Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 13 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०१९ उ०८ स०१ जीवनिवृत्तिनिरूपणम् तेषामेकमेव इन्द्रियं भवतीत्यत एकैव इन्द्रियनितिः कथितेति भावः, एवं जस्स जइ इंदियाणि' एवं यस्य यानि इन्द्रियाणि तस्य तान्येव ज्ञातव्यानि, 'जाच वेमाणियाण' यावद्वैमानिकानाम्-वैमानिकपर्यन्तानाम् , अत्र यावत्पदेन अप्ते जो वायुवनस्पतिद्वीन्द्रियादि सर्वजीवानां ज्योतिष्कपर्यन्तानां ग्रहणं भवति किन्तु यस्य यावन्ति इन्द्रियाणि तस्य तापन्ति ग्राह्याणीति विवेकः कर्त्तव्यः ।४। 'काविहा भंते' कतिविधा खलु भदन्त ! भासानिवत्ती पन्नत्ता' भाषानिवृत्तिः प्रज्ञप्ता ? भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'चउविहा मासानिवत्ती पनत्ता' चतुर्विधाभाषानिवृत्तिः प्रज्ञप्ता 'तं जहा' तद्यथा 'सच्चा भासा निव्वत्ती' सत्याभापानिवृत्तिः, 'मोसाभासा निव्दत्ती' मृषाभाषानिवृत्तिः 'सच्चामोसा भासानिव्वत्ती' सत्यामृषाभाषानिवृत्तिः 'असच्चामोसाभासास्पर्शनेन्द्रिय निर्वृत्ति ही होती है ऐसा जिनेन्द्र देवने कहा है ‘एवं जस्स. जइ०' इस प्रकार से जिन जीवों के जितनी इन्द्रियां होती हैं उन जीवों के उतनी इन्द्रियनिर्वृत्ति कहनी चाहिये 'जाव वेमाणियाण' इस प्रकार का कथन यावत् वैमानिकों तक जानना चाहिये यहां यावत्पद से अप् तेज वायु वनस्पति एवं द्वीन्द्रियादि ज्योतिष्कपर्यत के जीवों का ग्रहण हुधा है परन्तु जिस जीव को जितनी इन्द्रियां हों उतनी उन जीवों की ग्रहण करनी चाहिये । 'काविहाणं माते ! भासानिवत्ती पण्णत्ता' हे भदन्त ! भाषानित्ति कितने प्रकार की कही गई है ? उत्तर में प्रभु कहते हैं-'गोयमा! चविहा भासानिव्वत्ती पण्णत्ता' हे गौतम ! भाषानिवृत्ति चार प्रकार की कही गई है 'तं जहा'-जैसे-- 'सच्चाभासा निव्वत्ती मोसा भासा निव्वत्ती' सत्या भाषानिवृत्ति જીને એક સ્પર્શેન્દ્રિય નિવૃત્તિ હેય છે, એવું જીનેન્દ્ર દેવે કહ્યું છે. 'एवं जस्स जइ०' थेश २ वान टी धन्द्रिय डाय छे. तमान ती द्रिय निवृत्ति कान . 'जाय वेमाणियाणं०' मा प्रमाणेनु કથન અષ્ઠાયિક, તેજસ્કાયિક વાયુકાયિક, વનસ્પતિકાયિક અને દ્વીન્દ્રિય વિગેરે
તિષ્ક પર્યન્તના જીના સંબંધમાં ગ્રહણ કરેલ છે. પરંતુ જે જીવને જેટલી दिया डाय ते वा तशी छन्द्रियो Use] ४२वी ने , 'कइविहाणं भंते ! भासानिध्वत्ती पण्णत्ता' सावन भाषा निवृत्ति प्रारनी अवामा भावी छ? तन। उत्तरमा प्रभु र छ-'गोयमा! चउन्विहा भासा निव्वत्ती पण्णता' 3 गौतम. सानिवृत्ति या२ ५४२नी अवामा भावी छे. 'तंजहा' ते मा प्रभारी छ. 'सच्चाभासानिव्वत्ती मोसाभासानिव्वत्ती' सत्या मापा
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૩