________________
६७२
उत्तराध्ययनसूत्रे मौधर्मदेवलोकाच्च्युनो धनवती जीवो वैताठ्यदक्षिणश्रेणिस्थिते शिवसमनामके नगरेऽनङ्गसिंहस्य राज्ञः शशिप्रभाया राज्याः कुक्षौ समुत्पन्नः । पूर्णे समये शशिप्रभा पुण्यरूपां पुत्री जनीतवती। मातापितृभ्यां महता महोत्सवेन रत्नवतीति तन्नाम कृतम् । क्रमेण प्रवर्धमाना सा सकलाः कला अधीतवती। प्राप्तयौवनां तां दृष्ट्वा तत्पिता 'कोऽस्याः पतिर्भविष्यती' ति कमपि नैमित्तिकं पृष्टवान् । ततो नैमित्तिकस्तं प्रोक्तवान्-यस्तवकराद दिव्यं खड्गंबलाद ग्रहोष्यति, तदा च तदुपरि दिव्यपुष्पवृष्टि भविष्यति, स एव तव जामाता भविष्यति' । एवं नैमित्तिकवचनं निशम्य तत्पिताऽनङ्गसिंहः परमप्रमुदितो जातः ।
आसीत्तस्मिन्नेव कालेऽस्मिन् भरतक्षेत्रे चक्रपुरे नगरे मुग्रिवो नाम राजा। तस्यास्तां द्वे राज्यौ यशस्विनी भद्रेति च । आसीत् तयोर्मध्ये ज्येष्ठाया यशबहत्तर ७२ कलाओं में निपुण हो गया और तारुण्यवय को प्राप्त किया। रत्नवती भी सकल कलाओं में अभ्यस्त बनकर युवावस्था को पाई। मातापिताने जब इसको तरुणावस्था संपन्न देखा तो उनके चित्तमें इसके परणाने की चिन्ता लगी। उन्होंने 'कौन इसका पति होगा' इस बात को किसी नैमित्तिक से पूछा। नैमित्तिक ने वर होने की निशानीरूप में अनंगसिंह से कहा कि- देखो-जो-व्यक्ति तुम्हारे हाथ में से बलात्कार से तलबार खींच लेगा और ऐसा करने पर जिसके ऊपर दिव्य पुष्पवृष्टि होगी वही तुम्हारा जामाता बनेगा। इस प्रकार नैमित्तिक के वचनों से विश्वस्त होकर अनंगसिंह निश्चिन्त बनकर आनंदित हुआ।
जिस समय की यह बात है उस समय इसी भरतक्षेत्र में चक्रपुर नाम के नगर में एक सुग्रीव नामके राजा थे। उनकी यशस्विनी और भद्रा नामकी दो रानियां थी। बडी यशस्विनी के एक पुत्र था जिसका થઈ ગયા. અને તરુણવયને પ્રાપ્ત કરી રત્નવતી પણ બધી કળામાં નિપુણ બનીને યુવાવસ્થાએ પહોંચી માતા પિતાએ જ્યારે તેને તરૂણ અવસ્થા સંપન્ન જોઈ ત્યારે તેને પરણાવવાની ચિંતા થવા લાગી. તેઓએ “આને પતિ કણ થશે આ વાત કોઈ જ્યોતિષીને પછી જ્યોતિષીએ એના પતિ અંગેની નીશાનીમાં અનંગસિંહને કહ્યું કે, જુઓ જે વ્યકિત તમારા હાથમાંથી બળાત્કારે તરવાર ખેંચી લેશે અને એવું થવા છતાં પણ દિવ્ય પુષ્પવૃષ્ટિ થશે તેજ તમારે જમાઈ બનશે. આ પ્રકા૨નાં તિષીનાં વચનોથી વિશ્વાસ બનીને અનંગસિંહશ્ચિત બની આનંદિત બન્યા.
- જે સમયની આ વાત છે એ સમયે આ ભરતક્ષેત્રમાં ચક્રપુર નામના નગરમાં એક સુગ્રીવ નામને રાજા હતા. તેને યશસ્વિની અને ભદ્રા નામની બે
उत्त२॥ध्ययन सूत्र : 3