Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA zrImad rAjacaMdra Azrama bhagAsa
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ [FUNDSOO..PO.SO. 2 / DOWOOD MOVIE bodhi-samAdhi-vidhAna paramakRpALu zrImad sadgurudevane namonama: OM/SOOOOOOOOOOOOOOOOOOP://WW//BI samAdhi-sAdhanA NAWAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA saMpAdaka-vivecaka zrI rAvajIbhAI chaganabhAI desAI (WCOMMONSOO.CO.TALO.M zrImad rAjacaMdra Azrama *achAkSa* ZYYYYYYYYYYYYYYYYYYY
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzaka : manubhAI bha. modI, pramukha, zrImad rAjacaMdra Azrama sTe. agAsa, vAyA ANaMda piosTa beriyA-388 130 (gujarAta) paMcamAvRtti vikrama saMvat 2047 prata 3,000 mudraka : mAdhavalAla bI. caudharI rAjIva prinTarsa C-1/308 GID C. viThThala udyoganagara-388 121
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamavRttinI prastAvanA "parama sukhasvarUpa parameSTa zAMta zuddha caitanya svarUpa samAdhine sarvakALane mATe pAmyA te bhagavaMtane namaskAra. te padamAM niraMtara lakSarUpa pravAha che jene te puruSone namaskAra." "dehAbhimAne galite vijJAteM paramAtmani / yatra yatra mano yAti tatra tatra samAdhayaH // -dadazyaviveka "huM kartA, huM manuSya, huM sukhI, huM dukhI e vagere prakArathI raheluM abhimAna, te jenuM galita thayuM che ane sarvottama padarUpa paramAtmAne jeNe jANe che, tenuM mana jyAM jyAM jAya che tyAM tyAM tene samAdhi ja che. zrI jina AtmapariNAmanI svasthatAne samAdhi ane AtmapariNAmanI asvasthatAne asamAdhi kahe che te anubhava jJAne jotAM parama satya che. jema jema upAdhine tyAga thAya tema tema samAdhisukha pragaTe che. jema jema upAdhinuM grahaNa thAya tema tema samAdhisukha hAni pAme che. vicAra karIe te A vAta pratyakSa anubhavarUpa thAya che. je kaMI paNa A saMsAranA padArthone vicAra karavAmAM Ave, te te pratye vairAgya AvyA vinA rahe nahIM, kemake mAtra avicAre karIne temAM mehabuddhi rahe che. jeTaluM AtmajJAna thAya teTalI AtmasamAdhi pragaTe.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka vAra je samAdhimaraNa thayuM te sarva kALanAM asamAdhimaraNa TaLaze. jIvatAM marAya te pharI na karavuM paDe. evuM maraNa IcchavA gya che. tene tuM bedha pAma ke jenAthI samAdhimaraNanI prApti thAya." -zrImad rAjacaMdra manolayAnAsti paro hi yogo / jJAnaM tu tattvArthavicAraNAzca / samAdhisaukhyAnna paraM ca saukhyaM, saMsArasA taheva -hadayapradIpa viSayamAM jatA manane rokIne paramAtmasvarUpamAM lIna karavuM, Atmanimagna karavuM, enAthI adhika bIjo koI vega nathI. tatvArthavicAraNAthI adhika bIjuM jJAna nathI, ane samAdhisukhathI adhika bIjuM keI sarvazreSTha sukha nathI. A traNa ja saMsAramAM sArarUpa sarvottama che. | mATe samAdhisukha e ja sarvoparI advitIya sukha che ane tethI ja sarva jJAnIone samAdhi prApta karavAne ja upadeza che. zrImad laghurAja svAmI (prabhuzrIjI) samIpa sabhAmAM eka vAra munizrI mehanalAlajIe prazna karyo. "munizrI mehanalAlajI-prabhu, maraNa vakhate kaI jIvane khabara paDe ke koIne na paNa paDe paNa te vakhate zuM avazya karIne karI levuM ghaTe che? zI vAtamAM upayoga jeDa joIe? zuM lakSa rAkhavuM joIe?
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ [2) ep jI zrImadda laghurAjasvAmI janma vi. saM. 1910 dehotsarga vi. saM. 1992
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 5 ) prabhuzrI-prazna bahu sAre karyo che.... eka vAta che. rAkSasavidyA sAdhIne eka vidyAre eka beTanuM AkhuM gAma ujajaDa karI nAkhyuM. tyAM traNa vaNika putro vahANa laI AvI caDhyA, temane eka aMdara zaheramAM gaye. paNa kaI jaNAyuM nahIM. mAtra eka rAjakuMvarI hatI. tenI mAraphate teNe badhI vigata jANuM. tyAM eka taravAra hatI, te teNe lIdhI ane jyAre rAkSasa vidyAdhara Avyo tyAre taravArathI tene mArI nAkhe. maratAM maratAM te navakAra maMtra che. tethI te zrAvakaputrane pastA thaye ke meM mArA dharmabaMdhune ja ghAta karyo. teNe tenI pAse kSamA mAgI. teNe kahyuM ke kene vaza thaIne meM A badhuM nagara ujADI mUkyuM che. paNa huM zrAvaka chuM. kedhanAM phaLa mAThAM che ema jinendra deve kahyuM che te kharuM che. kahevAnI matalaba e hatI ke AvAM pApakarma karanArane paNa chevaTe maratAM maratAM je zraddhA hatI te pramANe smaraNa karavAnuM sUjhayuM. te pahelethI puruSArtha karI mUkyo haze te chevaTe kAmamAM lAgaze. kSaNe kSaNe jIva marI rahyo che. "kSaNa kSaNa bhayaMkara bhAvamaraNe kAM ahe ! rAcI rahe?" bhagavAne kahyuM che ke sanaI joyama mA vANa, te kSaNe kSaNe mRtyune saMbhAravA gya che. je Ama maraNanI taiyArI karI haze to kAma lAgaze, Akhare AvIne hAjara thaze. "jeTaluM AtmajJAna thAya teTalI AtmasamAdhi pragaTe." AtmajJAna zAthI thAya? AtmajJAnInA paricayathI. satsaMga sadudhanI kacAza che.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 6 ) pariNAma, bhAva e ApaNI pAse mUDI che. te zuddhatA pAme tevAM nimitte satsaMga, sadha ArAdhavAM. maraNanI vedanI prasaMge be sAMbharI Ave te kAma thaI jAya. satsaMga ane bodha e moTI vAta che. tenI IcchA rAkhavI. tethI samajaNa Ave che. sAcI pakaDa thAya che. samabhAvathI mekSa thAya che. satsaMga, bodhathI samabhAva Ave che. vAta samajaNamAM che. samaja Ave ane dhyAnamAM levAya tyAre AtmAnI vAta samajAze. AtmA pratyakSa kare che. jJAnIne pratyakSa che. bhAvathI kalyANa thavAnuM che. bhAva moTI vAta che. Atama bhAvanA bhAvamAM jIva lahe kevaLajJAna re." AtmA te ja guru che. nizcaya guru pitAne AtmA che, enA sAme draSTi nathI AvI, bhAva nathI Avyo. Ave te kAma thaI jAya. mATe samAgama, satsaMga, bodha- e meLavavAnI kAmanA rAkhavI. enI bhAvanA rAkhavI. eka ADuM Ave che zuM? te ke pramAda, nimitta nathI banAvate te. ahIM A nimitta jeDyuM te A vAta thAya. eka AtmAne saMbhArI Ape. enI kALajI levI joIe. sauthI zreSTha begha che. sAMbhaLa sAMbhaLa kare te saMga eve raMga lAgaze ja.. keI kaheze reja AnI A vAta kare che. hA, temaja che. amAre sanI pakaDa karAvavI che. ceTa karAvavI che.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 7 ) anAdine abhyAsa che tethI vismRta thaI jAya, paNa samaja bIjI heya te kAma thaI jAya. mumukSu-tevI samajanI smRti rahetI nathI. prabhuzrI-batha joIze. bedha haze te hathiyAra mUThIthI pakaDAya tevuM thaze. nahIM te hAtha kapAI jAya. saMvarathI Asrava rekAya che. saMvara te AtmA. AtmA sata, jagata mithyA. AtmAnI yathArtha vAta thatI hoya tyAM game te bhege javuM. keDI mATe ratana na gumAva. A jIvane satsaMga ane bedhanI jarUra che. AtmAnI vAta bIje sAMbhaLavA nahIM maLe. te sAMbhaLavAthI mana bIje bhaTakatuM aTakI jAya che. pApa saMkramaNa thaI puNya thAya che. te badhAnuM kAraNa bhAva phare che te che. mana bIje bhaTakatuM aTakI jAya che eTale hajAre bhava aTakI jAya che." -zrImadda laghurAjasvAmI upadezAmRta Ama jJAnI puruSane je bedha samAdhi sAdhavA mATe atyaMta upayogI thAya te che tenuM zravaNa, manana, parizIlana AjathI ja vadhArI devuM joIe. Aje ja marI gayA chIe ema maraNane ja saMbhArI, jJAnIne AtmajAgRtiprada bethI pitAnA sahaja AtmasvarUpanI oLakhANa karI, nizcaya karI, aDAla zraddhA karI, jJAnIe jANyuM evuM eka nija zuddha sahajAnmasvarUpa te ja pitAnuM ajarAmara zAzvata AnaMdadhAma che, temAM ja prIti, pratIti, ruci, ramaNatA, tenI ja satata bhAvanAnA abhyAsathI pitAnA AtmAne nirbhaya banAvI, mRtyu mahatsavarUpa thAya e abhyAsa satata rAkhavo joIe.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 8 ) A hetuthI A graMthanI pejanA karavAmAM AvI che. samAdhimaraNanI sAdhanAmAM sahAyaka thAya evA mahApuruSanA amRtatulya amUlya sadudhamAMthI alpamAtra A graMthamAM saMkSepathI saMkalita karavAmAM Avyo che. samAdhi maraNa mATe bhagavatI ArAdhanA" jevA amUlya mahAna graMthe tema ja bAra bhAvanA mATe svAmI kArtikeyAnuprekSA, bRhad dravya saMgraha, jJAnArNava, Adi aneka sthaLe vistRta upadeza vistAraruci jIne mATe vidyamAna hovA chatAM, AvA kALamAM TUMkAmAM jIvane samAdhi sAdhavAmAM upayogI thAya evA hetuthI A laghugraMthanuM prayojana che. A graMthamAM zarUAtamAM samAdhibhAvamAM citta praveza pAme te mATe prAstAvika maMgaLa ApavAmAM AvyuM che. pachI prathama khaMDamAM samAdhimaraNanI jijJAsA, bhAvanA ane te mATe puruSArtha jAge te maraNa mahotsavarUpa thaI paDe evuM ahebhAgya prApta thAya e mATe pUrvAcArya racita "mRtyu mahatsava" saMkSepa artha vivecana sahita ApavAmAM Avyo che. tyAra pachI bIjA khaMDamAM samAdhi mATe zikSArUpa uttama sadudha ane jAgRtidAyaka keTalAka amUlya patrarUpa ratna "zrImad rAjacaMdramAMthI ApavAmAM AvyA che. trIjA khaMDamAM zrImad laghurAja svAmI upadezAmRtamAMthI, tema ja "dharmAmRta' mAMthI samAdhi mATe sahAyaka e uttama upadeza ApavAmAM Avyo che. cethA khaMDamAM "tatvAmRtane AsvAda' e zIrSaka
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 9 ) nIce, zrImad hemacaMdrAcAryakRta yegazAstranA dvAdaza prakAzamAM AcAryazrIne svAnubhava che, temAMthI upagI evo bedha Ape che. tyAra pachI zrI padmanaMdi pacaviMzatimAMthI padyAnuvAda Ape che. pAMcamA khaMDamAM samAdhibhAvanI jAgRtimAM sahAyaka evI bAra bhAvanAo "zrImad rAjacaMdra, "zrI jJAnArNava, "zrI kArtikeyAnuprekSA, AdimAMthI TUMkAvIne, atyaMta saMkSepamAM ApI che. aMte bAra bhAvanAnuM eka padya mUkayuM che. chaThThA khaMDamAM "samAdhi-bhAvanA,' e zIrSaka nIce "zrI jJAnArNava, "samAdhizataka "pravacanasAra, "tattvAnuzAsana tathA tatvajJAnataraMgiNI' mAMthI TUMkamAM samAdhibhAvanAmAM sahAyaka e prasaMgecita sAthe ApavAmAM AvyuM che. aMte sahaja svarUpa bhAvanAnuM kAvya ApyuM che. sAtamA khaMDamAM 'aMtima AyaNae zIrSaka nIce aMta samayane yegya khamata khAmaNuM ane AtmajAgRti mATe saMthArAparisI AdimAMthI jAgRtipreraka uttama gAthAo, kSamApanA pATha temaja "samayasAramAMthI prasaMgacita bedha ApavAmAM AvyuM che. AThamA chelA khaMDamAM "aMtima sAdhanA' e zIrSaka nIce aMtima sAdhanAmAM ati upayegI evAM uttama "AtmAnuzAsana, "adhyAtmasAra, "zrImad rAjacaMdra' AdimAMthI aMtarmukha asaMga upaga sAdhavAmAM prabaLa sahAyaka evAM vacane, gAthAo, bedha tema ja keTalAka jAgRtidAyaka pade ApavAmAM AvyAM che. prAte samAdhi-sAdhanAmAM apUrva
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ (10) upakAraka saMtaziromaNi pa. pU. prabhuzrIjIne aMtima bhAvaaMjali ApavAmAM AvI che. AzA che ke guNajJa satsAdhake haMsanI mAphaka tattvane grahaNa karavAnI vRSTithI A graMthane saMpUrNa lAbha leze ane sujJa vidvajajanene AmAM kaMI paNa nyUnAdhika vA truTi jaNAya te kSamya gaNI sudhAravA yogya sUcanA jaNAvI upakRta karaze, te bIjI AvRttimAM yaMgya sudhAro karIne tene vizeSa upayegI banAvI zakAze. sAdhakavRnda! A graMthanA sadupayogathI samAdhi sAdhavA bhAgyazALI bane ane trividha tApAgnirUpa saMsAra dAvAnalathI vimukta thaI, zAMta zItala anaMta samAdhimaya, zAzvata sukhamaya, sahajAtmapadamAM virAjamAna thaI sadAne mATe temAM ja nimagna thAo ! tathAstu. jenA pratApe aMtare sahajatma zuddha prakAza, jethI anAdine mahA mehAMdhakAra TaLI jate; bedhi samAdhi zAMti sukhane siMdhu jethI UchaLate, te rAjacaMdra prazAnta kiraNe, ura ama ujALaje. zrImad rAjacaMdra Azrama, . sTe agAsa pesTa borIA li. saMtasevaka vAyA ANaMda saM. 2020, vaizAkha zukalA aSTamI | rAvajIbhAI chaganabhAI desAI - tA. 18-5-64
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA viSaya kSma zrI ratnarAja svAmI 1 zrImad rAjacaMdra 2 2 6 1 0 1 ja che zrI ratnarAja svAmI prAstAvika maMgaLa maMgaLAcaraNa jinezvaranI vANI zrI sadaguru bhakti rahasya kaivalya bIja zuM? kSamApanA vItarAgane kahela praNipAta stuti vinaya vinaMti zrI saddaguru upakAra mahimA zrI sadguru stuti mRtyu mahotsava samAdhi-zikSA patrAMka 1 (833) akalezita samAdhi 2 (592) kSaNabhaMgura deha 3 (460) vyAdhinA udayamAM 4 (843) nizcaya ane Azraya 5 (425) harSa-viSAda tyAga 6 (27) vedanAvijaya 7 (692) janmasArthakatA 8 (913) mahAtmAonI zikSA zrImad rAjacaMdramAMthI
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 40 41 41 42 43 43 44 45 (12) 9 (728) mamatvanivRtti zrImad rAjacaMdramAMthI 38 10 (079) asaMga dazA 11 (780) samadazA 12 (781) vItarAga dazA 13 (35) aviSama upayogane namaskAra 14 (866) samAdhinuM rahasya 41 15 (856) satsamAgamanI AvazyakatA 16 (817) durlabha yoga 17 (10) jJAnInI dRSTi 18 (816) aMtarmukha thavAno mArga 19 (832) AtmAmAM ja rahe 20 (537) sahaja mokSa 21 (901) asaMgatAno abhyAsa karo AtmaramaNatA bhAvanA AtmadhyAna svAdhyAya dhyAna 3 samAdhi upadeza 1 samAdhi upadeza -1 zrImad laghurAja svAmI upadezAmRtamAMthI 2 , -2 zrI dharmAmRtamAMthI 3 samAdhicAhanA zrI rAvajIbhAI desAI kRta padya 4 "mana sAdhyuM teNe saghaLuM sAdhyuM. zrI adhyAtmaka 5drama tathA upadezaprAsAdamAMthI 5 tasvAmRtane AsvAda 1 zrImadda hemacaMdrAcArya kRta yogazAstramAMthI 100 2 zrImad kuMdakuMdAcArya kRta niyamasAramAMthI 102 47 23 49 24
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 7 (13) 3 zrI padmanaMdi paMcaviMzatimAMthI padyAnuvAda zrI rAvajIbhAI desAI kRta bAra bhAvanA 1 zraumad rAjacaMdra, zrI zAnArNava, zrI kArtikeyAnuprekSA, zrI zAMtasudhArasa bhAvanA Adi uparathI saMkSepamAM 2 zrI rAvajIbhAI desAI kRta padya samAdhi-bhAvanA 1 bhedajJAna vaDe zuddha svarUpanI prApti zrI jJAnArNavamAMthI 2 Atama bhAvanA bhAvatAM jIva lahe kevaLajJAna re' samAdhizatakamAMthI 3 bhedavijJAna bhAvanA (1) zrI pravacanasAramAMthI 4 (2) zrI tattvAnuzAsanamAMthI 5 (3) zrI tattvajJAnataraMgiNImAMthI "" 6 sahaja svarUpa bhAvanA zrI rAvajIbhAI desAI kRta padya 8 aMtima AleAcanA 99 1 khamata khAmaNA 2 kSamApanA pATha 3 prazamarasanuM pAna 4 re "" 9 aMtima sAdhanA 4 5 samAdhimaraNa saMthArA perisI AdimAMthI zrImad rAjacaMdra kRta zrI samayasAramAMthI 1 yAgIgamya rahasya 2 sahajAtmasvarUpamAM ja trikALa vAsa 3 sahajAtma darzana bhAvanA (2) 99 zrI zAMta sudhArasa bhAvanA tathA zrI adhyAtmakapadruma AdimAMthI 107 bharateza vaibhavamAMthI 109 131 135 137 143 148 152 179 181 186 188 190 196 vividha grantha prasAdI prabhuzrInI prasAdI adhyAtmasAramAMthI 202 201 205 dharmAmRtamAMthI 213
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 290 291 294 (14) 6 zrI samayasAra kaLaza zrI rAvajIbhAI desAIkRta (zrI amRtacaMdrasUrikRta) padyAnuvAda 241 7 amUlya tattvavicAra zrImad rAjacaMdra kRta kAvya 287 8 amane aMta samaya upakArI zrI ratnarAja kRta pagha 288 9 jaDa ne caitanya ane zrImad rAjacaMdra kRta kAvya 288 10 aba hama amara bhaye zrI AnaMdaghanajI 289 11 Apa svabhAvameM re abadhu 12 vIrahAka zrI bra. govanadAsajI 290 13 a! zI zAMtarasa jharatI! zrI rAvajIbhAI desAI 14 siddhinAM sukha zAzvatAM 15 sadguru dazA 296 16 samAdhinI mUrti 17 dhanya garurAja bodhi che , 300 18 paramapada prAptinI bhAvanA zrImad rAjacaMdra kRta kAvya 19 dharmane marma zrI AtmasiddhimAMthI 305 20 ahe! aho ! zrI sadaguru ! 306 21 bhAva-aMjali zrI rAvajIbhAI desAI 22 saddaguru tAraNahAra " 309 23 jarA uramAM vicAro , , 310 24 samAdhisAra zrI rAvajIbhAI desAI dvArA anuvAdita paramAtmaprakAza tathA yogasAramAMthI 312 25 arpaNa che ! zrI rAvajIbhAI desAI 319 26 maMgaLa kaLaza 320 298 301 307
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi - sAdhanA
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahe sapuruSanAM vacanAmRta, mudrA ane satsamAgama, suSupta cetanane jAgRta karanAra, paDatI vRttine sthira rAkhanAra, darzanamAtrathI paNa nirdoSa apUrva svabhAvane preraka, svarUpapratIti, apramatta saMyama ane pUrNa vItarAga nirvikalpa svabhAvanAM kAraNabhUta :- aMte agI svabhAva pragaTa karI parama avyAbAdha svarUpamAM , sthiti karAvanAra, trikALa jayavaMta varte, jayavaMta varto. -zrImad rAjacaMdra
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImad rAjacaMdra janma vi. saM. 1924 dehavilaya vi. saM. 1957
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAdhi-samAdhi-nidhAna zrImad sahajAtmasvarUpa paramaguru devane tameAnama: samAdhi-sAdhanA prAstAvika maMgala magaLAcaraNa ahA zrI satpuruSake vacanAmRta jagahitakaram, mudrA aru sat samAgama suti cetanA jAgRtakaram . giratI vRtti sthira rakhe darzana mAtrase' nirdoSa hai, apUrva svabhAvake preraka sakala sadguNu koSa hai. svasvarUpI pratIti apramatta saMyama dhAraNam pUraNapaNe vItarAga nirvikalpatAke kAram ; aMte ayeAgI svabhAva jo tAke pragaTa karatAra hai, anaMta avyAbAdha svarUpameM sthiti karAvanahAra hai. sahajAma sahajAnaMa AnaMghana nAma apAra hai, sat deva dharma svarUpa darzaka suguru pArAvAra hai, gurubhaktise laheA tIrthapatipada zAstrameM vistAra hai, trikALa jayavaMta vartA zrI gururAjane namaskAra hai. ema praNamI zrI gururAjake pada Apa-parahita kAraNam , jayavaMta zrI jinarAja vANI karuM tAsa uccAraNam ; bhavabhIta bhavika je bhaNe bhAve suNe samaje sahyuM, zrI ratnatrayanI ekyatA lahI sahI seA nija pada lahe.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA jinezvaranI vANI anaMta anaMta bhAva bhedathI bharelI bhalI, anaMta anaMta na nikSepe vyAkhyAnI che sakaLa jagata hitakAriNI hAriNuM meha, tAriNI bhavAbdhi mekSacAriNuM pramANI che; upamA ApyAnI jene tamA rAkhavI te vyartha, ApavAthI nija mati mapAI meM mAnI che, ahe! rAjacaMdra bALa khyAla nathI pAmatA e, jinezvara taNI vANI jANe teNe jANI che. zrI sadaguru bhakti rahasya (doharA ) he prabhu! he prabhu! zuM kahuM, dInAnAtha dayALa; huM te deSa anaMtanuM, bhAjana chuM karuNALa. 1 zuddha bhAva mujamAM nathI, nathI sarva tuja rUpa; nathI laghutA ke dInatA, zuM kahuM paramasvarUpa ? 2 nathI AjJA gurudevanI, acaLa karI uramAMhIM; Apa taNe vizvAsa uTha, ne paramAdara nAhIM. 3 joga nathI satsaMgane, nathI satsavA jega; kevaLa arpaNatA nathI, nathI Azraya anuyoga. 4 huM pAmara zuM karI zakuM? e nathI viveka caraNa zaraNa ghIraja nathI, maraNa sudhInI cheka. 5
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA aciMtya tuja mAhAbhyane, nathI praphullita bhAva; aMza na eke snehane, na maLe parama prabhAva 6. acaLarU5 Asakti nahi, nahIM virahane tApa; kathA alabha tuja premanI, nahi tene paritApa. 7 bhaktimArga praveza nahi, nahIM bhajana dRDha bhAna; samaja nahIM nija gharmanI, nahi zubha deze sthAna. 8 kALadeSa kaLithI thaye, nahi maryAdAdharma, teya nahIM vyAkuLatA, juo prabhu muja karma. 9 sevAne pratikULa che, te baMdhana nathI tyAga dehendriya mAne nahIM, kare bAhya para rAga. 10 tuja viyega kuratuM nathI, vacana nayana yama nahIM; nahi udAsa anabhaktathI, tema gRhAdika mAMhIM. 11 ahaMbhAvathI rahita nahi, svadharma saMcaya nAhIM; nathI nivRtti nirmaLa5Ne, anya dharmanI kAMI 12 ema anaMta prakArathI, sAdhana rahita huMya; nahIM eka saguNa paNa, mukha batAvuM zuMya ? 13 kevaLa karuNAmUrti che, dInabaMdhu dInAnAtha; pApI parama anAtha chuM, grahe prabhujI hAtha. 14 anaMta kALathI AthaDyo, vinA bhAna bhagavAna sevyA nahi guru saMtane, mUkayuM nahi abhimAna. 15 saMta caraNa Azraya vinA, sAdhana kayAM aneka pAra na tethI pAmi, Uge na aMza viveka. 16
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA sahu sAdhana baMdhana thayAM, rahyo na keI upAya sat sAdhana samaye nahIM, tyAM baMdhana zuM jAya? 17 prabhu prabhu laya lAgI nahIM, paDyo na sazurU pAya, dIThA nahi nija deSa te, tarIe keNa upAya ? 18 adhamAdhama adhike patita, sakala jagatamAM huMya; e nizcaya AvyA vinA, sAdhana karaze zuMya ? 19 paDI paDI tuja padapaMkaje, pharI pharI mAguM e ja; sadguru saMta svarUpa tuja, e dRDhatA karI de ja. 20 rALaja, bhA. su. 8, 1947 kaivalyabIja zuM ? (Taka chaMda) yama niyama saMjAma Apa kiye, puni tyAga birAga athAga lahyo; vanavAsa liye mukha mauna rahyo, vRDha Asana padma lagAya diye. 1 mana pana nidhi svadha kiye, haThaga prayAga su tAra bhaye; japa bheda japa tapa tyauhi tape, uraseMhi udAsI lahI sabape. 2 saba zAstranake naya ghAri hiye. mata maMDana khaMDana bheda liye;
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA vaha sAdhana bAra anaMta kiye, tadapi kachu hAthe haju na paryo. 3 aba karyo ne bicArata hai manameM, kachu aura rahA una sAdhanasuM ? bina saguru keya na bheda lahe, mukha Agala hai kaha bAta kahe? 4 karunA hama pAvata he tumakI, vaha bAta rahI suguru gamakI; palameM pragaTe mukha Agalase, jaba saddagurucarna suprema base. 5 tanaseM, mana, dhana, sabase, gurudevakI Ana sva-Atma baseM; taba kAraja siddha bane apane, rasa amRta pAhi prema ghane. 6 vaha satya sudhA darazAvahiMga, caturAMgula he phUgaseM milahe; rasa deva niraMjana ke pivahI, gahi jaga jujuga se jIvahI. 7 para prema pravAha baDhe prabhuseM, saba Agama bheda suura baseM; vaha kevalake bIja gyAni kahe, nijake anubhau batalAI diye. 8 -zrImad rAjacaMdra
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA kSamApanA he bhagavAna! huM bahu bhUlI gaye, meM tamArAM amUlya vacanane lakSamAM lIdhAM nahIM. tamArAM kahelAM anupama tattvane meM vicAra karyo nahIM. tamArAM praNata karelAM uttama zIlane sevyuM nahIM. tamArAM kahelAM dayA, zAMti, kSamA ane pavitratA meM oLakhyAM nahIM. he bhagavana ! bhUlya, AthaDyo, rajhaLe ane anaMta saMsAranI viTakhanAmAM paDyo chuM. huM pApI chuM, huM bahu madonmatta ane karmarajathI karIne malina chuM. he paramAtmA ! tamArAM kahelAM tattva vinA mAre mekSa nathI. huM niraMtara prapaMcamAM paDyo chuM ajJAnathI aMdha thayela , mArAmAM vivekazakti nathI, ane huM mUDha chuM, huM nirAzrita chuM, anAtha chuM. nIrAgI paramAtmA! huM have tamAruM, tamArA gharmanuM ane tamArA muninuM zaraNa grahuM chuM. mArA aparAdha kSaya thaI huM te sarva pApathI mukta thauM e mArI abhilASA che. AgaLa karelAM pApane huM have pazcAttApa karuM chuM. jema jema huM sUkSma vicArathI UMDe UtaruM chuM tema tema tamArA tattvanA camatkAre mArA svarUpane prakAza kare che. tame nIrAgI, nirvikArI, saccidAnaMdasvarUpa, sahajAnaMdI, anaMtajJAnI, anaMtadazI ane kaileyaprakAzaka che. huM mAtra mArA hitane arthe tamArI sAkSIe kSamA cAhuM chuM. eka paLa paNa tamArAM kahelAM tatvanI zaMkA na thAya, tamArA kahelA rastAmAM ahorAtra huM rahuM, e ja mArI AkAMkSA ane vRtti thAo ! he sarvajJa bhagavAna ! tamane huM vizeSa zuM kahuM? tamArAthI kaMI ajANyuM nathI. mAtra pazcAttApathI huM karmajanya pApanI kSamA IcchuM chuM. che zAMtiH zAMtiH zAMtiH
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA vItarAgane kahele parama zAMta rasamaya dharma pUrNa satya che, e nizcaya rAkha. jIvanA adhikArIpaNune lIdhe tathA puruSane vega vine samajAtuM nathI; te paNa tene jevuM jIvane saMsArarega maTADavAne bIjuM kaI pUrNa hitakArI auSadha nathI, evuM vAraMvAra citavana karavuM. A parama tatva che, tene mane sadAya nizcaya rahe; e yathArtha svarUpa mArA hRdayane viSe prakAza kare, ane janmamaraNAdi baMdhanathI atyaMta nivRtti thAo ! nivRtti thAo !! he jIva! A phlezarUpa saMsAra thakI, virAma pAma, - virAma pAma; kAMIka vicAra, pramAda choDI jAgRta thA ! jAgRta thA!! nahIM te ratnaciMtAmaNi je A manuSyadeha niSphaLa jaze. | he jIva! have tAre puruSanI AjJA nizcaya upAsavA yogya che. zAMtiH zAMtiH zAMtiH he kAma ! he mAna! he saMgaudaya ! he vacanavargaNA ! he meha! he mahadayA ! he zithilatA ! tame zA mATe aMtarAya kare che ? parama anugraha karIne have anukULa thAo! anukULa thAo ! -zrImad rAjacaMdra
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA praNipAta stuti ahe! ahe! zrI sadguru, karuNAsiMdhu apAra; A pAmarapara prabhu karyo, aho ! aho ! upakAra. zuM prabhucaraNa kane gharuM, AtmAthI sau hIna; te te prabhue Api, vatuM caraNAdhIna A dehAdi AjathI, varte prabhu AdhIna dAsa dAsa huM dAsa chuM, teha prabhune dIna. Sa sthAnaka samajAvIne, bhinna batAvyo Apa; myAna thakI taravAravat , e upakAra amApa. je svarUpa samajyA vinA, pApe dukha anaMta, samajAvyuM te pada namuM, zrI saddaguru bhagavaMta. parama puruSa prabhu saddaguru, parama jJAna sukhadhAma; . jeNe ApyuM bhAna nija, tene sadA praNAma. deha chatAM jenI dazA, varte dehAtIta; te jJAnInA caraNamAM, ho vaMdana agaNita. he paramakRpALu deva ! janma, jarA, maraNAdi sarva duHkhene atyaMta kSaya karanAre e vItarAga puruSane mULa mArga Apa zrImade anaMta kRpA karI mane Ape, te anaMta upakArane pratiupakAra vALavA huM sarvathA asamartha chuM; vaLI Apa zrImat kaMI paNa levAne sarvathA nispRha che, jethI huM mana, vacana, kAyAnI ekAgratAthI ApanA caraNAraviMdamAM
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA namaskAra karuM chuM. ApanI paramabhakti ane vItarAga puruSanA mULadharmanI upAsanA mArA hadayane viSe bhavaparyata akhaMDa jAgRta rahe eTaluM mAguM chuM te saphaLa thAo. che zAMtiH zAMtiH zAMtiH vinaya vinati parama kRpALu deva prati, vinaya vinaMti ehaka traya tattava traNa ratna muja, Apa avicaLa sneha. 1 tapadeSTA tuma taNa, mArga taNe anusAra; lakSa lakSaNa rahe sadA, kharekhara eka tAra. 2 mithyA tamane pheDavA, caMdra sUrya tuma jJAna, darzananI suvizuddhithI, bhAva caraNa mala hAna 3 IcchA varte aMtare, nizcaya kRDha saMkalpa maraNa samAdhi saMpaje, na rahe kAMI kuvikalpa. 4 kAmiladAyaka pada zaraNa, mana sthira kara prabhu dhyAna, nAma smaraNa guru rAjanuM, pragaTa kalyANa-nidAna. 5 bhuvana jana-hitakara sadA, kRpALu kRpAnidhAna; pAvana karatA patitane, sthira guNanuM daI dAna. 6 sarvajJa sadguru prati, pharI pharI araja e neka; lakSa rahe prabhu svarUpamAM, he ratnatraya eka. 7
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 zrI sadguru upakAra mahimA prathama namuM gururAjane, jeNe ApyuM jJAne vIrane oLakhyA, TaLyuM deha samAdhi-sAdhanA jJAna; abhimAna. 1 te kAraNu gururAjane, praNamuM vAraMvAra; kRpA karI muja upare, rAkho caraNa mAjhAra. 2 paMcama kALe tuM maLyA, Atmaratna dAtAra; kAraja sAryAM mAherAM, bhavya jIva hitakAra. 3 ahA ! upakAra tumAraDA, saMbhAruM dinarAta; Ave nayaNe nIra khaDu, sAMbhaLatAM avadAta. 4 rAja rAja sau ka kahe, je jana jANe bheda te, anaMtakALa huM AthaDyo, na maLyA guru zuddha saMta; duSama kALe tuM maLyo, rAja nAma bhagavaMta. 5 viralA jANe bheda; te karaze bhava cheda. 6 apUrva vANI tAharI, amRta sarakhI sAra; vaLI tuja mudrA apUrva che, guNagaNu ratna bhaMDAra. 7 tuja mudrA tuja vANIne, Adare samyaktyaMta; nahi khIjAnA AzarA, e guhya jANe saMta. 8 bAhya caraNa susaMtanAM, TALe jananAM pApa; aMtaracAritra gururAjanuM, bhAMge bhava saMtApa. 9
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 11 zrI sadguru stuti saddaguru padameM samAta hai, ahaMtAdi pada sarva, tAvai saddaguru caraNa, upAso tajI garva. sadgurucaraNe azaraNazaraNuM, bhrama-Ata pahara ravi zazikiraNuM jyavaMta yugalapada jayakaraNuM, mama sadgurucaraNa sadA zaraNuM 1 pada sakala kuzalavallI sama dhyAve, puSkara saMvartamegha bhAve; surage sama paMcAmRta jharaNuM-mama- 2 pada kalpakuMbha kAmitadAtA, citrAvalI ciMtAmaNi khyAtA; pada saMjIvinI hare jaramANuM-mama0 3 pada maMgala kamalA AvAsa, hare dAsanAM Aza pAza trAsaM; caMdana caraNe cittavRtti TharaNuM-mama- 4 dustara bhavataraNa kAja sAja, padasapharI jahAja athavA pAje; mahI mahIdharavat abharAbharaNuM-mama0 5 saMsAra kAMtAra pAra karavA, pada sArthavAha sama guNa garavA; Azrita zaraNapanna uddharaNuM-mama0 6 zrImad saddaguru pada punita, mumukSu janamana amita vitta; gaMgAjalavat manamalaharaNuM-mama- 7 padakamala amalamamadilakamala, saMsthApita rahe akhaMDa acala; ratnatraya hare sarvAvaraNuM-mama- 8 anaMta cAvIzI jina namuM, siddha anaMtA keDa, je munivara mukta gayA, vaMduM be kara jeDa.
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ mRtyu mahotsava mRtyumArge pravRttasya vItarAgo dadAtu me / samAdhibodhipAtheyaM yAvanmuktipurI puraH // 1 // he vItarAga prabhu! mRtyunA mArge pravartelA evA mane AtmapariNAmanI sthiratA vA AtmamagnatA ke svarUpanI sAvadhAnIrUpa samAdhi ane Atmadarzana, AtmajJAna, AtmaramaNatAmaya ratnatrayanI prAptirUpa bodhi ke je paralekanA mArgamAM sahAyaka thAya evuM pAtheya eTale bhAtuM te Apa ke jethI huM muktipurI pratye nirvine pahoMcI jAuM. anAdikALanA paribhramaNamAM meM anaMtAnaMta kumaraNa karyA che. paraMtu keI kALe eka vAra paNa samAdhimaraNa karyuM nathI. eka vAra je samAdhimaraNa thAya te anaMtakALanAM anaMta asamAdhimaraNa TaLe. tethI je pUrve eka vAra paNa samAdhimaraNa thayuM hota te A janmamaraNa hota nahIM. deha tyAga karatI vakhate Atmadarzana, AtmajJAna ane AtmasthiratArUpa je AtmAne svabhAva che te viSayakaSAyAdi vibhA vaDe haNAya nahIM te samyakramaraNa ke samAdhimaraNa che. he sarvajJa vItarAga paramakRpALu sahajAtmA! Apa janma maraNa rahita thayA che; anaMta samAdhi sukhamAM virAjamAna che. tethI huM paNa ApanuM ja zaraNa grahaNa karI, samAdhimaraNane sAdhavA utsuka thaI, ApanA amRtatulya bodhavacanamAM ekAgra thaI A mRtyune mahatsava gaNuM, Atmazreya sAdhavA
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA tatpara thayo chuM. te he prabhu! mane ApanI kRpAthI have vedanA maraNa ke AtmajJAna rahita maraNa na ja he; paraMtu AtmajAgRti pUrvaka uttama samAdhimaraNanI ja prApti he. kRmijAlazatAkINe jarjare dehapaMjare / bhajyamAne na bhetavyaM yatastvaM jJAnavigrahaH // 2 // janma jarA maraNadine nAza karavAvALuM AtmajJAna jemane viSe varte che evA jJAnamUrti paramakRpALu prabhu, samAdhimaraNanA Icchaka bhavyone parama avalaMbanarUpa bane, tevI amRta varSo varasAve che, jenuM pAna karI sAdhaka ajarAmara padane devAvALI samAdhine acUkapaNe sAdhI kRtArtha thAya che. - paramakRpALu mahAjJAnI bhagavaMta prabaMdhe che ke he bhavya! seMkaDo kRmijALathI vyAsa evuM jarjarita A deharUpa pAMjaruM te bhAMgI jatAM, vinAza pAmatAM, tAre jarAya bhaya pAmavA gya nathI ja. he Atmana, tuM te A jaDa zarIrathI judo jJAnarUpa zarIravALe avinAzI e caitanya mUrti AtmA chuM. jaDa pudgalane je deha te tuM nathI. te tAre nathI. kevaLajJAna e ja tAruM zarIra che. ane te te avinAzI AnaMdamaMdira hevAthI tArAthI kevaLa bhinna evA e jaDa dehanA nAzathI tAre jarAya bhaya kartavya nathI. kAraNa tenA nAzathI tAre nAza kadI thavAne nathI ja, UlaTuM e dehAdi saMgane AtyaMtika nAza thavAthI te tuM siddha, buddha, paramAtmapada pAmavA bhAgyazALI thaIza. " dehAdika saMyogane, AtyaMtika viyoga; siddha mokSa zAzvatapade, nija anaMta sukhabhoga. " -zrImad rAjacaMdra
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 samAdhi sAdhanA jJAnin bhayaM bhavet kasmAt prApte mRtyumahotsave / svarUpasthaH puraM yAti dehI dehAMtarasthitim // 3 // he jJAnI, jJAnavAna Atmana, mRtyurUpa mahAna utsava prApta thayeA tA have temAM bhaya kema karo che ? kAraNa ke dehI eTale AtmAsvarUpastha eTale potAnA jJAnadarzana cAritrarUpa svabhAvamaya svarUpamAM sthira rahIne khIjA deha pratye gamana kare che te temAM bhayanA hetu thA che? jema koI jIrNa grU`paDIne tajIne navIna bhavya mahelane pAme te te samayane moTA utsavarUpa gaNe che tevI rIte A AtmA potAnA AtmAmAM vRttinI sthiti karI jIrNa deharUpa jhUMpaDIne tyAgI navIna divya deharUpa mahela prApta karavA jAya che te eka moTA utsava che. emAM koi prakAranI hAni teA che ja nahIM. te pachI bhaya zA mATe karavA ghaTe? jo bhayAdi vaDe peAtAnA jJAnasvabhAvane mUkI paramAM mamatA karI maraNa pAmaze| te adhagatimAM paribhramaNa vRddhi karaze. mATe A malina dehane tyAgI ujjavaLa detune pAmavA e moTA mahAtsavanuM kAraNa gaNI bhaya mAtrane tyAga karo ane mRtyune mahAtsava gaNI Atmazreya sAdhA. sudattaM prApyate yasmAt dRzyate pUrvasattamaiH / bhujyate svarbhavaM saukhyaM mRtyubhItiH kutaH satAm // 4 // pUrve thaI gayelA mahA jJAnI puruSa ema darzAve che ke jo mRtyu dvArA dAnAdi satkarmonuM phaLa maLe che ane svarganAM sukhA bhAgavAya che te satpuruSone maraNanA bhaya kema hAya ?
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA peAtAnA kartavyonuM phaLa tA maraNa thaye ja maLe che, pote sarva jIvAnI rakSArUpa abhayadAna dIdhuM che, rAgadveSa kAma krodhAdino nAza karI asatya, anyAya, kuzIla, paradhanaharaNanA tyAga karI, saMtASa dhAraNa karI potAnA AtmAne abhayadAna dvIdhuM che; bhakti, bhajana, svAdhyAya. satsaMga Adi dharmakaraNIthI AtmAne ujjavaLa karyAM che, tenuM phaLa svargalAka sivAya kyAM bhAgavAya ? svargaleAkanAM sukha mRtyu nAmanA mitranI kRpAthI ja maLe che. tethI maraNu jevA A jIvane upakAra karanAra koi mitra nathI. maraNa na Ave te ahI manuSyabhavamAM jIrNa thayelA dehamAM aneka prakAranAM du:kha bhogavatAM keTalA badhA kALa rahevuM paData ? ArtadhyAna, raudradhyAna karIne tiryaMca ke naraka gatimAM jAta! tethI have maraNanA bhayathI deha, kuTuMba, parigraha uparanI mamatAthI ciMtAmaNi ke kalpavRkSa samAna samAdhimaraNa bagADIne, bhaya sahita, mamatA sahita maraNa karIne durgatimAM bhaTakyA karavuM yAgya nathI. 15 AgarbhAt duHkhasaMtaptaH prakSipto dehapaMjare / nAtmA vimucyate'nyena mRtyubhUmipati vinA // 5 // garbhamAM Avyo tyArathI A mAzuM AtmA karmarUpI zatruvaDe deharUpI piMjarAmAM kendrInI mAphaka purAyelA kSudhA, tRSA, Adhi, vyAdhi Adi pIDAothI saMtApa pAmI duHkhI du:khI thaI rahyo che. tene A duHkhada sthitimAMthI mRtyurUpa rAjA vinA bIjo kANu cheoDAvavA samartha che ? A kRtaghra dehuM mArA sAcA AtmasvarUpane bhulAvI, paramAM ahaMtA mamatA karAvI, anaMta saMsAra paribhramaNanAM duHkhanuM kAraNa bane che. tethI have mArA svarUpanA jJAna sahita,
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA deha uparanI mamatAne saMpUrNa tyAga karI, sAvadhAnIpUrvaka je samAdhimaraNarUpa rAjAnuM zaraNa grahaNa karuM te pharIthI mAre AtmA deha ghAraNa kare nahIM. temaja bhAvi duHkha paraMparAne sadAne mATe aMta Ave ane anaMta avinAzI zAzvata sukhamaya nija zuddha sahajAnmasvarUparUpa siddhapadanI prApti thAya. zrImad pUjyapAda svAmI samAdhizatakamAM prabodhe che ke gaura: sthUla: kRzo vAhaM ityaMgenAvizeSayan / AtmAnaM dhArayen nityaM kevalajJaptivigraham / muktirekAntikI tasya citte yasyAcalA dhRtiH / tasya naikAntikI muktiryasya nAstyacalA dhRtiH / / huM gere chuM, jADo chuM, pAtaLuM chuM vagere zarIranAM vizeSaNathI AtmAne terUpa na mAnatAM AtmAne te nitya avinAzI zAzvata kevaLajJAnarUpa zarIravALe jANa, mAnava, ane tathArUpa zraddhAnI aDolapaNe, acaLapaNe pakaDa karI levI. jenA cittamAM evI pakaDa acaLapaNe dRDha thaI che tene mekSa avazya thAya che. paraMtu e pakaDa jenA hRdayamAM acaLa nathI tene mokSa paNa avazya nathI ja. gajasukumAra Adi mahApuruSee maraNAMta upasargamAM A ja pakaDa Dha pakaDI rAkhI, ane AtmamagnatAmAM lIna thaI gayA. dehabhAna bhUlI jaI kevaLa AtmabhAvamAM ja nimagna rahyA te alpakALamAM uttama samAdhine sAthI sarva karmamukta thaI siddhisukhamAM virAjamAna thayA. skaMthakamuninA pAMcaso ziSyane ghANImAM pIlyA chatAM dehabhAva tajI AtmabhAvamAM magna rahyA te kevaLajJAna pAmI mekSe gayA ane skaMthakamuni pite AtmabhAvanI pakaDa mUkI parabhAvamAM gayA tethI mele na gayA. mATe dehAdhyAsa e ja saMsAranuM kAraNa che.
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA " chUTe dehAdhyAsa te, nahi kartA nuM karma; nahi bhokatA nuM tehane, e ja dharmane marma, e ja dharmathI mokSa che, tuM cho mokSasvarUpa; anaMta darzana, jJAna tuM, avyAbAdha svarUpa, zuddha buddha caitanyaghana, svayaMpoti sukhadhAma; bIju kahIe keTaluM? kara vicAra to pAma." -zrI AtmasiddhizAstra sarvaduHkhapradaM piNDaM dUrIkRtyAtmadarzibhiH / mRtyumitraprasAdena prApyante sukhasaMpadaH // 6 // AtmadarzI, AtmajJAnI mahApuruSa A mRtyu nAmanA mitranA prasAdathI sarva duHkhane devAvALo e je A dehapiMDa tene tajI daIne, dehabhAvane sarvathA tyAga karIne, AtmabhAvanAnA satata abhyAsathI Atmamagna thaI, parama vItarAgatAthI vibhUSita thaI, anaMta avinAzI Atmika AnaMdathI bharapUra sukhasaMpattinuM zAzvatadhAma evuM nija sahajatmasvarUparU5 siddhapada pAmI anaMta anaMta samAdhi sukhamAM anaMta kALa mATe virAjita thAya che. mRtyukalpadrume 'prApte yenAtmArtho na sAdhitaH / nimagno janmajambAle sa pazcAt kiM kariSyati // 7 // mRtyarUpI ka9pavRkSane pAmIne paNa je tethI AtmArtha sAthe nahIM, samAdhinI prApti karI lIdhI nahIM, ane AtmAne jJAnadazA pragaTAvI sahajAtmapade virAjita karyo nahIM, te pachI jIva saMsArarU5 UMDA kAdavamAM kheMcI jaze tyAM tyAre adhogatiomAM AtmAnA uddhAra mATe zuM karI zakaze? A manuSya bhavamAM maraNa samaye samAdhimaraNa mATe puruSArtha jAgRta hoya te maraNa sAkSAt kalpavRkSa samAna
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA upakArI thAya che, ane je vAMche te prApta karAve che. jo jJAna sahita potAnA jJAyaka svabhAvane grahaNa karIne ArAdhanA sahita maraNa karazeA teA svarganuM mahaddhikapaNuM, indrapaNuM ke aDumindrapaNuM prApta karI, tyAMthI cyavI manuSyadeha pAmI tyAM paNa sarvottama evuM tIrthaMkarapaNuM, cakravartIpaNuM Adi pAmI saMyama ArAthI nirvANu pAmazeA. ane jo A avasare samatA samAdhi vItarAgatA, ke AtmabhAvanecUkyA ane paramAM mamatA, dehAdhyAsa rAkhI maraNa thayuM teA pachI adhAgatinAM anaMta paribhramaNamAM AtmAne paramAtmapadanI prAptinA avasara pharI kyAMthI pAmaze ? mATe atyAre cetI jaI pramAda tajI, samAdhimaraNu sAdhavAmAM jAgRta thaI javA caiAgya che. paNu pramAdathI gAphela rahI dehabhAvathI anaMta Atmahita cUkavA ceAgya nathI. 18 jINaM dehAdikaM savaM nUtanaM jAyate yataH / sa mRtyu: ki na modAya satAM sAtotthitiryayA // 8 // je mRtyunA pratApathI jIrNa thaI gayela dehArdika sarva chUTI jaI navIna dehAdika prApta thAya che te mRtyune satpuruSo AnaMdanuM kAraNa kema na mAne ? evuM maraNu sAtAnA uddayanI samAna jJAnI puruSone tA harSane mATe ja thAya che. arthAt jJAnI puruSa mRtyune moTA sAtAnA udaya mAne che. sukhaM dukhaM sadA vetti dehasthazca svayaM vrajet / mRtyubhItistadA kasya jAyate paramArthataH // 9 // dehamAM sthita evA AtmA sukha tathA duHkhane sadA kALa jANe che, ane paralAka pratye paNa pAte ja gamana kare che. tA paramArthathI mRtyunA bhaya kAne hAya ?
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA ajJAnI bahirAtmA dehamAM sthiti karI deha te huM chuM, deha te mAre che," ema viparIta mAnyatA karI, huM sukhI, huM dukhI, huM tRSAtura, huM kSudhAtura, huM maraNa pAmuM chuM, mAre nAza thaze,' ema kalpanAmaya mAnyatA kare che. dehathI bhinna AtmAne jANanAra, mAnanAra, anubhava karanAra samyavRSTi jJAnI aMtarAtmA te samaje che ke je Upaje che te mare che. paMcabhUtane jaDa e A dehapiMDa Upaje che te nAza pAme che. jJAnasvarUpI huM caitanyamUrti AtmA kadI utpanna thatuM nathI tema kadI nAza paNa pAmanAra nathI. sudhA, tRSA, pitta, phAdika gajanita vedanA pudgalamAM che, AtmAmAM nathI. mane nathI; huM mAtra tene jJAtA, draSTA, jANanAra, jenAra chuM. jo ke zarIramAM huM ekakSetrAvagAhapaNe rahela chuM, chatAM mAre gharma ane zarIranA gharma kevaLa bhinna bhinna che. anaMta jJAna, darzana, sukha, zakti Adi mArA sahaja svAbhAvika dharma che. varNa, rasa, gaMdha, sparza, zabdAdi jaDanA, zarIranA dharma che. jJAyakapaNuM mAre svabhAva che. jyAre zarIra te jJAna rahita jaDa che. huM arUpI chuM, zarIra rUpI che. huM akhaMDa caitanyamUrti chuM, jyAre zarIra aneka paramANune bhege maLele eka piMDa che. huM ajara amara avinAzI zAzvata sata svarUpI padArtha chuM, jyAre zarIra vinAzI che. te have A zarIramAM je rega, sudhA, tRSAdi Upaje che tenA jJAtA draSTA rahevuM e mAre jJAyaka svabhAva che. paNa te paramAM mamatvabuddhi karavI e ajJAna che, meha che, mithyAtva che. eka ghara cheDI bIjA gharamAM praveza karavA samAna A deha chaDI
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA anya gati pratye gamana karavAmAM mArA svarUpane te keI paNa rIte nAza ke hAni saMbhavatI ja nathI. te have nizcaya karI dRDha karuM ke maraNane bhaya zA mATe hoya ? arthAta maraNane kiMcit bhaya kartavya nathI ja nathI. kahyuM che ke varSe nidhanuM zreyaH varagha mathAvaDA e pramANe huM je svadharma eTale mAre jJAtA draSTArUpa jJAyaka svabhAva mUkIne paNa dharma je dehanA gAdi gharmo temAM mamatApUrvaka maraNa karuM te avazya anaMta bhayarUpa saMsAra paribhramaNa prApta thAya. ane dehabhAvarUpa parameM tajI, AtmabhAvarUpa svadharmamAM sthira rahI dehatyAga karuM te avazya zreya eTale samAdhisukhathI prapUrNa siddhipadane pAmI kRtArtha thAuM. saMsArAsaktacittAnAM mRtyubhItyai bhavennRNAm / modAyate punaH so'pi jJAnavairAgyavAsinAm // 10 // je jIvenuM citta saMsAramAM Asakta che ane je pitAnA vAstavika zuddha sahaja Atmatatvane jANatA nathI tene mRtyu bhaya UpajAvI zake, paraMtu jeo potAnA cidAnaMdamaMdira evA sahaja svarUpanA bhAna sahita che te te saMsArathI vairAgyayukta, anAsakta, udAsIna hovAthI mRtyu temane AnaMda mATe thAya che. arthAt mahotsava svarUpa thAya che. saMsAranA sarva padArtha svapnavata , nAzavaMta, asAra tathA azaraNarUpa ane klezanAM kAraNarUpa samajAyA hovAthI jJAnavAna AtmAnuM citta temAMthI virakta, anAsakta, udAsIna varte che. ane anaMta sukhadhAma zAzvata evuM pitAnuM sahajAtmasvarUpa e ja eka parama sArarUpa, zaraNarUpa, saMpUrNa mAhA
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA bhyanuM ThekANuM evuM sarvottama bhAsavAthI, asat vastune tyAgatAM, AnaMdamaMdira evA "AtmA satu caitanyamaya sarvAbhAsa rahita' pitAnA svarUpamAM sthira thavAmAM mRtyu kAraNarUpa gaNI, satparuSe mRtyune samAdhi sukhanI prAptimAM upakArI jANa harSAyamAna thAya che. jJAnIoe mAneluM che ke A deha potAne nathI; te rahevAne paNa nathI. jyAre tyAre paNa tene viga thavAne che. e bhedavijJAnane laIne hamezA nagArAM vAgatAM hoya tevI rIte tenA kAne paDe che, ane ajJAnIne kAna baherA hoya che eTale te jANatA nathI. - jJAnI deha javAnuM che ema samajI tene viga thAya temAM kheda karatA nathI. paNa jevI rIte keInI vastu lIdhI heya ne tene pAchI ApavI paDe tema dehane ullAsathI pAchA saMpe che; arthAt dehamAM pariNamatA nathI. - deha ane AtmAne bheda pADo te bhedajJAna, jJAnIne te jAya che. te jApathI deha ane AtmA judA paDI zake che. te bhedavijJAna thavA mATe mahAtmAoe sakalazAstro racyAM che. jema tejAbathI senuM tathA kathIra judAM paDe che, tema jJAnInA bhedavijJAnanA jAparUpa tejAbathI svAbhAvika Atmadravya agurulaghu svabhAvavALuM heIne prayAgI dravyathI juduM paDI svadharmamAM Ave che. bIjA udayamAM AvelAM karmonuM AtmA game tema samAdhAna karI zake paNa vedanIya karmamAM tema thaI zake nahIM; ne te Atmapradeze vedavuM ja joIe, ne te vedatAM muzkelIne pUrNa anubhava thAya che. tyAM je bhedajJAna saMpUrNa pragaTa
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 samAdhi~sAdhanA thayuM na hoya teA AtmA dehAkAre pariName, eTale dehu potAnA mAnI laI vede che, ane tene laIne AtmAnI zAMtinA bhaMga thAya che. AvA prasaMge jemane bhedajJAna saMpUrNa thayuM che evA jJAnIone azAtA vaidyanI vedyatAM nirjarA thAya che, ne tyAM jJAnInI kasoTI thAya che, eTale khIjAM darzanavALA tyAM te pramANe TakI zakatA nathI, ne jJAnI evI rIte mAnIne TakI zake che. pudgala dravyanI darakAra rAkhavAmAM Ave te paNa te jyAre tyAre cAlyuM javAnuM che, ane je peAtAnuM nathI te potAnuM thavAnuM nathI; mATe lAcAra thaI dIna khanavuM zA kAmanuM ?"" --zrImad rAjacaMdra purAdhIzo yadA yAti sukRtasya bubhutsayA / tadAsau vAryate kena prapaJcaiH pAJcabhautikaiH // 11 // peAtAnAM karelAM satkarmIne bhAgavavA jyAre A AtmA palAka pratye gamana kare che tyAre pAMcabhUtanA A zarIrAdinA prapaMca vaDe ene koNa rokI zake tema che? AyuSya pUrNa thaye jIva paraleAkamAM jAya tyAre tene zarIrAdika koi rokI zake tema nathI. tethI ullAsapUrvaka ArAdhanAmAM tatpara thaI samAdhi maraNanI sAdhanAmAM ja jAgRta rahI Atmazreya zIghra karI levA cAgya che. mRtyukAle satAM dukhaM yadbhavet vyAdhisaMbhavam / dehamohavinAzAya manye zivasukhAya ca // 12 // satpuruSane maraNa kALe je je rAga, pIDA, du:khAdi utpanna thAya che te sarva zarIra uparanA mAhu, mamatA nAza
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 23 karavAne ane anaMta zAMti ane samAdhithI bharapUra mokSasukhanI prApti mATe ja thAya che. - maraNakALe zarIramAM vyAdhi, pIDA, vedanA jema jema vadhatI jaNAya che tema tema A zarIrathI pitAne caitanya svarUpa AtmA kevaLa bhinna che e aDela nizcaya hovAthI, Atmatatvadaza jJAnI puruSe, "A zarIra atyAre duHkhanuM kAraNa banI pratyakSa mahAna zatru banI beThuM che ema jANatAM chatAM temAM mArApaNuM ke prema, prIti, meha karuM te mArA je bIjo mUrkha keNa hoya ? ema vicArI, temAMthI mamatAne, mehane saMpUrNa nAza karI, tevA saMsArI sarva anya saMbaMdhe paNa evA ja avarUpa, duHkharUpa jANuM, sarva jIva pratye, sarva bhAva pratye akhaMDa ekarasa vItarAga dazA rAkhavAmAM jAgRta banI, anaMta sukhazAMtimaya sahajAnmasvarUparUpa mekSapadane ja sAdhavAmAM tatpara bane che ane prAnta parama zreyane sAthe che. jJAnino'mRtasaMgAya mRtyustApakaro'pi san / Amakumbhasya loke'smin bhavenpAkavidhiryathA // 13 // je mRtyu ajJAnIjanene tAparUpa, duHkharUpa thAya che, te ja mRtyu jJAnIone amRta eTale mekSanI prApti karAvanAra sukharUpa thAya che. jema kA ghaDe agnimAM pakavyA pachI amRtane eTale pANune dhAraNa karavA samartha thAya che tema mRtyurUpa agnine tApane je samatAthI sahana kare che te amRtarU5 mekSapadanI prApti karavA samartha bane che.
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA yatphalaM prApyate sadbhivatAyAsaviDaMbanAt / tatphalaM sukhasAdhyaM syAnmRtyukAle samAdhinA // 14 // dIrgha kALa paryata paMca mahAvratanuM pAlana tathA ghera tapazcaraNa Adi aneka zubha kiyAonI viDaMbanAthI je phaLa sapuruSa pAme che te ja phaLa eka mRtyu samaye samAdhizAMti rAkhavAthI sukha ane saheje prApta thAya che. paMca mahAvrata, ghora tapazcaraNa AdithI je IMdrAdika pada pamAya che te ja pada mRtyu samaye deha, kuTuMba, ghana, dhAma Adi sarva paramAMthI mamatA mUkI, bhayarahita thaI, vItarAgatApUrvaka samyagdarzana, jJAna, cAritra, tarUpa cAra ArAdhanAmAM tatpara rahI, kAyarapaNuM tajI, pitAnA jJAyaka svabhAvanuM kevaLa avalaMbana laI, nija zuddha sahajAnmasvarUpanA dhyAnamAM magnatA kare che, te saheje pAme che. evA samAdhimaraNathI devalekamAM uttama mahaddhika deva ke IndrAdika pada pAmI, tyAMthI cyavI, manuSya janma pAmI, cakravatI Adi uttama pade virAjita thaI, ratnatrayanI pUrNatA prApta karI nirvANa padane vare che. anArtayAH zAMtimAnmayo na tiryag nApi nArakaH / dharmadhyAnI puro maryo'nazanItvamarezvaraH // 15 // je jIvanAM maraNa samaye Arta eTale duHkharUpa pariNAma na heya ane zAMtimAna arthAt rAgadveSa rahita samabhAvarUpa zAMta citta hoya te jIva tiryaMca ke naraka gatimAM deha dhAraNa na ja kare. paraMtu je jIva dharmadhyAnapUrvaka anazanavrata sahita maraNa kare te svargalekamAM Indra ke mahaddhika deva thAya. paNa kanika paryAya ghAraNa na kare e niyama che.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA tethI he Arya ! maraNane samaya najIka jANuM Arta raudra dhyAna ke je kumaraNa ane durgatinAM kAraNa che tene tajI daIne dharmadhyAna sahita, dhairya dhAraNa karI, zAMtabhAve dehatyAga karI samAdhimaraNane sAdhavAnA A amUlya avasarane hArI na jAo. sAvadhAna thaI sadgati ane parama zreyane sAthI levA tatpara thAo. taptasya tapasazcApi pAlitasya vratasya ca / paThitasya zrutasyApi phalaM mRtyuH samAdhinA // 16 / / tapanA saMtApa sahana karavAnuM, vratanuM pAlana karavAnuM ane zrutanuM paThana karavAnuM phaLa te samAdhi eTale pitAnA AtmAnI sAvadhAnI pUrvaka dehatyAga kare te che. he Atman , dIrdhakALa sudhI Indriya sukhanI vAMchA tajI, anazanAdi tapa, dehanI mamatA tajI samAdhimaraNane mATe karyo che, paMca mahAvrata dhAraNa karyA che, ane aneka kaSTo veThIne tenuM pAlana karyuM che, te paNa dehAdika parigrahamAMthI mamatvane tyAga karI, zatru mitrAdimAM rAgadveSa choDI, upasargamAM ghIrapaNuM ghAraNa karI, potAnA eka jJAyaka svabhAvanuM ja avalaMbana laI samAdhimaraNa thAya te arthe ja karela che. temaja zAstrAbhyAsa, satsaMga, sadhanuM sevana paNa aMtakALe samAdhinI prApti mATe ja karyo che. have je maraNa samaye mamatA, bhaya, rAgadveSa, kAyaratA ane dInatA nahIM tajuM te e sarva tapa karavAnuM, vrata pALavAnuM ane zAstra abhyAsAdinuM nirarthakapaNuM, niSphaLapaNuM ja thaze, mATe e sarva sArthaka karavA, samAdhimAM, svarUpanI sAvadhAnImAM ja tatpara thA, jAgRta thA!
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA atipariciteSvavajJA nave bhavetprItiriti hi janavAdaH / ciratarazarIranAze navataralAbhe ca kiM bhIruH // 17 // lekamAM e prasiddha kathana che ke jene atizaya pari. caya thAya temAM kALe karI abhAva, anAdara, aprIti uyajJa thAya, ane navIna vastunA saMgamAM prIti Upaje, te he Atmana ! A zarIrane lAMbA kALa sudhI tane paricaya thaye che, chatAM have temAM tane aprIti, anAdara, aruci kema thatI nathI? ane navIna paryAyanA lAbhamAM bhaya kema kare che? temAM bhaya kartavya nathI ja. ghaNAM varSonA paricayavALuM A zarIra have jIrNa thaI duHkha ApI rahyuM che, tema ja vaheluM beDuM te tajI devAnuM ja che. te tane te tajatAM phikara zI che? tethI adhika uttama ujajvaLa divya deha prApta karavAne avasara Avyo che. te saheje viNasI janAra A kAyA uparanI mAyA tajI daI nirmamatva bhAve, asaMgabhAve, samAdhimaraNa sAdhI levAmAM pramAda kartavya nathI. svargAdetya pavitranirmalakule saMsmaryamAnA janadatvA bhaktividhAyinAM bahuvidhaM vAJchAnurUpaM dhanam / bhuktvA bhogamahanizaM parakRtaM sthitvA kSaNaM maNDale pAtrAvezavisarjanamiva mRti santo labhante svataH // 18 // Ama samAdhi bhAvanArUpa amRtanuM pAna karI je ujajavaLa AtmA bhaya rahita banI, vedanIne samatA bhAve vedavAmAM zUravIra thaI, utsAhapUrvaka cAra ArAdhanAne ArAghI, samAdhimaraNane sAdhe che te bhAgyavaMta svargaleka sivAya anya
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA gatimAM jatA nathI. svargamAM paNa te mahartika deva thAya che e nizcaye niyama che. svargamAM mahAna sukha saMpattine jogavI pAchA manuSya lekamAM pavitra nirmaLa kuLamAM aneka lekenA cittane AnaMdarUpa janma dhAraNa karI potAnA svajana mitra sevaka Adi parivArane nAnA prakAranA vAMchAnusAra dhana bhegAdirUpa phaLa ApIne, puNya vaDe upArjana karelA bhegene aharniza bhegavIne AyuSyapramANe alpakALa bhUmaMDaLamAM saMyamAdi sahita vItarAga bhAve vicarIne, jema nRtyazALAmAM nRtya karavAvALo puruSa lekemAM AnaMda upajAvIne jatuM rahe tema te satparuSe samasta lekamAM AnaMda upajAvI svayameva dehane tyAga karI, zuddha buddha caitanyaghana svayaMti sukhadhAma evA asaMga zuddha sahajAnmasvarUparUpa siddhisukhe virAjamAna thAya che, arthAt anaMta avyAbAdha zAzvata mekSa sukhamaya nija sahajAnmasvarUpamAM sadAne mATe nivAsa pAmI parama kRtArtha thAya che.. zvarama sukhasvarUpa paramatkRSTa zAMta zuddha caitanyasvarUpa samAdhine sarva kALane mATe pAmyA te bhagavaMtane namaskAra. te padamAM niraMtara lakSarUpa pravAha che jene te puruSane namaskAra." -zrImad rAjacaMdra
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-zikSA (833) 1 akalezita samAdhi sarva dravyathI, sarva kSetrathI, sarva kALathI ane sarva bhAvathI je sarva prakAre apratibaMdha thaI nijasvarUpamAM sthita thayA te parama puruSane namaskAra. jene kaMI priya nathI, jene kaMI apriya nathI, jene keI zatru nathI, jene keI mitra nathI, jene mAna-apamAna, lAbhaalAbha, harSa-zoka, janma-mRtyu Adi kaMdrane abhAva thaI je zuddha caitanyasvarUpane viSe sthiti pAmyA che, pAme che ane pAmaze temanuM ati utkRSTa parAkrama sAnaMdAzcarya upajAve che. deha pratye je vastrane saMbaMdha che, te AtmA pratye jeNe dehane saMbaMdha yathAtathya dIThe che, myAna pratye taravArane je saMbaMdha che te deha pratye jeNe AtmAne saMbaMdha dITha che, abaddha spaSTa AtmA jeNe anubhavyo che, te mahata puruSane jIvana ane maraNa ane samAna che. je aciMtya dravyanI zuddhacitisvarUpa kAMti parama pragaTa ghaI aciMtya kare che, te aciMtya dravya sahaja svAbhAvika nijasvarUpa che e nizcaya je paramakRpALu satparuSe prakA tene apAra upakAra che. caMdra bhUmine prakAze che, tenA kiraNanI kAMtinA prabhAvathI samasta bhUmi dhUta thaI jAya che, paNa kaMI caMdra bhUmirUpa
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 29 samAdhi-sAdhanA koI kALe tema thatuM nathI, ema samasta vizvane prakAzaka e A AtmA te kyAre paNa vizvarUpa thatuM nathI, sadAsarvadA caitanyasvarUpa ja rahe che. vizvamAM jIva abhedatA mAne che e ja bhrAMti che. jema AkAzamAM vizvane praveza nathI. sarva bhAvanI vAsanAthI AkAza rahita ja che, tema samyagRSTi puruSoe pratyakSa sarva dravyathI bhinna, sarva anya paryAyathI rahita ja AtmA dIThe che. jenI utti keI paNa anya dravyathI thatI nathI tevA AtmAne nAza paNa kyAMthI hoya ? ajJAnathI ane svasvarUpa pratyenA pramAdathI AtmAne mAtra mRtyunI bhrAMti che. te ja bhrAMti nivRtta karI zuddha caitanya nija anubhava pramANusvarUpamAM parama jAgRta thaI jJAnI sadAya nirbhaya che. e ja svarUpanA lakSathI sarva jIva pratye sAmyabhAva utpanna thAya che. sarva para dravyathI vRtti vyAvRtta karI AtmA akleza samAdhine pAme che paramasukhasvarUpa, paramatkRSTa zAMta, zuddha caitanya svarUpa samAdhine sarva kALane mATe pAmyA te bhagavaMtane namaskAra, te padamAM niraMtara lakSarUpa pravAha che jene te puruSane namaskAra. | sarvathI sarva prakAre huM bhinna chuM, eka kevaLa zuddha caitanyasvarUpa, paramatkRSTa, aciMtya sukhasvarUpa mAtra ekAMta zuddha anubhavarUpa huM chuM, tyAM vikSepa ze ? vikalpa che? bhaya ze? kheda che? bIjI avasthA zI? huM mAtra nirvikalapa
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 samAdhi-sAdhanA zuddha zuddha, prakRNa zuddha paramazAMta caitanya chuM. huM mAtra nirvikalpa chuM. huM nijasvarUpamaya upaga karuM chuM. tanmaya thAuM chuM. zAMtiH zAMtiH zAMtiH (592) 2 kSaNabhaMgura deha je deha pUra yuvAvasthAmAM ane saMpUrNa AregyatAmAM dekhAtAM chatAM paNa kSaNabhaMgura che te dehamAM prIti karIne zuM karIe? jagatanA sarva padArtha karatAM je pratye sarvotkRSTa prIti che, e A deha te paNa duHkhane hetu che, te bIjA padArthamAM sukhanA hetunI zuM kalpanA karavI ? je puruSoe vastra jema zarIrathI juduM che, ema AtmAthI zarIra juduM che ema dIThuM che, te puruSe dhanya che. bIjAnI vastu pitAthI grahaNa thaI hoya, te jyAre ema jaNAya ke bIjAnI che, tyAre te ApI devAnuM ja kArya mahAtmA puruSe kare che. duSama kALa che emAM saMzaya nathI. tathArUpa paramajJAnI AsapuruSane prAye viraha che. virala jIve samyagRSTipaNuM pAme evI kALa sthiti thaI gaI che, jyAM sahajasiddha AtmacAritradazA varte che evuM kevaLajJAna pAmavuM kaThaNa che, emAM saMzaya nathI. pravRtti virAma pAmatI nathI; viraktapaNuM ghaNuM varte che. vanane viSe athavA ekAMtane viSe sahajasvarUpane
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 31 anubhava e AtmA nirviSaya kevaLa pravarte ema karavAmAM sarva IcchA rekANI che. (460) 3 vyAdhinA udayamAM zArIrika vedanAne dehane dharma jANuM ane bAMdhelA evAM karmonuM phaLa jANuM sabhyaprakAre ahiyAsavA gya che. ghaNI vAra zArIrika vedanAnuM baLa vizeSa vartatuM hoya che, tyAre upara je kahyo che te samyaphaprakAra rUDA jIne paNa sthira rahe kaThaNa thAya che, tathApi hadayane viSe vAraMvAra te vAtane vicAra karatAM ane AtmAne nitya, adya, abhedya, jarA, maraNadi dharmathI rahita bhAvatAM, vicAratAM, keTalIka rIte te sabhyaprakArane nizcaya Ave che. meTA puruSoe ahiyAselA evA upasarga, tathA pariSahanA prasaMgenI jIvamAM smRti karI, te viSe temane rahele akhaMDa nizcaya te pharI pharI hRdayamAM sthira karavA yaMgya jANavAthI jIvane te samyaphapariNAma phaLIbhUta thAya che, ane vedanA, vedanAnA kSayakALe nivRtta thaye pharI te vedanA ke karmanuM kAraNe thatI nathI. vyAdhirahita zarIra hoya tevA samayamAM jIve che tenAthI pitAnuM judApaNuM jANuM, tenuM anityAdi svarUpa jANI, te pratyethI meha-mamatvAdi tyAgyAM hoya, te te meTuM zreya che, tathApi tema na banyuM hoya te kaMI paNa vyAdhi utpanna thaye tevI bhAvanA bhAvatAM jIvane nizcaLa evuM ghaNuM karI karmabaMdhana thatuM nathI ane mahAvyAdhinA utpattikALe te dehanuM mamatva jIve jarUra tyAgI jJAnI puruSanA mArganI vicAraNAe vartavuM, e rUDa upAya che. je ke dehanuM tevuM mamatva
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 samAdhi-sAdhanA tyAgavuM ke ochuM karavuM e mahA duSkara vAta che, tathApi jene tema karavA nizcaya che, te vahele moDe phaLIbhUta thAya che. jyAM sudhI dehAdikathI karI jIvane AtmakalyANanuM sAdhana karavuM rahyuM che, tyAM sudhI te dehane viSe apariNAmika evI mamatA bhajavI gya che, eTale ke A dehanA keI upacAra karavA paDe te te upacAra dehanA mamatvArthe karavAnI IcchAe nahIM, paNa te dehe karI jJAnI puruSanA mArganuM ArAdhana thaI zake che, e kaI prakAre temAM rahele lAbha, te lAbhane artha, ane tevI ja buddhie te dehanI vyAdhine upacAre pravartavAmAM bAdha nathI. je kaMI te mamatA che, te apariNAmika mamatA che, eTale pariNAme samatA svarUpa che, paNa te dehanI priyatArtha, sAMsArika sAdhanamAM pradhAna bhegane e hetu che, te tyAga paDe che, evA ArtadhyAne kaI prakAre paNa te dehamAM buddhi na karavI evI jJAnIpuruSanA mArganI zikSA jANa AtmakalyANane tevA prasaMge lakSa rAkha yogya che. sarva prakAre jJAnInA zaraNamAM buddhi rAkhI, nirbhayapaNane, niHkhedapaNane bhajavAnI zikSA zrI tIrthaMkara jevAe kahI che, ane ame paNa ema ja kahIe chIe. kaI paNa kAraNe A saMsAramAM klezita thavA yogya nathI. avicAra ane ajJAna e sarva klezanuM, mehanuM, ane mAThI gatinuM kAraNa che. saddavicAra ane AtmajJAna te AtmagatinuM kAraNa che. tene prathama sAkSAt upAya jJAnI puruSanI AjJAne vicAravI e ja jaNAya che.
