Book Title: Dashvaikalika Sutram Part 01
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
-
श्रीदशवकालिकरने विपमितिशेषः भोक्तुं. नेच्छन्तिमाभिलपन्ति । तिर्यशः सर्प अपि हिमवेशापेक्षया दुःसहमनुचितं च वान्ताशनमेव मन्यन्ते । तस्मात् शिष्य ! प्रवचनतत्चाभिझेन त्वया निःसारतया परित्यक्तस्य विपयस्य पुनः स्त्रीकरणं न विधेयमिति भावः । मुर्मुरादिशान्तज्वालाग्निव्यवच्छेदार्यमाह-'जलिये' इति, हारोल्कादिव्यात्यर्यम् अग्नेदिप्यमाणत्वद्योतनाथै चाह-'धूमकेउ' इति, । तीव्रतमत्वोधनार्थ 'दुरासयं इति । अग्निपर्यायो ज्योति-शब्दः पुंल्लिङ्गः। 'जलिय' मित्यादिविशेषणत्रयेण 'यत्राग्नौ प्रवेशे सधो भस्मसाद् भवति तादृशेऽप्यगन्धनजाः सर्पाः प्रविशन्ति किन्तु परित्यक्तविपमापातुं नैव वान्छन्ति, एवं सत्पुरुषा अपि परित्याकान विषयान् . मरणान्तेऽपि न पुनः सेवितुमिच्छन्तीति.वोध्यते, इतिगाथा॥६॥ असह्य और जलतीअग्निमें प्रवेश कर जाते है, किन्तु त्यागे हुए विषको फिर नहीं चूसते.।
हे शिष्य!जय तिर्यश्च सर्प भी उगले.हुएको निगलना नहीं चाहते. तय. तू तो प्रवचनमें प्रवीण है अत एव निःसार समझ कर त्यागे हुए विषयोंका सेवन तुझे तो भूलकर भी नहीं करना चाहिए।
अग्निके 'ज्वलित' आदि तीन विशेषण दिये हैं, उनका अभिप्राय यह है कि जिस अग्निमें प्रवेश करतेही तत्काल भस्म हो जावे उस प्रकारकी अग्निमें भी अगन्धन कुलके सर्प प्रवेश करजाते हैं पर त्यागे हुए विषको ग्रहण नहीं करते । इसी प्रकार कुलीन पुरुपभी त्यागे हुए विषयोंको प्राणसंकदमें भी ग्रहण नहीं करते । अर्थात् वें दुष्कर्म करके क्षणभर भी जीना नहीं चाहते ॥६॥ અસહ્ય અને બળતી આગમાં પ્રવેશ કરે છે પરંતુ એકવાર મૂકેલા ઝેરને પાછું यूसी तो नथी
હે શિષ્ય! જ્યારે તિર્યંચ સ. પણ મૂકેલા ઝેરને પાછું ગળી જવા ઇછતે નથી તે તું ત્યારે પ્રવચનમાં પ્રવીણ છે, એટલે-નિ:સાર સમજીને ત્યજેલા વિષનું સેવન તારે તે ભૂલેચૂકયે- પણ ન કરવું જોઈએ.
मनिन 'ज्वलित' मात्र विशेष सापेक्ष छ, तेना तु से छे :-- જે અગ્નિમાં પ્રવેશ કરતાં જ તત્કાળ ભસ્મ થઈ' જવાય એ પ્રકારના અનિમાં પણ અગંધનકુળને સર્પ પ્રવેશ કરે છે, પરંતુ ત્યજેલા વિવને ગ્રહણ કરતે નથી. એ પ્રમાણે કુલીન પુરૂ પણ ત્યજેલા વિષયોને પ્રાણસંકટમાં પણ ગ્રહણ કરતા નથી. અર્થાત તેઓ દુષ્કર્મ કરીને ક્ષણ ભર પણ જીવવા ઈચ્છતા નથી. (૬)
