________________
प्रमेयवोधिनी टीका प्र. पद १ सू३३ सदस्वरूपनिरूत्
,
प्रदेशाः कदलीस्म्मसदृश संस्तसुकुमारपीवरोरतः, मांसल विशालनयनधारिण्यः स्निग्धकान्तिरोमराजयः, प्रदक्षिणावर्त्ततरङ्गमङ्ग गुरनाभिकुहराः, कृशोदर्यः, सुवर्णकलशोपमोन्नत पीवर पयोधराः, सुकुमारवाहुलतिकाः विकसितनीलोत्पल विशालकमनीयनयनाः, मदनवापयष्टिभ्र रतिकाः सुस्निग्धकान्त कचकलापाः, भव्य शृङ्गारचारुवेपाः स्वभावत एव हास्यविलास - विषयपरमनैपुण्यवत्यः एवं मनुष्यामनुष्यश्च प्रकृत्यैव सुरभिवदनाः प्रतनुक्रोधमानमायालोमाः सन्तोपिणो सरी हुई जंगलियों वाले, कमल-दल के सदृश सुकुमार, कूर्म के आकार के एवं मनोहर होते हैं । उनको दोनों जावें रोमों से रहित और प्रशस्त लक्षणों से युक्त होती है । उनके जानुभाग निगूढ और पुष्ट होते हैं । उरु कदली-स्तंभ के समान, संहत, सुकुमार और पुष्ट होती हैं। जांघें भी मांसल और विशाल होती हैं । उनकी रोमराजि मुलायम और कान्ति एवं कोमल होती हैं । नाभि दक्षिणावर्त तरंगों वाली, उदर कुश और स्तन स्वर्ग के सदश, ऊंचे उठे हुए और पुष्ट होते हैं । बाहुलताएं बडी सुकुमार होती है । नयन विकसित नील कमल के समान, सुन्दर और विशाल होते हैं। भौं हें काम के धनुष के सदृश एवं केश नरम और कान्तिमान् होते हैं । उनका श्रृंगार भव्य और वेष सुशोभन होता है । स्वभाव से ही हास्य, विलास एवं विषय में परम निपुणता को धारण करने वाली होती हैं । वहां के मनुष्य स्वभाव से ही सुगंधमय वदन वाले, अत्यन्त मन्द क्रोधमान माया लोभ वाले, सन्तोषशील, उत्सुकताविहीन, मृदुता और ऋजुला
४३७
તેના પગ એક બીજી આગળીયાથી જોડાયેલા કમલ દલની સમાન સુકેામળ, કૂના આકારના અને મને હર હાય છે તેઓની બન્ને જા ઘા રામરહિત અને પ્રશસ્ત લક્ષણાથી યુક્ત હાયછે. તેમના જાનુભાગ ભરાવદાર અને પુષ્ટ હેાય છે. જ ઘાઓ પણ કેળના સ્ત’ભની જેમ પુષ્ટ માંસલ અને વિશાલ હાય છે.
તેમની રામ પંક્તિ મુલાયમ અને કાન્તિયુક્ત હાય છે. નાભિ દક્ષિણા વતર ગોવાળી, ઉત્તર કૃશ અને સ્તન સુવર્ણ કળશ સરખા ઉડાવદાર અને પુષ્ટ હાય છે. માહુલતાએ ઘણી સુકાળ હાય છે. નયના વિકસિત કમલની સમાન સુન્દર અને વિશાલ હેાય છે. ભમરા કામદેવના વૃનુષના સરખી અને કેશ કાન્તિમાન અને સુવાળા હાય છે. તેમના શૃંગાર ભવ્ય અને વેષ સુશેભિત હાય છે.
સ્વભાવથી જ હાસ્ય વિલાસ અને વિષયામાં પરમ નિપુણતાને ધારણુ કરનાર હેાય છે. ત્યાના મનુષ્ય સ્વાભાવિક પણે સુગન્ધમય વદનવાળા, અત્યન્ત
