________________
प्रज्ञापनासूत्रे
८२४
पनधरौ भास्वर बोन्दी प्रलम्वनमाला दिनेन वर्णगन्धादिना दशदिश उद्द्योतयन्तौ प्रभासयन्तौ तौ तत्र स्वेषां स्वेपाम् असंख्येय भौमेय नगरावासशत सहस्रादीनाम् आधिपत्यादिकं कुर्वन्तौ पालयन्ती दिव्यान् भोग भोगान भुजानौ विहरतः, अथ - दाक्षिणात्य पिशाचानां स्थानादिकं प्ररूपयितुमाह- 'कहि णं भंते ! दाहिणिल्लाणं पिसायाणं देवाणं ठाणा पण्णत्ता ?' गौतमः पृच्छति - हे भदन्त ! कुत्र खलु कस्मिन् प्रदेशे, दाक्षिणात्यानां पिशाचानां देवानाम् स्थानानि स्थित्यपेक्षया स्वस्थानानि प्रज्ञप्तानि प्ररूपित्तानि सन्ति ? तदेवं प्रकारान्तरेण पृच्छति 'कहि णं भंते ! दाहिणिल्ला पिसाया देवा परिवसंति ?' हे भदन्त ! कुत्र खलुकस्मिन् स्थले, दाक्षिणात्याः पिशाचाः देवाः परिचन्ति ? भगवान् उत्तरयतिस्तब्ध भुजा वाले, अंगद, कुंडल तथा गण्डस्थल को मर्पण करने वाले कर्णपीठ के धारक, हाथों के अद्भुत आभरणों से युक्त, अद्भुत मालायुक्त मुकुट के धारक, कल्याणकारी श्रेष्ठ वस्त्र पहनने वाले और कल्याणकर माला तथा अनुलेपन के धारक हैं । उनका शरीर देदीप्यमान होता है । लम्बी वनमाला को धारण करते हैं । वे अपने दिव्य वर्ण गंध आदि से दशों दिशाओं को उद्योतित और प्रकाशित करते हुए, अपने-अपने असंख्यात लाख नगरावासों का आधिपत्य आदि करते-कराते और उनका पालन करते हुए दिव्य भोगोपभोगों को भोगते हुए विचरते हैं ।
अब दक्षिण दिशा के पिशाच देवों के स्थान आदि की प्ररूपणा की जाती है
श्री गौतम स्वामी प्रश्न करते हैं - हे भगवन् ! दक्षिण दिशा में रहने वाले पिशाच देवों के स्वस्थान कहाँ कहे गए हैं ? यही प्रश्न કણુ પીઠાના ધારક, હાથેાના અદ્ભૂત આભરણેાથી યુક્ત, અદ્ભુત માલાવાળા મુગટના ધારક, કલ્યાણુકારી શ્રેષ્ઠ વસ્ત્ર પહેરવાવાળા અને કલ્યાણુ કર માલા તથા અનુલેપનના ધારક હેાય છે. તેમનાં શરીર દૈદીપ્યમાન હોય છે. લાંખી વનમાળાને ધારણ કરે છે. તેએ પેાતાના દિવ્ય વણુ ગંધ આદિથી દશેદિશાઆને ઉદ્યોતિત અને પ્રકાશિત કરતા પાતપેાતાના અસંખ્યાત લાખ નગરા વાસાના આધિપત્ય આદિ કરતા કરાવતા અને તેમનું પાલન કરતા રહિને દિવ્ય ભાગેાપભાગને ભાગવતાં રહિને વિચરે છે.
હવે દક્ષિણ દિશાના પિશાચ દેવાના સ્થાન આદિની પ્રરૂપણા કરાય છે શ્રી ગૌત્મસ્વામી પ્રશ્ન કરે છે—હું ભગવન 1 દક્ષિણ દિશામા રહેનારા પિશચ
