trivRntAsyo sthAne trivRntAkhyo ni0 / raktapuSpaH sthAne raGgapuSpaH saM0 pu0 / kSIrazreSThaH samiddharaH sthAne kSArazreSThaH samidvaraH saM0 pu. ni0 // 92 (pU.) vAtapoSo sthAne vAtapotho ni0 / yaziyo sthAne yAjJiko saM0 pu. ni. / (u0) zakaTAkhyo sthAne zakaTAkSo saM0 pu. ni0 // 93(pU.) nandita- sthAne nandila- saM0 / (u0) kRSNa- sthAne kRSNA ni0 // 94(pU.) gambhArI sthAne kambhArI TI0 kajjalA sthAne kaTphalA ni0 / (u0) vihArI kumudA hIrA sthAne vihIrA kumudA hArI ni0 / hIrA sthAne vIrA TI0 // 95(pU0) madhumatyapi sthAne madhuparNyapi ni0 / u0) gucchapuSpaH sthAne gandhapuSpaH ni0 / suparNakaH sthAne suvarNakaH saM0 savarNakaH ni0 // 96(pU0) dIrghavRkSaH sthAne Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 prathamaM pariziSTam / dIpavRkSaH saM0 pu. ni. / zAradI sthAne zArado ni0|| 97(pU0) zirorug devaviTapI sthAne zirorurgehaviTapaH ni0 / (u0) suparNakaH sthAne suvarNakaH saM0 ni0 // 98 (pU0) zamyAka - sthAne zampAka- ni0 / (u0) -''revatazcUlI sthAne recanazUlI saM0 pu0 revataH sthUlaH ni0 // 99(pU0)-zimbikA sthAne-zivikA saM0 / (u0) zAriauro sthAne zauriaurI pu. ni0|| 100 (pU0)madAsarjaH sthAne mahAsajaH ni / (u0) mahAsAlaH pItasAlo jIvakaH priyasAlakaH sthAne mahAzAlaH pItazAlo jIvakaH priyazAlakaH saM0 pu0 ni0|| 101(pU0)-stiSyaH puSyo- sthAne -stiSyapuSyo- saM0 pu0 ni0 / (u0) gomUtrako'dhamaH sthAne gomUtragandhakaH ni0|| 102(pU0)kaSAyI sthAne kaSAyaH ni0| (u0) kArzaH zAlo sthAne kAryaH zAlo saM0 pu. kAryazAlo ni0|| 103(pU0) devasAla: sthAne devazAkaH saM0 pu0 ni0| -'rjunAhvayaH sthAne -'rjunAbhidhaH ni0| (u0) arjunaH sthAne arjune ni0| kakubhaH sevyaH sarpaNo sthAne kakubho'savyaH sUrparNo saM0 kakubho'sevyaH sUrpaNo pu0 kakubhaH sevyaH suvarNo ni0 / zloko'yaM TIkAkRtA upalabdhAdarzAnusAreNa pUrvArddha-uttarArddhaviparyAsena vyAkhyAto'stIti tadanusaraNena tathaiva mudrito'sti| kiJca granthArambhe [zloka 2] granthakArAcAryapAdavihitaprasiddhanAmanirdeza pUrvakasaptamyantapAThavidhAnapratijJAvalokanena prAcInAsu pratiSu upalabdho'yaM pAThabhedarUpaH zloka eva samIcIna AbhAti / sa cAyamarjune kakubho'savyaH suparNo dhUrtapAdapaH / devazAkaH zakratarnadIsoM'rjanAhvayaH // iti // 104 (u0) dhruvako dhravaH sthAne dhravasAdhanaH saM0 pu0 ni0|| 105(pU0) mahApatrI sthAne mahApAtro sN0| balesAro sthAne balisAro pu. balasAro ni / balapradaH sthAne balaprabhaH ni0| (u0) gotrapuSpo sthAne gotravRkSo ni0|| 106(pU0) phalaH sthAne phalam ni0|| 107(pU0) silhake sthAne selUke saM0 sallike pu0 sillake ni0 |-ptre tu jo- sthAne - ptre'pyjo-pu0| (u0) tvigudI sthAne tvagadI saM0 pu. tvagAdI ni0|| 108(pU0)siddha dAru- sthAne snigdhadAru - saM0 pu0|(u0)plaashikH sthAne palAzikA pu0|| 109(pU0) pAribhadro sthAne pAribhadre ni0 / kiTima kilimaM sthAne drukalimaM kalimaM pu0|(u0) devendra-svarga - sthAne devadraH svrg-ni0|| 110(pU0) deva-bhadrendrAt sthAne bhadra-devendrAt saM0 pu0|| 111(pU0) madhusravaH sthAne madhuzravaH saM0 pu0| (u0)rodhrakoSa-madhu- sthAne rodhrake'tha madhu- pu0|| 112(pU0) madhulaH sthAne madhuliH pu0| vArijo sthAne girijo pu0 ni0| (u0) nIravRkSo sthAne tIravRkSo saM0 pu. ni0 / gairikAkhyo sthAne gaurazAko saM0 pu0 gaurazAlo ni0 // 113(pU.) tinduka- sthAne tiNDAka- saM0 / sphUrjana- sthAne sphUrjaka- ni0 / (u0) kAlasAro rAvaNo sthAne kAlazAko drAvaNo saM0 pu0 ni0 // 114(pU0) dvitIye tinduke sthAne dvitIyatinduke saM0 pu0 ni0 / kAkatindu- sthAne kAlastindu- ni0 // 115(pU0) rodhe lodhraH sthAne lodhe rodhaH pu0 / zAbaraH sthUlavalkalaH sthAne zAmbarastanuvalkalaH saM0 pu. zAbarastanuvalkalaH ni0 / (u0) -rodhastaruH sthAne -rodhro maiyaH saM0 pu0 / rodho'nambhaH ni0|| 116(u0) tirITo sthAne tirITI saM0 / zazaH sthAne zizuH saM0 pu0 ni0 // 117(pU0) sthUlapatro sthAne sthUlavalko saM0 ni0 sthUlavakSo pu0 / kRSNalodhe sthAne kRSNarodhe ni0| (u0) bahupuTo sthAne bahupaTo ni0 bahupATo pu0 / mRdutvako sthAne mRduvalko ni0|| 118(pU0)-prachatrapatro sthAne zcitrapatro pu0|| 119. Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hemacandrIyanighaNTuzeSamUlagranthasya pAThabhedAH / 225 (pU0) phalelu- sthAne kaphelu- ni0| (u0) seluH sthAne zaluH saM0 pu. -stathA ni0|| 12 (pU0) lakuce likuco gra- sthAne bakule kaNTakI gra- ni0 / granthimatphalaHpa- sthAne granthiphalo'mbupa-pu0 ni0 / panase sthAne panaso saM0 pu. ni / DahuH sthAne duhuH saM0 / (u0)-panasastasya tu nyubjakaM sthAne-panasastanu syAt kubjakaM ni0|| 121(u0) madotsavaH sthAne madodbhavaH pu0 ni0 mahodbhavaH sN0|| 123(u0) sukozako sthAne sukezako saM0 pu0 ni0 / kozAmbuzca sthAne kezAmbuzca saM0 pu. ni0 / suraktakaH sthAne saraktakaH pu0 suraktasaH ni0 // . 124(u0) -mbujacchadA sthAne -mbukacchadA ni0 // 126(pU0) zvasano sthAne chardano ni0|| 127(pU0) -putraH karkaTako sthAne - putrakarkaTako ni| viSagandho sthAne viSaghAto pu0|| 128 (pU0) kAmukaH sthAne kAmukaM ni0 / phullo sthAne phullI saM0 / nimidrumaH sthAne nimIdrumaH saM0 pu0 misidrumaH / ni0|| 129(pU0 gandhapuSpo sthAne gandhapuSyo saM0 pu0 / -phalo'mbujAtaH kacchakAlyapi sthAne -phalo'nuvAkaH kacchakolyapi saM0 pu. ni0 // 130 (pU0) abhrapuSpaH sthAne abhrapuSpaM pu0| (u0) syAdambuvetase sthAne syAdamlavetase sN0|| 131(u0) tiktazAkaH sthAne tiktazAkaM sN0|| 132(u0) zIdhuvRkSaH sthAne sAdhuvRkSaH saM0 pu. ni0|-rshmri- sthAne -rasmari- pu0|| 133(u0) aGkollaka- sthAne aGkolaka- ni0|| 135(u0) kRSNabIjo rakSAbIjo- sthAne kRSNavarNo raktabIjo- ni| 136 (pU0)zItaphenaH sthAne pItaphenaH pu0 ni0|| 137(pU0)zakreSTaH sthAne zukeSTaH pu. ni0|| 138(pU.) nimbarakaH kAmuko sthAne nimbakazca kArmako ni0| (u0) vRkkA- sthAne vRkSA- saM0 pu. vRkSo- ni0|| 139 (pU0) sahasrAGgI sthAne sahasrAGgaH ni0 / (u0)-phalazca tasmi- sthAne -phalazcAthAsmi- ni0 // 140(pU0) akSoTaH sthAne akSoTe pu0| guhAzrayaH sthAne guhAzayaH ni0| (u0) pArApate sthAne pArAvA(1va)te ni0 / kRtamAlaH sthAne raktamAlaH ni0 // 143 (u0) kumAra- sthAne kumAraM pu0|| 144(pU0) pUtikazciribi- sthAne pUtIkazcirabipu. ni. / (u0)prakIrNaH sthAne prakIryaH ni0 / kalinAzakaH sthAne kalinAzanaH pu. ni0 / / 145(pU0) pUtikarao sthAne pUtIkarao pu0 / ghRtaparNakaH sthAne ghRtapUrNakaH pu0 // 146(pU0) SaDyanthe sthAne SaDgranthA ni0 / hastivAraNI sthAne hastivAruNI pu. ni0 // 147(u0) roheDakaH sthAne rohaDakaH ni0 / rocanaH sthAne rocanA ni0|| 148 (pU.) gopabhadrikA sthAne gopabhadrikaH pu0 // 149(pU.) phalaSANDavaH sthAne phalaSADavaH pu0 / (u0) raktabIja- sthAne dantabIja-pu. ni0 / javA sthAne capA pu0|| 150(pU0) syAd dhAtupuSpI barhipuSpyagni- sthAne tu dhAtupuSpA barhipuSpA'gni-pu. tu dhAtupuSpI bahu. puSpyagni-ni0 / (u0) tAmrapuSpI sthAne tAmraparNI ni0|| 151 (pU0) hAdA sthAne hRdyA pu0 / (u0) azvamUtro kundurukI sthAne azvamUrtiH kundarukI ni0 / -bhakSA maheraNA sthAne -bhakSyA maheruhA pu0 ni0 // 152 (u0)dIrghadaNDo sthAne dIrghacandro pu0 / vyaDambaraH sthAne vyaDambakaH ni0 // 153 (pU.)-mAna AmaNDo sthAne-mAnazcAmaNDo pu0 mAna Ara(?daNDo TI0 // 154(pU.) -radaNDo sthAne -rA''daNDo pu0 ni0 // 155(u0) kAmpilyake tu kapilo sthAne kampillake tu kAmpilyo pu0 ni0 // 156(pU0) recanakaH sthAne rocanakaH ni0 / paTodakaH 29 Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 prathamaM prishissttm| sthAne paTodayaH ni0 // 157 (pU0) kAsyAM sthAne kAsyAM ni0| badarI sthAne badarA ni0 / (u0) bhAradvAjI sthAne bharadvAjI pu0 ni0 // 158(pU0) taTaruhA sthAne taruruhA ni0 / zekharI pAdarohaNI sthAne zekharyapadarohiNI pu0 zauravayaMdarohiNI ni0 / (u0) vRkSaruhA sthAne vRkSabhakSyA ni0 // 159(pU0) nandImukho sthAne nandIvRkSo ni / (u0) vAsikA sthAne vAzikA pu0 ni0 // 160 (u0) tumburA sthAne tumbarau pu0 ni0 / sAraso sthAne sauraso pu0 saurabho ni| -'gnikaH sthAne -'ndakaH pu0 pu1 pu2 -'ndhakaH ni0 / / 162(pU. ) vAraNabusA sthAne vAraNabuzA ni0 vAraNatasA pu0 / kolIrasa sthAne kAlIrasa pu0 ni / (u0) vakrAkhyo nahuSo nRpaH sthAne cakrAkhyo madhuro nRpaH ni0 / nahuSo . sthAne naghuSo pu0 // 163(pU.) brahmadAru sthAne brahmacAru ni0 / (u0) yapaM sthAne dApaM ni0|| 164 (pU0) mUSako ghaNTA jhATalo sthAne mokSako ghaNTA krandAlo ni0 // 165 (pU.) maskara-sthAne tskr-pu.| -sAra-kAra-tejanAH sthAne -sAraH karmAratejanaH pu0 / / 166(pU0) vizvadevA jhaSA sthAne vizvadevadevA ni0 / jhaSA sthAne ruSA pu0 / hrasvagavedhukA sthAne hrasvA gavedhukA ni0 pu1 pu2 / (u0) khaJjA sthAne khaNDA pu0 ni0| -gandhani-sthAne-bandhani- ni0|| 167(pU0) dArvI dAruharidrAyAM sthAne dAruharidrAyAM dArvI pu0 / haridraH kaNTakerukA sthAne pItA kaTaGkaTerikA ni0 / (u0) pItadAruH sthAne pItadAru ni0|| 168 (pU.) parjanI. ca kaNTakinI kAlIyakaH sthAne parjanI karkaTakinI kAleyakaH pu0 ni0| (u0) pranthipaNe sthAne granthiparNI pu0|| 169 ayaM zlokaH ni0 Adarza itthamprakAreNopalabhyate-kukkuraM ca tathA gucchaM zukapuSpaM shukcchdm| sthauNeyakaM vahnicUDA sugandha-granthikAvapi // iti / / 171(pU0) laGkoyikA sthAne laGkAtikA ni0 / (u0) marud mAlA sthAne maranmAlA ni0|| 172(pU0)-'moghA tandulazcitratandulA sthAne moghA tandulaH kRSNatandulaH pu0 ni0| (u0) bhasmakaH sthAne vellakaH ni0 / 173(u0) dhUrvaho sthAne dhUdharo pu0 dhUdhuro ni0|| 174 (pU0) siddhiryugaM sthAne siddhiyugaM pu0 / vasu sthAne tathA ni / (u0)-sRSTA sukhaM sthAne -sRSTasukhaM ni0 / -rapyAhvayA sthAne-rathAhvayA pu0|| 175 (pU0) pItaraktazcAruzca suprabhaH sthAne pIto raktazcarusaruzyavaH ni0 pItaraktazcArusarussavaH pu0 / (u0) surabhiH sthAne susabhaH ni0|| 177(pU0)-dalpAsthi sthAne dalpAsti pu0 ni0 / (u0)parAparaH paruzceruH sthAne paroparaH paruzcaiSa pu0 paro'paraH parazcaiSa ni0 // 178(pU0) tvagrajaH sthAne tvagujaH ni0 / kAkaparkaTIsthAne kAkakarkaTI ni0 kAkaparkaTiH pu0|| 179 (pU.) tale tAlo sthAne tAle talo pu0ni0 // 180 (pU0) nAlikelo sthAne nArikeroni0 / (u0) pUge kramukagUvAka-khapurA nIla- sthAne pUge gUvAkaH kramukaH pUgI ca nIla- ni0 / - valkalaH sthAne-kalkalaH ni0|| 181 (pU.) ghoNTA'sya phala- sthAne etasya phala- ni0 // 182 (pU.) mRtyupuSpA sthAne mRtyupuSTA pu0 mRdupuSpA pupaa0|| 183 (u0) syuretAstRNajAtayaH sthAne syurete tRNapAdapAH pu0ni0|| 184 (pU0) ca sthAne tu pu0 ni0 / nIlasindukaH sthAne nIlasandhikaH pu0 ni0 / (u0) zItasahendrasurasAvindrANI sinduvArikA sthAne zItasahA ca surasA cendrANI sinduvArakaH pu0 ni0 // 185 (u0) golomI sthAne Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hemacandrIyanighaNTuzeSamUlagranthasya pAThamedAH / 227 golomA ni0| bhUtavezyapi sthAne bhUtakezyapi pu0 ni0 pu1 pu2 // 186 (pU.) nIlikA ca sA sthAne nIlikA sutA pu0 nAlikA sutA ni0|| 187 (pU0) bhUtavezI sthAne bhUtakezI pu0 ni / satyanAmA sthAne satyanAmnI ni0|| 188 (pU.) gandhaphalI sthAne gandhaphalA pu0| phalI sthAne phalA pu0| (u.) varNamedinI sthAne parNamedinI ni0 // 189 (pU0) madhuyaSTyAM sthAne madhurAyAM ni / -stallakSaNaM sthAne -tallakSaNA ni0| (u0) nIrajA- sthAne jalajA- pu0 ni0 // 190 (pU0) turagI kaJcukA sthAne turaGgI kambukA ni0| (u0) lokakarNyapi sthAne kolakarNyapi pu0 ni0|| 191 (u0) vRzcikAlI sthAne vRzcikAlA ni0|| 192 (pU0) uSTradhUmakapuSpA sthAne dugdhavamyAmapuSpI pupA0 / -puSpA sthAne pucchA ni0 / -ghAtanI sthAne -ghAtinI pu0ni0 / (u0) karkaTazRGgayAM tu zRGgI sthAne zRGgI tu karkaTazRGgayAM ni0|| 193 (pU0) maJjIra- sthAne maJjari-ni0 maJjarI-pu2 / / 194 (u0) kSudrA bhaNTAkI sthAne kSudrabhaNTAkI pu0 ni0 // 195 (pU0) vizadA sthAne vizadaH ni. vizikhA pupA0 / (u0) zRgAlikA sthAne mRgAlikA ni0 // 196 (pU.) kUSmANDI cAzva-sthAne bhUkUSmANDya shv-pu0ni0| (u0)-'parA sthAne matA pu0|| 197(u0)RkSagandhesthAne RSyagandhe-pu0ni0 / 198 (pU0) pRSNipaNyAM sthAne pRznipayAM ni0 pRSThipayAM pu0 / pRthakparNI sthAne pRthukarNI pu0 / (Ta0) zRgAlavinnA sthAne zRgAlavittA pu0 zRgAlavarNA ni0 / kalazidhRtilA sthAne kalazI ghRtilA ni0 kalasI ghRtelA pu0 // 199 (pU.) -yahiparNI sthAne -rNyadhriparNI ni0 / (u0) -gokhurAH sthAne-kokhurAH pu0 // 200 (pU.) SaDaGgo gokaNTastrikaNTastrikakaNTakaH sthAne SaDaGgI gokaNTastrikaNTastu trikastrikaH ni0 / -strikakaNTakaH sthAne -strikaTastrikaH pu0 / (u0) zvadaMSTraH sthAne svadaMSTrA pu0 svadaMSTraH ni0 // 201 (pU0) SaDanto bhUkSuraH sthAne SaDaGgastUkSuraH ni0 / (u0) zIghropazalyopacitro-sthAne zIghrA vizalyA ca citro- ni0 // 202 (u0) vAruNI gajacibhiTI sthAne vAruNI cApi cibhiTI ni0|| 203 (pU0) tu gajasphuTA sthAne bhujagasphaTA pu0ni0 / (u0) zvetapuSpI madhupuSpI parvaputrI viSauSadhI sthAne zvetapuSpA madhupuSpA parvapuSpA viSauSadhiH ni0 zvetapuSpA madhupuSpI parvapuSpI viSauSadhI pu0 // 204 (pU.)-zalyA sthAne -zalyaH ni0 -zalyI pu0 // 207 (pU0) vRzcI ca dIrghapatraH zilATakaH sthAne vRzcIvo dIrghapatraH zilArikA pu0 vRzcIro dIrghapatrA zilATikA ni0 // 208 (pU0) krUrA maNDa- sthAne karamaNDa-ni0 / (u0) -varSAketu- sthAne -varSaketu-ni0-varSaH ketu-pu0 / 209 (pU.)-latA durmadA lava-sthAne latA durmanA lava- pu. latA kaGgunI lava- ni0 // 210 (pU0) mASapAmAmASA mAMsamASA mahAsahA sthAne ma SapayA sUryaparNI pANDuzcApi mahAsahA ni0 / (u0) azvapucchI sthAne azvapucchA pu0 ni0 / siMhavRntA sthAne siMhavRttA pu0 // 211 (pU0) kAkamudrA sthAne kAkamuddA pu0 ni / varNA sthAne vanyA ni0 parNI pu0 / (u0) zimbI sthAne zivA ni0 / hrAsA raGgaNI zUrpa- sthAne hrAsI riGgiNI sUrpa- pu0 hrAsI raGgaNI sUrya-ni0 // 212 (pU0) -mAmalA sthAne-mamalA pu0 ni0| bahupatrI sthAne bahuputrI Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 prathamaM pariziSTam / pu0 bahuputrA ni0 / (u0) tAmalakyajyaTA'jjhATA tA-sthAne tAmalakyutkaTA jhATA tA-pu0 tAmalakyujjhaTA jJAyatA-ni0 / ca tamAlinI sthAne tunnamAlinI pu0 nunnamAlinI ni0 // 213 (u0) rajanirgaurI sthAne rajanI gaurI pu0 ni0 // 214 (pU0) piGgA sthAne piNDA pu0 pu1 / (u0) prapunATe sthAne prapunnATe pu0 ni0 / -zcakraha- sthAne -zcakraka-pu0 -zcakrAka- ni0 // 215 (pU0) padmATaiDa-sthAne punnATeDa- pu. / (u0) muNDanikA sthAne muNDitikA pu0 / -bodhanI sthAne bodhinI ni0 // 216 (u0) ta vyathA sthAne tvavyathA niH|| 217 (pU0) locanIyA sthAne lobhanIyA pu0 ni0 / (u0)-nAzanI sthAne -nAzinI ni0 // 218 (u0) kRSNaphalIndulekhA sthAne kRSNaphalA durlekhA ni0 // 220 (pU.)-gandhA sugandhA cIritapatrikA sthAne -gandhA tu sugandhA vAripatrakA ni0 / (u0) viSamardanI sthAne viSamardinI ni0 // 221 (pU0) chatrAkI sthAne chatrAkSI pu0 / (u0) kaThijaraH sthAne kuThiJjaraH pu0 ni0|| 222 (u0) karAlakaH sthAne sarAlakaH ni0 // 223 (pU0) kAlatAlaH sthAne kAkatAla: ni / (u0)-''pItA rAkSasI sthAne pretarAkSasI pu0 ni0|| 224 (pU.) grAmyA sthAne grasyA pu0 yasyA ni0 / (u0) maricakaH kharapatro'lpapatrakaH sthAne prasthapuSpaH kharapatro'trapatrakaH ni0 // 225 (pU0) jambhIro sthAne jambhAro pu0 / (u0) trAyamANAyAM trAyantI kRtatrANAdisAnujA sthAne trAyantI trAyamANAyAM kRtatrANA'GghrisAnujA ni0|| 226 (pU0) balabhadrikA sthAne bIlabhadrikA pu0 / (u0) juhUtrANA sthAne suhRt trANA pu0 ni0 // 227 (u0) vIramUlo sthAne dUramUlo pu0 ni0|| 228 (pU0) adhikaNTakaH kunAzastAmramUlI pratodanI sthAne kunAzako'dhiSThakazca tAmramUlI pracodanaH ni0| adhikaNTakaH sthAne avikaNTakaH pu0 / (u0) duHsparzA sthAne dAsparza: pu0ni0| -'nantA sthAne-5mantA pu0|| 230 (pU.) vApya-sthAne baassppu0| (u0) pAribhavyaM kauravyaM sthAne pAribhAvyaM kauravaM ni0 pAribhadraM kauravaM pu0 // 231 (u0) vajrANi sthAne vaktrANi pu0 / kacam sthAne rucam pu0 ni0|| 232 (pU0) zaTyAM sthAne zavyAM pu0ni0| gandholI sthAne gandhAlI ni0 / (u.) kacUraH sthAne karburaH ni0 / pRthupalAzikA sthAne pRthupalAsikA pu0 pRthuphalAzikA ni0|| 233 (pU.) elAvAluke sthAne paluvAluke pu0 / (u0) -lukamelvAlaM sthAne -lukamelvAlu pu0ni0 / durvarNa sthAne durvarNa- ni durvAraM pu0 // 234 (pU0) saGkoca-sthAne saGkocaM pu0 TI0 / varam sthAne zakam pu0 zukam ni0 / (u0) dhIraM sthAne horaM pu0ni0 // 235 (pU0) varNa sthAne varam pu0 ni0 / (u0) rajaniH sthAne rajanI pu0 ni0|| 236 (u0)-sAyanI sthAne -sAyinI ni0 // 237(u0) jAtisUtaM sthAne jAtyamRtaM pu0 ni0 // 238 (pU0) bAlapuSpI sthAne bAlapuSpA ni0 vAlupuSpA pu0 / gandhayUthikA sthAne zaGkhayUthikA pu0 ni0 // 239 (u0) sadApuppI sthAne sadApuSpo ni0|| 24 (pU0) zAlyodanopamazca saH sthAne zAlyodano yamazva saH ni0 / (u0) nemAlI sthAne nevAlI pu0 momAlI ni0 / vanamAlinI sthAne navamAlinI ni0|| 241 (pU0)saptalA sukumArA'tisurabhiH sthAne satsalA sukurArAtisuratiH ni0 / zazigandhikA sthAne zizugandhikA pu0 ni0 // 24 2 (pU.) pramodanI sthAne pramodinI pu0 / (u0) gavAkSI sthAne gavAkSA ni0 // 243 (pU.) Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * hemacandrIyanighaNTuzeSamUlagranthasya pAThabhedAH / 229 -nandA sthAne -nandI ni0 / vyasrA surUpA sthAne vyasrasurUpA ni0 / -bandhanI sthAne bandhanA pu0 ni0 // 244 (pU0)kumAyA~ karNikA cAru-sthAne kumAyA~ tu varNicAruni0 / -kesarA sthAne-kezarA pu0 / (u0)-taraNI gandhA-sthAne -taraNirgandhA-ni0 // 245 (u0) kurabakaH sthAne kurubakaH ni0 kurakaH syAt pu0 // 246 (pU.) saireyakaH sthAne saireyake pu0 // 247 (u0) pItabhadraH pralobhyapi sthAne pIta. bhadrA pralolyapi pu0 // 249 (u0) zokarA sthAne zItalA pu0 ni0 // 250(pU.) kAlI sthAne kAlA pu0 ni0 / (u0) tutthA sthAne tucchA pu0 ni0 // 252 (pU.) pANDurAGgaH sthAne pANDurAgaH pu. ni0|| 253 (u0) mAtulaputrakam sthAne mAtulapatrakam ni0 // 254 (pU0) kSIrapuSpI sthAne kSIrapuSpA pu0 / zivA brAhmI ki-sthAne zivabrahmI ki-pu. zivabrahma ki- ni0 // 255 (u0) drAviDaH sthAne drAviDaM pu. draviDaH ni0 / / 256 (pU0) ajamodAyAM tu mocA sthAne mocA mastvajamodAyAM ni0 // 257 (pU.) brahmadarbho sthAne brahmadarbhA ni0 / (u0) yamAnI sthAne yamanI ni0 / yavasAhvayA sthAne yavasAhvayaH pu0 ni0 / / 258 (pU0) sahadevAyAM tu daNDo-sthAne sahadevyAM tathA daNDo-ni0 / govandanI sthAne govandanA ni0 // 259 (pU0) rajako rajanAmakaH sthAne rajaH kavacanAmakaH pu0 ni / (u0)gojihvAyAM sthAne gojikAyAM ni0|| 260 (pU0)bhadrAdanyo sthAne bhdrodnyo-ni0|(u0) vATI vATayAlako vATaya-sthAne vATayAlakastathA vATaya-ni0 // 261(u0)RkSagandhA sthAne RSyagandhA pu0 ni0|| 263 (pU.) vATayAyanI sthAne vATyAyinI ni0 / (u0) gandhavallI sthAne gandhabalI pu0 ni0 / maGgalyA ca prasA- sthAne maGgalyArthaprasApu. ni0|| 264 (pU0 musalyAM sthAne muzalyAM pu0 / mahAvRSA sthAne mahAviSA ni0| (u0) vRSyakandA sthAne vRkSakandA pu0 / sumUlA sthAne samUlA ni0 // 265 (u0) bhUtaghnaM sthAne sUtaghnaM ni0 // 266 (u0) jatukA sthAne jAtUkA ni0 / vaMzapatrI sthAne vaMzapatrA ni0 // 267 (pU0) kabarI sthAne karavI pu0 ni0 / bilvi. ke-sthAne bilvake-pu0 ni0 / (u0) pracIbalA sthAne pracIbalaH pu0 ni0 // 268 (pU0) nadIkAntA nadIkAnto ni0 / nadyAkhyA sthAne nadyAsyA pu0 ni0 / (u0) kAkanAsAyAM suraGgA sthAne kAkanAzAyAM subhaGgA pu0 // 269 (pU0) taskarA snAyuH sthAne taskarasnAyuH pu0 ni0 / (u0) vRSabhaH sthAne nagabhit ni // 270 (pU0) hayuSAyAM sthAne hapuSAyAM pu0 hamuSAyAM ni0 / vigandhA vapuSA ca sA sthAne vigandhA matsyagandhinI ni / vapuSA sthAne vipuSA pu0 // 273 (pU.)-zikha-mahArajane sthAnezikhaM mahArajanaM pu0 ni0 / (u0) zAlapayA~ sthAne zAlipayAM pu0 / pItanI sthAne pItinI ni0 // 274 (pU0) zUnyAMzu- sthAne saumyAMzu-pu. bhaumAMzu- ni0 / (u0) barbarakaH sthAne barbarakA pu0 / vardako sthAne vandako pu0 ni0 // 275 (u.) AvartakyA sthAne AvartakyAM pu0 ni0 / pIThikA sthAne pItikA pu0 picchikA ni0 // 276 (pU0) raktapuSpI sthAne raktapuSpA pu0 ni0 / raktapuSpI bindukinI syAnmahAjAlinI ca sA sthAne raktapuSpA dukinI syAnmahAjAlinikA ca sA ni0 / (u0) netrapIDA visarpaNI sthAne vetramUlA visarpiNI pu0 ni0 / 277 (pU0) dRDhapAdA sthAne vRddhapAdA ni0 / yazaskarI sthAne yazIzvarA pu0-''yasIzvarA ni0 / (u0) zotA. Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 prathamaM pariziSTam / 'zvanI sthAne pItA'zvaghnA pu0 ni0 // 278 (pU0) tejanI sthAne tejinI pu0 ni0 / valkaleti ca sthAne valkaleyapi ni0 / (u0) misrayAyAM tAlaparNI sthAne mizreyAyAM tAlapatrI pu0 // 279 (pU0)-stAlakarNyapi sthAne-stAlaparNyapi pu0 // 280 (pU0) kandapatrI tvacaM patrI talapatrakamundurA sthAne kandapatrA tvacaM patrA talapatrakamuttarA pu. kandapatratvacaM patrA'malapatrakamuttarA ni0 / (u0) pezI sthAne yazI ni0 // 282 (pU0) pUtanA sthAne bhUtanA niH // 283 (pU0) gandhakuTI sthAne gandhakaTI ni0 / (u0) pauNDayaM sthAne zauNDayaM ni0 // 284 (u0) jatUkA- sthAne jatukA - ni0 / / -vartanI sthAne-vartinI pu. ni0 // 285 (pU0) saMsparzA sthAne saMharSA pu0 saharSA ni0 / (u0) vRntA carmakazA sthAne vRttA carmakasA pu0 // 286 (pU0) samAGgA'jalikA- sthAne samaGgA'JjalikA- ni0 samajhA jalakA- pu0 // 287 (u0) -maNDalako- sthAne -maNDaliko- pu0 -maNDalikA- ni0 // 288 (pU.) -pippalyAM sthAne-piSpalyAM pu0 / (u0) pippalI sthAne piSpalI pu0|| 289 (pU.) bukaH sthAne dakaH pu0 / (u.) pANDurAGgaH priyaH sthAne -pANDurogapriyaH ni0 // 290 (u0)-viSA viSA sthAne viSA'ruNA ni0|| 291 (pU0) zAlaparNyapi sthAne zAliparNyapi pu0 zalyaparNyapi ni0|| 292 (pU0) kAkaciJcikA sthAne kAkabimbikA pu0 / kAkanindikA sthAne kAkaNindikA pu. ni0 // 293 (u0) -NimodghA ca zIta- sthAne -NistvamoghA ca zata- pu0 -NimaughA ca zata- ni0 // 294 (pU.) pApacelikA sthAne pApAcAlikA pu0 / viddhakarNikA sthAne vRddhakarNikA ni0 / (u0) vRkatiktA vanatiktA sthAne vRkaM tiktA varatiktA ni0 / sthApanI sthAne sthApinI ni0 sthAyinI pu0|| 295 (pU.) rasA'mbaSThA-sthAne rasA tvaSTA pu0 // 296 (pU0) zatamUlI sthAne zatamUlA ni0| (u0) -'bhIru sthAne bhIru pu. ni0 // 297 (pU0) puruSadattordhva- sthAne paruSadantordhva- pu0 / (u0) bhIruH sthAne bhIrupu0 // 299 (pU.) kaTaMvarA sthAne kaTambharA pu0 ni0|| 300 (pU0) kapikacchUrAtmaguptA sthAne kapikacchA mahAguptA ni0 kapikacchAnmA(cchavAmA)tmaguptA pu0 / durabhigrahA sthAne duratigrahA pu0 / (u0) vyaNDA sthAne syaNDA pu0 // 301 (pU0) -zimbiA - sthAne -zimbI lA- pu0 ni0 / (u0) RSabhI sthAne ArSabho pu0 AryabhI ni0 / durAlasA sthAne ca durlabhA pu0 // 302 (u0) bhaNDI majiyojanavallikA sthAne caNDI jiGgI yojanavallikA pu0 bhaNDI jiGgI yojanavallyapi ni0 // 303 (pU0) maNDUka sthAne mANDUka pu0 / 303 lokapUrvArdhAnantaramayama lokaH pu0 Adarze'dhika upalabhyate-kSatriNI vijayA raktA raktagI vastrabhUSaNA iti / (u0) dhArmapa-sthAne dharmapa-pu. ni0 // 304 (pU0) yavaneSTaM zirovRttamUSa- sthAne yavaneSTaM zirovRntaM mUSa- ni0 / (u0) pippalyAM sthAne piSpalyAM pu0 // 305 (pU0) taNDulA sthAne tandulA pu0 ni0 // 306 (pU0) sumUlakaM sthAne samUlakaM ni0 / -kamoSaNam sthAne-kamUSaNam ni0 / (u0) punazcavyaM cavanaM kola-sthAne tathA cavyaM cavanaM kaal-ni0|| 307 (50) vaziro sthAne vasiro ni0 / -pippalI sthAne -piSpalI Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hemacandrIyanighaNTuzeSamUlagranthasya paatthbhedaaH| 231 pu0 / (u0) syAd girikAmAsphotA sthAne girikAmarasphotA ni0 // 308 pU0) zvetanAmikA sthAne zvetapuSpikA pu0 ni0 // 309 (pU.)-zvetA gavAdanI sthAne zvetA gavAdinI pu0 -zvetAGgavandanA ni0 / (u0)-vAruNyAM sthAne-vAruNI ni0 // 310 (pU0) goDumbA sthAne godguvA ni0 // 312 (pU0) bhUtanAzanI sthAne sUtanAzanI ni0 // 313 (u0) zAradI sthAne zaraTA pu0 ni0 // 314 (pU0) kRSNA bhadrA sthAne kRSNabhadrA pu0 ni0 / (u0)candanotpala-sthAne zArivotpala-pu0 / / 315 (u0) savA sthAne zravA pu0||316 (pU.)-valkalA sthAne-valkalI ni |(u0) pIlupI sthAne pIlaparNA ni0|| 317 (pU.) pAtanI sthAne-pAtinI ni0 / (u0)-'gnimukhI sairI duSpuSpI kali-sthAne -'gnizikhA zakrapuSpikA kali-ni0 / sairI duSpuSpI sthAne sIrIndupuSpI pu0 // 318 (pU0) guDUcyA sthAne gaDUcyA-pu0 / 319 (pU.) lambA sthAne chinnA pu0 ni / 320 (pU0) devatAlI sthAne devadAlI pu0 ni0 / vRttakozo sthAne vRttakozA ni0|| 321 (pU0) kRSNacchatrA sthAne kRtacchatrA pu0 ni0 / sutiktikA sthAne sutiktakA pu0 ni0 / (u0) kRtavedhanA sthAne raktavedhanA pu0 ni0 // 322 (pU0). dhAmArgavaH sthAne dhAmArgave pu0ni0 / mahAjAlI mahAphalI sthAne mahAjalA mahAphalA ni0 / (u0) kozaphalo sthAne kozaphalA pu0 ni0|| 323 (pU0) tvaibhI sthAne tvabhyA ni0| (u0) paTuparNI sthAne kaTuparNI pu0 ni0 // 324 (pU0) karISiNI sthAne karISaNI ni / (u0) hemazikhA sthAne hemazikhI pu0 ni0|| 325 (pU0) dhanaharI sthAne vanaharI pu0 ni0 / (u0) caNDA sthAne raNDA pu0 // 326 (pU0) puSpazreNI nyagrodhI sthAne putrazreNI nyagrodhA pu0 ni0 / (u0) raNDA ca sthAne raNDAkhuH pu0 raNDAkhyuH ni0 // 327 (pU0) bizinI bizavatyapi sthAne bisinI bisanAbhayaH pu0 ni| (u0) palAzinI nAlIkinI sthAne palAsinI nAlakinI pu0 ni0 // 331 (pU0) kuvalaM kuvam sthAne kavalaM valam ni / (u0) tatra kumudaM sthAne kumudaM caiva ni0 // 332 (pU.) raktasandhyakam sthAne raktasandhikam ni0| (u0) kalAraM sthAne kalhAraM pu0 ni0 / / 334 (pU0) kande pAjhe sthAne padmakande ni0 / ziphe sthAne zaphe pu0 / (u0) padmAkhya sthAne padmAkSaM pu0 ni0|| 335 (pU0) pAnIyA pRSThagA sthAne pAnIyapRSThagA pu0 ni0 / (u0) nIlI sthAne tathA ni0 // 336 (pU0) misiH sthAne miSiH ni0 / (u0) chatrapuSpyavA-sthAne chatrapuSpA'vA-ni0 // 337 (u0) suSavI sthAne tuSavI ni0 // 338 (pR0) kuJcI kAlopakAlopakuJcikotkuJcikApi ca sthAne upakuJcI kuJcikA ca kAlApakuJcikA'pi ca ni0 -kotkuJcikA-sthAne -kA kuJcikA pu0 // 339 (u0) sukando sthAne kukando pu0 / vaktradRSaNaH sthAne vaktrabhUSaNaH pu0 ni0 // 340 (pU0) haraNaH sthAne pharaNaH pu0 ni0 / (u0) vimalA matA sthAne bindulA'malA pu0 bindalA'malI ni0 // 341 (pU.) carmakasA sthAne carmakisA pu0 carmAkasA ni0 // 342 (u0) sAraNA saraNA suprasarA rAjabalA ca sA sthAne sAraNI saraNI suprasarA rAjabalA ca sA pu0 sAraNo suprasArA ca rAjabalA ca sA'pi Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 prathamaM pariziSTam / ca ni0 // 343 (pU0) brAhamyAM sthAne brAhmI ni0 // 344 (u0) vRddhadArake sthAne vRddhadAruke pu0 ni0 |-baalk-sthaane-vaaluk- ni0|| 345 (pU0) ajANDI ca RkSagandhA syAdantaHkoTapuSyapi sthAne ajANDI RkSagandhA syAdantaHkoTarapuSpyapi pu0 ajANDI RkSagandhA syAdantaHkoTakapuSpyapi ni0 / (u0) badarA sthAne varadA pu0 // 34 6 (pU0) sukhodbhavA sthAne sukhodbhidA ni0 // 347 (pU0) aGgArako sthAne aGgAruko pu0 amArako ni0 / (30) kAsamardai sthAne kAzamardai pu0 / kanaka-karkazau sthAne kataka-karkazau pu. katakakarkazaH ni0 // 348 (pU0) zAkajyeSThaH sthAne zAkazreSThaH ni0|| 349 (pU0) kSurikA sthAne churikA ni0 / (u0)-nIyA jIvanI jIvavardhanI sthAne--nIyajIvanI jIvavardhinI ni0 / / 350 (pU0) maGgalya- sthAne mAGgalya-ni0 / (u0) cukrikA sthAne cukriyA pu0 // 351 (pU.)--'mboTikA sthAne-'mloTikA pu0 -DAlolikA ni0 / lolA'mlalolikA sthAne TolA'mlaTolakaH pu0 ni0 / (u0) narendramAlA sthAne narendramAtA pu0 ni0 / 352 (pU.) taNDulIye meghanAdastaNDulI taNDulerakaH sthAne tandulIye meghanAdastandulI tandulerakaH pu0 ni0 / (u0) viSahArya sthAne viSaharya-pu0 // 353 (pU0) zamaThe tu sthAne samaM tu pu0 samaNTho tu ni0| (u0) samaSThilA sthAne samaSTholA ni0 / -mArga olakaH sthAne -mArgatulyakaH ni0 / / 354 (pU0) karbura-sthAne karbara-ni0 / (u0) tu kAmAcI sthAne kAkamAcI ni0 / ca vAyasI sthAne vRSAyaNI pu0 ni0 // 355 (pU.) bhUraNDI kuraNDI sthAne bhUruNDI kuruNDI ni0 / kuraNDI kAsmarI sthAne kuraNDikA'zmarI-pu. / (u0) zitivArakaH sthAne zirivArakaH ni0 // 356 (pU.) zitiH sthAne zikhiH pu0|| 357 (pU.) bastikA sthAne bustikA pu0 ni0 / sekimo sthAne sekima Ti0 // (u0) zAlAmarkaTo sthAne zAlamarkaTo pu0 ni0 // 358 (pU0) mizro vAleyo sthAne mizraH sthAleyo pu0 ni0 / (u0) hilamocyAM sthAne halimocyAM pu0 // 359 (pU0) zataparvA sthAne zatapUrvA pu0 / kaDambI vAyasI sthAne kalammUrvAyasI pu. kelambUrvAyasI ni0 / (u0) kAravelle sthAne kAravellyAM ni0 / / 360 (u0) rAjamAnyo'mR-sthAne rAjimAnamR-pu. ni. // 361 (pU0) karkoTe sthAne kaGkoTe ni0 / kilAsa-sthAne vilAsapu0 |-stiktptrH sthAne -stiktaparvaH ni0 / sugandhakaH sthAne sugandhikaH pu0 / (u0) kAliGgayAM sthAne kaliGgayAM pu0 ni0 // 362 (pU.)-stiktabIjA sthAne -stiktabIjo pu0 / (u0) alAbUH sthAne alAmbUH pu0 / -lAbuno sthAne-lAmbunI pu0 // 363 (u0) UrvAruH sthAne UrvAru pu0 // 365 (pU.) sphuTI sthAne sphaTI pu0 // 365 (pU.) -dheye ca jI-sthAne -dheye prajI-ni0 // 366 (pU.) vIraM sthAne cIraM pu0 / (u.) padmavarNakam sthAne padmakarNakam pu0 / / 367 (pU0) bastagandhAyAM sthAne mastugandhAyAM ni0 / sugandhA kharapuSpI sthAne tu gandhA kharapuSpA pu0 ni0 / (u0) kabarI barbarI tuGgI sthAne karbarI barbarI cuGgo ni0 // 369 zlokaH rauhiSe zyAmakaM poraM pUtIkaM bhUri kattaNam / saugandhika devajagdhaM zakalaM dhyAma-pudgale // sthAne rauhiSe dhyAmakaM paurabhUtIkaM bhUtika tRNam / saugandhikaM devajagdhaM zAkali dhyAma-pudgale // pu0 rauhiSaM kAmakaM Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hemacandrIyanighaNTuzeSamUla granthasya paatthmedaaH| pauraM bhUtIkaM bhUtikatRNam / saugandhikaM dhikaM devajagdhaM zakali-pudgale // ni0 // 370 ilokaH bhUstRNe rauhiSaM chatro'ticchatrazca kuttumbkH| pUtIkaM bhUri pAlaghnaM mAlAtRNa-sugandhike / / sthAne bhUtRNe rohitaM chatrAticchatraka-kuTumbake / bhUtIkaM bhUtapAlanaM maalaa-tRnn-sugndhikaaH|| pu. bhUstRNaM rohitaM chAtrAticchatraka-kuTumbake / bhUtIkaM bhUti katRNaM mAlAtRNa-sugandhike // ni0|| 371 zlokaH-darbha dabhraH kharo bahirvIraH sUcI kuthaH kushH| sIrI vAnIrajo gundraH pavitra-kutukAvapi // sthAne darbhe dasraH kharo barhivArA sUcI kuzaH kuthaH / sIrI vAnIrajo gundrA pavitra-kutupAvapi // pu0 darbhe dabhraH kharo bahirvArAstavI kughaH kuzaH / sArI vAnIrajo gundrA pavitra-kutasAvapi ||ni0|| 372(pU.) -kANDa-zyAmalapuSpakAH sthAne -kANDazvAmarapuSpaka: pu0 ni0| (u0) kAsekSuH sthAne kASAbhuH pu0 / kokilAkSakaH sthAne kokinAGkSakaH ni0|| 373(pU0) balvajA vAlaH kezI sthAne balvajo vAlakezI pu0 ni0 / (u0) ikSau rasAlo sthAne ithU rasAlo ni0 / khaDgapatrakaH sthAne kSudrapatrakaH ni0|| 374 (u0) dhamano sthAne gamano ni0 // 375 (pU0) AraNya-sthAne araNya-pu. ni0 / (u0) nalI tu grAma-sthAne nAlI tu grAma-pu. nlinum-ni0| lekhakAvitA sthAne lekhakAJcitA pu0 ni0 // 376 (u0) gundraste-sthAne guJjaste pu0ni0 / yAjanakaH kSuraH sthAne yAjanakakSuraH ni0 // 378 (pU0) ghAse sthAne ghAsaM pu0|| 380 (pU0) zItavIryA sthAne zatavIryA pu. ni0 // 381 (pU0) mustako sthAne bhadrako ni0 / (30) musto varAho sthAne gundrA varAho pu0 gundrI varAho ni / -dAhvayA sthAne -dAhvayaH pu0 ni0 // 382 (pU0) jIvitA-sthAne jIvanA-ni0 / (u0) kANDIrakaM sthAne kAJcIrakam pu0 / gonada sthAne gonandaM pu0| gopuraM plavam sthAne gopuraplavam ni0 // 383 (pU0) dAzapuraM sthAne dArapuraM ni0 // 385 (pU0) layaM sthAne lavaM ni0 / (u0) iSTakApathakaM sthAne iSTakApuSpakaM pu0 // 386 (pU0) sItyaM sthAne zaityaM pu0| (u0 garbhapAkini sthAne garbhapAkiNi pu. niH // 387 (pU0) kalAmakaH sthAne kalAyakaH ni0 // 388 (pU.)-priyastIkSNazUkastokmastvasau harit sthAne -priyastA_zukastokyastuso harit ni / (u0) masUraH syAt sthAne syAnmasUraH niH // 389 (u0) vRSyo sthAne sarI pu. ni0 // 390 (pU.) prathano sthAne praghano ni0 // 391 (pU0) vAsanto harimanthaja-zimbikau sthAne vAsanta harimanthaja-zimbikAH ni0 / (u0) tuvarakanigUDhaka-kulImakAH sthAne tuvarakA gulImaka-nigUDhako pu0|| 392 (pU0) khaNDI ca sthAne khaNDiko pu0 ni0 / (u0) zvetazimbikaH sthAne zitibimbikaH ni0 // 393 (pU0) kulatthe sthAne kulitthe pu0 / tAlavRntA sthAne tAlavRnte ni0 / tAlavRttA pu0 / (u0) varNA sthAne vA pu0| kulmASe tu sthAne kulmASastu ni0 // 394 (pU.) nIvAre tu sthAne nIvArastu ni0 / / 395 (pU0) zodhikA sthAne zodhitA pu. ni0 / musaTI sthAne muzaTI ni0 / sitA sthAne zitA pu0 ni0 / (u0) koradUSakaH Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 prathamaM pariziSTam / sthAne kUradUSakaH pu0 // 396 (u0) jonnAlA sthAne jorNAlA ni0 / / 397 (pU0) umAyAM kSumA sthAne umA tu kSumA ni0 umA'tra kSumA pu1 // 399(u0) asurI sthAne AsurI pu0 // 400 (pU.) mASAdayaH sthAne mASAdi tu ni0| (u0) kaNize sthAne kaNizaM ni0|| 401 (pU0) nAle sthAne nAlaH ni0 / (u0) syAt palAlo dhAnyatvaci tuSaH sthAne palAlo dhAnyatvaci tu tuSaH pu0 ni0 // Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a 81 88 dvitIyaM pariziSTam / hemacandrIyanighaNTuzeSAntargatAnAM zabdAnAM talliGga-tadarthanirdezapUrvakamakArAdivarNa krmennaanukrmnnikaa| zabdaH liGgam arthaH zlokaH zabda liGgam arthaH pralokaH agnisaMjJa puM0 bholAmA 135 akSa puM0 baheDA agraja mahAkhajUrI 178 akSakarSa 82TI. akoTha AMkulu 133 akSaphala putrajIva 143 akollaka akSipIDA strI. javAsI 276 aGgavandanA strI0 kRSNagiraNaI 309pA. akSipIlu puM0 bakAyaNi 138 aGgAraka bhAMgarau 347 akSispanda puM0 kauTho 61 aGgArakI strI0 bhAMgarau 347pA. akSisyanda puM0 ., 61pA. aGgAravarNA , sIsama akSIba ziraghU aGgAravallikA , bhADagi 274 akSIva aGgAravallI karaMjavizeSa 146 akSoTa akhoDa 140 aGgAruka puM. bhAMgarau 347pA. agadI strI. mahApatra 107pA0 agula na. bAlatRNa agara puM0 na0 agara 21 aghrisAnujA strI0 trAyamANa 225pA. agastya puM. agathiyau 28 ajapriyA strI . khejaDI agAdI strI0 mahApatra 107pA0 ajamodA ajamoda 256 aguru puM0 na. agara 21 ajazRGgI moDhAsiMgI 191 sIsamavizeSa 69 ajahA kauMchi agUDhagandha na. higu ajAjI . zvetajIrA agnika puM0 tumburu 160 ajANDI vRddhArA 345 agnipAdapa khejaDI ajjhaTA bhUiMAmalI agnipuSpikA strI0 dhAhuDI 150 ajhATA agnibhA mAlakAMguNI 209 aJjanakezI nalikA 37 agnimantha puM. araNI aJjalikArikA , khayarI 286 agnimukhI strI0 bhIlAmA 135 aTTahAsa puM0 210 rADAgArI 317 atasI alasI 397 agnizikha na. kusuMbhau 273 atiguhA sAvanIla 274 agnizikhA strI0 rADAgArI 317pA. aticchatra gandhatRNa 370 72 300 kuMda Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 dvitIyaM pariziSTam / zabdaH liGgam arthaH zlokaH abhIrupatrikA " zatAvarI abhrapATaka puM0 aMbADao 47pA0 130pA0 vetasa 130 319 guicI . paTola . zabdaH liGgam arthaH zlokaH aticchatrA strI. soA atibalA mahAbalA 262 atimukka puM0 amItau atimuktaka tiniza atirasA strI0 rATha ativiSA ativisu . 290 atisurabhi nImAlI 241 atrapatraka puM0 maruau 224pA0 adisAnujA strI0 trAyamANa 225 adhaHzalya puM. AjhAjhADA 204pA0 adhaHzalyA strI0 , 204 adhikaNTaka puM0 dhamAsau 228 adhiSThakaNTa , 228pA. anantA strI0 228 rADAgArI 317 319 droa 379 anambhasa bhavetalodhra 115pA. anAkAntA DolharI 195 anAryaka agara 22pA0 anAryaja na0 anAryatikaka kirAyatA 229 anuvAka ijara 129pA0 antakoTakapuSpI strI0 vRddhArA 345pA. antaHkoTapuSpI , 345 antaHkoTarapuSpI, " 345pA. andaka puM0 tumburu 160pA0 andhaka anyAkhya citraka 248 apadarohiNI stro0 kAmavRkSA 158pA0 aparAjitA " giraNaI aparimlAna puM0 vAnau 245 apAmArga AjhAjhADA abhaya na0 usora 384 abhayA strI. haraDai abhIra " zatAvarI . . abhraMliha 105 amantA dhamAsau 228pA0 amarI dro 379 amalA strI. bhuiMAmalI 212pA. sAthari 340pA. amalI amilAta vAnau * 245 amRNAla na0 lAvaMjau 385 amRtavallI strI0 guDUcI amRtA haraDai AmalA guDUcI 318 amRtAphala puM0 amoghA . pATalA 19 viDaMga 172 ciNauThI 293pA0 ambaSTha dhUlIkayaMba ambaSThakI pATha ambaSThA 239 pATha 295 AMbautrI vaDahara 120pA0 ambuja puM0 ijara 128 ambujAta " " 129 ambudAya " motha 381 pA0 * ambudAhvayA strI0 " 381 ambuprasAdanaphala puM0 katakaphala 156 ambuvetasa puM0 vetasavizeSa 130 amboTikA strI. AMbaunI 351 amblikA AMbilI amlavetasa amlakesara bIjaurau 295 jUhI karanI 351 ambu 204 amla 0 295 Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ V arjaka " haimanighaNTuzeSAntargatAnAM zabdAnAmanukramaH / 237 zabdaH liGgam arthaH pralokaH zabdaH liGgam arthaH pralokaH amlaTolaka puM0 AMbautrI 151pA0 arkabhaktA strI0 sUcali 346 amlapatra " AsadrA 62 arkA Aku amlapATaka " aMbADao Ajaka - 122 amlapUra puM0 AMbalIvizeSa arjuna arjuna 103 " amlaloNikA strI0 AMbautro na. tRNavizeSa 378 amlalolikA 351 arjunAbhidha puM0 arjuna 103pA0 amlavRkSa puM0 tintiDoka 57 arjunAhvaya puM0 103 amlavetasa amlavetasa 58 arthaprasAdhanI strI0 balA 263 pA0 arthasAdhana puM0 arIThA 135 vetasavizeSa 130pA. arzIghAtin sUraNakaMda AMbalIvizeSa 57 344 amlazAka alakapriya bIau 101 amlA strI0 AMbilI alarka AkumaMdAru 48 amlAta puM0 vAnau 245 alasa azoka amlikA strI0 AMbilI alAmbU strI0 biNi 362pA. 56pA0 alAbU strI0na. 362 amlIkA alibAndhavA strI. vAsaMtI 249 amloTikA AMbautrI 351pA. alomA khejaDI amlolikA araNi puM0 dhArAkayaMba 14 alpaghaNTA " ghugharu 271 puM0strI0 araNI 84 alpapatraka puM0 maruau 224 araNyanalaka puM0 nalu 375pA . alpamAriSa . " taMDulejA aralu arala-TIT 85 alpA stro0 sIsama 69pA. aravinda na. zvetakamala 328 alpAsthi na0 phalUhA 177 arasphotA strI0 giraNaI 307pA0 177pA. arima araju 66 avalguja bAbacI 218 arimarda kAsaMdau avAkpuSpA strI0 soA arimeda avyaktaga-1 " kAlIgi. arimedaka ndhikA ariSTa : avyathA haraDai noMba 137 mahAmuMDI 216pA. lhasaNu 338 azoka azoka ariSTA strI0 gAMgeTI rohiNI / kaDU 299 297 aruNA ativisu 290pA0 azmagarbha tiniza 9. majIThi 302 azmantaka AsadrA 62 aruSka bhIlAmA 134 azmarikAripu puM0 varuNA 132 aruSkara azmarIripu puM0 zrIhastinI 355pA0 " Aku azvakanda " AsagaMdhi 190 occ puM0 araMju raNaI 308 aroThA 81 azoka- strI0 arka Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : sUcali pu. vr0 :: :: :: :: :: 238 dvitIyaM pAraziSTam / / zabdaH liGgam arthaH zlokaH zabdaH liGgam arthaH pralokaH azvakarNa puM sAgu 101 ATarUSa puM0 araDUsA 159 anvakhura . " zvetagiraNaI 308 ADhakI tUMari 393 azvagandhA strI. bhAsagaMdhi 190 . AtmaguptA kauMchi 300 azvaghna puM0 zvetakaNayara 29TI. AtmarakSA indravAruNImeda 311 azvaghnA tejavatI 277pA0 AdityavallabhA azvanI 277 AdityavallI " 346 azvattha puM0 pIpala ApItA tulachI 223 azvatthaphalA strI0 hayuSAvizeSa 270 AmaNDa eraMDa 153 azvapucchA " mASavanI 210pA0 AmapuSpI strI0 meSazaGgI 192pA. avapucchI " " 210 AmalakI AmalA azvamAraka puM0 zvetakaNayara 29 AmalA strI. bhUiMAmalI 212 avamUtrI strI0 sAlari 151 AmiSI 281 avarodha puM0 zvetakaNavIra 29pA0 Amra puM0 AMbau 121 avaroha " zvetakaNayara 29 AnAtaka aMbADo azvavallabhA strI0 vidAri 196 / AyataphalA strI0 khejaDI asvahan puM0 vetakaNayara 29TI. AyasIzvarA " avAsI 277pA0 anvAvarohaka " AsagaMdhi 190 Aragvadha puM0 kiramAlau asadya arjuna 103pA. AraNyanalaka " 375 asana bIau 100 ArAma thUNIyau 169 asipatra, puM0 thoharI Arevata kiramAlaTa 98 asiputra " " 9pA. pArApata 141 asurI strI. rAI 399TI. Arogya 10 kiramAlau 99pA. shibikaa| amarikAripu puM0 varuNA 132pA0 aApadI strI0 . kevaDA 203 shimbikaa| ahimAra puM0 araMju AttaMgala puM0 kaMTAselau 247 aMzumatI sAvanIla 274 Ardraka puM0na0 Thi 206 aMzumatphalA keli 161 ArdramASA strI0 mASavanI 210 aMhiparNI pIThavanI 199 ArSabhI strI0 kauMchi 301pA. A Alaka na0 elIyau 233 AnuparNI - strI. uMdirakanI 326 233pA0 AkhuviSa AvatakyA strI0 bhADaMgi 275 devadAlI 320 ghAtinI Avigna puna karamadA bhAghATa puM0 AjhAjhADA 205 Avighna " 51pA. bhAcamana vAlau 231 Avegin vRddhArA 344 Aji kAluMbarI Azu " vIhi 386 AjI AsurI strI rAI 399pA. 73 nalu na. Arogya- , to Aluka " : : Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAna 257 kuDau pra0 hiMgoTu haimanighaNTuzeSAntargatAnAM zabdAnAmanukramaH / 239 zabdaH liGgam arthaH zlokaH zabdaH liGgam arthaH pralokaH AsphoTa puM0 Aku 48 Asphota " " 48pA. ugragandhA strI0 yavAni .AsphotA giraNaI vaja 311 utpalazArivA 313 ugrA uccaTA ciNauThI 293 ikSu pu. gAMDau 373 ujjhaTA bhuiMAmalI 212pA0 ikSakarNikA strI0 baja 312 uDumallikA ikSukANDa kAsu 372 utkaTA bhuiMcAmalI 212pA. ikSugandha ullaJcikA " kAlau jIrau 338 ikSugandhA kSIravidAri 197 uttarA tAlIsapatra 280pA0 gokharU 200 uttAnapatraka eraNDa 153 kAsu 372pA. utpala na.. upaloTha 230 ikSuvallI kSIravidAri 197 pu0na0 utpala 331 ikSvAku biNi 362 utpalazArivA strI0 candanasArivA 314 igudI tri. utsAdana zvetalodhra 115 mahApatra 107 udakIrya karAvizeSa 146 ijjala ijara 128 vAlau 231 indIvara nIla utpala 332 udumbara uMbarA indIvarI zatAvarI 295 udumbaraparNikA strI. dAMtI 201 indupuSpI rADAgArI 317pA0 .. uddAla / kodrava 395 indulekhA bAbacI 218 uddAlaka gUMdI 119 indraka AsadrA 62 udvega na. pUgaphala 181 indrakASTha puM0na. devadAru tAlIsapatra 280 indradAru unmatta dhatUrau indradruma 109 upakAlA strI. kAlau jIrau indrayava na. kuTajaphala upakuccikA indravAruNI stro0 indravAruNI 309 upakulyA pIpalI indravRkSa upacitrA dAMtI 201 indrasurasa nirguNDI 184 uMdirakanI 326 indrAkSa " RSabhu 173 upavizA ativisu 290 indrANI strI0 171 upazalyA dAMtI 201 nirguNDI 184 umA alasI indrAru indravAruNI 310 uruvUka eraNDa 154 irimida puM0 araMju 66pA. ulapa ulapa 373 iSTakApathaka na. lAvaMjau 385 ulUkanAmaka gUgalu ISTakApuSpaka na. 385pA. uzIra na0(puM0na0) usIra 384 udIcya undurA strI0 pIka Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 dvitIyaM pariziSTam / zabdaH liGgam arthaH pralokaH zabdaH liGgam arthaH zlokaH goravA strI. jAMbavizeSa 125 aileya na. elIyau 233 uSaNA " pIpalI 305 . o uSTapuSpA " meSazRGgIprakAra 192 odanapAkI strI0 kaMTAselau 247 UrdhvakaSTa kA " zatAvarI 297 odanAhvayA " balA 260 UrvAru puM0strI0 cIbhaDI 363 olaka puM0 zamaTha USaNa na. miro oSaNa na0 poMpalImUla 306 popalImUla 306pA0 oSThopamaphalA stro0 golha, TiMDUrI 368 auDapuSpa na0 japA 149 103 176 ' 50 RkSagandhA strI0 kSIravidAri 197 mahAbalA 262 vRddhArA 345 skRtti Rddhi-vRddhi 174 RSabha RSabhu 173 - RSabhI strI0 kauMchi 301 RSiputraka puM0 damaNau 251 RSisRSTasukha na0 Rddhi- vRddhi 174pA0 RSisRSTA strI0 " 174 RSyagandhA " kSIravidAri 197pA. " balA 262pA. RSyaprokA mahAbalA 262 kauMchi 301 kagunI kAMga kakubha puM0 arjuna kakkolaka na0 kakola katA strI. mahAbalA 262 kakuSTha puM0na0 kakuSTha kaGkelli strI0 azoka kagu priyaGgu 187 kAMga 394 mAlakAMguNI 209pA0 394 na. vAlau 231 kacchakolI puM0 ijara 129pA. kacchapAlI strI 129 kacchunAzanI " hayuSAvizeSa 270 kacchunAzinI " hauMsi 270pA. kacchurA dhamAsau 228 kauMchi 300 kajjalA sivanI kaJcukA AsagaMdhi 190 kaTakIlaka puM0 hiMgoTu 74 kaTaGkaTerikA strI0 dAruhaladra 167pA0 kaTabhI mAlakAMguNI 209 zvetagiraNaI 308 kaTambhara aralU-TITU 86 kaTambharA strI. kaDU 299pA0 kaTambarA kaTilla sAhaDA 207 kArelI 359 ekapatraphalA strI. tADI 182 ekASThIla puM0 AkumaMdAru 49 ekASThIlA. strI0 pATha 295 eDagaja puM0 pamADa 215 eraMDa 152 ervAru paM0 strI. cIbhaDI 363 elAparNI rATha 219 elAvAluka elIyau 233 eluvAluka " 233pA0 elvAla elvAlu ". 