________________
प्रमेययोधिनी टीका द्वि. पद २ सू.१९ नागकुमारदेवानां स्थानानि ७४९ दितम् तथा प्रतिपत्तव्यम्, यावत्-महायशसः, महाबलाः, महासौख्याः, महानुभागाः, हारविराजिनवक्षतः, कटकत्रुटितहाम्भिासुनाः, अङ्गदकुण्डलमष्टगण्डस्सलकर्णपीठधारिणो विचित्रहस्ताभरणाः विचित्रमालामालिमुकुटाः, कल्याणकावरवस्त्रपरिहिता कल्यण कमाल्यानुलेपनवराः, भास्थरवोन्दयः, प्रलम्बवनमालाधराः, दिव्येन वर्णन्धादिना दशदिशउद्योतयन्तः, प्रभसयन्तः, स्वेपां स्वेषां भवनावासादीनामाधिपत्यं पौरपत्यम् कुर्वन्तः पालयन्तो कुशलवादकैमहताऽहतनाटयगीतवादिततन्त्रीतलतालत्रुटितवनमृदङ्गपटुप्रवादितरवेण दिव्यान् भोगभोगान् भुञ्जाना विहरन्ति-आसते 'धरणभूयाणंदा एत्थणं' धरणभूतानन्दौ, अत्र-उपयुक्त स्थानेषु खलु 'दुवे नागकुमारिंदा' द्वौ नागकुमारेन्द्रौ 'णागकुमायावत्-वे महायशस्वी, महाबलशाली, महासुखवान्, महान् अनुभाग वाले हैं। उनका वक्षस्थल हार से सुशोभित रहता है। उनकी भुजाएं कटकों तथा त्रुटित नामक आभूषणों से स्तब्ध रहती हैं। वे अंगद, कुंडल तथा गण्डस्थल को सर्षण करने वाले कर्णपीठ को धारण करते हैं। हाथों में अद्भुत आभरण धारण करते हैं। उनके मस्तक पर अद्भुत मालाओं से सुशोभित मुकुट होते हैं। वे कल्याण कारक उत्तम वस्त्र पहनते हैं। तथा कल्याण कर मालाओं एवं अनुलेपन को धारण करते हैं। उनका शरीर देदीप्यमान होता है। लम्बी लटकती हुई वनमाला के धारक होते हैं। अपने दिव्य वर्ण एवं गंध आदि से दशों दिशाओं को उद्यातित तथा प्रकाशित करते रहते हैं और अपने -अपने भवनावास आदि का अधिपतित्व तथा अग्रेसरत्व करते हुए, उनका पालन करते हैं । वे नाटय, गीत तथा वीणा, तल, ताल, मृदंग ભવનવાસિનું વર્ણન કરાયેલ છે. યાવત્ તેઓ મહાયશસ્વી, મહાબલશાલી, મહાસુખવાન, મહાન નસીબદાર હોય છે. તેમની છાતી હારથી સુશોભિત બનેલી હોય છે તેમની ભુજાઓ કટકે તેમજ ત્રુટિત નામના આભૂષણથી સ્તબ્ધ રહે છે. તેઓ અંગદ કુડળથી ગંડસ્થળને ઘસતા કર્ણ પીઠ ને ધારણ કરે છે હાથમા અદ્ભુત આધારણ ધારણ કરે છે. તેમના મસ્તક પર અદ્ભુત માળાઓથી સુશોભિત મુગટ હોય છે. તેઓ કલ્યાણકારક ઉત્તમ વસ્ત્રો પહેરે છે. તથા કલ્યાણકર માલાઓ તેમજ અનુપન ધારણ કરે છે. તેમના શરીર દેદીપ્યમાન હોય છે. લાંબી લટકતી વનમાલાના તેઓ ધારક છે. પિતાના દિવ્યવણું તેમજ ગધ આદિથી દશે દિશાઓને ઉદ્યોતિત તથા પ્રકાશિત કરતા રહે છે. અને પિત પિતાના ભવનાવાસ આદિનું અધિપતિત્વ તથા અગ્રેસરત્વ કરે છે. તેમનું પાલન કરે છે. તેઓ નાટય, ગીત તથા વીણ તલ, તાલ, મદંગ
