________________
प्रियदर्शिनी टीका अ. १८ संजयनृपचरितवर्णनम्
अत्रान्तरे यज्जातं तदाह-- मूलम्-अहं केसरंम्मि उज्जाणे, अणंगारे तवोधणे । __ सज्झायझाणसंजुत्ते, धम्मज्झाणं झियायइ ॥४॥ छाया--अथ केशरे उद्याने, अनगारस्तपोधनः ।
स्वाध्यायध्यानसंयुक्तः, धर्मध्यानं ध्यायति ॥४॥ टोका--'अह केसरम्मि' इत्यादि।
अथ अनन्तरम् केशरे उद्याने के शराख्ये उद्याने स्वाध्यायध्यानसंयुक्तः= स्वाध्यायः-आगमाध्ययनम्, ध्यानम्-धर्मध्यानं, ताभ्यां संयुक्तः स्वाध्याय. ध्यानादौ तत्परः तपोधनः तप एव धनं यस्य स तथा-तपोधनसम्पन्नः, एकःअनगारो-मुनिः धर्मध्यानम् आज्ञाविचयापायविचयविपाकविचयसंस्थानविचयरूपं ध्यायति-चिन्तयति ॥४॥
तथा-- मूलम्--अप्फोमंडवम्मि,झायइ खवियासवे ।
तस्सँगएं मिगे पासं, वहेई से णराहिवे ॥५॥ इस समय क्या हुआ यह बात सूत्रकार कहते हैं-'अह' इत्यादि।
अन्वयार्थ (अह-अथ) जब राजा मृगों की शिकार कर रहा था उस समय (केसरम्मि उजाणे-केशरे उद्याने) उस केसर नामके बगीचे में (सज्झायज्झाणसंजुत्ते-स्वाध्यायध्यानसंयुक्तः ) स्वाध्याय-आगमाध्यायन में एवं धर्मध्यान में तत्पर (अणगारे-अनगारः) एक मुनि राज कि (तवोधणे-तपोधनः) तप ही जिनका धन (धम्मज्झाणं शियायइ-- धर्मध्यानं ध्यायति) आज्ञाविचय, १ अपायविचय, २ विपाकविचय ३ एवं धर्म संस्थान विचयरूप ५ धर्मध्यानका चिन्तवन कर रहे थे ॥४॥ - આ પ્રમાણે શિકાર કરતી વખતે શું બન્યું, આ વાતને સૂત્રકાર કહે છે – "अह" त्या !
અન્વયાર્થ–બ-ત્રણ જ્યારે રાજા મૃગેને શિકાર કરી રહ્યા હતા તે સમયે से केसरम्मि उज्जाणे-केशरे उद्याने श२ धानमा स्वाध्यायध्यानसंजुत्ते-स्वाध्याय ध्यानसंयुतः स्वाध्याय-मागम अध्ययनमा तेभर धर्मध्यानमा तत्पर सेवा अणगारे-अनगारः मे मुनिरा तवोधणे-तपोधनः त५ नुधन छ, धम्मज्ज्ञाणं झियायइ-धर्मध्यानं ध्यायति माज्ञा वियय, अपाय वियय, विभा वियय અને સંસ્થાન વિચયરૂપ ધર્મધ્યાનનું ચિંતવન કરી રહ્યા હતા. કા
उत्त२॥ध्ययन सूत्र : 3
