Siddhachakra Varsh 04 - Pakshik From 1935 to 1936

Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti

Page 334

૨૬૨
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૮-૩-૧૯૩૬ વિશેષબીજ ન હોત તો (પ્રતિપાતવાળાને) તે દીક્ષાનું મહાવીરે ખેડૂતને (પ્રતિપાતિ નક્કી થવાનો જાણ્યો દેવું નિરર્થક થાત, કારણ કે સમ્યક્ત દેવા માત્રથી છતાં) દીક્ષા અપાવી તેમાં હેતુ છે, છતાં જહેને સામાન્ય બીજની (તો). સિદ્ધિ થઈ જાત. પ્રકરણ ન સમજાયું હોય તેજ વચમાંજ ભગવાનું ૧ ગાથા અને ટીકાના અર્થને જાણનારો મનુષ્ય વગેરે કર્તાના પદો ઘાલી દે. સહેજે સમજી શકશે કે પ્રવચનના લેખકે “(ખેડૂતને ૪ વળી મચથી શબ્દથી પ્રકરણ અને સામાન્ય અપાવેલી દીક્ષાના પ્રતાપે) સમ્યત્વમાત્રથીજ બીજ પંક્તિના અર્થને સમજનારો મનુષ્ય પણ સમજી શકે માત્રની સિદ્ધિ થયેલી છે” એમ જે લખ્યું છે તે કેવલ તેમ છે કે અન્યથા એટલે દીક્ષા એ મોક્ષનું અણસમજવાનું છે, કેમકે જ્યાં સમ્યક્તને દેવાથી વિશિષ્ટબીજ ન હોય તો તે ખેડુતને દીક્ષાનું દેવું બીજ માત્રથી સિદ્ધિ અને દીક્ષા દેવાથી વિશિષ્ટ નકામું થાય, છતાં આ પ્રવચન બોલનારને તેટલું બીજની સિદ્ધિ જણાવી સ્પષ્ટપણે વિશિષ્ટ બીજપણું પણ સૂઝયું નથી, કેમકે જો તે સૂઝયું હોત તો ખેડુતને દીક્ષાનું હોવાથી તે દીક્ષાનું સાર્થકપણું જણાવાય છે અપાવેલી દીક્ષાના પ્રતાપે સમ્યકત્વ માત્રથીજ આવું અને જો દીક્ષા એ વિશિષ્ટ બીજ ન હોય તો દીક્ષા કદિ લખી શકે નહિં. દેવાન નિરર્થક થાય એમ જણાવાય છે, ત્યાં (ખેડુતને પ વળી અન્યથાથી શરૂ કરીને સિદ્ધતા સુધીનું અપાવેલી દીક્ષાના પ્રતાપે) થયેલ સમ્યકત્વ માત્રથીજ મઠ 2
જ સર્વ લખાણ અનિષ્ટપ્રસંજન રૂપ પ્રસંગને આપાદન બીજ માત્રની સિદ્ધિ થયેલી છે એમ લખી દેવાય છે
દલાવ કરનાર છે એટલું પણ હેને પ્રકરણના સીધા એ સમજણવાળો મનુષ્ય તો સ્વપ્ર પણ લખ નહિ. વાક્યાર્થથી પણ સમજાય તેવું છે તે જ સમજાયું ૨ વળી સમ્યક્ત વગેરે વાક્ય દીક્ષાને વિશિષ્ટ હોત તો પ્રસંગોપાદનને સિદ્ધિ થએલી છે એમ લખી બીજ ન માનીયે તો તે દીક્ષાના દાનના સિદ્ધાન્ત રૂપમાં લખે નહિ. નિરર્થકપણામાં હેતુ તરીકે કહેવામાં આવ્યું છે ને ? વળી અષ્ટમ ચારિત્રે જરૂર મોક્ષ છે વગેરે તેથી સિદ્ધવત્ એવો ચોખો હેતુવાચક પંચમી ,
આખું પ્રકરણ આઠમા ચારિત્રે મોક્ષ થાયજ છે માટે વિભક્તિવાળો પ્રયોગ છે તે જગો પર “સિધ્ધ થયેલી
અભ્યાસકર પણ ચારિત્ર આપવું એવા મૂલસિદ્ધાન્તના છે” એવું લખી સિદ્ધાન્ત વાક્ય લખી દે તે અણસમજ
ટેકામાં ઉપાધ્યાયજીએ મહેલ્યું છે એવું જે સંબંધસર નહિ તો બીજું શું ?
સમજે તે કોઈ દિવસ પણ “અપાવેલી દીક્ષાના ૩ આ પ્રવચનનો અર્થ પ્રકરણથી પણ સર્વથા પ્રતાપે સમ્યકત્વ માત્રથીજ” આવું હાસ્યાસ્પદ બોલી વિરૂધ્ધ છે, કેમકે સમ્યત્વને નહિ આપતાં દીક્ષા કે લખી શકે નહિ. આપી ઠરાવવું છે ને તેથી અભ્યાસ માટે પણ 9 અભ્યાસકર પણ ચારિત્ર દેવું જોઇએ એવા બીજાધાનને અર્થે દીક્ષા આપવી એમ સાબીત કરવું અર્થના પ્રસંગમાં “દીક્ષાના પ્રતાપે સમ્યકત્વ છે ત્યાં દીક્ષાના પ્રતાપ સમ્યકત્વ વગેરે કહેનારા માત્રથીજ” આવું જઠું અને ઉપાધ્યાજીને માથે પ્રકરણથી વિરૂદ્ધ બોલે છે એમ સ્પષ્ટ થાય છે. વળી પરસ્પર વિરોધનું કલંક ચઢાવનાર લખાણ સત્ય આઠમા ચારિત્રે મોક્ષ એ વાક્ય પ્રવ્રજ્યા-દીક્ષાના છે
બોલનાર તો સ્વપે પણ કહી શકે જ નહિ. મોક્ષનું વિશિષ્ટ બીજપણાને સિદ્ધ કરવામાં હેતુ છે અને દીક્ષા એ વિશિષ્ટમોક્ષનું બીજ છે એ ભગવાન ૮ વળી ઉપાધ્યાયજી મહારાજ જ્યારે સમ્યક્ત
માત્રને તો સામાન્યબીજ ઠરાવી દીક્ષાને વિશેષબીજ