Book Title: Dashvaikalika Sutram Part 01
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
-
-
-
-
-
૪૮૦
श्रीदशकालिकमले इति व्याख्यातं तदप्ययुक्ततरम् । हस्ते मुखत्रिकाधारणे मुखयविकारणोदयभू. ताया: मूक्ष्मव्यापिसम्पातिमवायुकायादिनीवहिंसानिटनेरसिदया मुखपत्रिका मुख एष धारणीयेत्याशयस्य जागरूकत्यान, अत एव भगवताऽपि मूक्ष्मव्यापिसम्पातिमवायुकायादिनीयाऽयतनानिये मुखोपरि धारणीयसदोरकाटपुटमुखपगाणवस्वरवण्डरूपेऽर्षे मुखयतिकागदः प्रयुक्तो, न तु हस्तपत्रिकागन्द इति कथमपि दस्त कशब्देन मुखररिफारूपोऽयों न लभ्यते । एवं च तेन कायममार्जनफयनं सर्वथाऽऽगमविरुद्धमेवेति योध्यम् ॥८२||८३॥
ऐसी व्याख्या करना भी अत्यन्त अयुक्त है, क्योंकि मुखस्त्रिका धारण करनेका प्रयोजन सूक्ष्म, व्यापी, सम्पातिम तथा वायुकाय आद जीवॉकी हिंसाका परिहार करना है। मुखवत्रिकाको हाथमें रग्बनेस उक्त प्रयोजन सिद्ध नहीं होता। इससे यह सिद्ध होता है कि मुख वस्त्रिका मुखपर ही धारण करनी चाहिए। इसलिए मुखके निमित्तसे होनेवाली, सूक्ष्म, व्यापी, सम्पातिम और वायुकाय आदि जीवाका विराधनाकी निवृत्तिके लिए मुख पर धारण करने योग्य उस मुख परिमाण सदोरक और आठ पुड़वाले वस्त्रखण्डको भगवानने मुख: चत्रिका' शब्दसे कहा है, 'हस्तवत्रिका' शब्दका प्रयोग कहीं नही किया, अत एव 'हस्तक' शब्दसे मुखवस्त्रिकाका अर्थ किसीभी प्रकार नहीं निकल सकता। इस प्रकार 'उससे कायकी प्रमार्जना करना' यह अर्थ आगमसे सर्वथा विरुद्ध है ।। ८२ ।। ८३ ।। એવી વ્યાખ્યા કરવી એ પણ અત્યંત અયુકત છે, કારણ કે મુખ વશ્વિક ધારણ કરવાનું પ્રયોજન સૂક્ષમ, વ્યાપી, સમ્પતિમ તથા વાયુકાય આદિ જુની હિંસાને પરિહાર કરે એ છે. મુખવસ્ત્રિકાને હાથમાં રાખવા ઉક્ત પ્રયજન સિદ્ધ થઈ નથી. એથી એમ સિદ્ધ થાય છે કે મુખવસ્ત્રિકા મુખ પર જ ધારણ કરવી જોઈએ તેથી મુખને નિમિત્ત થનારી સૂમ, વ્યાપી, સંપતિમ અને વાયુકાય આઇ જીવોની વિરાધનાની નિવૃત્તિને માટે મુખ પર ધારણ કરવા એગ્ય એ સુખ પરિમાણું દેરા સાથેના અને આઠ પડવાળા વખંડને ભગવાને “મુખત્રિકા” કહી છે, “હરતસ્ત્રિકા' શબ્દને પ્રગ કર્યો નથી. એટલે ‘દુસ્તક” શબદ શક્ષિકાને અર્થ કઈ પણ પ્રકારે નીકળી શકતું નથી. એ રીતે “સબઝિ થી કાયાની પ્રાર્થના કરવી” એ અર્થ આગમથી સર્વથા વિરૂદ્ધ છે, (૮૨-૮૩)
