Book Title: Dashvaikalika Sutram Part 01
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
-
-
श्रीदशवकालिको ____ अत्रैव चतुर्याध्ययने- "जयं भुजतो भासंतो पावं कम्मं न बंधा" इति भगवताऽभिहितम् , मागुक्तरीत्या मुखयस्त्रिकारन्यनस्याऽऽवश्यकत्वेऽपि तदपसारणमन्तरेण 'मुंजतो' इति पदयोध्याया भोजनक्रियाया अनुपपत्या भोजनकाले मुनिना मुखवत्रिका मोचनीयेति गम्यते, अत एवात्र-'जयं भुंजनो' इत्यस्य यथाकल्पलब्धान्तमान्तावाशनं मण्डलदीपवर्जनपूर्वकमभ्यवहरमाण' इत्येवाशयो न तु मुखात्रिकां पचैव भुजान इति, तथा चोक्तयतनापूर्वकमोजनकाले मुखवस्त्रिकापसारणमागमानुकूलमेति न तस्य पापकर्मवन्धन हेतुत्वम् , अनेनेवाऽऽ.
१ 'पूर्वोक्तप्रमाणानुसारेण ' इत्यर्थः ।
उत्तर-चित्त लगाकर सुनो। इसी (दसवैकालिक) के चौथे अध्ययनमें भगवान्ने कहा है "जयं भुजंतो भासंतो पावं कम्मं न पंधह" अर्थात् यतनापूर्वक आहार करने और भापण करनेसे पापकर्मका पन्ध नहीं होता है। पहले कहे गये प्रमाणोंसे मुखवत्रिका यांधना सिद्ध होने पर भी उसके निकाले विना 'भुंजतो' पदसे योध्य भोजनक्रिया नहीं हो सकती। इससे ऐसा तात्पर्य निकलता है कि भोजन करते समय मुनिको मुखबखिका हटा देनी चाहिये । अतः 'जयं भुंजतो" पदका " कल्पके अनुसार प्रास हुआ अन्त प्रान्त आदि आहार मण्डलदोपोंका त्याग करके भोगता हुआ" ऐसा अर्थ समझना चाहिए। ऐसा नहीं कि मुखपत्रिका बाँधे-बाँधे आहार करे। अत एव उक्त-यतना-पूर्वक भोजनकालमें मुखवत्रिका त्याग देना आगमके अनुकूल है, अतः उससे पापकर्मका बन्ध
ઉત્તર-ચિત્ત રાખીને સાંભળે. એના (દશવૈકાલિકનીજ ચોથા અધ્યયનમાં भगवान युछे जयं भुंजतो भासंतो पावं कम्मं न घंधइ मत यतनापूर આહાર કરવાથી પાપકર્મને બધ થતું નથી. પૂકત પ્રમાણેથી મુખવઅકા બાંધવી એ બિદ્ધ થયા છતાં પણ એને કાઢી નાંખ્યા વિના મુંતો શદથી બેધ્ય ભેજને ક્રિયા થઈ શકતી નથી. તેથી એવું તાત્પર્ય નીકળે છે કે ભજન કરતી વખતે, નિએ મુખવઝિકા હટાવી દેવી જોઈએ. એટલે બધે મુંનેતો પદનો અર્થ “ક૯૫ને અનુસાર પ્રાપ્ત થએલો અંત પ્રાંત આદિ આહાર મંડલ-દેનો ત્યાગ કરીને ભગવત” એ પ્રમાણે સમજવું જોઈએ. એમ ન સમજવું જોઈએ કે મુખવશ્વિકા બાંધી રાખીને આહાર કરે. એટલે ઉત-ચતનાપૂર્વક ભજનકાળમાં મુખસ્વિકાને ત્યાગ કરવો એ આગમને અનુકૂળ છે, તેથી પાપકર્મને બંધ થતું નથી
-
-
-
