Book Title: Siddhachakra Varsh 04 - Pakshik From 1935 to 1936
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
૩૭૨
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૨૦-૫-૧૯૩૬
છે તે ચેતના ટકો અથવા તેનો નાશ થઈ જાઓ બાળકો બોલતાં શીખ્યાં હતા, પરંતુ કોઈ ધૃષ્ટતાપૂર્વક તેની સાથે નાસ્તિકોને કશો જ સંબંધ નથી. માત્ર એમ પણ કહી દે કે નહિ, બાળકો જ પહેલાં તમે અમુક પદાર્થને જીવ કહ્યો એટલે ધડ દઈને હીરોશબ્દ બોલ્યા હતા અને તે પછી જ ઝવેરીઓએ એમણે પણ ઉઠાવીને એ પદાર્થને જીવ કહી દીધો, તે શબ્દ વ્યવહારમાં વાપરવા માંડ્યો હતો તો એવા પરંતુ જીવ એટલે શું ? તેની ઉત્પત્તિ છે કે કેમ? પ્રશ્નનો શો ઉત્તર આપશો તેનો વિચાર કરો. પ્રશ્નનો તેનું સ્વરૂપ કેવું છે ? વગેરે પ્રશ્નોમાં તેમને ગમ ઉત્તર તદન સરળ છે. ઝવેરી હીરો શબ્દ બોલે છે નથી. આ પ્રશ્નોને તેમણે ઉકેલ્યા નથી અને આ તે તેનું તોલમાપ કિમત વગેરે જાણીને બોલે છે. સઘળા પ્રશ્નો ઉકેલી શકવાની તેમનામાં શક્તિએ હીરાની મહત્તા શું છે, હીરાથી શો અર્થ સરે છે નથી ! તમે જીવ કહ્યો એટલે સંઘભેળી જાત્રા તે સઘળું તે જાણે છે અને પછી તે હીરો એ શબ્દનો કરવાના એ સિદ્ધાંતવાળાઓને પણ જીવ કહેવો પ્રયોગ કરે છે, જ્યારે ઝવેરીનો બાળક હીરાશબ્દની પડ્યો અને જીવ કહ્યો એટલે પછી તેની અમુક પ્રકારે પ્રવૃત્તિ કરે છે પરંતુ તે તેના અર્થ ભેદ વગેરેને બીસ્કુલ ઉત્પત્તિ બતાવવાનું પણ તેમને પ્રાપ્ત થયું. અર્થાત્ જાણતો જ નથી. આથી જ બાળક એ હીરાશબ્દની નાસ્તિકોએ આ રીતે ચેતના માની લીધી હતી અને મૂળ પ્રવૃત્તિ કરનારો ગણાતો નથી પરંતુ ઝવેરી જ તેમને કલ્પિત જીવ કહેવો પડ્યો હતો. ઝવેરીને એ શબ્દનો સાચો પ્રયોગકાર છે એમ ગણાય છે. બાળક હીરાને હીરો કહે છે પરંતુ તે પણ હીરાને જૈનશાસનની પહેલી શોધ હીરા તરીકે ઓળખીને હીરો કહેતો નથી પરંતુ મોટા હીરો કહે છે તે જોઈને તેઓ પણ હીરાને
હીરાના સ્વભાવને ન જાણે, તેનું તોલમાપ હીરો કહે છે. વાસ્તવિક હીરો કેવો હોય છે. તેથી ન ઓળખે તેનું સ્વરૂપ ન જાણે અને એ રીતે એ શો લાભ છે, તેનું સ્વરૂપ કેવું છે તેને તે બાળક
શબ્દની, જે પ્રવૃત્તિ કરે છે તે માત્ર અનુકરણ કરનારો જાણતો નથી. એ જ દશા અહીંપણ પ્રવર્તે છે. સર્વજ્ઞ જ ગણાય છે. તે કાંઈ એ શબ્દનો શોધક કે પ્રયોગનો ભગવાને આ દેહમાં રહેલી ચેતનાને જીવ તરીકે
ડી ઉત્પાદક ગણાતો નથી. એવી જ સ્થિતિ અહીં પણ ઓળખ્યો હતો, એટલે જ આસ્તિકોએ તેને જીવ પ્રવર્તે છે. ભગવાન્ શ્રી તીર્થંકરદેવો સિવાય બીજાએ તરીકે ઓળખાવ્યો હતો. પણ કોઈ એવો પ્રશ્ન કરે જીવશબ્દનું સ્વરૂપ આદિ જાણીને જીવશબ્દ કે બીજાઓએ જ પહેલાં જીવશબ્દથી ચેતનાને પ્રવર્તાવ્યો નથી, તેમણે માત્ર અનુકરણ જ કરેલું છે. ઓળખાવી હતી અને તે પરથી જ
જૈનદર્શનકારો જીવશબ્દ વાપરે છે, અને અન્ય સર્વજ્ઞમહારાજાઓએ એ શબ્દ સ્વીકાર્યો હતો એવું
દર્શનવાળાઓ પણ જીવશબ્દ વાપરે છે પરંતુ જીવનું શા માટે ન બન્યું હોય ? આવી શંકા કરનારાને
સૂમ, સાચું સ્વરૂપ, ગુણ, સ્થિતિ એ સઘળું જો શો ઉત્તર આપવો છે તેનો વિચાર કરો.
કોઈના મતમાં જણાવેલું હોય તો તે એકલું
જૈનશાસનમાં જ જણાવેલું છે, અન્ય કોઈપણ સ્થળે સાચો પ્રયોગકાર કોણ ?
આ વસ્તુ જણાવવામાં આવી નથી. બીજા દર્શન આપણે પાછળ કહી ગયા છીએ કે હીરોશબ્દ પણ જીવશબ્દ વાપરે છે, જીવની મહત્તા ગાય છે, પહેલાં હીરાને જોઈ, તેનું સ્વરૂપ ઓળખી, તેની જીવની પવિત્રતા માન્ય રાખે છે પરંતુ જીવનું બારીક, કિંમત જાણી પછી ઝવેરીઓએ પ્રવર્તાવ્યો હતો અને સંપૂર્ણ સાચું સ્વરૂપ તેઓ કોઈ જ દર્શાવી શકતા તેના મુખથી એ શબ્દોનો ઉચ્ચાર થતો જોઈ તે શબ્દ નથી.