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 samAdhi-sAdhanA (843) 4 nizcaya ane Azraya zrImad vitarAga bhagavatee nizcitArtha kare e aciMtya ciMtAmaNisvarUpa, parama hitakArI, parama adbhuta, sarva duHkhane nisaMzaya AtyaMtika kSaya karanAra, parama amRtasvarUpa e sarvotkRSTa zAzvata gharma jayavaMta varte, trikALa jyavaMta varte. te zrImata anaMta catuSTayasthita bhagavato ane te jayavaMta dharmane Azraya sadaiva kartavya che. jene bIjuM kaMI sAmarthya nathI evA abudha ane azakta manuSya paNa te AzrayanA baLathI parama sukhahetu evAM abhuta phaLane pAmyA che, pAme che ane pAmaze. mATe nizcaya ane Azraya ja kartavya che, adhIrajathI kheda kartavya nathI. cittamAM dehAdi bhayane vikSepa paNa kara egya nathI. dehAdi saMbaMdhI je puruSa harSaviSAda karatA nathI te puruSe pUrNa dvAdazAMgane saMkSepamAM samajyA che, ema samaje. e ja vRSTi kartavya che. pAmyuM nathI, dharma kema pAmIza? e Adi kheda nahIM karatAM vItarAga puruSone dharma je dehAdi saMbaMdhIthI harSaviSAdavRtti dUra karI AtmA asaMga-zuddhacaitanya svarUpa che, evI vRttine nizcaya ane Azraya grahaNa karI te ja vRttinuM baLa rAkhavuM, ane maMda vRtti thAya tyAM vItarAga puruSanI dazAnuM smaraNa karavuM. te addabhuta caritra para dRSTi prerIne vRttine apramatta karavI, e sugama ane sarvotkRSTa upakArakAraka tathA kalyANasvarUpa che. nirvikalpa.
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 samAdhi-sAdhanA (4ra 5) 5. harSa-viSAda tyAga jJAnInA mArgane vicAra karatAM jaNAya che ke kaI paNa prakAre mUchapAtra A deha nathI, tene duHkhe zecavA yogya A AtmA nathI. AtmAne Atma-ajJAne zocavuM e sivAya bIje zoca tene ghaTatuM nathI. pragaTa evA yamane, samIpa dekhatAM chatAM jene dehane viSe mUcha nathI vartatI te puruSane namaskAra che. e ja vAta ciMtavI rAkhavI amane tamane pratyekane ghaTe che. deha te AtmA nathI, AtmA te deha nathI. ghaDAne jenAra jema ghaDAdithI bhinna che, tema dehane jonAra, jANanAra e AtmA te dehathI bhinna che, arthAt deha nathI. vicAra karatAM e vAta pragaTa anubhavasiddha thAya che, te pachI e bhinna dehanAM tene svAbhAvika kSaya-vRddhi-rUpAdi pariNAma joI harSa-zekavAna thavuM kaI rIte ghaTatuM nathI, ane amane tamane te nirdhAra kare, rAkha ghaTe che ane e jJAnInA mArgane mukhya dhvani che. (927) 6. vedanAvijaya yathArtha joIe te zarIra e ja vedanAnI mUrti che. samaye samaye jIva te dvArAe vedanA ja vede che. kvacita zAtA ane prAye azAtA ja vede che. mAnasika azAtAnuM mukhyapaNuM chatAM te sUkSama sabhyazruSTivAnane jaNAya che. zArIrika azAtAnuM mukhyapaNuM sthULa dRSTivAnane paNa jaNAya che. je vedanA pUrve sudRDha baMdhathI jIve baMdhana karI che, te vedanA udaya saMprApta thatAM Indra, candra, nAgendra ke jinendra
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 35 paNa rekavAne samartha nathI. tene udaya jIve veda ja joIe. ajJAnavRSTi jIva khedathI vede te paNa kaMI te vedanA ghaTatI nathI ke jatI rahetI nathI. satyavRSTivAna jI zAMta bhAve vede te tethI te vedanA vadhI jatI nathI paNa navIna baMdhane hetu thatI nathI. pUrvanI baLavAna nirjarA thAya che. AtmAthIne e ja kartavya che. "zarIra nathI, paNa tethI bhinna e jJAyaka AtmA chuM, tema nitya zAzvata chuM. A vedanA mAtra pUrvakarmanI che, paNa mAruM svarUpa nAza karavAne te samartha nathI mATe mAre kheda kartavya ja nathI. ema AtmArthInuM anuprekSaNa heya che. (692). 7. janma-sArthakatA | durlabha evo manuSyadeha paNa pUrve anaMtavAra prApta thayA chatAM kaMI paNa saphaLa5NuM thayuM nahIM; paNa A manuSyadehane kRtArthatA che ke je manuSyadehe A jIve jJAnI puruSane oLakhyA, tathA te mahAbhAgyane Azraya karyo, je puruSanA Azraye aneka prakAranA mithyA-AgrahAdinI maMdatA thaI te puruSane Azraye A deha chUTe e ja sArthaka che. janmajarAmaraNadine nAza karavAvALuM AtmajJAna jemane viSe varte che, te puruSane Azraya ja jIvane janmajarAmaraNAdine nAza karI zake, kemake te yathAsaMbhava upAya che. saMga saMbaMdhe A deha pratye A jIvane je prArabdha haze te vyatIta thaye te dehane prasaMga nivRtta thaze. tene game tyAre viga nizcaye che. paNa AzrayapUrvaka deha chUTe e ja janma sArthaka che, ke je Azrayane pAmIne
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 samAdhi-sAdhanA jIva te bhave athavA bhAvi evA thoDA kALe paNa svasvarUpamAM sthiti kare. tame tathA zrI muni prasaMgepAra khuzAladAsa pratye javAnuM rAkhaze. brahmacarya aparigrahAdi yathAzakti dhAraNa karavAnI temane saMbhAvane dekhAya te munie tema karavAmAM pratibaMdha nathI. zrI sadgurue kahyo che evA nigraMtha mArgane sadAya Azraya rahe. huM dehAdi svarUpa nathI, ane deha strI putrAdi keI paNa mArAM nathI, zuddha caitanya svarUpa avinAzI e huM AtmA chuM. ema AtmabhAvanA karatAM rAgadveSane kSaya thAya. (913) 8. mahAtmAonI zikSA A patra saMprApta thayuM. atra samAdhi che. akasmAt zArIrika azAtAne udaya thaye che ane te zAMta svabhAvathI vedavAmAM Ave che ema jANavAmAM hatuM, ane tethI saMtoSa prApta thaye hate. samasta saMsArI jI karmavazAt zAtA-azAtAne udaya anubhavyA ja kare che. jemAM mukhyapaNe te azAtAne ja udaya anubhavAya che. kvacita athavA keIka dehasaMgamAM zAtAne udaya adhika anubhavate jaNAya che, paNa vastutAe tyAM paNa aMtaradAha baLyA ja karate hoya che. pUrNa jJAnI paNa je azAtAnuM varNana karI zakavA gya vacanaga dharAvatA nathI, tevI anaMta anaMta azAtA A jIve bhegavI che, ane je haju tenAM kAraNene nAza karavAmAM na Ave te bhegavavI paDe e sunizcita che. ema jANuM vicAravAna
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 37 uttama puruSe te aMtaradAharUpa zAtA ane bAhyAbhyatara saMklezaagnirUpe prajvalita evI azAtAne AtyaMtika viyegA karavAne mArga gaSavA tatpara thayA, ane te sanmArga gaveSI, pratIta karI, tene yathAyegyapaNe ArAdhI, avyAbAdha sukhasvarUpa evA AtmAnA sahaja zuddha svabhAvarUpa paramapadamAM lIna thayA. zAtA azAtAne udaya ke anubhava prApta thavAnAM mULa kAraNone neveSatA evA te mahat puruSane evI vilakSaNa sAnaMdAzcaryaka vRtti udbhavatI ke zAtA karatAM azAtAne udaya saMprApta thaye ane temAM paNa tIvrapaNe te udaya saMprApta thaye temanuM vIrya vizeSapaNe jAgrata thatuM, ullAsa pAmatuM, ane te samaya kalyANakArI adhikapaNe samajAte. keTalAka kAraNavizeSane vege vyavahAravRSTithI grahaNa karavA yegya auSadhAdi AtmamaryAdAmAM rahI grahaNa karatA paraMtu mukhyapaNe te parama upazamane ja sarvotkRSTa auSadharUpe upAsatA. upaga lakSaNe sanAtanampharita evA AtmAne dehathI, taijasa ane kArmaNa zarIrathI paNa bhinna avalokavAnI dRSTi sAdhya karI, te caitanyAtmaka svabhAva AtmA niraMtara vedaka svabhAvavALe hovAthI abaMdhadazAne saMprApta na thAya tyAM sudhI zAtA azAtArUpa anubhava vedyA vinA rahevAne nathI ema nizcaya karI, je zubhAzubha pariNAmadhArAnI pariNati vaDe te zAtA azAtAne saMbaMdha kare che te dhArA pratye udAsIna thaI, deDAdithI bhinna ane svarUpamaryAdAmAM rahelA te AtmAmAM je cala svabhAvarUpa pariNAmadhArA che tene AtyaMtika viyega karavAne sanmArga grahaNa karI, parama zuddha caitanyasvabhAvarUpa vAta e che ke AmAM rahela li
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 samAdhisAdhanA prakAzamaya te AtmA karmayagathI sakalaMka pariNAma darzAve che tethI uparAma thaI, jema upazamita thavAya, te upayogamAM ane te svarUpamAM sthira thavAya, acala thavAya, te ja lakSa, te ja bhAvanA, te ja ciMtavanA ane te ja sahaja pariNAmarUpa svabhAva karavA gya che. mahAtmAonI vAraMvAra e ja zikSA che. te sanmArgane gaveSatA, pratIta karavA IcchatA, tene saMprApta karavA IcchatA evA AtmAthI janane paramavItarAgasvarUpa deva, svarUpanaiSThika nispRha nigraMtharUpa guru, paramadayAmULa dharmavyavahAra ane paramazAMta rasa rahasyavAkayamaya sAstra, sanmArganI saMpUrNatA thatAM sudhI paramabhakti vaDe upAsavA gya che; je AtmAnA kalyANanAM parama kAraNo che. atra eka smaraNa saMprApta thayelI gAthA lakhI ahIM A patra saMkSepIe chIe. bhIsaNa narayagaIe tiriyagaIe kudevamaNuyagaIe / pattosi tivva dukhaM bhAvahi jiNabhAvaNA jIva // bhayaMkara narakagatimAM, tiryaMcagatimAM ane mAThI deva tathA manuSyagatimAM he jIva! tuM tIvra duHkhane pAmyo, mATe have te jinabhAvanA (jina bhagavAna je paramazAMta rase pariNamI svarUpastha thayA te paramazAMtasvarUpa ciMtavanA) bhAva-ciMtava (ke jethI tevAM anaMta duHkhane AtyaMtika viga thaI parama avyAbAdha sukhasaMpatti saMprApta thAya.) zAMtiH zAMtiH zAMtiH (728) 9 mamatva nivRtti zrI mANekacaMdane deha chUTavA saMbaMdhI khabara jANyA.
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA - 39 | sarva dehadhArI jI maraNa pAse zaraNarahita che. mAtra te dehanuM yathArtha svarUpa prathamathI jANI tenuM mamatva chedIne nijasthiratAne athavA jJAnInA mArganI yathArtha pratItine pAmyA che te ja jIva te maraNakALe zaraNasahita chatAM ghaNuM karIne pharI deha dhAraNa karatA nathI, athavA maraNakALe dehanA mamatvabhAvanuM a5tva hevAthI paNa nirbhaya varte che. deha chUTavAne kALa aniyata hevAthI vicAravAna puruSe apramAdapaNe prathamathI ja tenuM mamatva nivRtta karavAne aviruddha upAya sAthe che, ane e ja tamAre amAre saue lakSa rAkhavA gya che. prItibaMdhanathI kheda thavA gya che, tathApi emAM bIje kaI upAya nahIM hovAthI te khedane vairAgya svarUpamAM pariNamana kare e ja vicAravAnane kartavya che. (779) 10 asaMga dazA OM sarvajJa | sarva anyabhAvathI AtmA rahita che, kevaLa ema jene anubhava varte che te "mukta" che. bIjAM sarva dravyathI asaMgapaNuM, kSetrathI asaMgapaNuM, kALathI asaMgapaNuM ane bhAvathI asaMgapaNuM sarvathA jene varte che te "mukta che. aTaLa anubhavasvarUpa AtmA sarva dravyathI pratyakSa judo bhAsa tyAMthI muktadazA varte che. te puruSa mauna thAya che. te puruSa apratibaddha thAya che, te puruSa asaMga thAya che. te puruSa nirvikalpa thAya che ane te puruSa mukta thAya che.
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 samAdhi-sAdhanA jeNe traNe kALane viSe dehAdithI pitAne kaMI paNa saMbaMdha nahote evI asaMgadazA utpanna karI te bhagavAnarUpa sapuruSone namaskAra che. tithi Adine vikalpa choDI nija vicAramAM vartavuM e ja kartavya che. zuddha sahaja AtmasvarUpa (380) 11. samadazA jene kaI paNa pratye rAgadveSa rahyA nathI, te mahAtmAne vAraMvAra namaskAra. paramAgI evA zrI kaSabhadevAdi puruSe paNa je dehane rAkhI zakyA nathI, te dehamAM eka vizeSapaNuM rahyuM che te e ke, tene saMbaMdha varte tyAM sudhImAM jIve asaMgapaNuM, nirmohapaNuM karI laI abAdhya anubhavasvarUpa evuM nijasvarUpa jANuM, bIjA sarva bhAva pratyethI vyAvRtta (chUTA) thavuM, ke jethI pharI janma-maraNane phere na rahe. te deha cheDatI vakhate jeTalA aMze asaMgapaNuM, nirmohapaNuM, yathArtha samarasapaNuM rahe che teTaluM mokSapada najIka che ema parama jJAnI puruSane nizcaya che. kaMI paNa mana, vacana, kAyAnA vegathI aparAdha thaye hoya jANatAM athavA ajANatAM te sarva vinayapUrvaka khamAvuM chuM, ghaNA namrabhAvathI khamAvuM chuM. A dehe karavA yogya kArya te eka ja che ke keI pratye rAga athavA keI pratye kiMcitmAtra dveSa na rahe. sarvatra samadazA varte. e ja kalyANane mukhya nizcaya che.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 41 samAdhi-sAdhanA (781) 12. vItarAga dazA - sarva jIva pratye, sarvabhAva pratye akhaMDa ekarasa vItarAgadazA rAkhavI e ja sarva jJAnanuM phaLa che. AtmA zuddhacaitanya, janmajarAmaraNarahita asaMga svarUpa che, emAM sarva jJAna samAya che, tenI pratItimAM sarva samyakdarzana samAya che; AtmAne asaMgasvarUpe svabhAvadazA rahe te samyaphacAritra, utkRSTa saMyama ane vItarAgadazA che. jenA saMpUrNapaNAnuM phaLa sarvaduHkhane kSaya che, e kevaLa nisaMdeha che; kevaLa niHsaMdeha che. e ja vinaMti. (735) 13. aviSama upayogane namaskAra viSama bhAvanAM nimitta baLavAnapaNe prApta thayA chatAM je jJAnI puruSa aviSama upage varyA che, varte che, ane bhaviSya kALe varte te sarvane vAraMvAra namaskAra. utkRSTamAM utkRSTa vrata, utkRSTamAM utkRSTa tapa, utkRSTamAM utkRSTa niyama, utkRSTamAM utkRSTa labdhi, utkRSTamAM utkRSTa aizvarya, e jemAM saheje samAya che evA nirapekSa aviSama upagane namaskAra. e ja, dhyAna. (866) 14, samAdhinuM rahasya dravyAnuga parama gaMbhIra ane sUkSma che, nigraMthapravacananuM rahasya che. zukla yAnanuM ananya kAraNa che. zukla dhyAnathI kevaLajJAna samutyanna thAya che. mahAbhAgya vaDe te dravyAnuyAganI prApti thAya che.
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 samAdhi-sAdhanA | darzanamehane anubhAga ghaTavAthI athavA nAza pAmavAthI, viSaya pratye udAsInatAthI ane mahapuruSanA caraNakamaLanI upAsanAnA baLathI dravyAnuga pariName che. jema jema saMyama vardhamAna thAya che, tema tema dravyAnuyega yathArtha pariName che. saMyamanI vRddhinuM kAraNa samyakadarzananuM nirmalatva che, tenuM kAraNa paNa dravyAnuga thAya che. sAmAnyapaNe dravyAnuyeganI gyatA pAmavI durlabha che. AtmArAmapariNAmI, paramavItarAga vRSTivaMta, paramaasaMga evA mahAtmApuruSe tenAM mukhya pAtra che. keI mahata puruSanA mananane arthe paMcAstikAyanuM saMkSipta svarUpa lakhyuM hatuM, te manana arthe A sAthe mekaryuM che. he Arya ! dravyAnuyeganuM phaLa sarva bhAvathI virAma pAmavArUpa saMyama che. te A puruSanAM vacana tArA aMtaHkaraNamAM tuM keI divasa zithila karIza nahIM. vadhAre zuM? samAdhinuM rahasya e ja che. sarva duHkhathI mukta thavAne ananya upAya e ja che. (856) 15. samAgamanI AvazyakatA jijJAsAbaLa, vicArabaLa, vairAgyabaLa, dhyAnabaLa ane jJAnabaLa vardhamAna thavAne arthe AtmAthI jIvane tathArUpa jJAnI puruSane samAgama vizeSa karI upAsavA gya che. temAM paNa vartamAnakALanA jIvene te baLanI dRDha chApa paDI javAne artha ghaNuM aMtarAye jovAmAM Ave che, jethI tathArUpa zuddha jijJAsuvRttie dIrghakALa paryata satsamAgama upAsavAnI AvazyakatA rahe che. satsamAgamanA abhAve vItarAgadhruta, parama
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 43 zAMtarasapratipAdaka vItarAgavacanI anuprekSA vAraMvAra kartavya che cittarya mATe te parama auSadha che. (817) 16. dulabhayoga AtmadazAne pAmI nirdaDhapaNe yathAprArabdha vicare che, evA mahAtmAone vega jIvane durlabha che. te pega banya jIvane te puruSanI oLakhANa paDatI nathI, ane tathArUpa oLakhANa paDyA vinA te mahAtmA pratye dRDhAzraya thatuM nathI. jyAM sudhI Azraya dRDha na thAya tyAM sudhI upadeza pariNAma pAmate nathI upadeza pariNamyA vinA samyagdarzanane yoga banatuM nathI. samyagdarzananI prApti vinA janmAdi duHkhanI AtyaMtika nivRtti banavA yaMgya nathI. tevA mahAtmA puruSone ga te durlabha che, temAM saMzaya nathI. paNa AtmArthI jIvone pega bano paNa kaThaNa che, te paNa kvacita te ga vartamAnamAM banavA gya che. satsamAgama ane sanzAstrane paricaya kartavya che. A (10) 17 jJAnInI daSTi je anitya che, je asAra che ane je azaraNarUpa che te A jIvane prItinuM kAraNa kema thAya che te vAta rAtridivasa vicAravA gya che. lekavRSTi ane jJAnInI dRSTine pazcima pUrva eTale taphAvata che. jJAnInI draSTi prathama nirAlaMbana che. ruci utpanna karatI nathI, jIvanI prakRtine maLatI AvatI nathI, tethI jIva te vRSTimAM rucivAna thatuM nathI, paNa je jIvoe pariSaha veThIne ceDA kALa sudhI te dRSTinuM ArAdhana karyuM che, te sarva duHkhanA kSayarUpa nirvANane pAmyA che, tenA upAyane pAmyA che.
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA jIvane pramAdamAM anAdithI rati che, paNa temAM rati karavA yogya kAMI dekhAtuM nathI. A (816) 18. aMtarmukha thavAno mArga kevaLa aMtarmukha thavAne puruSane mArga sarvaduHkha kSayane upAya che, paNa te keIka jIvane samajAya che. mahata puNyanA vegathI, vizuddha matithI, tIvra vairAgyathI ane sapuruSanA samAgamathI te upAya samajAvA gya che. te samajavAne avasara ekamAtra A manuSyadeha che te paNa aniyata kALanA bhayathI gRhIta che, tyAM pramAda thAya che, e kheda ane Azcarya che. . (832) 19. AtmAmAM ja rahe A dehathI bhinna svaparaprakAzaka parama tisvarUpa e A AtmA, temAM nimagna thAo. he Aryajane ! aMtarmukha thaI, sthira thaI, te AtmAmAM ja rahe te anaMta apAra AnaMda anubhavaze. sarva jagatanA ja kaMI ne kaMI meLavIne sukha prApta karavA Icche che moTo cakravartI rAjA te paNa vadhatA vaibhava, parigrahanA saMkalpamAM prayatnavAna che ane meLavavAmAM sukha mAne che; paNa ahe! jJAnIoe te tethI viparIta ja sukhane mArga nirNata karyo ke kiMcit mAtra paNa grahavuM e ja sukhane nAza che. viSayathI jenI Indriye Arta che, tene zItaLa evuM Atmasukha, Atmatatva kyAMthI pratItimAM Ave ?
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA - 45 parama gharmarUpa caMdra pratye rAhu je parigraha tethI have huM virAma pAmavAne ja IcchuM chuM. amAre parigrahane zuM kare che? kazuM prayojana nathI. sarvotkRSTa zuddhi tyAM sarvotkRSTa siddhi." he Aryajane ! A parama vAkayane AtmApaNe tame anubhava kare. (537) 20. sahaja mekSa mumukSuvane, eTale vicAravAna jIvane A saMsArane viSe ajJAna sivAya bIjo keI bhaya heya nahIM. eka ajJAnanI nivRtti IcchavI e rUpa je icchA te sivAya vicAravAna jIvane bIjI IcchA heya nahIM, ane pUrvakarmanA baLe te keI udaya hoya te paNa vicAravAnanA cittamAM saMsAra kArAgRha che, samasta leka duHkhe karI Arta che, bhayAkuLa che, rAgadveSanAM prApta phaLathI baLate che. e vicAra nizcayarUpa ja varte che, ane jJAnaprAptine kaMI aMtarAya che, mATe te kArAgRharUpa saMsAra mane bhayane hetu che, ane lekane prasaMga karavA yaMgya nathI, e ja eka bhaya vicAravAnane ghaTe che. mahAtmA zrI tIrthaMkare nigraMthane prAptapariSaha sahana karavAnI pharI pharI bhalAmaNa ApI che. te pariSahunuM svarUpa pratipAdana karatAM ajJAnapariSaha, ane darzanapariSaha evA be pariSaha pratipAdana karyA che, ke kaI udayaroganuM baLavAnapaNuM hoya ane satsaMga, sapuruSane vega thayA chatAM jIvane
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA ajJAnanAM kAraNeA TALavAmAM hiMmata na cAlI zakatI hAya, mujhavaNu AvI jatI hAya, tApaNu dhIraja rAkhavI; satsaMga satpuruSanA yoga vizeSa vizeSa karI ArAdhavA; te anukrame ajJAnanI nivRtti thaze, kemake nizcaya je upAya che ane jIvane nivRtta thavAnI buddhi che te pachI te ajJAna nirAdhAra thayuM chatuM zI rIte rahI zake ? eka mAtra pUrvakarmayoga sivAya tyAM kAI tene AdhAra nathI. te tA je jIvane satsaMga-satpuruSane yoga thayo che, ane pUrvakarmanivRtti pratye prayAjana che, tene krame karI TaLavA ja yAgya che, ema vicArI te ajJAnathI thatuM AkuLavyAkuLapaNuM te mumukSu jIve dhIrajathI sahana karavuM e pramANe paramArtha kahIne pariSaddha kahyo che. atra ame saMkSepamAM te eya pariSaddhanuM svarUpa lakhyuM che. A pariSaddhanuM svarUpa jANI satsaMga satpuruSanA yoge je ajJAnathI mujhavaNa thAya che te nivRtta thaze evA nizcaya rAkhI yathAudaya jANI dhIraja rAkhavAnuM bhagavAna tIrthaMkare kahyuM che, paNa te dhIraja evA arthamAM kahI nathI ke satsaMga-satpuruSanA yeAge pramAda hetue vilaMba karavA te dhIraja che, ane uDDaya che. te vAta paNa vicAravAna jIve smRtimAM rAkhavA yAgya che. 46 zrI tIrthaMkarAdie phrI phrI jIvAne upadeza kahyo che, paNa jIva dizAmUDha rahevA icche che tyAM upAya pravartI zake nahIM. phrI phrI ThokI ThokIne kahyuM che ke eka A jIva samaje tA sahaja meAkSa che, nahIM teA anaMta upAye paNa nathI. ane te samajavuM paNa kaMI vikaTa nathI. kemake jIvanuM saheja svarUpa che, te ja mAtra samajavuM che; ane te kaMI khIjAnA svarUpanI vAta nathI ke vakhate te gopave ke
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA na jaNAve, tethI samajavI na bane. potAthI pAte gusa rahevAnuM zI rIte manavA yogya che? paNa svamadazAmAM jema na banavA yogya evuM peAtAnuM mRtyu paNa jIva jue che, tema ajJAnadazArUpa svamarUpayoge A jIva peAtAne, potAnAM nahI evAM khIjAM dravyane viSe svapaNe mAne che, ane e ja mAnyatA te saMsAra che, te ja ajJAna che, narakADhigatine hetu te ja che, te ja janma che, maraNa che ane te ja deha che, dehanA vikAra che, te ja putra, te ja pitA, te ja zatru, te ja mitrAdi bhAvakalpanAnA hetu che, ane tenI nivRtti thaI tyAM sahaja mekSa che. ane e ja nivRttine arthe satsaMga satpuruSAdi sAdhana kahyAM che ane te sAdhana paNa jIva jo peAtAnA puruSArthane temAM geApavyA sivAya pravartAve tA ja siddha che. vadhAre zuM kahIe ? ATalA ja saMkSepa jIvamAM pariNAma pAme te te sarva vrata, yama, niyama, japa, yAtrA, bhakti, zAstrajJAna Adi karI chUTyo emAM kaMI saMzaya nathI. e ja vinaMtI. (901) 21. asaMgatAnA abhyAsa karA 47 jagata viSayanA vikSepamAM svarUpavibhrAnti vaDe vizrAti pAmatuM nathI. anaMta avyAbAdha sukhanA eka ananya upAya svarUpastha thavuM te ja che. e ja hitakArI upAya jJAnIe ITho che. bhagavAna jine dvAdazAMgI e ja arthe nirUpaNu karI che, ane e ja utkRSTatAthI te zAle che, jayavaMta che.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 samAdhi-sAdhanA jJAnInAM vAkayanA zravaNathI ullAsita thate evo jIva, cetana, jaDane bhinnasvarUpa yathArthapaNe pratIta kare che, anubhave che, anukrame svarUpastha thAya che. yathAsthita anubhava thavAthI svarUpastha thavA yogya che. darzanameha vyatIta thavAthI jJAnInA mArgamAM paramabhakti samutyanna thAya che, tattvapratIti samyapaNe usanna thAya che. tattvapratIti vaDe zuddha caitanya pratye vRttine pravAha vaLe che. zuddha caitanyanA anubhava arthe cAritrameha vyatIta karavA gya che. cAritrameha, caitanyanA-jJAnI puruSanA sanmArganA naiSThikapaNuthI pralaya thAya che. asaMgatAthI paramAvagADha anubhava thayA gya che. he Arya munivaree ja asaMga zuddha caitanyArthI asaMga vegane ahoniza IcchIe chIe. he munivare ! asaMgatAne abhyAsa kare. je mahAtmAo asaMga caitanyamAM lIna thayA, thAya che ane thaze tene namaskAra. jI zAMtiH ra. AbharamaNatA-bhAvanA mA ciTTaha mA jaMpaha mA citaha kiM vi jeNa hoI thiro / appA appammi rao iNameva paraM have jhANaM / -zrI dravyasaMgraha he vivekI ja ! kAyAnI kAMI paNa ceSTA na kare, vacanano kaMI paNa uccAra na kare, manathI kAMI paNa ciMtavana na kare, jethI traNe pega sthira thAya. AtmA AtmasvarUpane
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 49 viSe sthira thAya, ramaNatA kare, te ja nizcayathI parama utkRSTa dhyAna che. 23. AmadhyAna A namaH sarva vikalpano, tarkane tyAga karIne manano . vacanane ! kAyAne Indriyane jaya karIne AhArane nidrAne che nirvikalpapaNe aMtarmukhavRtti karI AtmadhyAna karavuM. mAtra anAbAdha anubhavasvarUpamAM lInatA thavA devI, bIjI citavanA na karavI. je je tarnAdi UThe, te nahIM laMbAvatAM upazamAvI devAM. 24. svAdhyAya-dhyAna he munio ! jyAM sudhI kevaLa samavasthAnarUpa sahaja sthiti svAbhAvika na thAya tyAM sudhI tame dhyAna ane svAdhyAyamAM lIna rahe. jIva kevaLa svAbhAvika sthitimAM sthita thAya tyAM kaMI karavuM rahyuM nathI... | sarva paradravyamAM eka samaya paNa upaga saMga na pAme evI dazAne jIva bhaje tyAre kevaLajJAna utpanna thAya.
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-upadeza (1) "upadezAmRtamAMthI deha chUTavA saMbaMdhI nirbhaya rahevuM kartavya che. AtmA ajara amara zAzvata che, jJAnadarzanamaya che, dehanA saMge hevA chatAM dehathI bhinna che. tene zAtA azAtA vedanIya hoya te paNa te kiMcit mAtra duHkhamaya nathI. AtmA che, te mAruM svarUpa che. te jJAnIe joyuM che. dehane laIne vedanIya che, te vedanIyane kALe kSaya thAya che, tyAM te vedanIyane kSaya thaye. nAza thaye mRtyu mahatsava che. karmane nAza te mRtyu mahotsava che. harakha zeka karavA jevuM nathI; draSTA rahI joyA kare. zraddhA mAnyatA che te ja. sadUguru, pratyakSa puruSa sahajAnmasvarUpa paramaguru-jJAnadarzanamaya zrImad rAjacaMdra te ja guru che jI. nirbhaya rahe, mRtyu che nahIM. kaI paNa prakAre cittamAM kheda harSa-zoka nahIM lAvatAM, kaI jAtane saMkalpa-vikalpa nahIM lAvatAM, manamAM harSa ullAsa lAvo. duHkhane jANyuM te javAnuM che tyAM zoka nahIM kare. myAnathI taravAra judI che tema dehathI AtmA ja che. dehane laIne vyAdhi-pIDA thAya che, te javAne AvI che. AtmA che te saddagurue yathAtathya jANe che. je temaNe jANe che, te mATe mAnya che, bhabhava tenI zraddhA ha! te atyArathI tene mAnya karI, zraddhA pratIti, ruci, sahita keI saMtasamAgamage jA te mATe mAnya che. have mAre keI Dara rAkhavAne nathI. udayakameM manAya che,
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA bhogavAya che te mAruM nathI, mAruM nathI. je meM mAruM mAnyuM che te sarva mAruM nathI, te sarve sadgurune arpaNu che. mAruM che te jJAna-darzana-cAritra te sadgurue jANyuM che. te AtmA yathAtathya, jevA che tevA jANyA che te mArA, bAkI mAruM che ja nahIM ! 51 atre samAdhi che; tame samAdhimAM raheA. sarva vastu saMkalpavikalpamAM Ave te mArI nathI. jeTaluM duHkha dekhAya che te AtmA jANe che. AtmAnuM sukha AtmAmAM che. kiMcita harSa-zAka karavA jevuM nathI. koI vAte khATa jAya tema nathI. kAMI aDacaNu nathI. sukha, sukha ane sukha che. pApa mAtranA nAza thavAnA che; tevA avasara che. rAga hAya tyAM vadhAre karma khape. badhI vAte sukha che. eya hAthamAM lADu che. mRtyu te che nahIM. samatA dhIraja rAkhI kSatriyapaNe vartavuM. jeTaluM AvavuM hAya teTaluM Ave; te badhAnA nAza thaze. ane AtmAnI jIta thazenakkI mAnajo. himmata hAraze nahIM. kSaNe kSaNe vRtti palaTAya che. AtmA maratA nathI. maraNa che ja nahIM. kalpanAthI, ahaMbhAva mamatvabhAvathI, bhrAMtithI bhUlyA che. te bhUlI sadgurunI AjJAe sAvadhAna thazeA. je jAya che te phrI bhAgavAtuM nathI. dehamAM jaNAtuM duHkha tethI kaMI hAni nathI. tethI AtmA niHzaMka bhinna draSTA-- sAkSI chejI. te sadgurue joyA che. te zraddha chuM, mAnuM chuM. bhavAbhava e mAnyatA hA ! sahajAtmasvarUpa zuddha caitanya svAmIne namaskAra hA ! sarvajJadeva, namaskAra hA ! paramaguru, namaskAra hA !
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA samaya samaya A jIva marI rahyo che, zubhAzubha pudgalane pharasyAM che. nAnI samabhAvamAM che. deha chUTavA viSe bhaya kartavya nathI, harSa-viSAda ghaTe nahIM; azubha zubhAdi mithyA mAThAM mananAM pariNAma te ja hAni ane te ja maraNa che. AtmA sarve zAtA azAtAnA draSTA che. para je je janmyA che te darekane kAI ne kAI nimitte maraNa tA avazya AvavAnuM ja che. mahAna atizayadhArI evA tIrthaMkaro paNa nAzavaMta dehane avinAzI karI zakyA nathI. tA AyuSya bhAgavAI rahetAM prApta thatA maraNane rokavA anya kAI samartha che ? vahele ke mATe ApaNe paNa e maraNanI kasoTImAM thaIne pasAra thavAnuM che ema vicArI samAdhimaraNanI taiyArIrUpa vicAra, kaSAyanI maMdatA ke kSaya, mAha ane dehAdhyAsanA tyAgAdi mATe nivRtti dravya, nivRtti kSetra, nivRttikALa ane nivRtti bhAvanuM sevana, satsaMga, satsamAgama, satpuruSa ane tenI vANInuM bahumAnapaNuM, vairAgya upazamAdinuM ArAdhana AjathI ApaNe karI levA yAgya che. jo ATalA bhava samyaktvarUpa dharmane ArAdhavAmAM gALavAmAM Ave te aneka bhavanuM sATuM vaLI rahevA ceAgya chejI. vaLI moTA puruSoe AyuSyanI chellI ghaDIne ja maraNu nathI kahyuM, paNa kSaNe kSaNe AyuSyanI dorI ghaTatI Aya che, te kSaNa kSaNu jo vibhAvamAM gai te te maraNa ja che. vibhAva pariNita jenI aTakI nathI tene jJAnI puruSoe hAlatAM cAlatAM maDadAM ja kahyAM che. jeTale kALa svabhAva dazAmAM jAya che tene jJAnIo jIvana kahe che. bAkInA kALa maravAmAM ja jIva gALe che. A hisAbe te ApaNe ApaNA jIvananI
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA ghAta cAlI rahI che tene ja kheda karavAne che. Ama vRSTi pheravIne jIva jue te laukika vastuo ke saMbaMdhIonA viyega karatAM anaMtagaNa kheda karavA egya te ApaNu AtmAnI adhama dazA che. AtmAnuM mULa svarUpa jJAnI puruSoe evuM varNavyuM che ke te kevaLajJAnasvarUpa, kevaLa darzana svarUpa, kSAyaka samyakatvasvarUpa, anaMta sukhasvarUpa, anaMta vIryasvarUpa che; eTalI badhI riddhine dhaNuM ApaNe AtmA chatAM be AMkha hoya te joI zake, citta ThekANe heya te jANI zake, pudgala padArtha maLe te sukha samajI zake, e hIna vIryavALe, parAdhIna, pugaLanuM ja bahumAnapaNuM karanAre kaMgAla jevo thaI rahyo che. te mULa svarUpathI keTale patita, keTalI adhama dazAmAM AvI paDyo che ! e vicArI te nija nirmaLa sahaja AtmadazAmAM prema prIti sthitivALo thAya tema have puruSArtha kartavya che. sahanazIlatA, ghIraja, kSamA, khamI khUMdavuM e guNa dhAraNa karavAthI sArI gati thAya che. vedanIyathI gabharAvuM mUMjhAvuM nahIM. je Ave che te javAne mATe Ave che ane ethI vizeSa Ave ema kahevAthI vadhAre AvanAra nathI ke e vedanI jatI rahe ema kahevAthI jatI rahe tema nathI. "nahi banavAnuM nahi bane, banavuM vyartha na thAya, kAM e auSadha na pIjiye, jethI ciMtA jAya." AthI anaMtagaNuM vedanA jIve naraka nigadamAM bheLavI che, te paNa tene nAza thayo nathI. taDakA pachI chAMyo ane chAMyA pachI taDake Ave che tema vedanA paNa rAkhI mUkavI hoya te paNa rahenAra nathI. je thAya te joyA karavuM. joyA vagara chUTake nathI.
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA AtmA kadI maratA nathI. janmatA nathI. gharaDo nathI, juvAna nathI, strI nathI, puruSa nathI, vANiyo nathI, brAhmaNa nathI. tema chatAM A ATha prakAranAM karmothI gherAyelA judA judA rUpe dekhAya che, paNa te kyAreya deharUpe thayA nathI, dehathI bhinna sadA sarvadA caitanyasvarUpa ja che. parama AnaMdasvarUpa che. AtmAnA sukhanuM varNana thaI zake tevuM nathI. evA aciMtya mahimAvALA AtmAne jJAnI puruSoe jANyo che, ane saMta puruSAe jaNAvyo che, te mAre mAnya che. mane duHkha thAya che, huM marI jAuM chuM ema huM kadI mAnanAra nathI. dehanA saMjoge deDhunA daMDa dekhavAnA haze te dekhuM chuM. paNa mAruM svarUpa jJAnIe joyuM che tevuM anaMta jJAnasvarUpa, anaMtadarzanasvarUpa, avyAbAdha sukhasvarUpa ane anaMta zaktisvarUpa che. temAM mAre AsthA, zraddhA, mAnyatA, pratIti, ruci che, te ja mane prApta thAo ! AtmAthI bhinna je je saMyAgA maLyA che te badhA mUkavAnA che. ane te sarva du:khadAyI che. zAtA ke azAtA banne vedanI karma che. kAI rIte icchavA yeAgya nathI. paNa je AvI paDe te samatAbhAve sahana karavA ceAgya che. jJAnI puruSo paNa samabhAve sahana karavAnA abhyAsathI sarve karmathI rahita thaI mAkSa pAmyA che. smaraNamaMtramAM cittane rokavuM. 54 zrI sadgurue kahyo che evA nigraMtha mArganA sadAya Azraya raheA. huM dehAdi svarUpa nathI ane deha strI putrAdi koI paNa mArAM nathI, zuddha caitanyasvarUpa avinAzI evo huM AtmA chuM. ema AtmabhAvanA karatAM rAgadveSanA kSaya thAya. juvAnI, nIrAgI avasthA ane sukha vaibhava bhAgava
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 55 vAnA prasaMge karatAM AvI vedanInA prasaMge jIvane kalyANanAM kAraNa hevAthI amRta samAna che, paNa vRSTi karI nathI tyAM sudhI bahAranI vastuomAM sukha lAge che ane te choDavAne vakhata Ave tyAre kaThaNa lAge che. paNa AtmAne samyajJAna, samyagdarzana, samyaphacAritra Adi guNe te avinAzI che, choDyA chUTe tema nathI. mAtra tenuM bhAna nathI. e kaI saMtane yoge sAMbhaLI, vicArI, samyapha prakAre mAnavAthI pariNAma badalAya che. ane jema che tema jIvanI yogyatAe samajAya che. e AtmabhAvanAthI Atmagati thAya che. anAdi kALathI jIva paryAya dRSTimAM ja phasAI rahyo che. tethI zarIra Adi paryAyamAM ahaMbhAva mamatvabhAva karI temAM harSazeka rAgadveSa karyA kare che. tethI janmamaraNa UbhAM thAya che. janmamaraNanA kAraNabhUta tevI paryAyavRSTi tajavA yogya che ema jJAnI puruSo pokArI pokArIne kahI gayA che chatAM jIva anAdinA adhyAsane laIne te vAta mAnya karatA nathI, gaLe utArato nathI. nahIM te sarva duHkhane nAza karanAra evuM je samyakatva te jIva alpa samayamAM prApta kare, samyakatva prApta karavAnuM prabaLa kAraNa sadgurukRpAthI dravyavRSTine abhyAsa karavA e che. jyAre paryAvRSTi dukhakAraka, janmamaraNanuM kAraNa ane aneka pApanuM mULa jaNAya ane sukhanuM sAdhana tathA satya vastu darzAvanAra parama hitakArI evI dravyavRSTinI samaja saddaguru dvArA prApta thAya tathA tevAM AtmapariNAma varyA kare tyAre AtmAnuM kalyANa saheje thAya ema che. bhArI pILA cIkaNo, kanaka aneka taraMga re, paryAya dRSTi na dIjIe, eka ja kanaka abhaMga re. dharma
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 samAdhi-sAdhanA darzana jJAna caraNa thakI alakha svarUpa aneka re, . nirvikalpa rasa pIjIe, zuddha niraMjana eka re. dharma dravyadraSTithI AtmA keIne pitA nathI, mAtA nathI, pati nathI, bhAI nathI, ekale Avyo che, eka javAne che. AtmA bALaka nathI, vRddha nathI, janmate nathI, marate nathI. nirdhana nathI, dhanavAna nathI, bhUkhe nathI, tarasyo nathI, duHkhI nathI, sukhI nathI, deva nathI, manuSya nathI, strI nathI, puruSa nathI. A mULa AtmAnuM svarUpa sarva paradravyathI bhinna asaMga svarUpa sadgurukRpAthI zraddhAmAM Ave, tenI mAnyatA thaI jAya te A bhava saphaLa thaI jAya. A zuddha svarUpanI bhAvane te ja uttama tapa che, japa che, bhakti che, dhyAna che, ane saMyama che. aMtaraMgamAM AvI zraddhA rAkhI paryAya dRSTithI mehu thAya che. te manamAMthI teDI nAkhIne mAruM kaMI nathI ema mAnavuM. huM marI gaya heta to jema A mAruM na mAnata tema ja jIvatAM chatAM mArApaNuM manamAMthI kADhI nAkhI yathAprArabdha je vyavahAra karavo paDe te upara uparathI nirmohIpaNe karavA yogya cheja. samatA bhAvamAM vartavAne puruSArtha kartavya chejI. A vAta lakSamAM rAkhI prasaMge prasaMge, kArya karyuM, jAgRtipUrvaka AtmAnI bhAvanA bhAvavA yogya che. A puruSArtha karAya te te avazya kalyANakArI che. amUlya vastu te AtmA che. te jJAnIe jANe che e niHzaMka vAta che. ane te ja ApaNe AtmA che. atyAre tenuM bhAna nathI, te paNa te mAnya karavuM atyAre banI zake tema che. ATalI pakaDa maraNa vedanA vakhate paNa
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ 57 samAdhi-sAdhanA rahe te abhyAsa thaI jAya te samAdhimaraNa Ave, janmamaraNanAM duHkha TaLe ane kAma thaI jAya. karoDo rUpiyA kamAvA karatAM vadhAre kImatI A kAma karavA egya che. smRtimAM rAkhI laI maMDI paDavA gyA che. phikarakA phAkA bharyA tAkA nAma phakIra, enI peThe nizcita thaI javAya evuM che. puruSArtha kartavya che ja. kRpALudeve mane kahyuM, muni, have tamAre zuM che? have zuM che? bIjuM tamAruM nahIM. eka AtmA. tarata besI gayuM. mATe cheDavuM paDaze. mUkavuM paDaze. je jANyuM te navi jANuM, navi jANyuM te jANuM. pahelAM zraddhA karI le. kenI? je hoya (sat) tenI. sAcAne pakaDe te hAtha Ave mULa ekaDe bhaNavAnI vAta ATalI ja che. te mAne. e tAruM baLa ane phuraNuM bIjAnA hAthamAM nathI. tArA ja hAthamAM che. mATe thaI jA taiyAra. tArI vAre vAra. "Apa svabhAva meM re abadhu sadA maganameM rahenA." "abaghu e AtmA AtmA AtmAne uddezIne bUma mAre che te dayAnamAM lete nathI. nirdopa sukha nirdoSa AnaMda lyo game tyAMthI bhale; e divya zaktimAna jethI jaMjIrethI nIkaLe AtmAnuM lakSaNa -jANavuM, dekhavuM ane sthira rahevuM te-niraMtara smaraNamAM anubhavamAM rAkhavuM. pachI bhalene maraNa samayanI vedanA AvI paDI hoya, paNa "jANuM dekhuM te huM bIjuM te jAya che. cAhIne tene hAtha joDI atithinI peThe vidAya thatuM ja jovAnuM mAtra che. temAM AtmAne kaMI vaLage tema nathI. nahIM levA ke devA! jee
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 samAdhi-sAdhanA udaya dekhAya che te javAne vAsta-AvyuM ke cAlyuM. vajA tALAM vAsIne kahevuM ke je AvavuM hoya te Ane-maraNa Ave, azAtA Ave, sukha Ave, duHkha Ave, cAhe te Ave; paNa te mAre dharma nathI. mAre dharma te jANavuM, dekhavuM ane sthira thavuM e ja che, bIjuM badhuM pudgala, pudgala ane pudgala. cakarI caDhe, bebhAna thaI javAya ane zvAsa caDhe e badhuM dehathI judA thaIne beThA beThA jevAnI majA paDe che. jAgRta, jAgRta ane jAgRta rahevuM. hAya ! hAya ! have marI javAze; A te kema sahevAya? evuM evuM manamAM na AvavuM joIe. vastu jANyA pachI bhUlI kema javAya ? deha te huM nahIM, e nizcaya thaI ja joIe. AgaLa ghaNA evA thaI gayA che ke jemane ghANImAM ghAlI pIlelA, paNa temanuM citta vibhAvamAM nahIM gayeluM. vizvAsa ane dRDhatAthI guru AjJAnuM pAlana karavuM. jJAnIe AtmA jANe che te ja mAre mAnya che. evI zraddhA ja kAma kADhI nAkhe che. sukhaduHkha te jJAnI ajJAnI bannene karmavazAt bhegavavAM paDe; paNa vRSTi ja badalavAnI jarUra che. sarva savaLuM karI levuM Apa svabhAvameM re abaghu sadA maganameM rahenA. sahajAnmasvarUpa parama guru ne jApamAM kALa vyatIta karavo. tethI nirjarA thAya. je game tene na gamADavuM ane na game te gamADavuM. duHkha Avo, mita Avo, game te Avo-bhalene tethI
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA vadhAre Ave, jeTaluM AvavuM hoya teTaluM A ! e kyAM AtmAne dharma che? e bolAvyuM AvavAnuM nathI ane nA Ave, maTI jAya, sAruM thAya" ema kahyuM ochuM thavAnuM nathI. te pachI tenAthI DaravuM zuM ? jema jJAnI puruSe dIThuM che tevuM mAruM svarUpa che. eNe mAneluM mAre mAnya che, pachI bIjuM cAhe te Ave. tene mAruM mAnuM tyAre mane duHkha che ne ? traNa guprimana, vacana, kAyAnI ane pAMca samitiAjJAnA upagapUrvaka belavuM, cAlavuM, AhAra grahaNa kare, vastrAdi levAM mUkavA ane nihAra kiyA, Ama AThe bAbatemAM upaga rAkhIne varte te "pravacana aMjana." ghaTapaTa viSe bolatAM pahelAM AtmA tarapha upayoga rahe, pahele AtmA ane pachI bIjuM jyAM juo tyAM AtmA, AtmA, AtmA. reme rema e sAce, sAce, thaI rahyuM che AtmA upagasvarUpa che. upaga sadAya niraMtara che. te upaga upara upaga rAkhe. sUryacaMdra vAdaLAM ADe na dekhAya te paNa che ema pratIti che, tema zuddha svarUpa che e pratIti bhUlavA yogya nathI. upayoga bhUlI javAya che. e bhUla mahAvIra svAmIe dIThI te ThAmaThAma AgamamAM upadezI che. e sarva bhUlanI bIjabhUta bhUla che. A 1985 divALI upara traNa divasa thaIne 108 mALA gaNavI joIe. eka vakhate 108 gaNavI hoya te tema kare-traNa 1. saMvata 1986mAM 5 pUprabhuzrIe traNa divasane badale cAra divasa eTale teraza, caudaza, divALI ane ekamanA divase rAtre traza mALA pheravavAno krama jaNAvyo hato.
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA paheAra jAgIne kare. tema na karI zake teNe pAkhIne divase eTale caudazane divase 3 mALA 'sahajAtmasvarUpa parama guru' maMtranI, 28 mALA paramaguru nigraMtha sarvajJa deva'maMtranI ane 5 mALA AtamabhAvanA bhAvatAM jIva lahe kevaLajJAna re,' maMtranI ema chatrIza mALA pheravavI. teTalI ja (36) divALIne divase sAMje ane chatrIza ekamanI sAMje ema 108 mALA traNa divasa thaIne pheravavI te chatrIza mALA sudhI paNa je sAmAyikamAM beThA hAya tema na besI zake te savAra-sAMja thaIne 36 mALA pheravI le. ema 108 mALA samAdhimaraNanI icchAthI pherave. koI paNa prakAranI A loka paraleAkanI vAMchA-niyANuM na kare, traNe divasa yathAzakti tapa kare, upavAsa, ekaTANuM ke nIrasa AhArathI calAve tathA brahmacarya pALe. zubha bhAvanAmAM traNe divasa gALe te te samAdhimaraNanI taiyArI che. . 60 jaina vrata kathAmAM jema ghaNA duHkhiyAe duHkhathI mukta thavA upAya pUchelA che ane sAdhu munioe jaNAvelA vratathI lAbha meLavI jema kalyANa temaNe sAdhyuM che, tema A vrata paNa tevuM ja che. dararoja traNe divasa Atmasiddhi vagerenA nityakrama paNa cAlu rAkhavA. 'jagata AtmArUpa mAnavAmAM Ave,' parane pudgalamAM kADhI nAkhI AtmAne jovA. jonAra hAya tA jovAya che. tene paDI mUkIne jovAnI Teva che te badalI nAkhavI, pharavuM paDaze. 'sahAtmasvarUpa paramaguru' maMtranuM smaraNa niraMtara kartavya che. hAla te khanI zake tema che. pachI je mAkI rahe che te paNa avazya prApta thaze.
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA aMga samakita Apyo che ke prema sapuruSa upara zraddhA thAya, zAstranA vAMcanathI te zraddhAne piSaNa maLe ane AtmA oLakhavAne jIvane tIvratA jAge tyAre satparuSane badhe evI zraddhA thAya ke A AtmAnuM svarUpa che. eTale jJAnIne AtmAnI zraddhA che tevI zraddhA thAya te samyakatva che. tethI karIne jJAnI kahevAya che ane temane nirAsava kahyA che. duHkhAdi prasaMge jenAra te huM chuM. karmaphaLarUpa duHkha te zarIramAM che ema bhedajJAna sagurudvArA na thayuM tethI agiyAra aMgane abhyAsa niSphaLa thayo. duHkhAdi vakhate dekhanAra juda rahe te samakita che. ' saddagurue maMtra Apyo che te AtmA ja Apyo che. te pragaTa thavA mATe premanI jarUra che. premamAM badhuM AvI gayuM. haratAM-pharatAM. besatAM-UThatAM eka AtmA ja je. beTTo hoya te bIjuM jue. evo draDha abhyAsa thaI jAya tene pachI je udayamAM Ave te kaMI hAni karatuM nathI, maravA Ave che, pachI tene kaMI phikara nathI. samyagdarzana-jJAna-cAritra sivAya mAruM keI nathI" A jJAnInuM kahevuM mAnya karavAnI pratijJA kartavya che. e ja vAraMvAra citavavA gya che. AtmA jevA pratye prema, kALajI rAkhavI. puruSanA batAvyA vinA bane tema nathI. bodhanI jarUra che puruSa pAse ajaba camatkArika kaLA che ! kaI vakhate AtmA nathI? tene vicAravA yogya nathI. zUravIra thavAnI jarUra che. eka maraNiyo sene bhAre tema AtmAnI smRti aneka karmone nAza karanAra che. baMdha che e gama che.
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA AtmA jevo. zreNika rAjAne anAthI muni pAsethI A ja pakaDa thaI hatI, parama kRpALu deve amane te kahyuM hatuM. temAM pote paNa AvI gayA, ema kahyuM hatuM ane te pakaDa thavAthI paDado dUra thaI gayA. mIThI vIraDInuM pANI tarasa chipAve che. khAre samudra Akhe bhale hoya, paNa kaMI kAmane nathI. jJAnIe ja che tevA AtmAnI bhAvanA karatAM karatAM kevaLajJAna prApta thAya che. AtmA jevANe hoya te jJAna kahevAya. anyane pitAnuM mAnavuM ane pitAne bhUlI javo, che bIjuM ane jevuM bIjuM, e bhUla nahIM? AtmA vagara A badhuM jovAya ? mATe ene juo. enA upara bhAva thAya te tarata pariName ja. e ja jIvane kALajI rAkhavAnI jarUra che. ene saMbhAravo, smaraNamAM yAda lAvavo, emAM ne emAM citta rAkhavuM. A ja kartavya che. cetavA jevuM che. dege che, A badhuM sAcuM nathI. mAyAnI rezanI asala nathI. banAvaTa che. pataMga raMga che, majIThane nathI. jIvane samajaNa heya te majIThane raMga lAge. A kartavya che. kara vicAra te pAma. vAta camatkArika che. chUTe dehAdhyAsa te, nahi kartA tuM karma nahi bhaktA nuM tehane, e ja dharmano marma. jene dehAdhyAsa chUTyo te kare che chatAM nathI karatA, khAya che chatAM nathI khAtA, bole chatAM nathI belatA, bhegave che chatAM nathI bhegavatA-A Azcarya te juo ! tyAre ene bhedajJAna thayuM ne? che jagatamAM ane jagatamAM nathI, che dehamAM ane dehamAM nathI! e samajaNamAM phera paDI gaye ne!
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA : 69 A te "sukha AvyuM, duHkha AvyuM, pUjA thaI. satkAra thaye, vyAdhi AvI, maraNa AvyuM ema mAnI beTho che tyAM kartA letA thaye. kevo che pite? siddha samAna. nahIM nAne, nahIM meTo, vRSTinI bhUla che, A bhUla nathI nIkaLI, bALakanI peThe bahAra jue che, A nathI jete. paryAya dekhIne tene AtmA mALe. gharaDa chuM, duHkhiyo chuM,-e badhuM beTuM mAnyuM che. te mokSa svarUpa che. "e ja dharmathI mokSa che, tuM cho mokSasvarUpa; anaMta darzana jJAna tuM, avyAbAdha svarUpa." tuM Ava nathI. bAdhApIDA rahita, anaMta jJAna darzanavALe tuM chuM, vizvAsa Avaze? kheTuM ene sAcuM mAnavuM e kevI meTI bhUla? mULa vastu vicArI nathI. ajara, amara, avinAzI, zAzvate ! nathI strI, nathI puruSa, e te AtmA chuM. ame kahIe chIe te sAcuM mAna. vicAra AvyuM te AnaMda AnaMda thaI jAya. zuddha buddha caitanyaghana, svayaMpoti sukhadhAma; bIjuM kahiye keTaluM? kara vicAra te pAma" A traNa gAthAomAM Ama pakaDAvI dIghe che. maraNa kALe A traNa gAthAomAM upaga joDAye te kAma thaI jAya. ene bhedI maLe ane pakaDa thAya, vicAra kare te pAme. samAdhimaraNa Ave. A camatkArI gAthA AtmAne samajavA mATe che. maraNanI vedanI che. tyAM be sAMbharI Ave te kAma thaI jAya. AvuM dukha bhalene rahyuM. paNa mAruM te AvuM-zuddha buddha, caitanyaghana, svayaMti , sukhadhAma, evuM-AtmasvarUpa
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64 samAdhi-sAdhanA che. vedanI, roga, maraNa keI mArAM nathI. ene jenAra jANunAra judo paDyo-bhedavijJAnathI. kara vicAra te pAma. rega te jJAnI ajJAnI bannene bhegavye ja chUTake che, paraMtu jJAnI kahe che ke AthI bamaNa vedanI Avane, tArA gharamAM huM rahIza tyAre ne? kSamA, sahanazIlatA, saMtoSa, dhIraja, samatA e AtmAnA suMdara gharamAM huM ramaNa karIza, pachI vedanI mane zuM karavAnI che? jJAnI bhedajJAnathI paramAM pariNamI jatA nathI paraMtu jJAtA draSTA sAkSI rahe che, jyArA ne nyArA rahe che. pAMDavone zatruMjya parvata upara zatruoe leDhAnAM tapAvelAM bakhtare paherAvyAM; bhayaMkara upasarga karyA. paraMtu pAMDa dehAdhyAsa choDI AtmadhyAnamAM tallIna rahyA. AtmadhyAnamAM acaLa rahyA ane zivapadane pAmyA, pAMDavoe zuM "Atma pitAne che, te te ajara, amara, dehAdi karma-karmathI bhinna, jJAtA-draSTA, jJAnadarzana upagamaya, zuddha buddha eka svabhAvavALe che ane upasarga Adi te zarIrane thAya che, AtmAne ane tene AkAza ane bhUminA jeTaluM cheTuM che." ema bhedajJAnathI AtmadhyAnamAM acaLa rahyA. | ApaNuM upara paNa evA upasargo Avaze maraNa te eka kALe badhAne Avaze. te te mATe taiyAra thaI javuM. bhedajJAnane abhyAsa kare. senAne game teTaluM agnimAM tapAve te paNa senApaNuM jatuM nathI. tema jJAnIne rega, duHkha, kaSTa, upasarga,
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA maraNu AdinA game teTalA tApa AvI paDe teA paNa peAtAnA jJAna-svabhAva te tajatA nathI. 65 avaLuM karyuM tyAM jagata dekhAyuM, savaLuM karyuM tyAM AtmA jovAyA. je dekhAya che, te badhu para che. bhaLAya che tene mAnyuM che e ja avaLI vRSTi dRSTi kare te badhAne jANunAra dekhanAra evA je AtmA tenA upara dRSTi jAya. tyAM parapadArthomAM mAruM mAruM thaI gayuM che, te TaLe. jyAM jyAM mAruM mAruM karyuM che tyAMthI UThI javuM paDaze. mAre eka AtmA che--te sivAya jagatamAMnI vastuomAMthI eka paramANu paNu mAruM nahIM. vibhAva te duzmana che. svabhAva te mitra che. vibhAva pratye jhera vartavuM joIe. anAdithI ahitanA karanAra temane mitra mAnyA. te ja bhUla che. have te duzmana che ema jANI temanA pratye aMtarathI jhera rAkhavA ceAgya che. AtmA upara premabhAva vadhArI devA joIe. tenuM mAhAtmya lAgyuM nathI. samaja moTI vAta che. samaja Avye A jhera ane A amRta ema jaNAya. pachI amRtane mUkI jherane kANu grahaNa kare? A jaDa ane A cetana ema jJAnIne bheda paDI gayA che. AtmAnuM sukha kaccuM jAya tema nathI. maraNa, vedanI tA avazya badhAne Avaze ja. tyAM ATaleA lakSa rahe teA kAma thaI jAya. vedanI Ave che tethI hajAra gaNI Ave. je Ave che te jAya che. bAMdhelAM karma AvIne chUTa che. tene jonAra pa
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66 samAdhi-sAdhanA evA AtmA huM chuM. meM teA evA nizcaya karelA che ke huM AtmA kAI kALe maravAnA nathI. karma tA mAMdhelAM badhAM AvIne javAnAM che. paNa jonAra AtmA che, AtmA che, AtmA che. vizeSa rAganA uyathI athavA zArIrika maMda khaLathI jJAnInuM zarIra kaMpAya, nirmaLa thAya, mlAna thAya, maMda thAya, raudra lAge, tene bramAdghinA udaya paNa varte, tathApi je pramANe edha ane vairAgyanI vAsanA thaI che te te pramANe te rAgane jIva te prasaMgamAM ghaNuM karI vede che. khAdha ane vairAgya e AtmA che. sadgurunuM zaraNu mAthe che. sadguru e pAtAnA AtmA che, ane darekanI pAse che. sahajAtmasvarUpa mahAmaMtra che. bhAna rahe tyAM sudhI temAM upayega rAkhavA. tene saMbhALavA. bhAna gayA pachI phikara nahIM. A badhAne maraNu tA eka vakhata jarUra Avaze. te te vakhate zuM karavuM te kahuM chuM. jene sAMbhaLavuM hoya te sAMbhaLajo, grahaNa karavuM hAya te grahaNa karo. pakaDa karI levI heAya te pakaDa karI lejo. kahenAra kahI chUTe, vahenAra vahI chUTe. prIti anaMtI para thakI je tADe te joDe eha. sagAM, saMbaMdhI, paisA TakA, gharabAra, bairAM, chekarAM e badhethI prIti uThAvI, ahaMbhAva mamatvabhAva uThAvI laI, deDa Adi sarva pratyethI mAhamUrchA bhAva khALI jALI, bhasma karI, snAna sUtaka karI cAlyA javuM che. te strI chuM, puruSa chuM, e Adi paryAya dRSTi cheDI, zrI sadgurue jANyA che evA eka zuddha AtmA huM chuM evI AtmabhAvanA rAkhavI; jyAM sudhI bhAna rahe tyAM sudhI 'sahajAma svarUpa paramaguru'
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 67 mahAmaMtranuM smaraNa rAkhavuM. upaga badhAmAMthI uThAvI temAM rAkhave. enA jevuM bIjuM kaI zaraNa nathI, te ja kalyANa thaze. AtmA sazurue jANyo che mATe saddagurunuM zaraNu, zraddhA, tenA upara bhaktibhAva ruci prIti vadhArI haze te ja kAma karaze. - pratyakSa dekhAya che ke zarIra hADa, mAMsa ne cAmaDAnuM che. temAM kaMI sArarUpa nathI, chatAM vikalpa karI karI mAruM mAne che. ahaMbhAva cheDavA jJAnI kahe che te vizvAsa rAkha. vahevAre vANiyA, mA, bApa mAna, paNa manamAM nakkI karI nAkha ke te svanuM che. kharuM nathI. tevuM mAnavA mATe kaI nA kahI zake tevuM che? amAre manamAMthI mAnyatA kaDhAvI nAkhavI che. svapna che-joyA kara, nahIM te pharyA kara. AvyuM che te jaze ja. tenI phikara zAnI? jenAra ane jANanAra judo che. te jJAnIe jANe che. tene mAna ne bIjA badhAnI heLI karI nAkha. saddagurune arpaNa karavuM te zuM ? mithyA samajAya te mamatA mukAI jAya che. pachI AtmAnI zraddhA thAya che te arpaNa. mATe zraddhA karavAnI che. bhedajJAna thayA pachI AnaMdaghanajInI mAphaka kahI zakAya ke "aba hama amara bhaye, na mareMge." jJAnInuM svarUpa AmAM varNavyuM che. deha, mAMdagI vagerene jJAnIe tenuM mAnyuM nathI. pachI kALa kene pakaDe? kALa nAsI jAya che jagata AtmArUpa mAnavAmAM Ave che. tevA jJAnIne kALa zuM kare? amane kRpALudeve hAthamAM lakhIne kahyuM hatuM ke A bhrama ane brahma. bhedajJAna thayuM, pachI rAgadveSa thAya kema ? jaDa ne cetana
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA kema manAya? mAnyatA pharI gaI. vANiyA, brAhmaNa, kaMI nathI. AtmA che. te ja mAnavAne che. oLakhANa thavA mATe sAMbhaLavuM joIze. oLakhANa vinA khabara na paDe. jaDa cetananI vAta karI tethI kaMI lAbha nathI, paNa oLakhANa thavI joIe. eka jaNe dUdhamAM nIlama (ratna) joI lIdhuM pachI dUdha nIluM dekhAya paNa dUdhane nIluM nahIM mAne. tema AtmAnI mAnyatA thaI gaI pachI regane, dehane, maraNane pitAnAM nahIM mAne. Izvara keNu? AtmA. tenAthI meTo Izvara keI nathI, bhIMta upara gheDAnA bhAva karyA hoya te gheDe jaNAya che. tema "sahajAbhasvarUpanuM smaraNa karyuM hoya te kALe karIne te rUpa thavAya che. tevA bhAva thayA ke badhethI UThI javAya che. badhuM vinAzI che. badhA mamatA karI karIne cAlyA gayA . che. mATe have cetI jAo. AtmAnI zraddhA karI le. zraddhA evI kare ke vajInI bhIMta jevI. bIjuM te AtmA manAya nahIM ane AtmA te bIjuM manAya nahIM. bIje pariNamI gaye che, te Ama pariNamI javAnuM che. samyavRSTi AtmA sivAya kaMI pitAnuM gaNe nahIM. gajasukumAre zuM karyuM? dhIraja. gAMThe bAMdhI le-dhIraja, samatA, kSamA. vedanI vakhate vicAravuM ke mAruM che te javAnuM nathI; ane je jAya che te taDakA chAMyA jevuM che paNa tene mAruM mAnuM ja nahIM. tamArI pAsethI amAre kaMI levuM nathI. amArA karavA nathI kaMThI bAMdhavI nathI ke bIje dharma manAva nathI. tamAruM che te tamAre mAnavAnuM che. vAta che mAnyAnI.
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 69 ahIM AtmAnI vAta che. A vAta judI ja che. AtmA arUpI che. AMkhe dekhAya tema nathI. jJAnavRSTithI dekhAya tema che. te na thAya tyAM sudhI zraddhA rAkhavAnI che ke mane mAre AtmA dekhAtuM nathI paNa te che, jJAnIoe je te mAre AtmA che. jotAMnI sAthe rU5 dekhAya che, paNa AtmA che te AMkhe joI zake che. mATe pahele AtmA je. dekhAya che te te jaDa che; AtmA nathI. pheravavAnuM zuM che? samajaNa. janaka videhIne zuM pharyuM hatuM? samajaNa. nagarI baLatAM mAruM kaMI baLatuM nathI. ema samajaNa pheravavAnI che. bIjuM badhuM che te paDI rahevAnuM che. - zreNika rAjAne anAthI munine baMdha thaye. samajaNa pharI. mAruM manAtuM hatuM te mArApaNuM maTI gayuM. bAkI badhuM rAjapATa, vaibhava, strI vagere je prArabdha hatuM te pramANe rahyuM. samakita kSAyika karavAnuM che. AtmA AtmAmAM che. karma karmamAM che. pANI meluM thayuM tethI pANI ane mela eka nathI. sonuM game teTaluM tape paNa te sonuM che. game teTalA karmanA upasarga Ave paNa AtmA te AtmA che. saMbaMdhathI vedanA jaNAya; paNa saMbaMdha te saMbaMdha che. jJAna, darzana, cAritra' nAma pADyAM che, paNa vastu eka ja che. AtmA sivAya jenAra jANanAra keNa che ? duniyAmAM sthira keNa che? mare nahIM, gharaDe thAya nahIM te AtmA che. koI kahe A marI gaye, paNa AtmA marate nathI, deha paDI jAya che. AtmA jANe che ja nahIM tevI rIte tene visArI dIdhe
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA che sAcuM mAnajo AtmA che. te na hoya tA A badhAM maDadAM che. tene ja saMbhAravA. lAkA kahe che ne ke A mANasa marI gayA paNa tene ane amAre kaMi sagapaNa nathI. amAre snAnasUtaka na Ave. tevuM parabhAvane mATe thaI javuM joIe. dehane kaMI thAya temAM mAre zuM ? saMyeAga che, saMbaMdha che. te kaMI AtmA nathI. 70 pramAdathI ane vairAgya vinA aTakI paDyuM che. karavAnuM bahu saheluM che; vaLI muzkela paNa che. mAnavAnuM, jovAnuM-- ATaluM ja karavAnuM che. jaDa ne cetana ke jANavAnA che. ATalI oLakhANa paDavI joIe. pachI vAMdho nahIM. A jIve ekameka karI nAkhyuM che. dehu judo che, AtmA judo che. AtmA rAjA che. paNa jANe te che ja nahIM, evuM karI nAkhyuM che. tene saMbhALavAnA che; pazu kAI saMbhALatuM nathI. badhA kahe che, mAruM mAthuM duHkhe che, mane rAga thayA che, e vAta taddana sAcI dekhAya che; paNa jue te tana jUThI che. dehane ane AtmAne muddala saMbaMdha nathI. paNu jIva mAnI rahyo che; mane thayuM ema khelyA kare che. te jANe che ke marI gayA pachI kaMI rahevAnuM nathI chatAM mArApaNAnI mAnyatA mukAtI nathI. tene cATa nathI. pariNamana khIjuM thaI rahyuM che. khele che te vAtanI nA kema kahevAya ? paNa te sAva khATI che. tamArI pAse upayAga che. jyAM upayAga che tyAM AtmA che. eka vakhata badhAMnuM snAnasUtaka karI nAkheA. pachI kAInuM rahe nahI. kAIe gALa dvIdhI hAya tA vAre ghaDIe sAMbharyo kare, tema tame badhA jANeA che chatAM bhAra daIne kahevAnuM ke 'bhAva'
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA joIe. A khAsa lakSamAM rAkhaze. badhA sAmAyika kare che paNa pUNiyA zrAvakanuM sAmAyika vakhaNAyuM. tema bhAva bhAvamAM phera che. sAdhune hamezAM samatA heya. AnuM nAma cAritra, samabhAva. sAdhu badheya AtmA jue-siddha samAna jue. thaI rahyuM-ATaluM samajAya to thaI rahyuM. parama kRpALu deve amane kahyuM hatuM, AtmA juo. mAnI lIdhuM thaI gayuM draSTimAM jhera che tethI bIjuM dekhAya che. te sat che. te paramAnaMdarUpa ja che, evo nizcaya hoya te bAkI rahe? A te badhI sAtA vedanI che. sukha na hoya. sukha te AtmAnuM che, te sAcuM. tamane badhAne bhAva, pariNAma karAvavAM che. cUMTI khaNIne jagADe che. hamaNAM manuSya bhava che, ahIM samakita thAya tevuM che. pachI kyAMthI lAvaze ? jema ke dhana saMtADe che tema samabhAvarUpI ghana rAkhI mUke. temAMthI badhuM maLaze. zarIra ghaNuM thaI paDayuM che. tenI khabara levAya che. kharekharI rIte te te duzmana che, te jANavuM joIe. lUMTamalUMTa levAno vakhata Avyo che teno artha e ke bhAva karavA, AtmAnA bhAva karavA. "zarIra nahIM te nahIM, evuM thavuM joIe. tene jherarUpa gaNyA vinA bIje upAya nathI. badhA jJAnIoe ema ja karyuM che.-A te camatkAra che, camatkAra ! badhAmAMthI UThADI AtmAmAM bhAva karAvyo che. "mAruM nathI tene "mAruM" karavA pharavuM nahIM. te thavAnuM nathI. je karavAnuM che te Aje kahI dauM chuM. samaja. vadhArAmAM kahevAnuM-bhAva. ceTa thavI joIe. pariNAma, bhAva karatAM karatAM te phaLIbhUta thaze. A saMbaMdha che te zuM te nathI? che ja.
