________________
७७८
प्रमापनासूत्रे मक्खाय' भवन्ति इत्याख्यातं मया महावीरेण, अन्यैश्च तीर्थऋद्भिः , 'तेणं भवणा बाहि-चट्टा जाव पडिरूवा' तानि खलु भवनानि बहिर्भागे वृत्तानिवर्तुलानि, यावत्-अन्तश्चतुरस्राणि अधोभागे पुष्करकणिकासंस्थानसंस्थितानि उत्कीर्णान्तरविपुलगम्भीरखातपरिखाणि प्राकाराहालककपाटतोरणप्रतिद्वारदेशभागानि यन्त्रशतघ्नीमुशलमुसण्ढीपरिचारितानि अयोध्यानि सदा जयानि सदा गुतानि अष्टचत्वारिंशत्कोप्ठकरचितानि अप्टचत्वारिंशत् कृतवर्णमालानि, क्षेमाणि शिवानि किङ्करामरदण्डोपरक्षितानि लिहोपलिममहितानि गोशोपसरसरक्तचन्दनदर्दरदत्तपञ्चाङ्गुलितलानि उपचितचन्दनघटसुकृततोरणप्रतिद्वारदेशभागानि आसक्तोत्सितविपुलवृत्तव्याघारितमाल्यदामकलापानि पञ्चवर्णसरससुरभिमुक्तपु. अन्तर स्पष्ट प्रतीत होता है ऐसी खाइयों और परिखाओं से युक्त हैं । प्राकारों, अदालको, कपाटो तोरणों और प्रतिहारों से युक्त हैं। यंत्रों, शतन्नियों, मुशलों तथा सुसंढी नामक शस्त्रों से परिवृत हैं
और इस कारण शत्रुओं द्वारा अयोध्य हैं और अयोध्य होने से सदा विजयशील हैं । सदा सुरक्षित हैं । अडतालीस कोप्टों से उनकी रचना हुई है । वे अडतालीस वनमालाओं से युक्त हैं । सब प्रकार के उपद्रवों से रहित और मंगलयुक्त हैं । किंकर देव अपने दण्डों से उनकी रखवाली करते हैं । लिपे-पुते रहने के कारण प्रशस्त प्रतीत होते हैं । गोशीर्ष तथा सरस रक्त चन्दन के हत्थे उनमें लगे हैं जिन में पांचों उंगलियां उछरी हैं । मांगलिक कलशों से युक्त हैं । वहां चन्दन चर्चित कलशों के सुन्दर तोरण बने हैं। ठेठ ऊपर से ठेठ नीचे तक विशाल और वृत्ताकार माल्यदामों के समूह लटकते हुए हैं। पांच થાય છે તેવી ખાઈ અને પરિખાઓથી યુક્ત છે. પ્રાકારો અટ્ટાલકે, કપાટો તેરશે અને પ્રતિદ્વારેથી યુક્ત છે. યંત્ર, શતનિયે, મુસલે તથા મુસંઢી નામના શસ્ત્રોથી પરિવૃત્ત છે અને તે કારણે શત્રુઓ દ્વારા અધ્ય છે અને અધ્ય હોવાથી સદા વિજય શીલ છે. સદા સુરક્ષિત છે. અડતાલીસ કોઠાઓથી તેમની રચના થઈ છે. તેઓ અડતાલીસ વનમાલાઓથી યુક્ત છે. બધા પ્રકારના ઉપદ્રવ રહિત અને મંગલમય છે. કિકર દેવ પિતાના દડાઓથી એમની રખ વાળી કરી રહ્યા છે. લીંપેલ છુપેલ હોવાથી પ્રશસ્ત પ્રતીત થાય છે. ગરૂચન્દન તથા સરસ લાલ ચન્દનના થાપા કે જેમાં પાંચે આંગળી ઉઠી આવેલી હોય છે તેનાથી યુક્ત હોય છે. માંગલિક કળશથી યુક્ત હોય છે. ત્યાં ચન્દન ચર્ચિત કળશોના સુન્દર તોરણે બનેલા છે. ઠેઠ ઉપરથી નીચે સુધી વિશાલ અને ગોળ આકારના પુષ્પહારના અનેક સમૂહ લટકે છે. પાંચ વર્ણોના સરસ
