________________ ગાથા :22, . . . . . . . . . . અધ્યાત્મ અપરાશા . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26 પ્રવૃત્તિસામાન્ય પ્રતિ યોગ કારણ છે અને ફલાર્થિપ્રવૃત્તિ પ્રતિ ફલેચ્છા કારણ છે, એનાથી આ આશા પુરાઇ, કેમ કે ભગવાન ફલાભિધ્વંગરહિત હોવાના કારણે કેવલ યોગથી જ પ્રવૃત્તિ કરે છે, એ વાત પૂર્વોક્ત કથનથી સિદ્ધ થઇ શકે છે. ઉત્થાન-દિગંબરોની રાગ વિના કેવી રીતે ત્યાં પ્રવૃત્તિ છે એ પ્રકારે આશા પણ પુરાઈ. તેમાં હેતુ કહે છે ટીકાર્ય - “સ્વનિ' સ્વ-ઉલ-અભિન્કંગ વિના જ પરમ કારુણિકની પ્રવૃત્તિ હોવાથી. (રાગ વિના ત્યાં પ્રવૃત્તિ છે). ઉત્થાન :- અહીં પ્રશ્ન થાય કે, ફલાકાંક્ષા ન હોય તો અનેક પ્રવૃત્તિને છોડીને પ્રતિનિયત જ પ્રવૃત્તિ કઈ રીતે થઈ શકે? તેથી કહે છે ટીકાર્થ “પરીક્ષાર્થ' પરોપકારના માથાભ્યને જ કારણે રાગ વિના પ્રવૃત્તિનો) પ્રતિનિયમ છે. એ પ્રકારે આગળ કહેવાશે. ભાવાર્થ તાત્પર્ય એ છે કે બીજાનું હિત કરવું તે ઉચિત પ્રવૃત્તિરૂપ છે, તેથી તેનું માથાભ્યપણું= યથાર્થપણું છે, અને તેના કારણે ભગવાન રાગરહિત હોવા છતાં, ભગવાનમાં ઉચિત પ્રવૃત્તિનું અન્ય પ્રવૃત્તિ કરતાં જુદારૂપે પ્રતિનિયમ થાય છે સર્વ અન્ય પ્રવૃત્તિ નહીં કરતાં પરોપકારને કરવારૂપ પ્રવૃત્તિનું પ્રતિનિયમ થાય છે. એ પ્રકારે આગળ કહેવાશે. Ast:- तस्मात् परद्रव्यप्रवृत्तिर्न रागद्वेषजनकतया ध्यानप्रतिबन्धिकाऽपितु विषयान्तरसञ्चारसामग्रीत्वेन, यत्र तु मुखवस्त्रिकादिप्रत्युपेक्षणादौ प्रवृत्तिरावश्यकादिध्याने न विरोधिनी प्रत्युत तदनुरोधिनी तत्र तयैवाध्यात्मशुद्धः शुद्धात्मोपलम्भाद्भूयांसः सिद्धिमध्यासते स्मेति श्रूयते। कथं? इति चेत्? तथाविधावश्यकादिक्रियाकालान्तर्भविष्णुश्रेणिसमापनयोग्यसूक्ष्मान्तर्मुहूर्तभाविना परमात्मलयेन मोहक्षयादिति गृहाण। ટકાર્ય - ઉતHI' તે કારણથી=પૂર્વમાં સિદ્ધ કર્યું કે પરદ્રવ્યની પ્રવૃત્તિ રાગ-દ્વેષ જનક નથી તે કારણથી, વસ્ત્રાદિગ્રહણ કરવારૂપ પરદ્રવ્યની પ્રવૃત્તિ રાગ-દ્વેષના જનકપણા વડે કરીને ધ્યાનપ્રતિબંધિકા નથી, પરંતુ વિષયાંતરસંચારની સામગ્રીપણાવડે કરીને ધ્યાનપ્રતિબંધિકા છે. ભાવાર્થ - મુનિ જ્યારે ધ્યાનમાં વ્યાપૃત છે ત્યારે વસ્ત્રાદિગ્રહણકરવારૂપ પરદ્રવ્યની પ્રવૃત્તિ ધ્યાનના વિષય કરતાં વિષયાંતરસંચારની સામગ્રીરૂપ છે. કેમ કે વસ્ત્રાદિમાં પ્રવૃત્તિ કરવાથી ધ્યેયવિષયક ઉપયોગનો ત્યાગ થાય છે