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA bairAMne ghaNI sAMbhara sAMbhara thAya che, tema AtmA sAMbhara sAMbhara thavuM joIe, A te ene bhUlI ja gaye che. ene laIne A badhuM che. e na hoya te kaMI nathI. chatAM tene saMbhArateya nathI. mare paNa phare nahIM evI zraddhA che, chatAM udaya hoya. karavAnuM zuM che? samaja. kAmamAM zuM Avaze? samaja. deha te gharaDe thatuM jaze. amAre deha jue. kAna AMkha atyAre kAmamAM AvatAM nathI. tethI zuM thayuM ? jI heya te kAmamAM Ave. pUMjI karI levI. te samaja che. deha che te ja raheze paNa samaja jatI rahevAnI nathI. bhAva hatA te uThADI jyAM karavAnA che tyAM karavA. samaja pramANe bhAva thaze. karma te chUTI ja rahyAM che. vikalpa karIne jIva bIjAM navAM karma bAMdhe che. nahIM te chUTI jAya. mAMdA paDavAnuM, maravAnuM karmane laIne che. Ava ko karma AvatAM nathI. jA ko jatAM nathI. chUTavAne upAya samabhAva che. karmanAM poTalAM che tene jIva mArAM mArAM karI grahI rAkhe che. tethI kahyuM che, tArI vAre vAra. tuM mAruM mAnavuM mUkI daIza te karma pAchaLa paDI vaLagatAM nathI. tuM ja bhegAM karavA deDa kare che. badhuM khoTuM che. temAM mAruM mAnI zAne rue che? duHkharUpa che temAM sukha kyAMthI hoya ? AtmAmAM duHkha che? pachI zAne bIe che? vedanI AvI hoya te joyA kara, samakitI tene zAtA mAne che. te zuM kare che? joyA kare che. tenAmAM zuM AvyuM? samaja. samajya chUTake che. jJAnIne gammA jema nAkhe tema sammA. te zuM? jJAnI jema che tema
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA jue che. bairAM pArakAnI kANu pitAne ghera lAve che ane rUe che. tema badhI duniyA kare che. pArakAne ghera maraNa temAM mAre zuM ? jenI gaNatarI karavAnI che tenI gaNatarI karatA nathI. ane pArakAnI pika mUke che. samajIne zamAI javAnuM che. | vedanIne kahyuM hoya, te be miniTa UbhI rahe, te te UbhI nahIM rahe. paisAne kahyuM hoya, tame be miniTa rahe, te nahIM rahe. je javA AvyuM che tene mATe tuM zAnI raDAkUTa kare che? karavAnI che samaja. samajya chUTake che, bIje upAya nathI. badhA ghaNu marI gayA. tuM marI javAne che. tethI AtmA maryo? nA. te pachI te kene raDe che ? kenI pika mUke che? A ja bhUla che. bhUla te kADhavI ja paDaze. "dhiMga dhaNI mAthe kiyo," te karI le. anAdi kALathI jIve dehane ja saMbhAryo che. AtmAne saMbhAryo nathI. te te jANe che ja nahIM ema karI nAkhyuM che. vAstavika rIte te na hoya te badhAM maDadAM che. bhAva karavA. manuSya bhava durlabha che. mahApuNya karyA che te A pAmyA che. amAruM kahevuM kaMI bIjuM ja che. A mAthuM vADhI nAkhe, deha rahe ke na rahe, paNa bIjuM mAruM nahIM. amAre te vAta AtmAnI ja kahevI che. mAro AtmA te mAre guru. te jJAnIe jANe che te kharuM. jeNe jANe che te mAre guru. ane teNe ApelI bhakti, cha padane patra, vIsa duhA vagere ciMtAmaNi gaNuM saMgharI rAkhuM. bIjuM badhuM jatuM rahevAnuM che te mAruM nathI. mAre te AtmA. je eNe kahyuM che te karavuM. jIvatAM sudhI, zAtA hoya, bhAna hoya tyAM sudhI karavuM. pachI kaMI thaI zake tema nathI.
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhisAdhanA mAre te AtmA. e AtmAnI pakaDa ane te ja mAre guru. ane te ja mAre mAnya. AtamabhAva bhAgye janma maraNane phare chUTI jAya. dhiMgadhaNI mAthe kiyA" eka ghaNa karyo. bIjuM kaMI nathI. mAyA, saMbaMdha, paise Take, kAyA, badhuM maLavuM te karmoghIna che. AtmA che. tene nAza nathI. mAthe ghaNuM karyo eTale thaI rahyuM. mULa vastu te jJAna-darzanacAritra te AtmA, e ja che. e ja ghaNuM che. ene mAnI le. ATale bhava manuSyane che te ciMtAmaNi che. khare lahAve dharmane levAne che. eka AtmAnI oLakhANa thaI te basa. reja mRtyu saMbhAravuM. tethI mamatvabhAva nahIM rahe. jIva gherAI jaze tyAre te kaMI nahIM bane. A saMsAra svamavata che. paga mUkatAM pApa che. maraNane trAsa mAthe che. je maravuM na hoya te bhale ALasa kare; paNa te te choDavAnuM nathI. ghaNuM puNyane laIne manuSya janma maLe che. te eLe na javA de. cetavA jevuM che. ghaDI vAramAM phUTI jAya e deha che. tene bharose karavA jevuM nathI. pApa ane puNya sAthe Ave che. bIjuM badhuM paDyuM rahe che. e ApaNe najare joIe chIe. tyAga ane vairAgyanI jarUra che. kamAvA mATe ke dhaMdhA-AbarU mATe ATaluM badhuM karIe te A jIvane anAdi kALathI paribhramaNa thatuM AvyuM che te TALavA mATe kALajI nahIM rAkhavI? enI (jIvanI) nekarI-pharaja paNa bajAvavI, "AtmaghAtI mahApApI." badhAM darzanemAM A vAta mAnya che. viSNu, mahAdeva ke mAtA e mAnce mekSa thavAne nathI karaNInAM phaLa maLaze. paNa
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 75 kharA devane, AtmAne oLakhyA vinA mekSa nathI. sanAtana jena, vedAMta badheya AtmAne ja lakSa rAkhe che. pApathI chUTavAne raste sAcA deva, sAcA gurU, sAcA dharmanI oLakhANa che. ATalA bhava eLe gayA te ATale bhava dharma khAtara ja karavA jevuM che. emAM kALa jaze te alekhe te nahIM jAya. enI ja zodha, enI ja kheja, enA ja vicAramAM rahevuM. prabhu! kevA kevAnA uddhAra thaI gayA che ! "sahajAnmasvarUpa" e mahA camatkArika maMtra che. saMbhAratAM, yAda karatAM, belatAM, vRtti temAM vALatAM keTi karma Ape che. zubha bhAva thAya che, zubha gati ane mekSanuM kAraNa thAya che, maraNa samaye cittavRtti maMtramaraNamAM ke te sAMbhaLavAmAM joDAya te gati sArI thaI jAya. ane janmamaraNathI mukta thavAnuM te samartha kAraNa thAya che. huM ane mAruM jyAM manAya che tyAM karma baMdhAya che. huM ne mAruM jene TaLI gayuM che tene karmabaMdha thatuM nathI. AMTI paDI gaI che tene ukelavI paDaze. carmacakSuthI jovAya che. te mUkIne divyacakSu joIe. jagata AtmArUpa jovAmAM Ave-AtmA pahele heya te jagatamAM A badhuM jovAya-jaNAya che. AtmA na hoya te A badhAM maDadAM che. te AtmA yathArtha te anaMtA jJAnI je mekSe gayA, siddha thayA temaNe jANe che. te ja yathArtha AtmA jJAnI evA saddagurudeve jANe che. te ja siddha samAna zuddha mAre AtmA che, te ja mAruM svarUpa che. tethI anya A jagatamAM kAMI mAruM nathI. ema "AtmabhAvanA bhAvatAM jIva lahe kevaLajJAna re.' mAre nathI mA svarUpa che sika 1 lahe ke
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA bAhyanI vastu jevA jema cakSu joIe, tema jJAnacakSuthI aMtaranI vastu jevAya. jJAnacakSu vinA AtmA jevAya nahIM. AtmA arUpI che. e rUpI te che nahIM. devatA hoya tene cIpiye hoya te jhalAya, tema AtmA carmacakSuthI na jaNAya. te ene joIe zuM? te ke divyacakSu. e divyacakSu jJAnI pAse che. e cakSu caDAve tyAre AtmA dekhAya. yegyatA hoya te jJAnI mAge ja hoya tene belAvIne ApI de. yegyatA eTale zuM? yegyatA eTale bhAva, prema. ene upara ja bhAva prema Ave te kAma thaI jAya. ThAma ThAma AtmA juo. kALuM gheluM jevA gayA tyAM mAryo gayA samajaje. A mAre sAkSAt AtmA, Aya mAre sAkSAt AtmA. "Uhi tRhi eka e ja. AtmA . upara prema prIti bhakti nathI thaI te karavI che, te mATe A dAva Avyo che. mATe cetI jAo. mAtra vRSTikI bhUla hai"--avaLAnuM savaLuM karyuM nahIM. bhAta savaLI karI nAkhI nahIM, nahIM te jheranuM amRta thAya. A bAI, A bhAI, A sAre, A narasa, A vANiye, A brAhmaNa-ema mAyA joIbAhya dRSTie sAcuM jovAya nahIM, UMDA Utare te sAcuM jovAya. sAcuM jovuM joIe. te zuM? te ke AtmA. jJAnIe ThAma ThAma AtmA joye che. ThAma ThAma AtmA jevAya te jheranuM amRta thaI jAya. ThAma ThAma eka ja jevAya tyAM nidhAna che. vRSTi te pheravavI ja paDaze. tArI vAre vAra. vRSTi phare te hAla, nahIM te haju vAra che.
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 77 jAgRta thaI jAo, taiyAra thaI jAo, vRSTi pheravI nAkho. nAzavaMta jagatanI mAyAmAMthI prIti uThAvI eka AtmA upara bhAva, prIti, prema kare. tame AtmA che, jJAnIe ThAma ThAma AtmA je che. te zuddha AtmA te mAre che, te huM chuM, tethI anya te mAruM nathI. e vizvAsa karI de. AtmAnuM mAhAtmya samajAyuM nathI, tethI AtmA jevAnI vRSTi thatI nathI. satsaMgamAM bedha jema jema sAMbhaLa sAMbhaLa karaze tema tema samaja Avaze. samajaNa Avye vRSTi phare. avaLuM karyuM tyAM jagata dekhAyuM, savaLuM karyuM tyAM AtmA javAya. je dekhAya che te badhuM para che. je bhaLAya che tene mAnyuM che. e ja avaLI draSTi. vRSTi phare te badhAne jANunAra-dekhanAra e je AtmA tene upara dRSTi jAya; tyAM parapadArthomAM mAruM mAruM thaI gayuM che te TaLe. badhuM mUkavuM paDaze. jyAM jyAM mAruM mAruM karyuM che tyAMthI UThI javuM paDaze. mAre eka AtmA che. te sivAya jagatamAMnI vastuomAMthI eka paramANu paNa mAruM nahIM. nizcayanayathI jevuM potAnuM svarUpa che, tene nizcaya thaye nathI. te nizcaya karI le. eka AtmA ja oLakhAya te phikaranA phAphA mAryA AtmA oLakhe te belI UThyA, aba hama amara bhaye, na mareMge." kALa te tene kikara thaI rahyo ! mRtyu tene mahotsava thaI paDe che. have te AtmA jevAnuM kare. bIjuM jovAnuM karyuM che. tethI pharIne eka AtmA jevAnuM kare. vRSTimAM jhera che, te amRta thAya tema kare, mAtra dRSTikI bhUla hai. jJAnIoe e ja
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA karyuM che. e ja joyuM che. kara vicAra te pAma. vicAra vaDe hRSTi palaTAvI aMtaradRSTi karavAnI jarUra che. A carmacakSu mUkavI paDaze; khAdyavRSTi, paryAyavRSTi mUkavI paDaze. divyacakSu joie. eka maNiyA sone bhAre che. tema maraNiyA thaI jAya tyAre kAma thAya. samita vagara mAkSa nathI. samakita sulabha che, saheluM che. sRSTi pheravavI ja paDaze. 78 jJAnI pAse ja dvivyacakSu che. khIjA badhA saMsArI jIvA carmacakSuthI jue che ane tethI karmabaMdhana karI rahyA che. jJAnIne tethI badhuM savaLuM che. jJAnInA gammA ane jyama nAkhA tema sammA. jJAnI game tema varte che chatAM maMdhAtA nathI. temanuM vartana mAtra savaLuM ja thAya che. ajJAnInuM kha vartana avaLuM ja che. paramakRpALudevanI AjJA pratye pariNAmapUrvaka vRDha zraddhAthI upAsanA karaze te kalyANa ja che. e AjJA te 'sahajAtmasvarUpa' che, ane e ja AtmA che, ema dRDha zraddhA rAkhavI. A te sAMbhaLyuM che, emAM khIjuM navuM zuM che ? e prakAranA vikalpathI sAmAnyapaNAmAM na kADhI nAkhatAM AmAM koI alaukikatA rahI che. ema dRDha zraddhAthI ArAdhana karavuM. maraNa tA sarvane che ja. deha dharyAM tyArathI ja maraNu che ane maraNu samayanI vedanA paNa asahya hAya che. bhalabhalA bhAna bhUlI jAya che. te vakhate kaMI paNa yAda AvI zakatuM nathI mATe atyArathI ja tenI taiyArI karI rAkhavI ke samAdhimaraNa thAya. 'maraNa avasare mane khIjuM kaMI na heA, A ja AjJA mAnya he ! huM kaMI paNa jANatA nathI,
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ mATe samAdhi-sAdhanA paraMtu A je kahe che, te ja satya che. ane te ja AjJA mAnya he ! ema taiyArI karI rAkhavI. samaye samaye jIva marI rahyo che. mATe samaya mAtrane pramAda na karatAM "samartha joyA nA pramANa" e vAkya yAda rAkhIne samaye samaye AjJAmAM pariNAma karavAM. mAruM te e purANa puruSa paramakRpALudeve je kahyuM che te eka mAtra "sahajAnmasvarUpa" ja che, anya koI mAruM nathI. aMtarAtmAthI paramAtmAne bhajAya che. mATe aMtarathI dRDha zraddhA rAkhIne AjJA upAsavI. A saMjoga-saMbaMdha strI-putra, mAtA-pitA bhAI Adi sarva paryAya che, (karmajanya vaibhAvika paryAya che) ane nAzavaMta che, mATe te kaI mArAM nathI. mArA te eka sasvarUpI paramakRpALudeva che ane temaNe je AjJA karI che ane kahyo che te sahajAnmasvarUpI eka AtmA ja che. te sahajAtmasvarUpa AtmA che, nitya che, e Adi cha pada je paramakRpALudeve kahyAM che te svarUpavaMta che, e mAre che ema mAnavuM. atyArathI taiyArI karI rAkhavI ke maraNa samaye A AjJA ja mAnIza, bIjuM kaMI nahIM mAnuM. e mAnavAthI ja, e mAnyatA rahevAthI, te sAthe je maraNa che te samAdhimaraNa che. jJAna-darzanacAritramaya sahajAnmasvarUpa AtmA e ja ApaNe che, ema mAnavuM. jIva potAnI meLe zraddhA, bhAvanA kare enA karatAM A te sAkSI thaI, amArI sAkSIyukta thayuM. viSaya kaSAyathI juduM mAruM svarUpa te paramakRpALudeve je kahyuM che te AjJA sahajAtmasvarUpa ja che, ema samaye samaye hRDha zraddhApUrvaka vartavuM ane tema karatAM je kaMI Ave te sahana karavuM. sahanazIlatAno mArga che. paramakRpALudeva prabaMdhita che ane eka di mAnavuM ane
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8O samAdhi-sAdhanA AjJA sahajAtmasvarUpa e ja AtmA che ane te ja mAre che, ema bhAvanA, phUDha zraddhA pariNAma kare. * pAMca samavAya kAraNa maLe tyAre kAryaniSpatti thAya che. ane temAM puruSArtha zreSTha che. mATe puruSArtha e kartavya che. AjJA upAsavI ane tema karatAM sadA AnaMdamAM rahevuM. mAruM svarUpa te jJAna-darzanacAritramaya AtmA e ja che. ane tenAthI anya che te vinAzI che, te tene kheda che? mATe kheda na karatAM sadA AjJAmAM lakSa-upaga rAkhI vartatAM AnaMdamAM rahevuM. A ja karavuM che ema nizcaya kare ane A ja kharuM vrata che. AjJAmAM upaga, tenI upAsanA e ja kharuM vrata ArAdhavA gya che. anaMtA jJAnI je thaI gayA che tene badhAne A ja mArga che, A ja AjJA che, ane te ja pratyakSapaNe paramakRpALudeve jaNAvI che. mATe paramakRpALudevanI AjJA ArAdhatAM sarva jJAnInI upAsanA AvI jAya che. A barAbara smaraNamAM rAkhaze, upagamAM rAkhaze, ane e ja mAnyatA evI te dRDha karavI ke maraNa samaye te ja ApaNane che. e ja lakSa rAkhave. 2. zrI dharmAmRtamAMthI sadguru upadeza che ke he bhavya ! zarIra anya che, huM anya chuM, zarIrathI huM kevaLa nyAre chuM, ityAdi bhedajJAnarUpI amRtanA sarevaramAM avagAhana nathI karyuM, zarIrane pitAnuM mAnyuM che, tethI pitAnA mAnelA zarIranA saMbaMdhe eka kALa, svabhAva, niyati, pUrvakarma ane puruSArtha e pAMca samavAya kAraNa.
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 81 narakAdi cAreya gatiomAM zArIrika ane mAnasika dukhethI usanna thayela dAhanI javAlAethI tuM saMtapta thaye chuM. paraMtu have atyAre te jJAnI gurunA amRta samAna bedhanA baLe tane zarIra ane AtmAne bheda, bhinnatA, nizcita thaI cUkyAM che. tethI vAstavamAM gAdi duHkha zarIrane ja thAya che, AtmAne nahIM, ema jANa. je AtmA ne zarIrane bhinna bhinna jANe che, AkAzane ane bhUmine jeTaluM cheTuM che, bhinnapaNuM che, teTaluM AtmAne ane zarIrane cheTuM che, bhinnapaNuM che, ema zarIrathI AtmAne kevaLa juda jANe che, te pitAnA AtmAno sAkSAt darzanathI utpanna thatA AnaMdano anubhava kare che. tethI sukhathI paramAnaMdamAM rahe che. AtmadehAntarajJAnajanitAhalAdanirvRtaH / tapasA duSkRtaM ghoraM bhuMjAno'pi na khidyate // --samAdhizataka AtmA ane dehanI bhinnatAnA jJAnathI utpanna thayela AnaMdathI bharapUra mahAtmA jJAnI puruSa tapa vaDe pUrvanAM ghora pApakarmonA udayane bhegavatAM paNa samatA, zAMti, dhIraja Adi AtmaguNenA avalaMbane AnaMdamAM ja rahe che paNa khedakhinna thatA nathI. mahAmuni gajasukumAra, pAMDavAdi mahApuruSa, sukezala muni, avaMtisukamALa Adi mekSagAmI mahAnubhAvoe ghera mAratika upasargone paNa zAMtithI, dhairyathI, samabhAve sahana karI mekSarUpa ISTapadArtha siddha karyo che, ane pitAnA prANane tajyA che, paraMtu potAnA AtmAnA dhyAnarUpa mekSanA upAyane
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 82 samAdhi-sAdhanA ta nathI. eTalA mATe tuM paNa evA puruSanA parAkramane yAda karI apUrva vIryane skurAyamAna karI, karmarahita nitya zAzvata cidAnaMdamaMdira evA tArA zuddha cidUrUpa, zuddha sahaja AtmasvarUpamAM tallIna thaIne A zarIrane choDI de. je ema na karatAM saMkleza pariNAma sahita dehane choDIza te saMsAranAM anaMta dukhethI cirakALa paryata vyAkuLa rahIza. mATe saMkaleza pariNAmane tajIne parama asaMga bhAve, vItarAga bhAve, samAdhipUrvaka, AtmabhAvamAM tallIna thaIne dehane tyAgI de. sarva dravya bhAvakarma rahita AnaMdasvarUpa eka pitAne AtmA ja mokSArthIone upAdeya vA grahaNa karavA gya che, bIjAne AtmA vA bIjuM kAMI upAdeya nathI, A prakAranI zraddhA te ja pAramArthika vA nizcaya samyagdarzana che. tathA svasaMvedana jJAnathI te zuddha AnaMdamaya upAdeya svarUpa AtmAne mana, vacana, kAya traNethI vA zarIrathI bhinna pRthapha anubhava kare te nizcaya samyajJAna che. ane atyaMta tRpta vA tRSNA rahita thaIne zuddha AnaMdasvarUpa anubhUta nija sahaja svarUpa AtmAmAM pitAnuM aMtaHkaraNa tanmaya thaI jatAM te sahajAtmAmAM AtmAnI avasthiti arthAta sthiratA tene pAramArthika caryA athavA nizcaya cAritra kahe che. arthAt pitAnA AtmAne nizcaya thave e ja samyagadarzana che, pitAnA AtmAnuM jJAna thavuM e ja samyajJAna che, ane pitAnA ja AtmAmAM sthira thaI javuM te samyaka cAritra che. he ArAdhaka! je tuM vAraMvAra zrutajJAnanI bhAvanAmAM pariNata thaIne pudgalAdi paradravyomAMnI alpa paNa Aka
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi sAdhanA kSAne sArI rIte tyAgI daIza, ane nirvijJapaNe svAtmAmAM dedIpyamAna thaIza arthAt paradravyanI AkAMkSA cheADIne kevala svAtmAmAM lIna thaI jaIza tA tuM nizcayathI meAkSanA sAkSAt kAraNa evA tapamAM skurAyamAna thaIza. A sabhyajJAna, samyagdarzana, samyakUcAritra ane samyak taparUpa cAra ArAdhanAmAM magna thayelA he suvidyuita zirAratna ! arthAt samAdhirUpI cUDAmaNine dhAraNa karanAra ! have tuM jIvana, dhana, AdinI AkAMkSAnA tyAga karavAthI aMtaraMga ane mAhya parigraha rahita thaIne samatA vA parama sAmAyikarUpa parigrahathI suzeAbhita thayA che, arthAta parama sAmAyikamAM lIna thayA che, mATe dhyAtA, dhyAna, dhyeya Adi vikalpAthI rahita nirvikalpa samAdhimAM nimagna thaIne AnaMdarUpa amRtanuM pAna kara. A AtmA sadA potAnAmAM ja abhilASA karatA rahetA hAvAthI sadA abhISTa padArthone jANe che ane peAtAnuM hita karavAmAM sadA tatpara rahe che eTalA mATe AtmAM ja AtmAnA guru che. e pramANe nizcayathI peAtAnA zuddha AtmAne, ane vyavahArathI paramakRpALu jJAnI sadguru niryApaka AcAryane jeNe potAnA AtmA samarpaNa karI dIdhA che te mahAbhAgya ArAdhaka sarvottama AtmadhyAnamAM magna thaI parama zreyapada dhi ane samAdhithI vibhUSita thaI paramapada pratye gamana kare che. 83
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84 samAdhi-sAdhanA 3. samAdhicAhanA ( zArdUlavikrIDita chaMda ) jAgI je jIva tuM, vicAra karI che, zuM sAra saMsAramAM? jIve sarva dukhI dukhI baLI rahyA, rAgAdi aMgAramAM; Adhi vyAdhi upAdhi Adi dukhane, saMtApa jyAM sarvadA, mRtyu janma jarAdi duHkhadariye, tyAM saukhya zuM? je, kadA? 1 pAmI durlabha A manuSya bhavane, je tattva jANyuM nahIM, Avyo pAra na je bhavAbdhi duHkhane, zuM zreya sAdhyuM ahIM? huM chuM keNa? svarUpa zuM mujataNuM? A baMdhane zAM badhAM? cheDI sarva prapaMca saMskRtine aMta ANuM kadA? 2 cirAsI lAkha yonimAM oNva DUkhyA, cAre gatimAM bhame, vede duHkha sadA parAdhIna rahI, satsaukhyamAM na rame; cakI zaka samA sukhI paNa cahe, Atmika zAzvata sukhe, A ciMtAmaNi yuga sArthaka karuM, cheduM bhavAbdhi dukha. 3 dekhuM rAja nimagna AtmasvarUpe, sazAMtimAM rAjatA, TALI bhrAnti anAdi Atmika sukhe atyaMta virAjatA; reku vRtti ati jatI viSayamAM, rerka vikalpAvalI, tyAM sahajatma prakAza ti jhaLake, Urmi ure ujavelI. 4 vRtti sthira thatAM prabhu svarUpamAM, tAtvika vRSTi lase, zAMti zItaLatA sudhArasanidhi heje ure ullase zrI sahajAtmataNe aciMtya mahimA, dRSTipaNe jyAM vase, bhAse tuccha trileka, vRtti virame, svAtmasthatA vilaze. 5
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 85 AtmA AtmasvarUpamAM ramI rahe, nA anyabhAve bhame, te mATe gururAja Apa zaraNuM evuM huM AjJA krame bhakti he bhagavaMta! Apa padanI, A raMkane ho sadA, AvA A kaLikALamAM parama e AdhAra he sarvadA. 6 dhyAvuM dhyAna sadAya Apa padanuM, citte vase sarvadA, bhAvuM bhAvana eka Apa padanuM, bIjuM na cAhuM kadA; nitye jApa japuM tuM hi tuM hi 2TuM, vRtti svarUpe vahe, cAhuM badhi samAdhi rAja prabhuzrI, siddhi samIpe rahe. 7 NET
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana sAdhyuM teNe saghaLuM sAdhyuM pAMca iMdriya ane manane saMyama karI aMtarmukha avakana karatAM, sAkSAta AtmadarzanarUpa anubhava thatAM, hRdayamAM anubhava dIpaka pragaTe che. idriye tamane jIta ane sukha mAne te karatAM tame tene jItavAmAM ja sukha, AnaMda ane paramapada prApta karaze." "manane vaza karyuM teNe jagatane vaza karyuM eka manane jItatAM pAMca iMdriye jitAya che, pAMca iMdriye jitAtAM cAra kaSAya, mana, ane pAMca iMdri maLI dazeyane jaya thAya che. dazeyane jaya thAya tyAM rAgadveSa ane ajJAna ke mahAdine nAza thatAM AtmA paramAtmA bane che; ane anaMta samAdhi sukhamAM anaMta kALa mATe virAjita thaI parama kRtArtha bane che. mATe idrine ane manane jItavAne satata abhyAsa kartavya che. abhyAsa eTale vAraMvAra Asevana. te vAraMvAra AsevanarUpa abhyAsanA yogathI ja tatvaprApti thAya che. te kAraNathI zAstramAM kahyuM che ke abhyAsa vaDe AhAra jitAya che, abhyAsa vaDe Asana jitAya che, abhyAsa vaDe zvAsane jitAya che ane abhyAsa vaDe anilatruTi eTale pavanane jaya thAya che, tathA abhyAsa vaDe ja citta sthira thAya che. abhyAsa vaDe iMdriya jitAya che, abhyAsa vaDe parama
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA AnaMdanI pravRtti thAya che, ane abhyAsa vaDe ja AtmasvarUpanuM darzana thAya che. zAstramAM kaheluM dhyAnanuM svarUpa jANune zAstramAM ja rahevA dIdhuM heya paNa je te dhyAnane abhyAsa na karyo hoya te tevA zAstramAM ja rahevA dIdhelA dhyAna vaDe kaMI paNa phaLaprApti thatI nathI. utsAhathI, nizcayathI, bhairyathI, saMteSathI, tattvanuM jJAna thavAthI, ane janapadane (dezane) tyAga karavAthI e cha artha vaDe vega siddha thAya che. ghaNuM ja ceDAM ane te paNa mAnI lIdhelAM (karipata) sukha mATe tuM, pramAdayukta thaIne, vAraMvAra iMdrinA viSayamAM zA mATe meha pAme che? te viSaye prANIne saMsArarUpa bhayaMkara vanamAM pheMkI de che, jyAMthI mekSamArganuM darzana paNa A jIvane sulabha nathI. bhegavatI vakhate mAtra suMdara lAgatA, paNa pariNAme duHkha denArA viSayasukhamAM tuM kema Asakta thaye che ? he nipuNa! pitAnuM hita IcchanAra mUrkha sAdhAraNa mANasa paNa kAryanA pariNAmane te vicAra kare che. - jJAnacakSuthI garbhAvAsa, nArakI vagerenI vedanAo vAraMvAra joyA pachI tAruM mana viSaya-kaSAya upara coMTaze nahIM; mATe he vidvAna ! tuM barAbara tene vicAra kara. pravacanasAreddhAramAM kahyuM che ke - rambhAga samaH sukhI zikhAvarNAbhiruccarayaH, sUcIbhiH pratiromameditavapustAruNyapuNyaH pumAn /
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 88 samAdhi-sAdhanA duHkhaM yallabhate tadaSTaguNitaM strIkukSimadhyasthitI, sampadyeta tato'pyanantaguNitaM janmakSaNe prANinAm // keLanA garbha jevA ke maLa ane atyaMta sukhI jIvana dareka remamAM tapAvelI agnijvALA jevI lAlacoLa leDhAnI se ghecavAthI tene je duHkha thAya tenAthI AThagaNuM duHkha jIva jyAre garbhasthAnamAM hoya che tyAre pAme che. ane janma samaye te tethI anaMtagaNa vedanA utpanna thAya che. phAMsInI sajA pAmela cerane ke vadha karavAnA sthAnake laI javAtA pazune mRtyu ghIme dhIme najIka AvatuM jAya che, tevI ja rIte sarva prANune mRtyu najIka AvatuM jAya che te pachI pramAda kema karavA gya che? je tane saMsAranI bIka lAgatI hoya ane mekSa meLavavAnI IcchA rahetI hoya, te Idri para aMkuza meLavavA mATe asAdhAraNa puruSArtha pherava. pachIta para zeSa mRtyunA dharmanA paththara jevA kaThora tArA hRdaya para thaIne siddhAMtajala cAlyuM jAya che, paNa aMdara praveza karatuM nathI, kAraNa ke tArA hRdayamAM jIvadayArUpa bhInAza ane bhAvanArUpa aMkuranI zreNuM paNa nathI. je prANIne pramAdarUpa kAdava siddhAMtarUpa varasAdanA jaLapravAhathI paNa ghevAtuM nathI te mumukSu (mekSa meLavavAnI IcchAvALA) kevI rIte hoI zake? kharekhara rasAyaNathI paNa je kaI prANIne vyAdhi nAza pAme nahIM te tenuM jIvana rahevAnuM ja nahIM ema jANavuM. | durgatimAM paDanAra pramAdI prANI pitAnI pUjA mATe zAne abhyAsa kare che te niSphaLa che. dIvAnI jyotimAM
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 89 phasAyelA, dIvAmAM paDanAra pataMgiyAnI AMkhe tene ze lAbha denArI che? je zAnA abhyAsa vaDe khuzI thAya che, paraMtu para bhavamAM hitakArI kArya tarapha bedarakAra che te teo mAtra peTabharA ja kahevA yogya che. lekaraMjana karanArAM zAstrone abhyAsI thaIne tuM paMDita nAma mAtrathI kema rAjI thAya che? tuM kAMI e abhyAsa kara ane evuM pravartana kara ke jethI tAre saMsAra samudramAM paDavuM ja na paDe. he Atmana ! siddhAMta vaDe tuM lekene raMjana karate khuzI thAya che paNa tArA pitAnA pahelekanA hita mATe yatna karatuM nathI tethI tene dhikkAra che! tuM mAtra peTabharApaNuM ja ghAraNa kare che, paNa he Atmana ! bhavAMtaramAM te tArAM Agame kyAM jaze ? te tAruM janaraMjana kyAM jaze ? ane A tAre saMyama kyAM jaze? keTalAMka prANuo zAstrone abhyAsa karyo na hoya tepaNa, bIjAnA jarA upadezathI, muzkelIthI sAdhI zakAya tevI AtmasAdhanAmAM AdaravALA thaI jAya che, teone dhanya che ! keTalAka te AgamanA abhyAsI heya, ghaNuM graMthe pAse rAkhatA hoya chatAM A bhava parabhavamAM hitakArI AtmasAdhanAmAM pramAdI thaI jAya che ane paralekane haNuM nAkhe che, tenuM zuM thaze ? ' mAtra abhyAsathI ja bhavAMtaramAM icchita sukha ApIne Aga phaLatAM nathI, paraMtu temAM batAvela sAdhanAnA krame
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ Co samAdhi-sAdhanA pravartavAthI Agane phaLe che. jevI rIte sAkarane bhAra upADavAnA zramathI gadheDe kaMI sukhI nathI. jahA kharo caMdaNabhAravAhI, bhArassa bhAgI na hu caMdaNassa / evaM khu nANI caraNeNa hINo, nANassa bhAgI na hu suggaissa / / -upadezamALA jevI rIte caMdanane bhAra vahana karanAra gadheDe bhArane bhAgI che paNa caMdanane nathI, tevI ja rIte vartana vagaranA jJAnane jANanAre jJAnane bhAgI che paNa sugatine nathI. he Atmana ! tuM te jabare sAhasika che, kAraNa ke bhaviSyamAM lAMbA vakhata sudhI thanAra cAra gatinAM dukAne tuM jJAnacakSuthI jue che te paNa tethI bIte nathI. ane vaLI UlaTo viparIta AcaraNa karI te duonA nAza mATe jarA paNa prayAsa karete nathI. vaza ane avaza mana kSaNavAramAM svarga, mekSa athavA naraka anukrame prANIne Ape che mATe prayatna karIne paNa te manane jaladI vaza kara. mana eva manuSyANAM kAraNaM baMdhamokSayoH / devatAo A jIvane sukha ke duHkha ApatA nathI, temaja kALa paNa nahIM, temaja mitre paNa nahIM ane zatru paNa nahIM. manuSyane saMsAra-cakramAM bhamavAne mAtra eka hetu mana ja che je prANInuM mana samAdhivaMta Ine pitAne vaza heya che tene pachI yamaniyamathI zuM? ane jenuM mana durvikalpathI haNAyeluM che tene paNa yamaniyamathI zuM?
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA dAna, jJAna, dhyAna, tapa, pUjA vagere sarve maneAnigraha vagara nakAmAM che. kaSAyathI thatI ciMtA ane AkuLavyAkuLa. tAthI rahita thavA prANIne mana vaza karavuM e mahAyAga che. jApa karavAthI meAkSa maLatA nathI, temaja nathI maLatA e prakAranAM tapa karavAthI, tevI ja rIte saMyama, dama, maunadhAraNa, athavA pavanAkrikanI sAdhanA vagere paNa meAkSa ApI zakatAM nathI, paraMtu sArI rIte vaza kareluM ekaluM mana ja mAkSa Ape che. 91 mananI samAdhi (ekAgratA) ceAganuM kAraNa che. yAga e tapanuM utkRSTa sAdhana che ane zivasukha velaDInuM mULa che. mATe kAI paNa rIte mananI samAdhi (ekAgratA, rAgadveSa rahitapaNuM) rAkha. manarUpa vanamAM bhAvanAonA ciMtavanarUpa siMhA sA jAgRta hAya tA durdhyAnarUpa sUvA te vanamAM praveza paNa karI zakatA nathI. eka nAnA dIvA paNa aMdhakArane haNI nAkhe che, amRtanuM eka TIpuM paNa aneka rAgeAnA nAza kare che, ane agninI eka cinagArI paNa khaDanA moTA DhagalAne khALI mUke che. tevI ja rIte jo dharmanA aMza paNa nirmaLa hAya tA te pApane haNI nAkhe che. sarva tattvAmAM guru mukhya che. Atmahita mATe je je dharmAM AcaravAnA che te te teonA kahevAthI sAdhI zakAya che. he mUrkha ! tenI (sadgurunI) parIkSA karyA vagara jo tuM tenA Azraya karIza tA tArA dharma prayAseA nakAmA thaze. saMbaMdhI karAtA
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 92 samAdhi-sAdhanA - jyAM gharmanA batAvanAra guru zuddha nathI tyAM avidhie dharma karavAthI prANI mokSe jaI zaktA nathI; je rasAyaNa khavarAvanAra vaidya mUrkha heya te khAvAthI regI prANa nIregI thaI zako nathI. mATe mekSa meLavavA mATe zuddha devagurudharmane bhaja. saMsArayAtrAmAM kugurunA upadezathI gharmane mATe karelA meTA prayAsa paNa mekSArthe niSphaLa nIvaDe che, tethI he bhAI ! je tuM hitanI IcchA rAkhate heya te dRSTirAga paDatuM mUkIne atyaMta zuddha gurune ja bhaja. agItArtha, ajJAnInAM vacanathI amRta paNa na pIvuM, jyAre gItArtha-jJAnInAM vacanathI haLAhaLa jhera heya te te paNa pI javuM. kAmarAga ane sneharAga alpa prayAsathI nivArI zakAya che. paraMtu pApI vRSTirAga te sajajanene paNa dura cheda, mahA muzkelIthI kApI zakAya te che. nyastA muktipathasya vAhakatayA zrIvIra ! ye prAk tvayA luNTAkAstvadRte'bhavan bahutarAstvacchAsane te kalau / bibhrANA yatinAma tattanudhiyAM muSNanti puNyazriyaH putkurmaH kimarAjake hyapi talArakSA na ki dasyavaH ? -ii adhyAtmakalpamadra he vIra paramAtmA ! jene mokSamArganA vahana karanArA tarIke te pUrve mUkyA hatA teo kaLikALamAM tArI gerahAjarImAM tArA zAsanamAM meTA luMTArA thaI paDyA che! teo yatinuM nAma ghAraNa karIne alpabuddhivALAM prANIonI puNyalakSmI corI le che. amAre te have zuM pikAra kare? ghaNuM vagaranuM rAjya hoya tyAM keTavALa paNa zuM cAra nathI thatA?
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi sAdhanA 93 sArI rIte sIMcele lIMbaDe kadI kerI ApatuM nathI. sArI rIte khavarAvIne puSTa karelI vaMdhyAgAya dUdha detI nathI. rAjyabhraSTa evA kharAba saMjogomAM AvelA rAjAnI sArI rIte sevA karI hoya te paNa te lakSmI ApI nyAla karate nathI; tevI ja rIte kugurune Azraya karavAthI te zuddha dharma ane mokSa ApI apAvI zaktA nathI pUrNe taTAke tuSitaH sadaiva, bhRte'pi gehe kSudhitaH sa mUrkhaH / kalpadrume satyapi hi daridro gurvAdiyoge'pi hi yaH pramAvI // saddaguru, sasaMgAdino joga maLyA chatAM je pramAda kare te pANIthI bharelA taLAva pAse hevA chatAM jema tarasyo rahe, dhanadhAnyathI bharapUra ghara hovA chatAM paNa te mUrkha jema bhUkhe rahe ane kalpavRkSa pAse hovA chatAM jema daridrI rahe tema maLela pega vRthA khoI de che. Atmatatva prakAza karIne gurue ApelI zikSAmAM tallInatA pAmI A jIva jyAM sudhI gurutA pAme nahIM tyAM sudhI uttama gurunI sevA karavI joIe. ugra tapazcaryA, dhyAna, pariSahajaya vagere satvathI sAdhI zakAya evAM te tuM sAdhavAne zaktimAna na hoya, te paNa bhAvanA, samiti ane gupti, je manathI ja sAdhI zakAya tema che, tene he mokSAthI ! tuM kema dhAraNa karatA nathI? duSTa vacana A leka ane paralekamAM anukrame vera karAve che ane narakagati prApta karAve che. agnithI baLeluM pharIthI Uge che, paNa duSTa vacanathI baLelAM hoya temAM pachI pharI vAra snehAMkura UgatA nathI.
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 samAdhi-sAdhanA mekSalakSamI prApta karavAnuM meTAmAM moTuM kAraNa sarva prakAranA saMvaremAM paNa manane saMvara che, ema jANIne samRddhabuddhi jIva kaSAyathI uyanna thayelA durvikalpane tajI daIne, manane saMvara kare che. saMvara karavAthI A AtmA tarata ja vagara prayAse niHsaMgatAnuM bhAjana thAya che. vaLI asaMgatA bhAvathI saMvara thAya che mATe mekSAbhilASI A baMnene sAthe sAthe ja bhaje. saMsAramAM Asakta thayelA bAhyavRSTivALA jIvone suMdara strI amRtanA ghaDA jevI lAge che. te strIne mATe dhana upArjana kare che, ane tene ja mATe mehanimagna thaIne rAvaNadikanI jema prANane paNa tyAga kare che, paraMtu jeo nirmaLa ane ekAMta AnaMdamaya AtmasvarUpane jovAmAM dakSa thayelA che teone te strI e maLa, mUtra, mAMsa, meda, asthi, majajA ane zuka vagere azucipadArthanuM pAtra mAluma paDe che. tevI strIone tyAga karanAra jaMbusvAmI vagerene ghanya che. te puruSane ghanya che ke jeo raMbhA ane tittamA jevI yuvatIonA samUhamAM rahyA chatAM eka kSaNa mAtra paNa AtmatatvanI ramaNatAne mUkatA nathI. jenuM citta iMdrinA viSayane cheDIne samAdhi sukhanuM lAlasu thayuM che tevA AtmAmAM magna puruSone namaskAra che. jagatanAM tattvanuM avalokana karanAra, svabhAvasukhamAM magna thayelAne anya bhAnuM kartApaNuM hetuM nathI, mAtra sAkSIpaNuM ja avazeSa rahe che. je nehIone bhavaduHkhathI bacAvavAne tuM zaktimAna
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 95 samAdhi-sAdhanA nathI ane jeo tane bacAvavAne zaktivALA nathI, teo upara cheTuM mamatva rAkhIne he mUDha Atmana ! tuM pagale pagale zA sAru zAka pAme che? pApane vicAra karyA vagara te je zarIrane piSe che, te zarIra tArA upara zuM upakAra karaze ? tethI te zarIra mATe hiMsAdika karmo karatAM kALane vicAra kara. A zarIrarUpa dhUtArAthI AkhuM jagata ThagAyuM che. jJAnadarzananA svabhAvavALo ane vizuddha sukhasvarUpa e AtmA paNa saMsAramAM paribhramaNa kare che, te doSa mahane ja che. mehane tyAga zuddha AtmajJAne karIne thaI zake che. "jJAnAdika anaMta guNaparyAyavALe, nityAnitya Adi anaMta svabhAvavALe, asaMkhyapradezI, svabhAvapariNAmI, pitAnA svabhAvane ja kartA ane bhaktA ItyAdi guNavALe, zuddha buddha caitanyaghana, svayaMti sukhadhAma, e AtmA te huM chuM. huM anaMta svAduvAda sattAne rasika chuM. eka samayamAM traNa kALamAM ane traNa lekamAM rahelA sarva dravya paryAnI utpatti, sthiti ane nAzane jaNAvanAruM je jJAna te mAre (AtmAne) guNa che." evA sahajAnmasvarUpI pitAnA AtmAne jANanAra ja mehane jaya karI zake che. bIje jaya karI zakatuM nathI. kemake mehanIya karma ati durjaya che. karmarahita thavAnA hetubhUta evI eka nirvANapadanI eTale mekSapadanI ja vAraMvAra bhAvanA karAya, eTale AtmAne tanmaya karAya, svarUpamAM ekatA thAya te ja utkRSTa jJAna che, ke je jJAnavaDe AtmA anAdikALathI nahIM pAmelA Atma
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 96 samAdhi-sAdhanA sukhane anubhava kare che. bAkI AtmajJAnathI vyatirikta bIjA vANInA vistAravALA ghaNA evA saMvedana jJAnavaDe kAMI Atmasukhane nizcaya thatuM nathI, kema ke thoDuM paNa amRtasaddaza jJAna ja anAdi karmaregane nAza karanAruM che. ' he bhavya ! hajAra nadIonA jaLathI paNa jenuM udara pUrNa thatuM nathI evA samudra je iMdriyasamUha viSayethI kadApi tRpta thatA nathI. mATe aMtarAtmAe karIne ja tuM tRpta thA. A jIva saMsAracakamAM rahelA parabhAvene AtmApaNe (pitApaNe) mAnIne, "A zarIra ja AtmA che, evI rItanA bAhyabhAvane viSe Atmabuddhi dhAraNa karI bAhyAtmapaNane pAmavAthI mehamAM Asakta thaye sate anaMta pudgala parAvarta sudhI saMsAracakramAM paryaTaNa kare che. te ja jIva nisargathI (svayameva) athavA adhigama (paranA upadeza)thI AtmasvarUpa tathA pararUpane vibhAga karIne "huM zuddha sahaja AtmasvarUpa chuM, e nizcaya karI samyaka ratnatraya svarUpavALA AtmAne ja AtmArUpe jANI tathA rAgAdine parabhAvapaNe nizcaya karI samyavruSTivALe aMtarAtmA thAya che ane te ja samyagdarzananI prAptinA avasare nirdhAra karelAM saMpUrNa AtmasvarUpanI prApti thavAthI paramAtmA bane che. mATe iMdrienA viSayane tyAga kartavya che, paNa viSayene jarA paNa vizvAsa kare nahIM. aho! pUrva bhave AsvAdana karelA samatAsukhanuM smaraNa karIne lavasattama devatAo anuttara vimAnanA sukhane paNa tRNa samAna gaNe che. iMdrAdika paNa viSayane tyAga karavAmAM asamartha hevAthI munione caraNa kamalamAM ALoTe che. mATe viSayane tyAga ja kartavya che.
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA pudgalAthI pudgalA lepAya che. huM lepAtA nathI. huM nirmaLa citvarUpI AtmA pudgalanA AzleSavALA nathI. jIvane ane pudgalane tAdAtmya saMbaMdha che ja nahIM. mAtra saMyeAga saMbaMdha che. te paNa upAdhijanya che jema AkAza aMjanathI lepcA chatAM paNu lepAtuM nathI, tema amUrta AtmasvabhAvavALA huM eka kSetramAM rahelAM pudgalAthI paNa lepAtA nathI. A pramANe dhyAna karatA jIva lepAtA nathI. 97 yaH pazyennityamAtmAnaM, sA vidyA paramA matA / anAtmasu mamatvaM ya-davidyA sA nigadyate // je niraMtara AtmAne ja jue che, te zreSTha vidyA mAnelI che ane AtmAthI bhinna anya padArthane viSe je mamatA te avidyA kahelI che. A zarIra mAruM che, huM zarIrarUpa ja chuM,' ema mAnavuM te avidyA eTale brAMti ja che. ceAgIe avidyArUpa aMdhakArano nAza thavAthI vidyArUpI aMjanathI lipta thayelI dRSTivaDe AtmAne viSe ja paramAtmA jue che. ceAgI tattvarUpa aMjanathI vyApta evI lAkAttara jJAnavRSTie karIne peAtAnA AtmAmAMthI mithyA avidyAnA nAza karIne AtmAne viSe ja samasta kaeNmejoLanI viDaMbanAthI rahita siddhasvarUpa paramAtmAne jue che. mahAtmAne bAhyavRSTinA pracArAnA rodha thavAthI sarve samRddhi aMta:karaNamAM ja pragaTa rIte bhAse che. 6 svarUpa ane pararUpanA bhedajJAnavaDe zuddha AtmasvarUpanA anubhavamAM lIna thayelA jJAnI puruSane sarve samRddhie
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA aMta:karaNamAM pragaTe che. huM svarUpAnaMdamaya chuM, huM nirmaLa, akhaMDa ane sarva prakAzaka jJAnavALA chuM; iMdra caMdrAdikanI saMpatti teA nAzavaMta che ane huM teA avinAzI anaMta paryAyavALI sahajAma saMpattithI yukta chuM. AvI rIte AtmasvarUpanA jJAnathI yukta mahAtmAne peAtAnA AtmAmAM ja sarva saMpattie bhAse che, paNa mAhya viSayAmAM pravartatI iMdriyAnA rAdha thAya tyAre ja te bhAse che. iMdriyAnA nirAdha vinA te AtmasaMpatti jaNAtI ja nathI. 98 AtmasvarUpanA jJAnano anubhava sukhamAM lIna thayelA mahAtmAne krIDA karavA mATe samAdhirUpI naMdanavana che, dhairyarUpI vajra che, samatArUpI iMdrANI che ane jJAnarUpI meTuM vimAna che. A pramANe iMdranI sarva samRddhi tene pragaTa che. ra tattvarasika sAdhaka azAtAdika duHkhamAM TvIna thatA nathI, kema ke karma karatI vakhate vicAra karyo nahI te have tIvra rasavaDe baMdhAyelA karmanA udayamAM dInatA zI karavI ? ema samaje che. temaja zAtAdika sukhane pAmIne vismita ke harSita thatA nathI. kema ke e paNa zubha karmanA vipAka che ema samaje che. zAtA azAtA ane zubhAzubha karmanAM phaLa bhogavatAM samatA rAkhI pUrvakarmanI nirjarA kare che. utkRSTa evuM brahma iMdriyAne gAcara nathI, tethI vizuddha anubhava vinA aneka zAstronA avamedhathI paNa te prApta thatuM nathI. Atmaanubhava avasthAmAM mAThu nahIM hAvAthI suSupti avasthA hAtI nathI. saMkalpa vikalpanA paNa abhAva hAvAthI
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi sAdhanA 2 svama tathA jAgara avasthA paNa hAtI nathI. paraMtu te traNe dazAthI bhinna turya (cAthI) ujAgara dazA hAya che. 99 mana, iMdriyA ane kaSAyAne jaya thatAM krame karI dharmadhyAna ane zukla dhyAnanI zreNIe caDhIne AtmA rAgadveSa ane mehAdi sarve karmanA kSaya karI anaMta zAzvata samAdhimukhamAM virAjita sahajAtmasvarUpa evA paramAtmA bane che. namana hA te paramAtmapadane ! namana heA tenI prAptinA sanmArgane ! 'samajaNa bIjI pachI kahIza, jahAM rAga ane vaLI dveSa, udAsInatAne jyAM vAsa, sarva kALanuM che tyAM jJAna, bhava chevaTanI che e dazA, jyAre citte sthira thaIza. tahAM sarvadA mAne kaleza; sakaLa du:khanA che tyAM nAza. deha chatAM tyAM che nirvANa; rAma dhAma AvIne vasyA.' -zrImad rAjacaMdra
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ tavAmRtano AsvAda 1 zrImadda hemacaMdrAcArya kRta bogazAsamAMthI AtmasukhanA premI yegIe aMtarAtmA vaDe bAhyAtmabhAvane dUra karI, tanmaya thavA mATe niraMtara paramAtmabhAvanuM ciMtana karavuM. zarIrAdikane Atmabuddhie grahaNa karanArane bahirAtmA kahIe chIe. zarIrAdikane adhiSThAtA te aMtarAtmA kahevAya che. zarIra te huM chuM ema mAnanAra, Adi zabdathI dhana, svajana, kuTuMba, strI, putrAdi te pitAnAM mAnanAra ane tenA saMga viyegathI sukhaduHkhI thanAra bahirAtmA che. zarIrane huM adhiSThAtA chuM, zarIramAM huM rahenAra chuM. zarIra mAruM rahevAnuM ghara che. athavA zarIrane huM draSTA chuM, ghana svajana kuTuMba strI putrAdi e sAMgika, para, mArA svarUpathI bhinna che. zubhAzubha karma vipAkajanya A saMge che. ema jANe saMga viyegamAM harSa-zoka na karatAM jJAtA draSTA tarIke rahe che, sAkSIbhAve, nirmamatvabhAve abaMdhapariNAme rahe che te aMtarAtmA che. jJAnasvarUpa, AnaMdamaya, samagra upAdhivarjita, zuddha, idriya agocara ane anaMta guNavAna tene jJAnIoe paramAtmA kahyo che. AtmAne zarIrathI sadAya judo jANa, ane zarIrane AtmAthI juduM jANavuM Ama AtmA ane dehane judAM
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA jANanAra yAgI Atmanizcaya karavAmAM, AtmasvarUpa pragaTa karavAmAM skhalanA pAmatA nathI. 101 jenI AtmajyAti karmonI aMdara dabAI gaI che tevA mUDha jIvA AtmAnI bIjI bAju arthAt pudgalamAM saMtASa pAme che. tyAre bahirbhAvamAM sukhanI bhrAMtithI nivRtti pAmelA yAgIe AtmAne viSe ja saMtASa pAme che. mATe prANAyAmAdi klezanA parityAga karI, sadgurune upadeza pAmIne yAgIe AtmaabhyAsamAM prIti karavI. je parama tattva (paramAtmA) te A, ema kahevAne sAkSAt guru paNa zaktimAna nathI, te tattva udAsInatAmAM tatpara rahelA evA yAgIne potAnI meLe pragaTa thAya che. udAsInatA e adhyAtmanI jananI che.' ati capala, ati sUkSma ane vegavAna heAvAthI du:khe kI zakAya tevA manane vizrAma lIdhA sivAya ane pramAda rahita thaI amanaska (udAsInatA) rUpa zalAkA (saLI) vaDe bheDhI nAkhavuM. amanaskanA uDDaya vakhate ceAgI peAtAnA zarIrane vIkharAI gayuM hAya, khaLI gayuM hAya, UDI gayuM hAya, ke vilaya thaI gayuM hoya tema avidyamAna jANe che. arthAt pAtAnI pAse zarIra nathI ema jANe che. madonmatta iMdriyarUpa sarpa vinAnA unmanI bhAvarUpa navIna amRtanA kuMDamAM magna thayelA yAgI, asaddeza ane utkRSTa tattvAmRtanA AsvAdanA anubhava kare che.
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 samAdhi-sAdhanA 2 zrImad kuMdakuMdAcArya kRta "niyamasAramAMthI ratnatrayarUpa niyama (niyamathI karavA gya) e mekSane upAya che. tenuM phaLa parama nirvANa che. samasta karmane nAzathI sAkSAt meLavAte mahA AnaMdane lAbha te mekSa che. te mahA AnaMdane upAya ratnatrayarUpa pariNati che. arthAt mokSane upAya zuddha ratnatrayAtmaka AtmA che. jJAna AnAthI bIjuM keI nathI. darzana paNa AnAthI bIjuM nathI ja. ane zIla, cAritra paNa bIjuM nathI. sarvajJakathita samasta jJAnanA bhedane jANIne je puruSa parabhAvene pariharI nijasvarUpamAM sthita rahyo thake zIgha caitanya camatkAra mAtra tatva sahajAnmasvarUpamAM praveza karI jAya che--UMDe UtarI temAM ja tallIna, nimagna thaI jAya che te puruSa paramazrI rUpI muktisuMdarIne pati thAya che, arthAt mukta thAya che. parigrahanuM grahaNa cheDIne temaja zarIra pratye upekSA karIne buddha puruSe avyagratAthI (nirAkuLatAthI) bhareluM caitanya mAtra jenuM zarIra che tene-AtmAne-bhAva. bahu vibhAva hovA chatAM paNa, sahaja paramatatvasahajAnmasvarUpanA abhyAsamAM jenI buddhi pravINa che e A zuddha dRSTivALe puruSa, "sahajAnmasvarUpathI anya koI nathI ema mAnIne zIdhra paramazrIrUpI suMdarIne vallabha thAya che. amArA AtmasvabhAvamAM vibhAva asat hovAthI tenI amane ciMtA nathI; ame te hRdayakamaLamAM sthita, sarva karmathI vimukta, zuddhAtmAne, sahajAtmAne, ekane satata anubhavIe chIe, kAraNa anya kaI prakAre mukti nathI ja nathI.
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 103 e rIte jJAnInA mArga dvArA tatvArtha samUhane jANIne para evAM samasta cetana ane acetanane tyAge. aMtaraMgamAM nirvikalpa samAdhine viSe, parathI virahita, cita-caitanya camatkAra mAtra parama tattvane bhaje. azubha temaja zubha sarva karmarUpI viSavRkSothI utpanna thatAM, nijarUpathI vilakSaNa evAM phaLone choDIne je jIva hamaNu sahaja caitanyamaya Atmatattvane, sahajAnmasvarUpanA AnaMdane AsvAde che te jIva alpakALamAM muktine pAme che, emAM zuM saMzaya che? caitanyazaktithI rahita anya sakaLa bhAvane mULathI cheDIne ane caitanyazakti mAtra evA nija sahaja AtmAnuM ati skuTapaNe avagAhana karIne, AtmA, samasta vizvanI upara pravartatA evA A kevaLa eka avinAzI AtmAne AtmAmAM sAkSAt anubhave. je tattvonA hRdayakamaLamAM susthita che, je nirvikalpa che, jeNe vividha vikalane haNI nAkhyA che, ane jene jJAnI puruSoe kalpanAmAtra ramya evAM bhavabhavanAM sukhethI temaja duHkhathI mukta kahyuM che te paramatatva sahajAtmA jayavaMta che. baMdha avasthAmAM ke mekSa avasthAmAM samasta vicitra mUrtadravya jALa zuddha jIvana svarUpathI vyatirikta che. ema jinadevanuM zuddha vacana budha puruSe kahe che, A jagaprasiddha satyane he bhavya ! tuM sadA jANa. jemanA cittanuM caritra ujajavaLa che evA mekSArthIo A siddhAMtanuM sevana kare ke-"huM te zuddha caitanya mAtra eka parama ti ja sadAya chuM, ane A je bhinna
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 samAdhi-sAdhanA lakSaNavALA vividha prakAranA bhAve pragaTa thAya che te huM nathI, kAraNa ke te badhAya mArAthI judAM paradravya che." AtmAne nizcaya te darzana che, AtmAne bodha te jJAna che. AtmAmAM ja sthiti te cAritra che. A traNenI ekatA zivapadanuM kAraNa che. sahaja jJAna sadA jayavaMta che. sahaja vRSTi sadA jayavaMta che. tevuM ja sahaja vizuddha cAritra paNa sadA jayavaMta che. pApamalathI rahita jenuM svarUpa che evI sahaja parama tatvamAM saMsthita cetanA-sahaja AtmasvarUpa paNa sadA jayavaMta che. kAminIonI je zarIra vibhUti te vibhUtine, he kAmI puruSa! je tuM manamAM smare che te mArA vacanathI tane zuM lAbha thaze? ahe! Azcarya thAya che ke sahaja parama tatvane--nija svarUpane-cheDIne tuM zA kAraNe vipula mehane pAme che? je paradravya-parigraha mAre heya te huM ajIvapaNAne pAmuM. huM te jJAtA ja chuM. tethI paradravyarUpa parigraha mAre nathI. bhavya jIva bhavabhIrupaNAne lIdhe parigraha vistArane choDe ane nirupama sukhane AvAsanI prApti mATe nija AtmAmAM avicaLa sukhAkAra tathA jagata janene durlabha evI sthiti kare. kAyavikArane choDIne je pharI pharIne zuddhAtmAnI- sahajAtmAnI saMbhAvane, samyakbhAvanA kare che tene ja janma saMsAramAM saphaLa che.
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanAM 105 vyavahAranayathI jJAnapu Mja evA siddha bhagavAna tribhuvana zikharanI TocanA nakkara cUDAmaNi che. nizcayathI te deva sahaja parama caitanya ciMtAmaNisvarUpa nitya zuddha nijarUpamAM ja vase che. huM zarIra saMbaMdhI mALAdi avasthAbhedAne,rAgAdi bhedarUpa bhAvakarmanA bhedone, bhAva karmAtmaka cAra kaSAyAne karatA nathI. sahaja caitanyanA vilAsarUpa AtmAne ja bhAvuM chuM. ati tIvra mAhanI utpattithI je pUrve upAje luM karma tene pratikramIne huM sadbhAdhAtmaka-samyajJAna-svarUpa evA AtmAmAM AtmAthI nitya vastuM chuM. je sahaja tattva akhaMDita che, zAzvata che, sakala doSathI dUra che, utkRSTa che, bhavasAgaramAM DUbelA jIvasamUhane naukA samAna che ane prabaLa saMkaTonA samUharUpI dAvAnaLane zAMta karavA mATe jaLa samAna che, je jinaprabhunA mukhAraviMdathI vidita che, je svarUpamAM sthita che, je munIzvarAnA maneAgRhanI aMdara suMdara ratnadvIpanI mAphaka prakAze che, je A lAkamAM darzanameTTui para vijaya meLavelA yAgIothI namaskAra karavA ceAgya che, je sukhanuM maMdira che, jene tattvavettAo praNAma kare che, je kRtakRtya che, jeNe meharAtrInA nAza karyo che, ane je siddhithI utpanna thatA saukhya vaDe zuddha che evA adbhuta sahaja Atmatattvane huM sadA ati apUrva rIte atyaMta bhAvuM chuM, vaMduM chuM, bhajuM chuM. je paramAtmatattva rAgadveSAdi dvandvamAM raheluM nathI, ane anagha (maLarahita) che, te kevaLa ekanI huM pharI pharIne saMbhAvanA (samyak bhAvanA) karuM chuM. muktinI spRhAvALA ane
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 samAdhi-sAdhanA bhavasukha pratye ni:spRha evA mane A lAkamAM pelA anya padArtha samUheAthI zuM phaLa che ? je AtmA AtmAne AtmA sAthe niraMtara joDe che, ane rAgAdithI nivAre che te nizcayathI yAgabhaktivALA che. je AtmA AtmAmAM AtmAne joDIne sarve vikalpAnA abhAva kare che te ja yogabhaktivALA che. bIjAne yAga kaI rIte hAya ? iMdriyalolupatA jemane nivRtta thaI che ane tattvalAlupa (tattvaprApti mATe utsuka) jemanuM citta che, temane suMdara AnaMda jharatuM uttama tattva pragaTe che. ati apUrva nijAtmajanita bhAvanAthI utpanna thatA sukha mATe je yatna kare che te kharekhara jIvanmukta thAya che, bIjAo nahI. je anyane vaza nathI te avaza' che. je cAgI svahitamAM lIna raheteA thake zuddhAtmasvarUpa sivAya anya padArthane vaza thatA nathI ane susthita rahe che te avaza che. je anyavaza che te bhale muni veSadhArI hAya tApaNu saMsArI che, nitya duHkhanA bhogavanAra che. je svastha che te jIvanmukta che. jinezvarathI kiMcit (jarAka ja) nyUna che. sarvajJa vItarAgamAM ane A svastha yAgImAM kyAreya kAMI paNa bheda nathI; chatAM arere ! ApaNe jaDa chIe ke temanAmAM bheda gaNIe chIe. A janmamAM svavaza jJAnI eka ja sadA dhanya che ke je ananya buddhivALA rahetA thakA, nijAtmA sivAya anya pratye lIna nahIM thatA thakA, sarve karmAMthI bahAra rahe che.
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 107 samarasarUpI sudhAnA sAgarane uchALavAmAM pUrNacaMdra samAna te sahajAbhAne huM vaMduM chuM. Ama hevAthI samAdhisukhanI pRhAvALe bhavya jIva samasta vacanaracanAne sarvadA cheDIne jJAnAnaMda Adi atula mahimAne dhAraka evA parama tatvarUpa nija sahajAtmasvarUpanA anubhavarUpa amRtarasano AsvAdamAM lIna rahIne ekAkI nirAlaMbapaNe asaMgabhAve sarva jagatajALane tRNa samAna tuccha dekhe che, ane tattvAmRtanA AsvAdamAM magna parama sukhamAM virAje che. 3 zrI padmanadi pacaviMzatimAMthI (mana mahilAnuM re vahAlA upare-e dezI) zuddha niraMjana caitanyamUrti che, te huM nahi saMdeha, evI paNa jyAM nahi kaI kalpanA, cetana AnaMdageha. | divya cidAnaMdamaMdira vaMdIe. 1 makSapRhA paNa mohavaze kare, mukti viSe aMtarAya; * zAMtamumukSu ke anya spRhA tadA, kema kare duHkhadAya? | divya cidAnaMdamaMdira vaMdIe. 2 cetanamUrti re ehi ja eka huM, kaMI paNa para na lagAra; keI avarathI re muja saMbaMdha nahi, e muja dRDha nirdhAra. divya cidAnaMdamaMdira vaMdIe. 3 zarIra vagere re bAhya padArthanI, ciMtA tajatA susaMta, zuddha svarUpe re cittasthiti karI, nityAnaMde vasaMta. divya cidAnaMdamaMdira vaMdIe. 4
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 samAdhi-sAdhanA ema svabhAve re hoya te he mane, avara na IcchA jarAya; he Atmana ! A tatva tuM pAmIne, zAMta sukhI thA sadAya. divya cidAnaMdamaMdira vaMdIe. 5 vistRta saMskRti mArga bhamI bhamI, thAkyA prajJAvaMta; tasvAmRta A re pAna kare have; ANe e zrama aMta. | divya cidAnaMdamaMdira vaMdIe. 6 sUkSma ati te re sthUla ati vaLI, eka aneka svarUpa, svasaMvedyasvabhAvI adya e, akSara anaBrarUpa. divya cidAnaMdamaMdira vaMdIe. 7 upamA jene re keI ghaTe nahIM, vacanAtIta aprameya; ehi nirAkuLa bharapUra zUnya e, nitya chatAM e anitya. | divya cidAnaMdamaMdira vaMdIe. 8 zarIra rahita e re nirupAzimayI, nirAlaMba niHzabda; cighanarUpI re uttama jAti e, mana vANIthI alabdha. | divya cidAnaMdamaMdira vaMdIe. 9 ema svarUpa atyaMta agamya e, paramAtama durlakSya; te saMbaMdhe re varNana atra te, gagane citra sadRza. divya cidAnaMdamaMdira vaMdIe. 10 zuddha svarUpe re sthita te dUra rahyA, paNa ciMtana je karaMta; jIvita tenuM re glAdhya jage jhage, suragaNu pada pUjaMta. divya cidAnaMdamaMdira vaMdIe. 11
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAra bhAvanA vairAgyanI ane tevA AtmahitaiSI viSayanI sudraDhatA thavA mATe bAra bhAvanA citavavAnuM tattvajJAnIo kahe che. tethI bhAvenI zuddhi thAya che, tethI bhedavijJAnanI ane zuddha AtmabhAvanAnI jAgRti thaI bedhi samAdhinuM nidhAna evuM nija zuddha sahajAnmasvarUpa pAmavA bhAgyazALI thavAya che. he buddhimAne ! tame kAnane pAvana karanArI A bAra bhAvanAo zravaNa karI hadayamAM dhAraNa kare. tethI prakhyAta ane ati addabhuta samatArUpI vela ke jenuM mahatparue atyaMta mahAmya kaheluM che te aMtaramAM UgI nIkaLI mehAMdhakArane TALI deze. sanzAstranA zravaNathI udAra thayeluM ane vivekarUpI amRtanA karavAthI AnaMda ApatuM jenuM mana A sadbhAvanAone Azraya kare che tene kalpavRkSa dUra nathI. ane tene prakRNa zAMtirUpa alaukika sukhanuM phaLa maLe che. he cetana ! jagatanA badhA bhAve kSaNabhaMgura che. kevaLa nitya, cidAnaMdamaya, jJAnAnaMdamaya, tAruM pitAnuM AtmasvarUpa che. tene joI, jANu, anubhavI, Atmika sukhane anubhava kara. satparuSe A prazamarasavALA nUtana amRtanuM pAna karI niraMtara AnaMda utsava kare !
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 samAdhi-sAdhanA 1. anityabhAvanA zarIra, vaibhava, kuTuMba parivAra Adi sarva vinAzI che; jIvane mULa dharma avinAzI che. ema ciMtavavuM te pahelI anitya bhAvanA. je je jamyA che te avazya maravAnA ja che. yuvAnI javAnI che ane vRddhAvasthA AvavAnI ja che. meghapaTala pavananA jhapATAthI kSaNamAM vIkharAI jAya tema lakSmI, parivAra, ghara, kuTuMba, svajanAdi kSaNamAM viNasI javAnAM ja ane idrinA viSaye, zarIranI suMdaratA Adi sarva vIjaLInA jhabakArAnI mAphaka jotajotAmAM jatAM rahevAnA ja. sArI rIte lAlana pAlana karAyeluM zarIra paNa avazya kSaNamAM vinAza pAmI javAnuM ja. ' he bhavya jI! tame sarva viSayane vinAzI jANune mahAmahane choDIne pitAnA manane viSayathI rahita kare, ke jethI uttama sukhane pAme. - anitya bhAvanAnuM phaLa e che ke saMsAranA viSaye sarva nAzavaMta che tethI tene meha, tenI abhilASA tyAgI de. ane nitya zAzvata evA Atmika sukhanI abhilASAthI zuddha AtmasvarUpane ja upAse, yAvata tenI prApti karI kRtArtha thAo ! mAlinI gagananagarakalpaM saMgama vallabhAnAM jaladapaTalatulyaM yauvanaM vA dhanaM vA / sujanasutazarIrAdIni vidyuccalAni kSaNikamiti samastaM viddhi saMsAravRttam //
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 111 saMsAramAM strIone samAgama AkAzamAM dee mAyAthI racela nagara samAna kSaNavinAzI che. yuvAvasthA ane dhana Adi meghapaTalanI mAphaka kSaNamAM viNasI jAya tevAM anitya che. svajana putra parivAra zarIra Adi sarva vIjaLI jevAM capaLa eTale jotajotAmAM cAlI jAya evAM kSaNika che. ema samasta saMsAra kSaNika jANe. temAM nityatAnI buddhi na rAkhe. vidyutu lakSmI prabhutA pataMga, AyuSya te to jaLanA taraMga; puraMdarI cApa anaMgaraMga, zuM rAcIe tyAM kSaNane prasaMga? 2aAraNa bhAvanA saMsAramAM maraNa samaye jIvane zaraNa rAkhanAra keI nathI. mAtra eka zubha gharmanuM ja zaraNa satya che. ema ciMtavavuM te bIjI azaraNa bhAvanA. je saMsAramAM cakavatI narendro ke IMdra, hari, hara, brahmA jevA zaktizALI de paNa mRtyunA mukhathI bacI zakyA nathI te saMsAramAM keNa kenuM zaraNa thaI zake tema che? AyuSya pUrNa thaye maraNa AvI pahoMcatAM maMtra, taMtra, auSadha, yakSa ke deva kaI maraNathI bacAve tema nathI. AtmA zarIrathI bhinna vastu che. zarIranI uttithI te utpanna thatuM nathI tema zarIranA nAzathI tene nAza thata nathI. AtmA te svarya ajara amara zAzvata trikALa TakIne rahenAra nitya vastu che. mATe zarIra chUTe tyAM pitAne nAza thAya che ema mAnavuM te ajJAna che, meha che. AtmAne maraNanI ciMtA vyartha che. kAraNa te kadI marate nathI tema
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 samAdhi-sAdhanA janmate paNa nathI. mATe AtmAne ratnatrayanuM zaraNa laI uttama kSamAdi dharmamAM joDe e ja parama zaraNa che, te ja saMsAranAM kaSTothI tene bacAvI zakAya che. he bhavya ! tuM parama zraddhA vaDe darzanajJAnacAritrarUpa zaraNane sevana kara. kAraNa ke saMsAramAM bhamatA jIvone bIjuM kaI paNa zaraNa nathI. je pitAne kSamAdi dazalakSaNa dharmarUpa ke ratnatraya gharmarUpa pariNamAve te zaraNa che ane je tIvra kaSAyayukta thAya che te pote potAne haNe che. paramArtha vicArIe te pote ja potAnI rakSA karanAra che tathA ghAta karanAra che. krodhAdikarUpa pariNAma kare te zuddha caitanyane ghAta thAya che ane samyagdarzana jJAna cAritramaya ratnatrayarUpa dharmamaya pariNAma kare te potAnI rakSA thAya che. e bhAvanAthI janmamaraNarahita avinAzI pada pamAya che. sarvazane dharma suzarNa jANI, ArAdhya ArAdhya prabhAva ANI; anAtha ekAMta sanAtha thAze, enA vinA koI na bAMhya haze. 3. saMsArabhAvanA A AtmAe saMsArasamudramAM paryaTana karatAM karatAM sarvabhava kIdhA che. e saMsArI jaMjIrathI huM kyAre chUTIza ? e saMsAra mAre nathI. mekSamayI chuM ema ciMtavavuM te trIjI saMsArabhAvanA. saMsAramAM kevAM duHkhe A jIve pUrve bhagavyAM che te mRgAputra pitAne dIkSA levAne vAratAM potAnAM mAtApitAne jaNAvI saMyama svIkAravA ja dRDhanizcayI bane che.
