Book Title: Dashvaikalika Sutram Part 01
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
अध्ययन ३ गा. ५ (५२) अनाचीर्णानि
२३
मूलम् सिजायरपिंडं च, आसंदी पलियंकए ।
गिहंतरनिसिज्जा य, गायस्सुबहणाणि य ॥५॥ छाया-शय्यातरपिण्डश्च, आसन्दी पर्य(ल्य)ङ्ककः ।
___ गृहान्तरनिपद्या च, गात्रस्योद्वर्तनानि च ॥५॥ सान्वयार्थः-चौर (२३) सिजायरपिंडं शय्यातरका आहार, (२४) आसंदी-कुर्सी या खाट (२५) पलियंकए-पलंग पालखी डोला आदि, (२६) गिहतरनिसिजा-गृहस्थके घरमें बैठना, य और (२७) गायस्स-शरीरका उबद्दणाणि-उवटन करना ॥५॥
टीका-शय्यतेऽस्यामिति शय्या वसतिः, शय्ययाऽर्थात्तहानेन तरति संसारसागरमिति शय्यातरः, यद्वा शय्या-मोक्तरीत्या वासस्थानम् , 'आतरः संसार
१-'आतरस्तरपण्यं स्या'-दित्यमरः, 'उतराई' इति लोकमसिद्धम् । परिपहके सहने में असामर्थ्य आदि अनेक दोप, चिकित्सा करनेसे आरम्भ असत्य आदि दोप; उपानह पहननेसे द्वीन्द्रिय आदि जीवोंका उपमर्दन आदि, तथा अग्निकायका आरम्भ करनेसे छह कायका उपमर्दन आदि दोप होते हैं ॥४॥४॥४॥
(२३) शय्यातरका पिण्ड लेना। - जिसमें शयन किया जाता है उसे शय्या या वसति कहते हैं। उस शय्याके दानसे संसार-समुद्रको तैरनेवाला शय्यातर कहलाता है। अथवा शय्या है संसाररूपी सागरसे पार होनेका आतर (शुल्क) દેષ, ચિકિત્સા કરવાથી આરંભ, અસત્ય આદિ દેષ; જોડા પહેરવાથી હીન્દ્રિય આદિ જીવનું ઉપમઈન આદિ, તથા અગ્નિકાયને આરંભ કરવાથી છ કાયનું ઉપમન આદિ દેષ લાગે છે. (૪)
(२३) शय्यातना पिंड लेवो.
જેમાં શયન કરવામાં આવે છે તેને શય્યા યા વસતિ કહે છે. એ શયાના દાનથી સંસાર-સમુદ્રને તરનાર શય્યાતર કહેવાય છે. અથવા શા છે સંસારરૂપી સાગરથી પાર થવાનું આતર (શુક) જેનું, તેને શય્યાતર કહે છે, જેમ
