Book Title: Dashvaikalika Sutram Part 01
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
अध्ययन १ गा. २ गोचरीविधौ भ्रमरदृष्टान्तः मल्पपुष्पफलोऽयं च बहुपुष्पफलसमृद्धः' इति, तथा साधुरप्युचनीचादिभेदभावं विहाय सर्वत्र समानभावो गृहस्थकुलानां सकाशाद् यथोचितां भिक्षामाददीतेति सूचनार्थम् । • यद्वा 'दुमस्स' इत्यत्र सम्बन्धसामान्यपप्ठ्या द्रुमसम्बन्धिविति, अर्थादयं दृष्टान्तो दुमसंसक्तपुष्परसग्राहिणो भ्रमरस्य योद्धव्यो नेतरस्य, ततश्च यथा भ्रमरो द्रुमसम्बद्धेषु स्थितं रसमापियति तथा साधुरपि गृहस्थसम्बन्धिनमेव, अर्थात् तत्स्वत्वयुक्तमेवाऽऽहारं गृहीयान्न तु स्वामिविरहितमित्यर्थः । इसमें अधिक, इसी प्रकार साधुभी द्रव्य-भावसे ऊंच-नीच भेद-भाव न रखकर समानदृष्टिसे गृहस्थियोंके कुलोमें भिक्षा-वृत्तिके लिए भ्रमण करते है । इस आशयको प्रगट करनेके लिए गाथामें 'दुम' शब्द दिया गया है।
अथवा यों समझिये कि गाथामें 'द्रुम' शब्दके साथ पष्ठीविभक्तिका प्रयोग किया गया है, पष्ठी विभक्तिका अर्थ है 'सम्बन्ध'। ..इसलिए यह दृष्टान्त द्रुममें लगे हुए पुष्पके रसको ग्रहण करनेवाले भारेका ही समझना चाहिए, दूसरे भौंरेका नहीं। इससे यह अर्थ निकलता है कि जैसे भ्रमर, हुम (वृक्ष) सम्बन्धी पुष्परसको ही ग्रहण करता है, अन्य रसको नहीं, इसीभाँति साधुभी गृहस्थसे सम्बन्ध रखनेवाले अर्थात् जिसपर गृहस्थका अधिकार है उसी आहारको ग्रहण करते है; जिस आहारका कोई गृहस्थ स्वामी नहीं होताउसे नहीं ग्रहण करते। આ પર વધારે છે, એ પ્રમાણે સાધુ પણ દ્રવ્ય–ભાવથી ઉંચ-નીચને ભેદભાવ ન રાખીને સમાન દષ્ટિથી ગૃહસ્થોનાં કુળમાં ભિક્ષાવૃત્તિને માટે ભ્રમણ કરે છે. मे मारायने ४८ ४२१८ भाटे थामा द्रुम (वृक्ष) श६ माटो छे.
અથવા એમ સમજવું કે ગાથામાં દુક શબ્દની સાથે છઠ્ઠી વિભક્તિને પ્રયોગ કરવામાં આવ્યું છે. છઠ્ઠી વિભક્તિને અર્થે સંબંધ થાય છે. એથી આ હૃષ્ટાંત દુમમાં લાગેલાં પુના રસને ગ્રહણ કરનારા ભમરાનું જ સમજવું જોઈએ, બીજા ભમરાઓનું નહિ. એટલે એ અર્થ થાય છે કે જેમ બ્રમર, दुम (वृक्ष) संधी ०५२सने १ अक्षय ४२ छ, भी। २सने नड, तेम साधु પણ ગૃહસ્થથી સંબંધ રાખનારા અર્થાત્ જેની ઉપર ગૃહસ્થને અધિકાર હોય
તે આહારનેજ ગ્રહણ કરે છે. જે આહારને કઈ હસ્થ સ્વામી નથી તેને _ साधु प्राय ४२ नथी..