233pA0 eraNDa strI . aindrI aibhI indravAruNI 309 hastikozAtakI 323 nAriMgu puM0 airAvata Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaTu strI. rohIsa 369 kayaMba " kayaMba na. kadara haimanighaNTuzeSAntargatAnAM zabdAnAmanukramaH / 241 zabdaH liGgam arthaH pralokaH zabdaH liGgam arthaH pralokaH - strI. kaDU 299 kaNDurA kauMchi kaTakA " " 298 kata katakaphala 156 kaTukAlAbunI biNi 362 kataka 156 kaTukAlAmbunI , 362pA0 kAsaMdaTa 347 pA. kaTugranthika pIpalImUla 306 kattRNa na0 kaTuparNI 1. kSIriNI 323pA0 kadamba 12 kaTuphala na0 kakola 34 kadambaka sarasava 398 kaTubhaGga sUThi 206 kadambapuSpikA mahAmuMDI 216 kaTurohiNI strI0 kaDU 298 kadambarya 13pA. kaTUtkaTa saMThi zvetakhadira kaTphala puM0 kAyaphala 148 kadalI strI0 keli 161 kaTphalA strI0 sivanI 94 pA. kanaka puM0 kAsaMdau 347 kaTvaGga aralU-TITU 86 kanakAhavaya dhattUrau 253 kaThiJjara Ajaka 221 kaneza kaNasaDA 40.TI. kaDaGgara bhusa, DhuMDhA 401 kanda puM0na0 sUraNakanda 344 kaDambI strI0 zataparvA 359 / / kandapatrA strI0 tAlIsapatra 280 pA0 kaNajIraka puM0 zvetajIrA 337 kandapatrI ___280 kaNavIra " zvetakaNayara 29 kandarAla pIparI kaNA strI0 pIpalI. 304 akhoDa 14. TI. zvetajIrA 337 kandAla moSau 164 pA0 kaNikA araNI 84 kanyakA strI0 sevaMtrI 24. kaNikAra puM0 kiramAlau 97 kapikaccha strI0 kauMchI 30. kaNiza puM0na0 kaNasaDA 100 kapikacchA strI0 sImaLo kaNTakAvyA 300 pA0 " " kaNTakArikA " rIgaNI 193 kapikacchurA khadira kaNTakin 64 kapicUta puM0 aMbADao . 46 vaDahara 120pA0 kapittha , kauThI kaNTakinI strI0 dAruhaladra 168 kapipippalI strI0 AjhAjhADA kaNTakITaka puM0 hiMgoTu 74pA0 kapipriya puM0 rAyaNI 45 kaNTa kIlaka aMbADao kaNTakerukA strI0. dAruhaladra 167 gokharU 2.1 kapirasADhya kaNTaphala aMbADao 47 kaNyAlI strI. rIgaNI 193 kapiromA kauMchi puM0 gokharU 200 kapila puM0 kaMpIlau kaNThanAzanI bAbacI 217 kapilA strI0 sIsamavizeSa kaNDara puM0 sUraNakaMda 344 kapivallI strI0 AjhAjhADA 205 46 kauThI kaSTin Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 363 karkandhu 347 360 na0 242 . dvitIyaM pariziSTam zabdaH liGgam arthaH pralokaH zabdaH liGgam arthaH zlokaH kapIta puM0 pIparI 40 karija na0 lavaGga 35pA. kapItaka sirosu 18 pA0 karIra puM0na0 kaira 77 kapItana puM0 piipr| 40 karISiNI strI. kSoriNI 324 aMbADao 47 karuNa puM0 karaNA sirIsu karkaTa bolI kapotavarNikA strI0 elacI karkaTaka mayaNahala 127 kapotANDatulyaphala puM. mahApArApata 141 karkaTakinI strI. dAruhaladra 168 pA0 kapotAhi nalikA karkaTacchadA hastikozAtakI 323 kaphavardhana mayaNahala 127 karkaTazRGgo kAkaDAsiMgI 192 kAhara paTola 360 karkaTAhvA 193 kabarI strI0 hiMguutrI 267 karkaTI cIbhaDI jahAri 367 puM0na. borI kamaNDalu pIparI karkaza kAsaMdau kamala puM0na. zvetakamala 328 karkazacchada paTola kamalottara kusubhau 273 karkazAGga kaMpIlau kampillaka puM0 kaMpolau 155 pA0 karkAru - kohalA. 361 kambukA moDhAsiMgI 190 pA0 karkArus " 361 TI. kambhArI sivanI 94 Ti. kaMkoDA 361 karaka puM0 dADimasAra 149 karkoTako ghIMsoDo 322 karaja karaMjayau 144 zaDhi 232 karaJja kacUra 255 karaNa DUMgalI 340 pA. karNapUra azoka 4 karatAlikA strI0 karaMjavizeSa 146 sirIsu 18 karabhavallabha puM0 pIlu veNu 139 karNikA kaMkolI elA 33 karamanda puM0na0 karamadA 50 sevaMtrI 244 karamarda bIjakoza 333 karavI hiMguutro 267 pA0 karNikAra nirgandha kaNayara 27 karavora puM0 zvetakaNayara 29 karNin kiramAlau 99 karahATa mayaNahala 126 karpaTo strI0 parkaTi 41 pA. padmakaMda 334 karparAla puM0 akhoDa 140 karAmraka karamadA 50 pA0 karpAsI strI0 vamanI 157 karAmla , bIjaurau 54 kapUra puM0na0 kapUra 33 karAmlaka puM0na0 karamadA 50 karbarI strI0 jahAri 367pA. karAlaka puM0 kRSNaAjaU 222 karbura puM0 zamaThabheda . 354 karikusuma puM0na0 nAgakesarapuSpacUrNa 12 karmAra , vAMsa 165 strI0 karkoTa * * :: :: :: :: : : * : :: :: :: :: kacUra Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - haimanighaNTuzeSAntargatAnAM zabdAnAmanukramaH / puM0 292 .:: : puM0 zabdaH liGgam arthaH pralokaH zabdaH liGgam arthaH zlokaH karSa baheDA 82 kAkatAla puM0 AjaU 223 pA. karSaphala kAkatinduka kAkaTauMDU 114 kalama kalamodana 387 kAkatuNDaka kRSNAgaru 22 kalambI strI . zataparvA 359 kAkatuNDaphalA strI.. kAyaNI 269 kalambU kalaMbI 359 pA0 kAkanakhI ciNauThI kalazi pIThavanI 198 kAkanantikA , kalazo ,, 198 pA0 kAkanAsA kAyaNI 268 kalAmaka kalamodana 387 kAnindikA ciNauThI 292 kalAya kalAyarA 388 kAkaparkaTi piMDakhajUrI 178 pA. kalikAgandhaphalin puM0 cAMpau 10 kAkapaTI , 178 kalikArikA kAkapAda puM0 kAMka 78 kaliGga kuDau 16 kAkapAlaka puM0 na0 kaMkuSTha 176 kaliGgI strI0 kaliMga 361pA0 kAkapIlu puM0 kAkaTIMDU 114 kalidruma baheDA 82 strI0 ciNauThI' 293 kalinAzaka karaMjUyau 144 kAkabimbikA , , 292 pA. kalinAzana " 144 pA. kAkamardaka puM0 kiMpAka 155 kalima na0 devadAru 109pA0. kAkamAcI strI0 kamAi 354 kalivAsa baheDA 82pA. kAkamudgA mudagavanI 211 pA0 kalka kAkamudrA , 211 kalyANa boau 100 kAkarda kipAka kAlhAra na0 saugandhika 332 pA0 kAkavallabhA strI0 jAMbUvizeSa 125 , zuklazArada utpala 332 kAkasAhvA kamAi 354 kavacanAmaka puM0 pItapApaDA 259 pA0 kAkAdanI , ciNauThI 292 kavara kAkenduka puM0 kA koMDU 114 kavalIsa strI0 bori 70 pA. kAkodumbarikA strI0 kADhuMbarI kavAya puM0 sAgu 102 pA0 kAcasthAlI , pADalA 19 TI0 kazmarI stro0 sivano 94 kAJcana kAMcaNayaru kazmIraja na. kesara 235 cAMu kaSAyin puM0 sAgu 102 kAJcanAra kAMcaNayaru kAkakagu strI0 cInaka. 396 kAJcanI 213 kAkakarkaTo ,, piMDakhajarI 178 pA0 kAJcIraka kAkarahUle 382 pA0 kAkakuSTha puna0 kakuSTha puM0 na0 kaDakuSTha 176 kANDa puM0 na0 vibhAga - 2 kAkaciJcikA strI. ciNauThI 292 dhAnanA kaNasaDA, 401 kAkajaGghA kAlaughADau 267 nAla kAkajambU , jAMbUvizeSa 125 kAkaNindikA , ciNauThI 292 pA0 kANDatiktava puM0 kirAyatA 229 : :: :: :: : = 2 # strI . haladra na. ::: Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 dvitIyaM pariziSTam / 382 kAnIna 113 kamAi 354 kAmpilyaka , zabdaH liGgam arthaH pralokaH kANDaruhA strI0 kaDU ...299 kANDIraka na. kAkarahale kAdambarya . kayaMba 13 ,, munilodhra 116 kAntA strI0 nImAlI 241 kAntAraka puM0 ikSuprakAra 374 kAmaka .. rohIsa 369 pA. kAmadUtI strI0 pADalA 19 kAmapAdapa puM0 kAmavRkSa 158 kAmAjha AMbau 121 kAmAcI kAmuka puM0 amItau zvetakhadira kubau 128 bakAyaNi 138 kAmpilya kaMpIlau 155pA. 155 kAmpilla 155 pA. kAmbojI strI. mASavanI 210 kAyasthA haraDai kArambhA priyaGgu 188 kAravI ajamoda 256 hiMgautrI soA kAlau jIrau 337 kAravella kArelI 359 kArtikeya SaNmukhI rudrAkSa 142 kArmaka zvetakhadira 65pA. kArmuka kArza sAgu 102 kArya , 102 pA0 kAryazAla kAla kAkaTauMDU 114 pA0 kAsaMdau 347 kAlagoSThI strI. manIThi kAkatAla AjaU zabdaH liGgam arthaH zlokaH kAlaniryAsa puM0 gUgalu kAlameSI bAbacI 217 majIThi kAlavallI cavika 306 pA. kAlavRnta puM0 kulathI 393 kAlavRntikA strI0 pADalA 19 kAlazAka puM0 TIMDU 113 pA. kAlasAra kAlaskandha tamAla ToDU . 113 kAlA strI . pADalA 19 TI. gulI 250 pA. kAlau jIrau 338 kAlAnusArya na. tagara 162 kAliGga tri0 kuDau 16 TI0 kAliGgo strI0 kAliMgI 361 kAlI strI0 meSazRMgIprakAra 192 250 kAlIyaka dAruhaladra 168 kAlIrasa keli 162 pA0 kAleyaka dAruhaladra 168 pA0 kacUra 255 kAza puM0 na0 kAsu 372 kAzamarda kAsaMdau 347 pA. kAzmarI strI0 sivinI kAzmarya kAzmIra na. puSkaramUla __ kASThapATalA strI. pATalA vizeSa 20 kASThazArivA ,, utpalazArivA 313 kASThikA balA 261 kASThIrA , keli 162 TI. kASThIlA 162 kAsanI strI karajavizeSa 146 kAsamada puM0 kAsaMdau - 347 kAsekSa , kAsu 372 kAsmarIripu ,, zrIhastinI 355 gulI . . 81 : kAlya 267 na. 303 223 Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kutapa mM 228 na. 239 m - na. 0 haimanighaNTuzeSAntargatAnAM zabdAnAmanukramaH / 245 zabdaH liGgam arthaH zlokaH zabdaH liGgam arthaH pralokaH kiGkaNi puM0 kAMka 78 kuThijara puM0 AjaU 221pA. kiGkaNI strI0 zaNa 272 kuTheraka , .. 221 kiGkiNi , kAMka 78 pA. kuNDalin kAMcaNayaru kiGkirATa puM0 kiMkirAta 247 kuNDalI guDUcI kikirAta , DAbha 371pA0 kijalka na. kesara kutuka kiNihI strI0 AjhAjhADA 204 kiNvamUla puM0 bU 289 kudAra kAMcaNayaha kitava , dhattarau 252 kuddAla kimpAka ,, kimpAka 154 kunAza dhamAsau kirAtaka kirAyatA 229 kunAzaka 228pA0 kirAtatikta , kirITinI strI. zaMkhAhUlI 254 . kundurukI sAlari 151 kilAsaghna puM0 . kaMkoDA 361 kupolu kAkoMDU 114 kilima na0 devadAru kuberAkSI strI0 pATalAvizeSa 20 kiMzAru puM0. UMbo kubjaka panasa 120pA0 kiMzuka palAza . 91 puM0 kubau 128 koravallabha dADimasAra 149 kubjakaNTaka zvetakhadira kukanda DUMgalI 339pA. kumAraka varuNA kukura thUNIya kumAranAmaka putrajIva 143 kurkuTa SaDakUtira kumArI strI0 sevaMtra 244 kukkuTI strI. somaLo kukuma na. kesara kumArIvallabha puM0 cAMpau kucandana candanavizeSa 25 kumuda na. zveta utpala 331 TI0 kujambukA strI0 jAMbUvizeSa 125 kumuda puM0na0 , 331 kuJcikA kAlaujIrau 338 pA0 kumudA strI0 sivanI 94 kuJcI kumudikA kAyaphala 148 kujarA , dhAhuDo 150 kumudinI kumudinI 33010 kuTa citraka kumudodbhava puM0 zvetavaNayara 29 kuTaja kuDau 15 kumudvatI strI0 kumudinI kuTannaTa aralU-TITU kumbhaphala puM0 nAgakesara ., kAkarahUle 382 kumbhikA strI0 pADalA 198 kuTila tagara 162TI0 phaMgA zAka 335 ___ strI. ekAMgI 283 kumbhI kAyaphala 148 kuTumbaka puM0 gandhatRNa 370 kumbhIka punnAga kuTTima ,, dADimasAra kumbhIkA strI. pADalA d // #: : : : : ! ! ! ! 4 ! ! ! ! , - // 'e he //: : : : ku ! ! * t, lA' h@ EUR 131 169 " 244TI. 248 kuTI 19 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 dvitIyaM pariziSTam / zabda: kusumendra kusumbha liGgam arthaH zlokaH puM0 cAMpau na0 kesara 234 puM0na0 kusuMbhau 273 upaloTha 230 71pA0 zAlmalivizeSa 68 kodrava 395pA0 jIvaka 364 nAlera 179pA0 bori kuraNDI : : * : : kurabaka ,, nAlera kuSTha kuhA kUTazAlmali kUradUSaka kUrcaka kUrca kezara kUrcakesara kUrcazIrSaka kUSmANDaka kUSmANDI kRtacchatrA kRtatrANA 179 360 " kulathI kRtamAla 289 zabdaH liGgam arthaH pralokaH kumbholukhalaka puM0 gUgalu 76 pA0 kumbholUkhalaka na. , kuraka puM0 vAnau 245 pA0 kuraNTaka 245 , pItaseharIo 246 kuraNDikA strI0 zrIhastinI 355 pA0 355 puM0 vAnau 245 , raktaseharIo 246 kuruNDI strI. zrIhastinI 355 pA0 kuruvinda puM0 motha 381 " bUjha 289 kulaka ,, kAkaTauMDU 114 paTola kulattha kulatthikA strI. kulathIvizeSa kulapuSpa puM0 bUjha kulAva " dhava kulin kAMcaNayaru kulI strI. DolharI 194 kulInaka puM0 vanamudga 391 Ti. kulImaka kulmASa kulmASa 393 kulmAsa 394 kuvala puM0na0 utpala kuvalaya na0 , kuvali strI. bori 70 pA. kuvalI tri. , na0 utpala kuza puM0na. DAbha 371 kuzalin puM0 AsadrA kuzAlmali zAlmalivizeSa 68 kuzizapA strI0 sIsamavizeSa 70 kuzizipA sIsamabheda 70 pA. kuzezaya na0 zvetakamala 328 kusumArogya cAMpau AN A c 391 : : : : * - : : * : : : sksi #ss : : jIvaka kohalA 0 vidAri 196 kaDUI 321pA0 trAyamANa 225 puM0 . kiramAlau 97 , pArApata 14. karaJjavizeSa 146 strI0 ghoMsoDI 321 puM0 bIjaurau 54 na0 agara 21 " " 21 TI. puM0 rAjAmra. 123 43 TI0 viDaMga 172 mirI strI0 ghIMsor3I 321 chaDa 28. viDaMga 172 pA. * pIpalI puM0 bakula puM0 na0 karamadA strI. bAbacI 218 pA0 218 arIThA 135 uMbarA na. kRtavedhanA kRmighna kRmija kRmijagdha kRmitaru kRmiphala kRmihan kRSNa kRSNacchatrA kRSNajaTA kRSNatandula kRSNatandulA kRSNatvam kRSNapAkaphala kRSNaphalA kRSNaphalI kRSNabIja 303 kuvela 331 305 51 pa0 Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kokhura " 15 / kodrava 399 35 kolaka haimanighaNTuzeSAntargatAnAM zabdAnAmanukramaH / 247 zabdaH liGgam arthaH pralokaH / zabdaH liGgam arthaH pralokaH kRSNabhadrA strI0 candanazArivA 314pA0 kairavana zveta utpala 331 kRSNabhedA , kaDU 298 . kairaviNI strI0 kumudinI 330 kRSNamallI kRSNa AjaU 223 kairAta puM. kirAyatA 229 kRSNamAluka kaivartImustaka na0 kAkarahUle 382 kRSNalA strI0 ciNauTho 292 kokanada " raktakamala 330 kRSNavarNA arIThA 135 pA0 kokilAkSaka puM0 kAsu 372 kRSNavallI candanazArivA 314 gokharU 199pA. kRSNavRntikA sivanI koTaja kuDau mASavanI 210 koTivarSA strI0 pIka 171 kRSNasarja puM0 bIau 100 puM0 kodrava 395 kRSNasarSapa rAI komaka kaGkola 34 pA. kRSNasArA strI0 sIsama kora kRSNA pIpalI koraGgI strI0 elacI kRSNikA 399 koradUSaka pu0 kodrava 395 kekaNi kAMka 78 pA0 kola kaDakola ketaka ketaka 182 tRNavRkSajAti 183 mirI 304 strI0 viDaMga 172 kolakarNI mIDhAsiMgI 190pA. bori 70pA0 kolaphala puM0 zAka kezamuSTika bakAyaNi 138. kolamUla na. pIpalImUla kezaraJjana bhAMgarau 346 kolavallo strI0 cavika kezavallo AjhAjhADA 205 kolA pIpalI 305 kezavAvAsa puM0 pIpala 39 koli bori kezAkhya vAlau 231 kolipatra puM0 kolipatra kezAmbu rAjAmra 123 pA0 kolo strI0 bori kezikA kRSNamAMsI 282 kolIrasa puM0 keli 162 kezin ulapa 373 kovidAra kAMcaNayaru. kezinI strI0 zakhinI kozaphala kakola kezI strI0 kRSNamAMsI 281 ghIMsoDI 322 bakula kozaphalA strI0 kaDUI 322pA. nAgakesara 10 kozAtakI ghoMsoDI 321 punnAga 27 rAjAna 123 bIjaurau koSapuSpa mahUDau puM0 na0 333 kuDau kesarAmla puM0 bIjaurau kaurava na0 upaloTha 230pA. kAyaphala 148 kauravya 23. keralA keli 104 306 306 107 325 kesara puM0 kozAmbu 111 kesara kohin 15 kaiDarya Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 dvitIyaM pariziSTam / zabdaH liGgam krakacacchada puM0 krakara kramasandhAraNa kramuka arthaH pralokaH ketaka. 182 kaira tiniza munilodhra 116 padmanasa sApArI 180 tRNavRkSajAti 183 sATahaDI 208 pA. , 208 pIThavanI 198 jeThImadhu 189 gulI 251 394 biNi 362 zabdaH liGgam arthaH zlokaH kSudrabhaNTAkI strI0 DolharI 194 pA0 kSudravarSAbhU sATahaDA 207 kSudrasahA mudagavanI 211 kSudrA DolharI 194 rIgaNI kSudrAna rAjAmra 123 kSudrAmlI AMbautrI 351 alasI 397 gokharU 201 zarakaDa 376 kSuraka tilaka kSurikA palAMka kSetramaNDana zaNa 272 kSveDA strI0 ghIsoDI 321 strI0 karamaNDalapatraka, kSumA strI0 kroSTupucchikA , klotaka na0 klItakikA kvagu kSatriyavarA kAMga rAI strI0 kSArapatraka kSAra zreSTha khajA khagapatraka is : - 05 : * : *as : : : : I 3 2 2 2 : khaNDA strI . vathuA 348 palAza 91 pA. moSau 164 khadira 64 pA0 64 bakAyaNi .138 kSIravidAri 197 zaMkhAhUlI 254 pA0 254 kSIravidAri 197 khaNDika khaNDin khaNDIra khadira khadirikA gAMgeTI 166 gAMDau . 373 gAMgeTI 166 pA0 kalAyarA 389 vanamud 392pA. 392 pItamuMga 390 khadira khayarI 286 sopArI 180 DAbha gAMgeTI maruau 224 palAza 91 jahAri 367 pA0 strI0 . kSitikSama kSitidruma kSIvaka kSIrakandA kSIrapuSpA kSIrapuSpI kSIravallI kSIravidArikA , kSIravRkSabhava kSIrazuklA kSIrazreSTha kSIrikA strI0 kSIrin kSutAbhijanana kSudracandana na0 kSudrapatra kSudrapanasa kSudraphalA 371 166 vandA vizeSa 159 kSIravidAri 197 palAza rAyaNI . ____c puM0 vaDu rAI khara kharagandhanikA strI. kharapatra kharaparNa kharapuSpA kharapuSpI kharamaJjarI kharayaSTikA kharaskandha kharAzvA kharjUra puM0 raktacandana 24 AjaU 221 panasa 120 indravAruNo 310 AjhAjhADA 204 balA 260 cAru 46 ajamoda 256 mahAkhajUri 178 bI0 Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 255 E - E rATha F = = = = puM0 khayarI . haimanighaNTuzeSAntargatAnAM zabdAnAmanukramaH / 249 zabdaH liGgam arthaH pralokaH zabdaH liGgam arthaH pralokaH kharjara puM0 tRNavRkSajAti 183 gandhamAdanI strI0 ekAMgI 282 khajUrikA stro. piMDakhajUri 178 gandhamAMsI , kRSNamAMsI 281 kharjarI tRNavRkSajAti 183 gandhamUlaka puM0 kacUra khalipAdapa puM0 saralau 108 gandhamUlA 219 ga gandhamUlI zaDhi 232 gajacibhiTI strI. dantIprakAra 202 gandhayUthikA jUhI 238 gAdviS puM0 sAtavanau 96 gandharvahastaka puM0 eraNDa 154 gajabhakSA strI0 sAlari 151 gandhavatI strI0 ekAGgI 283 gajabhakSyA , 151pA0 gandhavarNA zvetapuSpA 258 gajasphuTA dantIprakAra 203 gandhavallI mahAbalA 263 gaDUcI guDUcI 318pA0 gandhavIrA sAlari 152 gaNakA rikA araNI 84 gandhavRkSa varuNA 131 gaNarUpaka AkumaMdAru 48 gandhasAra puM0na. candana 23 gaNikA strI0 jUhI 239 zAka 104 gaNikArikA araNI 84pA. gandhA strI0 jahAri 367pA0 gaNDakAlI 286 gandhADhayA sevaMtrI 244 gaNDakin puM0 gAMDa 373 ekAGgI 282 gaNDadUrvA strI0 gaMDadUrvA 380 gandhAlo zaDhi 232pA0 gaNDAlI gandhotkaTa puM0 damaNau 252 gaNDIra puM0 thoharI gandholI strI. zaDhi zamaTha 353 gambhArI sivanI gaNDIraka taMDulejA gambhIra ambIra 52 gaNDIrI strI0 gAMDa garAgarI devadAlI 320 gaNDero , thoharI 50pA. gardabhazAka bhAgi 275 gandhakArI , sAlari 152 gardabhANDa pauMparI gandhakuTI ekAGgI 283 gardabhAhvaya na. zvetautpala 331 gandhakusuma puM0 bIjaurau garbhapAkin vrIhimeda 386 gandhanAkulikA strI. gandhanaulI 220 garbhapAtana arIThA 136 gandhapatra puM0 kauThI garbhapAtanI rAgagArI 317 gandhapuSpa sAtavanau 95pA. gavAkSI kevaDI 242 ijara 129 indravAruNI 310 gandhapuSpaka AMkulu 133 gavAdanI kAlIgiraNai 309 gandhapuSya ijara 129pA0 indravAruNI gandhaphalA . strI. priyaGgu 188pA. gavAdinI kAlIgiraNaI309pA0 gandhaphalI 188 gavIdhukA strI0 gararI 397 32 WW. . strI0 = = * ::: :: :: :: :: Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gavedhu 140 2 bakula . gokSura 250 dvitIyaM pariziSTam / zabdaH liGgam arthaH pralokaH zabdaH liGgam arthaH pralokaH strI0 gararI 397 TI0 guhAzaya __ akhoDa 140 pA0 gavedhukA 397 guhAzraya gAGgerukI gAMgeTI 166 gUDhapatra kaira gAyatrI khadira 64 gUDhapuSpa gAlava kRSNalodhra 117 gUvAka sopArI 180 gAhin kauThI 61 gRjana lhasaNabheda 339 girikarNI giraNaI 307 gRdhranakhI pI. bori 71 girija . mahADolu 112 pA. gehaviTapa puM0 sAtavanau 97 pA. girimallikA kuDau 15 gairikAkhya __mahADolu 112 guggala gUgalu 75 gokaNTa gokharU 200 guccha thUNIya u 169 pA0 gokarNI strI0 pIlaunI 315 guMcha u 401 puM0 gokharU 199 gucchapuSpa sAtavanau 95 " , 199 pA. gucchaphala ijara 129 gokhura 199 guJja zarakaDa 376 pA0 gojihvA strI0 gobhI 259 gujA strI0 ciNa uThI 292 , indravAruNI 310 thoharI 49 pA. dhamaNau 105 guDapuSpa bakula , 105 pA0 mahUDau 111 godguvA indravAruNI 310 pA0 guDapuSpikA strI0 AMbilI 56 godhAskandha araMju 66 guDaphala puM0 polu-veNu gohUM 392 guDA bI0 thoharI kAkarahUle 382pA0 guDUcI guDUcI 318 gonarda 382 guNojjvalA jUhI 238 gopakaNTaka DAbha 371 gopakanyA utpalazArivA 313 zarakaDa 376 gopaghoNTA 71 gundrA priyaMgu 188 gopati RSabhu 173 DAbha 371 pA0 gopabhadrika kAyaphala 148 pA0 motha 381 pA0 gopabhadrikA strI " 148 gurupuSpikA AMbilI 56 pA0 gopavallI utpalazArivA 313 gulImaka vanamudga 39 pA. gopavRkSa aralU-TITU 87 gulma gulma gopI utpalazArivA 313 gulmaka raktakaNayara kAkara hUle 382 pIlu=veNu 139 gomin pIka 171 strI0 pauThavanI 198 gomUtraka , adhamabIau 101 puM0 goDumbA gotrapuSpa gotravRkSa godhUma gonanda koka bori strI0 pa . gopura gulmAri guhA Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 251 na. ghuTA ghuTTA dhava 234 haimanighaNTuzeSAntargatAnAM zabdAnAmanukramaH / zabdaH liGgam arthaH zlokaH zabdaH liGgam arthaH pralokA golaphala puM0 mahUDau 111 praiSmikA strI0 nImAlI 241 goliha moSau 164 golomA strI0 nirguNDIbheda 185pA0 ghaNTA strI0 moSau 164 golomI zvetaniguMDI 185 ghaNTApuSpa puM0 kadambavizeSa 15 vaja 312 dhattarau 253 zvetadUrvA 380 ghaNTAravA strI0 ghUgharu 271 golhA golhA, TiDUrI 368 ghaNTAlI ghIMsoDI 321 govandanA sahadevI 258 pA0 ghanasAra kapUra . 33 govandanI priyaMgu 188 ghanaskandha rAjAna 123 sahadevI 258 ghAsa ghAsa 378 gozIrSaka candana strI. bori 71 pA. strI0 priyaMgu 188TI0 gaura puM0 ghuNavallabhA sImaLo bIau dAMtI 202 karaMjUyau 145 ghusUNa kesara gaurabandhUkapuSpaka, boau 99 pA0 ghRtaparNaka karaMjUyau 145 mahADolu 112pA0 ghRtapUrNaka ,, 145pA. gaurazAla ghRtamaNDalaka , haMsapadI 287 gaurI strI0 213 ghRtamaNDalika , , 287pA. tulachI 224 ghRtamaNDalikA strI0 gauzIrSa candana 23TI0 ghRSTi trAyamANa 226 23TI. bori 71pA. granthika na. pIpalImUla 305 ghoNTA granthikA strI. thUNIyau 169 ghIMsoDI . 321 strI0 mahAmuNDI 217 soA zaMkhinI 325 pranthiparNa na0 thUNIyau 168 cakraka pamADha 214pA. granthimatphala puM0 vaDahara cakrakaNTaka thoharI 50pA. granthila cakrakara tiniza 90pA0 koka cakrakAra 90 grasyA strI0 tulachI 224 pA0 cakramardaka pamADa 214 grahanAzana puM0 sAtavanau cakralakSaNA strI. guDUcI 319 grAmanalikA strI . 375 cukravartanI , jantuvAra 284 grAmyA tulachI 224 cakravartinI ,, 284pA. 251 cakrazalyA ciNauThI 293 grISmA nImAlI cakraha puM0 pamADa 214 gaurazAka haladra na . ghoTTA ghoSA 7.02 kaira nalI gulI 241 Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaDU :: :: 10 puM0 252 dvitIyaM pariziSTam / zabda: liGgam arthaH pralokaH zabdaH liGgam arthaH zlokaH cakrAGgI strI0 299 calapatraka puM0 pIpala 38 cakSuSya padma-sthalapadma 284 cavana cavika 306 caJcu eraMDa 153 cavikA strI0 caJcuradaNDa 154 na. , cavya caTakAziraH na. pIpalImUla 305 cAGgerI strI. AMbautrI 350 caTikAziraH " 305Ti. cANakyamUlaka bRhanmUlaka 357 caNaka ciNA puM0 389 pIlaunI cApaguNA strI0 316 caNDa raktakaNayara 30 cApapaTa cAru 46 TI. caNDA strI0 zaGkhinI 325 cAmarapuSpaka kAsu 372 pA. puM0 caNDAta raktakaNayara 30 cAMpau cAmpaka 9TI. caNDI strI. majIThi 302pA0 cAmpeya nAgakesara caturaGgula puM0 kiramAlau 98 cAra cAru catuSparNI strI0 AMbautrI - 351 cAri strI0 ghAsa candana puM0na0 candana 22 cAru padamAku 175 candanapuSpaka , lavaGga cArukezarA sevaMtrI 245 pA. candanabIjikA strI0 vanyakAsI 157 cArukesarA 244 candanazArivA , candanazArivA 314 cArudarzana puM0 pIparI candanA cArupI strI0 prasAraNI 341 candranAmaka kapUra cArumoTA jUhI 238 candrabAlA strI0 elacI 31 cArusarussava padamAku 175 pA0 candrAhvaya puM0 kaMpIlau 156 cikAmlikA strI. AMbilI 56 pA0 capalA strI0 pIpalI 304 cikka phophala 181 camarika kAJcanAra cikkaNa campaka cAMpau ciJcA strI0 AMbilI carusaruzyava padamAku 175pA. citra puM0 eraMDa 152 carmakazA strI . rohA 285pA. tilaka carmakaSA vidAri 196 citraka 248 rohA 285 pA0 citrakRt tiniza carmakasA citrataNDulA strI0 viDaGga 172 sAthari 341 citradaNDaka puM0 sUraNakanda 344 carmakisA " 341pA. citrapatra bhUrja 118 pA0 carmarakSA bhADaMgi 275 citraparNaka pASANabheda 269 carmAkasA sAthari 341pA0 citraparNI pIThavanI 199 carmin bhUrja 118 citraphalA indravAruNIbheda 310 cala cAMpau citrA dAMtI 201pA. calapatra khadira 64pA0 uMdirakanI 326 0 " citraka :: : :: :: :: :: : ka Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 253 arthaH pralokaH mahAmuMDI 217 guDUcI 218 " 319pA. " 318 katakaphala 156 jaTA cIra chaDa na0 - haimanighaNTuzeSAntargatAnAM zabdAnAmanukramaH / zabdaH liGgam arthaH pralokaH zabdaH liGgam cirajIvitA strI0 sImaLo 67 chinnagranthanikA strI. cirajIvin puM0 jIvaka 365 chinnarUhA cirapAkin , kauThI 61 chinnA cirabilvaka karaMjUyau 144 pA0 chinnodbhavA ciribilvaka 144 chedanIya puM0 cibhiTI dantIvizeSa 202pA. cIbhaDI jaghanephalA cillI munilodhra 116 cInaka cInaka 396 jaTAyu na0 puSkaramUla 366pA0 jaTin cIritapatrikA strI. naulI 220 jaTilA strI. cuka puM0 na0 amlavetasa 58 cukA strI0 AMbilI 56 jatuka cukrikA jatukA strI0 AMbautrI 350 cUDAmaNi ciNauThI 293 AMbau 121 jatukRt cUlin , kiramAlau 98 jatudruma puM0 cetakI haraDai jatUkA ceru puM0 phalUhA . 177 jananI corapuSpikA strI. zaGkhinI 325 janI jantukA gandhatRNa jantughAtaka chatrapatra 118 jantutantu chatrapuSpA strI. soA 336pA0 jantuphala chatrapuSpI japA strI0 chatrA vrIhAlI 278 jambIra puM0 na0 chatrAkI gaMdhanaulI 221 jambu strI0 chatrAkSI ,, 221pA0 jambU chatrAticchatra na. gandhatRNa 370TI0 chatrAticchatraka , , 370pA0 jambUla channakusuma puM0 tilaka jambha puM0 na0 chardana mayaNahala 126pA0 jambhala chardanI strI0 cIbhaDI 364 chAgalAkhya puM0 karaNA jambhIra chAyAvRkSa " pIparI kAluMbarI 44 chaDa 280 gUgalu piSpalavRkSa 41 280 vaja 311 265 hiMguutrI 266 jantuvAra 284 285 " . 284 rAjAmra 123 jantuvAra 284 jatukArI strI . m y 172 m viDaMga zaNa 272 uMbarA japA 149 jambIra 51 aralU-TauMTU 86pA0 jambAra jAMbU 124 ketaka 182 jambIra Aku 48 jambIra jaMbIra maruau 51 22 Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAlI " " 64pA0 0 0 c jaraNa strI na. 254 dvitIyaM pariziSTam / zabda: liGgam arthaH pralokaH zabdaH liGgam arthaH pralokaH jambhIla jaMbIra 51pA0 strI. ghIMsoDI 321 pItamuMga jaya 390 majIThi 302pA0 jiGgi jayadruma vandAvizeSa 159 jila na0 tagara 162TI. jayanta araNI 85TI. jihmazalya khadira 64 jayantI strI0 " 84 jihvAzalya na. kAmavRkSa 158 jImUtaka devadAlI 320 jayapUrNa araNI . 85TI0 jIraka puM0 na0 vetajIrA 337 jayA haraDai 80 jIrNabudhna na0 kAkarahUle 382 araNI jIrNa romaka thUNIyau 168 droa 378 jIrNavAlaka vRddhArA 344 hiMgu 265 jIrNavAluka " 344pA0 vetajIrA 337 jIvaka bIau 100 citraka 248 jIvaka 365 jatila vanatila 397 jIvanAmaka putrajIva 143 jalakArikA strI0 khayarI 286pA0 jIvanI doDI 349 jalaja zvetakamala 329 jIvanIyA jalajanma jIvantI guDUcI 319 jalajA strI. jeThImadhu 189pA0 doDI jalanIlI " nIlikA 335 jIvabodhanI moDatherI jalapippalI " jalapiMpalI 288 jIvavarddhanI doDI jalapiSpalI " 288pA0 jIvitAhvaya kAkarahUle 382 jalabrAhmI. jalabrAhmI 358 juGgaka puM0 . vRddhArA 345 jalamustA kAkara hUle 283 jUrNAhvaya juvAri jalaruha vetakamala 329 strI0 trAyamANa 226 jalaruha na. agara 22pA0 jalazaka nIlikA 335 jonnAlA strI0 juvAri 396 jalAkhya na. vAlau 231 joraNa puM0 kolipatra 107 jalApAmArga puM0 zamaTha 353 joGgaka agara jalApAmArgatulyaka" , 353pA0 jJAyatAlikA strI. bhuiMAmalI 212 pA. jalAzaya na0 lAvaMjau 385 jyotiSka citraka 248 javA strI. japA 149 jyotiSkA , mAlakAMguNI 209 jAti jAi 235 jyotiSmatI jAtikoza na. jAiphala 237 jAtisUta jhaSA strI0 gAMgeTI jAtIphala jhATala puM0 moSau 164 jAlin 272 jhATA strI0 bhuiMAmalI 212pA0 319 215 jUhu jogaka 166 zaNa Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " eraNDa 253 tagara ta 352 haimanighaNTuzeSAntargatAnAM zabdAnAmanukramaH / 255 zabdaH liGgam arthaH pralokaH zabdaH liGgam arthaH pralokaH jhiNTo . puM0 amilAtabheda 246 / taru puM0 zvetalodhra 115 taruNa 152 Takkadezaja puM0 sthalagaNDIra 354 tarkArI strI0 araNI puM0na. rAjhAmra 124 tala tADa 179 TuNTuka puM0 aralU-ToTU 85 talapatraka tAlIsapatra 280 TolA strI0 AMbautrI 351pA0 talaphala dhattarau tallakSaNa na0 jeThImadhu puM0 panasa 120 taskarA strI0 kAyaNI DuNDuka " aralU 85 pA0 taskarI zaGkhinI tADI tADI 182TI. takrAdhivAsana puM0 nAriMgu 63 pA0 tApasataru hiMgoTu tagara 162 tApasavallabha cAru taTaruhA kAmavRkSA 158 tApiccha tamAla taNDula viDaMga 172 tAmarasa zvetakamala taNDulin taMDule jA tAmalakI stro0 bhUiMAmalI 212 taNDulIya tAmasa na. tamAlapatra taNDuleraka tAmrapatra puM0 AsadrA 62 pA0 . tanukSIra aMbADI tAmraparNI strI. dhADI 150 pA. tanuvalkala zvetalodhra 115pA0 tAmrapuSpa puM0 kAMcaNayaru tantubha sarasava " AsadrA tantula na0 bisu vathuA 348 tantrikA strI0 guDUcI 319 tAmrapuSpI strI0 dhADI 150 tandula puM0 viDaMga 172pA. tAmraphala AMkulu tandulI strI0 taMDulejA 352pA0 tAmramUlI strI0 dhamAsau 228 tandulIya tAmravRttA kuladhIvizeSa tanduleraka tAmravRntA tanvI strI0 hiMguutrI 267 tAmrasAra na0 raktacandana tapasvinU puM0 damaNa 252 tAmrikA strI0 ciNauThI 293 tapasvinI strI. moDatherI tAla puM0 tADa 179 281 tRNavRkSajAti tamAla puM0na. tamAla tAlaka devadAlo 320 __, varuNA tAlakarNI strI. nIhAlI 279 tamAlapatra na0 tamAlapatra 31 tAlakinI poyaNi 327 pA. tAmAlinI strI0 bhUIAmalI 212 tAlapatrI vrIhAlI 278 pA. taraGgiNI 214 tAlIsapatra 279 taraNI sevaMtrI 244 tAlaparNI musalI 264 puM0 " 39. 216 183 Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 tAlI 87 161 tugI 256 dvitIyaM pariziSTam / zabdaH liGgam arthaH pralokaH zabdaH liGgam arthaH pralokaH tAlaparNI strI0 brohAlI 278 tiSyA strI. mahAbalA 263 tAlamUlI musalo 264 tIkSNagandha puM0 ziraghU 87pA0 tAlikA bhUiMAmalI AjaU 222 tADI 182 tIkSNagandhA strI0 rAI tRNavRkSajAti 183 tIkSNagarbha puM0 ziraghU tikta puM0 pItapApaDA 259TI. tIkSNapatra tumburu tiktakarohiNI strI0 kaDU 299 tIkSNaphala 161 tiktapatra puM0 kaMkoDA 361 tIkSNavalka tiktabIja " biNi 362pA0 tIkSNazUka java 388 tiktabIjA - strI0 , tIkSNasAra kaira tiktamajjA , hiMgoTu tIravRkSa mahADola 112 pA0 tiktavalkalA pIlaunI punnAga tiktazAka varuNA 131 tuGgA strI0 khejaDI na. " 131pA0 tuGginI zatAvarI tiktA _strI0 kaDU 299 pauMparI 40 pA0 tiNDAka puM0 TI 113pA0 jahAri 367 tiniza tucchA tintaDIkA strI0 AMbilI 56 TI. gulI 250 pA0 tintiDI " " 56pA0 tuTi elacI 31 tintiDIka puM0 tintiDIka 57. tuNDikA golha, TiDrI 368 " amlavetasa 59 tuNDikerI vamanI 157 tintiDIkA strI0 AMbilI 56 tuNDI golha, TiDUrI 368 tintilA gulI 250 tinduka - puM0 TauMDU 113 tunnamAlinI bhuiMAmalo 212 pA. tiroTa " munilodhra 116 indravAruNomeda 311 tirITI strI0 116pA. ,, biNi 362 tilaka puM0 tilaka 6 tumburu puM0 tuMburu 160 tilakarohiNI strI. kaDU 298 turagI to AsagaMdhi 190 tilaparNikA " candanavizeSa 26 , mIDhAsiMgI 190 pA0 tilaparNI pIThavanI 199 tulasI tulachI 223 tilapiJja zyAmatila zvetatila398 tAlIsapatra 279 tilapeja tulA tilva munilodhra 116 tuvaraka vanamudga tiSya bIau 101 tuSa 401 tiSyapuSya 101 pA0 TIDU 113. tiSyaphalA strI. AmaLA tUNI strI0 gulI 250 timiza :: :: :: :: :: :: :: :: :: : elacI tutthA tumbasI tumbI turaGgI : :: :: : : elacI tusa tuSTa Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tUlinI tUvarI : :: : : haimanighaNTuzeSAntargatAnAM zabdAnAmanukramaH / zabdaH liGgam arthaH zlokaH zabdaH liGgam arthaH pralokaH na0 padmanasa 163 trikaTa puM gokharU 200 pA0 stro0 sImaLo 67 trikaNTa - " " 200 - strI0 tUari 393 trikastrika , 200 pA. tRNa puM0 tRNa 2 tridivodbhavA ___ strI0 kaMkolo elA 33 strI0 gandhatRNa 370 pA0 triparNaka puM0 palAza tRNadhvaja puM0 vAMsu 165 triparNI strI0 sAvanIla 273 tRNapAdapa tRNapAdapa 183 pA0 tripAdI haMsapadI 287 tRNarAja tADa 179 tripuTA kaMkolI elA 33 hiMtAla 181 mallikA vizeSa 243 tRNazUnya kevaDI 24 2Ti. trivRtAkhya puM0 palAza 91 pA0 tRNamUlya " . , 242 trivRntAsya tejana puM0 vAMsu 165 vyastA strI0 mallikAvizeSa 243 tejanaka , zarakaDa 376 tvaksAra puM0 vAMsu . 165 tejanI strI. tejavatI 278 tvaksugandha , nArigu 63 polaunI 315 tvaksugandhikA strI0 kaMkolo elA 32 tejasvinI tejavatI 277 tvagruja puM0 mahAkhajUrI 178 pA. tejinI , 278 pA. na* tAlIsapatra 28. tejomantha puM0 araNI 85 tvacisAra puM0 vAMsu 165 tejovatI strI0 tejavatI 278 tejohvA bUjha 289pA. tailaparNika puM0 na. candana dakSiNAvartA ra meSazaGgIprakAra 191 tailabhAvinI . strI0 jAi 235 daNDotpalA sahadevI 258 tokma puM. nIlayava 388 pamADa 214 toyapippalI strI. jalapiMpalI 288 dadhittha kauThI toyapiSpalI , , 288 pA. dadhiphala toyamaJjarI dantadhAvana khadira toyavRtti " 64pA. toyAdhivAsinI strI . pATalA 19 dantabIja dADimasAra 119pA. trapusI , indravAruNImeda 311 dantazaTha jambIra 52 cIbhaDo 263 kauThI trANA trAyamANa 226 dantazaThA AMbautrI 351 trAyantI dantaharSaNa jambIra trAyamANA dAMtI 201 trika puM0 gokharU 200 pA0 dabhra DAbha 371 trikakaNTaka puM0 gokharU 200 damana damaNau 251 tvaca 3 puM0 :: :: : I " 225 dantI ke Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 zabdaH liGgam davIsaha dala 88 000 daMza dAkSiNAtya dADima dADimapuSpaka birth a : : dIrghavanta " na. strI. . : 109 puM0 dArapura dAru . dAruNa dAruharidrA dArvikA 248 228 45 dAvI gUgalu puM0 dAvIsaha dAzapura dvitIyaM pariziSTam / arthaH pralokaH zabdaH liGgam arthaH pralokaH DAbha 371 dIrghamUla na0 lAvaMjau 385 nAgakesara 11 dIrghamUlA strI0 sAvanIla 273 dIrgharomaka na0 vAlau tamAlapatra 231 ziraghU tiniza dIrghavRkSa nAlera 180 sAtavanau 96 aralU-TITU 85 dADimasAra 149 dIrghavRnda " 85 pA. rohIDau 147 dIrghAyus jIvaka 364 damaNau 251 dIpikA hiMgutrI 266 kAkara hule 383pA. dugdhavamI meSazRGgI 192pA0 devadAru dundaka aralU 85pA0 citraka durabhisahA strI0 kauMchi dAruhaladra 167 durAlabhA dhamAsau gobhI 259 kauMchi 301 dAruhaladra 167 puM0 nAgakesara durgandhA bAbacI 217 kAkarahule 383 dugraha AjhAjhADA 205 mIlaseharIo 247 durduma iMgalIvizeSa 340 kAla ughADau 267 264 durmadA . strI. mAlakAMguNo 209 baheDA 82pA0 durmanA " 209pA. kadambavizeSa 14 ciNauThI 293 sAtavanau 96pA0 kauMchi 301pA0 dulekhA bAbacI 218pA0 sAthari 341 elIyau 233 ajamoda 257 durvAra 233pA0 AMkulu 133 dhamAsau 228pA. eraMDa strI. rIgaNI 193 sAgu 102 dhamAsau 228 sATahaDA. 207 rADAgArI 317 mahADolu 112 rIgaNI 194 lahasaNabheda 339 duSpraroha nAgakesara . 11 sATahaDA 207pA0 dUramUla dhamAsau 227pA0 kiramAlau 98 strI. 378 dhamAsara 227 dUSyaphala aMbADao ___ strI. dAsI strI0 durnAmAri " musalI divya : : : : :: :: :: : :: :: na. lavatra dIpana dIpavRkSa dIptabhadrA durmeSA durlabhA strI. kuDau durvarNa dIptA dIpya dIrghakIla dIghadaNDa dIrghapatra duHsparza duHsparzA 152 :: :: :: duSpuSpI duSpradharSA : : dIrghapatraka dIrghapatrA dIrghaphala puM0 durvA dro dIrghamUla : Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baheDA ra dotya dolA gulI devakASTha devadAra 110 zabdaH liGgam dRDha na. dRDhatvak puM0 dRDhapAdA strI0 dRDhaphala puM0 dRDhalatA strI0 dRDhaskandha puM0 pu0na0 devajagdha na devatA strI0 devatADa puM0 devatAlI strI0 devadAru na0 , puM0 na0 devadAlI strI. devadundubhi " devadUtI " kacUrau 255 na0 devadAra haimanighaNTuzeSAntargatAnAM zabdAnAmanukramaH / 259 arthaH zlokaH zabdaH / liGgam ___arthaH pralokaH elIyau 233 yajJiya muMja 377 " 82pA0 javAsI 277 strI. 250 nAlera 180 dravantI uMdirakanI 326 ulapa draviDa 373 kacUrau 255pA. rAyaNI drAkSAphala bakula 5 drAvaNa TauMDU 113pA0 rohIsa drAviDa 369 kacUrau 255 dhattarau 252 255pA0 devadAlI 320 drAviDo strI0 elacI 31pA0 drAviNI drukalima na. devadAru 109pA0 108 drukilima 109 110 kaNayara devadAlI 320pA. dUmotpala moddhA strI . ciNauThI tulachI 224 drumaughA strI0 ciNauThI 293pA. bIjapUravizeSa 55 droNI 251 devadAru 109 dvAradAru puM0 zAka 101 juvAri dvijakutsita " gUMdI 118 guDUcI 318 dvipAhvaya " nAgakesara 11 pIka 17. dviradAzana puM0 na0 pIpala lavaMga na. kalola 291 dIpikA strI. zatAvarI 296 28 dvIpin puM0 citraka 248 devadAru 108 dvIpizatru . zatAvarI sAtavanau arjuna 103pA0 dhattara pu0 dhattUrau 252 pIlaunI 315 dhanaharI strI0 zaMkhinI 325 mahAbalA 262 dhanu puM0 bhIlAmA arjuna 103 dhanurvRkSa " dhamaNau 105 devadAru 108 dhanuHzreNI strI0 pIlaunI 171 dhanuSa bhIlAmA 134 pIlaunI 315 dhanuSpaTa 319 dhanvana dhamaNau 106TI. baheDA 82pA0 dhanvaphala ekAMgI 282 dhanvayavAsaka puM0 dhamAsau 227 gulI devadruma devadhAnya na0 devanirmitA strI0 devaputrikA " devapuSpa puM0na. devamaNi puM0 devavallabha " dvIpa meda punnAga . 296 " devaviTapin devazAla devazreNI devasahA devasAla . " puM0 134 devAva pIka cAru 45 guicI 106 Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 dvitIyaM pariziSTam / 227 nalu vaDa zabdaH liGgam arthaH zlokaH dhRtilA strI0 pIThavanI 198 dhRtelA 198pA0 dhyAma rohIsa 369 dhruva puM0 zAka 104 dhruvaka " dhruvasAdhana " 104pA. strI0 sAvanIla dhvajaduma puM0 tADa dhvAkSanAsikA strI. hayuSAvizeSa 270 82 dhruvA dhava 179 nakulapriyA strI. naktazcara puM0 naktamAla , nagabhit naghuSa 'zabdaH liGgam arthaH pralokaH dhanvayAsa puM0 dhamAsau dhamana 374 dhamanI nalikA dharA " guDUcI 318 dharmaNa puM0 dhamaNo 105 baheDA dharmapattana na. mirI 303pA0 dharSaNI strI0 kSiriNI 323 dhava puM0 dhAtakI strI. dhAhuDI 150 dhAtupuSpA " 150pA. dhAtupuSpI 150 dhAtrI AmalA 83 dhAnya dhAnya anAja 2 386 dhAmArgava puM0 AjhAjhADA 204 ghIMsoDI 322 dhArAkadamba " dhArAkayaMba dhArmapattana na. mirI dhAvanI strI. roMgaNI 194 pIThavanI 198 dhika na. rohIsa 369pA. dhuttUra puM0 dhattarau 252 dhurandhara ". dhava 92 dhUmakapucchA strI0 meSazRGgI 191pA0 dhUmapuSpA meSazRGgIprakAra 192 dhUrta puM0 kadambavizeSa 14 dhatUrau 252 dhUrtapAdapa " arjuna 103 dhUrdhara " RSabhu 173pA0 dhUrdhara puM0 173pA0 dhUrvaha " 173 dhUlIkadamba puM0 dhUlIkayaMba dhUvAraka " kadambavizeSa dhUsaracchadanA strI0 zaMkhAhUlI 255 gaMdhana ulI 221 gUgalu karaMjUyau 144 pASANabheda 269pA. tagara 162pA0 aralU-TITU 85 naTa 14 nalu 374 128 naTI strI0 nalikA 41pA0 naDa puM0 na0 nalu natAGgI strI0 kAkaDAsiMgI 192 nadIkAnta puM0 ijara nadIkAntA strI0 kAlaughADau 268 nadIkUlapriya vetasa 129 nadIsarja " arjuna 103 nadyAkhyA strI0 kAlaughADaTha 268 nandA rADAgArI 317 nandita puM0 dhava nandin " uDada . 389 nandila " dhava 93pA0 nandImukha " vandAvizeSa 159 namaskAro strI0 khayarI nameru saralau namra vetasavizeSa pu 108 Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 133 391 haimanighaNTuzeSAntargatAnAM zabdAnAmanukramaH / 261 zabdaH liGgam arthaH pralokaH / zabdaH liGgam arthaH zlokaH narendramAlA strI0 AMbautro 351 nAlikela puMstro0 nAlera 180 narta puM0 kadambavizeSa 14 / nAlI strI0 nalI 375 pA0 nartaka " nalu 374 nAlIka puM0na. *vetakamala 329 nala puM0 na. " nAlIkinI stro0 poyaNi kanA trA0 pAyANa 327 nalada na0 lAvaMjau 385 nikuJjaka puM0 vetasavizeSa 131 nalaphalI strI0 sImaLo nikumbha , dAMtI 202 nalikA " nalikA nikocaka AMkulu nalina puM0 na0 zvetakamala 328 nigUDhaka vanamudga nalinI strI0 poyaNi 327 nighaNTa saGgraha 1TI. nalI " nalo 375 nighaNTu , (puM0na.), navamAlikA " nImAlI 240 nicula ijara 128 navamAlinI " 24.pA. nityabhadrA sivanI nahuSa puM0 tagara 162 nimidruma puM0 kubau 128 nAkulI strI0 naulI 220 nimIdruma 128pA0 javAsI 276 nimba nIMba " " nalI 375 nimbataru pAribhadra nAga puM0 nAgakesara 10 nimbaraka bakAyaNi 138 nAgakesara " niyamana nAgajihvA strI0 utpalazArivA 314 nirgandha na. bAbarau candana 24 nAgadantI " dantIprakAra nirguNDI strI0 nirguDI 184 nAgapuSpa nAgakesara 11 zephAlikA 186 nAgabalA gAMgeTI nirdigdhikA strI0 rIgaNI nAgara na0 sUThi 206 nalikA nAgaraGga ___ nAriMgu pIka 170 nAdeyI araNI nizAkhyA , haladra 213 jAMbUvizeSa 125 nizAcarI zatinI 325 vetasavizeSa 130 niHzreNi, mahAkhajUrI 178 nAraGga puM0 nArigu niHsyandana puM0 TIMDU 113 nArAyaNI strI zatAvarI 296 niSIdha , nirgandhakaNayara 27 nArikera . puM. nAlera 180pA0 niSkuTi elacI nAla na. dhAnanA kaNasaDA, 401 niSpAva' puM0 vAla nAla kadambavizeSa 14 nAlikA strI0 zephAlikA 186pA0 , nIra na. vAlau 231TI0 nAlikera strI0 mAlera 179 nIrajA strI jeThImadhu 189 " puM0 tRNavRkSajAti 183 nIravRkSa puM0 mahADola 112 nIMba 137 202 193 nirmadhyA , nirmAlyA , nIpa Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 262 gulI 170 paGkaruha " 168 eraMDa 323 nIlikA dvitIyaM pariziSTam / zabdaH liGgam arthaH zlokaH zabdaH .liGgam arthaH pralokaH nIlakaNTha puM0 mUlA 357 nIlakapittha ,, rAjAghra 124 paGkaja na0 zvetavamala ... 329 nIlakezI strI0 251 paGkajanma " nIlaniryAsa puM0 vIau 101 paGkajamuSTikA strI0 pIka 171 nIlaparNaka , phalUhA 177 paGkamuSTikA " nIlapuSpI stra kAlIgiraNaI 309 paGkaruh na. zvetakamala 329 nIlamaJjarI nIlanirguDI 185 nIlamallikA , nIlI 79 pacampacA strI0 dAruhaladra nIlavalkala puM0 sopArI 180 paJcAGguli puM0 153 nIlasandhika nirguNDI 184pA0 paTuparNI kSIriNI nIlasAraka TIDU 113 paTodaka kaMpIlau 156 nIlasinduka , nirguNDa 184 paTodaya " 156pA0 nIlasyandA strI. kAlIgiraNaI 309 nIlAmbukacchadA , paTola jAMbU paTola puM0 strI0 124pA0 360 nIlAmbujacchadA , 124 paTTaraJjana na candanavizeSa , 25 zephAlikA 186 paTTikA strI0 munilodhra 116 nIlI gulI 250 paTTI nIlikA 335 paNyA mAlakAMguNI 209 nIvAra . puM. nIvAra pataGga candanavizeSa 25 nunnamAlinI strI0 bhuiMAmalI 212pA0 pattA candanavizeSa 25pA. padmanasa 163 nRpa puM0 rAyaNI 45 pattarNa aralU 87pA0 tagara 162 pattoNa nRpAtmaja rAjAmra patra kaira 77pA0 netra nIMba 137 patrapuSpI AjhAjhADA 205 netrapIDA strI. javAsI 276 patramAlin puM0 vetasa. 