Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 13 Sthanakvasi

Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 13 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 684
________________

६७०
भगवतीसूत्रे भवन्ति एतेषु च एकत्वानेकत्वाभ्यां पुनः पञ्च पञ्च भवन्तीति पञ्चसंख्यायाः पञ्चसंख्यया गुणने पञ्चविंशतिरेव भङ्गा भवन्तीति भावः । 'जइ पंचवन्ने' यदि पञ्चवर्णः पञ्चपदे शिकः स्कन्ध स्तदा-'कालए य नीलए य लोहियर य हालिद्दर य मुक्किल्लए ये कालश्च नीलश्च लोहितश्च पीतश्च शुक्लश्चेति एको भङ्गो भवति पञ्चवर्णात्मकत्वे पश्चप्रदेशिकस्येति । 'सत्यमेए एक्कगदुयगतियगचउक्कपंचगसंजोएणं ईयालं भंगसयं भवई' सर्वभेते एकतिकत्रिकचतुष्कपश्चकसंयोगेन एकके परस्पर के व्यत्यास से और एकवचन बहुवचन के व्यत्यास से चतुष्क संयोग में २५ भंग होते हैं, तात्पर्य ऐसा है कि जब चारवर्गों का परस्पर में व्यत्याल-उलटफेर होता है-विशेषण विशेष्यभाव करके उनमें परिवर्तन किया जाता है तब इनके चार संयोगी ५ भंग बनते हैं, ५ भंगों में फिर इन चार वर्णों के एकत्व अनेकत्व को लेकर ५-५ भंग और बनते हैं इस प्रकार से ये कुल भंग चार वर्गों को आश्रित करके यहां २५ होते हैं। ____ 'जह पंचबन्ने' यदि वह पंचादेशिक स्कन्ध पांच वर्गों वाला होता है तो वह 'कालए य नीलए य लोहियए थ हालिद्दर य सुकिल्लए थ' कृष्णवर्ण वाला नीलवर्ण वाला लोहितवर्ण वाला पीतवर्णवाला और शुक्लवर्ण वाला होता है इस प्रकार से यहाँ एक ही भंग होता है 'सन्धमेए एक्का -दुयग-तिया-चउक्क-पंचग-संजोएणं ईघालं भंगપાંચમાં ભંગના પહેલા પદમાં બહુવચન અને બાકીના પદમાં सवयननी प्रयास ४२८ छ. 'एकमेए चउकसंजोएणं पणवीसं भं' એજ રીતે પાંચ વર્ષોના પરસ્પરમાં ફેરફારથી તથા એકવચન અને બહવચનના વ્યત્યાસથી ચાર સાગમાં પાંચ પ્રદેશવાળા સ્કંધના આ પચીસ ભંગ થાય છે. કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે જ્યારે ચાર વર્ણોને એકબીજામાં ફેિરફાર થાય છે. વિશેષણ વિશેષમાવથી તેઓમાં પરિવર્તન કરવામાં આવે છે ત્યારે પાંચ પ્રદેશવાળા સ્કંધના ચાર સગી પાંચ ભંગ થાય છે. પાંચભંગમાં એકપણું અને અનેકપણાથી દરેકના ૫-૫ પાંચ પાંચ ભંગ થાય છે. એ રીતે કુલ ૨૫ પચીસ ભેગે ચાર વર્ણન આશ્રયથી થાય છે ___'जइ पंचवन्ने त पांय प्रदेशाध पांय पणे डाय छे. कालए य नीलए य, लोहियए य, हालिद्दए य सुविकल्लए य१' १४ार त કાળા વર્ણવાળો કઈ વાર નીલવર્ણવાળો લાલવર્ણવાળે પીળાવર્ણવાળો અને સફેદવર્ણવાળો હોય છે. એ રીતે આ ૧ એકજ ભંગ થાય છે.
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૩


Page Navigation
1 ... 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970