Adhyatmamatpariksha Shabdasha Vivechan Part 01

Author(s): Pravinchandra K Mota
Publisher: Gitarth Ganga

Page 387

३५८.
गाथा-७०-७१ उप८...... . . . . . . . .
..सध्यात्ममतपरीक्षा અવતરણિકાર્ય -વિહિત અનુષ્ઠાનથી ભાવવૃદ્ધિ થાય છે એમ કહ્યું. હવે ભાવવૃદ્ધિનાક્રમથી ઉત્તરોત્તર ગુણસ્થાનની પ્રાપ્તિનો ઉપદેશ આપે છે
गाथा :
धिइसद्धासुहविविइसविण्णत्ती तत्तधम्मजोणित्ति ।
तल्लद्धधम्मभावा वड्ढइ भावंतरं तत्तो ॥७॥ (धृतिश्रद्धासुखाविविदिषाविज्ञप्तयस्तत्त्वधर्मयोनिरिति । तल्लब्धधर्मभावाद्वर्धते भावान्तरं ततः ॥७०॥ )
एवं पवड्ढभावो कमेण गुणठाणसे ढिमारुहिय ।
पक्खीणघाइकम्मो कयकिच्चो केवली होइ ॥७१॥ ( एवं प्रवृद्धभावः क्रमेण गुणस्थानश्रेणिमारुह्य । प्रक्षीणघातिकर्मा कृतकृत्यः केवली भवति ।।७१।।)
ગાથાર્થ - ધૃતિ, શ્રદ્ધા, સુખા, વિવિદિષા અને વિજ્ઞપ્તિ તત્ત્વધર્મની યોનિ છે. ત્યારપછી=આ ધર્મયોનિની પ્રાપ્તિ થાય ત્યારપછી, તેનાથી લબ્ધ ધર્મભાવથીeતત્ત્વધર્મયોનિથી પ્રાપ્ત ધર્મભાવથી, ભાવાંતર વધે છે. આ
ગાથાર્થ એ પ્રમાણે પ્રવૃદ્ધ ભાવવાળો આત્માક્રમથી ગુણસ્થાનકની શ્રેણિ ઉપર આરૂઢ થઇને પ્રક્ષીણ ઘાતકર્મવાળો કૃતકૃત્ય કેવલી થાય છે. ના * 'तत्तधम्मजोणित्ति' - 248 इति' २०६ छे ते तत्त्वभनी योनिनी संन्याना समाति सूयछ भने विज्ञान પછી તેનું યોજન છે.
East :- "धृतिः श्रद्धा सुखा विविदिषा विज्ञप्तिरिति तत्त्वधर्मयोनयः" इति हि पातञ्जलादिषु प्रसिद्धम्। तत्रोद्वेगादिपरिहारेण चेतसः स्वास्थ्यं धृतिः, तया च मार्गानुसारितत्त्वरुचिर्जन्यते, तामेव श्रद्धामाहुः, तया च भुजङ्गमनलिकायामतुल्यो विशिष्टगुणस्थानरत्नप्रदानशौण्डः स्वरसवाही क्षयोपशमविशेषो जन्यते यमन्ये सुखेत्याचक्षते। "सुखा विशिष्टाह्लादरूपा" इति पञ्चाशकव्याख्यानं कथं? इति चेत्? कार्ये कारणोपचारेण पराभिप्रायेण वा, नह्याह्लादस्य तत्त्वचिन्ताजनकत्वं नाम, क्षयोपशमेन तस्योपक्षीणत्वात्, तद्विहीनानामपि तत्प्रसङ्गाच्च। तया च तत्त्वचिन्तारूपमध्यवसानं जन्यते यदन्ये विविदिषामाचक्षते, तत एव हि शुश्रूषाश्रवणग्रहणधारणविज्ञानोहापोहतत्त्वाभिनिवेशा प्रज्ञागुणाः प्रादुर्भवन्ति प्रथमजलधरजलनिपातादिवाभिनवप्ररोहाः एनं विना भवन्तस्त्वेते तदाभासा एव, न तु तात्त्विकाः। तदेवं प्रज्ञागुणजननक्रमेण तत्त्वचिन्तया बोधिर्जन्यते, इयं च करणत्रयव्यापाराभिव्यङ्ग्यं प्रशमसंवेगनिर्वेदानुकम्पास्तिक्याभिव्यक्तिलक्षणं सम्यग्दर्शनमुच्यते, तदन्ये विज्ञप्तिमाहुः।
Easil :- 'धृतिः' -कृति, श्रद्धा, सुधा, विविध भने विशति तत्पनी योनि छ, भे प्रमाणे ligule ગ્રંથોમાં પ્રસિદ્ધ છે.