130 netramUlA 276pA0 patrA strI0 tAlIsapatra 280pA. nemAlI nImAlI 240 patrAGga candanavizeSa 25 nemi puM0 tiniza strI0 jAikalikA 236 nemivRkSa , zvetakha dira " tAlIsapatra 280 nevAlI nImAlI 240pA. patralA kaMkolo elA 32 nyagrodha puM0 41 patroNa puM0 aralU ThauMTU nyagrodhA strI. uMdirakanI 326pA0 pathikA strI0 tAlIsapatra nyagrodhI 326 pathidruma zvetakhadira nyubjaka na. panasaphala 120 pathyA strI0 haraDai na0 nUda pattara " 124 na. patrI 279 Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bisu 0 WWW. 334 75 zaDhi haimanighaNTuzeSAntargatAnAM zabdAnAmanukramaH / 263 zabdaH liGgam arthaH zlokaH zabdaH liGgam arthaH zlokaH padma puM0 na0 zvetakamala 328 parpaTa na. bakulaphala 6 padmaka puM0 padamAku 175 parpaTaka pItapApaDA 259 padmakarkaTikA strI. gaMTha 334 parvakADhyA strI0 AmalA 83 pA. padmakarNa puSkaramUla 366pA0 parvakoTA 83 padmanAla parvatAhavaya puM0 kayaMba padmabIja gaMTha parvaputrI / dantIprakAra 203 padmavarNaka puSkaramUla 366 parvapuSpA / dantIvizeSa 203pA. padmA bhADaMgi 274 parvapuSpI padmAkSa nA padmabIja 334 pA0 palaGkaSa puM0 gUgalu padmAkhya na. gaMTha 334 palaGkaSA strI. gokharU 201 padmATa puM0 pamADa 215 palANDu puM0 iMgalI 339 padminI strI0 poyaNi 325 palAla parAla 401 panasa puM0 vaDahara 120 palAza palAza payasvinI sro0 kSIravidAri 197 parapuSTamadotsava puM0 AMbau 121 palAzaka mahApatra 107 parApara 177 palAzika devadAra 108 parAvata pArApata 140 palAzikA strI0 108pA0 parAzraya amItau palAzinI poyaNi 327 paripelava na0 kAkarahUle 383 pavanAri devadAru parimaNDala phalUhA 177 pavitra DAbha 371 parivyAdha kaNayara . 26 pAkala upaloTha vetasavizeSa pATala padamAku 175 paruSa phalahA paruSaka pATalA strI0 pATalA 19 177 " zvetapATalA 20 pA. paropara 177 pA0 pATali puM0strI0 " parkaTa na. parkaTi 41pA0 puM0 moSau 164 parkaTin puM0 pippalavRkSa 41 pAThA strI0 pATha 294 strI. " puM0 citraka 218 parjanI " dAruhaladra 168 pAThIna parTakI parkaTi 41pA0 . pANDu strI0 mASavanI 210 pA0 puM0 palAza 91 pANDuphala puM0 paTola parNabhedanI strI0 priyaGgu 188 pA0 pANDuracchadA strI0 sIsama parNAsa puM0 AjaUprakAra 222 pANDuradruma puM0 kuDau parNI strI0 mudagavanI 211 pA0 damanau 252pA. d he t`e// * : he t`ihe : // // // // // // // : : : : : he t`eh : mArho : sAhe // EUR F 100 131 vrIhi parusa parkaTI pAThin parNa 360 kaDA Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 . dvitIya pariziSTam / gUMdI 20 pATha 376 zabdaH liGgam arthaH pralokaH zabdaH liGgam arthaH pralokaH pANDurAGga puM0 damanau 252 picchila puM0 118 " bUa 289 picchilA strI0 sImaLo pANDurogapriya " " 289 pA0 sIsama pAdarohaNI strI0 kAmavRkSA 158 piNDapuSpa puM0 azoka pAnIyapRSTagA " phaMgA-zUSA 335 pA0 piNDaphalA strI0 biNi . 362 pAnIyA strI0 phaMgAzAka 335 / piNDA stro0 haladra 214pA. pApacelikA , 294 hiMguutrI pApAcalikA , 294pA0 piNDin puM0 mayaNahala 126 pAmanAzanI ,, khejaDI 73pA. piNDi strI0 mahAkhajUri 178 pAmavinAzinI,, piNDItaka puM0 . mayaNahala 126 pArApata puM0 pArApata 140 piNDIpuSpa , azoka 4pA. pArApatapadI strI kAla ughADau 168 pitAmaha zarakaDa pArAvatapadI , mAlakAMguNI 209 pippala pIpala pArAvA(va)ta puM0 pArApata 140pA.. piyAla , cAroLI pArijAtaka , pAribhadra pizAcikA strI kRSNamAMsI 281 pArijAtA strI. tejavatI 277 pizuna na. . kesara 234 pAribhadra puM0 234pA. devadAru 109 pizunA pIka nIMba 136 piSpala pIpala 38pA. upaloTha 230pA. piSpalo popalo 304 pAribhavya 230 301pA0 pAruNatasA keli . 162pA. piSpalImUla na0 pauMpalomUla 305pA. pAlakyA palAMka 349 poThikA strI0 bhAdaMgi 275 pAlana gandhatRNa pIta puM0 padamAku 175pA0 pAlakyA strI0 palAMka 349 , na. kesara 234 pAzupata puM0 bUa 289 pItakASTha puM0na. devadAru 110 pASANameda , pASANabheda 269 pItakSIrA strI0 kSiriNI pASANAntaka, asada pItacandana na0 dAruhaladra pItapApaDA 259TI. potatandulA strI0 pikabAndhava , AMbau 121 pItadAru puM0 na. kayaMba 12 piGga na. vAlau 231 devadAru 110 piGgA haladra 214 " puM0 dAruhaladra picumanda puM0 137 pItadugdhikA stro. kSiriNI 323 picchA strI. sImaLAno rasa 68 pItadruma puM0 dAruhaladra picchikA , bhAiMgo 276pA. pItana pauMparI pAribhadra 170 324 paMzu kAMga nIMba 167 Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haimanighaNTuzeSAntargatAnAM zabdAnAmanukramaH / pralokaH 47TI. 167 234 . 273 m 245 322 zabdaH liGgam arthaH pItana puM0 aMbADao " na0 . dAruhaladra , , kesara pItanaka puM0 aMbADao pItanI sAvanIla pItapuSpa kiramAlau vAnau ghoMsoDI pItapuSpaka , nirgandhakaNayara pItapuSpikA strI. mahAbalA pItapuSpI , . bIjapUravizeSa pItaphena: puM0 ___ arIThA pItabhadra , kikirAta potabhadrA strI. potarakta puM0 padamAku pItavarNaka pItazAla 'bIau pautasAra AMkula pItasAla boau pItA strI0 dAruhaladra 261 55 136pA. 28 247pA. 175 10.pA. zabdaH liGgam arthaH praloka: puNDra puM0 ikSuprakAra 374 puNDaka amItau puNyagandhA strI0 jUhI ... 238 putrajIva puM0 putraJjIva 113 putradA strI0 AsagaMdhi 190 putrazreNI udirakanI 326pA. rohIsa . 369 punarnavA strI0 sATahaDA 207 punnAga puM0 punnAga 27 punnATa pamADa 215pA0 pura gUgalu puruSanAmaka punnAga pulaka - puM0na0 kaMkuSTha 176 pulakin puM. kayaMba puSkara na.. zvetakamala 328 puSkarajaTA strI puSkaramUla 366 puSkaranAmaka na0 puSkaramUla , " puSpa thUNIya puSpakandA strI0 vidAri 519 puSpaphala puM. kauThI puSparocana nAgakesarapuSpacUrNa 12 puSpavarSiNI strI0 zephAlikA 186 puSpazreNI uMdirakanI jAi 235 puSpikA mahAbalA 261 bIara 101 sopArI 18. pUgI strI0 18.pA. pUtanA strI. 81 kRSNamAMsI 282 pUtika pU0 karaMjyau 144 pUtikaraja 145 pUtikASTha puM0na0 devadAru 11. pUtidAru " " 133 100 167pA0 214pA. 277pA. 61 tejavatI " pItikA ., 213 bhADaMgI 275pA. puSpA pIla - paM pIlunI strI pIluparNI pIlu-veNu paulaunI 316 368 pIvara pIvarI . puM. 100 na. golha,TiDUrI bIu zatAvarI jAyaphala poyaNi kaMkolI elA damaNau sitakamala 295 237 327 puTakinI strI. puTA stra punDarIka puM0 252 330 Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paura pUtiphalI prakIrNa pUtIka " pUraNI do 266 dvitIyaM pariziSTam / prAyaH kim arthaH pralokaH zabdaH liGgam arthaH zlokaH pUtipuSpa puM0 hiMgoTa 74 pauNDarIyaka na. padma-sthalapana 283 pUtipuSpA strI0 bIjapUravizeSa 555 pauNDaya pUtipuSpI rohIsa pUtiphala hiMgoTu paurabhUtIka 369pA. bAbacI 218 paulomIdruma puM0 azoka pUtimayUra jahAri pauSkara puSkaramUla pUtimAruta bIlI karaMjyau 144 karaMjUyau 144pA prakIrya " . 144pA0 na0 rohIsa 369 prakIryaka , karaMjavizeSa 14 gaMdhatRNa 370 kiramAla 98 pUtIkaraja puM0 karaMjUyau 145pA. pracIbalA strI0 kAlaughADau 267 pUtyaribheda araMju 66 pracodana puM0 dhamAsau 228pA. pUraka bIjaurau 53 pratAnikA strI utpalazArivA 313 strI0 sImako prasAraNI tilaka pRtamA 81TI. pratApasa puM0 AkumaMdAru pRthaktvaca pIla unI 316 prativiSA strI0 ativisu pRthakpaNI pIThavanI 198 pratihAsa puM0 zvetakaNayara pRthivIpati puM RSabhu 173 pratodanI strI0 dhamAsau 228 hiMguutrI pratyakpuSpI , AjhAjhADA 205 kAla ujIrau 337 pratyakzreNI uMdirakanI 326 pIThabanI 138pA0 prathanapuM0 pRthupalAzikA, 232 prapuNDarIka na0 padma-sthalapana 283 pRthupalAsikA ,, pamADa , prapunATa 232pA, puM0 prapunnATa 214pA0 pRthakalAzikA , prapauNDarIka na. padma-sthalapadma 284 hiMguutrI 266 pramodanI strI0 kevaDI 242 kAla ujIrau 337 pramodinI 242pA. kaMkolIelA , 33 prlobhin| puM0 kiGkirAta pRzniparNI pIThavanI 198pA0 pralolin , 247pA. pRSThagA phaMgAzAka agara 21 puSNiparNI pIThavanI 198 pravara puM0 kRSNamuMga 391 pezI , chaDa 280 pravAla vathuA poTagaka kAsu 372 pravAlaphalaghoSikA strI0 golha, TiDarI 360 nalu pravela puM0 pItamuMga strI0 pRthukI muMga zaDhi 214 __ strI pravara 348 375 Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. " 225 prANaka : : priyaka haimanighaNTuzeSAntargatInoM zabdAnAmanukramaH / 269 zabdaH liGgam arthaH pralokaH zabdaH liGgam arthaH zloka pravajitA strI0 moDa2rI 216 plIhahan pu0 rohaDeu 147ttaa| prasara na0 elIyau 233 prasAdaka puM0 vathuoM 348 phaNijjaka puM0 maruau 224 prasAdhanI mahAbalA 263 phaNin prasAraNI prasAraNI 341 panasa vaDahara 12 prasthapuSpa maruau 224pA. pharaNa iMgalI 34. po. prahasantI vAsantI 249 phala dhamaNa 106 prAcInA pATha . 294 , 106 pI0 puM0 jIvaka mayaNahala 129 prAvRSAyaNI sATahaDA 207 phalakin candana kauMchi phalapUraka bIjaurau 53 prAvRSeNya kyaMba 12 phalabhArI strI0 kAluMbarI 44 priya karaNA phalayU , 44pA0 289 phalasneha puM. akhoDa 140 kadamba vizeSa 15 phalaSADava dAMDimasAra 149po bIu phalaSoNDava ,, . . priyaMgu 187 palA priyaMgu 188pA. priyaMgu strI phalitacchadA bori kAMga 394 phalinI priyaGgu 188 priyajIvaka puM0 aralU-dIra 86 phaleruhA pATalAvizeSa 20 jovaka 365 priyadarzana rAyaNI phaTelu gUndI 19 44 priyavallI kAluMbarI phalgu strI0 strI. .44 phalguvATikA , priMyazAlaka puM bIau 100pA. phAlgunI 100 128 priyaMvadA strI0 jAI 236 128pA. priyA priyaMgu phenakSIrA kSiriNI 324 mallikAvizeSa 343 sAthari pretarAkSasI tulachI 223pA0 phenila arIThA phenilacchadA strI0 bori piSpalavRkSa plava , pIparI baMkula kAkarahUle baMGga sena agaMthiyau 28pA. plavaka puM0 pauMparI badarA strI0 trAyamANa 226 plIharaktahan rohIDau 147 subali 345 strI0 phalI priyaGagu 18 priyasAlaka , kubau phulla phullI strI . 187 phenA pauMparI 70pA 0 0 0 : : 0 0 Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 dvitIyaM pariziSTam / bandhana. bahupuTa tulachI bahulA barbarI gUMdI 295 371 zabdaH liGgam arthaH pralokaH badarI strI. bori vamanI 157 puM0 dhamaNau 106pA. bandhura RSabhu 173 bandhUkapuSpaka bIau barbaraka bAbarau candana 24 pu. bhADagi 274 barbarakA strI. 274pA. barbarodbhava bAbarau candana 24 bI0 hiMguutrI 267TI. jahAri 367 bastagandhA ajamoda 256 jahAri bastikA mUlA 357 bahi puM0 na0 ddaabh| 'bahiMpuSpA strI. dhAhuDI 150pA0 barhipuSpI 150 vAlau 231 baladA zrI. musalI 264 baladevA trAyamANa 226 balaprada puM0 zAka 105 balabhadrikA strI. trAyamANa 226 balavat 272 balasAra zAka 105pA. balA .strI0 valA 260 balAka puM0 390 mahAbalA 261 balin uDada 389 balina citraka 248 balisAra zAka 105pA0 balesAra 105 balvaja ulapa 373pA. balvajAH "bahu. ulapa bahukSamA strI. zveta zephAlikA 187 bahugandhA , AsagaMdhi 190 bahutvaka pu. bhUrja 118 EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEExt : bahiSTha zabdaH liGgam arthaH zlokaH bahupaTa puM0 bhUrja 117pA. bahupatra bhIlAmA 135 bahupatrI strI. bhuiMAmalI 212 bahupAda puM0 vaDu , bhurja 117. bahuputrikA strI0 kAliMgI bahuputrI bhuiMAmalI 212pA. bahuphenA , sAtharI bahumajarI , 223 elacI bahuvalka cAru bahuvAra 119 bahuzalya khadira 64pA0 bahusutA strI0 zatAvarI bahusena puM0 agathiyaTha 28 baheTaka , baheDA 81 bAkucI zrI. bAbacI 217 bANa puM0 na0 nolaseharIo 247 bANAkhya zarakaDa bAlakezI strI. ulapa 373pA. bAlatRNa bAlatRNa bAladrAvaka puM0 amlavetasavizeSa' 59 bAlapatra khadira 64pA. dhamAsau bAlapuSpA strI0 jUhI 238pA0 bAhyapuSpikA , balA 262pA. bAlapuSpI . , jUhI 238 bAlabhIruka puM0 vetasavizeSa 130 bASpa na0 upaloTha 230pA0 bASpikA strI0 hiMguutrI 267 binduka puM. hiMgoTu 74 bindukinI strI0 bhADaMgI 276 bindulA sAthari 340pA0 vibhItaka baheDA . 81 vibhISaNa aMbADao 47 zaNa 227 muMga bAlakA Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brAhmI 254 brAhmI haimanighaNTuzeSAntargatAnAM zabdAnAmanukramaH / 269 zabdaH liGgam arthaH: zlokaH . zabdaH liGgam arthaH, pralokaH bibhISaNa puM0 nalu 375 / brahmaNya na. padmanasa 163 bimedaka , baheDA 82 brahmadarbha puM0 ajamoda 257 bimbI strI. jahAri brahmadarbhA strI0 ___, 257pA. bilva puM0 bIlI brahmadAru padmanasa bilvakA strI hiMguutrI 267pA0 brahman caturmukhI rudrAkSa 142 bilvagaMdha puM AjauprakAra 222 brahmaniSTha na.. padmanasa 163 bilvikA strI0 hiMguutrI brahmagadapa puM0 palAza 92 vizavatI poyaNi brahmamekhala yajJiya muMja.. 377 vizinI brAhmaNayaSTikA strI bhADaMgI 275 bisa na visu brAhmaNI pIka 170 bisanAbhi strI0 poyaNi 327pA. bhADaMgI 275 bIsaprasUta na0 cetakamala 329 brAhmI zaMkhAhUlI bisanI strI. poyaNi 327pA0 bIjaka puM0 vIjauraTha bIau 99 bhaGgA strI0 saNa bIjakoza , bIjakoza 332 bhagurA ativisu 290 bIjapuSpikA rasa juvArI bhaNTAkI DolharI 194 bIjapUra bIjaurau bhaNDira puM0 sirIsu bIjapUrNa bhaNDila 18 bIjavara , . uDada 389 bhaNDI majIThi 302 bIjasneha ,... palAza . 91pA0 bhaNDIra sirIsu bhaNDArI strI majIThi bIlabhadrikA strI. trAyamANa 226pA. bhadrakAlI prasAraNI 342 puM0 ma0 bhusa, DhuMDhA 401 bhadrakASTha puM0 na0 devadAru 11. pustikA strI0 mUlA 357pA0 bhadradAru puM0 kAJcanAra bRhatI , DolharI 194 puM0 na0 devadAru bRhatpatra puM0 munilodhra 117 bhadraparNikA strI0 sivanI bRhatpuSpI strI. ghUgharu 271 bRhadelA kaMkolI elA 32 bhadrabalA 342 bRhadalA mahAbalA 263 bhadramuja zaraDa bodhi pIpala bhadramustA motha brahmakASThaka na. padmanasa 163 bhadrayava kuTajabIja brahmacAriNI strI. brAhmI 343 bhadralatA strI0 prasAraNI 342 brahmacArin puM0 padmanasa bhadravatI kAyaphala 148 brahmajaTA damaNau 251 bhadravallI . , candanazArivA 314 8 " sro 302 busa 110 bhadraparNI " prasAraNI 341 strI. 381 Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arthaH pralokaH vaja 312 gandhatRNa 370pA0 bhIlAmA 131 bahega 81 gaMdI 118 zvetazephAlikA 187 rohIsa 369pA. balA gandhatRNa 370prA0 172 72 gulI dvitIyaM pariziSTam / zabda liGgam arthaH pralokaH zabdaH liGgam bhadrazrI candana bhUtanAzanI strI. bhadro strI kAyaphala 148 bhUtapAlaghna vanyakarSAsI 157 bhUtaraha candanazArivA 314 bhUtavAsa bhadrelA kaMkolI elA 32pA. bhUtavRkSa bhadrodanI 260 bhUtavezI strI0 bhadraunI 260pA0 bhUtika bhallAtaka' puM0(tri.) bhIlAmA 134 bhUtikatRNa bhallI. strI0 135 bhUtIka na. bhasmaka puM0 viDaMga bhUtRNa bhasmakASThA strI0 khejaDI bhUnimba puM0 bhasmagarbhA strI sIsamavizeSa 70 bhupadI strI0 bhasmapiGgalA , bhUmikAlikA , bhAradvAjI , vanyakarpAsI 157 bhUmIkhajUrI , bhAravAhI , 250 bhUmyAmalakI , bhArodvaha puM0 dhava bhArgavo dro 378 bhUri bhArgI bhAuMgI 274 bhAskarapriya na. rakacandana 24 bhUrigandhA strI0 bhAskarAha puM.. Aku 48TI0 bhUribalA , bhikSu strI0 moDaNerI 215 bhUrisneha puM0 bhiSagmAtR araDUsA 160 bhUruNDI bhIma puM. amlavetasa 58 bhUrja puM0 bhIru vetasavizeSa 130 bhUstRNa bhujagasphaTA strI. dantIvizeSa 203pA. bhRta " bhUkUSmANDI vidAri 196pA0 bhRGgamitra bhUcara gokharU 201 bhRgaraja bhUrja 117 bhRkSarAja bhUtakezI strI0 zvetanirguNDI 185 bhRGgasammatA strI0 svetanirguNDImeda 185pA0 bhRGgAra na0 zukla zephAlikA 187pA. , puM0 kRSNamAMsI 281 mekaraja bhUtanna hiGgu 265 bhedana bhUtanI strI0 tulachI 224 bhautika bhUtajaTA . kRSNamAsI 282 bhramarotsava bhUraNDI kirAyatA 229 kevaDI 242 gobhI- 259 piMDakhajUri . 178 bhUI AmalI *212 zrIhastinI 355 rohIsa 369 gandhatRNa ekAMgI 283 mahAbalA 263 bhIlAmA 134 zrIhastinI 355pA0 bhUrja 117 gandhatRNa mAMgarau 240 bhAMgarau bhUja sevaMtrI lavaGga bhAMgarau " . 347 58 . amlavetasa bhIlAmA amItau 134 . 7 Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAMtI 39 " droa haimanighaNTuropAntargalAko zabhAnAmanukramaH / zabdaH lim arthaH zlokaH zabdaH lim artha praloka: madana puM0 mayapahala 126 makaranda puM0 kunda 239 , , dhattarau 25 makuSThaka moTha 392 makUlaka 202 madanAvAsa , azoka maGgala na. Rddhi-vRddhi 171 madayantI strI. kevI 242 maGgalya puM0 popala madAsaja puM0 bIu 100 maGgalyaka , masUra 388 madirAgandha , bakula maGgalyanAmadheya ,, jIvaka 365 madirAsakha ; AMbau 122 majalyanAmadheyA strI0 doDo madodbhava " 122 maGgalyA , khejaDI madyadohada , bakula malligandhi agara 22 mayadohRda " mahAbalA 263 madyapAcavIsa dhAhuDI madhu puM0 mahUbau majjasAra na. jAiphala 237 madhuka maJjarI strI0 vetasavizeSa 131 madhukarkaTI strI0 bIjapUravizeSa 55 majarIzimbikA , kAkaDAsiMgI 193pA0 madhukA , kRSNakAMga majirI , . majIThi 302 madhukASTha puM0 mahUDau 111 majiSThA madhukukkuTI strI. bojapUravizeSa 55mA. majIrazimbikA kAkaDAsiMgI 193 madhugandhA , zaMkhAhUlI 254 maJjukA majIThi madhugRjana puM0 ziraghu maNicchidrA 291 madhudUta , 133 maNDaka amItau madhupaNikA strI. sivamI maNDalapatraka , sATahar3I maNDakaparNa , aralU-TauMTa 87 madhuparNI sivanI 5mA maNDakaparNikA strI. majIThi 303 jeThImadhu maNDakaparNI sUMcali guDUcI maNDUkI , " 345 madhupuSpa pu. mahUDau 111 matsyagandhA , jalarpipalI 288 madhupuSpA strI0 daMtIvizeSa 203pA. matsyagandhinI hayuSA 270pA. madhupuSpI , dantIprakAra 203 matsyapittA 298 zaMkhAhulI 25. matsyA 299 madhuphala puM0 rAyaNI matsyAkSI , brAhmI 343 AMbau matsyAdanI jalapiMpalI 288 madhubIja baheDA matsyAntakaphala puM0 mayapahala madhumaNDana azoka madagandhi sAtavau madhumatI strI0 sivanI meda AMbana gulI . . sthAdanA 127 Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 mirI 303 zabdaH liGgam madhumatI strI0 madhuyaSTI madhura madhuraka madhurasA strI0 madhurA 171 puM0 357 227 225 madhurikA madhuvallI madhuzAka madhuzika madhuzrava madhuzreNI madhusUdanI . madhusrava madhusravA markaTa strI. , :: :: :: : 205 pa strI0 - dvitIyaM pariziSTam / arthaH pralokaH zabdaH liGgam arthaH zlokaH pIlaunI marAlikA strI. sAthari 341 jeThImadhu 189 marica tagara 162pA. maricaka puM0 maruau 224 jIvaka 365 marujanman , . kadara pIlaunI 315 marut strI0 pIka bIjapUravizeSa 55 marunmAlA , 170 291 marubaka puM. mayaNahala 126 vrIhAlI 279 maruau 225 bIjapUravizeSa 55 marusambhava bRhanmUlaka mahaDau 110 marudbhava dhamAsa lAlasaragavo 89 maruSaka maruau mahUDau 111pA0 bRhanmUlaka 358 pIlaunI 315 markaTatinduka kAkaTI 11. palAMka 349 markaTikA strI0 AjhAjhADA mahUDau 111 markaTI karaavizeSa 146 jeThImadhu 189 kauMchi zatAvarI maladA chaDa mahUDau 111 malayaja puM0na. candana 11. malaya strI0 kADhuMbarI mahADola 112 malina na0. mirI , 112pA. mallikA strI0 kevaDI 242 jeThImadhu 189 mallikAkusuma puM0 karaNA pIlaunI 315 mallikAkusumapriyA strI. " 52pA. bIja urau mallikApuSpa puM0 kuDau mahaDau malligandha na0 malligandhiagara 22 239 mazakin puM0 uMbarA Aku maMdAru 49 masUra masUra maskara pAribhadra " vAMsu uThI 61 mastu ajamoda 256pA. moTha 392 mastugandhA strI. jahAri 367pA. ajamoda 256 mahAghoSA " kAkaDAsigI 193 AjhAjhADA 205 mahat puM0 mahApArApata 141 aralU-TIMTa - 86 strI . DolaharI 195 171pA. mahAkaccha puM0 bIlI puM0 madhuSThIla madhuka madhUla madhUli madhUlikA strI. 16 madhyakezava madhvaSThIla manojJA strI0 jAI 236 . manohara mandAra 288 manmatha madhuSThaka mayUra mayUraka mayUrajaGgha maranmAlA stra : : * * mahatI pIka Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meda 273 " malA 23 327 276 272 haimanighaNTuzeSAntargatAnAM zabdAnAmanukramaH / ra72 zabdaH liGgam arthaH pralokaH zabdaH liGgam arthaH zlokaH mahAkadamba kadambavizeSa 15 mahAmedA strI0 291 mahAkanda " lhasaNu 339 mahArajana na0 kusubhau 356 mahArasA strI0 gulI 251 mahAkapittha na. bIlI 79pA0 mahArodhra puM zvetalodhra 115 mahAkAla puM0 kimpAka 155 mahArha candana mahAkASTha puM0na. devadAru 110 mahAvarSAbhU strI0 sATahaDI 208 mahAkumbhI strI0 sivanI mahAvallI " poyaNi mahAgandhA " mahAbalA mahAviSA " . musalI 264pA0 mahAguptA " kauMchi 300pA0 mahAvRkSa puM0 thoharI mahAjalA " 322pA0 dhamaNau 106 mahAjAlinI" bhADagi mahAvRSA strI0 musalI 264 mahAjAlI " ghIsoDI 322 mahAzaNa puM0 ghUdharu 271 mahAdAru puM0na. devadAra 110 zaNa mahAnAga puM0 punnAga 27 mahAzAla bIau 100pA0 mahAnimba " bakAyaNi 138 mahAzAli mahAzAli mahApatra zAka 105 mahAzyAmA strI0 sosama mahApatra 107 mahAzrAvaNikA" mahAmuMDI zAka 105pA0 mahAzvetA kSIravidAri 196 mahApArAvata " mahApArApata 141 kAlIgiraNaI 309 mahApuruSadattA strI0 zatAvarI mahAsarja bIau 100pA0 mahApuruSadantA" 297pA0 mahAsahA mASavanI 210 mahAphala puM0 bIlI vAnau mahAphalA strI0 bojapUravizeSa 55 mahAsAla vIau 100 jAMbU 124 mahAsugandhA strI0 gaMdhanaulI 221 indravAruNIbheda 310 mahiSAkSa puM0 gUgalu 75pA0 322pA0 mahiSAkSya biNi 362 mahiSAkhya mahAphalI " ghIsoDI 322 mahIruha tintiDIka mahAbala puM0 dhamaNau 106 maheraNA sAlari 151 mahAbalA strI0 bIjapUra vizeSa 55pA0 151pA0 mahAbalA 261 mahoTikA DolharI . 195 prasAraNI mahotpala bhavetakamala 329 mahAbhadrA sivanI mahodarI strI0 balA 261 mahAmuni puM0 rudrAkSa mahodbhava puM0 AMbau 122pA. tumburu 161 dhArAkyaMba 14 35 mahApAtra " " 245 maheruhA 141 " " mahaujas khA Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 338 strI. jUhI 274 dvitIya prishissttm| liGgam arthaH pralokaH zabdaH liGgam arthaH pralokaH mahaujasI strI0 tejavatA 277 mAluka puM0 kRSNa AjaU 223 mahauSadha sUThi mAlukAparNa kAJcanAra lhasaNu mAlUra , bIlI mAkanda strI0 AmaLA mAlyapuSpikA strI. ghUgharu AMbau 121 mASapu0 uDada 389 mAgadhI 238 mASaparNI strI0 mASabanI 210 poMpalI mAMsamASA mAgadhotthita kaMkola 34pA. mAMsarohA rohA mAdhya 239 mAMsAri puM0 amlavetasa mANDUkaparNikA strI. majIThi 303pA0 mAMso strI0 mAtula dhattAu mizi vIhAli 278pA. mAtulaputraka dhattaraphala soA 336pA0 mAtulAnI saNa mizra bRhanmUlaka 358 mAtulA bIjaurau mizreyA strI0 bIhAlI 278pA. mAtuluGgI bIjapUravizeSa 278 misi mAdhava puM0 mahUDau 110 soA ekamukhIrudrAkSa 143 misidruma 128pA. strI. mAdhavI amItau misrayA strI0 bIhAlI 278 soA muktabandhanA strI. mallikAvizeSa 243 pA. pItakAMga muktabandhanI , mallikA 253 mAdhavoSita na0 kakola mukhapriya puM0 nAriMgu mArIca puM0 ma0 , mukhabhaJja puM0 88 mAruta maruau 225 mukhamaNDana tilaka mArutApaha varuNa mukhavAsa nAraGgI mArutApahA rATha 219 mukhazodhana bhAMgarau 347 muccaka moSau maal munilodhra. 116 muja zarakaDa mArjAra hiMgoTa 74 muNDaka amItau 37pA0 mArjAragandhikA strI0 mudagavanI 211 muNDanikA moDatherI 215 mAlaka puM0 padamAku 175 muNDitikA 215pA. mAlatI strI0 jAi muNDo 215 mAlatIphala 237 mudga 390 mAlA strI0 pIka 171 mudagavanI gandhatRNa 370pA0 muni puM0 damaNau 251 mAlAtRNa na. munidruma agathiyau k::: :: : : * * : 2 bI. kubau 336 ziraghU 63TI. araMju 0 : . . . . mArkava ha 235 muMga mudgapaNI 211 . Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haimanighaNTuzeSAntargatAnA zabdAnAmanukramaH / 275 zabdaH musaTI musalI puM0 mustA moghA mocaka mULa 161 87 liGgam arthaH pralokaH zabdaH liGgam arthaH pralokaH munidruma pu0 aralU-TarTITU 87 medhyA strI. zvetabaja 312 murA strI0 ekAGgI 282 melA gulI 250 muzalI musalI 264pA0 meSakusuma pamADa 215 muSkaka moSau 164 meSazaGgI strI0 mIDhAsiMgI 191 zvetakAMga 395 meSAkSa pamADa 215 musalI 264 mehaghAtinI strI. puM0 motha maitrya zvetalodhra 115pA0 mustaka mokSa moSa u 164 mustakAbha kA karahule mokSaka " 164pA0 strI0 motha 381 pADalA 19pA. mUtraphalA strI0 cImaDI ziraghU 88 pIlaunI 315 mocA strI. sImaLo mUla na. puSkaramUla keli mUlaka puM0.na. mUlA ajamoda . 256 mUlakapallava puM0 ziradhU mocikA jalabrAhmo 358 mUSaka moSau 164 momAlI nImAlI 240pA0 mRgagAminI strI0 viDaGga moraTA pIlaunI 315 mRgAkSI dantIprakAra 203 mDecchakanda lhasaNu 338 mRgAdanI 203 mRgervAsa yajJAna uMbarA mRNAla tri. 333 yajiya palAza mRtyupuSpA strI. tADo yamani strI0 yavAni 257pA0 mRtyufala puM0 dhamaNau yamalacchada mRdaGgakalikA strI. ghIMsoDI 321 yamalapatraka kAMcaNayaru 8TI. mRducchada puM0 bhUrja 117 yamazvasa kunda 240pA0 mRdutvaka , yamAnI strI. yavAni 257 mRduparNaka kArelI yava puM0 java 388 mRdupuSTA strI0 tAlI 182pA0 yavatiktA javAsI 277 mRdupuSpa puM0na. sirIsu 18 yavanapriya na. mirI 304To. mRdupuSpA strI0 tAlI 182pA. yavanAla juvAri mRduvalka bhUja 117pA0 yavaneSTa nIMba 137 mRdUphala kAra mirI meghanAda taMDulejA 352 iMgalI medA strI0 meda 291 yavaphala kuDau medhya puM0 yajJiyamuMja 377 vAMsu 165 bisu 182 106 AsadrA strI. 304 " 339 Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 dvitIyaM pariziSTam / yavAnI / 227 zabdaH liGgam arthaH pralokaH na (puM0na0) ghAsa 378 yavasAhvaya puM0 yavAni 257pA0 yavasAyA strI0 yavA sAthari 341 yavAni 257 yavAsaka dhamAsa u yazaskarI javAsI 277 doDI 350 yazIzvarA javAsI 277pA. yaSTImadhu puM0 jeThImadhu 189 yAjanaka zarakaDa 376 yAjJika palAza 92pA0 yAvaka kulmASa 393 dhamAsau 227 Rddhi-vRddhi 174 yugacchada kAMcanAra yUthikA jUhA 238 yUpa padmanasa yogaja agara 21pA0 yogasAra nAriMga yogin 63pA0 zAka 104 na0 Rddhi-vRddhi 174 yojanavallikA strI0 majIThi yonala puM0 juvAri yoSAhvA strI0 priyaGgu 188 yoSidvaktrAdhivAsana puM0 nAriMgu yAsa zabdaH .. liGgam arthaH zlokaH raktaparyAya na0 kesara raktapAdI strI0 khayarI 286 raktapuSpa puM0 palAza vAnau 245 raktapuSpA bhADaMgI 276pA0 raktapuSpI " 276 raktapUraka AMbalI vizeSa 57 amlavetasa 58 raktaphala vaDu raktaphalA golha, TiDUrI 368 raktabIja arIThA 135pA0 dADimasAra 149 raktamAla pArApata 140pA. karaMjUyau 144TI. raktayaSTi strI0 majIThi 302 raktavRntA zephAlikA 186 raktavedhanA " kaDUI 321pA0 raktazAli puM0 raktazAli 387 raktasandhyaka na. raktasandhi utpala 332 raktasaroruha " raktakamala 330 raktasAra raktacandana 25 khadira 64 raktahan rohIDau 147TI. raktAGga kaMpIlau 155 raktikA strI. ciNa uThI 292 rakkotpala na0 raktakamala 330 rakSAbIja arIThA 135 raGgaNI strI0 mudagavano 211 raGgadAyaka puM0na. kakuSTha 176 raGgapuSpa palAza 91pA0 pItapApaDA 259pA. rajaka rajanAmaka rajani haladra 213 jAi 235 rajanI , na. " yogya 302 puM0 puM0 rakta raktakANDa raktakASTha raktakusumA strI raktakesara puM0 raktacandana na. raktacUrNaka puM0 padamAku 175pA. taMDulejA 352 candanavizeSa 26 sImaLo 67 punnAga 27 raktacandana 24 kaMpIlau 155 strI0 , 235pA. Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ is an : : :: 399 44. * : * :: : strI. :: na : haimanighaNTuzeSAntargatAnAM zabdAnAmanukramaH / 277 zabdaH liGgam arthaH zlokaH . zabdaH liGgam arthaH pralokaH rajaHpuSpa puM0 ketaka 182 rAjaphala puM0 rAyaNI 45 pA0 raJjana tamAla rAjabalA strI0 . prasAraNI 342 rajanI strI0 gulI 250 rAjamAnya puM0 . paTola 360 123 . rAjamudga moTha 392 raNapriya usIra rAjavRkSa cAru 45 raNDA strI0 zaMkhinI 325pA.. hitAla 181 uMdirakanI 326 rAjasarSapa rAI raNDAkhu " 326pA0 rAjAdana puM0na0 rAyaNI ratha vetasa 129 rAjAdanI cIbhaDI rathakRta tiniza 89pA0 rAjAmra pu0 kauThI rathanAman rAjArka AkumaMdAru 48 rathasAdhaka 89 rAjAha agara 21 rathAGga Rddhi-vRddhi 174 rAjAhva dhamaNau 106 randhrin nalu - 375 rAjikA strI0 399 rambhA stro. keli 161 rAjimat paTola 360 pA.. ramyaka bakAyaNi 138 rAjIphala " 360 ravyAhava 48TI. rAjIva zvetakamala 328 rasanA stro0 rATha 219 rATha rasaphala nAlera pu. mayaNahala 126 179 rAma upaloTha 230 rasA strI. sAlari samaTha higu 265 rATha 219 rAmaThI hiMguutrI 266 pATha 295 AMbautrI 350 rAmataraNI sevaMtrI 244 rasAmlaka amlavetasa 59 rAmadatI dAMtI 202 rasAla 121 rAmasena kirAyatA 229 gAMDau rAlaphala rAyaNI rasona puM0na0 lhasaNu 338 rAvaNa 113 rasyA strI. 219 rASTravRddhikarI " bori rAkSasI tulachI rASTrikA DolharI rAjakazeruka pu 381 rAsnA strI0 rATha 219 rAjakozAtakI khI. ghIMsoDI 322 khayarI 286 rAjajambU jAMbU 124 rAjanyA rAyaNI 44 riGgiNI mudagavanI 211pA0 rAjapAdapa kiramAlau 98 vAlau 231 pA0 rAjaputra rAjAmra 124 rucaka puM0 bIja urau rAjaputraka mayaNahala 127 " eraNDa 153 Aku Y. na. 151 strI0 : :: : - 5 : AMbau 373 TIMDU rATha 223 motha :: :: kaDU : : : : Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rekhApatra laghu recana na. pIka latA reNu 'latA 278 dvitIyaM pariziSTam / zabdaH liGgam arthaH zlokaH zabdaH liGgam arthaH zlokaH ruciSya puM0 mUlA 356 rohiSa na0 gandhatRNa 370 rucu " eraMDa 153 rujAsaha dhamaNau 105 lakuca puM0 vaDahara 120 rudrAkSa rudrAkSa 141 panasa rudhirasrAvaka amlavetasa lakSaNa pipalavRkSa ___ 41 ruhA strI. rohA 285 lakSmI strI0 khejaDI " dro Rddhi-vRddhi 174 puM0 bhUrja 118 laguDa raktakaNayara 30 recaka " AMkulu 133 poka kiramAlau 98pA0 lAvaMjau 385 puM0 na0 kakuSTha 176 laGkAtikA strI. pIka 171 pA0 recanaka puM0 kaMpIlau 156 recin " tilaka laGkoyikA 171 pItapApaDA 259 TI. amItau rocana jaMbIra zAlmalivizeSa 68 . pIka 171 rohIDau 147 priyaGgu 187 rocanaka kaMpIlau 156 pA0 236 __ strI. rohIDa 147 pA0 bhADaMgi 275 rodhra utpalazArivA 313 puM0 lodhra 115 rodhaka mahaDau 111 pA. cIbhaDI 363 zvetadUrvA 380 rodhrapuSpa 111 romaza na0 tamAlapatra 31pA. hintAla latA kura 181 latAtaru sAgu 102 romasa nAlera rohaDaka puM0 180 rohIDau 147 pA0 " rohaNadruma candana latArka 23 TI. iMgalIvizeSa 340 latAvRkSa azoka rohaNodbhava 290 rohiNI lambA guDUcI strI0 kaDU strI0 319 laya azoka na lAvaMjaTha rohiNIdruma lavaMga - 35 rohita na0 gandhatRNa 370 pA. rohIDau rohitaka lavaGga 147 rohin tAlIsapatra 279 rohItaka lavaNA stro0 mAlakaMguNo 209 roheDaka lazuna puM0na. lahasaNu 338 rauhiSa puM0na. rohIsa lAkSAprasAdana puM0 munilodhra 116 rocanA : :: :: :: :: :: : 31 23 : : " ___ lavaGgaka Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haimanighaNTuzeSAntargatAnAM zabdAnAmanukramaH / 279 - : 288 317 231 . 50 bori 375 2 h; * : I : : 5 vetaza zabdaH liGgam arthaH pralokaH zabdaH liGgam arthaH pralokaH lAkSAvRkSa puM0 rAjAmra 123 vaktrabhUSaNa na. DUMgalI 339 pA0 lAGgalin " nAlera 179 . vaktrazodhi jambIra 52 lAgalI strI0 pIThavanI pIThavanI 198 vakrakaNTaka thohari 50 pA. jala piMpalI vakA strI0 kAkaDAsiMgI 193 kauMchi 301 vakAsya puM0 tagara . 162 rADAgArI vacA strI. vaja 311 lAmajjaka lAvaMjara 385 vajra puM0 na0 vAlau likuca puM0 vaDahara 120 puM0 thoharI bIjaurau vajrakaNTaka lekhakAJcitA strI. nalI 375 pA0 vajrazalyikA strI0 vajrazilpikA lekhakAvitA 71 pA0 vajula azoka lekhazATaka puM. gUMdI 119 lekhyapatra tADa 179 tiniza lokakarNI strI. AsagaMdhi 190 vaTa tri. pIparI locanIyA , mahAmuMDI 217 puM0 vaDu locamarkaTa puM0 ajamoda 257 vaTapatraka AjaUprakAra 222 locamastaka 256 vaTaplakSa pIparI 40 pA0 loNikA strI0 AMbautrI 351 vatsaka kuDa 15 lodhra lodhra 115 vatsAdanI stro. guDUcI 318 lobhanIyA strI. mahAmuNDI 217pA0 vadhU pIka 170 lobhya puM0 muMga 232 lomanAzanI strI0 khejaDo 73 pA0 vanakarNikA sAlari lomavinAzinI,, 73 vanaja puM0 tumburu lomazA kAlaughADau 267 TI. vanatiktA strI. pATha vana 312 vanapuSpotsava puM0 AMbau 121 lomahInA , kAlaupATha 267 vanamAlinI no. nImAlI lolA AMba utrI 351 vanamud puM0 vanamud loha puna agara 21 vanavilAsinI strI. zaMkhAhUlI lohadrAvaka puM0 uttama amlavetasa 59 pA. vanavrIhi puM0 nIvAra lohita na0 raktacandana vanazRGagATa , gokharU 199 puM0 raktazA li 387 vanaze kAlI strI. nIlanirguDI 185 lohitacandana na0 kesara vanaspati puM0 vaDu va vandaka bhADaMgI 274pA. vaktra na vAlau 231pA. vandanI strI0 priyaGgu 188 TI. vaktraSaNa pu0 iMgalI vandA kAmavRkSA 158 : : : :: :: : zaDhi 152 160 240 . 391 lA 394 : :: Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vallakI cAMpau paM - uMbarA 13 280 dvitIyaM pariziSTam / . . zabdaH liGgam arthaH pralokaH zabdaH liGgam arthaH pralokaH vanyatila puM0 vanatila 397 strI0 sAlari 151 vanyA strI mudagavanI 211 pA. vallarI citraka 248 bapuSA hayuSA 270 vallI ajamoda 257 vayaHsthA , haraDai 81 TI. vazira bhAjhAjhADA 204 " . AmaLA 83 gajapIpalI brAhmo vasantakusuma ,, gaMdI 119 vara na0 kezara 234 vasantajA strI. vAsaMtI 249 pItapApaDA 259 TI. vasantadUtI pATalA 19 varakaNTakA strI . zatAvarI 297 vasantapAdapa puM0 AMbau 122 varatikta pItapApaDA 259 tamAla 30 varatiktA strI0 pATha 296 pA0 Rddhi-vRddhi 174 varadA sUcali 345 pA. meda 291 varalabdha pItaga 390 varavaNinI strI0 haladra vasuka bUa 289 varATaka bIjakoSa 332 vasucchidrA strI. meda 291 varAgala dvimukhIrudrAkSa 142 vasuvRkSa puM. motha . varAha 381 tamAlapatra vastrAkhya 31pA. vasvAkhya strI0 zatAvarI 295 vahicUDa " thUNIyau 169 varuNa puM0 varuNA 131 vahnicUDA stro0 " 169pA0 varNa 235 vahniparyAyA " kauMchi varNamedinI strI0 priyaMgu 301 188 vahnizikha na0 235 varNavatI 213 vahnizodhana puM0 araNI mudagavanI 211 vaMza " vAMsu 165 tUMari vaMzapatrI strI. hiMgutrI 266 vartikA , mIDhAsiMgI 191 vaMzikA strI0na. agara 21 bhADaMgi 274 vAjidantaka puM0 araDUsA vardhamAna eraNDa 153 vATI strI0 balA 26. vardhamAnA strI0 bIja 55 vATyapuSpikA " varvaraka puM. bhADaMgi 276TI. sATahaDI 208pA. mahAbalA 262 varSapAkin aMbADao vATyAyanI " 263 varSapuSpikA strI0 mahAbalA 262 vATyAlaka puM0 balA 260 varSA ketu puM0 sATahaDI 208 vATayAlikA strI. " valkalA tejavatI 278 vAtapotha puM0 palAza 92pA0 valla puM0 vAla 392 vAtapoSa " " 92 varI kezara kesara 85 varNA vardaka 159 varSaketu " Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 233 " na. 230 vAlupuSpA vAleya. " na kesara hiMgu 234 268 " baheDA " zataparvA 359 " 159 haimanighaNTuzeSAntargatAnAM zabdAnAmanukramaH / 281 zabdaH liGgam arthaH pralokaH / zabdaH liGgam arthaH pralokaH vAtikapriya amlavetasa vAladrAvaka puM0 na0 uttama amlavetasa 59pA. vAnarAvAsa kauThI vAlija na0 lavaMga 35pA. vAnIra vetasa 130 vAluka elIyau upaloTha vAluGkI cIbhaDI vAnIraja jUhI 238pA0 puM0 DAbha puM0 bRhanmUlaka 358 vAneya na. kAkarahale 383 vAlhIka vApibhAvya upaloTha 230pA0 265 vApya vAzA strI. arasA vAyasAGgikA strI kAyaNI vAzikA vAyasI 159pA. kamAi vAsanta puM0 81 kRSNamuMga 391 vAyasekSu kAsu 372 bAsantI strI. vAsaMtI 249 vAraNabuzA strI0 keli 162pA. vAsavanAmaka puM0 gUgalu vAraNabusA 162 vAsA strI. araDUsA vAraNavizeSa puM0 , vAsikA vArA strI. DAbha 371pA. vAstuka vathuA 348 vArAhI trAyamANa 226 vikaGkata koka vAlau 231TI. vikasA rohA 285 vArija lavaMga majIThi puM0 mahADolu 112 vikAmlikA , AMbilI 56pA. zvetakamala 329TI. vikIraNa puM0 Aku vAripatrakA strI0 naulI 220pA0 vikIrNa thUNIyau 168 vAripatrikA , hiMguutrI 266 vigandhA hayuSA 270 vAriparNI phaMgAzAka vicchUra Aku 48pA. vAriruha na0 zvetakamala 329TI. vijayA strI. dro vAruNI strI0 dantIprakAra 202 vijayin puM0 ekamukhIrudrAkSa 143 kAyaNI viTapriyA strI0 380 vidakhadira puM0 araMju vArtAkI DolharI 194 viDaGga puM0na, viDaGga 172 vArSika trAyamANa 226 " pu. kaGakuSTha 176 vArSikI strI0 mallikAvizeSa 243 viDaGgA strI0 viDaGga 172TI. vAla puM0 ulapa viDAlikA vidAri vAlaka puM0na. vAlau 231 vitunna puM0 SaDakUtira 356 162TI. vAri 48 214 gaMDadUrvA Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidA strI . viduka vidula vipANDu guDUcI 212 dvitIyaM pariziSTam / zabdaH liGgam arthaH pralokaH zabdaH liGgam arthaH pralokaH vitunaka puM0 bhUiM AmalI 212 vizvarUpa puM0 dhArAkayaMba 14 strI0 vidAri 195 vizvarUpaka puM0na. agara vidArigandhA sAvanIla 274 vizvA strIne. jhUThI hiMgoTu 74pA0 ativisu 290 vetasa 129 viSagandha puM0 mayaNahala 127 vetasavizeSa 131 viSagranthi strI haMsapAdI 287 vidradhyarAtika ziraghU 88 viSaghAta puM0 mayaNahala 127pA. vidradhyarAtikA strI0 , 88pA. viSaghAtanI strI . meSazRGgIprakAra 192 vidrumavallI nalikA viSaghAtin puM0 gUMdI 119 viddhakarNikA pATha viSaghAtinI strI. meSazRGgI 191pA0 cIbhaDI 364 viSaghnI 318 vipuSA hausI 270pA0 viSanAzana puM0 mayaNahala 126 vibhANDI bhADaMgi 275 viSamacchada , sAtavana u vibhAvarI nImAlI 241 viSamardanI strI0 gaMdhanaulI 220 vibhedaka baheDA 82pA. viSamardinI , ,, 220pA0 vimalA strI0 sAthari 340 viSamuSTika puM. bakAyaNi 138 virajAvitA sIbalI 67pA. viSazaGku , mahApatra 107 virUpaka puM0 TIMha 113 viSahan sirIsu 17 vilAsana kaMkoDA 361pA0 viSaharI strI0 taMDulejA 352pA0 vizada DolharI 125pA0 viSahArin puM. , 352 vizadA strI0 , 195 viSA strI0 ativisu 290 vizalyA dAMtI 201pA0 viSANikA meSazRGgIprakAra 191 rADAgArI 317 viSAdanI indravAruNI 309 guDUcI 319 viSodara puM0 mayaNa hala 127 vizAkha sATahaDA 207 viSauSadhI strI. dantIprakAra' 203 vizArada bakula 6 dantIvizeSa 203pA. vizAlatvam sAtavanau 96 'viSkira puM0 Aku 48 vizAlA strI0 indravAruNIbheda 311 viSNukAntA strI0 giraNaI 307 hastikozAtakI 323 viSNugupta puM0 bRhanmUlaka 358 vizikhA DolaharI 195pA. viSNumata , vizodhanI gulI 250 viSvaksenapriyA strI. trAyamANa 226 viSvaksenA priyaMgu 188 visarpaNI javAsI 276 vizvadevA , gAMgeTI 166 visarpiNI __, 276pA0 raktapuSpA sahadevI 258 visragandhA hayuSA 270 vizvabheSaja na0 sUThi 206 vihArI sivanI 94 Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kesara vRddhi 384 30 vRSa vRSA vRSya puM0 haimanighaNTuzeSAntargatAnAM zabdAnAmanukramaH / 283 zabdaH liGgam arthaH pralokaH zabdaH liGgam arthaH pralokaH vihIrA ___strI. sivanI 94pA0 vRddhadAruka puM0 vRddhArA 344pA0 vIra puM. RSabhu 173 vRddhapAdA strI. javAsI 277pA. ___ na0 234 Rddhi-vRddhi 174 puSkaramUla 366 vRntA rohA 285 DAbha 371 vRzcikAlA , meSazRGgI 191pA. vIraNa vIraNa vRzcikAlI , meSazRGgIprakAra 191 vIratara vRzcI , sATahaDA 207 vIrataru bhIlAmA 134 vRzcIra puM0 " 207vA. vIrabhadra na0 vIraNa 384 vRzcIva vIramUla dhamAsau 227 puM0(strI.) araDUsA 159 vIrazAka vathuA vRSabha puM0 pASANabheda 269 vIrA strI0 sivanI vRSabhanAmaka RSabhu 94Ti. strI0 udirakanI 326 vIryA strI0 mahAbalA 263 vRSAyaNI kamAi 354 pA. vuka puM0 bU 289 uDada 389 vRkatiktA strI0 pATha 294 vRSyakandA musalI 264 vRkadantikA 295 devadAlI 320 294 vAMsu 165 vRkkA bakAyaNi 138 vetasa puM0 strI0 vetasa 129 vRkSa vetasAmla amlavetasa bakAyaNi 138pA0 vetramUlA javAsI 276 pA. vRkSaka vedhAgya kacUra 255 vRkSakandA strI. musalI 264pA. vellaka viDaMga 172pA0 vRkSaparNI , vidAri 196 na. mirI 303 vRkSabhakSyA kAmavRkSA 158pA0 vezyA haladra vRkSA , bakAyaNi 138pA. veSTaka rasa vRkSAdanI , kAmavRkSA 158 vaikuNTha AjaU 222 vidAri 196 vaijayantikA strI0 araNI vRkSAmla puM. tintiDIka 57 jAMbUvizeSa 125 vRttakoza , devadAlI 320 vaidehI pIpalI vRttakozA strI0 ,, 320pA. vaizravaNAvAsa puM0 vaDu vRttapuSpaka puM0 dhUlIkayaMba 13 vyaDambaka eraMDa 152 pA. vRttA strI. rohA 285pA0 vyaDambara 152 vRddhakarNikA , pATha 294pA0 vyaNDA strI. kauMchi vRddhadAraka puM0 vRddhArA vyathA mahAmuNDI veNI vRkI veNu vRkSa kuDau vellaja __strI. 214 vaidezI 41 Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ strI zaNa 272 397 271 :: 284 dvitIyaM pariziSTam / zabdaH liGgam arthaH zlokaH zabdaH liGgam arthaH pralokaH vyAghratala puM0 eraNDa 153 zaGkhapuSpI strI. zaMkhAhUlI 254 vyAghranakhI strI0 borI zaGkhamAlinI strI. zaMkhAhUlI 254 vyAghrapAt puM0 koka zaGkhayUthikA , jUhI 238 pA0 vyAghrapAdopakaNTaka puM0 , 78 pA0 zaMkhayUthikA 239TI0 vyAghrapuccha , eraNDa 153 zakhAhvA zaMkhAhUlI 254 vyAghrI strI0 rIgaNI 194 zakhinI javAsI 277 vyADapatrikA strI0 cIbhaDI zakhinI 325 vyAdha puM0 kaNayara zakhinIphala puM0 - sirIsu 17 vyAdhinAmaka na. upaloTha 230 zaTI zvetakaGgu 395 vyAdhihan kiramAlau zaDhi 232 vyApya na0 upaloTha 230TI0 zaTha puM0 dhattarau 252 vyAla citraka 248 zaNa vyAladaMSTra gokharu na0 vraNa bhIlAmA 134 zaNaghaNTikA strI0 ghUdharu vrIhi vrIhi dhAnya 386 zaNapuSpI zaNDerI thoharI 50 pA. na0 kesara 234 pA. zatapatra zvetakamala 328 zakaTAkSa puM0dhava 92 pA. zatapado ____ strI. zatAvarI 296 zakaTAkhya 92 zataparvan vAMsu 165 zakambharAsa jahAri 367 zataparvA 359 zakala na. rohIsa 378 zakalin , 369 pA. zataparvikA 311 zakuphalA strI0 khejaDI 72 pA0 zatapAkI ciNauThI 293 pA0 zakulAkSaka puM0 gaDadUrvA 380 zatapuSpa kAkara hUle 383 zakulAdanI strI. jalapiMpalI 288 zatapuSpA strI0 soA 336 kaDU 299 zatapUrvA kalaMbI 359 pA0 zaka puM0 kuDau 16 TI0 zataprAsa puM0 zvetakaNayara 29 zakrataru arjuna 103 zatamUlA strI0 zatAvarI 296 pA0 zakrapatnI strI0 tulachI 224 zatamUlI " 296 zaRpuSpikA rADAgArI 317 pA0 zatavIryA nIMba 137 zvetadUrvA 380 zaGkara khejaDI 72 ,, 380 pA0 paMcamukhIrudrAkSa 142 zatavedhin puM0 amlavetasavizeSa 60 zaGkhadrAvaka amlavetasavizeSa 59 zatAvarI strI0 zatAvarI 295 zaGkhadharA strI0 jalabrAhmI 358 zatAhA strI. 336 zataparvA dro hAta :: na. zakeSTa :: : : soA Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zamI zAla zara zAli haimanighaNTuzeSAntargatAnA zabdAnAmanukramaH / 285 zabdaH liGgam arthaH zlokaH zabdaH liGgam arthaH zlokaH zaphA strI. padmakaMda 334 pA0 zAradI strI0 utpalazArivA 313 zabarapAdapa puM0 zvetalodhra 115 zAri puM0 bIau zamaTha zamaTha 353 zArivA strI0 utpalazArivA 313 strI0 khejaDI ,, candanazArivA 314pA. zamodhAnya na0 mASAdi zAGgasthA , karaja vizeSa 116 zamIpatrA strI0 khayarI 283 sAgu 102 zampAka kiramAlau 98 pA. zAlaparNI strI0 sAvanIla 273 zambarI udirakanI 326 meda 291 zamyAka kiramAlau 98 zAlamarkaTa puM0 bRhanmUlaka 357pA. zarakaDa zAlAmarkaTa zaraTA strI0 utpalazArivA 313pA0 kalamodana 387 zalATu puM0 bIlI 79 zAlika na. bAlatRNa 377 zalApu 79 pA. zAliparNI strI0 sAvanIla 273pA. zalyaka mayaNahala 126 bhedA 291pA0 zaza munilodhra 116 zAlIna bIhAlI 279 zazigandhikA strI0 nImAlI 241 zAlUka jAiphala 237 zaSpa puna0 bAlatRNa padmamUla zastradhAraNa puM0 ekamukhIrudrAkSa 143 zAleya bIhAlI 279 zAka puM0 zAka zAlmali puM0 strI0 sIbalI 104 zAlmalika zAlmalivizeSa 68 zAkajyeSTha vathuA 348 zAlmalI strI0 kuzAlmalI 68pA. zAkapuSpa kaira zAlmalIdala puM0 sAtavanau 96 zAkavIra vathuA 348 zAlyodanopama , 240 zAkazreSTha 348 pA0 zikhaNDinI strI0 jUhI 238 zAkazreSThA strI0 ciNauThI zAkAmla tintiDoka hiN / lavaGga 35 zAkhAmla amlavetasa zikhariNI strI. nImAlI 241 zANDilya zikharI strI0 AjhAjhADA 205 zAdvalA strI0 dro zikhigrIva puM0 zreSThabIau 101 zAbara zikhin , SaDakUtira 356pA. zArada sAtavanau 96pA0 zigru puM0na0 ziraghU amaraH, 96TI0 ziti strI0 SaDakUtira 356 pItamuMga 390 zitivara puM0 zAradI strI0 sAtavanau zitivArako jalapiMpalI ziphA padmakanda doDI pu. 4deg bIlI zvetalodhra 115 sirayU ato " Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gUMdI 260 " 286 dvitIyaM pariziSTam / zabdaH liGgam arthaH pralokaH zabdaH liGgam arthaH pralokaH zimbA strI0 khejaDI 73 zIghra na0 lAvaMjau 385 zimbika kRSNamuMga zaghraprarohin puM0 zaNa 272 zimbI mudagavanI 211 zIghrA strI. dAMtI 201 zimyA khejaDI 72pA. 201pA. zirivAraka puM0 SaDakUtira 355pA. zIta puM0 119 zirISa sirIsu 17 vetasa 129 ziroha sAtavanau 970 pIlu-veNu zirIruj zItapAkI ___ strI0 balA zirovRtta na. mirI ciNauThI 293 zirovRnta " 304pA. zItaphena puM0 arIThA 136 zilATaka sATahaDA 207 zItabhIru strI. kevaDI 242 zilATikA stra , 207pA0 zItalarajaH na0 kapUra zilAbhit pASANabheda 269 zItalA strI0 pATalAvizeSa 20 zilArikA strI sATahaDA 207pA0 vAsantI 249pA0 ziva puM0 kadambavizeSa 11 zItavIrya puM0 padamAku 175 gUgalu zItazivA strI0 . nIhAlI 278 zivakolikA strI. khejaDI zItasaha puM0 nirguNDI 184 zivadhU puM0 gUgalu zItasaMvAsA strI. vAsantI 249 zivabrahmI strI0 zaMkhAhUlI. 