Book Title: Siddhachakra Varsh 04 - Pakshik From 1935 to 1936
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
૫)
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૧૦-૧૧-૧૯૩૫
ઇ.
દયા એ કેવળ કર્મબંધ કરાવનારી અને દુર્ગતિનું જાણવાની માફક મોહનીયની સોપક્રમતા, તેના ક્ષય કારણ છે, અને એ વાત ભગવાન્ મહાવીર માટે કરાતા ઉદ્યમનો અભાવ અને તેના કારણ તરીકે મહારાજાએ શ્રીનંદિવર્ધનને ઘેર રહેવાની કરેલી કુટુંબ ઉપરની દયાદૃષ્ટિ પણ પોતે અવધિજ્ઞાનથી વિનંતિ વખતે સ્પષ્ટરૂપે જણાવેલી છે, છતાં જાણી લીધેલી છે. શ્રીનંદિવર્ધનજીને તેવો સ્વપરનો બોધ ન હોય અને
બે વર્ષ રહેવામાં અવધિનો ઉપયોગહોવા છતાં કદાચ મોહનો ઉછાળો હોય અને તેથી * મોહમાં ઘેરાઈને ભગવાન્ મહાવીર મહારાજને ચૂર્ણિકાર વિગેરે મહાપુરુષોએ નંદિવર્ધનજીની સંસારમાં રાખવા માંગે, પણ તેટલા માત્રથી વિનંતિ અને કુટુંબની કાકલુદીની વખતે પણ ભગવાન્ મહાવીર મહારાજને સંસારમાં રહેવું ભગવાન્ મહાવીર મહારાજની બે વર્ષ પછીજ દીક્ષા ઉચિત ન લાગે તે ખરેખર સત્ય છે, અને તેથીજ થવાની છે એમ જાણીને બે વર્ષ ઘરમાં રહેવાની મહારાજા નંદિવર્ધનની બે વર્ષ ઘરમાં રહેવાની વિનંતિનો સ્વીકાર કર્યો એ વસ્તુ જણાવી ભવ્ય વિનંતિના સ્વીકાર કરતાં પહેલાં પોતાના જીવોને સ્પષ્ટ કરી દીધું કે ભગવાન્ મહાવીર અવધિજ્ઞાનના ઉપયોગથી પોતાની દીક્ષાનો કાળ મહારાજને જે શ્રીનંદિવર્ધનજીઆદિને લીધે રોકાણ તપાસ્યો અને તે દીક્ષાનો કાળ તપાસતાં જ્યારે થયું તે તેમના સ્વતંત્રજ વર્તાવ જ્ઞાનબળથી થએલ અવધિજ્ઞાનથી એમ માલમ પડ્યું કે મારી દીક્ષા ગણાય અને તેથી તે વર્તાવનો દાખલો કે અનુકરણ થવાને હજી બે વર્ષની વાર છે.
બીજા કોઈ જેવા તેવાઓએ કે જ્ઞાનશૂન્યોએ કરાય બે વર્ષનું ગૃહસ્થાવસ્થામાં રહેવામાં સોપક્રમ કે લેવાય નહિ, કેમકે એમ જો ન હોત તો ચૂર્ણિકાર મોહ કારણ કે ?
મહારાજા વિગેરે દીક્ષાના કાળનો ઉપયોગ દેવાનું ધ્યાનમાં રાખવું કે ભગવાન મહાવીર અને તેમાં બે વર્ષની વાર હોવાનું અવધિજ્ઞાનથી મહારાજનું આ બે વર્ષ ઘરમાં રહેવું તે પૂર્વે અઠ્ઠાવીસ જણાયું એમ કહેતજ નહિ. વર્ષ ઘરમાં રહ્યા તેની માફક મોહનીય કર્મના ગર્ભાવસ્થાના અભિગ્રહ અને આ કબુલાતના ઉદયથીજ છે, છતાં તે મોહનીય કર્મ ટીકાકારો સ્પષ્ટ કારણોનો ભેદ શબ્દોમાં જણાવે છે કે નિરૂપક્રમ એટલે જલદી નાશ
વળી એ પણ ધ્યાન રાખવાની જરૂર છે કે ન કરી શકાય એવું હતું એમ નહિ, પણ તે સોપક્રમ એટલે ઉદ્યમથી જલદી નાશ કરી શકાય તેવું હતું. ભગવાન્ મહાવીર મહારાજની ઉંમર આ વખતે છતાં ભગવાન્ મહાવીર મહારાજે તે નંદિવર્ધનની અફવીસ વર્ષની થએલી છે, અને તેથી વિનંતિ અને કુટુંબની કાકલુદી ઉપર દૃષ્ટિ રાખી ગર્ભાવસ્થામાં અભિગ્રહ કરતી વખતે અવધિજ્ઞાનનો અને તેથી જ તે નાશ કરી શકાય એવા પણ તે ઉપયોગ ન મલ્યો, તેમ આ વખતે બને નહિ તે મોહનીય કર્મના નાશને માટે ઉદ્યમ કર્યો નહિ, અને સ્વાભાવિક છે. ગર્ભઅવસ્થા એ માત્ર દીક્ષાના અવધિજ્ઞાનથી કે બીજા કોઈ પણ તેવા અતિશયવાળા મનોરથની અવસ્થા ગણાય અને આ અઠ્ઠાવીસ જ્ઞાનથી જેમ પદાર્થ બનવાની ભવિતવ્યતા જણાય વર્ષની ઉંમરની સ્થિતિ દીક્ષાના કાર્યને કરનારી છે, તેવી જ રીતે તેના કારણોનું જ્ઞાન પણ તે અતિશય ગણાય અને તેથી આ વખતે દીક્ષાનો કાળ જ્ઞાનથી થાયજ છે, અને તેથી દીક્ષાનો કાળ અવધિજ્ઞાનથી જોવો પડે તે સ્વાભાવિક છે.