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 113 mAtApitAne bhegasaMbaMdhI upadeza sAMbhaLIne te mRgAputra mAtApitA pratye ema belI UThayA :- "viSayanI vRtti na hoya tene saMyama pALave kaIye duSkara nathI. A AtmAe zArIrika ane mAnasika vedanA azAtArUpe anaMtavAra sahI che, bhegavI che. mahAduHkhathI bharelI, bhayane upajAvanArI ati raudra vedanA A AtmAe bheLavI che. janma, jarA, maraNa e bhayanAM dhAma che. caturgatirUpa saMsArATavImAM bhamatAM ati raudra duHkhe meM bhegavyAM che. he gurujane ! manuSya lekamAM je agni atizaya uSNa manAya che, te agnithI anaMtagaNuM uSNa tApadanA narakane viSe A AtmAe bhegavI che. manuSya lekamAM je TADha ati zItaLa manAI che, e TADhathI anaMtagaNI TADha narakane viSe azAtAe A AtmAe bhegavI che. lehamaya bhAjana, tene viSe UMcA paga bAMdhI nIcuM mastaka karIne devatAe vaikiya karelA ghUMvAphUvA baLatA agnimAM AkaMda karatAM, A AtmAe ayugra duHkha bhegavyAM che. mahA davanA agni jevA maru dezamAM jevI veLu che te veLu jevI vajAmaya veLu kadaMba nAme nadInI veLu che, te sarakhI uSNa veLune viSe pUrve mArA A AtmAne anaMtavAra bAvyo che. - AkaMda karatAM pacavAnA bhAjanane viSe pacavAne arthe mane anaMtI vAra nAkhe che. narakamAM mahA raudra paramAdhAmIee mane mArA kaDavA vipAkane mATe anaMtI vAra UMcA vRkSanI zAkhAe bAMda hatuM. baMdhava rahita evA mane lAMbI karavate karIne chedyo hate. ati tIkSaNa kaMTake karIne vyApta UMcA zAmali vRkSane viSe bAMdhIne mahA kheda pamADyo
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 samAdhi-sAdhanA hate. pAro karIne bAMdhI ApAcho khecave karI mane ati duHkhI karyo hate. mahA asahya kelune viSe zelaDInI peThe AkaMda karate huM ati raudratAthI pIDAya hate. e bhegavavuM paDayuM te mAtra mArAM azubha karmane anaMtIvAranA udayathI ja hatuM. zvAnane rUpe sAmanAmA paramAdhAmIe kIdhe, zabala nAmA paramAdhAmIe te zvAnarUpe mane bheMya para pADyo; jIrNa vastranI pare phADyo; vRkSanI pare chee veLA huM ati ati taraphaDate hate. vikarALa khaDrage karI, bhAlAe karI, tathA bIjA zastra vaDe karI mane te pracaMDIoe vikhaMDa kIdhe hate. narakamAM pApakarmo janma laIne viSama jAtine khaMDanuM duHkha bhegavyAmAM maNuM rahI nathI. parataMtre karI anaMta prajvalita rathamAM rejhanI peThe parANe mane jotaryo hate. mahiSanI peThe devatAnA vaikiya karelA agnimAM huM baLyo hate. bhaDathuM thaI azAtAthI atyagra vedanA bhagavate hate. ka-gIdha nAmanA vikarALa pakSIonI sANasA sarakhI cAMcathI cUMthAI anaMta valavalATathI kAyara thaI huM vilApa karate hate. tRSAne lIdhe jalapAnanuM ciMtana karI vegamAM doDatAM, vaitaraNInuM charapalAnI dhAra jevuM anaMta duHkhada pANa pAmyuM hatuM. jenAM pAMdaDAM tIvra khaDjhanI dhAra jevAM che, mahA tApathI je tapI rahyuM che, te asipatravana huM pAmyuM hatuM, tyAM AgaLa pUrvakALe mane anaMta vAra chedyo hate. mudugarathI karI, tIvra zastrathI karI, trizUlathI karI, muzaLathI karI, temaja gadAthI karIne mArAM gAtra bhAMgyAM hatAM. zaraNarUpa sukha vinA huM azaraNarUpa anaMta duHkha pAmyuM hatuM. vastranI peThe mane charapalAnI
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 115 tIkSaNa dhAre karI, pALIe karI ane kAtaraNIe karIne kApe hatuM. mArA khaMDekhaMDa kaTakA karyA hatA. mane tIra cho chedyo hate. cararara karatI mArI tvacA utArI hatI. ema huM anaMta duHkha pAmyuM hatuM. paravazatAthI mRganI peThe anaMtavAra pAzamAM huM sapaDAye hate paramAdhAmIe mane magaramaccharUpe jALa nAMkhI anaMta veLA dukha ApyuM hatuM sIMcANurUpe paMkhInI peThe jALamAM bAMdhI anaMtavAra mane haNyA hatA. pharazI ItyAdika zastrathI karIne mane anaMtavAra vRkSanI peThe phUTIne mArA sUkSma cheda karyA hatA. mugarAdikanA prahAra vatI lehakAra jema lehane TIpe tema mane pUrvakALe paramAdhAmIoe anaMtIvAra TIpe hate. tAMbuM, loDhuM ane sIsuM agnithI gALI tene kaLakaLate rasa mane anaMta vAra pAye hate. ati raudratAthI te paramAdhAmIe mane ema kahetA hatA ke, pUrvabhavamAM tane mAMsa priya hatuM te le A mAMsa. ema mArA zarIranA khaMDa khaMDa kaTakA meM anaMtI vAra gaLyA hatA. madyanI vallabhatA mATe paNa ethI kaMI ochuM duHkha paDayuM nahotuM. ema meM mahA bhayathI, mahA trAsathI ane mahA duHkhathI kaMpAyamAna kAyAe karI anaMta vedanA bhegavI hatI. je sahana karatAM ati tIvra, raudra ane utkRSTa kALasthitinI vedanA, sAMbhaLatAM paNa ati bhayaMkara, anaMta vAra te narakamAM meM jogavI hatI. jevI vedanA manuSyalekamAM che tevI dekhAtI paNa tethI anaMtagaNa adhika azatAvedanI narakane viSe rahI hatI. sarva bhavane viSe azAtAdanI meM jogavI che. meSAnameSa mAtra paNa tyAM zAtA nathI."
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 samAdhi-sAdhanA have caturgatinuM kaMIka svarUpa paramAgama anusAra ciMtavana karIe chIe. narakanI sapta pRthvI che. temAM egaNapacAsa bhUmikA che. te bhUmikAmAM corAsI lAkha bila che tene naraka kahIe chIe. tenI vAmaya bhUmi bhIMtanI mAphaka chajela che. keTalAMka bila saMkhyAta yAjana lAMbAM pahelAM che, keTalAMka asaMkhyAta jana lAMbAM pahelAM che. te eka eka bilanI chata viSe nArakInAM uttinAM sthAna che. te UMTanA mukhanA AkAra AdivALAM, sAMkaDAM meMDhAvALAM ane UMdhe mAthe che temAM nArakI ja UpajI nIce mAthuM ane upara pagathI AvI vajazcimaya pRthvImAM paDI, jema jerathI paDI daDI pAchI UchaLe che tema tenArakI) pRthvI para paDI UchaLatAM leTatAM phare che. kevI che narakanI bhUmi ? asaMkhyAta vIMchInA sparzane lIdhe UpajI vedanAthI asaMkhyAta guNa adhika vedanA karavAvALI che. uparanI cAra pRthvInAM cALIza lAkha bila ane paMcama pRthvInAM be lAkha bila ema beMtALIsa lAkha bilamAM te kaivaLa AtApa, agninI uSNa vedanA che. te narakanI uSNutA jaNAvavAne mATe ahIM koI padArtha dekhavAmAM, jANavAmAM AvatuM nathI ke jenI sadRzatA kahI jAya te paNa bhagavAnane AgamamAM evuM anumAna uSNatAnuM karAvela che ke lAkha janapramANa moTA leDhAnA geLA choDIe te te narakabhUmine nahIM pahoMcatAM, pahoMcatAM pahelAM narakakSetranI uSNatAthI karI rasarUpa thaI vahI jAya che. jema UkaLelA AdhaNamAM cekhA sarva tarapha pharatAM chatAM caDavAI jAya che, tema saMsArI jIva karmathI tayAya
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 117 mAna thaI paribhramaNa kare che. AkAzamAM UDatAM pakSIne bIjuM pakSI mAre che, jaLamAM vicaratAM macchAdikane bIjA machAdika mAre che, sthaLamAM vicaratAM manuSya pazu Adikane sthaLacArI siMha, vAgha, sarpa vagere duSTa tiryaMca tathA bhIla, mleccha, cAra, lUMTArA, mahA nirdaya manuSya mAre che. A saMsAramAM jIva badhAM sthAnamAM niraMtara bhayarUpa thaI niraMtara duHkhamaya paribhramaNa kare che. jema zikArInA upadravathI bhayabhIta thayela jI meDhuM phADI beThelA ajagaranA moDhAmAM bila jANa praveza kare che, tema ajJAnI jIva bhUkha, tarasa, kAma, kepa vagere tathA iMdriyonA viSayanI tRSNAnA AtApathI saMtApita thaI, viSayAdikarUpa ajagarane mukhamAM praveza kare che. viSayakaSAyamAM praveza kare te saMsArarUpa ajagaranuM moTuM che. emAM praveza karI pitAnA jJAna, darzana, sukha, sattAdi bhAvaprANune nAza karI, nigodamAM acetana tulya thaI, anaMtavAra janma maraNa karatAM anaMtAnaMta kALa vyatIta kare che. tyAM AtmA abhAva tulya che, jJAnAdikane abhAva thaye tyAre nAza paNa tha. nigadamAM akSarane anaMtame bhAga jJAna che, te sarva jeyela che. trasa paryAyamAM jeTalA duHkhanA prakAra che, te te duHkha anaMtavAra bhegave che. evI kaI duHkhanI jAti bAkI nathI rahI je A jIva saMsAramAM nathI pAmyA A saMsAramAM A jIva anaMta paryAya dukhamaya pAme che, tyAre ke eka vAra iMdriyajanita sukhane paryAya pAme che te viSayenA AtApa sahita bhaya, zaMkA saMyukta alpakALa pAme. pachI anaMta paryAya duHkhanA, pachI keI eka paryAya iMdriyajanita sukhane kadAcita prApta thAya che.
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 samAdhi-sAdhanA A duHkhathI paripUrNa A saMsAra jANIne sarva prakAre udyama karIne mehane cheDIne he bhavyo ! te AtmasvabhAvanuM dhyAna kare ke jethI saMsArabhramaNane nAza thAya. nArA chaMda anaMta saukhya nAma du:kha tyAM rahI na mitratA ! anaMta du:kha nAma saukhya prema tyAM, vicitratA ! ughADa nyAya-netra ne nihALa re ! nihALa tuM; nivRtti zAmeva dhArI te pravRtti bALa tuM. jemAM ekAMta ane anaMta sukhanAM taraMga UchaLe che tevAM zIla, jJAnane mAtra nAmanA duHkhathI kaMTALI jaIne mitrarUpe na mAnatAM temAM abhAva kare che ane kevaLa anaMta duHkhamaya evAM je saMsAranAM nAmamAtra sukha temAM tAre paripUrNa prema che e kevI vicitratA che! ahe cetana ! have tuM tArA nyAyarUpI netrane ughADIne nihALI re ! nihALa!!! nihALIne zIghrameva nivRtti eTale mahA vairAgyane dhAraNa kara, ane mithyA kAmaganI pravRttine bALI de ! 4. ekava bhAvanA A mAre AtmA ekale che. te ekale Avyo che, ekale jazepitAnAM karelAM karma ekale bhegavaze ema ciMtavavuM te ethI ekatva bhAvanA. jIva ekale puNyasaMcaya kare che. ane tenA phaLarUpa devagatinAM sukhane ekale bhegave che. ekale karmanI nirjarA kare che ane te eLe ja mokSa pAme che. jIvane dharma ja devaleka ane sarva duHkhanA nAzarUpa mekSa Ape che.
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 119 he bhavya ! tame jIvane zarIrathI bhinna sarva prakAre udyama karIne jANe. je jANavAthI bAkI sarva padravya kSaNamAtramAM tajavA yogya thAya che. pitAnuM svarUpa jANe te sarva paradravya heya ja bhAse. rega ke maraNa kALe svajane mAtra joI rahe che paNa rega ke duHkhane lezamAtra levAne ke TALavAne samartha thatAM nathI ema jANavA chatAM A jIva te badhAMmAMthI mamatva choDatuM nathI. pitAnAM karelAM karma pitAne ekalAne ja bhegavavAM paDe che. ApaNe sAce AtmIya te te che ke je ApaNane duHkhamAMthI bacAvI sukhamAM laI jAya che. te te ratnatrayarUpa ke dazalakSaNarUpa dharma ja eka e che ke je jIvane uttamagati ane prAMte mekSarUpa anaMta sukhamAM laI jAya che. mATe ekatva bhAvanAnA ciMtavanathI e dharmamUrti nija zuddha sahaja AtmasvarUpa ja upAsavA gya che, yAvatuM tene prApta karI kRtArtha thavA yaMgya che. jJAnadarzanacaraNaparyavaparivRttaH paramezvaraH / eka evAnubhavasadane sa ramatAmavinazvaraH / / 1 aho ! A mAro AtmA jJAna, darzana, cAritra paryAyavALe paramezvara che. e eka che, ekale che, ene bIjA sAthe saMbaMdha nathI, enAM te jJAna, darzana, cAritra ja che. ane jJAnAdi ezvarya saMpanna te paramezvara che. vaLI te avinAzI che. A mAre AtmA anubhava gRhamAM AnaMda karo.
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 samAdhi-sAdhanA vastutatva vicAravAthI, svaparane viveka karavAthI, tane suMdara samatA amRtarasa prApta thaze. te te samatArUpI amRtarasa prApta karI eka tuM tene svAda le. tane bahu AnaMda thaze, tethI avarNanIya sukharasa tuM pAmIza. viSaya sukha te kSaNika che. A avarNanIya sukha zAzvata avyAbAdha che. te tene te prApta kara. eka jIva parajAya bahu, dhAre svapara nidAna; para tajI ApA jAnike, kare bhavya kalyAna, 5. anya bhAvanA A saMsAramAM kaI keInuM nathI ema ciMtavavuM te pAMcamI anyatva bhAvanA. A jIva saMsAramAM deha dhAraNa kare che te pitAthI anya che, mAtA anya che, putra anya Upaje che. A sarva karmasaMgathI thAya che. evI rIte sarva bAhya vastune AtmA AtmasvarUpathI nyArI jANe che tepaNuM, pragaTapaNe jANatAM chatAM paNa A mUDha jIva te ja padravyane viSe rAga kare che e meTI mUrkhatA che. je jIva potAnA svarUpathI dehane paramArthathI bhinna jANIne AtmasvarUpane seve che, dhyAve che, tene anyatva bhAvanA kAryakArI che. anyatvanuM ciMtavana karatAM chatAM paNa je yathArtha bhedajJAna na thayuM, dehathI pitAne AtmA tattvathI, paramArthathI bhinna che ema na bhAsyuM te te citana nirarthaka che.
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA nA mArAM tana rUpa kAMti yuvatI, nA putra ke bhrAta nA, nA mArAM bhRta snehI svajana ke, nA gAtra ke zAta nA, nA mArAM dhana dhAma yauvana dharA, e meAha ajJAtvanA, re ! re ! jIva vicAra ema ja sadA, anyatvadA bhAvanA. 121 6. azuci bhAvanA A zarIra apavitra che, maLamUtranI khANu che, rAga jarAne rahevAnuM dhAma che. e zarIrathI huM nyAro chuM ema ciMtavavuM, te chaThThI azucibhAvanA. hADa mAMsa rudhira Adi durgandhamaya sAta dhAtuonA apavitra evA A deha pavitra evAM caMdana, kapUra, kastUrI, puSpAdi sugaMdhI dravyone paNa te dehanA saMga thatAM ja durgaMdhayukta banAvI de che; tema ja rAga pIDA jarA marAdi duHkhAnuM dhAma bane che manuSyAne tethI virakta thavA ja vidhie manuSyeAnA deha AvA banAvyo che, ema lAge che. chatAM manuSya tevA apavitra peAtAnA ke srI AdinA dehamAM anurakta thAya che e kharekhara sakheda Azcarya che ! AvA azucimaya dehane pratyakSa dekhatA chatAM A jIva temAM anurAga kare che. pUrve kadI na maLyo hoya ema mAnIne tenA Adara kare che, tene seve che. A mATuM ajJAna che. je bhavya jIva para deha, je strI AdinA deha, temAM virakta thaIne nija dehane viSe anurAga karatA nathI, ane AtmasvarUpamAM surakta rahe che, taTvIna rahe che, temanI azuci bhAvanA sArthaka che. khANa mUtra ne maLanI, roga jarAnuM nivAsanuM dhAma, kAyA evI gaNIne, mAna tyajIne kara sArthaka Ama.
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 samAdhi-sAdhanA svapara dehaluM azuci lakhi, taje tAsa anurAga, tAke sAcI bhAvanA. so kahiye vaDabhAga, 7, AsavabhAvanA rAgadveSa, ajJAna, mithyAtva Adi sarva Asava che ema citavavuM te sAtamI Asava bhAvanA. mana vacana kAyAnI kriyAne yoga kahevAya che ane A yugane ja tattvavizArado Asava kahe che. karmanuM Agamana te Asava, zubha ane azubha ke puNya ane pApa be prakAre che. | sarva jIva pratye priya vacana bolavuM, apriya kaTuka vacana bolanAra durjana pratye paNa kSamA rAkhavI, sarvamAMthI guNa grahaNa karavA, ItyAdi maMda kaSAyathI puNyasava thAya che. pitAnI prazaMsA karavI, pUjya puruSanA doSa jevA, temanA avarNavAda balavA, dIrgha kALa sudhI verabhAva ghArI rAkhave, ItyAdi tIvra kaSAyathI pApAsava thAya che. Ama jANIne paNa je tyAgavA gya mithyAtva, kaSAya Adine tyAga karatA nathI te jIvane Asava bhAvanAnuM ciMtana niSphaLa jAya che. je mumukSu upazama bhAvamAM, samabhAvamAM lIna thaIne, mehakarmanA udayathI thatA sarva mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya ane garUpa a ne heya jANune tene tajI de che, tene AsavabhAvanA saphaLa thAya che. Atama kevaLajJAnamaya, nizcaya dRSTi nihAra, saba vibhAva pariNAmamaya, AsavabhAva vivAra.
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAmAdhi-sAdhanA 123 Asrava paMca prakAranuM ciMtave tajI vikAra, te pAve nijarUpakuM, yahe bhAvanA sAra. 8. saMvara bhAvanA jJAna dhyAnamAM pravartamAna thaIne jIva navAM karma bAMdhe nahIM ema citavavuM te AThamI saMvara bhAvanA. mithyAtva Adi pAMca Asavane samyaktva, virati, apramAda, kaSAyajaya ane keganA abhAvathI rekavA te saMvara. he bhavya ! cidAnaMdamaya, anaMta guNanuM pAtra evuM je - AtmasvarUpa, vastu che tenuM rAgAdi deSarahita dharmazukla dhyAnamAM lIna thavuM tene tuM uttama cAritra jANa. je sAdhaka viSayothI virakta thaIne manane priya je viSaye tenAthI AtmAne sadAya nizcaye saMvararUpa kare tene pragaTapaNe saMvara hoya che. iMdriyo ane manane viSAmAMthI rekIne pitAne zuddha svarUpamAM ramAve tene saMvara hoya che. sakalasamitimUlaH saMyamohAmakANDaH prazamavipulazAkho dharma puSpAvakIrNaH / avikalaphalabandhabandhuro bhAvanAbhijayati jitavipakSaH saMvaroddAmavRkSaH // -zrI jJAnArNava Isamiti Adi pAMca samiti jenuM mULa che, sAmAyika Adi pAMca saMyama jenuM thaDa che, prazamarUpa vizALa jenI zAkhA (DALa) che, uttama kSamAdi daza dharma jenAM puSpa
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 samAdhi-sAdhanA che, ane avikala mokSa jenuM phaLa che evuM bAra bhAvanAethI suMdara A saMvararUpI mahAvRkSa sarvoparI che AtmA anAdikALathI pitAnA svarUpane bhUlI rahyo che, tethI AsavarUpa bhAvathI karmone baMdha karyA kare che. paraMtu jyAre te pitAnA svarUpane jANIne temAM tallIna thAya che, tyAre te saMvararUpa banIne AvatAM karmone reke che, ane pUrvakanI nirjarA kare che jethI mukta thaI jAya che. e saMvaranAM bAhya kAraNe samiti, gupti, dharmAnuprekSA, pariSahajaya Adi kahyAM che. nija svarUpamAM lInatA, nizcaya saMvara jAni; samiti-gupti-saMyama dharama, dhare pApakI hAni. 9. nirjarAbhAvanA jJAna sahita kriyA karavI te nirjarAnuM kAraNa che ema citavavuM e navamI nirjarAbhAvanA. je sAdhaka durvacanane, sAdhamajane niMdA kare tene, tathA upasargane, kaSAya karyA vinA zAMtipUrvaka sahana karI le te tene vistAravALI atyaMta nirjarA thAya che. arthAta pUrve bAdhelAM ghaNAM ja karmo kSaya thaI jAya che. upasarga tathA pariSahane ema mAne ke meM pUrvajanmamAM je pApasaMcaya karyuM hatuM tenuM A phaLa che, tethI bhegavI levuM, temAM vyAkula na thavuM. jema keInuM devuM karI rakama ANI heya te jyAre mAge tyAre ApI devI. temAM vyAkuLatA zI? ema mAne tene ghaNI nirjarA thAya che.
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi- sAdhanA 125 je sAdhaka A zarIrane mamatva, mehane upajAvanAruM, vinAzI tathA azucimaya vicAre che tathA darzana jJAna cAritrane sukhanAM upajAvanAra, nirmaLa ane nitya mAne che tene ghaNuM nirjarA thAya che. je pitAnA mithyAtvAdi doSanI niMdA kare, ane guNavaMta samakitI mahApuruSanI stuti kare, bahumAna kare, mana iMdriyone jItIne svarUpamAM tallIna thAya, svarUpaparAyaNa thAya tene ghaNuM nirjarA thAya che. uparokta nirjarAnAM kAraNomAM je sAdhaka pravarte tene janma saphaLa che, tene pApakarmanI nirjarA thAya che, puNyakarmane anubhAga vadhe che ane tene ja utkRSTa sukha prApta thAya che. je sAdhaka samatA, vItarAgatAjanita sukhamAM lIna thaIne vAraMvAra zuddha ghanidhAna, zuddhacikUpa nija sahajAtmAnuM ( paramAtmAnuM) samaraNa kare, dhyAna kare te iMdriya ane kaSAyano jaya karanAra mahAtmA parama nirjarA kare che. iMdriya ane kaSAyane nigraha karI parama vItarAga bhAvarUpa AtmadhyAnamAM lIna thAya che tene utkRSTa nirjarA thAya che. pUrva bAMdhe karma je, khare tabaLa pAya; so nirjarA kahAya he, dhAre te ziva jAya. 10. lokasvarUpa bhAvanA lekasvarUpanuM utpatti sthiti vinAza svarUpa vicAravuM te dazamI lakasvarUpa bhAvanA. lokyante dRzyante jIvAdyAH padArthA yatra sa lokaH /
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 samAdhi-sAdhanA jemAM jIvAdi padArtho dekhIe te leka, jIva, pugala, gharma, adharma, AkAza ane kALa e cha dravyothI leka bharapUra che. e chaye dravyo utAravyayaghavatA sahita che. e cha dravyomAM ApaNe AtmA eka jIvadravya che. tenuM svarUpa yathArtha jANIne, anya padArthothI mamatA choDIne AtmabhAvanA bhAvavI e paramArtha che. je puruSa sagurue kahelA tavane jANIne tene acaLa bhAve grahaNa kare che tathA sadA tenI bhAvanA kare che te zuddhAtma tattvane pAme che. A lekamAM sarvatra kaMcana ane kAminInuM sAmrAjya che. sau keI viSaya ane kaSAyamAM nakhathI zikha sudhI DUbelA che. je kaI A viSaya kaSAyanI vRtti zAMta karI, upazAMta thaI, lekanuM svarUpa dhyAve che te karmapujane nAza karI e ja lekanA zikhAmaNi bane che. je puruSa lekamAM vyApelAM cha dravyanA yathArtha svarUpane jANune te sarva dravyathI, kSetrathI, kALathI ane bhAvathI apratibaddha thaI nijasvarUpane bhAve, anubhave tenI lekabhAvanAnuM ciMtavana kAryakArI thAya che. te mahAbhAgya karmone nAza karIne lekazikhara para jaI birAje che ane tyAM anaMta anupama bAdhArahita svAdhIna jJAnAnaMdasvarUpa Atmika samAdhi sukhane anaMtakALa paryata bhegave che. lakasvarUpa vicArake, AtamarUpa nihAri, paramAratha vyavahAra muNi, mikyAbhAva nivAri. 1 jANIne
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 127 11. eSidula bha bhAvanA saMsAramAM bhamatAM AtmAne sabhyajJAnanI prasAdI prApta thavI durlabha che. vA samyajJAna pAmyA te cAritra, sarvavirati pariNAmarUpa dharma pAmavA durlabha che evI ciMtavanA te khadhidurlabha bhAvanA che. samudramAM ratna paDI gayA pachI pAchuM meLavavuM jeTaluM durlabha che teTalA manuSyabhava pAmavA durlabha che. he bhavya jIvA ! manuSyagatimAM ja tapanuM ArAdhana heAya che, samasta mahAvrata hoya che, dharma-zukladhyAna heAya che ane manuSyabhavamAM ja meAkSanI prApti heAya che. AvA durlabha manuSyabhava pAmIne je viSayAmAM rame che te rAkha mATe ratnane khALe che. he vizALa buddhivALA sajjanA ! mahA muzkelIthI pamAya evuM je edhiratna, samyaktva tenuM tame sevana karo. e dhinA prabhAve devatAo paNa Azcarya pAme evA svargasaMpattinA vilAsa pAmI jIva AnaMdollAsa prApta kare che. e kheAdhinA prabhAve puSkaLa vaibhavabhAgavALA uttama kuLamAM jIva janma pAme che. ane krame karI meAkSarUpa advaita brahmapadmavI sudhI jIvane paheAMcADavAmAM koI jene khAdhaka nathI-- evuM mahadbhUta e eSiratna che. tene he buddhimAnA ! tame sevA. aMtaramAM raheluM, AnaMdanuM kAraNa evuM A cetana anupama tIrtha che. enA jevuM khIjuM kAI tIrthaM nathI. mATe tenuM smaraNu karo. dIrgha kALa zuddha bhAvAmAM raheA, tethI tameA zAzvata sukhane pAmaze.
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 samAdhi-sAdhanA Ama sarvamAM durlabhadurlabha ratnatrayane jANIne tene viSe parama Adara kare. sulabhamiha samastaM vastujAtaM jagatyAmuragasuranarendraH prAthitaM cAdhipatyaM / kulabalasubhagatvoddAmarAmAdi cAnyat kimuta tadidamekaM durlabhaM bodhiratnam / / A jagatamAM samasta vastusamUha pAma sulabha che. tathA dharaNendra, narendra, surendro dvArA prArthanA karavA yogya adhipatipaNuM paNa sulabha che. kAraNa ke e sarva karmone udayathI maLe che. tathA uttama kuLa, baLa, subhagata, suMdara strI, Adi samasta padArtha sulabha che. kiMtu jagaprasiddha samyagdarzana, samyajJAna, ane samyaphacAritrarUpa badhiratna pAmavuM atyaMta durlabha che. paramArthathI vicAratAM je vastu parAdhIna hoya te pAmavI durlabha che. paNa svAdhIna hoya te te pAmavI sulabha che. A bodhi (ratnatraya) AtmAne svabhAva che, svAdhIna saMpatti che. je pitAnA svarUpane jANyuM te pitAnI ja pAse che. tethI te durlabha nathI. paraMtu AtmA jyAM sudhI pitAnA svarUpane jANe nahIM tyAM sudhI te karmAdhIna che. e apekSAe pitAne bodhisvabhAva pAme durlabha che; ane karmakata bIjA sarva padArtha pAmavA saMsAramAM sulabha che. evA badhiranane je bhAgyane pAmyA te pramAdane vaza thaI tene gumAvI na devAya te mATe avazya jAgRti rAkhavI gya che.
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 129 bodhi ApakA bhAva he, nizcaya durlabha nAhi; bhavameM prApati kaThina hai, yaha vyavahAra kahAhi. 12 dharmadulabha bhAvanA gharmanA upadezaka tathA zuddha zAstranA bedhaka evA guru ane evuM zravaNa maLavuM durlabha che ema ciMtavavuM te bAramI dharmadurlabha bhAvanA. gharmane ja prasAda vaDe karI A aiya, sthAvara jaMgamamaya sacarAcara vizva zebhI rahyuM che. dharma ja A leka tathA paralekane viSe prANIonuM hita karanAra che. dharmathI jIve sarva kAryo siddha karI le che. gharmo ja pitAnA teja baLe karI pAparUpa viTaMbanAne nAza karI nAkhe che. evA che. evA dayAvaMta dharmarUpa vibhu-prabhune mArA bhaktibhAve praNAma ho ! dharma e A jagatamAM kalpavRkSa che. e dharmarUpI kalpavRkSane mArA namaskAra che ke je dharmathI sakaLa jagata pavitra karAya che, tathA jagatane uddhAra karAya che tathA je dayAthI AA che. lakSamI sahita ciMtAmaNi, divya nava nidhi, kAmadhenu ane kalpavRkSa e sarva dharmane cirakALathI kikara, sevaka che. gharma jIne cakravartI, dharaNendra tathA devendro dvArA vAMchita temaja gelekyapUjya tIrthaMkaranI lakSamIne Ape che. gharma, kaSTa samaye samasta jagatanA trasa sthAvara jInI rakSA kare che ane sukharUpI amRtanA pravAhathI samasta jagatane tRpta kare che. -
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 samAdha-sAdhanA A traNa lekamAM bhega ke mokSanuM evuM keI kAraNa nathI ke jene dharmAtmA puruSa dharmanA sAmarthyathI pAmI na zake. arthAt dharmane sAmarthyathI samasta mane vAMchita padane pAme che. jenA cittamAM gharma ja eka zaraNabhUta che tenAM caraNakamaLanI paktimAM iMdragaNa paNa namrIbhUta mastaka vaDe namaskAra gharma guru che, mitra che, svAmI che, bAMdhava che, hita che, ane dharma ja niSkAraNa anAthenI prItipUrvaka rakSA karanAra che. A prANune dharma vinA bIjuM kaI zaraNa nathI. A dharma, narakasthAnenI nIce je nimedasthAna che temAM paDatA traNa jagatane dhAraNa kare che, avalaMbana ApIne bacAve che tathA jIvane atIndriya sukha paNa Ape che. dharmanuM samasta sAmarthya sArI rIte kahevAne sahastra mukhavALA nAgendra paNa A bhUtaLamAM samartha nathI. tatvanA yathArtha jJAnathI rahita mithyAvRSTi dharma dharma ema kahe te che, paraMtu vastunA yathArtha svarUpane jANatA nathI, kAraNa ke te vastuparIkSAmAM asamartha che. nAma mAtrathI dharma dharma ema te kahe che paraMtu vastunA yathArtha svarUpane jANyA vinA satya parIkSA kyAMthI hoI zake? e parIkSA paramAgamathI thaI zake che. ratnatrayarUpa dharmanuM mULa samyakatva che. A samyaktva sarva ratnamAM mahAratna che. sarva yogomAM uttama vega che. sarva RddhiomAM mahA addhi che. adhika zuM kahevuM ?
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 131 samyakatva sarva siddhione denAra che. samyakatvathI vibhUSita jIva idro tathA nareMdrothI vaMdanIya bane che. paramAgamamAM dharma cAra prakAre kahyo che. (1) vastu svabhAvarUpa, (2) uttama kSamAdi dazalakSaNarUpa, (3) ratnatraya (samyagdarzana, jJAna, cAritra)rUpa, ane (4) dayAmaya. darza-jJAnamaya cetanA, Atama dharma vakhAni, dayA kamAdika ratanatriya, yAme garbhita jAni. A bAra bhAvanAe mananapUrvaka niraMtara vicAravAthI sapuruSa uttamapadane pAmyA che, pAme che ane pAmaze. bArabhAvanA-2 vasaMtatilakA A deha devaLa viSe sata deva rAje, jAge pratIti karI le zubha joga Aje, te deva zuddha sahajAnmasvarUpa bhALe, ajJAna janya cirakALa suSupti TALe. 1 je divya netra guru jJAnI taNuM pasAye, saMprApta thAya kRtakRtya tadA thavAye, samyakatva jayoti yadi ura viSe prakAze, te AtmadevanuM mahAbhya aciMtya bhAse. 2 samyakatva prApta karavA gururAja kere, sadudha sUkSma ati aMtaramAM vicAre
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 samAdhi-sAdhanA vidyA vicAra taNI nirmaLatA thavAne, vivekaprada dvAdaza bhAvA bhAvanAne. 3 jo, svapna tulya saghaLI racanA vicitra, saMsAra bhAga tanu putra kalatra mitra; AyuSya che kSaNa viSe vaNasI janAra, tuM nitya zAzvata sukhe paripUrNa dhAra. 4 mRtyu vikAsI mukha jo rahyuM che takAsI, te duHkhamAM zaraNu kANu samIpavAsI ? saddharma satya zaraNuM uramAM utAraze, sau sneha jALa ko~ spAya nahI vicAra. 5 saMsAra sarve bhumiyA jIva karmaveSe, nRtya karyAM, duHkha asahya sahyAM vizeSe; saMsAra jaMjIra caturgati cheDhI bheddI, mukti svadhAma sukhadhAma varIza ke ii ? 6 ekAkI janma samaye, paraleAka jAtAM, ekAkI karmaphaLa du:kha viSe ghaDAtAM; ekAMta zuddha nija AtmasvarUpa bhALA, ekatva bhAva dharI citta vibhAva TALeA 7 jJAnAdi Atmadhana zAzvata eka tAruM, te viSNu anya jagamAM jIva jANu nyAruM; caitanya lakSaNa viveka vaDe vicAro, tuM anya dravya thakI bhAva sadAya tyAre. 8
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 133 mRtyu jarA vividha vyAdhi nihALa dehe, durgadhapUrNa maLamUtra viSe zuM mAhe ? sauMdarya e zarIranuM gatateja lAge, je tattvavRSTi uramAM ati tIvra jAge. mithyAtva avata pramAda kaSAya yoge, karmotaNe satata Asava keNa reke ? jJAnAdi Atmadhana AsavathI luTAye, aizvaryahIna jIva dIna same jaNAye. 10 zuddhAtmabhAva zuci svAnubhave sadAye, karmotaNe sakala Asava dUra thAya; sau karma Agamana rekI svadravya rakSe, jJAnI susaMvara baLe mana eka laze. 11 pUrve karela karame kramathI khare che, IcchAnidhi tapathI samatA jhare che; te nirjarA mana vasI bhava te tare che, mukti priyA priyasakhI duHkha sau hare che. 12 utti nAza dhruvatAyuta sarva dravyo, vyApela leka mahIM bhALI bhUle na bhavyA; je dravyavRSTi thakI leka samasta bhALe, paryAya vikRti viSethI vimeha TALe. 13 zuddhAtmabodha pratIti, sthiti, ratnaprApti, atyaMta durlabha bha na lahI kadApi
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 samAdhi-sAdhanA dAridra duHkha bhagavAsItaNuM TaLe nA, bedhi samAdhi viNa zAMti kharI maLe nA. 14 ghAre agati viSe paDatAM jIvone, sthApe narendra amarendra munIndra sthAne nigraMtha dharma ati durlabha gharmadAtA, jJAnI guru vacana zAMti sudhA pradAtA. 15 A bhAvanA bhavavinAzinI bhavya bhAve, vairAgya jJAna taNI zakti ati jagAve; te tatvaSTi anubhUti apUrva pAme, zAMti samAdhiprada siddhipade virAme. 16
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-bhAvanA 1. bhedajJAna vaDe zuddha svarUpanI prApti ( zrI "jJAnArNava mAMthI) virama virama saMgAna muJca muJca prapaMcaM visRja visRja mohaM viddhi viddhi svatattvaM / kalaya kalaya vRttaM pazya pazya svarUpa kuru kuru puruSArtha nirvRtAnandahetoH // he Atmana ! sarva saMga, parigrahathI virAma pAma, virAma pAma, jagatanA prapaMcono tyAga kara, tyAga kara. mehane tajI de, tajI de. Atmatatvane be pAma, begha pAma. cAritrane abhyAsa kara, abhyAsa kara. potAnA AtmasvarUpa tarapha dRSTi kara, dRSTi kara. ane mokSasukhanA anaMta AnaMda mATe puruSArtha kara, puruSArtha kara. atulasukhanidhAnaM jJAnavijJAnabIjaM vilayagatakalaGgha zAntavizvapracAram / galitasakalazaGkaM vizvarUpaM vizAlaM bhaja vigatavikAraM svAtmanAtmAnameva // he Atman ! tuM anaMtasukhasamudra, jJAna, kevaLajJAnanuM bIja, kalaMkarahita, nirvikalpa, niHzaMka, jJAna apekSAe vizvavyApI, mahAna ane nirvikAra evA pitAnA AtmAnA zuddhasvarUpane pitAnA AtmAvaDe bhAja, tenuM ja dhyAna kara.
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 samAdhi-sAdhanA sarvasaMgavinirmuktaH saMvRtAkSaH sthirAzayaH / dhatte dhyAnadhurAM dhIraH saMyamI vIravarNitAm // je mahAtmA sarva saMgathI rahita che, iMdrinA vijayI che ane sthira cittavALA che te dhIra, vIra, saMyamI, zrI mahAvIra bhagavAne varNavelI dhyAnarUpa ghurAne ghAraNa karI zake che. sakalaviSayabIjaM sarvasAvadyamUlaM narakanagaraketuM vittajAtaM vihAya / anusara munivRndAnandi saMtoSarAjya mabhilaSasi yadi tvaM janmabandhavyapAyam // he Atmana ! je te saMsArarUpa baMnene nAza karavA IcchatA hoya te sarva viSayenuM mULa, sarva pAponuM bIja ane narakanagaranI dhvajArUpa parigrahanA samUhane tyAga karaane munigaNane AnaMdakArI evA saMteSarUpI rAjyane aMgIkAra kara. AzA janmograpaGkAya zivAyAzAviparyayaH / iti samyak samAlocya yaddhitaM tatsamAcara // saMsAranA padArthonI AzA saMsArarUpa UMDA kAdavamAM phasAvanAra che. AzAne tyAga mokSane denAra che. ema sArI rIte vicArIne jethI hita thAya tevuM AcaraNa kara. niHzeSaklezanirmaktamamUrta paramAkSaram / niSprapaJca vyatItAkSaM pazya svaM svAtmani sthitam // he Atmana ! tuM tArAmAM sthita, sarva lezothI rahita, amUrtika, parama utkRSTa, avinAzI, nirvikalpa ane atIndriya evA tArA ja AtmasvarUpane anubhava kara. tene je. e ja nizcaya cAritra che.
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 137 he Atmana ! sarva jagatanAM tamane prakAzavAne anupama dIpaka samAna, upAdhirahita, paramAnaMdamaya ane parama munione bhedajJAnathI pragaTa evA AtmAne te potAnA AtmAvaDe anubhava kara. 2. "Atama bhAvanA bhAvatAM jIva lahe kevaLajJAna re (zrI "samAdhizatakamAMthI) jeNe AtmAne AtmArUpe jAye, sAkSAt anubhavyuM, ane AtmAthI bhinna evAM zarIrAdikane anyarUpe, pudgalarUpe jANyAM, temaNe e bhedavijJAnanA baLe, zuddha AtmAnI bhAvanA bhAvatAM AtmadhyAnamAM lIna thaI akSaya anaMta kevaLajJAnanI prApti karI ane anaMtajJAna darzana sukha ane vIryasvarUpa anaMta catuSTayathI virAjita thaI zuddha, buddha, siddha bhagavAna banyA. te siddha paramAtmAne namaskAra ho ! 1 saMsAranuM, saMsAranAM samasta duHkhanuM mULa kAraNa deha e ja AtmA evI dehamAM AtmApaNAnI buddhi e che. mATe e dehAtmabuddhi, dehAdhyAsa, dehamamatva tajIne tathA bAhya pravartatI iMdriyane rekIne, viSayethI virakta thaIne, aMtaraMgamAM praveza kare joIe, aMtarAtmAmAM sthira thavuM joIe. 15 nizcayavRSTithI, tattavRSTithI, badhasvarUpa, kevaLajJAna svarUpa mArA AtmAne aMtaraMgamAM jotAM, vRtti temAM lIna thatAM rAga dveSa Adi vibhAve tarata ja kSaya thaI jAya che. tethI kaMI paNa mAre zatru nathI tema keI paNa mAre mitra nathI. ema sarva pratye samabhAva pragaTe che. 25
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 samAdhi-sAdhanA | mArA pAramArthika AtmasvarUpane nahIM jenAra evA A leka, ajJAnI jane, mArA zatru ke mArA mitre thaI zakatA nathI, je mArA svarUpane jue che, jANe che, evA jJAnIjane te paNa mArA zatru ke mitra nathI kAraNa samabhAva hevAthI te te rAgadveSarahita che. 26 | sarva iMdriyane saMyama karI, viSayathI virakta thaIne, manane sthira karIne aMtaraMgamAM jotAM tatkSaNa je bhAse che te ja paramAtmatatva che. 30 je paramAtmA che te ja huM chuM, je huM chuM te ja paramAtmA che, huM ja mArAvaDe upAsavA gya chuM. bIje kaI paramArthathI mAre upAsavA gya nathI, ema paramArthathI jotAM vastusthiti che. 31 viSayethI mArA AtmAne pAcho haThAvIne mArAmAM sthita evA bedhasvarUpa mArA AtmAne mArA vaDe huM prApta karuM chuM, jeuM chuM, jANuM chuM, anubhavuM chuM. e mAro AtmA paramAnaMdathI paripUrNa, AnaMdasvarUpa che. 32 dehathI kevaLa bhinna avinAzI evA pitAnA AtmAne je jANatA nathI, anubhavatA nathI te parama tapa tapatA chatAM nirvANane, mekSipadane pAmatA nathI. 33 AtmA ane zarIra baMne atyaMta bhinna che evA bhedajJAnathI utpanna thatA AnaMdathI je paripUrNa che evA jJAnIo ugra tapazcaryA vaDe pUrvanAM ghera pApakarmone bhegavIne kSaya karatAM jarAya kheda pAmatA nathI. 34 AtmAnI brAMtithI, AtmAnA svarUpanA ajJAnathI, unna thatAM saMsAranAM samasta dukhe AtmAnA jJAnathI nAza
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhinsAdhanA 139 pAme che. mATe je AtmajJAnanI prApti mATe puruSArtha nathI karatA te ghaNuM ja tapa tape chatAM mekSane pAmatA nathI. 41 Atmatatvane jANatAM chatAM ane tene dehAdithI bhinna bhAvatAM chatAM pUrvanA bhrAMtinA dIrghakALanA saMskAra hevAthI pharI pharI bhrAMti thaI jAya che. 45 A je je drazya padArtho che te badhA jaDa, acetana, para che. je cetana che te adrazya che, dekhavAmAM Ave tema nathI. te pachI huM kenA upara rAga karuM ke kenI sAthe dveSa karuM? tethI huM te madhyastha, rAgadveSa rahita samabhAvamAM sthita thAuM chuM. 46 dehane AtmA mAnavArUpa dehAtmavRSTivALA ajJAnI jIvane ja A jagata vizvAsa karavA gya ke ramaNIya lAge che. paraMtu pitAnA AtmAne ja AtmA mAnavAvALA AtmavRSTi, AtmajJAnIne te jagatamAM kyAMya vizvAsa ke kyAMya prIti karavA yogya jaNAtuM nathI. "AtmAthI sau hIna" 49 AtmAne upaga AtmAmAM sthira karIne eka pitAnA AtmAne ja jANa che, anubhava che. mATe e AtmajJAna sivAya bIjA keI kAryane manamAM dIrgha kALa mATe dhAraNa karavuM nahIM. prajanavazAt kaMI kArya karavuM paDe te vANuM ane zarIra temAM joDavAM paNa manane te temAM na joDatAM AtmAbhimukha ja rAkhavuM. paNa sAMsArika kAryomAM manathI tatpara thaI te kAryo karavAM nahIM. 50 idri vaDe je huM jouM chuM te kAMI mAruM nathI. indriyane rekIne zAMtacitte aMtaraMgamAM jouM chuM tyAre je AnaMdasvarUpa
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 samAdhi-sAdhanA uttama tinAM darzana thAya che te ja Atmadarzana mane niraMtara he ! pa1 pitAnA dehane niraMtara anAtma, jaDarUpe, pitAne nathI evI buddhie je, tema ja bIjAnA dehane bIjAne AtmA nathI ema jaDarUpe judo je ane pite pitAnA AtmatattvamAM sadAya sthira rahevuM. pa7 mana, vacana ane kAyA e traNeya je jaDa che tene AtmArUpa ke pitAnAM manAya che tyAM sudhI saMsAra Ubhe ja che. paNa e traNeya AtmA nathI ke AtmAnAM nathI paNa AtmAthI bhinna che evA bhedajJAnanA abhyAsathI mokSapadanI prApti thAya che. dara vastra jADuM paheravAthI keI pitAne jema jADo mAnatA nathI tema zarIra jADuM hoya che tethI pitAne AtmA jADe che ema jJAnIo mAnatA nathI. tevI ja rIte zarIra pAtaLuM hoya, sukAyeluM hoya, rogagrasta hoya te paNa tethI AtmA pAtaLo thayele, kRza thayele ke vyAdhigrasta thayela che, ema jJAnIo kadI mAnatA nathI. dehanI sarva avasthAone AtmAthI sAva spaSTa bhinna jJAnI sadAya mAne che. 63 tevI ja rIte jUnAM vastra paheravAthI jema keI pitAne jIrNa thayela mAnatA nathI tema deha jIrNa thatAM AtmA jIrNa thaye che ema jJAnIo kadI mAnatA nathI. 64 kapaDAM phATI gayAM hoya, nAza pAmI gayAM hoya ke lUMTAI gayAM hoya te keI pitAne nAza thaye mAnatA nathI tema zarIra nAza pAmatuM hoya chatAM jJAnIo pitAne nAza thAya che ema kadI mAnatA nathI. 65
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 141 lAla kapaDAM paheravAthI jema keI pitAne lAla raMganA mAnatA nathI, tema zarIra lAla, gaura, kRSNa ke kAMtimAna hoya te pitAne AtmA te lAla, gaura ke kRSNa varNavALA che ema jJAnI kadI mAnatA nathI. varNa rasa gaMdha sparza Adi pudgalanA guNathI pitAne AtmA kevaLa bhinna, jJAna darzana Adi guNavALo ajarAmara paramAnaMdasvarUpI che e nizcaya jJAnIone jaDa evA zarIrathI pitAne sadAya bhinna gaNa AtmabhAvanAmAM niraMtara tatpara rAkhe che. 66 AtmAnuM vAstavika zarIra te kevaLajJAna che. paraMtu jaDa evA A zarIrarUpa kAMcaLIthI AtmAnuM te kevaLajJAnarUpa pAramArthika zarIra avarAI gayuM che. tethI te pitAnA AtmAne jANatuM nathI, anubhavatuM nathI ane e ja kAraNathI te anaMtAnaMta kALathI bhavamAM bhamyA kare che. 68 gere chuM, jaDa ke pAtaLo chuM, ema zarIranAM vizeSaNathI AtmAne te na mAnatAM kevaLajJAna zarIravALe huM AtmA chuM, jaDa dehathI bhinna kevaLajJAna svarUpa avinAzI e huM zuddha sahajAnmasvarUpa chuM, evI pakaDa nizcaLapaNe, niSkapaNe, aDolapaNe, sadAya dRDha rAkhavI. 90 - jenA cittamAM, dehathI bhinna, caitanyasvarUpa, zuddha, buddhi, ajarAmara, paramAnaMda svarUpI huM zAzvata zuddha sahajAnmasvarUpa chuM, evI pakaDa, zraddhA, dhAraNuM, nizcaya, aDolapaNe, nizcaLapaNe sadAya varte che tene mekSa avazya nizcaye che, paraMtu jene evI nizcaLa pakaDa nathI tene avazya mekSa nathI. 71 anya dehamAM javAnuM bIja A dehamAM AtmabhAvanA che te ja che. ane deharahita, videhI, mukta dazA pAmavAnuM
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 samAdhi-sAdhanA bIja dehathI bhinna pitAnA AtmAmAM ja AtmApaNanI buddhi, bhAvanA che, te che. "Atama bhAvanA bhAvatAM jIva lahe kevaLajJAna re." 74 pitAno AtmA ja pitAnA AtmAne saMsAranAM janmamaraNAdimAM, eka gatimAMthI bIjI gatimAM laI janAra, deha dhAraNa karavAmAM kAraNabhUta che. tevI ja rIte jJAnadazA pAmIne pitAne AtmA ja pitAne saMsArathI pAra karI nirvANapada pamADavAmAM paNa kAraNabhUta che. tethI paramArthathI AtmAne guru AtmA ja che. paNa anya nahIM. 75 AtmAne aMtaramAM dehAdithI bhinna jotA ane dehAdika padArthone AtmAthI bhinna bahAra jatA, bannenA bhedavijJAnanA abhyAsathI jJAnIjane ayyata mukta nirvANa padane pAme che. 79 zarIrathI AtmA bhinna che ema bhedajJAnane upadeza bIjAo pAsethI ghaNe sAMbhaLyA chatAM ane te upadeza pite bIjAone ghaNe ApavA chatAM, jyAM sudhI dehathI AtmA bhinna che evI bhAvanA pite ekAgracittathI niraMtara bhAve nahIM tyAM sudhI te mekSa pAmavA gya thatA nathI. 81 aMtaramAM dehathI bhinna ciMtavIne AtmAne evI rIte judA bhAva ke jethI AtmAne deharUpe svapane paNa manAya nahIM. 82 zAtAzIliyA svabhAvathI zarIrane kaSTa ApyA vinA dehathI bhinna AtmAnI bhAvanA je bhAvavAmAM Ave che te te bhedajJAna, zarIramAM vyAdhi, maraNa ke upasarganAM dukhe AvI paDe tyAre palAyana karI jAya che, arthAta TakI rahetuM
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 143 nathI. tethI yathAzakti zarIrane kaSTa ApavAne abhyAsa rAkhI mumukSue AtmAnI bhAvanA bhAvavI joIe. 102 zarIrAdi parapadArthomAM zreSThapaNAnI buddhi che, tathA temAM huM, mAruM manAyuM che e miththAmati che. e ja saMsAranAM duHkhanI jananI, uttinuM kAraNa che. tene tajI devAne mArga A samAdhizatakathI jANIne je te mithyAmati, dehAtmabuddhi, dehAdhyAsa tajI de che te AtmajJAnI paramAtmasvarUpamAM tallIna thaI kevaLajJAnarUpa divya timaya anaMta Atmika sukhane pAmI siddha, buddha, paramAtmapadane pAmI kRtArtha thAya che. 105 3. mehavijJAnabhAvanA (1) ( zrI pravacanasAramAMthI) AtmA avinAzI ghuva temaja pitAnI vastu che, mATe e ja grahaNa yogya che. bhedavijJAnI mArA AtmAne A mAnuM chuM. mAre AtmA parabhAvathI rahita nirmaLa zuddha che, nizcala ekarUpa dhruva che, darzanamayI che, atIndriya svabhAvI mahAna padArtha che, pitAnA svarUpamAM nizcala hevAthI acaLa che, paradravyonA avalaMbanathI rahita svAdhIna hovAthI anAlaMba che. e prakAre TekelkIrNasvarUpa mAre AtmA che. mAre AtmA avinAzI duva che. te mATe te sivAya bIjI vastu aMgIkAra karavA yaMgya nathI. audArikAdi pAMca zarIra, dhana dhAnyAdika, sukhaduHkhanAM kAraNa pAMca iMdriyanA viSaye athavA zatru mitra Adi loka
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 samAdhi-sAdhanA e sarva saMgajanya padArtho che, AtmA ne emane saMbaMdha trikALavArtA avinAzI nathI. kevaLajJAna darzana svarUpa zuddha jIva avinAzI vastu che. zarIrAdika bhAva che te paradravya che, AtmAthI bhinna che ane azuddhatAnuM kAraNa che. te AtmAnAM kaMI saMbaMdhI nathI ane vinAzI che, jyAre AtmA te anAdi anaMta che, utkRSTamAM utkRSTa che, sadA siddha svarUpa che, jJAnadarzanamayI che ane ghuva che. mATe huM zarIrAdi anitya vastune aMgIkAra karatA nathI. zuddha AtmAne ja aMgIkAra karuM chuM. je aNuvratI gRhastha ke munIzvara pUrvokta rItithI pitAne AtmasvarUpane dhruva jANune sarvathI utkRSTa zuddhAtmA banI paramAtmAne ekAgratAthI dhyAve che te vizuddhAtmA mehanI anAdinI gAMThane bhedI nAkhe che, dUra karI de che. je puruSa zuddha avinAzI AtmAnA svabhAvane prApta thAya che, arthAt te svabhAvamAM ramaNa kare che tene zuddhAtmabhAva pragaTa thAya che. tyAra pachI anaMta caitanya zakti sahita paramAtmAne jANavArUpa ekAgra dhyAna prApta thAya che, mATe gRhastha ke muni jyAre nizcala thaIne svarUpanuM dhyAna kare che tyAre anAdi baMdhavALI mehanI gAMThane khelI de che, mATe zuddhAtmAnI prAptinuM phaLa mohagraMthinuM khulI javuM te che. je puruSa mehanI gAMThane dUra karIne muni avasthAmAM ISTa aniSTa padArthomAM prIti-aprItibhAvane choDIne sukhaduHkhamAM samAna vRSTivALA thAya che te samabuddhi puruSa avinAzI atikriya Atmika mekSasukhane pAme che. A mehagraMthi dUra thavAthI AtmA rAgadveSarahita thAya che. jyAM rAgadveSane abhAva thAya che tyAM sukhaduHkhamAM samAna bhAva thAya che ane tyAM
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 145 ja AkuLatA rahita svAdhIna Atmika sukha avazya pragaTe che. mATe mehanI gAMTha dUra thavAthI avinAzI sukha pAmavArUpa phaLa pamAya che. je puruSa meharUpa melane kSaya karIne, viSayathI virakta thaIne manane bAhya viSamAMthI rekIne pitAnA sahaja caitanya svarUpamAM ekAgra nizcala bhAvamAM sthira thAya che te puruSa TekelkIrNa nija zuddha jIva dravyanuM dhyAna karanAra thAya che. AtmA sarva kALa pudgalanI vacamAM ekakSetrAvagAharUpe hevA chatAM pudgalika dravya karmAdine grahaNa karatuM nathI, ke cheDatA nathI ke nizcayathI tene karate nathI. huM zuddhAtmA chuM, zarIrAdi paradravya huM nathI tathA zarIrAdika paradravya mArAM nathI. huM paramAtmA samasta parabhAvathI rahita eka jJAnasvarUpa ja chuM. evA prakAre je bhedavijJAnI jIva ekAgratArUpa dhyAnamAM, samasta mamatva bhAvathI rahita thaIne, magna thAya che, potAnA AtmasvarUpanuM citavana kare che, te puruSa AtmAnuM dhyAna karanAra thAya che. te jIva nizcayanayanA zuddha kathanathI mohane dUra karIne, zarIrAdi parabhAvo mArA nathI, huM tene nathI, evI bhAvanAthI paramAM svAmIpaNAnI buddhi cheDIne zuddha jJAnamAtra potAnuM svarUpa jANuM aMgIkAra kare che, bAhya vastuothI cittane haThAvIne, samasta saMkalpa vikalpa tyAgIne, anya ciMtAne rekI de che, te jIva ekAgratArUpa dhyAnamAM magna bane che, tyAre zuddhAtmA thAya che. tethI siddha thayuM ke zuddha nayanA avalaMbanathI zuddhAtmAnI prApti thAya che. jeNe atyaMta dRDha baddha ghAtiyAM karmane nAza karyo che, pratyakSa sAkSAt samasta padArthone je jANe che, sarva zeya 10 purUSa AtmAne dUra karIne zarIramAM svAmI
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA padArthonA pArane pAmelA che, asaMdeha, saMdeha rahita che, evA mahAmuni kevalI kayA padArthonuM dhyAna kare che ? 146 iMdriyAthI atIta thayelA, khIjAone iMdriyajJAnagamya nahIM evA, samasta ghAtiyAM karmothI rahita ane sarvAMga paripUrNa AtmAnA anaMta sukha ane anaMta jJAna e bethI pUrNa evA kevalI bhagavAna utkRSTa Atmika sukhanuM ciMtavana arthAt ekAgratAthI anubhava kare che. zuddha AtmAnI prApti e ja meAkSamArga che. upara pramANe samyagdarzanajJAnacAritrarUpa, zuddha AtmapravRttirUpa mAkSamArgamAM pravartatA evA jinA, eTale jItyA che rAgadveSa Adi karmazatrue jeNe evA tadbhava mekSagAmI munivarA, arihaMtA, ekAda e bhavamAM mekSe janAra munie, zuddha avasthAne pAmelA parama mukta siddha bhagavaMtA, te sarvane tathA te zuddhAtmAnI pravRttirUpa anubhavasvarUpa meAkSamArgane dravya bhAvarUpa namaskAra hA ! je tIrthaMkaro ke kevalI bhagavaMtA ke anya munie mekSe gayA che te kevala zuddha AtmAnI pravRttirUpa meAkSamArgane pAmIne ja mukta thayA che. zuddhAtmAnA anubhava vinA bIjo kAi meAkSamArga nathI. e ja alaiMdriya meAkSamArga che. tethI je zuddhAtmatattvamAM pravartamAna evA sahajAtmasvarUpa siddha parameSThI tathA te zuddhAtmatattvamAM pravRttimayI anubhavarUpa meAkSamArga tene parama bhaktithI namaskAra hA. pUrve je mahApuruSo mukta thayA che te zuddhAtmAnI zraddhA, jJAna ane anubhavathI thayA che. tethI te prakAre eTale jema te mahApuruSoe svarUpane jANIne zuddhAtmAne anubhava karyo
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 147. che tevI ja rIte huM paNa svabhAvathI eTale pitAnA Atmika bhAva vaDe sakala geya padArthone jANavAvALA evA mArA AtmAne, samasta paradravyathI bhinna jANIne, paravastumAM mamatvabuddhine tajI dauM chuM. tathA svarUpamAM nizcala thaIne, nirmamatA, vItarAga bhAvamAM sthira thAuM chuM A mAruM svarUpa anAdi kALathI paradravyathI bhinna saccidAnaMdasvarUpa hovA chatAM ajJAnavaze, meharaze, meM tene yathArtha jANyuM nahIM. have meM tene jema che tema yathArtha jANI lIdhuM che. tethI apramAdI thaI te svarUpane svIkAra karuM chuM. ane samyagdarzana, samyagajJAna, samyaphacAritrathI akhaMDa sukhamAM virAjamAna sAkSAt siddhasvarUpa bhagavAna mAro je AtmA tene bhAva namaskAra karuM chuM. tathA je anya muktAtmAo te paramAtmabhAvane pAmyA che temane paNa mArA paramabhaktithI bhAva namaskAra ho ! zuddha samyagdarzana ane samyajJAnarUpa zuddha upayogayukta avyAbAdha sukhamAM rakta evA arihaMta, siddha, yAvatuM sAdhu parameSThIone vAraMvAra namonamaH parama vItarAga bhAvane pAmelA mekSanA sAdhaka parama yegIzvara evA zuddha sahajAtmA che. tene samyagdarzanajJAnacAritranI ekatArUpa sAkSAt mekSamArgarUpa munipaNuM kahyuM che. te ja zuddhopayegI mokSasAdhaka munIzvarane darzana ane jJAna kahyuM che. te ja zuddhAtmAne nirAvaraNa anaMta jJAna sukha vIrya sahita nirmaLa mekSa avasthA paNa che. te ja zuddha mokSa sAdhana TakelkIrNa parama AnaMda avasthAmAM sthiratArUpa nirAvaraNa dazAne prApta parabrahmarUpa sAkSAt siddha che. tevA mekSanA
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 samAdhi-sAdhanA sAdhanarUpa zuddha upagI zuddhAtmA sahajAtmAne amArA bhAva namaskAra che. muni AgamarUpI cakSuvALA che, sarva saMsArI jIva iMdriyarUpI cakSuvALA che. deve avadhijJAnarUpa cakSuvALA che, ane siddha paramAtmA sarvataH jenAra jANanAra kevaLajJAna darzana cakSuvALA che. A lekamAM jene siddhAMtanA jJAna pUrvaka samyagdarzanarUpa yathArtha vRSTi nathI te tene saMyama nathI ema zruta kahe che. jene saMyama nathI tene munipaNuM kyAMthI hoI zake? arthAt na ja hoya. gRhastha ke muninI caryAyukta je puruSa A bhagavAnanA upadezane samaje che, te ceDA kALamAM siddhAMtanA rahasyabhUta paramAtmabhAvane pAme che. 4. bhedavijJAnabhAvanA (2) (zrI taravAnuzAsanamAMthI) mehane nAza karavA mATe tathA bAhya ciMtAo dUra karavA mATe ane ekatAnI siddhi karavA sarvathI prathama AtmAnI bhAvanA bhAvavI joIe. huM caitanya chuM, asaMkhyAta pradezevALa ane mUrtirahita arthAt arUpI chuM. huM zuddha AtmA chuM. siddha svarUpa chuM. jJAnadarzana lakSaNavALo chuM. - huM dehAdirUpa anya nathI, ane dehAdirU5 anya te huM nathI. huM anyane nathI, anya mAruM nathI. anya anya ja che ane huM te huM ja chuM. anya anyanuM ja che, huM mAre ja chuM.
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 149 zarIra anya che. huM anya chuM. huM caitanya svarUpa chuM. zarIra jaDa che, zarIra anekarUpa che, huM eka akhaMDa chuM. zarIra nAza pAmanAra che. huM kadI nAza pAmanAra nathI, akSaya chuM. saMsAramAM jaDa acetana dehAdika che te huM nathI. huM chuM te acetana nathI. huM te jJAnasvarUpa chuM. mAre keI nathI. keIne huM nathI. A saMsAramAM zarIra mAruM che, huM ene svAmI chuM e zarIra sAthene svasvAmitvane saMbaMdha tathA banemAM ekapaNane bhrama e sarva karmane saMbaMdhathI che, vAstavika rUpathI nathI. jIvAdi sarva dravyonA yathArtha svarUpane jANanAra A mAre AtmA pitAnA AtmA vaDe potAnA AtmAmAM pitAnA AtmAne jotAM bIjI sarva vastuomAM udAsIna thayA che, thAya che. huM sat dravya chuM. trikALa astitvavALuM sarvottama cita tattva huM chuM. huM caitanya svarUpa chuM. jJAtA draSTA chuM. sarvadA udAsIna, madhyastha, vItarAga chuM. mAre AtmA mAruM zarIra che. arthAt huM AtmA mAtra chuM. zarIrathI sarvathA bhinna chuM ane AkAzanI mAphaka arUpI chuM. | svarUpa Adi catuSTayathI eTale svadravya, svakSetra, svakALa ane svabhAvathI huM sadA astitvarUpa chuM ane para catuSTayarUpathI huM sadA nAstitvarUpa chuM. je zarIrAdi jaDa padArtha na te kadI caitanyasvarUpa che, na kadI pahelAM caitanyasvarUpa hatA, ane na kadI bhaviSyamAM caitanyarUpa thaze evA zarIrAdi jaDasvarUpa huM nathI. je pahelAM paNa AvI ja rIte caitanyarUpa hatuM, je
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA bhaviSyamAM paNa caitanyarUpe ja raheze, ane Aje paNa je caitanyarUpa che evA caitanyasvarUpa cidravyamaya huM chuM. 150 A saMsAra svayaM na tA iSTa che ane na tA aniSTa che kiMtu upekSA karavA yAgya arthAt iSTa-aniSTatA rahita udAsInatA karavA caiAgya che. mATe huM paNa koIthI rAga ke kAIthI dveSa karatA nathI, paraMtu huM svayaM upekSA karavAvALA udAsInarUpa chuM. zarIrAdika mArAthI bilakula bhinna che. ane tattvathI jotAM huM paNa zarIrAdithI kevaLa judo chuM. huM tenA kaMI paNa nathI tema te mArAM kaMI paNa nathI. A prakAre sArI rIte nizcaya karIne, anya sarvethI AtmAne bhinna mAnIne, huM mArA bhAvAne AtmAmaya karI lauM chuM. AtmA sivAya anya kaMI paNa paranuM ciMtavana karatA nathI. A AtmA samyagdarzana, samyagUjJAna ane samatAsvarUpa che. mATe sarva padArthane jANatAM dekhatAM chatAM paNa je udAsInatA, madhyasthatA, vItarAgatA che, te caitanyasvarUpa che te vItarAgasvarUpa zuddha AtmAnA AtmAvaDe ja huM bhavya, anubhava karA. A mArA AtmA karmajanita sarva rAgAdi bhAvAthI bhinna che, jJAnasvabhAvavALA che, udAsIna che. evA peAtAnA AtmAne peAtAnA AtmAvaDe jue, dekhA. jema vAyu rahita pradezamAM rahelA dvIpaka kaMpAyamAna thatA nathI, sadAya nizcala rahe che, tema peAtAnA AtmAmAM taddIna thayelA yAgI ekAgratAne kadI cheDatA nathI.
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 151 paNa karanArA kare che karanA tharanA te vakhate parama ekAgratA dhAraNa karavAthI te gI pitAnA AtmAmAM kevaLa pitAnA AtmAne jue che, ane tethI bAhya padArtho hovA chatAM tene AtmA sivAya bIjuM kAMI dekhAtuM nathI. ahaMkAra ane mamakAra Adi bhAvene nAza karIne je vakhate A AtmA ekAgratAthI AtmAne jue che te vakhate te aneka ekaThAM karelAM pApano nAza kare che, tathA AgAmI kALanAM karmone saMvara paNa kare che. gurunA upadezane grahaNa karIne zAMta citta vaDe dhyAna karanAra A anaMta zaktivALe AtmA mukti ane bhakti baMnene prApta kare che. te samaye A muktAtmA na te mahita bane che ane na te saMzaya kare che. na te svArtha prati mUke che eTale ke na te rAga kare che, ane na te dveSa kare che. kiMtu pratyeka kSaNe svastha ja rahe che. te samaye te prabhu bhUta bhaviSya ane vartamAna traNe kALa saMbaMdhI samasta ya padArthone tathA potAnA svarUpamAM sthira pitAnA AtmAne dekhatAM ane jANatAM udAsInapaNe rahe che. kadI nAza na thanAra A muktAtmA muktAvasthAmAM atIndriya anaMta jJAnamaya anaMta darzanamaya anaMta vIryamaya tRSNa rahita ane nAza rahita evA anaMta sukhane anubhava kare che. A saMsAramAM cakravartIne je sukha che, tathA svargamAM devane je sukha che, te paramAtmAone (muktAtmAone ) je sukha che te sukhanI eka kaLA samAna paNa nathI.
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 152 samAdhi-sAdhanA 5. bhedavijJAna bhAvanA (3) (zrI tattvajJAnataraMgiNImAMthI) | zikhariNI ahaM bhrAntaH pUrva tadanu ca jagat mohavazataH paradravye citAsatatakaraNAdAbhavamaho / paradravyaM muktvA viharati cidAnaMdanilaye nijadravye yo vai tamiha puruSaM cetasi dadhe // paravyonI satata ciMtanA, karI mehavaza aho! apAra! bhaye pUrvathI A bhava sudhI huM jagatajIva paNa te ja prakAra cidAnaMdamaMdira nijadravya, je vihare karIne paratyAga; AtamarAmI puruSa have huM, citta dharuM karI prema athAga 13 aho! Azcarya ! anAdikALathI saMsAramAM bhedavijJAnanA abhAve deha, strI, putrAdi paradravyonI ja satata ciMtA karatAM mehavaze, bhrAMtithI, huM Aja sudhI bhame. jagata paNa te ja prakAre bhramamAM bhUlyuM che! have A paribhramaNathI thAkele, tethI nivartavAnI IcchAvALe huM, je mahAtmA bhedajJAnanA baLe padravyane tyAga karIne zuddha jJAnAnaMdanA maMdirarUpa pitAnA zuddha svataMtra Atmadravya, sahajAnmasvarUpamAM sadA vihAra karI rahyA che, vilAsa karI rahyA che, evA AtmArAma jJAnI puruSane mArA hRdayamAM apUrva preme dhAraNa karuM chuM. tenA Azraye mArA AtmAne zodhuM chuM, sadA zuddha pavitra banAvuM chuM. pragaTa AtmAnaMdanI mUrtirUpa jJAnI puruSane cittamAM dhAraNa karavAthI temane pragaTelA apUrva Atmika guNe, apUrva bhedavijJAna, Atmaanubhava, aciMtya Atmaaizvaryamaya zuddha
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 153 sthAna apa A ciMtavana, bhakima ulamAM ja paramAtmadazAne ja kharI rIte hRdayamAM sthAna apAya che. sapuruSanuM smaraNa, citavana, bhakti, stuti, guNagrAma ke satyuruSamAM ja vRttinI tallInatA e zuddha AtmasvarUpamAM ja talInatAnuM kAraNa che. kAraNa ke satparuSa zuddha AtmA ja che. mATe jJAnI puruSane pitAnA hRdayamaMdiramAM birAjamAna karanAra, temanuM dhyAna karanAra, ArAdhanA karanAra, mahAbhAgya mumukSuo pariNAme bhedajJAnane pAmI abhuta arUpI niraMjana paramAtmadazAmaya siddhisukhe paripUrNa nija nirmaLa sahajAtmasvarUpane, zAzvata zAMtine pAmI paramakRtArtha thAya che. bhedavijJAnathI AtmajJAna, Atmaanubhava pragaTe che. jyAM sudhI bhedavijJAnanI prApti thatI nathI tyAM sudhI potAne AtmA parathI bhinna anaMtasukhanuM dhAma che, sAcuM sukha pitAnA AtmAmAM ja che, evI samajaNa ke pratIti dRDha thatI nathI. ane tethI tenI prApti mATe satata puruSArthamAM pravartAtuM nathI. jyAM sudhI sahaja, svAbhAvika, nirmaLa, svAdhIna, svataMtra, saMtoSamaya, paramatRptikAraka, nirAkulatAmaya, nitya, avinAzI, atapriya Atmika sukhanI prApti thatI nathI tyAM sudhI ja jIvane saMsAramAM parAdhIna, AkuLatAmaya, tRSNavardhaka ane kSaNabhaMgura evAM iMdriyasukha ramya ane prApta karavA yogya jaNavAthI te tarapha niraMtara tenI deDa cAlu rahe che. Amaka sukhathI paripUrNa AtmajJAnI mahApuruSanA samAgama mumukSu jIvane sasukhanI sahaje pratIti thatAM te avaLI deDa chUTI jaI, sasukha sanmukha savaLa puruSArtha jAgRta
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 samAdhi-sAdhanA thAya che. mATe te sasukhanA ghAmarUpa puruSane trikALa namana ha! namana he! evA pratyakSa jJAnInA ge laukika sukha duHkharUpa samajAI, temAMthI ruci virAma pAmI satsaMkhanI sAcI abhilASA jAgRta thaI kRtakRtyatAne mArga grahaNa thAya che. jagatamAM prAye sarva jIve amUlya samayane vyartha gumAvI de che. mAtra viralA ja puruSe AtmasvarUpanI prApti mATe udyamavaMta thaI samayane sadupayoga karI Atmahita sAdhI rahyA che. rAjakathA, strIkathA, bhogakathA ane dezakathA e cAra vikathAmAM ja keTalAka samayane vyartha gumAvI rahyA che. keTalAka iMdriya viSayamAM prema, kaLA, kIrti, dhanaprApti AdinI - ciMtAmAM vakhata vyartha baeNI rahyA che. keTalAka saMtAna utpattinA upAyamAM, keTalAka pazu, vRkSa, pakSI, gAya, baLada, Adi pALavAmAM, keTalAka anyanI karI sevA karavAmAM, keTalAka nidrA, kIDA,auSadha AdimAM, ane keTalAka deva ane manuSyanAM manoraMjana karavAmAM ke dehane piSaNa karavAmAM badhe vakhata gumAvI de che. mAtra keIka mahAbhAgya, ghaNuM ja alpa jIve satsvarUpanI prApti mATe puruSArtha karI rahyA che. sarva tenI prApti mATe pravartI zakatA nathI. mATe sasvarUpanI prApti atyaMta durlabha jANI, mumukSuo te te prApta karavAnA A apUrva alabhya amUlya avasarane saphaLa karI levAmAM pramAda karatA nathI. 16 samasta vizva ghaNuM karIne parakathA ane paravRttimAM vahyuM jAya che. temAM rahI sthiratA kyAMthI prApta thAya? AvA amUlya manuSyapaNane eka samaya paNa paravRttie javA de yogya nathI ane kaMI paNa tema thayA kare che, tene upAya kaMI
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 155 vizeSe karI gaSavA gya che. jJAnI puruSane nizcaya thaI aMtabheda na rahe, te AtmaprApti sAva sulabha che. ema jJAnI pikArI gayA chatAM kema ke bhUle che ?" -zrImad rAjyet mAlinI chaMda tana mana vacane huM zuddha cidrapa sevuM, anubhavuM smaruM gAuM bhaktithI nitya dhyAvuM, sahaja svarUpa dhyAne kAryakArI kriyA je, vimala mati bhaje sau dhyAnasiddha taje te. 17-18 huM zuddha cidrapa sahajAnmasvarUpa chuM ema sarvadA kSaNe kSaNe vANIthI beluM, gAuM, dhUna lagAvuM, zarIrathI zuddha cidrapane anubhava karuM, hRdayathI, manathI tene ja pratisamaya smaraNa raTaNa dvArA sevuM. ema mana vacana kAyA traNethI eka zuddha sahaja AtmasvarUpane ja samaye samaye bhajuM. ane prApta thayela amUlya yogane eka samaya paNa cidrapanA smaraNa vagara vyartha na gumAvuM. 17 sArI nirmaLa buddhivALA vicakSaNa matimAne te je I paNa kriyA zuddha AtmasvarUpanA dhyAnamAM kAraNarUpa bane te sarvane prathama bhaje che, ane zuddha AtmAnA dhyAnanI siddhi thatAM arthAt zuddha AtmadhyAnamAM ekAgra thatAM te sarva kiyAne taje che. 18 jema zarIranA avayavarUpa AMgaLI AdithI zarIrane vicAra, lakSa, sparza, anumAna karAya che tema zuddha cidrapanA avayava je matijJAna Adi che tenAthI tenuM smaraNa, dhyAna karavuM joIe.