254pA0 zItA tejavatI 277 zivamallI bUa 289 zIdhupAdapa puM0 bIjaurau zivalomA khejaDI zIdhuvRkSa varuNA 132 zivA 72pA. zuka na0 kesara 234pA. zuka bAlatRNa haraDai zukaguccha na. thUNIyau 169 AmalA zukacchada zivA. strI0 mudagavanI 211pA0 zukanAza agathiyau 28 zaMkhAhUlI 254 aralU-ToTU musalI 264 zukanAsa agathiyau 28pA0 zivATikA , hiMguunI 266 zukapuSpa puM0na0 sirIsu 18 zizirephalA , kAkaDAsiMgI 192 thUNIyau 169pA. zizu puM0 munilodhra 116pA. zukapriya puM0 sirIsu zizugandhikA strI0 nImAlI 241pA. zukamAlaka 137 zizapA sIsama 69 zukavRkSa 18 yihidaa sIsamameda 69pA. zukeSTa , noba 137pA. zIkarA , vAsantI 249 zuktikA strI0 AMbilI 73pA0 " 18 nauMba sirIsu Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeSa vaDu " nIlikA 3 saMThi " , azoka 3 puM0na. : 208 102 haimanighaNTuzeSAntargadvAnAM zabdAnAmanukramaH / 287 zabdaH liGgam arthaH pralokaH zabdaH liGgam arthaH zlokaH zuktikAmlI strI0 AMbilI 56pA. zevAladalasambhava na. kAkarahUle 383 zuktiparNa sAtavanau puM0 atirikta zuGgo strI0 pIparI 40 zaikharika AjhAjhADA 204 zaitya dhAnya 386pA. aMbADao 47 zailuSa puM0 bIlI 79 zucipatrA , khejaDI zevala zuNThI 206 zaivAla zubhanAman puM0 arIThA 136 zokanAzana pu0 zuSirA strI0 nalikA zoNaka aralU 86TI. zUkadhAnya na0 yavAdi 400 zodhana kaMkuSTha 176 zUkazimbi strI0 kauMchi 301 zodhikA strI0 raktakAMga 395 zUkazimbI , 301pA. zonaka aralUTITU 86 zUnyamadhya nalu 374 zonAka ,, 86pA. zUnyA nalikA zophakara bhIlAmA 134 sAvanIla 274 zophanI strI. sATahaDA zUra pu0 sAgu zobhAJjana ziraghU 87 zUrpaparNikA strI. mudagavanI zoSaNa aralU 86pA. zUlin puM0 kiramAlau 98pA. zoSaharI strI. zamaTha zRgAlavarNA strI0 pIThavanI 198pA0 zauNDa jAiphala 237 zagAlavittA , zauNDI strI. pIpalI 305 zagAlavinnA 198 bIau 99pA. zRgAlikA strI0 vidArI 195 zyAmaka rohIsa 369 zRGgaka puM0 jIvaka sAmau 394 zRGgabera na0 zyAmakandA strI. ativisu 290 zRGgaberI gobhI 259 zyAmala pIpala 39 zRGgin aMbADao 47 pA. zyAmalapuSpaka kAsu 372 RSabhu 173 zyAmavalkala sirIsu 18 strI kAkaDAsiMgau 192 zyAmasAra vetakhadira 65 ativisu 29. kubau 128 zekharo kAmavRkSA 158 zyAmA priyaGgu 188 zepAla nIlikA 335TI. pIpalI 305 zephAlikA zephAlikA 186 zya mAka sAmau 394 zelu gUMdI 119 zyAmAgI strI. zvetadUrvA 379 zevala na. nIlikA 335TI. zyonAka aralU 86pA. zevAla zravaNazIrSA strI. moDatherI 216 211 zori na0 sUThi zaGgI strI. na0 Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 . " ato pa. dvitIya pariziSTam / zabdaH liGgam arthaH pralokaH zabdaH liGgam arthaH pralokaH strI0 moDatherI zvetakunda , zravaNA zvetakaNayara puM0 290 pIla unI 315pA0 zvetakumbhIkA strI0 pATalAvizeSa zravA 20 moDorI 215 zrAvaNI zvetacandana na0 candana 22 candana zrIkhaNDa 22 zvetadUrvA strI0 zvetadUrvA 380 zrIparNa araNI 85TI. zvetanAmA , zvetagiraNaI 308 zrIparNI strI0(na0) , 84 zvetanAmikA sivanI 93 zvetapATalA , pATalAvizeSa 20 kAyaphala 148 zvetapuSpa zvetakaNayara 29 puM0na0 varuNA zrIpuSpa lavaMga 132 zrIphala dantIvizeSa 203pA0 bolI puM0 zvetapuSpA zrIphalA AmalA strI0 83 zvetagiraNaI zvetapuSpikA. , 307 zrIphalikA gulI 250 zvetapuSpI dantIprakAra 203 zrImat RSabhu 173 zaMkhAhulI 255 zrImatI strI. mallikAvizeSa243 zvetaphala varuNA 132 zrIvarAka SaDakUtira 356 zvetabudhnA strI. zalinI - 325 SaDakUtira 356 zrIvAraka zvetamarica puM0 - zveta ziraghU 89 zrIvAsa zvetamUlA strI0 sATahaDI pIpala zrIvRkSa 38 zvetavacA zvetavaja zrIhastinI 355 zrIhastinI strI0 uMbarA zvetavalka zreyasI 81 zvetabRkSa varuNA 132 zvetazimbika vAla 392 rATha zvetasarSapa 294 zvetasarasava pATha 398 gajapIpalI zvetasAra zvetakhadira 65pA. dhyAha zvetaniguMDI 185 zvetasurasA strI0 bhyAhvaya lavaMga zvetasyandA zvetagiraNaI 308 zlakSNapatra AsadrA 62pA. zvetA , zvetapATalA 20pA. zliSTaparNa na. thUNIyau 168 utpalazArivA 313 ilIpadAri karaMjUyau 144 zleSmAtaka gUndI 118 SaTpadAtithi puM0 cAMpau 9 zvadaMSTra gokharU 200 SaTpadAnandA strI0 mallikA vizeSa 243 zvadaMSTrA 200pA. SaDaGga puM0 gokharU 200 puM0 zvasana mayaNahala 126 strI0 " 200pA0 zvitranI zephAlikA 186 SaDanta 201 zveta na. bAbaraucandana 24 SaDgrantha karajjavizeSa 145 zvetakandikA strI0 ativisu 290 SaDgranthA strI0 zar3hi 232 208 bIlI pApalI 307 bIlI SaDaGgI strI . puM0 Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " Mr " 73pA. . sarI haimaniNTuzeSAntargatAnAM zabdAnAmanukramaH / 289 zabdaH liGgam arthaH pralokaH zabdaH liGgam arthaH praloka SaDmanthA bI0 zvetavaja 312 samiddhara puM0 palAza 91 SaDsA strI0 AmalA samidvara 91pA. SaNDhatila puM0 zyAmatila vetatila 398 samudrAntA strI. vamanI 157 SaSTika " nIhibheda " pIka 17. dhamAsau 228 saktuphalA strI. khejaDI 72 samUlaka pIpalImUla 306pA. saGkoca kesara 234 saraktaka rAjAmra 123pA. 231pA. saraNA prasAraNI 342 saGkocapizuna 234 saraNI " 342pA. saGgara sAMgarI " 342TI. sarasIruha zvetakamala 329TI. saGgaraNa 73TI0 sarasvatI strI0 brAhmI sajjaka sAgu 102 sarAlaka AjaU 222pA. satIda piSpalavRkSa 41 strI0 uDada 389pA. satIna kalAyarA 388TI0 saroja zvetakamala 329 satInaka sarojanma satpuSpa na0 padma-sthalapadma 284 saroruha satyanAmA strI0 zvetazephAlikA 187 saroruha satyanAmnI " 187 pA. sarja satyavatI brAhmI 343 sarjaka 102 sadApuSpa puM. rohIDau 147 sarpagandhA strI0 sadApuSpin " bhAkumaMdAru 49 sarpaNa puM0 arjuna 103 sadApuSpI 239 sarpadaSTrikA strI. moDhAsiMgI 191 sadAphala puM. uMbarA sAkSI gandhanaulI 220 sannaka sAhvaya nAgakesara 11 saptacchada sAtavanau nImAlI sarvagranthika na. pIpalImUla 305 saptalA sAthari nIMba sarvatobhadra 136 samagandhin sivanI sarvatobhadrA usIra samajA strI0 286pA. sarvasAra tiniza majIThi 302 sarSapa sarasava 398 samantadugdhA thoharI sallaka aralU-TITa 86 samarAhvA balA 261 sallakI strI. sAlari 151 samaSThilA 353 sallika puM0 silhaka 107pA. samAjhA 261 savarNaka sAtavanau 95pA. , , khayarI 286 dhAnya 386 . jIvaka 364 sAgu naulI 22. sa 43 cAru 241 . janamAncanna khayarI sasya na. Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . hiMgu 290 dvitIyaM pariziSTam / zabdaH liGgam arthaH zlokaH zabdaH liGgam arthaH pralokaH kaNasaDA sasyazIrSaka ma0 100 sArI strI0 sAthari 341 sasyazUka " UMbI sAla puM0 sAgu 102 TI. sasyasaMvara puM0 sAgu 102 sitazimbika, vAla 392 TI. sahakAra sugaMdha AMbau 122 sitA strI zvetadUrvA 380 sahacara vAna uvizeSa 246 sitAbhra na. kapUra 34 sahadevA strI. sahadevI 258 sitAmbhoja " *vetakamala 330 mahAbalA 262 siddhadAru puM0na. saralau 108 sahadevI , sahadevI 258pA0 siddhavRkSa puM0 silhaka 107 sahasrapatra na. zvetakamala 328 siddhArtha zvetasarasava 398 sahasravIyaryA strI. zatAvarI 297 siddhi Rddhi-vRddhi 174 zvetadUrvA siddhiyuga " 174 pA0 sahasravedhi na. sinduka nirguNDI 184 sahasravedhin puM. amlavetasavizeSa 60 sinduvAra " sahasrAjhin puM0 pIlu-veNu 139 sinduvAraka " 184pA. mahA strI0 sevaMtrI 244 sinduvArikA strI0 184 soA sillaka puM0 . silhaka 107 pA0 sahAcara vAnauvizeSa 246 silhaka 107 saMvaraNI strI0 zatAvarI 297 siMha kesara bakula saMvartaka puM0 baheDA 82 siMhapaNikA strI0 araDUsA 160 saMsparzA jaMtuSAra siMhapuccho " pIThavanI 199 saMharSA 285 pA0 siMhamukha puM0 araDUsA 160 sAhara sAMgarI 73 pA. siMhavRttA strI0 mASavanI 210 pA. bhaart strI0 sAyari 340 siMhavRttA 210 sAdhupAdapa bIjaurau 54 pA. siMhikA araDUsA 160 sAdhuvRkSa gharuNA 132 pA0 siMhI DolharI 195 sAnuja tuburu 160 sItya na. dhAnya 386 na. padma-sthalapadma 283 sIdhupAdapa puM. bIjauraTha 54 pA. sAnumAnaka 284 sIdhuvRkSa varuNA 132 pA0 sAra candana 23 sIrin rADAgArI 317pA. sAraNA strI. prasAraNI 342 DAbha 371 sAraNI " 342 pA0 sIhuNDI thoharI sAraphala pArApata 141 sukanda DUMgalI 339 sAravRkSa puM0 dhamaNau 106 sukumArA strI. nImAlI 241 sArasa tumburu 160 sukezaka rAjAmra 123pA. sArAmla pArApata 110 sukozaka 123 para strI . 285 Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E 50 a : : . - . 0 145 padamAku gohUM 392 . :: , 0 kaNayara : suraktaka haimanighaNTuzeSAntargatAnAM zabdAnAmanukramaH / 296 zabdaH liGgam arthaH zlokaH zabdaH liGgam arthaH zlokaH sukha na. Rddhi-vRddhi 171 subhagA strI0 mallikAvizeSa 243 sukhodbhavA strI0 sUMcali 346 subhanin puM. ziraghU sugandha thUNIyau 169pA. subhajana " sugandhaka kaNayara 29pA0 'subhikSA strI0 dhAhuDI 150 kaMkoDA 362 sumana puM. sAtavanau 97 gandhatRNa 370pA0 sumanas karaMjUyau sugandhA strI0 naulI . 220 175pA. kAlaujIrau 337 jahAri 367 sumanA strI0 jAi 236 sugandhi bIau 101 sumUlaka na. pIpalImUla 306 elIyau 233 vIraNa 384 sugandhika 26 sumUlA musalI. 261 kaMkoDA 361pA0 na candanavizeSa 26TI. gandhatRNa 370 puM0 rAjAmra 123 mahAzAli 387 suraGgaka na. candanavizeSa 26 sugandhipatrA strI0 jAMbU 125 suraGgA strI0 kAyaNI sutA zephAlikA 186pA0 surajI ziraghU 88pA0 sutiktaka puM0 mIba candana sutiktakA strI0 kaDUI 321pA. strI0 sAlari sutiktikA " pIsoDI 321 padamAku 175 sutejana puM0 dhamaNau . 106 strI. ekAMgI 282 strI. thoharI surasA zephAlikA 186 suniSaNNa puM0 ' SaDakUtira tulachI 223 suparNaka " sAtavanau 95 surUpA mallikAvizeSa 243 kiramAlau sulomazA kRSNamAMsI supAdI strI0 haMsapadI 287 suvarcalA strI. sUcali supAva poparI arjuna 103pA0 supuSpa zaNa 272 suvarNaka sAtavanau 95pA. supuSpaka puM0 kadambavizeSa 15 kiramAlau 97pA. supuSpA strI0 nIlanirguDI 185 strI0 mallikAvizeSa 243 supUraka puM0 bIjaurau 53 bAbacI 218 suprabha padamAku 175 suvasanta puM0 amItau suprasarA strI0 prasAraNI 342 suvasantA vAsantI 249 suprasArA 342pA0 151 suphala puM0 AMbau 122 zephAlikA 186 - surabhi pu. 152 - sudhA 3 282 " - - - Go suvarNa suvarSA suvallI - - suvahA sAlari Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaM pariziSTam / :: :: :: :: suSavI " brAhmI :: 292 zabdaH liGgam arthaH zlokaH zabdaH liGgam arthaH zlokaH - suvahA strI0 rATha 219 sarIyaka puM0 saireyaka 246Ti0 gaMdhanaulI 221 saireyaka vAnauvizeSa 246 dhUlIkyaba suvAsa somarAjI bAbaco 218 suvAsantI strI. amItau 38pA0 somavalka puM0 zvetakhadira 65 suvrata puM0 bUjha 289 kAyaphala 148 strI. suvratA zaDhi 232 brAhmI somavallarI strI 343 kAlaujIrau 337 somavallikA , bAbacI 218 ,, kArelI 359 somavallI guDUcI 318 suSeNaka pu.na. karamadA saugandhika na0 zuklazArada utpala 332 suravA strI0 sAlari 151 rohIsa jAipala saumanasa susvarA 237 trAyamANa 226pA0 suhRt saumanasAyanI strI0 jAikalikA 236 tumburu sUkSmapatra saura Asadra ,, 160pA. sUkSmaparNA strI. saurabha pIThavanI 198 sUkSmailA elacI saurasa strI0 . sauvIrI bori 71 sUcipatra puM0 SaDakUtira 355 sUcI _strI0 skandhajanman puM0 sUtanAzanI mAgakesara skandhabhUSaNa 312pA0 , guMcha u stamba hiGgu sUpadhUpana 265 stambakari dhAnya sUraNakaMda , 386 sUraNa 344 tilaka arjuna strInirIkSaNadohada puM0 103pA. strIpAdAhatida azoka sUrpaparNikA mudagavanI 211pA. strIpuSpa na. lavaGga 36pA. saryapaNikA " " strIpriya puM0 azoka 3 sUryaparNI strI0 mASavanI 210pA. lavaGga . 365 strayAhvaya sUryaputra mayaNahala 127 sthalagaNDIra " 354 sUryasaMjJa. bhIlAmA 135 sthalaparkaTa karamadA 51pA. sekima mUlA 357 sthalaparkeTa na. " 357Ti. varuNA 132 sthalazRGgATa gokharU 199 gUMdI selu 119 sthApanI pATha 294 silhaka 107pA0 selUka sthAyinI 294pA. arjuna 103 sthAlI pATalA strI0 vAsaMtI 249 sthAleya bRhanmUlaka 358pA. sehuNDa thoharI 50pA. sthiraka zAka strI. rADAgArI 317 sthirasAra 371 DAbha vaja :: Pr sUrpaNa na. strI . " sevya sevyA puM0 merI Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ strI. puM0 puM0 hayuSA snAyu . TH snuka haimanighaNTuzeSAntargatAnA zabdAnAmanukramaH / zabdaH liGgam arthaH pralokaH zabdaH liGgam arthaH pralokaH sthirA strI0 sAvanIla 274 svAdukandA strI0 vidAri 195 sthUla kiramAlau 99pA0 svAduphala puM0 dhamaNau 106 sthUladarbha zarakaDa 376 svAdumastaka , mahAkhajUri 178 sthUlapatra munilodhra 117 sthUlaparkaTa puM0na. karamadA 51 hajI bhADaMgi 275 sthUlaparNa sAtavanau 96 haTTavilAsinI " haladra 214pA. sthUlavakSa munilodhra 115pA. haTha puM0 phaMgAzAka 335 sthUlavalka hapuSA strI. hayuSA 270pA0 sthUlavalkala zvetalodhra 115 hayapriya java 388 sthUlailA strI0 kaMkolI elA 32 strI. yuSA 270 sthoNeyaka thUNIyau 169 haraNa puM0 DUMgalI 340 strI0 kAyaNI 269 muMga snigdhadAru puM0 saralau 108pA. haricandana puM0na. raktacandana 25 snigdhaparNI pIlaunI 316 harita thUNIyau 169 thoharI 49 snuhi haritA strI . haladra 214 snehaviddha devadAru 109 zvetadUrvA 379 spRkkA strI0 pIka 170 haritAlI sphaTika kapUra haridrA 213 sphuTI strI0 cIbhaDIpakvaphala 364 dAruhaladra 167 puM0 TauMDU 113pA0 hariparNaka sphUrjana " 113 harimanthaka ciNA 389 syandana azoka 3 harimanthaja kRSNamuMga 391 syonAka aralU-TITU 86 harivAluka na0 elIyau savA strI0 pIlaunI 315 harItakI strI . haraDai sraMsin pIla veNu 139 kalAyarA 389 khuvAvRkSa koka halinI strI. rADAgArI 317 devadAru 109 halipriya puM0 kayaMba 12 svarNalatA strI0 pIka 171 halimocI jalabrAhmI 358pA. mAlakAMguNI 209 halImaka zAka 104 svarNazephAlikA " kiramAlau 99 hallaka na. raktasaMdhiutpala 332 svalpakesara kAMcanAra havirmantha araNI svastika SaDakUtira 355 hastikarNa , eraNDa 154 svAdukaNTaka koka hastikozAtakI strI0 hastikozAtakI 323 gokharU hastidantaka puM0na0 mUlA 356 " sphUrjaka " mUlA " 233 svargadruma strI0 Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 dvitIyaM pariziSTam / hRdyA pa hArI zabdaH liGgam arthaH zlokaH zabdaH liGgam arthaH pralokaH hastidantI strI0 dantIprakAra 202 / / hRdya gandha puM0 bolI 80 hastiparNaka puM0 eraMDa 154 hRdyagandhA jAi 236 hastipippalI strI. gajapIpalI 307 sAlari 151pA0 hastipipalI , 307pA0 hemakesara nAgakesara 10 hastimayUraka ajamoda 256 hemakSIrA strI. kSiriNI 324 hastivAraNI strI0 karajavizeSa 145 hemadugdhaka puM0 uMbarA 42 hastivAruNI karajabheda 145pA. hemapuSpa azoka . 4 hastiviSA keli 161 hemapuSpaka cAMpau haMsapadI , haMsapadI 287 hemapuSpikA strI0 rIgaNI 194 haMsapAdikA , haMsapadI " suvarNajUhI 239 hAridraka puM0 kayaMba hemazikhA kSiriNI 324 strI0 sivanI 94pA0 hemazikhI " 324pA. hArya puM0 baheDA 82 hemAhvaya pu. nAgakesara 11 hiGagu puM0na. hiMgu 265 hemAyA kSiriNI 324 higuniryAsa puM0 nIMba 137 haima puM0 kirAyatA 229 hiGagupatrI strI0 hiMguutrau 266 haimavatI strI0 : haraDai 80 hijjala ijara 128 zvetavaja 312 hintAla hitAla 181 kSiriNI 324 tRNavRkSajAti 183 hrasvagavedhukA " gAMgeTI himajA strI. 232 hasvapuSpa puM0 mahADola 112 himavAlukA kapUra 33 hrasvaphala himAvatI ziriNI 324 hrasvAGgaka jIvaka himAhava puM0 kapUra 33 hrAdA strI. sAlari 151 hilamocI strI0 jalabrAhmI 358 puM0na0 kaGakuSTha 176 hiMsA 281 hrAsA strI . mudagavanI 211 na. kesara 234pA0 hrAsI " 211pA. hIrA strI0 sivanI 94 / / hrobera vAlau 231 166 zaDhi hrAsa , chaDa hIra Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *tRtIya pariziSTam / hemacandrIyanighaNTuzeSaTIkAkRnirdiSTalokabhASArUDhanAmnAM saMskRtabhASArUDhAnye kArthikAni nAmAni / [prastutapariziSTagatasaMskRtazabdakadambakamadhyagatA aGkA nighaNTuzeSamUlazlokAGkasUcakA : samavagana 'azoka-azoka strIpriya zokanAzana syandana alasa vajula madanAvAsa strIpAdAhatidohada [strI. pAdAhatidauhRda pu.]3 hemapuSpa karNapUra kahe lli madhumaNDana piNDapuSpa [piNDIpuSpa pu.] latAvRkSa paulomIdruma rohiNIdruma 4 / baula--bakula madirAgandha kRSNatvak madyadohada [madyadauhRda pu0] drAkSAphala gUDhapuSpa kesara siMha kesara 5 vizArada guDapuSpa / bakulaphala-parpaTa / 'tilaku-tilaka pUrNaka channakusuma mukhamaNDana 6 citraka kSuraka recin strInirIkSaNadohada / *kAMcaNayaru--kovidAra bhadradAru kAJcanAra yugacchada 7 tAmrapuSpa camarika kuddAla kuNDalin kulin kAJcana mAlukAparNa kudAra svalpakesara [yamalapatraka TI0] 8 / "cAMpau-campaka kAJcana hemapuSpaka SaTpadAtithi kusumendra varalabdha kumArIvallabha cala 9 cAmpeya kusumArogya kalikAgandhaphalin / 'nAgakesara--nAgakesara nAga kesara hemakesara 10 darvIsaha [dArUsaha pu.] duSpraroha cAmpeya skandhabhUSaNa nAgapuSpa kumbhaphala hemAhvaya sAhvaya dvipAhvaya 11 / nAgakesarapuSpacUrNa-karikusuma puSparocana / kadamba--kadamba pItadAru prAvRSeNya halipriya 12 hAridraka kAdambarya [kadambayaM pu0 pulavin prvtaah| mba-dhUlIkadamba ambaSTha suvAsa vRttapuSpaka 13 / dhArAkadamba-dhArAkadamba araNi vizvarUpa mahau jas / nIpakayaMbabheda-nIpa dIpana dhUrta narta dhUvAraka ziva 14 mahAkadamba priyaka ghaNTApuSpa supuSpaka / 'kuDau-kuTaja koTaja kohin vatsaka girimallikA 15 vRkSaka mallikApuSpa kaliGga pANDura druma indravRkSa yavaphala dIptabhadrA uDumallikA 16 / * prastutapariziSTagatAH TippaNyaH sUratanivAsizrIbApAlAlabhAIvaidyamahAzayAdavagamyAtra niSTaGkitAH 1. strIpAdAhatidohadapratyayo'zoko na dRzyate / yo'sya gUrjaragirAyAM 'AsopAlava' iti pravAdo vartate so'samIcInaH / azoka-Saraca indica, AsopAlava-Polyalthia longiolia iti AMglabhASAprasiddha vRkSadvayaM sambhAvyate, atrApi strIpAdAhatidohadalakSaNaM na nirNItamasmAbhiH / / 2. (1) borasallI (2) morasallI // 3. asya samyaka paricayo na jJAtaH, asyaWedlandia linctoria iti leTInazabdaH sambhAvyate // 4. (1) kacanAra (2) kAMcanAra (3) pILo caMpo (grAmINagurjarabhASAyAm) // 5. caMpo / asya (1) kSIracaMpaka, khaDacaMpo, kheracaMpo (2) nAgacaMpo (3) pItacaMraka, svarNacaMpaka (4) lIlo caMpo ityAdi bhedA upalabhyante // 6. nAgakesara // 9. kadaMba // 8. kddo|| Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 tRtIyaM pariziSTam kuTajaphala--indrayava / kuTajabIja--bhadrayava / 'sirIsu--zirISa viSahan bhaNDin bhaNDIra zaGkhinIphala 17 mRdupuSpa zukapuSpa zukavRkSa zukapriya kapItana [kapItaka pupA0] karNapUra bhaNDila zyAmavalkala 18 / "pADalA--pATalI pATalA sthAlI [kAcasthAlI TI0] amoghA [moghA pu.] toyAdhivAsinI vasantatI kAmadUtI kumbhIkA [kumbhikA TI.] kAlavRntikA [kAlA TI0] 19 / zvetapATalA---vetapATalA [ vetA pATalA pu0 ni.] kASThapATalA zItalA zvetakumbhIkA kube rAkSI phaleruhA 20 / agara-agaru aguru loha vaMzikA [vaMzikam ni0] vizvarUpaka kRmija pravara rAjA jauGgaka [jogaka pu. yogaja ni0] anAryaja [anAryaka pu. ni0] 21 / malligandha agaru--malligandha maGgalyA / kRssnnaagru--kaaktunnddk| 'candana--zrIkhaNDa malayA candana zvetacandana 22 gozIrSaka [gauzIrSa TI0] gandhasAra bhadrazrI tailapaNika phalakin surabhi sAra mahArha rohaNodbhava 23 / bAbarau candana--barbaraka vetanirgandha barbarodbhava / / "ratAMjaNI raktacandana-raktacandana kSudracandana bhAskarapriya 24 tAmrasAra raktasAra lohita haricandana / pataMga--kucandana patrAGga pataGga [pattA pu0 ni0] paTTaraJjana 25 suraGga raktakASTha pattura tilapaNikA / 'kaNayara--drumotpala vyAdha parivyAdha sugandhika [sugandhaka ni0] 26 / gandharahitakaNayara--karNikAra niSIdha pItapuSpaka / "punnAga-punnAga mahAnAga kesara raktakesara 27 devavallabha kumbhIka tuGga puruSanAmaka / 'agathiyau--agastya bahusena [vaGgasena ni.-zukanAza [zukanAsa ni0] munidrama 28 / pravetakaNavIra-karavIra kaNavIra zvetapuSpa azvamAraka pratihAsa zataprAsa avaroha [azvarodha ni.] kusumodbhava [azvahan azvaghna zvetakunda TI0] 29 / raktakaNavIra--laguDa caNDAta [caNDAtaka TI.] caNDa gulmaka / 'tamAla-tamAla kAlaskandha tApiccha rajjana vasu 30 / 1degtamAlapatra--tamAlapatra vasvAkhya [vastrAkhya pu0 ni0] romana [romaza pu. ni.] tAmasa dala / "elacI--sUkSmailA candrabAlA drAviNo [dAviDI ni0] niSkuTi tuTi 31 kapotavarNikA tucchA koraGgI bahulA tulaa| 12kakolI elA- sthUlailA bRhadelA patrailA [bhadailA ni0] tvaksugandhikA 32 tridivodbhavA pRthvIkA ___karNikA tripuTA puttaa| 1. (1) kALIyo sarasa :(2) srsddo|| 2. pADalA // 3. agara // 4. caMdana // 5. ratAMjalI // 6. kaNera // 7. (1) punnAga (2) UMDI (mahArASTra) dIpaprajvAlane'sya tailamupayujyate // 8. agathio // 9. tamAla // 10. tamAlapatra / 11. elacI // 12. elaco / / Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haimanighaNTuzeSaTIkAntargatAH saMskRtazabdayutA lokabhASAzabdAH / 297 'kapUra -karpUra ghanasAra himAhva himavAlukA [himavAluka pu. ni0] 33 sitAbhra zItalarajas sphaTikA cndrnaamk| kola-kakkolaka [kaGkolaka ni0] kaTuphala kolaka [komaka ni0] mAdhavoSita [ bhAgadhotthita saM0 pu0ni0] 34 kola kozaphala kora mArIca dvApa [Dopa saM0] / 'lavaGga-lavaGga zikhara divya bhRGgAra vArija lava 35 zrIpuSpa ,yAhvaya [strIpuSpa stryAhvaya saM0] devapuSpa candanapuSpaka / nalikA-nalikA kotAhi [kapotAghri ni0] nirmadhyA zuSirA 36 naTI aJjanakezI dhamanI zUnyA vidrumvllii| amIta u-atimukta maNDaka [muNDaka saM0 pu.] puNDaka bhramarotsava 37 parAzraya suvasanta [suvAsanto ni0] kAmuka mAdhavI ltaa| "pIpala-pippala [viSpala pu.] bodhi azvattha zrIvRkSa calapatraka 28 maGgalya kezavAvAsa zyAmala dviradAzana / "pIMparI-gardabhANDa kandarAla chAyAvRkSa kamaNDalu 39 plakSa vaTa plava [vaTa plakSa saM0 vaTaplava nika vaTapliva pu0] zuGgI [tuGgI pu.] supArzva cArudarzana kapItana kapIta [kapIna saM0 ni0] pItana plavaka 40 / parkaTi piSpalavizeSa--parkaTi [karpaTI ni0] parkaTin [parTakin saM0 parkaTa pu.] plakSa satIda [satITa saM0] lakSaNa jaTin naTI / vaDa-vaTa vaizravaNAvAsa nyagrodha bahupAd dhruva 41 skandha janman raktarula kSIrin zuGgo vanaspatiH / 'uMbarA - udumbara jantuphala[kRmiphala TI.] yajJAGga hemadugdhaka 42 sadAphala vasuvRkSa *vetavaraka mazakin / kAlaMbarI-kA kodumbarikA phAlgunI phalguvATikA [phalgu vATikA saM0]4 3 phalgu AjI phalabhArI malayU [phalayU ni0] [phalA ?la)rAjI ni0] / 10rAyaNI rAjAdana rAjanyA kSIrikA priyadarzana 44 kariniya dRDhaskandha madhuphala rAlaphala[rAjaphala ni0] nRpaH / "piyAla-piyAla rAjavRkSa bahuvalka dhanuSpaTa 45 sannAdra kharaskandha cAra [kharaskandhavAra pukatApa svllbh| aMbADao-AmrAtaka varSa kina kapicUta [kapibhUta saM0] ka papriya 46 kapItana pItanaka tanukSIra amlapATaka [amrapATaka saM0pu0ni0] zuGgo [zRGgo saM0 pu.] kapirasADhaya dRSyaphala bibhISaNa 47 / Aku-arka vikIraNa ahi [bhAskara ravi TI.] jambhala AsphoTa [Askota saM0pu.] viSkira [vicchura saM0 vicchUra pu0] kSIra arkaparNa / AkumaMdAra-rAjArka alarka gaNarUpaka 48 ekASTIla sadApuSpin [sadApuSpa ni0] mandAra prtaaps| 1. kapUra / / 2. (1) caNakapAbA (2) cInikabAbA // 3. 'mAgadhosthita' iti pAThaH sampagava bhaaste|| 4. (1) lavaMga (2) lavIMga // 5. popaLo / 6. pIpaLo // 5. vaDa / / 8.(1) uparo (2) umrddo|| 9. DheDa umaraDI // 10. (1) rAyaNa (2) rANa // 11. cAroLI // 12. aakddo|| Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -298 . tRtIyaM pariziSTam / 'thoharI-snuho vajra mahAvRkSa asipatra [asiputra saM0] snuha [cuk pu0 ni0] sudhA guDA [guDa pu.] 49 samantadugdhA sIhuNDa [siMhatuNDA TI0, sehuNDa ni0] gaNDora [gaNDerI saM0] zaNDero pu. ni0] vajrakaNTaka [vakakaNTaka saM0 cakrakaNTaka ni0] / karamadA-karamarda karamanda [karamada ni0] karAmlaka [karAmraka saM0 pu0 ni0] suSeNaka 50 sthUlaparkaTa [sthalaparkaTa pu0 sthalapakeMTa ni0 sthalaparTaka saM0] Avigna [Avighna pu.] kRSNapAkaphala / jambIra-jambIra jambhala jambha jambhIra [jambhIla saM0pu0ni0] dantaharSaNa 51 dantazaTha vaktrazodhin gambhIra rocana / karaNA-karuNa chAgalAkhya mallikAkupuma priya 52 / "bIjaurau-bIjapUra bIjapUrNa pUraka phalapUraka supUraka mAtuluGga kesarAmla amlakesara 53 varAmla bIja luGga rucaka madhyakesara kRmighna gandhakusuma kesara zIdhupAdapa [sIdhupAdapa pu0 sAdhupAdapa saM0 ni0] 54 / bIjapUravizeSa - mAtuluGgI [mAtuliGgI pu0] vardhamAnA madhurA madhukarkaTI [madhukukkuTI saM050] madhuvallI pItapuSpI [pUtipuSpI saM0 pu. pUtipuSpA ni0] devadUtI mahAphalA [mahAbalA ni.] 55 / 'AMbilI-amlIkA [amlikA ni.] cukrikA amlA zuktikA amlikA amblikA [zuktikAmlI cikAmlikA saM0 pu. ni0] cukA ciJcA tintiDIkA [tintaDIkA TI0] tintilA guDapuSpikA [tintiDI gurupuSpikA ni.] 56 / tintiDIka-vRkSAmla amlavRkSa tintiDIka mahIruha zAkAmla amlazAka amlapUra raktapUraka 57 / 'amlavetasa-amlavetasa bhIma bhedana raktapUraka rudhirasrAvaka cuka mAMsAri vAtikapriya 58 ___ zAstrAmla vetasAmla amla tintiDIka rsaamlk| hInaamlavetasa-zaGkhadrAvaka / etadbhedanAma-zatavedhin sahasravedhin / uttamaamlavetasa-bAladrAvaka [vAladrAvaka saM0pu. lohadrAvaka ni0] / etadbhedanAma-zatavedhin sahasravedhin 59 / / "kauThI-kapittha vAnarAvAsa gandhapatra kapipriya 60 puSpaphala dadhiphala dadhistha grAhin manmatha akSispanda [akSisyanda saM. ni.] dantazaTha rAjAmra cirapAkin 61 / 12AsadrA-azmantaka sUkSmapatra [lakSNapatra saM0 pu0 ni0] pASANAntaka indraka amlapatra tAmra puSpa [tAmrapatra saM. pu. ni.] kuzalin yamalacchada 62 / nAriMgu-nAraGga nAgaraga tvaksugandha mukhapriya airAvata yogasAra yoSidvaktrAdhivAsana [yogin takA dhivAsana saM0 pu0 ni0] 63 / "khaTira-khadira raktasAra kaNTakina dantadhAvana dintadhAvanam pu0] gAyatrI bAlapatra jihmazalya [vAlapatra jihvAzalya saM0 pu0 calapatra bahuzalya ni0] kSitima [kSitikSama saM. pu0ni0] 64 / 1.thora // 2. karamadA / 3. lIMbu // 4. na samyagavagamyate // 5. bIjorU / / 6. (1) AMbalI (2) AmalI // 7. (1) girdezamAk (yunAnI) (2) dAsarIyA (rAjasthAnI) // 8. amalaveta // 9-10. hInottamabhedA prAyo'traivopalabhyete // 11. koTha / / 12. (1) Asotaro (2) AsotarI (3) jhIMjhI // 13. naarNg|| 14. khera / / Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haimanighaNTuzeSaTIkAntargatAH saMskRtazabdayutA lokbhaassaashbdaaH| 219 zvetakhadira-sita kadara kAmuka [kArmuka saM0 pu. kArmaka ni0] kunjakaNTaka somavalka nemivRkSa zyAmasAra [vetasAra ni0] pathidruma 65 / 'araMju-vidakhadira arimeda [irimeda ni.] godhAskandha aramedaka ahimAra arima pUtyarimeda mukhazodhana 66 / sIbalI-zAlmali tUlinI mocA picchilA cirajIvitA [virajAvitA ni0] kukkuTI pUraNI raktaku. sumA ghugavallabhA 67 kaNTakADhayA nalaphalI / 'zAlmaliniryAsa-picchA veSTaka / zAlmalivizeSa-kuzAlmali zAlmalika zecana kUTazAlmali 68 / sIsama-ziMza ga [zizi // ni0] mahAzyAmA picchilA pANDuracchatA kRSNasArA aGgAravarNA / ziMzapAvizeSa-aguru [guru saM0] 69 / ziMzapAvizeSa-kuziMzamA [ kuzizi ga ni0] bhasmagarbhA kapilA bhasmapiGgalA / 'bori-darI kuAle [kuli ni0 kavalo pu0] kolI [keli saM0] karkandhu phalitacchadA[phemila cchadAsa0pu0ni0] 70rASTravRddhi karI kolI sauvoro vajra salyikA [vajrazilyikA pu0ni0] ghuTTA [ghuTA pu0ni0] ghoNyA gopaghoNTA [kuhAghaTTA ni0] vyAghranakho gRdhranakhI 71 / 'khejaDI-zamI saka tuphalA [zakurulA saM0pu.] lakSmI zimbA [zimyA pu. zivA ni0] tuGgA agni pAdapa anapripA bhasma kASThA zaGkara ziva kIlikA 72 zivA alomA [zivalomA ni.] AyataphalA lomavinAzinI pAmavinAzinI lomavinAzanI pAmavinAzanI pu0 maGgalyA shuciptraa| "sAMgarI-saGgaram [saGgaraNa TI0 sAGgara ni0] 73 / 'hiMgoTu-iGgudI tApasataru mArjAra karakIlaka [kaNTa kIlaka sa0pu0 kaNThakITaka ni0] binduka [viduka pu0] tiktamajjA pUtipuSpa pUtiphala 74 / "gUgalu-guggulu pura durga mahiSAkhya [mahiSAkSa saM0ni0 mahiSAkSya pu0] palaGkaSa jaTAyu kAlani ryAsa vAsavanAmaka ulUkanAmaka 75 naktaJcara [naktacara pu0 ] zivadhUpa kumbholUkhala. kam [kumbholukhalakaH ni0] ziva / pAribhadra -pAribhadra nimbataru mandAra pArijAtaka 76 / "kahara-kayara-karIra tIkSNasAra zAkapuSpa mRdUpuSpa [zAkapuSpa mRduphala ni0] marujanman gUDhapatra [patra ni0] pranthila Rkara 77 / kAMka-vikaGkata suvAvRkSa prandhila svAdukaNTaka kiGkaNi [kiGkiNi saM0 kekaNi ni0] kAkapAda vyAghrapAd gopakaNTaka [vyAghrapAdopakaNTaka ni0] 78 / 13bIlI-bilva mahAphala zyAhna zalATu [zalApu saM0] pUtimAruta mahAkapitthaH [mahAkapitthaM ni0] zANDilya zai ThUSa nIlamallikA 79 zrIvAsa zrIphala hRdyagandha [hRdya gandha saM0] mAlUra krktt| 1. (1) gaMdhIlo khera (2) goraDa // 2. (1) sImaLe (2) seMbaLo // 3. mocarasa // 4. sIsama // 5. borddii||6. khejaDI // 7. saaNgrii|| 8. hiMgorI // 9. gUgaLa / / 10. pAMDharavo // 11. kera // 12, vIkaLo / 13. bIlI / / Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaM pariziSTam / 'haraDaha-harItakI jayA pathyA haimavatI abhayA amRtA 80 kAyasthA [vayaHsthA TI.] pUtanA [pRtanA TI.] cetakI avyathA zreyasI zivA / 'baheDA-vibhItaka bhUnavAsa vAsanta akSa baheTaka 81 saMvartaka varSaphala kalka hArya[kaliyAsa ni0] kali druma karSa dainya [daitya pu0 dotya ni0 divya saM0] madhuvIja dharmadveSin bibhedaka [vibhedaka saM0 pu0] 82 / AmalA-AmalakI zivA dhAtro vayaHsthA SaDarasA amRtA parva kITA [parvakADhayA ni0] tiSyaphalA mAkandI zrIphalA 83 / / araNo-araNI agnimandha tarI [takArI saM0] vaijayantikA jayA jayantI zrIparNI kaNikA gagArikA [gaNikA rikA saM0pu.ni.] 84 tejomantha havirmantha nAdeyI vahnizocana / "aglU-TITU-Alu TuNTuka [DuNDusa saM0 dundaka ni0] dIrghavRnta [darghavRnda saM0] naTa kuTannaTa 85 syonAka [zyonAka ni0 zonAka saM0] zonaka jamb zukanAza [zoSaNa jambuzukanAsa ni0 zoNaka TI.] kaTambhara mayUrajaGgha kaTvaGga sallaka priyajIvaka 86 maNDU kaparNa patrorNa [pattorNa saM0 pattUrNa pu.] gopavRkSa muni druma / 'ziraghU-zigru zobhAJjana tIkSNagarbha [tIkSNagandha saM0 pu. ni0] mUla rUpallava 87 vidhyarAtikaH akSIva [vidradhyarAtikA kSIva saM0 vidradhyarAtiH pu0 ni0 kAkSIva ni0 kAjhIva pu.] mukhabhaja subhajana daMza [dRza ni0] akSIba subhaGgin [suraGgin saM0 pu0 ni0] mocaka madhugRJjana 88 / pravetazigru-vetamarica / raktazigru-madhuzigruka / "tiniza-tiniza citrakRt [rathakRt ni0] nemi vaJjula rathasAdhaka 89 dIrghavRkSa cakrakAra [cakrakara saM0 pu. kavara ni0] rathanAman atimuktaka azmagarbha sarvasAra kramasandhAraNa 90 / "palAza-palAza kiMzuka parNa kharaparNa tripatraka trivRntAsya [trivRtAkhya ni0] raktapuSpa [raGgapuSpa saM0 pu.] kSa razreSTha samiddhara [kSArazreSTha samidvara saM0 pu. ni0] 91 bIjasneha bAtapoSa [vAtapodha ni0] yajJiya [yAjJika saM0 pu. ni0] brahmapAdA / dhava-dhava bhArodvaha gaura zakAkhya [zakaTAkSa saM0 pu. sakaTAkSa ni0] dhurandhara 92 kulAva nandita [nandila saM0] / 10sivanI--zrIparNI kAzmarI kRSNa vRntikA [kRSNA vRntikA ni0] madhuparNikA 93 gambhArin [kambhArin Ti.] sarvatobhadrA kajjalA [kadaphalA ni0] bhadraparNikA vihArin [vihIrA ni0] kumudA hIrA [hArin ni0] mahAkumbhI kazmarI 94 nityabhadrA mahAbhadrA kAzmarya madhumatI [madhuparNI ni0] / 1. haraDe // 2. baheDA // 3. AMbaLA // 4. araNo // 5. aralU = aralavo (gu0), TITU = TeMTU (gu0)| bhinnavRkSadvayamidam // 6. (1) saragavo (uttaragurjare) (2) segaTo (dakSiNagurjare) // 7. taNacha // (khAkharo // 9. (1) dhAvaDo (2) bhUtavAkaro // 10. sIvaNa // Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haimanighaNTuzeSaTIkAntargatAH saMskRtazabdayutA lokbhaassaashaadaaH| 301 'sAtavanau-sAdaDiu-sattAlU-saptacchada zuktiparNa guccha puSpa [gandhapuSpa ni0] suparNaka [suvarNaka saM0 savarNaka ni0] 95 sthUlapaNa dIrghavRkSa dIpavRkSa saM0 pu. ni0] zAradI [zArada ni.] viSamacchada mada gandhi vizAlatvaca gaja dvaSu zAlmalIdala 96 ziroruj devaviTapin [ziroru gehaviTapa ni0] sumanasa grahanAzana / 'kiramAla u-Aragvadha kRtama la karNikAra suparNaka [suvarNaka saM0 ni0] 97 pItapuSpa dIrghaphala zamyAka [zampAka pu0 ni0] caturaGgula vyAdhihana Arevata cUlin [recanazUlina saM0 pu0 revata sthUla ni] prAha rAjapAdapa 98 ArogyazimbikA [Arogya zivikA saM0] varNin svarNazephAlikA / bIau-bIjaka priyaka zAri zauri pu0 ni0] gaura bandhUkapuSpaka 99 kRSNasarja madAsana [mahA sarja ni0] kalyANa pIvara asana mahAsAla pItasAla [mahAzAla pItazAla saM0 pu. ni0] jIvaka priyasAlaka [pripazAlaka saM0 pu. ni0] 100 sugandhi nolaniryAsa tiSya puSya [tiSyapuSya saM0 pu0 ni0] alakapriya / zreSThabIjaka-zikhigrIva / adhamabIjaka-gomUtraka 101 / sAgu-azvakarNa dIrghAtra kaSAyin [kaSAya ni0] sasyasaMvara sajjA sarjaka zUra kArza zAla [kArya saM0 pu. kAryazAla ni0] latAtaru 102 / ,arjuna-devasAla [devazAka saM0 ni0] zakrataru [indradru TI0] nadIsarja arjunAhvaya [arjunAbhidha ni0] arjuna kakubha sevya sarpaNa [asavya sUrparNa saM0 asevya sUrpaNa pu0 sevya suvarNa ni.] dhUrtapAdapa 103 / 'zAka-zAka kolaphala dvAradAru yogin halImaka gandhasAra sthirasAra sthiraka dhruvaka dhruva [dhruva sAdhana saM0 pu0 ni0] 104 abhraMliha mahApatra [mahApAtra saM0] balesAra [balisAra pu0 balasAra ni0] balaprada [balaprabha ni0] / "dhamaNau-dharmaNa dhanurvRkSa gotrapuSpa [gotravRkSa ni0] rujAsaha 105 mahAbala mahAvRkSa rAjAha dhanvaphalaH [dhanvaphalam ni0 dhanvanaH To0] svAduphala mRtyuphala sAravRkSa sutejana 106 / 'silhaka-silhaka [selUka saM0 salilaka pu. sillaka ni0] siddhavRkSa / kolipatra-kolipatra joraNa [ajoraNa pu0] / mahApatra-mahApatra iGgudI [agadI pu0 agAdI ni0] viSazaGku palAzaka 107 / sarala u-kuMduru-sarala siddhadAru [snigdhadAru saM0 pu0] nameru khalipAdapa / 11 devadAru-devadAru devAha pavanAri palAzikaH [palA zikA pu0] 108 pAribhadra drukilima kilima[duka lima kalima pu0] devavallabha dAru snehaviddha devadruma indradruma svargadruma [devadru svargajadruma ni0] 109 pItakASTha pItadAru pUtikASTha pUtidAru mahAkASTha mahAdAru devakASTha devadAru bhadrakASTha bhaddAru indrakASTha indradAru / 1. sAtavona // 2. garamALo / 3. boyo / / 4. gurjara girAyAmetasya 'sAgu-sAga" iti prasiddhirnAsti, api tu zAkasyAsti // 5. (1) arajaNIyo (pAlanapurasarisaragurjabhASA) 2) sAdaDo (dakSiNagurne3) // 6. sAga // 7. dhAmaNa // 8. silArasa // 9. (1) kadA // 10. cIDa / / 10. devadAra // Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 tRtIyaM pariziSTam / 'mahUDau-mabUka madhuzAka mAdhava madhuka madhu 110 madhvaSThIla madhukASTha madhusrava [madhuzrava saM0 pu.] rodhrapuSpa [rodhaka pu.] koSapuSpa madhupuSpa guDapuSpa golaphala 111 / mahADolu-madhUkavizeSa-madhula [madhuli pu.] vArija [girija pu0ni0] dIrghapatraka nIravRkSa tIravRkSa saM0pu0ni0] gairikAkhya [gaurazAka saM0pu0 ] hrasvapuSpa hrasvaphala 112 / TIDU-tinduka [tiNDAru saM0] skUnana [sphUrjaka ni0 ] tuSTa kAlaskandha virUpaka niHsyandana kAlasAra rAvaNa [ kAlazAka drAvaNa saM0pu0ni0] nIlasAraka 113 / kAkaTIMDU-kAtinduka markaratinduka kA kenduka kAkapIla kula kula ka 114 / rodha-rodhra lodhra / pravetalodhra-zAvara sthUlavalkala [zAmbara tanuvalkala saM0 pu0ni0 ] mahArodha taru [ maitrya saM0 pu0 anambhas ni0] zabarapAdapa 115 / saM0ni0 sthUlavakSas pu.] bRhatpatra / kRSNalodhra-kRSNalodhra gAlava / bhUrja-bhUrja bhUja bahupuTa [ bahupATa pu0 bahupaTa ni0 ] mRdutvakka [ mRduvalka ni0 ] mRducchada 117 rekhApatra chatrapatra [ citrapatra pu.] bahutvak carmin / 'gUMdI-leSmAtaka bhUtavRkSa picchila dvijakutsita 118 vasantakusuma zelu pharelu [ kaphelu ni.] lekhazATaka viSaghAtin bahuvAra zIta uddAlaka selu [ zalu saM0pu0 ] 119 / 'vaDahara-lakuva likuca [bakula kaNTakin ni0] granthimatphala [ prandhiphala pu0ni0 ] / "kaTahara-panasa [ ambupanasa pu0ni0 ] Dahu [ duhu saM0] lakuca kSudrapanasa / lakucaphala--[ tanu ni0] nyubjaka [ kubjaka ni0] 120 / 'AMbau-Amra rasAla mAkanda kAmAGga pikabAndhava vanapuSpotsava cUta parapuSTamotsava [ parapuSTamaho dbhava saM0 parapuSTamadodbhava pu0 ni0] 121 madhudUta madhuphala suphala madirAsakha vasantapAdapa / sugandhiAmra-sahakAra 122 / kSudrAmra-kSudrAmra kRmitaru lAkSAvRkSa jatudruma sukozaka [ sukezaka saM0pu0ni0 ] ghanaskandha kozAmbu [ kezAmbu saM0pu0ni0 ] suraktaka [ saraktaka pu.] 123 TaGka nIlakapittha / "jAMbU-jambU mahAphalA rAjajambU nIlAmbujacchadA [ nIlAmbukacchadA ni0] 124 sugndhiptraa| jambUvizeSa- kAkajambU kujambukA uzIrapatrA nAdeyI vaidezI kAkavallabhA 125 / 1. mahUDo // 2. ttiNbrvo|| 3. lodhara / / 4. bhoja // 5. guMdI // 6. baDahara (hiMdI) // 7. phanasa // 8. AMbo // 9. jAMbU / Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haimanighaNTuzeSaTIkAntargatAH saMskRtazabdayutA lokabhASAzabdAH 303 mayaNahala-madana zvasana [ chardana ni0] rATha zalyaka viSanAzana karahATa maruvaka piNDin piNDataka / phala 126 sUryaputra karkaTaka viSagandha [ viSaghAta pu0 ] viSodara matsyAntakaphala rAja putraka kaphavardhana 127 / *kubau-kubjaka kAmukaH [kAmukaM ni0 ] zyAmasAra phulla: [ phullI saM0 ] nimiduma [ nimIma saM0pu0 misidruma ni0 ] / ijara-nicula nadIkAnta ambuja hijjala ijjala 128 gandhapuSpa [ gandhapuSya saM0pu0 ] gucchaphala ambujAta kacchapAlI [ anuvAka kacchakolI saM0pu0ni0] / vetasa-vetasa vidula zIta nadIkUlapriya ratha 129 abhrapuSpaH [ abhrapuSpaM pu0 ] patramAlin vAnIra vajula / jalavetasa-ambuvetasa [ amlavetasa saM0] bhIru nAdeyI bAlabhIruka 130 vidula majarI namra parivyAdha nikunyjk| "varuNA-varuNa [varaNa TI0 ] gandhavRkSa tiktazAkaH [ tiktazAkaM saM0 ] kumAraka 131 *vetapuSpa zvetaphala tamAla mArutApaha zIdhuvRkSa [ sIdhuvRkSa saM0pu0ni0] zvetavRkSa setu azmarikAripu [ asmarikAripu pu0] 132 / 'AMkulu-aGkoTha pItasAra dIrghakIla nikoca ka aGkollaka [ aGkolaka ni0 ] tAmraphala recaka gandhapuSpaka 133 / bhIlAmA-bhallAtaka vIrataru aruka aruSkara vraNa bhautika bhUtaruha risneha zophakara dhanuS [dhanu ___TI0 ] 134 agnimukhI bahupatra bhallI sUryasaMjJaka agnisaMjJaka / 'arIThA-arIThau-ariSTa kRSNabIja [ kRSNavarNa raktabIja ni0 ] arthasAdhana 135 zubhanAman zItaphena [ pItaphena pu0ni0 ] phenila garbhapAtana / 'nIMba-nimba sarvatobhadra pAribhadra sutiktaka 136 picumanda [ picumadaM TI0 ] yavaneSTa zakeSTa [ zukeSTa pu0ni0 ] zukamAlaka [zukamAla mAlaka TI0 ] ariSTa higuniryAsa netR niyamana 137 / bakAyaNi-mahAnimba nimbaraka kAmuka [ nimbaka kArmuka ni0 ] viSamuSTika ramyaka kSIvaka vRkkA [ vRkSA saM0 pu. vRkSaH ni0 ] akSipIla kezamuSTika 138 / "pIlU-veNu-golu sin sahasrAjhin [sahAsAGga ni0 ] zIta karabhavallabha gulamAri guDaphala 139 / "akhoDa-ajhoTa karparAla phalasneha guhAzraya [guhAzaya ni.] / "pArApata-pArApata [ pArAvata ni0 ] sArAmla kRtamAla [ raktamAla ni0 ] parAvata 140 Are ___vata saarphl| mahApArAvata - mahApArAvata mahat kapotANDatulyaphala / 14rudrAkSa-rudrAkSa mahAmuni 141 / caturmukharudrAkSa-brahman / 1. moDhaLa / / 2. 'mogaro' ityetasya kApi araNyajAtiH sambhAvyate // 3. samudraphala / / 4. vALuja (mahArASTra) // 5. (1) varaNo (2) vAyavaraNo // 6. (1) aMkola (2) AMkola // 7. bhIlAmo // 8. arITho / 9. lIMbaDo // 10. bakAnalIbaDo / 11. pIlU // 12. akharoTa // 13. 'jamarUkha' iti sambhAvyate // 11. rudrAkSa / / . Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 tRtIyaM pariziSTam / dvimukharudrAkSa-varArgala / SaNmukharudrAkSa-kArtikeya / paJcamukharudrAkSa-zaGkara 142 / ekamukharudrAkSa-mAdhava vijayin zastradhAraNa / putrajIva-putrajIva akSapala kumAranAmaka [kumAraM pu.] jIvanAmaka 143 / karaMjUyau-karaja naktamAla [raktamAla TI0] pUtika ciri balvaka [pUtIka cirabilvaka pu0 ni.] karaja zlopadAri prakIrNa [prakIrya ni0] kalinAzaka [kalinAzana pu0ni0 kalimAraka TI.] pUti karaja [pnIkaraja pu.] gaura sumanas ghRtaparNaka [ghRtapUrNa ka pu.] / karajaprathamabheda-Sagrantha [SaDgranthA ni0 ] hastivAraNI [ hastivAruNI pu0ni0 ] 145 / karajadvitIyabheda-makaMTo kRtamAla udakIrya prkoryk| karaJjatRtIyabheda-aGgAravallI za GgasthA kAsanI karatAlikA 146 / "rohiDau-rohItaka rohitaka rohin dADimapuSpaka roheDa ka [rohaDaka ni0] sadApuSpa rocana [rocanA ni0] plIharaktahan [plIhahan raktahan TI.] 147 / 'kAyaphala-kaTa phala somavalka kaiDarya ropabhadrikA [gopabhadrika pu.] kumbhI kumudikA bhadrA zrIparNI bhadravatI 148 / dADimasAra-dADima kuTTipa kIra vallabha phala pANDava philaSADava pu0] karaka raktabIja dinta bIja pu0 ni0] / 1auDapaSpa-aur3a puSpa japA javA cipA pu. 1 149 dhAhuDI-dhAtako dhAtupuSpI [dhAtupuSpA pu0] bahiMpuSpI [barhipuSpA pu0 bahupuSpI ni0] agnipu pikA tAmrapuSpI [tAmraparNI pu0 ni0] subhikSA kuJjarA madyapAcanI 150 / "sAlari-sallakI vallakI hAdA [hRdyA pu.] suvahA susravA rasA azvamUtrI kundurukI [azvamUrti kundaruko ni0] gajabhakSA maheraNA [gajabhakSyA maheruhA pu0ni0] 151 gandhavIrA gandhakArI surabhi vanakarNikA / "eraNDa-eraNDa taruNa citra dIrghadaNDa dIrghacandra pu0] vyaDambara [vyaDambaka ni0] 152 paJcAGagula vardhamAna AmaNDa [bhAraNDa TI.] rucaka rucu vyAghrapuccha vyAghratala caJcu [cuJcu TI.] uttAnapatraka 153 gandharvahastaka caJcuradaNDa [caJcurA AdaNDa pu. ni.] hastiparNaka usvUka hastikarNa 154 / 13kimpAka-kimpAka mahAkAla kAkarda kA kamardaka / 14kaMpIlau-kAmpilyaka kapila [kampillaka kAmpilya pu0 ni0] raktAGga raktacUrNa ka 155 candrA. hvaya [candra TI.] recanaka [rovanaka ni0] karkazAha paTodaka [paTodaya ni0 / "katakaphala-kataka chedanIya ambuprasAdanaphala kata 156 / 1. jIyaputA // 2, karaja // 3. kaNa jo // 4. kavakA / / 5. (1) rohoDo (2) rgtrohoddo|| 6. kAyaphaLa / 7. dADamanAM bIja // 8. 'phalaSADava' iti samIcInaH paatthH|| 9. (1 jAsUda (2) jAsUsa // 10. dhAvaDI // 11. sAleDI, raso'syAH 'kunduru-kaMdarUpa dhUpa' iti prasiddhaH / / 12. eraMDo // 13. (?) (1) jherakocalaM jherakacolaM (2) lAla iMdAmagAM (3) mahAkAya / / 11. kapola // 15. nimakIphala / Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haimanighaNTuzeSaTIkAntargatAH saMskRtazabdayutA lokbhaassaashbdaaH| 305 'vamanI-karpAsI [kArpAso ni0] samudrAntA badarI [badarA ni0] tuNDikerI / vanyakAsI-bhAradvAjI [bharadvAjI pu0 ni0] bhadrA candanabojikA 157 / *kAmavRkSA-vandA-vandA taTaruhA [taruruhA ni0] zekharI paadrohnn| [apadarohiNa. pu.] vRkSAdanI vRkSaruhA [vRkSabhakSyA ni0] jayantI kAmapAdapa 158 / vandAvizeSa-kSIravRkSabhava nandImukha [nandIvRkSa ni0] jayadruma / araDUsA-ATarUSa [aTarUSa TI0] vRSa vAsA vAsikA [vAzikA pu. ni. TI.] vAjidantaka 159 bhiSagmAtA siMhamukha siMhikA siMhaparNikA / "tumburu-tumburu [tumbaru pu0 ni0] sAnuja saura sArasa [saurasa pu0 saurabha ni0] vanaja agnika [andhaka ni0 andaka pu0 pu1 pu2] 160 tIkSNavalka tIkSNaphala tIkSNapatra mahAmuni / keli-kadalI hastiviSA rambhA mocA aMzumatphalA [bhAnuphalA TI0] 161 kASThIlA vAraNa busA [vAraNabuzA ni0 vAraNatasA pu.] kolorasa [kAlIrasa pu0 ni0] / 'tagara-tagara kAlAnusArya vakrAkhya [cakrAkhyA ni0 kuTila jihma TI.] nahuSa [nadhuSa pu. madhuro ni0] nRpa 162 "padmanasa-tUla nUda brahmadAru [brahmacAru ni.] brahmaNya brahmakASThaka brahmaniSTha yUpa [dApa ni0] kramuka brahmacArin 163 / 'moSau-muSkaka mUSaka [mokSaka ni0] ghaNTA jhATala [krandAla ni0] mokSa muJcaka pATali goliha golIDha TI0] kSArazreSTha 164 / 'vAMsu-vaMza yavaphala veNu zataparvan tRNadhvaja maskara [taskara pu.] tvacisAra tvaksAra kAra tejana [karmAratejana pu0] 165 / 10gAMgeTI-gAGgarukI vizvadevA [vizvadevadevA ni0] jhaSA [ruSA pu0 ] hrasvagavedhukA [hrasvA gavedhukA ni0 pu1 pu2] khajA [khaNDA pu0 ni0] ariSTA nAgabalA kharagandhanikA [khara bandhanikA ni0] 166 / "dAruhaladra-dAvI dAruharidrA harinu kaNTakerukA [pItA karaGkaTerikA ni0] pautama pItadAruH [pItadAru ni0] pItana pItacandana 167 parjanI kaNTakinI [karkaTakinI pu. ni.] kAlIyaka [kAleyaka pu. ni.] pacampacA / "thUNIyau-pranthiparNa [pranthiparNI pu.] liSTaparNa vikIrNa zIrNaromaka 168 harita kukura puSpa zukaguccha [guccha zukapuSpa ni0] zukacchada sthauNeyakaH vahnicUDam ArAma pranthikA [vahnicUDA sugandha granthika ni0] 169 / 7pIka-spRkkA brAhmaNI paGkamuSTikA pizunA vadhU samudrAntA marunmAlA nirmAlyA devaputrikA 170 laGkoyikA [laGkAtikA ni0] koTivarSA devI paGkajamuSTikA gomin svarNalatA indrANI marut mAlA [maranmAlA ni0 mAruta sraga To0] latA laghu 171 / 1. kapAsa // 2. vAMdo / / 3. araDUsI // 4. nepAlI dhaniyA // 5. keLa // 6. tagara // 7. nAvagamyate samyak / / 8. (1) mokho (2) nakaTInuM jhADa // 9. vAMsa // 10. gaMgeTI / / 11. dAruhaladara // 12. patrANyasya 'tAlIsapatra' saMjJAni / / 13 codhAro / / Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 tRtIyaM pariziSTam / 'viDaMga-viDaGga keralA amoghA taNDula citrataNDulA [ moghA tandula kRSNatandula pu0 ni0] bhasmaka [vellaka ni0] kRmihan jantughAtaka mRgagAminI 172 / RSabhu-indrAkSa RSabha vIra zrImat vRSabhanAmaka dhUrvaha [dhurdhara pu0 dhUdhura ni0] gopati Rgin bandhura pRthivIpati 173 / Rddhi vRddhi-Rddhi siddhi yuga [siddhiyuga pu.] yogya rathAGga maGgala vasu RSisRSTA sukha [RSisRSTasukha ni0] lakSmI vRddhiH 174 / padamAku-padmaka mAlaka pItarakta [pIta rakta ni0] cAruH suprabha [cAru sarussava pu0 caru saruzyava ni0] surabhi [susabha ni0] zItavIrya pATala pItavarNaka 175 / "kaGkuSTha-kaGkuSTha kAkakuSTha pulaka kAkapAlaka recana zodhana hrAsa viDaGga raGgadAyaka 176 / 'phalUhA-parUSaka alpAsthi [alpAsthiH pu0 ni0] paruSa nIlaparNaka parApara [paropara pu0 ni0] paru [para ni0] ce parimaNDala 177 / "kharjUra-khajUra apraja [tvagrujaH ni0] piNDin niHzreNi svAdumastaka / mahAkhajUrI-mahAkhacaeNrikA bhUmikhajUrI kAkaparkaTI [kAkaparkaTi pu. kAkakarkaTI ni0] 178 / 'tADa-tala tAla lekhyapatra tRNarAja dhvajadruma / 'nAlera-nAlikera rasaphala lAGgalin kUrcakesara [kUrca kezara pu0] 179 dAkSiNAtya dRDhaphala nAli. ____ kela [nArikera ni.] latAtaru / 1degsopArI-pUga kramuka gUvAka khapura [pUgI ni0] nIlavalkala nIlakalkala pu.] 180 ghoNTA / "pUgaphala-udvega / "phophalu-cikka cikkaNa / hintAla-hintAla tRNarAja rAjavRkSa latAGkura 181 / "tAlI-tAlI mRtyupuSpA [mRtyupuSTA pu0 mRdupuSpA pupA0] ekapatraphalA / "ketaka-ketaka rajaHpuSpa jambUla kramacacchada 182 / tRNajAti-tRNapAdapa-kharjUra tAla khajUrI tAlI hintAla ketaka kramuka nAlikera 183 / "nirguNDI-sinduvAra nirguNDI [nirguNThI TI.] sinduka nIlasinduka [nIlasandhika pu. ni.] zIta ___ sahaH indrasurasaH [zItasahA surasA ni0] indrANo sinduvArikA [sinduvArakaH pu. ni0] 184 / nIlanirguNDI- vanazephAlI supuSpA nIlamajarI / pravetanirguNDI-zvetasurasA golomI [ golomA ni0 ] bhUtavezI [ bhUtakezI pu0 ni0 pu1 pu2 ] 185 / 1. (1) vAvaDIMga (2) vAyavaDaMga // 2-3. aSTavargagatA divyavanaspatiH // 4. padmakASTha / 5. revaMcIno zIro // 6. phAlasA // 7. khajura / / 8-14 tADa 9. nAliyera // 10-11 sopArI / / 12. cIkaNI sopArI / / 13. tADamedaH // 15 kevaDo // 16. nagoDa / Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haimanighaNTuzeSaTIkAntargatAH saMskRtazabdayutA lokbhaassaashbdaaH| 307 zephAlikA-zekAlikA suvahA nirguNDI nIlikA [ sutA pu0 ni0 ] surasA raktavRntA vitraghnI puSpavarSiNI 186 / pravetazephAlikA-bhUtavezI [ bhUtakezI pu0 ni0 ] satyanAmA bahukSamA / 'priyaGgu-priyaGagu priyaka kachu priyavallI priyA latA 187 viSvaksenA gandhaphalI [ gandhaphalA pu.] kArambhA phalinI phalI [ phalA pu0 ] gundrA govandanI [ go vandanI TI. ] zyAmA yoSAhvA varNabhedinI [ parNabhedinI ni0 ] 188 / / jeThImadhu-madhuyaSTI [ madhurA ni0 ] yaSTImadhu tallakSaNa [ tallakSaNA ni0 ] klItaka nIrajA [ jalajA pu0 ni0 ] madhuparNI madhUlikA 189 / / Asagandhi-azvagandhA turagI kaJcukA [ turaGgI kambukA ni0 ] azvAvarohaka azvakanda ___ bahugandhA putradA lokakarNI [ koLakarNI pu0 ni0 ] 190 / *mIDhAsIMgI-meSacaGgI ajaGgI vattikA sarpadaMSTrikA / dakSiNAvartameSazRGgI-dakSiNAvarttA vRzcikAlI [ vRzcikAlA ni0 ] viSANikA 191 uSTrapuSpA dhUmakapuSpA [ dugdhavamI AmapuSpI pupA0 uSTrapucchA dhUmakapucchA ni0 ] kAlI viSaghAtanI [ viSaghAtino pu0 mi* ] / kAkaDAsiMgI-karkaTazRGgI bhaGgI natAzI zizirephalA 192 karkaTAhvA mahAghoSA vakrA majIra __ zimbikA [ majIrazambikA pu0 maJjarizimbikA ni0 maJjarIzimbikA pu1 ] / "rIgaNI-nirdigdhikA kaNTAlI duHsparzA kaNTakArikA 193 vyAghrI kSudrA duSpradharSA dhAvanI hemapuSpikA / vRddharIgaNI-bRhatI kSudrA bhaNTAkI [ kSudrabhaNTAkI pu. ni. ] vArsAkI [ kSudravArtAkI TI.] rASTrikA kulI 194 vizadA [ vizadaH ni0 vizikhA pupA0 ] siMhI anAkrAntA mahoTikA mahatI / 'vidAri-vidArI svAdukandA puSpakandA zRgAlikA [ mRgAlikA ni0 ] 195 vRkSAdanI carma kaSA kUSmANDI [ bhUkUSmANDI pu0 ni0 ] azvavallabhA biDAlikA vRkSaparNI / kSIravidArikA-mahAzvetA 196 kSIrazuklA kSIrakandA kSIravallI payasvinI RkSagandhA [ RSyagandhA pu0 ni0 ] ikSugandhA ikSuvallI kSIravidArikA 197 / "pIThavanI-dRSNiparNI [ pRzniparNI ni0 pRSThiparNI pu0 sUkSmaparNA TI. ] pRthakparNI [ pRthu karNI pu0 ] lAgalI kroSTupucchikA zRgAlavinnA [ zRgAlavittA pu0 zRgAlavarNA ni0 ] kalazi ghRtilA [ kalazI dhRtilA ni0 kalasI ghRtelA pu0 ] dhAvanI guhA 198 siMhapucchI [ siMhapucchaka TI0 ] citraparNI aMhiparNI [ aghiparNI ni0 ] tilprnnii| 1. ghauMlA-gandhaphalA // 2. jeThImadha // 3. (1) AsaMdha (2) aasn||4. mIDhAsauMgaDI // 5. (1) bhoyarIMgaNI (6) bhoTa gaNI // 6. (1) bhoyakoDhuM ( gurjare ) (2) phagIyo ( saurASTre ) // 7. pIThavaNa // Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 tRtIyaM pariziSTam / gokharU'-gokSura sthalazRGgATa [ sthalazRGgAla ni0 ] banazaGgATa gokhura [ kokhura pu0 ] 199 kaNTin SaDaGga [ SaDagin ni0 ] gokaNTa trikaNTa trikakaNTaka [ trikaTa trika pu0 trikastrika ni0 ] ikSugandhA vyAlada'Tra zvadaMSTraH [ svadaMSTrA pu0 svadaMSTra ni0 ] svAdukaNTaka 200 palaGkaSA kaNTaphala SaDanta bhUkSura [ tukSura ni0 ] kSura / dAMtI-dantI zIghrA upazalyA upacitrA [ vizalyA citrA ni0 ] udumbaraparNikA 201 makulaka rAmadUtI nikumbha ghuNavallabhA / 'nAgadantI-dantIvizeSa-nAgadantI hastidantI vAruNI gajacirbhiTI [ cirbhiTI ni0] 202 mRgAdanI mRgeru mRgAkSI gajasphuTA [ bhujagasphaTA pu. ni. ] zvetapuSpI madhupuSpI parvaputrI viSauSadhI [ zvetapuSpA madhupuSpA parvapuSpA viSauSadhiH ni0 parvapuSpI pu0) AjhAjhADA-apAmArga adha:zalyA [ adhaHzalyI pu0 adhaHzalyaH ni0 ] kiNihI khara maJjarI dhAmArgava [ adhAmArgava TI0 ] zaikharika vazira kapipippalI 204 kapivallI markaTikA zikharin AghATa durgraha pratyakpuSpI [ pratyakaparNI TI0 ] patrapuSpI kezavallI [ kezaparNI TI. ] mayUraka 205 / "suMThi-Ardraka zRGgabera kaTubhaGga kaTakaTa zuNThI mahauSadha vizvA nAgara vizvabheSaja 206 / "sATahaDA-punarnavA vRzcI [ vRzcIva pu0 vRzvIra ni0 ] dIrghapatraH [ dIrghapatrA ni0 ] zilA TakaH [ zilATikA ni0 zilArikA pu0 ] vizAkha kSudravarSAbhU kaTilla prAvRSA. yaNI 207 zophanI / 'sATahaDI-krUrA maNDalapatraka [ karamaNDalapatraka ni0 ] zvetamUlA mahAvarSAbhU varSA ketu [ varSaH ketu ni0 varSaH ketu pu0 ] 208 / "mAlakAMguNI-jyotiSmatI svarNalatA durmadA [ durmanA pu0 kaGgunI ni0 ] lavaNA agnibhA pArAvatapadI paNyA jyotiSkA kaTabhI 201 / mASavanI-mASaparNI ArdramASA mAMsamASA [ sUryapI pANDu ni0 ] mahAsahA azvapucchI [ azva. pucchA pu0 ni0 ] siMhavRntA [ siMhavRttA pu0 ] kAmbojI kRSNavRntikA 210 / mudagavanI-mudgaparNI kA mudrA [ kAkamudgA pu0 ni. ] :varNA [ vanyA mi. parNI pu0 ] mArjAragandhikA zimbI [ zivA ni0 1 kSudrasahA hrAsA [ hrAsI pu0 ni. ] raGgaNI [ riGgiNI pu0 ] zUrpaparNikA [ sUrpapaNikA pu0 sUryaparNikA ni0 ] 211 'bhRAmalI-myAmalakI AmalA [ amalA pu0 ni0 ] bahupatrI [ bahuputrI pu0 bahuputrA ni0] vitunnaka tAmalakI ajjhaTA ajjhATA [ utkaTA jhATA pu0 ujjhaTA ni0 ] tAlikA [ jJAyatAlikA ni0] tamAlinI [ tunnamAlinI pu0 nunnamAlinI ni0 ] 212 / 'halada-haridrA varNavatI kAJcanI varavarNinI nizAkhyA rajani [ rajanI pu0 ni0 ] gaurI pItikA mehaghAtinI 213 vezyA viTapriyA piGgA [ piNDA pu0 pu1 pItA ni0 ] haritA taraGgiNI [ haTavilAsanA ] / 1. gokharU / / 2. ghaNasAra ( mahArASTra ) // 3. (1) agheTo (2) jhIMjheTo // 1. suMTha // 5. saattoddo|| 6. sAToDI // 7. mAlakAMgaNI // 8. muMiAMbalI // 9 haLadara // Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haimanighaNTuzeSaTIkAntargatAH saMskRtazabdayutA lokbhaassaashbdaaH| 309 'pamADa-prapunATa [ prapunnATa pu0 ni0 ] dadrughna cakraha [ cakraka pu0 cakrAka ni0 ] cakra mardaka 214 meSAkSa meSakusuma padmATa [ punnATa pu0 ] eDagaja / 'moDatherI-muNDI muNDAnakA [ muNDitikA pu0 muNDatikA ni0 ] bhikSu zrAvaNo jIvabodhanI [ jIvabodhinI ni0 ] 215 zravaNA zravaNazIrSA pratrajitA tapasvinI / 'mahAmuNDI-mahAzrAvaNikA vyathA [ avyathA ni0 ] kadambapuSpikA 216 pranthikA loca nIyA [ lobhanIyA pu0 ni0 ] chinnagranthanikA *bAbacI-bAkucI kAlameSI durgandhA kuSThanAzanI [ kuSThanAzinI ni0 ] 217 pUtiparNI soma rAjI suvallo somavallikA avalguja kRSNaphalI indulekhA [ kRSNaphalA durlekhA ni. ] pUtiphalI 218 / "rATha-rAsnA zreyasI rasyA rasanA atirasA rasA elAparNI gandhamUlA suvahA mArutApahA 219 / 'naulI-nAkulI sarpagandhA sugandhA cIritapatrikA [ vAripatrakA ni0 ] 220 / gandhanaulI-gandhanAkulikA sarpAkSI viSamardanI [ viSamardinI ni0 ] 220 mahAsugandhA suvahA chatrAkI [ chatrAkSI pu0 ] nkulpriyaa| "kuTheraka-kuTheraka arjaka kSudrapatra kaThiJjara [ kuThiJjara pu0 ni0 ] 221 vaikuNTha tIkSNagandha kuTherakavizeSa-vaTapatraka parNAsa bilvagandha (222) / kRSNakuTheraka-kasalaka [ sarAlaka ni0 ] 222 kAlatAla [ kAkatAla ni0 ] kRSNamallI mAluka kRSNamAluka / 'tulachI-tulasI surasA ApItA rAkSasI [ pretarAkSasI pu0 ni0 ] bahumaJjarI 223 prAmyA [ prasyA pu0 yasyA ni0 ] gaurI zakrapatnI bhUtadhno devadundubhi / / 'maruau-phaNijjaka maricaka [ prasthapuSpa ni0 ] kharapatra alpapatraka [ atrapatraka ni0 ] 224 marUbaka marubaka jambhIra [ jambhAra pu0 jambIra TI.] mAruta phaNin / trAyamANa-trAyamANA trAyantI kRtatrANA adrisAnujA [ aghrisAnujA ni* ] 225 vArSika badarA dhRSTi vArAhI balabhadrikA [ bIlabhadrikA pu0 ] baladevA juhu [ suhRt pu.] trANA viSvaksenapriyA 226 / "dhamAsau-yavAsaka dhanvayAsa yAsa dhanvayavAsaka vIramUla [ dUramUla pu0 ni0 ] dIrghamUla bAla patra marudbhava 227 adhikaNTaka [ avikaNTaka pu0 adhiSThakaNTa ni0 ] kunAza [ kunAzaka ni0 ] tAmramUlI pratodanI [ pacodanaH ni0 ] dusparzA [ duHsparzaH pu0 ni* ] kacchurA anantA [ amantA pu0 ] samudrAntA durAlabhA 228 / -'kirAyatA-kirAtatikta kairAta rAmasena kirAtaka anAryatiktaka haima bhUnimba kANDatiktaka 229 1. puMvADio // 2 gorakhamuMDI // 3. mahAmuMDI // 1. bAvacI // 5. rAyasurI ( uttarabhArate ) // 6. (1) sApasaNa (2) IzvarI // 7. araNyatulasIjAtiH // 8 tuLasI / / 9. maruo // 10. guLegAphIs ( yunAnI ) // 11. dhamAso // 12. kariyAtu // Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 tRtIyaM pariziSTam / 'upalareTha-kuSTha pAkala rAma vAnIra vApya [bASpa pu0 ] utpala vAnIraja pAribhavya [ pAri __ bhadra pu0 pAribhAvya ni0 ] kauravya [ kaurava pu0 ni0 ] vyAdhinAmaka 230 / vAla-bAlaka jalAkhya [ nIra vAri TI * ] kezAkhya [ keza TI. ] bahiSTha dIrgharomaka hIbera udIcya vajra [vaktra pu0] piGga Acamana kaca [ ruca pu0 ni0 ] 231 / zaDhi-zaTI [ zaDhI pu0 ni0 ] palAza SaDgranthA gandholI [ gandhAlI ni0 ] himajA vadhU kaDUMra [ kabura ni0 ] suvratA gandhabhUlI pRthupalAzikA [ pRthupalAsikA pu0 pRthuphalAzikA ni. ] 232 / *elIyau-elAvAluka [ eluvAlaka pu0 ] aiTeya vAlaka harivAluka sugandhi Aluka elvAla [ AlUka elvAla pu0 ni0 ] duvarNa prasara [ durvAra pu* durvarNaprasara ni0 ] dRr3ha 233 / 'kesara-kuMkuma-kuGkuma raktaparyAya saGkocapizuna [ saGkoca pizuna pu0 TI0 ] vara [ zaka pu0 zukaM ni0] dhIra [ hIra pu. ni.] kusumbha ghusUNa pIta vAlhIka [vAlhika TI.] pItana 234 kazmIraja vahvizikha varNa [ vara pu0 ] lohitacandana / jAI-jAti rajani [ rajanI pu0 ni0 ] puSpA mAlatI tailabhAvinI 235 priyaMvadA hRdyaH gandhA manojJA sumanA latA / jAtikalikA-patrI saumanasAyanI [ saumanasAyinI pu0 ] 236 / "jAiphala-jAtIkala [jAtiphala TI.] jAtikoza [ jAti TI. ] zAlUka mAlatIphala majjasAra ___jAtisUta [ jAtyamRta pu. ni0 ] zauNDa saumanasa puTa 237 / 'jUhI-yUdhikA bAlapuSpI [bAlapuSpA ni0 bAlupuSpI pu.] mAgadhI gandhayUthikA [zaGkhayUthikA ___ pu. ni0] guNojjvalA puNyagandhA cArumoTA zikhaNDinI 238 ambaSThA gaNikA / pItayUthikA-hemapuSpikA / kunda-kundam [kundaH TI.] mAdhya sadApuSpI [sadApuSpa ni0] makaranda manohara 239 aTTahAsa bhRGgamitra zAlyodanopama [ zAlyodana yamazvasa ni0] / nImAlI-navamAlikA nemAlI [nevAlI pu. momAlI ni0] vanamAlinI [navamAlinI ni0] 240 saptalA sukumArA atisurabhi zazigandhikA [ satsalA sukurArAti surati zizu gandhikA pu. ni.] kAntA vibhAvarI grISmA preSmikA zikhariNI 241 / "kevaDI-mallikA zItabhIru madayanto pramodanI [pramodinI pu.] aSTApadI tRNazUlya gavAkSI [gavAkSA ni0] bhUpadI 212 / mallikAvizeSa-vArSikI SaTpadAnandA[SaTpadAnandI ni0] zrImatI subhagA priyA suvarSA tripuTA vyasrA ___murUpA [ vyasrasurUpA ni0 ] muktabandhanI [ muktabandhanA pu0 ni0 ] 243 / / "sevaMtrI-kumArI karNikA cArukesarA [ varNicAru kesarA ni0 cArukezarA pu0 ] bhRGgasammatA taraNI rAmataraNI [ rAmataraNi ni0] gandhADhyA kanyakA [ kumArI TI0 ] sahA 244 / 1. (1) upaleTa (2) kaTha / / 2. bAlaka // 3. zaThakacUro / 1. eLIyo // 5. kesara / 6. jAI / / 7. jAyaphaLa 8. juI // 9. jevarI // 10. // mogaro / / 11. (1) kuMvarapAThaM (2) lAbu (dakSiNagurjare ) // Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haimanighaNTuzeSaTIkAntargatAH saMskRtazabdayutA lokabhASAzabdAH / 311 bAnau-amilAta amlAta aparimlAna mahAsahA raktapuSpa kurabaka [ kurubaka ni0 kuraka pu0 ] pItapuSpa kuraNTaka [ kuraNDaka TI.] 245 / 'sahacara-saireyaka [sairIyaka Ti0 ] sahacara jhiNTI sahAcara / raktasahacara-kurabaka / pItasahacara-kuraNTaka 246 / nIlasahacara-Artagala dAsI bANa odanapAkI / *kiGkirAta-kiGkirAta kiGkirATa pItabhadra [potabhadrA pu0 ] pralobhin [ pralolin pu0 ] 247 / 'citraka-citraka vallarI vyAla pAThIna dAruNa kuTa jyotiSka jaraNa AnyAkhya valina dvIpin pAThin [valinathin pipAThina ni.] 248 / vAsantI-vAsantI prahasantI suvasantA vasantajA sevyA alibAndhavA zItasaMvAsA zIkarA [ zItalA pu0 ni0 ] 249 / gulI-nIlI zrIphalikA kAlI [ kAlA pu. ni01 dolA melA vizodhanI tUNI tutthA [tucchA pu0 ni0 ] bhAravAhI rajanI mdhuprnnik| 250 droNI klItakikA grAmyA[grAmINeyA TI0] nIlakezI mhaarsaa| 'damana u-damana brahmajayA muni dAnta RSiputraka 251 gandhotkaTa puNDarIka pANDurAGga [pANDurAga pu. ni0 ] tapasvin / "dhattUrau-dhatUra dhUrta dhuttUra kitava devatA zaTha 252 ghaNTApuSpa talaphala mAtula kanakAya unmatta madana dhattUraphala-mAtulaputraka [mAtulapatraka ni0] 253 / 'zaGkhAhUlI-zaGkhapuSpI kSIrapuSpI [kSIrapuSpA pu.] zivA brAhmI kirITinI [zivabrahmI pu. ziva. brahmakirITinI ni0 ] madhupuSpI madhugandhA zaGkhAhvA zaGkhamAlinI 254 / dhUsaracchadanA zvetapuSpI vanavilAsinI / 'kacUra-cUra drAviDaH [draviDaH ni0 drAvir3a pu.] kAlya vedhAyya gandhamUlaka 255 / 1degajamoda-ajamodA mocA [mastu ni0] mayUra locamastaka kharAzvA kAravI bastagandhA hastima yUraka 256 dIpya vallI brahmadarbha [brahmadarbhA ni0] locamarkaTa / "yavAni-yavAnI ugragandhA yamAnI [yamanI ni0] yavasAyA [yavasAhvayaH pu. ni.] 257 / 12sahadevI-sahadevA [sahadevI ni.] daNDotpalA govandanI [govandanA pu0 ni0] / zvetapuSpA sahadevI-gandhavarNA / aruNapuSpA sahadevI-vizvadevA 258 / pItapApaDA -parpaTaka varatikta rajaka rajanAmaka [rajaH kavacanAmaka pu. ni.] / "gobhI gojihvA [gojikA ni0] zRGgaberI dArvikA bhUmikAlikA 259 / / 1-2. kAMTAseLIyo // 3. citro / / 4 sugandhavallIvizeSaH / 5. gaLI // 6. (1) Damaro (2) nAgadamaNo // 7. dhatUro // 8. (1) zaMkhAholI (2) zaMkhAvalI // 9. kacUro // 10. boddiiajmo|| 11 ajamo // 12. sedrddii|| 13, kharasalIyo piitpaapdd'o|| 11 (1) gaLajIbhI (2) bhoMpAtharI // Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 tRtIyaM pariziSTam / 'balA-balA zItapAkI bhadrAdanI [bhadrodanI] odanAhvayA vATI vATayAlakaH( ! likA ) vATayaH puSpikA kharayaSTikA 260 kASThikA samarAhvA samAGgA mhodrii| mahAbalA-mahAbalA balikA puSpikA pItapuSikA 261 devasahA sahadevA atibalA vATyapuSpikA RSyaproktA RkSagandhA [RSyagandhA pu. ni.] kaGkatA varSapuSpikA 262 vATyAyanI [vATyAyinI ni.] bhUribalA tiSyA vIryA bRhadvalA [bRhatphalA TI0] mahAgandhA gandha vallI [gandhavalI ni0] maGgalyA prasAdhanI [arthaprasAdhanIpu0 ni0] 263 / musalI-musalI [muzalI pu.] tAlamUlI durnAmAri mahAvRSA [mahAviSA ni0] vRSyakandA [vRkSakandA pu.] tAlaparNI sumUlA [samUlA ni.] baladA zivA 264 / hiMgu-higu jatuka vAlhIka agUDhagandha rAmaTha sahasravedhin bhUtaghna [sUtaghna ni0] jaraNa sUpadhUpana 4hiMguutrI-hiGagupatrI pRthu pRthvI dIpikA vAripatrikA jatukA [jAtUkA ni0] rAmaThI vaMzapatrI [vaMzapatrA ni0] piNDA zivATikA 266 kAravI kabarI [karavI pu. ni0 barbarI TI0] tanvI bASpikA bilvikA [bilvakA pu. ni.] / "kAlaughADau-kAkajaGghA dAsI lomahInA [lomazA TI.] pracIvalA [pracIvalaH pu0 ni0] 267 nadIkAntA [nadIkAntaH ni0] nadyAkhyA [nadyAsyA pu0 ni0] paaraaptpdii| kAyaNI-kAkanAsA suraGgA [kAkanAzA subhaGgA pu.] vAyasI vAyasAnikA 268 vAruNI taskarA snAyu [taskarasnAyu pu0 ni0] kaaktunnddphlaa| 'pASANabheda--pASANabheda vRSabha [nagabhid ni0] zilAbhid citraparNaka 269 / hauMsi-hayuSA [hapuSA pu0 hamuSA ni0] visragandhA / hayuSAvizeSa-vapuSA [vipuSA pu0 matsyagandhinI ni0] / hayuSAvizeSa-azvatthaphalA dhvAGkSanAsikA kacchunAzanI [kacchunAzinI pu0 ni0] 270 / 'ghUdharu-zeNahalI-ghaMTaravAlI-ghaNTAravA mAlyapuSpikA zaNaghaNTikA alpaghaNTA bRhatpuSpI zaNapuSpI mahAzaNa 271 / 'zaNa-zaNa kiGkaNI jAlI jantutantu [jantu tantu TI.] mahAzaNa zIghraprarohin balavat supuSpa kSetramaNDana 272 / kusuMbhau-kumumbha agnizikha mahArajana [mahAraJjana pu0 ni0] kamalottara / "sAvanIla-zAlivanI-zAlaparNI [zAliparNI pu0] dIrghamUlA triparNI pItanI [pItinI] dhruvA 203 vidArigandhA atiguhA sthirA zUnyA saumyA pu0 bhaumA ni0] aMzumatI / bhADaMgi-bhArgI barbarakaH [barbarakA pu0 padmA bardaka vindaka pu. ni.] aGgAravallikA 274 gardabhazAka brAhmaNI hanI brAhmaNayaSTikA AvartakyA [AvartakI pu. ni.] carmaraGgA vibhANDI pIThikA [pItikA pu. picchikA ni0] latA 275 raktapuSpI [raktapuSpA pu. ni0] bindukinI mahAjAlinI [dukinI mahAjAlinikA mi. / 1. (1) baoNLa (2) baLabIja // 2. musaLI // 3. hiMga // 4. DIkAmALI // 5. agheDI // 6. pASANabheda / / 7. hapuSA, zuddho'yaM zabdaH / 8. ghUgharo / / 9. saNa // 10. (1) kamo (2) kasubo / / 11. (1) sAlavaNa (2) cIkaTIo (DAMgapradeze) // Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nighaNTuzeSaTIkAntargatAH saMskRtazabdayutA lokbhaassaashbdaaH| . 313 'javAsI-nAkulI akSipIDA netrapIDA visarpaNI [vetramUlA visarpiNI pu0 ni0] 276 zazinI dRDhapAdA [zaGkhanI vRddhapAdA ni0]yavatiktA yazaskarI [yazIzvarA pu0 AyasIzvarA ni0] / 'tejavatI-tejasvinI pArijAtA zItA azvaghnI [pItA azvaghnA pu0 ni0] mahaujasI 277 tejovatI tejanI [ tejinI pu0 ni0] tejohvA vlklaa| brohAlI-misrayA tAlaparNI [mizreyA tAlapatrI pu.] chatra zItaziva misi [mizi pu.] 278 zAleya madhurikA zAlIna tAlakarNI [tAlaparNI pu.] / tAlIsapatra-pathikA tulasI tAlapatrI lavaGgaka 279 kandapatrI tvaca [kandapatrA pu0 kanda patratvaca ni0 patrI [patrA pu0 ni.] talapatraka [amalapatraka ni0] undurA [uttarA pu. ni0]| chaDa-mAMsI--mAMsI pezI [ yazI ni0 ] kRSNajaTA naladA jaTilA jaTA 280 tapasvinI AmiSI hiMsrA RvyAdI pizitA / kRSNamAMsI-gandhamAMsI kezI bhUtakezI pizAcikA 281 sulomazA bhUtajaTA pUtanA [bhUtanA ni0 ] kezikA / ekAMgI-murA surabhi daityA gandhADhyA gandhamAdanI 282 bhUrigandhA gandhavatI kuTI gandhakuTI [gandhakaTI ni. ] / "padma-prapuNDarIka pauNDarya [ zauNDarya ni0 ] sAnuja pauNDarIyaka 283 prapauNDarIka cakSuSya satpuSpa saanumaank| jantuvAra-jatUkA jatuvA jatukRt cakravartanI [ cakravartinI pu0 ni0 ] 284 jantukA jatu kArI saMsparzA [ saMharSA pu0 saharSA ni0 ] jananI jnii| "rohA-mAMsarohA vikasA vRntA [ vRttA pu0 ni0 ] carmakazA [ carmakasA pu0 ] ruhA 285 'khayarI--raktapAdI namaskArI samAGgA [ samajhA pu0 ni0 ] aJjalikArikA [ jalakArikA pu.] gaNDakAlI zamIpatrA rAsnA khadirikA 286 / haMsapadI--tripAdI supAdI haMsapAdikA viSagranthi haMsapadI ghRtamaNDalaka [ ghRtamaNDalika pu. ghRtamaNDalikA ni0 ] 287 / / "jalapIpalI--jalapippalI [ jalapiSpalI pu0] zArado zakulAdanI matsyAdanI matsyagandhA lADalI toyapippalI [ toyapiSpalI pu0 ambupippalI TI0 ] 288 / "bUa--zivamallI pAzupata suvrata vasuka buka [ daka pu0 veka TI0 ] kulapuSpa kiNvamala pANDu rAGga priya [ pANDurogapriya ni0 ] kula 289 / 'ativisu--ativiSA vizvA bhagurA zvetakandikA upaviSA zyAmakandA zRGgo prativiSA viSA [ aruNA ni0 ] 290 / 1 (1) javAso (2) aravAso // 2. tejabaLa // 3. variyALI / / 4. (1) barmI (2) tAlIsapatra // 5. ratanapuruSa'nAmakamidaM aMkalezvarapradeze labhyate, kecidenaM 'sthalapadma' iti manyante / / 6. lAkha // 7. rohiDA' nAmakaH sugandhistRNavizeSaH sambhAvyate // 8. khera // 9. haMsarAja / 10. ratavelIyo / / 11. 'mogaro'nAmakavanaspatibhedavizeSaH sambhAvyate / / 12. ativakha / 40 Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaM pariziSTam / meda--medA maNicchidrA madhurA zAlaparNI [ zAliparNI pu0 zalyaparNI ni0 ] / mahAmedA--medavizeSa mahAmedA vasucchidrA devamaNi vasu 291 / 'ciNauThI--gujA kRSNalA kAkaciJcikA [ kAkabimbikA pu0 ] kAkanindikA [ kAkaNi ndikA pu. ni. ] kAkAdanI kAkanakhI raktikA kAkanantikA 292 kAkapIlu cakrazalyA durmeSA tAmrikA uccaTA cUDAmaNi drumodghA [ drumaughA ni0 amoghA pu0 ] zItapAkI [ zatapAkI pu0 ni0 ] zikhaNDinI 293 / pATha--pAThA zreyasI pApacelikA [pApAcalikA pu0 ] viddhakarNikA [ vRddhakarNikA ni0 ] vRkatiktA vanatiktA [ vRka tikA varatiktA ni0 ] prAcImA sthApanI [ sthApinI ni0 sthAyinI pu.] vRkI 294 ekASThIlA rasA ambaSThA [ tvaSTA pu0 ] amba SThakI vRkadantikA / zatAvarI--zatAvarI bahusutA povarI indovarI varI 295 zatamUlI [ zatamUlA ni0 ] zatapadI zatavIryA madhusravA nArAyaNI dvIpizatru dvIpikA abhIrupatrikA [bhIrupatrikA pu0 ] 296 mahApuruSadattA [ mahAparuSadantA pu0] UrdhvakaNTakA varakaNTakA sahasravIryA tuGginI abhIruH [ abhIru pu0 ] saMvaraNI 297 / / kaDU--kaTukA matsyapittA rohiNI kuTurohiNI azokarohiNI [ zokarohiNo TI0 ] kRSNabhedA tilakarohiNI 298 kaTaMvarA [kaTambharA pu. ni. ] kANDaruhA rAsnA tiktaka rohiNI tiktA ariSTA kaTu matsyA cakrAGgI zakulAdanI 299 / kauMchi--kapikacch AtmaguptA kaNDurA durabhigrahA [ duratigrahA pu0 ] ajahA markaTI vyaNDA [syaNDA pu0 ] kacchurA kapikacchurA 300 RSyaproktA zukazimbi [ zukazimbI pu0 ni0 ] lAGgalI prAvRSAyaNI RSabhI [ ArSabhI pu0 AryabhI ni0 1 vahiparyAyA kapiromA durAlabhA [ durlabhA pu.] 301 / 'majIThi--maJjiSThA raktayaSTi samajhA vikasA aruNA bhaNDIrI majukA bhaNDI [ caNDI pu.] maji [jiGgI pu0 ni0 ] yojanavallikA [ yojanavallo ni0 ] 302 kAlameSI kAla goSThI maNDUkaparNikA [ mANDUkaparNikA pu0 ] / "mirI--marica malina kRSNa vellaja dhArmapattana [ dharmapattana pu0 ni0 ] 303 yavaneSTa [ pava neSTa ni0 yavanapriya TI* ] zirovRtta USaNa [zirovRnta mUSaNa ni0 ] kolaka / 'pIpali--pippalI [ piSpalI pu0 ] capalA kRSNA vaidehI mAgadhI yaNA 304 zauNDI zyAmA uSaNA kolA upakulyA kRSNataNDulA [ kRSNatandulA pu* ni0 ] / 'pIpalImUla--granthika sarvagranthika caTakAziras [ caTikAziras Ti. ] 305 sumUlaka [ samU laka ni0 ] kolamUla kaTugrandhika oSaNa [ USaNa ni0 ] / 1degcavika--cavikA cavya cavana kolavallI [kAlavallI ni0] 306 / / 1. caNoThI / / 2, kALIpATa // 3. zatAvarI // 4. kaDU / / 5. (1) kavaca (2) kuvaca // 6. majITha // 7. marI / / 8. (1) pIpara (2) lIMDIpIpara // 9 pIparImULa / 10. cavaka // Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haimanighaNTuzeSaTokAntargatAH saMskRtazabdayutA lokbhaassaashbdaaH| 315 'gajapIpalI--vazira [vasira ni0] hastipippalI [hastipiSpalI pu0] zreyasI / 'giraNaI--girikarNI AsphotA [arasphotA ni0] viSNukAntA aparAjitA 307 / zvetagiraNaI--zvetanAmA kaTabhI zvetanAmikA [zvetapuSpikA pu0ni0] zvetasyandA azvakhura / kAlIgiraNaI--avyaktagandhikA 308 nIlasyandA nIlapuSpI mahAzvetA gavAdanI [gavAdinI pu0 aGgavandanA ni.] / indravAruNI--indravAruNI aindrI viSAdanI gavAdanI 309 indrairvAru kSudraphalA goDumbA [god ___guvA ni0] gvaakssii| indravAruNIvizeSa--citraphalA mahAphalA 310 AtmarakSA vizAlA trapusI tumbasI *vaja--vacA ugragandhA ugrA jaTilA zataparvikA 311 ikSukarNikA golomI lomazA bhUtanAzanI [sUtAnazanI ni0] / zvetavacA--zvetavacA medhyA SaDgranthA haimavatI 312 / "utpalazArivA--zArivA gopakanyA gopavallo pratAnikA gopI AsphotA latA zvetA zAradI [ zaraTA pu0 ni0 ] kASThazArivA 313 nAgajihvA / 'candanazArivA-kRSNotpalazArivA--bhadrA [kRSNabhadrA pu0 ni0 ] candanazArivA bhadravallI ____ kRSNavallI candanA [ zArivA pu.] utpalazArivA 314 / pIlaunI-mUrvA--mUrvA [maurvI TI0] moraTA devI madhUzreNI madhulikA devazreNI madhurasA go karNI tejanI sravA [zravA pu. khavA TI.] 315 dhanuHzreNI cApaguNA pIlunI tiktavalkalA pIluparNI [tiktavalkalI pIlaparNA ni0 snigdhaparNI pRthaktvacU madhumatI 316 / 'rADAgArI-lAGgalI-- lAgalI halinI nandA vizalyA garbhapAtanI [garbhapAtinI ni0] anantA agnimukhI [agnizikhA ni0 TI0] sairI duSpuSpI [sIrI indupuSpI pu0 zakrapuSpikA ni.] kalikArikA 317 / "guDUcI-galo-guDUcI [ gaDUcI pu0 ] amRtA somavallI vatsAdanI dharA chinnodbhavA chinmarahA viSadhnI devanirmitA 318 vizalyA kuNDalI lambA [chinnA pu0 ni.] tantrikA cakralakSaNA devI anantA madhuparNI jIvantI amRtavallI 319 / "devadAlI-devatADa devatAlI [devadAlI pu0ni0] vRttakozaH [vRttakozA ni0] garAgarI jImUtaka tAlaka veNI AkhuviSaghAtinI 320 / "kaDUI-visAlI-ghIMsoDI-kozAtakI-kozAtakI kRSNacchatrA [kRtacchatrA pu0 ni0] jAlI ghoSA sutiktikA [sutiktakA pu0 ni0] mRdaGgaphalikA kSveDA ghaNTAlI kRtavedhanA [raktavedhanA ni0] 321 dhAmArgava pItapuSpa mahAjAlI mahAphalI [mahAjalA mahAphalA ni.] karkoTako kozaphalaH [kozaphalA ni0] rAjakozAtakI 322 / 1. gajapIpara / / 2. (1) garaNI (2) koyala // 3. indravaraNA / / 4. (1) vaja (2) ghoDAvaja // 5. kALI sArIvA // 6. sArIvA // 7. nAvagamyate samyak / / 8. (1) vaDhavAraDI. (2) dUdhIyo vachanAga // 9. gaLo // 10. (1) badAla (2) kUkaDavelo // 11. kaDavAM turiyAM (2) ghIMsoDI ( saurASTre) // Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 tRtIyaM pariziSTam / hastikozAtakI-hastikozAtakI aibhI vizAlA kaTarkacchadA / 'kSIriNI--kSIriNI paTuparNI [kaTuparNI pu0 ni0] dharSaNI pItadugdhikA 323phenakSIrA hemakSIrA pItakSIrA karISiNI [karISaNI ni0] hemAhvayA hemazikhA [hemazikhI pu0ni0] haimavatI himAvatI 324 / 'zavinI--zaGkhinI dhanaharI [vanaharI pu0 ni0] taskaro corapuSpikA kezinI pranthikA caNDA [raNDA pu0] zvetabudhnA nizAcarI 325 / uMdirakanI-AkhuparNI-AkhuparNI [AkhukarNI TI0] puSpazreNI nyagrodhI [putrazreNI nyagrodhA pu. ni0] zambarI vRSA [vRSaparNI To0] citrA upacitrA raNDA [raNDAkhu pu0 raNDAkhyu ni. caNDA TI0] pratyakzreNI dravantI 326 / 'poyaNI-padminI mahAvallI bizinI bizabatI palAzinI nAlIkinI [bisinI bisanAbhi palA sinI nAlakinI pu0 ni0] nalinI puTakinI 327 / zvetakamala-kamala nalina padma aravinda kuzezaya zatapatra sahasrapatra rAjIva puSkara 328 bisa. prasUta [bisaprasUna TI0] nAlIka tAmarasa mahotpala jalaruha jalaruha jalajanma jalaja saroM ruha saroruha sarojanma saroja paGkaruh paGkaruha paGkajanma paGkaja [vAriruh vArija sara sIruha TI0] 329 / sitAmbhoja-puNDarIka sitAmbhoja / raktasaroruha-raktasaroruha raktotpala kokanada / kairaviNI--kairaviNI kumudvatI [kumudinI To0] 330 / utpala-utpala kuvalaya kuvela kuvala kuva [kavala vala ni0] / zvetotpala--kumuda [kumud TI0] kairava gardabhAhvaya 331 / nIlotpala--indIvara / rakotpala--hallaka raktasandhyaka [raktasandhika ni0] / saugandhika--saugandhika kahAra [kalhAra pu0 ni0] / vIjakoza-bIjakoza varATaka 332 karNikA / bisu-padmanAla--padmanAla mRNAla tantula bisa / kesara--kilka kesara / navyadala-tarayantraka--saMvartikA 333 / padmakanda--karahATa zipha [zaka pu.] / padmamUla-utpalakanda-zAlka / gaMTha-padmabIja-padmabIja padamAkhya [padmAkSa pu0 ni0] padmakarkaTikA 334 / / 1. (1) dAruDI (gurjare) (2) hiravI (kAzmIre) // 2. AMkhaphuTAmaNI // 3. uMdarakaNI 1. poyaNA // 5 (1) kamaLa kAkaDI (2) pabaDI (saurASTre) // Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haimanighaNTuzeSaTIkAntargatAH saMskRtazabdayutA lokbhaassaashbdaaH| 317 . phaMgA-zuSA- vAriparNI pAnIyA pRSThagA [pAnIyapRSThagA pu0 ni0] kumbhikA haTha / nIlikA--jalazUka jalanIlI nIlI zaivAla zaivala [zevAla zepAla zevala TI0] 335 / soA- zatapuSpA ghoSA zatAhvA mAdhavI misi [miSi ni0] aticchatrA chatrapuSpI [chatrapuSpA ni. avAkpuSpA kAravI sahA 336 / "zvetajIrA--jIraka kaNA ajAjI jaraNa kaNajIraka / "kAlau-jIrau--kAravI pRthvI sugandhA suSavI [tuSavI ni0] pRthu 337 kuJcI [upakuccI ni0 kuJcikA pu0 ni0] kAlA upakAlA upakuJcikA - utkunycikaa| lahasaNu --rasona lazuna mlecchakanda ariSTa mahauSadha 338 mahAkanda / lahasaNavizeSa--gRjana dIrghapatraka / / DUMgalI--palANDe yavaneSTa sukanda [kukanda pu0] vaktradUSaNa [vaktrabhUSaNa pu0 ni0] 339 haraNa [karaNa pu0 ni0] / nIlakuMgalI-latArka durdvam / 'sAthari-saptalA bahuphenA sAtalA vimalA [bindulA pu0 ni0 amalA pu0 amalI ni0 ] 340 sArI marAlikA dIptA phenA carmakasA [carmaksiA pu0 ni0] yavA / prasAraNI-prasAraNI cArupI bhadraparNI pratAnikA 341 bhadrabalA bhadralatA bhadrakAlI mahAvalA sAraNA [ sAraNI pu0 ni0 ] saraNA [saraNI pu0] suprasarA [ suprasArA ni* ] rAjabalA 342 / "brAhmI-bAhmI vayaHsthA matsyAkSI brAhmaNI somavallarI sarasvatI satyavatI susvarA brahmacAriNI "sUraNakanda-pUraNa kaNDUra kanda arzoghAtin citradaNDaka / "vRddhArA--vRddhadAraka [vRddhadvAruka pu. ni0] Avegin jIrNavAlaka [ jIrNavAluka ni0 ] juGgaka 344 ajANDI [:chagalANDI TI0 ] RkSagandhA [ vRkSagandhA TI0 ] antaHkoTa puSpI [antaH koTarapuSpI pu0 antakoTakapuSpI ni0] / sUcali--suvarcalA maNDkI badaga [ varadA pu0 ] AdityavallabhA 315 maNDUkaparNI arkabhaktA AdityavallI sukhodbhavA [ sukhodbhidA ni0 ] / "bhAMgarau--bhRGgarAja bhRGgarajas bhRGgAra kezaraJjana 346 aGgAraka [ aGgAruka pu0 amAraka ni0 ] bhekarajas bhRGga mArkava / "kAsaMdau-kAsamarda [ kAzamarda pu0 ] arimarda kAla kanaka [ kataka pu. ni0 ] karkaza [ kata kakarkaza ni0 ] 347 / 1. (1) jaLakumbhI (2) jaLazaMkhalA // 2. sevALa // 3. (1) savA (2) sUvA // 4. dholu jIru // 5. zAhajIraM // 6. lasaNa // 7. dduglii|| 8. (1) cIkAkhAI '2) sIkAkhAI // 9. gaMdhabhADuliyA ( baMgAle ) // 10. (1) bAma ( 2 ) nevArI (3) nIrabrAhmI / / 11. sUraNakanda // 12. varadhAro // 13. surajamukhI // bhaaNgro|| 14 (1) kAsundrI (2) sundaraseNa (paMcamahAlapradeze ) // Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 tRtIyaM pariziSTam / 'vathuA--vAstuka zAkajyeSTha [ zAkazreSTha ni0 ] pravAla kSArapatraka zAkavIra vIrazAka tAmrapuSpa prasAdaka 348 / palAMka--pAlaGkayA pAlakyA kSurikA [churikA ni0 ] madhusUdanI / doDI- jIvantI jIvanIyA jIvanI [ jIvanIyajIvanI ni0 ] jIvavardhanI [jIvavardhinI ni0 ] 349 maGgalyanAmadheyA [ mAGgalyanAmadheyA ni0 ] zAkazreSThA yazaskarI / AMba utrI-amlaloNikA cAGgerI cukrikA [cukiyA pu0 ] rasA 350 ambaSThA amboTikA [ amloTikA pu0 amlolikA ni0] dantazaThA lolA amlalolikA [TolA amla Tolaka pu0ni0 ] narendramAlA [narendramAtR pu0 ni0 ] kSudrAmlI catuSparNI loNikA 351 / 'taNDulejA-tanDulIya tandulIya [pu0ni0 ] meghanAda tanDulin tanDuleraka [ tandulin tanduleraka ____pu0ni0 ] gaNDIraka raktakANDa viSaharin [ viSaharI pu0 ] alpamAriSa 352 / taNDulIyabizeSa-zamaTha [ samaNTha ni0 ] toyavRtti ganDIra toyamaJjarI samaSThilA [ samaSThIlA ni0 ] zoSaharI jalApAmArga olaka [ jalApAmArgatulyaka ni0 ] 353 / maMTAtAMdulijao-tanDulIyavizeSa-sthalagaNDIra karbura [ karbara ni0 ] Takkadezaja / 'kamAi--kAkamAcI kAmAcI kAkasAhvA vAyasI [ vRSAyaNI pu0 ni0 ] 354 / "zrIhastinI--zrIhastinI bhUraNDI kuraNDI [bhUruNDI kuruNDI ni0] kAsmarIripu [ kuraNDikA azmarIripu pu0] / 'Sa(?)DakUtira--muniSaNNa sUcipatra svastika zitivAraka [ ziribAraka ni0 ] 355 zrIvAraka zitivara vitunna kukkuTa ziti [ zikhiH pu0 ] / 'mUlA--mUlaka mahAkanda ruciSya hastidantaka 356 bastikA [bustikA pu0 mi0 ] nIlakaNTha sekimaH [ sekimam Ti.] hariparNaka vRhanmulaka--cANakyamUlaka zAlAmarkaTa [ zAlamarkaTa pu0 ni0] marusambhava 357 viSNugupta viSNumata mizra vAleya [ sthAleya pu0 ni0] markaTa / ahilamocI--hilamAcI [ halimocI pu0 ] zaGkhadharA jalabrAhmI mocikA 358 / "kalambI-kalamvI zataparvA [ zatapUrvA pu0 ] kaDambI [ kelambU ni0 ] vAyasI / "kArelI-kAravella [ kAravellI ni.] suSavI kaTilla mRduparNaka 359 / / "paTola--paTola pANDuphala kulaka karkazacchada rAjIphala kaphahara rAjamAnya [rAjimata ni0 ] amRtAphala 360 / koDA-karkoTa [ kaGkoTa ni0] kilAsaghna [vilAsaghna pu0 ] tiktapatra [tiktapa va ni. ] sugandhaka [ sugandhika pu0 ] / 1. bathuA // 2. pAlaka 3. (1) rADAruDI (2) kharakhoDI (3) doDI / 4. khATI laNI / / 5. tAMdaLajo // 6. (1) pIlUDI (2) kALopopaTI (3) makaoNi yunAnI // 7. hAthIsuMDA // 8. jalakapAsIyA // 9. mULA // 10. helaMca (baMgAle) zAkavizeSaH // 11. kalamI (baMgAle) // 12. kArelI // 13. paravara / / 14 (1) kaMkoDAM (2) kaMToLAM Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haimanighaNTuzeSaTIkAntargatAH saMskRtazabdayutA lokbhaassaashbdaaH| 319 'kUSmANDa--kUSmANDaka karkAru [karkArus TI.] / kAliGgI - kAliGgI [ kaliGgI pu0 ni0 ] bahuputrikA 361 / biNi-tumbI piNDaphalA ikSvAku tiktabIjA tiktabIjaH pu0 mahAphalA alAbU ] alAmbU pu.] kSatriyavarA kaTukAlAbunI [kaTukAlAmbunI pu0 ] 362 / cIbhaDI--cimiTI trapusI bAlukI erui vyADapatrikA UrvAruH [ UrvAru pu0 ] karkaTI mUtraphalA rAjAdanI latA 363 chardanI vipANDu pakvacibhaDI-sphuTI [ sphaTI pu. ] "jIvaka-kUrcaka zRGgaka saje dIrghAyus kUrcazIrSaka 364 maGgalyanAmadheya jIvaka [prajIvaka ni0] priyajIvaka hrasvAGgaka madhuraka prANaka cirajIvin 365 'puSkaramUla-puSkaramUla mUla vIra [ cIra pu0 ] puSkaranAmaka pauSkara puSkarajaTA kAzmIra padma varNaka [ padmakarNaka pu0 ] 366 / jahAri-bastagandhA [ mastugandhA ni0 ] sugandhA kharapuSpI [ gandhA kharapuSpA pu0 ni0 ] zaka. mbharA kabarI [ kabarI ni0 ] barbarI tuGgI [ cuGgI ni0 ] pUtimayUra 367 / golha-TiDUrI-biMbI--bimbI raktaphalA golhA pravAlaphalaghoSikA oSThopamaphalA tuNDI tuNDikA poluparNI 368 / 'rohIsa--rohiSa zyAmaka [ kAmaka ni0 dhyAmaka pu0 ] paura pUtIka [ paurabhUtIka pu. bhUtIka ni. ] bhUri kattRNa [ bhUtika tRNa pu. bhUtikatRNa ni0 ] saugandhika devajagdha zakala [ zakali pu0 ni0 ] yAma pudagala 369 gandhatRNa--mUstRNa [ bhUtRNa pu0 ] rauhiSa [ rohita pu0 ni0 ] chatraH aticchatraH [ chatrAti cchatrakam pu0ni0 chatrAticchatram TI.] kuTambakaH [ kuTumbakam pu. ni0 1 pratIka bhUri pAlana [ bhUtIka bhUtapAlaghna pu.] mAlAtRNa sugandhika [ mAlA tRNa sugandhika pu0 370 / DAbha--darbha dabhra [ dasra pu0 ] khara bahiM vIra [barhivArA pu0 barhi vArA ni0 ] sUcI kutha kuza saurin [ sArI ni0 ] vAnIraja gundraH [ gundrA pu0 ni0 ] pavitra kutuka [ kutupa pu0 katasa ni0 ] 371 / "kAsu--kAza ikSugandha [ ijhugandhA pu0 ni0 ] irdhAkANDa imAmalapuSpaka [ cAbharapuSpaka pu. ni.] vAyasekSu poTagala kAsekSu [kASAkSu pu0] kokilAkSaka[ kokinAM kSaka ni0 ] 372 / ulapa-ulapa balvajAH vAla: kezin [ balvaja bAlakezin pu. ni.] dRDhalatA / "gAMDau-selaDI--ikSu rasAla gaNDIrI gaNDakin khagapatraka [ kSudrapatraka ni* asipatraka TI. 373 / / 1. (1) kolu (2) bhUruM koDhuM // 2 kalIkaDI // 3. kaDavI tuMbaDI // 4. cIbhaDI // 5. aSTavargatA divyavanaspatiH // 6 pokaramUla // 7. (1) kAnaphoDI (gu0) ( 2 ) lavaNI ( gu0 ) ( 3 ) ADhiyAkaraNa (paMcamahAlapradeze ) ( 4 ) hurahura (hindI) / 8 (1) TiMDoLAM (2) ghIloDo // 9, rohiso // 10. DAbha // 11. kAsaDo // 12. selaDI // Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 tRtIyaM pariziSTam / ikSumeda--puNDra kAntAraka [ koSakAra TI0 ] / 'nalu--nala naDa zUnyamadhya dhamana [ gamana ni0 ] nartaka naTa 374 AraNyanalaka [ araNyanalaka pu0 ni0] randhrin poTagala vibhISaNa / nalI--nalI nAlI pu0 grAmanalikA nAkulI lekha kAvitA lekhakAJcitA pu0 ni0 375 / zarakaDa--zara muja bANAkhya sthUladarbha pitAmaha gundra [guja pu0 ni.] tejanaka bhadramujja yAja naka kSura [yAjanakakSura ni.] 376 / "muJja--muja yajJiya medhya dRDhatvac brahmamekhala / bAlatRNa-bAlatRNa zaSpa zuka zAlika aGgula 377 / tRNa- tRNa arjuna / ghAsa--ghAsa yavasa cAri 'droa-dUrvA-dUrvA zataparvA bhArgavI vijayA jayA 378 maGgalyA zAlA anantA amarI pratA nikA ruhA sahasravIryA zyAmAGgI haritA haritAlI 379 / vetarvA-zvetadUrvA golomI [ zItavIryA zatavIryA pu. ni0 ] sitA latA / gaNDadUrvA-zvetadUrvAvizeSa--gaNDadUrvA gaNDAlI vAruNI zakulAkSaka 380 / 'moya --mustA mustaka [ bhadraka ni0 ] bhadramustA rAjakazeruka musta [gundrA pu0 gundrI ni0] varAha gAGgeya kuruvinda ambudAhvayA [ambudAhvayaH pu0 ni0 ] 381 / "kAkarahUle-kurannaTa kairtImustaka jIvitAhvaya [ jIvanAhvaya ni0] kANDIraka [ kAJcIraka pu.] jIrNabudhna gonarda [ gonanda pu0 ] gopura plava [ gopuraplava ni0 ] 382 zatapuSpa dAzapura [dArapura ni0 ] bAneya paripelava jalamustA mustakAbha zevAladalasambhava 383 'vIraNa--vIraNa vIratara vIrabhadra sumUlaka / usIra--uzIra abhaya samagandhin raNapriya 384 / / "lAvaMjau-lAmajjaka nalada amRNAla laya [lava ni0 ] laghu iSTakApathaka [ iSTakApuSpaka pu0 ] zIghra dIrghamUla jalAzaya 385 / "dhAnya-dhAnya sasya sItya [ zaitya pu0 ] vrIhi stambakari / Azu-zAli-Azu pATala vrIhi / "SaSTika-zAli--garbhapAkin SaSTika 386 / "zAli--zAli kalama / "kalamazAli--kalama kalAmaka [kalAyaka ni0] / "raktazAli--lohita raktazAli / 1. nala / / 2. muMja / / 3. taNa // 4. ghAsa // 5. (1) dharo (2) hariyAlo / / 6. motha // 7. kevaDImotha // 8. vIrabhaNa / / 9. vaalo|| 10. khasano choDa / / 11. dhAna // 12-15, DAMgara // 16. lAla DAMgara / / Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haimanighaNTuzeSaTIkAntargatAH saMskRtazabdayutA lokbhaassaashbdaaH| 321 'mahAzAli--mahAzAli sugandhika 387 "yava--yava hayapriya tIkSyAzUka [tAyazuka ni0] / nIlayava--tokma / masUra--maGgalyaka masUra / *kalAyarA.