Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 13 Sthanakvasi

Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 13 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 639
________________

प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२० उ०५ सू०२ पुद्गलस्य वर्णादिमत्वनिरूपणम् ६२५ प्रतिपदेशविभागशः स्पर्शचतुष्टयसंभवेन प्रथमो भङ्गो भवतीति १, 'देसे सीए देसे उसिणे देसे निद्धे देसा लुकावा' देशः शीतो देश उष्णो देशः स्निग्धो देशा रूक्षाः, सर्वत्रैकवं रूक्षतायामनेक द्वितीयो भङ्गो भवतीति । 'देसे सीए देसे उसिणे देसा निदा देसे लुक्खे' देशः शीतः देश उष्णो देशाः स्निग्धाः -देशो कक्ष इति तृतीयः । 'देसे सीए देसे उसिणे देसा निद्धा देसा लक्खा' देश: शीतो देश उष्णो देशाः स्निग्या देशा रूक्षा इति चतुर्थः । 'देसे सीए देसा हक्ष हो सकता है यह प्रथम भंग एक २ उसके प्रदेश में शीतादि स्पर्श की संभवता से बना है 'देसे सीए देसे उसिणे देसे निद्धे देसा लुक्खा' यह द्वितीय भंग है इस द्वितीय भंग में सर्वत्र शीतादिक में एकत्व-एकपचनता है परन्तु रूक्षता में बहुवचनता है 'देसे सीए देसे उसिणे देसा निद्धा देसे लुक्खे' यह तृतीय भंग है इस में सर्वत्र शीतादिक में एकवचनता है परन्तु स्निग्ध पद में बहुवचनता है तात्पर्य ऐसा है कि शीत स्पर्श के साथ और उष्ण स्पर्श के साथ स्निग्धता रह सकती है इसलिये जहां शीतस्पर्श है वहां पर और जहां उष्णस्पर्श है वहां पर स्निग्ध स्पर्शका सद्भाव होने से उनमें अनेकाश्रयरूप बहुवचनता हुई है। 'देसे सीए देसे उसिणे देसा निद्धा देसा लुक्खा' यह चतुर्थ भंग है यहां पर स्निग्ध और रूक्षपद में बहुवचनान्तता हुई है क्योंकि जिन दो આ પહેલે ભંગ તેના એક એક પ્રદેશમાં શીત સ્પર્શ વિગેરેની સંભાવનાથી पने छ. 'देसे सोए देसे उसिणे देसे निद्ध देसा लुक्खा' । गीत Ani શીતસ્પર્શ પણામાં બધે એકવચન કહેલ છે પરંતુ રક્ષપણામાં બહુવચન કહેલ છે. તે પિતાના એક દેશમાં ઠંડાસ્પર્શવાળ હોય છે. એક દેશમાં ગરમ સ્પર્શવાળ હોય છે. અનેક દેશોમાં સિનગ્ધ-ચિકણા સ્પર્શવાળ હોય છે, તથા એકદેશમાં રૂક્ષ-લુખા સ્પર્શવાળો હોય છે. આ રીતનો આ બીજો ભંગ यो छ. २ 'देसे सीए देसे उसिणे देसा निद्धा देसे लुक्खे' monawi શીતપશપણામાં બધે જ એકવચન કહ્યું છે તથા સિનગ્ધ પદમાં બહુવચનથી કહેલ છે. કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે–ઠંડાસ્પર્શની સાથે અને ગરમ સ્પર્શની સાથે સ્નિગ્ધતા-ચિકણાપણુ રહિ શકે છે. તેથી જ્યાં ઠપડે સ્પર્શ છે ત્યાં તથા જ્યાં ગરમસ્પર્શ હોય છે ત્યાં સિનગ્ધસ્પશને સદભાવ હોવાથી તેમાં અનેકાથયરૂપ બહુવચનને પ્રવેગ થયેલ છે. આ પ્રમાણે આ श्री Angो छे. 3 'देसे सोर देसे उसिणे देसा निद्धा देसा लुक्खा , આ ચેથા ભંગમાં નિગ્ધ ચિકણા અને રૂક્ષ પદમાં બહુવચન કહ્યું છે. કેમકે
શ્રી ભગવતી સૂત્ર: ૧૩


Page Navigation
1 ... 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970