Book Title: Agam 30 Mool 03 Uttaradhyayana Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रियदर्शिनी टीका अ. १९ मृगापुत्रचरितवर्णनम् पामाधार्मिकैर्देवैः ऊर्ध्व वृक्षशाखायां 'माऽयं पलायताम्' इति बुद्धया बद्धः, अबान्धवः बन्धुमित्रादिरहितो रसन्क्रन्दन् अहं करपत्रं क्रकचादिभिः शस्त्रैरनन्तश: छिन्नपूर्वः पूर्वभवेषु छिन्नः । अयं भावः-परमाधार्मिका देवाः पूर्वभवेषु क्रन्दन्तमबान्धवं मां वृक्षशाखायां बद्ध्वा करपत्रक्रकचादिभिर्ममाङ्गोपाङ्गानि अनन्तवारं छित्त्वा वृक्षशाखाऽधःस्थितामु कन्दुकुम्भीषु पचन्तिस्म । लघुकाष्ठविदारणोपकरणं 'क्रकच' इत्युच्यते । तदेव बृहत् 'करपत्रम्' इत्युच्यते । ५१॥
तथा-'रसंतो' इत्यादि।
अन्वयार्थ-हे माततात ! अत्यंत तपे हुए तैल से भरी हुई अधः स्थित (कुंदु कुंभीसु-कन्दुकुंभीषु) कंदु कुंभियों में परमाधार्मिक देवों द्वारा (उडुयद्वो-उर्व बद्धः) “यह भग न जाय” इस अभिप्राय से ऊँचे वृक्ष की शाखा पर मैं वांधकर (करवत्तकरकयाईहिँ छिन्नपुग्योकरपत्रक्रकचादिभिः छिन्नपूर्वः) करपत्र एवं क्रकच-करोंत-आदि शस्त्रों से पहिले भवों में छिन्नभिन्न किया हूं। (रसंतो-रसन् ) मैं उस समय दुःख के मारे बहुत रोया परंन्तु (अबंधुवो-अबान्धवः) वहां मेरी किसी भी बंधुने सहायता नहीं की।
भावार्थ--नरकों में परमाधार्मिक देव पहिले तो नवीन नैरयिक को वृक्ष के शाखा में बांधकर करपत्र एवं क्रकच से चीरते हैं और फिर उसको तप्त तैल से संभृत कंदुकुंभियों में जो उसी वृक्षके नीचे रहती हैं पकाते हैं। नैरयिक जीव उस समय बुरी तरह चिल्लाता है ऐसी स्थिति में वहां कोई भी बांधव उसकी सहायता करने को नहीं तथा--"रसंतो" त्यादि.
मन्वयाय-- गातापिता मत्यत ततस्थी सरेसी कुंद कुंभीसु-कन्दु कुंभीषु अ५ स्थित दुनियामा ५२माधामि देव द्वारा उबद्धो-उर्ध्व बद्धः “એને આ ભાગી ન જાય” એ આશયથી ઉંચા વૃક્ષની ડાળી ઉપર મને બાંધીને करवत करकयाईहिं-करपत्र क्रकचादिभिः छिन्नपूर्वो ४२५ भने ३४२५ ४२वत PARE शोथी भा। मामा मामा छिनमिन ४२॥ो तो. रसंतो-रसन् हुमथाई भूम रोय!. परंतु अंबंधवो-अबांधवः त्यां मधु मारी सहायता માટે ન આવ્ય-તે દુઃખ મેં એકલાએ જ ભેગવ્યું.
ભાવાર્થ-નરકમાં પરમધામિક દેવ પહેલાં તે નવીન નરયિકને-નરકમાં આવનાર જીવને વૃક્ષની ડાળીએ બાંધીને કરવતથી વહેરે છે અને પછી ઉકળતા તેલથી ભરેલ કંદુકુંમિએ કે જે વૃક્ષની નીચે હોય છે તેમાં તળે છે. નિરયિક જીવ એ સમયે ચીસાચીસ કરતી રાડો પાડે છે. પરંતુ એવી કરૂણ સ્થિતિમાં ત્યાં કોઇ પણ બાંધવ તેની
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૩