Book Title: Siddhachakra Varsh 04 - Pakshik From 1935 to 1936
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
૪૪૫
શ્રી સિદ્ધચક્ર
જુલાઈ ૧૯૩૬ થયેલો માને છે. શૈવ, વૈષ્ણવો આવી રીતે આસ્તિકો અને સમકિતદૃષ્ટિઓ એન જીવતત્વવાદમાં જડપદાર્થોને જીવનો પિતા માનતા નથી, પરંતુ તેઓ આટલો મોટો ફરક રહેલો છે. પેલા ઝવેરીના બાળકની માફક જીવના સ્વરૂપ,
જીવનું અવ્યાબાધરૂપ ઓળખો. જીવના ગુણ પર્યાય દ્રવ્યત્વ વગેરેને જાણતા નથી અને તેઓ જીવને જીવ કહી દે છે. જીવના ગુણ જીવનું સ્વરૂપ જાણવું જીવનો ગુણ જાણવો વગેર ઓળખવાની કોઈએ તસ્દી લીધી જ નથી પર્યાયો જાણવા તેને અવ્યાબાધ સ્વરૂપવાળો કારણ કે ત્યાં સુધી તેમની બુદ્ધિ જ ચાલી શકી નથી. ઓળખવો અને એ રીતે તેને ઓળખીને જીવતત્વને હવે સમક્તિ દૃષ્ટિવાળા જીવને જીવ કેવી રીતે માને જીવ કહેવો એ સમકિતદૃષ્ટિનું જ કાર્ય છે અને તેથી છે તે વિચારો. સમકિત દૃષ્ટિવાળાઓ આખી દુનિયા જ નાસ્તિક અસમકિતદષ્ટિ આસ્તિકો, અને કરતાં જુદા જ સ્વરૂપે. જદી જ રીતે જીવને જીવન સમકિતદષ્ટિઓ એ ત્રણેમાં સમકિતદષ્ટિનું સ્થાન માન છે આ વસ્તુ આટલા વિવેચન પછી તમારા સવોત્તમ છે. નાસ્તિક અને આસ્તિક એ બંનેમાં ખ્યાલમાં જરાક વિચારશો તો પણ સહેજે આવી નાસ્તિક તો સહેજ પાછળ રહી જાય છે. એક ભીલ જવા પામશે. ઝવેરીને બાળક હીરાને હીરો કહે છે કાચના કટકાને હીરો માનીને સંઘરી રાખે, તને તેના કરતાં સમજ ઝવેરી હીરાને હીરો કહે છે. તે પેટીમાં મૂકી દે, તેને માટે ગમે તેટલો બંદોબસ્ત જુદા જ રૂપે કહે છે તે જ પ્રમાણે શૈવ વૈષ્ણવાદિ રાખે, પરંતુ જયાં ભીડ પડે અને એ હીરો તે જ્યારે જીવ તત્વને માને છે સમ્યગ્દષ્ટિ જીવતત્વ માને છે વેચવા જાય છે. ત્યારે તે રડી ઉઠે છે અને ત્યાં તેની તેના સંબંધમાં પણ સમજવાનું છે.
ખાતરી થાય છે કે પોતે જેને હીરો કહ્યો છે અને સમકિતદૃષ્ટિ શું વિચારે છે ?
હીરો કહીને જેની પાછલ તેણે મહેનત ઉઠાવી છે
તે તો સઘળું નકામું જ ગયું છે, એ જ દશા અહીં શૈવો અને વૈષ્ણવો જીવતત્વ માને છે અને નાસ્તિકની થાય છે. હવે બીજા આસ્તિક અને જીવને જ જીવ કહે છે તે ઝવેરીનો બાળક હીરાને સમકતદષ્ટિ બે બાકી રહે છે. તે બંનેની વચ્ચે શો તેના ગુણ, રૂપ, લક્ષણ જાણ્યા વિના હીરો કહી દે તફાવત છે તે જોઈએ. સમકતદષ્ટિવાળા પણ જીવ તેના જેવું છે. અને સમકિતદૃષ્ટિ જીવને જીવ કહે માને છે ને સમકતદૃષ્ટિ વિનાના પણ જીવ માને છે તે મોટો અને સમજુ ઝવેરી જેમ હીરાને જાણી છે તે પછી એકનું સ્થાન આગળ અને બીજાનું પીછાણીને તેના મૂલ્યાંકન દ્વારા હીરાને હીરો કહે છે પાછળ શા માટે ? તે પ્રમાણે જીવતત્વને તેના ગુણ, સ્વરૂપાદિ જાણીન હીરાની કિંમત કોને હોય ? જીવ કહે છે. ટુંકામાં જોઈએ તે નાસ્તિકોને જીવ શું છે તેની ખબર જ નથી. તેઓ ખોટી વસ્તુને જ જીવ
ઝવેરીનો છોકરો કોચને હીરો નથી કહેતો તે કહે છે. સાંખ્યો. મીમાંસકો, વૈશેષિકો. નિયાયિકો. સાચા હીરાને જ હીરો કહે છે. પરંત પ્રસંગ આવે. બૌદ્ધો, શૈવ, વૈષ્ણવો, સ્માર્તા અને બીજા કોઈ બરફીનો ચોસલો લઈ આવે અથવા તો એકાદ જીવતત્વને સંપૂર્ણ રીતે સમજ્યા વિના જ અને તેના સારૂ રમકડું લઈ આવે તો પેલો ઝવેરીનો બાળક ગુણ, સ્વરૂપાદિને પીછાયા વિના જ જીવને જીવ પણ ઝટ દઈને પેલો હીરો બરફીના ચોસલાના કહે છે. જ્યારે સમકિતદષ્ટિ જીવતત્વને પીછાણી, બદલામાં આપી દઈને બરફીનો ચોસલો લઈ લેશે! તેના ગુણધર્મોને જાણી, તેના સ્વરૂપને ઓળખીને હવે વિચાર કરજો, આપણે એક સાધારણ ઉદાહરણ જીવન જીવ કહે છે. નાસ્તિકો. અસમકિતદૃષ્ટિ, પરથી પણ ઘણું જાણી શકીએ છીએ પરંતુ આપણી