-kalAya satInaka 388 / "ciNA--caNaka hrimnthk| 'uDada-mASa madana nandI vRSya [sarI pu0 ni0] bIjavara balin 389 / "muMga--mudga prathana [praghana ni0] lobhya balATa [valATa ni0] harita hari / pItamudga-vasu khaNDIra pravela jaya zArada 390 / kRSNamudga--pravara vAsanta harimanthaja zimbika / vanamudga--vanamudga tuvaraka nigUDhaka kulImaka [gulImaka pu0 kulInaka Ti0] 391 khaNDin __[khaNDika pu* ni0] / 'moTha--rAjamudga-rAjamudga makuSThaka mayuSThaka / gohUM--godhUma sumana / "valla--valla niSpAva vetazimbika [sitazimbika TI. zitazimbika "kulathI--kulattha [kulitya pu.] kAlavRnta / kulathIvizeSa--tAmravRntA [tAmravRnta ni0 tAmravRttA pu0] kulatthikA / "tUMari-ADhakI tUvarI varNA [varSyA pu.] / "kulmASa--kulmASa [kulmAsa TI0 Ti0] yAvaka 393 / "nIvAra-nIvAra vanavrIhi / "zyAmAka--zyAmAka zyAmaka / "kaGgu--kaGgu kaGgunI priyaGgu pItataNDulA 394 / kRSNakazu--madhukA / raktakagu--zodhikA [zodhitA ni0] / sitakagu--musaTI [muzaTI ni0] / pItakagu- maadhvii| "kodrava--uddAla kodrava koradUSaka [kUradUSaka pu0] 395 / 1 DAMgara // 2. java // 3. masUra // 4. lAMga, vAtakaravanaspatiH 'lAMga bhAge TAMga' iti gurjarokteH // 5. vaNA // 6. aDada. // 7. maga // 8. maTha // 9. ghaDe // 10. vAla // 11. klthii| 12. (1) tuvera (2) tUara (3) tuvara // 13. (1) ardhapakva dhAnyanA bAkaLA (2) bhUdharI 14. namAranA cokhA // 15. sAmo // 16. kAMga // 17. kodarA // 0 Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 tRtIyaM pariziSTam / 'cInaka-cInaka kAkakaGgu / 'juvAri--yavanAla yonala jUrNAhvaya devadhAnya jonnAlA [jorNAlA ni0] bIjapuSpikA 396 / saNa--zaNa bhaGgA maatulaanii| alasI-umA kSumA atasI / gararI--gavedhukA [gavIdhukA TI0] gavedhu / araNyatila--vanyatila jatila 397 / zyAmatila-SaNDhatila tilapija tilapeja / "sarasava--sarSapa kadamvaka tantubha / zvetasarasava--siddhArtha zvetasarSapa 398 / rAI--rAjikA tIkSNagandhA kSutAbhijanana kSava asurI [AsurI pu.] kRSNikA kRSNasarSapa rAja sarSapa 399 / "zamIdhAnya--zimbAdhAnya-mASa mudga Adi / 'zUkadhAnya--yava godhUma Adi / 'sasyazUka-sasyazUka kiMzAru 1degUMbI--kaNiza [kaneza TI. kaniza Ti.] sasyazIrSaka 400 / dhAnyAdiguccha-stamba "kaNasaDA-nAla kANDa / tucchakaNasaDA--palAla / dhAnyatvacA--tuSa / bhusa--DhuMDhA busa kaDaGgara 401 / 1.(1) cIno (2) cyeNo // 2. javAra // 3. zaNa // 4. alsii|| 5. sarasava // 6. rAI / 7. kaThoLa // 8. ghauM java Adi // 9. sUkaLAM 10. poMkha // 11. kaNasaDAM // 12. (1) kotarUM (2) kodaraM (3) koramuM / 13. bhUsu // Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 -0 pIparI . catuSA caturtha pariziSTam / hemacandrIyanighaNTuzeSaTIkAkRnirdiSTamUlazabdabhASArthAnAM mUlasUtrAtmakapu.Adarzo llikhitabhASAthaiH saha tulanA / pralokaH pu0 arthaH TI0 arthaH zlokaH pu0 arthaH TI0 arthaH azoka azoka 33 pU0 elA kaMkolI elA vaula bakula karpUra kapUra tilaka tilaku 35 pU0 kaMkola kakola kAMcanAra kAMcaNayaru lavaMga gavala 10 pU0 caMpaka __cAMpau 37 pU0 nalikA-nalInAma nalikA nAgakesara 38 pU0 atimukta amItau 12 pU0 nAgakesara 39 pU0 piSpala pIpala 13 pU0 kayaba pArasapIpala 15 pU0 kadambakatrayam kayaMba 40 pU0 pIparI kuDau 17 pU0 kuTajam indrayava kuTajabIja piSpalavizeSa zirISa sirIsu vaTa vaDu pADalA uduMbara pATalAdvayam zvetapATalA kADhuMbarI kAluMbarI agaru agara rAjAdani rAyaNI 22 pU0 kRSNAgaru kRSNAgaru piyAlu piyAla zrISaNDa caMdana AmrAtaka-aMbADA abADao bAbaru zrISaNDa bAbarau 48 kSIrArkaparNaH raktacaMdana ratAMjaNI candanacatuSkam pataMga thoharI thoharI kaNayara karamardaka karamadA 27 pU0 karNikAra jaMbIra jaMbIra punnAga punnAga karuNa karaNA agastya agathiyau bIjapUraka bIjaurau zvetakaNavIra zvetakaNavIra madhukarkaTI kaNavIradvayam raktakaNavIra madhukAkaDI tamAla AMbilI AMbilI 31 pU. tamAla tamAlapatra titiDIka titiDIka 32 pU. sUkSma elacI elacI Amlavetasa uMbarA Aku arka BB 30 pU0 Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 pralokaH 60 pU0 sAgu 1. mahUDau TIr3a caturtha pariziSTam / pu0 arthaH TI0 arthaH zlokaH pu0 arthaH TI0 arthaH amlavetasadvayam . 99 pU0 Aragvadhagiri-kiramAlau kapittha kauThI mAlau asmaMtaka-AsaMdAnAma 101 pU0 bIau AsadrA 101 bIjakadvayam =jIbaka . nAraMga nAriMgu 102 sarja-okanA khadira 103 arjuna arjuna khadiradvayam zvetakhadira 105 pU0 zAkavRkSa zAka arimeda=ahimAra bharaMju 106 / / dhAmaNa dhamaNau sIbalI 107 . zallakI sIMbalidvayam zAlmalivizeSa . 108 pU0 saralau-kuMduru sIsama 110 pU0 devadArutrayam devadAru ziMzapA zizapAvizeSa 111 pU0 madhUka badarIdvayam bori 111 khejaDI 112 madhUkameda mahADolu khIjaDI sAMgarI 113 Igori hiMgoTu tindukadvayam kAkaTIMDU guggulu gUgalu 115 zvetalodhra pAribhadra 117 pra0 munilodhra karIra kaira kayara 117 pU0 lodhradvayam vikaMkata% 118 pU0 bhUrja vikAMkalinAma . 119 gUMdI gUMdI bIlI bIlI 120 'matphalaH' vaDahara harItakI haraDai 120 tR. kaTahara baheDau baheDA 120 lakuca AmalI AmalA 122 vasantapAdapaH . AMbau araNi araNI Amra TIMDU aralU 124 pU0 rAjAmra rAjAmra 125 sugandhipatrA . jAMbU zidvayam 125 jambUtrayam jambU vizeSa tiniza tiniza mIMDahalu mayaNahala palAsa. palAza 128 pU0 kUbAvRkSa kUbau dhava 129 pU0 nicula zrIparNI sivini 130 pU0 vetasa saptaparNa sAtavanau-sAda 131 pU0 vetasadvayam vetasavizeSa Diu satAlU 132 varuNa varuNA 114 lIMba kAMka 14. A 122 ziraghU dhava Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niba nIMba 173 140 pU0 * kaMkuSTha 145 pU0 tADa rohIDau nighaNTuzeSaTIkAntargatabhASArthAnAM pu0AdarzagatAthai stulnaa| 325 zlokaH pu0 arthaH TI0 arthaH zlokaH pu0 arthaH TI0 arthaH 133 aMkulla AMkulu 166 gaMgeTI gAMgeTI 135 pU0 bhallAtaka bhIlAmA 168 pU0 dAruharidrA dAruhaladra 136 pU0 ariSTa-ArIThau arIThA 169 granthiparNI gAMThivanI thuNIyau osaDa 171 spRkkAdvayam pIka 172 viDaMga viDaMga mahAnimba-rAjanimba RSabhaka iMdrASa RSabhu bakAyaNi 174 Rddhi, vRddhi Rddhi, vRddhi 139 tR. pIla pIlU, veNu 175 padmaka padamAku achoDa akhoDa 176 kaMkuSTha 143 pU0 rudrAkSa rudrAkSa parUSaka phalahA 143 putrajIva putrajIva 178 pU mahAkhajUrikA karaMjUyau 178 khajUri piMDakhajUri karajatrayam 179 pU0 tAla 146 karaMja-tiNigachi karaJjabhedAH 18. pU. nAlikeru nAlera 147 rohItaka 181 ghoNTA . sopArI 148 kaTphala kAyaphala 181 pU0 pUga 119 tR0 dADimasAra 181 hiMtAla 149 dADima 182 pU0 hiMtAla 150 dhAtukI dhAhuDI 182 ketakI 152 pU0 sallakI sAlari 184 nirguDI 154 eraNDadvayam eraMDa 185 niguDI dvitIyA niguMDI 155 pU0 kiMpAka 187 pU0 nirguDI 156 pU0 kaMpilyaka kaMpIlau 188 priyaMgu priyaMgu 156 katakaphala katakaphala 189 jeThImadhu 190 AsaMdhi AsagaMdhi karpAsI 191 pU0 mIDhAsiMgI 158 kAmavRkSA, vaMdA 192 pU0 meSazRGgI 159 pU0 kAmavRkSa vaMdAbheda 193 pU0 karkaTazRGgI kAkaDAsiMgI 160 pU0 ATarUSaka araDUsA 194 pU0 rIgaNI rIMgaNI 161 pU0 tuMbaru tuMburu 195 pU0 riGgaNIdvayam vRddharIMgaNI, 162 pU0 kadalI keli DolharI 162 tagara tagara 196 tR0 vidAri brahmaphala padmanasa 197 vidArIdvayam kSIravidArikA 164 muSkaka-musA moSau 199 pU0 pRSThaparNI-pIThavanI pIThavanI 201 pU. gokharU gokharU phophalu jeThImadhu . vamanI vaMza vAMsu Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kumArI kAMguNI bhUmyAmalI gulI 326 caturtha pariziSTam zlokaH pu arthaH TI0 arthaH zlokaH pu. arthaH TI. arthaH 202 pU. dAMtI zaMkhayUthikA 203 indravAruNI daMtIvizeSa 240 pU0 kuMda apAmArga AjhAjhADA 241 . nemAlI nImAlI Ardrakam, suMThI 242 vicakila kevaDI 208 zophanI ca . *sATahaDA 243 vArSikA-dvivelu mallikAvizeSa 208 sATaDIdvayam sATahaDI 244 sevaMtrI 209 mAlakAMguNI 245 vAnau 210 mASavanI mASavanI 247 pU0 sahacarabhedA= ) kaMTAselau mudgavanI 211 mudagavanI seharIAtrayam 212 bhuiMAmalI 247 kikirAta / 214 pU0 haridrA haladra 248 citraka citraka 215 pU0 prapunnATa pamADa 249 vAsantI vAsantI 216 pU0 0 moDatherI 251 pU0 nIlI 217 pU0 muNDIdvayam mahAmuMDI 252 pU0 damaNau damanaTa 218 bAkucI bAbacI bAbacI 253 madanazca dhattUrau 219 rAsnA rATha 253 dhattaraka 220 pU0 255 pU0 zaGkhapuSpI zaMkhAhUlI 221 pU0 nAkulI naulI- gaMdhanaulI 255 kacUrau kacUra dvayam 257 pU0 ajamoda ajamoda 223 pU0 arjaka-AjAdvayam AjaU 258 sahadebAdvayam sahadevI 221 pU0 tulachI 259 pU0 pApaDau pItapApaDA 225 pU0 marubaka maruau 259 gojihvikA gobhI (? gojIbhI) 226 trAyamANa trAyamANa 261 pU0 bala balA 228 yavAsakadvayam dhamAsau valatritayam valAtritayam 229 kirAta kirAyatA 264 muzalI musalI 23. upaloTha hiMgu hiMgu 231 vAlaka-vAlau vAlau 267 pU0 hiMguutrI 232 268 pU0 kAkajaGghA kAla ughADau 233 eluvAluka elIyau 269 pU0 kAkanAzA kAyaNI 235 pU0 kuGkumadvayam kesara, kuMkuma pASANabheda pASANabheda 236 pU0 270 hapuSA hausIdvayam hapuSAbheda 236 jAti 271 ghaMTaravAlI ghUgharu, zeNahalI 237 jAtIphala jAiphala 272 zaNa 239 gaNikA . jUhI 273 pU0 kusumbha kusubhau - jUhI suvarNajUhI, 274 pU. zAlivanI sAvanIla naulI tulasI kuSTha 265 bAphI saDhi zaDhi 269 zaNa Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 279 pU0 galo guDUcI 285 haimanighaNTuzeSaTokAntargatabhASArthAnAM pu0aadrshgtaarthstulnaa| 327 zlokaH pu0 arthaH TI0 arthaH pralokaH pu0 arthaH TI0 arthaH 275 pU0 bhAraMgI 312 vavA zvetavacA 276 pU0 AulI bhADaMgI 314 nAganihvA . utpalazArivA 277 pU0 javAsI javAsI 314 UpalasArI candanazArivA 278 pU0 tejavatI-mItI tejavatI 316 mUrvA - pIlaunI brIhAlI brIhAlI lAGgalI rADIgArI rADAgArI 280 pU0 tAlIsa tAlIsapatra 281 pU0 319 282 pU0 mAMsI mAMsImeda 320 devAlI pAMDurahalI 283 pU0 surA ekAMgI devadAlI 284 pU0 prapuNDarIka padma kozAtakI 285 pU0 jaU jantuvAra 322 * kaDUI,vizAlI, koriNi rohA ghIsoDI 286 khayarI 323 pU0 karkoTikA 287 raktapAdIdvayam haMsapadI 324 kSIriNIdvayam kSIriNI 288 jalapiSpalI jalapipalI svargakSIriNI 289 vakSahula 325 zajinI zaGginI 290 ativiSadvayam bhativisu 326 undarakanI uMdirakanI 291 medAdvayam meda 327 padminI poyaNI gujA ciNauThI 329 zvetakamala 295 pU0 pAThA pATha 297 zatAvarI zatAvarI padmamUla 299 kaTuka kaDU kamalamedAH gaMTha kapikacchU kauMchi 335 pU0 phaMgA zAka, zUSA maJjiSThA majIThi 336 soA soA 304 pU0 marica mirI 337 pU0 bhavetajIrA 305 pU0 pIpalI pIpali 338 pU0 jIrakadvayam kAlau jIrau pIpalImUla pIpalImUla 339 mahAkandaH . lhasaNu cavikA cavika 339 pU0 lasaNa gajapIpalI, gajapIpalI 340 haraNaH DUMgalI 307 -giraNaI 340 pU0 308 tR. zvetagiraNaI 341 pU0 sAthala sAthari 309 pU0 girinaI kAlIgiraNaI 342 prasAraNi prasAraNI 310 pU0 indravAruNI 343 brAhmI brAhmI 311 pU0 indravAruNI 344 pU0 sUraNakanda 312 pU0 vaja 345 pU0 vRddhadAruka vRddhArA bU 293 bisu 307 igalI sUraNa Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 zlokaH 346 pU0 347 pU0 348 349 pU0 350 pU0 381 383 351 usIra 352 354 pU0 354 356 pu. mUlA 657 pU0 358 pU0 ciNA . .. caturtha pariziSTam / pu0 arthaH TI0 arthaH pralokaH pu0 arthaH TI0 arthaH suvarcalA sUcali bAlatRNa bhRGgarAja bhAMgarau 379 pU. kAzamarda kAsaMdau 380 pU0 zvetadUrvA vAthala vathubhA . 380 dUrvAtrayam pAlakyA palAMka motha motha DoDI doDI kAkarahUle cAGgerI AMbautrI 384 ozIru AMbautrI 385 lAmajjakam lAvajau tandulIyaka taMDulejA 386 vrIhi maTAtAMdulijao . 387 zAlibhedAH zAlivizeSa kAkamAcI kamAi 388. zUkaH yava zitAvara Sa (? kha)- 388 pU0 yava DakUtira 388 tR. masUra 389 khaNDikazca . kalAyarA mUlaka vRhanmUlaka kArelI kArelI uDada paTola paTola muMga kaMkoDI kakoDA 392 khaNDI ca mudgavizeSa tumbI biNi 392 pU0 moTha cIbhaDI 392 sumanaH cImaDIdvayam 393 pra. jIvaka jIvaka 393 pU0 kulathIvizeSa puSkaramUla puSkaramUla tUMari sAthari jahAri 394 pra0 nIvAra bimbI golha, TiDUrI rohIsa 397 syAt saNa rohiSadvayam gandhatRNa 397 pU0 alasI DAbha 397 tR. kAzadvayam bharaNyatila gAMDau, selaDI 398-ktilapejaH zyAmatila, selaDI zvetatila nalu 398-stantubhaH sarasava 399 asurI zarakaDa 400 tR0 UMbI 4011 kaNasaDA, pradhAna sirA gohUM 364 pra0 364 pU0 365 kulathI 368 juvAra 369 370 371 gararI kAsu 373 374 pU0 375 pU0 375 nala 377 pU0 muJja Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 401 pra. .401 haimanighaNTuzeSaTIkAntargatabhASArthAnAM pu0AdarzagatAthai stulanA / 329 zlokaH pu0 arthaH TI0 arthaH zlokaH pu0 arthaH TI0 arthaH guMchau 401 palAlaH . tusa bhusa, DhUMDhA ___parAla kANDaH dhAnanA 401 tuSaH 401 kaNasaDA Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamaM pariziSTam / hemacandrIyanighaNTuzeSaTIkAyAM TIkAkRtA zrIzrIvallabhopAdhyAyeno DhatAnAmaktaraNa zlokAdInAmakArAdivarNakrameNAnukramaNikA / zlokAdi pRSTham zlokAdi pRSTham atimuktaH puNDUkaH syAt akSoTaH pArvatIyazca _ [amara0 kA0 2 varga 4-72] 23 dhanva0 5-60 patra. 180] 78 atimukto mAdhavI ca agaruH pravaraM lohaM [dhanva0 3-2550 98] 15 dhanva. 5-153 pa0 201] agastyAhvo baGgaseno ati viSA zuklakandA dhanva0 1-10 pa0 8] 158 aguruH syAcchiMzapAyAM [mahezvara atha kamalottaram [amara0 kA0 2 varga 9-106] 149 agnimantho'gnimathana-[indu] atha kAravellaH kaTillakaH [amara0 kA0 2 varga 4-154] 193 agnimantho'gnimathana-[candranandana atha kuTajaH zakro [amara0 kA0 2 varga 4-66] 11 atha dvayoH pATaliH pATalA'moghA aGkoTho'Gkolako recI [amara0 kA0 2 varga 4-54] 13 [dhanva0 1-258 50 60] atha mahauSadham aGgAravallI bAleya [amara0 kA0 2 varga 4-148] 184 amara0 kA. 2 varga 4 -90] 150 atha vetase aGgAravallI zAGgasthA [amara0 kA0 2 varga 4-29] 72 [dhanva0 5-110 pA0 191] 81 atha sindukaH / sinduvAreajagandhA kharapuSpI [amara0 kA0 2 varga 4-68] 103 [dhanva0 1-100 pa0 90] 197 atho vellamamoghA ajamodA bastamodA [amara0 kA0 2 varga 4-106] 95 [dhanca02-98 pa0 89] anUpasaMbhavaH prAyaH 141 vAcaspati ] 201 ajamodA brahmakuzA [candra0] anyaH palANDustu [dhanva0 4-71 pa0 148] 184 ajazRGgI meSazRGgI anyA kSIravidArI syAd [dhanca0 1-87 pa0 23] [dhanva0 1-149 pa0 35] 110 atasI masRNA nIla anyA tu dakSiNAvartA ] 216 ] 107 141 Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ hainighaNTuzeSaTIkAntargatAnAM grnthaantraavtrnnaanaamnukrmH| 331 pralokAdi pRSTham pralokAdi pRSTham anyA dAruharidrA'pi arkAhvavasukAsphoTadhanva0 1-57 pa0 18] 92 / [amara. kA. varga 4-80] anyA mahAsugandhA tu arko'rkapaNe sphaTike [mahezvara] [dhanva0 4-105 pa0 155] 122 anyA'zvatthaphalA arthAn nighaNTayatyasmAdhanva0 2-9 pa0 70] 148 vyADi ] anyA skandhaphalA svAdvI [madanapAla alarko dhavalArke syAt [vizva0 katRtIye lo0 35] 3. anyendravAruNI proktA avalgujaH somarAjI __[dhanva0 1-250 50 58] 169 [amara0 kA0 2 varga 4-95] 121 anyo dvitIyo vikhyAta avyaNDA vRSabhI guptA ] 215 apAmArgazca zikharI azokaH zokanAzazca [dhanva0 1-260 50 60] 114 dhanva0 5-159 pa0 203] 6 apAmArgaH zaikhariko azokA rohiNI tiktA [amara0 kA02 varga 4-88] 114 [dhanva0 1-38 pa0 15] 163 apracyutAnutpannasthirai azmantaka indrakastu dhanva0 1-194 pa. 16] - 36. amilAto'parimlAna azvakhuraH zvetapuSpI ] 135 [dhanva0 4-84 .pa0 151] 168 ambuprasAdanaphalaM azvagandhA vAjigandhA [vizvalocana-rAntavarga 189]] [dhanva0 1-272 pa0 62] 106 amlabhAvAjjayed vAtaM asurI rAjikA rAjI [dhanva. 1-207 pa0 49] [dhanca0 4-60 50 146] amlIkA cukrikA cukA asya phale mAtula[dhanva0 5-33 ] ___ [amara0 kA02 varga 4-78 amlo'mlavetaso bhImo ahArya bahuvIrya ca dhanva0 2-96 ] arimedo'rimedhaca A dhinva. 5-133 pa0 197] AtolanI yogavahA ariSTakastu maGgalyaH 76 arkaH sUryAhvayaH puSpI dhanva0 4-13 pa0 136] arkaH sUrye'rkaparNe ca [vizvalocana-kadvitIye lo0 5] 29 AmracUto rasAla ca dhanva0 5-1 50 169] AmrAtakaH pItanakaH [dhanba0 5-12 pa0 171] Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 zlokAdi Aragvadho dIrghaphalo [dhanva. 1-219 pa0 52] Azu/hiH pATalaH syAt [ ] 208 AbhvAkhyA zAli-zIghrayoH paJcamaM pariziSTam / pRSTham zlokAdi eraNDastaruNazcitra [dhanva0 1-295 pa0 67] elAvAlukamAlUkaM dhanva0 3-76 pa0 111] 85 128 208 aindrIndravAruNIndrAhvA dhanva0 1-248 patra. 58] 168 izado bhallakovRkSaH ] 43 kakubhastvarjunaH pArtho ijjalo hijalo guccha iti varNanighaNTo'yaM [cAmuNDapaNDita ] 4 kakkolakaM kRtaphalaM dhanva0 3-37 pa0 102] kaGkuSThaM kAkakuSThaM tu dhanva0 3-141 50 123] kaGkellihemapuSpazca 97 uttAlakastilvakAca udakIyastRtIyo'nyaH . dhanva0 5-109 pa0 191] 81 / / udumbarastu yajJAGgaH uzIraM ca mRNAlaM syA [dhanva0 3-14 pa0 96] 206 / / uno'mlena raseneti ... [vyADi ] 183 kaTaGkaTerI parjanyA [dhanva0 1-59 kaTukaM trapusaM proktaM ] 195 kaTukA matsyazakulA dhanva0 1-37 patra. 14] 163 kaTukAlAbunI tumbI [dhanva0 1-17. patra. 39] 195 kaTphalaHsomavalkazca [dhanva0 1-73 pa0 21] kaNTa Artasvare vopadeva dhAtupATha ] 19 kaNTakArI ca duHsparzA dhanva0 1-95 pa0 25] 108 katakazchedanIyazca dhanva0 3-172 pa. 129] 86 kattaNaM zakalaM bhUri [dhanva0 1-80 pa0 21] 198 kadalI vAraNabusA [amara0 kA0 2 varga 4-113] 89 96 RrvRiddhiH sukhaM siddhI [dhanva0 1-145 patra. 34] RSabho dhUrvaho dhIro dhanva0 1-125 pa0 30] RSyaprotA svayaGaguptA [indu ] 96 / 164 ete ca hintAlasahitAH amara0 kA0 2 varga 5-169] 102 Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ __] 193 haimanighaNTuzeSaTokAntargatAnAM granthAntarAvataraNAnAmanukramaH / 333 zlokA di pRSTham pralokAdi kadalI sukumArA ca kAkamAcI dhvAkSamAcI [dhanva0 4-75 50 148] 89 dhanva0 4-21 pa0 138] 191 kapittho'tha dadhitthazca kAkAdanI kAkapIluH __ dhanva 2-102 50 90] 36 ____[dhanva0 4-27 pa0 139] 160 kamalaM zvetamambhoja kAkodumbarikA phalgu_177 dhanva0 5-88 50 187] karajo naktamAlazca kAmpilyako'tha raktAGgo dhanva. 5-107 pa0 191] [dhanva0 3-138 pa0 122] 85 karamardakamAvignaM kAravella kaTillaM syA[dhanva0 5-102 pa0 190 karIraM gUDhapatraM ca kAlameSI kRSNaphalA _[dhanva0 5 99 pa. 189] [amara0 kA0 2 varga 4-96] 121 karkazAkhyaH karambhaH syAt kAlAgurvaguru syAt tu [amara0 kA 2 varga 6-127] 15 ka--rako gandhamUlo kAzaH kANDekSuruddiSTaH [dhanva0 3-94 10 114] 140 [dhanva0 4-130 50 160] 200 ka--rako drAviDakaH kAzmayaH kAzmarI hIrA [amara0 kA0 2 varga 4-135] 140 [dhanva0 1-117 pa0 28] 54 karNikAro rAjavRkSaH kAsamardo'rimardazca [dhanva0 1-221 pa0 53] 56 dhanva0 4-118 pa0 157] 188 karpAsI badaraH prokto [mAlA ] kASThekSustu svalpakANDo vAcaspati ] 201 karpUraH zItalarajaH kirAtatiktako haimaH [dhanva0 3-31 patra. 101] dhanva0 1-33 pa0 14] 126 kalAyaH khaNDikaH prokta kiMzuko vItazokazca [dhanva0 5-161 pa0 203] 52 kalikArI tu halinI kuGkumaM rudhiraM rakta[dhanva0 4-9 pa0 135 / / dhanva0 3-12 pa0 95] 129 kalyANakazca vijJeyaH kucandanaM pataGga ca dhanva0 3-6 pa0 94] 17 kAkajaGghA dhvAGkSajaGghA kuJcikA copakuJcI ca - [dhanva0 4-23 pa0 138] [dhanva0 2-59 pa0 81] 183 kAkajambUrmeghavarNA kuTajaH koTajaH kohI [dhanva0 2-13 patra. 71] 12 kAkanAsA dhvAGkanAsA kuTherakastu vaikuNThaH [dhanva. 4-25 pa0 139] 147 [dhanva0 5-54 50 145] 123 Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokAdi paJcamaM pariziSTam / pRSTham zlokAdi pRSTham kuTherakastRtIyo'nyo kSIrikoktA ca rAjanyA [dhanva0 4-56 pa0 145] 123 [ dhanva0 5-91 pa0 187]28 kundaH sumakarandazca kSudrAmra uktakozazca [dhanva0 5-150 pa0 201] 132 dhanva. 5-9 patra. 170]69 kumbholUkhalaka klIbe kSudrAmlikA tu cAGgerI [amara0 kA0 2 varga 4-34] 43 [dhanva0 5-36 pa. 175] 190 kulatthazcakrikazcakra kSudrAyAM kSudravArtAkyAM ] 213 / [ zAzvata0 zlo0 420] 109 kulizataruH sIhuNDaH mekhalA] [ kharjurI tu kharaskandhA kurzizapA'nyA kapilA [dhanva. 5-53 patra-178] 98 dhanva0 5-121 pa. 194] 40 khadiraH zvetasAro'nyaH kuSThaM rogo gado vyAdhi [ dhanva0 1-27 50 12] 38 dhanva0 3-49 10 105 127 khadiro raktasArazca kRSNa kRntA kuberAkSI . [dhanva0 125 pa0 11]37 [amara. kA0 2 varga 4-55] 13 khapuro lasake bhadraketakastu dvayoH [ gauDa ] 100 vAcaspatiH kharjUraH ketakI tAlI kaiDarya picumandazca [amara0 kA0 2 varga 5-170] 102 [dhanva0 1-34 pa0 14] 126 kovidAre ca kuddAla: gaNDadUrvA tu gaNDAlI [dhanva0 4 - 145 10 163] 204 kozAtakI kRtacchidrA gaNDIro nAma samaSThilA [dhanva0 1-192 patra. 46] 174 190 kramukaH paTTikAkhyaH syAt gardabhANDe kandarAlaamara0 kA 2 varga 4-4] [ amara0 kA0 2 varga 4-43] 25 kramukaH paTTikA rodhro gavedhukA karSaNI syAd dhanva0 3-177 patra. 129] 65 ] 217 kriyAvAcitvamAkhyAtuM gAGgerukI nAgabalA [ dhanva0 1-284 patra. 65] 92 kroSTuvinnA siMhapucchI gugguluH kAlaniryAso [ amara0 kA02 varga 4-93 ] 111 [ dhanva0 3-127 pa0 120] 43 kSiriNI kAJcanI kSIrI guDUcyamRtavallI ca [ dhanva0 1-240 patra. 56 ]175 [ dhanva0 11 patra. 4] 173 kSIravRkSe hemadugdha guDau golekSu vikRtI [ dhanva0 5-86 50 186]2. [ zAzvata0 zlo. 467] 31 Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haimanighaNTuzeSaTIkAntargatAnAM grnthaantraavtrnnaanaamnukrmH| 335 zlokAdi pRSTham zlokAdi pRSTham gRJjanaM yavaneSTazca carvikA kolavallI ca / [suzrata ] 184 [ dhanva0 2-76 pa0 85] 166 gokaNTo gokSuraH kaNTI cavyA kolA'tha cavikA dhanva0 1-103 patra. 26] 112 [candranandana ] 167 gokSuraH syAd gokSurako cAGgerI cukrikA danta[dhanva0 1-102 patra 26] [ amara 0 kA0 2 varga 4-140] 190 gojahvA gojikA gobhI cANakyamUlakaM cAnya [ dhanva 4-35 pa0 141] 192 godhUmaH sumanaH kSudro citrako dahano vyAlaH [ dhanva0 2-80 pa0 86] 136 granthikaM pippalImUlaM citropacitrA nyagrodhI [ amara0 kA0 2 varga 4-85] 176 grISmA'tisurabhiH kAntA ciribilvo naktamAlaH [ dhanva0 5-140 patra. 198] 133 [ amara. kA. 2 varga 4-47] 80 cInakaH kAkakaguH syAt ghaTi kyapi dyutau 215 [ kavikalpadrumadhAtupATha cUDAmaNiH zItapAkI ghuNapriyA'tisAranI [ dhanva0 4-29 50 140] 160 173 jaGghAyAM strI pumAn khaDga cakramardastveDagajo [ dhanva0 4-5 cakramardaH smRtazcakrI patra 134] jantuvArA jantukRSNA [ dhanva0 4-88 50 151] 155 jambIraH kharapatrazca [ dhanva0 4-52 pa. 144] 124 . jambUH surabhipatrA ca caNako harimanthaH syAd caNDA dhanaharI corI ] 175 candanaM ghanasAraM ca [ dhanva0 3 1 pa0 93] 16 candralekhendulekhA ca [ dhanva0 1-166 pa0 38] 121 candrA svAdu viSANI ca [ dhanva0 1-86 50 22] 108 campakaH sukumArazca [ dhanva0 5-142 pa0 199] 9 jambhIro jambhalo jambho [ dhanva. 5-14 pa0 171] 32 jalapippalyabhihitA [ dhanva0 4-64 50 147] 157 jAtIphalaM jAtisasya [ dhanva0 3-35 pa0 102] 130 jAtI manojJA sumanA [ dhanva0 5-137 pa0 198] 130 jImUtako devatADo [dhanva0 1-173 pa0 40] 173 Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 paJcamaM pariziSTam / zlokAdi pRSTham zlokAdi pRSTham jIvakaH zRGgakaH soM tinizazcitrakRd nemiH [dhanva0 1-123 pa0 30] 196 [ jIvantI jIbanIyA ca tinduko nIlasArazca [dhanva0 1-140 50 33 ] [dhanva0 5-40 50 176] 63 jJeyA jAGgalikA saiva tinduko'nyo dvitIyastu ] 164 [dhanva0 5-41 50 176 ] 63 jyotiSmatI tu kaTabhI tilakaH paruSaH zrImAn [dhanva. 1-267 pa0 61] 116 [dhanva0 5-158 pa0. 202] 7 tilakaH pUrNakaH zrImAn tagaraM kuTilaM vakra . [dhanva0 5-158 pa0 202] 7 [dhanva0 3-53 50 106] 90 tilaparNI tu patrAGgaM taNDulIyaka uddiSTa [amara0 kA02 varga 6-132] 17 [dhanva0 4-116 pa0 157 ] 190 tilapUtastilaphalatatra zoNe kurabaka-- [ amara0 kA02 varga 4-74 ] 136 ] 217 tuGgaH puSpakasaMjJaH syAt . tamAlapatraM patraM syAt [indu0 [dhanva0 2-52 ] 18 pa0 80] 20 tumburuH sArasaH sauro taraNI rAmataraNI ___ [dhanva0 5-145 10 199 ] 134 [dhanva0 2-42 pa0 78 ] 89 turagI tvazvagandhAyAM tarkAyA vaijayantI ca [vizvalocane gAntavarge 40 ] 106 [candranandana ] 49 tUlaM nUdaM ca yUpaM ca tallakSaNaM klItanaM ca [dhanva0 1-144 pa. 31] 106 .. [dhanva0 5.64 pa0 181 ] 90 tasyAH phalaM vinirdiSTaM tRNazUlyaM tu mallikA [dhanva0 2-78 50 85 ] 167 [ amara0 kA0 2 varga 4-69] 133 tAmalakyuttamA tAlI tRtIyo madhuzigruH syAt [dhanva0 3-84 pa0 112] 118 ] 51 tejasvinI tejavatI tAla cASTavidho jJeyo [dhanva0 1-266 pa0 61] 151 tailaparNika-gauzISauM tAlIsakaM tu tAlIsaM [amara0 kA0 2 varga 6-131] 15 - [dhanva0 2.53 pa0 80] 153 trAyamANA kRtatrANA tAlIsapatraM tAlIsaM . ] 153 [dhanva0 1-254 pa0 59] 125 tAlo dhvajadrumaH prAMzu trivadhRSTa nave zuddha [dhanva0 5-68 pa0 162] 99 [ maGkha Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 haimanighaNTuzeSaTIkAntargatAnAM granthAntarAvataraNAnAmanukramaH / / 337 pralokAdi - pRSTham pralokAdi pRSTham dharmaNaH sarpabhede'pi dantI zIghrA nikumbhA syA [bizvalocane NAntavarge 58] [dhanva0 1-223 pa053 ] 112 dhavo nanditaruauraH damanakaM pANDurA' dhanva0 6-4 50204] [dhanva0 :-64 - pa0109] 138 dhAtakI tAmrapuSpI ca damano madAnto damo [dhanva0 3-90 pa0113] | [ ] 138 / dhAmArgavaH kozaphalo darbhANAM sthAne zaraiH dhinva0 1-189 pa045] ] 202 dhUlIkadambo'nyaH dAlimo dADimaH sAraH [dhanva0 5-105 pa0 190] 10 [dhanva0 2-61 5081] 82 dhyAtvA'haMtaH kRtaikArthadevakASThaM bhadrakASThaM haimAnekArthakoza lo0 1] [dhanva0 1-77 pa021 ] 61 devadAru smRtaM dAru nakuleSTA bhujaGgAkSI [dhanba0 1-76 pa021] 61 [amara. kA. 2 varga 4-115] 122 daityo'sure murAyAM ca nadIkUlapriyastvanyaH [vizva0 ] 154 - ] 73 dravantI zambarI citrA nadIsoM vIratarudhinva. 1-229 pa054 ] 176 [amara0 kA0 2 varga 4-45] 58 dvitIyA gandhamAMsI ca naladaM sevyamamRNAlaM [dhanva0 3-47 50105] [amara0 kA0 2 varga 4-164] 207 dvitIyA pATalA zvetA nalaM saroja nalina[dhanva0 1-122 pa029] 14 ] 178 dvitIyo raktapuSpastu nalikA vidrumalatA [dhanva0 4-2 pa0134] 19 dhanvaH 3-43 pa0104] 23 dvau ca kulAya-kulatthau nalo naDo naTazcaiva ] 208 [dhanva0 4-141 pa0162] 201 zlokAdi pRSTham nAkulI surasA nAga [amara0 kA0 2 varga4-114] 122 dhattUrakaH smRto dhUrto nAgapuSpo mato nAgaH [dhanva0 4-7 pa0135] 139 [dhanva02-48 patra. 79] dhanvano gotraviTapI nAgaH pannaga-mAtaGga ] 59 medinI-gAntavarga 8] dhanvayAso durAlambhA -- nADI higupalAzA ca [dhanva0 1-20 5011 ] 125 [dhanva0 2-40 50 75] 146 43 cc Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ W oc G 338 . . paJcama pariziSTam / zlokAdi pRSTham pralokAdi nAdeyo meghapuSpo'nya pathikA tulasI patrI [dhanva05-117 pa0193] ] 153 nAmazAstre nighaNTurnA padmakaM malayazcAruH vaijayantI nAraGgastvaksugandhaH syA padmakesaramApItaM .. [dhanva0 5 20 pa0 172] [dhanva0 4-165 pa0167] 180 nAlikero rasaphalaH padmabIjaM tu gAloDyaM [dhanva0 5-74 pa0 183] 1 [dhanva04-159 pa0 166] 181 nimbotthaH sarvatobhadraH padmamUlaM tu zAlUkaM [dhanva0 4-163 pa0 167] 180 nimbo niyamano netA padminI syAt puTakinI dhanva0 1-29 50 13] [dhanva04-157 pa0 166] 176 nirdiSTA vai kaNTakinI paripelaM plavaM vanyaM dhanva0 1-58 pa018] [dhanva0 3-55 pa0 107] 205 niHzreNiradhirohiNyAM [vizvalocane NAntavarge 61] parUSakaH paruH prokto [dhanva0 5-62 pa0 180] nIlapuppI mahAzvetA [dhanva0 4-85 pa0 151] 168 / parpaTaH syAt parpaTako nIlinI nIlikA kAlI dhanva01-45 pa016] [dhanva0 1-232 50 55] 138 / palANDuryavaneSTazca nIlI kolI klItakikA [dhanva. 4-71 pa0148] amara0 kA0 2 varga 4-94] 138 palAzaH kiMzukaH [parNaH] nIlI dUrvA smRtA zasyA [candra ] 52 [dhanva. 4-153 pa0 163] 203 pATaloktA tu kumbhIkA nIvArazcandrikA boDI [dhanva0 1-120 pa0 29] ] 214 pAThA'mbaSThA'mbaSThakI ca nUdastu yUpaH kramuko [dhanva0 1-70 pa0 20] - [amara0 kA0 2 varga 4 - 41] 90 pArAvatAMhniH kaTabhI nepAla: kathitazcAnyo [amara0 kA0 2 varga 4-150] 116 [dhanva0 1-35 pa0 14] 126 pAribhadre nimbataru - [amara kA - 2 varga 4-26] 44 paGkeruhaM tAmarasaM pAlakyA vAstukAkArA ] 177 ] 189 paTolaH kulakaH proktaH pASANabhedako'zmanaH [dhanva01-49 pa017] dhanva0 1-157 pa0 36] 147 Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTham 166 ] 215 haimanighaNTuzeSaTIkAntargatAnAM anthAntarAvataraNAnAmanukramaH / pralokAdi pRSTham zlokAdi picchila; zapitaH zeluH pRSNiparNI pRthakparNI [amara0 kA0 2 varga 4-92] 111 pippalaH kezavAvAsa pRSNiparNI pRthakaparNI dhanva0 5-78 pa0 184] 24 [dhanva0 1-90 pa0 23] 111 -pippalI taNDulaphalA pRSNiralpatanau ___ indu0 ] 166 [amara 8 kA0 2 varga 6-48] 110 pippalI mAgadhI kRSNA prakIryaH pUtikarajaH [dhanva0 2-73 pa0 84] | [amara0 kA0 2 varga 4-48] 80 piyAlo'tha kharaskandha pratyakparNI kIzaparNI [dhanva 5-72 pa. 183] [amara0 kA0 2 varga 4-89] 111 pItataNDulikA kaGaguH pratyakzreNI sutazreNI [amara0 kA0 2 varga 4-88 176 pItaH kuraNTa ko jJeyo pratyeka yo bhaved doSo dhanva0 1-279 pa0 63] 135 pIto rakto'tha nIlaca prapauNDarIkaM cakSuSya [dhanva0 1-278 pa0 63] dhanva0 3-92 pa0 114] 155 pIlupI karmakarI prasAraNI suprasarA 171 [dhanva0 1-289 pa0 66] 185 pIluH zItaphalaH sraMsI prAyo janAH santi vanecarAdyAH dhanva0 5-51 50 178] [dhanva0 1-8 pa01) puNDrekSau puNDrakaH sevyaH priyaGguH priyavallI ca vAcaspatiH ] [dhanva0 3-16 pa0 95] 105 punarnavA'parA krUraH proktA'nyA zaGkhadhavalA dhanva0 1-276 pa0 63] 116 [dhanva0 5-149 pa. 200] 131 punarnavA tu zophanI plakSaH kapItanaH zuGgI [amara0 kA02 varga 4-149] 115 dhanva0 5-81 pa0 185] 25 punarnavA vizAkhazca dhanva0 1-274 pa0 62] 115 punnAge puruSastuGgaH phalapUro bIjapUraH [amara0 kA0 2 varga 4-25] 18 dhanva. 5-22 5. 173] puSpANDakaH zItabhIruH phalaM svetasya parkaTam ] 209 [vAcaspati ] 26 puSpo'strI phalAni tasyendrayavAH [vAcaspatiH ] 12 [dhanva0 2-15 patra. 71] 12 pUtikaraJjaH sumanAH phalAni tasyendrayavAH Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .340 paJcamaM pariziSTam / lazkAdi pRSTham pralokAdi dhanva0 1-93 pa0 24] 109 bakulaH zIdhugandhazca bRhatkharjUrikA zreNI [dhanva0 5-154 pa0 202] 6 madanapAla badaraH kolIkAsyoH brahmaparNIti vikhyAtA [vizvalocane rAntavarga 188 86 . 111 badarI gopaghaNTA ca brAhmI sarasvatI somA candraH ] 41 / / badarI snigdhapatrA ca bhadrelA vRhadelA ca balA bhadrAdanI vATI [dhanva02 - 46 pa0 78] dhanva0 1-280 pa. 64] 143 bhallAtakaH smRto'ruSko baga bhadraudanI hRdyA . dhanva0 3-143 pa0 123] 75 [candranandana ] 143 / bhasmaka bhasmalagne syAd balikA'tibalA jheyA [vizvalocane kAntavarge 129] 95 dhinva0 1-286 pa. 65] 144 bhArgI gardabhazAkazca bAkucI somarAjI ca . [dhanva0 1-68 pa0 20] 150 dhinva0 1-165 pa0 38] 121 bhUpadI zItabhIruzca / bibhItakaH karSaphalo [amara0 kA0 2 varga 4-70] 133 dhanva0 1-212 pa0 50] 7 bhUrje carmimRdutvacau - [bhamara0 kA0 2 varga 4-16] 66 bimbI raktaphalA tuNDI [dhanva0 1-202 pa0 48 197. bhUrje bhujo bahupuTo bilvaH zalATuH zANDilyo bhastRNo rauhiSo bhuriH dhanva0 1-106 pa0 26] 46 [dhanva. 4-47 pa0 143] 199 bisaM mRNAlaM bisinI bhRGgarAjo bhRGgarajo [dhanva. 4-161 pa. 167] 180 [dhanva0 4-11 50 136] 188 bIjakastvasanaH kAmyaH makuSThako mayuSThaH syAbIjakoze sarojasya ] 212 [zAzvata0 zlo0 180] 179 majiSThA kAlameSI ca bIjapUrNo'paraH prokto [dhanva01-17 pa0 10] 164 dhanva. 5-31 pa0 174] madanaH zalyako rAThaH bukaM bilvaM sadhuttaraM [dhanva0 1-168 50 39] 71 [ ] 157 / madhuparNI dAhaharA buko vasuka ityuktaH ] 173 . [dhanva0 4 19 pa0 138] 158 madhuyaSTI ca yaSTI ca vRhatI siMhyanAkrAntA [dhanva0 1-142 pa0 33] 106 ma Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haimanighaNTuzeSaTIkAntargatAnAM grnthaantraavtrnnaanaamnukrmH| 341 pralokAdi pRSTham shlokaadi| madhurA zatapuSpAyAM mudgo valATo maGgalyo [mahezvara ] 212 madhUko'nyo madhUlastu / murA gandhavatI daityA dhanva0 5-48 pa0 177] | dhanva0 3-67 pa0 109] 154 madhUko madhuvRkSazca musalI khalinI tAladhanva. 5-45 pa. 177] ] 145 mandArazcArkaparNe'tra mustamastudharo megho [amara0 kA0 2 varga 4-81] 30 dhanva0 1-40 50 15] 2.5 maricaM malinaM zyAma muSkako mokSako ghaNTA dhanva0 varga 2-88 dhanva0 5-132 pa0 196] 91 mallikA zItabhIruzca mUrvA madhurasA devI [dhanva0 5-134 pa0 197] 133 dhanva0 1-13 pa0 9] 171 masUrikA masUrI syA mUlakaM hariparNa ca ] 210 dhanva0 4-33 pa0 140] 192 mahAnimbaH smRtodrekaH mUlaM ca pippalImUlaM dhanva 1-31 pa0 13] dhanva0 2-5 pa0 84] 166 mahAbalA varSapuSpI mUlaM puSkaramUlaM ca [dhanva0 1-282 pa0 65] 144 [dhanva01-66 pa0 19] 196 mahAzrAvaNyathA'nyA tu mRdudarbhaH kuzo bahiH [dhanva 1-260 pa0 37] 120 [dhanva0 4-133 pa0 161 199 mASaparNI tu kAmbojI medA jJeyA maNicchidrA [dhanva0 1-136 pa0 32] 117 dhanva0 1-127 pa0 30] 159 mAMsarohiNyatiruhA meSazRGgI meNDhavallI [dhanva0 4-94 pa0 152] 156 [madanapAla mAMsI kRSNajaTA hisrA ] 107 dhanva0 3-45 pa0 104] 153 mAMsI jaTA bhUtakezI yavatiktA zazinI ca __] 154 __ [dhanva0 1-256 50 59] 151 misreyA tAlakarNI ca yavAnI dIpako dIpyo [dhanva0 2-4 pa0 69] dhanva0 2-91 pa0 88] 141 mudgaparNI kSudrasahA zimbI yave ca tIkSNazUko dhanva0 1-138 pa0 32] 117 ] 210 mudgaparNI kSudrasahA zUrpa yUthazAlinI [ ] 117 dhanva0 5-149 pa0 200] 131 mudgaparNI tu kAkamudrA yUthikA bAlapuSpI ca [amara0 kA0 2 varga 4-113] 117 .. dhanva0 5-148 pa0 200] 131 152 Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 paJcamaM pariziSTam / zlokAdi pRSTham pralokAdi rodho lodhraH zAbarakaraktacandanamapyanya dhanva0 3-175 pa0 129] 64 [dhanva0 3 4 50 94] rohitako rocanaka raktapAdI zamIpatrA ] 81 [dhanva0 4-109 50 155] 156 lakucaH kSudrapanaso [dhanva0 4 -111 pa0 156] 157 raktazAlidIrghazUkaH lakSmIphalo gandhagarbhaH ] 209 dhanva0 1-107 pa0 20] 46 raktazAlilohitaH syAd lavaGga devakusuma ] 209 [dhanva0 3-41 pa0 104] lazuno dIrghapatrazca zAzvata0 zlo0 540] 178 [suzruta ] 184 rakto'paro hastikarNaH lAmajjakaM laghu layadhanva0 1-296 50 67] 85 [amara0 kA0 2 varga 1-165] 207 rajanI zrIphalI tutthA lAmajjakaM sunAlaM syA[amara0 kA0 2 varga 4-95] 138 [dhanva0 3-86 50 113] 207 rathAbhrapuSpavidula lolaM sUkSma phalaM tattu [amara0 kA0 2 varga 4-30] 72 rasavIryavipAkebhyo . ] 24 vacogragandhA golomI rasAyanI kRttaruhA [dhanva0 2-6 pa0 70] 169 vaTo raktaphalaH zuGgI [dhanva0 1-4 pa0 8] 173 rAjakSavaka ityanyo dhanva0 5-76 pa0 184] 26 [dhanva0 4-43 pa0 143] 218 vanamudgastuvarakaH .] 212 rAjAmrAtaka AmlAto vandanI puSpazobhanA [dhanva0 5-11 pa0 170] ] 105 rAjAkoM vasuko'nyo'koM vandAkA syAd vRkSaruhA [dhanva0 4-16 50 137] 30 / dhanva04-97 pa0 153] rAsnA yuktarasA rasyA vayasthA kuNDalI saumyA [dhanva0 1-270 pa0 62] 121 [dhanva0 1-3 pa0 8] 173 rodhraH zAbarakaH zveta vayaHsthA''malakaM tiSyaM [dhanva0 1-215 pa0 51] 48 rodhrastirITaH kAnIna varuNaH zvetapuSpazca [dhanva. 5-119 pa0 193] [ Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . o0 haimanighaNTuzeSaTIkAntargatAno grnthaantraavNtrnnaanaamnukrmH| 143 pralokAdi pRSTham . zlokAdi pRSTham vrazAbhaM vaMzakam vRkSAmla tintiDIkaM ca [amaraTIkA ] 14 [dhanva0 2-95 pa0 89] 34 vaMzo veNuryavaphalaH vRddhadAraka AvegI dhanva. 4-137 pa0 161] . 91 (dhanva0 4-107 pa0 155] 187 vAtapittApahaM grAhi vetaso vidulo namro [dhanva0 1-287 pa0 65] ___144 [candra0 vArSikI tripuTA vyasrA vaidyamAtRsiMhyau tu _[dhanva0 5-136 pa0 197] amara* kA0 2 varga 4 -103] 88 vAlakaM vAri toyaM ca vyAdhiH kuSThaM pAribhavyaM dhanva. 1-47 pa0 16] 127 __[amara0 kA0 2 varga 4-126] 127 vAlaM hrIbera-barhiSTho bIhiryavo masUro __ [amara0 kA 0 2 varga 4-122] 127 ] 208 vAsantI prahasantI ca zlokAdi pRSTham [dhanva . 5-139 10 198] 137 vAsikA siMhakarNI ca zaGkhapuSpI kambupuSpI [dhanva0 1-23 pa0 11] 88 [dhanva0 4-113 pa0 156] 140 yAso yavAsako'nantA zaTI SaTI palAzaH syAt [dhanva0 1-22 50' 10] 22 50 10] 125 [dhanva0-1-61 pa0 18] 128 vAstukaH kSArapatraH syA zaNapuSpI bRhatpuSpI ] 188 [dhanva0 1-200pa0 47] 148 pralokAdi zaNaH prokto mAtulAnI vikaGkataH pRthuphalo ] 216 [dhanva0 5-43 pa0 177] zaNe tu kiGkaNI jAlI vikasA kAlameSI ca ] 149 zatakuntaH zvetapuSpaH vijJeyA parkaTI plakSaH [dhanva0 4-1 patra. 134] 19 zatapuSpA misi?SA zAzvataH zlo0 526] viDaGgA jantuhantrI ca dhanva0 2.1 pa0 69] zatapuSpA zatacchatrA dhanva. 2-11 pa0 71] [amara0 kA0 2 varga 4-152] 182 vidArikA matA zuklA zatAvarI zatapadI [dhanva0 1 147 pa0 34] [dhanva0 1-291 pa0 66] 162 vidArigandhAMzumatI . zamI saktuphalA tuGgA dhanva0 1-88 pa0 23] 149 [dhanva0 5-95 pa. 188] 42 viSvakasenA gandhaphalI zaro bANa ikSukANDaH [amara0 kA0 2 varga 4 56] 105 . [dhanva0 4-135 10 161] 202 Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 paMcamaM pariziSTam pRSTham pralokAdi zeluH zleSmAtakaH zIto pRSTham 170 pralokAdi zArivA'nyA kRSNamUlA . [dhanva. 1-162 pa0 38] zArivA phaNijihvA ca ] zArivA zAradI gopI [dhanva0 1-161 50 38] zAlaparNI sthirA saumyA dhanva0 1-87 5023] zAlmalI raktapuSpA ca dhanva0 5-127 pa0 195] zAlmalI veSTakaH picchA dhanva. 5-126 pa. 195] zigruH syAt *vetamaricaM 149 zyAmA tu mahilAhvayA [amara. kA. 2 varga 4 55] 105 zrAvaNI zrAvitA pUrva ] 120 pralokAdi - pRSTham zrAvaNI syAnmuNDanikA dhanva0 1-159 pa0 37] 120 zrIparNamagnimanthaH syAt [amara0 kA0 2 varga 4-66] 48 zleSmAtakaH kabudAruH [dhanva0 5-94 pa0 188] 67 zvetadUrvA tu golomI / dhanva0 4 - 144 pa0 163] 204 zvetapuSpA mRgAkSI ca . [dhanva0 1-252 50 59] 169 39 zigraharitazAko'nyo SaSTikaH kaGgukaH pIta ] 209 zitivAraH zitivaraH dhanva0 1-155 pa0 36] zirISo mRdupuSpazca dhanva0 5-112 pa0 192] 13 ziMzapAtu mahAzyAmA [dhanva0 5-12150 194] ___40 zukramAtA ca kAsaghnI / dhanva0 1-69 pa0 2.] zuklA'jAjI kaNA khyAtA ] 183 zuGgI vaTA''mrAtakayomahezvara ] 29 zuNThI mahauSadhaM vizvA [dhanva0 2-82 10 86] zUnyezvarastu kAntAraH 1 [vAcaspati zRGgI karkaTazRGgI ca [dhanva0 1-85 pa0 22] zephAlikA'nyA nirguNDI | [dhanva0 4-83 50 150] 104 sa evoktaH zaikhariko vanva. 1-261 pa0 60] saptaparNaH zuktiparNa [dhanva0 3-80 50 112] saptaparNo bRhattvak ca 55 54 115 ] 201 saptaparNo vizAlattvak [amara0 kA0 2 varga 4-23] sa proktaH pRthuzimbizca [dhanva0 1-115 pa0 28] saralaH pUtikApThaM ca [dhanva0 3-78 pa0 111] sarjakazcAzvakarNazca [dhanva0 5-123 pa0 194] 60 58 Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haimanighaNTuzeSaTIkAntargatAnAM grnthaantraavtrnnaanaamnukrmH| 345 zlokAdi pRSTham ____ zlokAdi pRSTham sarvANyetAni tulyAni saireyakastu jhiNTI syAt dhanva. 3-10 pa. 95] [amara. kA0 2 varga 4-75] 136 sarvAnukAriNI tanvI saireyakaH sahacaraH dhanva0 1-91 pa0 23] 149 dhanva0 1-278 5063] 135 sarSapaH kaTukaH sneho saivoktA somavallI ca [dhanva0 1-2 508] 173 sallakI vallako hrAdA sthauNeyakaM vahnicUDa [dhanva0 3-135 10 122] 84 dhanva0 3-69 pa0110] 93 sahasravIryA'bhIruzca snigdhacchadA madhuzreNI [dhanva0 1-293 pa0 67] 1 sahasravedhI cukro'mla snuk sudhA ca mahAvRkSo amara0 kA0 2 varga 4-141] 35 [dhanva0 1-235 pa055] sahA kumArI tarrANa spRkkA mAlA paGkamuSTi[amara0 kA0 2 varga 4-73] 136 sa hi dharmotpAdakastira spRvakA spRg brAhmaNI devI kandalIkAra [dhanva0 3-62 pa0108] saMjJayA bIjako jJeyo smRtA karkaTazRGgyAM ca [ [mahezvara ] 108 . sAtalA saptalA sArI syAt pUgaphalamudvega [dhanva0 1-238 pa0 56] 185 [dhanva0 3-39 pa0103] 101 sAle tu sarjakArzAzva syAd vIraNaM vIrataraM - [amara0 kA0 2 varga 4-44] 58 [amara0 kA0 2 varga 4-164] 206 sitanIlo'tha nepAlo syonAkaH zukanAzazca vAcaspati dhanva0 1-114] pa028] 50 sinduvAraHzvetapuSpaH srag mArutA koTivarSA ___ [dhanva0 4-81 50 150] 103 silhakaH kapijo dhUmraH svarNakSIrI svarNadugdhA - dhanva0 1-242 1057] 175 sugandhirnIlaniryAsaH svarNayUthikA [dhanva0 5-148 pa0200] 131 surasA tulasI grAmyA [dhanva0 5-50 50 144] 124 hajikA brAhmaNI pdmaa| suvarcalA''dityakAntA . [amara0 kA0 2 varga 4-89] 150 . [dhanva0 4-98 pa0153] 187 haTho'mbupardhyA prasabhe sUkSmailA drAviDI tucchA haimAnekArtha zlo0 124] 181 [dhanva0 2-41 5.78] hayuSA vapuSA visrA Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamaM pariziSTam / pRSTham lokAdi 147 haladI halanA zreSThA [dhanva0 1-55 pa017] hAyano dIrghanAlazca ] 209 - pralokAdi dhanva0 2-9 5070] harasya bhavane jAtA dhanva0 1-211 pa049] haridrA pItikA piGgA [dhanva0 1-54 pa017] haridrA pItikA piNDA dhanva0 1-54 pa017] harItakyabhayA pathyA [dhanva0 1-205 pa049] 118 hiGguniryAsazabdo'yaM / [zAzvata0 zlo0 373] higupatrI tu kAravI .. [dhanva0 2-38 5077] hiGgu rAmaThamatyugraM [dhanva. 