________________
३९४
प्रज्ञापनासत्रे भूमिसु' पञ्चदशसु कर्मभूमिपु, यदि पञ्चमु भरतेपु पञ्चमु एरवतेषु । मुपममुपमादि रूपो दुप्पमदुष्पमादिरूपश्च कालो व्याघातजनकत्वाद् व्याघातो न भवति तदा पञ्चदशनु कर्मभूमिपु संमूर्च्छति, किन्तु-'वाघायं पडुच्च'-व्याघात प्रतीत्यआश्रित्य, यदि पञ्चसु भरतेपु, पञ्चसु ऐरवतेपु यथोक्तरूपो व्याघातो भवति तदा 'पंचसु पञ्चसु महाविदेहेसु महा विदेहेषु संमूर्च्छति, एतेन त्रिंशत्यपि अकर्मभूमिपु नोपजायते, इत्यावेदितम्, पञ्चदशमु कर्मभूमिपु, पञ्चस वा महाविदेहेषु न सर्वत्र संमूर्च्छति किन्तु-'चक्वट्टिखधावारेपु-चक्रवतिस्कन्धावारेषु वा 'वासुदेवखंधावारेसु'- वासुदेवस्कन्धावारेषु वा, 'बलदेवसंधावारेसु'-बलदेवस्कन्धावारेपु वा 'मंडलियखंधावारेमु'-माण्डलिकस्कन्धावारेषु वा-माण्डलिक:सामान्यराजाऽल्पकिस्तत्स्कन्धावारेषु 'महामंडलियखंधावारेसु'-महामाण्डलिकअभाव में वह पन्द्रह कर्मभूमियों में उत्पन्न होता है। पांच भरत एवं पांच ऐरक्त क्षेत्रों में सुषमसुषम आदि या दुप्पसदप्यम आदि काल व्याघातकारी न हो अर्थात् ये ओर न वर्स रहे हो तो पंद्रह कर्मभूमियों में उसकी उत्पत्ति होती है। अगर पांच भरत और पांच ऐरवत क्षेत्रों में पूर्वोक्त व्याघात हो तो वहां उत्पन्न नहीं होता, पांच महाविदेवहीं में उत्पन्न होता है । इससे यह प्रकट हुआ कि आसालिका की उत्पत्ति तीस अकर्मभूमियों में नहीं होती। पन्द्रह कर्मभूमियों अथवा पांच महाविदेहों में भी सर्वत्र उसकी उत्पत्ति नहीं होती किन्तु चक्रवर्ती के स्कंधावारों में (सेना के पडावों में) वासुदेवों के कंधावारों में, वल. देव के स्कंधावारों में, मांडलिक अर्थात् अल्पबुद्धि वाले साधारण राजाओं के स्कंधाधारों में, महामाण्डलिक (अनेक देशों के स्वामी) के
પાંચ ભરત તેમજ પાચ એરવત ક્ષેત્રમાં સુષમ સુષમા આદિ અગર દુપમ દુષમા આદિ કાલ વ્યાઘાત કારી ન હોય તે અર્થાત્ આ આરાઓ ન હોય તે ૫દર કર્મ ભૂમિમાં તેમની ઉત્પત્તિ થાય છે. અગર પાંચ ભરત અને પાચ અરવત ક્ષેત્રમાં પૂર્વોક્ત વ્યાઘાત હોય તો ત્યાં ઉત્પન્ન ન થાય પાચ મહાવિદહેમા ઉત્પન્ન થાય છે
તેનાથી આ પ્રગટ થયું કે આસાલિકની ઉત્પત્તિ ૩૦ અકર્મભૂમિમાં નથી થતી ૫દર કર્મભૂમિમાં અથવા પાંચ મહાવિદેહમાં પણ સર્વત્ર તેમની ઉત્પત્તિ નથી થતી પરંતુ ચકવતીના સ્કધાવામા સેનાના પડાવમાં વાસુ દેવના સ્કન્ધાવામાં બળદેવના સ્કન્ધાવા, માડલિક અર્થાત્ અલ્પ સમૃદ્ધિ વાળા સાધારણ રાજાઓના સ્કન્યાવરોમાં, મહા મલિક અનેક દેશના સ્વામી ના સ્કન્ધાવમાં તે ઉત્પન્ન થાય છે,
