Book Title: Siddhachakra Varsh 04 - Pakshik From 1935 to 1936
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
પપ0
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૧પ-૧૦-૧૯૩૬ જ ભગવાન જિનેશ્વરો હોય એમ કહેવામાં કોઈપણ રીતે ભગવાન તીર્થકર મહારાજ સિવાયના પ્રકારે અડચણ નથી. આવી રીતે ભગવાન જિનેશ્વરો અન્યજીવોને પણ ગર્ભથી જ સમ્યત્વદર્શન અને છઘસ્થપણામાં ઉપદેશક કેમ ન હોય તેને અંગે મતિ શ્રુત તથા અવધિ એ ત્રણે જ્ઞાનો હોય છે તે વિચાર ર્યો.
પછી તેવા જીવો કેવલજ્ઞાનના નિયમવાળા હતા
નથી, કેમકે અવધિજ્ઞાનનો છાસઠ સાગરોપમ અન્ય સમ્યગદર્શન અને સમ્યગજ્ઞાનવાળા
સ્થિતિનો કાલ છે તે બહુધાએ તો અનિકાચિત ઉપદેશકો કેમ નહિ ?
નામકર્મવાળા જ નહિં એટલે અનિકાચિત આ સ્થાને બીજી શંકા એ જરૂર થશે કે નામકર્મવાળો ભગવાનનો જીવ અગર અન્ય તીર્થકર ભગવાન જિનેશ્વર મહારાજા તો સ્વયંસંબુદ્ધ છતાં નામકર્મ વગરનો ભગવાન તીર્થકરો સિવાયના અને મન:પર્યવજ્ઞાનને પામેલા છતાં ભવિષ્યમાં જીવોને માટે જ છે કેમકે નિકાચિત થયેલ જિન કેવલજ્ઞાન થશે અને શાસનની સ્થાપના કરતાં નામકર્મવાળાને છાસઠ સાગરોપમ સંસારમાં અર્થાગમની અપેક્ષાએ આત્માગમવાળો હું થઈશ જ રહેવાનું હોય. એમ જાણે છે, અને તેથી કેવલજ્ઞાન ઉત્પન્ન થવા
જીવજ છાસઠ સાગરોપમવાળા અવધિજ્ઞાનના પહેલાં પ્રવર્તનની મુખ્યતાથી ઉપદેશપ્રબંધવાળા ન
સવાળા ન સ્વામી હોય. એવી રીતે સમ્યકત્વની છાસઠ થાય એ ઠીક છે, પણ જગતમાં જેમ ભગવાન
સાગરોપમની સ્થિતિ પણ બીજા જીવોને આશ્રયે જ તીર્થકરોજ એકલા ભવાંતરથી જ્ઞાન લાવનારા અને સમ્યકત્વને લઈને આવનારા હોય એવો નિયમ
સંભવે, માટે ભગવાન જિનેશ્વર મહારાજના જીવો
સિવાયના જીવો પણ ગર્ભથી માંડીને મતિ શ્રુત અને નથી. અર્થાત્ અન્ય પણ જીવો એવા ઉચ્ચ કોટીના
અવધિજ્ઞાનવાળા તથા સમ્યત્વદર્શન વાળા હોય જ હોય છે કે જેઓ ભવાનરથી મતિ આદિ જ્ઞાનોવાળા
છે, તો પછી તે જીવો ઉપદેશના આદ્યપ્રવર્તક કેમ અને સમ્યગદર્શનવાળા હોય છે. આટલી વાત શાસ્ત્રકારો ફરમાવે છે અને તે કબુલ પણ કરવી જ
જ ન બને ? એમ પણ નહિં કહેવું કે મતિ આદિ ત્રણ પડે તેમ છે કે ભગવાન તીર્થકર સિવાયના જીવો
જ્ઞાનવાળા અને સમ્યગ્દર્શનવાળાં અન્ય જીવો છતાં પણ ભવાંતરથી સમ્યગ્દર્શન અને સમ્યગ્રજ્ઞાન
ચારિત્રમોહનીય કર્મના ક્ષયોપશમથી થતું સ્વયંસંબુદ્ધલાવનારા હોય જ છે, એટલું જ નહિ પણ ભગવાન પણું ભગવાન જિનશ્વર
પણું ભગવાન જિનેશ્વર મહારાજ સિવાયના બીજા જિનેશ્વર મહારાજાઓ નિયમિત અવધિજ્ઞાન જીવન હાય નહિં અને તેથી તે મત્યાદિવાળા છતાં વિનાના ન હોય અને અવધિથી જણાતા ક્ષેત્રના છેડા અને ગુરુ આદિથી ઉપદેશ પામ અને તેના પ્રભાવ ઉપર તેઓ ન હોય પણ અવધિજ્ઞાનથી જણાતા જ તેને ચારિત્ર પ્રાપ્ત થાય માટે તે અન્ય જીવો ક્ષેત્રની મધ્યમાં જ તેઓ હોય, તેવી રીતે બીજા કોઈ ઉપદેશના આદ્ય પ્રવર્તક બને જ નહિ. એમ નહિ જીવોને અંગે નિયમિત અવધિજ્ઞાન કે કહેવાનું કારણ એટલું જ કે શ્રીનદીસૂત્ર આદિ અભ્યન્તરાવધિનો નિયમ ભલે ન હોય પણ ભગવાન શાસ્ત્રોમાં પંદર ભેદે જે સિદ્ધો બતાવ્યા છે તે જ તીર્થકર મહારાજાઓ સિવાય બીજા જીવોને ભગવાન તીર્થકર મહારાજ સિવાયના જીવો ભવાંતરથી આવેલું અવધિજ્ઞાન કે અત્યંતરાવધિ ન સ્વયંસંબુદ્ધ ન થતા હોય તે જિનસિદ્ધ અને જ હોય એમ તો છે જ નહિં, અને જ્યારે આવી સ્વયંસંબુધ્ધ સિદ્ધ એવા બે ભેદો ઘટે જ નહિં,કેમકે
