Book Title: Siddhachakra Varsh 04 - Pakshik From 1935 to 1936
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
૨૬૬
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૨૩-૩-૧૯૩૬
આગમ-રહસ્ય દ્રવ્યનંદીરૂપી ત્રીજો ભેદ
ભગવાનના રાજાપણાની અનોખી રીતિ નથી, અર્થાત્ કહેવું જોઈએ કે પ્રજાજનને ગમે તેવા
આપણે આગળ જોઈ ગયા કે ભગવાન જ રાજાએ તે પ્રજા ઉપર રાજ્ય કરવું જોઇએ એ ઋષભદેવજી સત્તા જમાવવાના કોડ પૂરા કરવા જેમ કથન માત્ર ઓપવાળું જ જોડવામાં આવેલું છે. બીજા રાજાઓ રાજગાદી ગ્રહણ કરે છે અને પોતાને પ્રજાને લાગેલી દુષ્ટ દમનની જરૂર રાજા તરીકે થાપવાની પ્રજાજનો પર ફરજ પાડે છે પણ અહીં ભગવાન્ ઋષભદેવજી મહારાજના તેવી રીતે ભગવાન્ ઋષભદેવજીના વિષયમાં બન્યું પ્રસંગને અંગે તો એ હકીકત કરતાં પણ ઘણુંજ નથી.
આગળ વધવામાં આવેલું છે અને ઉપર ઈ ગયા રાજાની પ્રજા કે પ્રજાનો રાજા
તેમ યુગલિયારૂપી પ્રજાજને પોતામાં જે કોઈ દુષ્ટની
સ્થિતિમાં આવેલા હોય તેના શિક્ષણને યાને દંડને વર્તમાન યુગમાં ગિધડાઓની માફક ફોલી
પાત્ર બનાવવા માટે રાજાને માંગવાની જરૂર પડી. ખાવામાં કુશળતા ધરાવનારા રાજ્યો તરફથી એવી કબુલાત તો જાહેર કરવામાં આવે છે કે જે પ્રજા શિષ્ટપાલન એ રાજાનું કૃત્ય ન હોય. જે રાજાને રાજા તરીકે કબુલ કરવાને તૈયાર ન હોય જો કે સામાન્ય રીતે લોકોક્તિને અનુસાર તે પ્રજા ઉપર તે રાજાએ રાજ્ય કરવું તે એક ઇશ્વરી રાજાના દુષ્ટનું શિક્ષણ અને શિષ્ટનું પાલન એ બે અપરાધ હોવા સાથે સદાની અશાંતિનો સમુદ્ર મથવા કાર્ય ગણવામાં આવે છે, પણ વાસ્તવિક રીતિએ જેવુંજ ગણાય, પણ આવી ડાહી વાતો કરનારા પણ વિચાર કરતાં જણાશે કે શિષ્ટોને પાલન કરવાની માત્ર આ ડાહી વાતોનો ઉપયોગ બીજા રાજા અને ફરજ એ માત્ર ખોટી શોભા લેવારૂપજ છે, કેમકે બીજી પ્રજાને માટે ઉશ્કેરણીમાં કારણ ઉભું કરવા શિષ્યો પોતાના ઉત્તમ સ્વભાવથી પોતાનું પાલન માટેજ કરે છે. પોતાને ન્યાયી સુધરેલ ગણાવનાર કરનારા હોય છે, પણ શિષ્યોને પોતાના સ્વભાવમાં કોઈપણ રાજ્યની સરકારે પોતાના તાબાના લોકોએ વર્તતાં છતાં દુષ્ટો તરફથી જે ઉપદ્રવ થાય તેજ રાજા તરીકે મંજુર કરવા ના પાડી હોય તો તેના ઉપદ્રવ માત્ર શિષ્ટોની પ્રવૃત્તિને બાધાકારક થઈ ઉપરથી પોતાની સત્તાની ઘંસરી ખસેડી દેવા તૈયાર શિષ્ટોના પાલનને મુશ્કેલ બનાવી દે છે, અર્થાત થએલી નથી, એટલું જ નહિ પણ તેવી જ વખતે કહેવું જોઈએ કે શિષ્ટોનું પાલન એ રાજ્યધર્મ છે તેવા જનસમુદાયને બળવાખોર અને બેવફા તરીકે એમ કહેવું તે માત્ર રાજાને ફોંગટની શોભા દેવા જાહેર કરી માર્શલલોના અમલો કરવા સુધી પણ જેવું છે, પણ વાસ્તવિક રીતે રાજાનું કાર્ય દુષ્ટોને પાછીપાની કરવાની કોઈપણ સરકારે પ્રવૃત્તિ કરી દમન કરવા પુરતું જ હોય છે. '
