Agam 30 Mool 03 Uttaradhyayana Sutra Part 03 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 966

९५४
उत्तराध
गौतमः प्राहमूलम्-सरीरमाहु नार्वत्ति, जीवो वुच्चइ नाविओ।
संसारो अण्णवो वुत्तो, 'जं तर ति महे"सिणो॥७३॥ छाया--शरीरमाहु नौरिति, जीव उच्यते नाविकः ।
संसार: अर्णव उक्तो, यं तरन्ति महर्षयः ॥७३॥ टीका--'सरीरमाह' इत्यादि।
हे भदन्त ! तीर्थकराः शरीरं नौरिति आहुः माहुः । तथा जीवो नाविकः= कर्णधार उच्यते । संसार:-चतुर्गतिकः संसारः अर्णवः समुद्र उक्तः । यं संसारं महर्षयः महामुनयः तरन्ति । अयं भावः-निरुद्धास्रवद्वारमिदं शरीरं रत्नत्रयाराधन साधनत्वेन भवाब्धितरणसाधनम् , अतो नौरुच्यते । रत्नत्रयाराधको जीवः शरीररूपनौकया भवाब्धि तरति, अतः म नाविक इत्युच्यते । संसारस्यैव वस्तुतो
गौतमस्वामी ने क्या कहा सो कहते हैं--'सरीरमाहु' इत्यादि । अन्वयार्थ--हे भदन्त ! (सरीरं नावित्ति आहु-शरीरं नौरिति आहुः) वह नौका यह शरीर है, तथा (जीवो नाविओ बुच्चइ-जीवः नाविकः उच्यते) इसका खेवटिया यह जीव है। (संसारो अगवो बुत्तो-संसारः अर्णवः उक्तः) चतुर्गतिरूप संसार है वह समुद्र है । (जं महेसिणो तरंति -यं महर्षयः तरन्ति) इस समुद्रको पार करने वाले महाऋषि ही होते हैं।
भावार्थ इसका इस प्रकार है--यह शरीर जब कर्मागमन के कारणरूप द्वार से रहित हो जाता है, तब रत्नत्रय की आराधना का साधन भूत बनता हुआ संसारसमुद्र से इस जीव को पार कराने में सहायक बन जाता है। इसलिये इस शरीर को नौकाकी उपमा दीगई है । रत्नत्रय
तम स्वामी शुयु तेने ४६ छ-"सरीरमाहु" त्याह!
महन्त ! सरीरं नावित्ति आह-शरीरं नौरिति आहुः स न ४॥ २शरीर छ. तथा जीवो नाविओ बुचड-जीवः नाविकः उच्यते थे नाने साना नावित्र या १७. संसारो अण्णवो वुता-ससारः अर्णवः उक्तः यतुगती ३५ थे। 1 संसार में समुद्र छे. जं महेसिणो तरंति-यं महर्षयः तरन्ति । समुद्रने पार કરવાવાળા મહારૂષિ જ હોય છે.
- ભાવાર્થ એનો આ પ્રકારનો છે–આ શરીર જ્યારે કર્માગમનના કારણરૂપ દ્વારથી રહિત બની જાય છે ત્યારે રત્નત્રયની આરાધનાના સાધનભૂત બનેલ આ સંસારસમુદ્રથી આ જીવને પાર કરાવવામાં સહાયક બની રહે છે જેથી આ શરીરને નકાની ઉપમા આપવામાં આવી છે. રત્નત્રયના આરાધક જીવ આ શરીરરૂપી મૈકા
उत्त२॥ध्ययन सूत्र : 3