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 samAdhi-sAdhanA manuSya jema ghaTa paTa Adi ya ane dRzya parapadArthomAM pitAnuM citta jeDI tenuM smaraNa dhyAna kare che, tevI rIte je te zuddha cidrapanI prApti mATe pitAnA te jJAtA draSTA evA zuddhasvarUpamAM citta lagAve che te kevalajJAna ane kevaladarzanarUpa sarvotkRSTa Atmadarzana ane AtmajJAna zIdhra pAme. (harigIta chaMda) cidrapa kevala zuddha huM, AnaMdadhAma sadA smaruM; plekArdhathI sarvajJa bhASita bogha mekSArthe ghaNuM. 22 zuddha cipanI prAptirUpa mekSapadanA abhilASI janee niraMtara vicAravuM ke je padArtha zuddha cidrapanI prAptimAM kAraNa che te mane priya che, kAraNa ke huM zuddha cidrapanI prAptine abhilASI chuM. tethI je svarUpaprAptimAM kAraNa nathI temAM mAre prema paNa kartavya nathI. 21 sahajatmasvarUpa paramaguru," huM cidrapa anya dravyone saMgathI rahita, advitIya kevala asaMga chuM, karmamala rahita zuddha chuM ane AnaMdasvarUpa chuM. ema huM nijasvarUpanuM smaraNa karuM chuM. A zleka vaDe kahevAyela sarvajJa bhagavAnane upadeza muktine mATe thAya che. arthAt A upadeza AtmAmAM pariName te mukti avazya prApta thAya che. ardhA zlekamAM bhagavAne muktino mArga kahyo che. 22 jyama aMdha AgaLa nRtya ke gIta badhira AgaLa vyartha che, tyama zuddhacipanuM kathana bahirAtma AgaLa vyartha che, bhUkhyA kane jyama annA ke tarasyA kane jaLa hita kare, tyama aMtarAtmA samIpa cidra5-kathana hitakara che khare. 23-24
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 157 lekamAM jema aMdha pAse nRtya ane baherA pAse gIta nakAmAM jAya che tema AtmasvarUpanI jijJAsA jene jAgI nathI ane dehAdi bAhya bhAvamAM ahaM mamatva karI sAMsArika prapaMcAmAM ke aMtara lakSa upaga vinAnA dharmanA nAme thatA kriyAkalApe temaja zuSka adhyAtma vAjAmAM hita mAnIne je pravartI rahyA che evA bahirAtmA ajJAnI manuSya AgaLa zuddha AtmasvarUpanI vAta kahevI, samajAvavI nirarthaka jAya che. aMtarathI jene saMsAra kArAgRha samAna parAdhInatAnI beDIrUpa kharekhara duHkhadAyaka jaNAya che, tenAthI chUTavAnI tamannA jAgI che ane tethI jene AtmasvarUpa jANavA oLakhavAne khapa che, evA jijJAsu, mumukSu, AtmAthIM jane tathA AtmajJAnI aMtarAtmArUpa mahApuruSe pAse A zuddha cipanI vAta karI hoya te temane hitakAraka thAya che. jema bhUkhyA pAse anna ane tarasyA pAse jaLa mUkavAmAM Ave te te atyaMta AturatAthI AdarapUrvaka tenuM grahaNa kare che. kAraNa ke tenI ja tene jarUra che, tenA vinA te duHkhI thaI rahyA che, ane te annAdinI prAptithI ja saMtoSa ke sukha thaze ema te jANe che. tema zuddha AtmajJAna vinA saMsAranAM anaMta janmamaraNa Adi duHkha dUra thavAnAM nathI ema jANuM eka AtamajJAnane ja jene khapa che tevA jijJAsuone ja A zuddha cidrapanI vAta AtmajJAna pamADavA kAraNarUpa banI apUrva hitakara thAya che. anuSTrapa zuddha cipa prAptinA upAye bahu sarvadA; chatAM tadhyAna je nA thayo che nA thaze kadA. 25
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ prama 158 samAdhi-sAdhanA zuddha cidrapanI prAptimAM paraMparAe kame karI aneka upAya che tathApi bhedavijJAnarUpa zuddha AtmAnI bhAvanA, smaraNa, raTaNa ane tenuM ja ekAgratApUrvaka dhyAna e mULa sarvottama ananya upAya che. enA dhyAna je bIje kaI upAya pUrve thaye nathI, vartamAne che nahIM, bhaviSya thaze paNa nahIM. "je upAya bahu vidhanI racanA, yoga mAyA te jANe re" "zuddha dravya guNa paryAya dhyAne, ziva diye prabhu sArANo re." -zrI yazovijyajI, aranAtha prabhu stavana. mATe jJAnI puruSane apUrva yega pAmIne AtmArthIe AtmabhAvanAnA satata abhyAsathI Atmahita sAdhya karavAmAM pramAda kartavya nathI. 25 suMdara ramaNa sukha yaza dhana ke putra mitra mRtyAdi kadA, svAmIpaNuM vAhana paMDitatA, baLa suMdara rUpa prApta yadA; te te pApe mehavaze jana harSita narabhava saphaLa gaNe, AtmA deha judA e durlabha jJAnathI dhanya gaNuM huM mane. 6 jagatamAM prAye ghaNu jIve yazaprApti, iMdriyasukha, anukULa strI, dhana, putra, sevaka, adhikAra, uttama vAhana, bela, mitra, paDitatA, suMdara rUpa Adi sAMsArika padArthonI prApti thatAM mehane vaza hovAthI AnaMdamagna thaI jaI te prAptimAM ja kRtakRtyatA mAne che, manuSyabhavanI tethI jANe saphaLatA thaI gaI ema gaNe che. mehanuM e ja mAhAmya che, ke je padArtho para che, nAzavaMta che, prAptimAM harSa ane viyegamAM phleza karAvanAra che, atRptikAraka che, ane aMtaradAhathI niraMtara bALanArA che, parAdhIna che tathA pUrvamAM anaMtavAra maLelA hevAthI temane keI apUrva nathI paraMtu bheLavIne cheDelA
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 159 hovAthI eMThavata tuccha ane duHkhanA rUpAMtara che, tene ja mehavaza prANa pitAnA mAne che, nitya mAne che, apUrvavat ane parama sukhakara mAnI temAM ja kRtArthatA mAne che. A bhayaMkara bhUla jJAnI gurunA pratApe have huM na ja karuM. bhedajJAnane huM sarvasva mAnuM chuM evA nizcayapUrvaka mumukSujana te parama sukhanA ghAmarUpa nija nirmaLa zuddha AtmasvarUpane deha Adi sarva parapadArthathI bhinna jANI, parane tajI svAtmAmAM saMpUrNa zamAvArUpa parama kRtakRtyatAnuM ananya kAraNu je durlabha bhedajJAna tene pAmI pitAne parama dhanyarUpa kRtArtharUpa mAne che. "bheda vijJAna jagyo jinake ghaTa, zItala citta bhayo jima caMdana, keli kare siva mAragameM, jagamAMhi jinesarake laghunaMdana; satya svarUpa sadA jinake pragaTayo avadAta mithyAta nikaMdana, zAMta daza tinakI pahicAnI kara kara jori banArasI vaMdana." -zrI banArasIdAsa tyAM sudhI cipa bhUmi upara bahu karmagiri durbhedya dase; jyAM sudhI bhedavijJAna vajI nA ekAeka paDe zISe. 7 AtmakSetramAM durbhedya parvata samAna karmasamUha kyAM sudhI Take che? te ke jyAM sudhI bhedajJAnarUpa vApAta tene upara na thAya tyAM sudhI ja. jyAM bhedajJAnane abhyAsa varte che tyAM karma cakacUra thaI chevaTe chinnabhinna thaI jAya che. 7 durlabha A jaga madhya atizaya cipamAM ruci lAve che, tethI ati durlabha sazAstro cidvapa spaSTa batAve che; durlabha tethI paNa guru jJAnI, cipa nizadina badhe je. sauthI ciMtAmaNi sama durlabha bhedajJAna ura zedhe te. 8-9 A jagamAM prathama (1) zuddha AtmAmAM prIti ruci
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 ke je pAnuM ulabha che samAdhi-sAdhanA kare tevA tathA karAve tevAM nimitto maLavAM durlabha che, (ra) tethI ati durlabha zuddha AtmasvarUpa ane tenI prAptinA upAyonuM varNana karanAra adhyAtma zAstranI prApti che, ke jethI AtmasvarUpa pratyenI rUcine niraMtara piSa maLatuM rahI vRtti temAM ja vahana karyA kare. (3) tethI paNa ati ati durlabha te zuddha AtmAne anubhavI tathA AtmatatvanA upadezaka sAkSAt AtmajJAnI sadgurunI prApti che. e niSkAraNa karuNAzIla mahAtmA saMta, temanAM darzana, samAgama, bedha ati durlabha che. AtmasvarUpane pratipAdana karanAra, apUrva AtmalakSa karAvanAra, anupama AtmajAgRtine pragaTAvanAra mahAtmA jJAnI gurune javalaMta bedha, AtmajJAnane acUka upAya prApta tha ati durlabha che. keI mahAbhAgya mumukSuone ja te bedha prApta thatAM tathArUpa yogyatAnA ge te aMtaramAM jhaLakI UThe che ane pariNAme jJAnadazA jAgRta thAya che. A traNeya durlabhAganI prApti thatAM tenA phaLarUpe cethI (4) pitAnA zuddha AtmAnI sAkSAt oLakhANa, Atmaanubhava, AtmasAkSAtkAra karAvanAra ciMtAmaNirUpa bhedajJAnanI prApti te te traNe lokamAM ane traNe kALamAM durlabhamAM paNa durlabha ja che. bhedajJAnanA baLe karI jIva pote ziva thAya che. aciMtya sukhanidhAna mekSapada pAme che. mATe bhedajJAnane ciMtAmaNi samAna durlabha kahyuM che. Ave jayAM evI dazA sadgodha sahAya, te bodha suvicAraNA tyAM pragaTe sukhadAya. jyAM pragaTe suvicAraNA tyAM pragaTe nijajJAna, je jJAne kSaya meha thaI pAme pada nirvANa." -zrI Atmasiddhi
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 161 deha karmakRta sarvavikAre te jaDa, cetana Apa aho ! jaDa cetana e bhinna kare te bhedajJAna muja ure rahe. 10 je jJAnavaDe jaDa evA deha ane dravyakarma, bhAvakarma tathA tethI AtmAmAM utpanna thatA sarva vikAre, vibhAve, pheraphArane, caitanya svarUpa AtmAthI sAkSAt bheda paDe, paDado khase, zuddhAtmAne aMza anubhava pragaTe te bhedajJAna. aMtaramAM sabodha pariNAma pAmatAM jaDa ane caitanya baMnene sAva judAM ja jANavArUpa AtmajJAna jAgRti varte te bhedajJAna. 10 svakIya zuddha cipanI prApti, tapa ke zruta abhyAsI jane, kaI kyAMya paNa kadI na lahe viSNu bhedajJAna, zrama vyartha gaNe. tRNa rAzane agni dahe tema bhedajJAnI kSaNamAM karatA, cipaghAtaka karmasamUhane nAza, svarUpa mukti varatA. 11-12 aneka prakAranAM tapa ane zAstrAbhyAsamAM rata evA mekSAthI janemAM paNa bhedajJAna vinA potAnA zuddha AtmasvarUpanI prApti kaIne kyAMya kadI paNa thaI nathI. je koI bhavamukita varyA, te bhedajJAna baLe khare, bhavabaMdhane je je phayA te bhedajJAna vinA are ! -zrImad amRtacaMdra AcArya : samayasAra kaLaza deha ane AtmAnA bhedane jANanAra bhedajJAnI mahApuruSe tRNanA Dhagane agninI mAphaka AtmAnA svarUpane ghAta karanAra karmanA samUhane kSaNamAM kSaya karI de che, kSaNe kSaNe karI rahyA che. 11-12 sarva zAstramAM nipuNa ahe! matimAna co cikUpa yadA, bhAve bhedavijJAna bhAvanA eka akhaMDita mane sadA; 11
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 samAdhi-sAdhanA svAtmajJAnathI pragaTe saMvara tema nirjarA prabaLa ahA ! bhedajJAnathI AtmajJAna te tyAM ja mumukSunI satata spRhA. 13-14 | sarva zAstronA jANa (jene have koI paNa zAstra jANavAnuM prajana na rahyuM che evA e bhedajJAnI puruSe zuddha cikUpanI pUrNa prApti mATe akhaMDita dhArAe niraMtarapaNe te bhedajJAnanI bhAvanA bhAvavI. AtmajJAnathI sAkSAta saMvara (navIna karma AvatAM aTake te) ane nirjarA ( udayamAM AvatAM pUrva karmane jAgRti pramANe aMze kSaya) thAya che. saMvara nirjarAnA phaLarUpe pariNAme sarva karmanA kSayarUpa mokSa thAya che. mekSane ananya kAraNarUpa bhedajJAnathI ja te AtmajJAna thAya che mATe mekSAthI jae te bhedajJAnane aMtaramAM sadA bhAvavuM. 13-14 (mana mahilAnuM re vahAlA upare, bIjAM kAma karata-e dezI ) vastuparIkSA re zilpakalAdimAM nipuNa thaye bahu vAra, zakti vibhUti re bahu lahI, mAtra ne, bhedajJapti keI vAra. bhedavijJAne re cipa sevIe. 15 A saMsAramAM anekavAra padArthonI parIkSA karatAM jIva zIkhe che; zilpa Adi aneka kalAomAM nipuNa thaye che, bahu prakAranI zaktio ane vibhUtio paNa pAme che, paraMtu ekamAtra bhedajJAnane tene kadI lAbha thaye nathI. 15 Atma zarIrane re bhedavijJAnarUpa, vAyubaLe kyAMya jAya, mehareya cidrapa DhAMkate te te jarI nA jaNAya. | bhedavijJAne re. 16 jyAM sudhI AtmA ane zarIrane judA jANavArUpa bhedajJAna thatuM nathI tyAM sudhI ja mehanIya karmanI vargaNAo
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA AtmAne AvaraNa karI rahela che jyAM bhedajJAnarUpa pramaLa vAyu AvIne phuMkAya che tyAM cidrupane DhAMkI denAra sarve meAhakarmanAM paramANunA puMja UDIne kyAMya dUra cAlyA jAya che ke zeAdhatAM paNa pachI tenA patto lAgatA nathI. arthAt meha karmane kSaya karavA bhedmavijJAna prabaLa pavana samAna che. 16 163 timira anAdi re je mahAmeAhanuM, chede e baLavAna; nirmala cidrupa darzana hetu e, bhedasi dIpa jANu. bhevijJAne 2017 cAlyA AvatA jIvanA A bhevijJAna anAdrithI mahAmeAharUpa aMdhakArane davA mATe ane zuddha cikUpanAM darzana karAvavA mATe anupama dvIpaka samAna che. 17 bhedajJAnarUpa cakSu apUrvathI, yAgI jue nijarUpa, siddhikSetre re tema zarIramAM, karma rahita cidrupa. bhedavajJAne 20 18 anAdi saMsAra paribhramaNamAM kadI paNa prApta nahIM thayela evA apUrva bhedavijJAnarUpa divya netrAthI AtmajJAnI mahApuruSa sarva karmathI rahita evuM peAtAnuM zuddha jJAnasvarUpa siddhisthAnamAM tema ja zarIramAM eka sarakhuM sAkSAt avaleAkana nirIkSaNa kare che. bhegI maLelI re vastu ghaNI chatAM, bhinnarUpe oLakhAya, pravINa puruSane raeNsparzIrdikathI, jema te judI graDAya; bhevijJAne 20 19 tema maLelAM 2 karma, zarIra ne, nirmaLa cidrupa chatAMya, anubhavathI kema bhinna vibhinna te, saMtAne na jaNAya ? bhedavajJAne 20 20 (yugma)
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 samAdhi-sAdhanA jema aneka vastuo bhegI maLelI hoya chatAM te pratyekanAM varNa, rasa, gaMdha, sparza Adi lakSaNenI jene barAbara khabara che tevA catura ane te pratyekane potapotAnAM lakSaNe uparathI oLakhIne judI judI karI zake che, tema AtmA ane karma baMnenAM bhinna lakSaNane yathArtha jANanAra jJAnI puruSe, anAdithI bhegAM maLelAM baMne dravyane e bhedavijJAnanA satata abhyAsathI ja atyaMta judAM jANe pitAnA Atmatatvane te dehAdi para jaDa dravyathI bhinna anubhavI zake che. deha Adi acetana jaDa che. kAraNa ke jaDanA guNa varNa rasa gaMdha sparza Adi temAM pratyakSa jaNAya che, AtmA dehaAdimAM rahyo chatAM te sarvane jue che, jANe che tathA sukha duHkhane anubhave che. A guNe deha Adi jaDamAM nathI. dehaAdinA varNa Adi guNe AtmAmAM nathI. tenAthI judA jJAna darzana Adi pitAnA guNe che. ema cetananA guNethI cetanane oLakhIne jaDathI judo niraMtara bhAvatAM tene spaSTa pratyakSa anubhava thavA lAgyA che. jaDa ne caitanya bane dravyano svabhAva bhinna, supratItapaNe banne jene samajAya che; svarUpa cetana nija, jaDa che saMbaMdha mAtra, athavA te zeya paNa paradravya mAMya che; evo anubhavane prakAza ullAsita thayo, jaDathI udAsI tene AtmavRtti thAya che; kAyAnI visArI mAyA, svarUpe zamAyA evA, nitthane paMtha bhavanaMtane upAya che. 1 deha jIva ekarUpe bhAse che ajJAna vaDe, kriyAnI pravRtti paNa tethI tema thAya che;
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 165 jIvanI utpatti ane roga zoka du:kha mRtyu, dehano svabhAva jIva padamAM jaNAya che; e je anAdi ekarUpano mithyAtva bhAva, jJAnInAM vacana vaDe dUra thaI jAya che; bhAse jaDa caitanyano pragaTa svabhAva bhinna, bane dravya nija nijarUpe sthita thAya che." 2 - zrImad rAjacaMdra garuDa jue tyAM re caMdana taru tajI, sarpasamUha jyama palAya; bheda vijJAne re karma zarIra tema, AtmAthI dUra thAya. bhedavijJAne re. 21 caMdana vRkSane vIMTaLAIne rahelA sarpo jema garuDane Avele jotAM ja caMdana tarune tajI daI satvara kayAMya cAlyA jAya che, tema bhedajJAnanI prApti thatAM ja deha karma Adi sarva satvara dUra thaI jAya che. bheda jJAnanA re balathI pAmIne, kevalI cipa zuddha tIrthakara jinendra bane mahA, deva devanA prasiddha. | bhedavijJAne re. 23 bhedavijJAnanI prAptithI AtmasvarUpanAM darzana, jJAna, anubhavarUpa zuddha cidrapanI prApti thAya che. tyArapachI e AtmAnubhavamAM ja akhaMDapaNe rahevA mATe paNa bhedajJAnane ja abhyAsa upakArI thAya che. eTale e bhedajJAna vaDe ja AtmA akhaMDa AtmaramaNatAthI kevaLajJAna pragaTa karI kevalI bhagavAna thAya che. pachI aneka bhavyAtmAone saMsArasamudrathI taravAne tIrtharUpa mekSamArga pravartAve che, tethI tIrthaMkara, tIrthane karanAra, kahevAya che. aneka bhavyAtmAo temanI dezanAnA haidavijJAna zikayanI davA mATe
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 166 samAdhi-sAdhanA avalaMbane mahAdi zatrune jItIne jina eTale AtmajJAnI thAya che. tethI te bhagavAna jinenA (AtmajJAnIonA) svAmI jinezvara kahevAya che. iMdrAdika deve te bhagavAnanI pUjA bhakti AdithI atyaMta bahumAnapUrvaka temanI sevAmAM pravarte che tethI te devAdhideva kahevAya che. ema bhedajJAnanA baLathI AtmA atyaMta durlabha evA devAdhideva tIrthaMkara jinezvara kevaLajJAnI padane pAmI prAMte paramAtmasvarUpamAM samAya che; aneka jIvane mokSamArga sanmukha karI, zuddha cikUpanI prAptithI kRtArtha karI, pite parama kRtakRtya thaI zAzvata siddhisukhamAM jaI virAje che. namana ho te sadA jayavaMta paramAtmapadane ! "sukhadhAma anaMta susaMta cahI, dina rAtra rahe tadadhyAna mahIM; para zAMti anaMta sudhAmaya je, praNamuM pada te vara te jya te." -zrImad rAjacaMdra zuddha AtmasukhanA parIkSaka ane temAM ja prItivALA jagatamAM viralA ja che, paravastunI parIkSAmAM pravINa ane indriyasukhamAM Asakta evA jagatamAM prAye ghaNA jIve jovAmAM Ave che. khetI, paravALAM, ratna, suvarNa Adi ghAtuo, rasa, bhUmi, vastra, anna, rega, vRkSa, strI, azva, gaja, sarpa, gAya, baLada, manuSya, deva, vidvAna, pakSI, ane jaLacara jInA parIkSake jagatamAM ghaNuM che. tema ja viSayasukhamAM rakta paNa ghaNuM jovAmAM Ave che. paraMtu satsaMkhanA parIkSaka tathA te atIndriya sukhamAM rakta ghaNuM ja alpa jIva prAye jagatamAM jovAmAM Ave che.
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA (sadguru zrotriya brahmaniSTha pada sevAthI zuddha jJAna thaze-e dezI) Atmika sukha teA nijavaza nirupama niHspRha nityanijastha ahA ! nirupadrava nirdraya akhaMdhaka viSNu bhaya zubha aMta laheA, zreSTha adoSa amala zivahetu durlabha drandAtIta grahA, AvuM sukha svAtmantha laheA, te viruddha iMdriyasukha na caheA. e Atmika sukha kevuM che ? teA ke iMdriyajanya sukhathI viruddha che. 167 iMdriyajanya sukha paradravyanA saMbaMdhathI thAya che, temAM paradravyanI jarUra rahe che. jyAre Atmika sukha nirdra eTale maphata koI paNa paradravyanI apekSA vagaranuM che. iMdriyasukha, parapadArtho ke iMdriyonI anukULatAne AdhIna hAvAthI parAdhIna che, jyAre Atmika sukha peAtAne, AtmAne ja AdhIna heAvAthI, svavaza che. iMdriyasukha iMdriyA Adi parapadArthomAM rahyuM jaNAya che jyAre Atmika sukha nija svarUpamAM ja raheluM hAvAthI nijastha che. iMdriyasukha bhogavatAM paNa te jatAM raheze ityAdi bhayathI yukta che jyAre alaiMdriya sukhamAM kaMI paNa bhaya nathI, te abhaya che. iMdriyasukha alpakALa pachI nAza pAmI janAra hAvAthI vinAzI che, alaiMdriya sukha kadApi nAza pAmanAra nahIM hAvAthI nitya che. iMdriyasukha jema jema bhogavAya che tema tema tRSNArUpa dAha vadhatA jAya che, jyAre artIdriya sukha jema jema anubhavAya che tema tema parama tRpti anubhavAya che, tethI alpa paNu para vastunI icchA spRhA tRSNA rahetI nathI tethI te nirIha che. iMdriyasukha pariNAme duHkharUpa azreyakArI hAvAthI azubha che. Atmasukha kharI mahattAvALuM
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 samAdhi-sAdhanA parama zreyakArI sukha che tethI te zubha maMgalakArI, kalyANasvarUpa che. iMdriyasukha rAgadveSa, mAna apamAna, harSa zoka, janma maraNa Adi tathA duHkharUpa vipakSa(%)thI sahita che, Atmika sukha eka sarva zraddhathI, vipakSathI rahita che. iMdriya sukhamAM aneka prakAranA upadra, vidgo AvI paDe che. Atmika sukhamAM kaMI vidhra AvatuM nahIM hovAthI te nirupadrava che. iMdriyasukhane kaMI paNa upamA Apa te ApI zakAya jyAre atIMdriya sukhane jagatamAM keI upamA nahIM hovAthI te nirupama che. iMdriyasukhamAM AsaktithI karmabaMdha thaI saMsArabhramaNa vadhe che jyAre Atmika sukha karmabaMdha rahita hevAthI nibaMdha che, tethI mekSapadanuM kAraNa thAya che. iMdriyasukha tarkathI kaMI paNa samajAI zake paraMtu atIndriya sukha AtmAne viSaya hovAthI, matine viSaya nahIM havAthI, te tarkathI agamya che, mAtra anubhavathI ja gamya che. iMdriyasukha tuccha che, atIndriya sukha sarvottama che. iMdriyasukha saMsAravardhaka che, Atmika sukha zivahetu, eTale mokSanuM kAraNa che. iMdriyasukhamAM aneka doSe che, jyAre Atmika sukha nirdoSa che idriyasukhamAM malinatA che, AtmasukhamAM nirmaLatA, zuddhatA, pavitratA che. iMdriyasukha anaMta paribhramaNarUpa jagatamAM sarva keIne sulabha che, Atmika sukha keI viralAne ja prApta thAya che tethI te atyaMta durlabha che. A pramANe iMdriyasukha sanmukha nahIM paNa duHkhanAM ja rUpAMtara hovAthI tenI ruci, tRSNa tajI daIne mumukSuo Atmika sukha ke je vAstavika sasukha che temAM rucivaMta, prativeta, udyamavata thAya che.
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 169 atIndriya sukhanI zraddhA paNa mahAbhAgyane thAya che. te sasukhane pragaTa anubhavI rahyA che evA jJAnIpuruSanAM darzana, samAgame mumukSu jIvane te sasukhanI pratIti sulabhatAthI thAya che. ane tyAre ja tenI prAptine mATe ruci jAge che, je ruci yathArtha puruSArthamAM prerI jIvane sanmukha sanmukha kare che. | mATe satsukhanA ghAmarUpa sapuruSa ke jenA darzanasamAgama bhege A jIva satsukhamAM rucivaMta, prItivaMta, zraddhAvaMta ane udyamavaMta thAya che te paramakRpALu puruSane paramabhaktithI namaskAra che. te Atmika sukhanI prApti mATe mumukSue zuM kartavya che te havenA lekamAM jaNAve che. bhava tana bhega prati hadaye vairAgya gharI tajI saMga trithA, sadguru ne nirmala zruta bhajatAM, ratnatrayane ghArI mudA, anya jInI saMgati temaja rAgAdi tajI saghaLAne, sukha svArthI cahe te vasatA nirjana nirupadrava sthAne. 3 Atmika sukhanI prApti karavAnI abhilASAvALA mumukSujanee saMsAra zarIra ane bheganI asAratA, anityatA, anyatvatA Adi vicArIne te pratye aMtaramAM vairAgyane dhAraNa kare. sarva cetana, acetana ke mizra ema traNeya prakArane saMga mAre kAMI kAmane nathI, mAtra duHkhane ja hetu che ema vicArIne tenA tathA anya sarva parAvalaMbI ciMtana, cAla tathA mArgone tyAgamAM ja pravartavuM. sat sukhanA ghAmarUpa AtmajJAnI sadgurune ane temanA pavitra baMdhane athavA temaNe jaNAvelAM nirdoSa zAstrone niraMtara Azraya kare. nirmaLa
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 samAdhi-sAdhanA samyagdarzanajJAnacAritrarUpa ratnatrayane dhAraNa karavAM. sarva anya saMga prasaMgane tathA rAgAdi bhAvene tajIne, upadrava rahita ekAMta sthAnane Azraya karI, AtmasvarUpanA ciMtanamAM ekAgra thavuM. A pramANe sapuruSArthamAM pravartatAM, AtmasvarUpamAM ekAgratA sAdhanAra mumukSu Atmika sukhane pAmI kRtakRtya thAya che. iMdriyasukha sukha nahi paNa IcchA-agni vyathA e zAMta kare, zuddha pariNati nirAkuLa je Atmasthiti sukha te ja khare. 4 idriyasukha che te manuSyane sAcuM sukha nathI, paraMtu IcchArUpa agninI vedanAne zAMta karavAne e upAya che. sAcuM sukha te AtmAmAM sthiti che tyAM che. AtmasvarUpamAM sthiratA che tyAM nirAkulatA ane zuddha pariNAma che. tethI tyAM Atmika sukha pragaTa che, ane te ja sAcuM sukha che. A jagatamAM je je sukhanAM sAdhano gaNAya che te sarvamAM vyAkuLatA rahelI hovAthI vivekI janene temAM vAstavika sukha samajAtuM, manAtuM nathI. jagatanA jIve dhanathI, kIrtithI, iMdriyane ramaNIya viSayethI, suMdara prAsAdamAM nivAsa karavAthI, nRtya, gIta ane vAjiMtranA jalasAdimAM mugdha thavAthI, suMdara rU5 lAvaNyathI, ISTa padArthanI prAptithI, aniSTa padArtha dUra thavAthI, kIDA karavAthI, anukULa RtunA AgamanathI, rAjya prAptithI athavA rAjAdinuM sanmAna pAmavAthI, senA, vastra, putra, putrI AdinA samUhathI, suMdara anukULa ramaNIthI, maghura saMgItathI, alaMkArethI ke vRkSa, parvata ke vAhanathI pitAne sukhI sukhI mAnI harSonmatta, madonmatta thaIne phare che. jyAre vivekI janene e sarvamAM
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 171 vyAkuLatA rahelI jaNAya che tethI tene te vAstavika sukha gaNatA nathI. sat sukha tyAM che ke jyAM nirAkulatA che. mahAdhIna ja game tyAM jAya, paNa te parapadArthamAM rakta hevAthI sasukhanA leza paNa bhAgI thatA nathI. te have jaNAve che - aTavI grAma nagara nagazikhare jaladhi taraMgiNa taTa vasatA, Azrama caitya guphA ratha maMdira sabhA AdimAM sthiti karatA; mahA durga nabha mArga taMbu ke latAmaMDape jaI vasatA, chatAM mehI parasamaya rakta te sasukha lava nahi pAtra thatA. 6 mohavaza jIve paradravyamAM rakta hevAthI game te nagaramAM, gAmamAM, jaMgalamAM, parvatanA zikhara para, nadI ke samudranA taTa upara vasatA hoya, athavA Azrama, guphA, devAlaya, sabhAsthAna, ratha ke makAnamAM nivAsa karatA hoya, athavA mahA durgamAM ke svargamAM, mArgamAM ke AkAzamAM, latAmaMDapamAM ke taMbumAM vAsa karatA hoya chatAM te apa paNa satsukhanA bhAgI thatA nathI. sasukhanA bhAgI keNa thAya che? te ke mehane jaya karI, paradravyamAMthI prIti uThAvI, nija nirmaLa cidUdravyamAM je tallIna thAya che te Atmika sukhane AsvAdI mahAbhAgyazAlI thAya che, kRtakRtya thAya che. jIva nigode ke viSTAmAM, pazu, nRpa, bhIla, ke bhAra vahe, regI naregI dhanika daridrI paga ke vAhanathI vihare; bAla yuvAna vRddha e saunAM iMdriyasukha kadI hAya sadA, te paNa tenuM kAma zuM mAre apUrva nahi te sulabha badhAM. 7
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 samAdhi-sAdhanA saMsAramAM nigadanA jImAM, viSTAnA kIDAmAM, pazuonA samUhamAM, rAjA Adi vargamAM, bhAra vahana karanAra majUramAM, bhIlamAM, regImAM, nIrogImAM, dhanavAnamAM, nirdhanamAM, vAhanamAM pharanAra ke page cAlanAramAM, yuvAna vRddha ke bAla AdimAM, je je iMdriyasukha che te te kaI kaI vAra ja alpakALa mATe ja hoya che. kadAca te sukha sadA sarvadA rahe tevAM hoya teya mAre tenuM zuM kAma che? kAraNa ke te apUrva nathI. pUrvamAM anaMtavAra tevA sukhanI te prApti thaI gaI che mATe have tevAM sAMsArika sukhathI mane kaMI prajana nathI, spRhA nathI. reya padArtho jANe dekhe siddha tathA saMsArI chatAM, saMsArInuM jJAna vikalpaka, siddhataNuM avikalpaka tyAM. 8 ya padArthone jovA tathA jANavAnuM (darzana tathA jJAna) siddha tathA saMsArI banene thAya che. siddha paNa jagatane sarva reya padArthone jANe che, dekhe che. saMsArI jI paNa jeTalI pitAnI jJAna darzana zakti pragaTa che te pramANe ya padArthone jANe che, dekhe che. baMnemAM taphAvata eTale che ke sarva padArthone jetA jANatA chatAM siddha paramAtmA temAM ahatva mamatva, ISTa aniSTa, rAga, dveSa Adi kaMI na karatAM kevaLa nirvikalpa svabhAvamAM ja rahe che. jyAre saMsArI jIve jagatanAM padArthone jotAM jANatAM, temAM ahatva mamatva, ISTa aniSTa, rAgadveSa Adi karIne anaMta vikalpamAM pravarte che. nirvikalpa te nirAkula ne vyAkula vikalavaMta sadA karmanAza satsaukhya prathamane, karma-duHkhamRta anya badhA. 9
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ * samAdhi-sAdhanA 173 jyAM saMkalpa vikalpa che tyAM vyAkulatA che, vyagratA che, azAMti che. jyAM nirvikalapatA che tyAM nirAkulatA che, avyagratA che, zAMti che. tethI vika5maya AtmAne karmabaMdha ane dukhanI prApti che, nirvikalpa AtmAne karmane abhAva ane sukhanI prApti che. pUrve e savikalpa saukhya meM anubhavyuM bahu vAra ahA ! tethI te na apUrva ane te nirvikalpa sukha viSe spRhA. 10 AkulatAthI yukta savikalpa sukha te meM anaMtakALanA paribhramaNamAM ghaNI vAra bhegavyuM che. tethI te apUrva nathI. mATe have te nirvikalapa sukha prApta karavAnI ja mane atyaMta tIvra abhilASA jAgI che, iMdriyasukhanI sarva spRhA viramI che ane eka atIndriya Atmika sukhanI ja mAtra abhilASA pravarte che. rAgAdiyuta citta sahita je jANe reya vastu dukha te; paNa je jANe citta virAge, nizcayathI jIvane sukha te. 11 rAgI dveSI ane mehI citta vaDe ya padArthone jANa vAmAM prANane duHkha thAya che; padArthane jANavArUpa te ja jJAna je rAga Adi rahita cittathI thAya te nizcayathI te ja sukha che. padArthane jANavA te sukha ke duHkharUpa nathI, paraMtu cittamAM rAga dveSa ke meha sahita je jJAna te duHkhanuM kAraNa thAya che ane rAgadveSa neha rahita cittathI padArthonuM te ja jJAna sukhanuM kAraNa thAya che.
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA sUrya sudhA surataru suramaNi ke suradhenu surasadana mahA, viSNu AdinA garva hare e, pramaLa cittAtmA vijayI ahA ! 12 kharekhara ! zuddha caitanya svarUpa AtmA A jagatamAM jayavaMta varte che ! 174 gy zuddha caitanya svarUpa AtmAnI kevI aciMtya adbhuta anupama zakti che ! tenA prabhAva, tenuM sAmarthya, tenI zakti advitIya che. jagatamAM pracaMDa pratApI sUrya, zItaLatAmaya sudhAne varasAvatA ane jagatane AhlAda-AnaMda pradAna karatA sudhAkara (caMdra), temaja icchita vastu ApavAne samartha evAM kalpavRkSa, ciMtAmaNi ratna, uttama kAmadhenu, divya sukhanAM dhAma evAM svargalAka ke mahAna paMDitajanA, athavA ri eTale iMdra ke vAsudeva jevA, te sarvanA akhaMDa garva, pratApa paNa jenA aciMtya aizvarya AgaLa tuccha che SaT khaMDAdhipati cakravatI ane tribhaMDAdhipati vAsudevA, tema ja surAsurapati devendro paNa potAnA sarva vaibhavAno garva tajIne, zuddha AtmasvarUpamAM ramaNa karatA AtmajJAnI mahApuruSanA caraNamAM atyaMta vinamrapaNe tathA parama bhaktibhAve praNAma karI temanI sevAmAM sadAya hAjara thAya che. evA zuddha AtmA sahajAtmasvarUpanA aciMtya mAhAtmyane jyAM sudhI jANyuM nathI tyAM sudhI ja jIvAne sAMsArika padArthonI mahuttA lAge che; tyAM sudhI ja tene mATe temanI icchA pravarte che. paNa jyAM AtmaaizvaryaM yukta evA cidAnaMDhamAM magna AtmajJAnI parama kAruNyamUrti satpuruSanAM darzana, medha ane samAgame zuddha AtmAnA aciMtya mAhAtmyane jIva jANuM che, pratIta kare che, anubhave che, tyAre te mehArdi
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 175 sarva zatrune parAjaya karI parama vijayavaMta varte che. tene nija sahaja AtmasvarUpa pragaTa thAya che ane anaMta Atmaaizvarya vyakta thAya che. te anaMta Atmaaizvarya AgaLa jagatanAM sarva iMdra, narendra, cakravatI Adi pada kSaNabhaMgura ane vyAkuLatAmaya hevAthI atyaMta tuccha lAge che. anaMta AtmaaizvaryanA dhAmarUpa e zuddha caitanya sahajAnmasvarUpa paramAtmadazAne punaH punaH parama bhaktithI namaskAra he ! e yathArtha svarUpa mArA hRdayane viSe prakAza kare ane janmamaraNadi baMdhanathI atyaMta nivRtti thAo, nivRtti thAo !" e paramakRpALu zrImad rAjacaMdrajIe prakAzita apUrva bhAvanA mumukSunA cittamAM niraMtara virAjita thatAM, tenuM satata parizIlana thatAM, te anusAra saMsArane abhAva thaI zuddha paramAtmadazAne AvirbhAva thatAM anukrame mumukSu jIve vijayavaMta varte che. ciMtA e dukha, sukha zAMti che e zAMtithI pratIta bane, nirmala cidvapamAM laya lAge acala zAMti pragaTe jIvane. 13 zuddha cidrapamAM acala laya lAge che tyAM akhaMDa sazAMti pragaTe che. A sata zAMtithI jIvane ema samajAya che, tathA zraddhAmAM dRDha thAya che ke ciMtA e duHkha che, ane zAMti e ja sukha che mATe satsukhanuM mULa ane sarva ciMtAnA abhAvarUpa akhaMDa satkrAMti e ja mumukSunuM dhyeya hovAthI te sa@AMtinA dhAmarUpa zuddha AtmAmAM, paramAtmAmAM acala layarUpa parama tanmayatAnA abhyAsane seve che, ane
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 samAdhi-sAdhanA pariNAme satkrAMtiprada anaMta sukhamaya zivapadane pAmI kRtArtha thAya che. nirmaLa cidrapamAM layanI je vAMchA che he bhavya ! tane, te taja sarva kArya, bahiraMtara, saMga saMgati anyane. 14 he bhavya ! je tane te zuddha cidrapamAM laya lagAvavAnI IcchA hoya te anya sarva kAryone cheDa, anya sarva kartavyonI kalpanAne cheDa. leka mAtrane saMga prasaMgane cheDa. ane tene anusaratA ciMtanene, cAlene, mArgone cittamAMthI dUra kara. A mahAmelA sUtrane yathArtha hRdayagata kara. nizadina nayanameM nIMda na Ave, nara tabahi nArAyaNa pAve." -zrI suMdaradAsa harigIta chada jana zuddha cikUpanuM karI saddadhyAna sura adhunA thatA iMdriya sukha tyAM bhogavI, jinavANI suNavA pAmatA. 13 tyAM sarva jinamaMdira viSe, vicare pUjAdi Acare, tyAMthI pharI nara bhava ane vaLI ratnatraya bhUSaNa ghare. 14 tyAM zuddha cidrapa dhyAnanA baLathI karamane kSaya kare, kSaNa ekamAM traNa leka zikhare siddhisthAne jaI Thare. 15 atyaMta nirAkuLa banI sAkSAt cidrapa zuddha te, rAje anaMtA kALa sukhamAM aSTa guNa samRddha che. 16 A vartamAna kALamAM manuSya zuddha cikUpanuM dhyAna lakSa karIne, devagati pAme che. tyAM dharmajanita iMdriya sukha bhegavIne, vItarAga paramAtmAnI vANIne sAMbhaLIne, sarva
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 177 jinamaMdiramAM jaI pUjA arcA Adi kare che. tyAra pachI devalokamAMthI AvI manuSyabhava pAmI samyagadarzana Adi ratnatrayarUpa vibhUSaNane pAmI zuddhacidrapanA dhyAnamAM pharI ekAgra thAya che. zuddhacipanA dhyAnanA baLe karI sarva prArabdha karmane kSaya karI eka kSaNamAM geleksanA agrabhAge siddhi sthAnamAM jAya che. tyAM te sAkSAt zuddhacidrapa paramAtmasvarUpa sahajAtmasvarUpa bane che. ATha karmano nAza thavAthI ATha guNa pragaTa thAya che evA paramAtmA atyaMta ni kuLa sasukhamAM anaMta kALa paryaMta virAje che. dhanya ho ! namana he ! te sahajatmasvarUpa muktAtmAone. 13-16 kamathI caDhI kIDI taru para svAdu phala zukavat grahe, kamathI ja cipaciMtana zuddha svasthita tyama lahe. 17 paDe paNa caDe rUpa ekadhArA pitAnA puruSArthathI, jevI rIte kIDI kame kame caDhIne vRkSa upara rahelA phaLane popaTanI mAphaka sahelAIthI grahaNa kare che, tevI ja rIte pitAnA ekadhArA puruSArthanA kame karI manuSya pitAmAM rahelA potAnA zuddha jJAnasvarUpane pAmI tenuM smaraNa, ciMtana, dhyAna sahelAIthI karI zake che. zuddhacidrapanA ciMtanathI pariNAme anaMta samAdhisukhamaya muktasvarUpa pAmIne atyaMta kRtArtharUpa, dhanyarUpa bane che. guru AdinAM bahu vacana suNI, vaLI bhaNI zAstra aneka je, abhyAsa karIne dhyAna lahIe, kamAgata karyuM dhyAna te; jina zAstra kevala sAra je guru-vacana eka suNI yadA, abhyAsa viNa tadhyAna prApti, akamAgata te tadA. 18-19 12
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 samAdhi-sAdhanA zuddha cilpa nijanirmaLa Atmatatvane dhyAnathI svarUpa siddhi prApta thAya che te dhyAna kamAgata ane arkamAgata ema be prakAre kahyuM che. saddaguru AdinA sa ghane bahu prakAre zravaNa karIne, tathA aneka saMsthAne vAraMvAra abhyAsa karIne tene pariNAmarUpe je AtmavicAraNA jAgI, AtmadhyAnanI prApti thAya te krame krame prApta thatA dhyAnane kamAgata dhyAna kahyuM che. sadguru AdinAM sothane bahu prakAre zravaNa karyo sivAya, temaja vizeSa prakAre zAstranA abhyAsa sivAya zrIjinendra bhagavAnane sarva saMdha ane sarva zAnA rahasyanA sArabhUta-marmabhUta evA saddagurunA kevala eka vacananA avalaMbane je AtmadhyAna pragaTe che te akamAgata dhyAna kahevAya che. jema ke sagurue Apela eka ja vacana maMtrAkSara "mA ruSa, mA tuSa" ArAdhatAM, bIjA kaMI paNa zravaNa ke abhyAsa vinA zrI zivabhUti munine zukladhyAna ane kevaLajJAnanI prApti thaI te akamAgata dhyAna kahevAya che. sapuruSanA eka paNa vacanane samyaka prakAre ArAdhatAM yAvat mekSa thAya che evuM jJAnInA vacananuM sAmarthya jANuM tene apUrva prema ane parama ullAsapUrvaka ArAdhavAmAM tatpara thavA mumukSu jI sadAya jAgrata rahe ! jethI anaMta saMsAra paribhramaNane aMta ANanAra apUrva badhi ane samAdhisukhanI prApti thaI parama padane pAmavA bhAgyazALI thavAya tathAstu
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 179 THIS 6. sahaja svarUpa bhAvanA rikhariNI chaMda tajuM kAyA-mAyA, bhavabhramaNane aMta karuM huM, bhajuM jJAtA draSTA, sahajasvarUpe sthiti dharuM huM, cidAtmAne jevA, parama guru gho divya nayane, amelAM ratnazA, ura gharuM pratye Apa vacana. 1 badhAM tattvamAM je, prathama jaga sarvoparI lase, prabhu zuddhAtmA e, anupama jage jyoti vilase; aho! riddhisiddhi amita sukhanI tyAM nahi maNa, smaruM zA sadguNe! vimala ciciMtAmaNi taNuM. 2 prabhu darzitAtmA, satata narakhuM bhinna tanathI, sadAnaMdI svAtmA, satata nIrakhuM bhinna tanathI; sukhAbdhi zAMtAtmA, satata nIrakhuM bhinna tanathI, avinAzI svAtmA, satata nIrakhuM bhinna tanathI. 3 aNahArI svAtmA, satata rakhuM bhinna tanathI, svayaMti AtmA, satata nIrakhuM bhinna tanathI; vikalpAtItAmA, satata nIrakhuM bhinna tanathI, videhI nityAtma, satata narakhuM bhinna tanathI. 4 svarUpe sthitAtmA, satata na nuM bhinna tanathI. svabhAve sthitAtmA, satata narakhuM bhinna tanathI; samAdhicchitAtmA, satata nIrakhuM bhinna tanathI, zuci cidUta, satata na nuM bhinna nathI 5 jagatucakSu svAtmA. satata nIrakhuM bhinna tanathI, prazAMti dhAmAtmA, satata nIrakhuM bhinna tanathI;
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18o samAdhi-sAdhanA guNonuM dhAmAtmA, satata nIrakhuM bhinna tanathI, vibhAvAtItAtmA, satata nIrakhuM bhinna tanathI. 6 jarAdi muktAtmA, satata nIrakhuM bhinna tanathI, sukhI zAzvatAtmA, satata nIrakhuM bhinna tanathI; nijArAmI AtmA, satata nIrakhuM bhinna tanathI, nirAlaMbI AtmA, satata nIrakhuM bhinna tanathI. 7 arUpI sahajAtmA, satata nIrakhuM bhinna tanathI, asaMgI sahajAtmA, satata nIrakhuM bhinna tanathI; anaMgI sahajAbhA, satata nIrakhuM bhinna tanathI, agI sahajAtmA, satata nIrakhuM bhinna tanathI. 8 svayaM svAdhInAtmA, satata narakhuM bhinna tanathI, anaMtAnaMdAtmA, satata nIrakhuM bhinna tanathI; aho! AtmA! svAtmA! atIta manakAyAvacanathI, smaruM, bhAvuM, dhyAvuM, anubhavuM sadA lIna manathI, anubhavuM samAdhistha manathI. 9 tajI kAyA-mAyA, sahaja nija cidrapa vilasuM, sadA svAnubhUtina pIyUSara rasamAM magna u@suM; vRzi-jJapti-vRtti-svarUpa zivamArge gati karuM, samAdhi badhinuM, sadana sahajAtmA mahIM karuM. 10 1. AtmAnubhava, 2. amRtarasa, 3. samagdarzana, 4. samyajJAna, 5. samyagyAritra, 6. dhAma, ghara.
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ . aMtima AlocanA 1. khatama khAmaNAM cattArimaMgalaM, arihatA maMgalaM; siddhA maMgalaM, sAhU maMgalaM, kevalipannato dhammo maMgalaM // cattAri loguttamA, arihaMtA loguttamA, siddhA loguttamA, sAhU loguttamA, kevalipannato dhammo loguttmo| cattAri saraNaM pavajjAmi, arihaMte saraNa pavajjAmi, siddhe saraNaM pavajjAmi, sAhU saraNaM pavajjAmi, kevalipannataM dhamma saraNaM padhajjAmi / cAra maMgala, cAra lekerama ane cAra zaraNa meM aMgIkAra karyo che. arihaMta bhagavAna maMgalasvarUpa che, siddha bhagavAna maMgalasvarUpa che, sAdhu jJAnI bhagavaMta maMgalasvarUpa che, kevalI bhagavAnane bethele gharma maMgalasvarUpa che. arihaMta bhagavAna lekamAM sarvottama che, siddha bhagavAna lekamAM sarvottama che, sAdhu jJAnI bhagavaMta sadgururAja lekamAM sarvottama che, kevalI bhagavAne prarUpelo dharma lekamAM sarvottama che. arihaMta bhagavAnanuM zaraNa svIkAruM chuM, siddha bhagavAnanuM zaraNa svIkAruM chuM, sAdhu-jJAnI saddagururAjanuM zaraNa svIkAruM chuM, kevalI bhagavAnanA prarUpela dharmanuM zaraNa svIkAruM chuM. nizcayathI zuddha sahajAbhasvarUpI pitAnA AtmAnuM zaraNa svIkAruM chuM.
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/2 samAdhi-sAdhanA pahele prANAtipAta, bIje mRSAvAda, trIje adattAdAna, cethe maithuna, pAMcame parigraha, cha ke, sAtame mAna, AThame mAyA, navame lebha, dazame rAga, agiyArame cheSa, bArame kalaha, terame abhyAkhyAna, caudame pazunya, paMdarame rati ati, seLame paraMparivAda, sattarame mAyA mRSAvAda ane aDhArame mithyAtva zalya e aDhAre pApasthAnakamAM mArA jIve je kaI pApa A bhavamAM, pahelAM anaMtA bhamAM, aghakSaNa paryata sevyAM haya, sevarAvyAM hoya, sevatA pratye anumodyo heya te sarva mane vacane kAyAe karI tassa micchA mi dukkaDa, te mArAM duSkRtya mithyA thAo, kSamA thAo. corAsI lAkha jIvanamAM mAre jIve che keI jIva haryo hoya, haNAvyo hoya, haNatA pratye anumegho hoya, te sarva mana vacana kAyAe karI tassa micchA mi dukakaDuM, te sarva pApa mithyA thAo, kSamA thAo. khAmemi savvajIve, savve jIvA khamaMtu me / mittI me savva bhUesu veraM majjhaM na keNai // sarva jIvone huM kSamAvuM chuM. sarva jI mane samaje. mAre sarva jI pratye maitrI bhAva che, keI pratye vera bhAva nathI. khamia khamAvia mai khamia savvaha jIvanikAya / siddhaha sAkha aloyaNaha mujjhai vaira na bhAva // sarva jIvasamUhane huM khamuM chuM, khamAvuM chuM, siddhanI sAkSIe sarva pApanI AlecanA karuM chuM, keI jIva sAthe mAre vairabhAva nathI. kALa, vinaya vagere je ATha prakAre jJAnAcAra kahe
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 183 che temAM koI paNa prakAre mArAthI jANatAM ajANatAM mana vacana kAyAthI aticAra thayela hoya tene huM trividha niMduM chuM. niHzaMkita vagere ATha prakAranA darzanAcAramAM je kaI aticAra lAgyuM hoya tene huM triviSe sarAvuM chuM. mehathI athavA lebhathI je meM sUkSma athavA bAdara prANuonI hiMsA karI hoya tene huM trividhe sarAvuM chuM. hAsya, bhaya, ke ke lebhAdikanA vazathI meM je kAMI asatya bhASaNa karyuM hoya te sarvanI niMdA karavA pUrvaka huM AlecanA karuM chuM. rAgathI athavA zreSathI thoDuM ke ghaNuM je kaMI adatta paradravyanuM meM grahaNa karyuM hoya te sarvane huM tyAga karuM chuM. pUrve tiryaMca, manuSya ke deva saMbaMdhI maithunanuM manathI, vacanathI ke kAyAthI meM sevana karyuM hoya tene huM trividha tajuM chuM. lebhanA doSathI bahu prakAre meM dhana dhAnya ane pazu vagerene je saMgraha karyo hoya tene huM trividhe tajuM chuM. strI, putra, mitra, baMdhu, dhAnya, ghara ane bIjI kaI paNa vastumAM meM je kAMI mamatA karI hoya tene huM trivize trividhe tyAga karuM chuM. iMdriyathI parAbhava pAmIne-rasendriyanA paravazapaNAthI meM je cAre prakArane AhAra rAtre vAparyo hoya tene paNa huM trividhe niMduM chuM. kaeNdha, mAna, mAyA, lobha, rAga, dveSa, leza, cADI, paraniMdA, jUThuM ALa ane bIjuM paNa je kAMI duSTa AcaraNa meM karyuM hoya te sarvane trivize huM tajuM . bAhya tathA atyaMtara tapane viSe je kaMI aticAra lAge hoya tene huM niMduM chuM. dharma kriyA karavAmAM je kAMI chatA vIryane paDyuM hoya te varyAcAra saMbaMdhI dezenI paNa huM trivize niMdA karuM chuM.
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 samAdhi-sAdhanA je keI mAre mitra hoya athavA amitra hoya ane svajana heya ke zatru hoya te sarva mArA aparAdhane khame, huM te sarvane khamuM chuM te sarvanI sAthe mAre samatA bhAva che. meM tiryaMcanA bhAmAM tiryane, nArakInA bhAvamAM nArakIone, manuSyanA bhemAM manuSyane, tathA devabhavamAM devane je kAMI duHkha ApyuM hoya, te sarva mAre aparAdha kSamA kare, huM te sarvane kSamAvuM chuM. ane mAre te sarvane viSe mitrIbhAva che. jIvita, yauvana, lakSamI, rUpa ane priyajanane samAgama te sarva vAyue calita karelA samudranA taraMga jevA capaLa che. A jagatamAM vyAdhi, janma, jarA ane mRtyuthI grasita thayelA prANIone vitarAga bhagavAne kahelA dharma vinA bIjuM kaI zaraNa nathI. sarve ja svajana paNa thayelA che ane parajana paNa thayelA che, te temane viSe ko paMDita puruSa jarA paNa pratibaMdha kare? kaI na kare. arihaMta mAruM zaraNa he, siddha mAruM zaraNa ho, jJAnI gururAjanuM mane zaraNa he, kevalI bhagavAnane kahele tharma mane zaraNa he. namo arihaMtANaM, namo siddhANaM, namo AyariyANaM / namo uvajjhAyANaM, namo loe sava sAhUNaM // eso paca namukkAro savva pAvappaNAsaNo / maMgalANaM ca savvesi paDhamaM havai maMgalaM // atyArathI jIvanaparyaMta huM caturvidha AhArane tyAga karuM chuM ane chellA zvAsocchavAse A dehane paNa huM tajuM chuM. A pramANe duSkarmanI niMdA, sarva jIvenI kSamApanA, zubha bhAvanA, cAra zaraNa, namaskAranuM smaraNa ane anazana
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 185 e the prakAranI ArAdhanApUrvaka sarva mamatA ane mehane tyAga karI vItarAgabhAva, asaMgabhAvamAM sthira thaI samAdhine sAdhavA tatpara thaye chuM. savve jIvA kamma vassa, caudaha rAja bhamaMta / te me savva khamAviA mujjhavi teha khamaMta // cauda rAjalekamAM karmavaza bhramaNa karI rahelA sarva jIne meM khamAvyA che, mane paNa te sarva kSamajo. jaM jaM maNeNa baddhaM ja jaM vAeNa bhAsi pAvaM / jaM jaM kAraNa kayaM, micchA mi dukkaDaM tassa // A bhavamAM, pUrve anaMtA bhavamAM, Aja dina akSaNa paryata rAgadveSa ane ajJAnavaze, jANatAM ajANatAM meM je je pApa mana vaDe upAryuM hoya, je je vacana vaDe bAMdhyuM hoya ane je je kAyA vaDe karyuM hoya te sarva duSkRta, pApa mithyA thAo ! kSamA thAo ! sAmyaM me sarvabhUteSu vairaM mama na kenacit / AzAM sarvAM parityajya samAdhimahamAzraye // -zrI niyamasAra, sarva jI pratye huM samabhAva ghAraNa karuM chuM. keI sAthe mAre verabhAva nathI. samasta IcchAo, AzA tajIne huM samAdhibhAvane Azraya karuM chuM. AtmadhyAnamAM lIna thAuM chuM. jaya vIyarAya jagaguru hou mama tuha pabhAvao bhayavaM / bhavaniveo maggANusAriA iTTaphalasiddhi // logaviruddhaccAo gurujaNapUA paraththakaraNa ca / suhagurujogo tavvayaNasevaNA AbhavamakhaMDA //
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi~sAdhanA vArijjai jaivi niyANabaMdhaNaM vIyarAya tuha samae / tahavi mama hujja sevA bhave bhave tumha calaNANa || dukkhakkhao kammakkhao samAhimaraNaM ca bohilAbhoa / saMpajjau maha eaM tuha nAha paNAmakaraNaM // sarva maMgala mAMgalyaM sarvakalyANakAraNa / pradhAnaM sarvadharmANAM jainaM jayati zAsanaM // he zrImad vItarAga ! jagatrayaguru ! tame jayavaMta varto. he bhagavan ! tamArA prabhAvathI mane saMsArathI nivaidya, virakti, mArgAnusArIpaNuM (vItarAganA mArgane anusarIne pravartevuM te), iphalanI prApti, lAkaviruddha kAryanA tyAga, gurujanAnI sevA, parApakAra, sadgurunA yAga, temanAM vacanenuM bhavaparyaMta akhaMDa ArAdhana eTaluM hAo. 186 jo ke niyANuM (nidAna) bAMdhavuM te huM zrI vItarAga ! tamArA siddhAMtane viSe niSedhyuM che, teA paNa mane ApanAM caraNanI sevA bhavAbhava hajo. eTaluM mAguM chuM zarIra ane mana saMbaMdhI samasta du:khAnA kSaya, jJAnAvaraNAdi ATheya karmonA kSaya, samAdhimaraNa ane eSibIjanA lAbha e cAreya vastunA lAbha, he nAtha ! mane ApanA caraNamAM praNAma karavA vaDe saMprApta thAo ! sarva maMgalAmAM mAMgalika, sarva kalyANanuM kAraNa, sarva dharmamAM pradhAna evuM vItarAga zAsana sadA jayavaMta vartA ! 2. kSamApanA huM bhagavAna ! huM bahu bhUlI gayA, meM tamArA amUlya vacanAne lakSamAM lIdhAM nahIM, meM tamArAM kahelAM anupama
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA tattvanA vicAra karyo nahIM. tamArAM praNIta karelAM uttama zIlane sevyuM nahIM. tamArAM kahelAM yA, zAMti, kSamA ane pavitratA maiM ALakhyAM nahIM. he bhagavan ! huM bhUlyA, AthaDyo, rajhaLyA ane anaMta saMsAranI viTaMkhanAmAM paDyo chuM. huM pApI chuM; huM bahu mAnmatta ane karmarajathI karIne milana chuM. he paramAtmA ! tamArAM kahelAM tattva vinA mArA meAkSa nathI. huM niraMtara prapaMcamAM paDyo chuM; ajJAnathI aMdha thaye| chuM; mArAmAM vivekazakti nathI ane huM mUDha chuM, huM nirAzrita chuM, anAtha chuM. nIrAgI paramAtmA ! have huM tamAruM, tamArA dharmanuM ane tamArA muninuM zaraNu grahuM chuM. mArA aparAdha kSaya thaI huM te sarva pApathI mukta thauM e mArI abhilASA che. AgaLa karelAM pAponA huM huve pazcAttApa karuM chuM. jema jema huM sUkSma vicArathI UMDA UtaruM chuM, tema tema tamArA tattvanA camatkAra mArA svarUpanA prakAza kare che. tame nIrAgI, nirvikArI, saccidAnaMdasvarUpa, sahajAnaMdI, anaMtajJAnI, anaMtadazI ane zaileAkyaprakAzaka che. huM mAtra mArA hitane arthe tamArI sAkSIe kSamA cAhuM chuM. eka paLa paNa tamArAM kahelAM tattvanI zaMkA na thAya, tamArA kahelA rastAmAM ahArAtra huM rahuM, e ja mArI AkAMkSA ane vRtti thAo ! he sarvajJa bhagavAna ! tamane huM vizeSa zuM kahuM ? tamArAthI kaMI ajANyuM nathI. mAtra pazcAttApathI huM karmajanya pApanI kSamA icchuM chuM. OM zAMtiH zAMtiH zAMti --zrImad rAjacaMdra 187
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 3. prazamarasanuM pAna ( zrI 'samayasAra'mAMthI ) samAdhi-sAdhanA manathI, vacanathI, kAyAthI karavuM karAvavuM ane anumedavuM e trividha trividharUpa ane vartamAna bhUta bhaviSya e trikALa saMbaMdhInAM sarva karmone choDIne huM parama niSkarmatArUpa jJAnacetanAnuM avalaMbana karuM chuM. meAhane vaza thaIne bhUtakALamAM meM je je karmo karyoM te samasta karmInuM pratikramaNa karIne caitanya svarUpa niSkarma AtmAmAM AtmAvarDa huM nitya vastuM chuM. pUrve mAThunA vilAsathI utpanna karelAM je A karma vikAsa pAmIne vartamAnamAM udayamAM Ave che, te samasta karmane AleAcIne, bhinna vicArIne caitanya svarUpa niSkarma AtmAmAM AtmAvaDe huM nitya vastuM chuM. ema bhaviSya saMbaMdhI sarva karmanuM pratyAkhyAna karIne mAhu rahita thayelA evA huM caitanyasvarUpa niSkarma AtmAmAM AtmAvaDe nitya vastu chuM. A pramANe traNe kALanAM samasta karmane AtmAthI bhinna karIne, tyAgIne zuddha nizcayanayanuM avalaMbana lenArA ane mehu jenA vilaya pAmyA che evA huM vikArAthI rahita caitanya mAtra AtmAnuM avalaMbana karuM chuM. pUrve upArjana karelAM karmarUpI viSavRkSanAM phaLA mArA bhogavyA sivAya ja gaLI jAo arthAt puNya tathA pApa banne vinA bhAgavye nAza pAme. huM te caitanya svarUpa mArA AtmAne acaLapaNe samyak prakAre bhAgavuM chuM.
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 189 pUrve ajJAna bhAvathI upArjana karelAM karmorUpI viSavRkSanAM phaLa udaya Ave che, tene je bhegavatA nathI, (puNyapApanA udayamAM ruci-aruci karatA nathI, huM bhegavuM chuM e bhAva karatA nathI, paraMtu svAnubhavathI tRpta rahe che, teo vartamAna kALe (saMsAramAM svargAdika sukhethI) ramaNIya ane bhAvimAM paNa (mekSarUpa phaLane ApanAra hovAthI) ramya evI karmabhAvathI rahita svAdhIna sukharUpa anya dazAne pAme che. karmathI ane karmanA phaLathI atyaMta viratine niraMtara bhAvIne ane e rIte spaSTapaNe saMpUrNa ajJAna cetanAne pralaya karIne tathA cAre bAjuthI pitAnA rasane prApta karatA svabhAvane pUrNa karI pitAnI jJAnacetanAne AnaMdapUrvaka nacAvatA evA jJAnIjane have pachI sarva kALa mATe prazamarasane pIe ! AtmazAMtine anubhave ! pitAnI sarva zaktione paramAM jatI rokIne jeNe AtmAmAM lIna karI che, aMtarmukha karI che, evA pUrNa AtmAnuM AtmAmAM je sArI rIte dhAraNa thavuM te A lekamAM azeSa tyAga karavA gya sarvathA tyAga karAyuM. ane azeSa grahaNa karavA 5 sarvathA grahaNa karAyuM. zuddhAtmAnAM darzana, jJAna ane cAritra e traNenI ekatArUpa AtmAnuM tatva che mATe mumukSue te ja AtmatattvarUpa mokSamArga sadAya sevavA gya che. anAdikALathI saMsAramAM A AtmA pitAnI prajJAnA deSathI paradravyane AdhAre thatA rAgadveSamAM varte che. tyAMthI e ja prajJAna guNa vaDe AtmAne pAchA vALI have he bhavya !
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 samAdhi-sAdhanA sadAne mATe darzana-jJAna-cAritrarUpa mokSamArgamAM (AtmAne) nizcitapaNe sthApana kara. tathA cittane parabhAvamAM jatuM rekIne atyaMta ekAgra thaIne darzana-jJAna-cAritrarUpa te mekSamArganuM dhyAna kara. tathA karmacetanA ane karmaphaLarUpa cetanAne sarvathA tyAga karavA vaDe zuddha jJAnacetanAvALo thaIne darzana jJAna cAritrarUpa te mekSamArgane parama samatArasabhAve anubhava kara. pratyeka kSaNe svAbhAvikapaNe vadhatA te svAnubhavamAM tanmaya pariNAmavALe thaIne darzanajJAnacAritrarUpa te mekSamArgamAM vihAra kara. e rIte jJAnasvarUpa eka mekSamArganuM ja acaLapaNe avalaMbana karate yarUpe upAdhinA kAraNe thatAM evAM je cAre bAjuthI deDI AvatAM sarva padravyo temAM gamana karIza nahIM. arthAt AtmAnI pariNatine svasvarUpamAM ja joDI rAkha. jJAnamAM jhaLakatA evA paradravyomAM bilakula javA daIza nahIM. je AtmA bhagavAna eka pUrNa vijJAnaghana parabrahmamAM sarva prayatnathI sthiti karaze te AtmA sAkSAt takSaNa vadhatA caitanya eka rasathI bharapUra svabhAvamAM susthita nirAkuLa pariNati vaDe paramAnaMda zabdathI kahevAtuM uttama anAkuLa lakSaNavALuM je mokSasukha te rUpa pite thaze. 4 prazamarasanuM pAna-2 (zrI zAMtasudhArasabhAvanA tathA adhyAtmaka9pama AdimAMthI) he sAdhaka! tuM zAMta rasanuM pAna kara. e zAMta sudhArasanuM pAna karavAthI parabrahmatA arthAt paramAtmapaNuM prApta thAya che. ethI kevaLajJAna pragaTe che, mATe jemAM sAra
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 191 asArane, kRtya akRtyane viveka karela che evA zAMta sudhArasanuM pAna kara e amRtapAna karI amara thA. sphurati cetasi bhAvanayA vinA na viduSAmapi zAMtasudhArasaH / na ca sukhaM kRzamapyamunA vinA vati kovijJASAsure che tatvasvarUpanI yathArtha vicAraNA, ciMtavanA, pharI pharI tenI te ja bhAvane bhAvyA vinA, vidvAnonA cittamAM paNa zAMtarasarUpI amRta pragaTa thatuM nathI; ane meha tathA khedarUpI jherathI AkuLa A AkhA jagatane te zAMta rasa vinA alpa paNa sukha saMbhavatuM nathI. yadi bhavabhramakhedaparAGmukhaM _ yadi ca cittamanaMtasukhonmukham / zrRNuta tatsudhiyaH zubhabhAvanA mRtarasaM mama zAMtasudhArasam // he buddhimAne! jo tamAruM citta saMsAramAM janmamaraNanAM anaMta duHkha, khedathI parAmukha thayuM hoya ane anaMta apAra zAzvata satya Atmika sukha prApta karavA IcchA hoya te zubha bhAvanAomAM bharele amRta rasa tenuM pAna kare, tene zravaNa karI zAMta thAo ! zAMta rasa sarva dharmazAstramAMthI maMthana karIne zeAdhI kADhela "sAra che. A rasane utkRSTa kahyo che kAraNa ke A zAMta rasa A bhava ane parabhava saMbaMdhI anaMta AnaMda meLavavAnuM sAdhana che. lekavyApArathI rahita zAMta AtmAne A lekamAM
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ 192 samAdhi-sAdhanA je sukha che te sukha cakravatIne ane iMdrane paNa nathI. zAMtarasa meLavavAmAM dhanane vyaya kare paDatuM nathI, zarIrane zekavuM paDatuM nathI, manane ciMtAmAM nAkhavuM paDatuM nathI, dhamAla karavI paDatI nathI. | svargasukha pakSa che ane mokSasukha te tethI paNa vadhAre pakSa che. prathama sukha pratyakSa che, vinA mUlya prAma thAya che ane te paravaza nathI. A bhava parabhavamAM AnaMdanuM sAdhana zAMtarasa che eTaluM ja nahIM paNa anaMta AnaMda-mekSasukha te paNa zAMta rasathI ja prApya che. | he mokSArthI ! tuM samatAne viSe lIna cittavALo thA ! strI, putra, dhana, dhAma upara mamatA tajI de. rUpa, rasa, gaMdha, sparza Adi iMdriyanA viSaye ane kedha, mAna, mAyA, lebha e kaSAyane vaza thA nahIM ! zrutajJAnarUpa lagAma vaDe tArA manarUpI azvane tuM vaza rAkha, svAdhIna rAkha. vairAgya ane viveke karI zuddha niSkalaMka gharmavAna thA ! devagurudharmanA zuddha svarUpane jANanAre thA ! sarva prakAranA sAvadya vegathI nivRttirUpa virati dhAraNa kara ! saMvarayukta thA ! vRttione zuddha rAkha ane samatAnA rahasyane tuM bhaja ! he cittarUpa bALaka! tuM bhAvanArUpa auSadhione jarA paNa dUra karIza nahIM. tethI duryAnarUpa bhUta tane chetarI zakaze nahIM. rAjA, cakI ane devendrone sarva iMdrinA padArthothI je sukha thAya che te samatAnA sukhasamudra pAse kharekhara eka biMdu tulya che, mATe samatAne sukhane Adara.
