Siddhachakra Varsh 04 - Pakshik From 1935 to 1936

Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti

Page 234

૧૭૪
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૨૪-૧-૧૯૩૬ 器器器端端端瑞端瑞端瑞端瑞端瑞器器滤器 Bક આવશ્યકના કર્તા ગણધર ભગવાન્ કે સ્થવિર મહારાજ ? :
આવશ્યક સૂત્રનો પલટો થયો છે કે મૂળરૂપ જ છે ? 滤器滤器滤器滤器滤器滤器滤器
૧. આવશ્યકનિર્યુક્તિને ઘણી જગો પર છે કે શ્રુતજ્ઞાનની આદિમાં સામાયિકઅધ્યયન છે અંગબાહ્યાદિના વિચારમાં આવશ્યક તરીકે ગણવામાં અને અંતમાં બિંદુસાર કે જે ચૌદમું પૂર્વ છે. તે છે, આવે તો તે વ્યાખ્યય અને વ્યાખ્યાનનો અભેદ આવા ઉત્તરને અનુસાર સામાયિકઆવશ્યકનું સ્થાન માનીને સમજવું અને તે નિર્યુક્તિની અપેક્ષાએ જ અંગપ્રવિષ્ટ જે આચારાંગાદિક કે શેષકાલિક આવશ્યક એટલે આવશ્યકનિર્યુક્તિનું સ્થવિરકૃતપણું ઉત્કાલિક કરતાં પહેલું છે એમ સ્પષ્ટ થાય છે. જણાવ્યું છે. બાકી આવશ્યકસૂત્ર તો ભગવાન આવશ્યકનિર્યુક્તિ જ વિરકૃત હોવાથી સર્વ મહાવીર મહારાજે જ અર્થથી જણાવ્યું અને ભગવાન્ શ્રતોમાં આવશ્યકના ઉદેશાદિ પહેલા હોવાથી ૧૧ ૌતમસ્વામીજીએ ગુંથેલું છે એ હકીકત અંગના અધ્યયનમાં સામાયિકનું અધ્યયન પહેલું ઉદેશાદિકારોને જણાવનાર ગાથાના કારણ અને હોવાથી, તેમ જ સર્વ શ્રુતજ્ઞાનની આદિમાં સામાયિક પ્રત્યયદ્વારને સમજનાર સ્પષ્ટ સમજી શકે તેમ છે. ગણેલું હોવાથી સામાયકઆદિ અધ્યયનરૂપ આવશ્યક
૨. અનુયોગદ્વારસૂત્રમાં ઉદેશ, સમુદેશાદિ ગણધર મહારાજથી ચાલેલું છે એમ મનાય. વિધિને અંગે થએલા પ્રશ્નોત્તરોમાં સામાન્ય કૃતના
૫. ભગવાન્ મહાવીર મહારાજે ઉદેશાદિનો પ્રશ્ન ક્ય પછી આદિમાં આવશ્યકના
સામાયકઅધ્યયન અર્થથકી કહ્યું અને ગણધર ઉદ્દેશાદિને પ્રથમ જણાવ્યા છે અને પછી
મહારાજે તે સામાયિકની સૂત્ર તરીકે રચના કરી આવશ્યકવ્યતિરિક્ત તરીકે સર્વ સૂત્રોએ જણાવ્યાં છે
એમ શ્રીઆવશ્યકનિયુકિતમાં કહ્યું મારૂ સરદા તે ઉપરથી સર્વ સૂત્રોની આદિમાં આવશ્યકની સ્થિતિ
વિગેરે વાકયોથી જણાવ્યું છે અને જણાય છે.
શ્રીઅનુયોગદ્વારસૂત્રમાં આવશ્યક સૂત્રના અર્થના ૩. શ્રીભગવતીજી વિગેરેમાં જે જે સાધુ અને આત્માગમ જ તીર્થકરોને હોય અને ગણધર સાધ્વીને અંગે અગ્યાર અંગના અધ્યયનનો અધિકાર મહારાજાઓને આવશ્યકના અર્થનો અનંતરાગમ આવે છે ત્યાં સામાયિકઆદિ ૧૧ અંગોનું અધ્યયન હોય અને આવશ્યક સૂત્રનો આત્માગમ હોય એમ જણાવાય છે તેથી આવશ્યકનું અધ્યયન અંગપ્રવિષ્ટના સ્પષ્ટપણે જણાવેલું હોવાથી તે આવશ્યક સૂત્ર અધ્યયન કરતાં તે વખતે પણ પહેલું જ થતું હતું ગણધર મહારાજે કરેલું છેએમ નિશ્ચિત થાય છે તો એમ માનવું પડે.
પછીય આવશ્યકસૂત્રને અંગપ્રવિષ્ટ સૂત્રો તરીકે કેમ ૪. ભગવાન્ ભદ્રબાહુ સ્વામીજીએ કરેલી ગણાવ્યું નહિ? અને અંગબાહ્ય તરીકે કેમ ગણાવ્યું? આવશ્યકનિયુકિતમાં શ્રુતજ્ઞાનની આદિ કઈ અને આવી શંકાના સમાધાનમાં સમજવાનું કે પાક્ષિકસૂત્રમાં અંત ક્યો એવો પ્રશ્ન થયો છે, તેના ઉત્તરમાં જણાવ્યું જ્યાં મૂળ આવશ્યકસૂત્રનો (નહિ કે