Book Title: Siddhachakra Varsh 04 - Pakshik From 1935 to 1936
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
૧૮૮
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૨૪-૧-૧૯૩૬ સાંતજ માને છે અને તેના કારણમાં એમ જણાવાય પરોપકાર સાદિ સાંતજ હોય તો પછી ભગવાન શ્રી છે દાન આદિના પ્રસંગ હોય અને ત્યાં ક્ષાયિકભાવ હરિભદ્રસૂરિજી શ્રી લલિતવિસ્તરાવૃત્તિમાં ભગવંત હોવાથી તે દાનાદિના અંતરાયો ન નડે અને તેથી જિનેશ્વરોના વર્ણનમાં માત્રને પરાર્થવ્યનિન: ત્યાં દાનાદિના ક્ષાયિકભાવ ગણાય પણ જ્યાં વિગેરે જણાવી સર્વકાલ એટલે અનાદિ અનન્તપણે દાનાદિના સિદ્ધિ થવાને લીધે પ્રસંગજ નથી ત્યાં તે ભગવાન્ જિનેશ્વરોને પરોપકારવ્યસનિપણું જણાવે દાનાદિ સંબંધી ક્ષાયિકભાવ મનાય નહિ. અર્થાત છે તેનું કેમ ? પરોપકારના કારણરૂપ દાનાદિ ક્ષાયોપથમિક કે સમાધાન - આચાર્ય મહારાજ શ્રી હરિભદ્ર લાયિક એ બેમાંથી કોઈ પણ ભાવના હોય તો પણ સુરીશ્વરજીએ જે માવાને પદ વાપર્યું છે તે અનાદિ અનંત થઈ શકે નહિ, અને જ્યારે ખુદ વ્યાજબીજ છે, પણ જેમ સર્વત્રિ , સલા, સર્વતા, દાનાદિ અનાદિ અનંત ભાગે ન હોય તો પછી તેનાથી નિત્ય વિગેરે પદો સર્વ કાળને કહેવાવાળા છતાં તેથી થવાવાળો પરોપકારભાવ તો અનાદિ કે અનંત વિપક્ષિતજ સર્વકાલ લેવાય છે, અને નિરવશેષ હોયજ કેમ ? અર્થાત્ દાનાદિ સાદિ સાંત હોવાથી સર્વનામનું સર્વ ન લેતાં માત્ર આદેશ સર્વ કે સર્વધારા પરોપકારિપણું સાદિ સાંતપણેજ હોય. સર્વજ લેવાય છે, અને તેથી અહિં પણ વિપક્ષિતજ પ્રશ્ન ૭૮૧ - ઉપર જણાવ્યા પ્રમાણે જ્યારે સવાલ લેવાય પણ અનાદિ અનંતરૂપ સર્વકાલ પરોપકારના કારણભૂત દાનાદિ સાદિ સાંત હોઇને લેવાય નહિ જો એમ ન લઈએ તો અડચણ નહિ તેનાથી થનાર परलोकहितायैव मध्यमः प्रवर्तते क्रियासु सदा
આવે અને જો અનાદિનો આ તત્ત્વાર્થસૂત્રના ભાષ્યના
ક્ષાયિક ભાવ માનવામાં આવે કારિકામાં મધ્યમ પુરુષની ( આ સ્થાને આવતી વખતે તો અનાદિ શુદ્ધ એક પરલોકહિતની પ્રવૃત્તિ પણ
વાંચશો ? પરમેશ્વરને માનવામાં અડચણ અનાદિ અનન્તકાલની માનવી
નહિ રહે અને એમ માનનારો પડશે, અને જે ક્ષાયોપશમિક વીતરાગપણામાં લબ્ધિનું
તો જૈનશાસનથી સર્વથા ભાવ પણ અનાદિ માનીયે તો || ફોરવવું થાય કે નહિ ? પતિત છે. કરતાં લાયિક ભાવ પણ અનાદિ
વરબોધિલાભ એટલે શુધ્ધ માનવામાં
સમ્યક્ત કહો કે ભગવાનું પ્રશ્ન ૭૮૨ - શું ભગવાન્ જિનેશ્વર માહારજાઓ જિનેશ્વરપણાના કારણભૂત જિનનામ બાંધતી પણ અનાદિથી પરોપકારિસ્થિતિના નથી અને અમુક વખતજ દર્શનશુદ્ધિ કહી છે તેના જેવી શુદ્ધ કાલથી પરોપકારવૃત્તિવાળા થાય છે એમ ગણવું? દર્શનવાળી દશા કહો તેવી દશા આવે ત્યારથી તેઓ સમાધાન - પૂજ્યપાદ ભગવાન શ્રી હરિભદ્રસૂરિવર્ય પરોપકારમાં ઉદ્યમવાળા હોય છે. આમ જો સામાન્ય શ્રી અષ્ટકજી નામના ગ્રંથમા જણાવે છે કે -
છે ..
બાદ બોધિલાભ કે વરબોધિલાભ પછીજ પરોપકારિપણું
ન માનીયે તો તે જ લલિતવિસ્તરામાં તેજ સ્થાને 'वरबोधित आरभ्य परार्थोद्यत एव हि।'
નવગુત્તમપિ નાત્યરત્ન ઇત્યાદિ જણાવીને ભગવાન્ અર્થાત ભગવાન્ જિનેશ્વરો બોધિ લાભ થયો તે જિનેશ્વરોની પણ પહેલાં તો અશુદ્ધ દશા હતી, એમ
