Book Title: Siddhachakra Varsh 04 - Pakshik From 1935 to 1936
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
૫૨૫
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૩૦-૯-૧૯૩૬
રાજા અને પ્રજા એટલે ક્ષત્રિય એવો મુખ્યતાની અને રાજ્યગાદી ઉપર આરૂઢ થયેલ ભગવાન્ અપેક્ષાએ ભાગ મનાય. વાસ્તવિક રીતે તો રસ્ય શ્રી ઋષભદેવજી રાજા તરીકે થાય તેમની પરંપરામાં પછી રક્ષકની ઉત્પત્તિ માનવી વ્યાજબી ગણાય તો જે થયા અથવા જેઓ તે ભગવાનના કુટુંબ તરીકે ક્ષત્રિયની ઉત્પત્તિ થવા પહેલાંજ રક્ષણીય એવા હતા તેઓના વંશજો અને પરંપરાવાળા રાજન્ય વૈશ્યોની ઉત્પત્તિ માનવી એ યોગ્ય લાગશે. ટુંકાણમાં ગણાયા અને ગણાય તેમાં નવાઈ નથી. એટલે ક્ષત્રિયોની ઉત્પત્તિ થતાં તેમાં વ્યવસ્થા સુગમતાને ભગવાન શ્રીકૃષભદેવજીનો પરિવાર અને તે માટે ભગવાન્ શ્રી ઋષભદેવજીને ઉગ્ર અને તે પ્રમાણે પરિવારની તથા પોતાની પરંપરા રાજન્ય તરીકે ભગવાને વ્યવસ્થા કરી પણ છે.
ઓળખાય એમાં નવાઈજ નહિ. આ ઉપરથી હવે ક્ષત્રિયમાં રાજન્યો કોણ અને શાથી? એ સવાલ નહિ રહે કે ભગવાન્ શ્રી ઋષભદેવજીની
વખત જે ઉગ્રાદિ ત્રણ જાતિયો વિશેષપણે સ્થાપન ક્ષત્રિજાતિમાં પણ ઉગ્ર અને ભોગ નામની
કરી તેમાં પોતે તો જેમ ત્રિલોકનાથ તીર્થકર જાતિની કેમ વ્યવસ્થા કરી શકાઈ અથવા કેમ કરી
ભગવાન તીર્થન કરનારા હોય છે પણ પોતે તીર્થ એ આપણે જોઈ ગયા, પણ તે ક્ષત્રિયોમાં રાજન્ય
જે દ્વાદશાંગીના આધારરૂપ ચતુર્વિધ સંઘ છે તેમાં નામના ત્રીજા ભેદની વ્યવસ્થા શા માટે કરવી પડી
નથી ગણાતા, એવી રીતે ઉગ્રાદિ જાતિમાં કદાચ અગર કેમ કરી એ વિચારવાનું હવે અસ્થાને નથી
સ્થાપન કરનાર હોવાથી ન ગણાય પણ તે માટે તેનો વિચાર કરીયે. વાચકોએ ધ્યાનમાં
ભગવાનની પરંપરા ઉગ્રાદિ ત્રણ જાતિમાંથી કઈ રાખવાની જરૂર છે કે રાજન્ય શબ્દ રાજશબ્દથી
જાતમાં ગણવી એમ શંકા થાય તો આ ઉપરના અપત્ય એટલે પુત્રના અર્થમાં તદ્ધિતનો ય પ્રત્યય વિવેચનથી સ્પષ્ટ થશે, ભગવાન શ્રી ઋષભદેવજી લાવીને બનાવવામાં આવ્યો છે. અહિં પણ એ રાજા તરીકે અને તેમના વંશજો રાજન્ય તરીકે વિચારવાલાયક છે કે જેમ રાજાને પુત્રને જન્મ ) આપવાનો હોતો નથી. અર્થાત્ રાજાના શરીરથી કોઈ ક્ષત્રિયના પેટાભેદરૂપ રાજન્ય નામની જાતિના છે
ગણાય, કાશ્યપ, ઈશ્વાકુ, જ્ઞાત વગેરે ભેદો આ પુત્ર આદિની ઉત્પત્તિ થતી જ નથી, પણ રાજાના એમ આ ઉપરથી જાણી શકાય. વંશમાં જન્મે તેટલા માત્રથી રાજન્ય કહેવાય છે. આ ઉપરથી મનુષ્યશબ્દને દેખીને જેઓ મનુથી
આવી રીતે ઉગ્રાદિ પેટાભેદ સહિત ક્ષત્રિય ઉત્પન્ન થયેલા એટલે મન માતાથી વગર બાપે થયેલા જાતની ઉત્પત્તિનો વિચાર કર્યા પછી હવે વેશ્ય. એવા મનુષ્યો માને છે તેઓએ સમજવાની જરૂર બ્રાહ્મણ અને શુદ્રોની ઉત્પત્તિ કેમ અને ક્યારે થઈ છે કે કોઈપણ મનુ નામની વ્યક્તિ પુરુષરૂપે કે તેનો વિચાર કરીયે. ધ્યાન રાખવાનું જરૂરી છે કે સ્ત્રીરૂપે હોય અને તેનાથી આ બધા મનુષ્યોની ભગવાન ઋષભદેવજીએ આ ઉગ્રાદિ કે ક્ષત્રિયાદિ ઉત્પત્તિ થઈ નથી પણ મનવાળા એવા મનની જાતિ જાતિની વ્યવસ્થા જે કરી છે, તે માત્ર પરહિતમાં એજ મનુષ્યો છે, અને એવીજ રીતે રાજાની રક્તપણાને લીધેજ કહેલી છે. વંશપરંપરાવાળા તેજ રાજન્ય ગણાય. અર્થાત્ ઉગ્ર (અનુસંધાન માટે જુઓ પેજ-૫૪૬) અને ભોગ કુલવાળાઓ જેઓ ઉગ્ર દંડ કરનાર અને પ્રાંતાન સંભાળનાર થયા તેમની વ્યવસ્થા કરનાર અને સમગ્રના અધિપતિ તરીકે જે રાજ્યાભિષેકવાળા
