Dashvaikalika Sutram Part 01

Book Title: Dashvaikalika Sutram Part 01
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 342
________________

२१६
श्रीदवेकालिकसूत्रे
शस्त्रं चास्य द्रव्य भावभेदाद्विविधं तत्र द्रव्यशखं स्व-पर-तद्भय-काय मेदा स्त्रिविधम् । स्वकायशखं पौरस्त्यादिवायोः पात्रात्यादिवायुः। परकायशखमनलादि । उभयकायशस्त्रमनलादिसंतप्तो वायुरेव । भावशस्त्रं तु वायुं प्रति मनसो दुष्पवृषिः ।
वायुः सचित्ताचित मिश्रमेदात्रिधा, तत्र सचितो धनवातादिः, अचित्तो रतिप्रभृतिषु पूरितः सोऽप्यन्तर्मुहर्त्ता यावदेकं याममचेतनः, तदनु पूर्ण द्वितीययामं यावन्मिथः, तत्यात्सचित एव रोगावस्थायां artistered स्पादि
१ nearest द्वितीयशतके मथमोद्देशे वाय्वधिकारे
" से भंते ! किं पुढे उद्दार अपुढे उद्दाइ ? गो० ! पुढे उद्दार नो अपुट्ठे उद्दाइ" छाया - 'स (वायुः) भगवन् ! कि स्पृष्टः अपद्रवति ( म्रियते) अस्पृष्टः अपद्रवति ? गौतम ! स्पृष्टः अपद्रवति नो अस्पृष्टः अपद्रवति' । अस्य टीका- ' स्पृष्टः स्वकायशस्त्रेण परकायशस्त्रेण वा अपद्रवतिम्रियते ' ।
वायुकायका शस्त्र द्रव्य-भाव-भेद से दो प्रकारका है, द्रव्यशस्त्र-स्वपर-उभयकायके भेदसे तीन प्रकारका है। वहां स्वकाय शस्त्र पूर्व आदि दिशाके वायुका पश्चिम आदि दिशाका चायु, परकाय-शस्त्र अग्नि आदि है, उभयकाय शत्र अग्नि आदिसे तपा हुआ वायु ही है । वायु तीन प्रकारका है-~~
(१) सचित्त, (२) अचित्त, (३) मिश्र । घनवात आदि सचित्त है, हति या रबरकी थैली आदिमें भरी हुई हवा अचित्त होती है, किन्तु अन्तर्मुहूर्त्त के बाद एक पहर तक अचित रहती है, उसके बाद दूसरे पहर तक मिश्र अवस्थामें रहती है बादमें सचित होजाती है। रोग आदि अवस्थामें वायुकी आवश्यकता होने पर दृति आदिमें भरा हुआ વાયુકાયના શસ્ત્ર દ્રવ્ય-ભાવભેદે એ પ્રકારના છે. દ્વવ્યશસ્ત્ર સ્વ-પર-ઉભયકાયના ભેદે કરી ત્રણ પ્રકારને છે, ત્યાં સ્વકાયશસ્ત્ર-પૂર્વીઆદ દિશાના વાયુને પશ્ચિમઆદિ દેશાને વાયુ, પરકાયશસ્ત્ર અગ્નિ આદિ છે, ઉભયકાયશસ્ત્ર અગ્નિાદિથી તપેલે વાયુ જ છે. ભાવશ પહેલાની જેમ સમજી લેવું, વાયુ ત્રણ પ્રકારને છે.(१) सत्ति, (२) अशित, (3) मिश्र धन-पात आहि वायु सथित छे, મસક યા રબ્બરની થેલી નંદમાં ભરેલી હવા અચિત્ત છે; પરન્તુ અંતર્મુહુર્તની પછી એક પ્રહર સુધી અચિત્ત રહે છે, ત્યારપછી મીન્ત પ્રહર સુધી મિશ્ર અવસ્થામાં રહે છે, અને ત્યારબાદ સચિત્ત બની જાય છે. રેગાદિ અવસ્થામાં વાયુની આવશ્યક્તા પડતાં મસક આદિની અંદર ભરેલા અચિત્ત વાયુ સાધુઓને ગ્રાહ્ય છે,


Page Navigation
1 ... 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725