Book Title: Siddhachakra Varsh 04 - Pakshik From 1935 to 1936
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
૩૩૧
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૨૧-૪-૧૯૩૬ પોતાની કમાણી જાય છે તેને અંગે તેને ધ્રાસ્કો લાગે અખતરા કરશે તો પણ તેના એ અખતરા ફળીભૂત છે તેજ પ્રમાણે માણસ મરી જવાથી તેના થવાના નથી. તમે ગમે તેવા સંચામાં ધૂળ પીલો સગાંસંબંધીઓ રૂદન કરે છે તેમાં પણ સ્વાર્થનોજ તો પણ તેલ નીકળતું નથી તેનું કારણ એ છે કે ધ્વનિ રહેલો છે. ગાય, બળદ વગેરે આપણું દેવું ધૂળમાં તેલનો સદભાવજ નથી. એજ રીતે આ ભરી આપવાને જમ્યા છે તેજ પ્રમાણે આપણે પણ જગતમાં પરને સ્વરૂપે સંગી થનારા તો સંખ્યાબંધ પરિવારના દેવાદાર તરીકે જન્મ્યા છીએ. હવે જે છે - આખું જગત છે પરંતુ સ્વરૂપે સંજ્ઞી થવાવાળા સમયે આપણી આવી સ્થિતિ છે. આપણે પરિવારના ઓછા છે. સ્વ સ્વરૂપે સંજ્ઞી તો તેઓજ થાય છે એક દેવાદાર તરીકેજ જમ્યા છીએ તે વખતે આપણે કે જેમનામાં ગળથુથીમાંજ પેલા આગળ વારંવાર સ્વરૂપ સંજ્ઞી કહેવડાવવા માંગીએ તો તે યે હિસાબે કહેવાએલા સંસ્કારો પડેલા હોય. જાનવરને પોતાના બની શકે ?
આત્માનો વિચાર કદીપણ આવતી નથી અથવા તો મન પણ તમારું નથી.
તે પોતાની આત્મોન્નતિ કેમ થાય તે માટે ચિંતવન મનના વિચારો પૌગલિક છે અને તેથી તે કરી શકતો જ નથી. સંજ્ઞી કહેવડાવે છે તેમ આપણે મનને આધારે સંજ્ઞી આત્મભાન ક્યાં થાય છે. કહેવડાવીયે છીએ, પરંતુ ખૂબ યાદ રાખવાનું છે પશુઓ જન્મે છે ત્યારથી તે મરણ પામે છે કે એ મન તે આપણું નથી પરંતુ પરાઈ મિલ્કત ત્યાં સુધી તેમને એકજ વિચાર હોય છે. શરીર, છે. આપણામાં સંજ્ઞીપણું છે એમ ધારીને આપણે ખોરાક, ઈન્દ્રિયો, સંતાનો એવાને એવા વિચારો ખુશ થઈ જઈએ છીએ પણ જરા વિચાર તો કરી પશુઓને હોય છે. આ સિવાયના બીજા કોઈપણ જુઓ કે એ સંજ્ઞીપણામાં આપણી પોતાની કઈ ચીજ વિચારો તેને હોતા નથી. ગાય કદાચ સો વર્ષની રહેલી છે ? જવાબ એજ છે કે એમાં આપણું પોતાનું થાય તો પણ એ ગાયને “હું કોણ છું? મારો આત્મા કાંઈજ નથી ! આપણું સંજ્ઞીપણું પારકાને આધારેજ કોણ છે?” એવું વિચારી જોવાનો સમય આવતોજ છે. સ્વસ્વરૂપે જે સંજ્ઞીપણું આવવું જોઈએ તે હજી નથી. અને કોઈપણ જાનવર પોતે એ પ્રશ્ન તપાસી આપણામાં આવ્યું નથી. એકજ ભવનો જેમાં વિચાર પણ શકતો નથી કારણકે એ એની શક્તિની બહારની છે તે દીર્ધકાલિકીસંજ્ઞા છે અને એ સંજ્ઞાએ જે વાત છે ! “હું કોણ છું?” એ વિચારવાનો વખત સંજ્ઞીપણું છે તે પારકાને આધારે રહેલું છે, ત્યારે ક્યાં મળે છે તેનો ખુબ ખ્યાલ રાખજો. આ વસ્તુ સ્વસ્વરૂપની દૃષ્ટિએ વિચારીયે તો હજી આપણામાં વિચારવાનો વખત જો કોઈપણ સ્થળે મળતો હોય સંજ્ઞીપણું નથી એવું સ્પષ્ટ માલમ પડી આવે છે, તો માત્ર તે એકજ સ્થળે મળે છે. જે આત્મા અનાર્ય ત્યારે હવે આપણે એ સંજ્ઞીપણું શી રીતે મેળવી દેશમાં જન્મ્યો હોય તેવા માણસને સ્વપ્ન પણ એવો શકાય તે પ્રશ્ન વિચારવાનો જ રહ્યો.
વિચાર નથી આવતો કે હું કોણ ? મારે શું ધૂળ પીલવાથી તેલ ન નીકળે.
કરવાનું છે ? અને મારી છેવટે શી ગતિ છે? - તમે દશશેર ધૂળને ઘાણીમાં નાથીને પીલી બી ન વાવો તો ઘાસ ઉગી નીકળે. નાંખો તો પણ ધૂળમાંથી પાશેર તેલ પણ નીકળવાનું હવે ધારો કે આપણને નીચ જાતિ નથી મળી, નથી એ વાત તમે જાણો છો. ધૂળમાંથી જ તેલ અધમકુળ નથી મળ્યું અને અનાર્ય દેશ પણ નથી કાઢવાના કોઈ ગમે તેવો મોટો સાયંટીસ્ટ જબરા મળ્યો. આપણે મનુષ્યભવ મેળવ્યો છે, મનુષ્યભવમાં
