Book Title: Siddhachakra Varsh 04 - Pakshik From 1935 to 1936
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
4 દિવસનું પખવાડિયું ન લેવું હોય તો અને પંદર ઉદયવાળી તિથિની પહેલાં પહેલાં થઈ ગએલો હોય દિવસનું પખવાડિયું લેવું હોય તો પખવાડિએ કાંઈક છે અને સૂર્યોદયવાળી તે તે પર્વતિથિ ન મળે તો અધિક બે આંગળ છાયા વધવાનું અને ઘટવાનું કહેવું તેની આગલી તિથિની પહેલી તિથિએ તે તે જોઈએ, પણ શાસ્ત્રકારોએ તો સાત દિવસે આંગળ પર્વતિથિનો ભોગવટો હોવાથી તે તે પર્વતિથિની વધવાની માફક પખવાડિયે બે આંગળજ વધવાના આરાધના થાય છે, કેમકે જેમાં જે હોય તેમાં તેનો કહ્યા તેથી ચૌદ દિવસને પણ પક્ષ તરીકે માની લીધા સમાવેશ કરવો એ રીતિસર છે, પણ ત્રીજ, છઠ, ' અને તે અપેક્ષાએ ચતુર્દશ્યામ્ અને પંચદશ્યામ, બે નામ વિગેરે સૂર્યોદયવાળી તિથિઓમાં બીજ, પાંચમ પાઠ અભયદેવસૂરિજી મહારાજના કહેલા જોડી કે આઠમ માનવા જવું તે કેવળ જૂઠ અને શકાય. અર્થાત્ પાક્ષિક પ્રતિક્રમણ કરવાને અંગે નથી કલ્પનામાત્રજ છે. જો કે આરાધના માટે તે તે તો સૂર્ય કે ચંદ્ર વિગેરે ના ૧પ દિનનો નિયમ અને પવતિથિ સુર્યોદયવાળી ન મળે અગર ક્ષયની જગા નથી તો કોઈ વાર ના નિયમ, એટલે ખરી રીતે પર બે તિથિ આરાધવા લાયક હોય તો અતીત અને પકખીને અને જો કોઈપણ નિયમ હોય તો તે માત્ર વગર ભોગવટાવાળી તિથિ લેવા કરતાં ચાલુ ચતુર્દશીનો સંધ્યાકાળ એટલોજ માત્ર નિયમ છે. ભોગવટાવાળી તિથિ લેવી એજ સરળ અને પન્નરસહં વગેરે પાઠની સમજણ
બુદ્ધિમાનોને લાયકનો રસ્તો છે. એવી રીતે વૃદ્ધિમાં
પણ માત્ર તિથિનો ભોગવટો વધી, તે તે તિથિઓ ધ્યાન રાખવું કે પકખીમાં એકમ વિગરે બે સુર્યોદયને ફરસવાવાળી થાય છે, પણ તિથિઓ વધી અગર ઘટી એટલે તૂટી અગર બેવડી પખવાડિયામાં કોઈ પણ સોળમી તિથિ આવતી નથી. થઈ પણ તે તમામ તિથિઓ પંદરને અંગેજ છે, એટલે એમ કહેવું જોઈએ કે પાક્ષિકને અંગે માત્ર ૨છના
' વૃદ્ધિમાં ઉત્તરતિથિ કરવાનું કારણ તિથિઓના ભોગવટો ગણવામાં આવેલો છે. માનો
પૂર્વસૂર્યોદયવાળી તિથિ કરતાં પરર્યોદયવાળી કે ત્રીજ વિગેરેની તિથિ તૂટી હોય, તો પણ તેનો તિથિ બલવતી ગણાવવાથીજ આગલી તિથિએ ભોગવટો જતાજ નથી. મોગવટા તરીકે તો એક અનુષ્ઠાન થાય છે, સંપૂર્ણતા પણ તિથિની ઉત્તર પક્ષથી બીજા પક્ષની વચ્ચે પંદર તિથિઓ આવીજ
બીજા દિવસે જ છે. લાંબી મુદત વ્રત પાળનારો કંડરીક અંત જાય, અર્થાત જે તિથિનો ક્ષય થાય છે તેનો અર્થ
ખસવાથી દુર્ગતિ ગયો ને પુંડરીક છેવટે આરાધવાથી
થાય તિથિ ભોગવટામાંથી ઉડી જતી નથી, પણ માત્ર તે
આરાધક થયા. તિથિ સૂર્ય ઉદયને ફરશે નહિ, તેથીજ તેનો ક્ષય થયો
માટે પંદર તિથિઓને અંગે તેનું ઉલ્લંઘન
થએલું હોવાથી ચતુર્દશીની સંધ્યાએજ પાક્ષિક ગણાય છે.
પ્રતિક્રમણ કરવું યોગ્ય છે, અને તેજ તિથિના ભોગવટા ક્ષય થતાં પૂર્વની તિથિમાં આરાધનાની જરૂર અને તિથિની સંજ્ઞાની અપેક્ષાએ તેર, ચૌદ, સોળ કે અને તેનું કારણ
સત્તર દિવસો અને રાત્રિઓ પખવાડામાં ગયા હોય, અને આજ કારણથી બીજ, પાંચમ વિગેરે તો પણ નિરસ દિવસાપ, પનરસાદું સારૂં એમ પર્વતિથિઓનો ક્ષય હોય છે ત્યારે તે તે પર્વતિથિની કહેવું જ વ્યાજબી છે. જેઓ તેર કે ચૌદ દિવસ થએલા આરાધના પહેલે દિવસે કરી લેવામાં આવે છે, કેમ હોવાથી પાક્ષિક પ્રતિક્રમણની વખત તેરસUછું કે કે તે તે પવતિથિનો ભોગવટો તે તે આગલી સૂર્ય વીટ્સ શું કહેવા માગ,
(જુઓ ટાઈટલ પાના ચોથા પર)
