Book Title: Siddhachakra Varsh 04 - Pakshik From 1935 to 1936
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
૧૫)
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૮-૧-૧૯૩૬
,
,
,
,
,
• • • • • •
છે
કે
તે
ને
જે
છે
જ
ન
કે પરમપવિત્ર પર્યુષણાપર્વની વ્યવસ્થા છે અને તેના પવિત્ર કાર્યો
(અનુસંધાન અંક ૪ ના ટા. પા. ૪ થી) અધિકતિથિઓને હિસાબમાં ન લેવાય તેમ માસ થયા હોય તો પણ ચતુર્માસી પ્રતિક્રમણ તો અધિકમાસ પણ ન લેવાય
આષાઢ, કાર્તિક અને ફાલ્ગનમાં જ કરાય. પહેલા
ચોમાસી પ્રતિક્રમણ કર્યાને ત્રણ જ માસ થયા છે, જેવી રીતે પાક્ષિકપ્રતિક્રમણને માટે પહેલા પક્ષની તે તિથિની મર્યાદા લેવામાં આવે છે, તેવી
છતાં તે ત્રણ માસે ચોમાસી કરવાનું વિધાન જ રીતે ચોમાસાને અંગે ચાર માસની મર્યાદા લેવામાં
મહિનાની સંખ્યાના આગ્રહને પકડનારને શાસ્ત્રમાંથી આવે છે. તે ચાર માસની મર્યાદા પણ અધિકમાસ
કાઢી શકાય તેમ નથી. તેવી જ રીતે અધિક મહિનો હોય તો પાંચ થાય કે ક્ષય.માસ હોય તો ત્રણ થાય
આવ્યો હોય તો ચાર મહિના આષાઢ, કાર્તિક કે તે તરફ જવાનું હોતું નથી. પાક્ષિકની તિથિઓને
ફાલ્ગનથી એક મહિના પહેલાં પૂરા થાય તે વખત
એટલે આસો, મહા કે જેઠ મહિનામાં અધિક માસની અંગે ઉપર જે ન્યાય જણાવ્યો છે તેજ ન્યાય અહીં ચોમાસાને અંગે લેવાનો છે. અર્થાત્ ચારે માસના
અપેક્ષાએ ચાર મહિના પૂરા થાય, તો ત્યાં ચોમાસી ભોગવટા અને સંજ્ઞા ઉપર જ ધ્યાન આપવાનું છે.
પડિક્કમણું નહિ કરી લતાં, ચોમાસી પડિકણા માટે જવી રીતે પક્ષમાં પડવાથી માંડીને પનમ સુધીના પાંચ મહિના સુધી થોભાવવાનો હક શો છે ? કે અમાવાસ્યા સુધીના તિથિના પંદર નામોમાં કાઇ મહિનાની અધિકતા છતાં ચોમાસીની નવા નામની તિથિ દાખલ થતી નથી, તેવી જ રીતે નિયમિતતામાં શાસ્ત્રસમંતિ શ્રાવણથી માંડીને ગણાતા બાર મહિનામાં કોઇપણ વળી શાસ્ત્રોમાં અધિક મહિનાની વાત તો તેરમો મહિનો જુદા નામવાળો આવતો નથી, તેથી જગો પર આવે છે, છતાં કોઇપણ શાસ્ત્રમાં પંચમાસી પાક્ષિક પ્રતિક્રમણ જેમ તિથિપ્રતિબદ્ધ હોઈ અધિક પ્રતિક્રમણ કે પંચમાસી ખામણાનો ઉલ્લેખ છે નહિ, કે ન્યૂન દિવસ થાય તે પણ પંદર રાત્રિ અને તેમજ કોઈએ તેવી રીતે કર્યાનો પણ દાખલો નથી, દિવસના નામે ચૌદશના દિવસે જ કરવામાં આવે અને શાસ્ત્રને હિસાબે પણ યુગના મધ્યમાં પોષ વધ્યો છે. તેવી રીતે ચોમાસી પણ આષાઢ, કાર્તિક અને હોય તોપણ કાર્તિક મહિનાથી ફાગણ સુધી તે વખતે ફાગુન માસને અંગે પ્રતિબદ્ધ હોઈ ક્ષયમાસને લીધે પાંચ મહિના થાય તોપણ ફાગણ મહિને ચોમાસી ત્રણ માસ થયા હોય કે અધિક માસને લીધે પાંચ પડિકમણું જ ગણાય છે. જો કે પોષ મહિનો વધ્યાને
