Book Title: Dashvaikalika Sutram Part 01
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
yo
श्रीशवेकालिक
णिस्थितया पावकिया पोषकं परिपिधाये' त्यर्थाङ्गीकारेण समाधानं सुत्रकमिति वाच्यम्, सकृदुचरितन्यायविरोधेन तादृशार्थकल्पनायाः कर्तुमशक्यत्वात् । - किञ्च तेपामयौगपद्येऽपि पायुपिधायकत्राखण्डे मुखवखिकात्वकल्पनं परमभ्रान्तिमूलम्, मुखपाय्योरैक्याभावात् । अनारतस्यैव मुखादेरावरणे तात्पर्यसवे परिपिधायेत्यत्र परीत्युपसर्गमयोगस्याऽऽनर्थक्यापत्ति, अपिपूर्वकादपि ल्यपूप्रत्ययसिद्धेः ।
किञ्च - ' भातस्य पुनरावरणं व्यर्थमेवेति हेतोरनाहतस्यैवावरणार्थमयमुपदेश:' इति वदतस्तव हस्तवत्रिकाधारकस्य मते पोपकस्य परिधानवसनानावरणीयहाथ के पायुवसे मलदार ढक लेवेंगे, सो ठीक नहीं है । 'सबरितन्याय' से ऐसी कल्पना करना शक्य नहीं है ।
अधोवायु और छोंक आदि एक साथन भी हों तो भी अधोवायुकी यतना करने वाले वस्त्रको मुखवखिका कहना भारी भूल है, क्योंकि मुख और मलद्वार एक चीज नहीं है- दोनों अलग अलग हैं। यदि खुले मुख बोलनेका तात्पर्य हो तो ' परिपेहित्ता' पदमें 'परि' उपसर्ग व्यर्थ हो जायगा, क्योंकि 'अप' उपसर्गपूर्वक धातुसे भी ल्यप् प्रत्यय होता है।
' ढँके हुएको फिर ढाँकना वृधा ही है, इसलिए बगैर ढँके हुए को ढँकनेके लिए यह उपदेश दिया है। यदि हाथमें मुँहपत्ति रखने वाले ऐसा कहेंगे तो यह सिद्ध हो जायगा कि उनका मलद्वार सदा अनावृत ( उघड़ा हुआ ) रहता है । नहीं तो आवृत મુહપત્તિથી સુખ અને બીજા હાથના પાયુવસથી મળદ્વાર ઢાંકી લેવાશે, તે તે मराणर नथी, अरशु है सकृदुचरितन्यायथा मेची अडचना ४२वी शस्य नथी.
અધવાયુ અને છીક આદિ એકી સાથે ન હોય તેપણ અધવાયુની પતના કરનારા વજ્રને મુખવસ્ત્રિકા કહેવી એ મેટી ભૂલ છે, કારણ કે મુખ અને મળદ્વાર એક ચીજ નથી. બેઉ અલગ અલગ છે. જો ખુલ્લે મુખે ખેલવાનું તાત્પર્ય હાય तो परिपेहित्ता शमां परि उपसर्ग व्यर्थ यह नशे आयु में अपि उपसर्ग પૂર્વક ધાતુથી પણ સઁયક્ પ્રત્યય થાય છે
• ઢાંકેલાને ફરીથી ઢાંકવું એ વૃથા છે, તેથી ઢાંકયા વગરનાને ઢાંકવાને માટે આ ઉપદેશ આપ્યા છે. ’–જો હાથમાં મુહુપત્તી રાખનાર એમ કહેશે તે એમ સિદ્ધ થશે કે એનું મુળદ્વાર સદા અનાવૃત ( उधाडु ) रहे छे