2-36 pa074] 146 145 Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSThaM pariziSTam hemacandrIyanighaNTuzeSaTIkAntanirdiSTAnAM granthakRnnAmnAmakArAdikramaH / anyaH 23, 58, 65, 67, 80, 88, cAndrAH 217 90, 103 cAmuNDapaNDita 4 anye 49, 150, 153, 168, 214 jayasAgaropAdhyAya 102, 159, 181,197, apare 6, 17, 78, 81, 87, 89,109, 207, 220 142, 157, 164, 167, 194, 206 jinarAjasUri 102, 159, 181, 197, aparaiH 94 207 220 amara 11, 15, 17, 18, 25, 30, 43, 18, jainAH 6 54, 57, 58, 61, 64, 66, 75, jJAnavimalopAdhyAya 1, 102, 159, 181, 88, 89, 115, 116, 12, 139, 197, 207, 220 140, 149, 176, 202, 206, tripurAdimantra 3 207, durga 43, 67, 208 amarasiMha 136 devacandrasUri / indu 18, 27, 41, 40, 48, 58, 66, dhanvantari 24, 94, 95, 101, 107, 80, 85, 105. 164 126, 139, 147, 206 indra 94 nairuktAH 24 eke 12, 13, 29, 46, 79, 89, 118, pUrNatalagaNa 1 150, 163, 165, 171, prAcyAH 157 172, 182 bhAguri 109,203 kandalIkAra 3 bhAnumerugaNi 102, 159, 101, 197, kecit 34, 128 207, 220 kauzika 101 bhoja 68 kSIrasvAmI 5, 6, 7, 11, 12, 15, 21, madanapAla 99, 107 32, 33, 42, 43, 45, 51, mahezvara 29, 33, 40, 86, 108 55, 57, 58, 64, 66, 67, vardhamAnajina 1 70, 71, 81, 86, 91, 94, vAgdevatA 1 . 100, 103, 105, 109, 113, vAcaspati 12 26, 101, 129, 200, 116,, 118, 135, 10, 146, 150, 152, 13, vaidyAH 83 158 163, 171, 178, 185, vopadeva 59 vyADi 183 186, 193, 199, 202 206, 208 ? zrIdhara(dharasena) 29, 30 109 gauDa 15 49, 69, 90, 100 zrIvallabhagaNi 102, 159, 181, 197, candra 49, 52, 73, 75, 141 207, 220 candranandana 49, 76, 134 143, 167, hemacandrasUri 1, 101, 158, 181, 197, 206, 220 Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ m saptamaM pariziSTam / - hemacandrIyanighaNTuzeSaTIkAntanirdiSTAnAM granthanAmnAmakArAdikramaH / . anekArthasaGgraha nyAya 124 abhidhAnakoza abhidhAnacintAmaNi mAlA 86,132,190 amaraTIkA .86,89 . mImAMsAmASya mekhalA amarazeSa varNanighaNTa Agama vizvakoza kavikalpadruma 4,148,158 vizvalocana kAdambarI vaijayantI dezI 24,129 vopadevadhAtupATha dezInAmamAlA zabdAnuzAsana nighaNTu 56,95 zAzvata 25,30,76,109 nighaNTuzeSa 184 6 Accc. 1,2 suzruta Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ __ aSTamaM pariziSTam hemacandrIyanighaNTuzeSasya TIkAyAM TIkAkRtA zrIzrIvallabhopAdhyAyenoddhRtAnAM dhanvantarinighaNTuzlokAnAM mudritadhanvantarinighaNTuzlokapAThena saha tulanA / nighaNTuzeSaTIkA dhanvantarIyanighaNTu azokaH zokanAzazca vicitraH karNapUrakaH / azokaH zokanAzazca vicitraH karNapUrakaH / vizoko raktako rAgI citraH stabakamaJjarI // vizoko raktako rAgI 'citraH ssttpdmnyjrii|| kaGkellihemapuSpazca piNDapuSpo latAtaruH / varga 5 zlo0 159 patra. 203 patra. 6 bakulaH2 sIdhugandhazca madyagandho vizAradaH / bakulaH zIdhugandhazca madyagandho vizAradaH / madhugandho gUDhapuSpaH zIrSa kesarakastathA // madhugandho gUhapuSpaH zivakesarakastathA // varga 5 lo0 154 patra. 202 patra. 6 tilakaH pUrNakaH zrImAn kSurakaH shtpusspkH| tilakaH pUrNakaH zrImAn kSurakazchatrapuSpakaH / mukhamaNDanako recI viTazcitro vizeSakaH / mukhamaNDanako recI puNDazcitro vizeSakaH // tilakaH paruSaH zrImAn kSurakazchannapuSpakaH / varga 5 le . 158 patra. 202 patra. 7 campakaH sukumArazca surabhiH zItalazca saH / campakaH sukumArazca surabhiH zItalazcalaH / cAmpeyo hemapuSpazca kAJcanaH SaTpadAtithiH / / cAmpeyo hemapuSpazca kAJcanaH SaTpadAtithiH / / varga 5 zloka 142 patra. 199 patra. 9 nAgapuSpo mato nAgaH kesaro nAgakesaraH / nAgapuSpaM mataM nAgaM kesaraM nAgakesarama / cAmpeyaM nAgakijalkaM kanakaM hemakAJcanam / / cAmpeyo nAgakijalkaH kanakaM hema kAJcanam / / patra. 9 vaga 2 lo0 48 patra. 79 dhUlIkadambo'nyaH suvAso vRttapuSpakaH / dhUlikadambo'nyaH suvAso vRttapuSpakaH // patra. 10 varga 5 zloka 105 patra. 190 kuTajaH koTajaH kohI vatsako girimllikaa| 'kuTajaH kauTajaH kauTo vatsa ko girimllikaa| kaliGgo mallikApuSpa indravRkSo'tha vRkSakaH // . kaliGgo mallikApuSpa indravRkSo'tha vRkSakaH / / patra. 12 varga 2 zlo 13 patra 71 phalAni tasyendrayavAH zakrAhvAH zakraliGgakAH / phalAni tasyendrayavAH zakrAhvAH syuH klinggkaaH| atha vatsakabIjAni proktA bhadrayavAstathA // tathA vatsakabojAni proktA bhadrayavAstathA / / patra. 12 varga 2 zlo0 15 patra. 7 // zirISo mRdupuSpazca bhaNDIraH shngkhiniiphlH| zirISo mRdupuSpazca "bhaNDikaH zaGkhinIphalaH / kapItanaH zukataruH zyAmavalkaH zukapriyaH // kapItanaH zukataruH zyAmavarNaH zukapriyaH / / patra. 13 varga 5 zlo0 112 patra. 192 1. citrastu bakama jha // 2. laH zItaga' sa // 3. paH siMhake kha. ga. // 4. puSpakaH ka. Da. // 5. lcchdH| cA ka. kha. gha. Ga. // 6. kuTajo girijo vatsava ga. // 7.ko himama ka. kha. gha. Ga. // 8. bhaNDakaH ka. Ga. / / Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 aSTamaM pariziSTam / nighaNTuzeSaTIkA dhanvantarIyanighaNTu pATaloktA tu kumbhIkA taamrpusspaa'mbuvaasinii| pATaloktA tu kumbhikA taamrpusspaa'mbuvaasinii| sthAlI vasantadUtI syAdamoghA kAlavRntikA // sthAlI vasantadUtI syAdamoghA kAlavRntikA / / patra. 14 varga 1 zlo0 120 patra 29 dvitIyA pATalA zvetA nirdiSTA kaasstthpaattlaa| dvitIyA pATalA zvetA nirdiSTA kaasstthpaattlaa| sA caitra zvetakumbhI syAta kuberAkSI phaleruhA // sA caiva zvetakumbhIkA kuberAkSI phaleruhA / / patra. 14 varga 1 zlo0 122 patra. 29 agaruH pravaraM lohaM kRmijagdhamanAryajam / agaru pravaraM lohaM kRmijagdhamanAryakam / kRSNAgaruH syAdaguruGgakaM vizvarUpakam // kRSNAgaru syAdagaru yogajaM vizvadhUpakam // patra. 15 varga 3 zlo0 25 patra. 98 candanaM gandhavAraM ca mahArha zvecandanam / candanaM gandha sAraM ca mahArha zvetacandanam / bhadrazrIkaM malayajaM gauzorSa tailapaNikam // bhadrazrIstu malayajaM gozIrSa tilaparNakam / patra. 16 varga 3 lo0 1 patra. 93 raktacandanamapyanyallohitaM haricandanam / raktacandanamapyanyallohitaM haricandanam / raktasAraM tAmrasAraM nirdizet kSudracandanam // raktasAraM tAnasAraM nirdiSTa kSudracandanam / / patra. 16 varga 3 lo0 1 patra. 94 kucandanaM pataGgaM ca raktakASThaM suraktakam / kucandanaM patajhaM ca raktakASThaM suraGgakam / pattaraM paTTarAgaM ca paTTarAnameva ca // patrAGgaM paTTarAgaM ca paiTTaraJjanameva ca // patra 17 varga 3 zlo0 6 patra. 94 sarvANyetAni tulyAni rasato vIryato'pi ca / sarvANyetAni tulyAni rasato viiryNtstthaa| gandhe na ca vizeSaH syAt pUrva zreSThatamaM gunnaiH|| gandhena tu vizeSaH syAt pUrva zreSThatama guNaiH / / patra. 17 * varga 3 lo0 10 patra. 95 [karavIro'zvahA'zvaghno hayamAro'zvamArakaH / ] karavIro'zvahA'zvaghno hayamAro'zvamArakaH / zatakuntaH zvetapuSpaH pratihAso'zvarohakaH // zvetakundaH zvetapuSpaH pratihAso'zvamohakaH / / patra. 19 varga 4 zlo. 1 patra. 134 dvitIyo raktapuSpastu caNDAto lguddstthaa|| dvitIyo raktapuSpazca caNDako lguddstthaa| caNDAtako gulmakazca pracaNDaH karavIrakaH / / caNDAtako gulmakazca pracaNDaH karavIrakaH / / gulmaharo'pi patra. 19 varga 4 lo0 2 patra. 134 tamAlapatraM patraM syAt palAzaM ca dalaM chadam / tamAlapatraM patraM syAt palAzaM chadana dalam / [rAmaM tApasa vAso gopanaM vastramaMzukam // rAmaM tApasajaM vAso gopanaM vastramaM zukam // patra. 20 varga 2 lo0 52 patra. 80 1. vizvarUpakam / ka. kha. ga. gha. ch.|| 2. bhadrapriyaM meM kha. // 3. rSa taila kha. ga. gha. / 4. padara ka. kha. gha. Ga. // 5. zatakundaH ka. ga. gha. Ga / / 6. lakuDa ka Ga. // 7. guNakazca ka. u. / / 8. gopAnAM jh|| . Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haimanighaNTuTIkoddhRtAnAmavataraNAnAM dhanvantarIyanighaNTunA tulnaa| 351 nighaNTuzeSaTIkA dhanvantarIyanighaNTu sUkSmailA drAviDI tucchA koraGgI bahulA truttiH|| sUkSmailA drAviDI tutthA koraGgI vadulA truttiH| elA kapotavarNA ca candrabAlA ca nissphuttiH|| elA kapotavarNA ca candrabAlA ca nisskuttii| patra. 20 varga 2 zlo0 44 patra. 78 bhadailA bRhadelA ca tridivA triputtodbhvaa| bhadralA bRhadelA tu 'tripuTA triputtodbhvaa| sthUlelA tvaksugandhA ca pRthvIkA dhAnyakA puttaa| sthUlailA tvaksugandhA ca pRthvIkA kanyakA puttaa|| varga 2 lo0 46 patra 78 patra. 21 karpUraH zItalaraja: sitAbhraH sphaTiko himaH / karpUraH zItalaramaH zItAbhraH sphaTiko himaH / candrastuSArastuhinaH shshiindu-himvaalukaaH|| candrastuSArastuhi naH zazIndurhimavAlukaH // patra. 21 varga 3 zloka 31 patra 101 kakkolakaM kRtaphalaM kolakaM kaTukAphalam / kaGkolakaM kRtaphalaM kolakaM kaTukaM phalam / tailaM kaTuphalaM dvIpaM mArIcaM mAdhavoSitam // cUrNa kandaphalaM dvIpaM mArIcaM mAdhavocitam // varga 3 zlo0 37 patra. 102 patra. 22 lavaGgaM devakusumaM bhRGgAraM zikharaM lavam / lavaGgaM devakusumaM bhRGgAraM zikharaM lavam / divyaM candanapuSpaM ca zrIpuSpaM vArisambhavam / / dinyaM candanapuSpaM ca zrIpuSpaM vArisambhavam // varga 3 lo0 41 patra. 104 patra. 22 nalikA vidrumalatA kapotacaraNA nlii| nalikA vidrumalatA kapotacaraNA nalI / zuSirA dhamanI zUnyA nirmadhyA nartakI nttii|| suSirA dhamanI zUnyA nirmathyA nartakI naTI // patra. 23 varga 3 zlo. 43 patra. 104 atimuko mAdhavI ca suvasantaH parAzrayaH / atimuktaH kArmukazca maNDano bhramarotsavaH / atimuktaH kAmukazca maNDako namarotsavaH // avimukko mAdhavI ca suvasantaH parAzrayaH // varga 5 lo0 153 patra. 201 patra. 23 prAyo janAH santi vanecarAdyA prAyo janAH santi vanecarAste gopAdayaH prAkRtanAmatajjJAH / gopAdayaH prAkRtanAmasaMjJAH / prayojanArthA vacanapravRtti prayojanArthA' vacanapravRttiryatastataH prAkRta ityadoSaH // rysmaatttHpraakRtmitydossH|| patra. 24 varga 1 zlo0 8 patra. 1 pippalaH kezavAvAsazcalapatraH pavitrakaH / pippalaH kezavAvAsazcalapatraH pavitrakaH / maGgalyaH zyAmalo'zvattho bodhivRkSo gajAzanaH // maGgalyaH zyAmalo'zvattho bodhivRkSo gajAzanaH // patra. 24 varga 5 lo0 78 patra. 184 plakSaH kapItanaH zuGgI supArzvazcArudarzanaH / plakSaH kapItanaH zRGgI supArzvazcArudarzanaH / plavako gardabhANDazca kamaNDaluvaMTaH plavaH // plavako gardabhANDazca kmnnddluvttplvH|| patra. 25 varga 5 zlo0 81 patra 185 1. tridivA tri ka. Ga. / / 2. zRGgAraM ka. kha. ng|| 3. ziziraM ka. kha. cha; zekharaM cha / 4. jaDAH ga. // 5 'nAmatajjJAH ch.|| 6 nArtha vacaM g.|| Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 352 aSTamaM pariziSTam / nighaNTuzeSaTIkA dhanvantarIyanighaNTu vaTo raktaphalaH zuGgI nyagrodhaH skandhajo dhruvaH / vaTo raktaphalaH zRGgI nyagrodhaH skandha jo' dhruvaH / kSIrI vaizravaNAvAso bahupAdo vanaspatiH // kSIrI vaizravaNAvAso bahupAdo vanaspatiH // patra. 26 varga 5 lo0 76 patra. 184 kSIravRkSe hemadugdha udumbara-sadAphalau / udumbaraH kSIravRkSo hemadugdhaH sadAphala: apuSpa-phalasambaddho yajJAGgaH zvetavalkalaH // apuSpaphalasambandho yajJAGgaH zItavalkalaH // patra. 27 varga 5 lo. 86 patra. 186 kAkodumbarikA phalgU raajiiphlgu[shi]vaattikaa| kAkodumbarikA phalgU rAjiphalguH shivaattikaa| phAlgunI phalabhArI ca malayUH zvitrabheSajam // phalgunI *phalasaMbhArI malayUzcitrabheSajA // patra. 27 varga 5 zlo. 88 patra. 187 kSIrikoktA ca rAjanyA kSIrabhRd kSIrI coktastu rAjanyaH sa kSIra zuklarUpako nRpaH / ko nRpaH / rAjAdano dRDhaskandhaH kapISTaH priyadarzanaH // rAjAdano dRDhaskandhaH kapoSTaH priyadarzanaH // patra. 28 varga 5 zlo0 91 patra. 187 priyAlo'tha kharaskandhazcAro bahulavalkalaH / priyAlo'tha svaraskandhazvAro bahulavalkalaH / sannakadruzcApapaTo lalanastApasapriyaH // snehabIjazcApavaTo lalanastApasapriyaH // patra. 28 varga 5 lo0 72 patra 183 AmrAtakaH pItanakaH kapicUto'mlapATakaH / AmrAtakaH pItanakaH kapicUto'mlavATakaH / zuGgI kapirasADhyazca tanukSIraH kapipriyaH gaGgI kapI rasAvyazca tanukSIraH kapriyaH / / patra. 29 _varga 5 zlo0 12 patra. 171 arkaH sUryAhvayaH puSpI viSkiro'tha vikIraNaH / arkaH sUryAhvayaH puSpI vikSIro'tha vikIraNaH / jambhalaH kSIraparNaH syAdAsphoTo bhAskaro rviH|| jambhalaHkSoraparNI syAdAsphoTo bhAskaro raviH / / . patra. 29 varga 4 lo0 13 patra. 136 rAjAoM vasuko'nyo'rko mandAro gaNarUpaka / rAjAke vasuko'tyaka mandAro gaNarUpakaH / ekASThIlaH sadApuSpI sudhA-'larkaH pratApasaH // ekASThIlaH sadApuSpI sa cAlakaH prtaapnH|| patra. 30 varga 4 zlo0 16 patra. 137 snuk sudhA ca mahAvRkSo guDA nistriMzapatrakaH / snuka snuhI ca mahAvRkSo guDA nistriMzapatrakaH / samantadugdhA gaNDIraH sIhuNDo vajrakaNTakaH // samantadugdhA gaNDIraH sIhuNDo vajrakaNTakaH / / patra. 31 varga 1 *lo. 235 patra. 55 karamarda kamAvignaM suSeNaM pANimardakam / karamardakamAvignaM suSeNa pANimardakam / karAglaM karamandaM ca kRSNapAkaphalaM matam // karAglaM karamarda ca kRSNapAkaphalaM matam // patra. 31 varga 5 zlo0 102 patra 190 jambhIro jambhalo jambhaH prokto dntshtthstthaa| jambIro jambhalo jambhaH prokto dntshtthstthaa| jambIro vaktrasodhI ca rocano dantaharSaNaH // gambhIro vaktrazodhI ca rocano dantaharSaNaH / / patra. 32 varga 5 zlo. 14 patra. 171 1 jo dramaH ga. // 2. phalakAntAro g.| 3. cAro hi bahuva ka. kha.Ga. // 4. vaatkH| Ga. cha. // 5. ko'dhyarko // Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haimanighaNTuTIkoddhRtAnAmavataraNAnAM dhanvantarIyanighaNTunA tulnaa| 353 - nighaNTuzeSaTIkA dhanvantarIyanighaNTu phalapUro bIjapUraH kesarI bIjapUrakaH / bIjapUrNo bIjapUraH kesarI 'phalapUrakaH / bIjakaH kesarAmlazca mAtuluGgastu pUrakaH // bIjakaH kesarAmlazca mAtuluGgaH supUrakaH // patra. 33 varga 5 zlo022 patra. 173 / bIjapUrNo'paraH prokto madhurA madhukarkaTI / / bIjapUrNo'paraH prokto madhuro madhukarkaTI / madhuvallI madhuparNI vardhamAnA mahAphalA // madhuvallI ca vijJeyA vardhamAnA mahAphalA // patra. 33 varga 5 zlo031 patra. 174 amlIkA cukrikA cukA sA'mlA zuktA'tha amlikA cukrikA cukA sA'mlA zukkyatha zuktikA / zuktikA // amlikA cAmblikA ciJcA tintiDikA ca amlikA ciJcikA cicA tittiDIkA tintilA // sutittiDI // patra. 34 varga 5 zlo033 patra. 174 vRkSAmlaM tintiDIkaM ca zAkAmla raktapUrakam / vRkSAmlaM tittirDa kaM ca zAkAmlaM raktapUrakam / amlavRkSo'mlazAkaM tadamlapUro mahIruhaH // * amlavRkSo'mlazAkhaH syAdaparo'mlamahIruhaH patra 34 varga 2 zlo095 patra. 89 amlo'mlavetaso bhImo rasAmlo bilvvetsH| amlo'mlavetaso bhImo rasAmlo viirvetsH| raktasrAvo vetasAmlaH zatavedhI ca vedhakaH // raktasrAvI vetasAmlaH zatavedhI ca bhedkH|| patra. 35 varga 2 zlo096 patra. 89 kapittho'tha dadhitthazca grAhI phlsugndhikH| kapittho'tha dadhitthastu 'grAhI gandhaphalazca sH| akSispando dadhiphalazcirapAkI kpipriyH|| akSasasyo dadhiphalazcirapAkI kapipriyaH // patra 36 varga 2 zlo0102 patra. 90 azmantaka indrakastu kuzalI cA'mlapatrakaH / azmantakazcandrakastu kuzalI cAmlapatrakaH / zlakSNatvaga mAlukAparNaH smRto yamalapatrakaH // zlakSNastvagvAlukAparNaH smRto yamalapatrakaH // patra. 36 varga 1 zlo. 194 patra. 46 nAraGgaratvaksugandhaH syAnnAgaraGgo mukhpriyH| nAraGgastvaksugandhazca nAgaraGgo mukhapriyaH / sa cairAvatakaH prokko yossidvktraadhivaasnH| sa cairAvatikaH prokto yogI vaktrAdhivAsanaH // patra. 37 varga 5 lo020 patra. 172 khadiro raktasArazca gAyatrI dantadhAvanaH / khadiro rakasArazca gAyatrI dantadhAvanaH / kaNTakI bAlapatrazca jihmazalya kaNTakI bAlapatrazca jihmazalyaH kSatakSamaH // patra. 37 varga 1 lo025 patra. 11 khadiraH zvetasAro'nyaH somavalkaH pthimH| khadiraH zvetasAro'nyaH somavalkaH pathimaH / zyAmasAro nemivRkSaH kAmukaH kubjakaNTakaH // zyAmasAro nemivRkSaH kArmukaH kubjakaNTakaH // patra.38 varga 1 o027 patra.12 1. bIjapUrakaH Ga. cha. // 2. vAtavedhI ga. // 3. grAhI patraH suptrkH| aGa, // 4. akSazAko da'ka. kha. // 5. kazcendra jha; kazcandra ta. // 45 Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354. aSTamaM pariziSTam / nighaNTuzeSaTIkA dhanvantarIyanighaNTu arimedo'rimedhazca godhAskandho'rimedakaH / irimedo'rimedazca godhAskandho'rimedakaH / ahimedo'himArazcArimaH puutyrimedkH|| ahime'do'himArazca pUtimedo'himAraka patra. 38 varga 5 zlo0133 patra.197 zAlmalI raktapuSpA ca kukkuTI sthirajIvikA / zAlmalI raktapuSpA tu kukkuTI cirajIvikA / picchilA tUlinI mocA kaNTakA DhyA ca puurnnii|| picchilA cUlinI mocA knnttkaaddhyaasupuurnnii|| mocanIti ca varga 5 zlo0127 patra.195 patra. 39 zAlmalI veSTakaH picchA niryAsaH sa ca zAlmalaH / zAlmalI veSTakaH picchA niryAsaH sa ca zAlmalaH / mocasrAvo mocaraso mocaniryAsakastathA // mocasrAvo mocaraso mocaniryAsakastathA // varga 5 lo0126 patra. 195 patra. 39 ziMzapA tu mahAzyAmA kRSNasArA smRtA guruH / zizapA tu mahAzyAmA kRSNasAraH smRto'guruH| varga 5 lo0121 patra. 194 patra. 40 kuzizapA'nyA kapilA bhasmagarbhAvasAdanI // kuziMzapA'nyA kapilA bhasmagarbhA [s?] vsaadnii| varga 5 lo0121 patra. 194 patra. 40 zamI zaGkaphalA tujhA kezahantrI zivAphalA / zarma saktuphalA tujhA kezahartRphalA shivaa|| IzAnI zaGkarI lakSmImaGgalyA pApanAzinI // patra. 42 varga 5 *lo095 patra. 188 gugguluH kAlaniryAso jaTAyuH kauzikaH purH| gugguluH kAlaniryAso jaTAyuH kauzikaH puraH / naktaJcaraH zivo durgo mahiSAkhyaH plngkssH| naktaJcaraH zivo durgo mahiSAkSaH palaGkaSA // patra. 43 varga 3 zlo0127 patra. 120 karIraM gUDhapatraM ca zAkAppaM mRdUpalam / karIro 'gUDhapatrazca zAkapuSpo mRduphalaH / granthilaM tIkSNasAraMca krkrNtiikssnnknnttkH|| granthilastIkSNasArazca cakrakastIkSNakaNTakaH / / patra. 44 varga 5 zlo.99 patra. 189 vikataH pRthuphalo granthilaH svAdukaNTakaH / kalo granthilaH svAdukaNTakaH / gopakaNTaH kAkapAdo vyAghrapAdo'tha kiGkaNI // gopaghoTaH kAkapAdo vyAghra yAdo'tha kiGkiNI // patra. 45 varga 5 zlo013 patra. 177 bilvaH zalATuH zANDilyo hRdyagandhaH sdaaphlH| bilvaH zalATuH zANDilyo hRdyagandho mahAphalaH / zailUSaH zrIphalaH thyAhvaH karkaTa: pUtimArutaH // : zyAhvaH kakeTaH pUtimArutaH // zailUSaH zrIphalazcAhvaH karkaTaH pUtimArutaH // lakSmIphalo gandhagarbhaH satyakarmA vraaruhaa| lakSmIphalo gandhagarbhaH satyakarmA vraaruhH| vAtasAro hRSIkazca kaNTakADhaya sitAnanaH // vAtasAro'rimedazca kaNTako hyasitAnanaH // patra. 46 varga 1 zlo0106-107 patra. 26-27 harasya bhavane jAtA haritA ca svbhaavtH| harasya mavane jAtA harItA ca svabhAvataH / sarvarogAMzca harate tenA''khyAtA harItakI / sarvarogAMzca harate tena khyAtA hriitkii|| patra. 46 varga 1 lo0211 patra. 49 1. do'rimA ka. Ga. // 2. zca medaH pratyarimedakaH / jha. ta. // 3. garbhA ca sA ga. // 4. gucchapatrazca ka. cha. // 5. gopakaNTaH cha. cha. // 6. karmA sudAruhaH ka, ca. // 7. kaNTakADhyo'si ka. ca. // vikaGa Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haimanighaNTuTokoddhRtAnAmavataraNAnAM dhanvantarIyanighaNTunA tulanA / 355 nighaNTuzeSaTIkA dhanvantarIyanighaNTu amlabhAvAjjayed vAtaM pittaM mdhur-tikttH| amlabhAvAjjayed vAtaM pittaM madhurati kakAt / karpha rUkSa- kaSAyatvAt tridoSaghnI tato'bhayA // karpha rukSakaSAyatvAt tridoSaghnI tato'bhayA // patra 46 varga 1 lo0207 patra. 49 harItakyabhayA pathyA prapathyA puutnaa'mRtaa| harItakyabhayA pathyA prapathyA pUtanA'mRtA / jayA'vyathA haimavatI kAyasthA cetakIti c| jayA'vyathA haimavatI vayaHsthA cetakI zivA // patra. 47 varga 1 lo0205 patra. 49 bibhItakaH karSaphalo vAsanto'kSaH kalidrumaH / / bibhItakaH karSaphano vAsanto'kSaH kali drumaH / saMvartako bhUtavAsaH karSoM hAryo bibhedkH|| saMvartako bhUtavAsaH kalko hAryoM bheddkH|| patra. 47 ___ varga 1 lo 212 patra. 50 vayaHsthA''malakaM tiSyaM jAtIrasaphalaM zivam / vayaHsthA''malakaM vRSyaM jAta.phalarasaM zivam / dhAtrIphalaM zrIphalaM ca taccAmRtaphalaM smRtam // dhAtrIphalaM zrIphalaM ca tathA'mRtaphalaM smRtam // patra. 48 varga 1 zlo0215 patra 51 syonAkaH zukanAzazca kaTvaGgo'tha kaTambharaH / syonAkaH zukanAsazca kaTvaGgo'tha kaTambharaH / mayUrajaGgho'ralukaH priyajIvaH kuTannaTaH // mayarajo'ralukaH priya jIvaH kuTannaTaH // sa proktaH pRthuzimbizca TuNTako dIrghavRntakaH / / sa proktaH pRthazimbazca TiNTuko dIrghavRntakaH / / bhAlU kaH sallakaH phalguvRntako jambuko nttH|| bhallakaH zillako phalguntAko jambuko patra. 50 mataH / / varga 1 *lo0 114-15 patra. 28 kiMzuko vItazokazca raktapuSpo'tha yAjJikaH / / kiMzuko vAtapothazca raktapuSpo'tha yAjJikaH / kSIrazreSThaH palAzazca bIjasnehaH smidvrH|| kSArazreSThaH palAzazca bIjasnehaH samidvaraH // patra. 52 varga 5 zlo0161 patra. 203 dhavo nanditaru!raH zakTAkhyo dhurndhrH|| dhavo nanditaruaurI zakaTAkSo dhurndhurii| patra. 53 __ varga 6 lo04 patra. 204 kAzmaryaH kAzmarI horA kazmarI madhuparNyapi / kAzmaryA kAzmarI hIrA kAzmayoM madhuparNyapi / zrIparNI sarvatobhadrA gambhArI kRSNantikA // zrIparNI sarvatobhadrA gambhArI kRSNavRntakA / / patra. 54 varga 1 lo 117 patra. 28 saptaparNaH zuktiparNazchatraparNaH suparNakaH / saptaparNaH zuktiparNazchatraparNaH suparNakaH / saptacchado gucchapuSpastathA zAlmaliparNakaH // saptacchado gUDhapuSpastathA zAlmalipatrakaH / / patra. 55 varga 3 zlo080 patra. 112 karNikAro rAjavRkSaH pragrahaH kRtamAlakaH / karNikAro rAjavRkSaH pragrahaH kRtamAlakaH / ArogyazimbI zamyAko vyaadhighaatopghaatkH|| ArogyazimbI zamyAko vyaadhighaatovythaantkH| Aragvadho dIrghaphalo vyaaghaatshcturnggulH| Aragvadho dIrghaphalo vyAdhihA caturaGgulaH / ArevatastathA karNI karNIvAn sa ca revtH|| ArevatastathA karNI karNikAro'tha recnH|| patra. 56 varga 1 zlo0221, 219 patra 53. 52 1. bibhItakaH ka. kha ga. Ga. ca. // 2. 'rallakuH ga. // 3. kAmbhArI ka. kha. i. ca. // 4. vyAghinazcatu ka. kha. ga. Ga. ca. // Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 356 aSTamaM pariziSTam / nighaNTuzeSaTIkA dhanavantarIyanighaNTu sarjakazcAzvakarNazca kaSAyI dIrghapatrakaH / sarjako bastakarNazca 'kaSAyazcirapatrakaH / sasyasaMvaraNaH zUraH sajjakaH zAla ucyate // sasyasaMvarakaH zUraH sarbo'nyaH zAla ucyate // patra. 58 varga 5 zlo0123 patra. 194 saralaH pUtikASThaM ca biij-piitgurucchritH|| saralaH pUtikASThaM ca ciDA pittadramo mtH| dIpavRkSaH snigdhadAruH prokto mArIcapatrakaH // dIpavRkSaH snigdhadAhaH prokto mArIcapatrakaH // patra. 60 varga 3 zlo078 patra. 111 devadAru smRtaM dAha surAha kilimaM ca tat / devadAru smRtaM dAru surAha kilimaM ca tat / snehaviddhaM mahAdAru bhadradAvindradAru ca // snehaviddhaM mahAdAru bhadradAvindradAru ca // devakASThaM bhadrakASThaM pUtikASThaM ca dAru ca / devakASThaM bhadrakASThaM pUtikASThaM sudAru ca / suradAvindravRkSazca tathaivAmaradArU ca // suradAvindravRkSazca tathaivAmaradAru ca // patra 61 varga 1 zlo0 76-77 patra. 21 madhUko madhuvRkSazca madhuSThIlo madhusravaH / madhuko madhuvRkSastu madhuSThIlo madhusravaH / guDapuSpo rodhrapuSpo vanaprastho'tha mAdhavaH // guDapuSpo lodhrapuSpo vAnaprastho'tha mAdhavaH // patra. 62 __ varga 5 zlo045 patra. 177 madhUko'nyo madhUlastu jalajo dIrghapatrakaH / madhuko'nyo dvitIyastu jalado dIrghapatrakaH / hrasvapuSpa-phalaH svAdugairikAkhyo mdhuulkH|| hasvapuSpaH phalasvAduDiko'tha madhUlikA patra. 63 varga 5 zlo048 patra. 177 tinduko nIlasArazca kAlaskandhaH shishuutskH| tinduko nIlasArazca kAlaskandho'timuktakaH sphUrjakaH sphUrjanastuSTaH syandano rAvaNo ravaH // sphUrjakaH sphUrjanastuSTaH syandano rAmaNo ravaH // patra. 63 _ varga 5 zlo040 patra. 176 tinduko'nyo dvitIyastu sphUrjaka dvitIyatindukaH kAkatindurmarkaTatindukaH / kAkendukazca vikhyAtaH kapIluH kaaktindukH| kAkatindukaH / kAkendukazca vikhyAtaH kupIluH kaakpiilukH|| varga 5 lo041 patra. 176 lodhro rodhraH zAbarakastilvakastilakapatra. 63 staruH / rodholodhraH shaabrkshcillkstilvkstrH| tirITakaH kANDahIno bhillI zambarapAtirITaH kAlahInazca cillI zabarapAdapaH // dapaH // patra. 64 varga 3 zlo0175 patra 129 kramukaH paTTikA rodhro gAlavaH sthUlavalkalaH / kramukaH paTTikA rodhro valkalaH sthUlavalkalaH / jIrNabudhno bRhattvakkastaraH shaabrpaadpH|| jIrNaparNo bRhatparNaH paTTI laakssaaprsaadnH|| patra. 65 ___varga 3 lo0177 patra. 129 IleSmAMtakaH kabudAruH picchilo lekhshaattkH| zleSmAtakaH karbudAraH picchalo "lekhasATakaH / zeluH selurbahuvAraH zapito dvijkutsitH|| zeluH zailurbAhuvIraH zApito dvijkutsitH|| patra. 67 varga 5 zlo094 patra. 188 1. kaSAyo vIra' kha. // 2. kirimaM jha. // 3. vRkSaH syAnmadhu ka. cha. // 4. kupiluH ka. cha; kupIlaH gha; pIlUkaH ga. // 5. sATakam / kha. // 6. lurbahirvAruH zA kh.|| Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haimanighaNTuTIkoddhRtAnAmavataraNAnAM dhanvantarIyanighaNTunA tulnaa| 357 nighaNTuzeSaTIkA dhanavantarIyanighaNTu AmracUto rasAla ca sa ceSTo madirA skhH| AmracUto rasAlazca kIreSTo madirAsekhaH / kAmAGgaH sahakArazca parapuSTamadotsavaH // kAmAGgaH sahakArazca parapuSTo 'madodbhavaH // patra. 68 varga 5 zlo01 patra 169 kSudrAmra uktakozazca lAkSAvRkSaH surktkH| 'kSudrAmraH syAt kRmitaruAkSAvRkSo jatudramaH jatuvRkSo ghanaskandhaH kRmivRkssHsukoshkH|| sukozako ghanaskandhaH kozAmrazca surktkH|| rAjAmrAtaka aamlaatomnmthodbhvnstthaa| rAjAmra ukta AmrAnto manmathodbhavanastathA / TaGko nIlakapittho'nyo rAjaputro nRpAtmajaH // Tako nIlakapittho'nyo rAjaputro nRpAtmajaH // patra 69 varga 5 zlo0 9, 11 patra 170 madanaH zalyako rAThaH piNDI piNDItakaH phalaH / madanaH zalyako rATaH piNDI piNDItakaH phalaH / taskaraH karahATazca chardano viSapuSpakaH // 4tagaraH karahATazca chardano 'viSapuSpakaH / / patra. 71 varga 1 zlo0168 patra. 39 nAdeyo meghapuSpo'nyastoyakAmo nikuJjakaH / / nAdeyI meghapuSpo'nyo jalakAmo nikuJjakaH / jalaukAH saMvRto'mbhojo niculo jalavetasaH jalaukaH saMvRtazcaiva 'vidulo jalavetasaH // patra. 73 varga 5 zlo0117 patra. 193 varuNaH zvetapuSpazca tiktazAkaH kumArakaH / varuNaH zvetapuSpazca tiktazAkaH kumArakaH / setudrumaH zIdhuvRkSastamAlo mArutApahaH / zvetadrumo gandhavRkSastamAlo mArutApahaH // patra. 74 varga 5 zlo0119 patra. 193 aGkoTho'kollako recI nirdiSTo dIrghakIlakaH / aGkoTo'Gkolako recI nirdiSTo dIrghakIlakaH / / pItasArastAmraphalo gandhapuSpo nikocakaH // pItasArastAmraphalo gandhapuSpo nikocakaH / / patra. 74 varga 1 zlo0258 patra. 6. bhallAtakaH smRto'ruSko dahanastapano'gnikaH / / bhallAtakaH smRto'ruSko dahanastapano'gnikaH / aruSkaro vIratarbhallI cAgnimukhI dhanuH // __ aruSkaro vIratarbhallAto 'gnimukho dhanuH // patra. 75 __ varga 3 lo0143 patra. 123 nimbo niyamano netA picumandaH sutiktkH| nimbo niyamano netA picumandaH sutiktakaH / ariSTaH sarvatobhadraH subhadraH pAribhadra kaH // ariSTaH sarvatobhadraH prabhadraH pAribhadrakaH / / patra. 76 ___varga 1 lo029 patra. 13 mahAnimbaH smRtodrekaH kAmuko viSamuSTikaH / mahAnimbaH smRtodrekI kArmuko viSamuSTikaH / kezamuSTinimbarako ramyakaH kSIba eva ca // kezamuhinimbarako ramyako'kSIra eva ca // patra. 77 __varga 1 zlo031 patra. 13 1. skhaa| ka, kha. cha. // 2. mahotsavaH ka. kha. gha. cha; madotsavaH ga. // 3. zudrAmra uktaH kozAmro lAkSAvRkSaH saraktakaH / jantuvRkSo ghanaskandhaH kRmivRkSaH sukozakaH / kha. Ga / kSudro'nya uktaH kozAmro lAkSAvRkSaH suraktakaH cha. // 4. gAlavaH ka. ga. la. ca // 5. viSamuSTikaH ka. kha. // 6. vajulo ka. cha / 7. smRto rukSodaka. g.|| 8. 'mbavaro ra ga. // Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 . aSTamaM pariziSTam / nighaNTuzeSaTIkA dhanavantararIyanighaNTu pIluH zotaphalaHsraMsIdhAro guDaphalo'pi c| pIluH zItaHsahasrAMzIdhAnI guDaphalo'pi ca / virecanaphalaH zAkhI zyAmaH karabhavallabhaH // virecanaphala: zAkhI zyAmaH karabhavallabhaH // patra. 77 varga 5 lo051 patra. 178 . akSoTaH pArvatIyazca phalasneho guhAzrayaH / AkSoDaH pArvatIyazca phalasneho guDAzrayaH / kIreSTaH kandarAlazca svAdumajjo mRducchadaH // koreSTaH karparAlazca svAdumajjA pRthucchadaH // patra. 78 ___ varga 5 lo060 patra. 180 karo naktamAlazca pUtikazciribilvakaH / karo nakamAlazca pUtikazciribilvakaH / ghRtaparNaH karajo'nyaH prakIyoM gaura eva ca / / ghRtapaNaH karo'nyaH prakIryo gaura eva ca // patra. 80 varga 5 lo0107 patra. 191 udakIryastRtIyo'nyaH SaDgrantho hsticaarinnii| udakIyastRtIyo'nyaH SaDmantho hstivaarnnii| madahastinikA rohI hastirohaNakaH priyaH / / aGgAravallI zAGgasthA kAkaghnI karatAlikA aGgAravallikA'mbaSThA kAkaghnI kAkabhANDikA patra. 81 vAyavyA kAlmikA bhedA vAkyavallayapi cocyte|| kaTaphalaH somavalkazca zrIparNI kumudA tathA / varga 5 zlo. 189-110 patra. 191 mahAkaSAyogragandhiH kSipragarbhaH pracetanaH / kaTraphalaH somavalkazca zrIparNI kumudA tathA / mahAkumbhI ca kumbhIkA bhadrA bhadravatIti ca / mahAkumbhA ca kumbhIkA bhadrA bhadravatIti c|| patra. 82 varga 1 lo073 patra. 21 dADimo dAlimaH sAraH kuTTimaH phlssaannddvH|| dADimo dADimI sAraH kuTTimaH phalazADavaH / svAdvamlo raktabIjazca karakaH zukavallabhaH // svAdvamlo raktabIjazca karakaH zukavallabhaH // patra. 82 varga 2 zlo861 patra. 81 dhAtakI tAmrapuSpI ca kuJjarA mdypaacnii| dhAtakI tAmrapuSpI ca kuJjarA mdyvaasinii| pArvatIyA subhikSA ca vahnipuSpIca zabditA / pArvatIyA subhikSA ca vahipuSpA ca zabditA // patra. 83 varga 3 lo090 patra. 113 sallakI valla kI hAdA surabhiH susravA rsaa| sallakI vallakI hlAdA surabhiH susravA ca saa| azvamUtrI kundurukI gajabhakSA maheraNA // "azvamUtrI kundurukI gajabhakSA maheraNA / patra. 84 varga 3 lo0135 patra. 122 eraNDastaruNaH zuklazcitro gandharvahastakaH / eraNDastaruNaH zuklazcitro gandharvahastakaH / paJcAGgulo vardhamAna AraNDo dIrghadaNDakaH // paJcAGgulo vardhamAna AmaNDo daMrghadaNDakaH // rako'paro hastikarNaH karNo vyAghratalo rucuH|| rakto'paro hastiko vyAghro vyAghradalo rubuH| uruvUko hastiparNazcaJcuruttAnapatrakaH // rubuko haskirNI ca cnycukottaanptrkH|| patra. 85 varga 1 -lo. 295-96 patra. 67 1. vallI zAmbaSThA ke. i.| 'vallI zAGgeSTA g.| 2 karabhANDikA ka. sva. u. // 3. phalakANDavaH ka. cha.; phalakhANDavaH ga. // 4. madhuvA ka. u.|| 5. azvaputrI kha. // 6. hastaparNoM ka. u. // Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haimanighaNTuTIkoddhRtAnAmavataraNAnAM dhanvantarIyanighaNTunA tulnaa| 359 kAmpilyako'tha raktAGgo recI recnkstthaa| kampiAlako'tha rastAGgo recI rcnvstthaa| rajano lohitAGgazca karkazo raktacUrNakaH // raJjano lohitAGgazca kampillo raktacUrNakaH // patra. 85 varga 3 zlo0 138 patra. 122 katakarachedanIyazca kataH ktaphalaM matam / katakaM chedana yazca kataM kataphalaM matam / ambuprasAdanaphalaM lakSNaM netravikArahata // amyuprasAdanaphalaM lakSNaM netravikArajit // patra. 86 varga 3 zlo0 172 patra. 129 vandAkA syAd vRkSaruhA zekharI kaamvRksskH| vandakA syAd vRkSaruhA zekharI kAmarUpakA / vRkSAdanI taTaruhA kaaminyghriprrohnnii| vRkSAdanI ra.ruruhA kAminI padmarUpiNI // patra. 87 varga 4 lo.97 patra. 153 vAsikA siMhakarNI ca vRSo vAsA ca siNhikaa| vAsakaH siMhaparNI ca vRSo 'vAsA'tha siMhikA / ATarUSaH siMhamukhI bhiSagmAtA''TarUSakaH // ATarUSaH siMhamukhI bhiSagmAtA''TarUSakaH // patra. 88 varga 1 zlo023 patra. 11 tumburuH sArasaH saurovanajaH saanujo'gnikH| tumbaruH saurabhaH sauro vanajaH sAnujo dvijH| tIkSNavalkastIkSNaphalastIkSNapatro mahAmuniH // tIkSNavalkastIkSNa phalastIkSNapatro mahAmuniH // patra. 89 varga 2 zlo042 patra 78 kadalI sukumArA ca rambhA bhAnuphalA mtaa| kadalI sukumArA ca rambhA 'svAduphalA mtaa| kASThIrasazca nissArA mocA hastibusA dIrghapatrAca niHsArA mocA hstivissaannikaa|| tathA // patra. 89 varga 4 lo075 patra. 148 tagara kuTilaM vakra dona jima nataM zivam / tagaraM kuTilaM vakra donaM jihyaM nataM zaTham / kAlAnusAryamanju kuJcitaM nahuSaM nRpam // kAlAnusAryamanRju kuJcitaM nahuSaM nRpam / / patra. 90 __ varga 3 zlo053 patra. 106 tUlaM nUdaM ca yUpaM ca kramukaM brahmakASThakam / tUlaM tUdaM ca yUpaM ca kramukaM brahmakASTakam / brahmadAru brahmaniSThaM brahmaNyaM brahmacAri ca // brahmadrAru brAhmaNeSTaM brahmaNyaM brahmacAriNam // patra. 9. varga 5 zlo064 patra. 181 muSkako mokSako ghaNTA mUSako muJcakastathA / muSkako mokSako muSTimUSako mucakastathA / kSArazreSTho golihazca dvividhaH shvet-kRssnnkH|| kSArazreSTo golakazca dvividhaH zveta-kRSNakaH // patra. 91 varga 5 zlo0132 patra. 196 vaMzo veNuryavaphalaH karmArastRNaketukaH / vaMzo veNuryavaphalaH kArmukastRNaketukaH / tvaksAraH zataparvA ca maskaraH kIcakastathA // tvaksAraH zataparvA ca maskaraH kIcakastathA // patra. 91 varga 4 zlo0137 patra. 161 gAGgerukI nAgabalA kharagandhanikA rsaa| gAGgerakI nAgabalA kharagandhinikA jhaSA / vizvadevA tathA'riSTA khajA hrasvagavedhukA // vizvadevA tathA'riSTA khaNDA hrasvagavedhukA // patra. 92 varga 1 zlo0284 patra. 65 1. vAsA ca siM ka. ca. cha. // 2. bhAnuphalA ka. kha. ga. i. // Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 aSTamaM pariziSTam / haridrA pItikA piNDA rajanI rajanI nishaa| haridrA pItikA pitA rajanI raJjinI nishaa| gaurI varNavatI pItA haritA varavarNinI // gaurI varNavatI pItA 'haritA varavarNinI / ... ... ... ... ... ... ... ... ... anyA dAruharidrA'pi haridraH pItacandanam // anyA dAruharidrA ca pItadraH pItacandanam // nirdiSTA vai kaNTakinI sa ca kAleyakaH smRtH| nirdiSTA kASTharajanI sA ca kAleyakaM smRtm| kAlIyako dArunizA dA:-pItaTTha kAlAyakaM dArunizA dIM pItApI takam kaTaGkaTerI parjanyA pItadAru pacampacA / kaTaGkaTerI parjanyA pItadAruH pacampacA / / hemavarNavatI pItA hemakAntA "kusumbhakA / patra. 92 varga 1 zlo0 54, 57-59 patra. 17 18 sthauNeyaka vahnicUDaM zukagucchaM zukacchadam / sthauNeyakaM bahicUDaM zukapucchaM zukacchadam / vikIrNa zukabaha ca haritaM zIrNaromakam // vikarNa zukabaha ca haritaM zIrNaromakam // patra 93 . varga 3 lo0 69 patra 110 spRkkA spRga brAhmaNI devI latA laGko spRkkA'sRg brAhmaNI devI mAlAlI yikA marut / __ koTikA mtaa| paGkamuSTidevaputro nirmAlyA pizunA vadhUH // paJcamuSTidevaputrI nirmAlyA pizunA vadhUH / / patra. 94 varga 3 zlo0 62 patra. 108 viDaGkA jantuhantrI ca kRmighnI citrataNDulA / viDaoN jantuhantrI ca kRmighnI citrataNDulA / taNDulaH kRmihA'mogA keralA mRgagAminI // taNDulI kRmihA'moghA kairalA mRgagAminI // patra, 95 varga 2 zlo0 11 patra. 71 RSabho dhUrvaho dhIro mAtRko vRSabho vRSaH / RSabho durdharo dhIro mAtRko vRSabho vRSaH / viSANI kakudIndrAkSo bandhuro gopatiH smRtH|| viSANI kakudindrAkSo bandhuro goptistthaa| patra. 96 varga 1 zlo0125 patra. 30 RddhirvRddhiH sukhaM siddhI rathAGgaM maGgalaM vasu / RddhivRddhiH sukhaM siddhI ratha jhaM maGgalaM vasu / RSisRSTA yugaM yogyaM lakSmIH sarvajanapriyA // 'RSisRSTA yugaM yogyaM lakSmIH sarvajanapriyA / patra. 96 varga 1 zlo0115 patra. 34 kakuSThaM kAkakuSThaM tu viDaoN raGgadAyakam / kaDakuSThaM kAlakuSThaM ca viraGga raGganAyakam / recakaM pulakaM hrAsaM zodhanaM kAkapAlakam // recakaM pulakaM hrAsaM zodhanaM kAlapAlakam // patra. 97 varga 3 zlo0141 patra 123 parUSakaH paraH prokto nIlaparNaH praaprH| parUSakaM paru proktaM nIlavarNa "parAvaram / parimaNDalamarUpAsthi paruSaM cApi nAmataH // parimaNDalamadhyAsthi 12paruSaM cApi nAmataH // patra. 98 varga 5 lo062 patra 180 1. haridrA baraM ka. kha. ga. gha. Ga // 2. ca haridrA pIta jha. // 3. yakA smRtA / ka. ca; yakaH smRtaH / ga. gha // 4. piitkaa| ka. gha. Ga. ca // 5. kusumbhlaa| gha. u. ca. // 6. dhIraH zrImAnRSabhako vRSaH ka. gha. u. ca. / / 7. vRSANI ka. kha. // 8. RSizreSThA ka. cha. ca. // 9. raGgadAya ka. kh.||10. nIlaparNa cha. Na. // 11. parAparam / Ga. cha. jha. Na. // 12. malpAsthi Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haimanighaNTuTIkoddhRtAnAmavataraNAnAM dhanvantarIyanighaNTunA tulnaa| 361 nighaNTuzeSaTIkA - dhanvantarIyanighaNTu kharjUrI tu kharaskandhA kaSAyA mdhuraa'grjaa| khajUrI tu kharaskandhA kaSAyA madhurAgrajA' / duSpradharSA durArohA niHzreNiH svAdumastakA // duSpradharSA durArohA niHzreNI svAdumastakA // patra. 98 varga 5 lo053 patra 178 tAlo dhvajadrumaH prAMzurdIrghaskandho durAruhaH / tAlo dhvajadrumaH prAMzurdIrghaskandho durAruhaH / tRNarAjo dIrghatarurlekhyapatro drumezvaraH // tRNarAjo dIrghatarurlekhyapatro drumezvaraH // patra. 99 varga 5 lo068 patra 182 nAlikero rasaphalaH satuGgaH kUrcakesaraH / nArikelo rasaphalaH 'sutuGgaH kUrcazekharaH / latAvRkSo dRDhaphalo lAgalI dAkSiNAtyakaH // tAlavRkSo dRDhaphalo lAGgalI dAkSiNAtyakaH // varga 5 lo074 patra. 183 patra. 100 syAt pUgaphalamudvegaM sraMsi ghoNTAphalaM smRtam / syAt pUgaphalamudvegaM saMsi ghoNTAphalaM matam / / cikkaNaM cikkaNA cikkA gurvAkaH cikkaNaM valkalaM cikkaM gavAM madakaraMca tat // khapuraM ca tat // patra. 101 varga 3 lo039 patra. 103 sinduvAraH zvetapuSpaH sindukaH sinduvaarikaa| sinduvAraH zvetapuSpaH 'sindukaH sinduvaarkH| nIlapuSpaH zotasaho nirguNDI nIlamindukaH // nIlapuSpaH zItasaho nirguNDI "nIla sindukaa|| patra. 103 varga 4 zlo081 patra. 150 zephAlikA'nyA nirguNDI vanaukA niilmnyjrii|| zephAlikA'nyA nirguNDI vanajA nIlamaJjarI / zuklA'nyA zvetasurasA bhUtavezI ca kathyate // zuklA'nyA zvetasurasA bhUtakezI ca kathyate / / patra. 104 varga 4 lo0 83 patra. 150 priyaGguH priyavallI ca phalinI kaGagunI priyA / priyaGaguH priyavallI ca phalinI kaGagunI priyA / vRttA govandanI zyAmA kArambhA varNamedinI // vRttA govandanI zyAmA kArambhA varNabhedinI // patra. 105 varga 3 lo016 patra. 97 madhuyaSTI ca yaSTI ca yaSTImadhu madhunavA / madhuyaSTI ca yaSTI ca yaSTImadhu mdhusrvaa| yaSTImadhUkaM madhukaM yaSTayADaM madhuyaSTikA // yaSTIka madhukaM caiva yaSTyAhva madhuyaSTikA // tallakSaNaM klItanaM ca klItakaM klItakA ca saa| tallakSaNaM klItanakaMklItanaM klItikA ca saa| sthalajA jala jA'nyA ca madhuparNI madhUlikA / / sthalajA jala jA'nyA tu madhuparNI madhUlikA // patra. 106 varga 1 lo0142,144 patra. 33,34 azvagandhA vAjigandhA kumbhako'zvAvarohakaH / azvagandhA vAjigandhA kaJcakA'zvAvarohakaH / varAhakarNI turagI balyA vAjIkarI matA / / vArAhakarNI turagI balyA vAjikarI smRtA / patra. 106 varga 1 lo0272 patra. 62 ajazRGgI meSazRGgI sarpadaMSTrA ca vartikA / ajazRGgI meSazRGgI sarpadaMSTrA ca vartikA / dvita yA dakSiNAvartA vRzcikAlI viSANikA // dvitIyA dakSiNAvartA vRzcikAlI viSANikA // patra. 107 varga 1 lo087 patra. 23 1 rA rsaa| duka. Ga. // 2. sugandhaH ka. Ga. // 3. zyAvaphalaM kha. ga. jha. // 4. sindhukaH sindhuvA' ka. ga. // 5. sItasindhukA cha. // 6. medanI ka. kha. ga. Ga. // Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 aSTamaM pariziSTam / nighaNTuzeSaTIkA dhanvantarIyanighaNTu zRGgI karkaTazRGgI ca kulIrA karkaTAhvayA / zRGgI karkaTazRGgI ca kulIrA karkaTAhvayA / kuliGgazRGgI vakrA ca mahAghoSA ntaashypi|| kulIrabhaGgIcakrAca mahAghoSA nvaangginii|| candrA svAdu viSANI ca proktA ca nijamUrddhajA // candrAspadA viSANI ca zRGgI vnjmuurdhjaa| patra. 108 varga 1 zlo085,86 patra. 22 kaNTakArI ca duHsparzA kSudrA vyAghrI nirdigdhikaa| kaNTakArI tu duHsparzA kSudrA vyAghrI nidigdhikA / kaNTAlikA kaNTakinI dhAvanI duSpradharSaNI // kaNTAlikA kaNTakinI dhAvanI duSpradharSiNI // patra. 108 varga 1 zlo095 patra. 25 bRhatI siMhayanAkrAntA vArtAkI rASTrikA kulii| vRhatI siMhikAkAntA vArtAkI rASTrikA kulI vizadA sthUlabhaNTAkI mahatI tu mahoTikA // viSadA sthUlakaNTaoNkI mahatI tu mahoTikA / / patra. 109 varga 1 zlo093 patra. 24 vidArikA matA zuklA svAdukandA sRgAlikA / / vidArikA matA zuklA svAdukandA zRgAlikA / vRkSakandA vidArI ca vRkSavallI viDAlikA // vRSyakandA vidArIca 'vRSyavallI viDAlikA / / patra. 110 __varga 1 zlo0147 patra. 34 anyA kSIravidArI syAd RkSagandhecuvallayapi / anyA kSIravidArI syaadikssugndhecuvllypi| kSIrakandA kSIrayuktA kSIravallI pysvinii|| kSIravallI kSIrakandA kSIrazuklA pysvinii|| __ patra. 11. __ varga 1 zlo0 149 patra. 35 pRSNi (ni) parNI pRthakparNI kalazirdhAvanI guhaa| pRSTiparNI pRthakparNI kalazI dhAvanI guhaa| zRgAlavinnA dhRtilA parNI kroSTukapucchikA // zRgAlavinnA'bilA parNI kroSTukapucchikA // patra. 111 varga 1 "lo0 90 patra. 23 gokSuraH syAd gokSurako bhakSaTaH svAdukaNTakaH / gokSuraH syAd gokSurako bhakSakaH svAdukaNTakaH / gokaNTako bhakSaTakaH SaDantaHkSarakaH kssurH|| gokaNTa ko bhakSaTakaH SaDaGgaH kaNTakatrikaH / gokaNTo gokhuraH kaNTI SaDaGgastrikaTastrikaH / gokaNTo gokSuraH kaNTI SaDaGgaH kSurakaH kssurH| trikaNTakaH kaNTaphalaH zvadaMSTro vyAladaMSTrakaH // trikaNTakaH kaNTaphalaH zvadaMSTro vyAladaMSTrakaH // patra. 112 varga 1 zlo0102-103 patra. 