Dashvaikalika Sutram Part 01

Book Title: Dashvaikalika Sutram Part 01
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 512
________________

३७६
श्री
न्तर्गत पिण्डेपणाऽभिपीयते । पिण्टेपणा न पिण्डस्य समयभावया मसिद्धस्यान
पानस्येपणारूपा, तत्र पिण्डनं पिण्डः एक
"
पदार्थसमुदायः सद्विविध:द्रव्यविण्डो भागवण्डा, तत्र क्षुधाविघातकत्वेनावनादिरूपो द्रव्य पिण्डः कर्मविधातफत्वेन ज्ञानादिलक्षण: natana fear, anaस्तमात्र पिण्डस्वसंयमादिरूपः पवस्तभावपिण्डः, मकवानुपयोगित्वादुपेक्षितः। द्रव्य पिण्डो टि मशस्तमात्रपिण्डपरिपोषकस्तं विना तस्यासम्पाधत्वात् तथाहि ज्ञानाद्यात्मकमशस्तभावपिण्डस्याराधना शरीरस्थिस्यधीना, शरीरपरिस्थितिथाहारं त्रिना न यथावत्साधनायालम्, आहारादिक द्रव्यपिण्ड एवेति सिद्धं द्रव्यपिण्डस्य प्रशस्त भावपिण्डपरिपोषकत्वम् । तस्य च सायनकथन करते हैं । 'पिण्ड' शास्त्रीय भाषामें अन्न-पान नामसे प्रसिद्ध है, उसकी एणा करना 'पिण्डेपणा' है। एक स्थानपर बहुत पदार्थोंका समुदाय होना पिण्ड कहलाता है । पिण्ड दो प्रकारका है- (१) द्रव्यपिण्ड और (२) भावपिण्ड अशन आदिको द्रव्यपिण्ड कहते हैं, क्योंकि उससे क्षुधाका नाश होता है। ज्ञानादि प्रशस्त-भावपिण्ड है, क्योंकि वह कमका नाश करनेवाला है, अप्रशस्त-भावपिण्ड असंयमादिरूप है, उसका यहाँ अधिकार नहीं है।
द्रव्यपिण्ड, प्रशस्त - भावपिण्डका पोषक है, क्योंकि उसके बिना प्रशस्त-भावपिण्डकी प्राप्ति नहीं हो सकती, अर्थात् ज्ञानादिरूप प्रशस्त-भावपिण्डकी आराधना शरीरकी स्थिति के अधीन है, और शरीरकी स्थिति आंहारके बिना नहीं होसकती । आहार आदि द्रव्यपिण्ड ही है । इससे यह सिद्ध हुआ कि द्रव्यपिण्ड प्रशस्त भाव
-
પિ શબ્દ શાસ્ત્રીય-ભાષામાં અન્નપાનના નામે ઓળખાય છે, તેની એષણા કરવી એ પિંડયા કહેવાય છે. એક સ્થાન પર ઘણા પદાર્થોના સમુદાય હાવા शो ‘पिंड' आहेवाय छे, पिंड ने अभरनो होय छे, (१) द्रव्य-पिंड मने (२) लाषपिंड, मशन महिने द्रव्यपिंड हे छे. अरण तेथी सुधानो नाश थाय छे. જ્ઞાનાદિ એ પ્રશરત--ભાપિંડ છે, કારણ કે તે કર્મોને નાશ કરવાવાળું છે. અપ્રશસ્ત-ભાવપિંડ અસયાદિપ છે, એના અડી અધિકાર નથી.
દ્રષિડ એ પ્રશસ્ત-ભાવપિંડના પોષક છે, કારણ કે તેના વિના પ્રશસ્ત ભાર્વાષડની પ્રાપ્તિ થઈ શકતી નથી. અર્થાત્ જ્ઞાનાદિરૂપ પ્રશસ્તભાવપડની આરાધના શરીરની સ્થિતિને આધીન છે, અને શરીરની સ્થિતિ હાઈ શકતી નથી. આહારાદિ દ્રવ્યપિંઢજ છે તેથી એ સિદ્ધ થયુ કે દ્રવ્યપિંડ
આહાર વિના


Page Navigation
1 ... 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725