Book Title: Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
सूर्यज्ञप्तिप्रकाशिका टीका सू० ५६ दशमप्राभृतस्य विंशतितमं प्राभृतप्राभूतम् ५३ कत्वाद् भागो न प्रयच्छति, ततो दिवसा आनेतव्याः, तत्र च छेदराशि षिष्टिरूपः, परिपूर्णनक्षत्रानयनार्थ च द्वाषष्टिः सप्तषष्टया गुणिताः, परिपूर्ण च नक्षत्रं सम्प्रति नायाति, ततो मूल एव द्वाषष्टिरूपश्छेदराशिः, केवलं पञ्चभिः सप्तषष्टिभागैरहोरात्रो भवति, ततो दिवसानयनाय द्वाषष्टिः पञ्चभिर्गुण्यन्ते ६२४५=३१० जातानि त्रीणि शतानि दशोत्तराणि, ते भांगो हियते १६४-५ - लब्धाः पञ्चदिवसाः शेष तिष्ठति द्वे शते सप्तनवत्यधिके ते च पुनः मुहूर्तानयनार्थ त्रिंशता गुण्यन्ने २४००--- अत्र गुणकारछेदराश्योः शून्येनापवर्तना कृता तेन जातो गुणकारराशिस्तिकरूपच्छेदराशिश्चैकत्रिंशद्रूपः, ततत्रिकेनोपरितनोराशिः सप्तनवत्यधिक शतद्वयरूपो गुणितो जातानि अष्टौ शतानि एकनवत्यधिकानि-८९१ ततश्च भाज्यहारयो भीगे हृते सति लब्धा अष्टाविंशति मुहूर्ताः, एकस्य चोपन होते हैं, इनसे भाग करे १०५ यहां अंश राशि अल्प होने से भाग नहीं चलता अतः दिवस लाना चाहिये, दिवस लाने के लिये छेद राशि जो बासठ रूप है, पूर्ण नक्षत्र लाने के लिये बासठ को सडसठ से गुणित करे तो परिपूर्ण नक्षत्र नहीं आता है। अतः मूल बासठ रूप जो छेद' राशि है, सडसठिया पांच भाग से अहोरात्र होता है, तदनन्तर दिवस लाने के लिये बासठ को पांच से गुणित करे ६२४५=३१० इस प्रकार तीनसो दस होते हैं, उस से भाग करे तो १६४४५६ इस प्रकार पांच दिवस तथा दोसो सताणवे शेष बचता है, उसको पुनः मुहर्त करने के लिये तीससे गुणा करे तो २९४३०=२९७X3 =५१ यहां पर गुणाकार एवं छेद राशि का शून्य से अपवर्तना की अतः गुणकार राशि तीन रूप तथा छेद राशि इकतीसरूप होता है, पश्चात् तीनसे उपर की राशि जो दोसो सताणवे रूप है उसको गुणित करे तो आठसो इकाणवे ८९१ होते है। पश्चात् भाज्य राशि एवं हार राशि का भाग करे तो अठाइस આ સંખ્યાથી પૂર્વ સંખ્યા જે અઢારસે સુડતાલીસ છે તેને ભાગ કરવો ૩૪૪૭ અહીં અંશરાશિ અલ્પ હોવાથી ભાગ ચાલતો નથી. તેથી દિવસ લાવવા જોઈએ. દિવસ લાવવા માટે છેદ રાશિ જે બાસઠરૂપ છે, તેને પૂર્ણ નક્ષત્ર લાવવા સડસઠથી ગુણવા તે પૂર્ણ નક્ષત્ર આવતા નથી તેથી મૂળ બાસઠરૂપ જે છેક રાશિ છે, તેમાંથી સડસઠિયા પાંચ ભાગથી અહોરાત્ર થાય છે. તે પછી દિવસ લાવવા માટે બાસડને પાંચથી ગુણવા ૬૨૫ ==૧૦ તે આ રીતે ત્રણસો દસ થ ય છે. તેનાથી ભાગ કરવા કુલ= ૧૭ આ રીતે પાંચ દિવસ અને બસો સતાણું શેષ રહે છે. તેને મુહૂર્ત કરવા માટે ત્રીસથી ગુણવા २६५+3०=३४+33 महीयां गुणा भने छ। शशिनी शून्यथा अपवत ना ४२वी તેથી ગુણાકાર રાશિ ત્રણ રૂપ તથા છેદ રાશિ એકત્રીસરૂપ થાય છે. તે પછી ત્રણથી ઉપરની રાશિ જે બસો સત્તાણુરૂપ છે તેને ગુણાકાર કરે તે આઠ એકાણુ ૮૯૧ થાય છે. તે પછી ભારાશિ અને હાર રાશિને ભાગ કરે તે અઢાર મુહૂર્ત તથા એક મુહૂર્તના
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: 2