26 dantI zIghrA nikumbhA syAdupacitrA makUlakaH / dantI zIghrA nikumbhAsyAdurpacitrA makUlakaH / tathodumbaraparNI ca vizalyA ca ghuNapriyA // tathodumbaraparNI ca vizalyA ca guNapriyA // patra. 112 varga 1 zlo. 223 patra. 53 apAmArgazca zikharI pratyakpuSpI mayUrakaH / apAmArgastu zikharI pratyakpuSpI mayUrakaH / adhaHzalyA'tha kiNihI durgrahaH khrmjrii|| adhaHzailyo'tha kiNihI durgrahaH kharamaJjarI / / sa evoktaH zaikhariko markaTI duratigrahaH / sa caivoktaH zaikhariko markaTI durabhigrahaH / patrapuSpI ca vaziraH kuTo markaTapippalI // parAkpuSpI vazIrazca kaNTI mrkttpipplii|| patra. 114 varga 1 zlo. 260-261 patra.60 1. kAntA Na. // 2. sthUlabhaNTA' kha. ga. // 3. degNTAlI ma' ga. gha. cha. ca. // 4. vRkSaka jha. // 5. vRkSava jha. // 6. pavitrA ka. kha. ga. Ga, ca. // 7. zalyazca ki ka. kha. // Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haimanighaNTuTIkoddhRtAnAmavataraNAnAM dhanvantarIyani ghaNTunA tulnaa| 363 nighaNTuzeSaTIkA dhanvantarIyanighaNTu zuNThI mahauSadhaM vizvA nAgara vizvabheSajam / zuNThI mahauSadhaM vizvaM nAgaraM vizvameSajam / vizvauSadhaM zRGgaberaM kaTubhaGgaM tathA''rdrakam // vizvauSadhaM zRGgaberaM kaTubhadraM tathA''kam // patra. 115 varga 2 zlo. 82 patra. 86 punarnavA vizAkhazca kaTillaH shshilaattkH| punarnavA vizAkhazca kaThillaH shshivaattikaa| vRzcI ca kSudravarSAbhUrdIrghapatraH kaTillakaH // 'vRzcIraH kSudravarSAbhUrdIrghapatraH kaThillakaH // patra. 115 varga 1 zlo0274 patra. 62 punarnavA'parA karaH sadyo maNDalapatrakaH / punarnavo'paraH krUraH sadyo maNDalapatrakaH / zvetamUlo varSAketurmahAvarSAbhUrucyate // zvetamUlo varSaketurmahAvarSAbhurucyate // patra. 116 . varga 1 lo0276 patra. 63 jyotiSmatI tu kaTabhI syAt suvarNalateti c| jyotiSmato tu kaTabhI suvarNalatiketi ca / jyotiSkA cAgnibhAsA ca lavaNodA ca durdinaa|| jyotiSkAyA'gnibhAsA ca lavaNoktA ca durjraa|| patra. 116 varga 1 zlo0267 patra. 61 mASaparNI tu kAmbojI kRSNavRntA mhaashaa| mASaparNI ca kAmbojI kRSNavRntA mahAsahA / ArdramASA siMhavRntA mAMsamASA'zvapucchikA // ArdramASA siMhavinnA mAMsamAsA'zvapucchikA // patra. 117 varga 1 zlo0136 patra. 32 mudraparNI kSudrasahA zimbI mArjAragandhikA / mudgaparNI kSudrasahA zimbI mArjAragandhikA / vanajA raGgaNI hrAsA zUrpaparNI budhaiH smRtaa|| vanajA riGgiNI hasvA zUrpapAvubhe smRte|| patra. 117 varga 1 lA0 138 patra. 32 tAmalakyuttamA tAlI tamAlaM tu tmaalinii| tAmalakyajaTA tAlI tamAlaM tu tmaalinii| vitunnakastvajjhaTA ca jhATA sA''mala- vitunnabhUtA tamakaM bhUdhAtrI bhvAmalakyapi / / kIti ca // varga 3 zle084 patra. 112 patra. 118 haridrA pItikA piGgA rajanI rajinI nishaa| haridrA pItikA piGgA rajanI rajinI nishaa| gaurI varNavatI pItA haritA varavarNinI // gaurI varNavatI pItA haritA varavarNinI // haladI halanA zreSThA jJeyA vrnnvilaasinii| haladIkA bhadralatA jJeyA varNavilAsinI / viSaghnI ca jayantI ca dIrgharaktA surngginnii|| viSaghnI ca jayantI ca dIrgharaGgA tu rngginnii|| patra. 119 varga 1 zlo. 54-55 patra. 17 cakramardastveDagajo meSAkSo'NDagajaH smRtH| cakramardastveDagajo meSAkSo'NDagajastathA / prapunATaH prapunaTazcakI tvAvartakaH sa c|| prapunnATaH prapunnADazcakrI vyAvartakastathA // patra. 119 __varga 4 zlo05 patra.134 zrAvaNI syAnmuNDanikA bhikSuH shrvnnshiirssikaa| zrAvaNI syAnmuNDinikA bhikSuH zravaNazIrSikA / zravaNAhvA pravrajitA paribAjI tapodhanA // zrAvaNAhvA pravrajitA parivrAjI tapodhanA // patra. 120 varga 1 zlo. 159 patra. 37 1. vRzcikaH cha. // 2. durbharA ka. cha.; durlabhA ga. // 3. haridrA ka. kha. ga. gha. u. // 4. halAdikA ka. // 5. brAjI tathA ghanA / ka. Ga. ca. // Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 aSTamaM pariziSTam / nighaNTuzeSaTIkA dhanvantarIyanighaNTu mahAzrAvaNyathA'nyA tu locanIyA tthaa'praa| mahAzrAvaNikA muNDI lobhanIyA tathA'nyathA kadambapuSpikA coktA chinnagranthanikA ca sA // kadambapuSpikA proktA chinnagranthinikA ca saa|| patra. 120 varga 1 zlo0 160 patra. 37 bAkucI somarAjI ca somavallI suvallayapi / bAkucI somarAjI tu somavallI suvallayapi / avalgujaH kRSNaphalI saiva pUtiphalI matA // avalgujA kRSNa phalA saiva pUtiphalA mtaa|| candra lekhendulekhA ca zazilekhA ca sA mtaa| candralekhendulekhA ca zazilekhA matAca sA pUtiparNI kAlameSI durgandhA kuSThanAzanI // pUtikarNI kAlameSI durgandhA kuSThanAzinI // patra. 121 varga 1 lo. 165-6 patra. 38 rAsnA yuktarasA rasyA zreyasI rasanA rasA / rAsnA yuktarasA rasyA zreyasI rasanA rasA / sugandhamUlA'tirasA saiva yuktarasA smRtA / / sugandhamUlA'tirasA saiva puttirasA 'smRtA / patra. 121 varga 1 zlo0 270 patra. 62 anyA mahAsugandhA tu suvahA gandhanAkulI / anyA mahAsundhA ca suvahA gandhanAkulI / sarpAkSI nakuleSTA ca chatrAkI viSamardanI // sarpAkSI nakuleSTA ca chatrAkI viSamardinI // patra. 122 varga 4 lo0 105 patra. 155 kuTherakastu vaikuNThaH kSudrapatro'rjakaH sitaH / kuTherakastu vaikuNThaH kSudraparNo'rjakastathA / vaTapatraH kuThero'nyaH parNAso bilvagandhakaH // vaTapatraH kuThero'nyaH parNAsoM bilvagandhakaH / / kuTherakastRtIyo'nyo mAlukaH kRSNamAlukaH / kuTherakastRtIyo'nyaH zAlukaH kRSNazAlukaH / kRSNArjakaH kAlatAlaH karAlaH kRssnnmllikH|| kRSNArjakaH kAlamAlaH karAlaH kRSNamallikA // patra. 123 varga 4 zlo. 54, 56 patra. 145 surasA tulasI prAmyA tulasI bahumajarI / surasA tulasI grAmyA surabhI bahumaJjarI / ApItA rAkSasI gaurI bhUtaghnI devdundubhiH|| apetarAkSasI gaurI bhUtaghnI devadundubhiH / / patra. 124 varga 4 zlo. 50 patra. 144 jambIraH kharapatrazca phaNI coktaH phaNijjakaH / jambIraH kharapatrazca phaNI coktaH phaNijjakaH / marUbako marubako marunmaricakastathA // maruttako marubako marmarubakastathA // patra. 121 varga 4 zlo052 patra. 144 trAyamANA kRtatrANA trAyantI trAyamANikA / trAyamANA kRtatrANA trAyantI trAyamANakA / balabhadrA baladevA vArSika girisAnujA // baladevA balabhadrA vArSikaM girijAnujA // patra. 125 varga 1 lo0 254 patra. 59 yAso yavAsako'nantA bAlapatro'dhikaNTakaH / yAso yavAsako'nanto bAlapatro'dhikaNTakaH / vIramUlaH samudrAntA dIrghamUlo marudbhavaH // dUramUlaH samudrAnto dIrghamUlo marudbhavaH // dhanvayAso durAlambhA tAmramUlI ca kacchurA / dhanvayAso durAlambhA tAmramUlI ca kacchurA / durAlabhA ca duHsparzA yAso dhanvayavAsakaH / / durAlambhA ca duHsparzA yAso dhanvayavAsakaH / / patra. 125 varga 1 zlo0 22,20 patra. 10-11 1. matA ka. ga. gha. Ga. ca. // 2. cchatrAkSI Ga. cha. jha. / / 3. so gandhabilvakaH ka. // 4. giritAnugam / Ga. ca; girisAnujam jha. // Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haimanighaNTuTIkoddhRtAnAmavataraNAnAM dhanvatarIyanighaNTunA tulnaa| 365 nighaNTuzeSaTIkA dhanvantarIyanighaNTu kirAtatiktako haimaH kANDatiktaH kirAtakaH / kirAtatiktako haimaH kANDastiktaH kirAtakaH / bhUnimbo'nAryatiktazca kairAto rAmasenakaH // bhUnimbo'nAryatiktazca kirAto rAmasenakaH // kaiDaryaH picumandazca nimbo riSTo vrtvcH|| kaDayaH picumandazca nimbo'riSTo vrtvcH| chardano hiGganiryAsaH priyamAlazca parvataH // chardighno hiGguniryAsaH priyazAlaca pArvataH // nepAlaH kathitazcAnyo jAtyazcaiSa jvarAntakaH / nepAlaH kathita cAnyo jAtibhedo jvarAntakaH / nADItikto'rddhatiktazca nidrAriH snnipaathaa|| mahAtiktazca tiktazca nidrAriH sannipAtahA / / patra. 126 varga 1 zlo0 33-35 patra. 14 kuSThaM rogo gado vyAdhirutpalaM pAkalaM rujA / kuSTha rogo'gado vyAdhirutpalaM pAkalaM rujaa| patra. 127 varga 3 zlo0 49 patra. 105 vAlakaM vAri toyaM ca hrIberaM jalamambu ca / vAlakaM vAri toyaM ca hrIberaM jalamambu ca / kezaM vajramudIcyaM ca piGgamAcamanaM kacam / / kezyaM vajramudIcyaM ca piGgamAcamanaM kacam // patra. 127 varga 1 lo0 47 patra. 16 zaTI SaTI palAzaH syAt jJeyA pRthupalAzikA saTI saThI palAzazca jJeyA pRthupalAzikA / sugandhamUlA gandholI SaDgranthA suvratA vadhUH / / sugandhamUlA gandhAlI SaDgranthA suvratA vdhuuH|| patra. 128 varga 1 lo0 61 patra. 18 elAvAlukamAlUkaM vAlukaM harivAlukam / elAvAlukamAlUkaM vAlukaM harivAlukam / elvAlakaM kapitthaM ca durvarNa prasaraM dRDham / / elvAlukaM kapitthaM syAd durvarNaM prasaraM dRDham // patra.128-129 varga 3 lo076 patra. 111 kuGkuma rudhiraM raktamasRgasraM ca pItakam / kuGkama rudhiraM raktamasRgasraM ca pItakam / kAzmIraM cAru vAlhIkaM saGkocaM pizunaM varam / / kAzmIraM cAru vAhIkaM saGkocaM pizunaM varam / patra.129 varga 3 zlo012 patra. 95 jAtI manojJA sumanA rAjaputrI priyaMvadA / jAtI manojJA sumanA rAjaputrI priyaMvadA / mAlatI hRdyagandhA ca vetikA tailabhAvinI // mAlatI hRdyagandhA ca cetikA "tailbhaavinii|| patra.130 varga 5 lo0 137 patra. 198 jAtIphalaM jAtisasya zAlUkaM mAlatIphalam / jAtIphalaM jAtisasya zAlUkaM mAlatIphalam / majjAsAraM jAtisUtaM puTaM saumanasa phalam / / 'madazauNDaM jAtizRGgaM puTaM saumanasaM phalam / - patra.130 varga 3 *lo035 patra. 102 yUthikA bAlapuSpI ca puNyagandhA gunnojjvlaa| yUthikA bAlapuSpA tu puSpagandhA guNojjvalA / gaNikA cArumoTA ca zikhaNDI / / gaNikA cArumodA ca zikhaNDo / patra. 131 varga 5 zlo0 148 patra. 200 svarNayUthikA // 'svarNayUthikA yUthazAlinI ___ suvarNayUthA hariNI pItikA pItayUthikA / patra.131 varga 5 lo0148-9 patra. 200 1. zva kairAto kha. ga. Ga. // 2. kauNDayaH ka. gha. Ga. ca. // 3. laH pathikazcAnyo ka. kha. gha. cha. ca. // 4. tthaM ca durvarNa ka. kha. Ga. // 5. tilabhAvinI jha. // 6. panjAsAraM jA' ga. // 7. kaNikA ka. cha. // 8 svarNapuSpikA Da. // . Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTamaM pariziSTam / nighaNTuzeSaTIkA dhanvantarIyanighaNTu proktA'nyA zaGkhadhavalA nAmataH zaGkhayUthikA / / proktA'nyA zaGkhadhavalA nAmataH zaGkhayUthikA / patra. 131 varga 5 zlo. 149 patra. 200 kundaH sumakarandazca zvetapuSpo manoharaH / kundaH sumakarandazca sadApuSpo manoharaH / aTTATTahAso bhRGgastu shuklshaalyodnopmH| aTTahAsobhRGgasuhRcchuklaH shaalyodnopmH|| patra. 132 varga 5 zlo0150 patra. 201 grISmA'tisurabhiH kAntA sugandhA bnmaalinii| graiSmI tu surabhiH kAntA sugandhA vnmaalinii| sukumArA zikhariNI nemAlI navamAlikA / sukumArA zikhariNI 'nepAlI banamAlikA / / patra.133 varga5 lo0 140 patra. 198 mallikA zItabhIruzca madayantI pramodanI / mallikA zItabhIruzca madayantI pramodinI / madanIyA gavAkSI ca bhUpadyaSTApadI tathA // madanIyA gAkSI ca bhUpadyaSTapadI tathA / patra. 133 varga 5 zlo0134 patra. 197 bArSikI tripuTA vyasrA surUpA subhagA priyA / vArSikI tripuTA vyasrA surUpA subhagA priyA / zrImatI SaTpadAnandA suvarSA muktabandhanI // zrImatI SaTpadAnandA suvarSA muktabandhanA // patra. 164 varga 5 lo 136 patra- 197 taraNI rAmataraNI varNinI cArukesarA / taraNI rAmataraNI kaNikA cArukesarA / ramyA kumArI gandhADhyA dvirephagaNasammatA // sahA kumArI gandhADhyA dvirephagaNasammatA / / patra. 134 varga 5 zlo0115 patra. 199 saireyakaH sahacaraH saireyazca shaacrH| saireyakaH sahacaraH saireyazca sahAcaraH / patra. 135 varga 1 zlo. 278 patra. 63 poto rakto'tha nIlazca kusumaista vibhAvayet // pIto rakto'tha nIlazca kusumaistaM vibhAvayet / / pItaH kuraNTako jJeyo raktaH kurabakaH smRtaH / pItaH kuraNTako jJeyo raktaH kurabakaH smRtaH / nIla Artagalo dAsI bANa odanapAkyapi // nIla Artagalo dAsI bANa odanapAkyapi // patra. 135 _ varga 1 lo0 278-279 patra.63 citrako dahano vyAlaH pAThIno daarunno'gnik| citrako dahano vyAlaH pAThino dAruNo'gnikaH / jyotiSko vallarI vahniH pAThI pAlI kuTaH shikhii| jyotiSko vallarI vahniH pAlI pAThI kaTuH shikhii| patra. 136 varga 2 zlo0 80 patra. 86 vAsantI prahasantI ca suvasantA vasantajA / vAsantI prahasantI ca suvasantA vasantajA / zIkarA zItasaMvAsA sevyA bhramarabAndhavA // zobhanA zItasaMvAsA sevyA bhramarabAndhavA // patra. 137 varga 5 zlo. 139 patra. 198 nIlinI nIlikA kAlI grAmyA tUNI vishodhnii| nIlinI nIlikA kAlA grAmyA tUNI vishodhnii| tutthA zrIphalikA melA bhAravAhI ca rjnii| tutthA zrIphalikA 'mocA bhAravAhI ca rajanI / / patra. 138 dharga 1% lo0 232 patra. 55 1. nevAlI kha. // 2. bhUtaparNyapadI cha. jha. // 3. pAThIro dAga. gha. // 4. jyotiSkazcA. ruNohniH ga. cha. / / 5. pAThI pAThiH zaThaH zikhI ga. // 6. melA ka. kha. ga. cha. ca. // Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haimanighaNTuTIkoddhRtAnAmavataraNAnAM dhanvantaroyanighaNTunA tulnaa| 367 nighaNTuzeSaTIkA dhanvantarIyanighaNTu damanakaM pANDurAGgaM dAntaM gandhotkaTaM damanaH pANDurAgaH syAd dAnto gandhotkaTo munim / muniH / puNDarIkaM brahmajaTamRSiputraM tpsvinm|| puNDarIko brahmajaTA tapasvI RSiputrakaH // patra. 138 varga 3 *lo0 64 patra.109 dhattUrakaH smRto dhUrto devatA kitavaH zaThaH / dhattUraH kanako dhUrto devatA kitavaH zaThaH / unmattako mdnktrustlphlstthaa|| unmattako 'madanakaH kAlizca hrvllbhH|| patra. 139 varga 4 zlo07 patra 135 zaGkhapuSpI kambupuSpI zaGkhAhvA zaGkhamAlinI / zaGkhapuSpI kambupuSpI zaGkhAhA kambumAlinI / kirITI zaGkhakusumA medhyA vnvilaasinii|| tilakI zaGkhakusumA medhyA vanavilAsinI // patra. 140 varga 4 zlo0 113 patra.156 ka--rako gandhamUlo drAviDaH kAlya eva c| ka--rogandhamUlazca drAviDaH kArya eva ca / vedhamukhyo durlabhazca kasyacit sammatA shttii|| vedhamukhyo durlabhazca kasyacit sammataH sddhii|| patra. 140 varga 3 zlo0 94 patra. 114 ajamodA bastamodA dIpyako locmstkH|| ajamodA bastamodA dIpyako locamarkaTaH / kharAzvA kAravI vallI mocA hstimyuurkH|| kharAhvA kAravI vallirmodA hstimyuurikaa| patra. 141 varga 2 *lo. 98 patra. 89 yavAnI dIpako dIpyo yavasAhvA yavAnikA / yavAnI dIpako dIpyo yavasAhvo "yavAgrajaH / yamAnikogragandhA ca dopanIyA ca dIpanI // yavAnikogragandhA ca dIpanIyA ca dIpanI / / patra. 141 varga 2 zlo0 91 patra. 88 parpaTaH syAt parpaTako varatiktazca nAmataH / parpaTaH syAt parpaTako vara tiktaH sutiktkH| rajo reNuzca pAMsuzca kavacazcarmakaNTakaH // . rajo reNuzca pAMzuzca kavaco varmakaNTakaH // patra. 142 varga 1 zlo0 45 patra. 16 balA bhadrAdanI vATI samAGgA kharayaSTikA / balA bhadraudanI vATI samajhA kharayaSTikA / mahAsamAGgaudanikA zItapAkyodanAhvayA // mahAsamaudanikA zItapAkyodanAhvayA // patra. 143 varga 1 lo0280 patra. 64 mahAbalA varSapuSpI tathA vATayAyanI smRtA / / mahAbelA varSapuSpI tathA vATayAyanI smRtaa| sahadevI devasahA pItapuSpI bRhatphalA // sahadevA devasahA pItapuSpI bRhatphalA // balikA'tibalA jJeyA vATyapuSpI ca kaGkatA / balikA'tibalA proktA vATayapuSpI ca kngktaa| RSyaproktA RkSagandhA saiva bhUribalA matA // vRSyA proktA vRSyagandhA saiva bhUribalA mtaa|| patra. 144 varga 1 zlo0282, 286 patra. 65 vAta-pittApahaM grAhi balyaM vRSyaM balAtrayam / vAtapittApahaM prAhi balyaM vRSyaM balAtrayam / patra. 144 varga 1 zlo0287 patra. 65 1. madakaraH kAli ka. kha. ga. // 2. hA zaGkhamAlinI ka. Ga. // 3. tirITI ka. kha. Ga. // 4. kArSa ka. / / 5. yavAnikA kha. jha. // 6. tiktazca naamtH| rajo ka. kha. ga. gha. Ga. // 7 pANDuzca gha. Ga. // 8. brahmakaNTakaH ga; karmakaNTakaH ta. / / 9 'balA vATayapuSpI ka. // 10. puSpA ka. cha. // Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTapariziSTam nighaNTuzeSaTIkA dhanvantarIyanighaNTu higu rAmaThamatyugraM jantudhnaM bhUtanAzanam / hiGgu rAmaThamatyugraM jantughna' bhUtanAzanam / agUDhagandhaM vAlhIkaM jaraNaM sUpadhUpanam // agUDhagandhaM vAhlIkaM jaraNaM sUpadhUpanam // patra. 145 varga 2 zlo036 patra. 75 higupatrI tu kAravI pRthvIkA pRthukA pRthuH|| hiDapatrI tu kabarI pRthvI kA pRthulA pRthuH / bApikA dIpikA tanvI bilvikA daaruptrikaa|| bASpikA dIrghikA tanvI bilvikA dArupatrikA // nADI hiGagupalAzA ca jatakA rAmaThI rsaa| nADI hiGgapalAzA tu jantukA rAmaThI ca saa| vaMzapatrI veNupatrI piNDA hiGagu zivATikA // vaMzapatrI veNupatrI piNDahiGgu zivATikA // patra. 146 varga 2 zlo0 38, 40 patra. 77 kAkajaGghA dhvAGka aGghA madadhvAkSAsulomazA kAkajaGghA dhAGkSa jaGghA kAkapAdA tu lomshaa| pArApatapadI dAsI nadIkAntA pracIbalA // pArAvatapadI dAsI nadIkAntA pracIbalA // patra. 146 varga 4 lo0 23 patra. 138 kAkanAsA dhvAGkanAsA kAkatuNDaphalA ca sA / kAkanAsA dhvAGkanAsA kAkatuNDaphalA ca sA / suraGgA taskarA snAyudhrvArdhAtuNDaphalA matA // suraGgI taskarasnAyuGkSituNDaphalA matA // patra. 147 varga 4 zlo0 25 patra. 139 pASANabhedako'zmanaH zilAbhedo'zmabhedakaH / pASANabhedako'zmanaH zilAbhedo'zmabhedakaH / sa caivopalabhedazca ngvidhvNsko'shmbhit|| sa caivopalabhedazca nagabhida dRSadazmajit // patra. 147 varga 1 zlo. 157 patra. 36 hayuSA vapuSA visrA visragandhA vigndhikaa| hapuSA vipuSA vizrA vithagandhA'tigandhikA / patra. 147 varga 2 zlo0 9 patra. 70 anyA'zvatthaphalA(?)kacchUnI dhvaakssnaasikaa| aparA cAzvatthaphalA kacchUmA dhvAhnanAzinI // patra. 148 varga 2 "lo. 9 patra. 70 zaNapuSpI vRhatpuSpI sa coktaH shnnghnnttkH| "zaNapuSpI bRhatpuSpI sA coktA zaNaghaNTikA mahAzaNo mAlyapuSpI vAmanI kaTutiktakA / mahAzaMNo mAlyapuSpI vamanI kaTutiktakA // patra. 148 ___ varga1 *lA0200 patra. 47 zAlaparNI sthirA saumyA triparNyatiguhA dhruvA / zAliparNI sthirA saumyA triparNyatiguhA dhruvA / / vidArigandhAMzumatI dIrghamUlA ca pItanI // vidArigandhAMzumatI dIrghamUlA supatrikA / sarvAnukAriNI tanvI dIrgha parNI ca parNikA // sarvAnukAriNI tanvI dIrghaparNI ca parNikA // patra. 149 varga 1 zlo087,88,91 patra. 3 bhArgI gardabhazAkazca padmA brAhmaNayaSTikA / __ bhArgI gardabhazAkaM ca padmA brAhmaNayaSTikA / aGgAravallI haJjIca vardo barbarakastathA / aGgAravallI phajIca saiva brhmsuvrcsaa|| zukramAtA ca kAsanI bhRgujA bhaargvpnninii| zakramAtA ca kAsaghnI bhRGgajA bhaargvaa"mtaa| patra. 150 varga 1 zlo068,69 patra. 20 1. degghnaM zUlanAzanam / ka Ga. // 2. zAkhyoja ka. kha. gha. cha. // 3. vizvA mizragandhA cha. / / 4. kacchunI ru. / 5. paNapuSpI ka. Ga. ca. // 6. ktA SaNa ka. // 7. zano mA ka. bha. // 8. phAjI jha. // 9. aIya varcI barbarakastathA ||6||sh ka. cha. ca. // 10. zukamAtA jha. // 11. vAgraNIH / jha // Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haimanighaNTuTIkoddhRtAnAmavataraNAnAM dhanvantarIyanighaNTunA tulnaa| 369 nighaNTuzeSaTIkA dhanvantarIyanighaNTu yavatiktA zaGkhinI ca dRDhapAdA visrpnnii| yavatiktA zaGkhanI tu dRDhapAdA visarpiNI / nAkulI cAkSipiNDA ca citramAlA yshskrii|| nAkulI cAkSapIDA ca netramIlA yazaskarI / / patra. 151 varga 1 lA0 256 patra. 59 tejasvinI tejavatI tejohvA tejanI tijaa| tejasvinI tejavatI 'tejobA tejanIti ca / azvaghnI valkalA zItA pArijAtA mhaujsii|| azvaghnI valkalA zItA pArijAtA mahaujasI / / patra. 151 varga 1 lA0 266 patra. 61 misrayA tAlakarNI ca tAlapaNI misistathA / mizreyA tAlaparNI ta tAlapatrI mishistthaa| zAleyaH sa ca zAlIno nAmnA zIta zivo mataH / / zAleyaH sa ca zAlIno nAmnA zItazivo mataH // patra. 152 varga 2 le0 4 patra. 69 tAlIsakaM tu tAlIsaM patraM tAlIsapatrakam / tAlIsakaM tu tAlIsaM patraM tAlIsapatrakam / tadvadAmalakIpatraM patrADhyaM ca sukhAdanam // nIlamAmalakIpatraM patrADhyaM ca patra. 153 varga 2 lo. 53 patra. 80 mAMsI kRSNajaTA hiMsrA naladA jttilaa''missii| mAMsI kRSNajaTA hiMsrA naladA jaTilA mishii| jaTA ca pizitA meSI kavyAdI ca tpsvinii|| jaTA ca pizitA pezI kravyAdI ca tapasvinI / / patra. 153 varga 3 zlo. 45 patra. 104 dvitIyA gandhamAMsI ca kezI bhUta jaTA smRtaa| dvitIyA gandhamAMsI syAt kezI bhUtajaTA smRtA / paizAcI pUtanA kezI bhUtakezI sulomazA // pizAcI pUtanA kezI bhUtakezI ca lomazA // patra. 154 varga 3 lA0 47 patra. 105 murA gandhavatI daityA gandhAcyA gndhmaadnii| murA gandhavatI daityA gandhADhyA gndhmaalinii| surabhirbhUrigandhA ca kuTI gandhakuTI smRtA // surabhibhUrigandhA ca kuTI gandhakuTI smRtA // patra. 154 varga 3 zlo067 patra. 109 prapauNDarIkaM cakSuSyaM pauNDayaM punnddriiykm|. prapauNDarIkaM cakSuSyaM puNDaryaH puNDarIyakam pauNDarIkaM zatapuSpaM supuSpaM saanumaankm|| sitapuSpaM supuSpaM syAcchIpuSpaM sAnujApatra. 155 nujam // jantuvArA jantukRSNA jatukA rajanI smRtA / varga 3 lo092 patra. 114 jananI caiva saMsparzA jatukA cakravartanI // jantukArI jantukRSNA jatukA rajanI smRtaa| patra. 155 jananI caiva saMharSA jantukA cakravartinI // mAMsarohiNyatiruhA vRntA carmakazA kazA / varga 4 zlo. 88 patra. 151 vikasA mAMsarohA ca ruhA raktA prkiirtitaa| mAMsarohiNyatiruhA vRttA carma kasA ca saa| patra. 156 vikasA mAMsarohA ca ruhA raktA prakIrtitA // raktapAdI zamIpatrA smaanggaa'nyjlikaarikaa| varga 4 zlo. 94 patra.. 152 namaskArI gaNDakAlI nAmnA (1rAsnA) * raktapAdI zamIpatrA samaGgA'jalikArikA / khadirikA matA // namaskArI gandhakArI sparzasaMkocaparNikA patra. 156 varga 4 zlo0 109 patra. 155 1. tejokA ga // 2. asvapnA kha // 3. zItapuSpaM jha. // 4. kaSA ca ga; kazA ca ta. // Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 370 aSTamaM pariziSTam / nighaNTuzeSaTIkA dhanvantarIyanighaNTu raktapAdyaparA proktA viSapranthistripAdyapi / raktapAdyaparA proktA vizvagranthistripAdyapi / haMsapAdI haMsapadI ghRtamaNDalakazca sA / / haMsapAdI haMsapadI ghRtamaNDalikA ca sA / / patra. 157 varga 4 lo. 111 patra. 156 jalapippalyabhihitA zAradI toyapippalI / jalapippalyabhihitA zAradI toyapippalI / matsyAdanI matsyagandhA lAgalI zakulAdanI // matsyAdanI matsyagandhA lAgalI zakulAdanI // patra. 157 varga 4 lo0 64 patra. 147 buko vasuka ityuktaH zivAGkaH zivazekharaH / buko vasuka ityuktaH zivAhvaH shivshekhrH| mahApAzupatazcaiva suvrataH zivamallikA // mahApAzupatazcaiva suvrataH zivamallikA // patra. 158 varga 4 lo0 19 patra. 138 ativiSA zuklakandA jJeyA vizvA ca bhaaraa| ativiSA zuklakandA jJeyA vizvA cbhnggraa| zyAmakandA prativiSA zRGgI copaviSA vissaa|| zyAmakandA prativiSA zRGgI copaviSA viSA // patra. 158 varga 1 zlo0 10 patra. 8 medA jJeyA maNicchidrA mAlyavarNA dharA'pi c| medA jJeyA maNicchidrA zalyaparNI dharA'pi ca / mahAmedA devamaNirvasucchidrA prakIrtitA // mahAmedA devamaNirvasucchidrA prakIrtitA // patra. 159 varga 1 zlo0 127 patra. 30 kAkAdanI kAkapIluH kAkazimbizca rktikaa| kAkAdanI kA kapIluH 'kAkaNantI ca raktikA / cakrazalyA dhvAGkSanakhI drumodghA kaaknntikaa| vaktrazalyA dhvAGkSanakhI durmohA kAkaNantikA cUDAmaNiH zItapAkI zikhaNDA kRSNalA mtaa| cUDAmaNiH zItapAkI zikhaNDI kRSNalA mtaa| uccaTA tAmrikA gujA [caTakI kAkasAyA / / uccaTA tAmrikA gujA caTakI kAkasAhvayA // patra. 160 varga 4 zlo0 27,29 patra. 139,140 pAThA'mbaSThA'mbaSThakI ca prAcInA paapcelikaa| pAThA'mbaSThA'mbaSThako ca prAcInA pApacelikA vRkatikA vanatiktA pApikA sthApanI vRkI // varatikA vRhattiktA pAThikA sthApanI vRkI // patra. 161 varga 1 lo0 70 patra. 20 zatAvarI zatapadI pIvarIndIvarI varI / zatAvarI zatapadI pIvarondIvarI varI / RkSaproktA dvIpizatrurdIpikA varakaNTakA // RSyaproktA dvIpizatrurkIpikA cordhvakaNTakA // saha[sra vIryA'bhIruzca tuGginI bahupatrikA / sahasravIryA bhIruzca raGgiNI bahupatrikA / mahApuruSadattA ca zatAva!kaNTakA // mahApuruSadantA ca zatAvadhU+kaNTikA / / patra. 162 varga 1 zlo0 291-3 patra. 66-67 kaTukA matsyazakulA matsyapittA ca rohinnii| kaTukA matsyazakalA matsyapittA ca rohinnii| kRSNamedA candraruhA nAmnA kaTukarohiNI // kRSNabhedA kANDaruhA nAmnA kaTukarohiNI // azokA rohiNI tiktA cakrAGgI shkulaadnii| azokarohiNI tiktA cakrAGgI zakulAdanI / kaTurohiNyariSTA ca proktA tiktakarohiNI // kaTurohiNyariSTA ca proktA tiktakarohiNI // patra. 163 varga 1 zlo0 37-38 patra. 14-15 1. kAkazimbI ca u. cha / 2. pApavelikA ka. // 3. kA kharakaNTakA // jha. // 4. tuGginI kha. Da. a. Na // Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haimanighaNTuTIkoddhRtAnAmavataraNAnAM dhanvantarIyanighaNTunA tulnaa| 35 nighaNTuzeSaTIkA dhanvantarIyanighaNTu majiSThA kAlameSI ca samaGgA vikasA'ruNA / maJjiSThA kAlameSI ca samajhA vikasA'ruNA / majulA raktayaSTizca bhaNDI yojanavallayapi // majjukA raktayaSTIca bhANDI yojanavallayapi / patra. 164 varga 1 lo017 patra. 10 marica malinaM zyAmaM vellajaM kRSNamUSaNam / maricaM 'palitaM zyAmaM vallIja kRSNamUSaNam / yavaneSTaM zirovRttaM kolakaM dhArmapattanam / / yavaneSTaM zirovRttaM kolakaM dharmapattanam // patra. 165 varga 2 lo0 88 patra. 87 pippalI mAgadhI kRSNA capalA tIkSNa taNDulA / pippalI mAgadhI kRSNA capalA tIkSNataNDulA / upakulyA kaNA zyAmA kolA zauNDI tthossnnaa| upakulyA kaNA zyAmA kolA zauNDI tathoSaNA / / patra. 166 varga 2 zlo0 73 patra. 84 mUlaM ca pippalImUlaM granthikaM caTakAziraH / mUlaM ca pippalImUlaM granthikaM cavi kAziraH / kolamUlaM kaTugranthi sarvagranthikamUlakam // kolamUlaM 'kaTugranthi sarvagranthikamUSaNam // patra. 166 varga 2 zlo. 75 patra. 84 cavikA kolavallI ca cavyaM cavanameva c| cavikA kolavallI ca cavyaMcavikameva ca // patra. 166 varga 2 lo76 patra 85 tasyAH phalaM vinirdiSTaM zreyasI hstipipplii| tasyAH phalaM vinirdiSTaM zreyasI gajapippalI / patra. 167 varga 2 lo0 78 patra. 85 azvakhuraH zvetapuSpI zvetA ca girikaNikA / azvakSuraH zvetapuSpI zvetA ca girikarNikA / kaTabhI zvetanAmA ca zvetasyandA'parAjitA // "kaTabhI zveta nAmA ca zveta spandA'parAjitA / / nIlapuSpI mahAzvetA girikarNI gavAdanI / nIlapupA mahAzvetA girIkarNI gavAdanI / vezI cAtyugragandhA camakIlasyandA prkiirtitaa|| vallI cAtyugragandhA ca nIlaspandA prkiirtitaa| varga 4 lo 84, 85 patra, 151 patra. 168 aindrIndravAruNIndrAhvA indrArurviSAdanI / aindrIndravAruNIndrAhvA'thendravArupa'gAdanI / gavAdanI kSudraphalA vizAlAkSI gavAkSyapi // gavAdanI kSudrakalA vRSabhAkSI gavAkSyapi // patra. 168 varga 1 zlo0 248 patra. 58 anyendravAruNI proktA vizAlA tu mahAphalA / anyendravAruNI proktA vizAlA ca mahAphalA / AtmarakSA citraphalA tumbasI pusI ca sA // AtmarakSA citraphalA trapusI trapusA ca sA // zvetapuSpA mRgAkSI ca mRgervAru gAdanI / / zvetapuSpI mRgAkSI ca mRgervAruma'gAdanI / stidantI nAgadantI vAruNI gajacibhiTI // hastidantI nAgadantI vAruNI gajacirbhaTA // patra. 169 __varga 1 "lo0 250-252 patra.58, 59 zArivA zAradI gopI gopavallI pratAnikA / sArivA zAradA gopA gopavallI pratAnikA / gopakanyA latA sItA zvetoktA kaatthshaarivaa|| gopa kanyA "latA''sphotA zvetoktA kASThapatra. 170 sArivA // varga 1 lo. 161 patra. 38 1. ca malinaM zyAmaM ga. Ga. // 2. kaM carmapatrakam jha. // 3. kaM vaTikAziraH kha. ga. // 4. kaula kha. ga. // 5. kaNAgranthi ga. // 6. azvakhuraH ka. ja. ga. // 7. kaTabhiH zve ka. Ga. // 8. puSpI ka. kha. pa. da. / / 9. gavAdinI ka. kha. ga. Da. // 10. latA''sphoTA k.||| Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 aSTamaM pariziSTam / nighaNTuzeSaTIkA dhanvantarIyanighaNTu zArivA'nyA kRSNamUlA kRSNA cndnshaarivaa| sArivA'nyA kRSNamUlI kRSNA cndnsaarivaa| bhadrA candanagopI ca candanA kRSNavallayapi // bhadrA candanagopA tu candanA kRSNavallayapi // patra. 170 - varga 1 zlo. 162 patra. 38 murvA madhurasA devI pRthakparNI triparNyapi / mUrvA madhurasA devI pRthaktvak piiluprnnypi| devazreNI svAdurasA snigdhapI ca morttaa|| devazreNI svAdurasA snigdhaparNI ca moraTA // varga 1 lo0 13 patra. 9 patra. 171 kalikArI tu halinI vizalyA garbhapAtinI / kalikArI tu halinI vizalyA garbhapAtanI / lAGgalyA'gnisukhI sIrI dIptA naktendupuSpikA lAgalyagnimukhI sairI dIptA'nantendrapuSpikA // ___ varga 4 lo09 patra. 135 patra. 172 guDUcyamRtavallI ca cchinnA chinnaruhA'mRtA / guDucyamRtavallI ca chinnA chinmarahA'mRtA / chinnodbhavA'mRtalatA dhArA vatsAdanI smRtA // chinnodbhavA'mRtalatA dharA vatsAdanI smRtA / / saivoktA somavallI ca kuNDalI ckrlkssnnaa| saivoktA somavallI ca kuNDalI cakralakSaNA / proktA rAgakumArIca cchinnAGgI jvaranAzinI / / jIvantI madhuparNI ca tantrikA devanirmitA / / jIvantI madhuparNI ca tantrikA devanirmitA / vayasthA kuNDalI saumyA vizalyA'mRtasambhavA / vayasthA maNDalI saumyA vizalyA'mRtasambhavA // piNDAmRtA bahucchinnA sA coktA kandarohiNI piNDAmRtA bahucchinnA sA coktA kndrohinnii| rasAyanI kRttaruhA svaradA jvaranAzanI // rasAyanI mRttikA ca candrahAsA bhiSagjitA patra. 173 kanyA kandodbhavA kandA'mRtakandA guDUcikA / jImUtako devatADo vRttakozo garAgarI / varga 1 ilo. 1-5 patra. 7-8 jImUtako 'devatADo vRttakozo garAgarI / proktA''khuviSahA veNI devatADo ca tADakaH // proktA''khuviSahA veNI devadAlIca taaddkaa|| patra. 173 varga 1 zlo 40 patra. 7-8 kozAtakI kRtacchidrA jAlinI kRtvedhnaa| kozAtakI kRtacchidrA jAlinI kRtvedhnii| zveDA sutikA ghaNTAlI mRdaGgaphalikA matA // kSveDA sutikA ghaNTAlI mRdaGga phalikA matA // dhAmArgavaH kozaphalo rAjakozAtakI tathA / dhAmArgavaH kozakalA rAjakozAtekI tathA / karkoTakI pItapuSpI mahAjAlo tathocyate // karkoTakI pItapuSpA mahAjAlI nirucyate // patra. 174 varga 1 zlo0 192,189 patra. 46-45 kSIriNI kAJcanakSIrI padaparNI ca dharSaNI / kSIriNI kAJcanakSIrI kaTuparNI ca dhrssinnii| tiktadugdhA haimavatI hemadugdhA himAvatI / / tiktadugdhA haimavatI hemadugdhA himAvatI // svarNakSIrI svarNadugdhA suvarNakSIrikA'pi ca / sarvakSIrI svarNadugdhA suvarNakSIrikA 'pi ca / himAhvA kanakakSIrI hemakSIrA ca kaanycnii|| 'hemAhvA kanakakSIrI hemakSIrI ca kaanycnii|| patra. 175 varga 1 zlo0 240,242 patra. 56,57 dravantI zambarI citrA nyagrodhI muusskaahvyaa| dravantI zambarI citrA nyagrodhA mUSikAhvayA / pratyavazreNI vRSA raNDA putrazreNyAkhuparNikA // . pratyakzreNI viSA caNDA putrazreNyA khuparNikA // patra. 176 varga 1 zlo0 229 patra. 54 1. tAGgo vRtta ka. tAGgo gakozA nAgarA giraa| proktA cha. ca // 2. takI phalA ka. kha. ga. cha. ca. // 3. kA matA he ka. cha. // 4. hemAGgA k.|| 5. mUlakA cha. // 6. putraGgayAkhu ka . gha. Da. ca // Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haimanighaNTuTIkoddhRtAnAmavataraNAnAM dhanvantarIyanighaNTunA tulanA / 373 nighaNTuzeSaTIkA dhanvantarIyanighaNTu padminI syAt puTakinI nalinI ca kumudvtii| padminI syAt kuTapinI nalinI ca kumudatI / palAzinI padmavatI vanakhaNDaM sa caa''krH|| palAzinI padmavatI vanakhaNDA sarohAru // patra. 176 varga 4 lo0 157 patra. 166 bisaM mRNAlaM bisinI mRNAlA syaanmRnnaalikaa| bisaM mRgalaM bisinI mRNAlI sthAnmRNAlikA / mRNAlaM padmanAlaM tu tantulaM nalinIruham / / mRNA lakaM padmanAlaM taNDulaM nalinIruham // patra. 180 varga 4 zlo. 161 patra. 167 padmakesaramApItaM kilka kijameva c| padmakesaramApItaM kijalkaM kiJjameva ca / makaranda tathA tuGgaM gauraM kAJcanameva ca // makarandaM tathA tujhaM gauraM kAJcanakaM ca tat // patra. 180 varga 4 lo0 165 patra. 167 padmamUlaM tu zAlUkaM zakalaM karahATakam / padmamUlaM tu zAlUkaM sakalaM karahATakam / zAlInaM padmakandaM tu jalAlUka nigadyate / / zAlinaM padmakandaM ca jalAlUkaM nigadyate // patra. 180 varga 4 lo0 163 patra. 167 padmabIjaM tu gAloDyaM padmAhaM pdmkrkttii| padmabIjaM tu padmAkSaM gAloDyaM padmakarkaTI / patra. 181 varga 4 lo0 159 patra. 166 zatapuSpA misi?SA ziphakA mAdhavaM shiphaa| zatapuSpA miziESA pItikA mAdhavI ziphA / aticchatrA tvavAkpuSpA sht|hvaa kAravI smRtaa|| aticchatrA tvavAkpuSpI zatAhvA kAravI smRtA // patra. 182 varga 2 zlo01 patra. 69 kuJcikA copakuJcIca kAlikA copkaalikaa| upacA copakuJcI kAlikA copkaalikaa| suSavI kuJcikA kuJcI pRthvI kRSNeca jIrake suSavI kuJcikA kucI pRthvIkA sthuuljiirkH| patra. 183 varga 2 lo059 patra. 81 palANDuryavaneSTazca sukando mukhadUSaNaH / palANDuryavaneSTazca sukando mukhadUSaNaH / haraNaH varga 4 zlo071 patra. 148 patra. 184 harito'nyaH palANDuzca latArko "dudramaH smRtaH / haraNo'nyaH palANDastu latArko durdramazca sH| varga 4 zlo071 patra. 148 patra. 184 sAtalA saptalA sArI vipulA vimalA'malA / sAtalA saptalA sArI vidulA vimlaa'mlaa| bahuphenA carmakaSA phenA dIptA marAlikA // bahuphenA carmakasA phenA dIptA rasAlikA // patra. 185 varga 1 lo0238 patra. 56 prasAraNI suprasarA saraNI sAraNI ca sA / prasAraNI suprasarA saraNI sAraNI ca sA / cArupI rAjabalA bhadraparNI pratAnikA // cArupI rAjabalA bhadraparNI pratAnikA // patra. 185 varga 1 lo0289 patra. 66 vRddhadAraka AvegI juGgako jIrNavAlakaH / vRddhadAruka AvegI juGgako dIrghavAlukaH / antaH koTara puSpI syAda jANDI chglaannddypi|| vRddhaH koTarapuSpI syAdajAntrI chaaglaantrypi|| patra. 187 varga 4 lo0107 patra. 155 1. khaNDaM sa cAkaraH haimnighnnttushessttiikoddhrnne| 2.SA pautikA ka; SA potikA ga. cha; degSA zAphikA kha // 3. mAgadhI ga. // 4. AhicchatrA hyavAk kha. // 5. kuJcIkopakuJcI jha. // 6. vI kAravI kuJcI pha. Ga. // 7. dUSakaH ga. gha. // 8. dudrumo mataH ga. // 9. bindulA ca.10. kojIrNavAlukaH ja. ta. // Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTamaM pariziSTam / nighaNTuzeSaTIkA dhanvantarIyanighaNTu suvarcalA''dityakAntA sUryabhaktA sukhodbhavA / suvarcalA''dityakAntA sUryabhaktA sukhodbhavA / maNDUkaparNI maNDUkI badarA''dityavallayapi // maNDUkaparNI maNDUkI varadA''dityavallayapi // patra. 187 varga 4 lo098 patra. 153 bhRGgarAjo bhRGgara jo mArkayo bhRGga eva ca / bhRGgarAjo bhRGgarajo mArkayo bhRGga eva ca / aGgArako bhekarajo bhRGgAraH kezarajanaH // bhRGgArako bhRGgareNu GgAraH kezarajanaH // patra. 188 varga 4 zlo0 11 patra. 136 kAsamardo'rimardazca kAsAriH karkazastathA / kAsamardo'rimardazca kAsAriH karkazastathA / kAlaM kanaka ityuktaH sa ca syAt kAsamardakaH // kAlaH kanaka ityuktaH sa ca syAt kAsamardakaH // patra. 188 varga 4 lo0118 patra. 157 jIvantI jIvanIyA ca jIvanI jIvavardhanI / jIvantI jIvanIyA ca jIvanI jIvavardhanI / maGgalyanAmadheyA ca zAkazreSThA yazaskarI // mAlyanAmadheyA ca zAkazreSThA yazaskarI // patra. 189 varga 1 zlo0140 patra. 33 kSudrAmlikA tu cAGgerI loNikA cAmlaloNikA / kSudrAmlikA tu cAGgerI loNikA cAmlaloNikA / lolA loDA catuSparNI saivadantazaThA matA // lolA loNA catuSparNI saiva dantazaThA matA // patra. 190 varga 5 zlo0 36 patra. 175 taNDulIyaka uddiSTazcaNDAlA taNDulerakaH / taNDulIyaka udiSTastaNDulastaNDulIyakaH / gaNDIrastaNDalI bIjo meghanAdo ghanasvanaH / / bhaNDIrastaNDulI baMjo meghanAdo ghanasvanaH // patra. 190 varga 4 *lo0 116 patra. 157 kAkamAcI dhvAGkSamAcI kAkasAhvA ca vaaysii| kAkamAcI dhvAGgamAcI kAkAhA caiva vaaysii| kaTvI kaTuphalA caiva rasAyanavarA smRtA // kaTavI kaTuphaTA caiva rasAyanavarA smRtA / / patra. 191 varga 4 zlo. 21 patra. 138 zitivAraH sUcipatraH zailyA ca sunissnnnnkH|| zitivAraH sUcipatraH sUcyAhvaH suniSaNNakaH / zrIvAsakaH zitivaraH svastikaH kaTukaH shikhii|| zrIvArakaH zitivaraH svastikaH kukkuTaH shikhii| patra. 191 varga 1 zlo0155 patra. 36 mUlaka hariparNa ca bastikA kSArameva ca / mUlakaM haripaNaM ca mRttikA kSArameva ca / nIlakanda mahAkandaM ruciSyaM hastidantakam // nIlakandaM mahAkandaM ruciSyaM hastidantakam / patra. 192 varga 4 lo033 patra 140 cANakyamUlakaM canyaM vAleyaM marusambhavam / cANAkhyamUlakaM cAnyacchAleyaM mahasambhavam / zAlAmarkaTamizraM ca viSNuguptamanantakam // zAlAmarkaTakaM mizraM viSNurguptaM mataM tathA // patra. 192 varga 4 lo035 patra. 141 1degdityaparNyapi ka. Ga. // 2 .kAlakaNTaka I ta. // 3. lyamAgadheyA ca ka. Ga. ca. // 4. loTikA ka. Ga, loDikA jha. ta. // 5. rociSyaM Na. // 6. guptaM malaM tathA cha; guptasamaM tathA ga. / Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haimanighaNTuTIkoddhatAnAmavataraNAnAM dhanvantarIyanighaNTunA tulnaa| 675 nighaNTuzeSaTIkA - dhanvantarIyanighaNTu paTolaH kulakaH proktaH pANDaraH karkazacchadaH / paTolaH kulakaH proktaH pANDukaH karkazacchadaH / rAjIphalaH pANDuphalo rAjamAnyo'mRtAphalaH // rAjIphalaH pANDuphalo rAjanAmA'mRtAphalaH / / varga 1 patra. 194 lo0 49-50 patra. 17 kaTukAlAbunI tumbI lambA piNDaphalA tthaa| kaTukAlAmbunI tumbI lambA piNDa phalA ca saa| ikSvAkuH kSatriyavarA tiktabIjA mahAphalA // ikSvAkuH kSatriyavarA tiktabIjA mahAphalA // patra. 195 varga 1 zlo0170 patra. 39 jIvakaH zRGgakaH kSveDo dIrghAyuH kUrcazIrSakaH / hrasvAGgo madhuraH svAduH prANa kazcirajIvyapi // hrasvAGgo madhura : svAduH 'praanndshcirjiivypi|| varga 1 zlo0 123 patra. 30 patra. 196 mUlaM puSkaramUlaM ca pauSkara puSkarAhvayam / mUlaM puSkaramUlaM ca pauSkara puSkarAhvayam / / kAzmIraM puSkarajaTA vIraM tatphalapatrakam / / kAzmIraM puSkarajaTA vIraM tat padmavarNakam / varga. 1 lo0 66 patra.. 19 patra. 196 ajagandhA kharapuSpI bastagandhA sugandhikA / ajagandhA kharapuSpA bastagandhA vigandhikA / kabarI barbarI gandhA tujhI puutimyuurkH|| kAravI barbarA gandhA tuGgI puutimyuurikaa|| vargazlo. 100 patra. 90 patra. 197 bimbI raktaphalA tuNDI tuNDakeraphalA ca saa| bimvI raktaphalA tuNDI tuNDikephalA ca sA . oSThopamaphalA" golA pIluparNI ca tuNDikA // oSTopamaphalA golhA pIlupI ca tuNDikA // varga 1 'lo0 202 patra. 48 patra. 197 kattRNaM sakalaM bhUtibhUtidaM rohiSaM tRNam / kattRNaM zakalaM bhUri pUtIka rauhiSaM matam / dhyAmakaM zyAmakaM pauraM pATalaM 'devadaMzakam // dhyAmakaM zyAmakaM pauraM pudgalaM devajagdhakam / / varga 4 lo0 80 patra. 21 patra. 198 bhUtRNo rohiSo bhUtibhUtiko'tha kuTumbakaH / bhUstRNo rauhiSo bhUriH pUtiko'tha kuttumbkH| mAlAtRNaH pralambazca cchatro'ticchatrakamAlAtRNazca pAlaghnaM chtrkshchtrsNshkH|| stathA // patra. 199 varga 4 zlo0 47 patra. 113 mRdudarbhaH kuzo barhiH sUcI vIrastu patrakaH / mRdudarbhaH kuzo barhiH zucicIraH suvRttakaH / kharo'nyaH pRthulaH sIrI gundrAhro nIrajo 'kharo'nyaH pRthulaH zIrI gundrA ca nIrajaH niziH // smRtaH // patra. 199 varga 4 zlo0 133 patra. 161 kAzaH kANDekSuruddiSTaH kAkekSurvAyasekSukaH / kAzaH kANDekSuruddiSTaH kAkekSurvAyasekSukaH / ikSvAraka ikSukANDaH sa caivekSurakaH smRtH|| ikSvArikekSukANDazca sa caivekSurakaH smRtaH // patra, 200 varga 4 lo0 130 patra. 160 1. prANadaH kSIra ca. // 2. ciraM jha. // 3. vI tUpagandhA ca tuGgI cha / 4. kezaphalA ka. ca. ng.|| 5. phalA koSNA ka. cha; degphalA kohalA kha. ca. // 6. devadaNDakam ka. ca. // 7. zucivIro'tha vRttkH| ka, kha. Da. // 8. sa cAnyaH pR Ga. cha / Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 aSTamaM pariziSTam / nighaNTuzeSaTIkA dhanvantarIyanighaNTu nalo naDo naTazcaiva sa ca poTagalaH smRtH|| naDo naTo nalazcaiva sa ca poTagalaH smRtaH / dhamano nartako randhrI zUnyamadhyo vibhISaNaH // dhamano nartako randhrI zUnyamadhyo vibhISaNaH // patra. 201 varga 4 lo0 141 patra. 162 zaro bANa ikSukANDaH ikSvaTa: sAyakaH kssurH| zaro bANa iSuH kANDa utkaTa: sAyakaH kSuraH / sthUlo'nya ikSuraH prokta ikSvArazca pitA sthUlo'nya ikSukaH prokta ikSurazcApi naamtH| mahaH // varga 4 zlo0 135 patra. 161 patra. 202 nIlo dUrvA smRtA zasyA zAvalaM harita tthaa| nIladUrvA smRtA zappaM 'zAdvalaM haritaM tathA / zataparvA zItavIryA zItavallyasitA ltaa|| zataparvA zItavIryA zatavellyapi zItalA // patra. 203-4 __ varga 4 lo0 143 patra. 163 zvetadUrvA tu golomI zvetadaNDI sitA ltaa| zvetadUrvA tu golomI zvetadaNDAsitA ltaa| sahasravIryA'nantA ca durmarA bhArgavI ruhA // sahasravIryA'nantA ca durmarA bhArgavI ruhA // patra. 204 varga 4 lo0 141 patra. 163 gaNDadUrvA tu gaNDAlI tIvA matsyAkSikA'pi c| gaNDadUrvA ca gaNDAlI tIvA matsyAkSikA'pi ca / vallI nADI kalAyazca dhAraNI zakulAkSikA // 'bahvI nADI kalApazca vAruNIzakulAkSikA / / ___ varga 4 zlo0 145 patra. 163 patra. 204 mustamambudharo megho ghano rAjakazerukaH / "mustA cAmbudharo megho ghano rAjakaserukaH / bhadramusto varAhoSTro gAGgeyaH kuruvindakaH / / bhadramusto varAho'bdo gAGgeyaH kuruvindakaH // varga 1 lo0 40 patra. 15 patra. 205 paripelaM plavaM vanya gopuraM syAt kuTannaTam / paripela plavaM vanyaM gopuraM syAt kuTannaTam / sitapuSpaM dAsapuraM gonada jIrNapuSpakam // zatapuSpa dAzapuraM gonadai jIvanakam // patra. 205 varga 3 zlo0 55 patra. 107 uzIraM ca mRNAlaM syAdabhayaM samagandhikam / uzIraM ca mRNAlaM syAdabhayaM samagandhikam / raNapriyaM vIrataraM vIraM vIraNamUlakam // raNapriyaM vIrataraM vIraM vIraNamUlakam // patra. 206 varga 3 lo0 11 patra. 96 lAmajjakaM sunAlaM syAdamRNAlaM layaM laghu / lAmajjakaM sunAlaM syAdamRNAlaM lavaM laghu / iSTakApathakaM zItavIrya mUlaM jalAzayam // iSTakA pathakaM zIghra dIrghamUlaM jalAzrayam // patra. 207 varga 3 zlo0 86 patra. 113 rAjakSavaka ityanyo rAjikA kRSNasarSapaH / rAjakSavaka ityuktA rAjikA kRSNasarSapA / kSutAbhijananazcaiva sa cokto rAjasarSapaH // kSudhAbhijanakA caiva sA coktA rAjasarSapaH // patra. 218 varga 4 zlo0 43 patra 143 asurI rAjikA rAjI kRSNikA raktasarSapaH / AsurI rAjikA rAjI kRSNa kA raktasarSapaH / tIkSNagandhA cAtitIkSNA kSurakaH kSuvakaH kssvH|| tIkSNagandhA cAtitIkSNA kSuvakaH kSavakaH kSavaH / / patra. 218 vaga 4 zlo. 6. patra. 146 1. zAivalaM ka. ga. gha. cha. cha. Na. ta. // 2. vallI ca zItalA ka. // 3. zitA ka. kha. ga. Ga. // 4. bAhalI Na. // 5. mustamambudharo ga. cha. ca. cha // Page #414 -------------------------------------------------------------------------- _