Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 13 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
३०२
भगवतीसूत्रे इत्यादि । 'गोयमा' हे गौतम ! 'सागारोवउत्ता वि अणागारोवउत्ता वि' पृथिवीकायिकजीवाः साकारोपयुक्ता अपि अनाकारोपयुक्ता अपि साकारोज्ञानोपयोगः अनाकारो दर्शनोपयोगोऽपीति ६ । सप्तममाहारद्वारमाह-'ते गं भंते ! जीवा' ते पृथिवीकायिकाः खल भदन्त ! जीवाः 'किमाहारमाहारेति' किमाहारमाहरन्ति कीदृशमाहारम्-आहारपुद्गलरूपम् आहरन्ति-गृह्णन्ति ? इति प्रश्नः भगवानाह-'गोयमा' हे गौतम ! 'दयओ णं अणंतपएसियाई दवाई' द्रव्यतः अनन्तमदेशिकानि द्रव्याणि आहारपुद्गलरूपाणि आहरन्तीत्यर्थः ‘एवं जहा पनवणाए पढमे आहारुद्देसए' एवं यथा प्रज्ञापनायाः अष्टाविंशतितमपदस्य प्रथमे आहारोद्देशके नैरयिकपकरणे आहारविषये कथितं तथैव इहापि ज्ञातव्ययोगवाले होते हैं या अनाकारोपयोगवाले होते हैं ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-'गोयमा' हे गौतम ! पृथिवीकायिक जीव साकारोपयोगवाले भी होते हैं और अनाकारोपयोगवाले भी होते हैं ज्ञानोपयोग का नाम साकारोपयोग और दर्शनोपयोग को नाम अनाकारोपयोग है दोनों उप. योग इनमें इसलिये होते हैं कि जीव का स्वभाव ही उपयोगरूप है ।
आहारवार-'ते णं भंते ! जीवा' हे भदन्त ! ये जीव कैसे आहारपुद्गलों का आहार करते हैं ? इस प्रश्न के उत्तर में प्रभु कहते हैं-- 'गोयमा०' हे गौतम! वे पृथिवीकायिक जीव 'दव्यो०' द्रव्यकी अपेक्षा ऐसे द्रव्यों का आहार करते हैं कि जो अनन्तप्रदेशात्मक होते हैं । एवं जहा०' प्रज्ञापना के २८ वे पद के प्रथम आहारोद्देशक में नैरयिक प्रकरण में आहार के विषय में जप्ता कहा गया है वैसा ही कथन यहां
छ8-गोयमा !' गौतम! पृथिवीथि: । सा५येगा ५५ હોય છે, અને નિરાકારપગવાળા પણ હોય છે. જ્ઞાન યુગનું નામ સાકારોપગ છે. દર્શનગનું નામ નિરાકારોપયોગ છે. આ બને છે તેમાં એ કારણથી હોય છે કે જીવને સ્વભાવ જ ઉપયોગ રૂપ હોય છે.
७ माहारा२-ते णं भते ! जीवा०' 3 सावन् । माहार पुदीना माहार अरे छ १ मा प्रश्नना उत्तरमा प्रभु 3 छ -'गोयमा०'
गौतम! ते पृथियि 94 'दव ओ०' द्र०यनी मपेक्षाथी सेवा द्रव्यांना मालार ४३ छ । २ अनन्त प्रशाभ डाय छे. 'एवं जहा०' प्रज्ञापन સૂત્રના ૨૮ અઠ્યાવીસમા પદના પહેલા આહાર ઉદ્દેશામાં નિર્થિક પ્રકરણમાં આહારના વિષયમાં જેવી રીતે કથન કરવામાં આવ્યું છે, તેવું જ કથન
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૩