________________
प्रमेयवाधिनी टीका प्र. पदे १ सू.१९ सभेदवन स्पतिकायिकनिरूपणम् २९१ पत्तेयसरीराणं तह होती सरीरसंघाया॥४२॥ 'जह वा' यथा वा-'तिलपप्पड़िया' तिलपर्पटिका-तिलशकुलिका-तिलप्रधाना पिष्टमयी अपूपिका, 'बहुएहि' बहुभिः 'तिलेहिं तिलैः 'संहता संती' संहता-मिश्रिता सती भिन्नभिन्नस्वस्वावगाह तिलस्वरूपा भवति, कथञ्चिदेकरूपा च जायते, 'तह' तथा अनेनैवौपम्येन 'पत्तेयसरीराणं'-प्रत्येकशरीराणां जीवानाम् 'होति-भवन्ति 'सरीरसंघाया' शरीसङ्घाताः कथञ्चिदेकरूपाः भिन्न भिन्न स्वस्वावगाहनाश्च भवन्ति, प्रकृतमुपसंहन्नाह-'से पत्तेयसरीरवणस्सइकाइया' ते एते-पूर्वोक्ताः प्रत्येकशरीरवादरवनस्पस्तिकायिकाः प्रज्ञप्ताः ॥सू०१९॥ की भिन्नता का बोध होता है, उसी प्रकार यहां प्रत्येकशरीर जीवों की भिन्नता की प्रतिपत्ति होती हैं ।
इसी विषय को समझाने के लिए दूसरा दृष्टान्त देते हैं-जैसे तिलपपडी बहुत-से तिलों के एकमेक होने से बनती है। उस तिलपपडी में प्रत्येक तिल अलग-अलग रहता है, फिर भी तिलपट्टी एक प्रतीत होती है, इसी प्रकार प्रत्येक शरीर जीवों के संघात अलग-अलग होने पर भी एकरूप प्रतीत होते हैं।
अब उपसंहार करते हुए सूत्रकार कहते हैं-यह प्रत्येक शरीर बादरवनस्पतिकायिक जीवों की प्रज्ञापना हुई।
यहां जहां जितने वनस्पति के भेदों की गणना की है, वहां वस्तुतः उतने प्रत्येक वनमतिकायिकों के भेद समझने चाहिए। प्रकृत सूत्र प्रत्येक वनस्पतिकायिक जीवों की प्ररूपणा के लिए ही है ॥१९॥ प्रत्ये: शरी२ समन्व . 'सकल सर्पप' ना थी म त सरस
ની વિભિન્નતાને બંધ થાય છે. એ જ પ્રકારે અહીં પ્રત્યેક શરીર ની વિભિન્નતાની પ્રતીતિ બને છે.
આજ વિષયને સમજાવવાને બીજુ દષ્ટાન્ત આપે છે–જેમ તલપાપડી ઘણા તલના એક બીજાના મેળાપથી બને છે. એ તલપાપડીમાં દરેક તલ અલગ અલગ રહે છે. તે પણ તલપાપડી એક જવામાં આવે છે. એવી રીતે પ્રત્યેક શરીર જીવોને સઘાત પણ અલગ અલગ હોવા છતા એક રૂપ પ્રતીત થાય છે.
ઉપસ હાર કરતા સૂત્રકાર કહે છે–આ પ્રત્યેક શરીર બાદર વનસ્પતિકાયિક જીની પ્રજ્ઞાપના થઈ.
અહીં જ્યાં જેટલા વનસ્પતિના ભેદની ગણના કરી છે ત્યાં વસ્તતા તેઓ ના પ્રત્યેક વનસ્પતિ કાયિકના ભેદ સમજવા જોઈએ. પ્રકૃત સૂત્ર પ્રત્યેક વનસ્પતિ કાયિક જીવની પ્રરૂપણાના માટે જ છે. જે સૂ. ૧૯ માં
