Book Title: Agam 30 Mool 03 Uttaradhyayana Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
६२०
उत्तराध्ययनसूत्रे लोको नास्ति-कुगतिगमनात् । इत्थं स धर्मभ्रष्टो द्रव्यलिङ्गी तत्र=उभयलोकाभावे सति लोकेजगति द्विधाऽपि ऐहिकपारलौकिकार्थाभावेन 'झिज्झई' क्षीयते= ऐहिकगरलौलिकार्थे समाराधकान् संयतान् विलोक्य धिङ् मामुभयभ्रष्टमिति चिन्तयाऽनुतापमनुभवतीति भावः ॥४९ । यही बात नहीं है किन्तु (परे वि लोए तस्स नस्थि-परेऽपि लोकः तस्य नास्ति) परभव भी उसका विगाइ जाता है। कारण कि ऐसे जीव का कुगति में पतन होता है इसलिये । मोहप्रमाद आदि की परवशता से केशलुंचन आदि का करना केवल शारीरिक क्लेशस्वरूप होने से यह लोक उसका बिगडा हुआ ही जानना चाहिये । (दुहओ वि से झिज्झइ तत्थलोए-द्विधाऽपि स क्षीयते तत्र लोके) इस प्रकार धर्मभ्रष्ट वह द्रव्यलिङ्गी मुनि इस संसार में ऐहिक एवं पारलौकिक दोनों प्रकार के अर्थ के अभाव से अपने आप पश्चात्ताप का पात्र बन जाता है।
भावार्थ-जो मुनि श्रुतचारित्र रूप धर्म में विपरीत भाव धारण करता है उसका साधु होना व्यर्थ है। क्योंकि इस स्थिति में उसके दोनों लोक बिगड जाते हैं। जब यह ऐहिक एवं पारलौकिक अर्थ के समाराधक अन्य साधुजनों को देखता है तो इस प्रकार की चिन्ता से कि-"मुझे धिक्कार है मेरे तो दोनों ही लोक बिगड चुके हैं" रातदिन पश्चात्ताप करता है ॥४९॥ से वात नो परतु परलोए तस्स नत्थि-परलोको तस्य नास्ति तेनो ५२०५ પણું બગડી જાય છે. કારણ કે, એવા જીવનું કુગતિમાં પતન થાય છે. કારણ કે મેહ પ્રમાદ આદિની પરવશત.થી કેશ લેચન આદિનું કરવું કેવળ શારીરિક કલેશ कोपायी मा यो तेना 3 my नये. दहश्रो वि से झिज्झइ तत्थ लोए-द्विधाऽपि स क्षीयते तत्र लोके मा प्रा२नी भनष्ट से द्रव्याली मुनि આ સંસારમાં એહિક અને પારલૌકિક અને પ્રકારના અર્થના અભાવથી તેિજ પિતાની જાતે પશ્ચાત્તાપને પાત્ર બની જાય છે.
ભાવાર્થ-જે મુનિ શ્રત ચારિત્રરૂપ ધર્મમાં વિપરીત ભાવ ધારણ કરે છે તેમનું સાધુ થવું વ્યર્થ છે કેમકે આવી સ્થિતીમાં તેમના બન્ને લેક બગડી જાય છે. જ્યારે આ અહિક પારલૌકિક અર્થના સમારાધક અન્ય સાધુજનેને જુએ છે તે એવા પ્રકારની ચિંતાથી કે, “મને તે ધિકકાર છે મારા તે બન્ને લોક બગડી ચુકેલ છે” રાત દિવસ પશ્ચાત્તાપ કરે છે. હાલ
उत्त२॥ध्ययन सूत्र : 3