Book Title: Siddhachakra Varsh 04 - Pakshik From 1935 to 1936
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
''
3';*
* * * * * * * * * * * * * * * *
૧૭૩
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૨૪-૧-૧૯૩૬ કે વિવાહ બીજી જગ પર કરી તે બીજે સ્થાને તેના કરી શકાત? અને તેવી રીતે એકલા એકલા પુત્રો લગ્ન કરવામાં આવે છે અને તેને કોઈપણ જગ્યા કે પુત્રીઓ જન્મી તે વખતે પણ શી રીતે આર્યસજ્જન પુનર્લગ્ન કે નાતરું કહેતા નથી તો પછી સંસારની સ્થિતિ ચલાવી શકાત ? કહો કે કુદરતે સુનંદા કે જેના વિધિસર લગ્ન થયાં નથી એટલું જ પલટાવેલી રીતિને બંધબેસતી રીતિએ જ આ નહિ પણ વચનદત્ત તરીકે પણ પહેલાંના જગલીઆ વિવાહધર્મની પ્રવૃત્તિ થએલી છે અને તેથી જ તે સાથે જોડાએલી નથી. તેવીનું પર્વે જણાવેલી રીતિ વિવાહધર્મની રીતિની પ્રવૃત્તિ થવી તે પણ ભગવાનું પ્રમાણે લગ્ન થાય તેમાં પુનર્લગ્ન કે નાતરાપણાનો ઋષભદેવજી તરફનો ગૃહસ્થપણાને અંગે મોટો સવાલ રહેતો નથી.
ઉપકાર છે. જો એવી રીતે વિવાહધર્મની નિયમિતતા ચિરકાલ ભાઈબ્રેન અને અંત્યકાલે પતિપત્ની ન થઈ હોત તો જે કોઈપણ જગો પર પુત્રપુત્રીનું વ્યવહાર
જોડલું સાથે જખ્યું હોત અને પતિપત્ની તરીકે જો જુગલીયાઓમાં સાથે જન્મેલા સ્ત્રી અને પુરુષ ગણવામાં આવત તો વિવાહધર્મની પ્રવૃત્તિ સધી લાખ્ખો પર્વો સધી નિર્વિકારપણે રહેવાથી વૈકારિક પ્રવૃત્તિ રોકાત તે માનવું અસંભવિત જ છે. ભાઈબહેન માફક જ રહેતા હતા. તેઓમાં માટે નિયમિત સમયથી પહેલાં સ્વાભાવિક રીતે પતિપત્નીપણાનો વ્યવહાર તો માત્ર જિંદગીના વૈકારિક પ્રવૃત્તિને રોકવામાં વિવાહધર્મની પ્રવૃત્તિ જ છેલ્લા ભાગમાં જ થતો હતો એ વાતને ધ્યાનમાં મુખ્ય કારણ તરીકે ભાગ ભજવનારી હોઈ તે રાખનારો મનુષ્ય તે સનંદા તે મરી ગએલા વિવાહપ્રવૃત્તિને ઉપકારક ગણવામાં સમજુ મનુષ્યો જુગલીઆની પત્ની હતી એમ બોલવાનું ન્યાયયક્ત તરફથી બે મત થઈ શકે જ નહિ. છે એમ કોઈ દિવસ પણ ધારી શકશે નહિ. આ આગલ હવે શું ?બધી હકીકત વાસ્તવિક રીતે વિચારનારો મનુષ્ય અગ્નિની વ્યવસ્થા અને વિવાહધર્મની માફક પોતાની અનીતિના સાધન તરીકે આ દૃષ્ટાંતને લાવી શિલ્પકર્મ, સ્ત્રીઓના ૬૪ ગુણ અને રાજસંગ્રહ અને શકે જ નહિ.
રાજ્ય વ્યવસ્થાથી પણ ભગવાન્ ઋષભદેવજીએ વિવાહધર્મથી નીતિ અને બ્રહ્મચર્ય
પ્રજાનું હિત જ કરેલું છે એ વાત આગળ ઉપર આવી રીતે ભગવાન ઋષભદેવજીનો થએલો વિચારીશું. અર્થાત્ તેમનાથી પ્રવર્તેલો વિવાહધર્મ ખરેખર ઉપકારના ભેદો અને તેને અંગે સમજણનીતિન યોગ્ય સ્થાને ગોઠવનારો જ થયો છે, અને (વાચકોએ ધ્યાન રાખવાની જરૂર છે કે તે જ દિવસથી જગતમાં માતપિતાએ માનેલી શાસ્ત્રકારો ઉપકારના બે ભેદ જણાવતાં જે દ્રવ્ય કન્યાની સાથે જ પુત્રના લગ્ન કરવાની રીતિ પ્રવર્તેલી ઉપકાર અને ભાવ ઉપકાર એવા બે ભેદો જણાવે છે. આવી રીતિ પ્રવર્તેલી હોવાથી જ યૌવનાવસ્થા છે અને તેમાં દ્રવ્ય ઉપકારને એકાંતિક અને પ્રાપ્ત થાય ત્યાં સુધી નીતિને ખાતર પણ પુત્રોને આત્યંતિક નહિ એવો ઉપકાર તે દ્રવ્ય ઉપકાર એમ બ્રહ્મચર્ય પાળવાનું નિયમિત થાય છે. જણાવી સર્વથા નિરવદ્ય તરીકે જણાવતા નથી, માટે વિવાહધર્મના અભાવે કુદરતનો કોયડો આ ઉપર જણાવેલા ઉપકારો અને આગળ જણાવીશું ઉકલત જ નહિ.
તે ઉપકારોનું કથંચિત્ સાવદ્યપણું હોય તેટલા માત્રથી જો આવી જ વ્યવસ્થા ન હોત તો ભગવાન્ તેનું ઉપકારપણું ચાલ્યું જતું નથી, માટે આ જણાવેલા ઋષભદેવજીની વખત જ ૪૯ જોડલાં એકલા પુત્રના ઉપકારો અને આગળ જણાવીશું તે ઉપકારો જ જમ્યાં એટલે ૯૮ જેવી મોટી સંખ્યામાં એકલા સુશપણાની દૃષ્ટિએ વાંચવા તે જ યોગ્ય છે.) કુંવરો જ જગ્યા એ કુદરતી બનાવતી વખતે શું (અનુસંધાન માટે જુઓ પેજ-૧૯૪)
