Book Title: Dashvaikalika Sutram Part 01
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
अध्ययन १ गा. २ गोचरीविधौ भ्रमरदृष्टान्तः
मल्षपुष्पफलोऽयं च बहुपुष्पफलसमृद्धः' इति, तथा साधुरप्युच्चनीचादिभेदभावं विहाय सर्वत्र समानभावो गृहस्थकुलानां सकाशाद् यथोचितां भिक्षामाददीतेति सूचनार्थम् ।
यद्वा 'दुमस्स' इत्यत्र सम्बन्धसामान्यपष्ठ्या द्रुमसम्वन्धिविति, अर्थादयं दृष्टान्तो द्रुमसंसक्तपुष्परसग्राहिणो भ्रमरस्य बोद्धव्यो नेतरस्य ततश्च यथा भ्रमरो द्रुमसम्बद्धेषु स्थितं रसमापिचति तथा साधुरपि गृहस्थसम्बन्धिनमेव, अर्थात् तत्स्वत्वयुक्तमेवाऽऽहारं गृह्णीयान्न तु स्वामिविरहितमित्यर्थः ।
इसमें अधिक, इसी प्रकार साधुभी द्रव्य भावसे ऊंच-नीच भेद-भाव न रखकर समानदृष्टिसे गृहस्थियोंके कुलोमें भिक्षावृत्ति के लिए भ्रमण करते हैं। इस आशयको प्रगट करनेके लिए गाथामें ' द्रुम' शब्द दिया गया है ।
अथवा यों समझिये कि गाथामें 'हम' शब्द के साथ पष्ठी विभक्तिका प्रयोग किया गया है, पष्ठी विभक्तिका अर्थ है 'सम्बन्ध' ।
इसलिए यह दृष्टान्त द्रुममें लगे हुए पुष्पके रसको ग्रहण करनेवाले भरेका ही समझना चाहिए, दूसरे भरेका नहीं । इससे यह अर्थ निकलता है कि जैसे भ्रमर, द्रुम (वृक्ष) सम्बन्धी पुष्परसको ही ग्रहण करता है, अन्य रसको नहीं, इसी भाँति साधुभी गृहस्थसे सम्बन्ध रखनेवाले अर्थात् जिसपर गृहस्थका अधिकार है उसी आहारको ग्रहण करते हैं; जिस आहार का कोई गृहस्थ स्वामी नहीं होता उसे नहीं ग्रहण करते ।
આ પર વધારે છે; એ પ્રમાણે સાધુ પણ દ્રવ્ય—ભાવથી ચનીચના ભેદભાવ ન રાખીને સમાન દષ્ટિથી ગૃહસ્થાનાં કુળામાં ભિક્ષાવૃત્તિને માટે ભ્રમણ કરે છે. मे मायने अट १२वा भाटे गायामां हम (वृक्ष) शब्द आये। छे.
અથવા એમ સમજવું કે ગાથામાં દુમ શબ્દની સાથે છઠ્ઠી વિભક્તિના પ્રયોગ કરવામાં આવ્યે છે. છઠ્ઠી વિભક્તિના અથ સંબંધ થાય છે. એથી આ દૃષ્ટાંત દ્રુમમાં લાગેલાં પુષ્ણેાના રસને ગ્રહણુ કરનારા ભમરાનું જ સમજવું જોઇએ, ખીજા ભમરાઓનું નહિ, એટલે એ અર્થ થાય છે કે જેમ ભ્રમર, द्रुम (वृक्ष) संगंधी पुष्परसह रे छे, जीन्न रसने नडि, तेम साधु પણ ગૃહસ્થથી સંબધ રાખનારા અર્થાત્ જેની ઉપર ગૃહસ્થને અધિકાર હાય તે આહારનેજ ગ્રહણ કરે છે. જે આહારના કેઇ ગૃહસ્થ સ્વામી નથી હતા તેને સાધુ ગ્રહણ કરતા નથી..
