________________
ગાથા - ૪૧-૪૨
.૧૫૭
શ્લોક ઃ
लब्धेव प्रतिपक्षलक्षदलनात्वद्तर्कसंपर्कजग्रन्थक्षोदविनोदनोदनयनोऽप्यभ्यासकेलिश्रमम् । एतत्प्रक्रमकैतवाज्जिनवचः पीयूषपाथोनिधावध्यात्मामृतमज्जने सपदि मद्वाग्देवताभ्युद्यता ॥२॥
અધ્યાત્મમતપરીક્ષા
અન્વય :- પ્રતિપક્ષક્ષિવૃત્તનાત્ અભ્યાસòતિશ્રમમ્ વ્યેવ ષતા સંપનપ્રન્થક્ષોવિનોવનોયનો (ના) મન્ના વેવતા एतत् प्रक्रमकैतवात् जिनवचः पीयूषपाथोनिधौ अध्यात्मामृतमज्जने सपदि अभ्युद्यता ||
શ્લોકાર્થ :- પ્રતિપક્ષલક્ષના દલનથી અભ્યાસરૂપી કેલિશ્રમને જાણે પામેલી, અને ષડ્તર્કના સંપર્કથી પેદા થયેલ ગ્રંથના ક્ષોદના વિનોદન માટે ઉદનયન પણ મારી વાગ્યેવતા, આ પ્રકમના મૈતવથી=નામ આધ્યાત્મિકોના નિરાકરણીય એવા અધ્યાત્મના નિરાકરણરૂપ પ્રક્રમના બહાનાથી, જિનવચનરૂપી પીયૂષના પાથોનિધિ વિષયક અધ્યાત્મરૂપી અમૃતના મજ્જનમાં સપદિ=શીઘ્ર અભ્યુદ્યત છે.
ર શ્લોકમાં વિનોવન' પછી ‘લનયનો‘ પ્રયોગ છે ત્યાં ‘નયના’ હોવાની સંભાવના છે અને તે મુજબ શ્લોકાર્થમાં અર્થ કરેલ છે.
આ બે શ્લોકનો નિષ્કર્ષ એ છે કે, આધ્યાત્મિકો નિરાકરણીય પદાર્થને ઉત્કટપણાથી આશંસા કરે છે, તે તેઓનો ખરેખર ભ્રમ છે; અને ગ્રંથકાર પોતે ષટ્લર્કના ગ્રંથના અભ્યાસથી વિનોદને પેદા કરે તેવા વાન્દેવતાવાળા છે તો પણ, આ ગ્રંથના પ્રક્રમ દ્વારા ભગવાનના વચનરૂપી સમુદ્રમાં રહેલા અધ્યાત્મરૂપી અમૃતને વલોવીને વિશેષરૂપે બહાર કાઢવાની આકાંક્ષાવાળા છે, તેથી ભ્રમાત્મક એવા આધ્યાત્મિકોનું નિરાકરણ કરવા માટે આ પ્રક્રમનો પ્રારંભ કરેલ છે.II૪૧
દૂર અહીંથી મુખ્યરૂપે અધ્યાત્મમતનું નિરાકરણ શરૂ થાય છે.
અવતરણિકા :- તહેવું ધર્મોપાળસ્વાધ્યાત્મવિશેષતાં સમાધાય તભોપાવમુવિાતિ
અવતરણિકાર્ય :- આ રીતે=અધ્યાત્મ બતાવવાનો પ્રારંભ કરતાં વચમાં ઉપસ્થિત એવા દિગંબરના વસ્ત્રના નિષેધનું નિરાકરણ કર્યું એ રીતે, ધર્મના ઉપકરણની અધ્યાત્મની વિરોધિતાનું સમાધાન કરીને, તેના=અધ્યાત્મના, લાભના ઉપાયને બતાવે છે
ગાથા
पंचसमिओ तिगुत्तो सुविहियववहार किरियपरिकम्मो ।
पावइ परमज्झप्पं साहू विजिइन्दियप्पसरो ॥ ४२ ॥
( पंचसमितिस्त्रिगुप्तः सुविहितव्यवहारक्रियापरिकर्म्मा । प्राप्नोति परमाध्यात्मं साधुर्विजितेन्द्रियप्रसरः ॥४२॥
ગાથાર્થ :- પાંચ સમિતિથી સમિત અને ત્રણ ગુપ્તિથી ગુપ્ત, સુવિહિત વ્યવહારક્રિયારૂપ પરિકર્મવાળો, વિજિત ઇંદ્રિયના પ્રસરવાળો સાધુ પરમ અધ્યાત્મને પામે છે.