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 193 na yasya mitraM na ca ko'pi zatru nA ghare vAra na nAte | na cendriyArtheSu rameta cetaH kaSAyamuktaH paramaH sa yogI // jene kaI mitra nathI, jene koI zatru nathI, jene kaI pitAne nathI tema kaI pArake nathI, jenuM mana kaSAya rahita thaI viSayamAM ramatuM nathI te puruSa mahAyogI che. he paramArthane jANanAra ! niraMtara abhyAsanA vegathI samatAne AtmA sAthe joDI de, jethI karIne bhavanA bhayane bhedavAvALI mela saMpattie tane ekadama hastagata thaI jAya. praNihanti kSaNArdhana sAmyamAlambya karma tat / yanna hanyAnnarastIvratapasA janmakoTibhiH // -zrImadda hemacaMdrAcArya je karmo karaDe janma sudhI tIvra tapasyA karavAthI paNa kSaya karI zakAya nahIM tene samatAnA avalaMbanathI eka kSaNamAtramAM nAza thAya che. he Atmana ! sarva padArtho upara sadA samatA bhAva lAvIne, asaMgapaNuM prApta kara. he vidvana ! tuM jANuM leje ke duHkhanuM mULa mamatA ja che ane sukhanuM mULa samatA ja che. ' te ja gurunI prayatnathI sevA kara, te ja zAne abhyAsa kara ane he Atmana ! te ja tattvanuM ciMtana kara ke jenAthI tene samatArUpa amRtane svAda Ave. A samatA amRtane rasa moTA moTA samagra zAstra samudromAMthI uddharyo che. he paMDitajane! tame te rasa pIo ane mokSasukhanI vAnagI ahIM paNa meLave. 13
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 samAdhi-sAdhanA he cetana ! tuM udAra evI udAsInatA seva, udAsInatA seva. je tAre sasukhane anubhava le heya te udAsInatA seva. sapuruSanA samAgamanuM phaLa e udAsInatA che. Agamane, salphAstrane sAra e udAsInatA che, Icchita phaLa ApavAmAM kalpavRkSa samAna e udAsInatA che. evI e udAsInatA ucca-udAra che mATe tenuM sevana kara. he AtmA ! jagatanA sarva jIve upara maitrI bhAva ghAraNa kara, sarva guNavAna AtmAo prati prameda harSa bhAvathI je, saMsAra duHkhathI pIDAtAM prANI upara anukaMpA rAkha ane nirguNa prANIo upara udAsIna mAdhyastha bhAva rAkha. udAsInatA e amRta che. saMta puruSe e amRtane vAraMvAra AsvAda le che. evA AnaMdanA ucca taraMge vaDe jIvanArAo A saMsAramAM muktisukhane pAme che. he cetana! sarva cetana acetana padArthomAM rahelA sparza, rUpa, rasa, gaMdha ane zabdamAM tAruM citta samatA pAme te mekSanuM sukha tArA hAthamAM AvI jaze. iha hi madhuragItaM nRtyametadraso'yaM sphurati parimalo'yaM sparza eSa stanAnAm / iti hataparamArthaM rindriyabhrAmyamANaH _ svahitakaraNadhUtaH paJcabhirvaJcito'smi // A madhura rIte gavAyela gAyana, A nAca, A rasa, A sugaMdhI, A stanane sparza, --AvI paramArthane haNanArI
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 195 iMdriya, jeo AtmAnuM svahita sAdhavAmAM ghUrta che, te pAMcethI, huM saMsAramAM paribhramaNa karuM chuM ane temAMthI kharekhara chetarAuM chuM. he Atmana ! tuM tArA zatru ane mitrane oLakhate nathI, tAruM hita karanAra ane ahita karanAra zuM che te jANa nathI. vaLI tuM duHkha para dveSa kare che ane sukha meLavavAne Icche che paNa tenAM kAraNe nahIM jANate hevAthI te te Icchita vastu kevI rIte meLavIza? | sarva saMjJAvALAM prANIo kAmane jANe che, temAMthI keTalAMka artha (dhanaprApti)ne jANe che, ane temAMthI paNa keTalAMka ja gharmane jANe che, temAMthI ceDAM ja sarvajJa bhASita zuddha devaguruyukta saddharmane jANe che. temAM paNa zeDAM ja mekSane ke mekSanuM ananya kAraNa evI samatA ke vItarAgatAne jANe che-pariNAme prazama rasarUpa amRtanuM pAna karI parama kRtArtha thAya che.
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtima sAdhanA 1. pigIgamya rahasya egohaM natthi me koi nAhamaNNassa kassai / evaM adINamaNaso appANamaNusAsai // huM eka chuM. mAruM keI nathI. huM anya keIne nathI. e pramANe adIna manavALe thaIne huM pote pitAne zikhAmaNa ApuM chuM. ego me sassado appA gANadasaNalakkhaNo / sesA me bAhirAbhAvA savve saMjogalakkhaNA // eka jJAnadarzana lakSaNavALe zAzvata AtmA e ja mAre che, bAkInA sarva saMgajanya vinAzI padArtho mArAthI bhinna che. saMjogamUlA jIveNa pattA duHkhaparaMparA / tahmA saMjogasaMbaMdhaM savvaM tiviheNa vosire // A jIvane paradravyanA saMgathI duHkhaparaMparA prApta thaI che mATe mana vacana kAyAthI sarva saMga saMbaMdhane huM tarju chuM matti parivajjAmi NimamattimuvaTTido / AlaMbaNaM ca me AdA avasesAI vosire // -zrI aSTapAhuDa zarIrAdi sarva paramAMthI huM mamatvane atyaMta tajI dauM chuM ane nirmamatAne, akiMcanabhAvane dhAraNa karuM chuM. AtmA ja eka mAruM AlaMbana che, bAkI sarva parane huM tajI dauM chuM.
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 197 akiMcano'hamityAsva trailokyAdhipatirbhavaH / yogigamyaM tava proktaM rahasyaM paramAtmanaH // -zrI AtmAnuzAsana huM akiMcana, paramAM mamatA rahita chuM, ema abhyAsa kara. mArA AtmA sivAya anya koI paNa mAruM nathI. he Atman ! anAdinI anyamAM pitApaNAnI mAnyatA tajI daI svane viSe svapaNAnI buddhirUpa akiMcanabhAvane, AtmabhAvane grahaNa kara. e AtmabhAvanAmAM tuM niraMtara nimagna rahe. e AtmabhAvanAmAM ke svAnubhava amRta sarovaramAM niraMtara nimagna rahevAthI te parama zAMta zItaLa samAdhistha thaI zaileyane svAmI paramAtmA thaIza. paramAtmapada prAptinuM A rahasya, je mAtra gIone ja gamya che te tene saMkSepamAM kahyuM che. "akiMcanapaNathI vicaratAM ekAMta maunathI jinasaza dhyAnathI tanmayAtmasvarUpa e kyAre thaIza ?" -zrImad rAjacaMdra ahamiko khalu suddho dasaNaNANamaio sadArUvI / Navi asthi majma kicivi aNNaM paramANu mittaMpi // -zrI samayasAra AtmAthI ja pratyakSa evI caitanya ti mAtra AtmA te huM chuM. huM eka chuM. sarva azuddha paryAthI jude jJAnasvarUpe anubhavAte huM sadA zuddha chuM. upaga lakSaNe sanAtana skurita e jJAnadarzanamaya chuM. sadA arUpI chuM. tethI bhinna anya kaI paNa paramANu mAtra paNa mAruM nathI. ahamikko khalu suddho Nimmamao gANadaMsaNasamaggo / tami chio taccitto samve ee khayaM Nemi // -zrI samayasAra
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA huM AtmA eka chuM. nizcaye zuddha chuM. parabhAvA ane paradravyonA svAmI nahIM hAvAthI temAM mamatA rahita chuM. ane jJAnadarzanarUpa sahuja AtmasvabhAve saMpUrNa chuM. e sahajAtmasvarUpanA dhyAnamAM sthita, e ja caitanya anubhavamAM lIna thaI A sarve karmanA, AsavAnA kSaya karuM chuM. eko'haM nirmamaH zuddho jJAnI yogIndragocaraH / bAhyA saMyogajA bhAvAH mattaH sarve'pi sarvadA // --zrI iTopadeza caitanya svarUpa evA huM AtmA eka chuM. paramAM mamatA rahita chuM. dravyakarma bhAvakarma rahita zuddha chuM. svapara prakAzaka jJAnasvarUpI padArtha chuM. yogIndra bhagavAnanA adriya jJAne gamya chuM. dravyakarmanA saMyeAge prApta je zarIrAdi mAhya padArtho che te sarve mArA svarUpathI sarvadA bhinna che, para che. 198 na me mRtyuH kuto bhItiH na me vyAdhiH kuto vyathA / nAhaM bAlo na vRddho vA na yuvaitAni pudgale // --zrI iSTopadeza caitanya zaktirUpa bhAva prANAnA kadApi viyeAga nahIM thatA heAvAthI mane maraNu kadApi che ja nahIM, te pachI mane maraNAdinA bhaya zAne ? tema ja mane, caitanyasvarUpa zuddha AtmAne vyAdhi che nahIM te tenI pIDA zI ? tema huM bALaka nathI, vRddhe nathI, yuvAna nathI, e sarva avasthA purdUgalanI che. huM zuddha sahuja AtmasvarUpa chuM. tethI tene ja bhajuM chuM. temAM ja tanmaya ekAgra lIna thAuM chuM. je mahAtmAe asaMga caitanyamAM lIna thayA, thAya che ane thaze tene namaskAra."
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA dehathI bhinna svapara prakAzaka parama dheAtisvarUpa evA A AtmA, temAM nimagna thAo ! huM AryajanA ! aMtamu kha thaI, sthira thaI te AtmAmAM ja raheA, tA anaMta apAra AnaMda anubhavazeA.'' jeNe traNe kALane viSe dehAdithI saMbaMdha nahAtA evI asaMga dazA utpanna satpuruSone namaskAra." peAtAne kaMI paNu karI te bhagavAnarUpa --zrImad rAjacaMdra jAnAti yaH svayaM svasmin svasvarUpaM gatabhramaH / tadeva tasya vijJAnaM tadvRttaM tacca darzanam // - zrI jJAnArNava je puruSa pAtAmAM pAtA vaDe peAtAnA nija rUpane-- sahajAtmasvarUpane--bhrAMtirahitapaNe jANe che, anAdinA bhramane "AtmabrAMtine TALI daIne, svarUpane jANe che te ja tene vijJAna, viziSTajJAna che, tathA te ja sabhya cAritra tathA samyagdarzana che. svajJAnAdeva muktiH syAjjanmabandhastato'nyathA / etadeva jinoddiSTaM sarvasvaM bandhamokSayoH // 199 - --zrI jJAnArNava peAtAne jANavA anubhavavArUpa AtmajJAnathI ja mAkSa thAya che ane e AtmajJAna vinA anya prakArathI saMsAranA baMdha thAya che. A ja jinendra bhagavAne kaheluM aMdhamAkSanuM sarvasva che. Atmaiva mama vijJAnaM dRgvRttaM ceti nizcayaH / mattaH sarve'pyamI bhAvAH bAhyA saMyogalakSaNAH // --zrI jJAnArNava
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 samAdhi-sAdhanA mAre AtmA ja vijJAna che. AtmA ja darzana ane cAritra che e nizcaya che. e sivAya bIjA sarva padArtha mArAthI bAhya bhinnarUpa saMgamAtra che. e anubhava karavAthI ratnatraya ane AtmAmAM kaMI paNa bheda rahetuM nathI. ayamAtmaiva siddhAtmA svazaktyA'pekSayA svayam / vyaktIbhavati saddhayAnavahninA'tyantasAdhitaH // --zrI jJAnArNava A AtmA ja svazakti apekSAe saMsAra avasthAmAM paNa siddhasvarUpa che. ane sadhyAnarUpI agnivaDe atyaMta sAdhanA karavAthI vyaktarUpa pragaTapaNe siddha thAya che, arthAt aSTa karmane nAza karI pragaTa siddha paramAtmA bane che. etadeva paraM tattvaM jJAnametaddhi zAzvatam / ato'nyo yaH zrutaskandhaH sa tadarthaM prapaJcitaH // -zrI jJAnArNava A AtmA ja parama tatva che, ane e ja zAzvata jJAna che, tethI dvAdaza aMgarUpa samasta zrutaskana zAstra racanA A AtmAne ja jANavA mATe vistRta karela che. apAsya kalpanAjAlaM cidAnaMdamaye svayam / yaH svarUpe layaM prAptaH sa syAdratnatrayAspadam // -zrI jJAnArNava je puruSa kalpanAjALane dUra karIne pitAnA caitanyarUpa tathA AnaMdamayasvarUpa, sahajAtmasvarUpamAM layane pAme te ja nizcaya ratnatrayanuM dhAma bane che. niHzeSaklezanirmuktamamUtaM paramAkSaram / niSprapaMcaM vyatItAkSaM pazya svaM svAtmati sthitam // -zrI jJAnAva
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ 201 samAdhi-sAdhanA he Atman ! tuM pitAnA sahaja zuddha AtmAmAM ja sthita thaIne, pitAne, samasta lezethI rahita, arUpI, parama utkRSTa, avinAzI, vikathI rahita, atIndriya svarUpa dekha, je, aveleka; aMtarmukha thaI aMtarmagna thA! 2. "ahajAtmasvarUpa mAM ja trikALa vAsa | (zrI "upadezAmRtamAMthI) 1. sanAtana upaga e mAre zAzvata dharma mUkIne have jogane viSe eTale dehane viSe Atmabuddhi nahIM karuM. arthAta jogane eTale dehane svasvarUpa nahIM mAnuM. 2. saddagurue anaMta dayA karIne ApelA "sahajAtmasvarUpa" ne mUkIne bhrAMtithI achatI vastune eTale pudgalAdikane sAkSAt jevI vastu kapIne emAM have pachI bharamAIza nahIM. arthAt tevI bhrAMtimAM paDIza nahIM ane sahajAnmasvarUpa" mAM ja trikALa vAsa karIne rahIza. 3. anAdi, arUpI ane amUrtika evuM je mAruM zAzvata zuddha caitanyasvarUpa tene mUkIne rUpI ane mUrtika e je deha tene svasvarUpa nahIM mAnuM. 4. zuddha caitanya jJAnamUrtine mUkIne bAhya vRSTie eTale carmacakSu vaDe cAmaDAMne nahIM jouM. te te camAranI vRSTi gaNAya. je camAra hoya te ja cAmaDAMne viSe raMjana thAya. huM te divya netravALe deva chuM eTale jJAnamUrti zuddha caitanyane joIza, gurugame. 5. traNe kALa eka svarUpe rahenAruM evuM je samatArUpI zuddha caitanya, jJAnamUrti tene mUkIne jaDa-ajIvamAM nahIM
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 samAdhi-sAdhanA pariNamuM arthAt ajIvane svasvarUpa nahIM mAnuM. jIvarAzijJAnadarzana mULa svarUpe jIvanA jIva te ja mAruM sahaja svarUpa che eTale emAM ja trikALa nivAsa karIne rahIza. 3. sahajAnmAna bhAvanA nityAnandamayaM zuddhaM citsvarUpaM sanAtanaM / pazyAtmani paraM jyotiradvitIyamanavyayam / / -zrI jJAnArNava pitAnA AtmAmAM lIna thaIne pitAnA AtmAne e je ke huM nitya AnaMdamaya chuM, zuddha chuM, caitanyasvarUpa chuM, sanAtana chuM, avinAzI chuM, parama ti kevaLajJAna prakAzasvarU5 chuM, advitIya chuM, ane anavyaya arthAt paryAya apekSAe vyaya sahita chuM. dravyarUpe avyaya zuddha sahajAnmasvarUpa chuM. * svarUpadarzanaM pralAdhyaM pararUpekSaNaM vRthA / etAvadeva vijJAnaM paraMjyotiHprakAzakam / -zrI adhyAtmasAra nija zuddha sahajAtmasvarUpanuM darzana e ja eka prazaMsavA gya sarvottama kArya che. te sivAya anya para rUpane jevuM te vRthA che. paraMti , kevaLajJAnasvarUpa nija sahajAbha. svarUpane pragaTa karavA ATaluM ja vijJAna samartha che. "he mumukSu ! eka AtmAne jANatAM samasta lekAlekane jANaza, ane sarva jANavAnuM phaLa paNa eka AtmaprApti che, mATe AtmAthI judA evA bIjA bhAve jANavAnI vAraMvAranI IcchAthI te nivarti ane eka nija svarUpane viSe
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 203 ja dRSTi de, ke je dRSTithI samasta sRSTi jJeyapaNe tAre viSe dekhAze. tattvasvarUpa evAM satzAstramAM kahelA mArganuM paNa A tattva che, ema tattvajJAnIoe kahyuM che." -zrImad rAjacaMdra ' jJAte hyAtmani no bhUyo jJAtavyamavaziSyate / ajJAte punaretasmin jJAnamanyanirarthakam // --zrI adhyAtmasAra AtmAne jANyA te pachI bIjuM kaMi jANavA ceAgya bAkI rahetuM nathI. ane jo AtmAne jANyA nathI teA pachI khIjuM sarva jJAna nirarthaka che. brahmastho brahmajJo brahma prApnoti tatra kiM citram / brahmavidAM vacasA'pi brahmavilAsAnanubhavAmaH // --zrI adhyAtmasAra brahmarUpa zuddha sahAtmasvarUpamAM nivAsa karI rahelA brahmajJAnI tA brahmane pAme, temAM zuM Azcarya ? paraMtu brahmajJAnInA vacanathI paNa ame brahmanA vilAsane anubhavIe chIe. 'ahA ! satpuruSanAM vacanAmRta !' dhyeyo'yaM sevyo'yaM kAryA bhaktizca kRtadhiyAsyaiva / asmin gurutvabuddhaghA sutaraH saMsArasindhurapi // --zrI adhyAtmasAra vidvAna puruSe enuM (brahmajJanuM) dhyAna karavA lAyaka che. ene ja sevavA lAyaka che. ane enI ja bhakti karavA lAyaka che. tathA tene viSe gurubuddhi rAkhavAthI saMsArasAgara sukhethI taravA lAyaka thAya che.
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 samAdhi-sAdhanA siddhAnto'yamudAttacittacaritarmokSAthibhiH sevyatAM / zuddhaM cinmayamekameva paramaM jyotiH sadaivAsmyaham / ete ye tu samullasanti vividhA bhAvAH pRthaglakSaNAste'haM nAsmi yato'tra te mama para dravyaM samagrA api / -zrI samayasAra kaLaza ujajvaLa cittavALA tathA ujajavaLa cAritravALA, mokSArthIoe A siddhAMta sevavA yogya che ke huM te eka zuddha, karma rahita, caitanyasvarUpa parama jyotimAtra sahajAtmasvarUpa sadAya chuM. mArAthI bhinna lakSaNavALAM A nAnA prakAranA bhAve udbhave che te huM ke mAruM svarUpa nathI, kAraNake te sarva mArAthI bhinna evAM paradravya che. / ekazcitazcinmaya eva bhAvo bhAvA pare ye kila te pareSAm / grAhyastatazcinmaya eva bhAvo bhAvAH pare sarvata eva heyAH / / --zrI samayasAra - cinmaya-jJAnadarzanamaya cetanA -e eka ja bhAva caitanya pitAne che, te sivAya je bIjA bhAve che te paranA, pudgalanA che. tethI eka cinmaya bhAva AtmabhAva ja grahaNa karavA yeAgya che, te sivAyanA bIjA bhAve sarvathA tyAgavA lAgyA che. mA mumaha mA rajjaha mA dUsaha iTTaNi?a-su / thiramicchahi jai cittaM vicittajhANappasiddhIe / -zrI dravyasaMgraha je tame nAnA prakAranA cittalayarUpa dhyAnanI prasiddhi mATe cittanI sthiratA karavA IcchatA he te ISTa ke aniSTa padArthomAM meha kare mA, rAga kare mA, ke dveSa kare mA.
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 205 samyagdRSTarbhavati niyataM jJAnavairAgyazaktiH svaM vastutvaM kalayitumayaM svAnyarUpAptimuktyA / yasmAt jJAtvA vyatikaramidaM tattvataH svaM paraM ca svasminnAste viramati parAt sarvato rAgayogAt // -zrI samayasAra samyagadRSTinI aMdara niyamathI AtmajJAna ane vairAgyanI zakti utpanna thAya che. te pitAnA svarUpanI prApti ane parasvarUpanI muktivaDe pitAnA vastusvabhAvanA anubhavane premI thaI jAya che, kemake temaNe tatvaSTithI AtmA ane anAtmAne bhinna bhinna jANI lIdhA che. eTalA mATe te sarva rAganAM kAraNemAMthI virakta thaIne pitAnA AtmAnA svabhAvamAM virAma kare che. niraMtara AtmaramaNatAmAM ja nimagna rahe che. 4. sahajAbhadarzana bhAvanA (2) (zrI "bharatezavaibhavamAMthI) saMsAra duHkhamaya che. siddhakamAM sukha che. te te avinAzI sukha prApta karavAne upAya zuM? karmanI jALane je nAza kare che te sarva siddhanA jevA sukhI thAya che. karmanAza karavAne upAya zuM? gurubhakti, jinendrabhakti, siddhabhakti Adi sa&iyAothI karmane nAza karI zakAya che. vicAra karatAM e gurubhakti, jinendrabhakti ke siddhabhakti bheda ane abheda e be prakAranI che. pitAnI sAme bhagavAnanI pratikRtine rAkhIne
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 samAdhi-sAdhanA upAsanA karavI te bhedabhakti che. pitAnA AtmAmAM ja temane virAjamAna karIne upAsanA karavI te abhedabhakti che. pahelA te bhedabhaktinA ja abhyAsanI jarUra che. bhedabhaktine barAbara abhyAsa thayA pachI abhedabhaktine abhyAsa kare te karmane nAza thaI zake che. karmane nAza karavA mATe abhedabhaktipUrvaka ArAdhanAnI ja parama AvazyakatA che. - jevI rIte tame sAme bhagavAnane rAkhIne temanI upasanA kare che tevI ja rIte tanuvAtamAM je pitAnA AtmAne rAkhIne upAsanA kare che te abhedabhakti che. A AtmA vartamAna zarIrapramANa che. zarIramAM rahevA chatAM zarIrathI judo che, puruSAkAra che, cinmaya che. e jANIne dekhe te tenAM darzana thAya che. eka sphaTikanI zuddha pratimA jevI rIte dhULanA DhagalAmAM rAkhavAthI melI dekhAya che, tevI rIte A deharUpI dhULanA DhagalAmAM A nirmaLa AtmA DhaMkAyeluM che. AvI rIte jANIne tene jevAne je prayatna kare che te aMdara dekhAya che. sphaTikanI pratimA te carmacakSuthI dekhI zakAya che, hAthathI spazI zakAya che, paraMtu A te keI vilakSaNa mUrti che. tene na te carmacakSuthI joI zakAya che, ke na te hAthathI spazI zakAya che. tene te AkAzanA rUpamAM banAvelI sphaTikanI mUrti samaje. tene jJAnacakSuthI ja dekhavI paDaze. saMsArane lebha bahu kharAba che. parapadArthone mehe A AtmAne te abhedabhaktithI vyuta karyo che. mATe sauthI prathama
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 207 AzApAzane toDe. AzAone kema karIne ekAMta vAsamAM jaI AMkha mIMcI tenuM ciMtavana kare, te te avasthAmAM te atyaMta nirmaLarUpa banIne jJAnamAM avatarita dekhAya che. tene jovAno prayatna kare te paNa te eka divasamAM joI zakAtuM nathI. abhyAsa karatAM karatAM keme karI tenAM darzana thAya che. paraMtu eTaluM avazya che ke ekAda divasamAM te na dekhAya tepaNa ALasa nahIM karatAM barAbara prayatna karavuM joIe, adhyAtmane abhyAsa kare joIe. A prakAranI abhedabhaktithI karmone nAza thAya che, muktinI prApti thAya che. sarva dharmomAM A ja utkRSTa dharma che. sajajana ene svIkAra kare che. jenuM bhAvI kharAba che evA abhavya ene svIkAra karatA nathI. jJAnarUpI zarIrane dhAraNa karI paugalika zarIrabhArathI rahita thaI pitAnA svAdhIna sahaja AtmasvarUpamAM sthira thavuM te mukti che. AtmAmAM vikAra utpanna karAvanAra iMdriyane rekIne, zvAsanA vegane maMda karIne, manane saMyamita karIne, cAre tarapha dekhanAra AMkhane mIMcIne sujJAna netrathI dekhavAthI A AtmA pratyakSa thAya che A AtmA pite pitAne jevA maMDI paDe te zarIrane nAza thAya che. bIjA keI hajAre upAye te zarIranA nAza mATe karAya te paNa te nirarthaka che. pitAthI bhinna evAM karmone nAza karI AtmA pote ja mukti sAmrAjyane pAme che. bhagavAnanI pratimAne jotAM huM paNa Ave ja chuM,
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 samAdhi-sAdhanA mAruM svarUpa paNa AvuM ja zuddha sahajAtmasvarUpa che," ema samajamAM lAvI AMkha mIMcI dhyAna kare te AtmA ujajavaLa cAMdanInI pUtaLI samAna savAMgamAM dekhAya che. AtmAnuM je samaye darzana thAya che te samaye karma jharavA lAge che, sujJAna ane sukhane prakAza vadhavA lAge che, AtmAnA anaMta guNane vikAsa thavA lAge che. AtmAnubhavIne mahimA keNa varNavI zake? dhyAnarUpI agnivaDe tejasa ane kArmANa zarIrane bhasma karI daI Atmasiddhine prApta karavI joIe. ' he mumukSu ! A bhramajALarUpa saMsArathI bacavAnI tArI IcchA hoya te e bhramajALarUpa saMsArane dekhavA jovA mATe tuM janmAMdhavat banI jAya ane tAre svAnubhavagamya samagra jJAnamayI AtmabhAva-sahaja AtmasvarUpa tene dekhavA jevA mATe tuM sahasa sUryavat acaLa thaI jA. dehamAM sthita zuddhAtmAne je dekhe che enA hAthamAM kaivalya che. e saMyamI sAhasI che, vIra che. karmone mULathI nAza karyA vinA e rahetA nathI, ema vizvAsa kare. paramAtmAnuM darzana kare. dhyAnarUpI agnithI kALa ane karmane bhasma kare traNa dehanA bhArane dUra karI muktine prApta kare. - kASTane jorathI paraspara ghasavAthI jema agni usanna thAya che tema "zarIra bhinna che, huM AtmA bhinna chuM ema samajIne bhedavijJAnane abhyAsa kare te AtmAnuM parijJAna thAya che.
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 209 A AtmA pANIthI bhIMjAya tema nathI, agnithI baLe tema nathI, tema tINa taravArathI te chedAya tema nathI. pANI, agni, Ayudha, rega vagerethI zarIrane bAdhA thAya che paraMtu AtmAne nahIM. AtmA zarIramAM AkAzanA rUpamAM puruSAkAra thaIne rahe che. A zarIra nAzazIla che. AtmA avinAzI che. zarIra jaDasvarUpa che. AtmA cetanasvarUpa che. zarIra bhUmi samAna che. AtmA AkAza samAna che. A pramANe zarIra ane AtmA paraspara viruddha padArtha che. A zarIra kArAgrahavAsa che. AyuSya hAthakaDI (beDI) che. janma jarA maraNa aneka bAdhAo tyAM thanAra kaSTa che. pitAnA mahatvapUrNa svarUpane nahIM samajavAthI A AtmA vyartha ja A zarIramAM kaSTa pAmI rahyo che. e duHkhanI vAta che. A AtmA traNa leka samAna vizALa che. ane traNa lekane potAnA hAthathI uThAvavAne samartha che, paraMtu karmavaza thaIne bIjamAM chupAyelA vRkSanI samAna A jaDa dehamAM chupAI rahyo che, e Azcarya che. traNa lekanI aMdara ane bahAra e jANe che tathA dekhe che ane kareDa sUrya ke caMdra samAna ujajvaLa prakAzathI yukta che. paraMtu kheda che ke vAdaLAMthI DhaMkAyelA sUrya samAna e karmathI DhaMkAI gayo che. A AtmA zarIramAM rahe che chatAM ene ke zarIra nathI. ene je kaMI zarIra hoya te te jJAnarUpI zarIra 14
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 samAdhi-sAdhanA che. zarIramAM rahevA chatAM te zarIrane sparza karatuM nathI. paraMtu zarIramAM sarvAga te vyApta che. AtmA jinendra ke siddha samAna zuddha che. e pramANe pratidina pitAnA AtmAnuM dhyAna karavuM. e jina siddha bhakti che tathA nizcaya ratnatraya che ane mekSane mATe sAkSAt kAraNa che. acaLa thaIne pitAnA AtmAne ja jina samaje. te abheda bhakti che. kaI kaI pavanAbhyAsa (prANAyAma) vinA dhyAnane hastagata karI le che ane keI e vAyune pitAne vaza karIne AtmadhyAna kare che. jyAre A dhyAnanI siddhi thAya che tyAre tejasa kArmaNa zarIra jharavA mAMDe che ane carmanuM A zarIra paNa naSTa thavA mAMDe che. pachI A nirmaLa AtmA muktine pAme che. jevI rIte sUrya vAdaLonI vacamAM rahevA chatAM paNa svayaM atyaMta ujajavaLa rahe che tevI ja rIte karmonI vacamAM rahevA chatAM paNa A AtmA nirmaLa che. A pramANe AtmAnuM svarUpa samajIne nitya tenuM dhyAna kare te karmane nAza thaI muktinI prApti thAya che. AtmAne zuddhasvarUpI jANIne dhyAna karavAthI A AtmA karma dUra karIne zuddha thAya che. AtmAne siddha svarUpamAM dekhavAvALA svataH siddha thAya che, emAM Azcarya zuM che? strI AdikamAM zuM sukha che? eka TIpA jeTalA sukha mATe parvata samAna duHkhane bhAra bhegavavA A manuSya taiyAra thAya che, e Azcarya che.
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 211 je duHkhanA kAraNarUpa A pAMce IdriyanA viSayane tyAga kare te sukha parvata jeTaluM thaI jAya che ane saMsArasAgara TIpA jeTale alpa thaI jAya che. A AtmAne dhyAnamAM magna thaIne pratidina je. joIe. jyAre dhyAna na bane ke citta caMcaLa thAya tyAre pahelAM dhyAna samayamAM je AtmAnAM darzana karyA che tenuM smaraNa karatAM maunathI rahevuM joIe. zarIrane nagna karavuM e deha nirvANa che. zarIranI aMdara sthita AtmAne zarIrarUpI kethaLAthI alaga karIne dekha te AtmanirvANa che. jyAM sudhI A AtmAne baddharUpe jue che tyAM sudhI A AtmA baddha ja che. jyArathI e AtmAne zuddha rUpamAM jevA mAMDe che tyArathI te mekSamArgane pathika che. pitAnA AtmAne alpa samajanAra pite alpa che. pitAnA AtmAne zreSTha samajIne Adara karanAra alpa nathI. te jJAnI samAna lekapUjita che e zraddhA kare. vAyuvege janAra A cittane AtmamArgamAM sthira karavuM, e ghera tapazcaryA che, ugra tapazcaryA che, zreSTha tapazcaryA che vivekayukta thaI, cittane dabAvIne AtmasAkSIthI aMdara jevuM. aMtarmukhavRtti karavI. AtmA che. e ja mekSa paddhati che. e ja mekSa saMpatti che. vizeSa zuM? e ja mekSa che. ema vizvAsa kare. he bhavya! samasta tomAM A Atmatattva pradhAna che. tenAM darzana thatAM anya vikalpa hRdayamAM utpanna thatA nathI.
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ 212 samAdhi-sAdhanA tame pitAthI pitAne juo. AkAza samAna AtmA che. bhUmi samAna zarIra che. AkAza bhUminI aMdara DhaMkAI gayuM che. kevuM A Azcarya che? Ama vicAra karavAthI Atmadarzana thAya che. caMcaLa cittane rokIne, baMne AMkha mIMcIne, nirmaLa bhAvavRSTithI vAraMvAra jevAthI dehanI aMdara e paramAtmA svaccha prakAzanI samAna dekhAya che. beThAM beThAM dhyAna karavAthI zarIramAM beThelI svaccha pratimA samAna AtmA dekhAya che. sUtAM sUtAM dhyAna karavAthI sUtelI pratimA samAna ane UbhA UbhA dhyAna karavAthI UbhelI pratimA samAna AtmA dekhAya che. pahelAM besIne ke UbhA rahIne dhyAnane abhyAsa kare joIe. abhyAsa thayA pachI bese, UbhA rahe ke sUe, e Atmadarzana thaze ja. zarIra game tema bhale rahe, paraMtu AtmAmAM lIna thavuM joIe, te te dedIpyamAna AtmA nikaTabhavyone dekhavAmAM Ave che. mArA pitAnA AtmAthI adhika mAre bIje kaI padArtha nathI. "AtmAthI sau hIna !" ema jyAre vRDha thaIne A bhavya AtmAmAM magna thAya che tyAre sAta prakRtione abhAva thAya che. te samaye lAyaka samyakatvanI prApti thAya che. e ja pramANe dhyAnamAM ekAgratAthI krame sarva karma kSaya karI AtmA paramAtmA bane che. AtmaganuM vacana dvArA varNana kema karI zakAya? kAraNa vacana te jaDa che, jyAre AtmA te jJAnarUpI che. mATe je AtmAthI AtmAne jANe che, anubhave che tene Atmasiddhi thAya che.
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 213 mastakathI mAMDIne paga sudhI nirmaLa jJAna puruSAkAre bhareluM rahyuM che, je ujajvaLa kAMtine vadhArI rahyuM che, e dhyAnanI mahattA bharata yogIndra jevA mahApuruSe ja jANI zake che. zAstromAM AtmaguNenuM varNana che, tema ja AtmAthI AtmAne AtmAmAM sthira karavAnA upAya paNa batAvyA che. paraMtu e AtmA vacanAtIta che tethI vacanathI tene sAkSAtkAra kevI rIte thaI zake ? na ja thaI zake. anubhavathI ja enAM darzana karavA joIe. jema chANAmAM agnine eka taNakhe mUkyo hoya te agninA bhaDakA baLatA dekhAtA nathI chatAM agni vadhate ja jAya che ane chevaTe sarva chANune bALIne bhasma kare che, tema jJAnI guru samyajJAnarUpI agnine taNakha Ape che. tethI ziSyamAM dhIme dhIme te jJAnarUpa agni vadhate jaI chevaTe sarva karma baLI bhasmIbhUta thAya che. 5. samAdhimaraNa (dharmAmRtamAMthI) dehAhArehitatyAgAt dhyAnazuddhayAtmazodhanam / yo jIvitAMte saMprItaH sAdhayatyeSa sAdhakaH / / dhyAnathI usanna thayelA harSathI aMgeaMgamAM harSita thayele mumukSu zarIra uparathI mamatva choDI devAthI, cAre prakAranA AhArane tyAga karavAthI, ane mana vacana kAyAnA vyApArane parityAga karavAthI, Arta ane rauddha dhyAna rahita ekAgracitanidhirUpa dhyAnathI unna thayelI zuddhatA athavA
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA nirvikalpa samAghi dvArA, prANanA nAza thatI vakhate peAtAnA AtmAne, aMtaHkaraNane zuddha kare che arthAt rAgadveSa ane ajJAnanA tyAga karIne ratnatrayane dhAraNa kare che tene sAdhaka kahevAya che. 214 jene muni thavAnI sAmagrI na maLI zake teNe zrAvaka thaIne mokSamArgamAM pravRtta thavuM joie paraMtu jene muni thavAnI pUrNa sAmagrI prAsa hAya teNe muni thavuM ja zreSTha che. je puruSa iSTaviyeAga, zatruthI parAjaya ke tattvajJAna Aphri koI paNa kAraNathI sparza-rasanA anubhavarUpa kAmathI tathA ghrANu, cakSu, ane karNe iMdriyAthI anubhava karavA ceAgya bhAgeAthI virakta thayA che; tathA je pariSaddha ane upasargAne sahana karavAne sadA taiyAra rahe che, tevA dhIra puruSa khAhya ane atyaMtara parigrahane choDIne jinamudrA ( digaMbara munipaNA ) ne dhAraNa kare che. je puruSa anAdi mithyAdraSTi che te paNa nigraMtha (muni) liMga dhAraNa karIne, samatA, madhyasthatA, vItarAgatA dhAraNa karIne peAtAnA AtmAnuM dhyAna karatAM aMtarmuhUrtamAM ja dravyakarma ane bhAvakarma baMnethI mukta thaIne svayaMmukta thaI jAya che. ratnatrayanI sAdhanAmAM kAraNa hAvAthI, vidvAnAe keTalAka kALa TakanAra zarIrane ratnatrayanI siddhinA upAya samajIne tenA nAza karavA na joIe, paraMtu nAza thatA zarIranI rakSA ceAgIndra, devendra, ke dAnavendra Adi kAI paNa karI zakanAra nathI, te nAza ja pAmanAra che, ema jANIne naSTa thatA zarIranA zeka paNa karavA ceAgya nathI. A saMsAramAM zarIranuM
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 215 chUTI javuM kaThina nathI paraMtu cAritranuM dhAraNa karavuM, AtmabhAvamAM sthiratA karavI e kaThaNa che ema jANuM zarIranI ciMtA tajI AtmabhAvamAM ja sthira thavuM. kAyaH svastho'nuvartyaH syAt pratIkAryazca rogataH / upakAraM viparyasyaMstyAjyaH sadbhiH khalo yathA // jyAM sudhI A zarIra svastha hoya tyAM sudhI, A zarIramAM keI prakArane vikAra na thAya tyAM sudhI, pathya AhAra vihAra AdithI tene svastha ja rAkhavuM joIe. tathA temAM kaI prakArane rega thAya te 5 auSadhi Adi vaDe regane IlAja kare jaIe; paraMtu jyAre A deha svAsya ane Arogyane mATe karelA upakAranuM viparIta phaLa devA mAMDe, adharma karavA mAMDe, temAM rega thavA mAMDe athavA rega vadhavA mAMDe te duSTa puruSanA je tene gaNIne tene tyAga karI devuM joIe. jene nAza thavAne cokkasa che evA zarIrane mATe Icchita phaLane ApanAra gharmane vighAta nahIM kara joIe. je zarIra nAza pAmI jaze te te pharI bIjuM avazya maLaze, paraMtu samAdhimaraNarUpa dharma pharI maLa atyaMta durlabha che. seMkaDe prayatna karavAthI paNa maLe tema nathI. na mATe kevaLa zarIrane mATe, prApta thayela samAdhimaraNarUpa dharmane ghAta kadApi kartavya nathI. samAdhimaraNa karavAvALe sAdhaka kaSAne Aveza hevAthI ApaghAta kare che ema nathI; te te kevaLa nAza pAmatA zarIrane vidhipUrvaka cheDI daI dharmanI rakSA kare che. mATe tene AtmaghAtane doSa lAgatuM nathI.
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ 216 samAdhi mAdhanA mRtyu ati samIpa AveluM jaNAya tyAre saMnyAsa maraNa dhAraNa karavuM joIe. tethI karIne pahelAM karelI sarva dharmakaraNa saphaLa thAya che. pitAnuM maraNa have avazya thavAnuM che, e nizcaya thaI gayA pachI je sAdhaka nizcaya ArAdhanAnA ciMtavanamAM magna thaI jAya che tene pachI mekSapada dUra rahetuM nathI. arthAta cheDA bhavamAM ja mekSanI prApti thAya che. keI akasmAta kAraNathI ekadama deha chUTI javAne prasaMga prApta thAya te mumukSu sAdhake vicAra rahita saMnyAsa dhAraNa karavuM joIe, arthAt tIrthasthAna ke jinAlayamAM javAnI tathA saMnyAsanI sarva vidhi karavAnI sarva ciMtA choDIne kevaLa sarva AhArane tyAga karIne sarvakAlika saMnyAsa dhAraNa kare. kevaLa pitAnA zuddha AtmAnA dhyAnamAM lIna thaI javuM. samayAnusAra Ayu karma pUrNa thatAM zarIra bIjA keI akasmAt kAraNa vinA saheje chUTI javA jevuM lAge tyAre A mahA dhIravIra sAdhake saMlekhanA vidhi karavI, saMnyAsa dhAraNa kare. janmamRtyujarAtaMkAH kAyasyaiva na jAtu me / na ca kopi bhavatyeSa mametyaMgesta nirmamaH // zarIra uparathI mamatva tyAgavA bhAvanA karavI ke janma, maraNa, jarA, rega e sarva zarIrane che, pudgalarUpa hevAthI pudgalamaya kAyAnAM ja che. zuddha caitanya svarUpa A mArA AtmAnAM e kadApi nathI. mArA zuddha cidAnaMdasvarUpa AtmAne
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 217 A zarIra kAMI paNa bhaluM buruM karI zakanAra nathI. tethI te heya te mane kaMI upakAra, ane te jAya te mane kaMI apakAra thavAne nathI mATe A zarIra mAruM che e saMkalpa, e mamatvane huM choDI dauM chuM. zarIrane baLavAna karavuM, vadhAravuM, tejasvI karavuM e AhAra levAnuM phaLa che. tathA gharmasAdhanapUrvaka AtmakArya karavuM te zarIrathI sAdhavA gya svArtha che. AhAra letAM chatAM jyAre zarIra jarjarita thaI jAya ane tenAthI kaI prakAranuM dharmasAdhana na thaI zake tyAre tevA samayamAM AhArane tyAga kare ja ucita che. mATe vidhipUrvaka samAdhimaraNane udyoga kare joIe. sAdhake upavAsAdi bAhya tapa dvArA zarIrane kRza karIne tathA zrutajJAnarUpI amRta vaDe, kedAdi kaSAyane kRza karIne saMghanI sAme samAdhimaraNa mATe taiyAra thavuM joIe. " cirakAlathI ArAdhana karela dharma paNa je maraNa vakhate cheDI devAya ke tenI virAdhanA thAya te te niSphaLa jAya che. paraMtu maraNa samaye je te dharmanI ArAdhanA karAya te maraNa samaye ArAdhe gharma asaMkhyAta kareDe bhAmAM upArjana karelAM pApane paNa nAza karI de che. - sAdhakane gharma rAjAnI samAna che. je rAjAe bahu dina sudhI astra zastra vidyAne abhyAsa karyo hoya paraMtu yuddhamAM je te abhyAsa bhUlI jAya che te hArI jAya che, apakIrti ane svArthanAzane pAme che. tevI ja rIte cirakAlathI abhyAsa karanAra sAdhaka paNa maraNa samaye dharma mUkI de te
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 samAdhi-sAdhanA tenI apakIrti paNa thAya ane IcchAnusAra phala sadgati AdinI siddhi paNa thaI zakatI nathI. mATe aMta samaye gharmane kadApi choDe nahIM atyaMta anivArya ane samAdhine rokanAra evuM azubha karma pUrvabhavamAM kareluM je maraNa samaye udayamAM na hoya te te jeNe cirakAlathI pUrNa ratnatrayanuM ArAdhana karyuM che te sAdhaka maraNa samaye avazya ratnatrayarUpa dharmanuM ArAdhana kare ja che. jeNe pUrve samAdhine abhyAsa nathI karyo tevAne paNa maraNa samaye je samAdhi prApta thAya te te aMdhane nidhi maLI jAya tema kavacita ja banavA gya che. mATe samAdhimaraNa prApta karavA sadA prayatna kartavya che. bhavya jIe vrata dhAraNa karavAmAM tatpara rahevuM joIe. tethI sadgati avazya thAya che, jyAre atratathI asadgatinAM duHkha narakAdinAM bhramaNa UbhAM rahe che. je sAdhaka ke dhAdi kaSAne kRza karatuM nathI ane zarIrane kRza kare che, tenuM zarIrane kRza karavuM vyartha che. je puruSa AhArathI usanna thayelA madathI aMdha thaI rahyo che arthAt je sva para tattvajJAnathI rahita che, evA puruSe prAye kaSAyane jItI zaktA nathI. mATe je puruSa AtmA ane zarIrane judA jANIne e bhedavijJAnathI kaSAne jIte che te ja puruSa A saMsAramAM sarvotkRSTa jayavaMta varte che. he sAdhaka! zarIrane cheDI devuM e te kAMI kaThaNa kArya nathI. paraMtu zarIra choDatI vakhate saMyamanuM pAlana karavuM, AtmabhAvamAM sthira thavuM e atyaMta kaThaNa che. eTalA mATe
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 219 samAdhi dhAraNa karanAra sAdhake pitAnA AtmAne mana vacana kAyAnA vyApArothI pAcho haThAvIne, pitAne AtmAmAM ja lIna kara joIe. je saMyamI aMtakAle sthira ekAgra cittathI pitAnA zuddha cikUpa AtmAmAM lIna thaIne prANene cheDe che, tene aneka prakAranAM abhuta svargAdi sukhane anubhava karatAM aMtamAM mekSa prApta thAya che. ratnatrayanI ekAgratA saMpAdana karavAmAM niryApaka AcArya tathA (saMgha) sAghamI janenI sahAyathI samAdhine mATe, pitAnA AtmAne citavanAra sAdhakane, pUrvabhavanAM azubha karmone udaya paNa vinna karI zakatA nathI. - -: samAdhimaraNanA mahimAnI stuti : A jIvane vartamAna samaya pahelAM bhavAMtaramAM laI janAra anaMtAnaMta maraNa prApta thayAM che. paraMtu saMsAranAM kAraNa evAM karmone nAza karavAne saMpUrNa samartha tathA ratnatrayanI ekAgratA hovAthI parama pavitra evA samAdhimaraNanI eka vAra pazu prApti thaI nathI. samAdhine prApta thayela bhavya jIva aMtakALe je samaye (popaTa Adi pakSIone parataMtratAnA baMdhanarUpa pAMjarA jevA) jIne parataMtratAnA baMdhanamAM bAMdhanAra saMsArarUpI pAMjarAne (jaMjIrane) naSTa kare che te samaya dhanya che. te samayane sarvadeva sarvotkRSTa mAhAbhyavAna gaNe che. mekSanA kAraNa evA samAdhimaraNanuM mAhAbhya sarvotkRSTa che. samAdhimaraNa mATe sAdhake bhagavAnanAM kalyANaka sthAna
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ 220 samAdhi-sAdhanA Adi pavitra tIrthasthAnAnA Azraya levA joIe. evAM sthAnAmAM jaIne saMnyAsa dhAraNa karavA joie. pavitra tIrthabhUmimAM athavA niryApaka AcArya pAse javA nIkaLelA sAdhakane mArgamAM ja jo maraNa thAya, tA paNa te ArAdhaka ja gaNAya che. samAdhi dhAraNa karavA mATe mana vacana kAyAnI sthiratA ja saMsAranA nAza karanAra che. samAdhine mATe tIrthabhUmimAM jatAM pahelAM sarve leAkeAnI kSamA mAgavI tathA sarvane kSamA ApavI joIe. -; sAdhaka kSamApanA yAce che : " rAgadveSa ane mamatvathI je je jIvAne meM duHkhita karyo hAya te sarvane mana vacana kAyAthI huM kSamAvuM chuM. tathA rAgadveSAdikanA nimittathI ApanA manamAM koInA meM virodha karyAM hAya te sarvene kSamAvuM chuM. mArA virodha koIe karyAM hAya tA te sarvane kSamA ApuM chuM." je puruSa aparAdhIne kSamA Ape che, tathA pote karelA aparAdhonI kSamA yAce che te saMsAra samudrathI pAra thaI jAya che. paraMtu je bIjA pAsethI kSamA mAgatA nathI tathA kSamA mAganArAone je kSamA ApatA nathI te cirakAla taka saMsAramAM paribhramaNa kare che. eTalA mATe aMtakALe sarvanI kSamA mAgI levI joIe tathA sarvene kSamA ApavI joIe. A (kSapaka) sAdhake yAgya samaye, niryApaka AcArya samIpa peAtAnA vratArdikanA DhASA tathA aticAronI AlAcanA karIne, sarva doSo dUra karIne, mAyA, mithyAtva, ane nidAna zalyathI rahita thaI mAkSamArgamAM yatheSTa vihAra karavA arthAt ratnatrayane dhAraNa karavAM.
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 221 jeNe mana vacana kAyAnI nirmalatA athavA prAyazcittAdikathI prApta thayela vizuddhirUpI amRtathI yatheSTha snAna karyuM che evA A sAdhake svastha thaIne mana vacana kAyAnI caMcaLatA choDIne samAdhine mATe pUrvadizA athavA uttaradizA tarapha potAnuM zira rAkhIne sUvuM. pachI mahAvratanI IcchAvALA sAdhakane niryApaka AcAryuM samasta parigraha tyAgarUpa nagna vrata ApavAM joIe. je puruSa mahAvrata dhAraNa karIne mekSa prApta karI zake che, tene laMgoTI mAtramAM mamatva pariNAma hoya te te upacarita mahAvratane agya gaNAya che. jyAre mahAvrata dhAraNa na karI zake evI strI meTI sADI rAkhavA chatAM temAM mamatva na rAkhe te upacarita mahAvrata dhAraNa karI zake che. mokSanI IcchAvALA sAdhake bAhya liMgane Agraha cheDIne kevaLa Atmadravyane Azraya grahaNa kare joIe. jIvane zarIra e ja saMsAra che, kSetrAdika saMsAra nathI; kAraNa ke zarIra dhAraNa karavAthI paMca parAvartanarUpa saMsAramAM paribhramaNa thAya che. jemAM brAhmaNa Adi jAti zarIrane Azraye che, temanagnapaNuM Adi paNa zarIrane Azraye che. mATe mehanIyakarmane kSaya karavAvALA sAdhake brAhmaNatva Adi jAtinI mAphaka, nagnapaNAdi cihnamAM Agraha choDIne kevaLa zuddha cipamaya pitAnA AtmAmAM magna thavuM joIe. padravyanuM grahaNa e ja baMdhanuM kAraNa che. mATe AtmadravyanuM ja grahaNa kartavya che. A AtmA zarIrAdi paradravyone grahaNa karavAthI ja
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ 222 samAdhi-sAdhanA anAdikALathI jJAnAvaraNAdi karmothI parataMtra thayuM che. te svadravya arthAt zuddha AtmAne grahaNa karavAthI ja mukta thaze. mATe mekSanI IcchAvALA sAdhake pitAnA zuddha AtmAnuM grahaNa karavA gya che, ane paradravya sarvathA cheDavA gya che. jeNe ratnatrayanI ekAgratArUpa samAdhithI pitAnA dehane tyAga karyo che te mahA bhavya puruSane anAdi kALathI pahelAM kadI na maLelA evA samyaktvanI sAthe henArA kayA kayA svarga, mekSAdi mahA abhyada prApta nathI thatA? arthAta samAdhi maraNa karanArane sarva prakAranA abhyadanI prApti heya che. zayyA, upadhi, anna, AlecanA ane vaiyAvRtya e pAMcamAM prANuonI rakSA ane iMdriyenA saMyamapUrvaka pravartana te bahiraMga zuddhi, ane samyagadarzana, samyagAna, samyagucAritra, vinaya ane sAmAyika Adi cha Avazyaka, emAM aticAra rahita pravartane karavI te pAMca aMtaraMga zuddhi che. - pAMca prakArane viveka :AtmAne zarIra AdithI jude ciMtavana kare te viveka che. tenA be bheda (1) bhAvaviveka (2) dravyaviveka. indriya ane kaSAyathI AtmAne judo ciMtave te bhAva viveka che. zarIra, AhAra ane saMyamanAM sAdhano vagerethI AtmAne jude bhAve te dravya viveka che. A pramANe be prakAre bhAva viveka ane traNa prakAre dravya viveka maLI pAMca prakArane viveka che. nigraMtha thayelA sAdhake pAMca mahAvrata dhAraNa karIne te vratanI bhAvanA karavI joIe, ane nigraMtha avasthA dhAraNa
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 223 nathI karI evA sAdhake te mahAvratane nahIM dhAraNa karyA chatAM tenuM ciMtavana karavuM joIe. maraNa pathArI para sUtelA sAdhake jIvana TakI rahevAnI AkAMkSA, maraNuM vaheluM Ave te sAruM evI AkAMkSA, mitramAM anurAga kare, bhegavelA bhegene yAda karavA, ane bhAvImAM bheganI IcchArUpa nidAna karavuM e pAMca aticArane tyAga karIne mahAvratanuM ciMtavana karavuM. niryApaka AcArya ArAdhakanAM zarIranAM kAryo karavA mATe, vikathA nivAraNa karavA mATe, gharmakathA saMbhaLAvavA mATe, bhajana, pAna, pathArI Adi zuddha karavA mATe, kapha maLa Adi dUra karavA mATe, mekSanAM kAraNa evAM ratnatrayathI suzebhita munione yathAyegya rIte nijavA joIe. tathA A sAdhakane ratnatrayanA dRDha saMskAra karavA joIe. * sAdhakanA zarIra Adi kAryo karavAmAM munioe kaMI saMkeca nahIM kare joIe. kAraNa ke samAdhinA kAraNarUpa thAya evI sarva kriyA e munione parama yajJa che. niryApaka AcArya bedhathI sAdhakanI bhejanamAMthI Asakti cheDAve che. sAdhaka AhArathI virakta thaI kahe che ke, "maravAne sanmukha thayele huM have A AhArane khAIne zuM karuM?" AcArya kahe che : "he samasta iMdriyane vaza karanAra ! he paramArthane jANanAra ! alaukika rIte nizcaya karavA yogya vAstavika tane nizcaya karanAra ! he sakala dizAomAM pitAnI kIrtine phelAvanAra ! ArAdhakarAja ! Aje zuM bhejana zayanAdi paugalika
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 224 samAdhi-sAdhanA padArtha tamane AtmAne upakAraka jaNAya che? iMdriyane vaza karanAra tathA tane yathArtha jANanAra evA tane zuM AtmAthI sarvathA bhinna evAM pudgale AtmAnAM upakAraka jaNAya che? keI evuM pudgala bAkI rahyuM che ke je A saMsAramAM anAdikALathI paribhramaNa karatAM te idri dvArA bhegavIne na choDayuM hoya ? pudgala rUpI che, tuM arUpI che. mUrtika pudgala amUrtika tArA AtmAne kaI rIte upakAra karI zake tema nathI. he sAdhaka! vAstavamAM te te pugalene bhegavate ja nathI paraMtu cakSu Adi iMdri dvArA tene viSayabhUta karIne pitAnA AtmapariNAmane ja tuM bhagave che. kAraNa ke AtmAne upabhega karavA yogya te mAtra tenAM pariNAma ja che. AtmapariNAmane anubhava karatAM tuM ema mAne che ke huM Icchita padArthane bhegavuM chuM" mATe A dekhAtI, agya pudgalamAM bhecatva buddhirUpa brAMtine tane udaya thaye che. tuM te brAMtine A samaye nivAra, kAraNa ke A samaya e che ke jyAre, tatvane jANanAra paMDita leka pitAnuM hita karavAmAM sAvadhAna thaI jAya che. anyo'haM pudgalazcAnya ityekAMtena citaya / yenApAsya paradravyagrahAvezaM svamAvizeH // he ArAdhaka! A avasare tuM sarvathA evuM ciMtavana kara ke huM pudgalathI bhinna chuM ane pudgala mArAthI bhinna che. kAraNa pudgala rUpI che, jaDa che, huM amUrtika caitanya svarUpa chuM. A pramANe AtmA ane pudgalanI bhinnatA ciMtavana karavAthI AtmadravyathI judA pudgalAdi paradravyane graDaNa karavAnA
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 225 Avezane (cirakALathI thaI rahelA baMdha upayogane) choDIne tuM sva AtmadravyamAM praveza karIza. arthAt paradravyathI saMbaMdha cheDIne tAre upayoga AtmAmAM ja lAgI jaze. (upayoga e ja sAdhanA che.) - he ArAdhaka! jema eka muni maraNa vakhate beramAM Asakti thavAthI marIne beramAM kIDe thayA, tema tuM paNa koI bhejana AdimAM Asakti rAkhIne prANa tyAgIza te tuM paNa te padArthamAM kIDo Adi kSudra jaMtu thaIne UpajIza. mATe bhejana vagere sarva pudgalanI Asakti choDI eka AtmasvarUpamAM lIna thA. zarIrathI AtmAne bhinna citava, tRSNa mAtrane tyAga kara, ane AtmabhAvanAmAM lIna thaI azubha karmonA Asavane rika". A pramANe AcArya hitopadezarUpa meghanI varSothI ArAdhakanI annAdikanI tRSNane dUra karAve che, krame krame cAre prakArane AhAra tyAga karAve che :- "he Arya! A tane maraNa samaye prApta thayelI saMlekhanA evI che ke, aneka guNa ane guNavAnene Azraye te rahe tevI che, AgamamAM prasiddha che. saMsAramAM paribhramaNa karatAM tane Aja dina paryata prApta thaI nathI, temaja tenI prApti atyaMta azakya che. mATe atyAre prApta thayelI A saMlekhanAmAM nAnuM sarakhuM paNa chidra pAmIne praveza karI jAya tevA jIvitAzA Adi pAMca aticArarUpa pizAcethI tenuM rakSaNa kara. -: jIvita--AzaMsA :he ArAdhaka! niryApaka AcArya Adi mahAna AtmAo Aje tArI sevA karI rahyA che, tethI tAruM gaurava vadhI rahyuM 15
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 samAdhi-sAdhanA che, tethI zuzraSA AdimAM Asakta thaIne, theDuM vadhAre jivAya te sAruM ema jIvavAnI AzA kara nahIM. - maraNa-AzaMsA :he ArAdhaka! ghera sudhAdi vedanAonA bhayathI zIghA maravAnI IcchA paNa kara nahIM, kAraNake asaMkleza pariNAmathI duHkhane sahana karanAra sAdhaka azubha karmonA Asavane reke che, ane pUrve karelAM pApane nAza kare che. jyAre beTI rIte maravA IcchanAra mekSa athavA jJAnano nAza karI de che. maravAnI IcchA karanAra AtmaghAtaka che mATe te saMsAramAM dIrghakALa paryata paribhramaNa kare che. jyAre samatA pariNAmethI duHkhane sahana karanAra, pApa ane karmone nAza karIne zIdhra mukta thaI jAya che. mATe zIvra maravAnI IcchA kadI karavI na joIe te prakAre A bIje aticAra tyAjya che. -: mitramAM anurAga :he ArAdhaka! have tuM paraleka javA mATe udyamI thaye che mATe sarva pratye anurAga tyajI de. kaI pratye kiMcita rAga kara mA. kAraNa ke, mehanIya karmanA udayathI thanAra, pApane vadhAranAra, mitra, putra, kalatrAdine rAga athavA tene smaraNa karavAnAM pariNAma te A saMsAramAM aneka vAra prApta thayAM che. paraMtu te samAdhimaraNanA Icchaka! Arya sAdhaka ! have te samAdhimAM aMtarAya karanAra sarva pratyenA anurAgane tyajI de, ane vItarAga pariNAmamAM lIna thA. -: pUrva bhAganI smRti :he sAdhaka! pUrve bhegavelA bhegenuM have smaraNa na kara.
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 227 je kadI smaraNa thaI jAya te tenuM zIdhra nivAraNa kara. kAraNa ke A jIva iMdriyasukhanA dRDha saMskArathI ja janmamaraNarUpa saMsAramAM anaMta duHkha jogavI rahyo che. kevala AtmajJAnanA ja evA eka saMskAra che ke jenAthI jIvane paribhramaNa karavuM paDatuM nathI. mATe iMdriyasukhane parAdhIna, duHkhadAyI jANIne tenI Asakti tyajI eka svAdhIna sukhamaya parama zAMtinuM ghAma evuM nija zuddha sahajatmasvarUpa, temAM lIna thA. AtmajJAnamAM, AtmabhAvamAM tallIna thA. -: nidAna-sukhAnubaMdha aticAra - he ArAdhaka ! bhegAdika ISTa viSaya rogonI samAna duHkha denArA che. jema javara Adika regathI ISTa viyega AdinuM duHkha thAya che, tema bhegathI aMtamAM duHkha ja thAya che. kAraNake, saMsAranA bhega kSaNabhaMgura che. tene nAza thatI vakhate viyegajanya duHkha avazya thAya ja che. tathA bhegothI regAdi utpanna thaI duHkha thAya che. mATe jema keI duHkha denAra regone Iche nahIM tema tuM paNa atyaMta duHkha denAra AgAmI kAlamAM bhega maLe athavA aizvaryAdi maLe tevI IcchA na kara. arthAta A tapanA prabhAvathI mane bhegAdika maLe tevI abhilASA kadApi na kara. kAraNa ke, e koNa mUrkha hoya ke jene kaI deva varadAna ApavA prasanna thAya tyAre te tenI pAse jIvanane nAza kare tevA viSanI yAcanA kare ? arthAt samAdhimaraNarUpa kalpavRkSa ArAdhatAM nidAnarUpa AtmaghAtaka bhegene keNa vAMche? arthAt keI nahIM. nidAna karavAthI brahmadatta AdinI kevI durdazA thaI te smRtimAM lAvI nidAnanI IcchA sarvathA tyAgavI, ane eka AtmArthe mArA
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 samAdhi-sAdhanA AtmAne janmAdi baMdhanathI mukta karavA ja A dharmanI arAdhanA karuM chuM. e ja eka AtmArthanI bhAvanAe ja samAdhi prApta karavI." tyArapachI yathA avasare krame krame cAre prakAranA AhArane tyAga karAvI sarva saMgha pratye kSamI kSamAvI, saMgha kAyetsargamAM sthira thAya ke jethI sAdhakane samAdhimaraNamAM aMtarAya thAya nahIM ane AcArya saMnyAsa dhAraNa karanAra kSapakane amRta samAna vacanethI saMtuSTa karIne tenA kAnamAM saMvega ane vairAgya utpanna karanAra jApa saMbhaLAve. he ArAdhaka! have tuM viparIta zraddhArUpa mithyAtvane tyAga karI tasvArtha zraddhArUpa samyakatvanuM ciMtavana kara arihaMta Adi paMca parameSThImAM, temanI pratimAmAM, vyavahAra ratnatrayamAM tathA nizcaya ratnatrayamAM potAnI bhaktine atyaMta dRDha kara. bhAva namaskAra arthAt bhagavAnanA guNene premapUrvaka ciMtavana karavAmAM tallInatA ghAraNa kara ane adhyAtma tatvajJAnamAM upagane joDIne tallIna thA. mahAvatAni rakSoccaiH, kaSAyAn jaya yaMtraya / akSANi pazya cAtmAnamAtmanAtmani muktaye / / he ArAdhaka ! mahAvratanuM pAlana kara, kethAdi kaSAne atyaMta nigraha kara, idrinuM damana kara, ane saMsArasuone mATe nahIM paraMtu kevala muktine mATe ja potAnA AtmAne pitAnA AtmA vaDe potAnA AtmAmAM ja je, avelekana kara. traNe lekamAM evuM kaI duHkha nathI ke je mithyAtvarUpa zatrue jIvane na pamADyuM hoya. sarva duHkhanuM kAraNa eka mithyAtva
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA che. traNe lAkamAM evuM kArya sukha nathI athavA nahI haze ke je samyaktvarUpa paramabaMdhu na pamADI zake. arthAt samyaktva sarva jagyAe sarva kALamAM sarva prANIne upakAraka che, sarve vijJonuM pratibaMdhaka che. mATe e ja kharA khaMdhava tulya che. 229 he suvihita (uttama AcaraNa karanAra) sAdhaka ! tAre eka paramAtmAnI bhakti vA aMtaraMga prema karavA e ja sarvathI uttama che. eka jinabhakti, prabhubhakti ja evI che ke je svarga meAkSAdithI dUra karanAra sarva viSrone zIghra naSTa karIne samasta manArathA pUrNa kare che. mATe eka prabhubhaktine ja dhAraNa kara. A zlAkamAM bhAvanamaskArano mahimA kahe che. eko'pyanamaskAro manazcenmaraNe vizet / saMpAdyAbhyudayaM muktizriyamutkayati drutam // maraNa samaye eka paNu bhagavAnane namaskAra cittamAM prApta thAya te te svargAdikanA mahAna abhyudayane ApIne zIghra meAkSalakSmIne utkaMThita kare che. maraNa samaye eka paNu bhAvanamaskAra thAya te te ja bhave ke be traNa bhavamAM mAkSa prApta thAya che. subhaga nAmanA geAvALa maraNa samaye ekAgra cittathI namo aritAnuM kahIne maraNa pAmI sudarzana nAme zreSThI putra thayA. tyAM rUpa guNa ane samyagdarzana pAmI te bhave ja mukta thayA. mATe bhAvanamaskAramAM tuM paNa citta lagAva. huM ArAdhaka ! jenuM citta bhaktithI anurakta thayuM che evA je puruSa pAtAnA balavIryane chupAvyA vagara svAdhyAya, vaMdana, pratikramaNa Adi nitya karavA yAgya kartavya kare che tene addabhuta iSTasiddhi prApta thAya che.
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23) samAdhi-sAdhanA 1. ahiMsA mahAvrata je DI paNa ahiMsA pALe che te upasargAdi pIDA upasthita thatAM tejasvI samAna jaNAya che. te dukhethI tiraskRta thatA nathI. je samasta ahiMsAmAM adhIzvara heya che, arthAt pUrNa ahiMsAnuM pAlana kare che te samasta dukhane dUra kare che. 2, satya mahAvrata he sAdhaka! kAmadhenu gAya samAna samasta manerane pUrNa karanAra satyavANune asatyavANurUpa vAghanI sanmukha na kara. mithyA vAdane tyAga kara. evuM thoDuM asatya paNa vasurAjAne anartha tathA narakanuM kAraNa thaI paDyuM hatuM. mATe satyavratanuM pAlana kara. 3. acaurya mahAvrata samAdhimaraNanI icchAvALA sAdhaka ! paradhanaharaNa te dUra rahe paNa agni samAna saMtApa ApanAra paradhana grahavAnI IcchAne tyAgI de. - paradravyanuM haraNa te tene prANanuM haraNa karavA barAbara che. paranA prANanuM haraNa karavAnI IcchA e AtmAnI ja hiMsA che. paraghAtanI IcchA e ja hiMsA che. bhAvahiMsA thatAM je dravyahiMsA thAya che, te anaMta saMsAranAM duraMta duHkhAne devAvALI che. mATe carIne sarvathA cheDI acauryavratamAM lIna thA. 4. brahmacarya mahAvrata he ArAdhaka ! pUrvakAlamAM rudra Adi aneka muni evA thaI gayA ke je brahmacaryathI khalita thaIne athavA aticAra
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 231 lagAvIne pharIthI brahmamAM sthira thaI zakyA nathI. mATe tuM paNa utkRSTa, nirvika9pa pratyagati (aMtaraMga ti) paramAtmArUpa brahmajJAnane anubhava karavA mATe, svAtmAnI dvArA zuddha AtmAnuM saMvedana (anubhava) karavA mATe, cothA brahmacaryavratane niraticArapaNe dhAraNa kara 5. parigraha tyAga he suvihita sAdhaka! A mAruM, A mAruM, evA prakAranA keI paNa parigrahamAM alapa paNa saMkalpa karanAra manane vizvAsa na kara. manane parigrahamAM, mamatAmAM na lagAvatAM samasta parigrahane tyAga karI nirmama, niparigrahI thA. A zarIra bAhya parigraha che ane iMdriyonA viSayanI IcchA e aMtaraMga parigraha che. je sAdhaka e baMne parigrahamAM mamatva pariNAma rAkhatA nathI te ja paramArthe parigraharahita gaNAya che. ane te ja nirvANanagara athavA mekSamAM pahoMcanAra pathika kahevAya che. kAraNa ke mekSamArge niraMtara gamana karavAmAM nigraMthatA ja samartha che. apUrva avasara evo kayAre Avaze? kayAre thaIzuM bAhyAAra nigrantha jo? sarva saMbaMdhanuM baMdhana tIkSaNa chedIne, vicarazuM kava mahatu puruSane paMtha jo. apUrva " "zrI sadgurue kahyo che evA nigraMtha mArgane sadAya Azraya raho. huM dehAdi svarUpa nathI ane deha strI putrAdi keI paNa mArAM nathI. zuddha caitanya svarUpa avinAzI e huM AtmA chuM, ema AtmabhAvanA karatAM rAgadveSane kSaya thAya." -zrImad rAjacaMdra
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 samAdhi-sAdhanA he zaMsita vrata! arthAt mahApuruSoe paNa je mahAvratanI prazaMsA karI che evA vratadhArI sAdhaka ! kaSAya ane iMdriyane vaza thanAra prANIne anaMta klezanI paraMparArUpa saMsAra paribhramaNa cAlu ja rahe che. mATe kaSAya ane indriyane vaza, AdhIna thaIza nahIM. A pramANe vyavahAra ArAdhanAmAM niSThA rAkhavA jaNAvI have nizcaya ArAdhanAmAM tatpara thavA jaNAve che. he vyavahAra ArAdhanAmAM pariNata thayelA ArAdhaka rAja! A samaye tArI zakti kSINa thaI gaI che. mATe zrutaskaMdha arthAt AcArAMga Adi bAra aMga, athavA adhyAtma vAkaya, athavA namo arihRtaf ItyAdi pada, athavA ahaM Adi akSara, athavA , usa, mA, 3, sA AdimAMthI keI akSara athavA sadguru dvArA prakAzita, prApta e sarva Agamana sArarUpa maMtra, e sarvamAMthI jemAM tAre anurAga hoya te ekane AlaMbana karIne temAM tAruM citta ekAgra kara, tanmaya kara. temAM bhaktipUrvaka citta lagAvavAthI, ciMtavana karavAthI paramArtha ArAdhavAnuM sAmarthya prApta thAya che. he ArAdhanA karavAmAM tayara Arya! ego me sAsado appA NANadaMsaNalakSaNoM / sesA me bAhirA bhAvA savve saMjogalakkhaNA // ItyAdi zrutajJAnathI nizcaya karIne rAga dveSa moha rahita cikUpamaya AtmAne svasaMvedana dvArA anubhava karatAM karatAM pitAnA AtmAmAM tanmayarUpa thavAthI samasta ciMtA saMkalpa vikalpa Adi mananA citavanane choDIne prANene tajIne mekSamAM
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 233 gamana kara. je saMkalpa vikalpa rahita zuddha AtmAmAM lIna thaIne prANatyAga kare te avazya mokSa prApta thAya ja kahyuM che ke ArAdhanopayuktaH san samyakAlaM vidhAya ca / utkarSAt tribhavAn gatvA prayAti parinirvRti // je puruSa ArAdhanAmAM pitAno upayoga lagAvIne sArI rIte samaya vyatIta kare che te adhikamAM adhika traNa bhavamAM avazya mukta thaI jAya che. saMnyAso nizcayenoktaH sa hi nizcayavAdibhiH / svasvabhAve ca vinyAso nirvikalpasya yoginaH / nizcaya saMnyAsa je nirvikalpa yegI arthAt jenA aMtaHkaraNamAMthI aMdara ne aMdara kaMIka kahevuM te, kaI prakAranA saMbaMdha, athavA kalpanA Adi sarva dUra thaI gayAM che evA samAdhi sahita gI je pitAnA zuddha cidAnaMdamaya svAtmAmAM vidhipUrvaka pitAnA AtmAne sthApana kare che tene nizcayanayane pravega karavAmAM pravINa evA AcArya nizcayanayathI saMnyAsa kahe che. arthAta nizcayanayathI A ja saMnyAsa che ema mekSanI IcchA karanAra sAdhakenI AgaLa nirUpaNa kare che. je samaye sudhA Adi pariSahemAMthI kaI pariSaha, athavA keI acetana AdithI thayela upasarga kSepakanA cittamAM caMcaLatA karAve, te te samaye niryApaka AcArye zrutajJAnane upadeza ApIne cittane pariSaha-upasargathI haThAvIne zuddha AtmAnI sanmukha karAvavuM joIe. have zrutajJAnanA rahasyane vistArathI kahe che-
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ 234 samAdhi- sAdhanA he bhavyattama! jJAnarUpI amRtanA sarevaramAM arthAt zarIra anya che, huM anya chuM, zarIrathI huM kevaLa tyAre che" ItyAdi bhedajJAnarUpI amRtanA sarevaramAM avagAhana nathI karyuM, A zarIrane pitAnuM mAnyuM che tethI pitAnA mAnelA zarIranA saMbaMdhe naraka tiryaMca manuSya ane deva gatiomAM upAya rahita zArIrika ane mAnasika dukhethI utpanna thayelA dAhanI jvALAothI tuM saMtapta thayo chuM. paraMtu have atyAre te tane zarIra ane AtmAne bheda (bhinnatA) nizcita thaI cUkyo che, tathA A munio tane sadA upakAra karI rahyA che, tethI tane duHkha kevI rIte thaI zake? have pariSaha Adi koI prakAre tane duHkha daI zake tema nathI. bahirAtmA jIva AtmAmAM zarIranuM AropaNa karIne arthAt zarIrane ja AtmA mAnIne huM duHkhI chuM, regI chuM, ityAdi duone saMkalpa karI le che. kAraNake vAstavamAM regAdi duHkha zarIrane ja thAya che, AtmAne nahIM. tethI A prakAre je AtmA ane zarIrane bhinna bhinna jANe che, AkAzane ane bhUmine jeTaluM cheTuM che, bhinnapaNuM che teTaluM AtmAne ane zarIrane cheTuM che-bhinnapaNuM che, ema AtmA ane zarIrane judA jANe che te pitAnA AtmAno sAkSAt darzanathI utpanna thatA AnaMdane anubhava kare che. tethI te sukhathI rahe che. AtmadehAntarajJAnajanitAhlAda nirvRtaH / tapasA duSkRtaM ghoraM bhuMjAno'pi na khidyate // (samAdhizataka)
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhisAdhanA 235 AtmA ane zarIramAM bhedabhAvanA A prakAre bhAvavI - na me mRtyuH kuto bhIti: na me vyAdhiH kuto vyathA / nAhaM bAlo na vRddho'haM na yuvaitAni pudgale // ajara amara avinAzI huM AtmA, mAruM maraNa te kadApi thanAra nathI. te mane have bhaya zAne ? mane kAMI vyAdhi ke roga thatuM nathI. te duHkha zAnuM? tathA huM bALaka nathI, vRddha nathI, yuvAna nathI. jyAre mRtyu, vyAdhi, bALakapaNuM vRddhapaNuM, yuvAnapaNuM e sarve te pudgalamAM che, AtmAmAM nahIM. navocaH punaDyA, jIva anya che, cetana Adi guNavALe jIva anya padArtha che, ane rU5 rasa Adi sahita pudgala anya padArtha che. ityAdi bhAvanAothI zarIra ane AtmAne bhinna bhinna ciMtavana karavAM joIe. he bhavya! karmane paravaza thaIne te A anAdi saMsAramAM te aneka duHkha sahana karyA che. Aje tuM samAdhine siddha karavA taiyAra thayuM che, te A avasare utkRSTa athavA saMvara sAthe thanArI, pahelAM kadI nahIM prApta thayelI evI aMtima samayamAM thanArI azubha karmone kSayarUpa nirjarAnI IcchA karavAvALe tuM svataMtra thaIne pitAnI meLe samatA pariNAmo vaDe ceDA ja vakhata mATe A thoDuM duHkha sahana karI le. jeTalA kALa paryaMta te saMnyAsa dhAraNa karyo che, AhArAdikane tyAga karyo che, ekAgratAthI svAtmAnuM ciMtavana karatAM saMthArA (pathArI) upara nivAsa karyo che, teTalA kALa paryaMta tuM kSaNe kSaNe jJAnAvaraNadi aneka karmone avazya nAza karavAne che.
