________________
-
उत्तराध्ययनसूत्रे मलायां शय्यायां शयाना चतुदेशस्वमान् दृष्टवती। तया स्वमा भत्रे निवेदिताः। राजा समुद्रविजयः प्राह-प्रिये ! तब महाप्रतापी पुत्रो भविष्यति। ततः संप्राप्त काले सा जननयनानन्दकरमेकं पुत्रं प्रमूतवती । पितृभ्यां "जय" इति तन्नाम कृतम् । स हि क्रमेण यौवनमारूढवान् । तस्य शरीरं द्वादशधनुः परिमितमासीत् । राज्यधुराधरणक्षम सुतं विलोक्यं पिता तस्मै राज्यभारं समर्प्य स्वयं सम्भूतिविजयाचार्य समीपे दीक्षां गृहीत्वा स्वकल्याणं साधितवान् । सम्माप्त एवं तारुण्य से परिपूर्ण तथा शीलरूप अलंकारों से अलंकृत थी। गुणावलि रूपशालि धान्यकी उत्पत्ति के लिये यह वप्रक्षेत्र जैसी थी। यह किसी समय अत्यंत कोमल शय्या पर सो रही थी कि रात्रि के पिछले पहर में इसने चौदह स्वप्न देखे । स्वनो का यथावत् वृत्तान्त अपने पति से निवेदित करने के पश्चात् इसको उन्हीं के द्वारा ज्ञात हुआ कि-"मेरे महामतापी पुत्र होगा” इसको सुनकर रानीको अपार हर्ष हुआ। उसने अपने गर्भकी पुष्टि एवं रक्षा करने में कोई कमी नहीं रखी। जब गर्भ ठीक नौ माह साढेसात दिनों का पूर्ण एवं परिपुष्ट हो चुका तब योग्य समय में वप्राने एक पुत्ररत्नको जन्म दिया। मातापिता को इनके जन्म से बहुत ज्यादा हर्ष हुआ। उन्होंने इनका नाम जय रक्खा। जय जब युवा हो गया तब राजकन्याओंके साथ उनका विवाह कर दिया। इनके शरीरकी ऊचाई बारह धनुषकी थी। पिताने इयको राज्य की धुराधारण करने में समर्थ जब देखा હતી. તે લાવણ્ય અને તારૂણ્યથી પરિપૂર્ણ તથા શીલરૂપ અલંકારેથી અલકૃત હતી. ગુણવળીરૂપ શાળીધાન્યની ઉત્પત્તિ માટે તે વપ્રક્ષેત્ર જેવી હતી. તે એક સમય રાત્રીના વખતે પિતાના રાજભવનમાં કેમળ એવી શૈયા ઉપર સૂતેલી હતી. ત્યારે તેણે રાત્રીના પાછલા પહેરમાં ચૌદ સ્વપ્નાં જોયાં. સ્વપ્નનું યથાવત વૃત્તાંત પિતાના પતિને નિવેદન કરીને પછીથી તેમની પાસેથી જાણવા મળ્યું કે, “મને મહાપ્રતાપી પુત્ર થશે” આ સાંભળીને રણને અપાર હર્ષ થયે. તેણે પિતાના ગર્ભની રક્ષા તેમજ પુષ્ટી કરવામાં જરા પણ કચાસ ન રાખી. જ્યારે ગર્ભ પૂરા નવ માસ અને સાડાસાત દિવસને પૂર્ણ અને પરિપક્વ થઈ ચૂક્યો ત્યારે ગ્ય સમયે વખાએ એક પુત્રને જન્મ આપે. માતા પિતાને તેના જન્મથી હર્ષ થશે. તેઓએ તેનું નામ જય રાખ્યું. જય જ્યારે યુવાન થયા ત્યારે રાજકન્યાઓની સાથે એમને વિવાહ કરી આપે. તેના શરીરની ઉંચાઈ બાય ધનુષ્યની હતી. પિતાએ રાજયપુરાનું વહન કરવાની તેનામાં સંપૂર્ણ શક્તિ જાણી ત્યારે તેઓએ
उत्त२॥ध्ययन सूत्र : 3
