Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 13 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
२५४
भगवतीसूत्रे
जे ते लद्धा ते णं समणाणं णिग्गंथाणं भक्खेया' इत्यन्तः सर्वोऽपि पाठः संग्राह्यः तथा च ये धान्यमासा अशस्त्रपरिणतास्तेऽभक्ष्याः शस्त्रपरिणताः द्विविधाः एषणीया अनेषणीयाश्च अनेवणीया अभक्ष्याः एषणीया द्विविधाः याचिता अयाचिताथ तत्र अयाचिता अभक्ष्याः, याचिता द्विविधाः लब्धा अलब्धाश्च तत्रालब्धाः अभक्षयाः लब्धाश्व धान्यमाषा श्रमणानां भक्ष्या इति भावः । 'जाव अभक्खेया वि' यावत् अमक्ष्या अपि अत्र यात्रत्पदेन धान्यमासा मे मक्ष्या अपि इत्यस्य ग्रहणं भवतीतिभावः । पुनः प्रश्नयति सोमिल: - 'कुलत्था ते' इत्यादि, 'कुलत्था ते भंते । किं भक्खेया अभक्खेया' कुलत्था ते भदन्त ! किं भक्ष्या अभक्ष्या वा कुलत्था किं भवतां साधूनां भक्ष्या भवन्ति अथवा न भवन्ति इति प्रश्नः । कुलस्थेतिपदम् श्लिम् तेन कुलत्था' इत्यस्य ' कुलस्थाः ' णीय होते हैं याचित में भी सब ही याचनीय भक्ष्य नहीं होते हैं किन्तु जो लब्ध होते हैं वे ही भक्षणीय होते हैं । अब सोमिल प्रभु से ऐसा प्रश्न करता है - 'कुलत्था ते भंते! किं भक्खेया अभक्खेवा ? हे भदन्त ! कुलत्था आपके लिये भक्ष्य है-अपने उपयोग में लाने योग्य है या अभक्ष्य है अपने उपयोग में लाने योग्य नहीं है ? यहां 'ते' पद उपलक्षणरूप है अतः इससे ऐसा अर्थ लगाना चाहिये कि कुलत्था आपके साधुओं को भक्ष्य है या अभक्ष्य है ? यहां कुलस्था यह पद श्लिष्ट पद
જે યાચિત ધાન્યમાષ છે તે જ આહાર માટે ગ્રહણ કરવા ચૈાગ્ય છે. અને યાચિત્તમાં પશુ જે ધાન્યમાષ અલબ્ધ હાય એટલે કે અન્ય દ્વારા મળેલા ન હાય તે અભક્ષ્ય छे. मने ? લક્ષ્ય છે તે ભક્ષ્ય કહેવાય છે. તે કારણથી હું સામિલ મે એવું કહ્યુ છે. } — धान्यभाष ભક્ષ્ય પણ હાય છે, અને અભક્ષ્ય પશુ હે!ય છે. આ રીતે ધાન્ય સરિસવના વિષયમાં જે પ્રમાણેને વિચાર કરવામાં આવેલ છે, એ જ પ્રમાણેના સઘળા વિચાર અહિયાં પણ કરવામાં આવેલ છે, તેમ સમજવું. આ કથનનુ` તાપ કેવળ એટલુ જ છે કે—એજ ધાન્યમાષ ભક્ષ્ય કહેવામાં આવેલ છે કે જે શસ્ત્ર પરિણત હાય છે. અને શસ્ત્રપરિણત ધાન્યમાષમાં પણ બધા જ ધાન્યમાષ ભક્ષ્ય હાતા નથી. પરંતુ જે એષણીય હાય છે તે જ ધાન્યમાષ ખાવાલાયક હાય છે. અને એષણીય ધાન્યમાષમાં પશુ બધા જ એષણીય ભક્ષ્ય હાતા નથી પરંતુ તેમાં જે યાચિત ધાન્યમાસ હોય તે જ ભક્ષણીય હાય છે, એજ યાચિતમાં પણ મધા જ યાચિત ય હાતા નથી, પરંતુ જે લખ્યું હેય છે, તેજ ધાન્ય માષ ભક્ષ્ય હાય છે.
इरीधी सोभित्र ब्राह्मणु असुने प्रश्न रे है - 'कुलत्था से भते ! कि भक्dया अभक्खेया' हे भगवन् सत्था आापना भतथी लक्ष्य छे છે ? અર્થાત્ તે આપના ઉપયાગમાં લેવા ચેાગ્ય છે ? કે ઉપયાગમાં લેવાલાયક
लक्ष्य
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૩
