Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 13 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका २०२० उ०२ सु०१ आकाशस्वरूपनिरूपणम् वगाय-लोकं व्याप्य खलु तिष्ठति, 'एवं जाव पोग्गलत्थिकाए' एवम्-धर्मास्तिकायवदेव यावत् पुद्गलास्तिकायोऽपि लोकस्पृष्टः लोकमवगाह्य तिष्ठति यावत्पदेन अधर्मास्तिकायलोकाकाशजीवास्तिकायानां संग्रहः । 'अहेलोए णं भंते' अधोलोकः खलु भदन्न ! 'धम्मस्थिकायस्स' धर्मास्तिकायस्य 'केवइयं ओगाढे' कियन्तं भागमवगाढ:-अवगाह्य स्थितः 'गोयमा ! सातिरेगं अद्धं ओगाढे' गौतम ! सातिरेकमद्धम्-अर्द्धारिकश्चिदधिकमवगाढः, 'एवं एएणं अभिलावेणं जहा वितीयसए' एवम् एतेनाभिलापेन यथा द्वितीयशतके अनेनैव क्रमेण यथा द्वितीयशतके दशमोद्देशके कथितम् तथेहापि वक्तव्यम् । कियत्पर्यन्तमित्याहइसका है 'लोयफुडे लोयं चेव ओगाहित्ताणं चिट्ठह' लोक को छूता हुआ यह सम्पूर्ण लोक में व्याप्त होकर रहा हुआ है 'एवं जाव पुग्गलस्थिकाए' यहां यावत्पद से अधर्मास्तिकाय लोकाकाश और जीवास्तिकाय' इसका ग्रहण हुआ है तात्पर्य यह है कि धर्मास्तिकाय के जैसे ही यावत् अधर्मास्तिकाय लोकाकाश और जीवास्तिकाय पुद्गलास्तिकाय ये सब लोक को छुते हैं
और लोक को व्याप्त कर उसमें ठहरे हुए हैं । अब गौतम ने प्रभु से ऐसा प्रश्न किया है-'अहेलोएणं भंते ! धम्मस्थिकायस्स केवइयं ओगाढे' हे भदन्त अधोलोक धर्मास्तिकाय के कितने भाग को व्याप्त करके ठहरा हुआ है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-'गोयमा। सातिरेग अद्धं ओगाढे' हे गौतम ! अधोलोक धर्मास्तिकाय के आधे से कुछ अधिक भाग को व्याप्त करके ठहरा हुआ है ‘एवं एएणं अभिलावेणं जहावितीयसए.' इसी क्रम से जैसा द्वितीयशतक के १० वे उद्देशक में कहा शोभा व्यात २२ २३ छ. 'एवं जाव पुगलथिकाए' मा यात्५थी અધર્માસ્તિકાય કાકાશ અને જીવાસ્તિકાય એ ગ્રહણ કરાયા છે. કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે-ધર્માસ્તિકાયની જેમ જ યાવત્ અધર્માસ્તિકાય
કાકાશ, જીવાસ્તિકાય અને પુલાસ્તિકાય એ બધા જ લેકને સ્પર્શ કરે છે. અને લેકમાં વ્યાપ્ત થઈને તેમાં રહે છે. ફરીથી गौतम स्वामी प्रभुने पूछे छ -'अहे णं भते ! धम्मत्थिकायस्स केवइय' ओगाढे' 3 मापन गयो। मास्तियन सा सामने ०यात ४शने २छो छ१ तेना उत्तरमा प्रभु -'गोयमा ! सातिरेग अद्धं ओगाढे ३ ગૌતમ! અધલેક ધર્માસ્તિકાયના અર્ધા ભાગથી કંઈક વધારે ભાગને વ્યાપ્ત 3शन २७ छ. 'एवं एएणं अभिलावेणं जहा बितीयसए.' या मथी જેમ બીજા શતકના દસમાં ઉદ્દેશામાં કહેવામાં આવ્યું છે તે જ પ્રમાણે અહિયાં
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૩