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA huM ArAdhaka ! bhUkha tarasa Adi pariSauA jItavAmAM zrI RSabhadeva AdinuM smaraNa kara. cha mAsa sudhI temane kSudhA pariSaddha sahana karavA paDyo hatA. 236 eka vAra tIvra vAyu vAvAthI ghAsanI gaMjImAM Aga lAgI hatI. te lAgatI gaMjImAMnuM ghAsa vAyuthI UDIne pAse UbhelA zivabhUti muni upara AvI paDayuM. paraMtu te muni tenAthI kiMcita paNa calAyamAna thayA na hatA, paraMtu potAnA AtmAnuM dhyAna karIne zIghra kevalajJAnI thayA hatA. A acetana dvArA karelA upasargane sahana karavAnuM dRSTAMta che. pAMDavAnA zatru kauravAnA bhANejoe pAMDavAne kaMTha Adi pradezamAM AbhUSaNAnI kalpanA karIne agnimAM saLagatI lADhAnI dhagadhagatI sAMkaLA paherAvI hatI, ane pagamAM moTA meTA leADhAnA khIlA ThokIne jamIna sAthe jaDI lIdhA hatA. tathApi te mahA muni e upasargathI jarA paNa calAyamAna thayA na hatA, ane zuddhAtmAnuM dhyAna dharIne meAkSa padhAryAM hatA. yudhiSThira, bhIma ane arjuna tA sAkSAta siddha thayA hatA. nakula, sahadeva sarvArthasiddha jaIne paraMparA siddha thaze. manuSya dvArA karelA upasargane sahana karavA A dRSTAMta kahyuM. svAmI sukumAlanuM zarIra sarasava (zirISa) puSpanA jevuM sukeAmaLa hatuM. paraMtu eka ziyALaNIe te ati nirdayatAthI bhakSaNa karyuM hatuM. tathApi te mahAmunie prANa cheDyA hatA, paraMtu potAnA AtmAnA dhyAnarUpa mAkSanA upAyane cheDyo na hatA. khIjA paNa aneka dhairyaMzALI puruSA zAstromAM saMbhaLAya
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 237 che ke jemaNe manuSya tiryaMca deva Adi dvArA karelA upasargone saMkleza pariNAme rahita sahana karyA hatA. arthAt temanA hRdayamAM rAgadveSa mehane Aveza thayuM na hatuM. teo kevaLa zuddha svAtmadhyAnamAM ja nimagna rahyA hatA. ane tevI rIte pitAne mokSarUpa svArthane sAthe hate. he aMga! he mahAtmana ! mokSanI IcchA karanAra mahAnubhAe aneka ghera upasarga hovA chatAM paNa pitAne mekSarUpa ISTa padArtha siddha karyo hate. eTalA mATe tuM paNa karmarahita nitya cidrapa evA pitAne zuddha AtmAmAM tallIna thaIne A zarIrane cheDI de. je evA prakAre zarIrane na tyAgatAM tuM saMkleza pariNAmethI tyAgIza te tuM saMsAranAM anaMta dukhethI cirakALa vyAkuLa rahIza. mATe saMkleza pariNAme tyajIne parama asaMgabhAve vItarAga bhAve samAdhipUrvaka AtmAmAM tallIna thaIne dehane tyAgI de. he ratnatrayane bhinna mAnanAra uttama ArAdhaka ! A dravyabhAva karmarahita AnaMdasvarUpa pitAne AtmA ja mokSanI IcchAvALA puruSane upAdeya vA grahaNa karavA gya che, bIjAne AtmA upAdeya nathI. A prakAranI zraddhA te ja pAramArthika vA nizcaya samyakadarzana che. tathA svasaMvedana jJAnathI te zuddha AnaMdamaya upAdeyasvarUpa AtmAne mana, vacana, kAyA traNethI vA zarIrathI bhinna pRthapha anubhava kare te nizcaya samyajJAna che. ane atyaMta tRpta vA tRSNa rahita thaIne zuddha AnaMda svarUpa anubhUta svAtmAmAM pitAnuM aMtaHkaraNa tanmaya thaI jatAM te AtmAmAM AtmAnI avasthiti arthAt sthiratA tene pAramArthika caryA athavA nizcaya cAritra kahe che.
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 samAdhi-sAdhanA darzanamAtmavinizcitirAtmaparijJAnamiSyate bodhaH / sthitirAtmani cAritraM kuta etebhyo bhavati baMdhaH // arthAt pitAnA AtmAne nizcaya tha e samyadarzana che. pitAne AtmAnuM jJAna thayuM te ja samyajJAna che. ane pitAnA ja AtmAmAM sthira thaI javuM te samyaka cAritra che. A prakAre jyAre e traNeya AtmasvarUpa che, te pachI tenAthI baMdha kema thaI zake che? kadApi na ja thaI zake. mATe vyavahAra ratnatrayane pradhAna mAnanAra he ArAdhaka ! tuM paNa pitAnA AtmAne nizcaya ratnatrayasvarUpa parama utkRSTa ane atyaMta zuddha jANa, arthAt evA zuddha pitAnA AtmAne anubhava kara. nizcaya samyakatapa ArAdhanA he ArAdhaka ! je tuM vAraMvAra zrutajJAnanI bhAvanAmAM pariNata thaIne pudgalAdi paradravyomAMnI alpa paNa AkAMkSAne sArI rIte tyAgI daIza ane nirvidhrapaNe svAtmAmAM dedIpyamAna thaIza arthAt paradravyanI AkAMkSA choDIne kevala svAtmAmAM lIna thaI jaIza te tuM nizcayathI mokSanA sAkSAta kAraNa evA tapamAM phrAyamAna thaIza. * A be kalekemAM cAra prakAranI nizcaya ArAdhanAnuM svarUpa kahyuM che, pahelA plekamAM nizcaya samyagadarzana ArAdhanA, nizcaya samyajJAna ArAdhanA ane nizcaya samyagracAritra ArAdhanAnuM svarUpa kahyuM che. A plekamAM nizcayasamyagratapa ArAdhanAnuM svarUpa kahyuM. he suvihita zirina arthAta samAdhirUpI cUDAmaNine
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 239 ghAraNa karanAra ! have tuM jIvana, thana AdinI AkAMkSAne tyAga karavAthI aMtaraMga ane bAhya parigraha rahita thaIne samatA vA parama sAmAyikarUpa parigrahathI suzobhita thaye che. arthAta parama sAmAyikamAM lIna thayA che. mATe dhyAtA, dhyAna, dayeya Adi vikalpathI rahita nirvikalpa samAdhimAM nimagna thaIne AnaMdarUpI amRtanuM pAna kara. je saMsArarUpI samudrathI tAravAne samartha che tene alaMkamINa kahe che. je alaMkamaNa thaIne niryApaka che tene alaMkamaNa niryApaka kahe che. te vyavahAra nathI susthita AcArya che. nizcaya nayathI zuddha svAtmAnubhUti pariNAmanI sanmukha AtmA ja alaMkamaNa niryApaka che. kAraNa ke e AtmA ja duHkha ApanAra karmone vA anya kAraNone pitAnA AtmAthI alaga judAM karI zake che. A AtmA sadA pitAnAmAM ja abhilASA karate rahete hevAthI, sadA abhISTa padArthone jANe che ane pitAnuM hita karavAmAM sadA tatpara rahe che eTalA mATe AtmA ja AtmAne guru che. e pramANe nizcaya nayathI pitAnA zuddha AtmAne ane vyavahArathI niryApaka AcAryane, jeNe pitAne AtmA samarpaNa karI dIgho che, jeNe pahelAM kahyA mujaba nigraMthatA dhAraNa karI dIdhI che, jenI zramaNa evI saMjJA che, ane je yathAsaMbhava guNasthAnemAM thanAra nizcaya ratnatrayanA abhyAsathI yegIone aMtima samayamAM utpanna thanAra samucchitrakriyApratipAtI nAmanA zukladhyAnamAM ArUDha thayA che evA mekSanI icchAvALA mumukSu purUSa bAhya ane atyaMtara tapa dvArA upara lakhyA pramANe kaSAya ane zarIra baMnene kuza
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ 240 samAdhi-sAdhanA karIne paramamukta thaI jAya che. A kathana utkRSTa ArAdhanA karanAranI apekSAe kahyuM che. madhyama ArAdhanA karanAranI apekSAe A pramANe kartavya che ke zramaNa vA aNagAra muni mekSanI IcchA karatA nigraMtha Adi cihnane ghAraNa karIne saMvara sahita thanArI nirjarA karavAmAM samartha evA ratnatrayane abhyAsa karavAmAM lIna thaIne prANene choDIne ziva arthAt iMdrAdi padonA abhyadayathI suzobhita thAya che. tathA A vartamAna kALamAM thanAra jaghanya ArAdhakanI apekSAe upara lakhelAM lakSaNe sahita zramaNa paMca namaskAra maMtranuM smaraNa, ciMtavana, uccAraNa karatAM prANene cheDIne ATha bhavanI aMdara mukta thaI jAya che. utkRSTa ArAdhaka keTalAka evA ArAdhaka che ke je kAlalabdhi pAmIne ATha karmonI beDIne teDI nAkhIne kevalajJAnathI pradhAna thaIne te ja bhavamAM siddha thAya che. e utkRSTa sAdhaka che. 1 madhyama ArAdhaka keTalAka evA ArAdhaka che je cAra prakAranI ArAdhanAene sArarUpe ArAdhIne bAkI rahelA puNyathI savArtha siddhamAM nivAsa kare che. e madhyama ArAdhaka be bhavamAM mukta thAya che. - jayanya ArAdhaka je jaghanya rIte cAra prakAranI ArAdhanA ArAdhe che te sAta ATha bhavamAM mukta thaI jAya che.
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'samAdhi-sAdhanA 241 je dhyAnanA uttama abhyAsathI mehanIya karmane naSTa kare che tevA carasazarIrI thegI te ja bhavamAM suta thaI jAya che. tathA je caramazarIrI nathI te keme karI mukta thAya che. je caramazarIrI nathI ane dhyAnane abhyAsa kare che tene sadA samasta azubha karmonI nirjarA ane saMvara thata rahe che. tathA pratyeka kSaNamAM evAM aneka puNya karmone Asava thatuM rahe che ke jenA dvArA saudharma Adi svargomAM te kalpavAsI deva thAya che. tyAM aneka deva tenI sevA kare che tathA bahu kALa sudhI indriya ane manane atyaMta prasanna karanAra sukhAmRtanuM pAna karatAM AnaMdathI nivAsa kare che. tyAMnuM Ayu pUrNa thaye manuSya janmamAM avatAra le che. cakravartI Adi mahAna saMpatti bahu dina paryata bhegavI saMsArathI virakta thaI, sAMsArika sarva saMpattine tyAga karI, saMyamane ArAdhIne cAre prakAranA zukladhyAnanuM ciMtavana karI, AThe karmone nAza karIne avinAzI ekSapada prApta kare che. 6. samayasAra kaLaza (zrI amRtacaMdra sUrikRta saMskRtanuM padyAvataraNa) . harigIta chaMda ' saMpUrNa darzanajJAnamaya paramAtma zuddha svabhAva je, cinmayasvabhAvI uccatama sahajatmarUpI bhAva te; te svAnubhUtithI jhaLakatA, jANatA savi bhAvane, bhAve namuM sahujAtmarUpI samayasAra svabhAvane. 1 je svarUpa AtmAnuM jue, dharmo anaMtamayI sadA; vaLI bhinna karma prapacathI, syAdvAdavANuM namuM mudA. 2
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ 242 samAdhi-sAdhanA para pariNatinA kAraNe, mahAdi karma vipAthI, rAgAdi avirata kAlimA, muja svarUpamAM ati vyApatI; vyAkhyA samaya A sAranI huM svAnubhava sukharUpane, heje parama vizuddhiprada, cinmAtra zuddha svarUpane. 3 nizcaya ane vyavahAra baMne, nayavidha zamAvatI, syAdvAdavANa jina taNuM amRtarasa relAvatI; je meha vamI temAM rame, jhaTa zuddha AtmadazA lahe, te samayasAra suzreSTha ti, akhaMDita sadA rahe. 4 prAraMbhamAM nIce paDelAne bane ke are ! vyavahAra naya hastAvalaMbana, paNa na te te kaMI khare; je para thakI vibhinna paramAtmA jue nija aMtare, caitanya ti zreSTha kevaLa nizcaye te te vare. 5 nizcayanaye jIva ekale, nijaguNa paryAye rahyo, vyavahArathI te jJAnaghana para dravyamAM bhAse bhaLe; para dravyane nava tattvathI taddana juduM cetana ahA ! anubhUti e samyaktva AtmArUpa mujane pragaTa he. 6 e Atmati pragaTa pragaTe, zuddhanaya avalaMbane nava tatvamAM varte chatAM, nija nA taje ekavane 7 jyama kanaka vidhavidharaMgI bhUSaNamAM rahyuM paNa kanaka te, tyama jIva cira nava tattvamAM pariName te paNa eka te; te satata bhALa dravyarUpe cetana aviruddha e, nija Atmajyati sarva kALe jJAnagecara zuddha e. A cetanArUpa jIvane AsvAda anubhava jyAM te, tyAM sUkSama sthUla vikalpavA dvaitabhAva TaLI jate;
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhisAdhanA 243 naya lakSmI tyAM nahi udbhave vaLI asta thAya pramANu tyAM, nikSepacaka na jANuMe, atyaMta dare jAya kyAM ? 9 para bhAvathI vibhinna AtmasvabhAva kevaLa eka je, vaLI e anAdi anaMta, nijaguNathI prapUrNa vimukta che; saMkalpa ne vikalpanI vistRta jALa vinAza, ahIM udaya pAme zuddhanaya e cisvabhAva prakAza. 10 sarvatra jJAna prakAza jene, jaLahaLa he jagajI ! tajI meha, dhrAMti svarUpanI, te zuddha AtmA anubhavo; jyAM anya bhAva baddhapRSTAdi pratiSThA nA lahe, paNa mAtra te te upara taratA, pragaTa paNa dUre rahe. 11 je karmabaMdha trikALane tatkALa bhinna kare sudhI, baLa karI jItI mehane abhyAsatA svAnubhUti, e svAnubhavathI gamya AtmA, pragaTa nija mahimA viSe, ura deva zAzvata karma kardama mukta nitya svayaM dIse. 12 'Ima zuddha nayasvarUpa AtmAnubhUti jyAM aMtare, che te ja jJAnAnubhUti, ema nizcaye jANI khare; re! Atmane AtmA viSe, sthApI acaLa vRSTi dhare, te jJAnaghana zuddhAtamA ne eka nitya sadA vare. 13 jyama lavaNa kAMkarI kSAra rasalIlA sadA avalaMbatI, tyama jJAnarasapariNamana pUraNa parama zveta prakAzatI; te sahaja aMtara bAhya vise, ta ama pragaTo ure, je anAkuLa anaMta jaLahaLa akhaMDita sadA skure. 14 nija siddhisAdhaka sajajane ! A jJAnaghana jIva sarvadA, be sAdhya sAdhaka bhAvathI, paNa eka upAse sadA. 15
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ 244 samAdhi-sAdhanA vRzi, jJaptivRtti traNya bhede jIva mecaka jANiye; te ekI sAthe amecapaNa svayaM eka pramANi. 16 pariName darzana jJAna cAritre tridhA mecaka tahIM e svayaM eka abheda paNa vyavahArathI traNa guNamayI. 17 nizcayanaye e pragaTa jJAyaka jyoti eka cidAtma che, savi bhAvabheda nivAravA e amecaka sahajAtma che. 18 ciMtA have basa basa kare, mecaka amecatA taNuM; vRzi jJapti vRttithI sadA, nija sAdhya siddhi te gaNI. 19 tridhApaNuM pAmyA chatAM, nA ekatA mUke kadA, vaLI je vimaLatAthI udaya pAmI rahe che sarvadA caitanya cihna anaMta jenuM Atmati te sadA, anubhUti tenI satata karIe sAdhya siddhi na anyathA. 20 je kaI rIte bhedajJAnamULa karI svAnubhUti, nija AtmanI nizcaLa rIte pAme svarya ke anyathI; te sarva darpaNa sama pratibiMbita bhAva samastane, nija jJAnamAM bhAsita chatAM avikArI rahetA satata te 21 re! jagata meha anAdi tajI do, lIne tyAM zuM sarvadA ? rucikara rasika janane udita A jJAna AsvAdo mudA; kahIM kaI rIte kadIya cetana jaDarUpe nahi saMbhave, AtmA anAtmA sAthe kadi tAdAsyavRtti nA huve. 22 re! kaI rIte marIne paNa tatva utsuktA ghArI, kara svAnubhava muhUrta tanane paDozI thaIne jarI; cisvarUpa jaDathI bhinna nijamAM vilasate sva bhALatAM, tuM zIgha tajaze rUpI sAthe, ektArUpa meha tyAM. 23
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhisAdhanA 245 nija kAMtithI je dazadizAne gheI nirmaLa ati kare, nija tejathI utkRSTa teja prapUrNa ravine mada hare; nija rUpathI janamana hare, amRta sukhane siMcatA, davani divyathI bhavikarNamAM sAkSAt sudhA varasAvatA; te tIrthapati AcArya jagamAM vaMdya jagane tAratA, utkRSTa eka sahasa upara aSTa lakSaNa dhAratA. 24 A nagara UMcA keTathI jANe grese AkAzane, vaLI sarva bAju bAgapaMktithI gaLe bhUbhAgane, cAre tarapha vaLI khAI UMDIthI pIve pAtALane, e nagaranuM varNana thatAM nA nRpanuM varNana bane. 25 te rUpa jinavaranuM sadA utkRSTa jyavaMtu rahe, tyAM aMga avikArI ane susthitatA saghaLAM lahe; lAvaNya sahaja apUrva sahunI prIti satvara te vare, gaMbhIra sAgara sama sadA, nA bha bhAva kadI ghare. 26 AtmA ane kAyAtaNuM vyavahArathI che ektA, nizcayanaye te ubhaya judAM, sarvathA tyAM bhinnatA; vyavahArathI tananI stuti, stuti AtmanI je ke gaNe, nizcayanaye caitanyanI stuti, te ja cetananI bhaNe; te stavana tIrthakarataNuM jitaha Adi che khare, nahi ekatA jIva zarIrane nizcaya sadA e vRDha kare. 27 Ima tattvaparicita jJAnIoe ekatA tana sAthe jyAM, mULathI ukheDI nAkhI nayayukti vaDe atyaMta tyAM, te bedha tevA puruSane tatkALa dharUpe na kAM, kheMcAI nijarasa vegathI thaI eka zuM pragaTe na tyAM? 28
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ 246 samAdhi-sAdhanA para bhAvanA A tyAganA dRSTAMtanI dRSTi yadi, jUnI na thAya e rIte ati vegathI nahi vartatI; te prathama te para bhAva saghaLAthI atizaya mukta je, anubhUti A tatkALa pragaTI, sva nija sukhayukta te. 29 nija rasa vaDe bharapUra bhAve pUrNa nija svarUpa che, huM anubhavuM ahIM AtmathI nija eka AtmasvarUpa te; nathI nathI meha saMbaMdhI kadIe ke nahi te mAre, huM zuddha ciddaghana Atmajyati tejapuMja nidhi khare. 30 sau anya bhAvo sAtha Ama viveka jAge anupa jyAM; upaga A dhAre svayaM nija eka AtmasvarUpa tyAM; paramArtha jene pragaTa pragaTyo, jJAna darzana caraNa tyAM, pariNamI AtmA AtmaudyAne rame svaramaNamAM. 31 paDade svarUpane DhAMkata vibhrama thaye nirmULa jyAM, bhagavAna jJAna samudra A AtmA pragaTa savAMga tyAM; he sarva leke ! eka sAthe zAMta rasamAM magna ho! e zAMtarasa UchaLI rahyo che leka sudhI tene cahe. 32 jIva ajIva baMne bhinna jevA draSTi nirmaLa jemanI, upajAvatuM evA janene pratIti bhinna padArthanI, dRDha baMdha yukta anAdi jJAnAvaraNa Adi vinAzathI, je pragaTa jJAna vizaddha pragaTayuM, Atmadravya vikAsathI, te pragaTa AtmArAma jyoti anaMta teja jhaLakatuM, vilase anAkuLa thIra uttama jJAna mana AhUlAdatuM. 33 basa, thebha lAbha zuM vyartha kolAhala avarathI che tane, thaI svarya zAMta cha mAsa nijamAM lIna thaI je svAtmane;
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhisAdhanA 247 te hRdayasaramAM teja jenuM bhinna pugalathI sadA, bhAse tane nija AtmaprApti ke nahIM zuM te tadA? 34 cinzaktithI judA badhA bhAve samULA tyAgIne, cinzaktimAtra svarUpa pite pragaTa te avagAhIne; sau vizva upara vartatA A eka zAzvata Atmane, AtmA viSe abhyAsa anubhava Adare sahajAtmane. 35 cizakti vyApta saMsAra saumAM mAtra jIva svarUpa e, tethI rahita samasta bhAve mAtra pugalarUpa te. 36 je varNa rasa ke gaMdha bhAve rAga mahAdi badhA, che bhinna AtmAthI chatAM, ajJAnI mAne nija mudhA; tethI jue je tatvathI, jIva draSTi aMtarmukha karI, dekhAya te nA, mAtra bhAse eka jIva sarvoparI. 37 . je vastuthI je bhAva banatA, bhAva te vastu kahe, jyama myAna senAnI banelI senuM paNa asi nA lo. 38 varNAdi guNa sthAnaka sudhInA bhAva jaDathI je banyA, te sarva jaDa, cetana nahIM, jIva jJAnaghana, tethI judA. 39 ghIne ghaDe kahevAya paNa ghImaya bane nA ghaTa yathA; varNAdivALe jIva kahetAM, na jIva varNamayI kadA. 40 jIva pragaTa svasaMvedya Adi aMta varjita acaLa jyAM, te svayaM caitanyamUrti jhaLake divya ta atIva tyAM. 41 che ajIva varNAdi sahita tyama rahita ema dvidhA yadA, lakSaNa amUrta grahe jagatathI jIva svarUpa jaNAya nA;
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA ativyApti tema avyApti dUSaNathI rahita jIva tattvane, tethI vicArIne kahyuM che bheda vijJAnI jane, caitanya jIva lakSaNu pragaTa, te acaLa yAgya gaNyuM yadA, jaga jIva te avalaMbo, nija bhedajJapti saukhyA. 42 / ima jIvathI ajIva lakSaNa bhinna jANI jJAnI teA, nija AtmanA anubhava kare, pAte svayaM ullAsatA, ajJAnIne vistarela anahada meAha kAM nAcI rahyo ? Azcarya temaja kheda mahA tethI amAne A thayA. 43 avivekarUpI mahAna nATaka A anAdinA viSe, varNAdi cuta pudgala kharekhara nAcatuM nitye dIse; A jIva tA caitanya dhAtu zuddhabuddha grahAya che, rAgAdi pudgala vikRtithI je viruddha sadAya che. 44 abhyAsa phrI pharI jJAna karavatanA kare ima jIva jyAM, jIva ajIva aMne bhinna karatA pragaTa varte nAMhi tyAM, cinmAtra zakti vyakta vikase vizvavyApI jJAna tyAM, ati ati prakAze jJAtRdravya svayaM vege jANu tyAM. 45 A lAkamAM huM jIva kartA karma muja kApAdi A, e katu karma pravRtti ajJAnI samULI TALavA, ati dhIra temaja ucca evI jJAnaz2yAti tyAM sphure, pratyakSa jANe vizvane, guNa sarvajJAyaka te dhare. 46 para pariNatine je taje, vaLI bhedabhAva nivAratuM, atyaMta jJAna akhaMDa pragaththuM uccatama tama vAratuM; tyAM kat karma pravRttine avakAza alpa maLe ja kAM ? tyama karmabaMdha navIna purdUgalanA jarA zrcama thAya tyAM ? 47 248 7
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA para dravyathI nivRtti ima utkRSTa saMprati sAdhIne, niHzaMka thaI vijJAnaghana Astiya nija avalakhIne; ajJAnakRta je karma pravRtti phleza nivartatA, jJAnI anI jaga sAkSI thaI prAcIna puruSa A rAjatA, 48 tat svarUpamAM che vyApya vyApaka bhAva te nahi anyamAM, zuM ka karma sthiti maLe nA vyApya vyApaka bhAva jyAM ? baLavAna ema viveka ravi-udyota tama vinAzatA, jJAnI thatAM kartA maTI AtmA pragaTa prakAzatA. 49 249 svapara pariNati jJAnI jANe, jANatuM pudgala nahIM, tA vyApya vyApaka bhAva baMne bhinna kI pAme nahIM; ajJAnathI bhramabuddhi kartA karma jIva pudgala gaNe, jhaTa jJAnayeAti aya karavata bhinna karatuM ubhayane. 50 kartA ane je pariName pariNAma karma ane khare! vaLI kriyA pariNati vastutAe bhinna nA eka ja Thare. 51 * pariName eka sadAya ne pariNAma eka taNAM sadA, pariNati paNa che ekanI, tA eka mAtra aneka tyAM. para e dravya ekarUpe nahi pariName, pariNAme judAM, tyama bhinna pariNati eunI, e bhinna rahe e sarvaMdyA, 53 e dravyanA nahi eka kartA, karma nahi e ekanAM, e kriyA nahi vaLI ekanI, nahi eka thAya aneka tyAM. 54 para dravyane huM karuM chuM' e ahaMkAra anAdi, atyaMta durnivAra mahA ajJAna tama ajJAnInA;
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250 samAdhi-sAdhanA paramArtha nayanA grahaNathI je ekavAra vilaya thate, te jJAnaghana AtmA pachI zI rIta baMdhanayuta thatuM? 55 AtmA kare nita AtmabhAve, anyabhAve para kare, AtmA ja AtamabhAva che, para bhAva nitya para khare. 56 ajJAnathI tRNamizra annAhAra karanArA yathA, rAgI bane hAthI samA, jIva jJAnarUpa svayaM chatAM; dahIM khAMDanA khATA mIThA rasamRddhithI zrIkhaMDane, pItAM gaNe gaudUdhapAna paNa lahe nahi bhedane. pa7 ajJAnathI mRgajaLa gaNI mRga jaLa pIvA jyama deDatA, , tamamAM paDelI dorIne jyama sarSa gaNI jana bhAgatA; vikalpathI kalela sama jaladhimAM vAthI UchaLatA, AkuLa thaI rtA gaNe, jIva zuddha jJAnamayI chatAM. 58 jIva jJAnathI viveka karatAM, svapara bheda pichANutA, jyama haMsa pANI dUdhanI vibhinnatAne jANatA; nija acaLa cidrapa dhAtunA avalaMbane nitya rahI, je mAtra jANe paNa kare nA, kAMI paNa niro sahI. 59 jyama garama jaLamAM garamI ThaMDI, bhedajJAnavaDe lahe, vaLI svAda zAka ane lavaNane bhinna jJAne jyama grahe; kedhAdi kartabhAva ne cetana svarasavikasita sadA, e bhinna banne pragaTa thAye, bhedajJAne sarvadA. 60 e rIta AtmA kare pite jJAna ke ajJAnane nija bhAvane kartA khare, kadI nA kare para bhAvane. 61
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 251 jIva kare jJAna ja jJAna pita, jJAnaviNa para zuM kare? para bhAva kartA, meha e, vyavahArIne jANe khare. 62 jIva karena pudgala karma te kahe keNu kartA tehane? udbhave zaMkA ema te jijJAsu suNaje sajajane ati tIvra vege vyApatA e meharUpa zatrutaNe, saMpUrNa karavA nAza, mahimA jANaje sujJAnane. 63 * pariNAma zakti svabhAvathI nirvidhra pudgalanI kare; pudgala kare je bhAva tene te ja kartA te khare. 64 ne pariNAma zakti svabhAvathI AtmA taNI nirvidhra jyAM, tyAM bhAva nija AtmA kare, kartA kare tene ja tyAM. 65 - jJAnamaya kyama bhAva jJAnane na bIje saMbhave ? ajJAnamaya ajJAnIne kyama ane tene nA huve ? 66 jJAne karIne nIpaje bhAve sakala jJAnItaNuM, ajJAnathI tyama nIpajatA savi bhAva ajJAnItaNuM. 67 ajJAnamaya bhAve taNI ajJAnI vyApe bhUmine, te dravya karma nimitta evA bhAvanA hetu bane. 68 naya pakSapAta tajI vase je svarUpagupta svamAM sadA; te zAMtacitta vikalpa varjI je pIe sAkSAta sudhA. 29 naya eka baMdhana yukta kahe, nA tema bIjo te kahe, caitanyamAM Ima beya nayanA, pakSapAta ubhaya rahe; je tatvavettA te sadA, naya pakSapAta rahita che, tene sadA cit cit anubhava nizcaye cidu eka che. 80
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA naya eka mAhI, mUDha kahe, nA tema Aje tA kahe, caitanyamAM Ima eya nayanA, pakSapAta ubhaya rahe; je tattvavettA te sadA, naya pakSapAta rahita che, tene sadA cik cid anubhava, nizcaye cit eka che. 71 naya eka rAgI, rakta kahe, nA tema bIjo tA kahe, caitanyamAM Ima dhyeya nayanA, pakSapAta ubhaya rahe; je tattvavettA te sadA, naya pakSapAta rahita che, tene sadA cit cit anubhava, nizcaye cit eka che. 72 naya eka dveSI jIva kahe, nA tema bIjo tA kahe, caitanyamAM ima eya nayanA, pakSapAta ubhaya rahe; je tattvavettA te sadA, naya pakSapAta rahita che, tene sadA cim cit anubhava, nizcaye cit eka che. 73 252 1 naya eka jIva kartA kahe, nA tema bIjo te kahe, caitanyamAM ima eya nayanA, pakSapAta ubhaya rahe; je tattvavettA te sadA, naya pakSapAta rahita che, tene sadA cit cit anubhava, nizcaye cit eka che. 74 naya eka jIva leAktA kahe, nA tema khIjo tA kahe, caitanyamAM ima eya nayanA, pakSapAta ubhaya rahe; je tattvavettA te sadyA, naya pakSapAta rahita che, tene sadA cittU cit anubhava, nizcaye cid eka che. 75 naya eka jIvane jIva kahe, nA tema khIjo tA kahe, caitanyamAM ima eya nayanA, pakSapAta ubhaya rahe; je tattvavettA te sadA, naya pakSapAta rahita che, tene sadA cid cid anubhava, nizcaye cinlR eka che. 76
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA naya eka jIvane sUkSma kahe, nA tema khIjo tA kahe, caitanyamAM Ima eya nayanA, pakSapAta ubhaya rahe; je tattvavettA te sadA, naya pakSapAta rahita che, tene sadA cim cit anubhava, nizcaye cit eka che. 77 naya eka jIvane hetu kahe, nA tema bIjo tA kahe, caitanyamAM ima eya nayanA, pakSapAta ubhaya rahe; je tattvavettA te sadA, naya pakSapAta rahita che, tene sadA cit cit anubhava, nizcaye cit eka che. 78 naya eka jIvane kArya kahe, nA tema bIjo to kahe, caitanyamAM ima eya nayanA, je tattvavettA te sadA, naya tene sA cit cid anubhava 253 naya eka jIvane bhAva kahe, nA caitanyamAM ima eya nayanA, je tattvavettA te sadA, naya tene sadA cim cit anubhava, pakSapAta ubhaya rahe; pakSapAta rahita che, nizcaye cihna eka che. 79 tema bIjo tA kahe, pakSapAta ubhaya rahe; pakSapAta rahita che, nizcaye cit eka che. 80 naya eka jIvane eka kahe, nA tema bIjo te kahe, caitanyamAM ima eya nayanA, pakSapAta ubhaya rahe; je tattvavettA te sadA, naya pakSapAta rahita che, tene sadA cim cit anubhava, nizcaye cihna eka che. 81 naya eka jIvane sAMta kahe, nA tema bIjo te kahe, caitanyamAM ima dhyeya nayanA, pakSapAta ubhaya rahe; je tattvavettA te sadA, naya pakSapAta rahita che, tene sadA cittU cid anubhava, nizcaye cit eka che. 82
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA naya eka jIvane nitya kahe, nA tema khIjo tA kahe, caitanyamAM ima eya nayanA, pakSapAta ubhaya rahe; je tattvavettA te sadA, naya pakSapAta rahita che, tene sadA cit cit anubhava, nizcaye cihna eka che. 83 naya eka jIvane vAcya kahe, nA tema bIjo tA kahe, caitanyamAM ima eya nayanA, pakSapAta ubhaya rahe; je tattvavettA te sadA, naya pakSapAta rahita che, tene sattA cit cid anubhava, nizcaye cit eka che. 84 254 naya eka jIva nAnA kahe, nA tema bIjo tA kahe, caitanyamAM ima dhyeya nayanA, pakSapAta ubhaya rahe; je tattvavettA te sadA, naya pakSapAta rahita che, tene sattA cit cid anubhava,nizcaye cit eka che. 85 naya eka jIvane caitya kahe, nA tema bIjo te kahe, caitanyamAM ima eya nayanA, pakSapAta ubhaya rahe; je tattvavettA te sadA, naya pakSapAta rahita che, tene sadA cit cid anubhava, nizcaye cit eka che. 86 naya eka jIvane dRzya kahe, nA tema bIjo tA kahe, caitanyamAM ima eya nayanA, pakSapAta ubhaya rahe; je tattvavettA te sadA, naya pakSapAta rahita che, tene sadA cim cid anubhava, nizcaye cit eka che. 87 naya eka jIvane vedya kahe, nA tema bIjo tA kahe, caitanyamAM ima eya nayanA, pakSapAta ubhaya rahe; je tattvavettA te sadA, naya pakSapAta rahita che, tene saDhDhA cit cit anubhava, nizcaye cit eka che. 88
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 255 naya eka jIvane bhAta kahe, nA tema bIje te kahe, caitanyamAM Ima beya nayanA, pakSapAta ubhaya rahe; je tattvavettA te sadA, naya pakSapAta rahita che, tene sadA ci cit anubhava, nizcaye cit eka che. 89 Ima svayaM bahu vikapa jALe, UchaLatI jemAM sadA, nayapakSakakSA mahAna tene, ulaMghI saheje jatA; aMtara bahira samatArUpI, rasa eka che nijabhAva je, te tattvavedI pAmatA, anubhUti mAtra svabhAvane 90 Ima iMdrajALa samA vikalpa, capaLa UchaLe bahu jahAM, jhaTa jAya bhAgI phuraNamA, jati cinmaya huM tahAM. 1 utpAda vyaya ne dhrauvya bhAve, cisvabhAva prapuMjathI, paramArtha evuM svarUpa jenuM, eka e nija tejathI; zobhI rahyA, e samayasAra apAra, nija sahajAtmane, anubhavuM chuM tajI karma udaye baMdhabhAva samastane. 92 naya pakSa viNa je acala nirvikalpabhAve bhAsate, vaLI zAMta puruSa anubhave te samayasAra prakAzane; vijJAna rasa che eka je bhagavAna puruSa purANu e, te jJAna darzana paNa ane je kaMI kahe te eka e. 93 jyama paNa nija samUhathI yuta gahana vanamAM ghara bhame, te baLa vaDe nija samUha pratye DhALa mAge pharI maLe; tyama svarUpathI zruta je bhame vikalpa jALavane ati, te dUrathI vivekaDhALe vaLI jatA nija pada prati, vijJAnaghanarasanA rasika AtmAthI baLathI vALatA, vijJAnaghanarasasvarUpa pratye, AtmaramaNe rAcatA. 94
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256 samAdhi-sAdhanA vikalpa karanAre ja kartA karma te vikalpa jyAM; savikalpa jIvane karmakartApaNuM naSTa na thAya tyAM ~ je kare te kevaLa kare, ne jANate jANe khare, je kare te jANe nahIM, kadI jANanAre nA kare. 96 je kriyA karavArUpa che, zakti kriyA temAM nahIM, prikriyAmAM paNa kareti kriyA kadI bhAse nahIM; che tethI jJapti ne kareti beu bhinna vibhinna jyAM, tethI na jJAtA thAya kartA, siddha thAya ema tyAM. 7 nathI karmamAM kartA kadA, tyama karma kartAmAM nathI, Ima beumAM niSedha jyAM, zI kartakarmaNI sthiti? je Ama jJAtAmAMhi jJAtA, karmamAMhi ja karma che, e vyakta vastusthiti chatAM, ahIM meha nAce kema che? 98 cikticayanA bhArathI gaMbhIra acaLa ujajavaLa ati, A jJAnati pragaTa pragaTI aMtare jaLahaLa thatI, ajJAnamAM kartA thate te jIva te kartA maTyo, pudgala thatuM'tuM karma te paNa karmabhAva have macyo; rahe jJAnarUpe jJAna ne pudgala rahe pugalarUpe, sthita thAya baMne dravya, pariNati para mUkI,nijanijarUpe. 9 zubha azubha bhede be prakAre, karma karate eka je, te svayaM jJAna sudhAMzu pragaTyo, maharaja harI cheka je. 100 abhimAna brAhmaNanuM dhare, te eka magha taje re, "huM zuddha chuM mAne bIje te snAna tethI nita kare; e beu jakhyA zuddhi. udare eka sAthe te khare, te zudra sAkSAt teya varte jAti bhinna jame are ! 101
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 257 nahi bheda Azraya hetu anubhava ne svabhAva viSe rahyo, tethI karma anaMta te paNa bheda tyAM eka ja kahyo; Azrita karma samasta baMdhana mArgane che jyAM rahyAM, e baMdha hetu karma sarve zubha azubha eka ja kahyAM. 102 sarvajJa karma samastane kahe baMdhane duHkhadAyI jyAM; zubha azubha karma niSedhyuM tethI, svAnubhava zivadAyI tyAM. 103 niSedhatAM ima puNya pApa samasta karma prapaMcatA niSkarma sthitimAM jJAnIe kadI azaraNatA nahi pAmatA. 104 je jJAnarUpa A AtamA, dhruva acaLa jJAnarUpe thate, che te ja mukti hetu nizca, mokSarUpa svayaM cho. 105 che bhavana jJAnataNuM have je jJAnabhAve sarvadA; che jJAna jIva svabhAvI te zivahetu jJAna ja che sadA. 106 nahi bhavana jJAnataNuM have, je karma bhAve te kadA pudgala svabhAvI karma te, nahi karma zivakAraNa kadA. 107 re! mekSahetu ghAtatuM, vaLI baMdharUpa svayaM sadA; svabhAvathI zivahetu ghAte niSecita te sarvadA. 108 mekSArthIne te tyAjya che jyAM sarva karma prapaMca A, Ima karma tyAga thatAM rahI kyAM puNya pApa taNuM kathA? samati Adi svasvabhAve pariName ziva sAdhatuM, naiSkarma sAthe baddharasa tyAM jJAna Ave doDatuM. 109 paripUrNatA jyAM sudhI na pAme, karmavirati jJAnanI, tyAM sudhI rahe ekatra karmo jJAna, tyAM kaMI nahi kSati; 17
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258 paNa karyuM uye avazatAthI pariName jJAna vizuddha bhAve je mAtra avalaMbe kriyA, paNa jJAna kaMI jANe nahIM, tyama jJAnanI vAtA kare, paNa maMda ghame rahI; svacchaMdane pramAddavaza je zuSkajJAne vartatA, ekAMta naya avalakhanArA,bhavasamudre DUbatA; je jJAnarUpa svayaM ane, te vizvanI upara tare, nahi vaza pramAda taNe rahe, tyama karma paNa te nA kare. 111 je mAhamadirApAnathI, zubha azubha karma prabhedane, nacavI rahyo bhramarasataNA bahu bhArathI unmAda e; nija khaLa vaDe mULathI ukheDI karma teDu samastane, A jJAnajyAti pragaTa pragaTI, TALI tama ajJAnane; e sahaja vikasita jJAnayeAti keli karavA mAMDatI, nija parama jJAnakaLAnI sAthe, jJAna kevaLa sAdhatI. 112 Asava mahA unmatta yuddho yuddhamAM je ati khalI, jIte ajita udAra gaMbhIra jJAna mahA khANAvalI. 113 je bhAva rAgadveSa mADu viSNu, jJAna nirmita jIvanA, te dravya karmosavA zake, bhAva Asava nAza tA. 114 je bhAvaAsrava nAzamaya thaI, dravya Asrava bhinna jyAM, nita jJAnamaya bhAve nirAsrava eka sAyakarUpa tyAM, 115 AtmA yadi jJAnI mane, tA nirAsrava thAye sadA, tajatA satata te rAga pAte buddhi pUrvakanA tadA; aNu buddhi pUrvaka rAga jItavA, zakti pharI pharI vApare, para vRtti sarve ukheDI nAkhI pUrNajJAne te Thare. 116 samAdhi-sAdhanA ane, gaNe, 110 khaMhetu te muktihatu te
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 259 savi dravya Asava saMtati, jIvaMta je jJAnI jane, kyama jJAnI nitya nirAsavI? he ziSya ! zaMkA je tane. 117 ajJAnathI pUrve karelAM karma sattAmAM chatAM, tyama samaya pAye udaya AvyAM, dravya karmo bhAsatAM; te paNa abhAva samasta rAgAdi vibhAvane tahIM, te jJAnIne kadI karmabaMdha jarIya saMbhavate nahIM. 118 jyAM rAgadveSa vimehane, nahi jJAnIne saMbhava kadA, tyAM baMdha tene che nahIM, e baMgha kAraNa che sadA. 119 je jJAnaunnata zuddha nayanA Azraye rahIne sadA, abhyAsatA ekAgratAne jJAnI jJAne sarvadA; e rAgadveSa vimeha AdithI vimukta mane sadA, baMdhana vinA sahajAtmarUpI samayasAra nihALatA. 120 je zuddha nayathI cuta thaI bhava bhramaNa vRddhi vaza thatA, rAgAdi saMbaMdhe lahI, nija jJAna bhraSTa thaI jatA; pUrve grahelA dravya Asava karmabaMdha rahe tathA, bahu bahu vicitra vikalpa jAge, karmabaMdhe pharI jatA. 121 tAtsarya tethI atra A ke zuddha naya taja nahIM, tene atyAge baMdha nahi, te tyAgatAM baMdhana sahI. 122 e Adi aMta rahita evuM ghara vistRta jJAna te, mahimA atizaya te taNe tyAM zuddha naya sthira te te; e sarvakarmavinAzI nayane, na taje kRtI sajajane, e zuddha naya avalaMbI, temAM sthira thatA jJAnIjane; saMvarI bAhya janAra kiraNe, zAMta teja nihALatA, te pUrNa jJAna ghanagha nizcaLa sahajapada nija bhALatA. 123
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ 260 samAdhi-sAdhanA nita ghota'tI zreSTha vastu bhALatA nija aMtare, rAgAdi Asrava sarvathA jhaTa nAza pAmyAthI khare; nija rasa atIva prasAratI, savi vastune jANe sadA, vara jJAnajgyAti jaLahaLI e, acaLa anupama sarvadA. 124 Asava mahA garvita saMvarajayathI kALa anADhithI, tene have jIte sadA saMvara tiraskAre ati; upajAvatI te bhinna parathI, svarUpa acaLa prakAzatI, cinmayI ujajavaLa jgyAti, nijarasabhArathI tyAM pragaTatI. 125 re ! jJAna cidrupatA dhare, rAgAdi jaDarUpane ghare, dAruNu vidyAraNu tyAM karI, e beyane judAM kare; e vimala bhedajJAna pragaTyuM, saMta harSita thAva tyAM, nija zuddha jJAnaghane TharA, rAgAdi para parihAra jyAM. 126 jo kAI rIte satata dhArAvAhI jJAne vartatA, nija zuddha AtmA acaLatAthI Atma anubhava rata thatA; tyAM satata AtmArAma, svarUpe ramaNa karatA, khAdhathI, ati zuddhatA pragaTAvatA, para pariNatinA rAthI. 127 nija svarUpa mahimA lIna che, je bhedajJAna taNA maLe, nija zuddha Atama tattva uttama nizcaye tene maLe; te acaLa para dravyothI dUra vartatA evA khare, sau karmakSaya saMpUrNa karIne, muktisukha akSaya vare. 128 sAkSAt saMvara A laheA, zuddhAtmatattva anubhave; te bhedajJAne bhedya kerI bhAvanA bhAvA have. 129 A bhedajJAna akhaMDadhArAthI niraMtara bhAvavuM; jyAM sudhI parathI chUTIne, nA jJAna jJAne TharI jatuM. 130
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA huve. 133 nA kare. 134 je kArya siddhi pAmI, te bhedajJAna maLe khare; je kAI baMdhane phasyA, te bhedajJAna vinA are ! 131 A bhedajJAnaprakAzanA abhyAsathI nija anubhave, rAgAdi sarva vibhAvavilaye, karma saMvaratA khaLe; saMtASadhAraka, jJAna nirmaLa, eka mlAna nahIM jarA, te pragaTa pragaTyuM nitya teje, lIna jJAne te kharA. 132 rAgAdi Asrava rAkIne saMvara parama udyata tAM, AgAmI karmo dUrathI te rokatA UbhA jahAM; savi pUrva karmo dugdha karavA, nirjarA prasare have, AvaraNa rahita na jJAnajgyAti karmathI mU%0ita te jJAnanuM sAmarthya ke vairAgyanuM te che khare ! ke karma bhAgavatAM chatAM te karma baMdhana e jJAnI viSaye sevatAM, paNa phaLa na tenuM seve chatAM nA sevatA, vairAgya jJAna maLe ahA ! 135 che niyata zakti jJAna ne vairAgya svagrahaNune paratyAgathI svAnubhUti e bheda jANI tattvathI svapara taNeA cAmera rAgAdi avaranA ceAgathI ati virame. 136 huM svayaM samyadRSTi chuM, nahi baMdha mujane teA kadI, ima mAnI gae~ ucca pulakita mukha kare rAgI yaTThi; te vrata samiti zreSTha pALe, te chatAM pApI kahyA, AtmA anAtmA jJAnaviNu samyakatva virahita te rahyA. 137 4 aMdha ! pratipoyamAM khanI matta rAgI sarvadA, jyAM supta kALa anAdithI nahi sthAna nijanuM te kA; pAmatA; samyagdaSTine, sadRSTine; nijamAM rame, 261
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ 262 samAdhi mAdhanA te jANuM jAge, atra Ave, atra sthAna tamAruM A, caitanya dhAtu zuddha nija rasabhArathI sthira nyAruM A. 138 pada ekamAtra susvAdya e, asthAna vipadAnuM ja che, pada anya tenI AgaLa, bhAse apada sama sarva te. 139 le eka jJAyakabhAvathI bharapUra svAda mahAna jyAM, nija vastu anubhava svAdathI para kaddha svAda na zakaya tyAM; AtmAnubhavanA svAdavaza para jJAna udaya uvekhatA, sAmAnya jJAnAsvAdathI para jJAna ekarUpe thatAM. 140 karI pAna sarva padArtha vrajarAsabhArethI ati matta je, nirmaLa ati ati jJAna paryAye svayaM jyAM UchaLe; caitanya ratnAkara ati addabhuta nidhi bhagavAna te, nija jJAna kevaLa eka rasadhArI anekarUpe thatuM. 141 duSkara karI karmo svayaM klezita zivaubhukha ! vaLI anya mahAvrata tema tapanA bhArathI kadI bhagna ho ! sAkSAta mukti A nirAmaya svayaM jJAna anubhUti, te jJAna guNa viNa jJAnaprApti zakaya na parane thatI. 142 A jJAnapada duHprApya che, karmo vaDe jI are ! te sahaja jJAna taNI kaLAe sulabha jANe te khare, mATe jagata jIve have te svarUpajJAna kaLA baLe, nija svarUpa anubhava yatna Adara satata te pada maLe. 143 caitanyamAtra svarUpI ciMtAmaNi svayaM A bhAsate, adbhuta zakti aciMtya svarUpI deva pite rAjo; sahajAtmarUpe, siddha jenA sarva artha thayA khare, te jJAnI vAMche anya nahI, para parigraha zuM ghare ? 144
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhisAdhanA 263 sAmAnyathI Ima sarva parigraha tyAgI jJAnI sajajane, aviveka nija para svarUpane, ajJAna hetu tehane, te tyAgavA mana jemanuM, evA jane jJAnI chatAM; parigraha vizeSe tyAgavA atyaMta yatna vadhAratA. 145 - pUrva karmo udaya Avya, bhega jJAnI je kare, paNa rAga virahe, te parigraha bhAva kardI nahi tyAM khare. 146 - vedya vedaka bhAva caLa, Icchita vedAye nahIM, vidvAna Icche kaMI na tethI, virakti saghaLe lahI. 147 nahi karma parigraha bhAva pAme, jJAnI rAga rahita jyAM, jyama raMga vacce kadI na bese, je kaSAyita te na tyAM. 148 - che jJAnI nija rasathI ja sarve rAgarasa tyAgI sadA, savi karma maye patita paNa lepAya karmo nA kadA. 149 jene svabhAva ja je rahyo, AdhIna te tene ja che, te anya sama kara kadApi, avarathI nahi zakya che; je jJAnabhAve pariName, ajJAna te kadI thAya nA, he jJAnI ! bhegava paNa tane paradoSakRta che baMdha nA. 150 he jJAnI ! karavA gya tAre kaI kada che karma nA, te paNa kahe je bhegavuM huM, mAruM kadI paradravya nA, te bhegave tuM beTI rIte, tAruM nA te, kheda hA ! upabhegathI nathI baMdha' tethI bhegavuM je kathana A; te zuM tane IcchA rahe che, lega bhegavavAtaNuM ? vasa jJAnarUpe, anyathA nija doSathI baMdhana sahI. 151
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ 264 samAdhi - sAdhanA * nahi karma baLa karI joDatuM, karanArane phaLa sAthe je, karanAra phaLane icchate, te karmaphaLane pAmate; thaI jJAna, tajI daI rAga, jJAnI karmaphaLa Icche nahIM, karavA chatAM baMdhAya nA, phaLaparityAga svabhAvathI. 15ra tyAM karmaphaLa tajanAra kartA karmane nahi mAnIe, paNa avazatAthI karma kyAMkathI kAMI paDatAM AvIne te AvatAM, niSkapa jJAne sthita jJAnI je rahe, te jJAnI karatA karma ke nahi keNa jANe tehane? 153 kada vajAte bhayacalita zaileSe mArga taje chatAM, nirbhayapaNe niHzaMka samyagRSTi sthira thaI vartatA; huM jJAnatana nirvadhya AtmA', jANuM jJAna taje nahIM, A mAtra samyagRSTi sAhasa AvuM karatA te sahI. 154 cileka zAzvata eka nitye vyakta bhinna cidAtmane, anubhava kare che jJAnI kevaLa svayaM e sahajAtmane; tuja leka cidrapa nahIM avara bhaya kema jJAnI ghAratA? niHzaMka nirbhaya sahaja avirata jJAna nitye vedatA. 155 nibheda evA veda vedaka bhAvabaLathI sarvadA, jJAnI nirAkuLa svayaM vede jJAna eka ja te sadA; tyAM vedanA bIjI nahIM, zuM vedanA bhaya dhAratA ? niHzaMka nirbhaya sahaja avirata jJAna nitye vedatA. 156 sat na pAme nAza nizca, pragaTa A vastusthiti, che jJAna sat svayameva te rakSAya zuM te avarathI? tethI arakSaNa tenuM nA, zI bhIti jJAnI ghAratA? nizaMka nirbhaya sahaja avirata jJAna nitye vedatA. 157
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA nija rUpa nizce parama gupti para pravezasvarUpa nahIM, akRta jJAnasvarUpa nijanuM, jJAna gupti vara kahI, ima apti nahi jJAnane, zI bhIti jJAnI dhAratA? niHzaMka nirbhaya saheja avirata jJAna nitye veDhatA. 158 uccheda prANataNA maraNu kahevAya, prANA AtmanA, che jJAna, te zAzvata svayaM, tethI kaDhI chedAya nA, tA maraNa AtmAne nahI, zI bhIti jJAnI dhAratA ? niHzaMka nirbhaya sahaja avirata jJAna nitye vedatA. 159 265 A jJAna eka sadAya niScaLa svataH siddha svabhAva jyAM, para udaya temAM thAya nA, jyAM sudhI tyAM sudhI teja tyAM; tethI akasmAta tyAM nahIM, bhaya jJAnI kyAMthI dhAratA ? niHzaMka nirbhaya sahaja avirata jJAna nitye vedyatA. 160 e jJAna nijarasa pUrNa savRSTi karmone haNe kAtkIrNa bhAga samastathI, niHzaMkitAdi cihnathI; veDhatA. 161 te uDDaya vede tAya IthI jarIya aMdha na khAMdhatA, nizcita thAye nirA, te pUrva karmo je navIna baMdhana rAkatA, nija aSTa aMga sahita e, vaLI khAMdhyuM pUrve kSaya kare te, nirjarA vikasita te; je Adi madhyAMte rahita, nija rasa vaDe bharapUra e, thaI jJAna pAte gaganabhUmine vyApI nAce pracura te. 162 je aMdha mahArasarAga udaye sakaLa jaga gAla kare, vaLI khelatA rasabhAva bharapUra nATacathI, te dUra kare; AnaMda amRta nitya bhAjI, sahaja rUpa prakAzatuM, tyAM jJAna dhIra uttAra parigraha viSNu, anAkuLa pragaTatuM. 163 -
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ 266 samAdhi-sAdhanA nathI karmapudgala vyApta jaga ke ega kAraNa baMdhanuM, nathI karaNa vidhavidha, cit acit vadha keI kAraNa te thatuM rAgAdi sAthe ekatA, upaga tyAM joDAya te, tyAM baMgha kAraNa jIvane, te eka kevaLa thAya che. 164 A leka karma vyAsa, manavacakAya ga bhale rahyAM tyama karaNa vidhavidha, cit acit vadhe teya jAyenA tajyAM nahi lAvatAM upayogamAM rAgAdi jJAnarUpe rahe, e mAhAsya samyavRSTinuM, te baMdha nizca nA rahe. 165 te paNa svaccha vartana nahi yegya, jJAnI nA kare, kAraNa svacchede vartana e sthAna baMdha taNuM khare IcchA vinA jJAnI kare je karma te baMdhana nahIM, je kare ne jANe kriyA e be virodhI te tahIM. 166 jANe tathApi na kare, je kare te jANe nahIM, je kare tyAM che rAga, ne ajJAna pariNati te kahI rAga te ajJAna adhyavasAya mithyAvRSTine, te baMdhanuM kAraNa bane, nahi baMdha samyavRSTine. 167 nija karmaudaye nizcaye jIvane badhuMye thAya che, jIvita maraNa sukha duHkha saghaLuM karmaphaLa vedAya che; re! anya jIve anyanAM jIvana maraNa sukha dukha kare, e mAnyatA ajJAna che, na keI paranuM kaMI kare. 168 ajJAna A pAmI je mAnatA, parathI thatAM, jIvita maraNa sukha dukha Adi, karmaphaLa bIjA taNuM; Icchaka bane te karma karavAnA ahaMkRti rasa vaDe, e AtmaghAtI niyamathI mithyAtvI mahApApI Thare. 169
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA ajJAna adhyavasAya A dekhAya mithyAvRSTimAM, viparIta, mATe baMdha hetu thAya tenI sRSTimAM. 170 2167 adhyavasAya A niSphaLa vaDe mAhita ajJAnI mane, evuM nathI kaMI paNa khare, jerUpa pAte nA bane. 171 SaT dravyamaya A vizvathI, nija jIva bhinna sadAya jo, jenA pratApe vizvarUpa nijane kare jIva Apa te; che mAThu jenuM mULa adhyavasAya evA A rahyo, te alpa paNu jene nathI te muni sAcA che kahyo. 172 je Atmabuddhi para padArthomAM ja adhyavasAna te, sarvatra tajavAyAgya kahetA jJAnI jina bhagavAna e, vyavahAra tyAM para Azraye saghaLAya tyAjya ja mAnIe, re ! saMta samyak nizcaye niSkapa zraddhA ANIe; nija jJAnaghana sahajAtmapada adbhuta mahimA jANIe, temAM ja sthiratA satata saMtA kema hRDha nahi ANIe ? 173 nija zuddha cetana jyAtithI atyaMta bhinna ahA ! kahyAM, rAgAddhi sarve bhAvakarmI, baMdha kAraNa te grahyAM, tyAM nimitta zuM AtmA ane ke avara e nizcaya karI, A praznathI prerita jJAnIo kahe te citta dharA, 174 yama sUryakAnta maNui svayaM nahi agnirUpe pariName, paNa sUryabiMba nimitta banatAM, agnirUpe pariName; tyama jIva pAte kadI na thAye, nimitta rAgAdi tA, para saMga mAtra nimitta tyAM, vastusthiti evI gaNuA. 175
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ 268 re! Ama jJAnI jANatA nija tethI narAgAdi kare nija, samAdhi-sAdhanA Atmavastu svabhAvane; tema kartA nA bane. 176 re ! Ama ajJAnI na jANe Atmavastu svabhAvane, rAgAdi peAtAnAM kare tyAM tethI karyo te ane. 177 para dravya ne nija bhAvanuM, nimitta naimittikapaNuM, vicArI ema vivekathI judApaNuM para dravyanuM; para dravya jenuM mULa e bahubhAva saMtati chetA, ima eka sAthe khaLa karI para dravyabhAva ukheDatA; atyaMta vahetA pUrNa saMvedana sahita prakAzatA, e baMdha mULathI cheTTI A bhagavAna AtmA pragaTatA. 178 rAgAdi kAraNa aMdhanAM, tenA utkraya vidyAratI, rAgAdinAM je kAryarUpa te aMdha vidha vidha TALatI; A jJAna yAti tama vinAzI, sajaja evI zaiAbhatI, ke kadyApi prasara tenA avara vyakti na rokatI. 179 prajJArUpI karavata vaDe jIva aMdha beu judAM karI, anubhava vaDe nizcita jIvane pragaTa mukti de kharI; jayavaMta varte jJAna pUraSu, pragaTa AnaM bhAvathI, utkRSTa e, kRtakRtya e, che sarasa sahaja svabhAvathI. 180 prajJA chINI A tIkSNa evI yatnathI paTakAya tyAM, ati sUkSma aMtarasaMdhibaMdhe, prAjJa sAvadha thAya jyAM, tyAM zIghra AtmA karma baMne bhinna bhinna ja e kare, cidrupane karI magna aMtara tejapuMje sthira dhare; cidrapa caitanyapUra tyAM nizcaya pragaTa nirmaLa ahe ! vaLI baMdha tA jJAnabhAve acaLa sthApita tyAM karI. 181
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA lakSaNa khaLe je bhinna sarve, bhinna te karIne tathA, caitanya lakSaNa AtamA nirvibhAga mahimA, zI vyathA ? huM zuddha cetana e ja, yadi guNadharma kAraka bhinna heA ! nahi bheda kaMI paNa zuddha caitanya bhAvarUpa vibhu ahA! 182 269 advaita jagamAM cetanA, nija rUpa darzana jJAna te, paNa te taye sAmAnya ne vizeSarUpa abhAva te; sAmAnya ne vizeSarUpe cetanA jo nA rahe, tA cetanA astitva tyAge, jIva jatA tyAM grahe; vyApya AtmA cetanA vyApaka vinA laya thAya tyAM, che nizcaye tethI kahI, tRptirUpI cetanA. 183 che eka cetanabhAva te tA cetanAmaya nija are ! che anya bhAvA te khaghA che anyanA jANA khare ! tA grAhya eka ja cetanAmaya bhAva nijane jANIe, te viSNu anya samasta bhAvA tyAjya para gaNI tyAgIe. 184 siddhAMta A meAkSArthI ujjavaLa cittadhArI sevo, huM zuddha cinmaya eka uttama jyAti mAtra sadAya te; para bhAva pragaTe bhinna lakSaNavaMta vividha prakAranA, te huM nahIM, para dravya mujane, bhinna mArAthI adhA. 185 para dravyane je grahe te aparAdhI aMdhana pAmatA, nija dravyamAM je gupta anaparAdhI aMdhana kApatA. 186 aparAdhI aMdhAye niraMtara karma anaMta prakArathI, niraparAdhI nahi sparza karatA baMdha kAI prakArathI;
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA aparAthI nizce nija svarUpa azuddharUpe sevatA, zuddhAtma seve jJAnI tA niraparAdhI tyAM te thatA. 187 270 sukhasaMgI tajatA je kriyA te, pramAdI naSTa te khare, vaLI capaLa kriyArata taje nija dhyeya te paNa naSTa 2 ! AtmA prapUNu jJAnadhana jyAM sudhI te pAmyA nahIM; tyAM sudhI manane bAMdhavuM AtmArUpI staMbhe sahI. 188 ahIM pratikramaNa viSa jyAM kahyuM, tyAM je pramAdavaze rahyuM, apratikramaNa te amRta kyAMthI hoya ? cetavavA kahyuM; zuM A pramAdavaze janA, nIce nIce paDatA raheA ? UMce UMce zuM nA caDhAye ? jo apramattatAne graheA. 189 kaSAyanA, ALasa pramAda gaNAya bhAre, bhArathI ja ALasa pramAda sahita tethI zuddha bhAva gaNAya nA; nija rase nirbhara, acaLa nijamAM, niyamathI muni te khare, pAme parama vizuddhatA vaLI zIghra mukti te vare. 190 azuddhi karanAruM sakaLa paradravya pAte tyAgathI, nija dravyamAM je rame, chUTe sarve te aparAdhathI; cid jyAta amRtapUra UchaLe pUrNa mahimAdAyI te, karI baMdha nAza sadA prakAze, zuddha thai ziva jAya te. 191 e baMdhanAze atula akSaya meAkSa anubhavatuM sadA, ekAMta zuddha sadAya pragaTyuM, sahuja AtmadazApradA; gaMbhIra dhIra svarasabhAre jJAna ekAkAra jyAM, paripUrNa jhaLakI UThayuM mahimA acaLa nijamAM lIna tyAM. 192
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA samyak pralaya karI ka bhAtR Adi bhAva samastane, je baMdha mukti kalpanAthI dUra rahe pada pada viSe; atizuddha pUraNa svarasaprasare jgyAti acala pavitra teA, pragaTa TakAtkIrNa mahimA jJAnapuMja sva pragaTata. 193 kartApaNuM na svabhAva jIvanA tema bhAkhtApaNuM yathA, ajJAnathI kartA, mathe ajJAna, kartA nahi tathA. 194 cid jgyAti leAka samasta vyApe nija svabhAve jyAM khare ima nija rase vizuddha AtmA akartA paranA Thare; paNa karma sAthe baMdha thAye pragaTa jagamAM e are! te gahana mahimA kArya paNa ajJAnanA pragaTe khare. 195 * bhAktApaNuM na svabhAva jIvanA, jema kartApaNuM nahIM; bhAktA ane ajJAnathI te, te maLye lAkDA nahIM. 196 ajJAnI sektA nitya prakRti udayamAM lIna te yathA, jJAnI bheAktA nahi kadApi, virata prakRtithI sadA; niyama A nirdhArI nipuNNA, tajI dyo ajJAnane, sahajAtmamaya citlR jyAtimAM thaI acaLa sevA jJAnane. 197 jJAnI kare nahi karmane, vaLI bhegave paNa te nahIM, paNa mAtra karma svabhAvane te jANutA sAkSI rahI; te jANatAM paNa nA kare ke bhAgave nahi karmane, te zuddha AtmasvabhAvarata tyAM mukta vede dharmane. 198 ajJAna tamathI vyApta kartA jIvane mAne khare, nahi meAkSa tenA anya janavat mekSa icchA cheA kare. 199 para dravya Atama tattvane saMbaMdha kaMI paNa che nahIM, ima tuM karma saMbaMdha viSNu, para dravya jIva karyAM nahIM. 200 271
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ 272 samAdhi-sAdhanA A lokamAM saMbaMdha vastu eka sAthe anyane, jyAM che nidhita pUrNa rIte tyAM muni ke parajane ! be vastu nyArI jIva jaDa, tyAM katuM karma ghaTe nahIM, te dRDhapaNe mAne kadI paradravyanuM kartutva nahIM. 201 je niyama vastu svabhAva A jANe bicArA nA kadI, ajJAna tamamAM te DUbelA, jJAnajyoti viNa yadi; te karma karatA, tethI kartAbhAva karmataNa kare, jIva svarya rAgAdi kare tyAM anya kartA nA khare. 202 je karma che te kArya che, nahi kArya kartA viNa have, jIva prakRti e beyanI kRti, karma kadI nA saMbhave; kAraNe prakRti jaDa acetana, jJAnahIna chatAMya je, nija kAryaphaLa bhaktA taNe, pAme prasaMga, ayogya te; vaLI eka e prakRti taNuM, te bhAvakarma kRti nahIM, kAraNa acetana prakRti che, te bhAvakarma cetana sahI; tyAM jIva kartA te khare, e bhAvakarmataNe sadA, e karma cetananuM ja che, jaDa che na jJAtA te kadA. 203 re! AtmaghAtaka keI kartA karmane karma ja the, tyAM jIvanA kartApaNAne te uDADe vyartha re, AtmA kathaMcit karmakartA acaLa e zruti je kahe, kepita karatA keI ajJAnI svacchede te vahe, re! mehathI uddhatamati te AtmaghAtaka jIvanA, saMzuddhi arthe jJAnanI, vastusthiti kahevAya A vastusthiti syAdvAdaniyame siddha nibaMdhita A, syAdvAda te jayavaMta varta, jJAnI janasAdhita A. 204
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 273 re! sAMkhyamatI sama jena nA AtmA arjA mAnaze, paNa bhedajJAna thayA prathama kartA niraMtara mAnaje; ne bhedajJAna pachI juo e jJAnadhAme niyata tyAM, jJAtA svayaM pratyakSa nizcaya akartA para eka tyAM. 205 A vizvamAM koI eka kape kSaNika AtmA mana viSe te anya kartA anya bhaktA mehathI tene dIse; te meha tene TALate, cilcamatkAra svayaM ahIM, abhicite e nityatArUpa pIyUSapuMja sadA sahI. 206 paryAya bhede dravya nAze kalpanA mithyA khare, te para kare, para bhegave, ekAMta pragaTo nA are! 207 parizuddha AtmA IcchatA keI aMdha ativyApti grahe, vaLI anya kALa upAdhibaLathI azuddhi adhikI kahe tyama zuddha jusUtre kSaNika jIva kalpI paryAye jue, Ima te taje cidravyane niHsUtra hAra yathA khue. 28 yuktivaze ho bheda ke nibheda katuM bhakatu be, athavA ubhaya kartA tathA bhaktA na che te paNa bhale, anubhava vastune ja, jyama mALA maNinI sUtramAM, hAye parevelI nipuNathI, bhedI te na zakAya tyAM; caitanya ciMtAmaNi mALA AtmarUpa sadA aho ! bhedAya nA kadI koIthI, sarvatra te jhaLakI raho ! 209 vyavahAra draSTithI jaNAye kahyuM karma judA are! nita eka tuM karma vastu nizcaye ciMtava khare! 210 nizcaya thakI pariNAma ehi ja karma jANe te khare, pariNAma pariNAmInuM bane, nahi avaranuM kadIye are ! 18
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ 274 samAdhi-sAdhanA kartA vinA nahi karma te phUTastha vastusthiti nahIM, pariNAmarUpa karmotaNuM kartA bane vastu sahI. 211 atyaMta nija zakti prakAze, svayaM bAhya rahe khare, nahi anya vastu avara vastumAM praveza aMtare; che svabhAva nizcita sarva vastu jJAnI ema gaNe yadi, te mehI calita svabhAvathI gaNI kema AkuLa phlezathI? 212 je eka vastu lekamAM te anyanI che nA kadA, tethI kharekhara vastu che, te vastu te ja rahe sadA; nizcaye tethI kaI vastu anya bAhya phare chatAM, karI zuM zake e anyane bahu bAhya ALoTe chatAM. 213 je svayaM vastu pariName kaMI karI zake che anyane, vyavahAra vRSTithI kadAcita lekamAM Ima mAnIe; paNa nizcaye A lekamAM saMbaMdhamAtra jarA nathI, kaMI anya vastu sAthe bIjI anyane kaMI paNa kadI. 214 je zuddha dravya nirUpaNe mati sthApI tatva anubhave, te nA kadApi eka dravya anya dravya bhaLyuM jue; A jJAna jANe mane te udaya zuddha svabhAvane, para dravyaspaze citta AkuLa tattvathI cuta mAM jane? 215 A zuddha cetanadravya nijarasarUpe pariNamatuM yadi, para dravya keI te svabhAve zuM pariNamatuM kadI ? zuM thAya jJAna svabhAva parane? eka je AtmAta, kadI anya drAmAM maLe nA jJAnaguNa AtmA gaNe; jamnA kare ujajavaLa bhUmine, bhU na snAnI bane, tyama jJAna jANe mane, paNa zeya jJAnanuM nA bane. 216
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 25 nA jJAna pAme jJAnatA ne ya zeyapaNuM lahe, tyAM sudhI nize udaya rAgadveSa dvanda taNe rahe; ajJAna, mATe, dUra thaI, A jJAna jJAna ane have, jethI pUrNa svabhAva pragaTe, rAgadveSa dUre huve. 217 tyAM jJAna e ajJAnabhAve rAgadveSarUpe bane, paNa dravya vRSTithI nIrakhatAM, kAMI che nA ubhaya te; te tattavRSTithI pragaTa saduddaSTi baMne kSaya kare, tyAM jJAnati acaLa pUraNa sahaja tene pragaTa he! 218 je tattvavRSTithI jue, nahi anya dravya jaNAya tyAM, e rAgadveSa upajAvanAruM alpa paNa nahi anya jyAM; utpatti sarve dravyanI thatI aMtaraMga viSe chatI, te nija nija svabhAvathI, atyaMta pragaTa prakAzatI. 219 A AtmamAM kadI thAya rAgadveSa deSa usanna , para dravyane nathI deSa, aparAdhI svayaM ajJAna te; ajJAnane vistAra e, thAo vidita nija rUpa tyAM, ajJAna asta thaI jaje, huM jJAnaghana cirUpa jyAM. ra20 rAgAdinI utpattimAM je nimitta para dravya ja gaNe, te zuddha bodha vihIna aMdhA, mehanadI kadI na tare. 221 acuta eka vizuddha pUraNa jJAna mahimAvat sadA, jJAyaka lahe nA vikiyA dIpaka prakAzyavaDe yathA; vastusthitinA jJAnahIna, ajJAnI kema taje mahA, nija sahaja udAsInatA, ne rAgadveSa kare ahA! rarara je rAgadveSa vibhAvavajita tejathI ati zubhatA, vaLI nitya nija svabhAvaspaze svAnubhavathI dIpatA
