Dashvaikalika Sutram Part 01

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 144

श्रीवनकालियो
--
अपरेण पायपिधान विधेयमिति भावः ।
पाणिनेत्यप्रेकवचनमपि पाणित्वनातारवयविवक्षयेत्युभयपाणिवोपकर प्यनुकूलमेव ।
किश्च पाणिशब्दस्य मुख्यार्यवाधाऽमावेन मुख्यायाधमलिका लक्षणापि नाहीकरणीया भवति । तथा चोक्तममन्यापिमभृतिविविधनीयरिसावारणाय सदेव सदोरकमुखपत्रिकाधारण नेतत्सूत्रतो विरुध्यते, किन्तु परिपिधायेत्पत्र परिसद प्रयोगेण भगवान् मुखवस्तिकापिहितस्यैव मखस्य पिधानमावेदयतीत्यलं पल्लाबाना
केचितु-'विपाकसूत्रे मृगापुत्राध्ययने-"तपणं सामिया देवी तक सगडियं अगुकड्ढेमागी२ जेणेव भूमिघरे तेणेव उवागच्छति, उचान: और नाक ढंक ले और दूसरे हायसे अघोचायुकी यतना करे। ..
"पाणिणा" यद्यपिएकवचन हैतथापि पाणित्वजातिमें अन्वय हान दोनों हाथोंका योधक होता है, इसलिए हमारे मतके अनुकूल ही ह
यहाँ 'पाणि' शब्दके मुख्य अर्थमें बाधा नहीं है अतः लक्षणा मानने योग्य नहीं है, क्योंकि लक्षणा वहीं होती है जहाँ मुख्य अथ : पाधा आती हो। इसलिए उक्त सूक्ष्म व्यापी वगैरह विविध जावाका विराधनासे यचने के वास्ते सदैव डोरा सहित मुखवत्रिका मुख पर बाँधना इस सूत्रसे विरुद्ध नहीं है। परन्तु 'परिपेहित्ता' में पार उपसर्गके प्रयोगसे प्रगट है कि महावीर प्रभुने मुँहपत्ति से पिहित (ढक हुए) मुखको पुनः पिधान करना प्रतिपादित किया है। ____ कोई कोई ऐसा कहते हैं कि विपाकसूत्रमें मृगापुनके अध्ययनम મુખ અને નાક ઢાંકી લેવાં અને બીજા હાથથી અધેવાયુની થના કરવી.
पाणिणाने मेवयन छ तपशु पालिवनतिमा मन्वय पाथी હાથને બેધક થાય છે તેથી અમારે મતે તે શબ્દ અનુકૂળ જ છે.
महापाणि शहना भुध्य अर्थमा आधा नथी तथा दक्ष पY मानवा ચગ્ય નથી, કારણ કે લક્ષણા ત્યાં થાય છે કે જ્યાં મુખ્ય અર્થમાં બાધા આવતી હાય. તેથી કરીને ઉત સૂમ, વ્યાપી વગેરે વિવિધ જીની વિરાધનાથી બચવાને માટે સદૈવ દારા સાથે મુખવાસ્ત્રિકા બાંધવી એ સૂત્રથી વિરૂદ્ધ નથી. પરન્તુ परिपेहिता महा परि. 6सन प्रयोगथा ५५ थाय छ, महावीर प्रभु સહપતિથી પિહિત (ઢાંકેલા) મુખને પુનઃ પિધાન કરવાનું પ્રતિપાદિત કર્યું છે.
કોઈ કઈ એમ કહે છે કે વિપાકસૂત્રમાં મૃગાપુત્રના અધ્યયનમાં લખ્યું છે