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ 276 samAdhi-sAdhanA gata bhAvI karma samasta vajita udaya saMprati bhinnatA, cAritra vaibhava baLa vaDe anubhave e cicetanA e cetanA caitanyatimaya camakatI che sadA, je sIMcatI savi lekane nija jJAnarasathI sarvadA. 223 ati zuddha jJAna prakAzanuM, nija jJAna cetanatA vaDe, tyama baMdha reke zuddhine ajJAna saMcetana vaDe. 224 kRtakAritAnamedanAthI karma tanamanavaca thatAM, trikALakRta tajI sarva avalakhuM have niSkarmatA. rara5 bhUtakALamAM karmo karyA savi mehane vaza meM rahI, te pratikramI AtmAthI vatuM niSkarma AtmAmAM sahI. 226 A mehanA vilAsathI vistRta karmodaya dIse, AlacI vatuM AtmathI niSkarma AtmAne viSe. ra27 tyama tyAgI karma samasta bhAvI meha naSTa have karI, caitanyarUpa niSkarma AtmAmAM huM vatuM nita karI. ra28 re! karma Ama samasta tyAgI, zuddha naya avalaMbuM huM, karI mehanAza, vikAra tajIne, Atma avalaMbana grahuM. 229 rekarmataraphaLa bhegavyA viNa kharI jAva tamAma A, caitanyarUpa muja Atamane anubhavuM dRDha Ama A. 230 karI karmaphaLa savi tyAga, bhagavuM cisvarUpa cidAtmamAM, Ima vRtti muja nivRtta te viNa anya pariNati mAtramAM nija Atmata dRDha ramaNatA, AtmamAM rahuM sarvadA, Ima vahe kAlAvalI anaMtI acaLa anubhavamAM sadA. 231
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 277 ajJAna bhAve pUrvamAM karmo karyA viSavRkSa te, phaLa tehanAM navi bhagave nija AtmathI saMtRpta je; tevI dazA utkRSTa te niSkarma sukhamaya pAmatA, phaLa ramya tenAM saMprati, tyama bhAvimAM AsvAdatA. ra3ra e karma, karmavipAkanI atyaMta virati bhAvIne, ajJAnanI saMcetanAne pUrNa nAza nacAvIne; nijarase prApta svabhAva pUraNa karI, prazamarasarUpa sadA, A jJAna cetanatA nacAvI, pIyUSa pIo sarvadA. 233 sarva vastu vibhinna, evA nizcaya karyuM bhinna je, te jJAna vastusamUha saha gUMthAya kriyA Upaje, te viNa jJAnakriyAja kevaLa evuM atizaya dIpatuM, nizcaLa nirAkuLajJAna eka ja have nitya virAjatuM 234 - parathI juduM nijamAM niyata, je alaga vastupaNuM dhare; te grahaNa tyAga rahita nirmaLa jJAna evuM tyAM kure; ke jethI Adi madhya aMta rahita heje dIpatuM, e zuddha jJAnaprapuMja mahimA nitya pragaTa jhaLakatuM. 235 - nija zakti sarva sameTI AtmA AtmamAM pUraNa tharyo; te tyAjya saghaLuM tajI dIdhuM, ne grAhyAbhAva badhe grahyo. 236 para dravyathI Ima jJAna juduM, avasthita rahyuM khare, te kema AhAraka have ke dehanI zaMkA ghare? ra37 Ima zuddha cinmaya jJAnane nahi zarIra saMbhava sarvadA; te zarIramaya jJAtAtaNuM, nahi liMga zivakAraNa kadA. 238
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA che jJAna darzana caraNu traNarUpa tattva AtmAnuM are ! mATe mumukSu sadA zivamArge e seve khare. 239 278 bhRg jJapti vruttirUpa nizcita eka A zivamArga te, temAM sthiti, nita dhyAna tenuM e ja anubhava vartatA; temAM ramaNatA nitya ne, paradravya sparza nahIM kadA, te pragaTa zIghra lahe avazye samayasAra satata sadA. 240 je e tajI, vyavahAramAge Atma sthApI cAlatA, te tattvajJAna rahita, karatA dravyaliMga mamatvatA; te jJAnapuMja akhaMDa anupama nitya nirmaLa jgyAti je, sahAtmarUpI dekhatA nahi samayasAra hajuya te. 241 vyavahAra mAhitavRSTi jana paramArthe jANe nahi kadA, tuSajJAnamugdhA tuSa tajI tAMdula jANe nahi yathA. 242 sunivezarUpa je dravyaliMge mAhu mamatAne ghare, te aMdha dekhe nahi kadApi, samayasAra bhave kre; e dravyaliMga ke veSa Adi anya dravyathI che khare, A jJAna eka ja Atmadravye svataH thAye te are ! 243 ** vikalpa bahu khasa hA have, khasa thAva bahu kahevA thakI, A eka nitya anubhavA, paramArtha kahevA e nakI; nija rasa prasara paripUrNa che je jJAna te pragaTe yadi, te samayasAra prabhu vinA utkRSTa khIjuM nA kI. 244 vijJAnaghana pratyakSa je pragaTAvatuM, AnaMdamaya A eka akSaya jagatcakSu purNatA ahIM pAmatuM. 245
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA nija AtmatattvarUpe thayuM, A jJAna A rIte khare, te eka svasaMvedya nizcaLa 279 akhASita akhaMDa 2 ! 246 ahIM syAdvAdavizuddhi arthe, vyavasthA tattvanI qI; tyama sAghya sAdhaka bhAvane paNa vicArIzuM teA jarI. 247 saMpUrNa bAhya padArthathI pI javAyeluM jJAna A, nija pragaTatAthI zUnya saghaLe pararUpe vizrAMta A; ekAMtavAdI pazu janAnuM jJAna e nAza pAmatuM, paNa syAdvAdI jJAnI jananuM jJAna pUrNa prakAzatuM; je tat kahyuM, te svarUpathI tat, mAnyatA nizcaLa dhare, nija jJAnadhanarUpa svarUpabhAre pragaTa UchaLatuM khare. 248 A vizva jJAna vicArI ajJAnI gaNe sau brahma te, te vizvavastumaya ane nija tattva mAne anyane; pazutulya ajJAne kare svacchaMda ceSTA Ama jyAM, syAdvAdadI jJAnI teA je tat ane pararUpa nA; vastusthiti A jANI jagathI bhinna jaganirmita nA. nija Atma tattva pichANI spaze, anubhave te avaranA. 249 ajJAnI bAhya padghAthaeN grahavAnA svabhAva atizaye, savaeNtra pragaTita vividha jJeyAkArathI khaLa kSaya thaye; tUTI jatA, sarvatra pAme nAza, jJAnI tyAM khare, syAdvAda khaLathI nitya pragaTita, eka dravyapaNuM vare; te bhedabhramane dUra karatA, jJAna eka nihALatA, niSkaMdha anubhavasvarUpa evA jJAna anubhava bhALatA. 250 ajJAnI jJeyAkArarUpa kalaMkanI ati malinatA, cidrUpamAMthI dhoI nAkhI cahe ekAkAratA,
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi sAdhanA tyAM jJAna vyakta chatAM na cAhe, jJAnI syAdvAdI tahAM, te jJAna eka aneka paryAyA sahita paNa jANutA, vicitra evuM jJAna te te, paNa avicitratA lahe, je svataH kSAlita zuddha eka anubhava jJAnI grahe. 251 pratyakSa sparzAtAM pragaTa sthira anya dravya hayAtIthI, vaMcita, dekhe dravya nija nA, zUnya te sarvatrathI, ajJAnI pAme nAza, jJAnI syAdvADhI jIvatA, astipaNe nija dravya AtmA nipuNa rIte dekhatA; tatkALa tethI zuddha pragaTita jJAna jyAti prakAzathI, pUrNa pote amara rahI DaratA kadI nahi nAzathI. 252 durvAsanA vAsita ajJAnI svarUpa nijane gaNe, re! dravya sarvamayI, ane para dravyamAM nija dravyane; tethI kare vizrAma nitye anya dravya viSe tathA, jJAnI puruSa para dravyamAM nAstitva mAne tyAM sadA; paradravyarUpe sarva vastumAM gaNe nAstitva jyAM, nija dravyanA Azraya kare, anubhUti mahimAvaMta tyAM. 253 parakSetrasthita je jJeya vastu jJeya jJAyakabhAva tyAM, nizcita vyApAre pravarte Atmane bAhya dekhatAM, tyAM nAza ajJAnI laDe, paNa jJAnI nAza lahe nahIM, nija kSetramAM te vartatA, astitva nija kSetre lahI, AtmA viSe AkArarUpe je thayAM. jJeye dIse, nizcita vyApAre pravarte zakti pAmI te viSe. 254 28:0 nija kSetramAM rahevA taje, parakSetragata vastu sadA, paNa jJeya sAthe Atma AkArAya tyAge tyAM taddA;
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA AlaMbana sudhI, ajJAnI ema vinaSTa thAye, jJAnI nija kSetre vase, para kSetramAM nija nAstitA te jANI nijathI nA khase; te jJeya tyAge te chatAM para vastumAMthI kheMcatA, caitanyanA AkAra, tethI tucchatA nahi pAmatA. 255 pUrve Arlakhita Iya padArtha nAza thatAM sahI, ajJAnI jJAna ivanAza mAne, jJAna kaMI vastu nahIM; astitva AtmAnuM sadA, nija kALathI jJAnI lahe, tA khAdya vastu jAya, Upaje, teya pUrNa svayaM rahe. 256 astitva jJAnataNuM gaNuM, te jJeya ima bAhya jJeyAlaMba IcchI namra ajJAnI kudhI, syAdvAdI tA parakALathI nAstitva AtmAnuM grahe, vRddha saheja jJAnaprapujarUpe nitya vartI ziva lahe. 257 parabhAvanuM astitva jANuM, khAdyamAM vizrAmata, ajJAnI AtmasvabhAva mahimAmAM acaita vinAzatA; jJAnI sahaja-svarUpa-anubhavathI na nAza kadI lahe, nija niyata svabhAva-bhavana--jJAne, bhinna Apa sadA rahe. 258 'savi jJeya vastu bhavanarUpa ajJAnI AtmAne gaNe, nija zuddha AtmasvabhAva mUkI, rame tyAM nirbhayapaNe; paNa jJAnI AtmasvabhAvamAM, atyaMta ArUDha chAjatA, para bhAvarUpa nija bhavana nahi, e dRSTithI sthira rAjatA. 25 utpAda vyaya lakSita vahetA jJAnabhAvAmAM rahe, AtmA anekAtmakapaNe che ema ajJAnI lahe; kSaNabhaMgasaMge nAza pAme, jJAnI nAza lahe nahIM, nitye uddita cintuanubhava jJAnazuddhi tyAM sahI; 281
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ 282 samAdhi sAdhanA re ! jJAna jJeya anusAra Upaje viSNuse paNa te chatAM, caitanyabhAva tA uya nitye anubhava pAmatA. 260 ajJAnI TUMkAkIrNa nirmaLa jJAna vistRta bhALIne, nija nitya AtmA sarvathA e Azaye nihALIne; ati UchaLatI caitanya pariNatithI juduM kaMI vAMchatA, syAdvAdI jJAnI cisvarUpanI pariNati krama icchatA, anubhavI tenI anityatAne jJAna ujjavaLa mAnatA, te vyAsa vyakta anityatAthI nitya te ya pramANatA. 261 ajJAnamAhita sarvane A anekAMta prakAzatA, te jJAnamAtra svarUpa AtmA, svayaM anubhava gata thatA. 262 syAdvAda ima vastuvyavasthAthI svayaM sva sthApata, zAsana alaMghya jinendranuM nizcita siddha batAvatA. 263 Ima zakti nija anekathI bharapUra tA paNu nA taje, nija jJAnamAtramayapaNArUpa bhAva nizce te bhaje; che dravya ne paryAyamaya caitanya vastu jaga viSe, kaeNmarUpa ke akrame thAtA vivartAthI te Ise. 264 syAdvAdasaMgata dRSTithI vastusthiti ima dekhatA, syAdvAdanI atyaMta zuddhi ema spaSTa pichANutA; syAdvAdanI ima zuddhi pAmI, svayaM zuddhi pamAya che, jinanItine na ullaMghatA satpuruSa jJAnI thAya che. 265 je kAI rIte mADhu TALI jJAnamAtra svabhAvanI, avalaMbatA niSkapabhUmi, sahaja Atmika bhAvanI;
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanAM sAdhakapaNuM pAmI ane te siddha sAdhI nija dazA, paNa mehamUda na pAmatA te bhUmi, bhamatA bhava vasyA. 266 syAdvAdamAM je pravINa ne niRRLa sadA saMyama viSe, nizadina bhAve svAtmane, upayukta rahI pAtA viSe; te jJAnanaya ne kriyAnaya nA maitrIpAtra sattA gaNA, Azraya kare e jJAnamaya nija bhAva bhUmikA taNA. 267 tene ja caitanyapuMjanA ati vilasatA vikAsa tyAM, tene ja suprabhAta pragaTe jJAna atizaya jhaLaka jyAM; AnaMDhamAM te sthira askhalita ekarUpe sadA, A acaLa jyeAti AtamA, tene ja pragaTe sarvadA. 268 syAdvAdIpita teja jhagamaga muja viSe jhaLake ahIM, nirmaLa svabhAva svarUpa madghimA udaya pAmyA muja mahIM; A jJAna yAti pragaTa pragaTI, muja viSe je jhaLakatI, ziva baMdha pADe patha evI zuM karuM para pariNati ? A nitya jenA udaya varte te svabhAva sadA raheA, nija jJAna Adi anaMta catuSTaya sphurAyamAna sadAya hA. 269 bahu zaktinA samudAya temaya AtamA huM je rahyo, naya dRSTithI tatkAla viSNuse khaMDa khaMDarUpe grahyo; e khaMDa dUra karyAM vinAya atyaMta zAMta akhaMDa huM, caitanyamAtra acaLa jyAti eka nitya svarUpa huM. 270 je jJAnamAtra huM bhAva chuM, te jJeya jJAna ja mAtra nA, paNa jJeya AkAre thatA, kullAla jJAnataNA badhA; tethI huM jJAtA jJAna jJeya svarUpa vastumAtra chuM, uttama badhAM dravyo viSe, nija para prakAzaka svarUpa huM. ra71 283
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ 284 samAdhi-sAdhanA muja tatva saheje kavacit mecaka kavacit amecaka dIse, kavacit baMnerUpa e muja svabhAva ja ulase; te paNa paraspara sumilita e pragaTa zaktimaMtanAM, cit tatva mahita nA kare mana amala buddhivaMtanAM. ra7ra vaibhava ahe! sahajAtmane adbhuta atra nihALaje, jyAM eka bAju anetA, tyAM ekatA paNa bhALa; jyAM kSaNa vinAzI, tyAM ja ghuva nitye udayathI bhALaje, jyAM parama vistRta tyAM ja nija pradezamita nihALaje. ra73 jyAM eka bAju kaSAya kleza, tyAM zAMti bIjI bAjuthI, bhavaduHkha eka taraphathI tyAM mukti bIjI bAjuthI; traNaleka bhAse eka bAju, cit eka bIjI bAjuthI, adbhuta adUbhUta AtmamahimA, jayavaMta sarve bAjuthI. ra74 jayavaMta varte che niyata cilcamatkAra sadAya A, nija sahaja teja prapujamAM traNa leka magna dIse jahAM bhedo aneka chatAM svarUpe eka cit jyoti lase, nija rasa prasara paripUrNathI nahi chinna anubhava ullaze. ra75 re! acaLa cetanasvarUpa AtmAmAM niraMtara magna je, rAkhe cidAtmA AtmathI karI meha tamane bhagna e; pratipakSI viNa svabhAva nirmaLa pUrNa pragaTita ti A, amRtacaMdra prakAza dizi dizi, prakAzita rahe sadA. ra76 pahelAM thayuM e ta nija para svarUpathI, ajJAnathI, aMtara paDayuM nija svarUpamAM e daitabhAva thavA thakI; rAgAdinuM tethI grahaNa, tethI kriyAkAraka thatAM, anubhUti sarva kriyAtaNuM phaLa bhegavI khinna je thatAM,
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 285 vijJAnaghananA oghamAM ajJAna magna thayuM have, te badhuM pahelAnuM nathI kaMI, kaMI nathI ja khare have. ra77 nija zakti vastutatva sUcave zabda teNe te ahIM, vyAkhyA racI A samayasAra taNI, kRti e muja nahIM; je gupta nija svarUpamAM, kartavya para nahi rAcatA, amRtacaMdra sUri sadA sahajAnma magna virAjatA. ra78 prazasti dehI chatAM ya videhI nizcala zAMta zItaLa lahI dazA, Atmastha yogIvarya anupama svAnubhUti sukha lasyA, tattvajJa zrImad rAjacaMdra aciMtya AtmadazA varyo, zAMti samAdhi magna adbhuta svarUpamaNe je TharyA. 1 vyAghAdi hiMsaka prANI paNa zAMti samAdhi nIrakhatAM, atizAMta thaI prabhu caraNamAM namI, zreya addabhuta pAmatAM; e zI asaMga videhI nirmaLa Atmamagna dazA ahe ! avalaMbane AtmAthI, tyAgI bhrAnti, AtmadazA lahe. 2 laghurAjajI jAgRta thaI, zaraNe rahI, svadazA lahI, AtmAthIjana upakArI nijapara zreya sarvoparI cahI; A tIrtha zrImad rAja Azrama sthApI zreyaskara banyA, guruvara kRpALudeva AjJA mArga jI viramyA. 3 - uduSaNa atyaMta kIdhI, aMta sudhI je pharI pharI, AtmAthIoe te pakaDa nizcala karI uramAM gharI; "nija mAnyatA mithyA anAdinI have te TALavA, kaTibaddha thaI jAgRta thA, he jIva! svarUpa nihALavA. 4
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ 286 samAdhi-sAdhanA AtmA na jANe meM chatAM jA kRpALu jJAnIe, te ja A muja AtamA, zraddhA acaLa e ANue, te svarUpaprApti kAraNe gururAja zaraNa svIkArIe, ArAdhI AjJA eka niSThAthI svasiddhi sAdhIe. pa zaraNe rahI gurudeva zrImad rAjacaMdra prabhu taNA, pragaTAvuM huM muja zuddha AtmA, siddhasama, tyAM nA maNa che janma mRtyu vyAdhi Adi, dehane, mujane nahIM, te jANanAre tethI tyAre, amara AtmA huM sahI. 6 e zuddha AtmadazA mane, pragaTe na pUraNa jyAM sudhI, gurUdeva zrI sahajAtma prabhunuM, zaraNa tajuM nA tyAM sudhI ezvarya anupama jJAnane je pragaTa, pragaTo te mane, bIjuM kazuM cAhuM nahIM te mAtra je jJAnI kane. 7 saMpUrNa darzana jJAnasukha zakti anaMtI svAtmanI, e eka ruci, IcchA, pratIti, bhAvane paramAtmanI, abhyAsa AtamabhAvanAne satata AdaratAM khare, pratyakSa amRta pAmIne prAnta amarapada te vare. 8 satsaMga raMge aMga raMgI, bhAvanA-vRddhi kare, jJAnI taNuM vANuM khare, amRta jANe Adare, temAM ja citta ramAvatAM, ekAgratA temAM dhare, rAjeza vacane jIvana raMgI jIvanmukti sukha vare." 9 amRtacaMdra sUrivare zrI samayasAra sugraMthanI, vyAkhyA viSe kaLazA racI karI unnati zivapaMthanI, te cheda suMdara zobhatA zA devabhASAne viSe ! gurjara girAmAM padya racanA maMdamati udyama dIse. 10
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA vidvajanA ! kSamo kSati AMtavya gaNI A khALanI, upadeza suNIne pAmavI jAgRti svarUpa-saMbhALanI; jayeSTha zuklA pUrNimA dina padya pUraNu harSamAM, dvisahasra ne tetrIsa cAlu grISma vikrama varSamAM. 11 287 7. amUlya tattvavicAra ( harigIta chaMda ) bahu puNyakerA puMjathI, zubha deha mAnavanA maLyo, tAye are! bhavacakranA AMTo nahi ekke TaLyo; sukha prApta karatAM sukha TaLe che, leza e lakSe laheA, kSaNa kSaNa bhayaMkara bhAvamaraNe, kAM ahA rAcI rahA ? 1 lakSmI ane adhikAra vadhatAM, zuM vadhyuM te teA kahA ? zuM kuTuMba ke parivArathI, vadhavApaNuM e naya grahA; vadhavApaNuM saMsAranuM, naradehane hArI javA, enA vicAra nahIM ahAhA ! eka paLa tamane have!!! 2 nirdoSa sukha nirdoSa AnaMda, dheA game tyAMthI bhale, e ddivya zaktimAna jethI, jaMjIrethI nIkaLe; para vastumAM nahi mUMjhavA, enI dayA mujane rahI, e tyAgavA siddhAMta ke pazcAtaduHkha te sukha nahIM. 3 huM kANu chuM ? kyAMthI thayA ? zuM svarUpa che mAruM kharuM ? kAnA saMbaMdhe vaLagaNA che ? rAkhuM ke e paraharuM ? enA vicAra vivekapUrvaka, zAMta bhAve o karyAM, te sarve AtmikajJAnanAM, siddhAMtatattva anubhavyAM. 4
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ 288 samAdhi-sAdhanA te prApta karavA vacana kenuM satya kevaLa mAnavuM ? nirdoSa naranuM kathana mAne teha jeNe anubhavyuM; re! Atma tAre ! Atma tAre! zIdhra ene oLakhe, sarvAtmamAM samavRSTi gho, A vacanane hRdaye lakho. 5 -zrImad rAjacaMdra 8. amane aMta samaya upakArI amane aMta samaya upakArI vahelA Avajo re- zrImad sadgurunAma tamAruM, prANu jatAM paNa na karuMnyAruM; manahara maMgaLa mUrti mane batAvajo re-amane0 vikaTa samaya sAcavaje vahAlA, kahuM kaTi karI kAlAvAlA, AvI dInadayALa dayA darazAvajo re-amane vasamI aMta samayanI veLA, hAre dhAre vhAlA vahelA praNatapALanuM pahelAM paNa parakhAvajo re-amane0 marakaTa jevuM mana amAruM, tattvataH teo tAna tamAruM aMtaranuM aMdhAruM sagha. zamAvaje re amane0 deje darzana janamanahArI, parama kRpALu biruda vicArI; ratnatraya balihArI, bApa bacAvajo re-amane0 9. jaDa ne caitanya (1) jaDa ne cetanya baMne dravyane svabhAva bhinna, supratItapaNe baMne jene samajAya che, svarUpa cetana nija, jaDa che saMbaMdha mAtra, athavA te ya paNa paradravyamAMya che;
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA evA anubhavane prakAza ullAsita thayA, jaDathI udAsI tene AtmavRtti thAya che; kAyAnI visArI mAyA, svarUpe samAyA evA, nigraMthanA paMtha bhava-antanA upAya che. (2) deha jIva ekarUpe bhAse che ajJAna vaDe, kriyAnI pravRtti paNa tethI tema thAya che; jIvanI utpatti ane rAga zeAka duHkha mRtyu, dehanA svabhAva jIva pa4mAM jaNAya che; evA je anAdi ekarUpanA mithyAtvabhAva, jJAnInAM vacana vaDe dUra thaI jAya che; bhAse jaDa caitanyanA pragaTa svabhAva bhinna, baMne dravya nijanija rUpe sthita thAya che. 289 19 -zrImad rAjacaMdra 10. ama huma amara bhaye ama hama amara bhaye na mareMge; ama yA kAraNa mithyAta dIyA taja, kayuM kara deha dhareMge ? ama0 1 rAgadveSa jaga baMdha karata hai, inA nAza kare ge; maryAM anaMta kALaneM prANI, sA hama kAla haze. ama0 2 deha vinAzI meM avinAzI, apanI gati pakare ge; nAzI jAzI huma thira vAsI, cAkhe vhe. nikhare e. ama03 anaMtavAra ma| bina samajyA aba sukhaduHkha visare ge; anaMdaghananipaTa(nikaTa)akSaradA,nahi samare se mare ge ama0 4
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ 290 samAdhi-sAdhanA 11. Apa svabhAvameM re Apa svabhAvameM re, abaghu sadA maganameM rahenA; jagata jIva he karmothIne, acarija kachu ane lInA. Apa0 tuma nahi kerA, keI nahi terA, kyA kare merA merA ? terA hai so terI pAse, avara sabe anerA. A50 vadhu vinAzI tuM avinAzI, aba he Inake vilAsI, vadhu saMga jaba dUra nikAsI, taba tuma zivakA vAsI. Apa0 rAga ne rIsA doya khavIsA, e tuma duHkhakA dIsA jaba tuma unake dUra karIsA, taba tuma jagakA IsA. A50 parakI Aza sadA nirAzA, e he jagajana pAsA; te kATakuM kare abhyAsA, lahe sadA sukhavAsA, A50 kabIka kAjI, kabIka pAjI, kalahaka havA apabhrAjI; kabIka jagameM kIrti gAjI, saba pudgalakI bAjI. A50 zuddha upaga ne samatA dhArI, jJAna dhyAna mane hArI; karma kalaMkakuM dUra nivArI, jIva vare zivanArI. A50 12. virahAka vArasa ahe mahAvIranA, zUravIratA relAvaje, kAyara bane nA keI dI, kaSTo sadA kaMpAvaje, re! siMhanAM saMtAnane, ziyALa zuM karanAra che? maraNAMta saMkaTamAM Take, te TekanA dharanAra che. 1 kAyA taNuM darakAra zI? je zatruvaTa samajAya te, kuLavaMta kuLavaTa nA taje, zuM siMha taraNAM khAya che?
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 291 sarvajJanI samajaNa grahe te maraNane zAne gaNe? kSatriya je varahAka suNe, te caDhe jhaTa te raNe. 2 baMdhaka muninA ziSya sau ghANI viSe palAIne, saMkaTa sahI sarvoparI pAmyA parama pada bhAI te; nija amara AtmAne smarIne amaratA varatA ghaNuM, e mekSagAmI sapuruSanA caraNamAM ho vaMdana ! 3 saMgrAma A zuravIro Avyo apUrva dIpAvaje, karatA na pAchI pAnI tyAM gururAja paDakhe bhAvaje, samatA, sahanazIlatA, kSamA, dhIraja, samAdhimaraNamAM, mitra samAna sahAya karaze, mane ghare prabhu caraNamAM. 4 kevaLa asaMga dazA vare, pratibaMdha sarve TALajo, svachaMda cheDI zuddha bhAve, sarvamAM prabhu bhALaje, duzmana pramAda haNI have jAgRta rahe jAgRta rahe ! saddaguru zaraNe hRdaya rAkhI, abhaya AnaMdita he ! 5 13. ! zI zAMta rasa jharatI ! gajhala-kavvAlI aho ! zI zAMtarasa jharatI, guruvara jJAnanI mUrti! ajaba vANI zI garjansI ! diye ullAsa saha kurti! 1 samAdhi sAdhavA, sAdhaka, have jAge, have jAge; anAdi svapnane tyAgI, have nija zreyamAM lAge. 2 mahAbhAgya maLyo Ave, samAdhi sAdhavA vAre; cUkathA je te bhavAbdhinAM, duHkhene kyAM pachI Are? 3
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ 292 abAdhi-sAdhanA bane mRtyu mahotsava je, duHkhe bhavabhavataNuM bhAge; samAdhi badhi pAme je sahajanijasiddhi nija Age. 4 ahe ! cintAmaNi svAtmA, sakaLa jJAnAdi guNadhAma; jarA nahi, mRtyu nahi, zAzvata, anaMtAnaMda sukhadhAma. 5 ahe! aizvarya AtmAnuM ahomAhAsya svAtmAnuM, bhUlI jaDa dehamAM rAccA, visAcuM zreya svAtmAnuM. 6 jagata te svapna sama mithyA,tame sat cit svarUpAtmA; chatAM zuM kSaNikamAM rAcyA! bhUlI nija nitya sahajAbhA. 7 . anAri svapna che tyAgI, have jAgRta thaI jAo, jagatanI vismRti karIne, svarUpamAM magna thaI jAo. 8 have zuravIra thaI jAo, have paramAM na lebhAo; nijAtama riddhi saMbhArI, nijAtmAmAM TharI jAo. 9 svajana ghana tana badhAM para e, nathI nikSe kahyuM tAruM chatAM huM mAruM e saumAM, mahA ajJAna aMdhAruM. 10 jhalakatI jJAnanI yeti kRpALu jJAnInI bhALe; hRdayamAM teha pragaTAvI, timira TALe, timira TALo. 11 gurugama jJAnInuM aMjana, kRpALu jJAnIthI pAmI; nayana nija divya gho khelI, nihALe citta cidhAmI. 12 sudarzana cakra jJAnInuM, have jhaTa tehane ghAre; vibhAve zatru senAne, haThAve, sarva saMhAre. 13 sakaLa saMsAra duHkhenuM, kharekhara mULa kAraNa je, taje dehAtmabuddhi e, nijAtmika saukhyavAraNa e. 14
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 293 zarIra nA huM, na e mAruM, have e nizcaye ghAre; vyathA cintA phikara sarve, vRthA e anyanI vAre. 15 zarIramAM roga, duHkha, pIDA, zarIranAM, te nahi tArAM, maraNa paNa thAya je tananuM, badhAM tuja svarUpathI nyArAM. 16 aho maraNAMta upasargo, DagyA nA pUrva mahApuruSa! svarUpe acaLa vRttithI, varyA nija siddhi puruSa. 17 smarI puruSArtha saMtane sahanazIlatA ure ghare; kSamA samatA dhRti zAMti, gharI vibhAva sau vAre. 18 tajo kAyA taNuM mAyA, taje sau meha ne mamatA zarIra duHkha vyAdhi AdinA, rahe jJAtA dharI samatA. 19 rahe paradravya parabhAve taNA sAkSI ja jonArA; rame Atmika bhAvamAM, vibhAvathI rahe nyArA. 20 azubha karmo karyA pUrva, udaya AvI kharI jAtAM, nathI kaMI hAni tyAM bhaya zo? khapA mAtra rahI jJAtA. 21 mahA maMgalamayI maMtra, smare sahajAtmapada nitya zamAvI sau vikalpane, prazamarasamAM ghare citta. 22 azAtA vedanI sAthe, laDe zUravIra thaI khata, sakala zatru haThAvIne, vijayamALA vare aMte. ra3 nathI AtmA kadI marate, amara sahajAtmane smarate; prabhupada acala AzrayathI, amarapadamAM gati karate. 24 nathI duHkhadAyI yama aMte, duHkhada te saMga sau jANe; tajI sI saMga bAhyAMtara, asaMgI bhAva ura ANe. 25
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ 294 samAdhi-sAdhanA "akiMcana huM chuM abhyAso, thaze lothapati saumya kahyuM paramAtmaprAptinuM rahasya yegIgaNa gamya. 26 sadA vijJAnaghana zAzvata, tame cikUpa zuddhAtmA; asaMgI che, arnagI che, niraMjana siddha sahajAbhA. ra7 varyA je pUrvamAM siddhi, varyA te bhedavijJAne, cahe siddhi, kare sAcuM, parAkrama bhedavijJAne. 28 pratIti prIti svAtmAmAM, ramaNatA ruci pragaTAve; lagAve lagana AtmAnI, tehi tuhi eka e bhA. 29 lahyo ciMtAmaNi karatAM adhika Aga bhava taravA, svarUpe mamratA sAdhe, anupama siddhisukha varavA. 30 anaMtAnaMta jJAnAdi, sahaja svAtmika guNamAlA, are, dhyA, Thare tyAM te, samAdhisiddhivaramAlA. 31 V14. siddhinAM sukha zAzvatAM siddhinAM sukha zAzvatAM, e ja eka jagasAra; muja uramAM basa e vasyAM, bIjuM sarva asAra. sadaguru AjJA ura dharyo, siddhi sanmukha thAya; sadguru mahimA apAra che, sadguru zivasukhadAya. sa60 2 manuSyabhava ciMtAmaNi, ciMtita sarva pamAya; bhava bhavanAM duHkha TALIne, siddhipade TharAya. sa60 3 nija sahajAtmasvarUpa jyAM, zuddha-siddhi tyAM pUrNa karmakalaMka TaLI jatAM, nirmaLa sphaTika prapUrNa sa60 4
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 29pa siddhi zuddhi, mukti ke nivRtti nirvANa zivapada, zAMti, samAdhi sau Atmazuddhi sukhakhANa. sad. 5 AnaMdormi apAra tyAM, sukhanI lahera anaMta; aciMtya anupama e dazA, bhavAbdhi duHkhane aMta. sadU. 6 vItarAga sarvajJa e, nitya niraMjana siddha avyAbAdha svarAjya sukha, vilase prabhu prabuddha. sadda0 7 janma jarA mRtyu nahIM, trividha tApa nahi leza; rega zeka bhaya kheda nahi, nahi ciMtA saMkleza. sa60 8 samaya samaya sukha lahera tyAM, darzana jJAna anaMta; anaMta nija guNa saMpadA, cinmaya jota javalaMta. sa60 9 aciMtya prabhutA AtmanI, adbhuta nija aizvarya, vacanAtIta anaMta eka svarUparamaNa sAmarthya. sa60 10 muja sahajAnmasvarUpa e, anaMta zakti svarUpa kadI na jANyuM mAnyuM meM, anubhavyuM nahi nijarUpa. sa60 11 tethI duHkhadariye DUbe, bhava bhava bhaye apAra; bhavaduHkha aMta lahuM have, sadguru tAraNahAra. sa60 12 mRgajaLa sama bhavasukha chatAM deDa jagatanI tyAM ja kadI na tRpti tehathI, aMtardAha ja tyAjya. sa60 13 mAyAmaya agni viSe, baLI rahyo traNa leka; zItaLa zAMta sudhAnidhi, rAjacaMdra sukhI keka. sadU0 14 janma maraNanI AgamAM baLatA jIva tamAma; caturgatinAM duHkha sahe, lakha corAsI Ama. sa. 15
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ 296 samAdhi-sAdhanA naraka nigoda taNuM dukhe, vacane kahyAM na jAya; pharI pharI te vedyAM chatAM, thAkayo jIva na jAya. sadU0 16. vividha vyAdhi pIDA thA, Adhi aMtara lhAya; bAhyAbhyatara saMgathI, upAdhi Aga sadAya. sadda0 17 AvAM duHkhanI AgamAM, have baLuM na karAya; e nizcaya vRDha karI, sevuM suguru sadAya. sa60 18 sadaguru saMge raMga tyAM, caDhe akhaMDa abhaMga; rema rema kSaNa kSaNa japuM, nija sahajAtma asaMga. sad. 19 dazA alaukika rAjanI, AtmasamAdhi nimama AtmamasatA preratI, kare zatrubaLa bhagna. sa60 20 kaSAya mana iMdriya tihAM, daze zatru jitAya; vijaya davajA pharakAvatAM, sahaja svarAjya pamAya. sadda0 21 nija sahajAnmasvarUpa e, sarvottama pada sAra; prIti pratIti sthiti tyAM, dRDha karI taruM bhavapAra. sa60 22 rema rema A bhAvanA, siddhasvarUpanI sadAya; akhaMDa aMtaramAM rame, bhavakSaya jhaTa thaI jAya. sa60 23 mudrA zrImad rAjanI, zamarasa amRta rela; tApa vibhAva zamAvI jhaTa, hare karma muja mela. sa8 24 rAja vacana jIvana viSe, eka parama AdhAra; jIvanmukta dazA dIe, siddhi taNuM zI vAra? sad. 25 15 sadgurudazA AzA gharIne ame AviyA niNaMdajI, lIdhA vinA kema jAzuM re; mAyA terI lAgI niNaMdajI
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA sadguru dazA ahA ! agamya zI ! jiNaMdajI; zAMti samAghi nimagna re; mAyA tArI lAgI jiNaMdajI. mAkSArthI bhavyAnA prANu e ji manaDuM rahe tyAM ja magna re. mAyA0 1 dazA alaukika rAjanI ji jJAnanA apAra aMkhAra re; mAyA. mUrtimAna meAkSa A kALamAM ji avanImAM amRta avatAra re. mAyA02 aMtaraMga arikhaLa jItatA ji. vidyamAna vIra vItarAga re; mAyA. saheja svarUpamAM ramatA ji. khIjA zrI rAma mahAbhAgya re. mAyA0 3 sahajAma e i vIra ke rAma citta cahe e ja sutarAma re; mAryA. piyu piyu paLa paLa pAkAra e ji zIghra varuM siddhi sukhadhAma re. mAyA0 4 kamaLa jema dazA ji jaLamAM saMsArasaMge alipta hai; mAyA ji urvazI e re vacce citta thAya zAMta avikSipta re. mAyA0 5 citta zAMta thAtAM vRSTi ji prabhunAM 207 svarUpa jue sahajAma re; mAyA. darzana pAmI ji dhanya dhanya kRtakRtya Ama re. mAyA0 6
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ 298 samAdhi-sAdhanA mudrA sadguru rAjanI ji. - prazAMta rasanI relI re, mAyA, vANa sudhArasa vRSTi ji. citta lahe svarUpe keli re. mAyA. 7 uracaryA zivapathagA ji. ratnatraye tallIna re, mAyA, bhAve ullAse bhavine ji. | svarUpa viSe kare lIna re. mAyA- 8 caryA videhI asaMga e ji. | svarUpe ramaNatA ulAsa re; mAyA, bhAvuM dhyAvuM akhaMDa e ji. tehi tehi e ja ure vAsa re. mAyA. 9 dhanya Avega rAja vacane ji. jIvanamukti vilAsa re, mAyA, nija upayogane sAthI ji. sAdhaka siddhi nivAsa re. mAyA. 10 16. samAdhinI mUrti - zikhariNI chaMda samAdhinI mUrti ! prazamarasadhArA chalakatI ! ahe! mudrA zrImad saddagurUtaNuM zI jhalakatI ! nijAtmAmAM zAzvat amita sukha bhALI malakatI ! vibhAthI thaMbhI sahaja nija bhAve TharI jatI!
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA zarIrAdi nyArAM sakala jaDamAM svAtmamati e, anAdi bhrAMtine pariharI svarUpe surati je; ure zI jAgRti ! pragaTa svarUpe mAtra ramavA ! jvalaMtI civRtti avara pariNatithI viramavA ! tajI kAyA mAyA saheja nija cidrupa vilasyA, sadA svAnubhUti pIyUSarasamAM magna ulasyA; vRzi rati vRtti svarUpa zivAge bhava taryo, samAdhi AdhinuM sadana sahejAtmA mahI Tharyo. ure jAgI jyeAti pragaTa nija svAnubhavataNI, vibhAvAnI sheje viramI gaI saMpUrNa rajanI; dazA zI svAtmAnI jaLahaLa prakAze jhalakatI ! avidyA aMdhAruM muja harI kriyA paMcamati. harigIta chaMda paMcama gati muja sAdhavA, guru rAjacaMdra ure dharuM, jJAnI-dazA adbhuta videhI ! jIvanmukta sadA smaruM; jalakamalavata nile 5 e, mAhAdi karma kalaMkathI, sahejAtmamAM ja nimagna nizadina, udAsIna bhavapaMkathI. aizvarya siddhi zakti sukha, jJAnAdi je sahajAtmamAM, jevI anaMtI riddhi tyAM, tevI nahI' kaMI anyamAM; jaganA padArtho tuccha AtmAnI na tAle alpa e, tethI TaLI Asakti uramAM, udAsIna nile pa e, mUrti udAsInatAtaNI vairAgyajJAnataNI dhRti, muja ura viSe jhalakI raheA, sahajAtmatattva prakAzatI; caitanya zuddha pramuddha huM, dehAdithI nyArA sadA, Adhi samAdhi sahejapadane sAduM tuja caraNe muddA. 299
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3OO samAdhi-sAdhanA 17. dhanya gururAja jhUlaNA chaMda dhanya gururAja ! bodhi samAdhi nidhi ! dhanya tuja mUrti ! zI ura ujALa ! muja samA patitane bhAvathI uddhAravA, jJAna tuja jyoti ura timira TALe. dhanya. 1 prazamarasa nItaratI svarUpamAM magna zI! mUrti gururAjanI Aja bhALI; ' bhava davAnala javalita jIvane ThAravA, zAMta zItaLa zazIzI nihALI ! dhanya. 2 Atma anubhavarasAsvAdamAM malakatI ! jJAna vairAgya zamanidhi suhAve, citta tanmaya thatAM tApa dUre TaLe, zAMti siddhi sakala samIpa Ave. dhanya. 3 zAMta mudrA prabhu ApanI nIrakhatAM, Apa sama muja svarUpa lakSa Ave; prema pratIti rUci, bhakti sahajAtmamAM, jAgatAM e ja pada eka bhAve. dhanya- 4 tehi tehi smaraNathI, raTaNathI, mananathI, sahaja svarUpe aho ! lagana lAge; Atma-mAhAbhya adUbhuta uramAM vacce, dehane meha hara kyAMya bhAge! dhanya 5 eka e jouM, jANuM, anubhavuM mudA, eka e svarUpamAM magna thAuM;
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ 301 samAdhi sAdhanA e vinA sarva parabhAva duHkhakhANane, pariharI Atma AnaMda thAuM. dhanya. 6 zaraNa tuM, trANa tuM, parama AdhAra tuM, tuja dazA urvazI ura vasAvuM; divya Atmika sukhamAM ramaNatA lahI, sahaja bedhi samAdhi jagAvuM. dhanya0 7 A ja kRtapuNya dhanya dina mAre thaye, A ja narajanma meM saphaLa bhALe; Atma-AnaMda amRtarasa rela, zAMta sahajAbha prabhu dila vasAvyuM. dhanya- 8 18. paramapada prAptinI bhAvanA 1 apUrva avasara e kyAre Avaze? kayAre thaIzuM bAhyAMtara nigraMtha je ? sarva saMbaMdhanuM baMdhana tINa chedIne, vicarazuM kava mahat puruSane paMtha je. apUrva 2 sarva bhAvathI audAsInya vRtti karI, mAtra deha te saMyama hetu hoya che, anya kAraNe anya kazuM ka9pe nahIM, dehe paNa kiMcit mUcha nava jeya je. apUrva 3 darzanameha vyatIta thaI Upa bodha je, deha bhinna kevala caitanyanuM jJAna je, tethI prakSINa cAritrameha vilekiye, varte evuM zuddha svarUpanuM dhyAna je. apUrvaka
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ 302 samAdhi sAdhanA 4 AtmasthiratA traNa saMkSipta yAganI, mukhyapaNe te varte kreparyaMta jo; gheAra pariSaddha ke upasarga bhaye karI, AvI zake nahi te sthiratAnA aMta o. apUrva saMyamanA hetuthI yeAgapravarttanA, svarUpalakSe niAnA AdhIna ; 5 te paNa kSaNa kSaNa ghaTatI jAtI sthitimAM, aMte thAye nija svarUpamAM lIna jo. apUrva 6 paMca viSayamAM rAgadveSa virahitatA, paMca pramAde na maLe mananA kSeAbha jo; dravya kSetra ne kALa bhAva pratibaMdha vaNa, vicaravuM uddayAdhIna paNa vItaleAbha jo. apUrva 7 krAdha pratye te varte kAdhasvabhAvatA, mAna pratye te krInapaNAnuM mAna jo; mAyA pratye mAyA sAkSI bhAvanI, lAbha pratye nahI" lAbha samAna jo. apUrva. 8 bahu upasargakartA pratye paNa krAdha nahi, vaMde cakrI tathApi na maLe mAna jo; deha jAya paNa mAyA thAya na rAmamAM, lAbha nahI che prabaLa siddhi nidAna je. apUrva 9 nagnabhAva kuMDabhAva sahu asnAnatA, atyaMta ghAvana Adi parama prasiddha jo; keza, rAma, nakha ke aMge zRMgAra nahi, dravyabhAva saMyamamaya nigraMtha siddha jo. apUrve
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ 303 samAdhi-sAdhanA 10 zatru mitra pratye varte samadarzitA, mAna amAne varte te ja svabhAva je, jIvita ke maraNe nahi nyUnAdhikatA, bhava mekSe paNa zuddha varte samabhAva je. apUrva 11 ekAkI vicarate vaLI smazAnamAM, vaLI parvatamAM vAgha siMha saMga je; khaDela Asana ne manamAM nahi kSobhatA, parama mitrane jANe pAmyA ga je. apUrvaka 12 ghera tapazcaryAmAM paNa manane tApa nahIM, sarasa ane nahIM manane prasannabhAva je; rajakaNa ke riddhi vaimAnika devanI, sarve mAnyA pugala eka svabhAva je. apUrva 13 ema parAjaya karIne cAritramehane, AvuM tyAM jyAM karaNa apUrva bhAva je; zreNuM kSapata karIne ArUDhatA, ananya ciMtana atizaya zuddha svabhAva je. apUrva meha svayabhUramaNa samudra tarI karI, sthiti tyAM jyAM kSINameha guNasthAna je; aMta samaya tyAM pUrNa svarUpa vItarAga thaI, pragaTAvuM nija kevaLajJAna nidhAna je. apUrva 15 cAra karma ghanaghAtI te vyavaccheda jyAM, bhavanAM bIjataNe AtyaMtika nAza je; sarvabhAva jJAtA draSTA saha zuddhatA, kRtakRtya prabhu vIrya anaMta prakAza je. apUrva 14.
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ 304 samAdhi-sAdhanA 16 vedanIyAdi cAra kameM varte jahAM, khaLI sIMdarIvat AkRti mAtra jo, te dehAyuSa AdhIna jenI sthiti che, AyuSa puNe Tiye daihika pAtra jo. apUrve 17 mana vacana kAyA ne karmanI vargA, chUTe jahAM sakala pudgala saMbaMdha jo, evuM ayAgI guNasthAnaka tyAM vartatuM, mahAbhAgya sukhadAyaka pUrNa abaMdha jo. 18 eka paramANumAtranI maLe na sparzatA, pUrNa kalaMka rahita aDAlasvarUpa jo; zuddha niraMjana caitanyamUrti ananyamaya, agurulaghu amUrta sahajaparUpa je. apUrva 19 pUrve prayAgAdi kAraNanA yAgathI, apUrva Urdhvagamana siddhAlaya prApta susthita jo; sAdi anaMta anaMta samAdhisukhamAM, anaMta darzana jJAna anaMta sahita jo. apUrva 20 je pa zrI sarvajJe dIThuM jJAnamAM, kahI zakyA nahIM paNa te zrIbhagavAna jo; teha svarUpane anya vANI te zuM kahe ? anubhavagAcara mAtra rahyuM te jJAna jo. apUrva eha paramapadaprAptinuM karyuM ghyAna meM, gajA vagara ne hAla maneratharUpa jo; te paNa nizcaya rAjacaMdra manane rahyo, prabhu AjJAe thAzuM te ja svarUpa jo. apUrva --zrImad rAjacaMdra 21
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 304 19. dharmane marma kaSAyanI upazAMtatA, mAtra mokSaabhilASa; bhave kheda, aMtara dayA, te kahIe jijJAsa. 108 te jijJAsu jIvane, thAya sadUgurubedha; te pAme samakitane, varte aMtaraze. 109 mata darzana Agraha tajI, varte sadgurulakSa; lahe zuddha samakita che, jemAM bheda na pakSa. 110 varta nija svabhAvane, anubhava lakSa pratItaH vRtti vahe nijabhAvamAM, paramArthe samakita. 111 vardhamAna samakita thaI, TALe mithyAbhAsa; udaya thAya cAritrane, vItarAgapara vAsa. 112 kevaLa nijasvabhAvanuM, akhaMDa varte jJAna kahIe kevaLajJAna te, deha chatAM nirvANa. 113 keTi varSanuM svapna paNa, jAgrata thatAM samAya; tema vibhAva anAdi, jJAna thatAM dUra thAya. 114 chUTe dehAdhyAsa te, nahi kartA tuM karma, nahi bhaktA tuM teDane, e ja dharmane marma. 115 e ja dharmathI mokSa che, tuM che mekSasvarUpa anaMta darzana jJAna tuM, avyAbAdha svarUpa. 116 zuddha, buddha, caitanyaghana, svayaMti sukhadhAma; bIjuM kahIe keTaluM ? kara vicAra te pAma. 117 nizcaya sarve jJAnIne, AvI atra samAya; dharI maunatA ema kahI, sahaja samAdhimAMya. 118 -zrI Atmasiddhi 20
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ 306 samAdhi-sAdhanA 20. aho ! aho ! zrI sadaguru ! sadgurunA upadezathI, AvyuM apUrva bhAna; nijapada nijamAMhI lahyuM, dUra thayuM ajJAna. 119 bhAsyuM nijasvarUpa te, zuddha cetanArUpa ajara, amara, avinAzI ne dehAtIta svarUpa. 120 kartA bhoktA karmane, vibhAva varta jyAMya; vRtti vahI nijabhAvamAM, thayA akartA tyAMya. 121 athavA nija pariNAma je, zuddha cetanArUpa kartA letA tehane, nirvikalpa svarUpa. 12 mekSa kahyA nijazuddhatA, te pAme te paMtha; samajAvyo saMkSepamAM, sakaLa mArga nigraMtha. 123 aho! ahA! zrI sadguru karuNAsiMdhu apAra; A pAmara para prabhu karyo, aho! ! upakAra. 124 zuM prabhu caraNa kane dharu, AtmAthI sau hana, te te prabhue Apiye vatuM caraNAdhIna. 125 A dehAdi AjathI, varte prabhu AdhIna; dAsa dAsa huM dAsa chuM. teha prabhune dIna. 126 vaTuM sthAnaka samajAvIne, bhinna batAvyuM Apa; myAna thakI taravAravat , e upakAra amApa. 127 je svarUpa samajyA vinA. pAye duHkha anaMta; samajAvyuM te pada namuM. zrI guru bhagavaMta. 128 parama puruSa prabhu sadguru, parama jJAna sukhadhAma; jeNe ApyuM bhAna nija, tene sadA praNAma. 129 deha chatAM jenI dazA varte dehAtIta te jJAnInAM caraNamAM, ho vaMdana agaNita. 130 -zrImad rAjacaMdra
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 307 21. bhAva-aMjali kauna utAre pAra, prabhubina, kauna utAre pAra-e rAga zA smarIe upakAra ! prabhu tuja, zA smarIe upakAra ! bhAvadayA bhaMDAra! prabhu tuja, zA smarIe upakAra ! gurugama netrojana prabhu AMjI, jJAnapaDaLa haranAra ! prabhu nija para zreyArthe prabhu jIvana, 1upakRtinA avatAra ! prabhutra 1 zAMtamUrti laghurAja, prabhujI, adbhuta mudrA sAra; prabhutva bodhi samAdhi zAzvata zAMti, AtmadazA dAtAra. prabhutra 2 ogaNaso dasa vikrama varSe, janma vaTAmaNa grAma; prabhutva cArUtaranA bhAla pradeze, sukha saMpada abhirAma. prabhu 3 deha viSe tyAM vyAdhi prasaMge, pAmyA ati vairAga; prabhutva trIza varasanI vaya, khaMbhAte, grahI dIkSA vaDabhAga. prabhu. 4 pAMca varSa guru AjJA mAMhe, karyo ghaNo puruSArtha, prabhu chatAM na pAmyA AtmadazA ke, lahyo nahIM paramArtha. prabhutra 5 zA mATe meM dIkSA lIdhI? AtmajJAnane kAja; prabhutva AtmajJAna je pragaTyuM nahi te, vyartha munine sAja. prabhutra 6 AtmajJAna viNa janma TaLe nA, TaLe na duHkha saMsAra; prabhutva AtmajJAnI guru je huM pAmuM, te tarI jauM bhava pAra. prabhutra 7 evI uramAM jAgI pipAsA, tasvAmRta pAnAra; prabhutva jJAnamUrti guru rAjacaMdra tyAM, maLyA saphaLa avatAra. prabhutra 8 1 upakAranA
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ 308 samAdhi-sAdhanA aMtarmukha upage rahetAM, AjJAmAM ekatAra; prabhutva vase mukAme, cepana sAle, AtmajJAna ladhuM sAra. prabhutra 9 dina dina aMtarmukha upage, dazA zAMta mahAra; prabhu giri guphA jaMgala vicaratA, ekAMte vasanAra. prabhutra 10 IDara giri para sAte munio, rAjaguruvara saMga; prabhu anupama bedha prasAdI pAmI, pAmyA raMga abhaMga. prabhu 11 jJAnadazAne gupta rAkhIne, vicaryA varSa aneka prabhu samatA bhAve pariSaha sahatA, dharatA hRdaya viveka prabhu 12 ogaNIse choterathI vadhate, jhaLakyo puNya prakAzanuM prabhutva bhavya janane uddharavAne, maMgalamUrti khAsa. prabhutra 13 tIrtha anupama uddabhava pAmyuM, adbhuta satsaMga dhAma; prabhutva zrImad rAjacaMdra Azrama e, pAse agAsa gAma. prabhu14 samyagadarzana jJAna caraNarUpa, zAzvata mukti mArga; prabhu vIra prabhue pragaTa prabodhe, lupta prAya. durbhAgya ! prabhu 15 e sanmArga kRpALu zrImad, rAjacaMdrathI prApta; prabhu A mekSArthI bhavyane, bhAvadayAthI vyApta. prabhutra 16 bhAgyavaMta bahu tatvapipAsu, pAmyA zAMti apAra; prabhu tavAmRtanuM pAna karIne, sAdhe siddhi sAra. prabhu 17 badhi samAdhi zAzvata siddhi, saheje Aja sadhAya; prabhutva e upakAra ahe! prabhuzrIne paLa paNa kima visarAya? prabhutra 18 dhanya prabhuzrI karuNAmUrti, bhAva prANa dAtAra, prabhu ajarAmara avinAzI pada daI, ghanya jIvana karanAra. prabhutra 19
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 309 sahaja svarUpe nizadina ramatA, jJAna virAga athAga prabhutva bhAva-aMjali Aja arpIe, lahIe bhavane tAga. prabhu. 20 ogaNIse bANuM vaizAkhe, zuklA aSTamI sAMja; prabhu svarUpa samAdhi lahI AzramamAM, khinna mumukSu samAja prabhu. 21 naMdanavana sama anupama Azrama, dIpe Aja satejanuM prabhutva Apa alipta rahIne nija para, zreya karyuM gharI "heja prabha0 22 prazama rasa bharI mUrti prabhunI, bhALI AtmAkAra, prabhu rAga vadhune jIva tajI jhaTa, AtmaramaNa ura dhAra. prabhu23 22. saddaguru tAraNahAra janma maraNanAM duHkha taNe, kadI na AvyuM pAra; A bhava muja sArthaka thayA saddaguru tAraNahAra. sazuru tAraNahAra0 1 je mRtyuthI jaga Dare, te muja mahotsava thAya; .AtmajJAnI guru ura dharyA, satsamAdhi sukhadAya. sadguru tAraNahAra0 2 he cetana ! je te cahe, zIdhra siddhi sukhadAya; dehabhAva te gALI de, bhAva svabhAva sadAya. sadguru tAraNahAra0 3 kAyA huM svapneya nahi, huM cipI rAma, darzana jJAna anaMta huM, ajarAmara sukhadhAma. sadguru tAraNahAra. 4 1. heta, UmaLako
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ 310 samAdhi-sAdhanA kAyA huM, mArI" gaNuM, bhava bhava bhamyo apAra; zuddha buddha caitanya huM, e bhAgye bhava pAra. saddaguru tAraNahAra0 5 traNa jagamAM sarvoparI sArarUpa muja eka; nija sahajatmasvarUpa e, dhyAvuM gharI viveka. sadguru tAraNahAra0 6. dhyAvuM, bhAvuM, anubhavuM, nijapada karuM virAma; saddaguru rAja kRpA thakI, varuM siddhi abhirAma. sadguru tAraNahAra 7 rAja vacana jIvana viSe, eka parama AdhAra; jIvanmukta dazA dIe, badhi samAdhi sAra. sadguru tAraNahAra0 8 ra3 jarA uramAM vicAro jiMdagImAM keTaluM kamAyA re ? jarA saravALo mAMDajo, samaju sajajana ne zANA re, jarA saravALo mAMDajo, Atmadharmane jeNe pichANyo, bhavabhramaNathI mukANA; re jarAve dharmane marma jo nava jANyo te, saravALe mIDAM mukANAM; re jarA meM manuSya bhava pAmiyA re, jarA uramAM vicArajo; bhavajaLa kAMThe AviyA re, jarA uramAM vicArajo; uramAM vicAraje, nijane uddhAraje, nija zreya zIghra ure dhArajo re. jarA1 tana ghana svajanAdimAM mUMjhAyA, aMte te ekalavAyA re, jarA, mAyAnI jALamAM jyAM tyAM phasAyA, jIvanamAM sAra zuM kamAyA re. jarA. 2
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 311 aMdhAnI hAramAM have na cAlaze, ajJAna anAdinuM TALajo re; jarA0 uramAM vicArajo, aMtaramAM bhALajo, aMtaraMga cakSu ughADo re. jarA0 3 dRSTi bahirmukha aMtaramAM vALI, jaLahaLa jayaMti nihALo re; jarA0 aMtaramAM bhALavA, AMkhA ughADavA, aMjanathI nayana ajavALajo re. jarA0 4 sadguru rAjarAjezvara AjJA, ananya bhAve upAsane re; jarA0 aMjana vimalAleAka te pAmI, uramAM paramAtmA prakAzajo re. jarA 5 satpada mUkI asat bhALavAnI, Teva anAdghinI TALajo re; jarA sat sahajAtamAM sarvatra bhALo, mRgajaLa para, na nihALajo re. jarA d adRzya AtamAM dRzya karI dekhajo, jANanAra jonAra bhALajo re; jarA tene paDI mUkI khIjuM jovAnA, abhyAsa anAdinA TALajo re. jarA0 7 kevaLa nija sahAtmasvarUpane, pratyakSa najare lAvajo re; jarA0 dazA samAdhistha rAjanI dhyAvatAM, jyAti jvalaMta jagAvajo re. jarA0 8
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ 312 samAdhi-sAdhanA aciMtya svAtama riddhi ura dhArIne, AtmAthI hIna sau jANaje re. jarA, adbhuta ratnatrayI pragaTAvI, satacit AnaMda mANajo re. jarA. 9 amUlya avasara hArI gayA je, bhavaduHkhadariye apAra te re; jarA, uramAM vicAraje, UMDA vicAraje, bhava bhavanAM duHkha vAra re. jarA 10 bedhi samAdhi je lIdhI sAdhI, dhanya dhanya A avatAra te re; jarA, rAja vacana jIvana AdhAre, tarI ja saMsAra te re. jarA, 11 24. samAdhi-sAra janma jarA maraNadinAM, duHkhane jyAM nahi pAra; evA A bhavasiMdhuthI, kare keNa uddhAra ? 1 mumukSune A kALamAM, kRpALu tAraNahAra; jJAnI sadguru rAja viNa, keNa avara AdhAra ? 2 dhanyabhAgya mekSArthInAM, AtmajJAna avatAra, rAjacaMdra guruvara maLyA, divya dRSTi dAtAra. 3 samAdhisukhamAM rAjatA, yegI gururAja, ananya Azraya tuja raho, zIgha lahuM zivarAja. 4 he paramAtmaprakAzakara ! praNamuM dharI ullAsa; ramuM paramAtmaprakAzamAM, he uratimira vinAza. pa
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 313 vaMduM te zrI siddhagaNa, have thanAra anaMta; zivamaya nirupama jJAnamaya, parama samAdhi bhajaMta. 6 munie paramAtmA jue, parama samAdhi sthita paramAnaMda suhetu he parameSThI muja citta. 7 svAtmadarzane sukha parama, karatAM dhyAna pamAya; te sukha tribhuvanamAMya nA, jina anaMta sivAya. 8 muni dhyAtAM nija Atmane, je sukha lahe anaMta, lahe na te sukha iMdra paNa, keTa-devI-vilasaMta. 9 Atmadarzane jinavare, je sukha lahe anaMta, te sukha lahe virAgI jIva, anubhavatAM zivazAMta. 10 munivara kare na graMtha para, rAga dveSarUpa bhAva, kAraNa graMthathI bhinna nija jANe AtmasvabhAva. 11 kare na munivara zarIra para, rAga dveSarUpa bhAva; kAraNa zarIrathI bhinna nija, jANe AtmasvabhAva. 12 kare na vRtti nivRtti para, rAgadveSa munirAya; jANyA svabhAva beune, baMdha hetu dukhadAya. 13 jJAnIne AtmA vinA avara na suMdara kAMI te paramArtha sujANa te, rame na viSaye mAMhi. 14 jJAnamayI AtmA vinA anya ruce nahi citta; parakhe marakata tehane, kAca viSe zuM prIta ? 15 aNumAtra paNa rAga je manathI jaga na jAya; te paramArtha-pravINa paNa tyAM sudhI mukta na thAya. 16 jJAnI ne ajJAnI be munivaramAM bahu bheda, jJAnI tanane paNa taje, jANuM svapara-prabheda. 17
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ 314 samAdhi sAdhanA yAgina ! tyaja tuM mehune, mAhu bhadrarUpa nAMhi; mAhAsakta badhuM jagata, duHkha sahe jo ahi. 18 te ja dhanya te satpuruSa ciraMjIvA jagamAMya; je yauvanadrahamAM paDyA, saheje te tarI jAya. 19 e dinanAM sukha viSayanAM, pachI dukhanA nahi pAra; bhrAMta jIva, tuM nija khale, bhalA kuhADI na mAra. 20 tana paNa nahi jyAM svAtmanuM, tyAM zuM anya sva thAya? para kAraNu kara meAha nA, tuM zivasaMgara vihAya. 21 kara zivasaMgama mAtra eka, jethI sukha pamAya; ciMtava nA kaMI avarane, jethI meAkSa na thAya. 22 mAha tUTe jhaTa jema te, pAme citta virAma; svAmina, te upadeza de, deva avaranuM zuM kAma ? 23 nAke nIkaLyo zvAsa jyAM, samAdhimAM laya thAya; tyAM tUTe jhaTa meAha ne, citta asta thaI jAya. 24 samAdhimAM jo vAsa tA, zIghra mAhalaya thAya; zvAsa tUTe mana paNa mare, kevala ravi pragaTAya. 25 samAdhimAM mana je dhare leAkAlAka--pramANa; zIghra mAha tUTe, ane, e paramAtma-pramANu. 26 samAdhei samarasa mana dharI, AtmA deva anaMta; tanasthita paNa jANyA nahIM, thayA naSTa, bhagavaMta. 27 ardha sIcelAM nayana ke, pUrNa mIcce zuM ceAga ? ciMtA viSNu ekAgra le, dhyAne zivasaMcAga. 28 2. Atma-anubhava, 1. dra=dharo,
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 315 gina , ciMtA je taje, te tUTe saMsAra; ciMtAsakta jinendra paNa, lahe na haMsAcAra. 29 A Atma ja paramAtamA, karmavaze bahirAtmaka svane svathI jANe bane, svayaM deva paramAtmA. 30 je paramAtmA jJAnamaya, te huM deva anaMta, je huM te paramAtamA, ema bhAva nirdAnta. 31 vimalasphaTikathI bhinna jyama, he jIva parakRta bhAva; temaja AtmasvabhAvathI gaNa sau karmasvabhAva. 32 sphaTika svabhAve vimala jyama, temaja AtmasvabhAva joI malina tana brAMtithI, gaNana malina nijabhAva. 33 rakta vastrathI jema budha, tana nahi mAne rakta; tyama tana raktathI jJAnI nA, AtmA mAne rakta. 34 jIrNa vastrathI jema budha, tana nahi mAne jIrNa, tyama tana jIrNathI jJAnI nA, AtmA mAne jIrNa. 35 vastra nAzathI jema budha tana nahi mAne naSTa tyama tAnAze jJAnI nA, AtmA mAne naSTa. 36 he jIva, jJAnI jyama gaNe, vastra dehathI bhinna tema deha paNa AtmathI, mAne jJAnI vibhinna. 37 A tana jIva, tuja zatru gaNa, dukha upajAve eha, te A tanane je haNe, mitra parama gaNa teha. 38 udaya ANane karma je, khapAvavA muja I; svayaM AvyuM, khapAvyuM te, lAbha parama gaNuM eha. 39 1. AtmaramaNatA. 2. icchA
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ 316 samAdhi-sAdhanA niSphara vacana suNuM yadi, manamAM sahyuM na jAya; bhAva zIdhra paramAtamA, ke manalaya jhaTa thAya. 80 parama samAdhi saravare pravezI tallIna thAya; Atma vimala sthira te bane, bhavamalasI vahI jAya. 41 sarva vikalpa vilaya thaye, parama samAdhi kahAya; tethI zubhAzubha bhAva sau, munio taje sadAya. 42 ghera tapazcaryA kare, sau zAya bhaNaMta, parama samAdhi rahita che, dekhe nahi zivazAMta. 43 je samAdhi karatA nathI, chedI viSaya kaSAya; cegina, te paramAtmAnA, ArAdhaka na ja thAya. 44 je jina kevala jJAnamaya, paramAnaMda-svabhAva; che paramAtmA parama para, jIva, sahajAtma-svabhAva. 45 je paramAtmA te ja huM, je huM te paramAtma; A samajI he yogI tuM, kara nahi anya vikalpa. 46 zuddha pradeze pUrNa je, kAleka pramANu te AtmA dina dina juo, zIgha lahe nirvANa. 47 zuddha sacetana buddha jina, kevalajJAna-svabhAva; te AtmA dinadina juo, cAhe je zivalAva. 48 jyAM sudhI te bhAve nahIM, nirmaLa AtmasvabhAva; lahenazivagati tyAM sudhI, jA jyAM tuja rucibhAva. 49 tIrthe ke devAlaye deva na jJAnIkathita; tana devAlaya deva jina, prI che e ja khacIta. pa0
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 317 devaLe vyartha; tana devAlaya deva jina, doDa hAsya mane e thAya ke, siddha bhame bhikSArtha? 51 mUDha, deva nahi devaLe, lepa mUrti chakhImAMya; deha devaLe deva jina, prIcha sthira manamAMya. para tIrthaM dere deva jina, ema kahe sau kAya; tanadevaLamAM je prIche, te budha virala ja hAya. 53 he jIva, jarA maraNu thakI, bhayabhIta aa kara dharma; dharma rasAyaNu pI, maLe ajarAmara zivazarma. 54 jyama mana viSayAmAM rame, AtmajJAnamAM tema; yAgI kahe huM yAgIo, zIghra maLe zikSema. 55 svathI svane muni je prIche, tajI para bhAva vikAra; kevalajJAna svarUpa laI te cheDe saMsAra. 56 dhanya jJAnI bhagavaMta te je parabhAva tata; leAkAlAka prakAzakara AtmA vimala lata. 57 gRhastha hA ke hA muni, vase AtmamAM jeha; zIghra siddhisukha te lahe, jinavara bhAkhe eha. 58 viralA jANe tattva budha, viralA suNatA tattva; viralA dhyAve tattva, jIvaM, viralA dhAre tattva. 59 A parijana muja nahi nakI,sukha duHkha kAraNa e ja; ema ciMtavye zuM ane ? zIghra thAya lavaccheda. 60 je jina te huM, te ja huM, bhAva ema nirbhrAnta; yAgin , kAraNa meAkSanuM, avara na maMtra na taMtra. 61 ratnatraya saMyukta jIva, uttama tIrtha pavitra; ceAgina, muktimArga e, avara na maMtra na taMtra. 62
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ 318 samAdhi mAdhanA AtmasvarUpe je rame, chAMDI sau vyavahAra samyavRSTi jIva te, zIdhra lahe bhavapAra. 63 ajara amara guNagaNunilaya,AtmA sthira thAya te karma baMdhAya nA, saMcita pUrva vilAya. 64 jema jaLe lepAya nA, kamalinI patra kadAya; tyama kameM lepAya nA, rati svabhAve jyAMya. 65 je zamasukha tallIna budha, nijajJAne ramamANa; karI karmakSaya zIdhra te, lahe khacIta nirvANa. 66 puruSAkAra pramANa jIva, AtmA A ja pavitra dekhAyuM guNagaNunilaya, nirmaLa te ja kuraMta. 67 je zuddhAtmAne proM che, azuci tanathI bhinna te jANe zAstro sakaLa, zAzvata sukhamAM lIna. 68 proM chena je para-Atmane, taje na je parabhAva, zAstra sakaLane jANa paNa, lahena zivasukha lAva. 69 e ahaMta e siddha ne, e AcArya pradhAna; upAdhyAya sAdhu ya e, AtmA nizca jANa. 70 A ziva zaMkara viSNue, rudra eha vaLI buddha e jina Izvara brahma e, e anaMta e siddha. 71 e lakSaNa-lakSita je, azarIrI vara deva; ane vase je dehamAM, e bemAM nahi bheda. 72 je sIdhyA, je sIdhaze, sIMdhe kahe jinabhANa te sau Atamadarzane, ema nizcaye jANa. 73
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi-sAdhanA 319 jIva judo pudgala judAM, jude sau vyavahAra tyaja pugala, jIva grahaNa kara, zIdhra lahe bhavapAra. 74 dehAdika je para gaNe, zUnya jema AkAza; lahe zIgha parabrahma te, kevaLa kare prakAza. 75 25. arpaNa he A tana mana Atma samarpaNa he! gururAja tamArA caraNemAM, muja bhAva bhakti ullAsita ho! sahajAnmasvarUpanAM smaraNamAM; sahajAnmasvarUpa aho! muja rUpana jANyuM kadI bhava bhramaNamAM, e ratnatraya jhalata ti zI ! sarvottama sau zaraNamAM. 1 jAyuM nahi AtmasvarUpa mULamAM nijarUpa siddha sukhadhAma chatAM, sau tana dhana svajane anya chatAM tyAM mamatA meha ati dharatAM; parigraha mamatA pAza gaLAmAM gharI bahu duHkha asahya sahyAM, mULa bhUla saha japa tapa sAdhana jJAna kiyA sau vyartha lahyAM. 2 paramakRpALu jJAnI guruvara ge muja sadbhAgya phaLyAM, bhedajJAnathI bhinna jaNAvyAM jaDa cetana ekatra bhaLyAM; paramAM "huM, mAruM, e bhrAMti bhUla anAdinI dUra thavA, bhedajJAnanI satata bhAvane eka e ja zivasadana javA. 3 jaDa te jaDa, cetana te cetana, mizra chatAM be bhinna sadA, nija sahajatmasvarUpanAM darzana, jJAna, samAdhi muktipradA; ajara amara zAzvata nija AtmA pakaDa acaLa e ure vase, dukha, vyAdhi, upasarga maraNamAM paNa te pakaDa kadI na khase. 4 paramAM "aha" ahe! e brAMti ! svama anAdi TaLI jatAM, guruvara vacane nijapada jANa, joI anubhavI tyAM karatAM;
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ 320 samAdhi-sAdhanA badhi samAdhi mRtyu mahatsava sAthI sAdhaka bhava taratA, rAjavacana jIvana AdhAre dhanyabhAgya kRtakRtya thatA. ' 26. maMgaLa kaLaza zrI rAjacaMdra kRpALu bhaja mana patita pAvanakara vara, samakita nirmaLa daI sudarzana caka aribaLa kSayakaruM, ajJAna aMdhita vRSTi aMjita tattaraMjita matika, sahajatmazrI pragaTAvI ramaNIya muktirAmaNI ratidhara 1 bhavabhIti bhaMjana, duHkhanikaMdana pApamaMjana zucikara, sahajAtmamadma, karmabhagna, muktilasaeN, zivakara amRtavacana, zAMta citta, dhyAnarakta, zamaghara, caitanya vyakta, mahatyakta, siddhisakta sukhaka. 2 bhavavAri tArI dukhanivArI, muktinArI dAyaka, addabhuta zakti Atmavyakti bhavavirakti vidhAyaka; sarvazAsana, bhavavinAzana, zivaprakAzana pathara, bhavihita vidhAna, yugapradhAna, bedhidAna gho vara. 3 jaLakamalavat nirlepa kameM Atmadhame sthitidhara, azarIrIbhAve, nijasvabhAve smaNa karatA guruvara, bhavataraNatAraNa, duHkhanivAraNa, zarmakAraNa jayakaruM, jayavaMta he ! traNa kALa he! AtmasthayegI gaNava. 4 beli samAdhi nidhAna adbhuta vizvazAMti sukhakara, tuja caraNa zaraNe ramaNa vAraNa maraNa vyAdhei bhayahara tana mana vacana AtmA samarpaNa caraNakaja he bhavahare, sahajatmarAmI, dukhavirAmI, zAMtidhAmI zivaka. 5
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ zuddhipatraka 11 24 47 ne 110 pRSTha lITI azuddha zuddha pacAmRta paMcAmRta 23 17 nave-vAva bhavettAva anArtayAH anArta: 19 vizrAti vizrAMti 92 8 atyata atyaMta atyaMta - 2 vaibhava, kuTuMba vaibhava, lakSmI, kuTuMba 129 12-3 "evA che? na joIe 13ra. e saMta ekAMta 152 cidAnadanilaye cidAnaMdanilaye 153 22 Atmaka Atmika 165 cipanI cikUpanI 185 ja jaM 185 22 dRjana 186 calaNANa calaNANaM 1865 sarvavALavara sarvalyAnAra 241 24 prapacathI prapaMcathI jaM jaM
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ = == = = === taer . = _ neH. mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm n = ===== == = = === = mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm ++++RHMER-ENVENHEK RAK YANTHERHMER+KIK I - - 000DDDDDD = n. -- -- - - _ _ = mmmmmmmm m PEEBEEHEHEHEHEE maanphngnnmmm mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmttthaan . 12mtngphngnnnnnnnnnaanaa Hyuth DOODDO000000 CODE = E qrnnuummmmmmmmmmmmmmmmmmmm -- - - - - - -- - - debmmnnnnnnn mmmmmmmmmmm . -----